1 Dierste prologhe

MARIA voncke. ende rayende licht fol. 2 recto

Des hemels. die den toren swichtVander heileger drieuuldicheyenIc bidde. v minlijc. aengesicht

5 Dat ghi v gracie. soe in ons stichtDat uwen lof. daer by moet breyenSonder verbeyen. Reyn suuer kersouweWilt onsen prince. ende oec sijn vrouweEnde CHARLOOT. onsen iongen heere

10 Met sijnder vrouwe. behueden vor rouweEnde alle haer vruende ionge en ouweMoet GOD bescermen. van allen seereEnde oec voort meere. sijn lant sijn stedenDorpe. slote. wil GOD in vreden

15 Altoes behueden. vor mesualEnde alle de ghene. om cort gebedenDiere geerne. tslants profijt in dedenVor BRUESSEL. biddic bouen alVoert gruetic v minlic. groet en smal

20 Sijt willecome. edele. en gemeyneDie hier dus minlic sijt versaemtIn desen melodyosen pleyneSijt willecome. edele. en gemeyneTprieel. vut TROYEN. den edelen greyne

25 Gegroyt. gebloeyt. es BRUESEL genaemtWy grueten v minlic. groet en cleyneDie tonser feesten. hier sijt versaemtSijt hier wel comen. soet betaemtWant dat lieflijc beelde lofsam

30 Dwelc. hier noch opten SAUEL steetVan ANTWERPEN te BRUESEL quam fol. 2 verso

By miraculen soet menich weetSoe souden wi v geerne ende sijns bereetIn loue der hemelscher tresorie

35 Figuerlic speelwijs doen besceetDie eerste bliscap die haer gescyeHoe dat die suete maecht MARIE

Ontfinc den GODS sone onbesmetEnde loste ons vanden ewigen strie

40 By singels salute te NAZARET

Ende altemet iaerlix soet hoertSonder verlet ende sonder discoertSoe meinen wier vort ter stat beueelneVerstaet mijn woert noch .vi. te speelne

45 Al es de boetscap tprincipaleOns speels tes noot dat men verhaleWaer omme dat GOD tot onsen behouweMenscelicheit aen nemen wouweNiet min wi laten ouerlien

50 LUCIFERS val met sijnre partienDie hen bi houerdien gescietDies bliuen si ewelic int verdrietInt ewige demster sonder verlaetOm een gepeys waest sonder daet

55 Maer want de viant met scalkere listeDen mensce benijdde om datti wisteDat hi ter gracien was vercorenSoe de hi hem GODS gebod verhorenDwelc ADAM ende alle sijn geslachte

60 Moeste besueren tot dat dit brachteDontfermicheit GODS tot enen vreeDit was de sake daert GOD om dee fol. 3 recto

Dat hi in donbesmette zeborieWou rusten ende bringen ons tsijnder glorie

65 Dus eerbaer notabele lieue gemindeIc woude dat yegelic wel versindeOns meyn es reyn slecht es onse consteVerstaedt ende vaedt ons goede ionsteWy doent wt minnen wilt dat bekinnen

70 Om vruecht vermeeren

GODE ende der stat ic segt v platV allen ter eerenDus yegelic wilt dan duegdelic kerenEnde nement danckelic nv ter tijt

75 Wi gaen beginnen hoert ende swijt

NIJT fol. 4 recto

Och LUCIFER meester hoe gheuarenWy die daer aen gescreuen warenInt boec des leuens metten hereSijn nv gecondampneert met sere

80 Die ewige doot te liden wachermenSonder verganc ocht sonder ontfermenVan hem die ons hier neder veldeOm dat wy bouen sijn gheweldeOns wilden verheffen dies moeten wi bliuen

85 In dit verdriet

LUCIFER

Ia als keytiuenDiene by minen rade vererredenBy vwen consente NIJT wi ontferredenDer bliscap ende der ewiger eruenDies wi hier ewelic moeten steruen

90 In swaerder ellinden in groter smaeOns mochts wel rouwen

NIJT

Neen dats te spaeMeester van onsen berou te sprekeneMaer dbest es pinen wijs ons te wrekeneEnde met ons int strec te bringene

95 Die nv bi hem sijn ic weetse te ringene

Ia meester op dat ghijs radich sijtIc crijchse by ons

LUCIFER

Iaic seker, NIJT

Ic hulpse v bringen oec int sneuenBy ons was den raet bedreuen

100 Dat wi ons stelden tegen de weerden fol. 4 verso

Des heren bi nide ende bi houerdenDus es ons dit mesluc gescietDat wi sijn comen int verdrietDus dan NIDICHEIT soe ghi gesproken

105 Hebt hulpt dat wi worden gewrokenEnde brinctse bi ons int iammer dalDie de here vercoes

NIJT

Vrilic ic salSoe vterlic sere eest mi spitendeDat ic mi seluen ga al verbitende

110 Wt rechter hatyen etic mijn handeVan ongenuechten

LUCIFER

Dat scijnt vwen tandeDie ghi dor cnauwelt hebt en versletenVan groten spite

NIJT

Ic heb seg gheetenMi seluen alsoet oec wel es scinende

115 Aen mijn fautsoen ic ga al dwinende

Tot eender scaduwen soe nipet myDat iemen bat varen soude dan wiEnde na mijn macht salict beuellenTot ewigen tiden

LUCIFER

Ghi sijt der hellen120 Seer profitelic claerlic NIJT

Maer segt wies dat ghi tornich sijtEnde wien ghi sout quaemt tuwen wenscheBi ons hier stieren fol. 5 recto

NIJT

Wat trouwen den menscheDien hopic canic te verdullene

125 Dien GOD gestelt heeft te veruulleneBi sijnre hoger caritatenDe stoele daer wi als ingele satenDaer ben ic op wt om dien te geckeneEn hier int deemster bi ons te treckene

130 LUCIFER meester dit hebbic vorenTe trapeneerne

LUCIFER

Constu dat gelaborenNIJT ons saken die souden versconenEnde sere versoeten

NIJT

Ic salne wel honenLaet mi gewerden ic saelt wel coken

135 HOUERDE GIERICHEIT selent oec stoken

Bedectelijc ic weed dbedrijfWel bi te bringene

LUCIFER

Tempteret dwijfSi en es soe vast niet als de manVan wederstane

NIJT

Ic brinct haer best an140 Biden serpente dat onbeulect

Nv bi haer es het gaet ende sprectIn dat eertsche paradijsOec eest seer listich subtijl en wijsBy dien soe hopic stille ocht lude fol. 5 verso

145 Den mensche te bedriegene

LUCIFER

Dat worden de crudeDier toe dienen seker soe doentScoey duuel scoey ten doech gesermoentNiet langere hets den besten sinTot onsen profite

NIJT

Tword groet ghewin150 Der ganser hellen maecht soe gescien

Dits wech ic heb de stat versienDaer de here na sijn gelieuenIn heft gestelt ADAM en YEUEN

Om daer te verdienen sonder lac155 Die vroude daer hi ons seluen wt stac

Dwelc ons te lidene es onsoeteTsus laet geworden yuust te gemoeteComt mi tserpent dat lopic smeekenMit bliden geueerte dits wel .i. teeken

160 Van voortgange mijns bedrijfs geueystZerpent hoord mi ic heb ghepeystNutte saken reyn int becliuenTot uwen orbore

Tserpent

Consti die bedriuenDaer wildic toe hulpen en pinen eenpaerlic

165 Haddics die macht

NIJT

Iaghi soe claerlicIa wildi werken bi minen auiseIn midden van desen paradise fol. 6 recto

Daer steet een boem si v gewaechtDie orborlike vruchten draecht

170 Wiste ADAM hoe datse smakenHi soudse plucken

Tserpent

Wat connen si makenDie vruchten alsoe hoge gepresenOchtse ADAM nutte

NIJT

Soe wordhi genesenVander natuerliker doot

175 Oec wordhi verheuen en also groot

Volmaect en van so hoger weerdenAl es diene hier sciep van eerdenEnde voord soe soudi onuerspletenAlle die grote sciencien weten

180 Die liggen verborgen inden hereDiene hier stelde

Tserpent

Nv dan ic keereTot YEUEN canicser toe beringenSi salre ADAMA wel toe bringenNiet iegenstaende dat GOD verbood

185 Der vrouwen list es alsoe groodDat si volcomen selen haer sakenAl souden sire qua note om smakenDus werdet best soe aen geleitOm voordganc te hebbene

NIJT

Hets claer besceit190 Gaet vrou YEUEN aen subtylic fol. 6 verso

Het sal volcomen

Tserpent

Gheerne vrilicIc saelt besorgen op een cortVertrec ic meent ons orboer wort

YEUE vrouwe van desen vergiere195 Die hier de here reyn van bestiere

By sijnre groter gracien wrachteOm dat ghi ende al v geslachteVerdienen sout om cort verclaren

De glorie daer dingele in waren200 Ia vrouwe bi sijnre groter genade

Maer wildi werken bi minen radeIc weet v selc auijs te geueneDat v ewelic staet te leueneEnde selt oec weten hoe ende watte

205 Van allen wijsheden

YEUE

Serpent wats datteWaert soe daer wildic mi toe pinenWats de sake

Tserpent

Van goeder minenStaet hier een boem in desen pleyneWies appele soe soet sijn ende soe reyne

210 Diere nutte hi leefde emmermeereOec soude hi sijn gelijc den hereIn vruechden in vreden sonder verdrietTeewigen dagen

YEUE

Na dijn bediet fol. 7 recto

Serpent waert groet om ons vorwaer

215 ADAM verstaet mijn redene claerIc bringhe v meere die emmer geproeftMoet sijn ende die ons sere behoeftTe doene want wijs selen genesenVander doot.

ADAM

Wat soude dat wesen220 Vrou YEUE dat ghi met nernste begeert

Aen mi eest dat ghijt mi verclaertIc salre in doen sonder verdrachTuwer liefden dies ic vermachWant noode so soudic v vererren

225 Soet redelic si

YEUE

Dan sonder merrenADAM so wilt na mijn begerenDeser vrucht nutten sonder ontberenVan die in midden staet gegroytDen paradise want claerlic doyt

230 Ghi werter bi dats wel mijn wetenOntsterfelic en groot

ADAM

Ia hebdi verghetenDat ons de here sonder genoetVan diere vrucht te eten verboetEnde dat wi elder na ons geuoech

235 Van allen vruchten nutten genoechMaer dat wi emmer niet en dadenTeghen tgebod

YEUE fol. 7 verso

Laet v geradenLieue ADAM op alle trouweEt vander vrucht

ADAM

Ach weerde vrouwe240 Wi en hebben emmer geen noot van dien

Te doene tegen des heren verbienHier staet soe menegen boem seer lieflicGegroyt wiens vruchten sijn gerieflicVan scine van roke ende oec van smaken

245 Wat node waers dat wy dan brakenTgebod GODS ende tegen sijn woerdenIn contrarien dan ouerhoerdenDie ons tsier lieften heeft besnedenTe deser hoecheyt

YEUE

Keeren sijt te vreden250 ADAM wi selen den here wel payen

Getroest v dies laet v gerayenWi selender vrame bi ontfaenDat hopic hout siet

ADAM

Ic saelt bestaenAl eest mi tegen maar tuwen begeerne

255 En willic mi niet pinen te weerneIc hebt gedaen GOD laet ons vromenEnde tenen salegen ynde comen

selete cort

GOD

Ic die ben ende hebbe ghemaectAlle dinc. ende van nieute omstaect fol. 8 recto

260 Ende op RECHTUERDICHEIT gescepenBen nv bi redenen in dien begrepenDat ic iusticie sal doen barenOp hen. die ouerhorich waren

Mijns geboots. reyn int behagen265 Dies selen sire penitencie om verdragen

Soe lange. als recht met redenen brieftDats hem. van desen boete gelieftDan sal mijn gramscap sijn geswichtEnde peys dan weder tot hen ghesticht

270 Vanden sonden die si in myHebben bedreuen. ADAM waer sy

ADAM sal comen met enenblade gedect Ende YEUE oec.

ADAM

Here ic hoorde v stemme. ende wert in vareMids dat ic naect dus ben int clare

GOD

ADAM wie heuet v doen weten275 Dat ghi naect waert. dan du hebs gheten

Der vrucht des houts. dwelc ic verboet

ADAM

Dwijf die ghi als mijn genoetTeenre ghesellinnen. hebt gegeuenGaf mi den raet.

GOD

Twi hebstuut bedreuen

YEUE

280 Tserpent heeft mi bedrogen int waen

Mids sinen rade

GOD fol. 8 verso

Wantstuut hebt gedaenSerpent soe seldi vermalendijtSijn ende bliuen tewiger tijtOnder alle dieren ende beesten ter erden

285 Ende tusscen di ende dwijf sal werdenViantscap ende haren ende uwen sadeEnde v hoet sal vroech ende spadeBedruct wesen onder haer voeteEnde YEUE ic sal di onsoete

290 Vermenichfuldegen v ermoeIn arbeide seldi spa ende vroeDijn kinder baren ende sonder fijnSeltstu onder tsmants macht sijnADAM om dat ghi sonder noot

295 Wt uws wijfs rade dwelc ic verbootAet vanden bome sal deerde wilt merkenVermalendijt sijn in uwen werkenIn arbeide seldi van haer geuoet sijnDornen distelen aldus moet sijn

300 Sal si v bringen crude seldi etenDer eerden oec seldi int zwetenDijns aenscijns dijn broet eten vornoemtTot dat ghi weder ter erden coemtWant van slike ende van eerden

305 Sidi gemaect ende weder selt werdenMids dien dats tu dus hebt gebrokenMijn hoge gebod tmoet sijn gewrokenDes en can nyemen doen beweerteBi mi moet risen RECHTS begeerte

3l0 So wel hem diet volcht ende na mi hayt

Waer sidi mijn ingele hebdi genayt fol. 9 recto

Van desen besondegen haer lieder cleereSoe ict beual

Een ingel

Siet ia wi hereSi sijn bereet tot uwen vermane

315 Soet redelic sy

GOD

Nv doetse hen aneIc sal hem hulpen decken haer leeEnde slutense hier wt deser steeDaer van nv voert na desen tijtNe geen natuerlic mensce en blijt

320 Ia sonder enege die int versterkenMijn prophecie selen vol werkenTer vramen van hem die na dbehorenIn minen name werden herborenInt salege doepsel sonder verlaet

325 Tot haren behouwe nv ADAM gaetHier wt moetti gesloten werdenEwelic om v ouerterdenGhi hadt te wensche al uwen cuereSERUBIN blijfter staende vuere

330 Met uwen zwerde sonder sparenSeldi dese suuer stat bewarenHets mijn beuelen dat ghijt doet

Dingel CHERUBIN

blijft staende tot ADAMS doot

O here vol gracien in uwer oetmoetGheuic mi ouer sonder verdrach

335 Ghi hebbet al in uwer behoet fol. 9 verso

Want ghi in uwer genaden soetHebt doen verscheeden nacht ende dachVan uwer groetheit niemen en machTe vollen begripen benic wel vroet

340 Ghi blijft ende waert eer oude plachGrondeloes vloyende soe es v vloetDies men v lof toe scriuen moet

selete sanc of spel

ADAM

O laes wat salic nv bestaenEm onsalich knecht vol rouwen

345 Wat salic maken waer salic gaenHoe hebdijt erm keytijf gebrouwenIn weelden haddi v mogen houwenDaer ghi nv ellindich blijftDie duecht wilt lonen met ontrouwen

350 Hets redelic dat hijs druc bedrijftIc heb gesteken ende ghekijftTegen den meester der meesteren gemeeneMy seluen hebbicker mede ontlijftEnde ewelic brocht in bitteren weene

YEUE

335 Ay laes nv vinden wi ons alleeneDie tierst van GODE waren beurijtTserpent die scalke beeste onreeneHeeft ons by rade aldus ontwijtWy moesten emmer sijn benijt

360 Om dat wi dus in eren satenWi hebben ons qualic daer in gequijtDies sijn wi nv aldus verwaten

ADAM

Vrou YEUE ten can ons niet gebaten fol. 10 recto

Dat wi veel meer rouwen dreuen365 Maer hopen wi inder caritaten

Die ons de here van desen wil geuenWi hebben ons seluen brocht int sneuenOnuersien bi dommen radeDies laet ons bidden den here verheuen

370 Dat hi ons toene sijn genade

YEUE

Gheminde man hout nemt dees spadeDaer mede soe moetti wercs beginnenMet bitteren arbeide ende met smadeSoe moeten wi onsen nootdorft winnen

ADAM

375 Laes int paradijs daer bynnenEn hadden wi des ne genen noetWant alle vruchten na tsheren verzinnenDie wiesen alsoe hise geboetEer hi ons dus daer buten sloet

selete pause

NIJT

380 0 LUCIFER meester verhuecht v lieue

LUCIFER

Hoe geuaren NIJT

NIJT

Iuust tonsen gerieueEest comen wi en souden cume anders wenscen

LUCIFER

Eest waer duuel eest waer

NIJT

Iaet alle menscenDie moeten nv steruen dats verloren fol. 10 verso

385 Ende dan selense ons toebehorenEnde bliuen bi ons hier inder qualenOcht thoechste RECHT sal moeten falenEnde dat voertstel des groets herenMaer hemel ende erde soude eer verkeren

390 Eer hi veranderde luttel of yetDie regle van RECHTE

LUCIFER

Dats wel bespietHulpe longeren nv horic vryComt dus die mensce met ons hier biSoe sal hi betalen ons gequel

395 Dat wi hier lyen

NIJT

Mijn mager velDat ic dus na heb liggen verbitenEs nv soe vrolic het waent splitenOm dies dat ic den mensce verheuenMet GODE dus heb gebracht int sneuen

400 Hadde hi de vroude beseten so soeteIc hadde af gheeten hande en voete

En haen wijs hem niet connen bewerenHaer weluaert

LUCIFER

En weet mi hoe gebeerenMi seluen en canic niet bedwingen

405 Ic sal vut minen velle springenVan bliscepen dat ghise dus vut duechdenHebt getrocken soe groten vruechdenEn hadde noyt duuel vor desen int lijfNIJT ic geef v vor dit bedrijf fol. 11 recto

410 Dat ghi aen ADAME hebt bedreuenDat ghi voert ewelic selt leuenOp deser werelt ende daer na erfelicSeldi wesen altoes onsterfelicOec blijfdi hier met mi gecroent

415 Inder hellen

NIJT

Soe worden gehoentVeel sielen die ic noch sal betrapenEnde clerke moencke canoenke papenDie pittereren selen te strieOp anderen bi giericheien en bi nie

420 Die salic hier noch met hopen bringenEn doense in onsen ketel springenVan bouen neder bi menegen cuddeOngetelt

LUCIFER

Ic lache dat ic scuddeOm dat de mensce die was verheuen

425 Aldus der gracien es ontdreuen

Die hem die here dor sijn genaVerleende ende sal nv moeten met smaBi ons sijn twas een abel practikeDat ment soe coecte

.i. duuel

Noyt des gelike430 En hoorde geen duuel singen noch lesen

Van liste NIJT ghi sult claer wesenLUCIFERS raet in allen dingenGhi selt allene meer wercs toe bringenDan al de duuels of neckers broet fol. 11 verso

435 Der ganser hellen de sake eyscht spoetOm te veruolgene tot meer profijtsHoe dat verkeerde

LUCIFER

Nv toe in tijtsVor den rechtere soet behoertEer dat vercoele wi selen hem dwoert

440 Verhalen dat hi hen lieden speldeAls hise int paradijs ierst steldeDan als wijt hem aldus vor bringenHi en saels niet loechenen

NIJT

Hi en canse niet verdingenBi rechte ende anders in genen kere

445 Dan redene ende recht en gheert de hereTegen RECHT en ginc hi niet een hoyOm hemel en eerde

LUCIFER

Scoy duuel scoyTot vor den rechtere het geeft wel vrameTer stont te besoekene brinct met ADAME

450 Dat hi sijn vonnesse hoer laet sienNa sijn mesdragen sal recht gescienDat hopic aen die GERECHTICHE

Des groets heren

NIJT

Nv ghi moet meADAM aenhoren tuonnesse van GODE

455 Ghi hebt contrarie sinen gebodeBi uwen consente willen sondegenDies seldi van ons horen becondegen fol. 12 recto

Wat boeten datter toe behoertTselker mesdaet ende ghi tert voert

460 YEUE ghi hebt bedreuen tfeitDus moettier oec an

ADAM

Het es de waerheitDat wi bi onuersienen raeTgebod braken des hoert genaeDes heren ter saken om cort verclaren

465 Want wiere doch verleit in warenVan v viant die ons vut spiteBrocht hebt aldus te GODS verwiteEnde vut v es lude en stilleGeresen den swaren ouerwille

470 Die wi in mensceliker natieBroesscelic wrachten dies hort wel gracieVanden rechtere dit aengesienHopix genade

LUCIFER

Neen wacht v van dienVan gracien en wasser niet gesproken

475 In rechte begeric dat si gewrokenDie sonde des ouerwils bedreuenVan v beiden en dat int sneuenGhi ende v afcomst gemeeneEwelic bliuen selt in weene

480 Want ghi verhoert hebt den volleestereDes hemels enter erden

NIJT

Alsoe waest meestereDat sijn de crude vor waer soe sijnt fol. 12 verso

Al waerdi van ons in dien gepijntDat ghi dit deet en hebt gedaen

485 Ghi haddet mogen wederstaenWant ghi van GODE hadt uwen willeTe doene aldus te desen gescilleEn hoert geen gracie ic zegt v platEnde oft ghi uwen wille hadt

490 Te doene en consti dan ons bezwaringeNiet wederstaen tes al plaringeDat ghier tegen te seggen moegt wetenBi rechte salment v af metenTes verloren veel gemaut

495 Ocht gepluert

LUCIFER

Mi hoert alst nautOec daer in te sprekene een woertO alder rechtuerdichste rechter hoert

Ic bid v dat ghi hier op letGhi hebt den mensce gegeuen .i. wet

500 Ende in menichfuldegher wyseGestelt in uwen paradyseEnde hem geseit en weten latenTe wat uren si vanden houte atenDat daer in midden der pleyne stoet

505 So sou hi steruen dus rechter goetDe mensce heeft ongehorsamheitBewijst ende v gebod weerleitDies eyschic datti sterue al vorenEnde dat mi dan sal toe behoren

510 Sijn siele ende daer na emmermeereSijnder nacomers fol. 13 recto

NIJT

Tes redelic heereWant de mensce also men weetHeeft afgeworpen v zuuer cleetEnde es uwer gracien contrarie vonden

5l5 Ende ons cleder aen gedaen van sondenTen es geen wonder dat ghi v bolchtHijs v ontgaen ende ons geuolchtEnde oft hi here aldus int fijnMet v niet en wilde so moesti met ons sijn

520 Want v contrarie in recht bedietOns gebod dede ende duwe lietAldus en can hi hem niet bewerenBi genen rechte na ons verclerenHi en moet ons ewelic horen toe

525 Ende al de sine

GOD

Lieue ADAM hoe

So hebdi v seluen hier toe gegeuenWaerdi van mire gracien moeDaer ic v toe hadde verheuenGhi hadt hier binnen mogen leuen

530 Termijn van redeliken iarenDan haddi ewelic sonder sneuenDaer bouen in dewige vruecht geuarenNv es verloren dijn mesbarenDe regle van rechte sal moeten gescien

535 De duuels eysschen om v mesuarenDat ic v wise te hem lienWetti iet te seggene te dienIn v behulp op tsuiants treeken fol. 13 verso

Sprect op elcx sake wel ouersien540 Soe en sal hier niemen geen recht gebreken

ADAM

Lacen here GOD en weet wat sprekenIc kynne dat ic de sonde dedeMaer genadechlic soe wiltse wrekenOp my ende minen nacomers mede

545 Selen die moeten den ewigen vredeDeruen om onser beider sondenDan dunct mi geen gerechtichedeEn si mesdadich niet en sijn vondenAnders dan wise hebben gebonden

550 In sonden bi onuersienen radeMi dunct hier hoert wel toe genade

NIJT

Antworde van desen here wilt verstaenDie sondare die moet loen ontfaenNa dat es sijn weerdichede

555 Van hem daer hi de sonde aen dede

Oec sidi geduerech rechter hereDus moet de beteringe emmermereVanden sondare sijn bedreuenDie tsegen v in sonden sneuen

560 Oec dor v groetheit hort wes ic meeneWaer die emende veel te cleeneVan hem gedaen die tfeit selue wrachteDus moet dan arnen al tgeslachteEnde noch en dade uws selfs geuoech

565 En waer v dit niet groet genoechV grote mogentheit aen ghesienWistmen meer wraken te doen gescien fol. 14 recto

Dan aenden mensceliken knechtBi redenen ende dies versuekic recht

570 Here op een cort sonder verdrach

GOD

O mensce wat horic van di o wachRechts soe salic mi moeten bewindenWant na dat redene en recht vermachEn condier geen onscout tegen vinden

575 Ic dede v lieden als mijn vermindenEnde coes v te mire glorien bequameMaer ghi hebt v laten verblindenDies salder v af risen blameWant al dat mensceliken name

580 Voert aen sal dragen na desen tijtGeboren werdende van ADAME

Die worden van mi vermalendijtEnde geefse v ouer in v berijtViant wanneer si selen steruen

585 Soe seldise om deser sonden spijtMet v inder hellen eruenDit vonnesse geuic te deser weruen

LUCIFER

Lof rechter van uwen rechte vercorenWi dancken ons uwer weerdicheien

NIJT

590 Ghi hebt gemindert onsen torenLof rechter van uwen rechte vercoren

LUCIFER

Wy selen gaen stampen en smorenEnde tegen hem lieden ons coken bereyen

NIJT fol. 14 verso

Lof rechter van uwen rechte vercoren595 Wi bedancken ons uwer werdicheyen

LUCIFER

Scoyen wi duuel sonder beyenTot inden groten kakeboGawi de plaetse lingen en breyenHet comter nv al des ben ic vro

NIJT

600 Het worter bestiert seg so heer soLaet werden laet wassen ADAMS troncSi moeten alle in desen noBi ons springen enen sproncIa sijnse out of sijnse ionc

LUCIFER

605 Ghi helle hoert wes ic doe bekintDoet maken alrande instrumintVan ruesters van craulen en van tangenDaer ghi den mensce met selt ontfangenVan cupen van pannen ende van ketelen

610 Van pecke en van gloyende zeetelenOm yegeliken nae sinen stateTontfane coninge en prelateAl saelter comen rijf en rafMaect v bereescap en comes af

615 Sijt blide en vro helle maect feesteHet wert al onse beide minste en meeste

Groet gerommel ende geruusch salmeninde helle maken met alrehande geruchteEnde dan selete

ADAM seit tot sinen kinderen

Och lieue geminde kinder vercoren fol. 15 recto

Wi hebben de gracie GODS verloren.Des moeten wi alle als erme slauen

620 Labueren luken dersschen en grauenEnde winnen in regen in couden met sereDaer wy bi leuen

.I. KINT

Lof hebbe die hereDie mach ons troesten van allen hindere

ADAM

O laes mijn wtuercoren kindere625 Ic werde versleten out en cranc

Dus dese ellinde valt mi te lanc

Want ic heb hier in pinen swareGeleeft ouer .ixc. iareDies mijn siecte es ongemeten.

630 Lacen nv soudic geerne wetenWanneer dat ic de medicineGecrigen sal van mire pineWoude mi yemen den zin ontbindenSoe waric vroe

DANDER KINT

Wildi yet sinden635 Ten PARADISE in datmen daer vrage

Om medicine tot onsen behageHoe dat v boete sal gescienVan uwer qualen

ADAM

SET gaet besienTen paradise in corten stonde

640 Want mi lanct na mijn gesondeDies vraecht den ingel wanneert sal wesen fol. 15 verso

Dat ic mire qualen worde genesenEnde hoemen blusschen mochte dmesualGaet spoet v lieue

SET

Wel vader ic sal645 Daerwert lopen met groter haesten

Ende besoeken ten alder naestenDie medicine die v mach falenAdieu dits wech om cort verhalenGOD wil v hoeden altijt vor lee

ADAM

650 Lieue kinder mi es soe weeMijn herte wert zwaerder dan .j. lootLacen mi naect de bitter dootMijn aderen crempen mi cout mijn bloetIc moet van hier

.I. KINT

Hebt goeden moet655 Vercorne vader ic hoep ghi saen

Vertroest selt werden

ADAM

En mach niet ontgaenDer doot mi wert soe wee ter hertenEn can niet meer van groter smertenMijn zenuwen crympen mi faelgeren de sinnen

660 Dus leyt mi te mijnder cameren bynnenMijn herte bezwijct my ic werde soe crancDe doot die noept my

.I. KINT

O vaderlijc sceiden wreet ende strancDie nv den ganc der doot moet terdenHaddy mogen verbeyden dontfanc

665 Van SED eerlanc oft ghi verlost mocht werdenDie ten paradise wert es met groten scerdenHet soude volherden v hopic algadereAl dinen druck

DANDER KINT

O lieue vadereADAM nv sidi soet GOD begeerde

670 Ghestoruen nv laetten ons inder eerde fol. 16 recto

Begrauen ende bidden GODE den hereDat hi sijn gracie op hem kere

.I. KINT

Wel broeder ic ben bereet tot desenO laes tmoet al gestoruen wesen

DANDER KINT

675 Orlof ADAM geminde vadereTenen sceidene so eest nv comen.ixc. ende .xxx. iaere hebdi geleeftNochtan hebdi nv inde genomenWat mach den langen tijt dan vromen

SET

680 GOD danc ic heb so lange geronnenDat ic sie blicken gelijc der zonnenDat PARADIJS groet van gewichteDwelc GOD met siere hant selue stichteTot tsmenscen vrame reyn int gescien

685 Oec hebbic den sconen ingel gesienDie GOD dor sijn hoge weerdeDaer voer stelde met enen zweerdeDes willic hem te desen stondenGaen vragen na mijns vader gesonden

690 Met groten nernste sonder versagenEerwerdich ingel ic come v vragenNa die ouer sware mesquameVan minen geminden vader ADAME

Ocht enege medicine tot dien

695 Bi gracien tsheren sal gescienSier quetsen naem hi geerne betDies bidt hi om raet

dingel vor tPARADIJS

Verstaet mi SET fol. 16 verso

Ic sal v seggen hoe en waer medeDat hi sire qualen die hem let

700 Gecrigen sal gesondichedeDit es den boem daer hi aen dedeDe sonde hier inden paradiseBi hem soe sal hem oec den vredeComen in menichfuldeger wise

705 Ghi selt verstaen met desen riseDie ic van desen bome v tracDaer sal ADAM die oude griseBi werden verlost sijn ongemacGaet henen plant mi desen tac

7l0 Vwen vader onder sijn hoetHi sal op groyen sonder lacEnde werden een boem scoen en groetADAME soe seldi vinden dootDus doet als ic v heb geseit

715 Bi desen wert hi verloest sier nootEn brocht tot sire gesondicheitVan selker qualen als hi in leit

SET

Lof en danc GOD here bequameSoe moet v ewelic toe vloyen

720 Dat vten rise tot smenscen vrameMedicine van sonden sal bloyenMaer lacen den ghenen sal seer vernoyenDie selen liggen in bitteren clagen

Na tgene dat GOD sijn gracie sal spoyen725 Op trijs dat medicine sal dragen

Orlof her ingel na GODS behagen fol. 17 recto

Soe sal v hoge begeerte gescienDoch hopic sal yemen gebyen den dagenDatmen vruchtbarich dit rijs sal sien.

730 Om te volcomene als van dienDat mi die ingel maecte contSoe willic sier hoger begeerten plienEnde planten trijs in corter stontTen teekene dat noch sal maken gesont

735 Bi gracien tsheren al ons geslachteEnde dier nv bitterlic liggen gewontInder demster hellen grachteIc beuele v rijs des heren crachte

Hier salmen singen of spelenEnde dan comt LUCIFER

LUCIFER

O duuels alle versterct v neringe740 Hier wert so ouer grote geeringe

Vanden sielen die hier zweymenWi en selense waer weten heymenMijn buuc sal bersten int verblienVan deser conscilien

NIJT

Tmoet hier al lien745 Dat vanden geslachte van ADAME

Es comen dat blijct aen ABRAHAME

Ende MELCHISEDECH den iersten papeDie hier oec sit

LUCIFER

Hets tonsen betrapeDat bi naturen geboren es fol. 17 verso

750 IACOB IOSEPH ende MOYSES

IOSUE SAMPSOEN ende meer andereYESSE SALEMOEN ende ALEXANDERE

DAVID IOB ende EZECHIAS

DANEEL ende oec YSAYAS

755 En soudse half niet connen bedienWat hier getont es

NIJT

Den duuel van lienHet comt hier al eest leec of clercHoe wijs hoe constich of hoe stercDat si sijn mogen tcomter al na

760 En elc sit hier na sinen staDen last valt groet al doe wijt geerneWie saelt ons beletten

LUCIFER

Twaer quaet te beweerneNiemen en mocht ons so verdullenWi[ne] selen den groten kakebo vullen

765 Noit scuere en was so vol gestommeltMet scouen

Groet geruchte inde helle

NIJT

Hoort hoemen rommeltHet duncken mi horselen die daer swermenSoe crijsschen de zielen

LUCIFER

Laet criten laet kermenWy selen ons seluen aen hem wreken

770 Scoy wech laet ons de brander vort steken

Gheruchtedits tclagen ende tkermen inde fol. 18 rectohelle vanden vaders

ADAM

O alder rechtuerdichste rechter verheuenHort mi ADAM het dunct mi tijtWant inden boeken so staet gescreuenNader grootheit der sonden bedreuen

775 Soe moetment beteren sonder respijtEnde wie dat in dootsonden blijtVintmen inder scrifturen claerDie moet der penitencien lijtDaer voer gedogen ende int gestrijt

780 Der pinen bliuen menich iaerO here nv eest wel oppenbaerDat wi .vm. iaer tuwer weerdenHier hebben geseten ende op der erden.ixc. iaer oec hebben [wi] gedaen

785 Penitencie dies wilt opslaenV ogen van gracien tonser vrameHere dor vwen weerdegen name

YEUE

Eest v bequame o here ic YEUE bid v om genaDer mesdaet die bi minen ra

790 Gesciet es dwelc alle creaturenGenieten dat mi nv rout te spaOntfermt v onser sonden qua

Die donsculdege met ons besuerenIn desen kerkere

.i. ander

Hoe lange saelt dueren795 O GOD of ghi den hemel scordet

Soe waer ons allen wel ghesciet fol. 18 verso

Met vwer claerheit tdoncker dorbordetEnde brocht ons daermen [u] ewelic siet

DAVID

O waer sijn here die ontfermicheden800 Die ghi besworen hebt vorleden

DAUITTE dinen knecht getrouweDie hier nv met bitteren rouweIn zwaerder ellinden sit geplaechtOntfermt sijns die v dliden claecht

805 Want seker wi sijn in bitteren sere

IOB

O GOD antwordt mi lieue hereHoe vele gerechticheiden van mesdadenIc IOB sal moeten liden noch meereEnde wilter mi cortelinge af ontladen

810 Oec toent mi here dor v genadenTwi ghi v aenscijn bercht dus langeVor my hoe moechdi ons dus gestadenTe laten inder duuele bedwangeTverdinken van desen valt mi seer strange

815 O here ontbint den zwaren bantIc loefdu met woerden ende met sangeNv houdi mi scint vor uwen viant

YSAYAS

Alsoe ic inder scrifturen vantDoen ic op de werelt was

820 Doe dedic van doen v allen becantAls die prophete YSAYAS

Soe seidic v hoe dat ic lasDat .i. kint soude sijn geborenVan eenre maecht sijt seker das fol. 19 recto

825 Dat lossen soude dat was verlorenDat kint soude na sijn behorenHeten GOD na mijn verclarenDus vriende soe ic v seide te vorenSaelt al volscien drijft geen mesbaren

830 Den tijt die naect ons sonder sparen

ADAM

Verhuecht v vriende ende blijft in hopenDie prophecie en mach niet liegen

.i. ander

De gracie GODS steet al noch openVerhuecht v vriende ende blijft in hopen

DAVID

835 Hoe ons dees demsterheit mach nopenGODS woert en sal ons niet bedriegen

ADAM

Verhuecht v vriende ende blijft in hopenDie prophecie en mach niet liegen

Sanc of spelBitter Ellinde op crucken ermelic gecleet

BITTER ELLENDE

Lof heb de gracie des heren volmaect840 Doch benic met groter pinen geraect

Tot op dees werelt soemen sietDaer ic eens mijn vriendinne lietDie mi beloefde hier in mijn stedeTe bliuene ende heet INNEGE BEDE

845 Ende es getrouwe altoes bereitVor de hoghe DRIEUULDICHEIT

Daer willic aen gaen sonder versagenEnde haer dat bitter liden clagen fol. 19 verso

Die MOYSES ende haer vriende gemeene850 Gedogen in den kerker steene

Der hellen te haren ongeuoegeOp dat sijt vor den hoechsten droegeHen souts dat hopic gracie gescienGOD danc doch hebbicse versien

855 Dies hopic een sake goet van gewinneGOD gruet v vrouwe

INNICH GEBET

GOD loens v vriendinneDe gracie des heren wil v bescermenGhi scijnt sere mesmaect

ELLINDICHEIT

Dat ben ic wachermenSoet blijct en was noit niemen soe wee

860 Als my

INNICH GEBET

Hebdi de beene ontweeDat ghi soe deerlic en weet hoeV leede sleept

ELLINDICHEIT

Iaic en trugbeen toeEn can gestupen gecnielen gebuckenDies moetic iammerlic op mijn crucken

865 Dus henen sweyuen in zwaerder allindeAlsoe ghi siet

INNICH GEBET

Wie sidi gemindeGhi scijnt so druckich dat ghi mi deertHoe es v name

ELLINDICHEIT fol. 20 recto

Dat wert v vercleertWie dat ic ben van ende tende

870 Ende wanen ic come och BITTER ELLENDE

Soe es mijn name hort mi vertellenDie oude vaders die inder hellenNoch liggen moeten [ende] houden stedeDie namen geerne INNICH GEBEDE

875 Sercoers van haren bitteren lideneDus vrouwe wistise te verblideneGhi daetter wel aen bouen matenWant si hebben v hier gelatenIn haer stat om GODS behagen

880 Dat ghi haer boetscap sout gewagenAenden here die v vermintOm v snelheit

INNICH GEBET

Dats waer ic kintDat si mi te meneger stedeGelast hebben als INNICH GEBEDE

885 Dat ic hen soude sijn bereetSoet inden soutere ende elder steetDie MOYSES SAELMON ende DAVIT

Ordineerden maer dat ghijt witMijn iagen mijn vliegen ende mijn volgen

890 En baet niet de heer es [so] verbolgenDat ic hem vrouwe in desen sakenEn der aenrueren noch genakenHi es verherdicht al in eenEnde ruect mijns lutter

ELLINDICHEIT

Ach lacen neen fol. 20 verso

895 Soe bliuen si verloren pletsMijn vriende vercoren

INNICH GEBET

Sijt niet te wetsALLINDICHEIT gheminde vrouweIc hebber een vriendinne getrouweBiden here die mi te gerieue

900 Ons tale sal vueren

ELLINDICHEIT

Wie esse lieueDie tuwer talen sal sijn bereitVor den meesten

INNICH GEBET

ONTFERMICHEIT

So es van deser vrouwen den nameDie vor den here es soe bequame

905 Dat onmogelic waer te telleneHoe hise vermint

ELLINDICHEIT fol. 21 recto

Pijnt v derweert tstelleneINNICH GEBET ic bids als vuereWant saelt gescien dat wert bi huereDat hopic ende bi niemen el

910 Dus spoetter v mee

INNICH GEBET

ELLINDICHEIT welIc hope si en sal mi niet verhorenMit minen eggere salic gaen borenNernstelic inden hemel een gatEnde vliegen tot hare

ELLINDICHEIT

Ghi en moecht niet bat915 Doet de bederue sonder vermien

Datter de ouders af verblien

Sanc of spelEnde INNICH GEBET sal die wile metten eggere een gat willen boren inden hemel

etc.ende seggen bouen

INNICH GEBET

O alderhoechste here almechtichLof heb v gracie die mi so crechtichMaect dat ic ten hemele dus saen

920 Des menscen bederue hier heb gedaenWant alsoe sciere als mi vercleertDe mensce soe weet die hi begeertEest GOD selue sentinne oft santNoit snelder bode men en vant

925 Dan ic INNICH GEBEDE siONTFERMICHEIDEN so benic biDies willic haer minlic gaen vertogenMijn hoge bederue

ONTFERMICHEIT

Hoe comdi geulogenDus snellic geminde vrou eersame

930 Wanen es ditte

INNICH GEBET

Vrouwe van ADAME

So comic die tot mi dede sindenOp der erden seer BITTER ALLINDEN

Die nemmermeer also si dede gewachHier bouen selue niet comen en mach

935 Dus heefse mi haren sin ontbondenEnde mi met nernste aen v gesonden fol. 21 verso

Om vrouwe te nemen met v raetEnde dat ghi dan wort haer auecaetAls ghi selue wet dat es van noe

940 Ende haer behoeft

ONTFERMICHEIT

Sijt willecome boeMaer segt mi BITTER ELLINDEN bedrijfEsse niet ermelic

INNICH GEBET

Soe maten wijfEn sach noit mensce met ogen aneHaer waer seer ongereet te stane

945 Hadsi niet crucken daer si op leendeSi hulsde si bulsde si crochte si steendeHaer cleeder dorscuert ende al berostHaer scoen dorgaet haer cousen vermostHaer hoet dorsmeten haer wangen dorpletst

950 Haer nese dorblutst haer ogen dorcretstTe haluen so crupse [met swaren ontluste]In .lij.c iaeren en hadse rusteEest wonder vrouwe al es si verbeentVan selken tormente

ONTFERMICHEIT

Och lacen neent955 Mijn sinne verscricken mijn hert weent bloet

Dat si dit liden dus doegen moetDies willic van haren ouerterdeneHaer aduocaet bestaen te werdeneVor den here gebenedijt

960 Ic ga tot hem hets meer dan tijtfol. 22 recto

Selete opt cortsteDie wile salmen GODE bloet sien sitten

ONTFERMICHEIT tot GODE

O alderhoechste mogenste en mechtichste

Rechtuerdichste rechter en warechtichsteIc ONTFERMICHEIT die in minnenWonachtich es tuwer herten binnen

965 Noit niemen en coster mi vut gedriuenMijn woninge moet daer ewelic bliuenOcht de werelt opt corte vergingeHoert dan wies ic v sunderlingeMet groten nernste ben vercleerende

970 Dats dat ic intelic ben begerendeDat ghi de geuangene die sijn geuaenTeliuereert here en wiltse ontslaenDies ben ic tu als ONTFERMICHEIT

Met nernste biddende

GHERECHTICHEIT

Ia al ghereit975 Men doe haer gereetscap si biddes boye

Op dats v here niet en vernoyeMi geliefter oec toe te sprekeneAls GERECHTICHEIT die te verstekeneNiet en mach sijn ic seggu twi

980 Want also wel benic als siIn uws selfs herte here verlichtEnde op mi hebdijt al gestichtDat beuaen heeft hemel en eerdeAldus dan dor v hoge weerde

985 So sidi mi sculdich dan int clareTe horne alsoe wel als hareHaer soetelic spreken mach niet gehoert sijn fol. 22 verso

Sonder mijn antworde

GOD

Wilt niet gestoert sijnOp anderen weerde lieue vriendinnen

990 Ghi wet mijn sinnen vierich dorboert sijnNoyaellic met uwer beider minnenDies seldi mi duegdelic laten bekinnenUwer beider gebreke in wedersieEnde alsic uws vortstels ben te bynnen

995 Soe salic sonder enich enuieV beiden payen van desen gestrie

ONTFERMICHEIT

Te goeder tijt here te vreden bliuicIn v sentencie mer noode so kiuicTegen mire suster GERECHTICHEIT

1000 Maer scade sceet vrienscap soemen seitDies sijt mi gunstich van dat mi noestDats dat ghi derme menscen vertroestOcht si moeten gemeynlic alleVerloren sijn inden mesvalle

1005 Want DAVID seit ten cleeren bescouweDen tijt comt datmender ontfermen souweDies benic begerende dat dan gescieVlues op een cort

GHERECHTICHEIT

Van cleinen bedieEs v vortstel soe ghijt bediet

1010 Ghi hebbet scrifture noch qualic dorwietWant dat GOD sprac dats vutgenomenBouen alle dander moet dat volcomenHi seide dat steruen moet groet en cleene fol. 23 verso

ADAM mit sinen nauolgers gemeene1015 Van dier tijt dits ander besceet

Dat ADAM inden appel beetToten ionxten dage seide hi toeCnuwt dat woert wel

ONTFERMICHEIT

Suster ic doeAl en dadijs so scerpelic niet vermaenIc soudu ten nausten emmer verstaenMaer GERECHTICHEIT suster v woerdeken snidenAls sceerse mer benic om ouerlidenGhestelt here vader in uwen moetWaertoe soe benic dan te goet

1025 En magic niet in v gedochteVolcomen daermen mi toe wrochteSo blijft de werelt met allen tendenWant v GERECHTICHEIT sout al scendenDat wezen sal ende menscelic leeft

1030 Dies seg ic neen

GHERECHTICHEIT

Dwoert dat GOD heeftGesproken suster dan mach niet falenAl waerdi noch so suet van talenV en steet dat GODE niet tontsmekeneEn sal v seggen bi desen tekene

1035 Worde ADAM niet dewige doot besurendeGERECHTICHEIT en waer niet ewelic durendeEnde na dat ic gescreuen vindeSo es GODS waerheit sonder yndeEnde aldus dan na v verstaen

1040 Soe soude de waerheit GODS vergaenONTFERMICHEIT suster dan mach niet sijnDat wetti selue wel

ONTFERMICHEIT

Verstaet den fijn

Tscrifture seit daer ics mi aen houweGOD sciep den mensce om datti souwe

1045 De glorie besitten alsoe ic lasDaer LUCIFER vutgeworpen wasDaer was hi toe geordineert[ende] vander GODS gracien geuiseertEnde te bescouwene die ewige claerheit

1050 Van GODS aenscine nv na de waerheitDaer ghi GERECHTICHEIT op dinctEest dat ghi dit den mensce niet en gehinctSo en zal de wille noch de macht fijnVan sinen makere niet volbracht sijn

1055 Want hijs niet soe ic seide te vorenEn maecte om te bliuen verlorenMaer wilde hine ter glorien makenHi moet sijns makers wille dan smakenDan can hem niemen wederstaen

1060 Of GODS wille moet falen

GHERECHTICHEIT

Hoert mijn vermaenSuster ONTFERMICHEIT dat ghi segtLuyt vremde want na dat ghi sprectSoe soude de mensce van sinen mesdadenOngecorrigeert bliuen en bi genaden

1065 Quijt gaen van dat hi mesdoetSo dadense hem so lief quaet als goetGhi en ergeweert niet suster versinde ghijtNa v voertstel fol. 24 recto

ONTFERMICHEIT

Neen suster bekinde ghijtDan hebbic v niet te voren geleit

1070 Maer de WISE MEESTER die seit

In sinen boeke nv hort na miDat GOD vele geringere siDen mensce tontfermen sijt seker desDan hine te verdoemen es

1075 Want sijn grote ontfermicheit besnedenEs meerder dan smenscen quaethedenEnde om dat dit prueflic ende claer esSoe eest noet temelic dat waer esDat de mensce van sinen bedriue

1080 Verlost si dan hi verloren bliueEwelic suster hier mede ic sluteEnde begeers recht

GHERECHTICHEIT

En heb noch niet uteHier op willic antworde geuenSegt doch waer vondi noit gescreuen

1085 Wie dat mesdede om cleer verstaenHi en moeste bi rechte correxie ontfaenDus ADAM es mesdadich vondenDies moet hi aernen dan sijn sondenEwelic geduerich sonder fijn

1090 Want alle die leuen of selen sijnEn souden na groetheit des herenDe sonden gebeteren na der lerenVander ewiger scrifturenDus moet hise ewelic besueren fol. 24 verso

1095 Hi en sijn geslachte meDit seggic als GERECHTICHE

DE WAERHEIT

Heer vader ic bid v om een woertTen besten te sprekene ic heb gehoertDat mijn susteren in gescille

1100 Geuallen sijn om des menscen willeDat qualic vuecht here mocht [ict] gelienDat si dus iegen elc anderen strienDus soudicse als WAERHEIT geerne versamenEnde enegen here maer na dbetamen

1105 Van mi WAERHEIT en van hem beyenDat si in dit gedinge voerseyenSoe waert wel noet datmen dan vondeYemen die beterde tsmenscen sondeMetter doot ende dat vut trouwen

1110 Die inde sonde niet en waer gehouwenDie YEUE ende ADAM bedreefDus vondemen yemen die suuer bleefEnde ombesmet ende claer van desenDie soude tgeslechte al mogen genesen

1115 Ende anders so en maecht niet gescienBi mi als WAERHEIT

ONTFERMICHEIT

Dan onder ons drienSoe laet ons met begeerten groetBesueken of yemen der ewiger dootVanden sonden ADAEMS bedreuen

1120 Onsculdich en onbesmet es bleuenWat segdi dies GERECHTICHEIT

GHERECHTICHEIT fol. 25 recto

Neent sustere want tscrifture seitInden LATINE claer becondichtWi hebben alle in ADAM gesondicht

1125 Oec en es niemen na DAUIDS leereSi en hebben gesondicht iegen den here

DE WAERHEIT

Susteren om v te besceideneAls WAERHEIT gelieft mi v te leideneTen chore der ingelen verstaet den fijn

1130 Want daer noch enege ingele in sijnDie noyt noch en mesdaden in sondenEn ongehouden sijn en ontbondenVan ADAMS mesdaet dit es waerDies gawi onder ons drien tot daer

1135 Ic hope wy wordender bi geuraemtSiet sustere daer steeter veel versaemtAls ONTFERMICHEIT doet de relacien

ONTFERMICHEIT

O heilege ingele van hoger nacienSonder blamacien

1140 Sidi bi WAERHEIDEN miere suster vondenRegnerende in iubilacienSonder falacienBiddic geerne hoert mijn orcondenSoude yemen die sonden

1145 Afdoen willen van ADAME

Ende tenegen stondenSteruen willen om smenscen vrameDat waer mi uterlic seer bequameAls ONTFERMICHEIT doe ics bede

1150 Die vor v knielt in smenscen stede fol. 25 verso

.i. ingel

Vrou ONTFERMICHEIT v tale besnedenHebben wi gehoert ende tuwer bedenSouden wi ons vuegen als van dienWies der HEILEGER DRIEUULDICHEDEN

1155 Ghelieft van desen sijt dies te vreden

Dat moet wel van ons gescienHier en es niemen int ouersienDie den natuerliken doot verdrietEest GOD begerende tot ons lien

1160 Wy willen alle geerne plienWies dat de here aen ons gebietDus werdet v vrouwe van ons bediet

ONTFERMICHEIT

Lof hebt ghi ingele mijn susteren beieLaet ons vor den here dan gaen

1165 Want soe mi die ingel seyeSoe doen sijt wilt hijt hebben gedaen

GHERECHTICHEIT

Neen suster dat hebdi qualic verstaenGhi sout mi so mijns rechts verdringenSi moestent minlic selue aengaen

1170 De here en machser niet toe dwingenDe sake die soude mi dus ontspringenEn fortse so worde gerekent dat feitDe doot en mach hem niet verlingenDiet doen sal dats verloren geseit

DE WAERHEIT

1175 Nv dan ghi ingele ic als WAERHEIT

Die spreke v toe wilt mi verzinnenHeeft yemen ten mensce selc onst geleyt fol. 26 recto

Datti de doot wilt steruen vut minnenSo mogense dewige vroude gewinnen

1180 Ende inden hemel besitten dees steDoet mi daer af v ionst bekinnenDes biddic v ingele als de WAERHE

Hier swigen sy alle

Si swigen gemeyn op alle beAnderwerf vragic of ghi wilt steruen

1185 Om den mensce ten ewigen vreeTe bringene noch vragicx v derdeweruenOch niemen en antwert tonser bederuen

ONTFERMICHEIT

O laes den troest die wi hier vindenEs cranc latet ons gaen ontbinden

1190 GODE den almechtegen hereHi sal ons beraden hopic sereOf de mensce blijft onuerloestEn crigen wi anders genen troestDies gaic als vriendinne getrouwe

1195 Tot GODE den vader met groten rouweHere vader onder der ingele scareEn es nv niement int oppenbareDie hem uyt minnen wilt laten ontliuenNoch oec ter werelt dies werdich ware

1200 Om te verlossen den armen sondareSal hi dan dus verloren bliuenGhi moecht doch alle leet verdriuenIc bids v staet hem nv in stadenAls v ONTFERMICHEIT

GOD

Wilt mi beraden fol. 26 verso

1205 Suete sone ende hoert mijn woerdeV susteren drie sijn buten tradeGeuallen ende sere van discoerdeGHERECHTICHEIT als die gestoerdeBegeert dat ADAM bliue in weene

1210 ONTFERMICHEIT wilten te minen acoerdeBringen en sijn geslachte gemeeneHoe salict maken en stoerder eeneWant alle beide moeticker plegenDadict niet sone hoert wies ic meene

1215 Ic ginge miere hoger godheit tegenDies wilt mi tesen auise gewegen

De soen GODS

O vader uwen wille van dienSoet RECHT begeert moet wel gescienWi en mogen niet bat noch ghi noch icke

1220 Dan TRECHT in hout van desen stickeDus salmen RECHT ende WAERHEIT vragenWats hem van desen best sal behagenDat dunct mi goet eest soe u wille

DE HEILEGE GEEST

O VADER laet zwichten dit gescille1225 Dies biddic v als HEILICH GEEST

In v als wortele ende keestEenwillich volmaect ende onuersceyenWes v behaecht gelieft ons beyenAls v ende mi sonder mestermen

1230 Want doch ons proper es ONTFERMEN

Wat ghi begeert dats oec mijn raet

De VREDE

Ic als VREE here na dat staet fol. 27 recto

Bid der WAERHEIT ende v om hulpeDie gaf den raet dat hi dit stulpe

1235 Ghi sijt genadich in allen keere

De WAERHEIT

Soe seggic dan als WAERHEIT heereYegelijcs saken wel oversienSal den mensce sorcoers gescienDat wort bi rechte van uwen SONE

1240 Ende dat bi redenen om dat goneElken in recht sta ende ombegrepenBi hem was ierst de mensce gescepenOec es gescreuen alsoe ic lasDat alle dinc bi hem gescepen was

1245 Dies laet ons sire wijsheit dan duer oetmoetBidden om sijn hulpe soetSiere vrienden die sijn in bitteren weene

ONTFERMICHEIT

O SONE des VADERS in duechden reeneIc vrou ONTFERMICHEIT bid met seere

1250 Vor v vriende groet en cleeneDie bliuen verloren emmermeereTen si bi uwer sueter leereDat ghi hens duegdelic wilt ontfermenDan v genadicheyt op hen keere

1255 Ende wilt gedincken haer bitter kermenNiemen dan ghi en machse bescermen

GOD

Mi SONE na dat gewarich toe bringenVan miere dochter ONTFERMICHEDEN

Soe es mi zwaer ende groet verlingen1260 Dat si daer sitten in onureden fol. 27 verso

Die mi dicwile in tiden voerledenHebben gedaen eere ende vramePatriarken ende propheten besneden

Ende meest de af comst van ADAME

1265 Dus dan het waer mi seer bequameHaddi de minne tot hem so groetWoudise met uwen sueten nameVerlossen ende steruen de bitter doot

De soen GODS

O VADER twi eest dat RECHT geboot1270 Dat ic sal moeten boeten de sake

Ende ontsluten dat ADAM sloetMet pinen ende met ongemakeMeer dan hi soude versint mijn sprakeHEILEGE GEEST dat vragic dy

1275 Die alsoe mechtich es als wy

GOD

Mijn lieue SONE de sake aen hoertIc ben soe uterlic gestoertOp den mensce ic segt u naectDat mi leet es dat icken heb gemaect

1280 Ende tusscen den ingelen ic seg u meeEnde den mensce es oec een veeEnde ghi sijt middel persoen int weesenMi ende tsHEILICHS GEESTS in desenSoe sidi sculdich verstaet int cleere

1285 Hier af te sine een middeleereOm te peysene tuwen wenscheDe vete tusscen mi ende den menscheEnde tusscen die ingelen die in gescilleOec liggen aldus soe es mijn wille fol. 28 recto

1290 Dat ghi SONE de sake aen gaetEnde sijts een middeleere

De WAERHEIT

Voert mede verstaetWies dat ic vut des VADERS mondeSONE GODS als die WAERHEIT orcondeGhi hebt de cracht ende macht warachtich

1295 Van uwen VADER ontfaen almechtichOec hebdi sijn wijsheit groet sonder getalEnde wie dees sake aenueerden salMoet doen bi also wisen zecreteDatter de viant niet af en weete

1300 Want here geraecte hijt te verhorneHi soude hem pinen v doot te storneEnde te beletten smenscen profijtDus dan ghi die de WIJSHEIT sijtSelt best de sake al oversien

1305 Tes menscen vrame ende doense gescienTen siensten dit slutic als WAERHEIT

Dat v behoert

GHERECHTICHEIT

Dats wel gheseitBi redenen die ic als RECHT sal gheuenBi WIJSHEIDEN ontfinc de mensce sijn leuen

1310 Ende was van eerden alsoe ic thooneBi v geordineert als de SOONE

Dus es hi v bi enegen sakenOntrocken so moettien weder makenEnde bat behoert v SONE nv merc

1315 Te volcomen uws selues wercDie mi RECHT te gronde besochte fol. 28 verso

Dan dat v een ander vol wrochteAlsus soe lidic onbeureestDat GOD v VADER noch HEILICH GEEST

1320 En betaemt den mensce hoe dat siTe verlossene SONE tegen di

Want ghijt voer hen sijt sculdich te doene

GOD

Ghi wet doch wel mijn stercheit SONE

Die hebdi oec in v bedwanc1325 Ende die mensce es teeder en cranc

Het es van node diet wel verdachtDat hi bi v ontfa dan crachtAldus soe seggic ende es mijn raetDat ghi des menscen bederue bestaet

1330 In minnen reyn ende onbeureestHet hoert v bat dan den HEILEGEN GEEST

Soe ghi wel wet SONE ocht dan mi

De SONE

Heer VADER al dat v wille syDat moet in mi altoes gescien

1335 Uwer hoger begeerten so bliuic biMinlic soe willic mi voegen te dienDie doot en willic niet ontsienSteruen willic in rechter minnenMet minen bloede salic haers plien

1340 Die nu sijn ter hellen binnenHen willic vriendelic doen bekinnenDat mi ONTFERMICHEIT heeft ontstaectVierich dorscoten mijn hert mijn sinnenEnde metten strale van minnen geraect

1345 Dies wort van mi de doot gesmaect fol. 29 recto

De Vrede sal GERECHTICHEIT

cussen ende segghen dit

De VREDE

O GERECHTICHEIT hebt danc van desen

Ende alle die hier toe hulpich wesen

ONTFERMICHEIT

Lof werdich GODS SONE gebenedijtAls ONTFERMHERTICHEIT GODS togic mijn quale

1350 Daer ghi een medicijn af sijtEnde een triacle int generaleAensiet hoe ic met desen straleBen dorscoten om die onvrameDat smenscen geslachte altemale

1355 Moet liden die over zwaer mesquameSeert der beeten van ADAME

Soe heeft dees wonde ye sint gebloetSoet mi ONTFERMHERTICHEIT betameVindic v GODS SONE nv gemoet

1360 U suete minne so in mi gloetDat mi de quetse van desen gescichteIn v herte mijns seers verlichte

GHERECHTICHEIT

Lof SONE des VADERS tot mi genegenAls GERECHTICHEIT GODS geuic orconde

1365 Dat ghi de balance van mi gedregenHebt effen geladen te deser stondeWant bi uwen rechtverdegen vondeSo wert de mensce sijns drux verloestDies rise v lof vut elken monde

1370 Dat ghi de uwe aldus vertroest

De WAERHEIT fol. 29 verso

Lof SONE des VADERS van dat ons noestSijn wi bi uwen eygenen willeAls susteren ia diet wel geloest

Verenicht van onsen zwaren gescille1375 Bi WAERHEIDEN ende RECHTE verstoert de hille

ONTFERMICHEIT

Lof specie edel vruchtbarich tacSonder nommer soe es v weerde

GHERECHTICHEIT

Lof bloyende rijs dat ADAM bracLof specie edel vruchtbarich tac

De WAERHEIT

1380 U vruchten sijn reyn ende sonder lacNoyt edelre vrucht en wies op eerde

ONTFERMICHEIT

Lof specie edel vruchtbarich tacSonder nommer soe es v weerde

GHERECHTICHEIT

Ghi wert gebloeit vut YESSEN geerde1385 Also ons BALAM heeft vorsproken

De WAERHEIT

Ende ons inder scrifturen vercleerdeWerdi gebloyt vut YESSEN geerde

ONTFERMICHEIT

Gheen edelre bloeme noch soe vermeerde

En stont ter werelt noit ontploken

GHERECHTICHEIT

1390 Ghi wert gebloeyt vut YESSEN geerdeAlsoe ons BALAM heeft vorsproken

De WAERHEIT

Bi v soe wert de helle te broken fol. 30 recto

Voetsel van vramen leit in v keerne

ONTFERMICHEIT

V grote genaden staen wide ontploken1395 Bi v soe wert de helle te broken

GHERECHTICHEIT

Ghi sult sorcoersen met uwen roekenU vrienden LUCIFER te deerne

De WAERHEIT

Bi v soe wert de helle te brokenVoetsel van vramen leit in u keerne

1400 Al onduecht steet tot uwen beweerne

Selete

IOACHEM

O makere ende stichtere van alder stichtingeIc bidde uwen heilegen weerdegen nameDat mijn offerande ende mijn beghichtingeInden tempel van duechden mach sijn bequame

1405 Ic sie de priesters GOD geefs my vrame

Als dat haer mijn onvruchtbaricheitOnuersteken moet wesen alsoet betameInden tempel vol duechdeliker claerheitMet bescaemder herten met groter zwaerheit

1410 Salic hier mijn offerande bewisenVrame van duechden moeter vut rijsen

Pause

O pyleren des tempels gesticht in vredenOntfaet hier in onderhorichedenMijn offerande ter GODS eeren

1415 Al wordic out ende zwaer van ledenVan alder vruchtbaricheit af gesnedenEn wiltse mi niet blamelijc wederkeren fol. 30 verso

Woude GOD mijn generacie vermeerenHi soude mi wel doer sijn hoge weerde

1420 Natuerlike kinderen verleenen op eerdeDus nemtse int goe

i priester

Gaet uwer veerdeU offerande die es seer onbequame

ij priester

Ghi sijt onuruchtbarich tes scande en blameGhi moet emmers verwaten sijn van GODE

Bisscop

1425 Ghi doet enichsins tegen GODS gebodeDat ghi dus onuruchtbarich blijft

i priester

Tes uws leuens scult dat ghi bedrijftAnders en dorfdijs niemen op tygen

IOACHEM

Ten es oft God wilt

Bisscop

Ghi moegt wel swigen1430 Dat v GOD geen vruchtbaricheit toe en sint

Dats een teeken dat hi u niet en kintEnde en kint v GOD niet in v werken van minnenTwaer onredene souden wi v dan kinnenInden tempel van duechden verchiert met eeren

1435 Hier sittende inde stad des herenAls die alle onduegden werpen ter nedere

Ij priester

Hout daer v offerande

IOACHEM

Ic en begheerse niet wedere fol. 31 recto

i priester

Neen dats om nietWant diemen onvruchtbarich siet

1440 Tes een teeken van quaden exemple

ij priester

Heft u van hier

Bisscop

Gaet uten templeWi refuseeren v nu dijn offerandeHout Worptse hem na

IOACHEM

Och noyt meerder scandeEn gescie my lacen noch sulken confuse

1445 Binnen minen geslachte

i priester

Nu elc verhuseUten temple metter spoetEn volgen wi den bisscop opten voet

IOACHEM

Och GOD en hoe my de ogen leekenVan drucke dor dese grote blaemte

1450 Men saels mi ewelijc scande sprekenEnde minen geslechte noyt selken onvraemteO GOD here aensiet mijn grote scaemteHoe ic inden tempel nu ben vercleentOm dat ghi my na der natueren betaemte

1455 Gheen vrucht op erterike en verleentWaer magics verdient hebben En weet wat meentNoyt en was mijn herte soe seere ontsteltAl suchtende met natten ogen beweentWillic mijn beestkens gaen wachten opt velt fol. 31 verso

1460 Ende beuelen mi der godliker gewelt

Hier singen ende spelen inden tronegod sal seggen totten ingel

GOD

Nu willic recht het dunct mi tijtMijn ONTFERMICHEIT suet van sedenGansen die lange gehadt heeft strijtIegen mine RECHTVERDICHEDEN

1465 Dus vliecht mijn yngel tot daer benedenAen enen IOACHEMME genaemtDie es beuaen met zeerichedenOm sijn onuruchtbaerheit es hi geblaemtSegt hem dat hi niet bescaemt

1470 En si noch en draghe geen verlingenWant ANNA sijn wijf alsoet betaemtDie sal een salege vrucht voort bringenSoe salich dat alle die lesen oft singenHaer salicheit niet en souden gegronden

1475 Ghi sulten vinden nu ten stondenBi sinen beesten daer hi mi claechtSeere bitterlijc om waer orcondenDat ANNA sijn wijf geen kint en draecht

Dingel

O here na dat ghijt hebt gewaecht1480 Soe salt gescien sijt dies te binnen

Ic sal hem blide ende onversaechtU hoge bederuen laten bekinnen

IOACHEM

O GOD here met bedructen sinnenSoe clagic v mijn bitter vernoysele

1485 O ANNA vercorne bloeme vol minnen tweede strook a

U vruchtbarich boem en draegt geen groyseleO Here sint ons een oueruloysele

Van uwer minliker gracien soetDat den boem der natueren mach crigen bloysele

1490 Daer ons salige vrucht vut groyen moetAlsoe waerlijc als ghi vut rechter oetmoetUter droger roetsen daet water springenEnde naemt al dYSRAELSCHE in v behoet tweede strook b

Soe wilt ons met uwer gracien mingen1495 Dat ANNA een vrucht ter werelt mach bringen

Dingel

IOACHEM v seit GOD ons hereDat ghi v seluen te vreden steltEnde en truert noch en droeft niet meereWant uwen druc wert haest beuelt

1500 Aldus dan v niet meer en quelt fol. 32 recto

En gaet thuus hoert wies ic meyneGOD seit dat ghi gecrigen seltEen vrucht van allen vruchten greyneVol duechden wort si een fonteyne

1505 Elc sondaer sal in haer genadenHem mogen suueren van allen weyneDerfsonde die wert bi haer ontladenTen tekene dat v GOD sal gestadenSoe sal v comen te gemoete

1510 V wijf beureed van allen quadenEnde sal v bieden hoefsche groeteTer GULDENDER PORTEN om stwifels boete

IOACHEM

Lof here en danc soe hebt van dienDat ghi den uwen aldus versiet

1515 Den ewigen lof moet v gescienAltoes dat ghi der uwer plietDes willic also mi es bediet

Thuus keren ende stellen mi te vredenIn hem die mi dit weten liet

1520 Soe settic mijn ellendichedenLof hebbe sijn gracie groet besnedenWant ic ter GULDENDER PORTEN mach scouwenDies danckic GODE met sueter bedenANNEN mijnre geminder vrouwen

1525 Vor waer soe magict nv wel behouwenDat mi seide die ingel soeteDies willic haer bieden huessche groete

Pause lutter

GOD gruet v ANNE suete vercorneLos benic van allen torne fol. 32 verso

1530 Want mi dingel heeft verhuechtDies gae wi te vreden suuer iuechtHi heeft mi bracht seer goede mareDies benic vroe

ANNE

In groten vareWas ic om v vercorne man

1535 Om dies ic v te volgen beganEnde bid v vriendelic hoert mijn vercleerenDat ghi v emmer in GODS begeerenNiet en verslaet want waert sijn willeWi cregen wel vrucht

IOACHEM

Vrouwe zwijcht al stille1540 Daeraf so es mijn clagen gedaen

Dies laet ons beide te vreden gaenGODE biddende als van dienDatter ons salicheit in moet gescien

Soe ic ben hopende vanden sticke1545 Dies gawi te vreden ghi en icke

Sanc spel opt lanxste

Een vanden gebueren fol. 33 recto

En hoorde mijn dage noyt vremder abuusWat seitmen van IOACHEM

.ij. gebuer

Hi es weder thuusAlsoe ic corts heb horen verclarenEnde oec en was hi in .vij. iaren

1550 Soe vrolijc noch soe blide van moedeIa van gelate

.i. gebuer

Na dat ic bevroedeSoe en waest niet goet datmen hem dedeIa alsulken onwerde ende confusichedeEnde vor alle tuolc alsoe bescaemde

.ij. gebuer

1555 Mi docht dat alsoe niet en betaemdeIa mochtment seggen int openbaer

.i. gebuer

Thoet es thoet dat latic daerLaet ons van onsen woerden stillenDese papen makent alsoe si willen

1560 Ic hebs meer gehoort ic en segge niet hoe

.ij. gebuer

Het en hoert ons oec niet wel toeDaerin te sprekene dats anders nochtan

.i. gebuer

Wilt ment hem witen

.ij. gebuer

Wat maechs de manOft hem GOD geen vrucht en verleent

1565 Eest dan sijn scout fol. 33 verso

.i. gebuer

Wat trouwen eer neentHi creechse wel waren si aen hem versien

.ij. gebuer

GODS gracie die moeter inne gescienEnde oec in onser alder leuenTsi hier oft eldere

.i. gebuer

Dat moet GOD geuen1570 En wil den bescaemden sijn scaemte so lijen

Datti na dese scaemte vor sijn scaemte noch moet verblien

Selete

Anna

O godlijc licht vol gracien claer

V scijnte es blickende altoes eenpaerOp den uwen ghi hittelijc laeyt

1575 V grote gewichte es openbaerIn hemel in erde grondeloes zwaerU vonc inuierich altoes raeytLof hebt der vrucht die ghi gesaeytHebt in minen besondegen lichame

1580 Mijn man die teersten was ontpaeyt fol. 34 recto

Sal nu des drux here sijn verfraeytGhebenedijt si dies v nameWant seer bequameSoe wert mijn vrucht ic heb[t] beuonden

1585 Dies rise v lof heere tallen stonden

Pause. Sanc of spel

IOACHEM

Noyt blider man en was op eerdeWant ANNA mijn wijf soet GOD begeerdeDie heeft alsoe mi es verclaertEen suete dochter nv gebaert

1590 Soe edel soe reyn soe scoen van liueEn was ter werelt noyt van wiueGeboren lof hebt dies hemelsche vaderWant ghi mijn troest sijt en beraderDies sijt geloeft in ewegen tie

Een priester

1595 IOACHEM ghi scijnt seer blieVercorne vrient wats v gescietSegt ons de sake

IOACHEM

En soudic niet

Ghi heren ic ben soe wel gepaeitGOD heeft sijn gracie op mi gespraeit

1600 Soe oueruloedich ia diet wel vaetIc hopic nemmeer en werd versmaetInden tempel des ben ic vroOm mijn onuruchtbaerheit

Dander priester

Keren lieue hoe sooIOACHEM dats ons lief om horen fol. 34 verso

IOACHEM

1605 Noyt scoender kint en was geborenGhi heren dat si v wel verclaertDan ANNA .i. dochter heeft gebaertMijn lieue wijf dies soudic begeerenAen v beiden om cort vercleeren

1610 Dat ghi mi enen sueten nameWout condegen soet haer best betameNa haer scoenheit ende behoerte

Een priester

Welc tijt was des kints geboerteIOACHEM vrient doets ons gewach

1615 Dit horen wy gheerne

IOACHEM

Den .viij. dachVan september dat kint lofsamVan harer moeder ter werelt quamEnde daer om spoet u sonder beyenIc wil gaen thuus en doen bereyen

1620 Mijn dingen alsoe daer toe behoertEnde wilt mi volgen rechteuoertDies biddic v tes meer dan tijtScep hem den name

Dander priester

GhebenedijtMoet sijn de vrucht om ons verhogen

1625 Maer hoe selen wijt heeten mogenDit kint geselle wilt mi beraenIc bens te weets

Deerste pape

Bidt vol genaen fol. 35 recto

Den ouersten here met goeden auiseDatti ons enen naem bewise

1630 Als sijn heilege wille siBidt dies met nernste

Hier bidden si

Dingel

Soe hoert na miWies dat ic v nv sal vercleerenNoemse MARIA dit seit hi diDie hoechste here tes sijn begeren

1635 Den wreeden viant te sijnder deerenEnde alle den hemelscen heere ter vrameMakic te binnen v deser meerenDat MARIA wert haren nameSi wort den here alsoe betame

1640 Dat noyt haer weerde en was vorscreuenHoe hoge hoe groet ende hoe bequameDat si daer bouen sal sijn verheuen

Den staet der engelen sal haer aencleuen

.i. priester

Lof salich kint gebenedijt1645 Van GODE die ons dees boetscap brachte

Dander pape

In uwer moeder lichame gewijtLof salich kint gebenedijt

.i. priester

Ghespruyt geboren dat ghi sijtVut YESSE den edelen gheslachte

Dander pape

1650 Lof salich kint gebenedijtVan GODE die ons dees bootscap brachte fol. 35 verso

Van groter crachte hoge inde hereSoe sijn v machte onsprekelic seereDies vloye v lof toe emmermeere

Selete; wech.

ANNE

1655 Lof here en danc in allen tienVercorne man wilt v verblienAl es ons kint seer ionc van dagenSoet blijct het es na GODS behagenSeer wijs van sinne suptijl en vroet

1660 Scoen bequame vol der oetmoetNochtan en eest GOD hebs gewoutNu recht omtrent maer .iij. out

Dus waert v wille ic sout wel raenDat wise inden tempel daen

1665 Want si heuet mi gewaechtWat segdier af dochter

IOACHEM

Mijn suuer maechtVwe begeerte als van dienLief kint die sal v wel gescienDies segt mi gaet mi me of tegen

1670 V wille sal sijn

Ons vrouwe .i. ionc kint

Vader ic ben genegenAltijt te doene na v beuelenEnde GODE te dienene

ANNE

Dees vier gespeelenMARIA dochter wilt met v leyenWIJSHEIT en laet van v niet sceyen

1675 OETMOEDICHEIT es den anderen name fol. 36 recto

SUUERHEIT de derde die geeft vrameGEHORSAMHEIT om duecht verstiuenDese selen altoes met v bliuenNu kinder tert op weest onuersaecht

1680 Heere ontfaet dees suuer maechtMet haren gespeelen dies biddic dyEn nemtse in hoeden

Bisscop

In GODS namen sy

Nu ga wy dochter onder v viuenDat ghi eendrechtich tsamen moet bliuen

1685 Alsoe ic hope na recht bekinDat sal volcomen

IOACHIM

Nv kinder tert inDat alden hemelscen heere soetV reyn bestaen bequaem sijn moetWi sceyden van v nv als in desen

1690 GODS gracie wil altijt bi v wesen

Bisscop

Lief kint hoe es den name dijn

MARIA

MARIA

Bisscop

Wel moetti comen sijnIn duechden wil v GOD gesterkenGhi selt nayen stofferen en werken

1695 De orlementen des tempels en voortSeldi v oefenen alsoet behoortTen geboden GODS in allen tyen fol. 36 verso

Ten leeringen ende ter prophecienPijnt v te volgen in allen keere

1700 Seldi MARIA

MARIA

Ia ic geerne heere

Anna

Nv ga wi IOACHIM vercorne manMARIA es inden tempel bleuen

IOACHIM

GOD wilse met duechden verlichten voort an

Anna

Nv ga wi IOACHIM vercorne man

IOACHIM

1705 Die hemel ende erde heeft int gespanDie wille haer salegen voortganc geuen

Anna

Nv ga wi IOACHIM vercorne manMARIA es inden tempel bleuen

IOACHIM

Haer onsprekelike wijsheit haer duegdelijc leuen1710 Die sal noch hopic naer GODS gehingen

Alle menscen salicheit in bringenWant na de wijsheit die in haer gesticht esSi metten HEILEGEN GEEST verlicht esHoe soude haer ioncheit anders beseffen

1715 Den keest van duechden

ANNA

GOD wiltse verheffenIn duechden als alder weertste gemindeDatter elc gracie ende troest aen vinde fol. 37 recto

Selete

Bisscop

Ghi heren mi wondert alte sereEn dede de gracie vanden here

1720 Hoe dat MARIA dese suete maegtDus ionc haer soe suptijlec draegtIn allen dingen dats openbaerEs si soe duegdelijc

.I. priester

Dats seker waerHer bisscop wi en hebben noyt vernomen

1725 Selc maegt hier inden tempel comenVan bedene van werkene soe wijs soe vroetSoe scoen soe lieflijc en vol der oetmoetIc en can gepeynsen hoe dat syNa haer ioncheit

Bisscop

Wat raedy my1730 Ghi heren wi moeten den gebode

Gehoorsam wesen al sceiden wi noodeVan deser maegt om cort verclarenSi es seer nakende hueren iareOnsprekelijc eest datmen soude rueren

1735 Van enegen iongen creaturenDat sy mocht hebben alsulken sinEn hadsi den HEILEGEN GEEST niet inWant si es een vorme der reynicheit

Ende der oetmoet

Dander priester

Vor waer geseyt1740 Si es de sorchfuldichste ende de bequaemlijxste fol. 37 verso

De gehorsamste ende de tamelijxsteIn allen dingen soet es beseuenSi leit bat yngelen dan menscenleuenSi es volmaect ende onbeulect

Bisscop

1745 Maecht fijn daer SALAMON af sprectIn sinen CANTIKEN soe ic verzinneGhi sijt met allen scoen mijn vriendinneIn v en es geen smette gestichtScoender dan de zonne ende bouen dlicht

1750 Der sterren duytnemenste ongebreckelijxsteFonteine vloyende inder gracien de reckelijxsteDie noyt ter werelt ontfinc wesenWat saels gescien

Deen priester

Nu als te desenWille ons de here verlenen spoet

1755 Dat tonser salicheit wesen moet

Selete. Dan sal Ons Vrouwe groot sijn.

IOACHIM

ANNA vercorne geminde vrouweDaer ic in duegden mi toe betrouweEest wonder dat mi therte verhuecht esAls MARIA de duegdelike kersouwe

1760 Besprayt es metten hemelscen douweVan gracien daer elkerlijc in verhuecht esWant si tuerchiersele van alder duecht esOetmoedelijc inden tempel des herenBouen alle meechden dwelc ons een vruecht es

1765 Salicheit moeter by vermeeren

ANNA fol. 38 recto

IOACHIM geminde man vol erenSi en salder niet lange in mogen bliuen

IOACHIM

Soe machse haer tot huwelike state kerenOft in suuerheden haer seluen bescriuen

ANNA

1770 GODS gracie die wil in haer becliuenWant si scier hubaer wesen salReyn duegdelijc bouen alle wiuenDies louic den ouersten here van al

IOACHIM

Hi die hemel ende eerde berch ende dal1775 Gemaect heeft die laetse voort regieren

Hi salse best hueden voor ongevalEnde duegdelic tsijnder gelieften bestieren

ANNA

Nu laet ons met herten goedertierenLouen den here tes meer dan tijt

1780 Dat MARIA soe duegdelijc es van manieren

Dor de gracie des heren gebenedijt

IOACHIM

Lof goddelijc wesen diet al verblijtIngelen menscen hemel ende erde

ANNA

Lof specie vol duechden der yngelen jolijt

IOACHIM

1785 Lof goddelijc wesen gebenedijt

ANNA

Lof die fonteyne van gracien sijtOnsprekelic es v hoge weerde

IOACHIM fol. 38 verso

Lof goddelijc wesen diet al verblijtIngelen menscen hemel ende erde

1790 Dat MARIA die meegdelike geerdeMet uwer gracien dus es versienDies moet v ewigen lof gescien

Bisscop

Na GODS gebod moet v verclaert sijnAlle meegden die veriaert sijn

1795 Die trecken thuus bi vader ende moedereEnde nemen man als haren behoedereDit benic gebiedende sonder respijtMARIA ghij hebt oec uwen tijtDie daer toe steet reyn suuer geerde

1800 Ghi moet oec huwen

MARIA

By uwer weerdeEerwerdich vadere ic hebbe in myGenomen op dat GODS wille syDat ic mijn reinicheit ende mijn trouweGode almechtich offeren souwe

1805 Dus soudic geerne houden GODE

Mijn opset van dien ende den gebodeNiet contrarie en ware van dien

Bisscop

MARIA dat en mach niet gescienNa mijn verstaen ic en weets hoe keren

1810 Almechtich GOD here alder herenWilt ons verlichten met saleger leerenIn duegden tot onser sielen bateOft MARIA wiens duegden altijt vermeerenHier bliuen sal inden tempel des heren fol. 39 recto

1815 Oft haer voegen tot huwelijken state

.I. priester

Balseme van gracien suet honich rateWilt v grote genadicheit hier bewisen

.IJ. priester

Verwerft ons in glorien de hemelsce sateDaer men de sielen mach ewich spisen

Bisscop

1820 Soe datter elc confoort van duechden in vateBalseme van gracien reyn honichrate

.IJ. priester

Verwerft ons inder glorien de hemelsce gesateDaer men de sielen mach ewich spisen

Bisscop

Balseme van duechden reyn honichrate1825 Wilt v grote genadicheit haer bewisen

Wiens lof dat niemen en can volprisen

Dingele

Her bisscop hoort de redene mijnAlle die van DAVITS geslachte sijnDie bringen droege roeden sonder vernoyen

1830 Ende de wiens dat daer sal bloyenSal MARIEN hebben in hoedenTe huwelike wilt v hier met spoeden

Bisscop

Lof cracht des alle crachten cracht hebbenDat ghi v vrienden aldus versiet

.I. priester

1835 Wel hem die v in haer gedacht hebbenLof cracht des alle crachten cracht hebben

Bisscop fol. 39 verso

Wat dat wi menscen in duechden gewracht hebben

Bi uwer duecht soe en eest al niet

.IJ. priester

Lof cracht des alle crachten cracht hebbenDat ghi v vrienden aldus versiet

Bisscop

Nv salic sonder te letten yetAlle dat van geslechte geresen esEnde tot huweliken state bequaeme int wesen esGaen doen versamen met groter spoede

1845 Laet sien wie MARIEN vol der oetmoedeSal vallen te goede si es soe duegdelijc

.I. priester

Elc mach int herte wel wesen vruegdelijcAl DAVITS geslechte mach wel verblienTert voort ghi heren in allen sien

.I. iongelinc

1850 Gods werken sijn wonderlijc te verstane

.IJ. iongelinc

Wie sal sijn wijsheit dan gronderen

.IIJ. iongelinc

Het gaet verre buten minen vermane

.I. iongelinc

Gods werken sijn wonderlijc te verstane

.IIJ. iongelinc

Nu pinen wi na sbisscops beuel te gane1855 Ten temple daer elc mach veryubileren

.I. iongelinc

Gods werken sijn wonderlijc te verstane

.IJ. iongelinc

Wie sal sijn wijsheit dan gronderen fol. 40 recto

.IIJ. iongelinc

Die hem in wijsheiden met wijsheiden fonderenDoent sonder vaer

.IJ. iongelinc

1860 Die wise dolen meest

.I. iongelinc

Dats emmer waer

.IIJ. iongelinc

Te beter hebben sijt die goet clerc sijn

.I. iongelinc

Ia wat segdijs Moet niet een wonderlic werc sijnDat MARIA de maegt reyn van gedachte

Bi GODS beuelene vut DAUIDS geslachte1865 Eenen man sal trouwen geseit vor al

Niet wetende wie dat hi wesen salDan si in GODS begeerte te vreden es

.IJ. iongelinc

Menich maecht die opten dach van heden esEn soude soe lichte niet gepayt sijn.

.IIJ. iongelinc

1870 Die haer gecrigen sal mach wel verfrayt sijnWant haer minlijc opsien es soe sedelijc

.I. iongelinc

Ende MARIA die oetmoediche maecht seer vredelijcSal op GODS betrouwen soet ionst huer rietEnen man gaen trouwen al en kint sijs niet

1875 .IJ. iongelinc

Wie hoerde noit wonderliker dingen

.IIJ. iongelinc

Die sijn rijsken bloyende sal bringenSal de maecht trouwen dats openbaer fol. 40 verso

.I. iongelinc

Dat teeken sal groot sijn

.IJ. iongelinc

Dats emmers waerMen sach sulc wonder noyt geuallen

.IIJ. iongelinc

1880 Diense geburen sal van ons allenEs van GODE seer vutuercoren

.I. iongelinc

Op eerde en was noit scoender geborenHaer scoenheit verlicht al tscijn der sonnen

.IJ. iongelinc

Haren meegdeliken lichaem es soe dor ronnen1885 Met minnen tot duegdeliker ingloedicheit

.IIJ. iongelinc

Di es soe vol der oetmoedicheitElker herten geeft si goet exempele

.I. iongelinc

Hets de vorsienichste vanden templeDe wijste de oetmoedichste ende de reynste

1890 De gehorsamste den here ende de serteynsteDie noyt op groyende was in duechden

.IJ. iongelinc

Dat esse warechtich

.IIJ. iongelinc

Si es soe vol vruechdenDat noyt op eerde en quam haers gelikeAlsoet wel blijct

.I. iongelinc

Ic ben mechtich ende rike1895 Maer mocht mi de scoen maegt geburen

Ic dancte GODE der goeder auenturen fol. 41 recto

Ende ic wilder herte ende sin toe leggenHuer te beminnene

.IJ. iongelinc

Alsoe mochten wi oec seggenHier en es niement vaet mijn vercleren

1900 Hi en soudse te huwelike wel begerenMARIEN die een bescut vor toren es

.IIJ. iongelinc

Hi salse wel crigen diere toe geboren esIc meynder noch sulc es diere na lesen sal

.I. iongelinc

Sijn roede sal bloyen die brudegoem wesen sal1905 Ga wi ten temple de maecht aenscouwen

.IJ. iongelinc

Tes messelic wie ons meskief genesen salSijn roede sal bloyen die brudegoem wesen sal

.IIJ. iongelinc

Sijn auentuere es groet die in desen salGODE behagen ende de maget trouwen

.I. iongelinc

1910 Sijn roede sal bloyen die brudegoem wesen salGa wi ten temple de maegt aenscouwenGOD wil ons met siere gracien bedouwen

Bisscop

Inden name des heren hoort alle die sijtVan DAUIDS geslechte sonder verwijt

1915 Te huwene brinct elc een roeDroege dat GOD sijn gracie doeTot onser salicheit hoe dat geet

I van DAUIDS geslechte

Her bisscop wi sijn alle bereetNaer v gebod soet redene si

1920 IOSEPH tert voort fol. 41 verso

IOSEPH

Wat hanct aen myGhi heren wilt mi dies verdragenIc bens onwerdich

bisscop

Hoort mi gewagenWiens roede dat bloyt mach wel verblienWant hi sal trouwen der maegt MARIEN

1925 IOCHEMS dochter na GODS beuelStect op v roeden o GOD EMANUEL

Hoe mach dit wesen dits vremt bedietHier en bloyt een ynckel roede nietNochtan seide dingle int openbaer

1930 Dat soude gescien

.I. priester

IOSEPH comt naerWeest onderhorich naer dbetamenStect op v roede en wilt v niet scamenWat GOD begeert dat moet gescien

IOSEPH

Ghi heren dat kennic maer al in dien1935 Benic bereet in alder maten

Maer dees soe mochti mi wel verlaten

Bisscop

Lof here die niement en can gelikenHier doedy openbaerlijc blikenDat alle dinc es in v vermogen

1940 IOSEPH ghi moecht v wel verhogenWant GOD die heeft v vutuercorenBouen al dandere nu na dbehorenIOSEP soe moetti trouwen te wiueMARIEN reyn suuer bequame van liue

1945 Alsoet de ouerste here begeert fol. 42 recto

IOSEPH

Her bisscop dat en wert v niet geweert

Bisscop

Nv IOSEPH in onderhorichedenSoe geloefdy den here dat ghi met vredenEnde met getrouwicheden in werken van minnen

1950 MARIEN vol der oetmoedeger sinnenVolstandich bi bliuen selt emmermeereSonder af sceiden

IOSEPH

Dat gelouic haer ende GODE den hereVor v her bisscop als man van trouwen

Bisscop

Dat geloefdy oec MARIA

MARIA

Ia ic here

Bisscop

GOD laet v wel houwen1955 Nv IOSEPH vrient wilt v bereiden

Thuus wert te treckene sonder beidenMARIA dochter ende IOSEPH ghiWeest onderhorich

IOSEPH

In GODS namen siMARIA laet ons gaen gereetscap maken

1960 Soet ons betaemt van alle sakenIc wil gaen trecken ongeletTe BETHLEEM wert

MARIA

Ende ic te NAZARETH

Gods gracie wil ons alsoe gewegenDatter sinen lof in sy gelegen

GOD fol. 42 verso

1965 GABRIEL hoert wilt v bereyenSijt snel en wil niet langer beyenIc wil aen nemen menscen natuereVolcomen dat die propheten seyenVan mire hoger gebuertelicheyen

1970 Aen een meechdelike figureOm te verlossen die daer int sureLange bedruct hebben gesetenDie willic nv als creatureBringen daer ewelic gedure

1975 Mijn grote bliscap ongemetenGABRIEL ic doet v wetenDat ghi selt trecken te NAZARET

Daer seldi vinden in secretenMARIA die maget onbesmet

1980 Haer seldi seggen ongeletVan minen wegen in corter spacienGOD gruetu sonder wee vol gracienDat segt haer vanden monde GODS

GABRIEL

O here behouden ws geboods1985 Mi wondert hoet v gelieuen souwe

Menscheit te neme aen een vrouweAl es si suuer ic segt v bloetEn steruen natuerlic dan de dootEnde ghi onsterfelic sijt soet claer es

1990 Want de mense soet oppenbaer esMet sonden ontreint es en besmetContrarie sgebods en vwer wetDits hoech verstaen ic segt v vrilic

GOD fol. 43 recto

GABRIEL dees maecht heeft mi so blilic1995 Gedanct geloeft als haren verminden

Ghi en selter blame noch smette in vindenDies es mijn herte in haren bedwangeGescreuen staet in SALAMOENS sangeMijn liefste vriendinne eest hoe dat si

2000 Want si es geheilicht in myEnde op wien sal rusten GODS geestDan opten oetmoedegen alder meestDus segt haer voert sonder respijtDe here es met di gebenedijt

2005 Soe sidi bouen alle vrouwen

GABRIEL

O claerheit die niemen en mach dorscouwenHets meer dan tijt ic lide verwonnenGrondeloes sijn v hoge connenEnde v genaden onbesneden

2010 Vut uwer hoger godlichedenOm here te quitene die nv steruenSoe werdic nernstich ter bederuen

Pause cort.GABRIEL knielt vor MARIEN ende sileit en leest in haer camere haer

hande te GODE wert hebbende

GABRIEL

Van GODS wegen suuer vercorneLos van allen smetten reyne

2015 Soe comic tu in tsuiants toorneGhi selt verlossen die verloorneHi wilt hem rusten in uwen pleyneEnde wilt vertroesten vor die veleyneDie liggen inder duuele tra fol. 43 verso

2020 Aue gracia plena

Hier verscricse haer

MARIA vrouwe sijt onversaechtNatuerlic seldi baren een kintEnde werden moeder ende bliuen maechtDie gracie des heren heeft v vermint

2025 IHESUS saelt heten mi wel versintDe hoechste van deser werelt wijtGhi sijt soemen gescreuen vintVor alle vrouwen gebenedijt

MARIA

Her ingel die hier dus comen sijt2030 Seer verwondert mi van dien

En kinde noyt man ter werelt wijtIn wat manieren saelt dan gescien

Dingel

Suuer maecht sijts onbeureestGODS gracie heeft v daer toe bereit

2035 Ghescien saelt biden HEILEGEN GEEST

Mids uwer groter oetmoedicheitTen tekene van dien vor waer geseitHeeft ELIZABETH v nichte ongewaent

Enen sone ontfaen in haer outheit2040 En es nv in haer seste maent

Nochtan datsi onuruchtbaer syTen dae GODS gracie

MARIA

Her ingel soe ghiMi seit soe moet met mi verkerenIn GODS genaden soe keeric my

2045 Siet hier de deerne GODS ons heren fol. 44 recto

GABRIEL

Reyn maecht vol eren suete MARIEN

Die gracie GODS heeft v om vaenEen godlike hemelsce tresorieSeldi voort bliuen sonder vergaen

2050 Orlof ic keere ten hemel saen

Silete

De naprologhe fol. 44 verso

O alder hoechste gebenedie fol. 45 recto

Godlike hemelsce trezorieLaet v ons slechtheit sijn bequameDat wi hier minlic sonder enuye

2055 Hebben vertoecht in weder syeTer eren van uwen soeten nameDor uwen oetmoet huetse vor blameDiet duegdelic hebben willen verzinnenEnde hier sijn comen tot onsen verzame

2060 Gheeft hem te harer sielen vrameDat si die ewige vruecht gewynnenWy doen v duegdelic bekinnen

Dat wi en GOD wilt tander iareV dander bliscap selen beginnen

2065 Ende vort van iaer te iare met minnenOec dander bringen int oppenbareTot seuene lanc verstaet int clareSalmen v achter volgende vertogenTer eren der weerdicheit van hare

2070 Die veel meerdere eren werdich wareDan wy van haere vercleren mogenDies bidt der lampten sonder verdrogenDat si ons allen moet bevrienEnde dat wi ons te haren dienste so pogen

2075 Dat wi in vreden ende in hogenMet salicheien den tijt gebyenBidt dies der sueter maecht MARIEN

Gemeynlic die hier sitten of staenOrlof geminde hets nv gedaen

2080 Tot tander iaer soet es vorseitIc beueel v der drieuuldicheit

Colofon

Pretentieloze editie voor eigen gebruikNu digitaal gepubliceerd

dr. Willem KuiperLeerstoelgroep Historische Nederlandse Letterkunde UvA

Amsterdam 2008