1. Fris en smakelijk ruwvoer

2. Veel melk uit gezond ruwvoer

2

Doelstellingen in-uitkuilmanagement

1. Management , conserveringsproces en zuren

2. Zuurstof eruit; en hoe gaat dat in de praktijk ?

3. Wel of geen inkuilmiddel : anticiperen op de omstandigheden !

4. Impact op gezondheid koeien

5. Beoordelen kuilanalyses

6. Praktijkcase

7. Lalsil app

3

Programma

Bodem

StructuurTextuurOrg.stofpHBodemlevenWerking mest-StoffenUitspoeling

Bemesting

MacroMicroVormenPrecisieMineralenbodemvoer

DrijfmestREAminozuren

Gewas

BouwplanOpbrengstAfbraakkenm.WeerstandRaskeuze obvrantsoenStay GreenDry DownGBM

In-uitkuilman.

BroeiRottingMaillardpHEnergieverliesBoterzuurKadavarineToxinen

Dier

ZurenpatroonMatvormingPrikEnergieEiwitMelkkwaliteit

+ 2000 kg ds / ha + 0,2 kg melk/kg ds

Ruwvoer : de slagader van de veehouderij

De schakels in het ruwvoerproces

5

1. Management, conserveringsproces en zuren

6

Management + middel = veel melk uit gezond ruwvoer

• Schone kuilplaten/sleufsilo’s zijn belangrijk voor het slagen van de conservering

• Voorkom zand en verontreiniging in de kuil (verlies kwaliteit en grotere kans op boterzuur)

• Zorg voor een korte veldperiode (max. 2 dgn.) (Gras)

• Voor een goede conservering is het verstandig onder 45 % ds. te blijven.

• Kuil het liefst in op het koudst van de dag

• Breng lagen van max 30 cm in voor maximale druk per laag. ( Bij minder gewicht op de kuil , dunnere lagen )

• Zorg voor maximale en continue druk op de kuil

vuistregel: gewicht op de kuil = aanvoersnelheid in tonnen vers product per uur * 0,5

• Snelheid van inkuilen wordt bepaald op de kuil

vuistregel: aanrijdtijd = > 1 minuut per ton vers product

• Na inkuilen de kuil zo snel mogelijk luchtdicht afsluiten, combinatie onderfolie en folie geven goede resultaten

• Zorg voor gewicht cq druk op de kuil .

• Voersnelheid:

> 1,5 meter per week in de winter

> 2 meter per week in de zomer

• Bij uitkuilen:

zorg voor glad snijvlak

verwijder voerresten

Fase 1

Dag 1

Zuurstof +

suiker

CO2

Warmte

Water

Afbreken

eiwit

Chemische

reactie

Zuurstof

Microbieele

groei

Temperatuur

pH

Aerobic

Bact.

21 oC

31 oC

6.0

Fase 2

suiker

Azijnzuur

Dag 2

Azijnzuur

Bact.

5.8

Fase 3

Dag 3 tot 6

suiker

Melkzuur

Azijnzuur

Ethanol

Manitol

CO2

Melkzuur

Melkzuur

Azijnzuur

Ethanol

Manitol

CO2

suiker

Fase 4

Dag 7 tot 21

21 oC

4.8 – 5.0

opslag

Na dag 21

Kuil stabiel tot

intreden

zuurstof

4.2 – 5.0

Stap 1Melkzuur• Snel stabiel• Entero bact.• bacillen

Stap 2Azijnzuur• Doden Gisten• Remmen schimmels• Propyleen Glycol

Conserveringsproces

Micro-organismen Groei condities Omzettingen Gevolgen

Homofermentatieve

melkzuur bacterien pH 7<4,

1050°C,

O2--, H20 +/-

Suiker melkzuur Optimale verzuring

Heterofermentatieve

melkzuur bacterien

Suiker melkzuur + azijnzuur +

alcohol + H2O + CO2

Langzamere verzuring

Gisten pH>4

20°C

O2+, H2O++

Melkzuur + O2 Azijnzuur + H2O +

broei

Suiker alcohol + CO2

Energie verlies, aerobe

stabiliteit, alcohol

pH omhoog

Colifirmen pH>5,

2040°C,

O2+/-, H2O+++

Suiker Azijnzuur + alcohol + CO2 Slechte verzuring

DS verlies

Verminderde smakelijkheid

Saccharolytische

Clostridia (boterzuur)

pH>4 (afh. Van ds

percentage),

2040°C,

O2--,H2O+++,

Melkzuur Boterzuur + CO2 DS verlies

Mindere geur /smaak

Problemen melk kwaliteit

pH omhoog

Proteolytische Clostridia Eiwitten azijnzuur + propionzuur +

NH3 + CO2 + clostridias (cadaverine,

putrescine etc…) +

Rotting

eiwitverlies

Ontwikkeling Bacterien/schimmels/gisten tijdens inkuilproces

Veld Direct na inkuilen opslagperiode Uitkuilen

Verontreiniging met alle micro-organismen

Fusarium

Gisten ( zuurstofminnend) Gisten ( zuurstofarm ) Gisten ( O2)

Enterobacterien

Melkzuurv. bacterien

Clostridia

Bacille Bacilli

Clostridia

Enterobacterien

Zuurstof arm

pH OK

opening

Monascus

Aspergillus

Geotrichum

Mucorales

Byssochlamys

Penicillium

10

Zurenpatroon verschillende gewassenGraskuil (35-45 % ds )

pH 4,2-5,1 ( ds % )

Melkzuur 50-90 gr/kg ds

Azijnzuur* 10-30 gr/kg ds

Boterzuur < 3 gr/kg ds

1,2 propaandiol 0-30 gr/kg ds

Ammoniak < 8

Melkzuur/Azijnzuur > 2

Melkzuur % van totale zuren

> 60 %

11

2. Zuurstof eruit, en hoe gaat dat in de praktijk ?

12

Silage, water en lucht in 1 M3 zuurstof eruit

222

464

313

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

lite

rs

1 m3 van de silo is gevuld met:

volume lucht volume water volume silage

35 % ds en 250 kg ds/m3

258

435

307

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

lite

rs

1 m3 van de silo is gevuld met:

volume lucht volume water volume silage

40 % ds en 290 kg ds/m3

293

403

303

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

lite

rs

1 m3 van de silo is gevuld met:

volume lucht volume water volume silage

45 % ds en 330 kg ds/m3

Dichtheid in kg ds/m3 Indringing zuurstof/week Gewenste voersnelheid/week

< 100 kg ds/M3 1,5 - 2,5 meter 3 – 5 meter

120 kg ds /M3 0,50 – 1 meter 1 – 2 meter

150 kg ds / M3 0,45 – 0,8 meter 0,90 – 1,60 meter

180 kg ds / M3 0,30 – 0,6 meter 0,60 – 1,20 meter

210 kg ds / M3 0,25 – 0,4 meter 0,50 – 0,80 meter

240 kg ds / M3 0,20 – 0,30 meter 0,40 – 0,60 meter

270 kg ds / M3 0,15 – 0,2 meter 0,30 – 0,40 meter

13

Zuurstof-intreding en voersnelheid

Voersnelheid : Zomer 2 meter/week

Winter 1,5 meter/week

14

Dichtheden graskuilen, Eurofins en WUR 2014

R² = 0,6306

120,0

160,0

200,0

240,0

280,0

320,0

0 10 20 30 40 50 60 70

dic

hth

eid

ku

il : k

g D

S /m

3

aanvoersnelheid inkuilen, ton prod./u

aanvoersnelheid en kuildichtheid

Hoftijzer 10 ton op kuil Huiskamp en Westerveld 15 ton op kuil

27 kuilen:

9 kuilen > 240 kg ds/m3 33%

18 kuilen < 240 kg ds/m3 67%

Extra loonwerkkosten?

Kosten inkuilmiddel?

Praktijk:

• Gras moet weg in korte tijd

• Loonwerker heeft meer klanten

• Inkuilmiddel ?

Praktijkonderzoek 2016-2017

16

Inkuilmanagement praktijk

Temp. 28.9 Temp.29.4 Temp.32.6

Kg ds/m3 157

Kg ds/m3 112 Kg ds/m3 195 Kg ds/m3 140

Kg ds/m3 201 Kg ds/m3 181

Temp. 29.3 Temp. 26.1 Temp.28.7

17

Dichtheden balen , Eurofins en WUR 2014

18

Balen in de praktijk

gronddek

Kg ds/m3 234

Temp. 6.5

Boorgat

2 de snede 43% Ds

1e snede 40% Ds

Boorgat

Temp. 5.1

Kg ds/m3 134

Boorgat

Kg ds/m3 134

Temp. 7.0

Snede Oktober 23% Ds

Hessel zijn slurf

20

Dichtheden snijmaiskuilen , Eurofins en WUR 2014

Journal of Dairy Science Vol. 90 No. 2, 2007

2007

34 % ds

2016

38,6 % ds

21

149 bedrijven Frankrijk, Italie, Griekenland 2012-2013 ( maiskuilen )

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Me

an D

en

sity

(K

gDM

/m3

)

149 farms investigated

64 % < 240 kg ds/m3

34 % > 240 kg ds/m3

Sleufsilo’s : 237,7 kg ds/m3

Rijkuilen: 184,6 kg ds / m3

22

Teelt en overige maatregelen om mycotoxinen te beheersen

Productschap diervoeders ; 2000

Schimmels in maiskuil !

Aandachtspunten ?

Welke schakels ?

Welke producten ?

23

3. Wel of geen inkuilmiddel, anticiperen op omstandigheden.

24

Omstandigheden:Micro-organismen

Planten op het veld, aantal micro-org. per gram

• Sommigen hebben zuurstof nodig, anderen niet

• Sommigen prefereren lage pH, anderen hoge pH

• De “slechterikken” houden van zuurstof en hoge pH

Zuurstof eruit

pH naar beneden

Grond en mest !

Temperatuur!

Anticiperen op de omstandigheden

26

Anticiperen op de omstandigheden

Analyse: onderzoek Delaware Universiteit

Gisten en schimmels/silo opening Aërobe stabiliteit

C= negative control300.000 cfu100.000 cfuGistremmerSG: Na metasulfiteKI112: propionic acidSB Na BenzoatePSE: 50% K sorbate/ 50% EDTA

Bron:A meta-analysis of the effect of Lactobacillus Buchneri on the fermentation and aerobic stability of corn and grass and small-grain silages. D.H. Kleinschmit and L. Kung Jr. , University of Delaware, 2006

28

Selectie uit database van ruim 5000 kuilen

29

Combi Dry/Fresh = Lalsil Combo

Lalsil Combo kuilen:

Hoogste conserveringsindex

Laagste broeigevoeligheid

Praktijkonderzoek 2016-2017

31

Praktijkproeven Lactobacillus Buchneri 40788

149 bedrijven Frankrijk, Italie

en Griekenland

Universiteit Aarhus Denemarken

32

4. Impact op gezondheid koeien en rendement

33

Mycotoxinen symptomen, Martine Bruinenberg BLGG

• (Bloederige) diarree, sterfte

• Lagere voeropname, braken (DON)

• Vermindering vruchtbaarheid (ZEA)

• Effect op penswerking (Penicillium)

• Verhoogd celgetal (DON)

• Aantasting immuunsysteem (aflatoxine)

• Productiederving door: verminderde voeropname pensverzuring

• Slechte pensvulling

• Onvolledige vertering

• Teruglopende conditie.

Van wit to blauw-groen :

Penicillium wordt groen bij verlaagde opname onbekende gifstofblootstelling aan lucht neurotoxine

Rood :

Fusariumdonsachtig verlaagde opname zearalenone (œstrogenisch)wit aan het begin diarree DON (vomitoxin)

Monascus « bloedachtig » rood < penswerking citrinin (zeldzaam)

Wit :

Geotrichum stoffig verlaagde opname geen

Byssochlamys kompact stop van herkauwproces patulinmeteorisation

Mucorales zwarte punten verlaagde opname geen

Blauw / Grijs :

Aspergillus fumigatus diffuus verweroen onbekende gifstoflongproblemen neurotoxine

ASPECT GEVOLG GIFSTOF

Leeft door in pens en darmen (mycotoxinen)

Schimmeldiagnose

Schimmeldruk vervuilde rantsoenen en impact

140.500 yeasts/gr 59.161.287 yeasts/gr

Schimmeldruk vervuilde rantsoenen en impact

Omschrijving Waarde

50 hectare gras : 500 ton droge stof * 12 eurocent / kg ds 60.000 euro

Praktijkonderzoek: 67 % van de kuilen te lage dichtheid ………... euro

50-60 % last van schimmels en mycotoxinenImpact op gezondheid en vruchtbaarheid

………… euro

Vervuilde rantsoenen > 1 kg ds lagere opname = 2 kg melk100 melkkoeien * 305 dgn * 2 liter * 0,35/kg melk =

21.350 euro

Vervuilde rantsoenen tot 33 % mindere verteerbaarheidImpact rantsoenefficientie 1,5 1,2 = 0,3 vermindering

34.283 euro

Kringloopwijzer: Eigen voer niet benutten en daarvoor ander voer aankopen, mestafzet, CO2,……… ?

………… euro

Investeer in inkuilmanagement/middelen ………… euro

Verzekeringspremie: Inkuilmiddel 50 hectare*25 ton * 2,18/ton 2.725 euro ( 4,5 % )

37

Wat weet de ondernemer en wat is zijn keuze ?

Impact op rendement

38

5. Beoordelen kuilanalyses

39

40

41

42

6. Praktijkcase

43

7. Lalsil app

1. Boeren en loonwerkers ( en adviseurs ) zijn onvoldoende bewust van de verliezen

2. Dichtheden gras en maiskuilen in 65 % onvoldoende ( teveel zuurstof )

3. Kuilanalyses lezen, beoordelen en verklaren = toegevoegde waarde

4. Middelen en doseringen vraagt aandacht ( anticiperen ! )

1. 75 % vd Nederlandse kuilen vraagt om een middel.

5. Blijf schakelen in het ruwvoerproces

44

Conclusies