03 ruchy dowolne1 j
TRANSCRIPT
![Page 1: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/1.jpg)
Fizjologiczne podstawy ruchów dowolnych
Jakub SzewczykInstytut Psychologii UJ
![Page 2: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/2.jpg)
Obwody rdzenia kręgowego i pnia mózgu
organizacja systemu ruchowego
SYSTEMY ZSTĘPUJĄCEGórne neurony motoryczne
Kora motoryczna(planowanie, inicjacja i kierowanie ruchami dowolnymi)
Ośrodki pnia mózgu(podstawowe ruchy i kontrola postawy ciała)
JĄDRA PODSTAWY
MÓŻDŻEK
Lokalne obwody neuronówniskopoziomowa integracja motoryczna
Motoneuronyniskopoziomowe neurony ruchowe
Wejście sensoryczne Mięśnie szkieletowe
![Page 3: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/3.jpg)
organizacja systemu ruchowego
![Page 4: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/4.jpg)
organizacja rdzenia
• jednostka motoryczna
• organizacja somatotopowardzenia kręgowego
![Page 5: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/5.jpg)
stopniowanie siły mięśni
• 3 typy jednostek motorycznych– wolne (S)– szybko męczliwe (FF)– szybkie, wytrzymałe (FR)
![Page 6: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/6.jpg)
stopniowanie siły mięśni
• rekrutacja kolejnych grup jednostek motorycznych
![Page 7: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/7.jpg)
stopniowanie siły mięśni
• kodowanie siły częstotliwością wyładowań
![Page 8: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/8.jpg)
organizacja połączeń z rdzeniem
• różne schematy połączeń wewnątrz-rdzeniowych dlamotoneuronów mięśni osiowychi lateralnych
![Page 9: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/9.jpg)
wejścia do rdzenia – pień mózgu
wzgórki czworacze górne
• połączenia do przyśrodkowych motoneuronów szyjnych (unerwienie szyi)
• odpowiedzialne za orientacyjne ruchy głowy
![Page 10: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/10.jpg)
wejścia do rdzenia – pień mózgu
jądro czerwienne
• połączenia do motoneuronów na wysokości szyi
• aksony włączają się w drogę korowo-rdzeniową
• unerwiają motoneurony boczne, kontrolujące przyśrodkowe mięśnie ramion
• funkcje przejęte raczej przez korę
![Page 11: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/11.jpg)
wejścia do rdzenia – pień mózgu
jądro przedsionkowe
• dostaje informacje z VIII nerwu czaszkowego – narząd równowagi w uchu środkowym
• wyprowadza połączenia do środkowych motoneuronów, przyśrodkowych mięśni kończyn
• a także do jąder czaszkowych III, IV, VI –kontrola fiksacji wzroku
• rola w utrzymywaniu równowagi
![Page 12: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/12.jpg)
wejścia do rdzenia – pień mózgu
twór siatkowaty
• część tworu siatkowatego projektuje do rdzenia,
• kontrola ruchów posturalnych• kompensacja ruchów wolicjonalnych• przykłady eksperyment na kotach i na
rezusach
![Page 13: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/13.jpg)
drogi korowe
przebieg drogi korowo-rdzeniowej– torebka wewnętrzna– droga korowo-rdzeniowa i korowo-
opuszkowa– konary– kolaterale to jądra czerwiennego i tworu
siatkowatego;– w moście rozproszone– skrzyżowanie piramid i piramidy– boczna i brzuszna droga rdzeniowa
![Page 14: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/14.jpg)
funkcjonalna organizacja kory ruchowej
• obserwacje Jacksona o padaczkach• badania Penfielda i Sherringtona
![Page 15: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/15.jpg)
Homunkulus ruchowy
![Page 16: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/16.jpg)
Eksperymenty nad mikrostymulacją
• Organizacja kory ruchowej– Neurony odpowiedzialne za mięśnie czy ruchy?
• Reprezentacje odrębnych ruchów nachodzą na siebie
• Korelacja z siłą ruchu• Ale też z kierunkiem
![Page 17: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/17.jpg)
Organizacja kory ruchowej
• Badania Georgeopoulusa
![Page 18: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/18.jpg)
Rejestracja aktywności neuronów u aktywnych zwierząt
• Badania Evartsa– Potwierdzenie wcześniejszych badań– Zmiana aktywności neuronów na jakiś czas przed
zmianą ruchu
![Page 19: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/19.jpg)
kora premotoryczna
• ponad 30% aksonów w drogach korowo-rdzeniowych i opuszkowych
• podział– SMA– przedruchowa
![Page 20: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/20.jpg)
SMA
• Reakcje zsynchronizowane z wystąpieniem ruchów,
• Pojawia się przy ruchach bardziej skomplikowanych,
• Ważne przy warunkowaniu ruchowym – neurony „odpalają” już przy bodźcu warunkowym,
• Reprezentacja intencji i selekcji bodźca,• Koordynacja ruchów obustronnych.
![Page 21: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/21.jpg)
Kora przedruchowa
• Inicjowanie ruchów na podstawie wewnętrznych bodźców,
• Udział w planowaniu ruchu,• Dobór strategii ruchu, sekwencji rozkazów
ruchowych.
![Page 22: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/22.jpg)
syndromy górnego / dolnego neuronu
• Syndrom górnego neuronu:– Słabość,– Spastyczność,– Zwiększony tonus mięsni,– Hiperaktywność odruchów,– Odruch Babińskiego,– Utrata ruchów precyzyjnych.
![Page 23: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/23.jpg)
syndromy górnego / dolnego neuronu
• Syndrom dolnego neuronu:– Słabość lub paraliż,– Osłabienie odruchów,– Odruchy hipoaktywne,– Obniżony tonus mięśni,– Atrofia mięśni.
![Page 24: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/24.jpg)
co to są ruchy dowolne
RUCHY DOWOLNE• wykonywane w sposób zamierzony, zaplanowany i
celowy• mogą zostać zapoczątkowane przez bodziec czuciowy,
emocjonalny lub poznawczy (wolicjonalny?)• przebieg sekwencji ruchu może być dowolnie
modyfikowany• to samo zadanie ruchowe może być wykonane różnymi
sposobami• są wyuczone, mogą być trenowane• przebiegają przy udziale świadomości, ograniczanym w
miarę automatyzacji ruchu• sterowane głównie przez ośrodki korowe, przy
współudziale móżdżku i jąder podstawy
![Page 25: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/25.jpg)
badania Libeta
• zadanie: badani patrząc na zegarek mieli w dowolnie wybranym momencie zgiąć nadgarstek, po czym określić moment odczucia woli wykonania ruchu (W - awarenessof intention)
• dokładny moment rozpoczęcia ruchu kończyny określano za pomocą pomiaru elektrycznej aktywności mięśni
• pomiar EEG: aktywność kory motorycznej – ok. 1 s. przed wykonaniem ruchu można zaobserwować początek narastania pobudzenia, tzw. potencjał gotowości (RP – readiness potential)
![Page 26: 03 Ruchy Dowolne1 J](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022052506/5571f21849795947648c238a/html5/thumbnails/26.jpg)
Badania Libeta
PYTANIE: W poprzedza RP czy RP poprzedza W ?
WYNIKI: początek narastania RP – 1000 – 500 ms przed rozpoczęciem ruchu
średni czas W – 206 ms przed rozpoczęciem ruchu