00050001856
TRANSCRIPT
-
5/27/2018 00050001856
1/21
1
Phn loi v gii cc bi ton ha hc lp 8 vlp 9 theo mt phng php chung gp phn
nng cao hiu qudy v hcmn ha hc trung hc c s
Classify and solve Grade 8 and 9s chemistry problems in a general method contributing inimprovement of teaching and studying efficiency of chemistry subject in Secondary schoolNXB H. : HGD, 2012S trang 120 tr. +
Nguyn ThVn Anh
Trng i hc Gio dcLun vn ThS ngnh: L lun v phng php dy hc (bmn Ha hc);
M s: 60 14 10
Ngi hng dn: PGS.TS V Ngc BanNm bo v: 2012
Abstract:Nghin cu c sl lun ca vic nng cao cht lng hiu ququ trnh dyv hc; nghin cu c sla chn v phn loi cc bi tp ha hc, ngha v tc dngca bi tp ha hc trong vic dy v hc mn ha hc trng THCS. iu tra thctrng vic sdng bi ton ha hc trng THCS. Nu phng php chung gii cc biton ha hc THPT v vn dng phng php chung gii cc bi ton ha hc trongchng trnh ha hc lp 8 v lp 9 gip nng cao cht lng dy v hc mn Ha hc cp THCS. Thc nghim s phm, nh gi hiu quv tnh khthi ca ti.
Keywords:Phng php ging dy; Ha hc; Phng php gii
Content
1. L do chn ti
Trong dy hc ha hc, mt trong nhng hot ng chyu pht trin nng lc nhn
thc, t duy cho HS l vic gii cc bi tp ha hc. i vi HS cp THCS th Ha hc l mn
hc mi v n lp 8 cc em mi bt u tip cn vi mn hc ny. Vn kin thc ca cc em cn
t i, vic rn luyn k nng k xo vha hc, nht l vic gii bi ton ha hc gp nhiu kh
khn. Hin nay c nhiu sch tham kho ha hc cho HS la chn, tuy nhin scu hi v bi
ton ha hc nhiu v a dng, cc tc gili a ra nhiu cch gii khc nhau lm cho hc sinh
v ngay cmt sgio vin cng cm thy lng tng trong vic la chn, phn loi v nht l
trong vic gii cc bi ton ha hc. Cc gio vin cng nh hc sinh lun mong mun c c
nhng cu hi, bi ton tt vi nhng cch gii ddng, thun tin nng cao hiu quhc tp.
Do vy, vic la chn, phn loi bi ton ha hc, v c bit vic c mt phng php chung
gii cc bi ton ha hc l thc scn thit v c ngha thc tin.
Gn y, trong cun sch Phng php chung gii cc bi ton ha hc trung hc ph
thng, tc gi hthng ha v a ra mt phng php chung gii cc bi ton ha hc.
-
5/27/2018 00050001856
2/21
2
l phng php da vo quan hgia smol ca cc cht phn ng v cc cng thc biu th
quan hgia smol cht vi cc i lng thng gp nh khi lng, thtch, nng ca
cht. Quan hgia smol ca cc cht phn ng ddng thit lp c khi hc sinh vit v
cn bng cc phng trnh ha hc cn scng thc ha hc cn thit khi gii bi ton ha hc
khng nhiu (4 cng thc chnh), do vic gii bi ton ha hc theo phng php trn l n
gin, thun tin i vi hc sinh.
Vi mong mun vn dng phng php chung nu trn gii cc bi ton ha hc cp
THCS, chng ti la chn ti Phn loi vgii cc bi ton ha hc lp 8 vlp 9 theo mt
phng php chung gp phn nng cao hiu qudy vhc mn ha hc trung hc c s.
2. Lch snghin cu.
Cho n nay, c nhiu tc ginghin cu tm hiu cc phng php gii cc bi ton ha hc,
tuy nhin vic a ra mt phng php chung gii cc bi ton ha hc THCS th cha c quan
tm . Trong ti liu Phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT, tc gi hthng v a ra
mt phng php gii cc bi ton ha hc n gin v dsdng i vi hc sinh. Vic p dng
phng php chung trong vic gii cc bi ton ha hc cp THPT c trnh by mt slun vn
thc s s phm ha hc.Bn lun vn ny tip tc p dng phng php chung gii cc bi ton ha
hc THPT gii cc bi ton ha hc cp trung hc c s.
3. Mc tiu v nhim vca ti.
3.1. Mc t iu ca ti
Nghin cu c sla chn, phn loi cc bi ton ha hc v phng php chung gii
cc bi ton ha hc, t p dng i vi cc bi ton ha hc lp 8 v lp 9 nhm nng cao
hiu qudy v hc mn ha hc THCS.
3.2. Nh im vca ti.
- Nghin cu c sl lun ca vic nng cao cht lng hiu ququ trnh dy v hc;
nghin cu c sla chn v phn loi cc bi tp ha hc, ngha v tc dng ca bi tp ha
hc trong vic dy v hc mn ha hc trng THCS.
- iu tra thc trng vic sdng bi ton ha hc trng THCS.
- Nu phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT v vn dng phng phpchung gii cc bi ton ha hc trong chng trnh ha hc lp 8 v lp 9 gip nng cao
cht lng dy v hc mn Ha hc cp THCS.
- Thc nghim s phm, nh gi hiu quv tnh khthi ca ti.
4. Phm vi nghin cu.
Nhng bi ton ha hc thuc chng trnh THCS .
5. Khch thnghin cu v i tng nghin cu.
5.1. Khch thnghin cu.Qu trnh dy hc mn ha hc tin hnh 2 trng:
- Trng THCS L Li- Qun Hi An - TP Hi Phng
-
5/27/2018 00050001856
3/21
3
- Trng THCS Ngc Hi- Qun Sn - TP Hi Phng
5.2. i tng nghin cu.
- Cc bi ton ha hc trong chng trnh ha hc cp THCS.
6. Cu hi nghin cu.
C sla chn, phn loi cc bi tp ha hc l g?
Phng php chung gii cc bi ton ha hc, THPT l phng php no? C thp dng
phng php gii cc bi ton ha hc THCS, gp phn nng cao hiu qudy v hc mn
Ha hc cp THCS hay khng?
7. Githuyt nghin cu.
La chn, phn loi v sdng tt phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT
gii cc bi ton ha hc lp 8 v lp 9 sgp phn nng cao hiu qudy v hc mn Ha hc
trng THCS.
8. Phng php nghin cu.
- Nghin cu c sl lun ca vic nng cao cht lng dy v hc mn ha hc THCS ;
ngha, tc dng ca bi tp ha hc; c sla chn v phn loi cc bi tp ha hc; Phng
php chung gii cc bi ton ha hc THPT.
- Nghin cu thc trng vic sdng cc bi ton ha hc trng THCS thng qua vic ly
phiu thm d kin ca gio vin v hc sinh mt strng THCS thnh phHi Phng.
- Thc nghim s phm, dng phng phpthng k xl kt quthc nghim, nh
gi hiu quv tnh khthi ca ti.
9. ng gp mi ca ti.
- ti tin hnh la chn, phn loi cc bi ton ha hc THCS v gii chng theo
mt phng php chung. y l ngun t liu tt cho gio vin v hc sinh tham kho, gp phn
nng cao hiu qudy v hc mn ha hc, THCS.
10. Cu trc ca lun vn.
Ngoi phn mu, kt lun, khuyn ngh, ti liu tham kho v phlc, ni dung lun
vn c trnh by trong 3 chng:
Chng 1: C sl lun v thc tin ca tiChng 2: La chn, phn loi cc bi ton ha hc lp 8, lp 9 v gii theophng php chung
gii cc bi ton ha hc, THPT.
Chng 3: Thc nghim s phm
CHNG 1
C SL LUN V THC TIN CA TI
1.1. C sl lun ca vic nng cao cht lng, hiu ququ trnh dy v hc mn Ha hcTHCS.
1.1.1. Qu tr nh dy hc
-
5/27/2018 00050001856
4/21
4
Qu trnh dy hc ni chung, qu trnh dy hc ha hc ni ring gm hai hot ng c
bn, gn b cht chv thng nht vi nhau l hot ng dy v hot ng hc.
Hot ng dy l ton bhot ng ca thy trong qu trnh dy hc nhm truyn thcc
kin thc cho HS, lm cho HS nm vng kin thc v knng, trn c s pht trin nng lc
nhn thc, t duyhnh thnh thgii quan khoa hc cho HS.
Hot ng hc l ton bhot ng ca HS nhm tip thu cc kin thc di stchc,
iu khin ca thy nhm tm hiu, khm ph, lnh hi kin thc, t hnh thnh quan im
duy vt bin chng, o c v nhn cch ca HS.
1.1.2. Cht lng dy hc
Cht lng dy hc c thhiu l cht lng ging dy ca ngi dy v cht lng hc
tp ca ngi hc, trong cht lng dy hc c biu hin tp trung nht cht lng hc tp
ca ngi hc.
1.1.3. Mt sbin php i mi nng cao cht lng dy hc ha hc THCS.
Cht lng, hiu quca qu trnh dy hc ha hc phthuc vo nhiu yu tnh ni
dung chng trnh o to, hthng sch gio khoa, iu kin c svt cht phc vqu trnh
dy v hc, i mi phng php dy hc, kim tra nh gi.v.v.. Trong phm vi bn lun vn
ny chng ti chcp n tm quan trng ca bi tp ha hc trong ging dy mn ha hc,
trong tp trung vo vic la chn, phn loi v phng php gii bi ton ha hc gp phn
nng cao hiu quca vic dy v hc mn ha hc.
1.2. Bi tp ha hc
1.2.1. ngha, tc dng ca bi tp ha hc tr ong qu trnh dy vhc mn ha hc THCS.
Sdng bi tp ha hc trong dy hc l mt bin php ht sc quan trng nng cao
cht lng dy hc. Bi tp ha hc c ngha tc dng to ln vnhiu mt: tr dc, gio dc,
pht trin.
1.2.2. La chn vphn loi bi tp ha hc
phc vtt cho vic dy v hc mn ha hc mn ha hc cn phi la chn nhng
bi tp bm st ni dung chng trnh, mc tiu ca mn hc, nhng bi tp c ni dung phong
ph, nng vbn cht ha hc, khng lt lo nh vmt ton hc. Bn cnh nhng bi tp cbn cn c nhng bi tp tng hp su sc, pht trin tr thng minh, sng to, khi dy nim say
m hng th hc tp ca HS. Ngoi nhng bi tp c hng dn gii cn phi c cc bi tluyn,
gip HS thc, pht huy tnh chng, sng to ca HS. Sau khi la chn c cc bi tp th
vic phn loi chng c ngha quan trng.
C nhiu cch phn loi bi tp ho hc da theo cc tiu ch khc nhau. Trong lun vn
ny, chng ti la chn cch phn loi bi tp ha hc theo hng dn ca BGio dc v o
to Vit Nam. C th cc bi tp c phn loi theo 4 mc nhn thc t duy: nhn bit,thng hiu, vn dng ( vn dng mc c bn) vvn dng sng to ( vn dng mc nng cao).
-
5/27/2018 00050001856
5/21
5
-Nhn bit : y l mc , yu cu thp nht ca trnh nhn thc, thhin chHS
chcn nhhoc nhn ra khi c a ra hoc da trn nhng thng tin c tnh c th ca mt
khi nim, mt svt, mt hin tng.
- Thng hiu :L khnng nm c, hiu c ngha ca cc khi nim, svt, hin
tng ; gii thch, chng minh c ngha ca cc khi nim, svt, hin tng ; l mc cao
hn nhn bit nhng l mc thp nht ca vic thu hiu svt, hin tng.
- Vn dng:L khnng sdng cc kin thc hc vo mt hon cnh cthmi: HS
phi bit vn dng kin thc, bit sdng phng php, nguyn l hay tng gii quyt mt
vn no . y l mc vn dng cao hn mc thng hiu trn, yu cu p dng c
cc quy tc, phng php, khi nim, nguyn l, nh l, cng thc gii quyt mt vn trong
hc tp hoc ca thc tin.
- Vn dng sng to:L khnng phn tch, nh gi, tng hp, sp xp, thit kli thng
tin ; khai thc, bsung thng tin tcc ngun t liu khc sng lp mt hnh mu mi.
1.2.3. Thc trng vic sdng bi ton ha hc trng THCS
tm hiu thc tqu trnh dy v hc trng THCS, chng ti tin hnh kho st
gio vin v hc sinh cc trng THCS trn a bn Qun Hi An v Qun Sn di hnh
thc pht phiu tham kho kin ca GV v phiu thm d kin HS .
Kt qukho st cho thy, vic la chn phn loi cc bi ton ha hc v gii chng theo
mt phng php chung l mt yu cu cn thit i vi GV v HS trong qu trnh dy v hc
mn Ha hc THCS.
1.3. Phng php chung gii bi ton ha hc THPT
Cc bi ton ha hc c thgii da vo quan h gia smol ca cc cht phn ng v
da vo cc cng thc chuyn i gia smol cht (n) vi khi lng (m), thtch (V) , nng
(CM, C% ) ca cht.
1.3.1. Cc cng thc cn thit khi gii bi ton ha hc
chuyn i cc i lng nh khi lng, , thtch, nng ca cht ra smol cht, ta s
dng 4 cng thc chnh:
STT Cng thc Smol cht
1 m = n . Mm
nM
2 oV = n. 22,4 o
Vn
22,4
3
ct
M
n
C V
ct Mn V.C
-
5/27/2018 00050001856
6/21
6
4
ct
dd
ct
mC% .100%
m
m.100%
V.d
ct dd
ct
ct
1 C%n .m .
M 100%
1 C%.V.d.
M 100%
1.3.2. Quan hgia smol cc cht phn ng
V d1: Xt phn ng: aA + bB cC + dD
Gi smol cc cht A, B, C, D tham gia hay hnh thnh sau phn ng ln lt l nA, nB, nC ,
nD. Ta c hthc:
CA B Dnn n n
a b c d
Da vo hthc ny ta c thxc nh c smol ca mt cht bt k khi bit smol ca cc
cht khc tham gia hay hnh thnh sau phn ng:
A B C D
a a an .n .n .n
b c d ; D A B C
d d dn n n n v.v...
a b c
V d2: Xt mt dy bin ha sau:
2A + 5B C + 3D (1)
3C + E
2G + 4H (2)
2H + 3I5K + 3M (3)
Githit cc phn ng u xy ra hon ton. Hy thit lp quan hgia smol ca cc cht bt
k tham gia phn ng, th dgia nKv nA?
Gii
thit lp mi quan hgia nKv nA, ta xut pht tcht K v xt mi quan hgia K v A
thng qua cc cht trung gian H, C. Cththeo cc phn ng (3), (2) v (1) ta c:
K H H A C A K A A
5 4 1 5 4 1 5n n ; n n ; n n n . . n n
2 3 2 2 3 2 3
1.3.3. Phng php chung gii bi ton ha hc THPT
Cc bi ton ha hc c thchia thnh hai loi l bi ton hn hp v khng hn hp:
- Bi ton khng hn hp l bi ton lin quan n phn ng ca mt cht qua mt giai
on hay mt dy bin ha.
- Bi ton hn hp l bi ton lin quan n phn ng ca mt hn hp cht
-
5/27/2018 00050001856
7/21
7
Loi bi ton khng hn hpPhng php gii cc bi ton loi ny l: Lp biu thc tnh i lng m bi ton i
hi ri da vo quan hgia smol ca cht cn tnh ton vi smol ca cht c sliu
cho trc v da vo cc cng thc gii .
Loi bi ton hn hpPhng php gii loi bi ton ny l: t n s, lp hphng trnh v gii hphng trnh
tm ra cc yu cu bi ton.
-n sthng t lsmol ca cc cht trong hn hp.
- Cc phng trnh c thit lp bng cch biu thmi quan hgia cc sliu cho trong
bi ( sau khi quy i ra smol cht, nu c thc) vi cc n s.
- Gii cc phng trnh xc nh cc n s, ri t suy ra cc yu cu khc nhau ca bi ton.
* Nhn xt: Cc bi ton hn hp v khng hn hp cch gii tuy c im khc nhau nhng
chng u thng nht chl u da vo quan hgia smol cht tham gia hay hnh
thnh sau phn ng v da vo cc cng thc biu thquan hgia smol cht vi cc i
lng thng gp nh khi lng, thtch, nng ...ca cht gii. chnh l ni dung
ca phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT.
Ch :
Phng php chung gii cc bi ton ha hc nu trn da vo quan hgia smol ca
cc cht tham gia hay hnh thnh sau phn ng. y cn phn bit smol cht phn
ng vi smol cht c ban u. C thxy ra 3 trng hp sau:
1. Trng hp cc phn ng xy ra hon ton vcc cht phn ng ly .
Trong trng hp ny cc cht u phn ng ht, ngha l smol cht phn ng bng
smol cht c ban u v vic tnh ton c thda vo smol c ban u ca bt k cht no.
2. Trng hp cc phn ng xy ra hon ton vcc cht phn ng c cht d, cht thiu.
Trong trng hp ny chc cht thiu phn ng ht, ngha l smol cht thiu phn
ng chnh bng smol ca n ban u v vic tnh ton chc thda vo smol c ban u ca
cht thiu.
3. Trng hp cc phn ng xy ra khng hon ton( do hiu sut phn ng khng bng 100%hoc do thi gian phn ng khng )
Trong trng hp ny, khng nhng cht d m ccht thiu cng cha phn ng ht v
vic tnh ton khng thda vo smol c ban u ca bt k cht no. Cn phi t smol ca
mt 1 cht no phn ng l n v vic tnh ton phi da vo gi trn .
* *
*
Hin nay, hnh thc thi trc nghim ngy cng phbin m c im ca loi hnh kimtra ny l slng cu hi nhiu v thm thi gian lm bi rt ngn. nng cao hiu qulm
bi, hc sinh phi bit vn dng linh hot, sng to cc kin thc hc. Ngoi vic p dng
-
5/27/2018 00050001856
8/21
8
phng php chung gii cc BTHH, hc sinh cn kt hp, vn dng hp l cc nh lut sn c
trong ha hc nh: nh lut bo ton khi lng, nh lut bo ton nguyn t,... gii
nhanh cc BTHH .
Tiu kt chng 1
Trong chng 1, chng ti trnh by c sl lun v thc tin ca ti, bao gm:
- C sl lun ca vic nng cao cht lng, hiu ququ trnh dy v hc mn ha hc THCS.
- ngha ca bi tp ha hc, c sla chn v phn loi bi tp ha hc.
- Thc trng ca vic sdng bi ton ha hc trng THCS.
- Phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT.
y l nhng c sl lun v thc tin nh hng cho chng ti nghin cu, la chn, phn loi v vn
dng phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT gii cc bi ton ha hc THCS.
CHNG 2
LA CHN, PHN LOI CC BI TON HA HC
LP 8, LP 9 V GII THEO PHNG PHP CHUNG
GII CC BI TON HA HC, THPT
2.1. Tng quan chng trnh mn ha hc THCS
Chng trnh ha hc THCS c dy lp 8: 2 tit/tun; lp 9: 2 tit/tun, bao gm
cc chngsau:
LP 8 LP 9
Mu n tp u nm
1. Cht. Nguyn t. Phn t 1. Cc loi hp cht v c
2. Phn ng ha hc 2. Kim loi
3. Mol v tnh ton ha hc 3. Phi kim. S lc vbng tun hon cc nguyn tHa hc
4. Oxi. Khng kh 4. Hidrocacbon. Nhin liu
5. Hidro. Nc 5. Dn xut ca hidrocacbon. Polime.
6. Dung dch
2.2. Hthng cc bi ton ha hc la chn, phn loi v gii theo phng php chunggii
cc bi ton ha hc, THPT.
Chng ti la chn mt hthng bi ton ha hc lp 8 v lp 9 theo cc tiu ch ra,phn loi cc bi ton theo cc mc nhn thc t duy: bit, hiu, vn dng, vn dng sng to
vi chai hnh thc tlun v trc nghim khch quan theo tng chng cth:
-
5/27/2018 00050001856
9/21
9
2.2.1. OxiKhng kh
A.Kin thc c bn v trng tm
B. Bi ton theo mc nhn thc t duy v gii theo phng php chung.
Dng bit Dng hiu Dng vn dng Dng vn dng sng to
C. Bi ton tluyn
2.2.2. H idroNc
2.2.3. Dung dch
2.2.4. Cc l oi hp cht v c
2.2.5. Kim loi
2.2.6. Phi kim
Bi ton tng hp ha v c
2.2.7. Ha hc hu c
H idrocacbon
Dn xut ca hidrocacbon
2.3. Sdng hthng cc bi ton ha hc bin son trong dy hc mn ha hc lp 8 v
lp 9.
Cc bi ton ha hc chng ti bin son ( la chn, phn loi v gii theo phng
php chung) trn c sdng trong cc hot ng dy hc nhm:
- Hnh thnh kin thc mi.
- vn dng, cng ckin thc, k nng ca HS.
- Kim tra, nh gi kin thc, k nng ca HS.
2.3.1. Sdng hthng bi ton ha hc trong vic hnh thnh kin thc mi .
Trong mt bi ln lp GV chun bcc phiu hc tp gm cc bi ton theo cc dng bit
v dng hiuhnh thnh kin thc, k nng v pht trin kin thc cho HS.
2.3.2. Sdng hthng bi ton ha hc trong vic vn dng, cng ckin thc, k nngcho HS.
Khi kt thc mt bi hc hoc khi c bi tp luyn tp, n tp, th hthng bi tp cng
quan trng. N sgip HS vn dng nhng kin thc hc cng cv khc su kin thc, k
nng thng qua cc bi ton dng vn dng v vn dng sng to.Ngoi ra sau mi tit hc hoc sau mi gin luyn, GV cn cho bi tp vnh HS t
gii, nng cao khnng thc, pht huy tnh c lp, sng to ca HS.
2.3.3. Sdng hthng bi ton ha hc vo vic kim tra, nh gi kin thc, k nng ca
hc sinh.
Kim tra nh gi l mt khu rt quan trng ca qu trnh dy hc. Vic kim tra,
nh gi c thp dng trong mi khu ca qu trnh dy hc, vi nhiu hnh thc khc
nh nhau nh: Kim tra ming, kim tra vn p, kim tra vit, trc nghim hoc phihp cc hnh thc kim tra vi nhau. GV c thsdng cc dng bi ton c4 mc
nhn thc t duyty vo mc ch kim tra v i tng HS. Qua kt qukim tra, GV ch
-
5/27/2018 00050001856
10/21
10
ra cho HS bit cc thiu st, lhng trong kin thc, ng thi c khoch bsung trong
qu trnh dy hc.
Tiu kt chng 2
Trong chng ny, chng ti trnh by tng quan vchng trnh ha hc THCS,
la chn, phn loi mt hthng bi ton ha hc lp 8, lp 9 v gii chng theo phng php
chung gii cc bi ton ha hc, THPT. Cth bin son c 55 bi ton dng trc nghim v
55 dng tlun, ng thi la chn 80 bi ton tluyn HS thc, pht huy tnh chng
sng to ca mnh.
Chng ti hi vng rng hthng bi ton ha hc bin son sc sdng lm mt
ti liu tham kho hu ch cho GV v HS trong qu trnh dy v hc mn ha hc, THCS.
CHNG 3
THC NGHIM S PHM
3.1. Mc ch, nhim vthc nghim s phm
3.1.1. Mc ch thc nghim s phm
Da vo mc tiu xut trong ti, chng ti tin hnh thc nghim s phm nhm
nh gi tnh thit thc, khthi ca ti thng qua vic so snh kt qukim tra ca lp TN v
lp C.
3.1.2. Nhim vthc nghim s phm- La chn ni dung v a bn thc nghim s phm.
- Son tho cc gio n gidy, cc kim tra theo ni dung ca ti.
- Chm im kim tra, thu thp sliu v phn tch kt quca thc nghim s phm.
- nh gi hiu quca vic sdng hthng cc bi ton bin son i vi qu trnh dy v
hc mn ha hc THCS, v hiu quvn dng phng php chung gii bi ton THPT gii cc
bi ton ha hc THCS.
3.2. Chun bthc nghim
3.2.1. Chn a bn, i tng thc nghim- Chng ti tin hnh thc nghim ti hai trng THCS L Li- Hi An v trng THCS Ngc
Hi- Sn, u thuc thnh phHi Phng, y l nhng trng c c svt cht kh y
phc vcho cc hot ng dy hc.
- Cc lp thc nghim v lp i chng c kt quim trung bnh mn ca nm hc trc
tng ng, c cng mt gio vin ging dy :
-
5/27/2018 00050001856
11/21
11
Trng
thc nghimGV ging dy Lp TN Lp C
THCS L Li- Hi An-Hi Phng Nguyn ThVn Anh 8B2 40HS 8B6 38HS
THCS Ngc Hi-
Sn- Hi Phng
Nguyn Thy Dung 9A 35HS 9B 35HS
3.2.2. Kim tra mu trc thc nghim
Trc khi tin hnh thc nghim, HS u tham gia kim tra cc kin thc hc trc. Kt qu
bi kim tra ny c xem l yu tu vo khng nh cch chn mu thc nghim v s
tng ng ca lp thc nghim v lp i chng.
Bng 3.1. Tng hp kt qukim tra u vo ti lp TN v C (s1)
Lp itng
SHS
Shc sinh t im XiimTB0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
8B2 TN 40 0 0 0 2 4 7 8 8 6 3 2 6,51
8B6 C 38 0 0 0 3 5 6 7 6 5 3 2 6,23
9A TN 35 0 0 0 0 4 10 6 5 6 2 2 6,457
9B C 35 0 0 0 0 4 9 7 6 6 2 1 6,314
Chng ti dng php kim chng T-Test kim chng schnh lch vim strung bnh
ca hai nhm TN v C . Kt qucho thy s chnh lch im s trung bnh ca hai nhm l
khng c ngha, hai nhm c coi l tng ng.
3.3. Qu trnh tin hnh TNSP
3.3.1.Tin hnh thc nghim
- Chng ti trao i vi GV vphng php chung gii cc bi ton ha hc THPT vphng php tin hnh dy cc lp thc nghim v lp i chng :
+ Lp thc nghim : HS c nghin cu trc v c hng dn vphng php
chung gii cc bi ton ha hc THPT. Sau , GV ging dy c sdng hthng bi ton ha
hc c bin son.
+ Lp i chng : GV ging dy sdng cc bi ton ha hc trong sch gio khoa v
sch bi tp, hng dn gii cc bi ton theo phng php GV thng sdng.
- Tin hnh kim tra lp thc nghim v lp i chng:
-
5/27/2018 00050001856
12/21
12
+ Ln 1 : Bi kim tra 45 pht trong qu trnh TNSP c thc hin sau khi kt thc chng
OxiKhng kh (lp 8), chng Hidrocacbon (lp 9) nhm mc ch xc nh kt qutip thu
v vn dng kin thc ca hc sinh.
+ Ln 2 : Bi kim tra 45 pht c thc hin khi kt thc chng Hidro- Nc (lp 8),
Chng Dn xut ca hidrocacbon (lp 9) nhm mc ch xc nh bn vng ca kin thc
qua vic sdng hthng bi ton bin son.
- Cc bi kim tra c sdng nh nhau clp TN v lp C, cng biu im v do
cng mt gio vin chm.
3.3.2. Kt quthc nghim
3.3.2.1. Kt quthc nghim vmt nh tnh
Vpha GV: Hu nhn thy y l mt phng php hay, hu ch, thun tin khi hng
dn HS gii cc bi ton ha hc. Chcn hng dn HS mt ln vphng php gii, sau cho
cc em vn dng lm cc bi ton khc th thy cc em tip thu tt hn, lm bi nhanh hn, tit
dy ca GV trnn nhnhng hn.
Vpha HS: Cc em sau khi c hc phng php chung gii cc bi ton ha hc
nhn nh phng php ny gip cc em tm ra hng gii bi ton nhanh hn. Nhiu em trc
y cm thy ngi khi gii bi ton ha hc th nay cm thy bt u c sttin hng th, say
m hn.
3.3.2.2. Kt quvmt nh lng
Kt qukim tra (s2, s3) c biu thqua cc bng sau:
Bng 3.3. Thng k im kim tra cc s2 v s3
Lp Ss
itng
KT
Shc sinh t im Xi
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
8B2 40 TN2 0 0 0 0 2 1 4 11 14 6 2
3 0 0 0 0 0 2 2 10 16 7 3
8B6 38 C2 0 0 0 1 5 6 9 10 4 2 1
3 0 0 0 0 2 4 12 10 4 3 1
9A 35 TN2 0 0 0 0 2 1 2 10 13 4 3
3 0 0 0 0 1 2 1 11 10 7 3
9B 35 C
2 0 0 0 1 4 7 7 8 5 3 0
3 0 0 0 0 4 3 8 13 5 1 1
-
5/27/2018 00050001856
13/21
13
Bng 3.4. Bng phn loi kt qukim tra s2
Trng Lp
S% hc sinh
Yu, km Trung bnh Kh Gii
L Li
8B2 5,00 12,50 62,50 20,00
8B6 15,79 39,47 36,84 7,90
Ngc Hi9A 5,71 8,57 65,71 20,01
9B 14,29 40,00 37,14 8,57
Bng 3.5. Bng phn loi kt qukim tra s3
Trng Lp
S% hc sinh
Yu, km Trung bnh Kh Gii
L Li8B2 0,00 10,00 65,00 25,00
8B6 5,26 42,11 36,84 15,79
Ngc Hi 9A 2,86 8,57 60,00 28,57
9B 11,43 31,43 51,43 5,71
3.3.3. Xl kt quthc nghim
Tcc kt quthu c trn chng ti tin hnh lp cc bng phn phi tn s, tn
sut, tn sut lutch cc kim tra s2 v s3, chra sHS t im xi, % HS t im xi, %
HS t im xitrxung i vi lp i chng v lp thc nghim (bng 3.6, 3.7, 3.8, 3.9). Trnc scc bng , chng ti vthng lutch ca cc kim tra s2 v s3 (trc tung chs
% HS t im xitrxung, trc honh chim s)
-
5/27/2018 00050001856
14/21
14
0
20
40
60
80
100
120
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 im
T l %
8B2
8B6
Hnh 3.1: thbiu din ng ly tch kim tra s2-Lp 8
0
20
40
60
80
10 0
12 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
im
T l %
8B2
8B6
Hnh 3.2: thbiu din ng ly tch bi kim tra s3-Lp 8
0
20
40
60
80
100
120
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 im
T l %
TN - 9A
C - 9B
Hnh 3.3: thbiu din ng ly tch kim tra s2-Lp 9
-
5/27/2018 00050001856
15/21
15
0
20
40
60
80
100
120
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 im
T l %
TN - 9A
C - 9B
Hnh 3.4: thbiu din ng ly tch kim tra s3-Lp 9
Trnh HS c biu din di dng biu hnh ct thng qua cc dliu bng 3.4, 3.5.
15.79
5
39.47
12.5
36.84
62.5
7.9
.12.00
0
10
20
30
40
50
60
70
Yu km T rung b nh Kh Gii
C
TN
Lp 8 Lp 9
Hnh 3.5. Biu tng hp phn loi kt qukim tra s2
14.29
5.71
40
8.57
37.14
65.71
8.57
.12.00
0
10
20
30
40
50
60
70
Yu km Trung
bnh
Kh Gii
C
TN
5.26
0
42.11
10
36.84
65
15.79
.12.00
0
10
20
30
40
50
60
70
Yu km Trung
bnh
Kh Gii
CTN
11.43
2.86
31.43
8.57
51.43
60
5.71
.12.00
0
10
20
30
40
50
60
Yu km Trung
bnh
Kh Gii
C
TN
-
5/27/2018 00050001856
16/21
16
Lp 8 Lp 9
Hnh 3.6. Biu tng hp phn loi kt qukim tra s3
Tnh cc tham sc trng thng k:
- im trung bnh cng (X ):
k
i i1 1 2 2 k k i=1
1 2 k
n xn x + n x + ... + n x =n + n + ... + n n
nil tn scc gi trxi
n l shc sinh tham gia thc nghim
- Phng sai (S2) v lch chun (S):
L cc tham so mc phn tn ca cc sliu quanh gi trtrung bnh cng
k2 2
i i
i=1
1S = n (x - X)
n-1 ;
2S = S
n l shc sinh ca mi nhm thc nghim
Gi trS cng nhchng tsliu cng t bphn tn.
- Hsbin thin (V): SV = .100%X
Nu V nm trong khong 10-30% dao ng tin cy.
+ Khi 2 bng sliu c gi tr X bng nhau th ta tnh lch chun S, nhm no c
lch chun S b hn th nhm c cht lng tt hn.
+ Khi 2 bng c sliu X khc nhau th so snh mc phn tn ca cc sliu bng hs
bin thin V. Nhm no c V nhhn th nhm c cht lng ng u hn.
- Cc gi trca php kim chng t-test c lp: Gi trp, chnh lch gi trtrung bnh
chun (SMD): L php o mc nh hng, cho bit ln nh hng (ES) ca tc ng:
Gi trTB nhm TN Gi trTB nhm C
SMD =
lch chun nhm C
-
5/27/2018 00050001856
17/21
17
C thgii thch mc nh hng bng cch sdng cc tiu ch ca Cohen, trong phn ra
cc mc nh hng tkhng ng kn rt ln.
p dng cc cng thc tnh nu trn ta tnh c cc tham sthng k c trng theo tng bi
kim tra ca nhm TN v nhm C. Cc gitr c thhin trong bng sau:
Bng 3.10. Gi trca cc tham sc trng
Trng
KT
itng
X S2 S V
(%)p SMD
L Li
2TN 7.5 1.846 1.36 18.13
0,000125 0,808C 6.21 2.51 1.58 25.44
3TN 7.83 1.38 1.17 14.94
0,000129 0,81
C 6.71 1.796 1.34 19.97
Ngc Hi
2TN 7.57 2.02 1.42 18.76
0,00025 0,829C 6.26 2.49 1.58 25.24
3TN 7.71 1.92 1.38 17.89
0,00039 0,836C 6.54 2.00 1.41 21.56
3.3.4. Phn tch kt quthc nghim s phm
Da trn cc kt quthc nghim s phm v thng qua vic xl cc sliu thu c,
chng ti nhn thy cht lng hc tp ca HS cc lp thc nghim cao hn cc lp i
chng. iu ny c thhin cc im sau:
a. Tlhc sinh yu km, trung bnh, kh v gii
Tl% HS t im kh, gii lp thc nghim cao hn lp i chng; ngc li tl% t im yu km, trung bnh lp thc nghim thp hn lp i chng (bng 3.4, 3.5 v
hnh 3.5, 3.6).
Nh vy, phng n thc nghim c tc dng pht trin nng lc nhn thc ca HS,
gp phn gim tlHS yu km, trung bnh v tng tlHS kh, gii.
b. thcc ng lutch
thcc ng lutch ca lp thc nghim lun nm bn phi v pha di cc ng
lutch ca lp i chng (cc hnh 3.1, 3.2, 3.3, v 3.4). iu cho thy cht lng hc tp cacc lp thc nghim tt hn cc lp i chng.
c. Gi trcc tham sc trngca php kim chng t-test (Bng 3.6 v 3.7)
-
5/27/2018 00050001856
18/21
18
- Kt qukim tra cc s2 v s3 cho thy im trung bnh ca hai lp thc nghim v
i chng c skhc bit r rt. Lp thc nghim c im cao hn lp i chng.
- lch chun lp thc nghim nhhn lp i chng, ng thi gi trca lch
chun b chng tsliu ca lp thc nghim tphn tn hn so vi lp i chng .
- Chnh lch gi trtrung bnh chun ca hai bi kim tra c2 khi lp u ln hn 0,8.
iu ny c ngha mc nh hng ca bin php tc ng l ln.
- Php kim chng t-test im trung bnh bi kim tra sau tc ng ca hai lp l p=
0,000125 (lp 8) v p = 0,00025 (lp 9). Kt quny khng nh schnh lch im trung bnh
ca hai nhm khng phi do ngu nhin m do kt qutc ng.
- Mc nh hng u nm trong mc ln.
- Hsbin thin V ca lp TN nhhn ca lp C, ngha l cht lng lp TN u hn
lp C.
Cc kt quthu c tTNSP khng nh c tnh ng n ca cc githuyt khoa
hc ra.
Nhn xt chung: Kt qu thc nghim s phm gip chng ti c thkt lun rng HS
lp thc nghim c kt qucao hn lp i chng, chng tvic la chn, phn loi cc bi
ton ha hc lp 8 , lp 9 v gii theo mt phng php chung gp phn thit thc nng cao
cht lng dy hc ho hc trng THCS.
Tiu kt chng 3
Trong chng ny chng ti tin hnh thc nghim s phm nhm nh gi tnh hiu
quv khthi ca ti thng qua vic xl kt qukim tra ca lp thc nghim v lp i
chng.
Kt quthc nghim s phm khng nh hthng bi ton ha hc lp 8, lp 9 la
chn, phn loi v c gii theo phng php chung gii cc bi ton ha hc, THPT c ngha
thit thc v tch cc, gp phn nng cao hiu qudy v hc mn ha hc THCS. Vic vn dng
phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT gii cc bi ton ha hc THCS l hon
ton khthi, gip cho hc sinh THCS c mt phng php chung n gin v thun li giicc bi ton ha hc.
KT LUN V KHUYN NGH
1. Kt lun
i chiu vi mc ch v nhim vca lun vn, chng ti gii quyt c cc vn
sau y:
1. Nghin cu c sl lun v thc tin ca ti, bao gm:- C sl lun ca vic nng cao cht lng, hiu ququ trnh dy v hc mn ha hc THCS.
- ngha ca bi tp ha hc, c sla chn v phn loi bi tp ha hc.
-
5/27/2018 00050001856
19/21
19
- Thc trng ca vic sdng bi ton ha hc hin nay trng THCS.
- Phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT.
2. trnh by tng quan chng trnh ha hc THCS, la chn, phn loi v gii cc
bi ton ha hc THCS theo phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT. C th bin
son 110 bi ton, trong c 55 bi dng t lun 55bi dng trc nghim ng thi la chn
80bi ton t luyn HS t hc pht huy tnh ch ng sng to ca mnh..
3. xut hng s dng h thng bi ton bin son trong qu trnh dy hc mn
ha hc THCS.
4. tin hnh thc nghim s phm vi hai lp 8 ti trng THCS L Li Hi An v
hai lp 9 ti trng THCS Ngc Hi Sn, Thnh ph Hi Phng.
Kt quTNSP khng nh tnh hiu quca ti: hthng bi ton bin son gp phn
thit thc nng cao hiu ququ trnh dy v hc mn ha hc THCS v vic vn dng phng
php chung gii cc bi ton ha hc THPT gii cc bi ton ha hc THCS l hon ton kh
thi. Vic sdng phng php ny gip cc GV c c mt phng php chunggii cc bi
ton ha hc hng dn cho HS, gip cc em HS c c mt phng php n gin, thun li
gii cc bi ton ha hc, gp phn nng cao hiu qu hc tp ca cc em.
2. Khuyn ngh:
Bn thn chng ti cng nh cc GV v HS, khi tip cn phng php chung gii cc bi
ton ha hc THPT u nhn thy vic gii cc bi ton ha hc trnn thun li, ddng hn.
V vy, nn mrng v vn dng phng php ny cho vic gii cc bi ton ha hc THCS, v
c thbt u ngay tchng 3 - chng trnh ha hc lp 8. T, HS sc mt phng php
chung, n gin, thun li gii cc bi ton ha hc trong sut qu trnh hc THCS v THPT.
Nhng kt quchng ti t c trong bn lun vn chl nhng kt qubc u. Do
nhng hn chviu kin thi gian, nng lc v trnh ca bn thn nn chc chn vic nghin
cu ca chng ti cn nhiu thiu st. Chng ti rt mong nhn c nhng kin ng gp ca
cc Thy, C gio v cc bn ng nghip cc nghin cu tip theo ca chng ti t kt qu
tt hn.
Chng ti xin chn thnh cm n!
References
1. ThS. Cao ThThin An (2011).Phn dng v phng php gii bi tp ha hc 9. Nxb i
hc Quc Gia H Ni.
2. V Ngc Ban (1993).Phng php chung gii cc bi ton ha hc THPT. Nxb Gio dc.
3. Phm Quang Bch Tt Hin L Xun Trng (2000). Bi tp ha hc 8. Nxb Gio
dc.4. Lng ThBnh(2011).Phng php gii cc bi ton ha hc v c lp 12 trung hc ph
thng. Lun vn thc ss phm ha hc- H Ni.
-
5/27/2018 00050001856
20/21
20
5. Bgio dc v o to, VGio dc trung hc (2006). Ti liu bi dng thng xuyn cho
gio vin THCS chu k III (2004-2007). Nxb Gio dc.
6. BGio dc v o to, Dn Vit B.Nghin cu khoa hc s phm ng dng
7. Nguyn Vn Chanh - Phm ThLan (2011). Btrv nng cao Ha hc 8. Nxb i hc
Quc Gia H Ni.
8. Nguyn Cng - Nguyn Mnh Dung (2001). Phng php dy hc ha hc, Tp 3. Nxb
Gio dc.
9. Nguyn Cng (Chbin) - Nguyn Mnh DungNguyn ThSu (2001).Phng php
dy hc ha hc, Tp 1. Nxb Gio dc.
10. V Cao m(2002).Phng php lun nghin cu khoa hc. Nxb Khoa hc v kthut.
11. Nguyn nh (1998). Chuyn bi dng Ha hc 8, 9. Nxb Nng.
12. ng Cng Hip- Hunh Vn t(2009). Gii ton v trc nghim Ha hc 8. Nxb Gio
dc.
13. ng Cng Hip- Hunh Vn t(2009). Gii ton v trc nghim Ha hc 9. Nxb Gio dc.
14. Trn B Honh (1997).nh gi trong gio dc. Nxb Gio dc.
15. Trn B Honh (2007).i mi phng php dy hc, chng trnh v sch gio khoa. Nxb
i hc S phm.
16. Nguyn Vn H- H Thc (2002). Gio dc hc i cng, Tp 1. Nxb Gio dc.
17. Trn Trung Ninh (chbin), Khiu ThHng Chi L Vn Khu Trn ThKim Lin-
Nguyn ThKim Thnh (2011). 500 bi tp ha hc chuyn trung hc c s. Nxb i hc Quc
Gia H Ni
18.Trn Trung Ninh Nguyn ThKim ThanhV ThLanPhm Ngc Sn - Bi Th
Hnh (2010). n luyn v kim tra ha hc 9. Nxb Thnh phHCh Minh.
19. L nh Nguyn Hong Tn BuH nh Cn. 500 bi tp ha hc trung hc c s.
Nxb tng hp thnh phHCh Minh.
20. Nguyn ThNgNg Vn V (2010). n luyn kin thc Ha hc trung hc c s. Nxb
Gio dc.
21. ng ThOanh Nguyn Th Su (2010). Phng php dy hc ha hc trng phthng. Nxb i hc s phm.
22.Nguyn ThBch Phng (2011). Phng php gii cc bi ton ha hc xc nh cng
thc hp cht hu c chng trnh ha hc trung hc phthng. Lun vn thc ss phm ha
hc- H Ni.
23. Nguyn Ngc Quang (1994).L lun dy hc ha hc, Tp 1. Nxb Gio dc.
Nguyn Hu ThcV Anh Tun (2011). Gii bi tp ha hc 9. Nxb H Ni.
24. Phm Quc Trung- Phm Trng (2010). Hng dn gii bi tp Ha hc 8 theo ch.Nxb Gio dc.
-
5/27/2018 00050001856
21/21
21
25. V Anh Tun (chbin)- Phm Tun Hng (2004) .Bi dng ha hc trung hc c s.
Nh xut bn Gio dc.
26. L Xun Trng (Tng Chbin kim Chbin)- Cao ThThngNg Vn V(2012).
Ha hc 9. Nxb Gio dc.
27.L Xun Trng (Chbin)- Ng Ngc AnNg Vn V(2012)-Bi tp Ha hc 9. Nxb
Gio dc.
28. Nguyn Xun Trng (2012).Bi tp nng cao Ha hc 9. Nxb Gio dc
29. Trn Thch Vn (Chbin) L ThDun (2011).Bi dng hc sinh gii THCS mn
ha hc. Nxb Gio dc.
30. o Hu VinhPhm c Bnh.Bi dng hc sinh gii Ha hc 8-9.Nxb tng hp thnh
phHCh Minh.
31. o Hu Vinh (1999). 250 bi tp ha hc chn lc. Nxb Gio dc