1 risico’s en de vertaling naar wettelijke uitgangspunten rené hagen basis voor brandveiligheid...
TRANSCRIPT
1
Risico’s en de vertaling naar wettelijke uitgangspunten
René Hagen Basis voor Brandveiligheid
BVBSYMPOSIUM28 - VERSIE 24 OKTOBER
22
Opbouw document Basis voor brandveiligheid
De onderbouwing van brandbeveiliging in gebouwen
A: Denkraam en aanpak brandveiligheid
Hoofdstuk 1Denkraam brandpreventie
Hoofdstuk 2Brandpreventie: van regelgeving naar risicogericht
Hoofdstuk 3Risicogerichte brandpreventie (FSE)
Hoofdstuk 4Brandbeveiligingsvoorzieningen en -maatregelen
B: Kaders voor brandveiligheid
Hoofdstuk 5Risico’s bij brand
Hoofdstuk 6Wettelijk kader en doelen brandpreventie
Hoofdstuk 7Wetenschappelijke onderbouwing in historisch kader
Hoofdstuk 8Brand en brandverloop
C: Bijlagen
Bijlage AKenschets gebouwen
Bijlage BAnalysemodel vluchtveiligheid
Bijlage CCasuïstiek van branden
Bijlage DLiteratuurlijst
3
Risico’s
Waarom nemen we risico’s….
• … door te roken
• … door op wintersport te gaan
• … door een huis te kopen
4
Risico’s bij brand
kans
gevolg
grootklein
klein
groot
toenemend risico
R3
R2R4
onacceptabel
R1verwaarloosbaar
• Risicoperceptie
• Risicoacceptatie
5
Beheersing van brandrisico’s
Kader:• Vlinderdasmodel • Reductie van risico’s
Middel: • Scenario’s / oorzaak-
gevolgrelaties
• Kansreductie• Effectreductie
Oorzaken Gevolgen
Brand
Verdedigingslinie : brandbeveiligingsvoorzieningen en -maatregelen
Kerngebeurtenis
6
Kans- en effectreductie
Kansreductie Effectreductie
Veiligheidsbewustzijn verbeteren Blusmiddelen toepassen
Product- en installatieveiligheid verbeteren
Blusinstallatie toepassen
Onderhoud voorzieningen en maatregelen optimaliseren
Brandmeldinstallatie en snelle interventie
Onbrandbare materialen toepassen
Adequate inrichting BHV
Voorlichting en educatie gebruiker
Ontruimingsplan hebben en beoefenen
Voorbeelden
7
Methoden risicobeheersing
• Deterministisch: scherpe scheidslijn veilig en onveilig • Probabilistisch: geen scherpe scheidslijn veilig en onveilig -> risico’s inzichtelijk maken • Daar wringt relatie tussen preventie en repressie
• Kwantitatief: eenduidig in grenswaarden• Kwalitatief: niet eenduidig in grenswaarden
• Methode voor brandveiligheid gebouwen - kwalitatief of semi kwantitatief - kwantitatieve normstellende risicomethode nog niet mogelijk
o
8
Mens als risicodrager
• Mens centraal stellen:- zowel bij kans als bij gevolg
- zelfredzame gedrag is bepalend
Zelfredzaamheid bij brand is het menselijk vermogen om signalen van gevaar waar te nemen en te interpreteren, en om beslissingen te nemen en uit te voeren die gericht zijn op het overleven van een brandsituatie (Kobes).
9
Mens als risicodrager
Zelfredzaamheid
Overlevingsstrategieën - vechten - schuilen en wachten - vluchten
Vluchtproces - bewustwording - besluitvorming - verplaatsing veilige plaats
Niet zelfredzaamheid
Compenseren
10
Brandrisico in gebouwen
Doelstellingen risicobeheersing overheid: • Mensen• Omgeving
Doelstellingen private partijen• Schade
Risicobenadering alleen bij gelijkwaardigheid of schadebeperking
11
Brandrisico in gebouwen
• Risico reduceren tot maatschappelijk aanvaardbaar niveau van brandveiligheid
• In relatie tot de hoofddoelen:
• Het voorkomen van brand• Het veilig vluchten bij brand (ontruimen/redden)• Het beheersen van brand (geen schadepreventie in gebouwen)• Het veilig en effectief optreden bij brand (BHV en brandweer)
12
Brandrisico - indicatie
• Risicofactoren in 1e instantie - gebouw - omstandigheden van verblijf
• Risicofactoren in 2e instantie - gebruik
menselijk gedrag
De meest effectieve methode van risicoreductie is de kans op brand zoveel als mogelijk te beperken. Als er geen brand ontstaat, zijn er immers ook geen gevolgen
13
Gebouwen en risico’s
Risico-onderwerpen Risicofactoren (1e instantie)
Gebouw Hoog
Ondergronds
Bijzonder bouwvolume
Grote onverdeelde oppervlakken
Complexe indeling
Omstandigheden van verblijf van mensen
Slapend aanwezig
Niet zelfstandig in staat te vluchten
Hoge bezetting
Onbekend aanwezig
14
Gebouwen en risico’s
Risico-onderwerpen Risicofactoren (2e instatie)
Gebouw Belemmering vluchtroutes
Inventaris Snelle branduitbreiding, bijv. meubilair
Staat van verblijf Overmatig drank- en/of drugsgebruik
Gebruik medicijnen
15
Vertaling risico naar beveiligingsopties
Risicobenadering • Methode vooralsnog kwalitatief • Scenario-analyses zijn voorwaardelijk
Analysemethoden - risicomatrix - gebeurtenissenboom
16
Definitie
“Een brandscenario is een theoretische beschrijving van een reëel voorstelbare brand aan de hand van een aantal vooraf geselecteerde factoren die de ontwikkeling en het verloop van een brand (en rook) bepalen met als uitkomst de gevolgen van deze brand voor de personen in het gebouw, de inventaris van het gebouw en het gebouw zelf”
Brandscenario’s bepalen de maat
17
Brandscenario’s
• Zonder scenario geen risicoanalyse
• Scenario’bouw’-methoden: - retrospectief - prospectief
18
Risicobenadering in 6 stappen
Methodisch
• Vlinderdasmodel (raamwerk) • Kans-effectmatrix• Gebeurtenissenboom
Schematisch
Gebouw ofdeel van gebouw
met risico-
indicatie
Kans op
brand
Nee
Ja
ScenariodenkenBepalen
maatgevend(e)brandscenario(s)
‘Omzetten’ van scenario(s)
in beveiligingsopties
Kans op
brand?
Risicoanalyse van
beveiligingsopties
Restrisicoacceptabel?
Nee
Ja
1
2
3
6
5
4
19
Risicomatrix(kans-effectmatrix)
Overgangsgebied
Significant
Gemiddeld
Verwaarloosbaar
Onacceptabel
Kans: van nul tot maximaal, of wel van zeer onwaarschijnlijk - mogelijk - naar zeer waarschijnlijkEffect: van nul tot maximaal, of wel van onbelangrijk - gemiddeld - naar ernstig
Kans/waarschijnlijkheid
Effect/gevolg
Eerste stap:• vaststellen
gebeurtenis(sen) van kans-effectcombinaties
Tweede stap:• categorie-indeling
assenstelsel
Derde stap:• gebeurtenis positioneren
20
Gebeurtenissenboom
Eerste stap:• vaststellen
begingebeurtenis
Tweede stap:• toevoegen barrières (B1
t/m Bn) = inzet voorziening
Derde stap:• kans toekennen (falen)
aan gevolggebeurtenis = kans per tak kwantificeren
A
B1 B.. B.. Bn
Toekenning van faalkansenen berekening
A
Gevolgen----------……....………..………..……....………..………..………..………..
………..………..……....………..………..………..………..
nee
ja
21
Model voor risico-indicatie
- Richtinggevend hulpmiddel voor inventarisatie
- Dwingt tot nadenken over risicoprofiel
2222
Opbouw document Basis voor brandveiligheid
De onderbouwing van brandbeveiliging in gebouwen
A: Denkraam en aanpak brandveiligheid
Hoofdstuk 1Denkraam brandpreventie
Hoofdstuk 2Brandpreventie: van regelgeving naar risicogericht
Hoofdstuk 3Risicogerichte brandpreventie (FSE)
Hoofdstuk 4Brandbeveiligingsvoorzieningen en -maatregelen
B: Kaders voor brandveiligheid
Hoofdstuk 5Risico’s bij brand
Hoofdstuk 6Wettelijk kader en doelen brandpreventie
Hoofdstuk 7Wetenschappelijke onderbouwing in historisch kader
Hoofdstuk 8Brand en brandverloop
C: Bijlagen
Bijlage AKenschets gebouwen
Bijlage BAnalysemodel vluchtveiligheid
Bijlage CCasuïstiek van branden
Bijlage DLiteratuurlijst
23
Wettelijk kader en doelen brandpreventie
Algemene uitgangspunten brandpreventie in gebouwen
1 Voorkomen doden en/of gewonden
2 Beperken van ongewenste gevolgen door ongecontroleerde uitbreiding van brand
Brandveiligingsconcepten ’bestaande reeks’ en kennisdocument ‘Basis voor
brandveiligheid’
Relatie met doelen van bouw-, arbo (BHV) en brandweerzorgregelgeving
24
Bouwregelgeving - Bouwbesluit
Doel brandveiligheidsvoorschriften1 Het voorkomen van slachtoffers (gewonden
en doden)2 Het voorkomen dat brand zich uitbreidt
naar een ander perceel
Algemene uitgangspunten:
1 binnen 15 minuten na ontstaan - ontdekken en alarmeren2 binnen 15 minuten na alarmering zonder hulp van de brandweer
vluchten3 binnen 15 minuten na het melden de brandweer operationeel 4 brandweer moet brand binnen 60 minuten na ontstaan onder
controle hebben en de laatste door brand bedreigde personen hebben gered
Gericht op Gericht op bouwers en bouwers en gebruikersgebruikers
25
Arboregelgeving (BHV)
Bedrijfshulpverlening: taken
1 het verlenen van eerste hulp bij ongevallen
2 het beperken en het bestrijden van brand en het beperken van de gevolgen van ongevallen, en het in noodsituaties alarmeren en evacueren van alle werknemers en andere personen in het bedrijf of de inrichting.
Gericht op Gericht op werkgevers werkgevers
en en werknemerswerknemers
26
Brandweerzorg regelgeving
Besluit veiligheidsregio’s - alg. toelichting brandweerzorg
De algemene veiligheid van personen bij branden en gevaren
Het redden van levens
Het voorkomen dat brand naar belendende panden overslaat, en
Dat de normen in het besluit niet de strekking hebben burgers te beschermen tegen vermogensschade.
Wet Veiligheidsregio’s - taakstelling
Kern = voorkomen, beperken en bestrijden van brand
Gericht op Gericht op bevoegd bevoegd
gezag gezag brandweerbrandweer
27
Bouwbesluit – Besluit veiligheidsregio’s algemene toelichtingen
“Het behouden van het bouwwerk en het voorkomen van schade aan het milieu,
monumenten of maatschappelijke voorzieningen of belangen zijn geen
doelstellingen van dit besluit”.
“De normen in dit besluit hebben niet de strekking burgers te beschermen tegen
vermogensschade”.
28
Bouwbesluit - Besluit veiligheidsregio’s
Brandweer: maatschappelijke
inspanningsverplichtingResultaat = onzeker• FOTO Brand
29
Bouwbesluit - Besluit veiligheidsregio’s
Brandweer: maatschappelijke
inspanningsverplichtingResultaat = onzeker• FOTO Brand
Uit preventief oogpunt geen vastgesteld voorschot nemen op een
repressieve prestatie
30
DANK tot zo ver