1. Вовед - dsu- о web view4.Изработка на план за...

Годишна програма на ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“ - Скопје за учебната 2015/2016 година

Врз основа на член 26 од Статутот на ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“ - Скопје, Училишниот одбор на седницата одржана на ден 25.08.2015 година ја донесе следната

О Д Л У К А

за усвојување на предлог Годишна програма за работа наДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“- Скопје

за учебната 2015/2016 година

1. Се усвојува предлог Годишната програма за работа на ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“- Скопје за учебната 2015/2016 година. 2. Оваа одлука стапува во сила со денот на нејзиното донесување.

3. Примерок од Одлуката се доставува до Министерство за образование и наука – Државен просветен инспекторат.

4. Примерок од Одлуката се доставува до Биро за развој на образование.

Претседател на училиштен одбор

_____________________________ Зоран Арсов

1


2


Содржина1. Вовед................................................................................................................................................................................................................................................................ 52. Лична карта на училиштето..................................................................................................................................................................................................................... 6- Општи податоци за училиштето..................................................................................................................................................................................................................... 6- Просторни услови за работа на училиштето и Ученичкиот дом................................................................................................................................................................... 7- Материјално - технички услови....................................................................................................................................................................................................................... 8- Мапа на училиштето...................................................................................................................................................................................................................................... 10- Локација на училиштето................................................................................................................................................................................................................................ 10- Структура на училиштето.............................................................................................................................................................................................................................. 11- Наставен и ненаставен кадар....................................................................................................................................................................................................................... 12- Степен на образование на вработените...................................................................................................................................................................................................... 12- Старосна структура на вработени................................................................................................................................................................................................................ 12- Ученици........................................................................................................................................................................................................................................................... 13- Наставен јазик................................................................................................................................................................................................................................................ 13

3. Мисија и визија............................................................................................................................................................................................................................................. 144. Стекнати искуства................................................................................................................................................................................................................................... 165. Подрачја на промени, приоритети и цели............................................................................................................................................................................................. 176. Акциски планови.......................................................................................................................................................................................................................................... 197. План за евалуација на акциските планови............................................................................................................................................................................................. 338. Календар за работа.................................................................................................................................................................................................................................... 33- Еколошки календар........................................................................................................................................................................................................................................ 34

9. Настава......................................................................................................................................................................................................................................................... 35- Следење, унапредување и вреднување на воспитно – образовната дејност........................................................................................................................................... 35- Наставно време.............................................................................................................................................................................................................................................. 39- Задолжителна настава.................................................................................................................................................................................................................................. 40- Распоред на часови....................................................................................................................................................................................................................................... 42- Дополнителна настава.................................................................................................................................................................................................................................. 44- Поврзување на еколошката програма со редовната настава.................................................................................................................................................................... 44- Употреба на ИКТ во наставата..................................................................................................................................................................................................................... 44

10.Оценување................................................................................................................................................................................................................................................... 45- Политика на оценување и календар на оценување.................................................................................................................................................................................... 45- Известување за напредокот на учениците................................................................................................................................................................................................... 45- Промовирање на постигањата на учениците............................................................................................................................................................................................... 46- Самоевалуација на училиштето................................................................................................................................................................................................................... 46

3


11. Воннаставни активности...................................................................................................................................................................................................................... 47- Секции и слободни ученички активности и општествено хуманитарна работа........................................................................................................................................ 47- Програма за работа на секциите.................................................................................................................................................................................................................. 48- Училиштен спорт и ученички натпревари.................................................................................................................................................................................................... 53- Календар на планирани воннаставни активности....................................................................................................................................................................................... 54- Општествено хуманитарна работа............................................................................................................................................................................................................... 57- Еко - патроли.................................................................................................................................................................................................................................................. 57

12. Поддршка на ученици............................................................................................................................................................................................................................... 58- Постигнување на учениците.......................................................................................................................................................................................................................... 58- Превентивни програми.................................................................................................................................................................................................................................. 59- Безбедност во училиштето............................................................................................................................................................................................................................ 59- Позитивна социо-емоционална клима......................................................................................................................................................................................................... 59

13. Грижа за здравјето................................................................................................................................................................................................................................... 60- Хигиена во училиштето................................................................................................................................................................................................................................. 60- Систематски прегледи................................................................................................................................................................................................................................... 60- Вакцинирање.................................................................................................................................................................................................................................................. 60- Едукација за здрава исхрана........................................................................................................................................................................................................................ 60

14. Училишна клима и односи во училиштето......................................................................................................................................................................................... 61- Дисциплина.................................................................................................................................................................................................................................................... 61- Естетско и функционално уредување на просторот во училиштето.......................................................................................................................................................... 61- Мулти-културализам...................................................................................................................................................................................................................................... 61- Односи меѓу сите структури.......................................................................................................................................................................................................................... 61- Етички кодекс................................................................................................................................................................................................................................................. 61

15. Професионален развој на образовниот кадар.................................................................................................................................................................................... 62- Детектирање на потребите и приоритетите................................................................................................................................................................................................. 63- Активности за професионален развој.......................................................................................................................................................................................................... 63- Личен професионален развој........................................................................................................................................................................................................................ 63- Хоризонтално учење...................................................................................................................................................................................................................................... 63

16. Вклученост на семејствата воучилиштето..................................................................................................................................................................................... 6417. Комуникација со јавноста и промоција на училиштето.................................................................................................................................................................. 68- Локална заедница.......................................................................................................................................................................................................................................... 68- Институции од областа на културата........................................................................................................................................................................................................... 68- Институции од областа на образованието................................................................................................................................................................................................... 68- Невладини организации................................................................................................................................................................................................................................ 68- Спортски друштва.......................................................................................................................................................................................................................................... 69- Здравствени организации............................................................................................................................................................................................................................. 69

4


- Медиуми......................................................................................................................................................................................................................................................... 69Прилози:...................................................................................................................................................................................................................................................................................... 70ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА ДИРЕКТОРОТ......................................................................................................................................................................................................... 70ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА ПОМОШНИК ДИРЕКТОР ЗА УЧЕБНАТА 2015/2016 ГОДИНА..........................................................................................................................72ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА ПСИХОЛОГОТ ЗА УЧЕБНАТА 2015/2016 ГОДИНА...........................................................................................................................................74ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА ДЕФЕКТОЛОГОТ ЗА УЧЕБНАТА 2015/2016 ГОДИНА......................................................................................................................................76ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА СОЦИЈАЛНИОТ РАБОТНИК ЗА УЧЕБНАТА 2015/2016 ГОДИНА...................................................................................................................83Годишна програма за работа на Училишниот одбор.......................................................................................................................................................................................................... 84Програма за работа на Советот на родители....................................................................................................................................................................................................................... 85Годишна програма за воспитно образовна работа во Ученичкиот дом......................................................................................................................................................................... 86Програма за реализација на ученички екскурзии................................................................................................................................................................................................................ 89Програма за општествено - хуманитарна работа и програми за грижа за здравјето на учениците...........................................................................................................................90Годишна програма за професионална ориентација и советување на учениците.........................................................................................................................................................91КОДЕКС ЗА ОДНЕСУВАЊЕ НА НАСТАВНИЦИТЕ И СТРУЧНИТЕ РАБОТНИЦИ...............................................................................................................................................................96КОДЕКС НА ОДНЕСУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ....................................................................................................................................................................................................................... 100Прилози..................................................................................................................................................................................................................................................................................... 104Програма за интеграција на еколошката едукација во македонскиот образовен систем.........................................................................................................................................104Прилог 1: Формулар за членови на еко-одбор.................................................................................................................................................................................................................. 104Прилoг 2: Анализа на состојбата за животната средина.................................................................................................................................................................................................. 107Прилог 3: План на активности............................................................................................................................................................................................................................................... 110Прилог 4: Следење и евалуација.......................................................................................................................................................................................................................................... 115Прилог 5: Поврзување со наставната програма................................................................................................................................................................................................................ 125Прилог 6: Известување на пошироката заедница............................................................................................................................................................................................................. 137Прилог 7: Еко-кодекс............................................................................................................................................................................................................................................................... 140

Прилог 8: Меморандум за соработка со општината.................................................................................................................................................................................... 141

5


1. Вовед

Документи врз кои се заснова годишната програма:

- Законот за средно образование (Службен весник бр. 52/02, 40/03, 42/03, 67/04, 55/05, 113/05, 35/06, 30/07, 49/07, 81/08, 33/10, 116/10, 156/10, 18/11, 51/11, 06/12, 100/12, 24/13, 41/14, 116/14 и 10/15), Закон за работни односи, Закон за јавни набавки

- Подзаконски и интерни акти (Статут, етички кодекс, деловници за работа на органите итн.), правилници (правилник за работа на комисии, правилник за дежурства на наставници, правилник за работно време итн.)

- Наставни планови и програми - Биро за развој на образование на РМ

- Статут на училиштето

- Програма за развој на училиштето 2014-2018 год.

- Програма за работа на училиштето од 2014/2015 год.

- Извештаи (Годишен извештај на училиштето од 2014/2015год., извештаи од интегрална евалуација, самоевалуација, програма за развој, извештаи за финансиското работење на училиштето, записници).

6


2. Лична карта на училиштето

- Општи податоци за училиштето

Име на училиштето ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“ - Скопје

адреса, општина, место Ул. Васил Ѓоргов бр.47б, Центар, Скопјетелефон 3119472

фах /е-маил [email protected]

основано од Државата / МОН на РМВерификација - број на актот 11744/1

Година на верификација 21.12.1982Јазик на кој се изведува наставата македонски

Година на изградба 1970Тип на градба Класична тврда градба

Површена на објектот 3294,19m²Површина на училшниот двор 1240,51m²

Површина на спортски терени и игралишта

/

Училиштето работи во смена I-ва сменаНачин на загревање на училиштето Парно греење – БЕГ

Број на класови 3Број на паралелки I-8II-9 III-10

Број на смениСтатус на еко-училиште (зелено знаме,

сребрено или бронзено ниво)Сребрено ниво

Датум на добиен статус 05.03.2014Статус на најдобра институција од

областа на заштитата, образованието и рехабилитацијата на лицата со

попреченост во 2014 г.

19.06.2015

7

mailto:[email protected]


8


- Просторни услови за работа на училиштето и Ученичкиот дом

Вкупен број на училишни згради 1Број на дисперзирани паралелки I - 1; II - 1; III - 1 (во Битола)

Бруто површинаНето површина 4534,70 m2

Број на спортски терени 1Број на катови подрум, приземје и прв кат

Број на училници - 11 училници;- 8 работилници за изведување на практична настава;- 1 сала за спорт и спортски активности;

Број на помошни простории - 10 канцеларии;- 1 сала за состаноци (свечености);- 1 библиотека;

Училишна библиотека 1Начин на загревање на училиштето парно греење –БЕГ

Ученички дом

- 1 кујна- 1 трпезарија- 1 занимална- 22 соби- 1 канцеларија за воспитувачи.

9


- Материјално - технички услови

Нагледни средства и друга опрема КоличинаГрафоскоп 1Телевизор (стандард) 1Телевизор (плазма) 2LCD Проектор 1Принтери 8Компјутери 63Компјутери МОНМониториТастатуриГлувчиња

117

Лаптопи 3Фотокопир 1Телефакс 2Училишен разглас 1Клима уред 8Видео 1Дигитален апарат Canon 1Систем со CD 10Машини за шиење 6Графичка преса 1Преса за фолија 1Тул машина 1Фрижидер 3Нож книгов. 1Рачна преса 1Книг. преса 1Печатарска машина 1Линотип машина 1

10


11


- Материјално - технички услови

Нагледни средства и друга опрема КоличинаМашина за книги 1Перфораторска машина 1Машина за позлатување 1Деклишер 1Хефт машина 1Термовез 1Магнетна табла 10Рипстол 1Душек 1Пилатес топки 1Статичен велосипед 2

Лента за трчање 1

Степер дуо 2

Степер двонасочен 2

Пинг понг маса 2

Повеќенаменска справа за вежбање 1

’Рбетници 4

Шведска клупа 1

12


- Мапа на училиштето

- Локација на училиштето

Државното средно училиште за рехабилитација и

образование „Св.Наум Охридски“-Скопје, се наоѓа на

територија на општина Центар, во населбата „Капиштец“.

Местоположбата на училиштето овозможува сите ученици

непречено да се движат пеш или со автобусите на Јавното

градско сообраќајно претпријатие, бр.5 и бр.57.

Во состав на училиштето функционира Ученички дом наменет

за престој на учениците од другите општини на Републикава

кои се образуваат кај нас. Од 2008 годинa во склоп на

училиштето функционира една дисперзирана паралелка во

Битола, од учебна 2014/2015 година две, а од оваа 2015/2016

учебна година ќе функционираат три паралелки сместени во

Средното земјоделско училиште „Кузман Шапкарев“- Битола.

13


- Структура на училиштето

Членови на училиштен одбор (име и презиме) Зоран АрсовСлаѓана МорскаСрдан БожиниќИрена СтојановаРисто МитревскиРозе СтојановскаАнѓелка ПандиловскаАлександра Пенкова Веска ПецоваКатерина РистовскиЕлена БеговаЕлица Филиповска

Членови на совет на родители (име и презиме)Катерина ДимитриевскаБилјана КотеваМиле Трајковски Елена ТрпчеваДоста МатевскаЕфтим ТрајановскиКемал АјдариЕлена БеговаМенсур АметиНатка МартиновскаКатерина РистовскиБлагојче КрстевскиМуамир ШејАјета БељурИрфан НуиВимко Митров

Стручни активи (видови) Актив на наставници по теоретска настава; Актив на наставници по практична настава; Актив на воспитувачи

Членови на ученичка заедница (број на ученици) I - 2 ; II - 2 ; III –2Членови на еко-одбор (број) 26

14


- Наставен и ненаставен кадар

Наставен и ненаставен кадар вкупно Етничка и полова структура на вработенитеМакедонци Албанци Турци Роми Други

м ж м ж м ж м ж м ЖБрој на вработени 50 22 2

71 / / / / / / /

Број на наставен кадар 29 19 10

/ / / / / / / /Број на воспитувачи во ученички дом 5 2 2 1 / / / / / / /

Број на стручни соработници 3 1 2 / / / / / / / /Административни работници 3 / 3 / / / / / / / /

Техничка служба 9 2 7 / / / / / / / /Директор 1 1 / / / / / / / / /

- Степен на образование на вработените

Образование Број на вработениМагистерски студии 2Високо образование 29Виша стручна спрема 45-ти степен 5Средно образование 63-ти степен 4

- Старосна структура на вработени

Години Број на вработени20-30 331-40 1141-50 1451-60 19

61 - пензија 3

15


- Ученици

Год. Бр.на класови

Бр.на ученици

Етничка и родова структура на ученицитеМакедонци Албанци Турци Роми Други

м ж м ж м ж м ж м жI 8 38 15 5 9 1 / 1 4 3 / /II 10 45 13 5 7 2 1 / 9 6 1 1III 9 45 17 5 6 1 / / 1

15 / /

- Наставен јазик

Наставен јазик- македонски

Наставен јазик- албански

Наставен јазик- турски

Наставен јазик- српски

Број на класови 27 / / /Број на ученици 128 / / /Број на наставен кадар 29 / / /

16


3. Мисија и визија

Мисија

Учениците со посебни образовни потреби стручно и работно ги оспособуваме за непречена општествена инклузија.

Изјава за мисија на училиштетоДСУ за рехабилитација и образование „Св.Наум Охридски“ – Скопје е воспитно-образовна средина со оптимални услови за прифаќање, адаптирање, живеење и работно и стручно оспособување на ученици со лесни попречености во психичкиот развој. Со нив работат компетентни воспитно-образовни работници, како и стручен тим составен од психолог, дефектолог и социјален работник. Сите тие заедно им овозможуваат на учениците позитивна клима за работа, интеракција, социјализација и самоафирмација.

Мото на училиштето

Со организирано, континуирано и координирано образование и рехабилитација до активен општествен

живот.17


Визија

Создавање на ефективно современо училиште со воспитно-образовна средина прилагодена на можностите на секој ученик.

Изјава за визија на училиштето

Училиштето е наш втор дом, во кој сите се надоградуваме и со примена на современи методи ги учиме, воспитуваме и оспособуваме учениците за понатамошна работа и живеење, почитувајќи ги етничките разлики и индивидуалните потреби, притоа развивајќи чувство за одговорност и стекнување практично применливи знаења.

18


4. Стекнати искуства

Искуствено, најзначајна компонентана која се посветува големо внимание и во иднина треба да се стави акцент е успешно и

целосно функционирање на педагошкиот триаголник (воспитно-образовен кадар, родители и ученици). Сите предвидени тековни

активности имаат успешна завршница благодарение на ефикасното функционирање на „feed-back“ механизмот помеѓу сите партиципиенти

од педагошкиот триаголник, што резултира со успешна реализација на сите поставени цели.

Интенција е континуирано интензивирање на инволвираноста на родителите во севкупното работење и живеење на училиштето и

ученичкиот дом. Досегашниот успех на нашата работа кој и во иднина треба да продолжи е резултат на сеопфатна анализа за постигањата

на учениците; примената на ученичкото досие, грижа и обезбедување услови за настава и воннаставни активности како и работа на

воспитно-образовниот и стручниот кадар со нашите ученици кои се со посебни образовни потреби (лесна попреченост во психичкиот

развој). Следењето на реализацијата на наставата од страна на директорот и стручните соработници и процедурата за примена на

стекнатите знаења од обуките во наставата, како и примената на досегашната практика за размена на искуства во рамките на Стручните

активи, ќе допринесе за успешно остварување на мисијата и визијата на училиштето. Воспоставениот систем на работа ќе продолжи со

зголемен интензитет, вклучувајќи дополнителни активности кои се однесуваат на имплементирање на ЕКО-проектот со цел подигање на

свеста за чиста и пријатна животна средина.

Досегашни искуства - појдовна основа за идни активности:

1. Градење позитивна клима и средина за учење на учениците со посебни образовни потреби.2. Унапредување на формите за соработка со родителите.3. Зацврстување на принципите на взаемна почит и доверба.4. Интензивирање и афирмирање на тимската работа.5. Информирање, анимирање и вклучување на учениците во активностите на училиштето.

19


5. Подрачја на промени, приоритети и цели

Преку самоевалуација, училиштето во континуитет ја следи, оценува и вреднува својата работа и ги детектира и актуелизира потребите од промени и превземање активности во следните подрачја:

Наставни планови и програми Постигнување на учениците Учење и настава Поддршка на учениците Училишна клима и односи воучилиштето Ресурси Управување, раководење и креирање на училишната политика

Приоритетите и целите за оваа учебна година се:

- Подобрување на условите за престој, учење и работа на сите партиципиенти во воспитно-образовниот процес (ученици, родители, наставници, воспитувачи).- Зголемување на грижата за здравјето и сигурноста на учениците во училиштето и ученичкиот дом.- Усовршување на наставните планови и програми за сите предмети во соодветните струки и занимања.- Воспоставување систем на соработка и следење на ученичките постигања.- Поставување на критериуми за воедначено оценување и недискиминирање на учениците по ниеден основ (верска, полова или расна основа).- Оспособување на учениците за социјална и општествена инклузија.- Унапредување на воспитно-образовниот процес со сите негови компоненти.- Зајакнување на тимската работа помеѓу учениците, наставниците, родители и останатите вработени.- Развивање на чувство за припадност, солидарност, взаемна помош и соработка кон дадена група (клас, заедница, актив, тим).- Градење доверба и однос кон материјалните и општествени добра.

Анализа на состојбата на животната средина – Со анализата на состојбата на животната средина, според воспоставените еко-стандарди и деветте еколошки теми, утврдени се приоритети врз чија основа е изработен план на активности за учебната 2015/2016 година (Прилог 2).

20


Цели:

- Оптимална клима за работа и учење.

- Намалување на изостаноците од училиште поради здравствени проблеми на учениците.

- Превенирање на инциденти.

- Прилагодени наставни теми и содржини на можностите на секој ученик.

- Непречен проток на информации за помош и поддршка во постигнување на подобри резултати.

- Востановување унифициран систем на оценување применлив за секој ученик.

- Социјална и општествена инклузија.

- Современ и ефикасен воспитно-образовен процес.

- Со тимска работа до повисоки цели.

- Поголемо чувство за припадност, солидарност, взаемна помош и соработка кон дадена група (клас, заедница, актив, тим).

- Втемелена доверба и правилен однос кон материјалните и општествени добра.

21


6. Акциски планови

Целосна имплементација на готовиот планСтратешка цел : 1. СЛЕДЕЊЕ НА ПОСТИГНУВАЊАТА НА УЧЕНИЦИТЕРазвојна цел : 1.1.Унапредување на учењето, поучувањето и оценувањето.

Конкретни цели АктивностиРесурси

временска рамка

индикатори извори на доказичовечки физички трошоци

1.1.1Да се согледа потребата од почитување на основните принципи на оценувањето

1. Изготвување програма за реализација наобуката2. Изготвување листи со наставници-слушатели и листи со наставници-обучувачи и други стручни лица за помош.3. Изготвување прашалник (принципи на оценување)4. Самостојно одговарање на прашалникот5. Групно споделување на одговорите.

Наставници, стручна служба,

Тим обучувачи

Хартија Компјутер. Тонер за

копир

1000,00 Септември2015

Опфатени над 70% од

наставниците од предметна

настава

Прашалникот за наставници, програма за обука

1.1.2Да се согледаат заемните односи меѓу оценувањето, учењето и поучувањето

1. Тимот обучувачи изготвува агенда заработа.2. Реализација на сесиите за обука и работилниците.3. Споделување лични искуства на тема - Како оценувањето го подобрува учењето.


Тим обучувачиХартија Тонерза

копир

1000,00 Септември2015

Над 70% можатда

определат разлика помеѓу

учење, поучување и оценување

Тематското планирање на наставниците

1.1.3Да се осознаат функциите на оценувањето

1. Учество во групна активности издвојување на водечките функции на оценувањето во наставниот процес.

Наставници, стручна

служба, Тим обучувачи

Хартија Тонерза

копир1000,00

Септемви2015

Над 70% можат даги согледаат функциите на оценувањето

Издвоени се водечките функции на оценување во развојните

планирања

22


1.1.4Да се увиди разновидноста на методите на оценување

1. Работа во мали групи со задачаИдентификација на методи кои се користени во опишаните ситуации.



Хартија, тонерза копир

1000,00 Октомври 2015

Над 70%од наставниците

користат повеќе од 5 различни

методи во оценувањето

Развојно планирање на наставниците

Извештај од класните совети

Стратешка цел : 1. СЛЕДЕЊЕ НА ПОСТИГНУВАЊАТА НА УЧЕНИЦИТЕРазвојна цел : 1.2. Следење на напредокот нa учениците преку формативни постапки и методи

Конкретни цели АктивностиРесурси временска

рамка индикатори Извори на доказичовечки физички трошоци

1.2.1Да се идентификуваат клучните карактеристики на оценување.

1. Работа во мали групи со задачаКои постапки вонаставата обезбедуваат оценувањеКои се придобивките за учениците и учењетоРазмена на искуство дискусија.



Хартија, тонер за

копир1000,00 Октомври

2015

70% од наставниците

ги користат клучните

карактеристики на оценување

Анкета со наставници Тематско планирање

1.2.2Да се согледа потребата од создавање клима за оценување.

На ниво на Активот на предметна настава се организира средба и се дискутира на темаЗошто оценување за учење Кои се придобивките





2015

Над 70% од наставниците сметаат дека

климата е подобрена во

однос на оценувањето

Анкета

1.2.3Да се согледа како повратната информација придонесува за оценување

Дискусија на тема-Кои се придонесите на давањето усна повратна информација за време на поучувањето (бура на идеи)





2015

Во училиштето постои доказ за

спроведена обука

(Работилница)

План за реализација.Групни заклучоци

Извештај

23


1.2.4Да се запознаат стратегиите за давање ефективна усна- писмена повратна информација

Групна активностКолку се ефективни дадените пишани повратни информации (враднување на дадени примери на пишани повратни информации според дадени критериуми)Креирање пишана повратна информација(на изработена писмена задача)





2015





Извештај

1.2.5Да се согледаат карактеристики-те на ефективната дискусија (разговорот) со учениците за време на часот.

Групна активностАнализа на разговорот во две прикажани ситуации според дадени критериуми. Презентација по групи.




копир1000,00 Ноември

2015

Во училиштето постои доказ за спроведена

обука (Работилница)


Извештај

1.2.6Да се осознае улогата на дискусијата во оценувањето за учење.

Групна активностВидови прашања за дискусија (одредување прашања според видот)





2015





Извештај

Стратешка цел : 1. СЛЕДЕЊЕ НА ПОСТИГНУВАЊАТА НА УЧЕНИЦИТЕРазвојна цел : 1.3. Оценување на постигнувањата на учениците преку портфолио



1.3.1Да се разликуваат портфолијата според намената

Групна активност Видови портфолија (одредување портфолио за увид во постигнувањата и портфолио за увид во напредокот)Дискусија –размена на искуства





2015




План за реализација. Групни заклучоци

Извештај

1.3.2Да се согледа важноста од вклучување на учениците во составувањето и оценувањето на портфолиото.

Работа во група Анализа на потфолија во кои учениците извршиле Само- вреднување на трудовите (размена на искуства)Изготвување и усогласување насоки за формирање на потфолиото и критериуми за избор на трудовите.



Хартија, тонер за копир,

Портфо- лија од ученици

1000,00 Ноември 2015




План за реализација. Групни заклучоци

Извештај

24


1.3.3Да се сфати како најефикасно може да се оценуваат портфолијата

Работа вогрупа Изготвување и усогласување на критериуми за вреднување на портфолио.Анализа на примери за оценување на развојно портфолиоИзготвување бодовни листи (аналитичкии холистички)



Хартија, тонер за копир,

оценети портфо- лијаод

ученици

1000,00 Декември 2015




Критериуми за вреднување на портфолио.

Примери од бодовни листи (аналитички, холистички)

Стратешка цел : 2. СЛЕДЕЊЕ НА НАПРЕДОКОТ НА УЧЕНИЦИТЕ И НАСТАВНИЦИТЕ Развојна цел : 2.1 . Подобрување на учењето на учениците



2.1.1Да се согледа и процени состојбата на успехот на учениците

1.Проверка на предзнаењата на учениците2.Ревидирање на тематските планирања

Наставници Ученици

Хартија компјутер

папка

Септември 2015

2.1.2Оценувањето да се користи за да се насочува учењето

1. Запознавање на учениците со критериумите за оценување2. Вклучување на учениците во оценувањето3. Користење различни методи на оценување4. Анализа на постигнувањата на учениците

Наставници Ученици Стручен

соработник


папка

Септември 2015Јуни 2016

25


2.1.3Развивање вештини, способности и знаења кај учениците

1. Користење на различни техники - стратегии на поучување во наставата2. Користење современи активни наставни методи3. Континуирано следење и бележење на постигнувањата на учениците4. Континуирано давање повратна информација за постигнувањата на учениците и препораки за подобрување напостигнувањата

Наставници Ученици Стручен



папка


2.1.4Подобрување на соработката со родителите

1. Информирање на родителите за постигнувањата на нивните деца2. Организирање на родителски средби3. Организирање на индивидуални средби со родителите, стручниот тим и воспитувачите

Наставници Стручен

соработник родители

воспитувачи


Стратешка цел : 2. СЛЕДЕЊЕ НА НАПРЕДОКОТ НА УЧЕНИЦИТЕ И НАСТАВНИЦИТЕРазвојна цел : 2.2 . Подобрување на наставната практика



2.2.1Да се идентификуваат потребите на наставниците за заеднички проблеми во наставата

1. Формирање на комисија која ќе направи увид на потребите2. Спроведување прашалник за наставниците3. Избирање на приоритетни теми или прашања4. Изготвување на програма на активите според потребите на наставниците



Хартија компјутер тонерза

печатење

Септември 2015

26


2.2.2Да се интензивира соработ- ката помеѓу наставниците, стручниот тим и воспитувачите во врскасо следење и оценување на учениците

1.Усогласување на критериумите за оценување2.Изготвување на соодветни инструмети за следење и оценување3.Следење и идентификација на успехот и тешкотиите со кои се соочуваат учениците4.Анализа на постигнувањата5.Презентација на резултатите и дискусии


соработник Воспитувач

Хартија компјутер тонер за

печатење


2.2.3Подобрување на наставничките портфолија

1. Дефинирање на критериуми задобро наставничко портфолио2. Изготвување на наставничките портфолија3. Презентација нанајдобрите наставнички портфолија и дискусија


соработник Директор

Хартија компјутер тонер за

печатење


Стратешка цел : 3. УНАПРЕДУВАЊЕ НА ЗДРАВЈЕТО НА УЧЕНИЦИТЕРазвојна цел : 3.1. Обезбедување на подобри услови за следење на учениците во училиштето и ученичкиот дом и попрофесионална заштита на учениците во изведувањето на практичната настава во работилниците



27


3.1.1.Изготвување на оперативен план за следење, заштита и безбедност на учениците во училиштето, училишниот двор и ученичкиот дом.

1. Формирање тим од наставно-воспитен кадар, стручната служба и воспитувачите.2.Планот за заштита и безбедност во случај на пожар, земјотерс, поплава во училиштето и училишниот двор да биде транспарентен.3.Изготвување план за потребите од заштитна опрема за реализација на практичната настава.4.Спроведување акции за одбележување шахти, штекери, скали и др.места кои ја загрозуваат безбедноста во училиштето5.Изведување симулации 6.Планирање обука на наставниците за давање прва помош

7. Анализа од реализацијата8. Извештај од реализацијата

1. Тим од шест члена/ директор и 2 наставници 2 воспитувачи 1 член од стручна служба/3.Тим од наставник по практична настава4.Наставници ученици, воспитувачии хаусмајстор6. Сите вработении ученици 7.Наставници Претседател на Совет на родители

Хартија, компјутер, печатар тонер

Хартија

Боја, налепниц и, четки

4000,0

4000.0

4000,0

1-2. Секој септември октомври 2015-2018

3.Секој септември- октомвр 2015-2018

4.Секој септември- октомвр 2015-2018

5.Април 2015-2018

6.Октомври 2015-2018

- Училиштето има формиран тим- Програма за безбедност и заштита која ги опфаќа планирањата во случај на пожар, замјотрес, поплава- содржините се планираат до 2018 год. во годишните Програми за работа

План кој ги покрива сите работилници по практична настава.

Сите места се одбележани и заштитени

Вработените ја знаат својата улога и одговорност

Евалуација на програмата

1. Евиденција за работниот тим, записници од средбите на работниот тим

2. Изготвен план за заштита во училиштето

3. Акционен план

4.Извештај

5.Извештај

7.Записник од дискусија со наставници и ученици

8.Извештај

3.1.2Правилникот за награди и казни да се дополни со интерни акти за насилно однесување помеѓу врсниците или родителите. Правилникот и изготвените акти да се достапнидо вработените, учениците и нивните родители.Заштита на учениците со грижа на приватност и достоинство, соработка со институции, кодекс кон жалбите и поплаките од страна на родителите.

1. Формирање тим од наставно-воспитниот кадар, стручната служба и родители за следење и поддршка.2.Изготвување план за ненасилно однесување3. Водење евиденција и следење на секаков вид психичко и физичко насилство 4.Спроведување работилници5. Информирање и публикување6. Анализа на планот заклучоци и информирање

Директор, стручна служба, наста вници, воспитувачи3. класни ракободителистручна служба, воспитувачи.

Хартија компјутер тонер


2000,0

8000,0

Септември октомври 2015

Октомври 2015/2018

1.Училиштето има тим за следење и поддршка на ненасилно однесување2. Училиштето има план за акција за ненасилно однесување3. Континуирано следење на акциониот план4. Училиштето води училишна политика за ненасилно однесување5. Обезбедена поддршка од сите субјекти вклучени во процесот6. Намален е процентот на насилството

1.Извештаи од работата на комисијата, евиденција во извештаите на стручниот соработник2. Извештај од тимот за ненасилно однесување3. Анкети за ученици и родители4.Докази од спроведени работилници, извешта и5. Информатор, кодекс на одесување6. Извештај

28


3.1.3Континуирана кампања во училиштето против болестите на зависност (пушење, дрога, алхохол). Изготвивање на анализа за причините и последици од ризичните животни фактори во училиштето и ученичкиот дом. Водење политика за забрана од пушење, користење алкохол, наркотични средства во училиштето, училишниот двор и училишниот дом.

1. Изготвување програма за здравствено образование во рамките на ГП на училиштето 2.Изготвување ученички проекти3. Изготвување пишани процедури за однесување на учениците, наставниците, родителите и др. Персонал во училиштето4. Анализа и информирање5. Изготвување кодек сна однесување6. Публикација на ученички проекти и кодексот7. Испитување на ставовите на младите и ризичното однесување во училиштето и опкружувањето

1.Одговорен наставник

2.Тим наставници стручни соработници

Хартија компјутертонер

3000,00

3000,00

Август 2015

Октомври 2015-2018

Училиштето има план за здравствено образование кој е прилагоден на потребите на учениците и родителите/волонтираат/ учествуваат во едукација и превенција на деца со здравствени проблеми

1.Годишна програма научилиштето

Извештаи

2. Докуменатција од реализиран проект, слики, извештај

3.1.4.Воведување процедури за помош на учениците со низок социјален статус/обезбедување ученички материјал, средства за екскурзии, соработка со ЦСР, невладини организции

1. Изготвување на анализи за структура на семејството по паралелки2. Испитување на субјективното доживување на социо економската состојба на учениците/прашалник за ученици, евиденција на социјалниот статус на семејствата/3. Анализа и информирање

Наставници, класни раководители и стручна служба


8000,00

септември2015-2018

1. Училиштето има листа со ученици од материјално загрозени семејства 2.Спроведува испитување за субјективно доживување за социо економската состојба на учениците и статус на учениците3. Тимот во текот на годината следи и вреднува

1. Досиеа на учениците, евидентни листи по паралелки

2. Анкетни прашалници за ученици

3. Извештај од следењето

3.1.5.Справување со предизвиците восоцијалното опкружување на учениците

1.Изготвување програма за соработка2. Формирање тим за изготвување програма заштита на потребите на децата во опкружувањето3. Спроведување анкети за ученици и родители4. Изготвување извештај и анализа од реализација на програмата

Наставници директор, стручна служба, родител

Стручна служба



6000,00 септември 2015-2018

1.На Советот на родители и совети на година и се дискутира за социјалното опкружување на учениците.2.Наставно-воспитниот кадар и стручната служба договараат и издвојуваат групи за индивидуална работа

1.Записници од совети на паралелка и совет на родители

Анкета со ученици

Извештај

29


3.1.6.Следење на начините за користење на слободното време, исхраната и сликата за себе, кампања за здрава храна

1.Испитување на ставовите на учениците/изготвување прашалник за учениците/ за чувство на задовол-ство, сигурност во себе, расположе-ние, општа здравствена состојба2.Испитување на ставовите на учениците за социјалните релации со врсниците

3. Испитување и следење на исхраната и сликата за себе4. Организирање предавања за здрава храна5. Изготвување извештај од анализа на ставовите и добросостојбата на учениците6. Публикација

Стручна служба, директор

Тим за медиумска поддршка


5000,00

6000,00

септември-мај2015-2018

Во училиштето постојат докази од извршено испитување со учениците

Евиденција од предавања

Училиштен магазин

Анкети со ученици

Анализа на податоци

Записник во педагошка евиденција

3.1.7Подобување на процедура за грижа и безбедност на учениците со физички пречки во развојот/соработка со родители, развивање кај учениците чувство за грижа и соработка, постоење на посебен тоалет

1.Изготвување план за потребите на учениците со физички пречки2. Изготвување процедура за грижа на децата со физички пречки со учество на родители и ученици3. Следење, изготвување извештај

Родители директор


2000,00 септември-мај2015-2018

Во училиштето постои стратегија за деца со физички хендикеп

Записници од Совет на родители, обезбедени рампи и други прооди, воведени процедури за грижа на учениците, обезбедување на посебен тоалет за ученици со физички пречки во развојот.

30


Стратешка цел : 3. УНАПРЕДУВАЊЕ НА ЗДРАВЈЕТО НА УЧЕНИЦИТЕРазвојна цел : 3. 2. Лична безбедност и подобрување на физичкото и менталното здравје на учениците



3.2.1.Следење на индивидуалниот напредок на учениците и нивните постигања

1.Воведување процедура за навре-мено следење, евиденција, анализа и информирање на индивидуалниот напредок на учениците2.Воведување процедура за инфор-мирање до родителите за индиви-дуалниот напредок на учениците3.Воведување процедура за изгот-вување извештај од напредокот на учениците по паралелки

Наставници, стручна служба


5000,00 2015-2018континуирано

1.Училиштето обезбе-дува транспарентност во информирање на учениците и родите-лите за индивидуал-ните постигања2. Училиштето планира училишна политика за оценување

1.Број на средби,

ученичко портфолио,

Анализи од извештаи

3.2.2.Зголемување на ангажирањето и мотивацијата на учениците /воведување и следење на стратегиите за мотивирање на наставата/

1. Планирање на стратегии за надворешна мотивација во редовна настава за учениците и воннаставни активности

2. Планирање на стратегии за внатрешна мотивација во редовна настава за учениците и воннаставни активности

4. Анализа од применети стратегии /прашалник за мотивација

5. Извештај за работата

Стручен соработник, наставници,родител Стручна служба


4000,00

2015-2018Континуира-но еднаш годишно

1. Училиштето ја подобрува ангажираноста и мотивацијата за учење

1. План со стратегии за внатрешна и надворешна мотивација

2. Анкета со ученици

3. Анализа од примената на стратегиите за мотивација и ангажираност

31


Стратешка цел : 3. УНАПРЕДУВАЊЕ НА ЗДРАВЈЕТО НА УЧЕНИЦИТЕ

Развојна цел : 3.3. Подобрување на професионалното информирање помеѓу наставно- воспитниот кадар , стручната служба и воспитува ч ите за поуспешна по д дршка на учениците во училиштето и ученичкиот дом



3.3.1.Подобрување во сеопфатноста на информирање за упис во средно училиште /можности, перспективи, информираност за специфичностите на занимањата во училиштето

1. Професионално советување на учениците2. Реализирање на изготвување програма за работа3. Евалуација на програмата4. Изготвување извештај и информирање

Директор и стручна служба


4000,00 2015-2018континуирано

1.Училиштето обезбедува навремено професионално информирање на учениците

2. Училиштето развива иницијатива за превземање индивидуална одговорност на учениците во идниот избор на занимањето3. Училиштето има процедура за транспарентност во ативностите за професионално информирање на учениците

1. Планирање на психолог , директор

2. Планирања на наставниците

3. Извештаи од спроведените активности

3.3.2.Испитување на општите и специфичните способности на учениците

1.Формирање на психолошко, дефектолошко и досие на социјалниот работник за секој нов ученик2.Анализа од следење на специфични способности на учениците3.Информирање

ПсихологДефектологСоц. работник


4000,00 2015/2018континуирано

1. Училиштето обезбедува континуирано следењена општите испецифични спосбности2. Обезбедува конкретни информации за можностите на учениците

1. Евиденција на стручниот соработник

2. Анализа

32


3.3.3Следење и евиденција на опфат на ученици во средно училиште

1.Изготвување листи за следење на опфатот на учениците во средно задолжително образование2. Информирање и анализа од уписот

ПсихологДефектологСоц. работник


3000,00 2015/2018континуирано

1. Училиштето има политика за проодност на учениците/ упис во средно образование и вработување по завршување на средното образование/

1. Евиденција на стручниот соработник

2. Анализа

Стрaтешка цел: 4. СОЗДАВАЊЕ ФИСКУЛТУРНА САЛА ПО МЕРКА НА УЧЕНИЦИТЕРазвојна цел: 4.1 . Креирање средина за правилен физички развој



4.1.1Да се согледа и процени дали фискултурната сала нуди можност за правилен физички развој научениците

1. Формирање на комисија од стручен соработник и предметни наставници.2.Изготвување листа на проценка.3. Анализа на податоци.4. Изготвување на извештај.

Наставници, воспитувачи, стручна служба,

Хартија Компјутер.

Октомври 2017

Во училиштето има комисија за проценка.

Листа на проценка Извештај.

4.1.2Да се согледа и процени користењето на салата и индивидуализираниотпристап во физичкиот развој на учениците

1. Формирање тим наставници, родители и ученици за проценка2. Проценка на состојбите преку анкета.3. Изготвување на план за работа.4. Анализа од проценка на состојбите.

Наставници, родители, ученици


Во училиштето ќе се спроведе анкета

Анкетен листАнализа од проценка на состојбите

Стратешка цел : 4. СОЗДАВАЊЕ ФИСКУЛТУРНА САЛА ПО МЕРКА НАУЧЕНИЦИТЕ.Развојна цел : 4 .2 . Подготовка за подобрување на физичкото уредување на просторот во салата



4.2.1Да се идентификуваат потребите на учениците од подобрување на физичкото уредување на просторот во салата

1. Формирање на комисија која ќе направи увид на потребите.2. Спроведување прашалник за учениците

3. Избирање на приоритетни потреби4. Изготвување на програма на

Наставници, стручна служба, ученици

Хартија, Тонер за копир


Училиштето имакомисија која ке го изготви и спроведе прашалникот за учениците, ке избере приоритетни потрби за

Прашалник за ученици.

33


работа на комисијата според потребите на учениците.

набавка на соодветна опрема

4.2.2Да се идентификуваат потребите на наставниците од подобрување на физичкото уредување на просторот во салата

1. Формирање на комисија која ќе направи увид на потребите.2. Спроведување прашалник за наставниците3. Избирање на приоритетни потреби4. Изготвување на програма на работа на комисијата според потребите на наставниците.

Наставници, стручна служба, воспитувачи

Хартија, Тонер за копир


Училиштето има комисија која ке го изготви и спроведе прашалникот за наставниците, ке избере приоритетни потреби.

Прашалник за наставници

4.2.3Реализација на обуката со наставниците.

1. Тимот обучувачи изготвува агенда за работа.2. Реализација на сесиите за обука и работилниците.

Наставници, воспитувачи, стручнилица.

Хартија, тонер за копир, кафе, вода,сок

Ноември 2017

Изготвена е агенда за работа.Извршена е обука.

Групни трудови од обуката

Стратешка цел : 4. СОЗДАВАЊЕ ФИСКУЛТУРНА САЛА ПО МЕРКА НА УЧЕНИЦИТЕРазвојна цел : 4 .3 Подобрување на физичкото уредување на просторот во салата



4.3.1Да се идентифику ваат можностите на родителите завидот на соработка и помош во уредување на просторот во салата.

1. Формирање тим од стручен соработник, наставници, воспитувачи, учениции родители.2. Разгледување на условите за работа на учениците.3. Изготвување список на постоечката опрема која може да се искористи.4. Изготвување список на потребна нова опрема наменета за ученици со одреден хендикеп5. Контактирање со можните донатори

Наставници, родители, стручен

соработник, Совет на родители

Декември 2017

Во училиштето постои тим за разгледување

на условите за работаи изготвување список на постоечка и нова

опрема.

СписокМожни донатори

4.3.2Обезбедување средства за набавка на опрема и реквизити

1. Проценка за потреба од финансиски средства.

2. Набавување на средства.3. Изготвување на спецификација за набавка опрема и реквизити.

4. Изготвување извештај

Родители стручен

соработник,


Во училиштето постојат докази од донирани

средства, спецификација за

набавка, како и изготвен извештај

Спецификација за набавка Извештај

34


4.3.3Планирање на средствата

1. Определување лица за контрола на финансиите2. Пресметка на трошоците за потребни реквизити

3. Набавка на опрема4. Изготвување извештај од набавката

Родители, наставници,

сметководител, благајник


Опремени сала за ученици со посебни

потреби Извештај од набавка

Стратешка цел : 5. УПРАВУВАЊЕ, РАКОВОДЕЊЕ И КРЕИРАЊЕ НА УЧИЛИШНАТА ПОЛИТИКАРазвојна цел : 5.1. Професионален развој на наставниот кадар



5.1.1 Професионален равој на наставниците

Развивање на свест за самоевалуација

Осознавање на потребите за професионален развој

Поддршка за натамошно усовршување

1.Идентификација на индивидуалните потреби на наставниците2.Идентификација на потребите за училиштето, усогласување со стратешките цели на училиштето3.Идентификување со потребите на пошироката заедница4.Изработка на план за професионален развој на наставниците во училиштето

наставницидиректорекстерни

евалуатори

Почеток на учебната

2015/2016г.

План за професионален развој на наставниците

5.1.2 Развивање на механизми за евалуацијаЗапознавање со критериумите за евалуацијаЗапознавање со можностите за професионален развој

1.Запознавање со критериумите на евалуација во училиштето

2.Запознавање со критериумите на екстерната евалуација

ДиректорПросветен

инспекторат

Септември/ октомври

2015г.

5.1.3 Организирање на форми на професионален развој во училиштето

1.Следење и вклучување во форми на професионален развој во училиштето2.Тимска работа3.Работа во активи

НаставнициДиректор

Стручна службаОбучувачи

Во текот на цела учебна 2015/2016г.

35


5.1.4 Организирани форми за професионален развој надвор од училиштето

1.Следење и вклучување во формите за професионален развој надвор од училиштето2.Дисеминација на обуките

Екстерни обучувачи

Финансиска поддршка од МОН, БРО, УНИЦЕФ и УСАИД

Во текот на цела учебна 2015/2016г.

5.1.5 Евалуација на професионалниот развој на наставниците

Евалуација на процесот

Евалуација на резултатите

1.Редовно следење на активностите според планот за професионален развој

2.Евалуација на работата на наставникот за време на обуките

ДиректорНаставнициОбучувачи

Почеток на учебната

2015/2016г.

Извештаи од евалуација на професионалниот развој на

наставниците

5.1.6 Определување на начинот на собирање и прикажување на резултатите од професионалниот развој на наставниците

1.Создавање на портфолио на наставникот

2.Создавање на досие на наставникот ДиректорСтручна служба

Наставници

Планови на наставникотДокументирани резултатиИзработени наставни средстваЕвалуациони листиИзвештаи од посета на директор и дефектологМенторирање

Во текот на целата учебна

2015/2016г.

Портфолио за секој наставник

Досие за секој наставник

5.1.7 Поставување на систем на награди и казнувања

1.Промоција и награда на успешни кадри

2.Систем на казнени мерки

ДиректорУчилишен одборМОН Просветна

инспекција


2015/2016г

5.1.8 Поддршка на професионален развој на наставниците

1.Детектирање на потребите на наставникот во согласност со индивидуалните потреби2.Развивање на потребата за важност на професионалниот развој на наставникот3.Вклучување на секој кадар во професионален развој4.Транспарентност на можностите за проф.развој

ДиректорТимови

Активи на наставниците

БРО


2015/2016г.

План на активности за реализација на еколошката програма - по направената анализа на состојбата на животната средина изработен e план на активности со точки на акција што се во согласност со еко-стандардите, деветте еколошки теми и утврдената состојба на животната средина (Прилог 3).

36


7. План за евалуација на акциските планови

- Следење и евалуација на планот на активности од еколошката програма - Следењето и евалуацијата на активностите од еколошката програма ќе се реализираат преку анализа на чек-листи, графикони, карбон-калкулатор, анкетни листови, прашалници, број на вклучени лица во реализацијата на програмата, број на истакнати упатства, подобрување на условите за работа, акции за рециклирање и собрани средства, број на заменети светилки со штедливи светилки, број на поставени калориметри и тајмери, разубавување на училишните простории и на дворот, фотографии и други индикатори (Прилог 4).

8. Календар за работа

Со овој календар се утврдува организирањето на учебната година во јавните средни училишта, согласно програмските целини во наставната година: полугодие, другите форми на воспитно-образовната дејност и ученички одмор за учебната 2015/2016 година.

Календар за работа

Учебната година во јавните средни училишта започнува на 1 септември 2015 година, а завршува на 31 август 2016 година. Наставна година започнува на 1 септември 2015 година и завршува на 10 јуни 2016 година.Наставната година ја сочинуваат две полугодија – I и II полугодие. Првото полугодие започнува на 1 септември 2015 година и завршува на 31 декември 2015 година, а второто полугодие започнува на 20 јануари 2016 година и завршува на 10 јуни 2016 година.Во текот на учебната година се организира зимски и летен одмор за учениците. Зимскиот одмор започнува на 2 јануари 2016 година и завршува на 19 јануари 2016 година, а летниот одмор започнува на 10 јуни 2016 година и завршува на 31 август 2016 година.Јавните средни училишта во времето од 9 јуни до 13 јуни 2016 година и од 11 август до 15 август 2016 година, организираат подготвителна настава, консултација и други форми на помош на учениците кои треба да полагаат поправни и редовни испити.

37


Воспитно-образовната работа за учениците се организира во текот на целата работна недела.

Во текот на наставната година во јавните средни училишта во завршната година на образованието се остваруваат најмалку 166 наставни денови, а за сите останати години на образование се остваруваат најмалку 180 наставни денови.На денот на училиштето „Св. Наум Охридски“ 23-ти декември, на денот на Македонските просветители „Св. Кирил и Методиј“ 24-ти мај и на светскиот ден на хендикепираните 3-ти декември, не се изведува настава. Во тие денови се организираат културни, спортски и други манифестации.Работните денови кога се изведуваат ученичките екскурзии, Денот на дрвото/Денот на еколошката акција на младите во Република Македонија и денот на училиштето, се наставни денови кога се изведуваат посебни програми.Во оваа учебна година е планирана есенска екскурзија со време на реализација во прва половина на октомври 2015 година и пролетна екскурзија која ќе се реализира во првата половина на мај 2016 година.Во текот на учебната 2015/2016 год. ќе се реализираат и дополнителни еднодневни екскурзии зависно од донациите и расположливите средства. Образовно-работната практика за учениците се остварува во текот на учебната година.Времето на организирање и начинот на извршување одделни видови образовно-работна практика се остварува во зависност од специфичноста на образовниот профил.Динамиката за реализација на образовно-работната практика се утврдува со Годишната програма за работа на училиштето.Практичната настава, по правилo е вклопена во редовниот распоред на часовите, професионалната практика се изведува во повеќедневно блок траење, а феријалната практика се изведува за време на летниот одмор на учениците.

- Еколошки календар

Одбележувањето на значајните датуми ќе се реализира преку акции во и надвор одучилиштето, во соработка со локалната заедница и со невладини организации.

16 септември Светски ден за заштита на озонската обвивка22 септември Меѓународен ден без автомобили8 октомври Меѓународен ден за намалување на

уништувањето на природата15 октомври Меѓународен ден на пешаците16 октомври Меѓународен ден на храната5 март Светски ден за заштеда на енергија22 март Светски ден за заштеда на водите7 април Светски ден на здравјето22 април Светски ден на планетата

38


15 мај Светски ден за заштита на климата31 мај Светски ден против пушењето5 јуни Светски ден за заштита на животната

срединаДен на дрвото – ден на еколошка акција на младите и на граѓаните на Република Македонија – ненаставен денДен на акција на еко-училиштата - се реализира двапати во текот на една учебна годинаАјде Македонија - ден на еколошка акција на младите и на граѓаните на Република Македонија

9. Настава

НАСТАВА- Задолжителна (теоретска и практична) настава- Дополнителни воспитно-образовни активности

ВОННАСТАВНИ ВОСПИТНО – ОБРАЗОВНИ АКТИВНОСТИ Слободни ученички активности - секции Ученички екскурзии Ученички спортски натпревари Учества на фестивали Одбележување на значајни датуми и приредби Производна и друга општествено корисна работа на учениците Грижа на училиштето за здравјето на учениците Заштита од пожари, земјотреси и други непогоди

КУЛТУРНО - ОБРАЗОВНА ВКЛУЧЕНОСТ НА УЧИЛИШТЕТО ВО ЛОКАЛНАТА СРЕДИНА Соработка со семејството Соработка со воспитно-образовните установи, институции и организации од областа на културата, стопанството и др. Информирање на учениците и пошироката јавност за работата и резултатите на учениците.

- Следење, унапредување и вреднување на воспитно – образовната дејност

- Планирање и програмирање на директорот за педагошко раководење на воспитно образовниот процес во училиштето39


- План и програма за работа на Еко одборотЕко-одборот го сочинуваат 30 члена и тоа: 15 претставници од училиштето (1 директор, 7 наставници, 2 стручни работници, 1 воспитувач, 3 техничка служба и 1 сметководител), 11 ученици, 2 родители, 5 претставници од пошироката заедница (1 претставник од општина, 1 од медиум, 1 од бизнис секторот, 1 од НВО и 1 од блиската околина (сосед).

Цели на Еко-одборот:- Да обезбеди учество во донесувањето на одлуките на сите учесници што се вклучени во училиштето.- Да ја распредели одговорноста на сите учесници во програмата.- Да ја развива свеста за постоењето на програмата Еко-училиште.- Да се грижи за непречено одвивање и одржување на програмата.- Да ја поврзува програмата со управата на училиштето и со пошироката заедница.- Да ја обезбедува реализацијата на сите чекори од програмата.

- План и програма за работа на Наставничкиот советНаставничкиот совет го сочинуваат наставниците, воспитувачите и членовите на стручниот тим од Училиштето и Ученичкиотдом.Наставничкиот совет во текот на учебната година ги извршува следните работи:- дава насоки за почетокот на новата учебна година;- разгледува годишна Програма за работа;- дава насоки за одржување на родителските средби;- го разгледува и утврдува успехот и редовноста на учениците и превзема мерки за нивно подобрување;- изрекува педагошки мерки;- дава насоки за успешно завршување на првото полугодие и крајот на учебната година;- утврдува критериуми за упис на ученици;- пофалува и наградува ученици;- одобрува ученички екскурзии и стручни посети;- дава стручно мислење за снабдување со учебници и други нагледни средства.

- План и програма за работа на Наставнички совет на годинаСоветот на годината го сочинуваат наставниците што изведуваат настава и членовите на стручниот тим.Советот на годината ги врши следните работи:- ја организира и спроведува наставно-воспитната работа на годината и се грижи за нејзино усовршување;- ги решава прашањата од советот на паралелката и од раководителите на паралелките;- соработува со Советот на родители за решавање на прашања за успехот и поведението на учениците;

40


- пофалува и наградува ученици;- изготвува предлози до Наставничкиот совет, за кои треба да се донесе одлука;- соработува со родителите и старателите.

- План и програма за работа на Наставнички совет на паралелкаСоставен е од наставници кои изведуваат настава во паралелката. Советот на паралелката ги врши следните работи:- ја организира и спроведува воспитно-образовната работа во паралелката и се грижи за нејзино напредување;- ги предлага полугодишните и годишните оцени на учениците;- соработува со класниот раководител на паралелката, за решавање на прашања од успехот и поведението на учениците во паралелката;пофалува и наградува ученици.

- План и програма за работа на Стручните активиСтручните активи кои постојат во Училиштето и Ученичкиот дом се: Актив на наставници по теоретска настава, Актив на наставници по практична настава и Актив на воспитувачите. Секој од овие активи избира претседавач на почетокот на учебната година, ги утврдува годишните планови за работа и донесува заклучоци од воспитно-образовен карактер.

Актив на наставници по теоретска настава (општообразовните и стручните предмети)Активот на наставници по теоретска настава (општообразовните и стручните предмети) ги врши следните работи:- се грижи за навремено глобално и тематско планирање на наставниот материјал;- се грижи за корелација меѓу содржините на предметите од стручниот дел и практичната настава;- се грижи за реализација на дополнителната и индивидуалната работа со учениците и за редовноста на учениците на часовите;- предлага форми за наставната работа;- предлага учебници и учебни помагала;- ја следи реализацијата на наставниот план и програма и дава предлози за нивна измена и дополнување;- предлага свои претставници за членови во Училишниот одбор;- на барање на директорот предлага претставници за посета на семинари, советувања и др.активности поврзани со стручното усовршување на своите членови;- врши и други работи од интерес на наставата и учениците, а во согласност со одлуките на Наставничкиот совет и директорот.

Актив на наставници по практична настава- Активот на наставниците по практична настава го сочинуваат сите наставници што изведуваат практична настава.- Во рамките на своите активности, активот ги врши следните работи:- се грижи за навремено и квалитетно планирање и реализација на практичната настава во согласност со наставните програми, со посебен

41


акцент на секојдневното планирање и подготовка за содржините на практичната настава во текот на денот;- се грижи за редовноста на учениците на часовите по практична настава;- ја следи реализацијата на наставните планови и програми и дава предлози за нивна измена и дополнување;- предлага свој претставник за член во Училишниот одбор;- по барање на директорот предлага претставници од своите редови за учество на семинари, советувања и др.активности поврзани со

стручното усовршување на своите членови;- врши и др. работи од интерес на наставата и учениците, а во согласност со одлуките на Наставничкиот совет и директорот.

- Актив на воспитувачиАктивот на воспитувачи е тело во кое членуваат сите воспитувачи од Ученичкиот дом при училиштето. Активотодржува состаноци на почетокот и крајот на учебната година или по потреба. На состаноците се дискутира за актуелните проблемиповрзани со животот на учениците и работата на воспитувачите во Ученичкиот дом. По потреба се даваат предлози за педагошки мерки и пофалби.

Активот на воспитувачи ги врши следните работи:- непосредно ја организира воспитната работа преку воспитни групи;- организира редовно следење на воспитно-образованата програма и нејзино утврдување преку редовните занимања;- го организира слободното време на учениците преку секции, клубови, трибини и други форми;- го организира културно-забавниот и спортскиот живот на учениците во домот;- се грижи за стандардот и здравствената состојба на учениците во домот;- соработува со раководителот на паралелката, стручните соработници, соодветен предметен наставник и со родителите;- пофалува и наградува ученици;- изрекува педагошки мерки;- по барање на директорот предлага претставници од својата средина за учество на семинари, советувања и др.активности поврзани со стручното усовршување на неговите членови;- врши и др.работи во интерес на усовршување на воспитната работа и подобрување на условите за живот во домот.

- План и програма за работа на Советот на родителиСоветот на родители го сочинува по еден преставник од секоја паралелка, а од своите редови избира Претседател и негов заменик. Советот на родители во текот на учебната година ги извршува следните задачи: ги разгледува состојбите со успехот, редовноста и поведението на учениците и предлага мерки за нивно подобрување; спроведува активности за реализација на општествено-корисна работа и предлага мерки за нејзино подобрување;

42


соработува со предметните наставници и другите вработени; врши други работи од интерес на работењето.

- Наставно времеНаставата ќе се изведува во една смена. Наставното време започнува во 8:00 часот, а завршува во 13:35 часот. Времетраењето на наставниот час за ученици со посебни образовни потребни е 45 мин. согласно Законот за средно образование во РМ. Распоредот на наставното време е даден со следниот преглед:

Наставен час Наставно време1 час 08:00-08:452 час 08:45-09:30

голем одмор и ужина 09:30-09:553 час 09:55-10:404 час 10:40-11:25

мал одмор 11:25-11:305 час 11:30-12:156 час 12:15-13:007 час 13:00-13:45

Распоредот овозможува вклучување на учениците во дополнителна настава и воннаставни активности, реализација на активностите на

43


секциите и другите организирани форми на згрижување на ученикот, односно исполнување на неговото слободно време со активности кои имаат воспитно-образовни содржини.Наставата во државното средно училиште за рехабилитација и образование „Св.Наум Охридски“ - Скопје се реализира според наставните планови и програми, одобрени од МОН и БРО на РМ.Наставата е посебно воспитно-образовно подрачје во програмската структура на средното училиште. Таа претставува основна и најважна воспитно–образовна активност, бидејќи преку неа учениците на најорганизиран начин го развиваат своето критичко мислење и се здобиваат со знаење, умеење и навики. Наставата, истовремено, претставува предуслов, извор и поттик за остварување на задачите наменети за другите подрачја од програмската структура на училиштето.Наставата се организира и изведува како настава по наставни предмети. Часот на одделенскиот раководител, поради својата пред сѐ воспитна содржина, се вклучува во наставното воспитно-образовно подрачје. Секој елемент на наставното воспитно- образовно подрачје (наставата по предмети, факултативна) е квантитативно и содржински определен. Наставата квантитативно се определува со Наставен план, а содржински со Наставните програми.Оваа учебна 2015/2016година, како и изминатата, што се однесува до Наставните програми училиштето е обогатено и подготвено со интегрирано планирање „Еко училиште и интеграција на еколошката едукација во македонскиот образовен систем“.Родителите на учениците на почетокот и на крајот на секоја учебна година се информираат за наставните предмети - подрачја кои нивните деца ги слушаат во учебната година, фондот на часови со кој се застапени, учебниците и наставните помагала кои се користат.Во државното средно училиште и во подрачните паралелки во Битола, наставата ќе се изведува на македонски наставен јазик.

- Задолжителна настава

Наставата во учебната 2015/2016 год. се определува содржински со Наставни програми кои наставниците ги изготвуваат на почетокот на учебната година, како и изминатата година обогатени и со Еко содржини во наставни предмети, согласно Еко програмата на училиштето. Наставата ќе ја изведуваат предметни наставници.

Поделба на класно раководство и поделба на часови на наставниот кадар за учебната 2015/2016 година

Име и презиме Бр. на часови теорет.настава

Бр. на часови практичнастава

Вкупочасови

Класенчас

Македонски јазик и литература1 Жана Божиновска 20 20 I-62 Бранка Бошкова 20 20 I-23 Живко Јаневски 21 21 II-1

Математика

44


4 Ренета Попоска 10 10 III-35 Александар Димишковски 20 20 III-8

Спорт и спортски активности6 Зоран Арсов 24 24 II-57 Руска Андреска 22 22 I-3

Мир, толеранција и заштита8 Снежана Реџиќ 6 6

Музичка уметност9 Мирјана Пројковска 6 6

Ликовна уметност10 Катерина Ристовска 6 6

Граѓанско образование11 Елица Алампиоска 20 20 III-2

Графичка струка12 Јордан Стојановски 22 22 III-113 Сашо Тодоровиќ 33 33 I-114 Ристо Митревски 32 32 II-215 Георги Котевски 32 32 II-9

Машинска струка16 Славе Ивчевски 16 6 22 II-317 Златко Мароевиќ 16 6 22 III-418 Блаже Џикоски 30 3029 Јовица Николовски 30 30 II-4

Текстилна струка20 Розе Стојановска 14 8 22 III-521 Дивна Видиниќ 30 30 I-4

Електротехничка струка

45


22 Жика Ѓориќ 10 10 III-623 13 13 II-624 Геле Донаков 30 30 I-5

Градежна струка25 Катица Аврамова 16 8 24 III-726 Кирил Димески 30 30 II-7

Угостителско-туристичка струка27 Александар Пановски 14 8 22 II-828 Небојша Новакоски 30 30 I-729 2 2

46


- Распоред на часови

И М Е И П Р Е З И М Е КласенП О Н Е Д Е Л Н И К В Т О Р Н И К С Р Е Д А Ч Е Т В Р Т О К

П Е Т О К

час

1 2 3 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 3 6 7 1 2 3 4 5 6 3 4 5 6 7

1 Жана Божиновска I6 I7 I1 I4 I6 III3 III7 I7 III1 I4 III1 III5 III5 I6 III3 I4 III7

2 Бранка Бошкова I2 I2 I3 II9 II2 III6 I3 II2 II6 III4 III6 II2 III2 II9 III4 III2

3 Живко Јаневски II1 II5 I5 II3 II1 II7 II4 II3 II4 II5 II4 III8 II7 I5 II1 II3 III II8 II4 II1

4 Ренета Попоска III3 I5 I4 I6 I7 I3 III3 I6 I5 I3 I7

5Александар Димишковски III8 II1 I2 II2 II6 II5 II3 II7 II8 I1 II4 II2 II1 III8 II8 II4 I2 II7

6 Зоран Арсов II5 III1 II7 II6 II5 II8 III2 III3 II8 III2 II6 II7 III IIIIII5 III8 III5 III6 III8 III4 III3 III7 IIIIII6

7 Руска Андреска I3 I3 II2 I7 I2 II1 I1 I2 II4 II2 I1 I6 II3 I3 II1 II4 II3 I6 I4

8 Снежана Реџиќ II9 II6 II6 II9

9 Мирјана Пројковска I2 I3 I4 I6

10 Катерина Ристовски I2 I4 I7 I611 Елица Алампиоска III2 II7 III8 III4 III3 II5 III1 III7 III2 II5 III IIIII8 III7 III5 II7 III8 III5 III IIIIII2 II8

12 Јордан Стојановски III1 III2 III1 III1 III2 III1 III1 I1 II2 II2 III1 III1 II2 II1 I1 I1 III2 III2 III II1 II1

13 Сашо Тодоровиќ I1 I1 II1 II1 III1 III1 III1 III1 II1 II1 II1 II1 II1 II1 II1 II1 II1 II1 III1 III1 III1 III1 III1 III1 III1 III IIIIII1 III1 III1 III1 III1

14 Ристо Митревски II2 II2 III2 III2 III2 III2 II2 II2 II2 III2 III2 III2 III III IIIIII2 III2 III2 III2 III2 III2 III2 III2 II2 II2 II2 II2 II2 II2 II2 II2

15 Георги Котевски II9 II9 II9 I1 I1 I1 I1 II9 II9 II9 II9 I1 I1 II9 II9 II9 II9 II9 II9 II9 II9 II9 I1 I1 I1 I1 I1

16 Славе Ивчевски II3 II3 II3 I2 III4 III4 II4 II4 III IIIIII3 III3 III3 III3 III4 II3 IIIIII3 III317 Златко Мароевиќ III4 II4 II4 I3 I3 I2 III4 II4 II3 II3 II3 III4 III4 III4 III4 II3 II3 I3 III IIII2

18 Блаже Џикоски III3 III3 III3 II3 II3 II3 II3 III3 III3 III3 III3 III3 I2 I2 I2 I2 I2 III3 III3 III3 I2 I2 I2 II3 II3 II3 II3

19 Јовица Николовски II4 III4 III4 II4 II4 II4 I3 III4 III4 III4 III4 III4 III4 III I3 I3 II4 II4 II4 III4 III4 II4 II4 II4 I3 I3 I3 I3

20 Розе Стојановска III5 I4 II5 II5 I4 I4 I4 II5 I4 I4 III IIII4 I4 I4 III5 III5 II5

21 Дивна Видиниќ I4 III5 III5 III5 III5 III5 III5 III5 III5 III5 III5 III5 III5 I4 II5 II5 II5 II5 II5 II5 II5 II5 II5 II5 II5 III IIIIII5 III5 III5

22 Жика Ѓориќ III6 II6 II6 I5 I5 III6 I5 II6 III IIIII6

23 Геле Донаков I5 III6 III6 III6 III6 I5 I5 II6 II6 III6 III6 III6 III6 I5 III6 III6 III6 III6 III6 III6 III6 III6 III IIII5 I5 I5 I5

24 II6 II6 II6 II6 II6 II6 II6 II6 II6 II6 II6 II6 II6

25 Катица Аврамова III7 I6 I6 II7 II7 I6 I6 I6 I6 I6 III7 I6 I6 II7 III7 III7 III I6 I626 Кирил Димески II7 III7 III7 III7 III7 III7 III7 III7 II7 II7 III7 III7 III7 III7 III III IIIII7 II7 II7 II7 III7 III7 III7 II7 II7 II7 II7 II7

27 Александар Пановски II8 III8 I7 II8 II8 II8 II8 I7 I7 I7 I7 I7 III8 III8 I7 I7 I7 I728 Небојша Новакоски I7 II8 II8 III8 III8 III8 III8 III8 III8 III8 III8 III8 II8 II8 III IIIIII8 II8 II8 II8 II8 II8 II8 II8 II8 IIIIII8 III8 III8 III8

29 I7 I7

47


Планирања на наставниците

Наставниците имаат постојана обврска да изготвуваат планирања за сите видови на настава и воннаставни активности кои ги реализираат со вклучување на: Цели и очекувани исходи; Наставни форми и методи кои се користат, Нагледни средства и помагала кои се користат за реализација на планирањето; Средства и постапки кои се користат за вреднување на постигањата на учениците.

Сите предметни наставници имаат обврска до 31.08.2015год., да достават планирања за: Годишно и тематско планирање за наставниот предмет - подрачје; Планирање за воннаставни активности.

УПАТСТВО ЗА ПЛАНИРАЊЕ НА НАСТАВНИОТ КАДАР

Цели: Прегледност на наставниот процес за секоја тема и наставен час Да се прилагодат планирањата кон условите и напредувањето на учениците во наставата во секоја паралелка одделно.

Планирањето треба да опфаќа:

1. Годишно, глобално, перспективно планирање Цели по теми; Временска рамка за обработка на темите; Број на часови за секоја тема; Се доставува најдоцна до 31 август за учебната година 2015/16 год.

2. Тематско (процесно) планирање Се доставува за реализација на темите; Се врши сукцесивно во тек на годината според потребите и конкретните ситуации кои произлегуваат од наставата.Треба да содржи: Цели и очекуваните исходи по теми; Наставни содржини-единици;

48


Редослед на реализација на наставните содржини - единици со број на часови за реализација на наставните содржини-единици; Меѓутематска корелација и поврзаност на активности меѓу теми и содржини; Планирањето да не биде унифицирано - да не е исто за сите паралелки; Да ги следи развојните карактеристики на учениците од паралелката за која се врши; Ги содржи поимите кои учениците треба да ги усвојат; Врши измени и дополнувања на планирањето врз основа на конкретните постигања на учениците - повеќе часови доколку има

потешкотии, а помалку часови доколку учениците напредуваат побрзо; Планирањето НЕ СМЕЕ да се врши на обрасци доставени од надворешни лица или институции; Планирање на оценувањето: Инструменти, постапки, ученици кои се следат.

При изработката на дневните планирања наставниците прават индивидуализација со планирање на учениците и инструментите со кои ги проверуваат.

- Дополнителна настава

Програмата за дополнителна настава за ученици со посебни образовни потреби е концепирана според нивните потреби во изучувањето на наставните содржини во текот на учебната година.Во текот на учебната година во зависност кај учениците кај кои е детектирана потреба за дополнителна настава, ќе бидат изготвувани индивидуални планови во кои ќе бидат поставени цели во согласност со можностите на учениците. Во изготвување на планот ќе учествува тим составен од родител на ученикот, наставник и дефектолог.

- Поврзување на еколошката програма со редовната настава

И оваа учебна година еколошката програма е поврзана со редовната настава преку интегрирање на деветте еколошки теми во предметите, наставните содржини и часовите. На тој начин секој предмет е збогатен со еколошки содржини (Прилог 5).

- Употреба на ИКТ во наставата

Секаде во наставата ќе биде користена ИКТ согласно барањата од МОН. Асистивна технологија (Центар за кариера).

49


10.Оценување

- Политика на оценување и календар на оценувањеДСУ за рехабилитација и образование „Св.НаумОхридски“ - Скопје има развиено политика на оценување на постигањата на учениците преку низа на системски мерки: Инструменти за оценување на постигањата на учениците Евидентни листови за континуирано бележење на постигањата на учениците Континуирани интерни проверки и планирање на писмените проверки.

Оценување на постигањата на учениците се реализира преку четири квалификациони периоди:

Полугодие Квалификационен период ТерминI

од 01.09.2015 до 31.12.2015

Прв квалификационен периодТромесечје

02.11.2015

Втор квалификационен периодПолугодие

31.12.2015

IIод 20.01.2015 до 10.06.2016

Трет квалификационен периодТромесечје

01.04.2016

Четврт квалификационен периодКрај на учебната година

10.06.2016

- Известување за напредокот на учениците

Успехот, изостаноците и поведението на учениците редовно се следат од класните раководители и стручната служба на училиштето. За постигнувањата на ученикот, промени во успехот или поведението постојано се даваат повратни информации.

• Усна или писмена повратна информација од наставникот за ученикот;• Приемни денови за родителите – секојдневно;• Редовни родителски средби;• Вонредни родителски средби – по потреба;• Информативни паноа во училиштето;• Информации пред Советот на родители;

50


• Информации пред Училишниот одбор;• Писмени известувања - евидентни листови за постигањата на учениците на квалификационите периоди;• Свидетелства за завршена година;• Уверенија за стручно оспособување;• Уверенија за работно оспособување;• Дипломи, признанија, пофалници за учества на натпревари, настани и манифестации.

- Промовирање на постигањата на ученицитеПромовирањето на постигнувањата на учениците е патоказ кои остварувања се вреднуваат како високи и се насока за учениците кон кои цели треба да се стремат.Постигањата на учениците се промовираат преку:Училишната брошура Училиштен магазинПаноата во ходниците и училницитеУчество на интерни и екстерни натпревариИзвестувања за пофалени и наградени ученициУчество на локални манифестации, изложбиУчество на конкурси по повод значајни датумиУчество во воннаставни активностиРаботата на културна и јавна дејност во училиштето

- Самоевалуација на училиштето

Самоевалвацијата на училиштето е спроведена во мај 2014 год., а документот е усвоен од страна на Наставничкиот совет и Училишниот Одбор и го отсликува работењето на училиштето за период од 2012-2014 год. Наредната самоевалуација на училиштето е планирана за мај 2016 год.

51


11. Воннаставни активности

- Секции и слободни ученички активности и општествено хуманитарна работа

Работата во секции е најсоодветна форма за реализација на воннаставната воспитно образовна дејност во Училиштето и Ученичкиот дом.Со овој вид образовна дејност се планира да бидат опфатени што поголем број ученици, кои ќе можат да ги развиваат своите афинитети и преку учество на приредби и друг вид манифестации да се афирмираат интерно и екстерно од Училиштето.Во оваа учебна 2015/2016 година во училиштето ќе работат следниве секции:

Секции во училиштето Одговорен наставник

Литературно-рецитаторска секција Жана Божиновска и Бранка БошковаЛиковна секција Катерина Ристовска СушелскиСпортска секција Зоран Арсов и Руска Андрееска

Информатичка секција Александар ДимишковскиСекција за промоција на здрава храна - Слоуфуд Живко Јаневски, Александар Димишковски, Кирил Димески и

Христина ИвановскаСекција за животни вештини Александар Пановски, Катица Аврамова, Елица Алампиовска,

Александар Димишковски, Небојша Новакоски, Бранка Бошкова

Арт секција Жана Божиновска, Розе Стојановска, Катерина Ристевска Сушелски и Христина Ивановска

Секции во ученички дом Одговорен воспитувач

Информатичка секција Љубчо ШалевФудбалска секција Станислав МирчевскиЕколошка секција Ангелка Пандиловска

Кошаркарска секција Насер КриезиРитмичка секција Лела ФранговскаДрамска секција Ангелка Пандиловска

52

Годишна програма на ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“ - Скопје за учебната 2015/2016година

- Програма за работа на секциите

Литературно-рецитаторската секција има за цел поттикнување на афинитетите на учениците и нивните потреби и интереси за креативно и творечко изразување како и продлабочување на знаењата од предметот македонски јазик и литература.Императивни компоненти на секцијата се: социјализација преку споделување на емоции и импресии со други луѓе; ставање во функција и правилно насочување на потенцијалите за реализација на позитивни активности, како и формирање естетско чувство за убаво, стекнување самодоверба и сл.Програмските содржини се распределени по месеци со фонд од два часа неделно, што ќе се менува пред приредбите кога ќе се засили динамиката на часовите.

Ликовната секција ќе реализира активности од ликовно-естетско уредување на човековата околина за работа и живеење; јавен ликовен творечки час; посета на музеи, галерии, ликовни изложби; меѓу-училишна ликовна активност (натпревари) на општинско и градско ниво; тематски ликовни изложби во училиште; учество на ликовни колонии, манифестации, изложби и конкурси и др.

Спортската секција со цел поуспешна реализација на предвидените активности и реализација на поставените цели и задачи, програмата ќе ја реализира низ три посебни секции (спортски активности) и тоа:

• секција за кошарка;• секција за пинг-понг;• секција за фудбал.

Кошаркарската и одбојкарската секција ќе работи на игралиштето во училишниот двор, кога временските услови ќе бидат поволни. Во останатиот период сите секции ќе ја користат салата за спорт и спортски активности.

Ритмичка секција има за цел кај учениците да се создадат позитивни карактерни особини: одговорност, упорност, истрајност, доследност, одважност, развивање и јакнење на волјата, дисциплината, чувство за ритам и естетско доживување на движењата; учениците да стекнат знаења за ритмичкото изведување на одењето и трчањето, да ги усовршат елементите од ритмичките движења со правилно и ритмичко движење на телото и екстремитетите по такт и ритамот на музиката; учениците самостојно да ги изведуваат основните ритмички движења со телото, развивање и јакнење на мускулатурата на рацете, нозете и големите мускулни групи, развивање на координацијата на телото и движењата, рамнотежа итн.Ритмичката секција ќе реализира активности за ритмичко-естетско-сценско изразување на учениците; јавен творечки час; посета на фестивали и јавни настапи; тематски настапи во училиштето; учество на манифестации, патронати и др.

Драмската секција претставува еден вид на драмско образование и воспитување. Детето по пат на драмското образование во драмската секција се потврдува како личност, а низ емотивната ангажираност во драмската игра подоцна покажува подобар успех во учењето и помнењето, стекнувајќи способност самостојно да дејствува низ игра и глума. Основната задача на драмската секција во нашето училиште е на овие ученици да им ја ослободи нивната спонтаност и да ги развива нивните креативни можности. Преку работата во драмската секција на

53


учениците со посебни потреби им се овозможува: слободно изразување; развој на психофизичките способности; естетско образование; развој на фантазијата; размислување, набљудување; развивање на концетрација, внимание, меѓусебни дијалози.Драмските текстови ќе бидат внимателно одбирани и прилагодени на одредено ниво на размислување и следење на нивните потреби.Активностите ќе се реализираат 2-3 пати неделно, преку избирање на текстови по желба, читање, танцување, фолкор. Реализацијата ќе се извршува како слободна активност и е составен дел на воспитнo-образовната работа на училиштето. Учениците својата активност во драмската секција ќе ја прикажуваат преку претстави во училиштето за одбележување на одредени датуми низ целата учебна година и преку јавни настапи надвор од него. Вреднувањето на членовите на секцијата за нивната успешна работа би се извршувало преку соодветни награди.

Информатичката секција во ученичкиот дом е организирана и се реализира во занималнната во Ученичкиот дом на 3(три) компјутери приклучени на интернет. Часовите се одржуваат еднаш неделно, од 15 до 18 часот, кога комуницираат на социјалните мрежи (facebook, mesinger, skype, meebo), пишуваат во Microsoft Office Word, цртаат во Paint, играат едукативни компјутерски игри, пребаруваат музика на you tube и сл.Информатичката секција ќе работи по однапред изготвена програма и со отвореност за соработка со сите ученици, на кои ќе им биде овозможено користење на ИКТ и Асистивна Технологија за едукација, информирање и забава. Секцијата се одржува преку формирање на повеќе групи од ученици, кои ќе имаат пристап и можност за користење и стекнување основни поими од информатичката технологија.

Еколошката секција која веќе со години успешно функционира во нашето училиште со воведувањето на Програмата за интеграција на еколошката едукација во македонскиот образовен систем, продолжува да функционира како нејзин интегративен дел но во рамките на Ученичкиот дом при нашето училиште. Во рамките на секцијата членуваат претежно ученици кои престојуваат во ученичкиот дом, а реализацијата на програмата е согласно изготвен план за работа на секцијата.Учеството на учениците во оваа секција ги прави да се чувствуваат работно корисни, самостојно да ги согледуваат, следат, изучуваат, третираат и презентираат своите успеси, а по потреба и да предлагаат решенија за разрешување на некои проблеми од екологијата во рамките на нивните знаења и способности.

Учениците во текот на годината ќе се насочуваат во проектни активности преку:• Одбележување на 22 март-Светскиот ден на водата, со цел да се сврти вниманието и важноста на питката вода и влијанието на глобалното

затоплување на земјата;• Одбележување на 5-ти јуни - Ден на планетата земја;• Еколошка патрола при делење на ужинките за време на големиот одмор;• Стекнување навика за фрлање отпадоци во кантите за отпадоци;• Користење на пешачки зони низ зелените површини;• Постојано одржување и уредување на дворната површина;• Собирање на паднати лисја и нивна употреба за ѓубриво;• Селектирање на отпадот;

• Соработка со урбаната заедница во населбата Капиштец.

54


Програмската определба на Секцијата за промоција на здрава храна Слоуфуд е едукација на учениците со посебни потреби за употреба на локалната, незагадена, свежа, здрава и чиста храна, како и хигиената и културата при исхраната. Оваа определба целосно е интегрирана во Проектот „Здрави навики преку здрава храна“, со тоа што едукацијата не се задржува само на оваа категорија на ученици, туку и на оние кои немаат посебни потреби.За таа цел предвидени се трибини на кои покрај учениците учествуваат и нивните родители, кои преку видео презентации, игри и разговори, се стекнуваат со знаења за важноста на правилната исхрана во секојдневниот живот и истите ги применуваат на училиште и надвор од него. Покрај трибините учениците во посебни работилници, користејки ја сопствената фантазија и инвентивност, преку игра и дружење, учествуваат во изработка на разни фигури од сезонско овошје и зеленчук. Ваква активност е предвидена во повеќе скопски училишта, со можност во наредните години да се придружат сите кои ќе пројават интерес, со тоа што на 16 октомври 2015г., ќе се оддржи 5-ти јубилеен „Фествалот на фигури“.Со овој настан „Фестивал на фигури од овошје и зеленчук“, сакаме учениците, преку игра и забава, да го сфатат погрешниот, соврмен,општествен тренд на конзумирање на брза храна: хамбургери, чипсови, смоки, конзервирана храна итн., а воедно да ги поттикнеме за враќање кон природата и подзаборавените традиционални вредности: производи од нашето поднебје со „изминато најмалку километри“. Активностите се одвиваат преку цела учебна година, а динамиката ја утврдуваат одговорните наставници во рамките на слободните ученички активности.Со програмата за дејствување се определуваат магистралните правци за дејствување на секцијата за заштита, промоција и едукација за храна „Слоуфуд - Св. Наум Охридски“, Скопје. Програмата е во склад со определбите, визијата и мисијата на секцијата и во себе ги опфаќа следните содржини:

• Промоција на здравата, локална храна и едукација на младите за правилната исхрана.• Креирање на можности за креативен развој на децата и младите со или без интелетуална попреченост во психо-физичкиот развој, преку искористување на природните ресурси и богатото традиционално наследство.• Поддршка на општествените процеси (децентрализација, европска интеграција, рамномерен регионален развој, заштита на животната средина и оддржлив развој, негување на традиционалните вредности) преку креирање модели за едукација, социјализација, интеграција во внатрешните и надворешните општествени процеси, како и размена на искуства помеѓу различните чинители во општесвото (здруженија, бизнис субјекти, локалната самоуправа и органите и институциите на државата).• Промоција и помош на лица со посебни потреби, нивна едукација и социјална интеграција преку креативна изработка на фигури од локално, сезонско овошје и зелечук.• Промоција на традиционалната, правилна исхрана кај учениците со интелектуална попреченост преку одржување трибини, работилници, манифестации, прошетки.• Инклузија на учениците со интелектуална попреченост во поддршката и развојот на граѓанското општество, не само во текот на нивното образовние, туку воопшто во животот, со оптимално искористување на потенцијалите, напредната технологија, интернетот и човековите и природните ресурси во Република Македонија.• Зајакнување на капацитетите на ранливите групи во општетсвото преку обука за самостојно подготвување на храната, нејзиното правилно конзумирање, како и хигиената и културата при исхраната.• Издавање на публикации, прирачници, информативен и промотивен материјал.

55


Во секцијата учествуваат сите ученици од Угостителска струка, но и ученици од другите профили, кои покажуваат интерес кон нашите активности. Заучебната2015/16 година се предвидени посебни активности за кои дополнително ќе го информираме Наставничкиот и Училишниот совет.

Секцијата за животни вештини има за цел да овозможи стекнување и развивање на животните вештини кај лицата со пречки во психофизичкиот развој. Таа делува преку однапред изготвена програма за постигнување на следните цели:- Создавање на можности за креативен развој на децата и младите со пречки во психофизичкиот развој.

- Зајакнување и ширење на идејата и поттикнување на свеста за потенцијалите на лицата со пречки во психофизичкиот развој.

- Правилно вреднување на квалитетите на лицата со пречки во психофизичкиот развој.

- Поддршка на општествените процеси (децентрализација, европска интеграција, рамномерен регионален развој, заштита на животната средина и оддржлив развој, негување на традиционалните вредности) преку креирање модели за едукација, социјализација, интеграција во внатрешните и надворешните општествени процеси, како и размена на искуства помеѓу различните чинители во општеството (здруженија, бизнис субјекти, локалната самоуправа и органите и институциите на државата).- Промоција и помош на лица со посебни потреби, нивна едукација и социјална интеграција.

- Стекнување на вештини и знаења, како и правилно развивање на моториката кај лицата со пречки во развојот.

- Инклузија на лицата со пречки во психофизичкиот развој во граѓанското општество, не само во текот на нивното образовние, туку воопшто во животот, со оптимално искористување на потенцијалите, напредната технологија, интернетот и човековите и природните ресурси во Република Македонија.- Оспособување за самстоен живот на лицата со пречки во психофизичкиот развој.

- Зајакнување на капацитетите на ранливите групи во општетството и нивна конкурентност на пазарот на трудот.

Задачи на секцијата за животни вештини се: Организирање креативни работилници и прикажување на стекнатите знаења, вештини и навики за работните задачи. Организирање фестивали, саеми, трибини и други манифестации Исполнување на слободното време на учениците надвор од наставата преку прошетки, разни хоби, забавни содржини (пливање, јавање коњи, планинарење, спортски збиднувања) и други културно – забавни настани. Следење на потребите на пазарот на трудот и адаптирање на претходно наведените активностите кон овие потреби. Проценка на стекнатите вештини и знаења кај учениците за нивно осамостојување и евентуално вработување. Обезбедување донации и спонзорства за потребите на образовниот процес и изведба на наставата. Обезбедување волонтерска помош (дефектолози, медицински лица, логопеди, социјални работници и сл.) за лицата со пречки во развој; Соработка со други организации (приватен и јавен сектор). Издавање на публикации, прирачници, информативен и промотивен материјал.

56


Арт-секција

Оваа секција е спој на уметности (литература, музичка уметност и ликовна уметност) и творечки активности и за учениците ќе биде нов начин на изразување и творење ослободени од секаква форма и рамка. На секој ученик ќе му биде овозможено да биде работно ангажиран, да ги развива своите психофизички способности и афинитети кон уметноста, да ја развива креативноста и слободата во изразувањето. Креативните процеси делуваат холистички, интегрирајќи го когнитивното спознание, доживеаните емоции и естетското искуство. Уметничкото творење овозможува воспоставување непосреден однос помеѓу членовите на групата, при што слободно се изразуваат мислите и чувствата.Програмата на Арт-секцијата ќе се реализира преку креативни работилници во затворен и отворен простор. Работилницата ќе започнува со лесни телесни вежби соодветни на физичките можности кои ќе придонесат за ослободување на телото и духот, потикнување на моториката и зближување на сите учесници во групата. Следи слободен избор на свој простор за работа, материјали и начин на творечко изразување. Творечкиот процес ќе овозможи ослободување на емоции и фантазија, јакнење на самодовербата и развивање на позитивните способности кои се особено значајни за учениците. Личните експресии на секој учесник од секоја кретивна работилница ќе бидат забележани во пишаниот-визуелен дневник. Преку креативната работа се создава чувство на заедништво, припадност, се јавува соработкa и помагање на другите. Сето тоа придружено со музика и физички вежби за релаксација ќе поттикне убави чувства, јасни мисли, отвореност на духот и отвореност кон средината.

Цели на Арт-секција:

Свесност за своите способности Отвореност кон средината Социјализација со средината Зајкнување на самодовербата Потикнување креативност Развивање љубов кон уметноста Развивање моторика и координција надвижење.

57


- Училиштен спорт и ученички натпревари

Активност Време на одржување Место на одржување Носител на

активностБрој на вклучени ученици

Краток опис на активност

Одбојкарска секција Декември 2015

ДСУ Св.Наум Охридски Лела Франговска 12

Натпревар помеѓу учениците од ученичкиот дом и учениците од Скопје

Одбојкарска секција Април2016

ДСУ Св.Наум Охридски Лела Франговска 12

Натпревар помеѓу учениците од ученичкиот дом и учениците од Скопје

Специјална Олимпијада–Европска кошаркарска недела

Ноември 2015

СЦ- Борис Трајковски-Скопје

Руска Андреска и Зоран Арсов 30 Државен натпревар во кошарка

Училишен натпревар во пинг-понг


ДСУ Св.Наум Охридски

Руска Андреска и Зоран Арсов 16

Натпревар во пинг-понг по повод патрониот празник

Специјална Олимпијада–Европска фудбалска недела

Јуни 2016 Куќа на фудбалот ФФМ - Скопје

Руска Андреска и Зоран Арсов 30 Државен натпревар во фудбал

Специјална Олимпијада 2016 Руска Андреска и Зоран Арсов

Учество на спортски натпревари

Фудбалски натпревар Октомври2015

Фудбалско игралиште во домот 11Октомври

Станислав Мирчевски 12

Фудбалски натпревар со учениците од домот Партение Зоографски

Следење на фудбалски натпревар

Октомври2015 Градски стадион Станислав

Мирчевски 12 Следење на фудбалски натпревар од македонската лига

Фудбалски натпревар Ноември2015

Балон фудбалска Школа Скулс

Станислав Мирчевски 12

Фудбалски натпревар со учениците од ученичкиот дом Искра-Штип

Фудбалски натпреварМарт2016

Фудб. игралиште во домот 11Октомври

Станислав Мирчевски 12 Фудбалски натпревар со

учениците од домот 11Октомври

Фудбалски натпреварАприл2016

Фудбалско игралиште-Штип

Станислав Мирчевски 12 Фудбалски натпревар со

учениците од Искра - Штип

Домовијада Мај 2016 Спортски терени во Охрид

Станислав Мирчевски 6 Фудбалски натпревар и на

домовијада

58


- Календар на планирани воннаставни активности

Активност Време на одржување

Место на одржување Носител на активност

Број на вклучени ученици


Секција за животни вештини: „Отворени работилници“


Мај 2016

ДСУ за рехабилитација и

образование „Св.НаумОхридски“ –

Скопје

А.Пановски К.АврамоваЕ.АлампиоскаА.Димишковски Н.НовакоскиБ.Бошкова

36

Промоција на достигнувањата на учениците во рамките на

своите струки.

Секција за животни вештини: Приклучување кон активностите на Зоолошката градина


Зоолошка градина-Скопје

А.ПановскиК.АврамоваЕ.Алампиоска А.ДимишковскиН.НовакоскиБ.Бошкова

36Зголемување на свеста и едукација на учениците за заштита и згрижување на

животните

Секција за животни вештини:Трибина по повод-„Ден на водите“

Март

2016


образование „Св.НаумОхридски“ –

Скопје

А.ПановскиК.АврамоваЕ.АлампиоскаА.ДимишковскиН.НовакоскиБ.Бошкова

36Едукација на учениците за рационално користење на

водите и заштита на водите и билките

Арт секција: Манифестација: „Тука сме, заедно сме, можеме повеќе“

Април2016


образование „

Св.НаумОхридски“ –Скопје

Жана Божиновска Розе Стојановска Христина ИвановскаРуска Андреска Катерина Ристевска-СушелскинаставнициУченициродители

30 Социјална инклузија со други училишта и локалната заедница преку реализација на заеднички активности: музичко-ритмичка точка, драмска точка, литературно-рецитаторска, продажен базар, изложба на ученички творби.

59


Арт секција - изложба

Декември 2015 Мај 2016

ДСУ за рехабилитација и образование ,,Св.Наум Охридски,,- Скопје

Жана БожиновскаРозе СтојановскаХристина ИвановскаКатерина Ристевска-СушелскиРуска АндрескаРодители

15-20 Презентација на ученички творби

Ритмичка секција: Уметнички настап-заеднички проект со студио „Еурека“

3 Декември 2015

Универзална сала-Скопје

Лела Франговска 15Настап со ритмичка секција по повод Денот на лицата со

хендикеп и попреченостРитмичка секција: Уметнички настап-заеднички проект со студио „Еурека“

Декември 2015 Дом на АРМ Лела Франговска

15„Различни, а еднакви“, настап и доделување

награди


23декември

2015ДСУ “Св.Наум Охридски” Лела Франговска

15Патронен празник на училиштето


Април2015

ДСУ „Св.Наум Охридски“-Скопје

Лела Франговска15 „Тука сме, заедно сме, а

можеме повеќе“ - соработка со други училишта

Музичка група-настап 03.12.2015 ДСУ Св.НаумОхридски

Љубчо Шалев 8 Настап по повод денот на лицата со хендикеп и инвалидитет

Музичка група-настап23.12.2015 ДСУ

Св.НаумОхридскиЉубчо Шалев 8 Настап по повод

Патрониот празник на училиштето

Музичка група-настап Април 2016ДСУ Св.НаумОхридски

Љубчо Шалев 8 Првоаприлски хепенинг

60


Реализација на проектот„Здрави навики преку здрава храна“

Ноември 2015


Март 2016

Април 2016

Мај2015

Основно училиште-Скопје



Основно училиште-СкопјеОсновни училишта-Р.Македонија

Членови на секцијата Slow Food „Св.Наум Охридски“

10 Презентација за здравите навики во исхраната, едукација, култура и хигиена при исхраната

Првоаприлски маскенбал

1април2016

ДСУ за рехабилитација иобразование „Св.НаумОхридски“ -Скопје

Slow Food „Св.Наум Охридски“, наставници и вработени од ДСУ„Св. Наум Охридски“– Скопје

Сите ученици Ревија на маски, забавен

дел караоке пеење и интервјуа со учениците

Интернационален проект„Летен камп“

15 – 30јуни2016 Дојран

Членови на секцијата Slow Food „Св.Наум Охридски“

10 Едукација на учениците со посебни потреби поврзана со хигиената и културата при исхраната

Патронен празникДекември 2015

ДСУ „Св. Наум Охридски“-Скопје

Бранка Бошкова, наставници, воспитувачи, ученици

60Приредба по повод патронен празник

61


- Општествено хуманитарна работа

Активност Време на одржување

Место на одржување Носител на активност

Број на вклучени ученици


Арт секција:Креативна работилница Хепенинг

Декември,февруари март и мај 2015/2016

ДСУ за рехабилитација и образование „Св.Наум Охидски“-Скопје

Розе СтојановскаЖана БожиновскаХристина ИвановскаРуска Андреска Катерина Ристевска-Сушелски наставници, ученициродители

20

Продажна изложба на ракотворби

V Фестивал на фигури од овошје и зеленчук „Сочни фигури“ 16 октомври

2015

ДСУ за рехабилитација иобразование „Св.НаумОхридски“ -Скопје

Slow Food „Св. Наум Охридски“,наставници и вработени, родители на учениците

20

Изработка и изложба на фигури од овошје и

зеленчук и промоција и наградување на победниците од

изложбатаФоруми: „Предавање за поттикнување на свеста за важноста на здравата исхрана“

Октомври-Ноември

2015

ДСУ „Св.Наум Охридски“-Скопје

Slow Food „Св. Наум Охридски“, наставници и вработени и родители на учениците

130 Презентација и разговор за здравите навики во исхраната,едукација, култура и хигиена при исхраната

Патронен празник Декември2015

ДСУ „Св. Наум Охридски“-Скопје

Ученици, наставници, воспитувачи 60

Приредба по повод патронен празник

- Еко - патроли

Еко-патролите се организирани во 4 групи по двајца ученици:• 1 група - Заштеда на енергија• 2 група - Заштеда на вода• 3 група - Одржување на зградата• 4 група - Одржување на дворотЕко-патролите секојдневно ги следат состојбата и реализирањето на точките на акција и водат евиденција на чек-листи, кои му ги предаваат на одговорниот наставник. На крајот од секое тримесечје одговорниот наставник и учениците од еко-патролата прават анализа на чек-листите и по потреба, предлагаат мерки и акции за подобрување на утврдената состојба.

62


12. Поддршка на ученици

- Постигнување на учениците

СЛЕДЕЊЕ И ВРЕДНУВАЊЕ НА ПОСТИГНУВАЊАТА НА УЧЕНИЦИТЕ

- Во процесот на следење и оценување, неопходно е наставникот да се придржува на следниве барања:- да ги познава и разбира целите поставени во наставните програми;- да владее со методологијата за проверување и оценување на знаењата и да применува соодветни начини на проверување и оценување;- Постигнувањата на учениците, во голема мера зависат од основните образовни знаења и преостанатите психо-физички способности, кои се

различни кај секој ученик. Ставањето во функција на севкупниот преостанат когнитивен и психомоторен потенцијал е предуслов за нивна поцелосна воспитно-образовна реализација.

- Индивидуалниот пристап во работењето овозможува континуирано следење на напредокот на секој ученик, при што се следи и вреднува: спретноста, залагањето, степенот на разбирање на наученото, односно правилното резонирање, поврзување и практичната примена.

- Оценувањето е стандардно со мерна скала од 1-5. Со цел потранспарентен увид во постигнатите резултати, ќе се врши преглед и анализа на успехот, редовноста и поведението по определени периоди.

- Ќе се работи и на усовршување и изедначување на критериумот на наставниците, при оценувањето на знаењата и умеењата на учениците.- За учениците со посебни образовни потреби не е предвидено екстерно оценување и завршен матурски испит, односно тие добиваат

уверение за завршено занимање или совладани работни операции во соодветна струка.

ВРЕДНУВАЊЕ НА РАБОТАТА НА НАСТАВНИКОТ

Педагошкото следење, водење и вреднување на работата на наставниците, ќе се врши континуирано во текот на годината преку:- посета на час;- следење на интензитетот на реализација на наставните планови и програми (редовност во одржување на наставните часови);- следење на квалитетот на реализацијата на наставните планови и програми;- степен на усвоеност на предвидените наставни содржини, од страна на учениците;- внесување иновации во наставата (осовременување);- резултати од релизацијата на програмските содржини;- увид во водењето на педагошката евиденција и документација.

Принципот на правилно вреднување и наградување на трудот (согласно со закон утврден правилник), ќе се применува како инструмент за мотивирање и стимулација на наставниците во остварување на подобри резултати. Ова е особено значајно за наставниците кои реализираат производно-практична работа и остваруваат додатен бенефит за Училиштето.

63


ВРЕДНУВАЊЕ НА УЧИЛИШНАТА ПРОГРАМА

- Годишната програма е работен документ кој помага во управувањето и организацијата на работата во Училиштето, односно во унапредувањето на квалитетот на воспитно-образовниот процес.- Во програмата се содржани потребите на Училиштето и како тие да се задоволат. Новите идеи и начин на работа ќе се приложуваат врз основа на анекс, а доколку некои планирани активности не може да се реализираат, можно е нивно менување со периодични навраќања и интервенции на вработените, кои се дирекно вклучени во конкретните активности.- Реализацијата на Училишната програма постојано ќе се следи од Директорот и Стручниот тим во Училиштето и одговорниот воспитувач во Ученичкиот дом, а сумираниот материјал од непосредното следење ќе се обработува и во вид на извештаи и анализи ќе се презентира пред стручните и управните органи и тела.- На крајот на учебната година ќе биде изготвен годишен извештај во кој ќе се направи согледување за постигнувањата во текот на учебната година и тоа како се остварени, со кој квалитет, кои се резултатите и ефектите од планираните активности и истиот ќе биде презентиран на стручните и управни органи и тела на Училиштето и доставен до надлежните институции во Републикава.

- Превентивни програми

Предавање за превенција и заштита од алкохол, дроги и никотински зависности за сите години во училишната зграда. Предавања за превенција и заштита од заразни болести. Одржување на форуми за родителите и учениците за поттикнување на свеста за здрава исхрана во училишната зграда.

- Безбедност во училиштето

Во училиштето се организира дежурство на вработените заради поголема безбедност и контрола на учениците во училишната зграда и во училишниот двор за време на одморите.

Објектот на училиштето е под видео надзор за следење на клучните локации и простории и истиот е јасно истакнат за информирање на лицата според Законот за заштита на личните податоци.

Училиштето има изготвено план за евакуација во случај на пожар и насоките за движење се јасно истакнати. Повремено во училиштето се организираат вежби за однесување и движење во случај на пожар.

- Позитивна социо-емоционална клима

Во училиштето се реализираат акции и кампањи во согласност со планот на активности и организирани кампањи на државно и локално ниво.

64


13. Грижа за здравјето

- Хигиена во училиштето

Со оглед на постојаниот престој и големата фреквенција на ученици во училишната зграда и двор, управата на училиштето става особен акцент на грижата за хигиената и здравјето на учениците и вработените. Поради тоа, секојдневно се врши чистење и дезинфекција на просториите и на тој начин се елиминираат потенцијалните извори на заразни заболувања.

- Систематски прегледи

Систематските прегледи се одржуваат за прва и трета година. Тие ќе бидат реализирани без да се попречува наставата (пред или по завршувањето на часовите). Класниот раководител го придружува својот клас на прегледите и води евиденција кои ученици биле присутни.

- Вакцинирање

При уписот на ученици во прва година, задолжително се бара вакцинарен статус со потврда од матичен лекар, која стои во досието на ученикот во текот на школувањето.

- Едукација за здрава исхрана

Согласно со програмската определба на секцијата за промоција на здрава храна Слоуфуд, едукацијата на учениците со посебни потреби за употреба на локалната, незагадена, свежа, здрава и чиста храна, како и хигиената и културата при исхраната се приоритети кои наставниците вклучени во оваа секција се трудат да ги пренесат на учениците за подигнување на нивната свест за значењето и потребата за конзумација на здрава храна. Оваа определба целосно е интегрирана во Проектот „Здрави навики преку здрава храна“, со тоа што едукацијата не се задржува само на оваа категорија на ученици, туку и на оние кои немаат посебни потреби. Бројот и терминот на едукативните предавања кои ќе ги организира училиштето, предавачите, како и другите интерни активности кои ќе ги спроведуваат наставниците, ќе бидат дополнително одредени за да им одговараат на сите партиципиенти, но начелно ќе се реализираат во периодот септември – декември 2015 год. Се реализираат активности со цел едукација на учениците за здравата исхрана, подигање на свеста, подигање на училишниот активизам, промоција и вклучување на родителите во облик на предавања и форуми „Предавање за поттикнување на свеста за важноста на здравата исхрана“ планирано за октомври- ноември 2015 во ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“ - Скопје организирано од наставници и вработени од ДСУ„Св.Наум Охридски“–Скопје, наменето за родители на учениците и воедно презентација и разговор за здравите навики во исхраната, едукација, култура и хигиена при исхраната.

65


14. Училишна клима и односи во училиштето

- ДисциплинаСе утврдува програма и се определува план за подобрување на училишната дисциплина, се определуваат одговорни наставници-распоред

на дежурни наставници, се определува контрола во училиштето (во ходници, училници, санитарни јазли и други простории), но задолжително и во училишниот двор од отварање до затворање на училиштето во текот на денот. Училиштето води и писмена евиденција за тековните збиднувања за време на одморите.

- Естетско и функционално уредување на просторот во училиштетоВработените и учениците развиваат одговорен однос кон уредувањето и одржувањето на просторот и опкружувањето на училиштето. Во таа насока, во текот на годината постојано се уредуваат и обновуваат училишните катчиња, паноа, насадите со растенија (саксиски и во училишниот двор), се истакнуваат успешни ликовни творби, чистење на надворешните мини терени, одржување на училишната градина, итн.

- Мулти-културализам Се води грижа во реализацијата на сите активности да бидат вклучени ученици од сите етнички групи со цел меѓусебно запознавање, запознавање и почитување на различностите.

- Односи меѓу сите структури Се води грижа за подобрување на меѓусебната комуникација помеѓу вработените и учениците. Покрај реализирани обуки за подобрување

на комуникациските вештини се организираат заеднички дружења, прослави, екскурзии, натпревари...

- Етички кодексСе определува временски рок за најмалку едно иновирање на текстот на етичкиот кодекс на сите лица кои се вклучени во образованието –

ученици, наставници, родители, други вработени.

Еко-кодекс - Во изработката на еко-кодексот учествуваа ученици и вработени кои со спроведени акции,преку личен пример, фотографија и текст ги дефинираа целта и мисијата на училиштето. Еко-кодексот истакнатна видно место во училишниот хол и во секоја училница ја прикажува нашата посветеност кон подобрувањена условите за учење и работа (Прилог 7).

66


15. Професионален развој на образовниот кадар

За професионалниот развој на наставниот кадар, стручната служба и директорот водат посебна грижа и постои процедура која ја спроведува Училишниот тим за професионален развој, а која опфаќа: Анкетирање на наставниците за нивните потреби од професионален развој; Согледување на потребите од професионален развој на наставниот кадар, стручната служба и директорот; Изготвување на програма за екстерни-интерни обуки со планирани корисници на обуките; Водење на база на податоци за посетени екстерни и интерни обуки, семинари и работилници од страна на наставниот кадар, стручната служба и директорот; Изготвување на извештаи за посетени екстерни и интерни обуки, семинари и работилници од наставниот кадар, стручната служба и директорот; Реализација на интерни дисеминации на наставниот кадар, стручната служба и директорот;

Со цел понатамошен професионален развој на наставниот кадар и оваа учебна година ќе се релизираат семинари на интерно ниво и ќе се учествува на секој вид семинар и обука што ќе ги организираат МОН, БРО и други владини институции и невладини институции и организации.Во првото полугодие од учебната година ќе се изврши дисеминација на обуки што веќе се реализирани во последниот квартал од минатата учебна година и пред почетокот на оваа учебна година.Подолу ќе следи табела за интерна едукација на наставниот и стручен кадар во училиштето:

Табела: Интерни семинари/работилници

Вид на обуката Реализатори Учесници Време

Дисеминација од семинарот„Подготовка за вработување и

работа“ USAID Наставници

НаставнициВоспитувачи

Стручен актив октомври 2015

Дисеминација од семинарот„Унапредување на квалитетот

на живот кај деца и млади“Дефектолог

НаставнициВоспитувачи

Стручен актив ноември 2015

67


- Детектирање на потребите и приоритетите

Еден од приоритетите кои произлегуваат од детектираните состојби од Самоевалуацијата е потребата од професионален развој на наставниците.

- Активности за професионален развој

Во развојниот план на училиштето една од развојните цели е професионално усовршување на наставниците.Се планираат интерни и екстерни обуки, семинари и работилници поврзани со непосредното фукнционирање на воспитно- образовниот кадар. Особено се значајни обуките кои ги реализира БРО, а во кои многу ретко се вклучени нашите наставници. Интерни обуки ќе се реализираат во текот на целата година во зависност од произлезените потреби. Исто така, секој наставник кој ќе присуствува на екстерни обуки, ќе биде задолжен да изврши дисеминација (интерна обука) со наставниците во училиштето.

- Личен професионален развој

Секој наставник индивидуално и колективно стручно се усовршува. Индивидуално преку следење на стручна литература и колективно преку учество на семинари и обуки. За неговиот професионален развој се води портфолио. Се планира активно учество на наставнците и вработените на понудени обуки од еколошката програма.

- Хоризонтално учење Стручните активи редовно одржуваат состаноци на кои дискутираат и разменуваат искуства и мислења. Исто така посетуваат и меѓусебно часови. Освен за размена на професионално искуство тимската соработка е многу важна и продуктивна за развивање на отворена комуникација, взаемно почитување и доверба, конструктивно решавање на проблемски ситуации.

68


16. Вклученост на семејствата воучилиштето

Соработката со родителите односно старателите се остварува низ повеќе форми:

- Советот на родителите на паралелката - ја обавува својата соработка со Училиштето преку родителски средби секое тримесечје или во зависност од укажаната потреба. На родителските средби, класните раководители ги извесуваат родителите за успехот и поведението на нивните деца (општо за паралелката и индивидуално), а се водат и дискусии за разрешување на проблеми. На овие средби родителите и класните раководители предлагаат мерки, даваат мислења, сугестиии предлози за надминување на актуелните проблемите.

- Индивидуалните средби - родителите ги остваруваат секојдневно, самоиницијативно или на усмен или писмен повик од страна на класните раководители или Стручниот тим.

- Во Училиштето функционира Советот на родители кој се свикува повеќе пати во годината во зависност од укажаните потреби.Активностите на овој совет се во функција на:

- подобрување на воспитно-образовниот процес;- навремено превенирање или спречување на некоја негативна појава;- презентирање на планирани активности од особен интерес за Училиштето и изнаоѓање на начини за нивна целосна реализација.

- Во процесот на учење

Се планира вклучување на родителите, преку нивна континуирана соработка со училишниот одбор, директорот, стручната служба. Тие даваат поддршка на наставниците за олеснување на работата со учениците, а посебно ги поддржуваат соработките за оспособување на учениците со комбинирани пречки. Семејствата помагаат во придружба на учениците и се ставаат во улога на помош од трето лице. Многу мал е процентот на родители кои се во можност да најдат донатори кои што ќе помогнат и ќе ја поддржат реализацијата на практичната настава.

- Во активностите во училиштето

Слободните ученички активности се императив во истакнување на афинитетите на нашите ученици, бидејќи тоа е најдобар начин за нивна лична афирмација. Во таа насока, се изнаоѓаат средства за успешно фукнционирање на повеќе секции и активности, како и донатори кои ќе им овозможат поголема општествена социјализација (посета на натпревари, музеи, театар, кина, историски објекти, фестивали, манифестациии др.).

69


- Во донесување одлуки

Сите конструктивни идеи, сугестии и предлози од страна на родителите се добредојдени и ќе бидат прифатени и вклучени во тековната работа на училиштето. Особено од родителите кои се придружици на своите деца и кои се присутни секојдневно во училиштето.

- Едукација на семејството

Се планира едукација на семејствата преку брошури, веб страната на училиштето, посета на семејства, едукативни работилници за ученици и родители, секојдневни непосредни разговори - индивидуални и групни и др.

70


- Изработка на брошура за родители

71


72


17. Комуникација со јавноста и промоција на училиштето

- Локална заедница (локална самоуправа, бизнис заедница, местно население..)

Се воспоставува соработка со општината за реализација на еколошката програма на локално ниво со потпишување на Меморандум за соработка и делегирање на лице во Еко одборот. Планираме интензивирање и проширување на соработка од ваков вид.

- Институции од областа на културата

Задолжително се планира учество и посета на изложби, културно-историски споменици и музеи, библиотеки, театар, ликовни колонии, Дом на култура, кино-сали.

- Институции од областа на образованието

Преку взаемни посети, ќе се проширува и продлабочува воспоставената долгогодишна соработка со сите основни и средни училишта кои обавуваат иста или слична дејност, односно кои третираат ученици со посебни образовни потреби во рамките на продолжување на континуитетот на професионалната ориентација и селекција на учениците.

Ќе се прошири соработката со други основни и средни училишта во рамките на предвидените проектни активности од Слоуфуд секцијата и настанот „Тука сме, заедно сме, а можеме повеќе“.

Се планира продолжување и продлабочување на соработката со Институтот за дефектологија, Институтот за психологија и Институтот за социјална политика при Филозофскиот факултет во Скопје преку овозможување реализација на вежби на студентите од овие факултети.

Соработка со Министерството за образование и наука и Бирото за развој на образованието во Р.Македонија. Соработка со Центар за стручно образование со цел развој и осовременување на програмите од стручните предмети. Соработка со Државниот просветен инспекторат.

- Невладини организации

Училиштето ќе соработува со невладини организации на реализација на проекти одобрени од МОН. Проектите во областа на образованието се групирани според следните приоритети:

Унапредување на правата на учениците во рамките на средношколскиот образовен систем Унапредување на здрвјето на животната средина Организирање форуми, работилници, натпревари и манифестации за збогатување на програмите за воннаставни активности и

унапредување на активното учество на учениците во училишниот живот Соработка со Национална агенција за европски образовни програми и мобилност

73


- Спортски друштва

Во континуитет продолжува соработката со Специјална Олимпијада - Македонија.

- Здравствени организации

Соработка со Завод за ментално здравје од каде што се врши проценка на психофизичките способности на учениците. Здравствен дом на Скопје – Завод за заштита на мајка и дете – вршат предавања согласно нивен план и програма Поликлиника – Бит пазар школска медицина кои реализираат систематски прегледи.

- Медиуми (со цел на промоција на училиштето)

Ќе се реализира соработка со сите медиуми кои ќе пројават интерес за афирмација на настаните кои се организираат во нашето училиште. Ќе се изработува училиштна брошура. Ќе се изработува училиштен билтен.

Училиштето потпиша Меморандум за соработка со општината Центар на 28.1.2014 година, со кој е воспоставена соработка за реализација на еколошката програма. За промоција на училиштето и на еко-активностите надворешен член во еко-одборот е новинарката Антонија Поповска-Христов од дневниот весник „Нова Македонија“. За сите еко-настани и активности јавноста ќе биде информирана преку печатени и електронски медиуми, веб-страницата на училиштето, флаери и брошури. Еко-катчето поставено на видно место во училишниот хол ќе им служи како информатор на учениците, родителите, наставниците, другите вработени и на посетителите за изминатите и за идните еко-активности (Прилог 8).

74


Прилози:

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА ДИРЕКТОРОТПрограмата за работа на директорот е интегрален дел на програмата за работа на училиштето.

Раководењето на воспитно-образовните организации е многу сложена и одговорна работа. Водењето на човечките ресурси низ сите промени е одговорна и благородна работа за добросостојбата на сите корисници на иновациите во воспитно-образовниот процес. Улогата на директорот е посебно нагласена, затоа што тој е главен носител на сите значајни прашања и одговорен за сите одлуки кои се правилни и носат бенефит.

Раководење и унапредување со администрацијата, финансиите и грижата за условите за работа; Раководење со луѓето, наставниците и другите вработени и учениците; Инструктивно - педагошки раководител - водач на образовниот процес; Директор – културен водач со визија за развој на училиштето, со високи очекувања од наставниците, учениците и родителите - кој постепено, но сигурно ќе развива ЕФЕКТИВНО училиште.

УСПЕШЕН ДИРЕКТОР- Менаџира со човечките ресурси;- Организира интерни семинари за наставниците и родителите;- Поминува повеќе време со наставниците при инволвирање на иновациите;- Работи на идентификување и дијагностицирање на проблемите во наставата;- Активно е вклучен во развивање на училишната култура и внесува нови идеи во наставата.- Фасилитира при реализацијата и примената на современите методи на работа.- Фасилитира при односите со јавноста;- Ги негува меѓучовечките односи, почитта и довербата;- Настојува секогаш да добие повратна информација.

75


ПЛАН И ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА ДИРЕКТОРОТ

ПЕДАГОШКО - ИНСТРУКТИВНА РАБОТА НА ДИРЕКТОРОТОсновни задачи: Педагошката работа на директорот подразбира стручно насочување на работата на наставниците за реализацијата на одделни активности од животот и работата на училиштето. Инструктивната работа се состои во насочување, подучување, советување и фасилитирање.Цел: Планирање, организирање, водење, реализирање и контрола на воспитно образовната работа.

АДМИНИСТРАТИВНО – ОРГАНИЗАТОРСКА РАБОТАОсновни задачи:- Распределба на наставните предмети и задолженија во рамките на: структурни подрачја од внатрешната организација на училиштето, работата на стручните активи, работни тела, комисии и др.- Распределба на задолженија околу подготовка за почетокот на учебната година.- Организирање упис, прием на ученици и формирање на паралелки во прва година.- Спроведување куќен ред во училиштето и грижа за почитување на истиот.- Свикување седница на Наставнички Совет.- Увид во изработка на периодичната и завршната сметка.- Преземање мерки за воведување иновации во севкупната работа на училиштето.

Директор,

Стојче Андев

76


ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА ПОМОШНИК ДИРЕКТОР ЗА УЧЕБНАТА 2015/2016 ГОДИНА

Работните задачи предвидени за Помошник директор во училиштето, ќе ги реализира професор по математика со половина фонд часови.

По утврдување на општата состојба во училиштето и ученичкиот дом за остварување на воспитно-образовната дејност, Помошник директорот во оваа учебна година планира реализација на активности и содржини во следните подрачја на делување:

1. Учество во планирање, програмирање и организирање на воспитно-образовната работа во: - Изработка на Извештајот за реализација на воспитно-образовната работа, во учебната 2015/2016 година.- Учество во изработка на Годишната програма за работа на училиштето, во учебната 2016/2017 година.- Изготвување на предлог распределба на класните раководства и распределба на часови за учебната 2016/2017 година.- Допринос во креирање на програмата за класен час.- Допринос во креирање на програмата за родителски средби.- Изготвување на прегледи, анализи, извештаи, неопходни за следење на постигнувањата на учениците и реализација на активностите предвидени во годишната програма за работа на училиштето.- Изготвување на Полугодишен извештај за постигнувањата на учениците на крајот од првото полугодие од учебната 2015/2016 година.- Допринос во следење и реализација на Програмата за развој на училиштето.

2. Следење на реализацијата на наставно-воспитната и стручно-педагошката работа:- Следење, насочување и координирање на вон-наставните активности, вклучително и подготовките и реализацијата на планираните приредби по одредени поводи.

3. Непосредна интерна соработка со сите субјекти инволвирани во едукативниот процес (наставници, воспитувачи, стручна служба, родители):- Соработката со родителите или старателите на училиштето, Помошник директорот планира да ја остварува во текот на целата учебна година, преку индивидуални средби, за време на организираните родителски средби и на средбите на Советот на родители.- Посебен акцент и приоритет ќе биде ставен на соработката со наставниците, стручната служба и воспитувачите, при што се планира таа да биде поконзистентна, непосредна, конструктивна и насочена во функција на учениците како крајни консументи на производот од воспитно-образовната работа.- Планираниот квантум активности и успехот на нивната реализација во голема мера ќе зависи од воспоставената соработка со Директорот на училиштето, која ќе се остварува перманентно во текот на годината.

77


4. Увид во педагошката евиденција и документација:- Перманентно ќе се врши преглед на дневниците за работа, а по потреба и на главните книги, годишните и тематските планирања и

програми на наставно-воспитната и образовната работа.

5. Планирање и реализација на стручните тела во училиштето:- Помошник директорот ќе учествува во организација и реализација на седници на Советот на родители.- Преку јасно дефинирани активности и во договор и соработка со Директорот, ќе учествува во планирање и реализација на Советот на паралелката и Советот на годините.

6. Водење соодветна евиденција и документација:- Позначајните активности секојдневно ќе се евидентираат во работен дневник.- Ќе изготвува и друг вид евиденција и документација, доколку тоа го налагаат потребите и барањата во училиштето.

Наведените активности Помошник директорот ќе ги реализира во непосредна соработка, консултација и координација со директорот и други компетентни лица интерно и екстерно од училиштето.

Помошник директор,

Ренета Попоска

78


ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА ПСИХОЛОГОТ ЗА УЧЕБНАТА 2015/2016 ГОДИНА

Психологот ги извршува работните задачи за работното место Психолог утврдени со Правилникот за систематизација на работите и работните задачи на работниците во Училиштето.

Општите работни задачи на психологот во Училиштето се:- да придонесе за максимално активирање и напредување на учениците според нивните можности и способности.- преку користење и применување на психолошки и други научни достигнувања, да го подигнува нивото и квалитетот на воспитно-образовната дејност и да придонесе за ефикасно организирање на целокупната воспитно-образовна работа во Училиштето.

Работните задачи психологот во Училиштето ќе ги реализира преку стручна и методолошки заснована обработка на содржините од следните подрачја;

1. Планирање и програмирање на воспитно-образовната работа.Изготвување на програми и извештаи за својата работа.

2. Следење на воспитно-образовната работа во Училиштето.Индивидуално и групно следење на учениците во воспитно -образовниот процес, врз основа на нивните потенцијални можности и способности и карактеристики на нивната личност.Утврдување на влијанието на одредени фактори што го одредуваат успехот и однесувањето на учениците.

3. Изготвување на стручни материјали.Изготвување на психолошки досиеа за секој ученик поединечно. Изготвување на теми и предавања, анализи и истражувања за унапредување на воспитно- образовната работа во Училиштето.

4. Советодавно-консултативна работа.Работа со учениците и нивните родители-старатели, работа со наставно-воспитниот кадар, стручните служби и специјализирани установи во Градот и Републиката. Активностите од ова подречје се релизираат преку индивидуална и групна работа со учениците,советодавно-консултативна работа со родителите и соработка со наставно-воспитниот кадар и специјализираните установи.

5. Евиденција и документација.Водење на психолошка едвиденција и документација за сите ученици во Училиштето.

6. Професионална ориентација и советување на учениците и нивните родители.Користење на психолошки методи, форми и техники кои нудат адекватно и позитивно насочување на учениците и нивните родители, да ги разберат и да ги разрешат сопствените дилеми, подобро самозапознавање, професионално информирање и правилно одлучување.

79


7. Општостручно усовршување на воспитно-образовниот кадар.Соработка со наставно-воспитниот кадар, а посебно во доменот кој има специфична психолошка димензија.

8. Стручно усовршување.Читање на стручна литература, следење на стручни семинари и советувања и учество во психолошки здруженија.

За работата во учебната 2015/2016 год. психологот има изготвено Годишна оперативна програма.

Психолог,

Ленче Мишева

80


ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА ДЕФЕКТОЛОГОТ ЗА УЧЕБНАТА 2015/2016 ГОДИНАДефектологот планира реализација на цели и активности кои се предвидени во Годишната програма за работа и Програмата за развој на Училиштето.Акцент ќе биде ставен на тимската работа во решавањето на проблеми и задачи од заеднички интерес за учениците и Училиштето во целост.

Основна цел: Сестрана помош и поддршка во задоволување на едукативните и други примарни потреби на учениците,за нивно непречено остручнување и работно оспособување.

Работни задачи: Дефектологот во рамките на својата стручност и компетентност ќе превземе активности за реализација на следните планирани работни задачи:

1. Учество во планирање и програмирање на воспитно-образовната работа во Училиштето.- Учество во изработка на Годишната програма за работа на Училиштето, во учебната 2015/2016 год.- Допринос во креирање на програмата за класен час и во зависност од потребите изготвување целни теми.- Учество во изготвување прегледи, анализи, извештаи, потребни за следење на постигнувањата на учениците и реализација на активностите предвидени во училишната програма.- Допринос во следење и реализација на програмата за развој на Училиштето.

2. Следење на реализацијата на наставно-воспитната работа.- Непосредно следење на наставата преку посета на часови по теоретска и практична настава, во соработка со Директорот на Училиштето.- Како дел од стручниот тим, непосредно следење и учество во реализацијата на стручно-педагошката работа.- Педагошко-инструктивна работа со наставниците по теоретска и практична настава во однос на годишните планови, тематските и дневните подготовки.- Следење и реализација на воннаставни активности со непосредно учество во работата на АРТ-секцијата, Слоуфуд секцијата и учество во подготовки и реализација на приредби и хепенинзи по одредени поводи.

3. Планирање и програмирање на сопствената дефектолошка работа.- Изготвување Годишна програма од доменот на своето работење.- Изготвување Оперативна програма со месечни распределенија на предвидените активности со конкретизирање на теми и содржини.- Учество во изготвување индивидуални програми за работа со ученици со потешкотии во учењето.- Изготвување Извештаи за резултатите од доменот на своето работење.

81


4. Советодавно-консултативна работа со сите субјекти инволвирани во едукативниот процес (ученици, родители, наставници) и со стручни служби од други институции.

- Непосредна работа со ученици во решавање на проблеми од различна етиологија.- Остварување средби со родителите-старателите, континуирано и на сите нивоа.- Непосредната соработка со директорот на училиштето, останатите членови од тимот, наставниците по теоретска и практична настава и

воспитувачите од Ученичкиот дом.- Интензивирање и проширување на соработката со стручни служби од други училишта и институции.

5. Учество во професионалната ориентација и селекција на учениците.- Остварување контакти, средби и разговори со учениците, родителите и наставниците, од Посебните основни училишта.- Реализација целни средби и разговори со ученици, родители и стручни служби од Редовните основни училишта.- Информирање на ученици осмоодделенци/деветтоодделенци кои се со посебни образовни потреби, за задолжителноста од средното

образование и значењето од заокружување на нивниот образовен циклус.

6. Работа со учениците кои имаат потреба од дополнителна помош.- Вклученост во дополнителна настава по македонски јазик со цел тимска работа за описменување на ученици.- Индивидуална работа со ученици со посериозни проблеми во учењето (дисграфија, дислексија и дискалкулија) со посебен акцент на

учениците вклучени во работно оспособување.- Работа со ученици со проблематично однесување - ресоцијализација.

7. Водење и следење на соодветна евиденција и документација. - Изготвување дефектолошки досиеа за учениците од прва година.- Депонирање податоци од применетите дефектолошки инструменти и дефектолошкиот третман во кумулативно досие.- Евидентирање на тимски активности во дневник за таа намена.- Водење дневник за посета на час.- Водење педагошка евиденција и документација.

8. Изготвување стручни материјали од доменот на своето работење и делување.- Проучување, истражување и актуелизирање на проблеми од доменот на своето работење.- Испитување на способностите, ставовите, интересите и социјалните односи помеѓу учениците.- Реализација на предавања значајни за учениците и наставниците, со актуелни теми од доменот на своето делување.- Дисеминација на искуства и знаења од посета на стручни собири.

82


9. Стручно усовршување- Следење најнова литература.- Посета и активно учество на семинари.- Размена на искуства со колеги.

10. Иницирање и ангажирање во проекти од интерес за училиштето и учениците.- Учество во секцијата Слоуфуд, организација на настани и едукација за здрава храна.- Вклученост во ЕКО проек како член на ЕКО одбор, подрачје: уредување училишна зграда и во уредување на ЕКО катчето.

11. Учество во работата на стручните тела во училиштето.- Наставнички совет, совет на годините, совет на родители и др.

ГОДИШНА ОПЕРАТИВНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТАТА НА ДЕФЕКТОЛОГОТ ВО УЧЕБНАТА 2015/2016 ГОДИНА

Месечни распределенија на предвидените активности

Август- учество во изготвување на годишната Програма за работа на училиштето, во учебната 2015/2016 година;- изготвување годишен Извештај за работата на дефектологот, во учебната 2014/2015година;- изготвување годишен план и програма за работа на дефектологот, во учебната 2015/2016 година;- прием, професионална ориентација и почетно формирање дефектолошки досиеа за новопримени ученици;- педагошко-инструктивна работа со наставниците во однос на годишните планови и тематските подготовки;- активно учество на состаноци на различни нивоа;- инцидентни активности од педагошко-инструктивна работа произлезени во текот на месецот.

Соработници: директор, психолог, соц. работник, наставници и воспитувачи.

Септември- превземање на сите потребни мерки и активности за заштита од жолтица: миење раце на прв наставен час, едукативни разговори и предавања со сите ученици, родители и вработените во училиштето.- изработка преглед за запишаните ученици по класови, струки и занимања;- следење и евидентирање на редовноста на учениците;- прием и прифаќање на новопримените ученици, професионална ориентација и почетно формирање дефектолошки досиеа;- остварување средби со родители-старатели и земање податоци од значење за учениците, односно за нивниот понатамошниот дефектолошки и друг потребен третман;- третирање ученици со проблеми од адаптибилна етиологија;

83


- депонирање дополнителни податоци во дефектолошките досиеа, значајни за понатамошното следење и помагање на учениците во едукативниот процес;- педагошко-инструктивна работа со наставниците во однос на планирањето и реализацијата на вон-наставните активности, тематските и дневни подготовки;- учество во работата на Слоуфуд секцијата;- учество во работата на АРТ-секцијата;- соработка со воспитно образовниот кадар и размена на мислења, идеи и предлози од интерес за учениците.

Соработници: директорот, стручен тим, наставници, воспитувачи, надворешни соработници.

Октомври- едукативни предавања за учениците сместени во ученичкиот дом на тема: „Шугавост и вошливост-превенција и заштита“;- посета на час и следење на сите сегменти од неговата реализација;- тимска работа со ученици со потешкотии во читање и пишување;- стручна и дидактичка помош на наставници – приправници;- следење на интерреакциските односи помеѓу учениците за време на час, одмор и за време на слободните активности;- следење и евидентирање на редовноста на учениците;- индивидуални советодавни разговори со ученици со проблематично однесување; - селектирање на ученици на кои им е потребна дополнителна помош во процесот на учење;- изготвување оперативни програми за започнување на индивидуална работа со ученици;- индивидуална и тимска работа со ученици кои имаат потешкотии во читањето и пишувањето, во соработка со наставник по македонски јазик и литература;- продолжува соработката со наставниците и воспитувачите, во континуитет;- средби со родители-старатели, во зависност од потребите;- учество во работата на АРТ-секцијата и Слоуфуд секцијата-организација на V Фестивал на фигури од овошје и зеленчук.

Соработници: директор, стручен тим, наставници и воспитувачи.

Ноември- дисеминација на стекнати знаења од учество на симпозиум на тема „Унапредување на квалитетот на животот кај деца и млади“.- посета на час и следење на сите сегменти од неговата реализација;- започнување со примена на соодветни дефектолошко-дијагностички тестови кај учениците од прва година;- следење на успехот, редовноста и поведението на учениците;- индивидуална и тимска работа со ученици со потешкотии во читање, пишување и учење;- соработка со наставниците и воспитувачите за начинот на работа со проблематичните ученици;- соработка со класните раководители и одговорните наставници и воспитувачи, по секции;- по потреба, средба сородители-старатели;

84


- учество на Наставнички совети и Совети на годината.- остварување на контакти и соработка со лица и институции од интерес за училиштето;- учество во работата на АРТ-секцијата и Слоуфуд секцијата.

Соработници: директор, стручен тим, наставници, воспитувачи и надворешни соработници.

Декември- во рамките на Арт секцијата, учество во подготовки и реализација на изложба–презентација на ученички творби;- учество во креативна работилница, хепенинг, продажна изложба на ракотворби;- посета на час и следење на сите сегменти од неговата реализација;- континуирано тестирање ученици;- следење на интеракциските односи помеѓу учениците и наставниците;- индивидуална и тимска работа со ученици со потешкотии во читање, пишување и учење;- соработка со наставниците и воспитувачите за начинот на работа со ученици со проблеми во совладување на наставните содржини;- по потреба, средба со родители-старатели;- соработка со класните раководители;- присуство на состаноци на различни нивоа;- анализа на резултатите од постигнатиот успех на учениците, на крајот од првото полугодие.


Јануари- средување педагошка евиденција и документација;- средување на ученичките досиеа;- анализа на успехот и поведението на учениците од првото полугодие на учебната година;- индивидуални советодавни разговори со учениците кај кои постигнатиот полугодишен успех не задоволува, односно не е во корелација со нивните психо-физички способности и можности;- пресек и анализа на постигнатите резултати од индивидуалната работа со учениците во предходниот период;- остварување средби и контакти со родители-старатели на ученици чиј успех и поведение, не задоволуваат;- следење стручна литература и размена на искуства со колеги. Соработници: стручен тим и наставници.

Февруари- учество во креативна работилница, хепенинг, продажна изложба на ракотворби;- посета на час и следење на сите сегменти од неговата реализација;- следење на однесувањето на учениците за време на одмор и за време на слободните активности;- индивидуално тестирање на учениците од прва година;- индивидуална и групна работа со учениците, континуирано;

85


- остварување контакти и соработка со други установи и институции;- организирање и одржување предавања и трибини од областа на здравственото воспитување на учениците.

Соработници: директор, стручен тим и надворешни соработници.

Март- учество во креативна работилница, хепенинг, продажна изложба на ракотворби;- посета на час и следење на сите сегменти од неговата реализација;- континуирано тестирање ученици;- следење на учениците за време на слободните ученички активности;- индивидуална и тимска работа со ученици со потешкотии во читање, пишување и учење;- соработка со наставниците и воспитувачите во зависност од потребите;- средби со родители – старатели;- присуство на состаноци на различни нивоа;- организирање и одржување предавања и трибини од областа на етика и морал;- евиденција и евалуација на резултатите од постигнатиот успех на учениците на крајот од третото тромесечје.


Април- посета на час и следење на сите сегменти од неговата реализација;- во рамките на професионалната ориентација, остварување контакти и средби со колегите и учениците

(осмоодделенци/деветтоодделенци) од посебните и редовните основни училишта во Републиката.- прифаќање на ученицитеод VIII и IX одд. од ПОУ кои би го посетиле нашето училиште и запознавање на истите со струките и

занимањата за кои тие можат стручно и работно да се оспособат.- прифаќање студенти од Институтот за дефектологија кои во континуитет го посетуваат нашето училиште и нивно запознавање со

поставеноста и организацијата на установата;- индивидуална и тимска работа со ученици со потешкотии во читање, пишување и учење;- континуирано следење на учениците за време на наставата и воннаставните активности;- во рамките на Арт секцијата, учество во подготовки и реализација на манифестацијата „Тука сме, заедно сме, можеме повеќе“.

Соработници: Стручен тим, наставници, воспитувачи и надворешни соработници.

86


Мај - во рамките на Арт секцијата, учество во подготовки и реализација на изложба – презентација на ученички творби;- учество во креативна работилница, хепенинг, продажна изложба на ракотворби;- продолжуваат активностите поврзани со професионалната ориентација на учениците од осмо/деветто одделение;- остварување контакти и средби со колегите и учениците (осмоодделенци) од посебните и редовните основни училишта во Републиката.- прифаќање на учениците (осмоодделенци) од ПОУ кои би го посетиле нашето училиште и запознавање на истите со струките и занимањата за кои тие можат да се оспособат;- следење на успехот, редовноста и поведението на учениците;- индивидуални и групни разговори со проблематични ученици;- тестирање на преостанатите ученици и докомплетирање на дефектолошките досиеа, за сите ученици од прва година;- организирање и реализација на еднодневна екскурзија со членовите од Slow Food секцијата;- следење стручна литература.

Соработници: стручен тим, наставници и надворешни соработници.

Јуни - евалуација и анализа на резултатите од индивидуалната работа со учениците во текот на учебната година;- анализа на резултатите од постигнатиот успех и поведение на учениците на крајот од учебната година;- учество на Наставнички совет и Совет на годината;- прием на документи за запишување ученици за следната учебна година;- средување на педагошка евиденција и документација;- остварување на контакти и соработка со лица и институции, од интерес за учениците и училиштето; - во зависност од потребите, изработка на анализи, извештаи и други работни задачи по налог на директорот.

Соработници: директор, стручен тим, наставници и надворешни соработници.

Дефектолог,

Христина Ивановска

87

Годишна програма на ДСУ за рехабилитација и образование „Св.Наум Охридски“ - Скопје за учебната 2015/2016 година

ГОДИШНА ПРОГРАМА ЗА РАБОТА НА СОЦИЈАЛНИОТ РАБОТНИК ЗА УЧЕБНАТА 2015/2016 ГОДИНА

Социјалниот работник ги извршува работата и работните задачи за работно место социјален работник утврдени со систематизацијата на работите и работните задачи на работниците од Училиштето.

Глобалните задачи на социјалниот работник во стручната служба на училиштето се:

- Да учествува / да допринесе во планирањето и програмирањето на воспитно – образовната работа во училиштето;- Да придонесе во унапредување на превентивната работа на социјалните проблем кај учениците и нивните семејства со организирање на информативно-едукативни и соодветни активности;- Да го открива и професионално да го следи развојот на учениците со ризик, пред се во однос на учењето и поведението;- Да врши социјална работа со ученици кои манифестираат асоцијално однесување и психо-социјални отстапувања;- Да придонесе во организацијата на исхраната на учениците, а посебно за учениците од училишниот дом;- Посета и контакти со родители и старатели на учениците;- Да контактира со стручните служби при МЦСР-Скопје и во Републиката, размена на информации за учениците со стручните служби во Градот и Републиката;- Посета и контакти со СОУ во Градот и Републиката за запишување на учениците во нашето училиште;- Соработка со наставно-воспитниот кадар, а посебно со воспитувачите во Училишниот дом;- Водење евиденција и документација за сите ученици во Училиштето.

Социјален работник,

Љупчо Расолковски

88


Годишна програма за работа на Училишниот одбор при ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“ за учебната

2015/2016 година

Училишниот одбор ќе одржи толку седници колку што налагаат потребите и динамиката на работа во училиштето. На своите седници Училишниот одбор планира да работи на:- Носење на интерни правни акти неопходни за нормално функционирање на училиштето. - Усогласување на Статутот на училиштето со законските решенија и подзаконските акти. - Усвојување на Предлог Годишната програма за работа на училиштето и Извештај за работа на училиштето. - Реална проценка и донесување предлог Финансов план на училиштето. - Усвојување на Извештај за извршен попис на средства и нивни извори.- Усвојување на предлог на Завршна сметка за 2015 година. - Усвојување на Годишен план за набавки од мала вредност за фискалната 2016 година. - Интензивирање на комуникацијата со општествената и локалната заедница.- Следење на квалитетот, напредокот и резултатите на учениците. - Поддршка и обезбедување на професионалниот развој на наставниците. - Грижа за детските права на учениците. - Грижа за здравјето на учениците. - Одлучува по приговори и жалби на ученици, родители односно старатели на ученици и вработени во училиштето (доколку вакви приговори и жалби има). - Разгледува и други прашања утврдени со Статутот на училиштето.

Приоритети во работа на Училишниот одбор се:

- работа на УО во функција на создавање на услови за изведување на современа и квалитетна теоретска и практична настава во училиштето која ќе им овозможи на учениците со посебни образовни потреби да се здобијат со трајни и применливи практични знаења и вештини, неопходни за подобро и поефикасно продолжување на својот живот и за полесно адаптирање на пазарот на трудот; - подобрување на училишната клима.

89


Програма за работа на Советот на родителипри ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“ - Скопје

за учебната 2015/2016 год.

Советот на родители при ДСУ за рехабилитација и образование „Св. НаумОхридски“ – Скопје ги разгледува прашањата од животот и работата на училиштето и ученичкиот дом, успехот, поведението и редовноста на учениците, како и дава мислење за подобрување на истиот. Меѓу другото, Советот на родители се грижи за подобрување на условите за воспитание и образование, обезбедување на парични и материјални средства преку разни видови на спонзорства, за осовременување на наставата, изведување на ученички екскурзии, награди за учениците, односно за севкупно подобрување на условите за работа. Советот на родители се грижи за обезбедување на средства за ученици кои се социјално загрозени како и за други работи кои се од интерес за училиштето и училишниот дом.1. Разгледување на успехот, поведението и редовноста на учениците. Успехот, поведението и редовноста на учениците ќе се разгледува најмалку на секои три месеци, за што Советот ќе дава свои заклучоци и предлог мерки за подобрување на истиот. 2. Активности од културно забавниот живот на учениците. Советот на родители предлага да се продолжи со издавањето на училиштен весник, во чија изработка ќе учествуваат ученици од сите години во соработка со наставници и Директорот на училиштето, да се подобри квалитетот на ужината, да се зголеми фондот на часови по спорт и спортски активности и по можност да се изведуваат повеќе екскурзии и дополнителни слободни активности.Советот предлага да се организираат посети на културни настани, спортски натпревари, хуманитарни концерти и сл. Советот на родители ќе учествува и ќе помогне да се овозможи поинтензивна работа на драмската, литературната секција, ритмичка секција, организирање на спортски натпревари на ниво на училиште и сл. 3. Финансиска поддршка и донации. - Советот на родители активно ќе учествува во прибирање на финансиска помош (донации) за реализирање на следните цели:- Опремување на работилниците за практична настава; - Поставување на заштитни фолии на прозорите во училниците;- Набавка на спортски реквизити;- Организирање и реализација на научно - наставни екскурзии за учениците и наставниците. 4. Друга соработка и активностиСоветот ќе обезбеди соработка со одредени Државни институции, приватни фирми, невладини организации, странски амбасади со цел за поуспешно реализирање на наставните планови и програми т.е подобрување на работната клима како за учениците со посебни образовни потреби така и за наставно воспитниот персонал.

90


Годишна програма за воспитно образовна работа во Ученичкиот домво учебната 2015/2016 г.

Ученичкиот дом функционира како училишен сегмент чија намена е: прифаќање, згрижување, и воспитување на ученици од другите општини во Републикава, кои учат во Училиштето. Притоа, воспитната работа континуирано ја следи реализацијата на образовната дејност.

За поуспешна реализација на основната дејност и во оваа учебна година се планира учениците да бидат поделени во воспитни групи со кои ќе работат пет воспитувачи. Воспитната работа ќе се реализира според програмата подготвена од Бирото за развој на образованието, со одредени дополнувања, иницирани од индивидуалните потреби на учениците.

Воспитната работа се остварува преку пет воспитно - образовните подрачја:

I. Физичко и здравствено воспитание и формирање на хигиенски навики

Целта на ова воспитание е формирање, негување и развивање на здравствено-хигиенските навики кај учениците и правилен психофизички развој.

Задачи:- грижа за здравјето на учениците,- развивање и јакнење на организмот,- развивање на здравствено-хигиенски навики,- зголемување на отпорноста против разни заболувања,- запознавање со улогата на крводарителството,- поттикнување на креативни активности (спортови, натпревари).

Форми на реализација:- навикнување на основните хигиенски навики- навикнување на културно однесување при јадење- укажување на правилна исхрана- потттикнување на активност односно занимавање со некој спорт- предавања од стручни лица (лекари).

II.Интелектуално воспитание:

Целта на ова воспитание е да ги оспособи учениците да запознаваат, откриваат, бараат вистини, како и да се формира личен одговорен однос кон вистината.

91


Задачи:- да ги развива мотивите за учење,- да се запознаваат учениците со формите и методите на учење,- да усовршуваат знаења, учења и навики,- развивање на позитивни ставови кон трудот и учењето.

Форми на реализација- запознавање на учениците со техниките на учењето,- запознавање на учениците со условите за учење,- утврдување соодветно време за учење, одредување на неговото времетраење,- создавање оптимални услови за учење,- развивање способности за самостојно проверување на резултатите,- укажување помош на ученици коинеможат самостојно да ги решат поставените задачи.

III.Естетско воспитание:

Ова воспитание има за цел да го развие естетскиот вкус кај учениците,да развие кај нив способност за вреднување на убавото, да ги поттикне естетските творечки способности на учениците.

Задачи:- да се формира и развива естетски вкус,- да ги поттикнува творечките способности за создавање на убаво,- да развива естетска култура,- способност за оценување на убавото во природата,- способност за внесување на убавото во практичниот живот.

Форми на реализација:- уредување на домските простории (соба, занимална и сл.),- уредување на домската околина,- организирање на посети на кино претстави, театар, концерти и др.,- организирање на интересни групи,- организирање разговори за естетско облекување, нега на коса, тело,- организирање разговори за естетско уредување на станот и работните простории.

92


IV.Работно воспитание и општествено корисен труд

Целта на ова воспитание во ученичките домови е учениците да го сватат значењето на трудот како извор на сите вредности и кај нив да се формира позитивен однос кон физичкиот труд.

Задачи:- да се формираат работни навики кај учениците,- сваќање на физичкиот и умствениот труд,- поврзување на теориските со практичните знаења,- формирање работна култура,- развивање смисол за чување на матерјалните вредности на домот.

Форми на реализација:- уредување на домските простории (соба , занимална и сл.),- уредување на дворот ( косење трева, кроење ружи, садење цвеќиња),- помош на домаќинот околу поправка на инвентарот.

V. Граѓанско воспитание

Задачи- запознавање со највисоките човечки индивидуални и општествени вредности,- запознавање со начинот на однесување во секојдневниот живот,- запознавање сокритериумите за оценување на моралните и неморалните постапки.

Форми на реализација:- истакнување на хуманите вредности: одговорност, праведност, приватност, авторитет и идол, како и дисциплинираност,

самодисциплинираност, почитување на сопственото и достоинството на другите,- негување на добри меѓучовечки односи во воспитните групи, во формалните и неформалните групи и домот како целина,- улогата и значењето на избирањето на луѓе со овластена положба - избори и власт, организирање расправи за актуелни политички и етички

дилеми и развивање на критички однос кон нив.

Со реализација на предвидените наставни содржини се очекува учениците да стекнат повеќе знаења и умеења, да формираат здраствено - хигиенски навики позитивни карактерни особини на личноста, со што полесно ќе се интегрираат во општеството.

Актив на воспитувачи

93


Програма за реализација на ученички екскурзии

Во оваа учебна година планирани се:

есенска екскурзија на падините на Водно, со време на реализација во прва половина на октомври 2015 година;

пролетна екскурзија со посета на Зоолошката градина, која ќе се реализира во првата половина на мај 2016 година;

еднодневна екскурзија во Дојран/Охрид во организација на секцијата Слоу фуд;

дополнителни екскурзии зависно од донациите и расположливите средства за нивна реализација.

94


Програма за општествено - хуманитарна работа и програми за грижа за здравјето на учениците

Во програмите за општествено - хуманитарна работа и грижа за здравјето на учениците, се вклучени следните планирани активности на училиштето:

Активност Време на одржување Место на одржување Носител на

активностБрој на

вклучени ученици


Предавања за превенција од

преносливи заболувања

(жолтица, шугавост,

вошливост и др.)

Септемвр

и, ноември, февруари и

ДСУ за рехабилитација и образование „Св.Наум

Охидски“-СкопјеДефектолог

За сите ученици во

училишт

Предавања за превенција од преносливи

заболувања (жолтица, шугавост, вошливост и др.)

Креативна работилницаХепенинг

Декември, февруари март и мај 2015/2016

ДСУ за рехабилитација и образование „Св.

НаумОхидски“-Скопје

Розе Стојановска Жана Божиновска Христина ИвановскаНаставници ученициродители 20

Продажна изложба на ракотворби

V Фестивал на фигури од овошје и зеленчук „Сочни

фигури“

16 октомври2015

ДСУ за рехабилитација иобразование

„Св.НаумОхридски“ -Скопје

Slow Food „Св.Наум

Охридски“, наставници и вработени од

ДСУ„Св. Наум Охридски“

20 учениц

и членови на

Изработка и изложба на фигури од овошје и

зеленчук и промоција и наградување на победниците од

изложбата

Форуми: „Предавање за

поттикнување на свеста за

важноста на здравата исхрана“

Октомври-Ноември

ДСУ за рехабилитација иобразование

„Св.Наум Охридски“ –

Скопје

Slow Food „Св.Наум

Охридски“, наставници и вработени од

ДСУ„Св. Наум Охридски“

130

Презентација и разговор за здравите навики во исхраната, едукација, култура и хигиена при

исхраната

95


Годишна програма за професионална ориентација и советување на учениците во ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“ - Скопје

за учебната 2015/2016 год.

Идентификациони податоци:Годишна програма за професионална ориентација и советување на учениците во ДСУ за рехабилитација и образование „Св.Наум Охридски“- Скопје за учебната 2015/2016 год.Програмата е изработена за да се реализира со учениците кои се школуваат во училиштето.

Цел и работни задачи на програмата за Професионална ориентација и советување на млади:Целта на програмата е да ги насочи учениците да ги разберат сопствените дилеми, да им се помогне во решавање на истите за подобро само запознавање, професионално информирање и правилно насочување.

Задачите на програмата ќе бидат насочени кон:1. Планирање, програмирање и реализирање на работата за Професионална ориентација и советување на млади Изготвување на програма, извештаи, брошури, проспекти.2. Изготвување на стручни материјалиИзготвување на досиеа за сите новопримени ученици во кои ќе бидат разработени интелектуалните, емотивните, психо-физичките и социјални карактеристики на учениците.Писмени анализи и истражувања за одредени состојби.3. Следење на воспитно- образовната работаКонтинуирано следење на учениците во наставата и воочување на ефектите од спроведените промени. Допринос во реализацијата на воннаставните активности и воспитната работа.4. Работа со ученициСледење, проценување и развој на младата личност, Решавање на личните проблеми на учениците,Помош на учениците во стекнување на самодоверба и самозапознавање,Давање потребни информаци на учениците секогаш и во секое време.5. Работа со родителиИндивидуални средби,Советодавна работа со семејството,Групна форма на работа со родители со слични проблеми, Соработка со совет на родители.6. Работа со наставно воспитен кадарКонсултации за проблеми во наставата и проблемите на учениците.Учество во планирање и реализација на часовите на класното раководство и слободните ученички активности,

96


Работа со стручни служби во градот и Републиката:- Завод за ментално здравје на деца и младинци,- МВР - одел за малолетничка деликвенција,- Домови за деца без родители и домови семејства,- Домови за ученици со асоцијално однесување,- Центар за социјална работа и- Посебни основни училишта во градот и Републиката.7. Соработка со социјални партнери- Биро за вработување,- Здруженија на занаетчии,- Заштитни организациии- Мали и средни претпријатија.

Кадровско материјални услови за реализација на програмата:1. Носител на програмата:Мишева Ленче – училиштен психолог2. Место и реализација на програмата:Програмата ќе се реализира во училиштето, ученичкиот дом и во сите установи, институции и социјални партнери со кои соработува училиштето.3. Материјални и технички услови:Материјално-техничката поддршка ќе ја обезбеди училиштето и МОН.

Соработници:1. За внатрешно советување: Директорот на училиштето,Останатите членови на стручната служба, Наставно- воспитниот кадар во училиштето.2. За надворешни соработници:Основните и средни училишта со кои соработуваме, Министерството за образование и наука,Локалната самоуправа,Агенцијата за вработување,Советувалишта, ученички домови и институции за развој и згрижување на младиот човек и др.Стратегии:Во реализацијата на програмата и остварувањето на нејзините цели и задачи ќе се употребуваат сите стратегии (форми, методи и техники) кои нудат адекватни и позитивни решенија (индивидуални и групни методи, дијалошки, дескриптивни, визуелноакустични, предавања, трибини, анализи, психолошки инструменти, скали на процена, прашалници, интервјуа, дискусии и др.

97


Ориентационен план и програма за работа на училишниот психолог за професионална ориентација и советување на учениците во ДСУ за рехабилитација и образование „Св. Наум Охридски“ - Скопје

Ред. број Содржини и активности Цели Стратегија

( методи и форми)Носители и

соработнициВременскадимензија

Очекувани ефекти

1 Изготвување на планот и програмата за ПО

Документирано и планско работење

-Анализа-Синтеза-Договарање

Училишен психолог Август Септемвти

Документи, планови и ориети за работа

2 Промовирање на програмата на сите нивоа

Субјектите да се запознаени со целите, задачите и активностите поврзани со ПО

-Индивидуална,-Групна,-Дијалози,-Разговори,-Писмена.

Училишен психологСептемви ,октомври и по потреба во текот на целата година

Информирање и воспоставување на соработка

3 Водење на ученички досиеа

Следење на професионалниот развој на ученикот

-ДескриптивнаУчилишен психолог

Во текот на целата година

Запознавање на ученикот (способности, желби, амбиции )

4

Следење на литература и стекнување на знаења за ПО и советување на млади-семинари-обуки

Стекнување на знаења, надградување и проширување на истите

-учење-читање-семинари-консултации-анализи

Училише нпсихолог, училишен дефектолог, социјален работник и раководители на паралелките

Континуирано во текот на целата учебна година

Усовршување

5Соработка со внатрешнит есубјекти (директор, училишен дефектолог, наставен кадар)

Систематско договарање, анализирање и конципирање на активности, проблеми и содржини од ПО

-Дискусија-Анализа-Синтеза-Дијалок-Прашалник-Извештаи-Програми

Училишен психолог, директор, училишен дефектолог, социјален работник и наставници

Континуирано во текот на целата учебна година

Воспоставување на целосна соработка со прифаќање нацелите и задачите на ПО

6

Соработка со наставниот кадар-идентификување и процена на проблеми кај ученици или група,-изготвување на матерјали и стратегии за наставен час-примена на прашалници, листи, евиденции за потребите на ПО

Професионално усовршување во наставата-оспособување за соработка на релација наставник- ученик-семејство-соработка со училишни психолози

-индивидуална-групна-монолошка-дијалошка-фронтална-користење на инструменти-интервју-писменисказ

Училишен психолог, директор, дефектолог, наставници Континуирано преку

целата учебна година

Подобрување на воспитно- образовната работа-вклучување на наставниот кадар во процесот на ПО

98


7Соработка на училишниот психолог со носителите на слободните ученички активности

Информирање на учениците за струките и занимањата во училиштето-развивање на индивидуални желби, интереси, афинитети

-прашалици-интервјуа-разговори-натпревари

Училиштен психолог Стручни служби СоработнициСоцијални партнери

Континуирано во текот на целата учебна година (регрутирање на ученици на почетокот на двете полугодија)

Истакнување на желбите, интересите, способностите, социјализација, само проценка, оформување на професионални проценки

8

-Активности со „проблематични ученици“-проблеми во учењето-адаптација-лични проблеми-семејни проблеми-социјализација

Советување со цел решавање на проблемот преку-самозапознавање-определба-адаптација

-прифаќање-идентификација-монолог-дијалог-групна работа-скали на процена-анализа-следење

-училиштен психолог-наставници-родители-надворешни соработници-стручна служба во училиштето

Континуирано преку целата учебна година

Решавање на проблемот или новонастанатата ситуација-самозапознавање-иформирање-адаптација-ПО

9

Водење администрација- досиеа на учениците- ученичка администрација- подготовка на материјал за работа и соработка- писмена комуникација со субјекти

Документирање на важни стратегии и активности

Училиштен психолог и сите субјекти според активностите

По потреба и за секоја активност

Неопходна писмена комуникација следењеи евидентирање

10

Изработка на маркетинг материјал- информативен материјал- флаер- плакат- CD- видео презентација

Информативен матерјал за потребите и целите на ПО-информирање и регрутирање на ученици од ОУ

-Визуелен-Печатен-Видео матерјал

-стручна служба-директор-внатрешнии надворешни соработници-наставници-спонзори

Второ полугодие(по потреба и во друг период)

Матерјал за ПО Представување на училиштето пред други социјални партнери

11 Денови на посета на „Отворена куќа“

Популаризација и запознавање со струките и занимањата, практичната и теоретската настава и сместувањето во ученичкиот дом

-дискусија-визуелен приказ маркетинг материјал за училиштето

Училиштен психолог, директор, дефектолог, социјален работник, соработници од ОУи други соработници

Второ плоугодие

Посоодветна професионална определба

12 Активности на воспоставување на врски

Воспоставување – зајакнување на соработката со социјалните партнери

-дијалог-посета-печатен матерјал

-стручна служба-менаџерски тим

Континуирано преку целата учебна година

Стекнување на трајни врски

99


13Анализа на пазарот на трудот за потребите од струките застапени воучилиштето

Следење, анализирање иПрилагодување на состојбите и потребите на пазарот на трудот

- комуникација- анализа- синтеза- размена на информации- прашалници- интервјуа

- Стручна служба- Менаџерски тим- Завод за вработување- Социјални партнери

Континуирано преку целата учебнагодина

Следење, адаптација иПрилагодување на наставните содржини кон потребите на пазарот на трудот. Соработка со МОН

14 Активности при упис на ученици во прва година

Соодветен избор на профил

-дијалог-анализа-психолошки

техники

Училиштен психолог Комисии

На крајот на учебната година (период на уписи)

Правилен избор на струка-занимање

15

Активности при напуштање на училиштето-Групни активности (посета на претпријатија)-Индивидуални активности (вработување , алтернативни можности)

Подготовка на ученикот за пазарот на трудот

-монолошка-дијалошка-трибини-дискусии

Училиштен психолог Надворешни соработници

Второ полугодие Постигање на целите и задачите на ПО

100


КОДЕКС ЗА ОДНЕСУВАЊЕ НА НАСТАВНИЦИТЕ И СТРУЧНИТЕ РАБОТНИЦИ

1. Основни норми и начелаОпределувајќи се за професијата просветен работник наставникот и стручниот работник треба да имаат јасна слика за својата положба и

улога во училиштето и општеството, да ги знаат своите права и одговорности и разноликоста на задачите, да бидат флексибилни личности кои ќе знаат да работат со поединци и група, да се прилагодуваат на новите барања и да го користат сето свое професионално знаење и умеење.Во својата професионална работа, наставникот, односно стручниот работник, се обврзува:

- својата професија да ја врши совесно, одговорно и хумано;- воспитанието и образованието да му претставува највисок императив во неговото професионално однесување; да

ја чува честа и благородните традиции на професијата просветен работник;- при вршење на својата професија не смее да прави дискриминација заснована на пол, раса, боја на кожата, национално и социјално

потекло, политичко и верско уверување, имотна и општествена положба;- да ја почитува личноста на своите ученици, нивните родители и своите колеги.

2. Професионалниот лик на наставникот, односно, стручниот работникНаставникот, односно стручниот работник треба:- да биде стручен за работата што ја врши и да има визија за неа;- да има современа општо-етичка и општо-културна изграденост и педагошки осет;- постојано да се ангажира за што поквалитетно и поефикасно планирање и реализирање на наставата со коректност, сигурност, одговорност

и прецизност, објективност и непристрасност, начелност и доследност во своето однесување;- да ги почитува законските одредби и одлуките на органите во училиштето и пошироко;- секогаш и секаде да внимава на својот говор кој треба да е литературен, јасен и достоинствен;- секогаш да служи за пример со својот изглед, однесување и да гради културни и естетски навики кај своите ученици;- да внимава на својот морален лик;- да има одговорен однос кон сретствата и условите во кои или со кои ја реализира својата дејност;- својата работа во образовната дејност да не ја злоупотребува за лична корист, при што не смее да прифаќа подароци, бесплатни услуги

или награди кои можат да ја доведат во прашање неговата автономност, професионалност, кредибилитет и достоинство;- да биде личност во која може да се има доверба со нејзината непосредност, авторитативност, колегијалност, тактичност, хуманост и

разбирање на другите и која во училиштето и работната средина има углед како работник и човек;- постојано да работи на своето стручно-педагошко усовршување, преку користење на стручна литература, посета и активно учество на

семинари, размена на искуства со колеги и друго.Секој наставник како стручен за определена област и одговорен за создавање на интелектуален потенцијал и етичка ориентација треба:- севкупниот свој потенцијал и ангажман да го мобилизира за афирмација на својот предмет;- да иницира и да се ангажира во развојни и други проучувања и проекти во Училиштето и надвор од него.

101


3. Наставникот и часотИзвршувајќи ја својата работа наставникот:- треба навреме да го започне часот;- треба редовно да го евидентира часот и отсутните ученици;- да нема пореметување на планираната работа на часот со соопштенија, разговори и посети;- добро да го планира секој наставен час, за да овозможи позитивна, поттикнувачка, опуштена и срдечна работна атмосфера и ангажирање

на сите ученици за постигнување максимум од зацртаната цел до крајот на часот;- часот треба да го изведува според современата наставна технологија, со умешно вклучување и водење на учениците, квалитетно

поучување и рационална организација на наставата.

4. Наставникот, односно стручниот работник и ученикотНаставникот, односно стручниот работник кон учениците се однесува како кон субјекти и соработници со примена на постапки кои се во духот

на современите педагошки норми, при што:- ја почитува личноста на секој ученик;- професионално и чесно се однесува кон секој ученик и е праведен и хуман, објективен и непристрасен, одмерен и доследен без оглед на

возраста, полот, верата, националноста, расата и општествено-економската положба;- со учениците избегнува стил на комуницирање и појави недолични за професијата што ја извршува;- верува дека секој ученик може да научи и должен е на секој ученик тоа да му го овозможи;- не смее да има догматски пристап кон наставните содржини и секогаш ја поттикнува и негува самостојноста, критичноста и

индивидуалноста на ученикот, преку методи на активна настава;- ги познава методите на учење и ги оспособува учениците за самостојно учење;- го учи ученикот како да ги самооценува сопствените постигнувања;- го оценува реално знаењето на ученикот со изградени критериуми со што се труди да го открие степенот на знаењето кај ученикот, а не да

бара празнини, односно незнаење, и притоа редовно го информира ученикот;- бара ученикот навремено и квалитетно да ги извршува своите задачи;- не смее да ги омаловажува и навредува учениците;- кон учениците не смее да пројавува агресивност, нетолерантност, желба за доминација, апатичност, некомуникативност, болна

самоувереност, болна амбициозност, ослабени позитивни механизми на однесување и сл.;- никогаш не го казнува ученикот телесно, не го малтретира психички и не се служи со заплашувања, уцени, заканувања и други форми на

негативно однесување;- избира и води воннаставна активност во која се смета за најинвентивен и преку која ќе им овозможи на учениците да ги задоволат своите

интереси и да ги развиваат своите таленти;- ги познава социјално-економските и други услови во кои учениците живеат и учат;- должен е редовно да им помага на учениците кои заостануваат во совладувањето на наставата;- бара од учениците уредно, пристојно и дисциплинирано однесување и на секов вид на девијантно однесување реагира со укажување;- должен е да го сослуша секој ученик кога ќе му се обрати за совет или помош во решавање на личните проблеми и да му помогне или да

102

Годишна програма на ДСУ за рехабилитација и образование „Св.Наум Охридски“ - Скопје за учебната 2015/2016 годинаго упати на стручна помош кај компетентни лица во или надвор од училштето;

- во работата со учениците не ги изразува своите политички убедувања и определувања и не дозволува пропагирање на било какви политички или теснопартикуларни идеологии (од политичка, националистичка, верска или друга природа);

- со личен пример и со сите средства се бори против причинителите на болестите на зависности и другите негативни појави -дрогата, алкохолот, пушењето, криминалот и сл.;

- меѓу учениците постојано гради односи на другарство, меѓусебно разбирање, соработка и почитување.

5. Наставникот, стручниот работник и родителотНаставникот, односно стручниот работник е во постојана комуникација со родителите и при тоа:- се грижи соработката со родителите да биде што понепосредна и поефикасна;- го поттикнува интересот и ангажирањето на родителите во решавањето на проблемите со учениците;- за прашањата од личниот и семејниот живот води сметка за потполна дискреција;- со целосно внимание и одговорност, како и со нужен педагошки и културен такт се однесува кон оние родители кои не пројавуваат нужен

интерес за соработка и недоволно се грижат за однесувањето на своите деца;- навремено и објективно ги информира родителите, ги почитува аргументите на родителите и бара соработка и ангажман на родителите во

решавање на проблемите;- упатува на помош од компетентни лица и установи кога тој не е во состојба да помогне.

6. Меѓусебен однос на наставниците и стручните соработнициЗа ефикасно и воспитно-образовно формирање на учениците како и во интерес на угледот и достоинството на професијата и училиштето,

наставникот, односно стручниот работник е должен да се грижи и да придонесува за градење и развивање на позитивни и професионални коректни односи со своите колеги при што:

- е должен да го почитува секој свој колега, со што се обезбедува услов за креативност и конструктивна работа;- меѓусебната соработка ја темели врз договарања, разменување на искуства, одлучување и совесно и ефикасно извршување на

договорените задачи;- во комуникацијата со учениците, родителите и со други лица, ја цени стручноста и достоинството на своите колеги и се воздржува од

изнесување на слабости и озборувања;- во личен разговор добронамерно и без тенденциозност укажува на слабостите на својот колега со што го штити угледот на професијата и

Училиштето;- ги почитува и спроведува ставовите и одлуките на мнозинството изградени врз слободна и јавна расправа;- солидарен е со својот колега, особено кога станува збор за решавање на социјални и здравствени проблеми;- им помага на младите колеги пренесувајќи им го своето педагошко и стручно искуство и знаење.

7. Наставникот, односно стручниот работник и училиштетоНаставникот односно стручниот работник додека се наоѓа во училиштето е на должност цело време и насекаде при што се обврзува:- да го почитува работното време и траење на наставниот час;- активно да учествува во реализацијата на сите планирани и програмирани задачи на стручните органи и тела;

103

Годишна програма на ДСУ за рехабилитација и образование „Св.Наум Охридски“ - Скопје за учебната 2015/2016 година- да се грижи за целиот училишен прибор и имот, посебно за кабинетот во кој изведува настава;- да ги почитува и да се придржува на правилата од куќниот ред на училиштето.

8. Наставникот, односно стручниот работник и општествената заедницаВо современите демократки и плурални услови наставникот, односно стручниот работник:- целосно и безрезервно ја прифаќа општествено-демократската реалност и ориентација на Република Македонија како самостојна и

независна држава и како заедничка татковина на сите нејзини граѓани;- мора да биде лојален граѓанин на РепубликаМакедонија, да се грижи за нејзиниот просперитет, интегритет и сувереност и да придонесува

за формирање на учениците во духот на заедничкиот живот независно од националната, верска и друга припадност;- се придржува кон меѓународните стандарди, договори и конвенции за слободите и правата на човекот, а особено Конвенцијата на ООН за

правата на детето;- има право и должност да се залага и да се бори за достоинството на професијата просветен работник;- се залага и се бори за достојна материјална положба на образовните институции со цел да се обезбеди нивно нормално функционирање,

како основен услов за квалитетно организирање на едукативниот процес;- се залага и се бори за соодветен материјален статус на професијата и наградувањето на неговата работа што ќе му овозможи целосно да

се посвети на квалитетно, стручно и одговорно извршување на неговите работни задачи.

9. Завршни одредбиСекој наставник, односно стручен работник се обврзува да го почитува и спроведува овој кодекс. За непочитување и непридржување на

кодексот, одговорен е прекршителот лично.

Забелешка: Со овој кодекс се опфатени основните барања и начела што го определуваат професионално-етичкото однесување на наставниците и стручните работници. Овие барања и начела можат да се дополнуваат, прошируваат и усовршуваат.

104


КОДЕКС НА ОДНЕСУВАЊЕ НА УЧЕНИЦИТЕ

Во училиштето како воспитно-образовна институција учествува ученикот, наставникот и сите други внатрешни и надворешни фактори, со чие взаемно делување се овозможува реализација на воспитно-образовниот процес.Во училиштето на секој ученик треба да му се обезбедат услови за стекнување на научни вистини кои ке бидат дел од неговата свест и верување и ќе бидат мотиви за негово практично делување.Ученикот во училиштето претставува субјект кој има свое посебно место, улога, свои права, но и свои обврски и должности кои треба да ги оствари.Ученикот треба да се разгледа како субјект во воспитно-образовниот процес низ кој се оспособува за живот и работа. Тој ја запознава стварноста и стекнува нови вистини и знаења.Во наставата тој набљудува, учи, помни, мисли, стекнува знаења, учи како да ја менува стварноста. Низ наставата ученикот ги открива своите можности и учи како да ги изразува во средината.Во училиштето ученикот ја развива својата личност, се оспособува за работа и живот,заради што и се одлучил за ова училиште. Ученикот е индивидуа во развиток – психички и физички. Развитокот на секој ученик е посебна законитост која треба правилно да се сфати, разбере и целосно почитува. На ученикот треба да му се овозможи и во училиштето правилно да ги развива сите компоненти на неговата личност:

- интелектуална страна - да се развиваат неговите умствени способност за перцепирање, внимание, учење, помнење, мислење и друго;- физичката и здравствена страна – правилно да расте и да го обликува своето тело, да го чува своето здравје од сите негативни

влијанија и пороци;- морална компонента - да ја развива моралната свест, моралните чувства и моралните вредност низ наставата, учењето и другите

воннаставни активности како основни премиси на моралното воспитание;- функционална компонента - да ги развива и усовршува способностите за работа, да формира работни навики, работна дисциплина и да

се оспособува за извршување на работните задачи во општествената средина;- естетска компонента - низ наставата и воннаставните активности да ја развие способноста за откривање на убавото, доживување на

убавото и создавање смисла и способности за естетско творење.Личноста на секој ученик во нејзиниот развиток треба да се почитува без оглед на разликите во неговите способности, пол, вероисповед,

националност, материјална и социјална положба и др.Секој ученик се обврзува да ги почитува правилата на овој кодекс. За непочитување на овие правила на однесување одговараат

прекршителите, за што можат да се превземат соодветни педагошки мерки, предвидени со Статутот на училиштето.

Личноста на ученикотВо воспитно-образовниот процес ученикот треба:

- да ги познава своите права, но и обврски и да ја согледува потребата од почитување на кодексот на однесување на Училиштето, кој помага во развивање на високо морална личност;

- да учи и да биде активен учесник во наставата, во наставните активности и низ учењето да ги развива своите способности и својата личност;

105


- во учењето да биде упорен и да ги совладува тешкотиите;- да се грижи да формира правилни ставови за живот;- своите интереси и потреби да ги усклади со потребите и интересите на другите во Училиштето;- да ги равива своите интереси низ разни области во наставата;- да верува во себе и сопствените способности;- да ја почитува сопствената личност и личноста на другите во Училиштето и надвор од него;- да ја говори вистината и да верува во неа;- да научи да живее и работи во колектив и правилно да соработува со членовите на колективот;- да биде хуман и да ја разбира туѓата личност;- да им помага на сите оние кои се во негова близина;- да има културен однос кон другите: правилен начин на поздравување, правилно држење на телото, говорот, чисто, уредно и ненападно

облекување, скромно однесување, избегнување на непристојни зборови и др.;- да научи да ги контролира своите чувства, нагони и да владее со себе;- да биде доследен и да постои хармоничност меѓу мислите, зборовите и постапките;- да биде сигурен во себе, добро да ги познава своите можности и способнсти;- критично да се однесува кон туѓите постапки;- да има свест за последиците од своето негативно однесување;- да не се преценува себеси;- да не ги потценува другите;- да ја согледа сопствената улога која што ја има во училиштето и за која низ учењето и наставата се подготвува за пошироката

општествена средина;- да се бори на најразлични начини против: омраза, завист, љубомора, срам, насилство, лутина, страв и др.;- да се бори против болестите на зависност: дрога, алкохол, пушење, опасни лекови и др., како и да го чува и негува своето тело и здравје; - да научи да биде позитивен пример за другите во Училиштето;- низ воспитно-образовниот процес да сфати дека љубовта е најсилното чувство кај секој човек;- да ја почитува убавината;- да се радува на сопствениот успех и успехот на другите;- да биде горд на себе и своите успеси;- да биде чесен во однесувањето спрема другите.

Односот на ученикот кон учењетоЗа ученикот учењето треба да се сфати како основна обврска од која произлегуваат повеќе должности. Низ

процесот на учењето ученикот се развива, менува и усовршува во неговата целина.Низ учењето ученикот се оспособува правилно да: чувствува, осознава, мисли, разликува слично од различно, битно од небитно, формира

работни навики и др.Од односот на ученикот спрема учењето произлегуваат следните должности:

- трудољубиво да приоѓа кон учењето;106


- поставените цели и задачи да ги извршува точно, прецизно, квалитетно и навреме;- систематски и постапно да учи;- да биде исполнителен во извршување на работните задачи;- сите тешкотии и пречки во учењето упорно да ги совладува;- да биде свесно насочен и со внимание да ја следи наставата и да ги извршува работните задачи;- да биде педантен во чувањето на учебниците и другите помагала.

Однос на ученикот на наставниот час и кон наставатаУченикот најодговорно и најсовесно треба да ја сфати наставата воопшто и наставниот час посебно. На

секој наставен час ученикот треба:- да сфати дека од односот кон наставата и наставниот час ќе зависи и напредувањето во учењето;- навреме и редовно да доаѓа на наставниот час;- навреме да ги оправдува часовите со регуларна медицинска белешка;- да биде подготвен за секој наставен час;- да биде дисциплиниран;- активно да внимава на часот и активно да учествува во усвојувањето на наставните содржини;- со своето однесување да не ја попречува работата на наставниот час (разговор, смеа, создавање на конфликтни ситуации и др.);- за секој наставен час со себе да го носи потребниот прибор за работа (учебници, тетратки, молив, пенкало, линијари и др.);- работните задачи од наставникот дома или во училиште, одговорно и совесно да ги извршува;- секое укажување за неправилното однесување на ученикот на наставниот час од страна на наставникот, да го сфати добронамерно и

корисно.

Однос на ученикот кон другите ученициОдносот на ученикот кон другите ученици се реализира низ разновидни форми на изразување, при што се гради авторитетот, идентитетот

на ученикот, а со тоа се создава и позитивна клима на наставниот час и во училиштето.Ученикот треба:- да ја почитува личноста на другите ученици;- да биде отворен, искрен и чесен во намерите и постапките;- да ги почитува туѓите идеи и ставови;- да ги штити интересите на колективот пред сопствените интереси;- да биде подготвен за соработка;- да ги разбира другите и да им помага во пренесување на знаењата;- објективно да ги оценува знаењата и состојбите на послабите ученици, паралелката и добронамерно да укажува на слабостите на

другите ученици; - критично да се однесува кон постапките на другите;- да не ја потценува намерно туѓата личност и да не присвојува туѓи предмети на било каков начин.

107


Однос на ученикот кон наставникотНаставникот го води и соработува со учениците во креирање на наставниор час и наставата воопшто.Низ односот на ученикот со наставникот се влијае врз создавање работна атмосфера на часот, како и врз психофизичкиот развиток, при

што треба секој:да ја почитува личноста на наставникот;

- наставникот да го доживува како соработник, координатор на наставниот час, но и водач и авторитет;- лесно да прифаќа соработка со наставникот;- работните задачи дадени од страна на наставникот да ги извршува одговорно, совесно и навреме;- да биде љубезен и коректен кон наставникот;- своите лични желби и амбиции да ги усогласува со желбите и амбициите на наставникот;- да верува во наставникот.

Однос на ученикот кон училишниот имотУчилиштето треба да создаде оптимални услови за изведување на наставата.

Секој ученик е должен:- да се грижи и да го чува училишниот имот бидеји инвентарот е еден од условите од кој зависи напредувањето во учењето;- да ја одржува хигиената во училницата и Училиштето во целост;- да научи секое фрлање на отпадоци во Училиштето да го осудува;- секое поттикнување на другите ученици за уништување на училишниот имот или негово присвојување, навреме да го открие и помогне во

неговото чување и заштитување;- да ја почитува забраната за пушење во сите простории во Училиштето;- да ја почитува забраната на внесување и употреба на алкохол и дрога во Училиштето.

Однос на ученикот кон другите вработени лица во училиштето, семејството и другите во општествената срединаЗа правилен морален развиток, за непречено изведување на наставата, ученикот е должен:- да се грижи односот во семејството да биде однос на взаемно почитување и разбирање;- културно да се обраќа кон другите лица во Училиштето и надвор од него;- со родителите и другите лица да биде искрен, отворен, љубезен и коректен;- да биде подготвен за соработка со родителите и другите лица;- за своите лични проблеми да разговара со родителите и да бара помош доколку има потреба од неа;- да има почит кон другите, без навреда и потценување.

108


Прилози

Програма за интеграција на еколошката едукација во македонскиот образовен систем

Прилог 1: Формулар за членови на еко-одбор

ФОРМУЛАР ЗА ЧЛЕНОВИ НА ЕКО-ОДБОРУчебна година 2015/2016

Податоци за училиштето

Градинка/училиште ДСУ за рехабилитација и образование Св. Наум Охридски-СкопјеОпштина ЦентарАдреса ул.„Васил Ѓоргов“ бр.47-б - СкопјеДиректор Стојче АндевТелефон 3119472ФахЕ-пошта [email protected]

Податоци за формираниот Еко-одбор

Име и презиме Телефон Е-поштаКоординатор на Програмата

Жана Божиновска 072/213 584 [email protected]

Претседател на Еко-одбор

Стојче Андев 070/231-520 [email protected]

109


Членови на Еко-одбор:

Име и презиме Позиција Институција1. Ленче Мишева психолог ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје2. Кристина Ивановска дефектолог ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје3. Катица Аврамова наставник ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје4. Розе Стојановска наставник ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје5. Руска Андреска наставник ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје6. Бранка Бошкова наставник ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје7. Ангелка Пандиловска воспитувач ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје8. Елица Алампиоска наставник ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје9. Небојша Новаковски наставник ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје10. Синан Асанов ученик ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје11. Асиба Мустафова ученик ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје12. Тања Бошкова ученик ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје13. Игор Трпкоски ученик ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје14. Давид Стојановски ученик ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје15. Сретко Ристовски домаќин ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје16. Снежана Спасовска сметководител ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје17. Ада Арсова хигиеничар ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје18. Катерина Цветановска родител19. Елена Бегова родител20. Антонија Поповска- Христова новинар Нова Македонија21. Димитар Настев Бизнис заедница22. Весна Николовска општина Општина Центар23. Насер Хот НВО Слоуфуд24. Живко Поповски Цветин сосед Капиштец

110


Статстички податоци

членови на еко-одбор машки женски вкупноученици 3 2 5наставници/воспитувачи 7 1 8вработени 2 4 6претставници од општина / 1 1претставници од родители / 2 2претставници од НВО 1 / 1претставници од медиуми / 1 1претставници од бизнис сектор 1 / 1останати 1 / 1ВКУПНО 15 11 26

Изјава Јас, Стојче Андев директор на ДСУ за рехабилитација и образование ,,Св. Наум Охридски,,-Скопје со целосна морална и деловна одговорност изјавувам дека сите дадени податоци во овој формулар се точни и одобрени од страна на советот на училиштето. За сите промени во горенавдените податоци навремено ќе ја известиме канцеларијата на Програмата „Интеграција на еколошката едукација во македонскиот образовен систем“ при Министерството за образование и наука.

Директор Општина Центар Стојче Андев 25.08.2015

111


Прилoг 2: Анализа на состојбата за животната средина

АНАЛИЗА НА СОСТОЈБАТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА

Учесници во анализата на состојбата на животната средина:

Бр. Име и презиме Институција/функција Машки Женски

1 Кирил Димески ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

2 Жана Божиновска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

3 Розе Стојановска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

4 Бранка Бошкова ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

5 Елица Алампиоска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

6 Катица Аврамова ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

7 Дивна Видиниќ ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

8 Александар ДимишковскиДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

9 Александар Пановски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

10 Небојша Новакоски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

11 Ангелка Пандиловска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/воспитувачx

12 Руска Андреска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставникx

13 Христина Ивановска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/ дефектологx

Вкупно 4 9

112


Тек на анализата:

Утврдување на состојбата во училиштето по завршените активности за сите 4 еко стандарди.

ТЕМИ ЗА АНАЛИЗА Прашања за утврдување на состојбата Одговори ЗабелешкаВода 1.Дали има чешми и казанчиња кои треба да се заменат?

2. Дали има чешми и казанчиња кои можат да се поправат?3.Дали има питка вода во текот на целата учебна година?4.Дали чешмите кои капат се поправаат брзо?5.Дали има систем за собирање и користење на дождовница?

1.да2.да3.да4.да5.не

Започнавме со проектот собирање на дождовница за потребите на системот капка по капка за зеленчуковата градина, потребно е да се стави во функција.

Енергија 1. Дали електричните апарати и светилки работат непотребно?2. Дали некој во училиштето е задолжен да го следи трошењето на енергијата?3. Дали е потребна промена на типот на светлечки тела?4. Дали редовно се чистат стаклените површини заради поефикасно користење на дневната светлина?5.Дали во училиштето се истакнати упатства за рационално користење на електрична и топлинска енергија?

1. Не2. Да3. Не.4. Да.5.Да

Во моментот училиштето користи оптимални светлечки тела земајќи ги во обзир времето на користење и цената за замена со друг тип.

Двор 1. Дали редовно се одржува зеленилото во дворот?2. Дали има доволно дрвја и цвеќиња во дворот?3. Дали во дворот има покриен простор за одмор и дружење на учениците и вработените?4. Дали има доволно корпи за отпад и соодветни наменски контејнери?

1. Да2. Да3. Да4. Не

Се планира да се обнови бршлен околу летниковецот.Во дворот нема поставено соодветни наменски контејнери.

Внатрешна средина 1. Дали во училиштитето има доволен број корпи?2. Дали за бојадисување на ѕидовите во училиштето се користат еколошки бои?3. Дали се користат еколошки средства за чистење ?4. Дали редовно се проветруваат училниците и работните простории?5. Дали во зградата има непотребни предмети?6. Дали во сите простории во училиштето има саксиско

1.да2.да.3.да4.да5.да6.не 7.да

113


цвеќиња?7. Дали во училиштето се истакнати упатства за одржување на зградата и здрава средина во училиштето

Биодиверзитет 1.Дали во градината се засадени лековити билки?2.Дали во училиштето има задолжено лице за биодиверзите?

1.Да2.Да

Транспорт 1. Дали на учениците им е овозможено да добијат повеќе информации за темата транспорт?2.Дали поголем број од вработените и учениците го користат велосипедот како превозно средство?

1.Да2. Не.

Во училиштето постои секција која се бави со оваа проблематика

Отпад 1.Дали во училиштето има корпи за селектирање на отпадот? 2.Дали хартијата се користи двострано?3.Дали училиштето реупотребува отпад?

1.да2.да3.да.

Склучени договори за соработка:- ДОО„Пакомак“ – Скопје- Гонитекс- Гринтекс Мк- Нутривет

Здравје 1. Дали на часовите по спорт и спортска активност сите ученици се активни?2. Дали учениците ја знааат разликата помеѓу брза и домашно приготвена здрава храна?3. Дали учениците знаат што е органска храна?

1.да2.Да3.Не

Во училиштето постои секција која се бави со оваа тематика.Во склоп на секцијата се планираат активности на тема ,,Органска храна,,.

Одржлив развој Дали учениците учествуваат во еколошки акции и кампањи за подигање на свеста за заштит на животната средина?

1.да

ТЕМИ ЗА АНАЛИЗА ЗАКЛУЧОЦИ

Вода Активностите ќе бидат насочени кон намалување на потрошувачка на вода и подигнувње на свеста за рационално користење на водата, ствање во функција на системот капка по капка.

ЕнергијаРедовна едукација и вклучување на учениците во активностите со цел подигнување на свеста и редовна хигиена на прозорците ќе се трудиме да ја намалиме потрошувачката на електричната енергија.

Двор Континуирано ќе работиме за разубавување и одржување на дворот.

Внатрешна средина Одржување на хигиената и разубавување на згрдата и подигнување на еко свеста.

Биодиверзитет Ќе напрвиме активности за подигнување на свеста за значењето на биодиверзитет и зачувување и заштита на планетата Земја.

ТранспортУчениците континуирано се едуцираат за праавилата на однесување во сообраќајот преку училишната секција.Подигнување на свеста за користење на јавен превоз и велосипед.

Отпад - Акции за собирање, селектирање и реупотреба на отпадот.

114


- во училиштето постои креативна работилница за реупотреба на отпадот.-Творбите на Арт секцијата се изработуваат од отпад и еко материјали.

ЗдравјеЕдукација за здрава и органска храна, за одржување на хигиената и физичката активност како дел од здравиот начин на живеење.

Одржлив развој Како до сега ќе продолжиме со повеќе еко-активности , кампањи и учество на конкурси и др.

Прилог 3: План на активности

ПЛАН НА АКТИВНОСТИучебна година 2015/2016

Учесници во изработката на планот на активности: Бр. Име и презиме Институција/функција Машки Женски

1. Александар Димишковски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x2. Живко Јаневски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х3. Геле Донаков ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х4. Жика Ѓориќ ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х5. Златко Маројевиќ ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x6. Лела Франговска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/воспитувач x7. Катица Аврамова ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x8. Александар Пановски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х9. Небојша Новакоски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x10. Ренета Попоска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x11. Ангелка Пандиловска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/воспитувач х12. Блаже Џикоски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x13. Жана Божиновска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х14. Бранка Бошкова ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х15. Елица Алампиоска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x16. Дивна Видиниќ ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x17. Розе Стојановска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x18. Христина Ивановска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/дефектолог x19. Јордан Стојановски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x20. Ристо Митревски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х

115


21. Сашо Тодоровиќ ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х22. Ѓорги Котевски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х23. Катерина Ристовски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х24. Љупчо Шалев ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/воспитувач x25. Кирил Димески ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х26. Руска Андреска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х27. Зоран Арсов ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник Х

28. Славе Ивчевски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник Х

29. Станислав Мирчевски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/воспитувач Х

30. Јовица Николовски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник Х

31. Сретко Ристовски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/домаќин х ВКУПНО 19 12

ЕКО-СТАНДАРД 1. Заштеда на енергијаПолиса: Рационално користење на електричната и топлинската енергија.Цели: Намалување на потрошувачката на електрична енергија за 10% во споредба со претходната година.

Точки на акција Начин на реализација Време на реализација Одговорен Потребни средства

1.Замена на сите светилки со

енергетско штедливи светилки.

Замена на конвенционалните светилки со енергетско

штедливи светилки1 недела ЕКО-Одбор 10x150 денари.

2.Поставување на

калориметри и тајмери за регулирање на

температурата во зградата.

Вградување на калориметри и тајмери за регулирање на

температурата во зградата1 недела

Домаќин/ Хаус мајстор/ Екипа од

топлификација/

3.Воспоставување на соработка со бизнис

заедницатаПотпишување договор


годинаЕко-тим /

116


4.

Редовно чистење на прозорците (еднаш неделно)

за максимално искористување на сончевата

енергија.

Чистење на прозорците

Еднаш во неделата во текот на целата учебна

година

Хигиеничари

Средствата за чистење се во надлежност на училиштето.

5.Истакнување на упатства за рационално користење на електрична и топлинска

енергија.

Според упатствата да се направи план за штедење и да

се изврши едукација на учениците.

3 дена Наставници, ученици и Еко-Тим

150 ден. (за хартија и печатење)

6.

Назначување на одговорни лица согласно бројот на

паралелки и смени во училиштето за следење на состојбите и одржување на континуитетот на проектот.

Состанок за назначување на одговорни лица и спроведување

и одржливост на проектот.1 ден Наставник-

координатор /

7.

Формирање на еко-патроли (група на ученици) вклучени во реализација на точките на

акција, надгледување и контролирање на процесот на имплементација на овие

активности.

Назначени одговорните лица и спроведување на проектот 1 ден Еко-Тим,

наставници /

8. Промоција на активностите (медиуми). Известувања до медиуми


годинаЕко-Тим /

ВКУПЕН ПРОЕКТИРАН БУЏЕТ: 1650 денари

ЕКО-СТАНДАРД 2. Заштеда на водаПолиса: Рационално користење на водата.Цели: Намалување на потрошувачката на вода за 10% во споредба со претходната година.

Точки на акција Начин на реализација Време на реализација

Одговорен Потребни средства

1. Анализа на состојбата на водоводната инсталација;

Мониторинг Во текот на целата учебна

Членовите на еко одборот

Хартија и молив

117


цевки, славини, казанчиња и сл. година

2.Замена и санирање на сите нефункционални чешми во зградата

Со замена на нови Во текот на целата учебна година

Домаќинот на училиштето Нови чешми

3.Замена и санирање на старите тоалетни казанчиња со нови штедливи тоалетни казанчиња

Со замена на нови Во текот на целата учебна година

Домаќинот на училиштето Нови казанчиња

4. Формирање на ЕКО Патроли Со избор на ученици На почетокот на учебната година /

ЕКО-СТАНДАРД 3. Одржување на зградата и здрава внатрешна срединаПолиса: Здрава и чиста внатрешна средина за учење и работење.Цели: Обезбедување на здрави услови за работење и престој во училиштетo.

Точки на акција Начин на реализација Време на реализација Одговорен Потребни средства

1.Ослободување од непотребни предмети во зградата

- Акции за ослободување од непотребните предмети во училиштето- Реупотреба, рециклирање и продажба

Точката на акција ќе се реализира во текот на целата учебна година.

Еко-тимТехничка служба

Ракавици, лепила ,бои

2.

Чистење на ходници, канцеларии, училници и фискултурна сала со еколошки или нетоксични средства

- Тековно чистење- Вклучување во еко-акциии организирани од МОН и ОХО


Еко-тимТехничка служба

еколошки и нетоксични средства, ракавици, означени крпи

3.При бојадисување на ѕидовите се користат еко-бои или бои наречени ИОС

Бојадисување на ѕидовите со еко-бои или бои наречени ИОС


Наставници од градежна струкаеко-тим

Ракавициеко-бои

4.Разубавување на ходниците канцелариите и ходниците со цвеќиња

Расадување и одгледување на саксиско цвеќе


еко-тим Семе, расад, ракавици

5.Истакнување на упатства за одржување на зградата и здрава средина во училиштето

Дополнување на еко-кодексот, уредување на еко-катче и еко календар


еко-тим Ракавици, лепила ,бои

6. Формирање на еко-патроли вклучени во реализација на

Дополнување на еко-патрола со ученици од

септември 2015 еко-тим Хартија , чек-листи,

118


точките на акција кои ќе го следат, надгледуваат и ќе го контролираат процесот на имплементација на овие активности

прва година Изработка на чек-листи Следење, надгледување

и контрола на активностите

прибор за пишување,комјутер

7.

Назначување на одговорни лица согласно бројот на паралелки и смени во училиштето за следење на состојбите и одржување на континуитетот на проектот.

- Состанок за назначување на одговорни лица и спроведување и одржливост на проектот.

1 ден Наставник-координатор /

ЕКО-СТАНДАРД 4. Уреден и еколошки дворПолиса: Уреден и функционален двор кој е во согласност со потребите за заштита на животната средина. Цели: Функционално уреден двор според сите еколошки параметри на начин на кој максимално ќе користи за потребите на сите кои престојуваат во училиштето и градинката.

Точки на акција Начин на реализација Време на реализација

Одговорен Потребни средства

1. Тековно одржување на дворот: - Отстранување на непотребни и нефу-нкционални предмети од дворот; - Садење на нови садници и сезонски цвеќиња; - Одржување на постоечките клупи и корпи;

Реализацијата на претходно наведените точки на акција ќе се реализира со: - Алат за обработка на земјиштето - Еколошки градежен материјал; алат и прибор за изведување на градежните работи - Користење на еколошки бои

Реализација на целите ќе се одвива во текот на целата учебна година (со дополнителна изработка на еко-календар по месеци).

Катица Аврамова (наставник)

Александар Пановски (наставник)

Небојша Новакоски (наставник)

Александар Димишковски (наставник)

Ренета Попоска (наставник)

Ангелка Пандиловска (воспитувач)

Тековни средства од училиштето.

2. Ставање во функција на системот од буриња за наводнување (капка по капка).

- Инсталација на нови црева (капка по капка) во новите садници и пуштање на системот во употреба.- Користење на еколошки бои

Донација за инсталација на системот за наводнување

119


3. Обновување на веќе постоечките садници.

Донација на коренчињата од разни насади

Прилог 4: Следење и евалуација

СЛЕДЕЊЕ И ЕВАЛУАЦИЈАучебна година 2014/2015

Датум: 20.06.2015Учесници во следењето и евалуaцијата: Бр. Име и презиме Институција/функција Машки Женски 1. Кирил Димески ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник x2. Катица Аврамова ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х3. Геле Донаков ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х4. Жика Ѓориќ ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х5. Златко Маројевиќ ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х6. Руска Андреска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х7. Јовица Николовски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х8. Славе Ивчевски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х9. Зоран Арсов ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х10. Жана Божиновска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х11. Живко Јаневски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х12. Бранка Бошкова ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х13. Елица Алампиоска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х14. Дивна Видиниќ ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х

120


15. Розе Стојановска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х16. Јордан Стојановски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х17. Ристо Митревски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х18. Сашо Тодоровиќ ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х19. Ѓорги Котевски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х20. Катерина Ристовски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х21. Александар Пановски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х22. Небојша Новакоски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х23. Александар Димишковски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х24. Ренета Попоска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х25. Ангелка Пандиловска ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/воспитувач х26. Блаже Џикоски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/наставник х27. Сретко Ристовски ДСУ„Св. Наум Охридски“-Скопје/домаќин х ВКУПНО 17 10

ЕКО-СТАНДАРД 1. Заштеда на енергијаПолиса: Рационално користење на електричната и топлинската енергија.Цели: Намалување на потрошувачката на електрична енергија за 10% во споредба со претходната година.

Точки на акција Преземени активности

Индикатор Постигнати резултати Потрошени средства

1.Замена на сите светилки со енергетско штедливи

светилки.

Изготвен извештај за фактичката состојба на видот и бројот на енергетско штедливи

светилки во училишната зграда.

Број на променети неисправни светилки во

училишната зграда.

Во текот на учебната 2013/2014 во просториите на училиштето сменети се

83 неонки, кои според актуелните истражувања се покажуваат како

најекономични за осветлување на широки простории од аспект на

долгиот животен век и ниската цена на пазарот. Освен нив, поефикасни се LED

светилките, но се со повисока цена.Во 2014/2015 заменети 8 неисправни

неонки.

8 неисправни неонки х 150ден. = 120 ден.

2. Санирање или замена на прозорците и вратите.

Замена на дрвените врати и прозорци со

Број на врати и прозорци кои се Не е реализирано /

121


PVC или алуминиумски

профилни врати и прозорци.

санирани или заменети со нови.

3.

Поставување на калориметри и тајмери

за регулирање на температурата во

зградата.

Поставување на калориметри и

тајмери за регулирање на

температурата во зградата.

Број на поставени калориметри и

тајмери.

Не е реализирана. Се префрла за наредната учебна година поради недостиг на финансиски средства и утврдување на

постоење на можности, како и на надлежен орган кој треба да го спроведе

поставувањето.

/

4.Воведување на

едносменско работење во зимскиот период.

Донесување на одлука за

едносменско работење во зимскиот

период.

Воведено едносменско работење во

зимскиот период.

Завршено според насоките (вообичаено работење на училиштето). /

5.

Редовно чистење на прозорците (еднаш

неделно) за максимално искористување на

сончевата енергија.

Чистење на прозорците еднаш во неделата во текот на

целата учебна година.

Чисти прозорци.Континуирано во тек на учебната година.Средствата за чистење се во надлежност

на училиштето./

6.

Истакнување на упатства за рационално користење на

електрична и топлинска енергија.

Според упатствата, направен план за

штедење и извршена едукација.

Број на истакнати упатства за рационално

користење на електрична и

топлинска енергија.

Континуирано во текот на учебната година.

150 ден. (за хартија и печатење)

= 150 ден.

7.

Назначување на одговорни лица

согласно бројот на паралелки и смени во

училиштето за следење на состојбите и одржување на

континуитетот на проектот.

Состанок за назначување на

одговорни лица и спроведување и одржливост на

проектот.

Имиња на одговорните лица и

извештај за спроведување на горенаведените точки на акција.

Тимот беше формиран и совесно си ги извршуваше задолженијата. /

8. Промоција на активностите (медиуми).

Покана до медиуми Број на објавени написи и

1 објава во електорнски медиум /

122


репортажи во медиумите за еко-активностите во

училиштето.

Споредба на потрошувачка на енергија за три месеци од тековната година, со истите во претходната:

Електрична енергија

Месец Година kWh Месец Година kWhноември 2013 20.378 ноември 2014 9.672декември 2013 17.206 декември 2014 8.430јануари 2014 14.957 јануари 2015 7.220

Топлинска енергија

Месец Година kWh Месец Година kWhноември 2013 33.485 ноември 2014 35.728декември 2013 70.131 декември 2014 60.480јануари 2014 72.132 јануари 2015 69.964

123


Според направениот попис на приклучоци на електрична мрежа (штекери) и сијалични места на ден 01.10.2014, забележана е следната фактичка состојба:1. Во училиштето има сијалични места со вкупно 2 обични сијалици (крушки) и 339 сијалици (неонки), од кои 331 сијалици се исправни, а 8 сијалици беше потребно да се заменат. 2. Во просториите на училиштето се користат претежно неонски сијалици, кои според актуелните истражувања се покажуваат како најекономични за осветлување на широки простории од аспект на долгиот животен век и ниската цена на пазарот. Освен нив, поефикасни се LED светилките, но се со повисока цена.3. Потрошувачката на електрична енергија за 339 неонски сијалици со моќност од 36W и 2 обични сијалици со моќност од 60W со вкупна дневна искористеност во просек од 6h изнесува 73,3 kWh/ден (29959,2 kWh/годишно). Сите сијалици можат да се заменат со еквивалентни LED светилки од 13 W и тогаш потрошувачката би била 26,6 kWh/ден (9708,27 kWh/годишно), односно би имало намалување на потрошената енергија за 36,3%. (извор: http://www.enmax.com/Energy/Res/Greenmax/Conservation/Light+Bulb+Calculator.htm)4. Дел од просториите на училиштето се пренаменети со што одреден број на електрични апарати се исклучени од употреба тоа влијаеше потрошувачката на електрична енергија драстично да се намали.

Следени се и споредени сметките за потрошена електрична и топлинска енергија за месец: -ноември 2013 и 2014 -декември 2013 и 2014 -јануари 2014 и 2015

Од анализата на резултатите, добиени се следните заклучоци:во мерното тромесечие постигнато е намалување на потрошувачката на електрична енергија во просек од 48%во мерното тромесечие постигнато е намалување на потрошувачката на топлинска енергија во просек од 6%

Со тоа зацртаната цел од 10% е постигната и надмината за назначениот период.

ЕКО-СТАНДАРД 2. Заштеда на водаПолиса: Рационално користење на водата.Цели: Намалување на потрошувачката на вода за 10% во споредба со претходната година.

Точки на акција Преземени активности

Индикатор Постигнати резултати Потрошени средства

1. Анализа на состојбата на водоводната инсталација (цевки, славини, казанчиња и сл.)

Мониторинг Добиената реална состојба врз основа на која се врши планирање на потребите во однос на подобрување на

По спроведената анализа беше добиена реална состојба врз основа на која се вршеше планирање на потребите во однос на подобрување на водоводната инсталација.

Хартија и молив

124


водоводната инсталација.

2.Замена и санирање на сите нефункционални чешми во зградата

Замена со нови чешмиБрој на променети неисправни чешми во училишната зграда.

Во текот на учебната година во соодветните простории на училиштето беа сменети 3 неисправни чешми.

3 нови чешми

3.

Замена и санирање настарите тоалетни казанчиња со нови штедливи тоалетни казанчиња

Замена со нови штедливи тоалетни казанчиња

Број на променети неисправни тоалетни казанчиња во училишната зграда.

Во текот на учебната година во соодветните простории на училиштето беа сменети 2 неисправни тоалетни казанчиња, со нови штедливи тоалетни казанчиња.

Нови казанчиња

4. Формирање на ЕКО Патроли Избор на ученици

Имиња на ученици кои учествуваат во Еко Патролите.

Тимот беше формиран и совесно си ги извршуваше задолженијата. Хартија и молив

Споредба на потрошувачка на вода за три месеци од тековната година, со истите во претходната година:

Вода

Месец Година Сума во денари Месец Година Сума во денарисептември 2013 10.982,00 ден.. септември 2014 29.171,00 ден.октомври 2013 39.874,00 ден. октомври 2014 14.862,00 ден.ноември 2013 43.913,00 ден.. ноември 2014 12.218,00 ден.декември 2013 28.016,00 ден.. декември 2014 11.405,00 ден.

Вкупно: 122.785,00 ден. Вкупно: 67.656,00 ден.

Заклучок:Сметката за вода на училиштето во наведениот квартал во 2014 година е намалена за 44,9% во однос на 2013година. Со тоа зацртаната цел од 10% е постигната и надмината за назначениот период.

ЕКО-СТАНДАРД 3. Одржување на зградата и здрава внатрешна срединаПолиса: Здрава и чиста внатрешна средина за учење и работење.Цели: Обезбедување на здрави услови за работење и престој во училиштето и градинката.

Точки на акција Преземени активности Индикатор Постигнати резултати Потрошени средства

1. Ослободување од непотребни предмети

во зградата

- Реупотреба на отпадот- Изработка на новогодишни

и велигденски украси и честитки

Еко-катче, фотосторија

видеоснимка,ТВ-прилог,

- Подобрени услови, попријатна атмосфера и

здрава средина за работаРазвивање еко-свест кај

100 ракавици = 100 денари

125


- Изработка на еко-кодекс- Промоција на еколошката активност на училиштето

Извештајинтернет

учениците, вработените и пошироката заедница

- Заштеда на хартија и други материјали

2.

Чистење на ходници, канцеларии, училници

и фискултурна сала со еколошки или

нетоксични средства

- Тековно чистење- Вклучување во еко-акциии

организирани од МОН и ОХО

Искористени еколошки и нетоксични средства

- Подобри услови и здрава средина за работа

Ракавици 250 = 250денариеколошки и нетоксични средства

означени крпи

3.

При бојадисување на ѕидовите се користат

еко-бои или бои наречени ИОС

Бојадисување со еко-бои Употребени еко-бои

Подобри услови и здрава средина за работа

Еко - поликолор4 канти x 25 литри

4 канти x 860.мрсна боја

10 лименки х 1 литар(донација)

разредувач5 литри х 110 денари/L

(донација) Донација ,,Реплек,,

5 канти поликолор5 лименки мрсна боја

4.

Разубавување на ходниците

канцелариите и ходниците со

цвеќиња

Сеење семенски материјалРасадување на семенскиот

материјаОдгледување на саксиски

цвеќиња

Број на одржани и новозасдени

саксиски цвеќиња

Разубавување на училишната средина и развивање љубов

кон цвеќетоПодигање на еко-свест кај учениците и вработените

Стара ПВЦ амбалажасемиња(донација)

био-ѓубриво(донација)ракавици100=100денари

5.

Истакнување на упатства за

одржување на зградата и здрава

средина во училиштето

Изработка на еко-кодекс, еко-календар и еко-катче

Еко-кодекс, еко катче и еко-

календар

Подигање на еко-свест кај учениците и вработените

Стара ПВЦ амбалажастара хартија

еко бои(донација)лепила(донација)

пластелин(донација)колаж(донација)

6. Формирање на еко-патроли вклучени во

реализација на

Избор на членови на еко-патролата

Следење,надгледување и

Листа со имиња на членовите на

еко-патрола

Подобри услови и здрава средина за работа

/

126


точките на акција кои ќе го следата,

надгледуваат и ќе го контролираат процесот на

имплементација на овие активности

контрола на активностите чек-листи

Податоци за отстранети непотребни предмети од зградата:

Предмети Број Реупотребени (број) Добиени средства (продажба)

1. Клупи 62. Столчиња 103. Табли 5ВКУПНО 21 /

Податоци за селекција и продажба на отпад:

Отпад kg Реупотребени (kg) Број на поставени корпи

Добиени средства (продажба)

1. Хартија 60 20 3 40кgx3=120 денари2. Пластика 115 7 1 108кgx8=864 денари3. Стакло / / / /ВКУПНО 175 27 / 984

Податоци за набавка на еколошки средства:

Средства Број Вид/производител Потрошени средства1. Хигиенски Дезентал

биоспет6764 денари4800 денари

2. Еко-бои ПоликолорАдинг колорБекамент

3 759 денари

127


Мрсна бојаПурофалБоја пастаМаксифасБекамент

ВКУПНО

Податоци за хортикултурно уредување на зградата:Садници Број Одржани (број) Потрошени средства

1. Саксиски цвеќиња 70 60 Донација2. Жардињери 10 10 ДонацијаВКУПНО 80 70

Заклучок:

Преку реализирање на точките на акција, односно предвидените активности, во изминатиот период е постигнато подобрување на условите за работа, создадена е попријатна, поздрава и почиста средина, подигната е еко-свеста, заштедени се финансиски средства, хартија и други материјали. Во изминатиот период дел од предметите, хартијата и другата амбалажа кои што беа собрани при акциите за ослобдување од отпад и чистење на зградата, беа реупотребени за наши потреби (уредување на еко-катче, новогодишни и велигденски украси, др.) Со воспоставената соработка со општина Центар (беше делегиран член од секторот за животна средина), друштвото за трговија, производство и услуги „Гринтекс МК“, текстилното претпријатие „Гонитекс, ДОО „Пакомак“ – Скопје и Нутривет се реализираа наште активности и се остварија некои од нашите приоритети . Потврда за активноста и посветеноста на учениците се добиените сертификати за учество.

ЕКО-СТАНДАРД 4. Уреден и еколошки дворПолиса: Уреден и функционален двор кој е во согласност со потребите за заштита на животната средина. Цели: Функционално уреден двор според сите еколошки параметри, на начин на кој максимално ќе се користи за потребите на сите кои престојуваат во училиштето.

Точки на акција Преземени активности Индикатор Постигнати резултати

Потрошени средства

128


1.

Тековно одржување на дворот

Офарбани и поправени клупи и корпи, отстранет отпад, засадени сезонски цвеќиња и градинарски култури, 10 овошни садници и 16 зимзелени дрва.

- Отстранети исушени гранки од дрва

- Поправени и офарбани оштетени клупи и корпи

- Засадени зимзелени и овошни дрвца, цвеќиња, зеленчук и билки

Среден и чист училишен двор

Тековни средства од училиштето

2.

Поставени и инсталирани буриња за собирање дождовна вода

Носачот и бурињата се поставени, а системот за наводнување е делумно инсталиран.

Изграден систем за наводнување со некомплетна инсталација на системот кампа по капка

Поради некомплетираната инсталација (црева на системот капка по капка) сеуште не е пуштен во функција комплетниот систем за користење на дождовната вода

Донација од ЈСП Скопје

Податоци за остранети непотребни предмети од дворот:Предмети Број Реупотребени (број) Добиени средства (продажба)

1. Клупи 2 22. Корпи 4 13. Спортски

реквизити0 0

4. Жардињери 0 0ВКУПНО 6 3

Податоци за хортикултурно уредување на дворот:Садници Број Одржани (број) Потрошени средства

1. Цвеќиња 110 70 2000 денари2. Дрва 26 14 Донација во садници3. Грмушки / / /ВКУПНО 136 84 2000 денари

129


Податоци за опременост на дворот:Предмети/опрема Број

1. Корпи 72. Клупи 143. Компостер 14. Спортски терени 15. Куќарки за птици /ВКУПНО 23

Податоци за одржување на зеленилото:Вид Број Собрани L вода

1. Буриња за собирање дождовница 6x200L /2. Систем капка по капка / /3. Систем за собирање на дождовница / /4. Бунар за техничка вода 1 65 L/minВКУПНО / /

Заклучок:Уредувањето и хигиената на училишниот двор се одржува континуирано.Системот за наводнување капка по капка не е завршен и се работи на комплетирањето на неговата инсталација. Поставени се носачот и бурињата а предвидено е системот да започне со работа во текот на оваа учебна година.

Прилог 5: Поврзување со наставната програма

ПОВРЗУВАЊЕ СО ВОСПИТНО-ОБРАЗОВНАТА ПРОГРАМАУчилиште ДСУ Св. Наум Охридски - Скопје Општина Центар

Учебна година 2015/2016

130

Податоци за одржување на оградата:Датум на оградување Санација Потрошени средства

1. / / /2. / / /3. / / /


I. ТЕМА: ВОДА

Еколошки содржини Предмет Клас Наставна содржина Број на часови

Време на реализација

1. Значење на водата за живиот свет

2. Извори на вода и нивна искористеност

3. Загадување на водата

4. Рационално користење на водата

ПраксаПомошник автомеханичар I Помошни активности во

металството 1 IX месец 3-та недела

ПраксаПомошник автомеханичар II Распознавање и правилна употреба

на механичарскиот алат 1 IX месец 3-та недела

ПраксаПомошник автомеханичар III

Резервоар на гориво демонстрирање и монтирање 1 IX месец

4-та недела

Машински елементи во техничкото цртање I

Основни стандарди за техничко цртање 1 IX месец

3-та недела

Машински елементи во техничкото цртање II

Машински елементи на вртливо движење 1 X месец

2-ра недела

Практична настава Помошник бравар - лимар III Составување лимови со закови 1 IX месец

3-та недела

Практична настава Помошник бравар - лимар I

Помошни активности во металството 1 IX месец

2-ра недела

Практична настава Помошник бравар - лимар II

Основни работни операции во металството 1 X месец

1-ва недела

Практична настава Помошник бравар - лимар III Составување лим со закови 1 IX месец

3-та недела

5. Обезбедување на техничка вода

6. Здрава вода за пиење

7. Собирање и употреба Пракса I Лепење на гуми 1 III месец

131


на дождовница

Помошник автомеханичар 2-ра неделаПракса

Помошник автомеханичар II Опишување на системот за ладење 1 IV месец 3-та недела

ПраксаПомошник автомеханичар III Демонстрирање и монтирање на

клипови и клипни прстени 1 XII месец 3-та недела

8.Анализа на состојбата на водоводната инсталација

Машински елементи во техничкото цртање I

Основни стандарди за техничко цртање 1 IX месец

2-ра недела

Машински елементи во техничкото цртање II Конструктивна изведба на вратила 1 X месец

3-та недела

Практична настава Помошник бравар - лимар III Составување лимови со закови 1 IX месец

3-та неделаПрактична настава

Помошник бравар - лимар I Мерење должина 1 IX месец 2-ра недела

Практична настава Помошник бравар - лимар II Рачно сечење лим 1 X месец

3-та неделаПрактична настава

Помошник бравар - лимар III Дупчење отвори за закови 1 IX месец 2-ра недела

9.Изработка на упатства за рационално користење на водата

10.

Подигање на свеста на пошироката заедница (домот, локалната заедница и сл.)

11. Дистрибуција на водата

12. Водата и климатските промени

13. Водата и одржливиот развој

ВКУПНО 3 предмети 18

I. ТЕМА: ЕНЕРГИЈА

Еколошки содржини Предмет Клас Наставна содржина Број на Време на

132


часови реализација

1. Значење на енергијата за живиот свет

Електрични машини и уреди III Видови грејни тела 1 XII месец

2-ра недела

2. Извори на енергија и нивна искористеност

Основи на електротехниката и

мерењатаI Производство на ел. струја 1 X месец

3-та недела

Практична настава - помошник

електромеханичарI Бланкирање и изолирање на

различни видови проводници1 IX месец

4-та неделаЕлектрични машини и

уреди III Состав и делови на грејни тела 1 II месец2-ра недела

3. Видови енергија Технологија на обработка II Заштеда на енергија со правилен

избор на материјал за прозорци 1 X месец4-та недела

4. Рационално користење на енергијата

Технологија на обработка II

Заштеда на топлинска енергија преку затварање на термостатски вентили и далечинско гасење на централно греење

1 V месец4-та недела

5.

Обезбедување на енергија преку алтернативни извори: соларен систем/ фотоволтаици/ветерници

Електротехнички материјали

I Сребро, жива, волфрам 1 X месец3-та недела

6.Изработка на упатства за рационално користење на енергијата


електромеханичарI Изработка на еднополен спој за

сијалично место 1 V месец2-ра недела

7. Анализа на состојбата на електричната инсталација


електромеханичарII Изработка на разни облици на

дрвени модели 1 IX месец1-ва недела

8.Подигање на свеста на пошироката заедница (домот, локалната заедница и сл.)


електромеханичарII Вадење и вградување на

дополнителни елементи 1 V месец3 -та недела

9. Дистрибуција на енергијатаПрактична настава -

помошник електромеханичар

II Изработка на разни облици на дрвени модели 1 IX месец

1-ва недела

10.Врската помеѓу енергијата и емитувањето на карбон диоксид


електромеханичарII Вадење и вградување на

дополнителни елементи 1 V месец3 -та недела

11. Енергијата и климатските Практична настава - III Приклучување и поврзување на 1 XII месец133


промени помошник електромеханичар разни уреди во домаќинството 2-ра недела

12. Енергијата и одржливиот развој


електромеханичарIII Дефекти кај електрични апарати и

уреди 1 V месец1-ва недела

13. Значење на енергијата за живиот свет


III. ТЕМА: ОДРЖУВАЊЕ НА ЗГРАДАТА И ЗДРАВА СРЕДИНА ВО УЧИЛИШТЕТО



1. Важноста на хигиената во зградата

Македонски јазик и литература РО Обработка на текст: ,,Валканата

училница,, од Лилјана Ефтимова1 IV месец

4-та недела

Македонски јазик и литература II Обработка на текст: ,,Валканата

училница,, од Лилјана Ефтимова1 IV месец

1-ва недела

Технологија на работење/

Графичка струка

I Одржување на хигиената воработните простории

2 V месец4-та недела

Практична настава /книгоповрзувач картонажер

IЧистење на делови, работни места, работна опрема, работни простории и др.

2 I месец4-та недела

Практична настава/книгоповрзувач

картонажерIII Запазување хигиена на работни

простории2 X месец

3-та недела

Технологија на работење II Еко-средства за миење и чистење 2V месец

4-та недела

2. Еколошки средства за одржување на хигиена

Графички материјали I Запознавање со потребата од чистење и средства за чистење

2 V месец

2-ра недела134


Практична наставаПослужувач на графички машини

II Одржување на прирачниот алат, работа со нив и чистење

2 II месец2-ра недела

Практична настава/книгоповрзувач

картонажерII Запознавање со одржување на

машини2 IV месец

1-ва недела

Практична настава/Графичка струка

РО Средства за чистењеи подмачкување на машини

2XI месец

1-ва недела

3. Еколошки бои за бојадисување

Ликовна уметност

I

Изработка на цветни украси од еколошки материјал

1 III месец1-ва недела

I 1III месец

2-ра недела

Технологија на работење

II Посно боење на ѕидови и тавани 1 IV месец1-ва недела

II Посно боење на фасадни ѕидови 1 V месец2-ра недела

III Боење на дрвена столарија 1 XI месец3-та недела

III Боење на метални површини 1 III месец1-ва недела

Практична настава/Градежна струка

II Вежба: посно боење на ѕидови и тавани 2 IV месец

4-та неделаIII Вежба: боење на дрвена

столарија 1 XII месец2-ра недела

III Вежба: боење на метални површини 1 III месец

2-ра недела

4. Неупотребливи предмети

5. ПВЦ амбалажа

6. Подигање на свеста на пошироката заедница за

Македонски јазик и литература

III Одржување на чистотата во училница и нејзино уредување

1 IX месец1-ва недела

135


хигиената и здрава средина

Граѓанско образование III Запознавање и одржување на хигиената во општината 1 IX месец

2-ра неделаОбразование за

демократско граѓанствои човекови права

РО Здравјето како најважна вредност во животот на човекот

1 XI месец 3-та недела

Граѓанско образование II Здравјето како најважна вредност во животот на луѓето

1 XI месец 3-та недела

8.

8.

Влијанието на човекот врз средината

Влијанието на човекот врз средината

Спорт и спортски активнoсти

I

Атлетика

1 V месец1-ва недела

II 1 V месец2-ра недела

III 1 V месец1-ва недела

Македонски јазик и литература I Обработка на текстот: ,,Како

станав еколог,, од Шијачки1 IV месец

2-ра недела

Македонски јазик и литература II Дискусија на тема; ,,Влијанието на

човекот врз средината”1 IX месец

1-ва недела

Македонски јазик и литература III

Вежби за реченица (примери со кои учениците искажуваат како човекот влијае врз средината)

1 XII месец2-ра недела

Образование задемократско граѓанство

и човекови права

РО Доброто однесување како вредност во животот на луѓето

1 IX месец3-та недела

Граѓанско образование II Доброто однесување како вредност во животот на луѓето

1 IX месец2-ра недела

Граѓанско образование III Правата и обврските на жителите на општината

1 X месец4-та недела

9. Анализа на состојбата во училишната зграда


IV. ТЕМА: УРЕДЕН ДВОР

136




1. Важноста на дворот

2. Биодиверзитетот во дворот

3. Анализа на функционалноста на дворот Математика

I Вежби за собирање и одземање на броеви 1 X месец

2-ра недела

I Решавање на комбинирани задачи 1 X месец2-ра недела

4. Важноста на хигиената во дворот

5.Подигање на свеста на пошироката заедница за хигиената во дворот

6. Изработка на упатства за одржување на дворот

7. Наводнување на зелени површини

8. Хортикултурaлно уредување Основи на угостителство и туризам II

Угосителски објекти за сместување, исхрана и пијалаци, разонода

1 IX месец5-та недела

9. Компост и компостирање


V. ТЕМА: ОТПАД



1. Видови отпад

2. Анализа на отпадот во зградата и дворот Математика

II Решавање на задачи за собирање и одземање 1 X месец

3-та недела

II Текстуални задачи 1 X месец3-та недела

137


3. Селекција на отпад

Рециклирање

Македонски јазик и литература РО Бура од идеи: ,,Зошто го

користиме отпадот,, 1 IX месец1-ва недела

Технологија на работењето

/Графичка струкаIII Хартија и нејзина употреба 2 X месец

3-та недела

Графички материјали II Начин на добивање и доработка на хартија 2 X месец

1-ва недела

5. Реупотреба

Текстилни суровини I Егренирање на памук 1 XI месец5-та недела

Текстилни суровини I Добивање на технички ленени влакна 1 IV месец

2-ра недела

Текстилни суровини II Влакна добиени од стари волнени производи 1 XII месец

2-ра недела

Текстилни суровини II Добивање свилени влакна од отпадоци 1 IV месец

1-ва неделаПрактична настава/Текстилна струка

I Шиење на хартија 2 V месец2-ра недела

Технологија на текстил I Технологија на неткаен текстил 1 X месец2-ра недела

Технологија на текстил I Производство на руно 1 X месец2-ра недела

Практична настава/Текстилна струка

II Складирање и реупотреба на отпадоци од текстилни материјали 2 IX месец

4-та неделаПрактична настава/Текстилна струка

III Текстилен материјал добиен со реупотреба-пресување на отпадоци 1 XI месец

3-та недела

Практична настава/Текстилна струка

IIIИзработка на еко-одела од текстил-ен материјал добиен од пресување на отпадоци-неткаен текстил

1 XI месец4-та недела

6. Депонии и диви депонии

7. Влијанието на отпадот врз здравјето и средината

8. Подигање на свеста на пошироката заедница за

138


управување со отпад

9. Изработка на упатства за управување со отпад

10. Анализа на состојбата со отпадот во зградата и дворот

11. План за намалување на отпадот


VI. ТЕМА: БИОДИВЕРЗИТЕТ

Еколошки содржини Предмет Клас Наставна содржина Број на часови Време на реализација1. Локален и национален

биодиверзитет 2. Анализа на биодиверзитетот во

локалната средина 3. Еколошки акции Македонски јазик

и литератураI Бура од идеи на тема:

Еколошки акции1 IX месец

2-ра недела4. Влијанието на човекот врз

биодиверзитетот 5. Влијанието на климатските

промени врз биодиверзитетот 6. Подигање на свеста на

пошироката заедница за локалниот биодиверзитет

7. Влијанието на отпадот врз биодиверзитетот

8. Изработка на упатства за заштита на биодиверзитетот

ВКУПНО 1 предмет 1

139


VII. ТЕМА: ТРАНСПОРТ

Еколошки содржини Предмет Клас Наставна содржина Број на часови Време на реализација1. Видови транспорт 2. Влијанието на транспортот врз

здравјето Спорт и спортски активности

Совладување на основни елементи од одбојка

III година1

X месецI недела

3. Влијанието на транспортот врз средината

Спорт и спортски активности


II година 1 X месецI недела

4. Анализа на состојбата на локалниот транспорт

5. Транспортот и безбедноста 6. Подигање на свеста на

пошироката заедница за користење на јавен превоз и велосипед

Спорт и спортски активности


I година 1 X месецI недела

7. Изработка на упатства за користење на јавен превоз и велосипед

ВКУПНО 1 предмет 3

VIII. ТЕМА: ЗДРАВЈЕ

Еколошки содржини Предмет Клас Наставна содржина Број на часови Време на реализација

1. Органска хранаПрактична настава(гот

варство)III

Јадења по порачка од мелено месо (македон-ска плескавица)

2 II месец2-ра недела

2. Органско производствоПрактична настава(гот

варство)II

Готвени јадења од македонската традици-онална кујна (јагнешка капама)

2 X месец2-ра недела

140


3. Квалитет на храна и нутриционизам

4. Пирамида на исхрана

5. Влијанието на физичката активност врз здравјето

6. Влијанието на храната врз здравјето

Познавање на стоката

IЗначење на зеленчукот во исхраната на човекот

1 X месец3-та недела

I Значење на овошјето во исхраната

1 XI месец3-та недела

7.Подигање на свеста на пошироката заедница за користење здрава храна

8. Изработка на упатства за користење на здрава храна

ВКУПНО2

предмети 6

IX. ТЕМА: ОДРЖЛИВ РАЗВОЈ

Еколошки содржини Предмет Одделение Наставна содржинаБрој на часови


1. Дефиниција и значење на одржливиот развој

2. Важност од зачувување на природните живеалишта

Основи на градежништво I година Стамбени објекти 1 IV недела

Септември3. Локална, национална и глобална

нееднаквост4. Социјална правда5. Рационално користење на

природните ресурси6. Одговорност кон животната средина7. Одговорна и рационална

потрошувачка8. Подигање на свеста на пошироката

заедницаза граѓански активизам9. Дефиниција и значење на

141


одржливиот развојВКУПНО 1 предмет 1

Изготвиле:

1. Александар Димишковски2. Геле Донаков3. Жика Ѓориќ4. Златко Маројевиќ5. Руска Андреска6. Славе Ивчевски7. Јовица Николовски8. Зоран Арсов9. Жана Божиновска10. Елица Алампиоска11. Бранка Бошкова12. Розе Стојановска13. Дивна Видиниќ14. Сашо Тодоровски15. Ристо Митревски16. Јордан Стојановски17. Ѓорги Котевски18. Катерина Ристовски19. Кирил Димески20. Живко Јаневски21. Катица Аврамова22. Александар Пановски23. Ренета Попоска24. Небојша Новакоски

142


Прилог 6: Известување на пошироката заедница

ИНФОРМИРАЊЕ НА ПОШИРОКАТА ЗАЕДНИЦАУчебна година 2014/2015

План за информирање на пошироката заедница:Училиштето потпиша Меморандум за соработка со општината Центар, со кој е воспоставена соработка за реализација на еколошката програма. За промоција на училиштето и на еко-активностите во еко-одборот има претставници од медиумите, бизнис заедницата, НВО и родители. За сите еко-настани и активности, јавноста ќе биде информирана преку печатени и електронски медиуми, веб-страницата на училиштето, флаери и брошури. Еко-катчето ќе биде информатор на учениците, родителите, наставниците, другите вработени и на посетителите за изминатите и за идните еко-активности. Одредено е лице за контакт со медиуми со цел подобрување на информираноста на пошироката заедница за еко-активностите кои се планираат и реализираат во училиштето.

Медиумска покриеност:Медиум Број на испратени

соопштенијаБрој на објави

Број на гостувања

Присутни медиуми по број на настани

Радио 5 1 1 /Телевизија 7 4 3 4Електронски медиуми 4 4 / /Печатени медиуми 7 6 / /Интерно гласило / / / /Веб-страница / 10 / /Информатор на општината

/ / / /

Соопштение до медиумите 1.22.9.2014-Засади дрво за мир http://dsu-svnaumohridski.edu.mk/index.php/mk/eko-aktivnosti/47-zasadi-drvo-za-mir

Соопштение до медиумите 2.

143


16.10.2014 Светски ден на храната- Фестивал на фигури од овошје и зеленчук „СОЧНИ ФИГУРИ“ https://www.facebook.com/zivko.janevski.96/media_setset=a.359807117511801.1073741837.100004475462656&type=3

Соопштение до медиумите 3.17-18 октомври 2014- Македонија без отпад https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.705713232830225&type=1

Соопштение до медиумите 4. 10 Декември е ден на Мајката Земја (Terra Madre Day)https://www.facebook.com/zivko.janevski.96/media_set?set=a.382331035259409.1073741838.100004475462656&type=3&pnref=story

Соопштение до медиумите 5.3.12.2914 г. Ден на дрвото https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.725146650886883&type=1

Соопштение до медиумите 6.5 Март 2015- Светски ден за заштеда на енергија и енергетска ефикасност https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.771902579544623&type=1

Соопштение до медиумите 7.20 Март 2015 Креативна работилница https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.778474325554115&type=1

Соопштение до медиумите 8.

144

https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.778474325554115&type=1#_blank


https://www.facebook.com/zivko.janevski.96/media_set?set=a.382331035259409.1073741838.100004475462656&type=3&pnref=story



22 Март 2015 Светски ден на водите https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.779787968756084&type=1

Соопштение до медиумите 9.26 март 2015 Снимање тонски запис за екo-песната „Generation next“ во МРТ https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.781054788629402&type=1

Соопштение до медиумите 10.3 април 2015 Снимање видео запис за еко-песната „Generation next“ во Сител ТВ https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.784560304945517&type=1

Соопштение до медиумите 11.11 април 2015 Спот за песната „Generation next“ https://www.youtube.com/watch?v=EvBpnq4eAEI&feature=youtu.be

Соопштение до медиумите 12.Фото-приказна (млади репортери) http://dsu-svnaumohridski.edu.mk/

Соопштение до медиумите 13. 23.4.2015 Изработка на модел (треш фешн) http://vecer.mk/makedonija/dizajnerite-od-eurm-gi-prenesoa-svoite-znaenja-na-uchenicite-so-specijalni-potrebi

145

http://dsu-svnaumohridski.edu.mk/#_blank

https://www.youtube.com/watch?v=EvBpnq4eAEI&feature=youtu.be#_blank





Соопштение до медиумите 14.Еко-акција за собирање на стара хартија https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.809420779126136&type=1

Прилог 7: Еко-кодекс

Еко-кодекс

Секоја капка живот вредиводата треба да се штеди .

За подобар и поубав светјас засадив еден цвет.

Секој отпад има свое местозатоа не фрлам секаде сешто .

Јас постапувам вака,секој може ако сака.

Разговарај за еколошка темабиди и ти во еко-шема.

146


Прилог 8: Меморандум за соработка со општината

147


148


Тим кој учествувал во изработката на Годишната Програма:

- Стојче Андев - директор

- Ленче Мишева - психолог

- Христина Ивановска - дефектолог, координатор за изработка и техничка обработка на годишната програма

- Жана Божиновска - наставник, главен координатор за спроведување на еко-стандардите во училиштето

- Бранка Бошкова - наставник

- Љубчо Шалев - воспитувач

Место за печат

Потпис на директор - Стојче Андев

Потпис на претседател на УО – Зоран Арсов

Годишната програма за работа ја одобри Училишниот одбор со

Одлука бр. 02-355/1 од 26 .08.2015 година

С к о п ј е

149


Август, 2015 година

150

1. Вовед - dsu- о web view4.Изработка на план за...

Documents