01 giris ve temel kavramlar alintii

7/24/2019 01 Giris Ve Temel Kavramlar ALINTII

1/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar1 Prof. Dr. Ali PINARBAI


2/33


Blm1

GR VE TEMELKAVRAMLAR


3/33


Amalar

Termodinamiin il!elerinin "eli#irilme$inin $alam %iral# &a'( )erine o#*rma$( i+in #emel !avramlar(n a+(! %ire!ilde #an(mlanma$( ile il"ili #ermodinamie )" dilin%elirlenme$i,

Me#ri! -. ve in"ili) %irim $i$#emlerinin in/elenme$i -i$#em0 al0 al var$a&(m(0 den"e0 al deiimi ve+evrim "i%i #ermodinamiin #emel !avramlar(n(na+(!lanma$(,

-(/a!l(!0 $(/a!l(! l+ei0 %a$(n+ ile m*#la! ve"$#er"e %a$(n+ !avramlar(n(n in/elenme$i, -i$#ema#i! 'ro%lem +)me #e!niinin #an(#(lma$(,


4/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar Prof. Dr. Ali PINARBAI

TERM45AMK VE E5ER6

Termodinamik:Ener7inin %ilimi.

Enerji:4eii!li!lere $e%e' olma&e#enei,

Termodinami! $)/0 La#in/e #erme8($(9 ile d&nami$ 8"+9 $)/!lerinden#remi#ir,

Enerjinin korunumu prensibi:Bire#!ileim e$na$(nda0 ener7i0 %ir ormdan%a!a %ir orma dne%ilir0 ama ener7inin#o'lam mi!#ar(0 $a%i# !al(r,Ener7i &ara#(lama) ve&a &o! edileme),

Termodinamiin birinci yasas:Ener7inin !or*n*m* il!e$ini iade eder,Birin/i &a$a ener7inin #ermodinami!le il"ili%ir )elli! old**n* ne $rer, Ener7i var ve&a &o! edileme)

$ade/e %i+im dei#ire%ilir 81,&a$a9


5/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar; Prof. Dr. Ali PINARBAI

Termodinamiin ikinci yasas: Ener7ininni/eliinin 8mi!#ar(n(n9 &an(n da ni#eliinin8!ali#e$inin9 de di!!a#e al(nma$( "ere!#ii)erinde d*r*r ve doada!i deiimlerinener7inin ni#eliinin a)ald(( &nde"er+e!le#iini %elir#ir,Klasik Termodinamik:


6/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar= Prof. Dr. Ali PINARBAI

Termodinamiin >&"*lama Alanlar(


7/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar? Prof. Dr. Ali PINARBAI

B@>TLAR VE BRMLER5 5EM


8/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar Prof. Dr. Ali PINARBAI

Ba)( -. and n"ili) Birimleri

-. %irim $i$#eminde!i ne!ler %#nmendi$li! dallar(nda !*llan(l(r,

K*vve# %irimlerinin #an(m(,

C K*vve#@ol1 6 C 1 5Dm

1 /al C ,1= 61 B#* C 1,;;1 !6


9/33

Blm 1: Giri ve Temel KavramlarF Prof. Dr. Ali PINARBAI

Bir %irim!#lenin deni)$evi&e$inde!ia(rl((,

4n&ada ?; 5 a(rl(a$ai' olan %ir !ii a&da$ade/e 12; 5 "elir,

W A(rl(!m !#leg @er+e!imiivme$i

Gre/eli !*vve#in%&!l!leri 859 ne#on*nold** %irimler0 !ilo"ramH!*vve# 8K"90 ve 8L%9 li%reH!*vve#,


10/33


Teklik d$nm oranlarE$a$ %irimlerin !om%ina$&onlar( ile #m #re#ilmi %irimler8i!in/il %irimler9 ol*#*r*la%ilir,rne! olara! !*vve# %irimiaa(da!i e!ilde iade edile%ilir:

B*nlar a&n( )amanda !*llan(m( daa !ola& olan0 #e!li!dnm oranlar( e!linde de #ari edile%ilirler:

Te!li! dnm oranlar( %en)er e!ilde 1Ie ei##irler ve%irim$i)lerdir, B* &)den $) !on*$* oranlar 8ve&a #er$leri9%irimlerin d)"n %ir e!ilde dn#rlme$i i+in eran"i%ir e$a'lama ileminin i+ine &erle#irile%ilirler,

%oyutlarn trdelii

Mendi$li! 'ro%lemlerinde #m den!lemler %o&*#$al

olara! #rde olma$( )or*nl*d*r,

Bo&*#lar(n *&*ma$( i+in%ir den!lemde!i #m#erimlerin %irimleri a&n(olmal(d(r,


11/33


--TEMLER VE K5TRL


12/33


Ak sistem8kontrol *acmi):ro%lemin +)mne

*&"*n %ir e!ilde $e+ilmi *)a&da %ir %l"edir,Genelli!le !om're$r0 #r%in0 lle "i%i i+inden !#lea!((n(n old** %ir ma!ine&i i+ine al(r,


13/33


--TEM5 ELLKLER

+#ellik:


14/33


-re!li 4i)i 8Jon#in**m9

Bir maddenin a#omi! &a'($(n(n na$(l old**n*n

nem$enmeme$i ve %ol*!lar olma!$()(n$re!li0 a&n( /in$#en %ir )de olara! di!!a#eal(nma$( daa raa# %ir &a!la(m ol*'0 %*na$re!li di)i8/on#in**m9 ad( verilir,

-re!li di)i idealle#irme$i %i)e )eli!lerinno!#a on!$i&on* olara! ele al(nma$(na ve

$re!$i)li!lerden !a&na!lanan $(+ramalarolma!$()(n )eli!lerin *)a&da $re!li dei#ii!a%*lnn &a'(lma$(na olana! $alar,

B* &a!la(m di!!a#e al(nan $i$#emin %o&*#lar(0mole!ller ara$( %ol*!lara "re %a(l olara!%&! old** $re/e "e+erlidir

Ger+e!#e %* d*r*mla #m 'ro%lemler de!ar(la(l(r,

B* %lmde &aln()/a /on#in**m !a'$am(ndamodellene%ilen maddeler ile +al(malar$(n(rland(r(la/a!#(r,

Bir madde0 mole!ller ara$(nda!i%&! %ol*!lara ramen0 a(r( l+de!+! %ir a/imde %ile +o! a)la$a&(da mole!l %*l*nd** i+in $re!lior#am olara! dnle%ilir,


15/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar1; Prof. Dr. Ali PINARBAI

@N>5L>K VE GOL AN.RL.K

@o*nl*! %irima/imde!i !#le0)"la/im i$e %irim !#lede!ia/imdir,

+#"l (%al) younluk:

Maddenin &o*nl**n*n$#andar# %ir maddenin %elirli %ir$(/a!l(!#a!i 8"enelli!le PJ$(/a!l(!#a!i $*&*n &o*nl**9&o*nl**na oran(

,ounluk

+#"l arlk:Birmaddenin %irim a/minina(rl((na denir,

+#"l *acim


16/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar1= Prof. Dr. Ali PINARBAI

-A. /E 0E12E

Termodinami! den"e alleri ile il"ilenir,

0en"e:Bir *)la( alini #an(mlar,4en"e alinde %*l*nan %ir $i$#emi+inde0 deiimi )orla&an ei#lenmemi%ir 'o#an$i&el 8&a da i#i/i !*vve#9&o!#*r,

!sl den"e:-i$#emin er no!#a$(nda$(/a!l(! a&n( i$e

Mekanik den"e:-i$#emin eran"i %irno!#a$(nda %a$(n/(n )amana "redeimedii anlam(na "elir,

3a# den"esi:Eer %ir $i$#emde i!i a)

%*l*n*'0 er a)(n !#le$i %ir den"ed)e&ine eri#iinde orada !al(&or$a

Kimyasal den"e:$i$#emin !im&a$al%ileiminin )amanla deimeme$i0%a!a %ir de&ile $i$#emde !im&a$alrea!$i&on olmama$( anlam(na "elir, .$(l den"e&e *laan %ir !a'al( $i$#em,

!i ar!l( alde %*l*nan %ir $i$#em,


17/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar1? Prof. Dr. Ali PINARBAI


18/33



19/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar1F Prof. Dr. Ali PINARBAI

Koordina# olara! al(nan #ermodinami!)eli!leri !*llanara! +i)ilen al deiimidi&a"ramlar(0 al deiimlerinin a!(lda/anland(r(lma$( a+($(ndan +o! !*llan(l(d(r,

Koordina# olara! !*llan(lan %a)( %ilinen)eli!ler $(/a!l(! T0 %a$(n+ ve a/im V8ve&a )"l a/im v9 olara! $(ralana%ilir,

Ba)( al deiimlerinde )eli!lerden %iri $a%i#!ala%ilir ve i)oH ne!i al deiimi ile %irli!#e!*llan(l(r,

)o#ermal al deiimi:Bir al deiimi$(ra$(nda T $(/a!l(( $a%i# !al(r,)o%ari! al deiimi:Bir al deiimi

$(ra$(nda %a$(n/( $a%i# !al(r,i)o!ori! 8ve&a i)ome#ri!9 al deiimi : Bir aldeiimi $(ra$(nda )"l a/minin $a%i# !al(r,

Qevrim:Bir $i$#em "e+irdii %ir di)i aldeiimi $on*nda &eniden il! alinednme$ine denir,

-(!(#(rma ileminin HV di&a"ram(,


20/33


-re!li A!(


21/33


!5AK.!K /E TE6M701AM81!3!6!15! ,AA!Termodinamiin $((r(n/( &a$a$( :i!i a&r( /i$min %ir +n/ /i$imle ($(l

den"ede olma$( d*r*m*nda0 %ir%irleri ile de ($(l den"ede old*!lar(n( %elir#ir,O+n/ /i$im %ir #ermome#re ile &er dei#irir$e0 $((r(n/( &a$a * e!ilde&a)(la%ilir: er i!i$i de a&n( $(/a!l(! deerine $ai' i!i /i$im %ir%irleri&le#ema$ e#me$eler %ile ($(l den"ededirler,

)ole %ir +evrede

#ema$ alinde%*l*nan i!i /i$im#ermi! den"e&e

*la(rlar,


22/33


-(/a!l(! l+e!leri

Tm $(/a!l(! l+e!leri $*&*n donmavekaynamano!#alar( "i%i0 !ola&/a elde edile%ilirallere da&an(r,%u# noktas:Bir a#mo$er %a$(n+#a!i %*arlado&m* ava ile $*H%*) !ar((m(n(n den"ealinde %*l*nma$( %*) no!#a$(nda"er+e!leir,

%u*ar noktas:%ir a#mo$er %a$(n+#a!i $*

%*ar( 8ava olma!$()(n9 ile $(v( alinde!i $*!ar((m( den"ededir,5elcius $lei: -. %irim $i$#eminde3a*ren*eit $lei: n"ili) %irim $i$#eminde

Termodinamik scaklk $lei:eran"i %irmadde ve&a maddelerin )eli!lerinden

%a(m$() %ir $(/a!l(! l+eine denir,Kel'in $lei8-.9 6ankine $lei8E9

Kelvin l+ei ile emen emen a&n( ola/a!e!ilde ol*#*r*lan %ir $(/a!l(! l+ei de ideal"a# scaklk $leidir, B* l+e!#e $(/a!l(!larsabit *acimli "a# termometresiile l+lr,

ar!l( a!a#d!

%a$(n+lardadr#

a&r( "a)!*llanan $a%i#

a/imli "a)

#ermome#re$iile elde edilendene&$el

l+mlerin P-Verileri,

-a%i# a/im "a) #ermome#re$i m*#la! $((r%a$(n+#a 2?3,1; PJ deerini "$#erir,


23/33


-(/a!l(!l+e!lerinin!ar(la#(r(lma$(,

ri7inal Kelvin l+einde reeran$ no!#a$( buznoktasyd0 ve %* no!#a $*&*n donma8ve&a %*)*n erime9 $(/a!l(( 2?3,1; KIdi,

Reeran$ no!#a$( olara! suyun l noktasnn$(/a!l((n(n 2?3,1= K olma$( #a&inedilmi#ir,

4eii! $(/a!l(!%irimlerinin%&!l!lerinin

!ar(la#(r(lma$(


24/33


BA-.5Q

Kilol* %irinin a&a!lar( )erinde!inormal "erilme 8&a da S%a$(n+S9 )a&(

%irinin!inden +o! daa a)lad(r,

Ba)( e#!in%a$(n+l+m/ia)lar(,

9ressure:%ir a!(!an(n %irim alana*&"*lad(( !*vve#, = !" 13= !"

Aee#C3/m2

,23 !"/m2 ,= !"/m2

PC=3C,23 !"/m2


25/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar2; Prof. Dr. Ali PINARBAI

Mutlak basn:Verilen %ir !on*mda!i "er+e! %a$(n/a m*#la! %a$(n+ denir vem*#la! va!*ma 8&ani m*#la! $((r %a$(n/a9 "re l+lr,

Etkin basn:M*#la! %a$(n+la &erel a#mo$eri! %a$(n+ ara$(nda!i ar!#(r,B*n*nla %irli!#e +o* %a$(n+ l+me /ia)lan a#mo$erde $((ra !ali%re edilir,4ola&($(&la %* /ia)lar m*#la! %a$(n+ ile &erel a#mo$eri! %a$(n+ ara$(nda!iar!( "$#erir, B* ar!a e#!in %a$(n+#(r,/akum basnc:A#mo$eri! %a$(n/(n al#(nda!i %a$(n+lar

B* &a)(da a!$i%elir#ilmedi!+eP mutlak

basnc"$#erme! i+in!*llan(la/a!#(r,


26/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar2= Prof. Dr. Ali PINARBAI

Ba$(n/(n 4erinli!le 4eiimi

4en"ede %*l*nan di!dr#"en %ira!(!an eleman(n(n $er%e$# /i$im di&a"ram(,

4*r"*n alde!i %ir a!(!an(n%a$(n/( #o'lanan a(rl((n(n %ir$on*/* olara! derinli!le ar#ar,

@o*nl**n &!$e!li!le

deiimi %ilindiinde


27/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar2? Prof. Dr. Ali PINARBAI

Bir "a) ile dol* odada

%a$(n/(n &!$e!li!ledeiimi imal edile%ilir,

4*r"*n %ir a!(!ani+eri$inde!i %a$(n+0$er%e$# &)e&den

i#i%aren derinli! iledor* oran#(l(olara! ar#ar,

5o!#alar %ir%irleri&le a&n( a!(!anara/(l((&la ir#i%a#l( olma! !o*l*&la0%ir a!(!an i+eri$inde &a#a& %ird)lemde #m no!#alarda!i%a$(n+lar "eome#riden %a(m$()olara! a&n(d(r,


28/33


a$/al &a$a$(: Ka'al( d*r*mda!i %ir a!(!ana

*&"*lanan %a$(n/(n0 a!(!an i+eri$inde!i %a$(n/( er&erde a&n( mi!#arda ar##(rma$(d(r,

B&! %ir a(rl((n0a$/al &a$a$(*&"*lanara! !+! %ir!*vve#le !ald(r(lma$(,

A2A1 oran(0 idroli!!ald(ra/(n ideal mekanikfaydasolara! adland(r(l(r,


29/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar2F Prof. Dr. Ali PINARBAI

Manome#re

O$# $#e a!(!an #a%a!alar(nda0r&o*nl**na $ai' h&!$e!liinde!i %ira!(!an #a%a!a$(n(n %ir */*ndandier */*na %a$(n+ deiimi rghd(r,

Bir a!( %lmve&a a!( d)enei

%o&*n/a"er+e!leen %a$(n+dnndieran$i&elmanome#re ilel+lme$i,

Ba$i#manome#re,

Manome#reler !+! ve or#a l+e!#e!i %a$(n+ar!lar(n( l+mede &a&"(n olara! !*llan(lma!#ad(r, Birmanome#re #emelde0 /iva0 $*0 al!ol ve&a &a "i%ii+eri$inde %ir ve&a daa a)la a!(!an %*l*nan/am &a da 'la$#i! %ir > %or*$*ndan ol**r


30/33


4ier Ba$(n+ l+me Jia)lar(

Ba$(n+ l+mede !*llan(lan deii!#i'lerde!i Bo*rdon %or*lar(,

Bo*rdon %or*$*:B* /ia)0 */* !a'al( ve %ir !adran

"$#er"e ine$ine %al( %*l*nan !an/a e!linde %!lm %irme#al %or* al!a$(ndan ol**r, Ba$(n+ dn#r/ler: Ba$(n+ e#!i$ini "erilim0 diren+ ve&a$(ada!i 8!a'a$i#an$9 %ir deiim e!linde ele!#ri!$el e#!i&edn#rme! i+in +ei#li #e!ni!ler !*llan(r, Ba$(n+ dn#r/ler !+! ve ()l(d(r, B*na e! olara!

me!ani! olanlara !(&a$la daa d*&arl(0 daa "venilir ve daaa$$a$ ola%ilirler, E#!in %a$(n+ dn#r/leri:Ba$(n+ al"(lama di&aram(n(nar!a &)n a#mo$ere a+(! #*#ara! a#mo$eri! %a$(n/( %irreeran$ olara! !*llan(r, i&e)oele!#ri! dn#r/ler:Ka#(Hal %a$(n+

dn#r/ler olara! da adland(r(l(rlar, Me!ani! %a$(n/amar*) !ald((nda !ri$#al %ir madde i+eri$inde ele!#ri!$el'o#an$i&el me&dana "elme$i il!e$ine "re +al((r,


31/33


BARMETRE VE ATM-ERK BA-.5Q

A#mo$eri! %a$(n+ barometredenen %ir /ia)la l+lr ve %* &)den

a#mo$eri! %a$(n+ i+in "enelli!le barometrik basnde&imi !*llan(l(r,-(!+a !*llan(lan %ir %a!a %a$(n+ %irimi de0 $#andar# &er+e!imi ivme$i 8"F,? m$29 al#(nda0 UJde!i ?= mm /iva $#*n*n*n 8r


32/33


RBLEM QME TEK5N

Ad(m 1: ro%lemin iade Edilme$i

Ad(m 2: ema#i!Ad(m 3: Ka%*ller ve &a!la(mlarAd(m : i)i!$el &a$alarAd(m ;: )elli!ler

Ad(m =:


33/33

Blm 1: Giri ve Temel Kavramlar33 Prof Dr Ali PINARBAI

)e#

Termodinami! ve ener7iTermodinamiin *&"*lama alanlar(

Bo&*#lar ve %irimlerin nemiBa)( -. ve n"ili) %irimleri0 %o&*#lar(n #rdelii0 #e!ni! dnm oranlar(,

-i$#emler ve !on#rol a/imleri

-i$#emin )elli!leri

@o*nl*! ve )"l a(rl(!

01 giris ve temel kavramlar alintii

Documents