1. Τα εθνικά και φιλελεύθερα κινήµατα στην Ευρώπη [σχ. βιβλίο σελ. 13-15]

α. Οι δυνάμεις της προόδου και οι πολιτικές ανατροπές. • Γαλλική Επανάσταση - Ναπολεόντειοι πόλεμοι (1789-1815) • Συντηρητισμός vs προοδευτικών κινημάτων

1) Εθνικισμός 2) Φιλελευθερισμός3) Ριζοσπαστισμός (radicalism)

• Εθνικά κινήματα: επιδίωξη ανεξαρτησίας της πολιτιστικής κοινότητας (έθνος) • Φιλελεύθερα: υπέρ πολιτικής κοινότητας (έκφραση της το Σύνταγμα) . • Αρχές της λαϊκής κυριαρχίας και αυτοδιαθέσεως.

β. Ο χαρακτήρας των [εθνικών] κινημάτων• Αμερικανική Επανάσταση (1776) εθνικό & φιλελεύθερο κίνημα Δόγμα Μονρόε (1823) : η Αμερική κατοχυρωνει την ανεξαρτησία των χωρών της Λατινικής Αμερικής. • Βρετανία: υπέρ των παραδοσιακών θεσμών (κοινοβουλευτισμός - ατομικές ελευθερίες).• Ισπανία : ενάντια στον αυταρχικό μηχανισμό της ναπολεόντειας αυτοκρατορίας.• Ιταλία: η εθνική ταυτότητα ως έκφραση της επιθυμίας για ενιαία ιταλική πατρίδα.• Πολωνία: το εθνικό κίνημα στρεφόταν κατά κυριάρχων Αυστριακών, Πρώσων και Ρώσων, δηλαδή αντιπάλων Ναπολέοντα.

γ. Το εθνικό κίνημα των Γερμανών• Αντίδραση : γαλλική παρουσία, επαναστατικές ιδέες, Διαφωτισµός.• Ρομαντισμός vs Ορθολογισμός. • Γιόχαν Φρίντριχ Χέρντερ: πηγή του αυθεντικού πολιτισµου ο απλός λαός (Volk) η γλώσσα, τα έθιμα, δικό του πνεύμα [Volkgeist] = πολιτισμός.

δ. Τα κυριότερα κινήµατα στην Ευρώπη κατά το πρώτο τέταρτο του 19ου αιώνα.

1820-22: Ισπανία [1822: Βασιλική αντεπανάσταση] , Ιταλική χερσόνησος [εθνικό κράτος, φιλευθερισμός, οικονομική ανάπτυξη, Καρμπονάροι, Βασίλειο Δύο Σικελιών (Ιούλιος) , Πεδεμόντιο (Μάρτιος 1821 – καταπνίγεται από Αυστρία], Πορτογαλία, Ελληνική Επανάσταση. 1825: Ρωσία [Επανάσταση ∆εκεµβριστών (νέων αξιωµατικών) , αποτυχία, ισχυρή απολυταρχική παράδοση].