PEDAGOGIJA – NAUKA O VASPITANJUPEDAGOGIJA – NAUKA O VASPITANJU

u klasifikaciji nauka određuje se kao jedna od društvenih nauka :

definisan predmet proučavanjadostignuti razvojni nivospecifična metodologija

termin “ paidagogus” – složenica dve rečipais, paidos - dete, dečak

ago, agein - voditi

u klasifikaciji nauka određuje se kao jedna od društvenih nauka :

definisan predmet proučavanjadostignuti razvojni nivospecifična metodologija

termin “ paidagogus” – složenica dve rečipais, paidos - dete, dečak

ago, agein - voditi

Pojam pedagogije : NAUKA O VASPITANJUnauka vaspitanjeNAUKA je sistematizovan i argumentovan skup

saznanja o objektivnoj stvarnosti u određenom istorijskom periodu do kojih se došlo primenom objektivnih metoda istraživanja.

VASPITANJE je proces formiranja čoveka kao ljudskog bića sa svim fizičkim, intelektualnim, moralnim, estetskim i radnim kvalitetima.

Pojam pedagogije : NAUKA O VASPITANJUnauka vaspitanjeNAUKA je sistematizovan i argumentovan skup

saznanja o objektivnoj stvarnosti u određenom istorijskom periodu do kojih se došlo primenom objektivnih metoda istraživanja.

VASPITANJE je proces formiranja čoveka kao ljudskog bića sa svim fizičkim, intelektualnim, moralnim, estetskim i radnim kvalitetima.

PREDMET PROUČAVANJA PREDMET PROUČAVANJA vaspitanje u najširem značenju (vaspitanje,

obrazovanje, nastava )uže značenje : proučava zakonitosti vaspitno

– obrazovnog procesaPedagoške zakonitosti - nužne veze i odnosi u i

između pedagoških pojava:sveopšta povezanost

razvojnoststrukturno – sistematske veze

funkcionalne veze

vaspitanje u najširem značenju (vaspitanje, obrazovanje, nastava )

uže značenje : proučava zakonitosti vaspitno – obrazovnog procesa

Pedagoške zakonitosti - nužne veze i odnosi u i između pedagoških pojava:

sveopšta povezanostrazvojnost

strukturno – sistematske vezefunkcionalne veze

jedinstvo opšteg, posebnog i pojedinačnogkauzalne veze

korelacione veze i odnosi

otkrivene zakonitosti vaspitno – obrazovnog procesa konstituišu se u posebne pedagoške zakone

Pedagoški zakon čini nerazdvojno jedinstvo suštinske relacije ( veza i odnosa ) i jezičkog ( simboličkog ) izraza nekog zakonskog odnosa u vaspitno – obrazovnom procesu.

jedinstvo opšteg, posebnog i pojedinačnogkauzalne veze

korelacione veze i odnosi

otkrivene zakonitosti vaspitno – obrazovnog procesa konstituišu se u posebne pedagoške zakone

Pedagoški zakon čini nerazdvojno jedinstvo suštinske relacije ( veza i odnosa ) i jezičkog ( simboličkog ) izraza nekog zakonskog odnosa u vaspitno – obrazovnom procesu.

ZADACI PEDAGOGIJEZADACI PEDAGOGIJE1. proučava i istražuje vaspitne pojave, otkriva

ped.zakonitosti, formuliše pedagoške zakone i klasifikuje ih u poseban pedagoški sistem

2. potpomaže razvijanje, unapređivanje i usavršavanje vaspitno – obrazovne prakse

3. naučno prati i kritički vrednuje rezultate u pedagoškoj teoriji i praksi

4. razvija i usavršava specifičnu metodologiju naučnih istraživanja vasp.obraz.fenomena

5. koristi rezultate naučnih saznanja drugih nauka i povezuje ih u koherentan sistem

1. proučava i istražuje vaspitne pojave, otkriva ped.zakonitosti, formuliše pedagoške zakone i klasifikuje ih u poseban pedagoški sistem

2. potpomaže razvijanje, unapređivanje i usavršavanje vaspitno – obrazovne prakse

3. naučno prati i kritički vrednuje rezultate u pedagoškoj teoriji i praksi

4. razvija i usavršava specifičnu metodologiju naučnih istraživanja vasp.obraz.fenomena

5. koristi rezultate naučnih saznanja drugih nauka i povezuje ih u koherentan sistem

OSNOVNI POJMOVI PEDAGOGIJEOSNOVNI POJMOVI PEDAGOGIJEVASPITANJE

šire značenje:- sveukupnost pedagoškog delovanja na sve sfere

čovekovog bića- proces usmeren na izgrađivanje celovite ličnosti- obuhvata 5 komponenti vaspitanja :

fizičko intelektualno

moralno estetsko i

radno

VASPITANJE šire značenje:- sveukupnost pedagoškog delovanja na sve sfere

čovekovog bića- proces usmeren na izgrađivanje celovite ličnosti- obuhvata 5 komponenti vaspitanja :

fizičko intelektualno

moralno estetsko i

radno

- obuhvata 3 procesa : usvajanja znanja, veština i navika

proces formiranja fizičkih i intelektualnih snaga i sposobnosti

proces izgrađivanja i oblikovanja ličnosti i karaktera

uže značenje: izgrađivanje i oblikovanje ličnosti i karaktera razvijanje pozitivnih ljudskih karakteristika

težište je na emocionalnom, voljnom i karakternom razvijanju ličnosti

- obuhvata 3 procesa : usvajanja znanja, veština i navika

proces formiranja fizičkih i intelektualnih snaga i sposobnosti

proces izgrađivanja i oblikovanja ličnosti i karaktera

uže značenje: izgrađivanje i oblikovanje ličnosti i karaktera razvijanje pozitivnih ljudskih karakteristika

težište je na emocionalnom, voljnom i karakternom razvijanju ličnosti

OBRAZOVANJE Proces usvajanja znanja, veština i navika ZNANJE – sistem činjenica i generalizacija o

objektivnoj stvarnosti koje je čovek usvojio i trajno zadržao u svojoj svesti

VEŠTINA – čestim ponavljanjem radnje stečena psihomotorička sposobnost

NAVIKA – automatizovana psihomotorna struktura

OBRAZOVANJE Proces usvajanja znanja, veština i navika ZNANJE – sistem činjenica i generalizacija o

objektivnoj stvarnosti koje je čovek usvojio i trajno zadržao u svojoj svesti

VEŠTINA – čestim ponavljanjem radnje stečena psihomotorička sposobnost

NAVIKA – automatizovana psihomotorna struktura

NASTAVA Kontinuiran vaspitno – obrazovni rad

polaznika i voditelja zasnovan na društveno verifikovanim ciljevima i zadacima, didaktički prilagođenim sadržajima, sredstvima, organizacionim oblicima i prostorno - radnim uslovima

Sva tri pojma međusobno uslovljeni i povezani procesi i čine jedinstven pedagoški proces

NASTAVA Kontinuiran vaspitno – obrazovni rad

polaznika i voditelja zasnovan na društveno verifikovanim ciljevima i zadacima, didaktički prilagođenim sadržajima, sredstvima, organizacionim oblicima i prostorno - radnim uslovima

Sva tri pojma međusobno uslovljeni i povezani procesi i čine jedinstven pedagoški proces

SISTEM PEDAGOŠKIH SAZNANJASISTEM PEDAGOŠKIH SAZNANJA Pedagoški naučni zakoni ( Opšta pedagogija ) Pedagoški principi ili načela ( Didaktika ) Pravila pedagoškog rada ( Metodike )Pedagoški naučni zakoni – izražavaju najopštije i

najbitnije veze i odnose među pedagoškim pojavama.

Najpoznatiji pedagoški zakoni su : zakon o društvenoj uslovljenosti vaspitanja zakon o klasno –političkoj uslovljenosti

vaspitanja

Pedagoški naučni zakoni ( Opšta pedagogija ) Pedagoški principi ili načela ( Didaktika ) Pravila pedagoškog rada ( Metodike )Pedagoški naučni zakoni – izražavaju najopštije i

najbitnije veze i odnose među pedagoškim pojavama.

Najpoznatiji pedagoški zakoni su : zakon o društvenoj uslovljenosti vaspitanja zakon o klasno –političkoj uslovljenosti

vaspitanja

zakon o intencionalnosti vaspitanja zakon skladnog delovanja različitih faktora

vaspitanja zakon aktivnog usvajanja obrazovno –

vaspitnih vrednostiPedagoški principi ili načela – izražavaju niži nivo

opštosti pedagoških zakonitosti ( imaju karakter posebnih zakonitosti )

Prema njima se organizuje, usmerava i izvodi vasp. obraz. proces

odnose se na određena područja vaspitanja

zakon o intencionalnosti vaspitanja zakon skladnog delovanja različitih faktora

vaspitanja zakon aktivnog usvajanja obrazovno –

vaspitnih vrednostiPedagoški principi ili načela – izražavaju niži nivo

opštosti pedagoških zakonitosti ( imaju karakter posebnih zakonitosti )

Prema njima se organizuje, usmerava i izvodi vasp. obraz. proces

odnose se na određena područja vaspitanja

Pedagoška pravila – najniži oblik ispoljavanja pedagoških zakonitosti , direktno primenljiva u nastavnoj i vaspitnoj praksi

najpoznatija pravila: Od bližeg ka daljem

Od jednostavnog ka složenom Od lakšeg ka težem

Od poznatog ka nepoznatom Od konkretnog ka apstraktnom

Pedagoška pravila – najniži oblik ispoljavanja pedagoških zakonitosti , direktno primenljiva u nastavnoj i vaspitnoj praksi

najpoznatija pravila: Od bližeg ka daljem

Od jednostavnog ka složenom Od lakšeg ka težem

Od poznatog ka nepoznatom Od konkretnog ka apstraktnom

SISTEM PEDAGOŠKIH DISCIPLINAs

SISTEM PEDAGOŠKIH DISCIPLINAs Pojam pedagoška disciplina : uže naučno –

teorijsko područje ili jedan od aspekata vaspitanja

1. PSIHOFIZIČKE SPOSOBNOSTI ILI UZRAST VASPITANIKA

a) predškolska pedagogijab) školska ( osnovnoškolska i

srednjoškolska )pedagogijac) visokoškolska pedagogija d) andragogija

Pojam pedagoška disciplina : uže naučno – teorijsko područje ili jedan od aspekata vaspitanja

1. PSIHOFIZIČKE SPOSOBNOSTI ILI UZRAST VASPITANIKA

a) predškolska pedagogijab) školska ( osnovnoškolska i

srednjoškolska )pedagogijac) visokoškolska pedagogija d) andragogija

s s2. MESTO VASPITNOG RADA

a) porodična pedagogijab) didaktikac) domska ili internatska pedagogijad) pedagogija slobodnog vremena

3. VREME VASPITANJA a) istorija pedagogije ( opšta i nacionalna )b) savremena pedagogijac) pedagoška futurologija

2. MESTO VASPITNOG RADAa) porodična pedagogijab) didaktikac) domska ili internatska pedagogijad) pedagogija slobodnog vremena

3. VREME VASPITANJA a) istorija pedagogije ( opšta i nacionalna )b) savremena pedagogijac) pedagoška futurologija

s s

4. SPECIFIČNI USLOVI VASPITANJA a) specijalna pedagogijab) industrijska pedagogijac) vojna pedagogijad) religijska ( konfesionalna ) pedagogija5. NIVO OPŠTOSTI DISCIPLINE a) Opšte pedagoške discipline ( opšta

pedagogija; metodologija pedagoških istraživanja ;istorija pedagogije; komparativna pedagogija)

b) Posebne pedagoške discipline ( predškolska pedagogija; školska pedagogija; andragogija;

4. SPECIFIČNI USLOVI VASPITANJA a) specijalna pedagogijab) industrijska pedagogijac) vojna pedagogijad) religijska ( konfesionalna ) pedagogija5. NIVO OPŠTOSTI DISCIPLINE a) Opšte pedagoške discipline ( opšta

pedagogija; metodologija pedagoških istraživanja ;istorija pedagogije; komparativna pedagogija)

b) Posebne pedagoške discipline ( predškolska pedagogija; školska pedagogija; andragogija;

s sdidaktika; porodična pedagogija ; domska

pedagogija; pedagogija slobodnog vremena),c) Pojedinačne pedagoške discipline ( metodike

nastave pojedinih predmeta ; metodika vaspitnog rada; metodika rada pedagoga i dr.

didaktika; porodična pedagogija ; domska pedagogija; pedagogija slobodnog vremena),

c) Pojedinačne pedagoške discipline ( metodike nastave pojedinih predmeta ; metodika vaspitnog rada; metodika rada pedagoga i dr.

s s Prema nivou naučne razvijenosti i praktične

primenljivosti Opšta pedagogija – osnovna ped. disciplina

koja se bavi fundamentalnim pitanjima vaspitanja i pedagogije

Metodologija pedagoških istraživanja – problemi naučno - istraživačkog rada u oblasti vaspitanja i obrazovanja ( metode, tehnike, postupci i instrumenti naučnog istraživanja )

Didaktika – teorijske osnove nastave, zakonitosti nastavnog procesa

Prema nivou naučne razvijenosti i praktične primenljivosti

Opšta pedagogija – osnovna ped. disciplina koja se bavi fundamentalnim pitanjima vaspitanja i pedagogije

Metodologija pedagoških istraživanja – problemi naučno - istraživačkog rada u oblasti vaspitanja i obrazovanja ( metode, tehnike, postupci i instrumenti naučnog istraživanja )

Didaktika – teorijske osnove nastave, zakonitosti nastavnog procesa

s s Školska pedagogija – problem škole i školskih

sistema Andragogija – problemi vaspitanja i obrazovanja

odraslih Metodika nastave – opšti naziv za sve metodike

nastave pojedinih nastavnih predmeta ( zakonitosti procesa poučavanja, učenjka, samoučenja i staralaštva u okviru nastavnih predmeta)

Granične naučne discipline –integracija komplementarnih saznanja o istoj pojavi; npr. pedagoška psihologija, sociologija vaspitanja, pedagoška kibernetika

Školska pedagogija – problem škole i školskih sistema

Andragogija – problemi vaspitanja i obrazovanja odraslih

Metodika nastave – opšti naziv za sve metodike nastave pojedinih nastavnih predmeta ( zakonitosti procesa poučavanja, učenjka, samoučenja i staralaštva u okviru nastavnih predmeta)

Granične naučne discipline –integracija komplementarnih saznanja o istoj pojavi; npr. pedagoška psihologija, sociologija vaspitanja, pedagoška kibernetika