· 1 fsau - xogta nafaqada (qormo gaar u ah gu’08:: july – august 2008) xogta nafaqada...
TRANSCRIPT
1
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
XOGTA NAFAQADA
Mashruuca Ilaalinta Nafaqada waxa maareeya Hay’adda FAO, waxa maalgelisay USAID/OFDA, SIDA, waxana taageeta EC/UNICEF
hantibeel iyo si baahsan in gobolka gudihiisa loogu barakaco, kolkaa ayaa culays xad dhaaf ah la dulsaaray adeegyadii awalba xaddidnaa ( Biyaha, Baadka, Cuntada iyo barihii caafimaadka) Sido kale kaalmadi bini’aadamnimada ayaa hoos u dhacday amni la’aan Iyo kacdoon siyaasadeed awgood, iyo xiisadda mucaaradka siyaasadeed, waxaa sidoo kale tani hoos u dhac ku keentay haleelidii tabihii asaasiga ahaa ee dadku nolosha ku maarayn lahaayeen. Iyadoo faahfaahsaan ayaana hoos lagu sheegay.
Falanqayntan sida ku cad dhibaatada ugu badani waxay haysataa dadka •xooloraacatada ah ee koonfurta dalka waxaan tilmaan ahaan u qadan karnaa gobollada Bakool iyo Gedo. kuwaasoo laga soo weriyey nafaqadarrada guud (NDG =GAM) oo herkeedu yahay 24.1% iyo 25.5% xoolaleyda iyo beeraxoolaleyda bakool siday u kala horreeyaan. degaanada Wajid heerka nafaqaddaradu wuxuu gaarey 22.3% sidoo kale xooladhaqatada iyo dadka webiga ku xeeran ee gobolka Gedo heerkooda nafaqadu wuxuu ahaa 23.3% iyo 21.5% siday u kala horreeyaan. Dhammaan waxay si aad ah uga sarreeyaan qiyaasta jaangooyadii laga filayey waqtiga musiibada oo ahayd 15%.Xaalad nafaqadarro oo aad Khatar u ah ayaa laga soo ogaadey dadka gudaha ku •barakacay ee deggan Garowe iyo Galkacyo.iyadoo heerka nafaqadarrada guud (GAM) uu ahaa 22.6% & 21.1% siday u kala horreeyaan. sidoo kale, Gobollada dhexe waxa ka jira xaalad nafaqadarro halis ah oo ku negaatey, marka la eego natiijada sahankii nafaqada ee xoolodhaqatada Hawd iyo Caduun, sidoo kale waxa jira tuseyaal kale oo muujinaya in xaaladdu ka sii darayso.Xaaladda nafaqada ee shabeellooyinka oo ay ku jiraan dadka gudaha ku •barakacay ee Afgoye iyo Merka waxay tilmaamaysaa xaalad nafaqadarro halis ah oo joogto ah ayna weheliso heerka dadka nafaqadarrada halista ahi haleeshay oo xaddigoodu si xawli leh sare ugu kacayo. dadka miyiga 3% ,halka dadka maxaysatada ah (IDPs) uu hoos ugu dhacay 1% heerka nafaqadarrada halista ahi, taasoo lagu sharxi karo inay tahay haleelista kaalmada aadminimda oo usoo hagaagtey dadka gudaha ku barakacay.Xaaladda nafaqada ee beera-xoolaleyda Jubooyinku way ka sii dartay warbixintii •nafaqada ee Deyr07/08 xaalkoodu wuxuu ahaa mid liidasho ah, haddana wuxuu noqday mid Khatar ah Iyadoo nafaqadarro guud oo heerkeedu yahay 19.5% la soo tebiyey.
Gobollada WaqooyiGobolka waqooyi galbed, xaaladda nafaqadu si weyn bay uga sii dartay taasoo awal ahayd mid Fejignaan leh haddana u gudubtey mid khatar ah gebi ahaanba hab nololeedyada gobolkaasi marka laga reebo dooxada Nugaal iyo dadka beera-xoolaleyda kuwaasoo xaalkoodu yahay mid khatar ah, iyo xooladhaqatada gelbeedka golis kuwaasoo xaalkoodu ku sii jirayo heer feejignaan leh. Dadka gudaha ku barakacay ee gobolka waqooyigalbeed xaalkooda nafaqadu waa mid ka sii daraya, tusale, xilligii deyrtii 07/08 Hargeysa xaalkooda nafaqadu wuxuu ahaa mid liita, berbera iyo Burcona wuxuu ahaa mid khatar ah, haddase guud ahaan xaalka nafaqadarrada dadka gudaha ku barakacay ee gobolka waqooyigu waa mid aad khatar u ah. Sare u kacani wuxuu ku xiran yahay culays ku yimid sidii dadka magaalooyinku ay cuntada u haleeli lahaayeen gaar ahaan kuwa saboolka ah, ayna garab socoto sare u kaca qiimaha cuntada.
Gobollada waqooyi bari, xaaladda nafaqada ee xooladhaqatada Dulaha Sool iyo Karkaar -Dharoor xaalkoodu weli wuxuu ku negi yahay heer feejignaan leh, halka dadka degan dhul xeebeedka Deex xalkooda nafaqadu ku negaadey mid khatar ah. si kastaba ha ahaatee waxaa jira in hab nololeedyada kala ah, Dooxada Nugaal, Gagaab, qaybta bari ee Golis oo xaalkooda nafaqadu waagii hore ahaa heer feejignaan leh, hadda ay marayaan marxalad khatar ah. Sababaha keenay ka daritaanka heerka nafaqada waxa ka mid ah Abaar saamaysay xoolodhaqatada iyo sicir barar xad-dhaaf ah oo sababay sare u kaca qiimihii cuntada.
Falanqaynta Xaaladda Nafaqada Magaalooyinka73 goobood oo isugu jira magaalooyin iyo baro degaan oo Somaliya ku yaal ayaa laga sameeyey qiimeyn nafaqo oo degdeg ah,iyadoo la adeegsanayo Aaladda MUAC oo lagu cabbiro dhexroorka bartamaha cududda sare. Tirada Ilmaha degaamadaasi ee ka yar 5 sano ee la cabbiray waxay dhammaayeen 8,864 Natiijo walaac leh ayaa ka soo baxday goobo badan . maaddaama tirada dadka la cabbiray aanu ahayn mid ka tarjumi kara gebi ahaan dadka goobahaasi ku dhaqan, xogtii la soo qaaday halkan laguma soo bandhigin. si kastaba ha ahaatee xogtaasi waxaa loo qaatey hal tusiye oo qayb ka ah guud ahaan markii xogta nafaqada iyo sugnaanta cuntada la mideeyey taasoo lagu soo bandhigayo maqaalka nafaqada iyo sugnaanta cuntada ee FSAU.
QORMO GAAR U AH Gu ’2008
Muuqaalka guudFalanqayn midaysan oo lagu sameeyey xogihii nafaqada ee dalka laga soo ururiyey bilihii Jannaayo ilaa Luulyo 2008 waxay tusiyeen kaladuwaanaansho xaaladda nafaqada ee dalka oo dhan. Eeg khariiradaha 1,2,3. )Arrimaha dhibaatada salka u ah waxaa ugu muhiimsan, Amni la’aan iyo degganaan la’aanta siyaasadeed ee Casimada iyo qaybo badan oo gobollada koonfurta ah, saamaynta ka dhalatay barakaca dadku hadda ku tegayaan gobollada deriska ah Iyo abaarta ka jirta qaybo ka mid ah Koonfurta, bartamaha iyo gobolada Waqooyi Bari iyo Waqooyi Galbeed. Ssicirbarar xad-dhaaf ah oo ku yimid qiimihii cuntadii asaasiga ahayd iyo waxyaabaha aan cuntada ahayn ee nolosha muhiimka u ahaa guud ahaan dalka oo dhan ayaa dhibaato ku noqday inay haleeli waayaan cuntada dadkii reer magaalka ahaa, gaar ahaan kuwa danyarta ama saboolka ah. Xaalka nafaqada ee inta badan dadka reer miyiga ayaa waxaa sii xumeeyey cudurro iyo hababka daryeelka ilmaha oo liita iyagoo awalba xaalkooda nafaqadu muddo dheer uu ahaa mid caadiga ka baxsan.. FSAU iyo la-hawlanayaasheedu waxay sameeyeen sannadkan 2008 sahamo nafaqo oo dhan 19 sahan oo metelaya degaannadii laga soo qaaday, midna waxaa gaar ahaan u samaysay hay’adda ACF. labaatankaas sahan afar ka mid ahi waxay caddeeyen nafaqadarro guud (NDG) = (GAM) oo heerkeedu ka yar yahay 15%, siddeed-na waxay caddeeyeen nafaqadarroguud (GAM)oo heerkeedu u dhexeyo 15-20%, halka siddeedda kale ay muujiyeen nafaqadarro guud oo heerkeedu ka badan yahay 20% ( Eeg jantuska hoose), si kastaba ha ahaatee, heerka dhimashada ee ilmaha ka yar shan sano iyo heerka dhimashada guud way ka hooseeyeen heerkii jaangooyadii laga filayey xilliga masiibada oo ah 2 Iyo 4 dhimasho tobankii kun ee qof-ba maalintii. Iyadoo wafaqsan falanqaynta midaysan ee la soo sameeyey (Tixrac shaxda 13 ee bogga 8 ee loogu kala saaray Fejignan,liidasho,Khatar iyo Aad Khatar u ah), taasoo laga soo qaatay natiijadii sahammadii nafaqada (tixrac NCHS WHZ), qiyaastii 180,000 oo carruur ayaa waxaa nafaqadarro dhowaan ku haleeshay koonfurta iyo bartamaha Somaliya iyo sidoo dadka gudaha ku barakacay ee waqooyiga. 26000 oo ka mid ah ilmaha nafaqadarradu haysaa ayaa heerkooda nafaqadarradu wuxuu yahay mid halis ah. kalabar in kabadan oo ilamahaas nafaqadarrida ba’ni haysaa waxay ku sugan yihiin Shabeellooyinka iyo gobollada dhexe. iyadoo la soo koobayo waxayaabihii ugu muhiimsana ee la soo ogaadey oo gobol gobol iyo hab nololeed loo soo bandhigay ayaa hoos ku cad.
Sababahan soo socda oo is biirsaday ayaa ugu wacan in gobollada koonfureed iyo kuwa bartamaha xaaladdooda nafaqadu ay iska beddeli weydo mid khatar ah; Amni darro, Xiisad siyaasadeed, Sicir barar xad-dhaf ah iyo Abaar, kuwaasoo ay ka dhalatay
Luulyo & Agosto 2008
Qaybta Falanqaynta Hubinta Cuntada ee Soomaaliya
FSAU
A Hoyo iyo cunug, Shabelle IDP Camp
Jaantus 1: Heerka Nafaqadarada guud iyo tan Halista ah (WHZ) oo laga helay sahankii la qabtay 2008
!"
#$
#"
%$
!"#!$%& '"#!$%&
$
"
!$
FSAU
2
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Ab
lA
-Ab
le
ytA
XA
Al
kA
NA
fAq
Ad
ASi
loo
cadd
eeyo
xaa
ladd
a na
faqa
da w
axaa
la is
ticm
aala
tusa
yaal
kal
a du
wan
sida
: Tus
ayaa
sha
jir c
abir
ka -
nafa
qada
rada
cus
ub (m
acal
uul)
iyo
heer
ka d
him
asha
da e
e sa
hana
da n
afaq
ada,
cab
irka
dh
exro
orka
cud
udda
(MU
AC) e
e qi
imay
naha
deg
-deg
a ah
, baa
xaa-
dega
hee
rka
tirad
da c
arru
urta
naf
aqad
da d
aran
ee
xoga
ha m
aclu
umaa
dka
caafi
maa
dka
(HIS
), jir
itaan
ka x
arum
o qi
imay
n iy
o xa
d-di
ga ti
radd
a so
o ga
sha.
wax
aa k
aloo
la is
ticm
aala
tusa
yaal
aan
aha
yn ji
r cab
ir si
da k
ala
duw
anaa
nta
cunt
ada,
inta
jeer
wax
la c
unno
, xad
iga
cudu
radd
a, h
eerk
a ta
laal
ka Iy
o xa
alad
da su
gnaa
nta
cunt
ada.
Ugu
yar
aan
labo
tuse
aya
a lo
o ba
ahan
yah
ay s
i loo
sam
eeyo
fala
nqay
n Iy
o w
elib
a In
lagu
kab
o tu
saya
al a
an ji
r ca
bir
ahay
n. S
haxd
aa la
gu k
ala
qeex
ayo
waa
duk
umiin
ta w
adaj
ir lo
o sa
mee
yey
oo F
SAU
ay
soo
diya
aris
ay m
arki
i hor
e ka
dibn
a ay
talo
oyin
ku
biir
iyee
n U
Nka
Iyo
hay’
ado
caal
ami a
h oo
kaw
ada
shaq
eeya
Soo
maa
liya
Iyo
wad
amad
a ka
le e
e go
bolk
a. (w
ixii
faah
faah
in
dhee
raad
ah
fiiri
shax
da b
oga
13 Iy
o 18
)
Bar
i
Bay
Sana
g
Mud
ug
Ged
o
Sool
L.Ju
ba
Hira
n
Gal
gadu
d
Nug
al
Bak
ol
Togd
heer
Aw
dal
M.J
uba
Woq
.Gal
beed
L.Sh
abel
le
M.S
habe
lle
Ban
adir
Hob
yoErig
avo
Gar
do
Eyl
Afm
adow
Bur
co
ElB
ur
Bar
dera
Gal
kayo
Bai
doa
ElD
er
ElA
fwei
n
Luuq
Bad
han
Isku
shub
an
Bul
oB
urti
Tale
h
Har
geis
a
Bur
Hak
aba
Jarib
an
Din
sor
Xudu
n
Lasa
nod
Ber
bera
Jilib
Bur
tinle
Sako
w
Bel
etW
eyne
Gar
owe
ElW
aq
Dus
aM
areb
Tieg
lo
Bos
aso
Kis
may
o
Ada
le
Ada
do
Odw
eine
Bua
le
Bad
hadh
e
Zeyl
ac
Cay
naba
Kan
dala
ElB
arde
Alu
la
Buh
odle
Sabl
ale
Gar
baha
re
Bak
i
Bal
ad
Jow
har
Waj
id
Shei
kh
Jala
laqs
i
Dol
o
Ben
derB
eila
Hud
ur
Abu
dwaq
Gab
iley
Bra
va
Afg
oye
Har
adhe
re
Wan
leW
eyne
Bor
amaLu
ghay
e
Qor
yole
y
Bel
etH
awa
Ade
nYa
bal
Rab
-Dhu
ure
Jam
ame
Qan
sah
Der
e
Gol
dogo
b
Mar
kaK
urtu
nW
arre
y
Mog
adis
hu
52°0
'0"E
52°0
'0"E
49°0
'0"E
49°0
'0"E
46°0
'0"E
46°0
'0"E
43°0
'0"E
43°0
'0"E
12°0'0"N
12°0'0"N
9°0'0"N
9°0'0"N
6°0'0"N
6°0'0"N
3°0'0"N
3°0'0"N
0°0'0"
0°0'0"
XAA
LAD
DA
NA
FAQ
AD
A(B
isha
7aad
ee20
07)
Gac
anka
Cad
mee
d
ITO
OB
IA
Bad
wey
nta
Hin
diya
DJI
BO
UTI
±40
040
8012
016
020
Kilo
met
ers
P.O
.Box
1230
Villa
geM
arke
t,N
airo
bi,K
enya
Em
ail:
fsau
info
@fs
au.o
r.ke
tel:
254-
20-3
7457
34fa
x:25
4-20
-374
0598
FSA
Uis
man
aged
byFA
O,f
unde
dby
EC,t
heG
over
nmen
tofN
orw
ayan
dU
SA
ID.F
SAU
Par
tner
sar
eFE
WS
NET
,WFP
,FA
O,U
NO
CH
A,
SCF-
UK,
UN
ICEF
,CAR
E,U
ND
PTh
ebo
unda
ries
and
nam
eson
thes
em
aps
dono
tim
ply
offic
iale
ndor
sem
ento
racc
epta
nce
byth
eU
nite
dN
atio
ns.
The
regi
onal
&D
istri
ctbo
unda
ries
refle
ctth
ose
endo
rsed
byth
eG
over
nmen
toft
heR
epub
licof
Som
alia
i n19
86.
Food
Secu
rity
Ana
lysi
sU
nit-
Som
alia
http
://w
ww
.fsau
som
ali.o
rg
Xeeb
Sooh
din
caal
amia
hR
egio
nalB
ound
ary
Sooh
din
dege
mo
Web
i
Xaal
adda
Naf
aqad
da
Dat
um:W
GS8
4,D
ata
Sour
ce:
FSA
U,2
007,
Adm
in.l
ayer
s:U
ND
P,19
98U
pdat
ed:J
uly,
2007
Goo
baha
ayda
dka
bara
kaca
yis
ugu
uruu
reen
Kaho
rbis
hii1
aad
ee07
Xog
aan
kufil
layn
laak
iinla
gaya
abo
inay
muh
iimta
hay
Xog
aan
kufil
layn
Feeg
igna
an
Adag
Hal
isah
Aad
halis
nah
Xaal
adda
nafa
qada
wax
ala
fala
nqee
yaa
iyad
oola
istic
maa
lyo
tilm
aam
eyaa
lnaf
aqad
aah
oosi
toos
ahlo
oso
our
uuriy
eyiy
oko
wo
mee
loka
lela
gaso
oqa
atay
laga
billa
abo
bish
ii1a
adilla
abi
shii
7aad
ee20
07:
baad
itaan
nona
faqa
daah
,bar
aha
laso
codk
aca
afim
aadk
a;xo
gta
caaf
imaa
dka,
qiim
aynt
aqi
yaas
tacu
dudd
aee
degd
egga
ah;
xogt
axa
rrim
ola
xush
ayoo
quud
inta
ah,w
arbi
xino
caaf
imaa
diy
oku
wo
kale
FUR
AH
A
Goo
baha
ayda
dka
bara
kaca
yis
ugu
uruu
reen
Kadi
bbi
shii
1aad
ee07
Baa
xaa-
degg
ala
saad
aaliy
ey(b
ishi
i7aa
d-bi
shii
12aa
dee
07)
Xaal
adho
reu
mar
aysa
Ism
abe
delin
ama
lam
ahu
boXa
alad
siix
umaa
nays
a
Bari
Bay
Mud
ug
Sana
g
Sool
Ged
o
L.Ju
ba
Hira
n
Gal
gadu
d
Nug
al
Bako
l
Togd
heer
Awda
l
M.J
uba
L.Sh
abel
le
Woq
.Gal
beed
M.S
habe
lle
Bana
dir
Hob
yoErig
avo
Gar
do
Eyl
Afm
adow
Burc
o
ElBu
r
Bard
era
Gal
kayo
Baid
oa
ElAf
wei
n
Bulo
Burti
ElD
er
Luuq
Isku
shub
an
Badh
an
Tale
h
Har
geis
a
BurH
akab
a
Din
sor
Jarib
an
Xudu
n
Jilib
Lasa
nod
Berb
era
Burti
nle
Sako
w
Bele
tWey
ne
Gar
owe
ElW
aq
Tieg
lo
Bosa
so
Kism
ayo
Dus
aM
areb
Adal
e
Adad
o
Bual
e
Odw
eine
Badh
adhe
Zeyl
ac
Alul
a
Kand
ala
Cay
naba
ElBa
rde Hud
ur
Bend
erBe
ila
Buho
dle
Sabl
ale
Baki
Gar
baha
re
Bala
d
Abud
waq
Waj
id
Har
adhe
re
Shei
kh
Bora
ma
Jala
laqs
i
Dol
o
Jow
har
Gab
iley
Afgo
ye
Brav
a
Wan
leW
eyne
Lugh
aye Q
oryo
ley
Bele
tHaw
aAd
enYa
bal
Rab
-Dhu
ure
Jam
ame
Qan
sah
Der
e
Gol
dogo
b
Kurtu
nW
arre
yM
arka
Mog
adis
hu
49°0
'0"E
49°0
'0"E
46°0
'0"E
46°0
'0"E
43°0
'0"E
43°0
'0"E
12°0'0"N
12°0'0"N
9°0'0"N
9°0'0"N
6°0'0"N
6°0'0"N
3°0'0"N
3°0'0"N
0°0'0"
0°0'0"
SOM
ALIA
-EST
IMAT
EDN
UTR
ITIO
NSI
TUAT
ION
JANU
ARY
2008
KENYA
Gac
anka
Cadm
eed
ITO
OBI
A
Badw
eynt
aHi
ndiy
a
DJIB
OUT
I
±40
040
8012
016
020
Kilo
met
ers
P.O
.Box
1230
Villa
geM
arke
t,N
airo
bi,K
enya
Emai
l:fs
auin
fo@
fsau
.or.k
ete
l:25
4-20
-374
5734
fax:
254-
20-3
7405
98FS
AUis
man
aged
byFA
O,f
unde
dby
EC,t
heG
over
nmen
tofN
orw
ayan
dU
SAID
.FSA
UPa
rtner
sar
eFE
WS
NET
,WFP
,FAO
,UN
OC
HA,
SCF-
UK,
UN
ICEF
,CAR
E,U
ND
PTh
ebo
unda
ries
and
nam
eson
thes
em
aps
dono
tim
ply
offic
iale
ndor
sem
ento
racc
epta
nce
byth
eU
nite
dN
atio
ns.
The
regi
onal
&D
istri
ctbo
unda
ries
refle
ctth
ose
endo
rsed
byth
eG
over
nmen
toft
heR
epub
licof
Som
alia
in19
86.
Food
Secu
rity
Ana
lysi
sUn
it-S
omal
iaht
tp://
ww
w.fs
auso
mal
i.org
FURA
HA
Coas
tline
Inte
rnat
iona
lBou
ndar
yRe
gion
alBo
unda
ryDi
stric
tBou
ndar
yRi
ver
Datu
m:W
GS8
4,Da
taSo
urce
:FSA
U,20
06,A
dmin
.lay
ers:
UNDP
,199
8
IDP
Phas
e
Xaal
adda
nafa
qada
wax
ala
fala
nqee
yaa
iyad
oola
istic
maa
lyo
tilm
aam
eyaa
lnaf
aqad
aah
oosi
toos
ahlo
oso
our
uuriy
eyiy
oko
wo
mee
loka
lela
gaso
oqa
atay
laga
billa
abo
bish
ii1a
adilla
abi
shii
7aad
ee20
07:b
aadi
taan
nona
faqa
daah
,ba
raha
laso
codk
aca
afim
aadk
a;xo
gta
caaf
imaa
dka,
qiim
aynt
aqi
yaas
tacu
dudd
aee
degd
egga
ah;x
ogta
xarri
mo
laxu
shay
ooqu
udin
taah
,war
bixi
noca
afim
aad
iyo
kuw
oka
le
Xaal
adda
Nafa
qadd
aXo
gaa
nku
filla
yn
Feeg
igna
an
Adag
Hal
isah
Aad
halis
nah
Hal
isah
Adag
Aad
halis
nah
Baax
aa-d
egga
lasa
adaa
liyey
(bis
hii7
aad-
bish
ii12
aad
ee07
)
Xaal
adho
reu
mar
aysa
Ism
abe
delin
ama
lam
ahu
bo
Xaal
adsi
ixum
aana
ysa
"
"
"
"
"
"
"
"
"
""
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
" "
""
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
!(
!(
!(
!(
!(
!(
!(
!(
!(
!(
!(
EYL
LUU
Q
BAKI
JILIB
HOBY
O
XUD
UN
SAAK
OW
DOO
LOW
WA
AJID
CAD
ALE
BALC
AD
QARD
HO
TALE
EX
SHEI
KH
ZEY
LAC
JAM
AAM
E
AFM
ADO
W
BARA
AW
E
AFG
OO
YE
CAD
AADO
QAND
ALA
CALU
ULA
CAYN
ABO
GEBI
LEY
BERB
ERA
LUG
HAY
E
CEEL
WA
Q
DIIN
SOO
R
SABL
AAL
E
JARI
IBAN
GALD
OG
OB
BUR
TIN
LE
OWD
WEY
NE
BADH
AAD
HE
TAY
EEG
LOW
QOR
YOO
LEY
JALA
LAQ
SI
CEEL
BUU
R
CABU
DWAA
Q
LAAS
QO
RAY
BUU
HOO
DLE
BAAR
DHE
ERE
Rab
Dhuu
re
CEEL
BAR
DE
WA
NLA
WEY
N
BULO
BU
RTO
CEEL
DH
EER
ISK
USH
UBA
N
BELE
T XA
AWO
BUU
R HA
KABA
ADAN
YAB
AAL
XARA
RDH
EER
E
BAN
DAR
BEY
LA
CEEL
AFW
EYN
KUR
TUNW
AAR
EY
QANS
AX D
HEE
RE
Bari
Bay
Mud
ug
Sana
g
Sool
Ged
o
L. J
uba
Hira
n
Gal
gadu
d
Nug
al
Bako
l
Togd
heer
Awda
l
M. J
uba
L. S
habe
lle
Woq
. Gal
beed
M. S
habe
lle
Bana
dir
Hob
yo
Erig
avo
Gar
do
Eyl
Afm
adow
Burc
o
El B
ur
Bard
era
Gal
kayo
Baid
oa
El A
fwei
n
Bulo
Bur
ti
El D
er
Luuq
Isku
shub
anBa
dhan
Tale
h
Har
geis
a
Bur H
akab
a
Din
sor
Jarib
an
Xudu
n
Jilib
Lasa
nod
Berb
era
Burti
nle
Sako
w
Bele
t Wey
ne
Gar
owe
El W
aq
Tieg
lo
Bosa
so
Kism
ayo
Dus
a M
areb
Adal
e
Adad
o
Bual
e
Odw
eine
Badh
adhe
Zeyl
ac
Alul
a
Kand
ala
Cay
naba
El B
arde
Hud
ur
Bend
er B
eila
Buho
dle
Sabl
ale
Baki
Gar
baha
re
Bala
d
Abud
waq
Waj
id
Har
adhe
re
Shei
kh
Bora
ma
Jala
laqs
i
Dol
o
Jow
har
Gab
iley
Afgo
ye
Brav
a
Wan
le W
eyne
Lugh
aye
Qor
yole
y
Bele
t Haw
aAd
en Y
abal
Rab
-Dhu
ure
Jam
ame
Qan
sah
Der
e
Gol
dogo
b
Kurtu
n W
arre
yM
arka
49°0
'0"E
49°0
'0"E
46°0
'0"E
46°0
'0"E
43°0
'0"E
43°0
'0"E
12°0'0"N
12°0'0"N
9°0'0"N
9°0'0"N
6°0'0"N
6°0'0"N
3°0'0"N
3°0'0"N
0°0'0"
0°0'0"
SOM
ALI
A -
ESTI
MA
TED
NU
TRIT
ION
SIT
UA
TIO
N A
UG
UST
200
8
Gul
f of A
den
ETH
IOPI
A
Indi
an O
cean
DJIB
OU
TI
±40
040
8012
016
020
Kilo
met
ers
LEG
END
"D
istri
ct C
apita
lC
oast
line
Inte
rnat
iona
l Bou
ndar
yR
egio
nal B
ound
ary
Dis
trict
Bou
ndar
yR
iver
Datu
m: W
GS8
4, D
ata
Sour
ce: F
SAU,
200
6Ad
min
. lay
ers:
UN
DP, 1
998
Xaal
adda
Naf
aqad
da
Xaal
ada
nafa
qo w
axaa
logu
oga
adey
Iyad
oo la
istim
aala
yoha
bab
dhow
rah
sida
hag
e na
faqa
da a
h am
a si
toos
am
a aa
n to
os a
heyn
laga
bila
abo
July
ilaa
Dec
08
saha
mad
a na
faqa
dda,
bar
aha
la s
ocod
ka, x
ogta
Gob
aha
Caaf
imaa
dda.
Ca
birk
a dh
axro
orka
Cud
uda
Sare
, Xog
aha
bara
ha q
uudi
nta,
warb
ixin
ada
Caa
fimaa
dka
iyo
kuw
a ka
le
Insu
ffici
ent d
ata
but l
ikel
y to
be
criti
cal
Feeg
igna
an
Adag
Hal
isah
Aad
halis
nah
IDP
Phas
e Adag
Hal
isah
Aad
halis
ah
Xog
lam
a ha
yo
P.O
. Box
123
0 Vi
llage
Mar
ket,
Nai
robi
, Ken
ya
Em
ail:
fsau
info
@fs
au.o
r.ke
tel:
254-
20-3
7457
34 fa
x:25
4-20
-374
0598
FSA
U is
man
aged
by
FAO
.Th
e bo
unda
ries
and
nam
es o
n th
ese
map
s do
not
impl
y of
ficia
l end
orse
men
t or a
ccep
tanc
e by
the
Uni
ted
Nat
ions
.Th
e re
gion
al &
Dis
trict
bou
ndar
ies
refle
ct th
ose
endo
rsed
by
the
Gov
ernm
ent o
f the
Rep
ublic
of S
omal
ia in
198
6.
Food
Sec
urity
Ana
lysi
s U
nit -
Som
alia
ht
tp://
ww
w.fs
auso
mal
i.org
Proj
ecte
d Tr
end
(Jul
y - D
ecem
ber '
08)
Xaal
ad h
ore
u m
aray
sa
Ism
a be
delin
am
a la
ma
hubo
Xaal
ad s
ii xu
maa
nays
a
kha
riid
ad 1
: qiy
aast
a X
aala
da N
afaq
ada,
Jul
y 20
07k
hari
idad
2: q
iyaa
sta
Xaa
lada
Naf
aqad
a, J
anua
ry 2
008
kha
riid
ad 3
: qiy
aast
a X
aala
da N
afaq
ada,
Aug
ust 2
008
FSAU
3
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Kala qeexitaanKa isKu dhafan ee sugnaanta cuntada (iPc) Ka dib gu’2008: luulyo - diseember
FSAU iyo hawl-wadaagteedu waxay dhamastireen falanqayntii GU’2008 kadib, ee xaaladaha nafaqada iyo sugnaanta cuntada, waxayna dib u soo saareen heerka ay xaladdu hadda marayso ( fiiri khariidada 5), iyadoo lagu salaynayo natiijooyinkii soo baxay, Waxay caddaynayaan Waaxda Falanqaynta Sugnaanta Cuntadda (FAO/FSAU) iyo FEWSNET In xaaladda sugnaanta cuntadu ay sii xumaatay Inta badan Koonfurta Iyo Bartamaha dalka (Gedo, Bakool, Hiiraan, Shabeelayaasha, Galgaduud, Mudug) Waqooyi Galbeed (Sanaag, Sool, Togdheer, iyo W. Galbeed. Gobolada Bakool, Hiiraan, Galgaduud iyo Mudug heerka sugnaanta cuntadu way sii xumaatay iyadoo sidoo kale qaybo ka mid ah dadweynaha ku nool shabeelooyinku ay ku jiraan weli wejihitaanka xaalad u baahan gurmad Banii-aadanimo.
"/
!!
!!
!!!!
!!
!!!!
!!
!!
!!!!
!!
!!
!!!!
!!!!
!!
!!
!!
!!
!!
!!!!
!!
!!
#̧
#̧
#̧
#̧#̧
¹#¹# #̧
#̧
#̧
)
)
)
)
)
)
))
)
))
)))
)
))
)
))
))
)
)
))
)
)
)
))
!.
!. !.
!.
!.
!.
!.
!.
!.
!.
!.
!.
!.
!.
!.
!.
!.
KENY
A
MOGADISHU
BARI
BAY
MUDUG
SANAG
GEDO
SOOL
L. JUBA
HIIRAN
GALGADUD
NUGAL
BAKOOL
TOGDHEER
M. JUBA
W. GALBEED
AWDAL
L. SHABELLE
M. SHABELLE
BANADIR
Hobyo
Eyl
Afmadow
Burco
Qardho
Ceerigaabo
Talex
Galkacyo
Luuq
Iskushuban
Ceel Bur
Bur Hakaba
Hargeysa
Dinsor
Bulo Barde
Xudun
Jariiban
Baardheere
Berbera
Baydhaba
Jilib
Burtinle
Sakow
Ceel Afweyne
Beled Weyne
Garowe
Kismayo
Zeylac
Caynabo
Qandala
Xudur
Dhusa Mareeb
Ceel Dheere
Cadale
Ceel Waq
Sablale
Laas Caanood
Bossaaso
Baki
Bu'aale
Calula
Cadaado
Garbaharey
Ceel Barde
Jowhar
Balcad
Wajid
Jalalaqsi
Badhadhe
Bandar BeylaOwdweyne
Taye
glow
Las Qoray/Badhan
Buuhoodle
Gebiley
Brava
Afgoye
Cabudwaaq
Sheikh
Wanle Weyne
Harardheere
Borama
Lughaye
Aden Yabal
Qoryoley
Beled
Haw
a
Dolo
Rab-Dhuure
Jamaame
Qansax Dheere
Goldogob
MarkaKurtun Warrey
HUDUR
BURAO
BAIDOA
JOWHAR
GAROWE
BORAMA
BU'AALE
GALKAYO
BOSSASO
ERIGABO
KISMAAYO
LAS ANOD
HARGEYSA
DUSAMAREB
GARBAHAREY
BELET WEYNE
50°0'0"E
50°0'0"E
47°0'0"E
47°0'0"E
44°0'0"E
44°0'0"E
41°0'0"E
41°0'0"E
12°0
'0"N
12°0
'0"N
9°0'
0"N
9°0'
0"N
6°0'
0"N
6°0'
0"N
3°0'
0"N
3°0'
0"N
0°0'
0"
0°0'
0"
±0 30 60 90 120 15015
Kilometers
FALANQAYNTA XAALADDA HUBINTA CUNTADA EE SOOMAALIYA:Baadiyaha Magaala iyo Gaxootiga qudaha-ilaabisha Julay - Diseembar '08
-100%
-0%
-100%
-0%
-100%
-0%
-100%
-0% -100%a, d, e, f, h, iA, B, C
i, ii, iii
High/ Low* * *
i, ii, iiia, d, e, f, g, h, i
-100%
-0%
A, B, CModerate/ Low
* * *
i, ii, iiia, b, d, e, g, h
A, CLow* * *
Urban:
Urban:
Urban:
-100%
-0%
i, ii, iiid, e, f, h, i
A, BLow* *
IDP:
i, ii, iiia, d, e, f, h, i
A, B, CModerate/ Low
* * *
Rural:
i, ii, iiia, d, e, h, i
AHigh/ Low
Urban:
15,000
195,000
-100%
-0%
-100%
-0%
i, ii, iiid, e, hA, C
High/ Low
* *
Rural:
Rural: 475,000
Rural:
i, ii, iiid, e, g, h
ALow
* *
Rural: 10,000Urban: 130,000
Rural:
Urban:
Rural:
Urban: 20,000i, ii, iii
a, d, e, f, g, h, iA, B, C
Low* * *
120,000Urban:100,000Rural:
P.O. Box 1230 Village Market, Nairobi, Kenya Email: [email protected] tel: 254-20-3745734 fax:254-20-3740598
FSAU is managed by FAO.The boundaries and names on these maps do not imply official endorsement or acceptance by the United Nat ions.The regional & District boundaries reflect those endorsed by the Government of the Republic of Somalia in 1986.
Food Security Analysis Unit - Somalia http://www.fsausomali.org
100,00030,000
160,00060,000
180,00025,000
280,00055,000
Urba
nRu
ral
Tota
l
Urba
nRu
ral
Tota
l
Urba
nRu
ral
Tota
l
Urba
nRu
ral
Tota
l
Urba
nRu
ral
Tota
l
Urba
nRu
ral
Tota
l
Urba
nRu
ral
Tota
l
Urba
nRu
ral
Tota
l Urba
nRu
ral
Tota
l
Rural: 25,000 100,000IDP:
IDP: 10,000
IDP: 195,000
IDP: 495,000
65,000Urban:70,000IDP: 20,000
IDP: 30,000
IDP: 45,000
IDP: 50,000
-100%
-0%
RAAD RAAC:1. Qiyaasta dadweynaha kuma jiraan dadka barakacay ama qiyaasaha magaalooyinka, waxana lagu soo koobay 5,000 ee ugu dhow.2. Si aad u hesho sharax ku saabsan xaaladaha eeg websaytka FSAU:http://www.fsausomali.org
Datum: WGS84, Data Source: FSAU, 2007, Admin. layers: UNDP, 1998,
Goobaha ay dad hore u barakacay ku uruureen ka hor bisha Janaayo '08Xaalado sii socda oo ah 3, 4 ama 5 oo jiray > 3 sano
Midabada madowga ahi waxay
Goobaha ay dad cusub oo barkacay ku urureen eek u jira Xiisad Cuntada Iyo Hab-nololeedka ah oo aad u Xun iyo Gurmad Bina-aadamnimo Laga billaabo bisha Agoosto '08
Xaaladda hadda jirta ama lagu yaqaan
1B Guud ahaan hubin cuntada ah ayaa jirta
5 Macaluul/Masiibo Bina-aadamnimo
4 Gurmad Bina-aadamnimo
3 Xiisad Cuntada iyo Hab-nololeedka ah oo Aad u Xun
2 Guud ahaan hibin-la’aan cuntada ah ayaa jirta
1A Guud ahaan hubin cuntada ah ayaa jirta
Indho ku haynHalista ka imanaysa xaalad sii xumaanaysa
Laymanka qallooca ee midabada lihi waxay tilmaamayaan xaalad isbeddeshay
tilmaamayaan xaalad baaxaddeedu ay
..sii xumaanayso oo keliya
Isbeddellada la Saadaaliyey Xaalad Fiicnaanaysa
Isma Beddelin
Xaalad Sii Xumaanaysa
Xaalad Isku Jirta
Halis saredhexdhaxaad ahHalis
##
Habka NoloshaDabaqada hantidaLab & Dhegid
iiiiii
Heerka Kalsoonida ee Falanqaynta
Qodobada loo isticmaalo abbaaridda bulshada
Colaadda Dawlad Kadib Waxyeello loo gaysto cimilada Eex Bulsho
Sababaha Muhiimaha ee kaDambeeya ABC
Dadweynaha ku jira xaalad (oo ay weheliyaan kuwa ku jira Halis Sare)
Sifooyinka goobaha ku jira xaaladaha 3, 4 ama 5
Xiisad dib u soo noqotay 10kii sano ee la soo dhaafay
Baax
adda
Qot
ada
Cidd
a ay
yih
iin?
Saba
bta
?In
ta je
er e
e ay
dha
cdo
Abaar Daadad Sunnaami Nabad la’aan Suuqyada oo qasma Cudurro dilaaca Dadweyne soo qaxay Sicir kororBiyo yari
Sabababa degdegga ah ee ka dambeeyaabcdefghi
Kals
ooni
da
Dadweynaha oo ah rer magaal boqolkiiba xaaladaha khuseeya
0-100,000 >500,000101,000-500,000-100%
-0%
(U: urban R: rural T: total)
* Hoose * * ** * SareDhexe
Hoose 1-2yrs), Dhexe (3-4), Sare (>= 5)
Dadka Magaaloyinka eekujia xasladda deg deg iyo xiisadacuntada iyo habnololeedka oo aa uxun
khariidad 4: falanqaynta Xaalada Sugnaanta Cuntada Soomaaliya, ka dib Gu ’08 Saadaal, July – december 2008
Tiradda dadka u baahan kaalmada aadanimo oo ay ku jiraan dad ka barakacay goobahoodii ayaa siyaadey, taas oo ahayd 1,830,000 xiligii dayrtii 07/08 (Janaayo - Juunyo), haddana ah 3,245,000 ( saadaasha Luulyo - Diseember), 43% dadkaas ay dhibaatadu saamaysay waa goobaha miyiga ah, iyadoo 640,000 oo ka mid ahi ay ku jiraan heer u baahan gurmad Bani-aadanimo oo deg deg ah (HE), una baahan waxqabad deg-deg ah. 755,000 kale ayaa waxay ku jiraan xaalad qalalaase cuntada iyo nolosha ah (AFLC), kuwaas oo u baahan in la taageero hab nololoodkooda. Hab-nololeedyada xoolo dhaqatada iyo kuwa beero-xoolaleyda ayaa ah meelaha ugu daran iyadoo 48% (xoololeyda) iyo 38% (beero-xoololeyda) ay ka yihiin dadka u baahan gurmadka Bani-aadanimo oo deg deg ah (HE) iyo kuwa ku jira qalalaasaha heerka nolosha iyo cuntada.
Intaas waxaa weheliya 870,000 (27%) oo ah dadkii ka soo barakacay Muqdisho ilaa Feebaraayo 2007 (Janaayo 2008 waxay ahaayeen 705,000 oo way siyaadeen), waxaana kaloo weheliya dadkii sanadadii hore barakacay
oo ah 275,000, labadubana waxay u baahan yihiin gurmad deg-deg ah. sidoo kale 705,000 reer magaal ah oo heerka sugnaanta cuntadoodu ay xumaatay dhawaanahan, iyadoo ay tiradaasi ka soo siyaadey 580,000 Abriil - juunyo 2008.
Inta badan reer miyiga iyo reer magaalka ama 65% dadka u baahan gurmadka bani-aadanimo iyo kuwa ku sifoobay inay ku jiraan qalalaasaha xaga cuntada iyo noloshu waxay ku nool yihiin Koonfurta, taas oo kala ah 545,000 oo u baahan gurmad aadanimo iyo 810,000 qof oo ku jira qalalaase xaga cuntada iyo hab-nololeedka (fiiri shaxda 1). koonfurta waxaa saameeyey dhibaatooyin badan oo is biirsaday sida abaar, colaad iyo qalalaase siyaasadeed, sicir bararka iyo helitaanka waxyaabaha aasaasiga ah oo adkaaday (sida biyaha iyo cuntada), ayaa waxay keeneen in dad badan xoolohoodii meelo kale ula hayaamaan iyo inay dad badan oo kale barakacaan. Waxaa adkaatay iyaduna sidii loo gaarsiin lahaa kaalmooyinka banii’aadanimo waayo waxaa sii xumaaday nabadgelyada. Shaxda 1 waxaa laga helayaa tirada Iyo boqoleyda dadweynaha (UNDP 2005) waxaana loo kala saaray tirada ku jirta gurmad banii’aadanimo iyo kuwa ku jira xiisad xaga cuntada iyo habnololeedka oo gobol gobol ah. Macluumaad dheeraad ah waxaad fiirisaa warbixintii FSAU ee sugnaanta cuntada iyo Nafaqada, Sebteember 2008 oo laga helayo boggaga kala ah www.fsausomali.org, www.fewsnet.net ama la xiriir FSAU: [email protected].
FSAU
4
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
waxaana ka socda biyo dhaamis joogto ah oo socdey laba xili oo xiriir ah, Iyadoo qiimuhuna aad u siyaadey. waxaa aad u sii xumaaday xaaladda deegaanka, waxaana jirta khatar ah in lagu dagaalamo kaydadka dabiiciga ah (Daaqa, biyaha iwm), taas oo si joogto ah u dhacda. Falanqayntii FSAU ee ka dambeysey Gu’gii 08ka waxay ku tilmaantey inta badan Gobolada dhexe iyo kuwa Koonfur Bari inay ku sugan yihiin xaalad ah gurmad banii’aadanimo.
Falanqaynta xaaladda nafaqada ee ay sameeyeen FSAU Iyo hawl wadaagteedu Deyrtii 07/08 ka dib waxaa soo baxday in beero xoololeyda shabeelle iyo dadka soo barakacay ee ku nool Marka Iyo Afgooye In ay ku jiraan xaalad raagtey oo khatar ah, Inkastoo ay jirto xoogaa ka soo rayn ah dadka ku nool hareeraha webiga shabeelle Iyadoo ay xaalada nafaqadu ahayd mid khatar ah GU’07 (critical), deyr 07/08 na waxay ahayd xaalad liidata (serious), waxaa laga yaabaa taasi inay katimi kadib gargaar aadaminimo oo siyaadey, helitaanka kaluunka Iyo khudaarta oo sidii hore ka fiicnaa iyaguna. Xaaladda nafaqada dhul-digireedka Galgaduud Isma bedelin oo weli waa xaalad halis ah (Serious), Inkastoo tilmaamaha sugnaanta cuntada ay ka muuqato kasii darid. Waxaa kaloo ka sii daray xaaladda nafaqada gobolada dhexe siiba hab-nololeedyada Hawd iyo Cadduun ee Koonfurta Mudug, Galgaduud iyo qaybo ka mid ah Hiiraan taas oo ah xaalad khatar ah (critical), waxaa taa la xiriirta xaaladda sugnaanta cunnada oo sii xumaatay deegaanadaas iyo dad aad u farabadan oo ku soo barakacay, inkastoo xaaladda xeebta iyo degmadda Dhuusamareeb ay weli ku jiraan marxalad liidata (serious), waxaana laga yaabaa sababta ay u sii xumaanweydey inay tahay iyadoo ay deegaanadaas ka shaqaynayaan hay’ado ay ka mid yihiin ACF iyo MSF Belgium.
gobolada dhexe iyo Kuwa Koonfur bari
Gobolada dhexe iyo kuwa Koonfur Bari Soomaaliya waxay ka kooban yihiin lixda gobol ee kala ah Galgaduud, Koonfurta Mudug, Hiiraan, Shabeelada dhexe, Shabeelada hoose iyo Banaaadir, ilaa 13 habnololeed ayaana ku yaal laakiin guud ahaan waa Beeraley (reverine), Beer iyo Xoolaley, Xoolaley iyo reer magaal (fiiri khariidada 4
Muuqaalka Guud Deyr 07/08 ka dibFalanqeyntii sugnaanta cuntada ee FSAU ee ka dambeysey Deyrtii 07/08 waxay tilmaameysey in xaaladda sugnaanta cuntada ay aad u sii xumaatay meelaha xoolaleyda iyo beero xoolaleyda ee gobolada dhexe (Galgaduud iyo Koonfurta Mudug), Agagaarka webiga ee gobolka Hiiran iyo dhulka digirta ay ka baxdo ee Galgaduud(Cowpea belt) taas oo ay ugu wacan tahay iyadoo la waayey xili roobaadyo isku xigey, xaaladda suuqa oo xumaatey (sicir barar), dadka faraha badan ee ka soo barakacaya Muqdisho ammaan darro awgeed. goboloda shabeelooyinka iyo agagaarka webiga gobolka Hiiraan waxaa ku nool dad aad u farabadan oo ka soo barakacay Muqdisho, kuwaas oo qayb ka mid ahi ay ku sugan yihiin heer gurmad bani-aadanimo waxayna khatar dhexdhexaad ah ugu jiraan inay ka sii xumaadaan sidan. Gobolada dhexe iyo beero xoololeyda Hiiraan waxaa lagu qeexay inay ku jiraan Xiisad cuntada iyo hab nololeedka kuwaas oo khatar aad ah ugu jira inay ka sii xumaadaan.
Qayboa ka mid ah gobolada dhexe (Degmooyinka Cadaado, dhuusamareeb iyo Ceelbuur) berkedaha badankoodii way maran yihiin roob la’aan awgeed,
Shaxda 1: Soomaaliya IPC Miyiga, Magaalo & dadka barakacay ee liita, July-dec 2008
Gobolka Isku Darka Tirada Dadka ee UNDP 2005
Isku Darka Tirada Dadka ee UNDP 2005
Dadka Deggan Dhulka Miyiga ah ee UNDP
2005 1
Xiisada Cuntada iyo Hab-nololeedka ah oo Aad u Xun (XCHAX)
Xiisada Cuntada iyo Hab-nololeedka ah oo Aad u
Xun (XCHAX) ee Haysata Dadka Deggan Dhulka
Miyiga ah 2
Dadka Magaalooyinka ee ku
jira Gurmad Bina-aadamnimo (GB)2
Dadka Deggan Dhulka Miyiga ah ee ee ku jira Gurmad Bina’aadamnimo
(GB)2
Isku Darka Dadka ku jira XCHAX iyo GB oo ah % Tirada Guud ee
Dadweynaha
Waqooyi Awdal 305,455 110,942 194,513 10,000 5,000 0 0 5Woqooyi Galbeed 700,345 490,432 209,913 10,000 20,000 0 0 4Togdheer 402,295 123,402 278,893 55,000 50,000 20,000 0 31Sanaag 270,367 56,079 214,288 20,000 30,000 5,000 0 20Sool 150,277 39,134 111,143 15,000 20,000 5,000 0 27Bari 367,638 179,633 202,737 80,000 0 25,000 0 29Nugaal 145,341 54,749 75,860 25,000 10,000 0 0 24
Isku darka 2,341,718 1,054,371 1,287,347 215,000 135,000 55,000 0 17Gobollada Dhexe Mudug 350,099 94,405 255,694 30,000 50,000 0 55,000 39Galgaduud 330,057 58,977 271,080 15,000 60,000 10,000 115,000 61
Isku darka 680,156 153,382 526,774 45,000 110,000 10,000 170,000 49Koonfur Hiiraan 329,811 69,113 260,698 20,000 65,000 5,000 115,000 62ShabelleDhexe 514,901 95,831 419,070 30,000 100,000 0 150,000 54ShabelleHoose 850,651 172,714 677,937 65,000 125,000 15,000 100,000 36Bakool 310,627 61,438 249,189 25,000 65,000 0 80,000 55Baay 620,562 126,813 493,749 35,000 15,000 0 0 8Gedo 328,378 81,302 247,076 30,000 80,000 0 20,000 40Jubbada Dhexe 238,877 54,739 184,138 25,000 35,000 0 5,000 27Jubbada Hoose 385,790 124,682 261,108 45,000 25,000 0 0 18
Isku darka 3,579,597 786,632 2,792,965 275,000 510,000 20,000 470,000 36Banaadir 901,183 901,183 - 30,000 - 55,000 - 9Isku Darka Guud 7,502,654 2,895,568 4,607,086 565,000 755,000 140,000 640,000 28
tirada dadka la qiimeeyey iyo kuwa ay suurtagal tahay inay galay xchax & gb tirada saamoobay % ee isku darka guud ee dadweynaha
qaybinta dadweynaha ku jira xiisad
Dadka Magaalooyinka ee La Qiimeeyey ee ku jira XCHAX & GB 705,000 95 22%Dadka Deggan Dhulka Miyiga ah ee la Qiimeeyey ee ku jira XCHAX & GB 1,395,000 195 43%
Qiyaasta tirada dadka cusub ee soo barokacay –oo la cusboonaysiiyey 1dii bishii 8aad 870,0004 125 27%Qiyaasta tirada dadka muddada dheer barakacsanaa 275,000 45 8%
Qiyaasta dadka deggan dhulka miyiga ah, magaalooyinka & dadka barokacsan ee ku jira xiisad 3,245,000 435 100%
1 Waxa laga soo qaatay: Qiyaasaha Dadweynaha oo heer gobol/degmo ah, UNDP Soomaaliya, 1da bishii 8aad ee 2005. FSAU ma soo koobto qiyaasaha dadweynaha maddaama ay yihiin qiyaaso rasmi ah oo ay bixisay UNDP2 Tirooyinka la qiyaasay waxa lagu soo koobay shanta kun ee ugu dhow, taasoo ku salaysan dadka deggan iyadoo aan la tix gelin guuritaanka hadda iyo ka la filyo, waxana ku jira dadka Halis Sare ugu jira XCHAX ama GB taasoo loogu talagalay in loo isticmaalo qorshaynta.3 Dan Gorayo waxay ku jirtaa gobolka Bari taasoo ku billaabantay xogta tirakoobka dadka ka hor UNDP/WHO 20054 Waxa laga soo qaatay UN-OCHA/UNHCR: Dadka Cusub ee Gudaha Dalka ku barkacsan oo la cusboonaysiiyey 1dii bixhii 8aad ee 2008 (868,160) oo lagu soo koobay 5,000 ee ugu dhow. Dadka muddada dheer barakacsanaa oo ah qiyaas dib loo habeeyey oo ay soo saareen UN-OCHA/UNHCR (hore waxay u ahayd 400,000) kadib dadka cusub ee soo barakacay oo ku jira tirada dadka muddada dheer barakacsanaa (bishii 2aad ee 2008)5 Boqolkiiba isku darka guud ee dadweynaha Soomaaliya oo lagu qiyaasay 7,502,654 (UNDP/WHO 2005)
FSAU
5
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
gobolada dhexe galgaduud iyo Koonfurta mudug
Xaaladda HaddaFalanqeynihii FSAU deyr 07/08 ka dib waxay tilmaamayaan in dhamaan hab nololeedyada Galgaduud iyo Koonfurta Mudug ay ku jiraan xaalad khatar ah laga soo bilaabo Deyr 07/08, marka laga reeebo dhul xeebeedka halkaas oo weli xaalkeedu tahay mid liidata, Habnololeedyada Hawd iyo Cadduun ee Gobollada Galgaduud, Mudug iyo Hiiraan macluumaadka laga helay wuxuu tilmaamayaa inay weli ku jiraan xaalad khatar ah (critical) , taas oo u muuqata mid kasii daraysa, maadaama heerarka xaalada sugnaanta cuntadu sii xumaanayso. deegaanada degmada Dhuusamareeb oo xaalkoodu ahaa mid liita Deyr 07/08 wax qabadyadii hore awgood ayaa hadda sii xumaaday oo noqday heer khatar ah.
Sahan nafaqo oo laga sameeyey Xoolaleyda Hawd iyo Cadduun bilihii Maajo/Juunyo ayaa waxaa ka soo baxay in heerka nafaqadarada guud
(GAM) tahay Hawd 19.3% (15,6-23.0) Halka ay Cadduun ka ahayd 18.4% (14.9 - 21.8). waxay natiijooyinkaas la mid yihiin labadii sahan ee ugu dambeeyey ee FSAU Iyo hawl wadaagteedu ay ka kala qabteen deegaanadaas bishii Nofeember 2007, kuwaas oo ka sareeyey 15%, Iyadoo Hawd ay ahayd 17.2% (14.1 - 20.5) Cadduuna 15.9% (12.8 - 18.9). Dhamaan habnololeedyadaas waxaa ka soo baxay in ay ku jiraan xaalad nafaqo oo khatar ah marka laga reebo sahan ay ka samaysay ACF Degmada Dhuusamareeb Diseembar 2007, kaas oo tilmaamayey xaalad liidata Iyadoo heerka nafaqa darada guud (GAM) ahayd 12.4% (10.1 -14.6) Halka heerka Nafaqo darada halista ahina ay ka ahayd 1.3% (0.4 - 2.1) taas oo tilmaamaysa in xaaladda deegaanadaasi ay liidato (fiiri jaantuska 2). Helitaanka cuntada ee deegaamadaas hadda aad buu u xadidan yahay (taas oo ay ugu wacantahay In sadex xilli roob oo isku xiga aan la helin, sicir barar, sarifka Doolarka oo aad u kacay, qiimihii cuntada oo kacay iyo sababo kale), waxay kaloo deegaanadaasi marti geliyeen dad aad u fara badan oo ku soo barakacay, waxaa kaloo ka jira amni darro caqabad ku noqotay gargaarada banii-aadanimo ee socdey xiligii deyrtii 07/08, waxaana aad hoos ugu dhacay hay’adaha gargaarka ee joogaa degaanadaas amni darada sii siyaadaysa awgeed
Waxaa sidaas oo kale xaalad nafaqo oo ka sii daraysa laga soo sheegay dhulka beero-xoololeyda (dhul-digireedka) degmooyinak Ceelbuur iyo Xarardheere kuwaas oo xiligii deyrta 07/08 ahayd mid liidata (serious) taas oo kasii dartay oo mid khatar ah ka dib falanqeyntii GU’08 sababo lamid ah kuwaas kore awgood.
Natiijooyinkii xaaladaha nafaqada ee laga soo diyaariyey deegaanadaas oo faahfaahsan waxaa laga helayaa shaxda 2 ee hoos ku qoran
Jaantus 2: baaxaadega Heerka Nafaqodarada Cusub (WHZ<-2 ama barar)gobolada bartamaha(2001-2008)
Shax 2. Natiijooyinkii xaaladaha nafaqada Gobolada dhexe oo la soo koobayXoolodhaqatada Hawd (N=683) Xoolodhaqatada Addun (=643) Beero xoolalaeey (N=1173)
Tilmaame Natiijo Maxsuuul Nattiijo maxsuul Natijo maxsulHeerka faqadarada guud GAM (WHZ<-2 ama barar) 19.3
(15.6-23.0) Khatar 18.4(14.9-21.8) Khatar N/A N/A
Heerka nafaqadara halista ah (WHZ<-3 ama barar) 2.3(0.9-3.8) fejigan 2.8
(1.2-4.4) Fejigan N/A N/A
Barar 0.3(0.0-0.7) Fejigan 0.2
(0.0-0.5) Fejigan 0.1 Fejigan
Heerka nafaqadarida ee adeegsiga cabirka cudududa sare (MUAC): (<12.5 cm ama barar
10.3(N=3448) Khatar 10.3
(N=3448) Khatar 19.8(N=1173)
Aad Khatar u ah
Tirada dhimashada guud ee 10,000 qofood malinti (90 casho gudahood
0.62(0.30-0.93) Fejigan 0.65
(0.39-0.91) Fejigan N/A N/ATirada dhimashada caruurta ka yar 5 snao (10,000 kii kunba) malin walba 90 casho
1.35(0.4-2.3) Fejigan 1.45
(1.72-2.18) fejigan N/A N/A
Warbixita xarumaha caafimadka isbedelda nafaqo Sare sii kordheysa Khatar Sare sii kordheysa Khatar Hoos lakinsii kordheysa Daran
Haqabtika taalka Vitamin A – 52.1Measles -20.9
Aad Khatar u ah
Vitamin A – 51.6Measles -8.8
Aad Khatar u ah N/A N/A
Isbedelada herka qorista qudinta TFPs/SFPs (ACF, Dusamareb – Jan-Jun ‘08) Sare sii kordheysa Khatar Sare sii kordheysa Khatar N/A N/A
Kaladuwanashaha cuntada qoysaska in ka yar 4 koox cunto oo liidata
12.0(6.4 – 17.1) Halis 16.6
(10.8 – 22.4) Khatar N/A N/A
Xaalada cunta helista HE Khatar HE Khatar Halis HE Khatar
Xalada nabad galyu xumada Widespread and high intensity Khatar Widespread and high
intensity Khatar Widespread and high intensity Khatar
Falaqeynta xalada guud Khatar ka sii dareyso Khatar ka sii dareyso Khatar ka sii dareyso
FSAU
6
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
gobolka hiiraan hab-nololeedyada xoololeyda, beero-xoololeyda iyo beeroleyda
Xaaladda nafaqada beeraleyda Hiiraan waxay ahayd mid ku raagtey heer khatar ah gugii lasoo dhaafay ee 2008, halka xaalad kasii daraysa laga soo sheegay beero-xoololeyda kuwaas oo xaalkoodu ahaa mid liita (serious) Deyr’07/08 haddana u gudubtey heer khatar ah (critical) GU’08. Dhanka reer miyiga inkastoo aan lahayn xog ku filan oo lagu kala caddeeyo xaalkooda, Madaama aan dhawaanahan laga sameyn sahan nafaqo iyo qiimeyn deg-dega (MUAC) midna, haddana caddaymahii hore ee laga hayey ayaa waxay tilmaamayaan xaalad khatar ah. heerarkaasi waxay la mid yihiin natiijooyinkii sahamadii hore ee gobolka laga qabtay ( fiiri jaantuska 3) ee ka hadlaya nuglaan taariikheedka nafaqada. Laba sahan oo nafaqada ah ayaa la qabtay bishii Juunyo 2008, kuwaas oo heerka nafaqadarada guud (GAM) ee beero-xoolaleydu ay noqotay 15.9% (10.4-21.4), halka nafaqo-daraddooda halista ahina ay ka ahayd 2.6% (0.8-4.4), taas oo tilmaamaysa inay xaaladu ka sii dartay marka la barbar dhigo sahankii laqabtay Nofeember 2007, kaas oo heerka nafaqadaradiisa guud ay ahayd 14.2% (11.4 - 17.0)nafaqo daradda halista ahna ay ahayd 2.9% (1.7-4.2). Sahankii laga qabtay agaagaarka webiga bishii Juunyo ee lasoo dhaafay ayey heerka nafaqo daradiisa guud waxay ahayd 17.7% (13.3 - 22.1) halka nafaqo daradda halista ahina ay ka ahayd 4.0% (1.7 - 6.2), taas oo tilmaamaysa inaan wax isbedel ahi jirin
marka la barbar dhigey Deyr 07/08 oo heerka nafaqo daradda guud ahaa 17.5% (14.5 - 20.0), iyadoo heerka nafaqo daradda halista ahina ahaa 2.5% (1.5 - 3.6)
Natiijooyinkii nafaqada ee deegaanadaas oo laga soo diyaariyey falanqeyntii lagu sameeyey caddaymihii ka soo baxay waxaa laga helayaa shaxda 3 ee hoose.
Gobolada Shabeelada dhexe Iyo Shabeelada Hoose
Xaaladda nafaqada ee dadka beero-xoolaleyda ah ee gobolada Shabeelada Dhexe iyo Shabeelada Hoose waxay ku raagtey heer khatar ah, Halka dhulka webiyada ay ku jiraan heer liita taas oo ayan waxba iska bedelin natiijada deyr’07/08 (fiiri Jaantuska 4). dadka soo barakacay ee ku nool Merka iyo Afgooye ayaa heerkooda nafaqadu ay weli tahay mid khatar ah, inkastoo
gargaar bani-aadanimo oo laga sameeyey meelaha dadka soo barakacay ay ka hortagtay in heerka nafaqada aad u sii xumaado iyadoo lagu jiro xilli adag oo ay jiraan sicir barar, cudduro sii siyaadey iyo colaad. Dadka webiyadu waxay uga farsad badan yihiin beero xoolaleyda xaga kaluumaysiga, iyo noocyada qudaarta iyo miraha, taas oo ay weheliso gargaar aadanimo oo ay helaan ayaa lagu sharxi karaa dhaamitaanka xaaladda nafaqada ee beeraleydu ay dhaanto beero xoolaleyda.
Jaantus 3: baaxaadega Heerka Nafaqodarada Cusub (WHZ<-2 ama barar) gobolka Hiiraan (2000-2008)
Table 3. Natiijooyinkii xaaladaha nafaqada Hiraan oo la soo koobayXoolo beeraleey- Hiran (N=616) Jiinka Webiga -Hiran (=709) Xoolo dhaqatada
Indicator Natijo Maxsuul Natiijo Maxsuul Natiijo Maxsuul;Heerka nafqodarada guud GAM (WHZ<-2 ama barar) 15.9
(10.4-21.4) Khatar s 17.7(13.3-22.1) Khatar N/A N/A
Heerka nafaqadara halista ah (WHZ<-3 ama barar) 2.6(0.8-4.4) Fejignaan 4.0
(1.7-6.2) Khatar N/A N/A
Barar 0.0 La aqbali karo 1.7(0.5-2.9) Khatar N/A N/A
Heerka nafaqadarida by MUAC (<12.5 cm ama barar ee qeymeynta nafaqada degdegga)
9.8(6.6 – 12.9)
N=616 Daran12.6
(8.2 – 16.9)N=709
Halis N/A N/A
%kiiba gtirada dumarka aan uurka leheyn ee nafaqo daran (MUAC≤18.5 cm)
1.0 (0.0 – 2.1)(N=306)
Fejignaan
0.7 (0.0 – 1.7)
N=287 Fejignaan N/A N/A
%kiiba gtirada dumarka aan uurka leheyn ee nafaqo daran(MUAC<23.0).
37.7(N=53)
Aad Khatar u ah
22.0(N=82)
Aad Khatar u ah N/A N/A
Tirada dhimashada guud ee 10,000 qofood malinti (90 casho gudahood
0.56(0.25-0.87) Fejignaan 0.72
(0.39-1.05) Fejignaan N/A N/ATirada dhimashada caruurta ka yar 5 snao (10,000 kii kunba) malin walba 90 casho
0.57(0.01-1.14) La aqbali karo 1.78
(0.81-2.75) Fejignaan N/A N/A
Warbixita xarumaha caafimadka isbedelda nafaqo Sare lakin dagan Khatar Sare sii kordheysa Aad Khatar u ah
Low but increasing Daran
Haqabtika taalka Vitamin A – 76.3Measles -42.1 Khatar Vitamin A – 85.2
Measles -65.9 Daran N/A N/AIsbedelada cudurada(Xiliyada ku adan)%kiba tirade shegatay cudurlabadii todobaad ee sahanka
AWD cases reportedMorbidity – 36.5RDT – 5.8
KhatarAWD cases reported
Morbidity – 37.4RDT – 8.2
Khatar N/A N/A
Kaladuwanashaha cunta qoysaska istcmalo in ka yar (< 4 oo lidata)
12.0(6.4 – 17.1) Khatar 16.6
(10.8 – 22.4) Khatar N/A N/A
Xaalada cunta helista HE Khatar HE Khatar HE Khatar
Xalada nabad galyu xumada Baahsan oo xoogleh Khatar Baahsan oo xoogleh Khatar Baahsan oo xoogleh Khatar
Falaqeynta xalada guud Khatar Khatar Dhici karo Khatar s
FSAU
7
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Sadex sahan oo nafaqada ah ayaa bishii Maajo 2008 laga kala qabtey Dadka soo barakacay ee Merka Iyo Afgooye, Beero-xoolaleyda/Xoolaleyda, Iyo dadka degan agagaarka webiga ee gobolada shabeelada dhexe Iyo shabeelada Hoose. Natiijooyinkii ka soo baxay ayaa tilmaamaya xaalad nafaqadarro caadiga ka baxsan oo raagtey waxaana heerka Nafaqo darada guud (GAM) ee dadka soo barakacay ahayd 15.0% (11.5-18.4), dadka beero-xoololeyda ahna 18.1% (14.4 -21.8) halka xaaladda nafaqadaradda guud ee dadka degaan agagaarka webiyaduna ay ka ahayd13.7% (9.6 - 17.7). Natiijooyinkaasi waxay la mid yihiin kuwii ka soo baxay sahamadii la qabtay November 2007. Waxaa kaloo walaac leh In heerka nafaqa darada halista ah (SAM) ee beero-xoololeyda iyo dadka agagaarka webiga degan ay ka sareysey 3%, balse dadkaa soo barakacay way ka hooseysey Intaas oo waxay ahayd 1%, taas oo laga yaabo Inay la xiriirto helitaanka gargaarka aadanimo.
Natiijooyinkii nafaqada ee deegaanadaas oo laga soo diyaariyey falanqeyntii lagu sameeyey caddaymihii ka soo baxay waxaa laga helayaa shaxda 4 ee hoose
Xaaladda Nafaqada ee magaalada Muqdisho ayaa ah heer aad khatar u ah (very critical) marka loo eego falanqeynta cadaymo kala duwan oo laysu geeyey, 12 goobood oo ay FSAU ka samaysay qiimaynta nafaqada deg-dega ah bishii July 2008 (1293 carruur dhan oo la cabiray) ayaa tilmaamaysa In tiro aad u farabadan oo caruurtaas (21%) uu heerkooda MUAC ka yaryahay 12.5 Senti mitir ama barar lahaa (<12.5cm/oedema), Xogo laga soo qaaday xurumaha caafimaadka bilihii Abriil - Juunyo (HIS) ayaa tilmaamaya in heerka nafaqadarradu uu badan yahay ismana beddelin muddo (Isha: Xogaha Caafimaadka Janaayo ilaa Juunyo 2008). bishii juunyo 2008 waxaa sii siyaadey tirada shuban biyoodka ee soo galayey isbitaalka Banadir kana kala yimi gobolka, kuwaas oo gaarey 211 qof, iyadoo 6 qofna ay isla shubankaas u dhimatay (Isha: Warsidaha Qaybta caafimaadka Juunyo 2008), inkasta oo arrintaas wax laga qabtay.
Xarumaha quudinta ee ay maamusho ACF (Hodan Iyo Forlanini) ayaa xogohoodu tilmaamayaan in ay soo galeen tiro aad u badan oo sii siyaadaysa. (Isha ACF, Muqdisho Janaayo ilaa Juunyo 2008). Waxaa jira dad aad u farabadan oo ka barakacay Muqdisho kuwaas oo ay adagtahay inay ka helaan gobolladaas ku dhow ama xerooyinka dadka soo barakacay biyo nadiif ah, fayo-dhawr iyo adeeg caafimaad (UNHCR Juunyo 2008)
Jaantus 4: baaxaadega Heerka Nafaqodarada Cusub (WHZ<-2 ama barar) dooxada Shabeele (2000-2008)
Table 4. Natiijooyinkii xaaladaha nafaqada ee Goballada shabeelooyinka oo la soo koobay.Barakaca Shabelle
(N=783) Xoolo beeraleey-Shabelle (N=754) Jiinka Webiga (N=682)Tilmaame Natiijo Maxsuul Natiijo Maxsuul Natiijo s MaxsuulHeerka nafqodarada guud GAM (WHZ<-2 ama barar) 15.0
(11.5 – 18.4) Khatar 18.1(14.4 – 21.8) Khatar 13.7
(9.6 – 17.7) Daran
Heerka nafaqadara halista ah (WHZ<-3 ama barar) 1.0(0.2 – 1.8) Fejiganaan 3.5
(1.7 - 5.3 Daran 3.8(1.8 – 5.9) Daran
Barar 0.5(0.0 – 1.0) Daran 0.9
(0.3 – 1.6) Daran 0.3(0.0 – 0.9) Fejiganaan
Heerka nafaqadarida by MUAC (<12.5 cm ama barar ee qeymeynta nafaqada degdegga)
9.8(6.6 – 12.9) Daran 12.6
(8.2 – 16.9) Khatar N/A N/A
%kiiba gtirada dumarka aan uurka leheyn ee nafaqo daran (MUAC≤18.5 cm)
1.0(N=310) Fejiganaan 0.3
(N=373)La aqbali
karo0.3
(N=309) La aqbali karo
%kiiba tirada dumarka aan uurka leheyn ee nafaqo daran (MUAC<23.0).
9.1(N=55) Daran 10.2
(N=88) Khatar l 11.6(N=95) Khatar
Tirada dhimashada guud ee 10,000 qofood malinti (90 casho gudahood
0.96(0.12 - 1.81) Fejiganaan 0.97
(0.29 - 1.66) Fejiganaan 1.42(0.02 - 2.82) Daran
Tirada dhimashada caruurta ka yar 5 snao (10,000 kii kunba) malin walba 90 casho
1.47(0.96 - 1.99) Fejiganaan 1.36
(0.16 - 2.57) Fejiganaan 2.19(0.01 - 7.27) Daran
Warbixita xarumaha caafimadka /isbedelda nafaqo Hooseya kordhayana Daran Hooseya kordhayana Daran Hooseeya/sabeynaayana Daran
Haqabtika taalka Vitamin A – 54.2Jadeeco-63.5 Khatar Vitamin A – 40.6
Jadeeco -42.2 Khatar Vitamin A – 62.9Jadeeco -61.7 Daran
Isbedelada cudurada(Xiliyada ku adan)%kiba tirade shegatay cudurlabadii todobaad ee sahanka
Cudur dilaac majiro. Cudurada – 64.4Malarai (positive) – 3.1
KhatarCudur dilaac majiro. Cudurada – 63.0Malaria( positive) – 0.6
Khatar
Cudur dilaac majiro. Cudurada – 54.8Malaria (positive)– 2.1
Khatar
Kaladuwanashaha cuntada qoysaska in ka yar 4 koox cunto oo liidata
22.8(13.6 – 31.9) Khatar 12.8
(6.8 – 18.8) Khatar 6.9(1.2 – 12.5) Daran
Xaalada cunta helista HE Khatar HE Khatar HE KhatarXaladda nabad galyo xumida Baahsan oo xoogleh Khatar Baahsan oo xoogleh Khatar Baahsan oo xoogleh KhatarFalaqeynta xalada guud Khatar Khatar Daran
FSAU
8
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Gobolada Gedo Iyo Jubooyinka
Gobolka Gedo oo ku yaal koonfur galbeed Somaliya wuxuu ka kooban yahay lix degmo; Luuq, Dolow, Beled-xaawo, Garbahaarey, Ceelwaaq iyo Baardhere. Gobollada jubbooyinku ( J/Dhexe, J/Hoose) waxay ka kooban yihiin toddoba degmo oo kala ah Saakow, Bu’aale, Jilib, Jamaame, Afmadow, Kismayo Iyo Badhaadhe. Hab-nololeedyada ama deegaamada xoolaleydu waxay kala yihiin, Beera xoolaleyda Bay iyo bakool, Xooladhaqatada Dawa, Beeraleyda webiga dhinac degan, Beera xoolaleyda koonfureed Iyo xooladhaqada gudaha koonfurta. Muuqaalka Guud Deyrtii 07/08Gedo wuxuu ka mid yahay gobollada ay sida weyn u halakeeyeen dhibaatoyin dhawr ah ( Kuwo dad sameeyey iyo kuwo dabiici ah iyadoo fursadda dadkaasi ay u haystaan inay ku soo kabtaanna ay ahayd mid xaddidan. dhibaatooyinkaasi waxaa ka dhashay nuqsaan ku timid waxyaabihii noloshu ku tiirsanayd, sida xoolihii oo lumay iyo mirihii la filayey oo aan soo go’in, tanina waxay kentay in qaybo bulshada ka mid ah ay ku sugnaadaan xaalad gurmad u baahan muddo dheer. Mudadii u dhexeysey 2004-2007 gobolka xaalkiisu wuxuu ku sifaysnaa heer Gurmad Aadanimo. falanqayntii FSAU ee ka danbeysey Deyrtii 07/08 waxay bidhaamisay in guud ahaan xaaladda sugnaanta cuntada ee koonfurta Gedo ay soo hagaagtey oo noqotay heer ah mid cirifka u saaran Sugnaan Cuntada ah. taasoo ay keeneen roobabkii deyrtii 07.08 oo wanaagsanaa, firaleydii u soo go’day oo lagu qiyaasay Inay heerkii muddadii dagaalka ka hor ay ka sarreysey boqolkiiba 291, firileydaasoo boqolkiiba 99 ay ka soo go’day degmada Baardhere. Waxa kale oo jirey in xoolodhaqatada gudaha koonfurta ee koonfurta gobolka Gedo xooluhu si aada u sarraysa ay ugu dhaleen, taasoo keentay in bulshadu dheefsadaan caanaha iyo waxyaabaha caanaha kasoobaxa. Dhinaca Waqoyiga Gedo si kastaba ha ahaatee xaaladda sugnaanta cuntadu waxay u qaybsanayd. Gurmad Bini-aadanimo iyo Xiisad cuntada iyo hab-nololeedka ah taaso ay ugu wacnaayeen roobkii Deyrtii 07/08 oo yaraa, wax soo saarkii firaleyda oo noqday boqolkiiba 2 marka loo eego dagaallada ka hor Iyo mirihi la filayey oo aan soo go’in. sidoo kale xoolihii si wacan uma soo kaban. ilaa 35000 oo qof ayaa la caddeeyey Inay ku sugan yihiin xaalad xiisad cuntada iyo hab-nololeedka ah, halka 10000 oo qofna la ogaadey inay ku sugan yihin xaalad Gurmad aadanimo ah..Xaaladda sugnaanta cuntada oo guud ahaan soo hagaagtey ayaa gobolka laga soo sheegay sahankii nafaqada ee laga sameeyey dhammaan hab nololeedyada gobolkaasi bishii april ‘07, taaso natiijadii la helay ee Nafaqadarrada guud ay ahayd 15-19.9% , taasoo In kastoo weli ay heer khatar ah tahay haddana waxoogaa soo rayn ah muujinaysa marka loo eego qiimayntii hore ee gobolka laga sameeyey 2006-dii taasoo lagu soo ogaadey nafaqadarro heerkeedu aad khatar u yahay oo ahayd Nafaqadarrada guud oo noqotay mid ka badan 20%. Jaantuska shanaad ayaa muujinaya baaxadeggii ama heerarkii nafaqadarrada ilaa 2005-tii.
Xaaladda Waqtigan: Falanqayntii ka danbeysey Gu’ga 08 ee FSAU waxay gobolka Gedo ku sifaysay in roob la’aani ka jirtey, iyadoo roob la’aantaasna ay ka dhalatay, inaan dalagii beeruhu soo go’in Iyo xoolihii oo deegaanka ka hayaamay Iyo xoolihii gobolka ku haray oo Weyd ama caato noqday. Dhibaatada roobla’aanta ka dhalatay waxay ku sii liidataa waqooyiga Gedo, kaasoo dhibtan oo kale horay u qabey xilligii Deyrtii 07/08. Hadda dadka ku sugan xaalad Gurmad Bini-aadanimo waxay noqdeen 20.000, halka kuwa ku sugan xiisad cuntada iyo hab nololeedka ahi ay noqdeen 80.000.
Falanqayn midaysan oo lagu sameeyey sahammadii nafaqada ee laga sameeyey Gedo bishii May 2008 iyo xog-kaabayaal (qualitative)iyo warbixinaha caafimaadku waxay caddeeyeen ka sii daris xaladda nafaqada ah oo ay qabaan dadka xoolaleyda ah iyo kuwa webiga dhinac degan oo xaalkoodu awal ahaa khatar sida la caddeeyey deyrtii 07/08 haddana u gudbey mid aad khatar u ah wixii ka dambeeyey Gu’gii 2008. Ka sii darista xaaladda nafaqada waxaa kaabay yaraanta helistii iyo haleelidii cuntada waxaana ka dhashay in qoysasku qabatimaan cunto nooc keliya ah. halelis la’aanta ama haleelis la’aanta cuntadu waxay salka ku haysaa Sicirbarar-ka xad-dhaafka ah, Abaar, Dalaggii oon aan soo go’in, iyo xoolihii oo degaanka ka hayaamay taasina ay keeentay hoos u dhac ku yimaada dheefsigii iyo
cabitaankii caanaha ee dadkii reer miyiga ahaa. Sare u kaca qiimaha shidaalku isaguna wuxuu ka xannibay in dadku tabcadaan beeraha aan roobaadka ahayn Si kastaba ha ahaatee dadka beeraxoolaleyda ah xaalkooda nafaqadu wuxuu ku negaadey heer Khatar ah ilaa Deyrtii 07/08. Laakiin waxay u muuqataa inay ka sii darayso taasoo ay ugu wacan tahay cuntadii iyo kala duwanaansheheedii oo labaduba yaraaday taasoo ka dhalatay beerihii oon waxba uga soo go’in.
waxayaabaha kale ee xaaladdii awalba xumayd uga sii daray waxaa ka mid ah, cuntadii la cunijirey oo yaraatay, qiimihii maciishadda oo sare u kacay, cudurro goobo khaas ah ka dillaacay, gaar ahaan Shuban biyoodka, kaasoo laga soo sheegay degmoyinka Luuq iyo Beled Xaawo, bilowgii sannadkan. Dhibaatada ka jirta dhinaca tabaha daryelka ilmaha oo liidata taasoo ah mid mudda dheer soo jirtey iyo dheefsi la’aanta ama haleelis la’aanta baahiyaha aadmiga ee aasasiga ah sida Caafimaadka, nadaafadda iyo biyo nadiif ah oo dhawrsan. Jaantuska afraad ayaa tusinaya isbedbeddeladii nafaqadarrada muddada dhow ee Gedo iyadoo la isticmaalay Dhererka loo eegay culayska loona cuskaday halbeegga Z Scores. Waxayaabaha ugu mihiimsanaa ee nafaqada xaggeeda laga soo ogaadey ee falanqaynta nafaqadana salka u ahaa waxaa lagu so bandhigayaa Shaxda 5.
Gobolada Jubada Dhexe Iyo Jubada Hoose
Muuqaalka Guud Ka Dib Deyr’07/08Guud ahaan Sugnaanta cuntada iyo hab-nololeedka gobolada Jubooyinku waxay muujinayeen isbedelo taxane ah oo ka soo rayn ah, wixii kadambeeyey abaarihii iyo daadadkii sanadihii 05/06. Waxaa taas u dheeraa xiili-roobadyo wanaagsan oo isku xig-xigey oo ay ka mid ahaayeen roobab door ah oo da’ay Deyrtii 07/08, kuwaas oo kor u qaaday wax soo saarka raashinka ee beera-xoolaleyda deegaanada koonfureed. Tirada xoolaha sida Geela, Lo’da iyo Ariga ayaa ka soo kabanaya wixii ka dhintay xiligii lagu jirey abaarta, taas oo keentay in helitaanka caanuhu ay siyaadaan, xooluhuna ay qiimo wanaagsan yeeshaan, suuqana ay wax wanaagsan ka goyn karayaan. Marka la eego falanqeyntii FSAU deyr 07/08, dhulka keliya ee roob yaraantu ka jirtey gobolka Jubada Hoose waxay ahaayeen Jamaame iyo Kismaayo kuwaas oo sababay inay beerihii soo bixi waayaan ( Jubada hoose waxaa ka soo go’ay dalag u dhigma 35% keliya marka la bar-bar dhigo celceliska wax soo saarka raashinka burburkii ka dib), labada habnololeedba beero-xoololeyda iyo Beeraleydaba. Waxaa xiligaas 15,000 oo qof oo ku nool agagaarka webiga ee kismaanyo iyo Jamaame lagu tilmaamay inay ku jiraan xaalad u baahan gurmad aadanimo (HE) halka 80,000 oo qof oo ku kala nool hab-nololeedyada kala ah; beero-xoololeyda Jubada hoose, Dadka ka agdhaw agagaarka webiga iyo reer miyiga koonfur bari ay ku jireen xiisad xaga cuntada iyo hab-nololeedka ah (AFLC).
Xaaladda Waqtigan: Falanqeynta sugnaanta cuntada ee FSAU Gu’08 ke dib waxaa soo baxday In gobolada jubooyinka roobab wanaagsan heleen, marka laga reebo qaybo ka mid ah gobolka Jubada dhexe sida degmada Saakow oo ay ka jirtey roob la’aan. Waxaa roobabkaas wanaagsanaa laga helay faa’iidooyin kala duwan sida; helitaanka biyaha Iyo baadka oo siyaadey, xoolihii oo jir ahaan fiicnaaday, helitaanka caanaha oo siyaadey kadib markay xoolihii horey u joogeyna fiicnaadeen kuwo kalena ku soo
Jaantus 5: baaxaadega Heerka Nafaqodarada Cusub 1995-2008 Gobolka Gedo (WHZ<-2 ama barar)
FSAU
9
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
hayaameen. Dadka hadda ku nool gobolada Jubooyinka ee ku jira xaalad u baahan gurmad aadaminimo oo deg deg ahwaa 5,000 (Jubada Dhexe) halka guud ahaan 60,000 oo qof oo ku kala nool labada gobol ay ku jiraan xiisad xaga Cuntada Iyo Hab-nololeedka ah (AFLC).
Isugeynta falanqeymihii nafaqada ee GU’08 ka dib waxay tilmaamayaan ka soo rayn meelaha agagaarka webiga ah, kuwaas oo ku jirey heer khatar ah (criticial) deyrtii 07/08 balse hadda ah heer liita (serious), waxyaalaha keenay ka soo rayntaas waxaa lala xiriirinayaa helitaanka khudaarta iyo miraha oo siyaadey gaar ahaan Jubada hoose, Iyo gargaaro banii-aadanimo oo ku wajahnaa agagaarka webiyada, Inkastoo xaalada nafaqada agagaarka webiga gobolka Jubada dhexe ay u muuqato Inay sii xumaanayso maa daama ay xumaatay xaaladda sugnaanta cuntadu, ugu dambeyntana saamaysay cunto qaadashada. Hoos u dhaca haleelida iyo helitaanka cuntada waxay u muuqdaan inay ka yimaadeen roob yaraantii gobolka Jubada dhexe, taas oo sababtay Inaysan soo bixin dalagii beeruhu, dhesheegyadiina ay qalaleen oo ayan ka bixin cuntooyinka xiliyada gaarka ah ee aan roobku jirin (off season crop production) hoosna ay u dhacaan fursadihii dakhliga iyo shaqooyinku.
Dhinaca kale natiijooyinka sahamo nafaqo oo ay qabteen FSAU iyo hawl wadaagteedu ayaa tilmaamay in xaalka nafaqadu uu ku raagey deegaanada xoololeyda heer liita, taas oo lamid ah natiijadii ka soo baxday falanqeyntii Deyrtii 07/08. Inay xaaladu heerkan liita ku jirto oo aysan u gudbin heer khatar ah waxaa sababay caanaha iyo waxyaabaha ka soo baxa caanaha oo cabid ahaan iyo dakhli ahaanba loo adeegsado, waxaana keenay roobab fiican oo ka da’ay oo sahley helitaanka daaqa iyo biyaha, xaalada jir ahaaneed ee xoolaha iyo tarantooda ayaa fiicnaatay. waxaa iyana kaga soo hayaamay gobolada kale xoolo aad u fara badan kuwaas oo siyaadey helitaanka caanaha. Dadka beero-xoololeyda ah xaaladooda nafaqadu way ka sii dartay iyadoo xiligii deyrtii 07/08 ahayd heer liita balse GU’08 u gudubtey heer khatar ah. Arrintaas ayaa waxay tahay saameynta roob la’aantii dhulka beero-xoololayda Jubada Dhexe xiligii deyrta 07/08 iyo sidoo kale xili roobaadka Gu’gaba, kuwaas oo laga dhaxlay: inay beerihii soo bixi waayaan, in la waayo dakhligii dalagyada beeraha iyo shaqo la’aan. Xaaladda nafaqada ee dadka soo barakacay ee ku nool Kismaanyo ayaa weli waxay ku jiraan heer khatar ah ilaa Deyrtii 07/08. Jaantuska 6 waxaa laga dheehan karaa baaxadda heerarka nafaqa darrada cusub (2001-2008) ee dooxada Juba taas oo kusalaysan Miisaan iyo dhererka dhibcaha Z (weight for height Z scores)
War biyood, Hiraan, Gu’08
Jaantus 6: baaxaadega Heerka Nafaqodarada Cusub 2001 - 2008, dooxada Juba (WHZ <-2 ama barar)
Table 5. Natiijooyinkii xaaladaha nafaqada Gedo oo la soo koobay Xoololeey (N=100) Beero xoololeey(=742) Degaananada jiinka (N=782)
Indicator Natiijo Maxsuul Natiijo Maxsuul Natiijo MaxsuulHeerka nafqodarada guud GAM (WHZ<-2 ama barar) 23.3
(18.9 – 27.7) Khatar 18.8(15.1 – 22.3) Khatar 21.5
(17.6 – 25.4)Aad khatar u ah
Heerka nafaqadara halista ah (WHZ<-3 ama barar) 3.0(1.8 – 4.2) Daran 1.9
(0.9 – 2.9)Feejignaan 4.2
(2.2 – 6.3) Khatar
BararIsbedelada herka qorista qudinta TFPs/SFPs Gedo– Jan-Jun ‘08)
0.2 (0.5 – 0.9) Sareeya ,sabeynaya
Feejignaan
Khatar
0.4 (0.0-0.9)Sareeya ,sabeynaya
Feejignaan
Khatar
0.1 (0.0 – 0.4)Sareeya ,sabeynaya
Feejignaan
KhatarHeerka nafaqadarida ee adeegsiga cabirka cudududa sare (MUAC): (<12.5 cm ama barar
7.0(N=1000) Daran 10.4
(N=742) Khatar 11.3(N=782) Khatar
% kiiba tirada dumarka aan uurka leheyn ee nafaqo daran (MUAC≤18.5 cm)
0.5(N=444) La aqbali karo 0.6
(N=325) La aqbali karo 0.7(N=403) La aqbali karo
%kiiba tirada dumarka aan uurka leheyn ee nafaqo daran (MUAC<23.0).
37.0(N=119) Aad khatar 28.4
(N=67) Aad khatar u ah 19.1(N=115) Aad Khatar
Tirada dhimashada guud ee 10,000 qofood malinti (90 casho gudahood
0.90(0.49 – 1.32) Feejignaan 1.37
(0.79 – 1.95) Serious 0.76(0.28 – 1.24)
Feejignaan
Tirada dhimashada caruurta ka yar 5 snao (10,000 kii kunba) malin walba 90 casho 1.52 (0.77 – 2.36) Feejignaan 2.14 (0.68 – 3.60) daran 0.92 (0.58 – 2.42) La aqbali karo
Warbixita xarumaha caafimadka /isbedelda nafaqo High levels and stable Khatar High levels and stable Khatar High levels and
stable KhatarKaladuwanashaha cuntada qoysaska in ka yar 4 koox cunto oo liidata
29.1(25.3 – 33.1) Khatar 55.5
(50.6 – 60.3) Aad khatar uah 34.4(30.2 – 38.9) Khatar
Isbedelada cudurada(Xiliyada ku adan)%kiba tirade shegatay cudurlabadii todobaad ee sahanka
Outbreak - AWDMorbidity – 60.3RDT – 7.2
KhatarOutbreak -AWDIllness – 40.7RDT – 6.3
KhatarOutbreak - AWDIllness – 35.8RDT – 3.3
Khatar
Xaaladda qaadashada Vitamin A lixdii billod ee la soo dhaafay
Vitamin A – 77.1 Daran 52.3 daran 81.4 Feejignaan
Haqabtirka jadeecada 77.0 Daran 39.3 daran s 81.1 Feejignaan
Xaaladda sugnaanta cuntada AFLC/HE Khatar AFLC/HE Khatar AFLC/HE Khatar Heerka cunno isticmaalista / % Inta jeer cunto la siticmaalay maalintii(2-3 jeer maalintii, Carruurta da’doodu 6-8 bilood. 88.9 La aqbali karo 95.7 La aqbali karo 89.9 La aqbali karo
Xaladda nabad galyo xumida Limited spread ,low intensity Daran Limited spread, low
intensity daran Limited spread ,low intensity Daran
Falaqeynta xalada guud Aad khatar u ah khatar ka sii dareysa Aad Khatar u ah
FSAU
10
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
gobalada bay iyo baKool
Gobolada Bakool iyo Bay waxay badi ka kooban yihiin labo habnololeed: Beero-xoololey iyo Xoolo dhaqato. Kuwaan waxaa loo sii kala qayqabiyaa Xoolo dhaqatada Gudaha Koonfureed, Beero-xoolo dhaqatada Koonfureed, iyo habnololeedyada wax soo saarka sare ee Masageda ee beero-xoolaleyda Baay iyo Bakool (Fiiri Khariirad 4-Boga danbe).
Muuqaalka Guud Deyr ka dib 07/08Hay’adda Falanqeynta Sugnaanta cuntada (FSAU) Deyr 07/08 falanqaynteedii waxay ku qeexday Xaaladda guud ee cuntada ee Gobolka Bakool inay sii xumanayso iyadoo ay ugu wacan tahay roobkii oo xumaa ayna u weheliso dalaggii beeraha oo baaqday gaar ahaan meelo ka mid ah Degmooyinka Rabdhuure, Waqooyiga Waajid iyo qaybaha Koonfureed ee Tiyeeglow iyo Xuddur. Sii xumaanshaha xaaladaha daaqa Iyo biyaha waxay sababtay in xoolo dhaqatada iyo xoolahooduba u hayaamaan dhanka Gobolka Baay, una horseedaysa yaraanshaha helitaanka caanaha ee Bakool. Qoysaska Beero-xooleyda ah ee saboolka ah waxaa la gartay inay yar tahay awoodooda wax gadasho iyadoo ay sababtay dalaggii soo go’ay oo liitay, helitaanka fursadaha shaqada oo xaddidan, caanaha la iibgeeyo oo yaraaday iyo qiimaha cuntada iyo alaabta gudaha Iyo kuwa dibadda laga soo dhoofiyo
oo kor u kacay. Isbarbardhiga, xaaladda guud ee sugnaanta cuntada ee habnololeedyada beero-xoololeyda gobolka Baay dalaga iyo roobkuba way fiicanaayeen waxayna ahaayeen caadi. Marka laga reebo Beero-xoolalayda degmooyinka Berdaale Iyo Mowlimaad ee Baydhabo xudduud la wadaaga degmooyinka Waajid Iyo Xuddur kuwaasoo ay soo wajahday labo dalag oo Isku xiga oo baaqday ayna sababtay xilli roobaadyadii oo liitay. Dalagga guud ee usoo go’ay Baay wuxuu ahaa 129% ee celceliskii Dagaaladii sukeeye kadib (PWA) iyo 105/% ee celceliska shanta sano. Falanqaynta guud ee Deyr ka dib 07/08 waxaa loo kala saaray meelo badan oo Baay iyo Bakool ah inay qarka u saaran yihiin Cunto xumo (BFI) ayna wehilso xaalad feejignaan oo kasii daraysa degmooyinka Ceelbarde, Tiyeeglow iyo qaybo Xuddur ah (Xaaladda Xoolo dhaqatada gudaha Koonfurta way ka sii daraysay bishii April). Meelaha kale ee Xuddur, Tiyeeglow iyo Waajid waxay ku jiraan xaalad Xiisad xaga cuntada iyo habnololeedka ah (AFLC) ayna u weheliso khatar dhexdhexaad ah kana sii daraysa Inkastoo 50% Beeroxoolayda liita ee Ceelbarde, Rabdhuure, iyo qaybo ka mid ah degmada Waajid ay ku jiraan xaalad gurmad bani-aadanimo oo deg-deg ah (HE).
Xaaladda nafaqo ee Deyr ka dib 07/08 qaybo badan oo Gobolada Baay iyo Bakool ah waxay ku jireen xaalad khatar ah (critical) sida lagu xusay GU’07, marka laga reebo degmooyinka Xudur Iyo Waajid oo lagu sheegey xaalad liidata (serious). Tani waxay waafaqsan tahay qiyaasta nafaqo ee muddada
Table 6. Natiijooyinkii xaaladaha nafaqada Gobbllada Jubooyinka: Xoololeey (N=683) Beero- Xoololeey (=643) Dgaananda Webiga (N=1173)
Tilmaame Natiijo Maxsuul Natiijo Maxsuul Natiijo Maxsuul
Heerka nafqodarada guud GAM (WHZ<-2 ama barar) 13.6 (11.1 – 16.1) Serious 19.5 (14.4 – 24.6) Khatar 14.3 (11.5 – 17.0) SeriousHeerka nafaqadara halista ah (WHZ<-3 ama barar) 1.9 (0.6 – 3.1) Feejignaan 2.5 (0.0 – 5.1) Feejignaan 2.2 (1.2 – 3.2) Feejignaan
Barar
Isbedelada hereka qorista qudinta TFPs/SFPs – Jan-Jun ‘08)
0.2 (0.0 – 0.6)
Tirada qorists oo sareeysa, kordheysana, J. Dhexe & & Sabaynaysana
J. Hoose
Feejignaan
Khatar ah
0.5 (0.0-1.1)
Tirada qorists oo sareeysa, kordheysana,
J. Dhexe & & Sabynaysana J. Hoose
Feejignaan
Khatar ah
0.3 (0.0 – 0.7)Tirada qorists oo sareeysa, kordheysana, J. Dhexe & &
Sabynaysana J. Hoose
Feejignaan
Khatar ah
% kiiba tirada dumarka aan uurka leheyn ee nafaqo daran (MUAC≤18.5 cm) 0.4 (N=268) La aqbali karo 0.7 (N=88) La aqbali karo 0.4 (N=263) La aqbali
karo% kiiba tirada dumarka uurka leh ee nafaqo daran (MUAC<23.0). 30.0 (N=50) Aad khatar
u ah 52.3 (N=283) Aad khatar u ah 25.8 (N=93) Aad khatar u ah
Tirada dhimashada guud ee 10,000 qofood malinti (90 casho gudahood 0.74 (0.54 – 1.01) Feejignaan 0.98 (0.766– 1.43) Feejignaan 1.55 (1.08– 2.2) DaranTirada dhimashada caruurta ka yar 5 snao (10,000 kii kunba) malin walba 90 casho 0.72 (0.33 – 1.54) La aqbali karo 1.79 (1.17 – 2.73) Feejignaan 2.69 (1.54 – 4.68) DaranKaladuwanashaha cuntada qoysaska in ka yar 4 koox cunto oo liidata 24.9 (20.3 – 30.2) Daran 37.6 (32.7 – 42.9) Khatar ah 45.2 (39.8 – 50.7) Khatar ah
Isbedelada cudurada(Xiliyada ku adan)%kiba tirade shegatay cudurlabadii todobaad ee sahanka
Cudur dillac - ma jiro. / Cudurro– 69.2
Malaariyo (+)– 9.1Khatar ah
Cudur dillac - ma jiro. / Cudurro s – 50.8
Malaariyo(+) 16.4Khatar ah
Cudur dillac - ma jiro. / Cudurro s – 49.0 Malaariyo(+)
7.2
Khatar ah
Xaaladda qaadashada Vitamin A lixdii billod ee la soo dhaafay 44.1 Khatar ah 54.9 Critical 74.6 Daran
Xaalaadda Tallaka Jadeecadada 43.4 Khatar ah 49.4 Khatar a 73.4 Dran
Xaaladda sugnaantta cuntada Hubin cunto ayaa jirta Dran Hubin cunto/ Xiisad cunto la,aan Khatar Hubin cunto/ Xiisad
cunto la,aan Khatar ah
Heerka cunno isticmaalista / % Inta jeer cunto la siticmaalay maalintii(2-3 jeer maalintii, Carruurta da’doodu 6-8 bilood 95.2 La aqbali karo 81.0 La aqbali karo 75.9 La aqbali
karo Xaladda nabad galyo xumida Baahsan oo aan xoog
badneyn Daran Baahsan oo aan xoog badneyn Serious Baahsan oo aan
xoog badneyn Serious
Fursadha kaalmadatooska iyo midd an tooska ahayn sida adeega caafimaadka
Gargaarka addnimada oo dadka inta badan gaareyn Khatar
Gargaarka addnimada oo dadka inta badan gaareyn
Khatar
Gargaarka addnimada oo dadka inta badan gaareyn
Critical
Falanqeynta xaladda guud Culus Khatar ah Culus oo ka sii dareysa
FSAU
11
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
dheer ee meelahaas. Jaantuska 7 iyo 8 waxay ina tusayaan heerka nafaqodarada hadda taagan ee Gobolada Bakool (2001-2008) iyo Baay (2001-2007) siday u kala horeeyaan. Xaalado halis ah oo isdaba joogay ayaa sanado badan laga soo sheegayey gobolkoo dhan taasoo ay ugu wacan tahay xaalado badan oo Isbiirsaday ugu horrayn cuduro, liidashada daryeelka bulshada iyo bay’adda (naasnuujinta, daryeelka cunuga) iyo walxaha kale ee la xiriira caafimaadka bulshada sida cuduro yimaada, liidashada naadafadda iyo biyaha iyo helitaanka adeega caafimaad ee assaasiga ah.
Natiijadii laga helay qiimayntii deg-dega ahyd ee Magaalooyinka (April 08) iyo Sahankii Nafaqada ee lagu sameeyey Xoolo dhaqatada Bakool (April 08) labaduba waxay cadaynayaan inay xaaladdu ka sii darayso reer maagaalka Dan yarta ah iyo Xoolo dhaqatada Gudaha Koonfureed (SIP) ee Ceelbarde Iyo Waqooyiga Xuddur. Natiijadaas darteed, xoolo dhaqatada ku nool agaas ayaa lagu qeexay inay ku jiraan xaalada Xiisad xaga cuntada iyo Hab-nololeedka ah (AFLC) iyo Gurmad aadanimo (HE), iyo reer magaalka Danyarta ah waa AFLC. Isugeynta, 140,000 oo reer miyi ah Iyo 50,000 oo reer maagaal ah ayaa ku jira labadaa midkood AFLC ama HE.
Xaaladda XilligaanFalanqayntii Gu’08 ka dib waxay muujinaysay In beero-xoolaleyda iyo habnololeedka xoolo dhaqataduba ay ku jiraan xaalad Gurmad Aadanimo (HE) ayna ugu wacan tahay awooda cunto helidda oo liidata sababtoo ah sicirbarar, roob yari sababtay in dalaggii beeraha gabi ahaanba lagu guul daraysto, helitaanka daaqa iyo biyaha oo ka hooseeya intii caadiga ahayd, iyo xoolihii oo macaluulay. Habnololeedka Beero-xoolaleyda Baay ayaa lagu tilmaamay inay ku jirto Xiisad xaga cuntada iyo habnololeedka ah (AFLC) waxayna heleen roob ku filan oo sababay in la goosto dalag fiican oo dhan 33818 MT (93% PWA)
Habnololeedka Xod-beeraley ee Baay
Falaqeynta nafaqo ee xilliganInkastoo dhawaan laga sameeyey sahan nafaqo habnololeedka Beero-xoolaleyda Baay July’08 tayadii xogtu ma noqon mid ku filan heerkii lagu bandhigi lahaa. Sidaa darteed xog nafaqo oo laga helay ilo kale ayaa loo isticmaalay falanqaynta nafaqada. Hababka xog ururinta caafimaadka (HIS) xogihii laga helay waxay muujinaysay inay aad u sarayso xaaladda nafaqodarad cusub ayna tiradu sii kordhayso (eeg jaantuska 9). Marka lagu daro intaa, waxaa sii kordhaya caruurta nafaqada daran ee imanaya goobaha ay ka socdaan barnaamijayada quudinta kabista ah lixdii belood ee u danbeeyey. isbedbedelka cuduraduna wuxuu kaloo muujinayaa xaalado sareeya oo ah shuban iyo xanuunada ku dhaca neef mareenka (ARI) kuwaas oo jiray xiligaas. Iswaafiqida caafimaadka iyo xogta nafaqadu waxay tilmaamaysaa inay aad u dhici karto xaaladda nafaqada ee gobolka Baay ay noqoto Heer Khatar ah.
Natiijadii qiimaynta deg-dega ah ee cabiraada xaga sare ee cududa (MUAC) july’08 oo laga kala baaray caaruur dhan 2,218 lagana helay 19 goobood oo ay dagen yihiin dadka soo barakacay ee yimid dhawaan iyo kuwii horay u sii joogay magaalada Baydhabo ayaa tilmaamaysa xaalad laga walwalo ayna tahay heer aad u sareeya 19.5% oo ah MUAC<12.5 ama barar. Arrintan waxaa sii kiciyey shuban biyood (AWD) ka dilaacay magaalada iyo barakacayaasha cusub ee ka imaanaya muqdisho kuwaasoo u nugul nafaqodarada, sidoo kale waxaa culays ka jiraa dadka soo barakacay ee ku sugan Baydhabo inay kooban tahay fursadaha dakhli helidda. Natiijadu waxay ina tusaysaa xaalad nafaqo oo halis ah soona jirtay ilaa falanqayntti Deyr ka dib 07/08 oo ay ku jreen bulshada ku barakacday dalka guduhiisa.
Habnololeedka Beero-xoolaleyda Bakool
Xaaladda hadda Taagan: Labadii sahan nafaqo ee dhawaan laga sameeyey habnololeedka beero-xoolaleyda Bakool waxaa lagu sheegay heer nafaqodaro oo aad halis u ah. Sahankii laga sameeyey degmada Waajid April’08 ayna qabatay hay’adda ACF ayaa lagu xusay heer nafaqo oo aad u halis ah (very critical) heerka nafaqodarada guud (GAM) 23.3% (18.2 - 26.4 95% C.I.) iyadoo nafaqodarida halista ahna ahayd (SAM) 2.5% (1.3 - 3.7) halka ay FSAU iyo IMC ka sameeyeen bishii july’08 sahan kale habnololeedka beero-xoolaleyda Bakool waxayna noqotay natiijadu heerka nafaqodarada guud (GAM) 25.2% (22.1 – 28.6) iyo nafaqodarida halista ahna (SAM) 3.8% (2.6 – 5.6). Natiijooyinkaani waxay tilmaamayaan xaalad nafaqo oo aad u halis ah iyo kasii darid iyadoo horay u ahayd heer khatar ah iyo mid liita (critical & serious) xaaladii lagu warbixiyey Deyr ka dib 07/08. Kasii daristaa waxaa sii xumeeyey xaaladaha sugnaanta cuntada xumaatay, cudurada sii kordhaya iyo daryeelka aan wanaagsanayn.
Jaantus 7: baaxaadega Heerka Nafaqodarada Cusub 2000-2008 Gobolka bakool (WHZ<-2 ama barar)
Jaantus 8: baaxaadega Heerka Nafaqodarada Cusub 2000-2007 Gobolka baay (WHZ<-2 ama barar)
figure 9: bay agro-Pastoral his data 2007-2008
0
10
20
30
40
50
60
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
Pro
po
rtio
n M
aln
ou
rish
ed
2007 2008 2 per. Mov. Avg. (2007)
Jaantus 9: Baaxaadega Habka Xog Ururinta Caafimaadka (HIS) beero-xoolaleyda baay 2007 - 2008
FSAU
12
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Gobolka Bakool waxaa xoogaa ka shaqeeya oo daboola xarumaha quudinta la xushay sida SFP, TFP iyo CTC adeegaas oo laga helayo dhamaan degmooyinka gobolka ee ay xafiisyada ku yaalaan. Xogta laga helayo xarumaha quudinta ee ay soo galaan caruurta nafaqo darida halista ah iyo tan dhexdhexaadka ahba hayso waxay muujinaysaa tiro aad u badan oo aan fadhiyin degmooyinka Xuddur iyo Rabdhuure lixdii bilood ee u danbaysay. Tirada caruurta ay nafaqodarada cusubi hayso ee lagu baray xarumaha caafimaadka heerkoodu wali waa sareeyaa sidoo kale waa joogto.
Meelihii ugu muhiimsanaa Natiijadii nafaqada oo kooban ayaa laga helayaa shaxda 7 ee loo isticmaalay falanqaynta wadajirta ee xaaladda nafaqda habnololeedyada Beero-xoololeyda Bakool.
Habnololeedka Xoolo dhaqatada Bakool
Xaaladda Xilligan Sahan nafaqo oo laga sameeyey habnololeedka xoolo dhaqatada Bakool bishii April’08 ayna qabatay FSAU iy IMC ayaa lagu sheegay heer aad u khatar u ah (very critical) heerka nafaqodarada guud (GAM) 24.2% (18.5 – 29.7.) halka nafaqodarida halista ahna ka ahayd (SAM) 2.8% (1.2 – 4.4) taas oo tilmamaysay kasii darid ay kasii darayso marka loo eego Deyr ka dib ‘07/08 oo ahaa heer halis (critical). Midaan waxa ugu weyn ee kiciyey waa helitaanka caanaha oo yaraaday, cudurada iyo daryeel xumada oo kordhay. Intaa waxaa dheer oo natiijada sahanku ay mujinaysaa 75.8% qoysaska
la sahamiyey inay ka sii dartay kala duwanaanshaha cuntooyinka ay cunayeen, waxayna ka koobnaayeen sadex ama wax ka yar noocyo cunto ah (waxayna u badnaayeen firaley, sonkor iyo saliid). Ilaa 43.2% caruurta la baaray ee bulshada xoolo dhaqatada Bakool waxaa la sheegay inay ka cabanayeen mid ama wax ka badan cudurada la kala qaado labadii isbuuc ee laga soo gudbay mudadii uu sahanku socday. baaritaanka deg-deg ah ee lagu baaro malariyada ayaa xaqiijiyey 3.4% dadka la baaray in laga helay Cudurka Duumada. Liidashada nadaafada iyo la’aanta biyo nadiif ah oo la cabo ayaa sababtay inay kudhacaan bulshada jirooyinka xiriirka la leh biyaha. Qaadashada Vit A wuxuu noqday 32.9% iyo halka heerka talaalka jadeecadu inta la xusuustay uu noqday 32.6%, waxayna ka hosaysaa inta caalamku ku talo bixiyey in la gaaro oo ah 95% (Sphere 2004).
Degmada Ceelbarde labo goobood ayaa laga bixiyaa quudinta kabista ah; Ceelbarde MCH oo ku yaal magaalada Ceelbarde iyo goobta Caafimaadka Quracjoome. Xogta laga helayo goobahaan waxay tusinaysaa tiro sii kordhaysa oo ah caruurta ay nafaqodarida cusubi hayso ee imaanaya ama lagu baaray xarumaha barnaamijka quudinta lixdii bilood ee u danbaysay.
Waxyaabihii ugu muhimsana ee laga soo ogaadey sahankii beeraxoolaleyda Bakool ee loo isticmaalay falanqaynta midaysan ayaad ka heleysaa shaxda 7.
goballada waqoyi galbeed(somaliland)
Gobolada waqooyi galbeed waa sideed hab nololeed: Xoolodhaqatada hawdka, beero-xoolaleyda waqooyi galbeed, xoolo dhaqatada Guban iyo Gebi, dhulka Dulaha Sool, xoolo dhaqatada galbeedka Golis iyo beero-xoololeyda Togdheer (Eeg khariidada 4). FSAU (Hay’ada Falanqaynta Sugnaanta Cuntada) qiimayntii Dayrta dabadeed ee 07/08 falanqayntii waxay u astaysay in gobolada waqooyi galbeed ku sugan yihiin (BFI) xuduuda sugnaan la’aanta cuntada iyadoo ay weheliso in meelo gaara oo hawdka Togdheer, dooxada Nugal iyo Dulaha Sool iyo Sanaag u baahan yihiin in si gaara loola socdo sababo la xidhiidha roob yaraantii Dayrtii, Oct-Dec-07.
Gobolada waqooyi galbeed waxay ahaayeen heerka Foojignaanta marka laga hadlayo xaalada nafaqada, kana hooseeya jaangooyada xaalada degdeg ah falanqayntii midaysnayd la sameyey bishii Janayo 2007 ee ka danbeysey deyrtii 07/08, falanqayntii isku dhafnayd ee nafaqada (bishii Janaayo -08), jaantuska 10 wuxuu ku siinayaa heerarka isbedeladaas ee nafaqo darida deg dega ah (Acute malnutrition) (2001-2008) ee gobolada waqooyi galbeed reer guuraaga iyo dadka mudada badan barkacasanaa labadaba (protracted IDP)..
9 FSAU Technical Series, Report No. V 14; March 7, 2008
Table 7: Natiijooyinkii xaaladaha nafaqada Gobballada Bay & Bakool. Xoololeyda Bakool (N=683) Beero-xoololeyda (=643)
Tilmaame Nattijo Maxsuul Natiijo MaxsuulHeerka nafqodarada guud GAM (WHZ<-2 ama barar) 24.2 (18.5 – 29.7) Aad Khatar u ah 25.2 (22.1-28.6) Aad Khatar u ahHeerka nafaqadara halista ah (WHZ<-3 ama barar) 2.8 (1.2 – 4.4) Feejignaan 3.8 (2.6-5.6) Culus Barar 0 La aqbali karo 0.6 (0.2-1.5) FeejignaanHeerka nafaqadarida ee adeegsiga cabirka cudududa sare (MUAC): (<12.5 cm ama barar 18.6% (N=440) Aad Khatar u ah 24% (N=553) Aad Khatar u ahTirada dhimashada guud ee 10,000 qofood malinti (90 casho gudahood 0.69 (0.01-1.39) Feejignaan 0.57 (0.33-1.0) FeejignaanTirada dhimashada caruurta ka yar 5 snao (10,000 kii kunba) malin walba 90 casho 1.08 (0.0-2.17) Feejignaan 1.72 (0.89-3.32) Feejignaan
Warbixita xarumaha caafimadka /isbedelda nafaqo High levels and stable Khatar High and stable Khatar
Haqabtirka Xaaladda Taqlaalka Vitamin A – 32.9%Jadeeco -32.6% Khatar Vitamin A – 57.4
Measles -55.4 KhatarIsbedelada cudurada(Xiliyada ku adan)%kiba tirade shegatay cudurlabadii todobaad ee sahanka
Ma jiro Cudur dilaac- Malaariyo(+)– 3.4% Feejignaan Ma jiro Cudur dilaac-
Malaariyo(+)– 11.8% Khatar
Isbedelada herearkaka qorista xarumaha quudinta -TFPs/SFPs –IMC, Elbarde, Rabdhure & Huddur – Jan-Jun ‘08)
Sareeya ,kordhayana Khatar Sareeya ,kordhayana Khatar
Kaladuwanashaha cuntada qoysaska in ka yar 4 koox cunto oo liidata
75.8(70.1 – 80.9)
Aad Khatar u ah 44.4 (39.4 – 49.5) Aad Khatar u ah
Xaaladda sugnaanta cuntada Xiisad /Gurmad binaadanimo Khatar Xiisad /Gurmad binaadanimo KhatarXaladda nabad galyo xumida Widespread and high intensity Khatar Widespread and high intensity Khatar
Falanqeynta xaladda guud Aad Khatar u ah Aad Khatar u ah
FSAU
13
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Tlmaamamayaasha muhimka ah Natiijo Maxsuul Degaannada Hawdka Cabirka wareega cududda sare ( MUAC) (N= 922 . Goobo = 20) <11 cm = 3.3% <12.5 cm = 11.2% Khata ah
Barar Ma jiro
Warbixita xarumaha caafimadka//isbedelda nafaqo
Xogtu waxay muujinaysaa xaalad nafaqo darrada carruurta o oo sareeysa, sii kordheysa.
Khata ah
Kaladuwanashaha cunta qoysaska oo lidata
Ascaarta firileyda oo sarreeysa helitaanka caana ha oo yar ama liita , Cunista cuntada oo yaraatay.
Culus
Cudur dillac Waxba lama soo sheegin La aqbali karo
Haqabtirka Hawlaha Talllalka 1 Aad u hooseeya Khata ah
Fursadaha adeegyada caafimaadka Adeegyada hawlaha caafimaadka oo yar/xaddidan Khata ah
Barnaamijyada Quudinta gaarka ah Aad u xaddidan Khata ahFalanqeynta xaladda guud Khata ah Degaannada dooxada Nugaal Cabirka wareega cududda sare ( MUAC) = 781. Goobs = 10) <11 cm = 1.8% <12.5 cm = 8.8% Culus
Warbixita xarumaha caafimadka//isbedelda
Xogtu waxay muujinaysaa xaaladda nafaqo darrda carruurta o oo sareeysa, sinai kordheysa
Khata ah
Kaladuwanashaha cuntada qoysaska in ka yar 4 koox cunto oo liidata
Ascaarta firileyda oo sarreeysa helitaanka caana ha oo yar ama liita , Cunista cuntada oo yaraatay
Culus
Cudur dilaac Waxba lama arag La aqbali karo
Haqabtirka Hawlaha Talllalka Aad u hooseeya Khata ah
Fursadaha adeegyada caafimaadka
Guu ahaan, Adeegyada hawlaha caafimaadka oo yar/xaddidaninta aan ka aheyn Nugaasha sare oo iyadu leh goobo caafimaad.
Culus
Barnaamijyada Quudinta gaarka ah Aad u xaddidan Khata ahFalanqeynta xaladda guud Culus Xoolo dhaqatada Dulaha Sool . Cabirka wareega cududda sare ( MUAC).(N= 1222 Goobo = 17) <11 cm = 2.0% <12.5 cm = 10.7% Khata ah
Barar None
Warbixita xarumaha caafimadka//isbedelda nafaqo
Xogtu waxay muujinaysaa xaalad nafaqo darrada carruurta o oo sareeysa, sii kordheysa.
Khata ah
Kaladuwista cuntada qoysaska Ascaarta cuntada oo sarreeysa, caano la’aan ,cCunista cuntada oo yaraatay. Daran
Cudur dilaac Shuban siyaado ah oo laga soo sheegay degaannada dhahar iyo hingalol bishii June 2008, la hakiyey.
Daran
Haqabtirka Hawlaha Talllalka Aad u hooseeya Khata ah
Fursadaha adeegyada caafimaadka Adeegyada hawlaha caafimaadka oo yar/xaddidan Khata ah
Barnaamijyada Quudinta gaarka ah Aad u xadidan Khata ahFalanqeynta xaladda guud Khatar
Hay’ada Falanqaynta sugnanta Cuntada (FSAU)falanqayntii qiimaynta Guga ka dib -08 waxay muujisay sii xumaansho xaalada cunto helida ee habnololeedyada Hawdka, Dulaha Sool iyo dooxada Nugal in hada ay yihiin labo marxaladood oo kala ah Xiisad cuntada iyo hab nololeedka ah iyo mid cirifka u saran sugnaan la’aan cuntada ah (AFLC) iyadoo habnololeedyada soo hadhayna ay ku sugan yihiin wajiga xuduuda cunto helid yaraanta una baahan yihiin in si gaara ah loola socdo. Qiimayntii hada ee Guga dabadii -08 falanqayntii nafaqadu waxay muujisay sii xumaansho xaalada nafaqo ee meelo badan oo ka mida waqooyi galbeed (Somaliland) laga soo billabo qiimayntii Dayrta dabadeed -07/08. Hadda xoolo dhaqatada Hawdka, bariga Golis/Gebi ee Sanaag, xoolo dhaqatada Dulaha Sool iyo hab nololeedka Guban waxay yihiin xaalada wajiga khatarta ah (critical). Halka ay dooxada Nugal iyo beero xoolo dhaqatada waqooyi galbeed ku sugan yihiin wajiga xaalada liidata (serious).
Galbeedka Golis ee Awdal; xoolo dhaqatadu waxay leeyihiin (Riyo, Geel iyo Ido) waana meesha kaliya ee ahayd wajiga digtoonaanta marka la eego ablaablayntii hore ee nafaqada laga soo bilaabo ka dib qiimayntii Dayrta dabadeed ee -07/08. Xaalada nafaqo ee dadka soo barakacay ee Hargaysa ku nool way ka sii xumaatay taas oo ahayd xaalad liidata qiimayntii Dayrta ka dib -07/08 imikana noqotay wajiga aadka u khatarta ah, halka ay dadka soo barakacay ee magaalooyinka Berbera iyo Burco xaaladooda nafaqo u sii naqotay wajiga aadka u khatarta ah. Bariga Golis ilaa xeebta dhereran, lagama hayo warbixin nafaqo oo ku filan oo lagu go’aan qaato in la sheego heerka nafaqo ee goobtaasi waxaana la doorbiday in laga sameeyo sahan nafaqo bisha Octoobar 2008. Tixraaca muhiimka ah ee cadaynaya xaalada nafaqo waxa ina tusaya shaxaha 8-10 iyadoo ku salaysan habnololeed iyo dadka soo baracay waxaa la inagu tusay shaxda 11 aad.
Sida ay ina tusayo shaxda 8, xaalada nafaqo ee Hawdka iyo Soolka waa wajiga khatarta ah waanay ka sii xumaatay ilaa qiimayntii Dayrta dabadeed, Isticmaalkii caanaha oo xaddidmey ka dib markii caanaha la waayey iyo sidoo kale isticmaalkii cuntada iyo waxayaabaha aan cuntada ahayn ee nolosha muhiimka u ah oo hoos u dhacay qiimohoodii oo sare u kacay awgood ayaa ah waxyaabaha ay ka dhalatay nafaqadarradan aan caadiga ahayn. Nadaafadda oo liidata, Biyo nadiif ah oo ku filan oo aan la haysan, cudurrada oo sarreeya, tallaalka oo hooseeya iyo adeegyada caafimaadka oo xaddidan ayaa ah caqabadaha degaankan ka jira iyo weliba kuwa mar walba asaaska u ah nafaqadaradan heerkedu aanu caadiga ahayn. Goobaha kala ah Dhahar iyo Xiingalool waxaa kordhay cudurka shubanka sida lagu sheegay bishii Jun-08, laakiin xaalada waa la hakiyay. Warbixinta xarumaha caafimaadku diiwaan galiyay tiradu way kordhaysay iyo isbedelada nafaqo darida deg dega ah ee caruurta lixdii billood ee ina soo dhaafay (eeg jaantuska 11 iyo 12). Figures Iyadoo ay sidaas tahay ayaa warbixinta xarumaha caafimaadka loo turjumay inay tahay waji foojignaan ah. Adeegyada caafimaadka oo kooban darted ayaa tirada dadka soo booqday baraha caafimaadku aad u hoosaysaa. Xoolodhaqatada dooxada Nugal ayaa xaaladooda caafimaad loo asteeyay in tahay mid halis ah. Iyadoo falanqayntii muujisay inay xaaladii wax yar soo raysay Nugaal Sare taasoo natiijadii warbixinta cabirka cududa sare (MUAC) muujisay mid hoosaysa qiyaasta caruurta la cabiray MUAC <12.5cm ama cago barar marka la barbar dhigo Nugaal hoose. Warbixinta xarumaha caafimaadka (HIS) ee dooxada Nugaal sare waxay muujisay mid hoosaysa isbedelada nafaqo darida deg dega ah ee caruurta, halka warbixnta isbedelada ee dooxada Nugal hoose ay muujinayso mid korodhay.
Jaantus 10: baaxaadega Heerka Nafaqodarada Cusub 2001-2006 Gobolada Waqooyi Galbeed (WHZ<-2 ama barar)
Sidaa daraadeed inkastoo dooxada Nugal loo asteeyay inay tahay mid halis ah hadana waxaa lagayaabaa inay ka sii xumaato, gaar ahaan dooxada Nugal hoose. Waxaanay meelahani u baahan yihiin in si gaara loola socdo muhiimada cunto helida iyo tusayaasha nafaqada iyo arimaha kale ee dhibaatada leh. Xoolo dhaqatada Guban/Golis/Gebi ee Sanaag xaaladooda nafaqo waa mid khatar ah waanay ka sii xumaatay ilaa qiimayntii Dayrta dabadeed 07/08.
% Total Malnutrition
0123456789
10
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
%
2007 2008
2 per. Mov. Avg. (2007) 2 per. Mov. Avg. (2008)
Jaantus 11: Baaxaadega Habka Xog Ururinta Caafimaadka (HIS) goobaha Hawd (Jun ’07-Jun ’08)
Table 8: Summary of Results Hawd, Sool Plateau and Nugal Valley (Pastoral) Livelihood Zones
FSAU
14
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Falanqaynta isku dhafan ee warbixintii qiimaynta deg dega ah ee cabirka sare e cududa (MUAC) ee la qaaday 14 goobood waxay muujisay inay aad u sarayso boqolkiiba caruurta (<10%) ee cabirka sare ee cududa laga qaaday MUAC <12.5 cm ama barar leh.Waxaa taas weheliya xogta goobaha caafimaadka ee meelahani waxay muujinaysaa tiro aad u saraysa iyo inay kordhayso isbedelada nafaqadarada caruurta ay miisaameen goobaha caafimaadku. Falanqaynta isku dhafan ee natiijooyinkan soo baxay waxaa weheliya oo lagu warbixiyay inuu jiro cuduro dilaacay, dhamystirka talaalka caruurta oo hooseeya, awooda adeeg caafimaad iyo hawlaha quudintu waxay muujiyeen in xaalada nafaqada ee meelahani tahay mid khatar ah oo xaalada bini’aadanimaduna sii xumaatay laga soo bilaabo qiimayntii Dayrta ka dib -07/08. Arimaha sababayaana waa
cabida caanaha, awoodii cunto helida iyo quudashadii ama cunidii oo yaraatay cawaaq xumo ka dhalatay qiimaha cuntada oo kor u kacay ilaa heer. Dadka oo aan awoodin inay helaan biyo nadiifa, cudurada oo badan, gaarahaan shubanka ayaa sidoo kale ka mid ah arimaha saamaynta ku leh inay xaalada nafaqadu noqoto mid khatar ah. Waxaa kordhay cudurka shubanka ee Borama iyo Hariirad sida lagu xusay warbixintii bishii June-2008 iyadoo waliba la hakiyay. Badhan iyo magaalada Ceerigaabo ayaa sidoo kale lagu xusay korodhka shubanka mudadan kuwaasoo ah arimaha saamaynta ku yeesha.
Golis Awdal waa meesha kaliya ee Somaliland ahayd Digniin marka la eegayo abla-ablaynta wajiyada nafaqada laga soo bilaabo qiimayntii Dayrta ka dib 07/08. Inkastoo falanqayntii isku dhafnayd ee lagu sameeyay warbixintii ka soo baxday qiimayntii cududa sare (MUAC) ee 6 goobood ay muujisay inay korodhay kana badantahay boqolkiiba toban caruurta (>10%) MUAC <12.5cm ama barar, warbixintii goobaha caafimaadkuna waxay muujisay tiro hoosaysa iyo inay sugan tahay caruurta qabta nafaqo darida deg dega ah. Sidoo kale lagama soo warbixin inuu jiro cudur dilaac. Cuntooyinka kala duduwan ee ay quuteen ama cuneen waxaaa lagu soo warbixiyay inay tahay mid ku filan, caanuhuna way yaaleen. qoysaskuna waxay cunayeen cuntada firilayda ah, inkastoo ay adakayd sababo la xidhiidha qiimaha cuntada oo aad u sareeya, adeegyo caafimaad way jiraan Borama inkastoo aanu ku filayn meelaha qaarkood (Shaxda 9 waxay ku tusaysaa iyadoo kooban natiijadii la helay tixraaca muhiimka ah ee tusayaasha loo isticmaalay falanqayntii isku dhafnayd ee xaalada habnololeedyada Guban iyo Golis.
Waxaa muhiim ah in lala socdo tusayaasha furaha u ah helida cuntada iyo nafaqada si loo ogaado wixii is bedel ah ee keeni kara inay sii xumaato xaalada nafaqada ee bulshada. Tani waa muhiim maxaa yeelay weli dadku way dhibaataysan yihiin ama way dayacanyihiin sababo la xidhiidha arimo mudo badan soo jiitamayay sida daryeelka caruurta oo liita, naas-nuujinta, habka quudinta, talaalka dhamaystiran oo hooseeya, nadaafad xumo, biyo nadiif ah oo ku filan oo aanay haysan, cuduro iyo adeegyada caafimaadka oo kooban dhamaan meelahan kor ku xusan.
Shaxda 10 waxay ku siinaysaa warbixin kooban oo ah natiijadii la helay iyadoo loo adeegsaday falanqaynta isku dhafan ee xaalada nafaqo ee deegaanada xool beeraaleyda ee woqooyi galbeed..
Jaantus 12: Baaxaadega Habka Xog Ururinta Caafimaadka (HIS) goobaha dooxada Nugal (Jun’07-Jun ’08)
% Total Malnutrition
0
5
10
15
20
25
30
35
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
%
2007 2008
2 per. Mov. Avg. (2007) 2 per. Mov. Avg. (2008)
Table 9: Natiijooyinka degaannada xoolo dhaqada ee guban iyo golis.Tlmaamamayaasha muhimka ah Natiijooyinka MaxsuulDegaannada Deexda guban/Cabirka wareega cududda sare)MUAC (N= 826 Goobos = 14) <11 cm = 2.1% <12.5 cm = 13.3% Khatar
Warbixita xarumaha caafimadka//isbedelda
Xogtu waxay muujinaysaa xaalad nafaqo darrada carruurta o oo sareeysa, laakiin degan.
Khatar
Kaladuwista cuntada qoysaska Ascaarta firileyda oo sarreeysa helitaanka caana ha oo yar ama liita , Cunista cuntada oo yaraatay
Dran
Cudur dilaacShuban siyaado ah oo laga soo sheegay degaannada Boroma and Harir bishii June 2008, la hakiyey
Daran
Haqabtirka Hawlaha Talllalka 2 Aad u hooseeya Khatar
Fursadaha adeegyada caafimaadka Adeegyada hawlaha caafimaadka oo yar/xaddidan Khatar
Barnaamijyada Quudinta gaarka ah Xaddidan DaranFalanqeynta xaladda guud Khatar ahDegaannada Golis/, Gebi- Sanaag.MUAC (N= 611 Sites = 6) <11 cm = 2.6% <12.5 cm = 12.4% Khatar
Warbixita xarumaha caafimadka//isbedelda
Xogtu waxay muujinaysaa xaaladda nafaqo darrda carruurta o oo sareeysa, sinai kordheysa
Khatar
Kaladuwanashaha cuntada qoysaska in ka yar 4 koox cunto oo liidata
Ascaarta firileyda oo sarreeysa helitaanka caana ha oo yar ama liita , Cunista cuntada oo yaraatay
Daran
Cudur dilaacShuban siyaado ah oo laga soo sheegay degaannada Badhan iyo Erigavo lakin la hakiyey
Daran
Haqabtirka Hawlaha Talllalka 3 Aad u hooseya Khatar
Fursadaha adeegyada caafimaadka Lgahelikaro Ergavo lakin xadidan melaha kale Daran
Barnaamijyada Quudinta gaarka ah Aad u xadidan KhatarFalanqeynta xaladda guud KhatarDegaannada Golis ee AwdalCabirka wareega cududda sare(MUAC) (N= 231 Goobo = 5) <11 cm = 0.9% <12.5 cm = 8.2% DaranWarbixita xarumaha caafimadka//isbedelda
Xogtu waxay muujinaysaa xaalad nafaqo darrada carruurta o oo hoseysa, degana Fejigan
Kaladuwanashaha cuntada qoysaska istcmaalo
Caadi, waxogoo caano ayaa jira, Firaleyda tayadeeda hoseya oo la siticmalo- Haruur Fejigan
Cudur dilaac Cudur dilac la,aanLa akhbali karo
Haqabtirka Hawlaha Talllalka 4 Aad u hoseysa KhatarFursadaha adeegyada caafimaadka Xadidan marka laga reebo Boroma DaranBarnaamijyada Quudinta gaarka ah DaranFalanqeynta xaladda guud : Fejigan
Shaxda 10: Natiijooyinka degaannada xoolo-Berlaleyda woqooyi galbeed.Tlmaamamayaasha muhimka ah Natiijooyinka Maxsuul
Xoloberaleyda (Galbeed/Awdal) Degaanada Cabirka wareega cududda sare ( MUAC (N= 1381 Goobo = 31) <11 cm = 3.0% <12.5 cm = 8.8% Daran
Warbixitaxarumaha caafimadka//isbedeldaXogtu waxay muujinaysaa xaaladda nafaqo darrda carruurta o oo sareeysa, sinai kordheysa
Khater
Kala duwanashaha cunta Ascaarta firileyda oo sarreeysa helitaanka caana ha oo yar ama liita , Cunista cuntada oo yaraatay
Daran
Cudur dilaac Cudur dilac la,aan La akhbali karoHaqabtirka Hawlaha Talllalka Aad u hooseya KhatarFursadaha adeegyada caafimaadka Xadidan melaha qaarkood Daran
Barnaamijyada Quudinta gaarka ah Xadidan, waxa jiro dugsiyo leh quudinta gaarka Daran
Falanqeynta xaladda guud : DaranXoloberaleyda (Togdheer/Sahil) Degaanada MUAC (N= 1151 Sites = 24) <11 cm = 2.6% <12.5 cm = 7.4% Daran
Warbixita,xarumaha caafimadka//isbedelda
Xogtu waxay muujinaysaa xaalad nafaqo darrada carruurta o oo sareysa, degana
Khatar
Kaladuwanashaha cunta Ascaarta firileyda oo sarreeysa helitaanka caana ha oo yar ama liita , Cunista cuntada oo yaraatay
Daran
Cudur dillacShuban siyaado ah oo laga soo sheegay degaannada Guguc iyo dhiman lakin la hakiyey
Daran
Haqabtirka Hawlaha Talllalka Aad u yar KhatarFursadaha adeegyada caafimaadka Aad u xadidan melah qaarkood DaranBarnaamijyada Quudinta gaarka ah Xadidan DaranFalanqeynta xaladda guud Daran
FSAU
15
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Habnololeedka beero -xoolaleyda waxaa loo asteeyay inay yihiin xaalad liidata (serious) hadana sii xumaatay halkay ka ahayd wajiga digniinta laga soo billaabo qiimayntii Dayrta ka dib la sameeyay 07/08. Falanqayntii isku dhafnayd ee lagu sameeyay warbixintii qiimaynta cabirka sare ee cududa (MUAC) oo laga sameeyay 31 goobood waxay muujisay tiro yar oo boqolkiiba toban ka yar(<10%) marka loo eego tirada caruurta la cabiray ee cabirkoodu ka hooseeyay MUAC <12.5cm ama barar lahayd. Si kastaba ha ahaatee warbixin bileedka goobaha caafimaadku waxay muujiyeen inuu aad u sareeyo oo uu kordhayo markaad eegto qiimayntii nafaqada ee degdegga ahayd ee caruurta meelahaasi. Isla sidaa cuntooyinka kala duduwan ee dadku cuneen aad bay u xumayd, manay awoodi karayn inay caano isticmaalaan waayo may jirin; waxaa hoos u dhacay oo yaraaday ???inta jeer ee ay dadku wax cunaan maalintii. Qiimaha cuntada oo aad u sareeyay ayaa ah sababta hoos u dhaca ama yaraanta inta jeer ee maalintii qoysasku wax cunaan. Waxaa kordhay cudurka shubanka sida lagaga soo war bixiyay tuulooyinka Gugux iyo Ximan. Cuduro gaar ahaan shuban ayaa ah kuwa saamaynta ku yeeshay xaalada nafaqo ee caruurta.
Habka quudinta caruurta oon fiicnayn, talaalka dhamaystiran oo hooseeya, adeegyo caafimaad oo ku filan oo aan jirin, biyo ku filan oo nadiif ah oo aan jirin iyo nadaafad darida ayaa arimaha khatarta ku ah bulshada iyagoo marka horeba dayacnaa. Sidaa daraadeed waxaa jira baahi loo qabo in sigaara loola socodo xaalada nafaqo. Waxaa taas weheliya in la daaweeyo caruurta qabta nafaqo darida deg dega ah iyo in la aasaaso ama la abuuro arimo wax loogaga qabanayo arimahaas aynu kor ku xusnay sidii ugu deg-dega badan si looga hortago inay xaalada nafaqada caruurtu ka sii xumaato ama faraha ka baxdo.
Xaalada nafaqada ee bulshooyinka dadkii soo barakacay ee ku noolaa deegaanada Hargeisa, Berbera iyo Burco ayaa ah mid xaalada nafaqo darida deg-dega ahi tahay mid aad u saraysa dhamaan caruurta meelahani sida lagaga soo warbixiyay. Dhamaan dadka soo barakacay waxaa muuqata inay xaaladoodu ka sii xumaatay marka loo eego ama la barbar dhigo qiimaynihii hore ee la sameeyay ka dib Dayrtii ka dib 07/08, waayo marka hore xaalada dadka soo barakacay ee ku nool Burco iyo Berbera waxay ahaayeen mid Khatar ah hadana way ka sii xumaatay waxaanay noqotay mid aad u Khatar ah. Falanqayntii lagu sameeyay warbixintii qiimayntii deg-dega ahayd ee cabirka cududa sare ee gacanta MUAC taas oo laga sameeyay 9 meelood oo ay ka degan yihii dadka soo barakacay magaalada Hargaysa iyo 1 meel
oo ay ka deganyihiin Berbera waxay muujisay tiro aad u saraysa caruurta boqolkiiba ka badan (>15%) marka la eego inta ka hoosaysa qiyaasta MUAC <12.5 cm ama Barar leh (Eeg shaxda 11). Dadka soo barakacay ee ku nool deegaanka Burco waxaa laga soo ururiyay warbixin ku saabsan cabiraada dhererka, miisaanka, da’da iyo cudurada dhamaan caruurta ku nool xeryaha dadka soo barakacay ee Burco waxaana la cabiray (328) caruur ah. Wadarta guud ee caruurta ay hayso nafaqo darida deg-deg ah iyadoo miisaanka loo eegayo dhererku waa (WHZ<-2) 20.5%, halka ay nafaqodarida halista ahina noqotay (WHZ<-3) 2.3%. Dhamaan dadka soo barakacay ee deegaanada Hargeisa, Burco iyo Berbera, warbixinta adeegyada caafimaadka oo muujinaysa mid aad u saraysa iyo isbedelada nafaqodarida deg-dega ah oo kordhaya. Qiimaha cuntada daraadeed oo yaraysay isticmaalka cuntada ee heer qoys, iyo cudurada oo aad u sareeya gaar ahaan shubanka sida lagu arkay Hargaysa, deegaanka Daami iyo Burco halkaasoo boqolkiiba 7.6% caruurta lagu soo warbixiyay inay ka cabanayeen shuban labadii todobaad ka hor maalintan qiimaynta la sameeyay kuwaas oo ah arimaha ugu waaweyn ee dhibaataynaya. Waxaa jira arimo kale sida talaalka dhamaystiran oo hooseeya, Quudinta caruurta oo aan fiicnayn iyo hababka daryeelida caruurta, biyo nadiif ah oo ku haboon cabitaanka oo aan jirin iyo nadaafad darida jirta ayaa ah arimaha laga yaabo inay sii xumeeyaan xaalada. Sidaas daraadeed waxaa lagama maarmaan ah in si wax ku oola looga jawaabo xaalada loona fuliyo si deg-deg sidii caruurta nafaqo darida deg-dega haysaa uga soo kaban lahaayeen, taas waxaa dhinac socda taageero wakhti dheer ah sida in la wanaajiyo barbaarinta caruurta iyo habka quudintaba iyo in la siiyo biyo iyo adeegyo nadaafadeed.
Shaxda 11 waxay ku siinaysaa warbixin kooban oo ah natiijadii la helay iyadoo loo adeegsaday falanqaynta isku dhafan ee xaalada nafaqo ee deegaanada dadka soo baro kacay.
gobolada waqooyi bari (Puntland)
Gobollada waqooyi bari waxay ka kooban yihiin siddeed deegaan/hab-nololeed oo kala ah 1)-Dhul xeebeedka Deex 2)-Xooladhaqatada dooxada Nugal 3)-Xooladhaqtada Cadduun 4) Xooladhaqatada Hawd 5)- Xoolodhaqtada dulaha Sool iyo sanaag 6)-Xolaleyda xabkaysata ee bariga Golis 7)-Xooaldhaqatada Karkaar iyo 8-Xooladhaqatada Gagaab. kuwaasoo ku dhereran gobolada Mudug, Nugaal iyo Bari.
Muuqaalka Guud ee Deyr 07/08 ka dibFalanqayntii FSAU ee Gu’ ‘08, waxay ku sifeeyeen xoolodhaqatada Hawd, Nugaal Iyo qaybaha ay iskaga darsamaan ee Cadduunka gobollada waqooyi bari inay ku sugan yihiin Xiisad nolosha Iyo Cuntada ah ayna weheliso khatar ah inay ka sii darto. tani waxay mujinaysaa xaalad ka sii daris ah iyadoo xaalkodu ahaa mid qarka u saaran sugnaan la’aan cuntada ah xilligii deyrtii 07/08. Jiilalka dabadheeraaday, qiimihii cuntada iyo waxayaabha kale ee nolosha nuhiinka u ah oo sare u kacay, Roobabkii Gu’ga oo liitey, Xoolihii oo degaankii ka hayaamay, Biyo iyo baad la’aan, nacfigii xoolaha laga helayey oo yaraaday iyo hoos u dhac ku yimi ganacsiga ayaa ah kuwa ugu waaweyn ee sababay xaaladda nafaqada werwerka leh ee degaanka. Gobolka Bari, xooladhaqatada Sool, Dharoor, Gagaab Iyo degaamada xeebta deex iyo sidoo kale Cadduun Iyo degaamo xeebeedka Eyl jirriiban iyo Galkacyo waxay ku siijiraan weli inay qarka u saaran yihiin sugnaan la’aan xaga cuntada wana si la mid ah sidii xaalkoodu ahaa deyr’07/08, waxaana jira calaamado soo ifbaxay oo muujinaya in xaaladdu ka sii dari karto. Calaamadahasi waxaa ka mid ah hayaan aan caadi ahayn o xoolihi kaga baxeen Hawd iyo konfurta Caddun, Daaqsintii oo xumaatay, biyo iyo baad la’aan iyo hoos u dhac ganacsigii ku yimid. Wargeyska kooxda caafimaadka ee Soomaaliya wuxuu sheegay in sare u kac cudurka shubanka ahi uu ka jirey Bargal, halkaasoo 109 qof cudurku ku dhacay, iyo 7 qof oo shubankaasi u dhimatay laga soo sheegay.
Falanqaynta midaysan ee nafaqada ee Gu’ga ‘08 waxay ku sifaysay dhul balaaran oo waqoyo bari ah in xaaladdoodu tahay mid ku jirta heer khatar ah. Dhibta ugu weyni waxay haysataa dadka muddada dheer gudaha ku barakacsanaa ee ku sugan Boosaaso, Gaalkacyo iyo Garoowe, kuwaasoo
Table 11: Natiijooyinka daka soo barakay ee Hargeisa, Berbera iyo Burao.Tlmaamamayaasha muhimka ah Natiijooyinka Maxsuul Dadka soo barakacay ee Hargeisa Cabirka wareega cududda sare ( MUAC (N= 900 Goobo = 9) <11 cm = 6% <12.5 cm = 18.0% Aad Khatar
u ahWarbixita,xarumaha caafimadka//isbedelda
Xogtu waxay muujinaysaa xaaladda nafaqo darrda carruurta o oo sareeysa, siina kordheysa
Khatar
Kala duwanashaha cuntadaAscaarta firileyda oo sarreeysa helitaanka caana ha oo yar ama liita , Cunista cuntada oo yaraatay
Daran
Cudur dillac Shuban siyaado ah oo laga soo sheegay degaan Daami Daran
Falanqeynta xaladda guud Aad Khatar u ah Dadka soo Barakacay ee Berbera Cabirka wareega cududda sare MUAC (N= 110 Goob = 1) <11 cm = 6.4% <12.5 cm = 21.8% Aad Khatar
u ahWarbixita,xarumaha caafimadka//isbedelda
Xogtu waxay muujinaysaa xaaladda nafaqo darrda carruurta o oo sareeysa, sinai kordheysa
Khatar
Kala duwanashaha cuntadaAscaarta firileyda oo sarreeysa helitaanka caana ha oo yar ama liita , Cunista cuntada oo yaraatay
Daran
Cudur dillac Ma jiraan La,akhbali karoFalanqeynta xaladda guud Aad Khatar u ahI Dadka soo barakacay ee BurcoHeerka nafqodarada guud -GAM sahan dhamaystiran, n=328) 20.5% Aad Khatar
u ahHeerka nafaqadara halista ah (WHZ<-3 ama barar) 2.3% Fejigan
Warbixita,xarumaha caafimadka//isbedelda
Xogtu waxay muujinaysaa xaaladda nafaqo darrda carruurta o oo sareeysa, sinai kordheysa
Khatar
Kala duwanashaha cuntadaAscaarta firileyda oo sarreeysa helitaanka caana ha oo yar ama liita , Cunista cuntada oo yaraatay
Daran
Cudur dillaac Majiro La,akhbali karoFalanqeynta xaladda guud Aad Khatar u ah
FSAU
16
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
heerkooda nafaqadarradu noqday mid aad halis u ah, kaasoo ah heerkii xaalkoodu marayey deyrtii 07/08. Si kastaba ha ahaatee, xaalka nafadarradu wuxuu ku negi yahay sidii uu ahaan jirey marka loo eego sahammadii laga qabanjirey dadka gudaha ku barakacay Iyo xooladhaqatada. ( Eeg jaantuska 13). Xaaladda nafaqada ee Hawd iyo cadduun waxay ku negaatey mid khatar ah oo soo kabasho aan lahayn marka loo eego deyrtii 07/08. Falanqaynta midaysan ee FSAU ee ka samaysay Gu’08 waxay ku sifaysay xaaladda nafaqada ee Golis, Gagaab, iyo Dooxada Nugaal, iyo dhulxeebeedka Deex inay ku jirto heer liidasho ah, halka dulaha sool iyo karkaar xaalkoodu
aanu iska beddelin inuu yahay mid feejignaan leh. Xaaladda nafaqada ee xoolodhaqatada Hawd iyo Cadduun iskama beddelin sidii ay ahayd Deyrtii 07/08, falanqyntii la sameeyey bishii janayo 08, heerkooda nafaqduna weli waa mid Khatar ah. Xaalka nafaqada ee dadka gudaha ku barakacay ee Garoowe iyo Gaalkacyo waa mid aad khatar u ah waxaana u sabab ah cudurro jira oo daweyn aan helin, haleelid la’aanta cuntada, biyo nadiif ah iyo nadaafada oo xeryohooda ku liidata awgood. Dadka gudaha ku barakacay oo aan loo samayn hanti iyo hab ay ku noolaadaan Iyo yaraanshaha guud ee haleelista adeegyadii iyo baahidii asaasiga ahayd xaaladdii nafaqada bulshada ee awalba liidatey.
Is gacanqabadka bulshada iyo hoos u dhaca ku yimi cudurrada aya waxay kaabeen xaaladda nafaqada, si kastaba ha ahaatee, waxaa loo baahan yahay kaalmo dhakhso ah oo lagu baxnanayo carruurta ay haleeshay nafaqadarradu muddada dhow, ayna garab socdaan tabo lagula tacaalayo xaaladda mustaqbalka fog, sida helista biyo nadiif ah oo dhawrsan iyo adeeg caafimaad, tallaal, iyo in la bixiyo agab ku habboon nadaafada, quudinta iyo daryeelka ilmahaba.
Shaxda 12 waxay ku siinaysaa warbixin kooban oo ah natiijadii la helay iyadoo loo adeegsaday falanqaynta isku dhafan ee xaalada nafaqo ee deegaanada xooo dhaqatada Hawd iyo, Cadduun, qaxootiga Galkacyo iyo Garowe ee Gobollada wooqoyi bari ee Puntland.
Jaantus 13: baaxaadega Heerka Nafaqodarada Cusub 2002-2008 aaga Waqooyi bari (WHZ<-2 ama barar)
Shaxda 12: Natiijooyinkii xaaladaha nafaqada goballada Woqoyi Bari.
Xoolo dhaqatada Hawd (N=683) Xoolo dhaqatada Caddun (N=643)
Qaxootiga soo barakacy –Galkayo N=1029)
Qaxootiga soo barakacy –Galkayo -Garowe (N=323)
Tilmaame Natiijooyinka Maxsuul Natiijooyinka Maxsuul Natiijooyinka Maxsuul Natiijooyinka MaxsuulHeerka nafqodarada guud GAM (WHZ<-2 ama barar) 19.3 (15.6-23.0) Khatar ah 18.4 (14.9-21.8) Khatar ah 21.3 (15.6-23.0) Aad khatar
u ah 22.6% Aad khatar ah
Heerka nafaqadara halista ah (WHZ<-3 ama barar) 2.3 (0.9-3.8) La aqbali karo 2.8 (1.2-4.4) Feejignaan 2.2% Feejignaan 1.5% Feejignaan
Barar 0.3% Feejignaan 0.2% Feejignaan 0.5 % Feejignaan 0.3 % Feejignaan% kiiba tirada dumarka aan uurka leheyn ee nafaqo daran (MUAC≤18.5 cm))
0.8 % N=260 Feejignaan 0.4%
N=229 Feejignaan t 2.9 % N=413 Feejignaan 1.6 % N=127 Feejignaan
% kiiba tirada dumarka uurka leh ee nafaqo daran (MUAC<23.0).
21.4 %N=18 Khatar ah 27.3%
N=77 Khatar ah 21.8% N=27 Khatar ah39.5
N=15Khatar ah
Tirada dhimashada guud ee 10,000 qofood malinti (90 casho gudahood
0.62(0.30-0.93) Feejignaan 0.65
(0.39-0.91) Feejignaan 0.41(0.19-0.63) La aqbali
karo 0.38 (0.05-0.71) Feejignaan
Tirada dhimashada caruurta ka yar 5 snao (10,000 kii kunba) malin walba 90 casho
1.35(0.4-2.3) Feejignaan 1.45
(1.72-2.18) Feejignaan 0.66(0.27-.06)
La aqbali karo eS 0.31 (0.26-0.87) La aqbali karo
Warbixita xarumaha caafimadka /isbedelda nafaqo
Sareeya , kordhayana Khatar ah Hooseeya ,laakiin
kordhaya Culus Hooseeya ,laakiin kordhaya Culus
Hooseeya ,laakiin degan <10%
Feejignaan
Haqabtirka Xaaladda TalaalkaVitamin A–52.1 Jadeeco -20.9% Aad khatar
u ahVitamin A – 51.6Jadeeco -8.8
Aad khatar u ah
Jadeeco: 31Vitamin A 61.2
Aad khatar u ah Jadeeco: 2 % Aad khatar
u ah l
Isbedelada cudurada(Xiliyada ku adan)%kiba tirade shegatay cudur labadii todobaad ee sahanka
Shuban: 18.6 % RDT- Malaariyo(+): 9.3% Culus
Shuban:: 20.5 %
RDT Malaariyo(+): 11.8%
Culus
Shuban: 30.9%
RDT- Malaariyo(+): 4.2
Khatar ah
Shuban:41.8%, RDT- Malaariyo(+): 5.5%
Khatar ah
Isbedelada herearkaka qorista xarumaha quudinta ACF, MSF-(TFPs/SFPs- Galkayo – Jan-Jun ‘08)
Sare,kordhayana Khatar ah Sare,kordhayana Khatar ah Sare,kordhayana Khatar ah Xaruumo quudin kama jiraan.
Kaladuwanashaha cuntada qoysaska in ka yar 4 koox cunto oo liidata
12.0%(6.4 – 17.1)
Culus 16.6%(10.8 – 22.4) Culus 20% Culus 46 % Khatar ah
Xaaladda sugnaanta cuntadaXiisad cuntada—Halis dhexdhexaad ah
Khatar ahXiisad cuntada—Halis dhexdhexaad ah
Khatar ahHubin cunto ayaa jirta - Halis dhexdhexaad ah
CulusHubin cunto ayaa jirta – Indho kuhayn
Culus
Xaladda nabad galyo xumida Kooban ,hooseysa, aan isbedelayn. Culus
Kooban ,hooseysa, aan isbedelayn.tensity
Culus Kooban ,hooseysa, aan isbedelayn. Culus
Kooban ,hooseysa, aan isbedelayn.
Culus
Falanqeynta xaladda guud khatar ka sii dareysa
khatar ka sii dareysa
Aad khatar u ah
Aad khatar u ah
FSAU
17
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Jaantuska 13: Natiijooyinka xaaladda nafaqada ee degaannada Golis, Gagab, Dooxada Nugaal,, Xeebaha (deehda), dulahaSool iyo degaannada Kakaar.
Awdal, Xariirad Ilmo nafaqodaran oo uu cabirayo Abdillahi FSAU, July 2008
Bakool-Rabdhure-war biyood laga dhuranayo, FSAU July 2008
Shaxda 13: Natiijooyinka xaaladda nafaqada ee degaannada Golis, Gagab, Dooxada Nugaal,, Xeebaha (deehda), dulahaSool iyo degaannada Kakaar..Tilmaame Muhiimka ah Natiijooyinka Maxsuul Degaannada Golis iyo Gagaab
Cabirka wareega cududda sare ( MUAC) -N= 636 laga sameeyey 9 goobood.
Golis & Gagaab<12.5 cm = (6.0 %); N=100.
Nugal Valley: 10.6%) N=106.
Dhulkas xeebaha(Deehda) (5.0%) N=436
Culus
Warbixita xarumaha caafimadka /isbedelda nafaqo
Xogtu waxay muujinaysaa xaaladda nafaqo darrda carruurta o oo hoseeysa, laakiin sii kordheysa. Khatar
Kaladuwanashaha cuntada qoysaska oo liidata. Xun; Fursadaha cunto helists oo yar ,sicir bararka awgiis. Culus Cudur dilaacyo Ma jiraan wax cudur dillac la soo sheegay, inta aan ka ahayn dhulka xeebaha . Culus Fursadaha addeegga hawlaha caafimaadka Fursdaha adeegyada caafinmaaka oo aad yar. KhatarBarnaamijyada Quudinta gaarka ah Kama jiraan xarumo quudin. CulusSool & Karkaar
Cabirka wareega cududda sare ( MUAC) –laga sameeye melood
Sool Plateau:<12.5 cm = 2.8% N=575,
Karkar: MUAC<12.5cm = 4.5% N=731Feejignaanrt
Warbixita xarumaha caafimadka /isbedelda nafaqo
Xogtu waxay muujinaysaa xaaladda nafaqo darrda carruurta o oo hoseeysa, laakiin sii kordheysa. Culus
Kaladuwanashaha cuntada qoysaska oo liidata. Xun; Caano la’aan,sicir barar ba’an,cunto qaadashada maalintii oo yaaraaatay. Culus
Cudur dilaacyo Ma jiraan wax cudur dillac la soo sheegay, inta aan ka ahayn deegaannada Kakaar (Bargaa)l oo shuban dillac ka dhacy ( 109 xaaladood oo ay 7 ka mid ah dhinteen.. Culus s
Fursadaha addeegyada hawlaha caafimaadka Limited in most areas. CulusBarnaamijyada Quudinta gaarka ah Aad u yar/ xaddidan. Khatar
FSAU
18
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
qaabdhismeedKa falanqaynta xaaladda nafaqada ee dalKa soomaliya
Qaabdhismeedka falanqaynta xaaladda nafaqada ee dalka SoomaliyaQaabdhismeedka falanqaynta nafaqada ee Soomaliya oo hirgelintiisa hadda ay gacanta ku hayso FSAU,Iyada oo la kaashatay, kalana tashatay lammaanayaasheeda, ayaa loo adeegsadey falanqayntii midaysnayd ee xaaladihii nafaqada ee Gu’gii 07/08 , Deyrtii 07/08 iyo Gu’gii ’08 waxayna asaas ama gundhig u noqotay natiijooyinka lagu soo bandhigay masawirka dalka ee laga dheehdo qiyaasta heerka nafaqada ee FSAU. ( Maswirrada 1, 2, iyo 3) Qaabdhismeedku wuxuu u oggolaanaya in la kala saaro heerarka nafaqada iyadoo la adeegsanayo tuseyaal badan oo kala duwan, sida; Tusayaasha Cabbiraada jir ahaaneed- Nafaqadarrada sida dhakhsaha badan ku timaadda, Heerka dhimashada guud oo sahamada nafaqad laga so ogaado, Cabbiraada dhexroorka bartamaha cududda sare taasoo qiimaynta nafaqada ee degdegga ah loo isticmaalay, Warbixin bileedyad a caafimaadka o laga soo ogaado heerka is-bede-beddelka ilmaha nafaqadarradu sida degdegga ah u asiibtay, jiritaanka goobaha quudinta gaarka ah iyo isbeddelka xaddiga
dadka la jiifiyo goobahaas. Waxa kale oo la tixgeliyaa tusayaal aan cabbiraada jirka ahayn sida, Kaladuwanaanshaha cuntooyinka la cunay, inta waqti ee wax la cunay, heerka cudurrada, baahsanaanta tallaalka iyo xaaladda sugnaanta cuntada. Ugu yaraan labo tuse oo cabbiraada jir ahaaneed ah ayaa loo baahan yahay si falanqayn loogu sameeyo tusayaasha kale ee kaabaya natiijada ee aan ahayn cabbiraadda jirka.
Ujeeddada laga leeyahay qaabdhismeedkani waa in la soo bandhigo xaalad nafaqo oo ku salaysan falanqayn salballaaran oo dhinacyo badan o kala duwan la qiimeeyey intii lagu go’aan qaadan lahaa qiyaasta heerkii la filayey iyo jaangooyooyinka nafaqadarrada guud, sida inta badan dhacda. Sidoo kale waxay arrintani muhiim u tahay, inta badan way adag tahay in mar kasta la helo qiyaasta heerka nafaqadarrada degdegga u timaadda oo marxaladda markaas taagan ka tarjumaysa, sidaas awgeed waa in la isticmaalo warbixino kale oo nafaqada ku saabsan si ay sawir guud uga bixiyaan xaaladaha jira oo dhan ( Eeg Xogta nafaqada ee FSAU ee bilaha Febaraayo ilaa Juunyo). Qaabdhismeedku wuxu sii ahaanayaa mid si rasmi ah loogu shaqeeyo, waxaana lagu samaynayaa casriyayn iyo dib-u-eegis marka ay habboonaato. Qaabdhismeedkan, waxaa tixraac ahaan looga heli karaa boggayaga oo ah www.fsausomali.org
Shax 13: Qaabdhismeekdka Falanqeynta Xaaladda Nafaqada
b. biochemical indicators Reference Indicators Acceptable Alert Serious Critical Very Critical Vitamin A9 <2% >/=2 to </=10% >10 to <20% >/=20% Iron Deficiency Anaemia10 </=4.9% 5.0-19.9% 20.0-39.9% >40% Iodine11 (Median urinary iodine concentration in school age children mm/lt) 100-199 50-99 20-49 <20
c. risk / underlying factors Reference Indicators Acceptable Alert Serious Critical Very Critical Poor dietary diversity12 for population (<4 food groups) <5% 5 to<10% 10 to <25% 25 to <50% >50%
Disease Outbreaks13: (seasonally adjusted) Frequency of reported outbreaks of AWD &, malaria and measles,
Normal levels, seasonally adjusted, Review data in relevant context
AWD 1 caseMeasles 1 case
Malaria – doubling of cases in 2 weeks in hyper endemic areas – using RDT’s
Outbreak not contained and/or in non endemic area – limited access to treatment:CFR for AWD >2% rural
CFR for AWD >1% urbanAWD – duration exceed >6 wks
Food Security14 Situation - current IPC status Generally Food Secure Generally Food Insecure Acute Food and Livelihoods Crisis Humanitarian Emergency Famine/ Humanitarian Catastrophe Meal Frequency15 in addition to breastfeeding i). 6-8 months old16
ii). 9 months old & above
>25%2-33-4
20-25%<2<3
5-19.9% <5% <20%
Breastfeeding Practices17 i). Exclusive BF for 6 mths ii). Complementary Feeding introduced at 6 months
90% and above
95% and above
50-89%
80-94%
12-49%
60-79%
0-11%
0-59%
Immunization & Vitamin A Supplementation Coverage18: Measles– Campaigns Vitamin A – one dose in last 6 months) Campaigns - >95%
>95%80-94.9%80-94.9%
<80%<80%
Population have access to a sufficient quantity of water for drinking, cooking and personal and domestic hygiene – min 15lts/person/day
100% TBC TBC TBC TBC
Affected pop with access to formal/informal services: health services, etc Is this useful? Should not be necessary Access to humanitarian interventions for
most vulnerable Reduced access to humanitarian
support for most vulnerableLimited access to humanitarian
support for majority Negligible or no access
Selective Feeding 19 / Programmes Available Availability of therapeutic/ supplementary feeding programmes/ services and referral systems. Coverage – access to available services, coverage of availability of services – Is this useful?
Should not be necessary Access for most vulnerable None available
Civil Insecurity Prevailing structural peace Unstable disrupted tension Limited spread, low intensity Widespread, high intensity Widespread, high intensity
a. core/anthropometry related information
Reference Indicators Acceptable Alert Serious Critical Very Critical
Global Acute Malnutrition1 (WHO Reference) <5% 5 to <10% usual
range and stable
10 to<15%or where there has been a significant
increase from seasonally adjusted previous surveys)
15 to<20%(or where there has been a significant increase
from seasonally adjusted previous surveys)
>/=20% or(Or where there has a significant increase from
seasonally adjusted previous surveys)
SAM2 (WHZ) (WHO to advice on thresholds) Oedema – proportion of cases, trends in numbers
<0.5% 0.5 to <3%
3 to <4% 4 to <5%(or where there has been a significant increase
from seasonally adjusted previous surveys)
>/=5%(Or where there has a larger significant
increase from seasonally adjusted previous surveys)
CMR3/10,000/day <0.5/10,000/day 0.5 to <1/10,000/day1 to <2 /10,000/day
Include information as to the main causes and likely progression
2 – </=5/10,000/dayInclude information as to the main causes and
likely progression
>5/10,000/dayInclude information as to the main causes and
likely progression Under five years mortality rates <1/10,000/day 1-1.99/10,000/day 2-3.9/10,000/day 4 to <10/10,000/day >/=10/10,000/day MUAC4 Rapid Assessment (% <12.5cm) Ref: FSAU Estimates 5To be confirmed
<5% <5% with increase from seasonally adjusted previous rapid assessments 5-9.9%
10-14.9%or where there has been a significant increase from seasonally adjusted rapid assessments
>15%Or where there has a significant increase from
seasonally adjusted rapid assessments Adult MUAC - Pregnant and Lactating women (% <23.0cm, Sphere 2004) TBC – based on historical analysis from nutrition surveys conducted in Somalia – ongoing in FSAU
Chronic malnutrition/ stunting6 (HAZ) <10% 10 to <20% 20 to <40% >40%
HIS7 Nutrition Trends (Ref: HIS)
Very low numbers of acutely malnourished children
Low numbers of acutely malnourished for area and stable (seasonally
adjusted)
Low numbers of acutely malnourished children from previous months but
increasing in >2 rounds (seasonally adjusted)
High levels and stable numbers of acutely malnourished children’s (seasonally adjusted)
High with significant increasing numbers in >2 rounds of acutely malnourished children from
screening
Sentinel8 Site Trends levels of children identified as acutely malnourished (WHZ), Ref: FSAU SSS
Very low and stable levels Low levels and one round indicating increase (seasonally adjusted)
Increasing levels based on two rounds (seasonally adjusted)
High levels of malnourished children and stable (seasonally adjusted) Increasing levels with increasing trend
FSAU
19
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Table 14: Sahanadii Nafaqada oo koban (April – July 2008) natijadii
Region Participating Agency Date of Survey
SampleSize
% GAM Z-score (95% CI)
% SAM Z-score (95% CI)
CMR Death/10,000/day
U5MR Death/10,000/
day Bakool Pastoral FSAU, IMC and UNICEF April 2008 502 24.1
(18.5-29.7)2.8
(1.2-4.4)0.59
(0.34-0.93)1.08
(0.0-2.17)
Wajid ACF April 2008 809 22.3(18.2-26.4)
2.5(1.3-3.7) 0.71 (0.44-0.99) 1.33
(0.55-2.10)
Addun Pastoral (Central/NE regions)
FSAU/UNICEF/MOH/ SRCS
April/May 2008 643 18.4
(14.9-21.8)2.8
(1.2-4.4)0.65
(0.30-0.90)1.45
(0.72-2.18)
Hawd Pastoral (Central/NE regions)
FSAU/UNICEF/MOH/ SRCS
April/ May 2008 683 19.3
(15.6-23.0)2.3
(0.9-3.7)0.62
(0.30-0.93)1.35
(0.4-2.3)
Galkayo IDPs (North Mudug)
FSAU/UNICEF/SRCS/MOH May 2008 1029 21.1 1.4 0.66
(0.27-1.06) 0.41
Garowe IDPs (Nugal) FSAU/UNICEF/SRCS/MOH May 2008 323 22.6 1.5 0.31 0.38
GedoPastoral
FSAU/UNICEF/SRCS/NCA/ GHC/WFP/COSV/
CAREMay 2008 1000 23.3
(18.9-27.7)3.0
(1.8-4.2) 0.9 (0.49-1.32) 1.52(0.77-2.36)
Gedo Agro-pastoral
FSAU/UNICEF/SRCS/NCA/ GHC/WFP/COSV/
CAREMay 2008 742 18.8
(15.2-22.3)1.9
(0.9-2.9) 1.37 (0.79-1.95) 2.14(0.68-3.60)
GedoRiverine
FSAU/UNICEF/SRCS/NCA/ GHC/WFP/COSV/
CAREMay 2008 782 21.5
(17.6-25.4)4.2
(2.2-6.3)0.76
(0.28-1.26)0.92
(0.58-2.42)
Middle Shabelle Adale District
FSAU/UNICEF/Medair/Sacid May 2008 592 13.6
(9.2 - 18.0)3.2
(1.6 - 4.9)1.31
(0.91-1.70)2.43
(0.98 -3.88)
ShabelleAgro-pastoral
FSAU/UNICEF/WFP May 2008 754 18.1
(14.4-21.8)3.5
(1.7-5.3)0.97
(0.29 - 1.66)1.36
(0.16 - 2.57) ShabelleRiverine
FSAU/UNICEF/WFP May 2008 682 13.7
(9.6-17.7)3.8
(1.8-5.9)1.39
(0.01-2.79)2.20
(0.01-7.27) Shabelle IDP FSAU/UNICEF/
WFP May 2008 783 15.0(11.5-18.4)
1.0(0.2-1.8)
0.96(0.12-1.81)
1.47(0.96-1.99)
Hiran Riverine FSAU/ MC//SRC/UNICEF June 2008 709 17.7
(13.3-22.1)4.0
(1.7-6.2)0.72
(0.39-1.05)1.78
(0.81-2.75)Hiran Agro-pastoral/pastoral
FSAU/ MC//SRC/UNICEF June 2008 616 15.9
(10.4- 21.4)2.6
(0.8-4.4)0.56
(0.25-0.87)0.57
(0.01-1.14)
Juba -Riverine FSAU/WV/UNICEF/ABD/JCC/Muslim AID UK June 2008 645 14.3
(11.4-17.1)2.2
(1.1-3.2)1.55
(1.08-2.22)2.69
(1.54-4.68)
Juba-Agro-pastoral FSAU/WV/UNICEF/ABD/JCC/Muslim AID UK June 2008 764 19.5
(14.4-24.6)2.5
(0.0-5.1)0.98
(0.66-1.43)1.79
(1.17-2.73)
Juba- Pastoral FSAU/WV/UNICEF/ABD/JCC/Muslim AID UK June 2008 652 13.5
(11.1-16.1)2.2
(0.6- 3.1)0.74
(0.54-1.10))0.72
(0.33-1.54)
Bakool Agro-pastoral FSAU/IMC/UNICEF July 2008 707 25.2(22.1-28.6)
3.8(2.6-5.6)
0.57(0.33-1.00)
1.72(0.89-3.32)
Burao IDPs FSAU/MOHL/UNICEF July 2008 328 20.5
Exhaustive2.3
Exhaustive N/A N/A
shax ay Ku Kooban tahay natiijooyinKa sahamadii la qabtay oo dhan
Isugeyn 20 sahan ayey FSAU iyo hawl-wadaagteedu qabteen Abril - Luulyo 2008 iyadoo la isticmaalayo habka SMART, taas oo laga helikarayo xogaha jir cabirka iyo xogaha kale ee lala isticmaalo si loogu kabo xiliga falanqeynta xaaladda nafaqada.
Mid ka mid ah sahamadaas waxaa ka qabatay Waajid ACF bishii Abriil. Tayada xogta Sahamada ay FSAU hogaaminaysey oo inta badan ku salaysnaa habnololeedyo (eeg khariidada 4) dib ayaa loogu falanqeeyey barnaamijka ENA for SMART si loo hubiyo tayadooda, natiijadiina waxaa lagu daabacay Warsidihii Nafaqada ee Maajo - Juunyo 2008. Natiijooyinkii sahamadaas oo kooban waxaa laga helayaa shaxda 13.
FSAU
20
FSAU - Xogta Nafaqada (QORMO GAAR U AH GU’08:: July – August 2008)
Tababaro iyo Koorsooyin FSAU waxay qorsheysay inay ka qabato Gobolada Waqooyi Bari sadex aqoon iswaydaarsi oo lagu baahinayo natiijada ka soo baxday daraasaddii Aqoonta, Aaminsanaanta iyo habdhaqanka (KAPS) ee ku saabsanayd quudinta dhallaanka iyo caruurta yaryar iyo raadsashada caafimaadka. waxaana lagu kala qabtay Boosaaso (25-26dii August ‘08), Garoowe (30-31kii August ‘08) iyo Gaalkacyo (02-03dii Sept ‘08) iyadoo la beegsanayey ilaa 30 ka qaybgale oo ka kala imaanayey hay’adaha gudaha, ururrada aan dawliga ahayn (NGO) iyo Hay’adah UNka ee ka hawlgala degaanka. Tababarkaan oo kale ayaa laga qaban doona gobolada Koonfur iyo Bartamaha bisha September-October ‘08.
Ciwaanka Guud: Kalson Towers, Parklands, Nairobi. Postal address: PO Box 1230, Village Market, Nairobi, KenyaTelephone: +254-20-3741299, 3745734, 3748297. Fax: +254 20 3740598
Email-ka guud: [email protected] iyo xogta la xiriirta Nafaqada: [email protected], Website: http://www.fsausomali.org
FSAU
FSAU Qormooyinkeeda kale fSAU, Warsaxafadedka fSAU ee Sugnaanta Cuntada, August 25, 2008fSAU, Sugnaanta Cuntada Iyo Nafaqada, qormo ugaar ah Gu ’08 kadib oo kooban, xxx 2008fSAU/feWSNet Warbixinta Xogta Suuqa, August 2008fSAU/feWSNet Warbixinta Xogta Cimilada, August 2008fSAU SSS/fSedC bandhig, August 22, 2008
"/
ETHIOPIA
DJIBOUTIK
ENYA
Gulf of Aden
Indi
anOc
ean
Hagar
MOGADISHU
BARI
BAY
MUDUG
SANAG
GEDO
SOOL
L. JUBA
HIIRAN
GALGADUD
NUGAL
BAKOOL
TOGDHEER
M. JUBA
W. GALBEED
AWDAL
L. SHABELLE
M. SHABELLE
BANADIR
Hobyo
Eyl
Afmadow
BurcoQardho
Ceerigaabo
Talex
Galkacyo
Luuq
Iskushuban
Ceel Bur
Bur Hakaba
Hargeysa
Dinsor
Bulo Barde
Xudun
Jariiban
Baardheere
Berbera
Baydhaba
Jilib
Burtinle
Sakow
Ceel Afweyne
Beled Weyne
Garowe
Kismayo
Zeylac
Caynabo
Qandala
Xudur
Dhusa Mareeb
Ceel Dheere
Cadale
Ceel Waq
Sablale
Laas Caanood
Bossaaso
Baki
Bu'aale
Calula
Cadaado
Garbaharey
Ceel Barde
Jowhar
Balcad
Wajid
Jalalaqsi
Badhadhe
Bandar BeylaOwdweyne
Tayeglow
Las Qoray/Badhan
Buuhoodle
Gebiley
Brava
Afgoye
Cabudwaaq
Sheikh
Wanle Weyne
Harardheere
Borama
Lughaye
Aden Yabal
Qoryoley
Beled Hawa
DoloRab-Dhuure
Jamaame
Qansax Dheere
Goldogob
MarkaKurtun Warrey
41°0'0"E
41°0'0"E
44°0'0"E
44°0'0"E
47°0'0"E
47°0'0"E
50°0'0"E
50°0'0"E0°
0'0"
0°0'
0"
3°0'
0"N
3°0'
0"N
6°0'
0"N
6°0'
0"N
9°0'
0"N
9°0'
0"N
12°0
'0"N
SOMALIA: LIVELIHOOD ZONES
±0 40 80 120 160 20020
Kilometers
Livelihood zonesAddun Pastoral: Mixed sheep & goats, camel
Awdal border & coastal towns: Petty trading, fishing, salt mining
Bay-Bakool Agro-Pastoral High potential sorghum: Cattle, camel
Central regions Agro-Pastoral: Cowpea, sheep & goats, camel, cattle
Coastal Deeh: Sheep
Dawo Pastoral: Shoats, cattle, camel
East Golis Pastoral: Frankinncense
Fishing
Gagaab Pastoral: Frankincense
Guban Pastoral: Sheep, goats & camel
Hawd Pastoral: Camel, sheep & goats
Hiran Agro-Pastoral
Hiran riverine: Sorghum, maize, cattle & shoats
Juba pump irrigation: Tobacco, onions, maize
Kakaar-Dharor Pastoral: Sheep, goats, camel
L. & M. Shabelle Agro-Pastoral Irrigated: Maize/Sorghum & cattle
L. & M. Shabelle Agro-Pastoral rain-fed: Maize,cowpeas, sesame & cattle
Lower Juba Agro-Pastoral: Maize & cattle
North-West Agro-Pastoral: Sorghum, cattle
North-West Valley Agro-Pastoral: Irrigated vegetables, shoats
Nugal Valley Pastoral: Sheep & camel
Potato zone & vegetables
Shabelle riverine: Maize, fruits & vegetables
Sool-Sanag Plateau Pastoral: Camel, sheep & goats
South-East Pastoral: Cattle, sheep & goats
Southern Agro-Pastoral: Camel, cattle, sorghum
Southern Juba riverine: Maize, sesame, fruits & vegetables
Southern coastal pastoral: Goats, cattle
Southern inland pastoral: Camel, sheep & goats
Togdheer Agro-Pastoral: Sheep, goats & vegetables
Urban
West Golis Pastoral: Goats, camel, sheep
Legend"/ Country capital
International boundaryRegional boundaryDistrict boundaryRiverCoastline
Datum: WGS84Data Source: FSAU, 2002 admin. layers: UNDP, 1998
P.O. Box 1230 Village Market, Nairobi, Kenya Email: [email protected] tel: 254-20-3745734 fax:254-20-3740598FSAU is managed by FAO, funded by EC and USAID. FSAU Partners are FEWS NET, WFP, FAO, UNOCHA, SCF-UK, UNICEF, CARE, UNDP
The boundaries and names on these maps do not imply official endorsement or acceptance by the United Nations.The regional & District boundaries reflect those endorsed by the Government of the Republic of Somalia in 1986.
Food Security Analysis Unit - Somalia http://www.fsausomali.org
Updated: April, 2006
khariiradda 4. Habnolaleedka Somaliya