จรยจรยศกษาเพอการพฒนาตนศกษาเพอการพฒนาตน

((MoralMoral EducationEducation forfor SelfSelf DDevelopmentevelopment))

แนวคดทางจรยธรรมแนวคดทางจรยธรรมแนวคดของนกปรชญาและศาสนาแนวคดของนกปรชญาและศาสนา

มนษยมมนษยมเจตนเจตนจานงเสรหรอถกบงการจานงเสรหรอถกบงการ

ชวตทดทสดควรเปนอยางไรชวตทดทสดควรเปนอยางไร

คณคาความดแบบคณคาความดแบบสมพทธสมพทธนยมนยมและสมและสมบรณนยมบรณนยม

เจตนากบผลเจตนากบผล

แนวคดของนกจตวทยาแนวคดของนกจตวทยา

ทฤษฎจรยธรรมของโคลทฤษฎจรยธรรมของโคลเบอรกเบอรก

ทฤษฎตนไมจรยธรรมทฤษฎตนไมจรยธรรม

1. 1. มนษยเปนอสระมนษยเปนอสระ หรอหรอ ถกบงการถกบงการ ??

ปญหาปญหาเจตนเจตนจานงเสรจานงเสร ( (Free WillFree Will))

VSVS

ลทธบงการลทธบงการ((DeterminismDeterminism))

การถกบงการ

หมายถง

• การกระทาทไมมความเปนอสระในตนเอง แตถกบงการ

โดยสงทมอทธพลเหนอกวา

• ดงนนการกระทาจงไมใชของบคคลนน เนองจากเขาไมไดเลอก

หรอปรารถนาจะกระทา (แตกระทาเพราะถกบงการ)

• เขาจงไมตองรบผดชอบในผลทเกดขน แตผบงการหรอผบงคบ

ใหกระทาตองเปนผรบผดชอบตอการกระทานน

การกระทาโดยเสรการกระทาโดยเสร

หมายถงหมายถง

สามารถเลอกกระทาไดมากกวาสามารถเลอกกระทาไดมากกวา 11 ทางทาง หรอหรอ

เลอกทจะกระทาหรอไมกระทาไดเลอกทจะกระทาหรอไมกระทาได

““การเลอกไดการเลอกได”” เปนสาเหตททาใหถอวาเปนสาเหตททาใหถอวา

เปนการกระทาของบคคลนนเปนการกระทาของบคคลนน

เมอบคคลเปนเจาของการกระทาเมอบคคลเปนเจาของการกระทา

จงทาใหตองรบผดชอบในผลการกระทาทเกดขนนนดวยจงทาใหตองรบผดชอบในผลการกระทาทเกดขนนนดวย

วทยาศาสตรวทยาศาสตร (SCIENCE)(SCIENCE)

ไมมอะไรเปนอสระไมมอะไรเปนอสระ

ทกสงทกอยางอยภายใตการควบคมทกสงทกอยางอยภายใตการควบคม

โดยกฎแหงเหตและผลโดยกฎแหงเหตและผล

ทมอยในธรรมชาตทมอยในธรรมชาต

ศาสนาครสตศาสนาครสต ( (CHRISTCHRIST))

หลกตรเอกานภาพหลกตรเอกานภาพ // ตรเอกภาพตรเอกภาพ ( (TRINITYTRINITY))

พระยะโฮวา

พระบดา

(The Father)

พระบตร

(The Son)พระจต

(The Holy Spirit)

พระบดาพระบดา((The FatherThe Father))

พระเจาสรางโลกโดยใชเวลาพระเจาสรางโลกโดยใชเวลา 77 วนวน

วนทวนท 1 1 สรางความสวางสรางความสวาง

วนทวนท 22 สรางทองฟาอากาศสรางทองฟาอากาศ

วนทวนท 3 3 สรางแผนดนและพชพนธธญญาหารสรางแผนดนและพชพนธธญญาหาร

วนทวนท 4 4 สรางดวงอาทตยสรางดวงอาทตย ดวงจนทรดวงจนทร และดวงดาวและดวงดาว

วนทวนท 5 5 สรางสรรพสตวสรางสรรพสตว

วนทวนท 6 6 สรางมนษยสรางมนษย

วนทวนท 7 7 ทรงหยดพกทรงหยดพก

ศาสนาครสตเปนศาสนาครสตเปนเจตนเจตนจานงเสรหรอถกบงการจานงเสรหรอถกบงการ ??

เปนทงสองอยางเปนทงสองอยาง

ในแงของการถกบงการในแงของการถกบงการ คอคอ พระเจาสรางทกสงทกพระเจาสรางทกสงทก

อยางในจกรวาลอยางในจกรวาล

ในแงของในแงของเจตนเจตนจานงเสรจานงเสร คอคอ พระเจาสรางแตเฉพาะพระเจาสรางแตเฉพาะ

รางกายมนษยรางกายมนษย แตพระเจาใหแตพระเจาใหเจตนเจตนจานงเสรแกมนษยจานงเสรแกมนษย

ในการทจะเลอกเปนคนดหรอคนชวดวยตวมนษยเองในการทจะเลอกเปนคนดหรอคนชวดวยตวมนษยเอง

ดงนนดงนน มนษยจงตองรบผดชอบในการเลอกของตนเองมนษยจงตองรบผดชอบในการเลอกของตนเอง

พระพทธศาสนาพระพทธศาสนา

เสรภาพเสรภาพ และและ กฎแหงกรรมกฎแหงกรรม

ในแงในแงเจตนเจตนจานงเสรจานงเสร คอคอ มนษยมเสรภาพในการทจะมนษยมเสรภาพในการทจะเลอกกระทาไดโดยดจากเจตนาของผกระทาเองเลอกกระทาไดโดยดจากเจตนาของผกระทาเอง ซงซงเรยกวาเรยกวา กรรมกรรม((แปลวาการกระทาแปลวาการกระทา)) ดงนนดงนน จงตองรบจงตองรบผลของการกระทานนผลของการกระทานน ซงเรยกวาซงเรยกวา วบากกรรมวบากกรรม((แปลวาแปลวาผลของการกระทาผลของการกระทา))

ในแงถกบงการในแงถกบงการ คอคอ กฎแหงกรรมทจะเปนตวบงการใหกฎแหงกรรมทจะเปนตวบงการใหแตละคนไดรบผลของกรรมหรอการกระทานนดวยแตละคนไดรบผลของกรรมหรอการกระทานนดวยตวเองเสมอตวเองเสมอ เปรยบดงเงาทตดตามตวบคคลเปรยบดงเงาทตดตามตวบคคล

2.2. ชวตทดทสดควรเปนอยางไรชวตทดทสดควรเปนอยางไร ??

ลทธสขนยมลทธสขนยม ( (HedonismHedonism))

ความสขทางกายเปนยอดปรารถนาทสดความสขทางกายเปนยอดปรารถนาทสด

อตนยม(Egoism):ความสขเพอตนเอง

ประโยชนนยม(Utilitarianism):ความสขเพอมหาชน

ลทธลทธอสขอสขนยมนยม((Non Non -- HedonismHedonism))

สงทดทสดไมใชความสขทางกายสงทดทสดไมใชความสขทางกาย

ลทธปญญานยม

(Intellectualism):ปญญาดทสด

ลทธวมตนยม

(Skepticism):จตสงบดทสด

3.3. คณคาความดคณคาความด

สมพทธสมพทธนยมนยม((RelativismRelativism) ) กบกบ สมบรณสมบรณนยมนยม((AbsolutismAbsolutism))

สมพทธสมพทธนยมนยม((RelativismRelativism))

เปนลกษณะคณคาเปนลกษณะคณคาทางอตทางอตวสยวสย // อตนยนยมอตนยนยม ( (SubjectivismSubjectivism))

คณคาความดเปลยนแปลงไดโดยขนกบคณคาความดเปลยนแปลงไดโดยขนกบ

1.1. ความเชอความเชอ เชนเชน การฆาพอแมเมออายครบการฆาพอแมเมออายครบ 6060ปของชาวปของชาว

เกาะทะเลใตเกาะทะเลใต

2.2. การปรบตวเขากบสภาพแวดลอมการปรบตวเขากบสภาพแวดลอม เชนเชน การทงพอแมของการทงพอแมของ

ชาวชาวเอสเอสกโมกโม

3.3. ยคสมยทเปลยนแปลงไปทาใหคานยมเปลยนไปยคสมยทเปลยนแปลงไปทาใหคานยมเปลยนไป

สมบรณสมบรณนยมนยม((AbsolutismAbsolutism))

เปนลกษณะคณคาทางวตถวสยเปนลกษณะคณคาทางวตถวสย // ปรนยนยมปรนยนยม((ObjectivismObjectivism))

คณคามความสมบรณดวยตวเองคณคามความสมบรณดวยตวเอง ไมขนกบสงใดหรอเงอนไขไมขนกบสงใดหรอเงอนไข

ใดใด เปนความจรงสากลเปนความจรงสากล และเปนนามธรรมและเปนนามธรรม

เปนเปาหมายสงสดเปนเปาหมายสงสด((Highest Goal or Highest Goal or SummumSummum BonumBonum))ไมใชไมใช

เปนวถเปนวถ//วธการวธการ((MeanMean))

เปนคณคาในตวเองเปนคณคาในตวเอง((Intrinsic ValueIntrinsic Value))

4.4. เจตนาเจตนา กบกบ ผลผลแนวคดทถอแนวคดทถอ ““เจตนาเจตนา””เปนหลกตดสนเปนหลกตดสน

ทฤษฎหนาทนยมของทฤษฎหนาทนยมของคานทคานท((KantKant))

กฎศลธรรมตองเปนกฎสากลกฎศลธรรมตองเปนกฎสากล

การทาตามกฎศลธรรมตองถอเปนหนาทการทาตามกฎศลธรรมตองถอเปนหนาท

การทาหนาทคอการทาตามคาสงเดดขาดการทาหนาทคอการทาตามคาสงเดดขาด ((Categorical ImperativeCategorical Imperative) ) ไมใชคาสงแบบมเงอนไขไมใชคาสงแบบมเงอนไข ((Hypothetical ImperativeHypothetical Imperative) )

แนวคดทถอเอาแนวคดทถอเอา ““ผลผล””เปนหลกตดสนเปนหลกตดสน

ลทธอตลทธอตนยมนยม((EgoismEgoism))::ผลประโยชนทดทสดสาหรบบคคลผลประโยชนทดทสดสาหรบบคคล

ลทธประโยชนนยมลทธประโยชนนยม((UtilitarianismUtilitarianism))::หลกมหหลกมหสขสข

ประโยชนสขทยาวนานกวาประโยชนสขทยาวนานกวา

ประโยชนสขเกดกบคนจานวนมากทสดประโยชนสขเกดกบคนจานวนมากทสด

เกณฑการตดสนดเกณฑการตดสนด--ชวของพระพทธศาสนาชวของพระพทธศาสนา

1.1. เจตนาเจตนา กรรมกรรม

กรรมกรรม แบงออกเปนแบงออกเปน 3 3 ประเภทประเภท คอคอ

กายกรรมกายกรรม วจกรรมวจกรรม และและ มโนกรรมมโนกรรม

2.2. การกระทาตามเจตนาการกระทาตามเจตนา สาเรจหรอไมสาเรจสาเรจหรอไมสาเรจ

3.3. ผลทเกดขนจากการกระทาผลทเกดขนจากการกระทา หนกเบาหนกเบา// มากนอยเพยงใดมากนอยเพยงใด

เจตนา

(กอน)

การกระทา

ด หรอ ชว

ผล

(หลง)

ทฤษฎทางจรยธรรมของโคลทฤษฎทางจรยธรรมของโคลเบอรกเบอรก((KohlbergKohlberg))

ระดบจรยธรรมระดบจรยธรรม

1.1.ระดบกอนกฎเกณฑสงคมระดบกอนกฎเกณฑสงคม

((PreconventionalPreconventional Level)Level)

อายอาย 22--1010ปป

ขนการใหเหตผลเชงจรยธรรมขนการใหเหตผลเชงจรยธรรม

ขนทขนท 1 1 การหลบหลกการถกลงโทษการหลบหลกการถกลงโทษ

หรอการลงโทษและการเชอฟงหรอการลงโทษและการเชอฟง

((อายอาย 2 2--77ปป))

ขนทขนท 2 2 การแสวงหารางวลการแสวงหารางวล หรอหรอ การการ

สนองความตองการสนองความตองการ

((อายอาย 7 7--1010ปป))

ขนของพฒนาการทางสตปญญาและจรยธรรมขนของพฒนาการทางสตปญญาและจรยธรรม 6 6 ขนขน

ทฤษฎทางจรยธรรมของโคลทฤษฎทางจรยธรรมของโคลเบอรกเบอรก ((ตอตอ))

ระดบจรยธรรมระดบจรยธรรม

2.2.ระดบตามกฎเกณฑสงคมระดบตามกฎเกณฑสงคม

((Conventional Level)Conventional Level)

อายอาย1010 -- 1616ปป

ขนการใหเหตผลเชงจรยธรรมขนการใหเหตผลเชงจรยธรรม

ขนทขนท 3 3 การทาตามสงทผอนเหนชอบการทาตามสงทผอนเหนชอบ

หรอการคาดหวงทางสงคมหรอการคาดหวงทางสงคม

((อายอาย 10 10 –– 13 13 ปป))

ขนทขนท 4 4 การทาตามหนาททางสงคมการทาตามหนาททางสงคม

หรอระบบสงคมและมโนธรรมหรอระบบสงคมและมโนธรรม

((อายอาย 13 13 –– 16 16 ปป))

ทฤษฎทางจรยธรรมของโคลทฤษฎทางจรยธรรมของโคลเบอรกเบอรก ((ตอตอ))

ระดบจรยธรรมระดบจรยธรรม

3.3.ระดบเหนอกฎเกณฑสงคมระดบเหนอกฎเกณฑสงคม

((PostconventionalPostconventional Level)Level)

อายอาย 16 16 ปขนไปปขนไป

ขนการใหเหตผลเชงจรยธรรมขนการใหเหตผลเชงจรยธรรม

ขนทขนท 5 5 การทาตามคามนสญญาการทาตามคามนสญญา

หรอสญญาสงคมและสทธสวนบคคลหรอสญญาสงคมและสทธสวนบคคล

((อายอาย 16 16ปขนไปปขนไป))

ขนทขนท 6 6 การยดถออดมคตสากลการยดถออดมคตสากล หรอหรอ

จรยธรรมสากลจรยธรรมสากล

((วยผใหญวยผใหญ))

ลกษณะของพฒนาการทางจรยธรรมลกษณะของพฒนาการทางจรยธรรม

1.1. พฒนาการทางจรยธรรมตองเปนไปตามลาดบขนและไมมพฒนาการทางจรยธรรมตองเปนไปตามลาดบขนและไมม

การขามขนการขามขน

2.2. ความสามารถในการใหเหตผลจะแตกตางไปตามลาดบขนความสามารถในการใหเหตผลจะแตกตางไปตามลาดบขน

3.3. บคคลมอตราในการพฒนาดานจรยธรรมแตกตางกนบคคลมอตราในการพฒนาดานจรยธรรมแตกตางกน

4.4. ขนของอตราพฒนาการจะเปนไปตามระดบสตปญญาขนของอตราพฒนาการจะเปนไปตามระดบสตปญญา

5.5. ประสบการณในการอภปรายปญหาคณธรรมและประสบการณในการอภปรายปญหาคณธรรมและ

จรยธรรมมสวนชวยในการพฒนาทกษะในการใหเหตผลไปจรยธรรมมสวนชวยในการพฒนาทกษะในการใหเหตผลไป

ยงขนทสงขนไดยงขนทสงขนได

องคประกอบทสาคญของพฒนาการทางจรยธรรมองคประกอบทสาคญของพฒนาการทางจรยธรรม

1.1. สตปญญาหรอความคดสตปญญาหรอความคด

2.2. ประสบการณทางสงคมประสบการณทางสงคม

บางครงเราเรยกทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมวาบางครงเราเรยกทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมวา

““ทฤษฎการใหเหตผลเชงจรยธรรมทฤษฎการใหเหตผลเชงจรยธรรม””

แบบทดสอบการจดขนพฒนาการทางจรยธรรมแบบทดสอบการจดขนพฒนาการทางจรยธรรม

สามภรรยาทมฐานะยากจนคหนงสามภรรยาทมฐานะยากจนคหนง

ภรรยาปวยหนกใกลจะเสยชวตภรรยาปวยหนกใกลจะเสยชวต

แพทยแนะนาใหสามไปซอยาจากเภสชกรซงมยาทสามารถรกษาแพทยแนะนาใหสามไปซอยาจากเภสชกรซงมยาทสามารถรกษาภรรยาใหหายไดภรรยาใหหายได

เภสชกรคดคายาแพงมากเภสชกรคดคายาแพงมาก แมขอรองกไมยอมลดราคาใหแมขอรองกไมยอมลดราคาให

ในทสดสามจงตดสนใจขโมยยาเพอไปใหภรรยาไดจนเปนผลสาเรจในทสดสามจงตดสนใจขโมยยาเพอไปใหภรรยาไดจนเปนผลสาเรจ

ถาทานเปนสามในเรองนถาทานเปนสามในเรองน ทานจะทาเชนนหรอไมทานจะทาเชนนหรอไม??............เพราะเหตใดเพราะเหตใด??

เหตผลเชงจรยธรรมเหตผลเชงจรยธรรม

1.1.สามไมควรขโมยสามไมควรขโมย เพราะอาจจะถกจบและตองตดคกเพราะอาจจะถกจบและตองตดคก

2.2.สามไมควรจะขโมยสามไมควรจะขโมย เพราะถาหากภรรยาตองเสยชวตไปเพราะถาหากภรรยาตองเสยชวตไป เขากสามารถเขากสามารถ

จะหาผหญงมาแตงงานเปนภรรยาคนใหมไดจะหาผหญงมาแตงงานเปนภรรยาคนใหมได

3.3.สามควรจะขโมยสามควรจะขโมย เพอรกษาชวตภรรยาทรกและรวมทกขสขกนมานานเพอรกษาชวตภรรยาทรกและรวมทกขสขกนมานาน

4.4.สามไมควรจะขโมยสามไมควรจะขโมย เพราะเปนการทาผดกฎหมายและจะตองไดรบโทษเพราะเปนการทาผดกฎหมายและจะตองไดรบโทษ

ถาไมมกฎหมายลงโทษถาไมมกฎหมายลงโทษ สงคมกจะสบสนวนวายสงคมกจะสบสนวนวาย

5.5.สามไมควรจะขโมยสามไมควรจะขโมย เพราะการขโมยเปนการละเมดสทธในทรพยสนเพราะการขโมยเปนการละเมดสทธในทรพยสน

ของผอนของผอน ซงเปนสงทไมควรทาซงเปนสงทไมควรทา

6.6.แมวาการขโมยจะเปนการผดกฎหมายแมวาการขโมยจะเปนการผดกฎหมาย แตในครงนเปนการรกษาชวตแตในครงนเปนการรกษาชวต

มนษยมนษย ในทางจรยธรรมนาจะทาไดเพราะชวตมนษยนาจะสาคญในทางจรยธรรมนาจะทาไดเพราะชวตมนษยนาจะสาคญ

มากกวาทรพยสนมากกวาทรพยสน

เฉลยเฉลย

เหตผลเชงจรยธรรมเหตผลเชงจรยธรรม

1.1.สามไมควรขโมยเพราะอาจจะถกจบและตองตดคกสามไมควรขโมยเพราะอาจจะถกจบและตองตดคก

2.2.สามไมควรจะขโมยสามไมควรจะขโมย เพราะถาภรรยาเสยชวตเพราะถาภรรยาเสยชวต เขากสามารถจะแตงงานเขากสามารถจะแตงงาน

ใหมไดใหมได

3.3.สามควรจะขโมยสามควรจะขโมย เพอรกษาชวตภรรยาอนเปนทรกเพอรกษาชวตภรรยาอนเปนทรก

4.4.สามไมควรจะขโมยสามไมควรจะขโมย เพราะเปนการทาผดกฎหมายเพราะเปนการทาผดกฎหมาย ถาไมมกฎหมายถาไมมกฎหมาย

ลงโทษลงโทษ สงคมกจะสบสนวนวายสงคมกจะสบสนวนวาย

5.5.สามไมควรจะขโมยสามไมควรจะขโมย เพราะการขโมยเปนการละเมดสทธในทรพยสนเพราะการขโมยเปนการละเมดสทธในทรพยสน

ของผอนของผอน ซงเปนสงทไมควรทาซงเปนสงทไมควรทา

6.6.แมวาการขโมยจะเปนการผดกฎหมายแมวาการขโมยจะเปนการผดกฎหมาย แตในครงนเปนการรกษาชวตแตในครงนเปนการรกษาชวต

มนษยมนษย ในทางจรยธรรมนาจะทาไดเพราะชวตนาจะสาคญในทางจรยธรรมนาจะทาไดเพราะชวตนาจะสาคญ

มากกวาทรพยสนมากกวาทรพยสน

ขนขน

11

22

33

44

55

66

ทฤษฎตนไมจรยธรรมทฤษฎตนไมจรยธรรม ศศ..ดรดร..ดวงเดอนดวงเดอน พนธมพนธมนาวนนาวน

เปรยบเทยบพฤตกรรมคนดคนเกงกบสวนตางๆของตนไม 3 สวน

สวนทเปน “ดอกและผลไม” คอ พฤตกรรมของคนด คนเกง

เปนพฤตกรรมทนาพงปรารถนา แบงเปน 4 กลมใหญ

1. พฤตกรรมไมเบยดเบยนตนเอง

2. พฤตกรรมการไมเบยดเบยนผอน

3. พฤตกรรมการทาตามหนาท(เรยน ทางาน รกษาสาธารณสมบต)

4. พฤตกรรมการพฒนาตนเองและสงคม

ทฤษฎตนไมจรยธรรมทฤษฎตนไมจรยธรรม ศศ..ดรดร..ดวงเดอนดวงเดอน พนธมพนธมนาวนนาวน

พฤตกรรม 4 กลมดงกลาว มสาเหตทางจตใจอย 2 กลม

กลมท 1 สาเหตทางจตใจทเปนสวน “ลาตน”ของตนไม

ประกอบดวย จตลกษณะ 5 ดาน คอ

1. เหตผลเชงจรยธรรม

2. มงอนาคตและการควบคมตนเอง

3. ความเชอในอานาจตน

4. แรงจงใจใฝสมฤทธ

5. ทศนคต คณธรรม และคานยม

ทฤษฎตนไมจรยธรรมทฤษฎตนไมจรยธรรม ศศ..ดรดร..ดวงเดอนดวงเดอน พนธมพนธมนาวนนาวน

พฤตกรรม 4 กลมดงกลาว มสาเหตทางจตใจอย 2 กลม

กลมท 2 เปนสาเหตทางจตทเปน “ราก”ของตนไม

ประกอบดวย จตลกษณะ 3 ดาน

1. สตปญญา

2. ประสบการณทางสงคม

3. สขภาพจต

ภาพทฤษฎตนไมจรยธรรม(ดวงเดอน พนธมนาวน, 2524; 2538)

สรปสรป การพฒนาใหเปนคนเกงการพฒนาใหเปนคนเกง คนดคนดตองพฒนาจตตองพฒนาจต 4 4 ดานดาน ประกอบดวยประกอบดวย

1.1. เหตผลเชงจรยธรรมเหตผลเชงจรยธรรม คอคอ เหตผลหรอเจตนาในการกระทาเหตผลหรอเจตนาในการกระทา

2.2. ความเชออานาจในตนความเชออานาจในตน คอคอ การเรยนรจากสภาพรอบตวถงผลดการเรยนรจากสภาพรอบตวถงผลด//

ผลเสยทจะเกดขนจากการตดสนใจของตนเองผลเสยทจะเกดขนจากการตดสนใจของตนเอง

3.3. แรงจงใจใฝสมฤทธแรงจงใจใฝสมฤทธ คอคอ ความมงมนทจะทาใหสาเรจความมงมนทจะทาใหสาเรจ ไมยอทอไมยอทอ

เตรยมการแกไขทกดานอยางรอบคอบเตรยมการแกไขทกดานอยางรอบคอบ

4.4. ลกษณะมงอนาคตลกษณะมงอนาคต –– ควบคมตนควบคมตน

มงอนาคตมงอนาคต คอการมวสยทศนตอสงทยงไมเกดขนคอการมวสยทศนตอสงทยงไมเกดขน เปนนามธรรมเปนนามธรรม

ควบคมตนควบคมตน คอคอ การบรหารจดการวางแผนอยางเปนระบบการบรหารจดการวางแผนอยางเปนระบบ