031 platon parmenides 01_20

Upload: candice-anthony

Post on 04-Apr-2018

218 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    1/20

    idea

    PLATONPARMENiDES

    DEA SY 2011/09

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    2/20

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    3/20

    PLATON

    Parmenides

    evirenAziz Yardml

    idea istanbul

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    4/20

    DEA CEP KTAPLARI 031

    dea Yayneviarap skelesi Sk. 2/106-107 34425 Karaky stanbul

    [email protected] / www.ideayayinevi.comBu eviri iin AZZ YARDIMLI ve MER METE 2011

    PLATON

    Parmenides

    DEA CEP KTAPLARINDA BRNC BASKI 2011Tm haklar sakldr. Bu yaymn hibir blm

    dea Yaynevinin n izni olmaksznyeniden retilemez.

    DEA CEP KTAPLARI DZS 031 / FELSEFE 18

    SREL YAYINYAYININ ADI: Platon; Parmenides

    YETK SAHB / SORUMLU MDR: ALYE ZEYNELOLU

    YNETM YER: DEA YAYINEVarap skelesi Sk. 2/106-107 34425 Karaky stanbulYAYININ SRES: 30 GNDE BR

    BASKI: BAYRAK MATBAASIDavutpaa Cad. 14/2 34015 Topkap stanbul

    DAITIM:YAYSATDoan Medya Tesisleri, Sanayi Mah. 1650. Sok., No 2

    34517 Esenyurt stanbul

    Printed in TrkiyeISSN 2146-3441

    DEA SY 2011/09

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    5/20

    5

    NDEKLER

    PARMENDES 7

    NOTLAR / AZZ YARDIMLI 83

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    6/20

    Diyaloun Kiileri: Kefalos (diyalou yer al zamanndan elli yl son-ra anlatyor; Anaxagorasn kenti olan Klazomenaiden), Adeiman-

    tos, Glaukon (Platonun kardei), Antifon (Platonun vey kardei),Pythodoros (Zenonun rencisi), Sokrates, Zenon, Parmenides(Zenon ile birlikte gney talyadaki Yunan kolonisi Elea kentininyurttalar), Aristoteles (Otuz Tirandan biri).

    Diyalog 460-57 yllarna den 80inci Olimpiyat srasnda yeralm ise, o srada Parmenides 65 ve Zenon 40 yalarnda olduunagre, 469da doan Sokratesin diyaloa katlm olmas olas de-ildir. Eer Sokrates diyalog srasnda 20 yanda idiyse, diyaloun yerald sralarda 65inde olan Parmenides 515te domu olmaldr.

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    7/20

    PARMENDES

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    8/20

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    9/20

    9

    PARMENIDES

    PARMENDES

    Klazomenaideki evimizden Atina'ya geldikten sonraagorada Adeimantos ve Glaukon ile karlatk. Adei-mantos beni elimden tutarak Hogeldin, Kefalos, dedi,eer burada senin iin yapabileceimiz birey varsa, he-

    men syle.Gerekten de, dedim, tam bu nedenle buradaym,senden birey isteyecektim.

    Syle, dedi, nedir?Anne yanndan, vey kardeinin ad neydi? Anmsa-

    myorum. Klazomenaiden buraya son geliimde henzkk bir ocuktu; imdi aradan uzun zaman geti. Ba-basnn ad sanrm Pyrilampes idi.

    Evet, dedi.Kendi ad nedir?Antifon. Niin sordun?Bu baylar, dedim, benim yurttalarmdr, ve fel-

    sefeyi ok severler. ittiklerine gre bu Antifon sk sk

    Zenonun Pythodoros adnda bir arkada ile birlikteolurmu, ve ondan Sokrates, Zenon ve Parmenidesinbir zamanlar yaptklar bir syleiyi bellekten anlatacakkadar sk dinlemi.

    Bu doru, dedi.imdi, dedim, onu dinlemeyi istiyoruz.Bu g deil, dedi. nk genliinde onu byk

    bir dikkatle incelemiti, ama imdi byk babas ve ada

    126a

    b

    c

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    10/20

    PLATON10

    Antifon gibi zamannn ounu atlara ayryor. Eer iste-diiniz buysa, ona gidelim. Az nce buradan ayrlp eve

    dnd, ve ok yaknda, Melitede oturuyor.Bunun zerine yola ktk ve Antifonu nalbanda d-zeltmesi iin bir gem verirken bulduk. Adam uurladk-tan ve kardei ona niin orada olduumuzu sylediktensonra, beni nceki ziyaretimden anmsad ve itenlikleselamlad. Ondan syleiyi yinelemesini istediimiz za-man balangta isteksizlik gsterdi. Bunun ok bykbir grev olduunu syledi, ama daha sonra anlatmayabalad.

    Bylece Antifon Pythodorosun ona Parmenides veZenonun bir kez Byk Panathena iin geldiklerinianlattn syledi. Parmenidesin ya daha o sralarolduka ileriydi ve altm beine girmiti. Salar ok

    aarmt, ama soylu ve gzel bir ehresi vard. Zenon osralar yaklak krk yandayd. Uzun boylu ve yakklyd.Parmenidesin sevgilisi olduu konusunda bir yk var-dr. Kent duvarlarnn dnda Pythodorosun Keramei-kostaki yerinde kaldklarn, ve Sokratesin ve onunlabirlikte bakalarnn Zenonun Atinaya ilk kez onlar tara-fndan getirilen yazlarn dinlemek istedikleri iin orayagittiklerini syledi. Sokrates o sralar ok genti. Byleceokumay Zenonun kendisi yapt. Parmenides evde deil-di. Pythodoros incelemenin okunmas neredeyse bitmekzereyken Parmenides ve (daha sonra Otuz Tirandanbiri olacak olan) Aristoteles ile birlikte kendisinin ierigirdiklerini ve bu nedenle yazlardan ancak geriye kalan

    ok kk bir blm dinleyebildiklerini syledi. Amakendisi onlar daha nce Zenondan dinlemiti.Sokrates sonuna dek dinledi, ve sonra birinci uslamla-

    mann birinci hipotezinin yeniden okunmasn istedi. Buyerine getirildikten sonra sordu:

    Bununla ne demek istiyorsun, Zenon? Eer varolaneyler ( ) ok iseler, o zaman hem benzer hem de

    benzemez olmaldrlar, ki olanakszdr; nk ne ben-

    127a

    b

    c

    d

    e

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    11/20

    PARMENDES 11

    zemez olanlar benzer ne de benzer olanlar benzemezolabilirler. Demek istediin bu mudur?

    Evet, dedi Zenon.O zaman eer benzemez olanlar iin benzer olmak vebenzer olanlar iin benzemez olmak olanaksz ise, okolmalar olanakszdr. nk eer ok olsalard, olanak-sz olanla kar karya kalrlard. Uslamlamalarnn amacbu mudur? Tm sylenenlere karn yalnzca okluunolmadn ileri srmek midir? Uslamlamalarndan herbirini tam olarak bunun bir tantlamas olarak alyorsun,ve buna gre sunduun tantlamalarn okluun olma-dn gstermek iin getirdiin uslamlamalar kadar okolduunu kabul ediyorsun. Sylemek istediin bu mudur,yoksa seni yanl m anladm?

    Hayr, dedi Zenon, almann genel amacn ok

    iyi kavradn.yle sanyorum ki, Parmenides, dedi Sokrates, Ze-non burada sana yalnzca dostluunda deil, ama yazla-rnda da ok yakn olmay istiyor. nk belli bir yoldaseninle ayn eyleri yazm, ama sreci tersine evirerekbizi yeni birey sylediine inandrmaya alm. n-k iirlerinde hereyin Bir olduunu sylyorsun, veincelikle ve ustaca bunun tantlarn getiriyorsun. O ise,kendi payna, okun olmadn sylyor ve ok saydave arlkl tantlamalar getiriyor. Bylece ikinizden biriBirin olduunu, teki ise okun olmadn sylyor,ve ikiniz de hemen hemen ayn eyi sylerken ayn eyisylememi grnecek gibi konuuyorsunuz. Ve btn

    bunlar biz geride kalanlara bizi ok ok aan eyler gibigrnyor.Evet, Sokrates, dedi Zenon, ama yazlarma ilikin

    gerei tm yanlarnda kavram deilsin. Sparta tazlargibi sylenenin kokusunu alp izine dmede iyi olsanda, incelememin hibir biimde ona yklediin gibi gs-terili bir niyetle, kendini insanlarn gznde byk bir

    baar gibi gsterme amacyla yazlm olmadn gzden

    128a

    b

    c

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    12/20

    PLATON12

    karyorsun. Szn ettiin ey salt bir raslantdr. Amagerekte bu yazlarn amac Parmenidesin uslamlamasn

    onu alaya alanlara ve eer herey Bir ise [ya da, Bir var-sa] bundan onun kendi kuram ile elien birok samasonucun doduunu ileri srenlere kar desteklemekti.imdi bu inceleme okluu savunanlara kar kar vealaylarn faizi ile geri der, nk amac okluun varol-duu biimindeki savlarnn, eer doru olarak izlenirse,Birin varolduu savndan doanlardan daha da samasonulara gtreceini gstermektir. Onu genliimdebyle bir tartma ruhu iinde yazdm, ama biri gizliceonun bir elemini yapt ve bu nedenle yaymlanmasnngerekip gerekmediine bile karar veremedim. yleyse,Sokrates, bundan haberin yok ve yazlmasnn nedeni-nin gen bir insann ekimeci ruhunda deil, ama yal

    birinin tutkusunda yattn dnyorsun. Ama bakabakmlardan, dediim gibi, anlamn olduka iyi tahminettin.

    Anlyorum, dedi Sokrates, ve aklaman kabul edi-yorum. Ama syle bana, Zenon, kendinde bir benzerlikideasnn ve buna kart olan baka bir ideann, benze-mezlik ideasnn olduunu, ve senin ve benim ve ok de-diimiz eylerin tmnn bu ikisine katldklarn kabuletmiyor musun? Ve benzerlie katlanlarn tam bu yollabenzer ve benzemezlie katlanlarn benzemez ve ikisinede katlanlarn hem benzer hem de benzemez olduklar-n, tm bunun katlmann tarz ve lsnde olduunu?Ve giderek tm eyler her iki karta da katlsalar ve her

    ikisine de katlma yoluyla hem kendilerine benzer hemde benzemez olsalar bile, bunda hayret edilecek bireyvar mdr? nk biri saltk ya da kendinde benzerinbenzemez olduunu, ya da benzemezin benzer oldu-unu gsterecek olsayd, bu sanrm bir tansk olurdu.Ama eer ikisine de katlan eylerin hem benzer hem debenzemez olduklarn gsterirse, bu, Zenon, bana hi

    de tuhaf grnmeyecektir; ne de tm eylerin Bire kat-

    d

    e

    129a

    b

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    13/20

    PARMENDES 13

    larak Bir olduklarn ve o ayn eylerin oklua katlarakok da olduklarn gstermesi tuhaf gelecektir. Ama eer

    saltk ya da soyut Birin ok da olduunu ve saltk oklu-un yine Bir olduunu gsterirse, buna hayret ederim.Bu tm baka eyler iin de geerlidir. Eer trlerin veidealarn kendilerinde bu kart nitelikleri tadklarngsterirse, bu hayrete deerdir; ama eer benim hemBir hem de ok olduumu gsterirse, bunda hayret edi-lecek ne vardr? ok olduumu gstermek isteyince, save sol yanlarmn, n ve arkamn, benzer olarak aa veyukar yarlarmn tmnn de ayr olduklarn syleye-bilirnk oklua katldm yadsyamam. Ama, teyandan, Bir olduumu gstermeyi isteyince, yedi olma-mza karn benim tek Bir insan olduumu nk Birede katldm syleyecektir. Bylece her iki nesrmn

    de doru olduunu gsterecektir. Eer sonra herhangibiri ayn eylerintalar ve ubuklar ve benzerleri gibieyleri demek istiyorumhem ok hem de Bir oldukla-rn gstermeyi denerse, onlarn Bir ve ok olduklarngsterdiini syleriz, Birin ok ya da oun Bir olduu-nu deil. Hayret edilecek deil ama yalnzca kabul edile-cek birey sylemitir. Ama eer, tam imdi dediim gibi,ilkin benzerlik ve benzemezlik, okluk ve birlik, devimve dinginlik ve benzerleri gibi kendilerinde ayr []idealar [] ayrdederse, ve sonra onlarn birbirleri ilekartrlabileceklerini ve birbirlerinden ayrlabilecekleri-ni gsterirse, o zaman, dedi, hayrete derdim, Zenon.imdi sanrm bunlar byk bir yreklilik ile tartmtn.

    Ama, dediim gibi, eer biri senin grlr nesnelerdesergilediin ayn gln eitli yollarda us ile kavranankendilerinde idealara da girdiini gsterebilirse, bunadaha ok hayret edeceim.

    Sokrates bunlar sylerken Pythodoros kendisinin herszde Parmenidesin ve Zenonun kzacaklarn dn-dn syledi. Ama onu byk bir dikkatle dinlediler

    ve sk sk birbirlerine bakarak sanki Sokratese hayranlk

    c

    d

    e

    130a

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    14/20

    PLATON14

    duyarm gibi glmsediler. Sokrates bitirince Parmeni-des araya girdi. Sokrates, dedi, uslamlama iin nasl

    hayranlk verici bir yetenein var! Syle bana, bir yandakendilerinde idealar ve te yanda onlara katlan eyleriayrdeden bu ayrm kendin mi buldun? Ve bizim iye ol-duumuz benzerlikten ayr bir kendinde benzerlik gibibireyin, ve kendinde Birin ve okun ve Zenonun sz-n ettii daha baka soyutlamalarn var olduklarn mdnyorsun?

    Evet, yle dnyorum, dedi Sokrates.Ve ayrca, diye srdrd Parmenides, Trenin ve

    Gzelin ve yinin ve tm byle eylerin soyut dealarnnvar olduklarn?

    Evet, yantn verdi.Ve bizden ve bizler gibi tm baka insanlardan ayr

    bir soyut insan ideas, ya da ate ve su idealar var mdr?Sk sk, dedi Sokrates, byle eylerin idealarnnolup olmadna karar vermede byk skntlara d-tm, Parmenides.

    Ve rnein sa, amur, kir gibi gln olduunu d-nebilecein belli baka eyler, ya da zellikle baya vedeersiz bakalar hakknda da kararsz msn? Bunlarnher birinin yine elle dokunduumuz eylerden ayr bireridealarnn olduunu syleyecek misin?

    Hibir biimde, dedi Sokrates. Sanrm byle eylerbize grndkleri gibidir ve birer idealarnn olduunainanmak ok sama olacaktr. Ve gene de zaman zamanbelki de tek bir ey iin doru olann tm iin de doru

    olduu dncesi beni rahatsz ediyor. Ama sonra bu ko-numu kabul edince dipsiz bir samalk uurumuna dpyokolmaktan korkarak ondan kayorum. Bylece geriye,az nce birer idealar olduunu sylediimiz eylere d-nyor ve onlarla uramaya balyorum.

    Evet, Sokrates, dedi Parmenides, nk henz okgensin; ve inanyorum ki felsefenin seni daha sk skya

    kavrad bir zaman gelecektir. O zaman en sradan eyi

    b

    c

    d

    e

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    15/20

    PARMENDES 15

    bile kmsemeyeceksin. Oysa imdi, yandan tr, in-sanlarn grlerini dikkate almaya ok yatknsn. Ama

    imdi syle bana: Dediin gibi, idealarn var olduklarnve onlara katlan bu baka eylerin adlarn onlardan al-dklarn m dnyorsun? rnein benzer olanlarnbenzerlie katldklar iin mi benzer olduklarn? Ve b-yk eylerin bykle katldklar iin byk, ve trelive gzel eylerin treye ve gzellie katldklar iin trelive gzel olduklarn?

    Gerekten de, dedi Sokrates.imdi, katlan her bir nesne btn ideaya m katlr

    yoksa ideann bir parasna m? Ya da katlmann bunlar-dan ayr nc bir yolu olabilir mi?

    Nasl olabilir? dedi.O zaman btn ideann, Bir olduuna gre, birok

    eyin her birinde btn olarak m bulunduunu d-nyorsun? Ya da?Evet, onlarda olmasn ne nleyebilir, Parmenides?

    dedi Sokrates.nk bir ve ayn iken ayn zamanda birok ayr bi-

    reyde bir btn olacak ve bylece kendisi kendisindenayr olacaktr.

    Hayr, dedi, nk bir ve ayn olmasna karn genede ayn zamanda birok yerde olan ama kendisinden ayrolmayan gn gibi olabilir. Bylece her bir idea da, birve ayn olmasna karn, ayn zamanda ona katlan tmeylerde birden olabilir.

    Bu ok ho, Sokrates, dedi. Bir ve ayn eyin ayn za-

    manda birok yerde olmasn salyorsunsanki bir yel-keni birok insann zerine rtyor ve sonra yelkenin birbtn olarak okluun zerindeki Bir olduunu sylyorgibisin. Yoksa byle birey sylediini dnmyor musun?

    Belki de, dedi Sokrates.O zaman btn yelken her bir insann zerinde mi

    olacak, yoksa her birinin zerinde ayr bir paras m

    bulunacaktr?

    131a

    b

    c

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    16/20

    PLATON16

    Her birinin zerinde bir para.O zaman, Sokrates, dedi, idealarn kendileri para-

    lara blnebilirdir, ve onlara katlan nesneler bir parayakatlacak, ve her birinde her bir ideann btn deilama yalnzca bir paras olacaktr.

    yle grnyor.O zaman, Sokrates, tek bir ideann gerekten blne-

    bilir ve gene de Bir olduunu ileri srecek misin?Hibir biimde, diye yantlad.nk, dedi Parmenides, saltk bykl bld-

    n, ve birok byk eyden her birinin saltk byklktendaha kk bir byklk paras yoluyla byk olduunudnrsek, bu usa aykr olmaz m?

    Kesinlikle.Ya da yine, herhangi birey, eer eitliin saltk eit-

    likten daha az olan bir parasn tayorsa, yalnzca oparaya iye olmakla baka bireye eit olacak mdr?Bu olanaksz.Ya da, birimiz kk olann bir parasn tayor olsun;

    kk olan ondan daha byk olacaktr, nk bu onunkendi parasdr, ve yleyse saltk kk daha byk ola-caktr; oysa kk olandan alnan parann eklendii eyncekinden daha byk deil ama daha kk olacaktr.

    Bu kesinlikle olamaz.O zaman, Sokrates, baka eyler senin o idealarna

    nasl katlacaklar, eer onlara ne paralar ne de btnlerolarak katlabiliyorlarsa?

    Zeus adna, dedi, bu belirlemesi ok g bir soru.

    Pekiyi. imdi u konuda ne dneceksin?Hangi?Her ideann Bir olduuna inanma nedeninin yle

    birey olduunu sanyorum: Sana byk grnen bir dizinesne olduu zaman, onlara bakarken tmnde de birve ayn ideann olduunu ve buna gre byk olann Birolduunu dnebilirsin.

    Bu doru, dedi Sokrates.

    d

    e

    132a

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    17/20

    PARMENDES 17

    Ama eer dncenin gzleri ile saltk by ve bubirok byk eyi ayn yolda grrsen, tede tm bunla-

    rn byk grnmesini salayan bir baka byk grn-meyecek midir?yle grnyor.Bylece saltk bykle ve ona katlan nesnelere ek

    olarak bir baka byklk ideas daha grnecektir; vesonra, bunlara ek olarak, tmnn byk olmalarn sa-layan bir bakas daha; ve idealarndan her biri bundanbyle Bir olmayacak, ama belirsiz bir oklukta olacaktr.

    Ama, Parmenides, dedi Sokrates, bu idealarn herbiri ruhlarmzdan baka hibir yerde bulunmayan birdnce olabilir ve o zaman her biri gerekten de Birolabilir ve bundan byle tam imdi szn ettiin sonu-lardan etkilenmeyebilir.

    Ama, dedi, nasl olur da her bir dnce Bir olabilirve gene de hibireyin dncesi olabilir?Bu olanaksz, dedi.Dnce bireyin dncesi mi olmaldr?Evet.Var olan m, yoksa olmayan bireyin mi?Var olan bireyin.O dncenin hereyde bulunuyor olarak ve tek bir

    idea olarak dnd tek bir eyin dncesi mi?Evet.Dahas, Bir olarak ve tm eylerde her zaman bir ve

    ayn olarak dnlen bu tekil ey bir idea olmayacakmdr?

    Bu yine kanlmaz grnyor.O zaman, dedi Parmenides, seni tm baka eylerinidealara katldn sylemeye zorlayan ayn zorunluk yahereyin dncelerden yaplm olduuna ve tm ey-lerin dndne ya da dnceler olmalarna karndncesiz olduklarna inanmaya da zorlamaz m?

    Bu da btnyle usa aykr grnyor, dedi. Ama,

    Parmenides, u kadarnn hi olmazsa benim iin ak

    b

    c

    d

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    18/20

    PLATON18

    olduunu syleyebilirim. Bu idealar doada rnekler yada modeller olarak bulunurlar ve baka eyler onlar an-

    drrlar ve onlara yknmelerdirler. dealara katlmalarile denmek istenen ey gerekte baka eylerin onlaraimgesel benzerlikleridir, baka birey deil.

    O zaman, dedi, eer herhangi birey ideay andr-yorsa, o idea eyin onun bir andrm olmas lsndeonu andran ey gibi olmak zorunda deil midir? Ya da,benzerin benzeri olduuna benzemez olmasnn bir yoluvar mdr?

    Hayr, yoktur.Ve benzeyen benzedii ile ayn ideaya katlmak zo-

    runda deil midir?Zorundadr.Benzer olanlarn ona katlmakla benzer olduklar ey

    ideann kendisi olmayacak mdr?Kesinlikle.O zaman herhangi bireyin idea gibi ya da ideann

    herhangi birey gibi olmas olanakszdr; nk eer ben-zer iseler, birinciye ek olarak daha te bir benzerlik ideasher zaman grnecektir; ve eer bu da herhangi bireyebenzer ise, daha da bakas grnecek, ve eer idea ona

    katlana benzer olursa yeni bir idea ortaya kmaya hibirzaman son vermeyecektir.

    ok doruO zaman, baka eylerin idealara benzerlik yoluyla ka-

    tlmalar sz konusu deildir ve baka bir katlma yntemiaramak zorundayz.

    yle grnyor.dealarn ayr ve kendilerinde varlklar olduklarn ile-ri srmenin nasl byk bir gle yol atn gryormusun, Sokrates?

    Evet, kesinlikle.Eer yle diyebilirsem, dedi, her bir ideann bir ol-

    duunu ve somut eylerden ayr olduunu ileri srmende

    yatan gln bykln henz kavramadndan

    e

    133a

    b

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    19/20

    PARMENDES 19

    emin olabilirsin.Nasl? dedi.

    Baka birok glk var, ama en by udur. Eerbiri idealarn eer sylediimiz gibi olmak zorunda iselerbilinmelerinin bile olanaksz olduunu sylerse, bu kiiok iyi eitimli ve yetenekli olmadka ve ok uzun veayrntl tantlamay izleme isteini duymadka, idealarnbilinebilir olduklarn ileri sren hi kimse ona yanld-n tantlayamayacaktr. Bilinemeyeceklerini ileri srenkii ikna olmam kalacaktr.

    Niin, Parmenides? diye sordu Sokrates.nk, Sokrates, sanrm her bir eyin zsel varl-

    nn salt kendinde olduunu ileri sren sen ya da bakaherhangi biri ilk olarak onlardan hi birinin bizde bulun-madn kabul edecektir.

    Evet, dedi Sokrates, nk eer bizde olsalard, bun-dan byle kendilerinde olmazlard.Doru, dedi. O zaman ne iseler birbirleri ile iliki

    iinde yle olan o idealar varlklarn kendileri ile ilikiiinde tarlar, bizim aramzdaki eylerbenzerlikler, yada onlara ne dersek diyelimile iliki iinde deil; on-lara katlrz ve u ya da bu ad onlara katlmakla alrz.Ve bizim aramzda idealar ile ayn adlar tayan eylerde yalnzca birbirleri ile ilikilidirler, idealar ile deil; vetadklar bu tr adlar kendileri ile ilikilidir, ayn adlartayan idealar ile deil.

    Ne demek istiyorsun? dedi Sokrates.rnein, dedi Parmenides, eer birimiz herhangi

    birinin efendisi ya da klesi ise, soyutta ya da kendin-de efendinin klesi deildir, ne de efendi soyutta ya dakendinde klenin efendisidir; her biri bir insandr vebir insann efendisi ya da klesidir; ama kendinde efen-dilik kendinde kleliin efendiliidir ve benzer olarakkendinde klelik kendinde efendiliin kleliidir. Bizimdnyamzda olanlarn oradakiler zerinde hibir etki-

    leri yoktur, ne de orada olanlarn bizimle iliki iinde

    c

    d

    e

    134a

  • 7/29/2019 031 Platon Parmenides 01_20

    20/20

    PLATON20

    bir etkileri vardr. Onlar, dediim gibi, kendilerine aitve kendileri ile ilikilidirler; ve benzer olarak buradaki

    kleler ve efendiler kendileri ile ilikilidirler. Yoksa nedemek istediimi anlamadn m?Elbette, dedi Sokrates, anladm.O zaman bilgi de, eer soyut ya da kendinde ise, saltk

    ya da kendinde gerekliin bilgisi olmayacak mdr?Hi kukusuz.Ve benzer olarak her bir saltk bilgi tr her bir saltk

    varlk trnn bilgisi olmayacak mdr?Evet.Ama bizim aramzda olan bilgi bizim aramzda olan

    gerekliin bilgisi ve bilgimizin her bir tr bizim ara-mzda olan eylerin her birinin bilgisi olmayacak mdr?

    Zorunlu olarak.

    Dahas, kabul ettiin gibi, idealarn kendileri bizimdeildir, ne de bizim aramzda olabilirler.Olamazlar.Ve idealarn eitli snflar saltk bilgi ideas tarafn-

    dan m bilinir?Evet.Ki bizde yoktur.Hayr, yoktur.O zaman idealarn hi biri bizim tarafmzdan bilin-

    mez, nk saltk bilgiye katlmayz.yle grnyor.yleyse saltk iyi ve saltk gzel ve saltk idealar ol-

    duklarn dndmz hibirey bizim tarafmzdan

    bilinmez.Korkarm bilinmez.imdi daha da korkutucu bir sonuca geliyoruz.Nedir o?Diyeceksin ki, hi kukusuz, eer bir saltk bilgi tr

    varsa, bizim bilgimizden ok daha sandr; ve bu gzellikve geri kalanlar iin de byledir.

    Evet.

    b

    c