08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1
TRANSCRIPT
![Page 1: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/1.jpg)
ปฏกรยาเคม นางสาวแพรไหม ลงกา ชนม. 6/1 เลขท 8
![Page 2: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/2.jpg)
เปนการเปลยนแปลงของสารทไดผลตภณฑของสารทแตกตางจากสารเดมโดยอาจ สงเกตจากการเปลยนสของสาร การเกดตะกอน หรอการเกดกลนใหมทฤษฎทใชอธบายปฏกรยาเคม มอย 2 ทฤษฎ คอ
การเกดปฏกรยาเคม
![Page 3: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/3.jpg)
1.ทฤษฎการชน (The Collision Theory)
ปฏกรยาเคมจะเกดขนได กตอเมออนภาคของสารตงตนตองมาปะทะกนหรอมาชนกน และการชนกนนนมทงการชนทประสบผลส าเรจ ดงภาพ
![Page 4: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/4.jpg)
2. ทฤษฎแอกตเวเตดคอมเพลกซหรอทฤษฎสภาวะทรานซชน (The ActivatedComplex Theory or The Transition State Theory)
เปนทฤษฎทดดแปลงมาจากทฤษฎการชน โดยทฤษฎนจะกลาวถงการชนอยางมประสทธภาพของสารตงตนในลกษณะท เหมาะสม โดยจะเกดเปนสารประกอบใหมชวคราว ทเรยกวา สารเชงซอนกมมนต (Activated Complex) ซงในระหวางการเกดสารชนดนพนธะเคมของสารตงตนจะออนลง และเรมมการสรางพนธะใหมระหวางคอะตอมทเหมาะสม จนในทสดพนธะเกาจะถกท าลายลงอยางสนเชง และจะมพนธะใหมถกสรางขนมาแทนท ดง แบบจ าลองการเกดปฏกรยาเคมตอไปน
![Page 5: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/6.jpg)
พลงงานกบการเกดปฏกรยาเคม
![Page 7: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/7.jpg)
1. ปฏกรยาดดความรอน ( Endothermic reaction) เปนปฏกรยาทดดพลงงานเขาไปสลายพนธะมากกวาทคายออกมาเพอสราง พนธะ โดยในปฏกรยาดดความรอนนสารตงตนจะมพลงงานต ากวาผลตภณฑ จงท าใหสงแวดลอมเยนลง อณหภมลดลง เมอเอามอสมผสภาชนะจะรสกเยน ดงภาพ
![Page 8: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/8.jpg)
2. ปฏกรยาคายความรอน ( Exothermic reaction) เปนปฏกรยาทดดพลงงานเขาไปสลายพนธะนอยกวาทคายออกมาเพอสราง พนธะ โดยในปฏกรยาคายความรอนนสารตงตนจะมพลงงานสงกวาผลตภณฑ จงใหพลงงานความรอนออกมาสสงแวดลอม ท าใหอณหภมสงขน เมอเอามอสมผสภาชนะจะรสกรอน ดงภาพ
![Page 9: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/9.jpg)
อตราการเกดปฏกรยาเคม
![Page 10: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/10.jpg)
อตราการเกดปฏกรยาเคม
หมายถง ปรมาณสารตงตนทหายไปตอหนงหนวยเวลา หรอปรมาณผลตภณฑทเกดขนตอหนงหนวยเวลา
![Page 11: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/11.jpg)
เมอพจารณาจากปฏกรยาตอไปน
A + 2B -------------> C ………..(1)
ในขณะทปฏกรยาด าเนนไป สาร A และสาร B เปนสารตงตนถกใชไป ดงนนความเขมขนของสาร A และ B จะลดลง สวนความเขมขนของสาร C ซงเปนผลตภณฑจะเพมขน จากปฏกรยา (1) จะพบวาอตราการลดลงของสาร A เปนครงหนงของการลดลงของสาร B
![Page 12: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/12.jpg)
ดงนนเมอเขยนความสมพนธระหวางอตราการเกดปฏกรยาในรปของสารตางๆ จะตองคดตอ 1 โมล ของสารนน ซงสามารถเขยนไดดงน
อตราการลดลงของสารตงตน = ปรมาณของสารตงตนทลดลง/ เวลา
อตราการเพมขนของสารผลตภณฑ = ปรมาณของสารผลตภณฑทเกดขน/ เวลา
![Page 13: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/13.jpg)
ปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยา
![Page 14: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/14.jpg)
1.ความเขมขนของสารตงตน กรณทสารตงตนเปนสารละลาย
ถาสารตงตนมความเขมขนมากจะเกดเรว เนองจากตวถกละลายมโอกาสชนกนมากขนบอยขน ในทางตรงกนขามถาเราเพมปรมาตรของสารละลายโดยความเขมขนเทาเดม อตราการเกดปฏกรยาจะเทาเดม
![Page 15: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/15.jpg)
2.พนทผวสมผสกรณทสารตงตนมสถานะเปนของแขง สารทมพนทผวสมผสมาก
จะท าปฏกรยาไดเรวขน เนองจากสมผสกนมากขน ใชพจารณากรณทสารตงตนมสถานะของแขง ดงภาพ
![Page 16: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/16.jpg)
3. ความดน
กรณทสารตงตนมสถานะเปนกาซ ถาความดนมากปรมาตรกลดลง และปฏกรยากจะเกดไดเรว เนองจากอนภาคของสารมโอกาสชนกนมากขนบอยขนในพนททจ ากดนนเอง ดงภาพ
![Page 17: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/17.jpg)
4. อณหภมการทอณหภมของสารตงตนเพมขนอตราการเกดปฏกรยาจะ
เพมขน เนองจากเมออณหภมสงขน โมเลกลของสารในระบบจะมพลงงานจลนสงขนและมการชนกนของโมเลกลมากขน
ต า สง
![Page 18: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/18.jpg)
5. ตวเรงปฏกรยา (Catalyst)
หมายถงสารเคมทชวยท าใหอตราการเกดปฏกรยาเรวขนเนองจากตวเรง จะชวยในการลดพลงงานกระตนโดยชวยปรบกลไกในการเกดปฏกรยาใหเหมาะสม กวาเดม โดยจะเขาไปชวยตงแตเรมปฏกรยาแตเมอสนสดปฏกรยาจะ กลบมาเปนสารเดม
![Page 19: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/19.jpg)
6. ธรรมชาตของสารเนองจากสารมแรงยดเหนยวซงแตกตางกน โดยปกต
สารประกอบไอออนกจะเคลอนทไดเรวกวาสารประกอบโควาเลนต ดงนนสารประกอบไอออนกจะเกดปฏกรยาเรวกวาสารประกอบโควาเลนต
![Page 20: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/20.jpg)
ปฏกรยาเคมในชวตประจ าวน
![Page 21: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/21.jpg)
ปฏกรยาการเผาไหม
การเผาไหมเปนปฏกรยาการรวมตวกนของเชอเพลงกบออกซเจนอยางรวดเรว พรอมกบเกดการลกไหมและการคายความรอน ในการเผาไหมสวนใหญจะไมใชออกซเจนลวน ๆ เพราะสนเปลองคาใชจายมากแตจะใชอากาศแทน โดยอากาศจะมแกสออกซเจนและแกสไนโตรเจนเปนองคประกอบหลก สวนแกสอนมปะปนอยนอยมาก
![Page 22: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/22.jpg)
ปฏกรยาการเกดฝนกรด
ฝนกรด คอ น าฝนทรวมตวกนกบแกสออกไซดของvโลหะบางชนดในอากาศ เกดเปนสารละลายทมสมบตเปนกรด และมความเปนกรดอยในชวง pH = 3-5
![Page 23: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/23.jpg)
แกสออกไซดของอโลหะทท าใหเกดฝนกรด ไดแก- แกสออกไซดของก ามะถน เชน แกสซลเฟอรไดออกไซด
แกสซลเฟอรไตรออกไซด- แกสออกไซดของไนโตรเจน เชน แกสไดไนโตรเจนไตรออกไซด
แกสไนโตรเจนไดออกไซด และแกสไดไนโตรเจนเพนตะออกไซด- แกสออกไซดของคารบอน เชน แกสคารบอนไดออกไซด แหลงท
ปลอยแกสท าใหเกดฝนกรด- แกสออกไซดของก ามะถน เกดจากการปลอยควนเสยจากโรงงาน
อตสาหกรรมโรงไฟฟาทใชถานหน หรอน ามนเชอเพลงทมก ามะถนเปนองคประกอบ รวมทงไอเสยรถยนต ในธรรมชาตจากปลองภเขาไฟ การยอยสลายพช
- แกสออกไซด ของไนโตรเจน เกดจากเผาไหมเชอเพลงฟอสซล เชน ควนเสยรถยนต ควนเสยจากโรงงานแบตเตอร รวมทงควนจากไฟไหมปา ผลกระทบของฝนกรด
![Page 24: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/24.jpg)
ปฏกรยาการเกดสนม มดงนน1.การผกรอนของโลหะ คอปฏกรยาเคมทเกดระหวางโลหะกบภาวะแวดลอม2.ภาวะแวดลอมทท าใหผกรอน คอ ความชน และออกซเจน (H2O, O2) หรอ H2O กบอากาศ 3.ปฏกรยาเคมทเกดในการผกรอน เปนปฏกรยารดอกซ
3.1 โลหะทเกดปฏกรยา Oxidation (ใหอเลกตรอน) 3.2 ภาวะแวดลอมเปนฝายรบอเลกตรอน เกดปฏกรยา Reduction
ปฏกรยาการเกดสนมเหลก
![Page 25: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/25.jpg)
4. สมการแสดงปฏกรยาการผกรอน
![Page 26: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/26.jpg)
ปฏกรยาการสลายตวของสารบางชนด
![Page 27: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/27.jpg)
ปฏกรยาการสลายตวของโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต
โซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนตหรอโซเดยมไบคารบอเนต หรอเรยกกนทวไปวา โซดาท าขนม เปนสารเคมทน ามาใชประโยชนอยางกวางขวาง เชน ท าคาราเมล ใสในน าตมผกท าใหผกมสเขยว ใชเปนสวนผสมของผงฟ
ปฏกรยาทเกดขนในผงฟเมอไดรบความรอน พบวาโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนตจะสลายให CO2 ดงสมการ
2NaHCO3ความรอน Na2CO3 + H2O + CO2
![Page 28: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/28.jpg)
โซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนตนอกจากใชท าขนมหลายชนดแลว ยงใชประโยชนในการดบไฟปา โดยโปรยผง NaHCO3 จากเครองบนลงบรเวณเหนอไฟปา ความรอนจากไฟปาจะท าใหสาร NaHCO3 สลายตวใหแกส CO2 ทงนแกส CO2 ทเกดขนเปนแกสทหนกกวาอากาศ จงปกคลมไมใหเชอเพลงไดรบแกสออกซเจน ท าใหบรรเทาหรอหยดการเผาไหมลง
![Page 29: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/29.jpg)
ปฏกรยาการสลายตวของไฮโดรเจนเปอรออกไซด
ไฮโดรเจนเปอรออกไซด เปนสารใชฟอกสผมและฆาเชอโรค โดยปกตจะสลายตวไปเองอยางชา ๆ ใหน าและออกซเจนเกดขน ดงสมการ แสงสวางและความรอนจะชวยเรงใหเกดการสลายตวเรวขน ดงนนจงตองเกบไวในทมด หรอในภาชนะสน าตาลเขม และในทเยน
![Page 30: 08 ปฏิกิริยาเคมี 6-1](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062406/55a61f4a1a28ab0c658b46b4/html5/thumbnails/30.jpg)