Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny – „Słowa na czasie” klasa 2

Numer i temat

lekcji Wymagania konieczne

(ocena dopuszczająca)

Uczeń:

Wymagania podstawowe

(ocena dostateczna)

Uczeń potrafi to,

co na ocenę

dopuszczającą, oraz:

Wymagania rozszerzające

(ocena dobra)

Uczeń potrafi to, co na

ocenę dostateczną, oraz:

Wymagania dopełniające

(ocena bardzo dobra)

Uczeń potrafi to, co

na ocenę dobrą, oraz:

Wymagania

wykraczające

(ocena celująca)

Uczeń potrafi to,

co na ocenę

bardzo dobrą, oraz:

1. i 2.

Wiara w potęgę

rozumu podstawą

nowej epoki

• charakteryzuje epokę

oświecenia

• określa, które z podanych

terminów są związane

z wiekiem rozumu

• przedstawia poglądy

trzech największych

myślicieli oświeceniowych

• wymienia

charakterystyczne cechy

sztuki klasycznej

i rokokowej

• wyjaśnia w kilku

zdaniach, jaka była rola

czasopism w oświeceniu

• omawia znaczenie

oświecenia dla kultury

europejskiej

• wyjaśnia, dlaczego podane

terminy wiążą się z wiekiem

rozumu

• wskazuje elementy

architektury antycznej, które

można dostrzec w Pałacu Na

Wodzie

• redaguje dłuższą

wypowiedź na temat roli

czasopism w oświeceniu

• wyraża opinię o

poglądach myślicieli

oświecenia i uzasadnia

swoje zdanie

• określa, podając

odpowiednie argumenty,

który styl – klasycyzm czy

rokoko – bardziej mu się

podoba

• uzasadnia, dlaczego

obraz „Przysięga

Horacjuszy” reprezentuje

klasycyzm

• na podstawie fragmentu

„Monitora” omawia

stosunek XVIII-wiecznych

publicystów do ulegania

obcym wpływom

3.

Świat ludzkich

rozterek w bajkach

• podaje, jakie wartości są

ważne dla młodego, a jakie

– dla starego czyżyka

• określa, z ilu wersów

składa się wiersz „Ptaszki

w klatce”

• ustala liczbę sylab

w poszczególnych wersach

utworu „Ptaszki w klatce”

• odpowiada, jaką radę dał

myszom szczur

• wyjaśnia termin bajka

• wskazuje powtórzenia

w tekście „Myszy”

• wymienia tytuły utworów

Ignacego Krasickiego

• wyjaśnia, co symbolizuje

klatka

• nazywa rodzaj rymów

występujących w bajce

„Ptaszki w klatce”

• odpowiada, jaką prawdę

życiową zawiera bajka

„Ptaszki w klatce”

• opisuje fotografię

i nadaje jej odpowiedni

tytuł

• wyjaśnia, czym jest

alegoria

• krótko omawia postać

Ignacego Krasickiego

• wyjaśnia, dlaczego

bohaterowie bajki „Ptaszki

w klatce” mają różne

hierarchie wartości

• podaje parę możliwych

wyjaśnień symbolu

• określa, do jakich

wydarzeń historycznych

nawiązuje bajka „Ptaszki

w klatce”

• wyjaśnia, czego alegoriami

są w bajce szczur i kot

• udowadnia, że utwór

• opisuje w kilku zdaniach

sytuację polityczną

państwa polskiego w epoce

oświecenia

• tłumaczy, w jaki sposób

budowa utworu „Ptaszki

w klatce” wpływa na jego

odbiór

• ocenia stereotypy

pojawiające się

w wierszu „Myszy”

• opowiada o obrazie

świata wyłaniającym się

z bajki „Myszy”

• redaguje spójny i

poprawny językowo opis

fotografii oraz nadaje jej

odpowiedni tytuł

• wykonuje pracę

ukazującą alegorię cech

ludzkich

• analizuje budowę utworu

„Myszy”

• odpowiada, jakie

stereotypy pojawiają się

w utworze „Myszy”

• gromadzi przysłowia,

zwroty i wyrażenia

związane ze zwierzętami

• bierze udział w dyskusji

na wskazany temat

„Myszy” jest bajką

• określa funkcję dialogu

w utworze „Myszy”

• omawia kontrasty w bajce

„Myszy”

4.

Różne oblicza

i problemy człowieka

ukazane

w bajkach

• na podstawie słownika

języka polskiego wyjaśnia

znaczenie słowa dewocja

• wymienia cechy ludzkie,

które są piętnowane

w utworze „Dewotka”

• opowiada o sytuacji

przedstawionej w utworze

„Człowiek i zdrowie”

• wypisuje z tekstu

„Człowiek i zdrowie”

wady człowieka

• omawia sytuację ukazaną

w bajce „Dewotka”

• wskazuje kontrast

w bajce „Dewotka”

• przytacza słowa

wpływające na dynamikę

utworu „Dewotka”

• nazywa zastosowany

w wierszu „Człowiek i

zdrowie” środek

stylistyczny

• wyjaśnia, na czym polega

dydaktyczny charakter

utworu „Człowiek

i zdrowie”

• wypowiada się na temat

ponadczasowości

przeczytanych tekstów

• podaje trzy przyczyny

pośpiechu współczesnych

ludzi

• opowiada o sytuacji

przedstawionej w utworze

„Dewotka”, stosując bogate

słownictwo

• wyjaśnia, dlaczego autor

bajki „Człowiek i zdrowie”

posłużył się personifikacją

• gromadzi argumenty

potwierdzające, że wiersz

„Człowiek i zdrowie” ma

charakter uniwersalny

• opowiada o elementach

uniwersalnych

i charakterystycznych dla

epoki oświecenia,

zawartych w bajce

„Dewotka”

• podaje inne przykłady

literatury dydaktycznej

• redaguje kilkuzdaniową

wypowiedź na temat tego,

dlaczego ludzie się śpieszą

i jak tempo życia wpływa

na jego jakość

• gromadzi informacje na

temat trzech wybranych

bajek Ignacego

Krasickiego

5. W stronę

sielanki...

• wyjaśnia, jaką sytuację

potocznie nazywa się

sielanką lub idyllą

• określa tematykę

przeczytanego tekstu

• wskazuje, kto wypowiada

się w utworze

• ustala liczbę sylab

• opisuje sytuację liryczną

wiersza

• odszukuje występujące

w tekście zdrobnienia

• charakteryzuje uczucia

sentymentalnych

kochanków

• zaznacza sylaby

• krótko omawia postać

Franciszka Dionizego

Kniaźnina

• określa funkcję zdrobnień

w tekście

• uzasadnia, że wiersz

„Krosienka. W rodzaju

pasterskim” jest sielanką

• wyjaśnia, w jaki sposób

budowa utworu podkreśla

przedstawione w nim treści

• wyjaśnia, na czym polega

związek dzieła

malarskiego i literackiego

w wersach

• podaje cechy sielanki

akcentowane

• określa układ rymów

• opisuje obraz Jeana-

Honoré Fragonarda

„Pasterka”

• opisuje obraz Jeana-

Honoré Fragonarda

„Pasterka” przestrzegając

norm kompozycyjnych

i językowych

6.

„Jeszcze Polska nie

zginęła...” – jakie

uczucia budzi tekst

hymnu narodowego?

• podaje najważniejsze

fakty z życia Józefa

Wybickiego

• wyjaśnia, czym jest

hymn

• opisuje odczucia, jakie

budzi w nim wysłuchanie

hymnu

• ustala, kto i do kogo

zwraca się w „Pieśni

Legionów Polskich we

Włoszech”

• wymienia cztery cechy

Polaków, o których jest

mowa w tekście

• omawia okoliczności

powstania „Mazurka

Dąbrowskiego”

• wskazuje różnice

pomiędzy obiema

wersjami pieśni

• określa, do jakich postaci

i wydarzeń historycznych

odwołuje się utwór Józefa

Wybickiego

• podaje przykładowe

sytuacje, w których

obecnie śpiewa się hymn

• krótko omawia postać

Józefa Wybickiego

• szczegółowo opisuje

okoliczności powstania

„Mazurka Dąbrowskiego”

• podaje więcej niż cztery

cechy Polaków wymienione

w pieśni

• wypowiada się na temat

tego, czym jest hymn dla

współczesnych Polaków

• określa, czy melodia

oddaje nastrój hymnu

• wyjaśnia, z czego

wynikają różnice

pomiędzy wersjami pieśni

• omawia szerzej rolę

postaci i wydarzeń

historycznych, do których

odwołuje się utwór

7.

Podróże małe i duże

– Jonathan Swift

„Podróże Gullivera

do wielu odległych

narodów świata”

• nadaje tytuł każdemu

akapitowi przeczytanego

utworu

• wymienia wynalazki, nad

którymi pracowano w

Akademii

• wskazuje elementy

rzeczywistości opisanej w

tekście, które mogą budzić

wesołość

• podaje cechy powieści

podróżniczej

• redaguje opowiadanie na

wyznaczony temat

• krótko omawia postać

Jonathana Swifta

• wskazuje fragment utworu

potwierdzający, że „Podróże

Guliwera” są powieścią

podróżniczą

• ocenia wynalazki, nad

którymi pracowano

w akademii

• nazywa ideę filozoficzną,

do której odwołał się autor

• projektuje reklamę

wynalazku widocznego na

fotografii

• redaguje ciekawe

opowiadanie na podany

temat, dbając

o poprawność językową,

stylistyczną

i kompozycyjną

8.

Wypowiedź ma swój

porządek

• wybiera sformułowania

charakterystyczne dla

wstępów i zakończeń

dłuższych form

wypowiedzi

• przedstawia w punktach

wydarzenia opisane w

zamieszczonym

fragmencie

• odszukuje

w czasopismach dwa

artykuły i określa, czym

charakteryzuje się wstęp

i zakończenie każdego z

tekstów

• porządkuje fragmenty

anegdoty oraz wskazuje

wstęp, trzy części

rozwinięcia i zakończenie

• dopisuje do

zamieszczonego wstępu

rozwinięcie i zakończenie,

korzystając

z zaproponowanych

sformułowań

• wskazuje wstęp

i wyjaśnia, jaką funkcję

pełni w tekście

• odpowiada, dlaczego

ostatniego akapitu nie

można uznać za właściwe

zakończenie opowieści

• do podanego rozwinięcia

dopisuje wstęp

i zakończenie

9.

Warszawa oczami

malarzy

• nazywa styl

oświeceniowy, do którego

można zaliczyć obraz

Canaletta

• odpowiada, co znajduje

się na pierwszym i drugim

planie każdego z płócien

• określa, które z dzieł ma

więcej detali

• wskazuje cechy weduty

w dziele „Widok

Warszawy”

• nazywa perspektywę

w dziełach

• podaje przymiotniki

będące określeniami obu

dzieł malarskich

• omawia cechy stylu

oświeceniowego, do którego

można zaliczyć obraz

Canaletta

• omawia znaczenie

szczegółowości dzieł

• wskazuje różnice między

analizowanymi dziełami

malarskimi

• uzasadnia, że dzieło

Edwarda Dwurnika nie jest

odzwierciedleniem

realnego świata

• odpowiada, jaki wpływ

na elementy ukazane

w dziełach ma

zastosowany typ

perspektywy

10.

Człowiek, który

kierował się w życiu

rozumem

i doświadczeniem

• redaguje notatkę o Isaacu

Newtonie, korzystając

z encyklopedii

• tłumaczy, dlaczego

w utworze podano dwie

daty urodzin Isaaca

Newtona

• podkreśla w tekście fakty

świadczące o tym, że

naukowiec kierował się

w życiu rozumem

• wyjaśnia, czym różni się

informacja biograficzna

w encyklopedii od tekstu

Andrzeja Kajetana

Wróblewskiego

• wypisuje z utworu po

trzy fakty i anegdoty

• formułuje dwa

argumenty uzasadniające,

dlaczego Isaaca Newtona

można nazwać wybitnym

przedstawicielem

oświecenia

• redaguje charakterystykę

Isaaca Newtona,

korzystając z informacji

zawartych w przeczytanym

fragmencie

• pisze wypracowanie na

temat wybranej osoby

• odróżnia fakt od anegdoty

• redaguje charakterystykę

Isaaca Newtona na

podstawie informacji

zawartych w tekście

i odnalezionych w innych

źródłach

• formułuje cztery

argumenty uzasadniające,

dlaczego Isaaca Newtona

można nazwać wybitnym

przedstawicielem

oświecenia

• wyjaśnia funkcję anegdot

o znanych osobach

• pisze wypracowanie na

temat wybranej osoby,

wykorzystując anegdoty

i zdjęcia z jej dzieciństwa

• omawia różnicę między

kalendarzem juliańskim

a gregoriańskim

11.

Zostań gościem

obiadów

czwartkowych

• wypisuje nazwiska

uczestników obiadów

czwartkowych

• określa, w jaki sposób

w utworze został

scharakteryzowany Ignacy

Krasicki

• odpowiada, jakiego typu

wiadomości o bohaterach

dostarcza tekst

• krótko opowiada

o relacjach panujących

między uczestnikami

spotkań

• podaje najważniejsze

informacje na temat

osiągnięć uczestników

obiadów czwartkowych

• podaje trzy przykłady

informacji niemożliwych do

znalezienia w encyklopedii

• barwnie opowiada

o relacjach panujących

między osobami biorącymi

udział w spotkaniach

• uwzględniając kontekst

historyczny, wyjaśnia,

dlaczego wskazane

• wymienia nazwiska

współczesnych pisarzy,

których warto byłoby

zaprosić na obiady

czwartkowe, i uzasadnia

swój wybór

• przygotowuje prezentację

• podaje, jakie wartości

były ważne dla ludzi

oświecenia

• wymienia nazwisko

współczesnego pisarza,

którego warto byłoby

zaprosić na obiady

czwartkowe

czy biogramie

wartości były ważne dla

ludzi oświecenia

dotyczącą wybranego

przedstawiciela epoki

oświecenia

12. i 13.

Zaplanuj swoją

wypowiedź

• na podstawie

zgromadzonych

wiadomości tworzy plan

twórczy wypowiedzi na

temat swojego ulubionego

sposobu spędzania czasu

• na podstawie reprodukcji

i informacji na temat

dzieła tworzy plan twórczy

do opisu obrazu

• korzystając ze stworzonej

przez siebie mapy myśli

pisze wypracowanie na

temat przyjaźni

• układa plan twórczy

opowiadania, uzupełniając

podane punkty własnymi

propozycjami

• wybiera cytat, który

będzie dla niego punktem

wyjścia do stworzenia

planu twórczego

opowiadania

• redaguje opis obrazu na

podstawie planu twórczego

• pisze wypracowanie na

temat przyjaźni, wykonując

wszystkie zalecenia podane

w punktach

• korzystając ze

stworzonego planu

twórczego pisze

wymyśloną przez siebie

historię

• redaguje opowiadanie

o prawdziwym bądź

wymyślonym zdarzeniu,

korzystając z podanego

cytatu i przygotowanego

planu twórczego

14.

„Skłócony naród,

król niepewny,

szlachta dzika...”

poetycki opis upadku

Rzeczypospolitej

• nazywa emocje, jakie

wzbudza w nim piosenka

„Rejtan, czyli raport

ambasadora” w wykonaniu

Jacka Kaczmarskiego

i Przemysława

Gintrowskiego

• gromadzi podstawowe

informacje historyczne na

temat postaci i wydarzeń

ukazanych w utworze

• określa, kto jest

podmiotem mówiącym

wiersza

• wyszukuje w wierszu

słowa i wyrażenia z języka

francuskiego

• opisuje scenę

rozgrywającą się

w wierszu

• znajduje fragmenty

wskazujące na osobę

mówiącą w tekście

• odszukuje w tekście

fragmenty będące oceną

współczesnych Polaków

• tłumaczy, dlaczego Jacek

Kaczmarski i Jan Matejko

nawiązali w swoich

dziełach do wydarzeń

oświeceniowych

• redaguje zaproszenie na

wskazane wydarzenie

• krótko omawia postać

Jacka Kaczmarskiego

• tłumaczy, jakie wrażenie

wywołuje nagromadzenie

obcojęzycznych

sformułowań

• omawia emocje, jakie

wywołuje ocena ukazana

w wierszu

• redaguje zaproszenie na

wskazane wydarzenie,

przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych

• po wysłuchaniu piosenki

„Rejtan, czyli raport

ambasadora” i zapoznaniu

się z dziełem Jana Matejki

nazywa emocje, jakie

wzbudza w nim utwór

w kontekście obrazu

• wyjaśnia, jakie oceny

i z jakiej perspektywy

formułuje osoba mówiąca

• gromadzi wyczerpujące

informacje historyczne na

temat postaci i wydarzeń

ukazanych w utworze

• omawia, jaka idea

połączyła Jana Matejkę

z XX-wiecznym bardem

• uzasadnia, że piosenka

„Rejtan, czyli raport

ambasadora” odnosi się nie

tylko do sytuacji Polski

w XVIII w., lecz także do

wydarzeń aktualnych dla

autora

15. i 16. • tłumaczy, na czym • określa nadawców oraz • odróżnia perswazję • odpowiada, od czego • omawia zjawisko

Czym jest perswazja

językowa?

polega perswazja

językowa

• wskazuje rysunek

przedstawiający sytuację,

w której informacja

zmienia się w perswazję

• wypisuje z tekstu

sformułowania służące

wyrażeniu perswazji

• zapisuje swoje opinie,

korzystając z podanych

zwrotów i wyrażeń

odbiorców poszczególnych

próśb i wskazuje zdanie,

które mogłoby być

umieszczone na tabliczce

• uzupełnia tabelę,

wpisując do niej fakty

i opinie na swój temat

• odnajduje w słowniku

języka polskiego trzy

związki frazeologiczne ze

słowem fakt i wyjaśnia ich

znaczenie

• odszukuje w słowniku

języka polskiego znaczenie

czasownika

wyperswadować i układa

z tym wyrazem zdanie

pojedyncze

językową od manipulacji

• wskazuje wypowiedź,

w której zastosowano

manipulację językową

• rozwija podane fragmenty

zdań na swój temat

zależy sposób

formułowania próśb

• przepisuje

wypowiedzenia do

zeszytu, wybierając po

jednym z wyróżnionych

fragmentów, tak aby

zdanie w sposób

obiektywny informowało o

fakcie

przetwarzania faktów

w plotki na przykładzie

komiksu

17.

Współczesna

interpretacja bajki

• opowiada o sytuacji

przedstawionej w bajce

• wymienia cechy

i zachowania typowe dla

ludzi, ukazane w utworze

• układa notatkę na temat

bajki jako gatunku

literackiego

• tłumaczy, czym jest

konwencja literacka

• pisze krótkie

opowiadanie z udziałem

bohaterów z bajek

Krasickiego

• na podstawie słowników

wyjaśnia znaczenie

podanych związków

frazeologicznych

• wypowiada się na temat

dosłowności utworu

• omawia sens morału i

funkcję jego wydzielenia

z tekstu

• wskazuje podobieństwa

i różnice pomiędzy tekstem

Wisławy Szymborskiej a

bajkami Ignacego

Krasickiego

• pisze opowiadanie

z udziałem bohaterów

z bajek Krasickiego,

dbając o poprawność

językową, kompozycyjną

i stylistyczną

• uzasadnia, czy autorka

przekroczyła konwencję

literacką

• podaje przykłady

współczesnych utworów

zawierających krytykę

ludzkich wad

18.

Odróżnić świat

rzeczywisty od

wirtualnego

• wymienia bohaterki

opowiadania

• wyjaśnia, w jaki sposób

odnoszą się do internetu

postacie z tekstu

• określa, czym różni się

świat rzeczywisty od

wirtualnego

• wypowiada się na temat

podstawowych źródeł

informacji, z których

korzysta

• tłumaczy sens podanej

wypowiedzi

• przytacza z tekstu

wiadomości o tagrasach

• krótko omawia postać

Joanny Szczepkowskiej

• charakteryzuje bohaterki

opowiadania

• wskazuje w felietonie

fragmenty ironiczne

• tłumaczy, czemu służy

zastosowanie w tekście

ironii

• określa, w jaki sposób

został przedstawiony

każdy ze światów

• redaguje opowiadanie

z dialogiem na podany

• omawia zjawisko

dezinformacji

• przygotowuje projekt

strony internetowej

i analizuje reakcje

użytkowników sieci

• wypisuje z tekstu wyrazy

zapożyczone związane

z internetem i odszukuje

ich pisownię w słowniku

języka polskiego

• zbiera argumenty

i kontrargumenty na

wskazany temat

temat, przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych oraz stosując

bogate słownictwo

19. i 20.

O rodzajach

wypowiedzeń

• odróżnia równoważnik

zdania od zdania

• wypisuje z tekstu do

zeszytu dziewięć orzeczeń

• przekształca

równoważniki zdań na

zdania, korzystając

z podanych orzeczeń

• przepisuje zdania do

zeszytu i wynotowuje

z nich orzeczenia

• zaznacza

wypowiedzenia, w których

jest więcej niż jedno

orzeczenie

• wypisuje do zeszytu

wypowiedzenia

zawierające osobową

formę czasownika,

odpowiednio je oznaczając

• łączy zdania pojedyncze

tak, aby powstały zdania

złożone

• zapisuje w punktach

w formie zdań

najważniejsze wiadomości

dotyczące Marii

Skłodowskiej-Curie oraz

jej rodziny

• nadaje ilustracjom tytuły

w formie zawiadomień

• odszukuje w słowniku

języka polskiego wyrazy

żegnać się i paść i układa

po dwa zdania z każdym

z czasowników,

uwzględniając ich różne

znaczenia

• odnajduje w prasie dwa

hasła reklamowe będące

zdaniami i dwa mające

postać równoważników

zdań

• wyjaśnia, czym są

czasowniki niewłaściwe

• przekształca

w równoważniki zdań

najważniejsze wiadomości

dotyczące Marii

Skłodowskiej-Curie oraz jej

rodziny

• przekształca na zdanie

wypowiedzenie, w którym

nie ma orzeczenia, dodając

do niego odpowiedni

czasownik

• przepisuje tekst do

zeszytu, rozwijając zdania

nierozwinięte

• przekształca zdania

złożone w zdania

pojedyncze tak, aby

przekazać te same

informacje

• odpowiada, w jakiego

rodzaju wypowiedziach

lepiej stosować zdania

nierozwinięte, a w jakich –

rozwinięte

21. i 22.

W labiryncie

informacji

• wyjaśnia znaczenie

wyrażenia społeczeństwo

informacyjne

• wypisuje z tekstu zwroty

i wyrażenia ze słowami

informacja oraz wiedza

• wypowiada się na temat

tygodnia bez dostępu do

mediów

• wymienia pozytywne

skutki zwiększania się

zasobów informacji

• opowiada, jakich działań

związanych z informacją

dotyczy każdy z tekstów

• odpowiada, co – według

Jeana-Philippe’a de Tonnaca

– jest odzwierciedlone

• redaguje notatkę

w punktach na temat

weryfikacji i selekcji

informacji

• podaje pozytywne

i negatywne skutki

zwiększania się zasobów

informacji

• wymienia dawne

i obecne miejsca

gromadzenia informacji

w książkach

23.

Media pomocne w

poszukiwaniach

• opowiada

o wydarzeniach ukazanych

w tekście

• wymienia sposoby

poszukiwań Margo

• odpowiada, w jaki

sposób komunikuje się ze

znajomymi i w jakiej

formie przekazuje im

informacje

• gromadzi informacje na

temat wskazówek

zostawianych przez Margo

• bierze udział

w przygotowywaniu gry

miejskiej

• opisuje sposób działania

Omniklopedii

• redaguje zasady

skutecznego poszukiwania,

gromadzenia i sprawdzania

informacji

• wypowiada się na temat

możliwości ukrycia przed

bliskimi w dzisiejszych

czasach i ocenia takie

postępowanie

• tworzy scenariusz gry

miejskiej według

podanych wytycznych

24.

Magia książek

i czytania

• przytacza fragmenty

charakteryzujące Jeoda

i podaje jego cechy

• zapisuje w punktach

walory książek

• odpowiada, czego

nauczyło Eragona

spotkanie z Jeodem

i Bromem

• podaje tytuł książki,

która szczególnie mu się

spodobała

• opowiada o bohaterze na

podstawie wyglądu jego

domu

• pisze wypracowanie na

temat znaczenia książek

• wykonuje zadania

korzystając z katalogu

bibliotecznego

• pisze krótką notatkę na

temat średniowiecznych

ksiąg

• opisuje uczucia chłopca

i zmiany w jego zachowaniu

• wypowiada się na temat

podanego cytatu

• pisze wypracowanie na

temat znaczenia książek,

dbając o poprawność

językową, kompozycyjną

i stylistyczną

• wypisuje z tekstu

fragment odnoszący się do

słów Horacego i tłumaczy

sens sentencji

25.

Prasa jak chleb

codzienny

• wylicza najważniejsze

odmiany prasy

• na podstawie tekstu

redaguje notatkę na temat

historii polskiej prasy

• wyjaśnia pojęcie czwartej

władzy

• wskazuje różnice między

prasą niezależną

a totalitarną

• charakteryzuje w trzech

zdaniach czasopisma, które

najchętniej czyta

• omawia czynniki, które

wpłynęły na powstanie

i rozwój prasy

• omawia związek pojęcia

czwartej władzy z wolnością

prasy

• wyjaśnia, czym kieruje się

przy wyborze pism, które

chętnie czyta

• wypowiada się na temat

przytoczonego cytatu

• na podstawie tekstu oraz

innych źródeł redaguje

notatkę na temat historii

polskiej prasy

• proponuje zadania, które

powinny pełnić

współczesne gazety

26. i 27.

Związki składniowe

• wyjaśnia, czym są

związki składniowe

i wyrazy poza związkami

• odmienia przez

przypadki związki

wyrazowe w podanych

• odszukuje i analizuje

związki wyrazowe

w zdaniach pod ilustracjami

• charakteryzuje

poszczególne związki

składniowe oraz grupy

• odszukuje w tekstach

siedem wyrazów poza

związkami w zdaniu

• wskazuje w każdym ze

związków wyrazowych

wyraz nadrzędny i określa,

jaki to rodzaj związku

• uzupełnia schematy

rzeczownikami oraz

zaimkami

odpowiadającymi na

podane pytania

• nazywa powstałe związki

wyrazowe

• wypisuje z podanych

zdań do zeszytu związki

zgody i związki rządu

aforyzmach i je nazywa

• podkreśla w przepisanym

tekście wołacze

i wykrzykniki oraz

wstawia brakujące

przecinki

• stosuje zasady

wydzielania wtrąceń

przecinkiem, myślnikiem

lub nawiasem

• odszukuje w internecie

lub w zbiorze aforyzmów

dwie sentencje Henryka

Sienkiewicza, wypisuje

z nich związki składniowe

i określa ich rodzaje

• odnajduje w słowniku

trzy związki

frazeologiczne

z imiesłowem

przysłówkowym mówiąc,

które mogą zostać użyte

jako wtrącenia, i zapisuje

po jednym zdaniu

z każdym z nich

• wypisuje z fragmentu

książki do zeszytu wyrazy

poza związkami w zdaniu

wyrazów poza związkami

składniowymi

• odpowiada, które

z wyrazów

w wypowiedziach postaci

nie tworzą związków z

innymi słowami

i wyjaśnia cel ich użycia

• wyjaśnia, jak zmieniłby

się charakter tekstu, gdyby

usunięto z niego wyrazy

poza związkami

28. i 29.

Warsztat pisarski

dziennikarza

• wymienia podstawowe

czynności składające się na

pracę dziennikarza

• określa, na czym

powinna polegać

dziennikarska

odpowiedzialność za

słowo

• omawia artykuły, jakie

najbardziej lubi czytać

• odpowiada, co stanowi

tajemnicę dziennikarskiego

sukcesu

• odpowiada, jaką rolę

odgrywa prasa w dobie

internetu

• zabiera głos w dyskusji

na temat cech dobrego

dziennikarza

• analizuje wybrany

artykuł prasowy,

odpowiadając na pytania

• aktywnie uczestniczy

w dyskusji na temat cech

dobrego dziennikarza

• określa funkcję dialogu

w tekście Walerego Pisarka

• wypowiada się na temat

zadań dziennikarzy

prasowych w czasach

internetu i uzasadnia swoje

zdanie

• omawia czynniki

decydujące o treści

wypowiedzi, doborze

argumentacji i formie

artykułu

• układa pięć zasad

postępowania dobrego

dziennikarza

• pisze krótki artykuł na

wybrany temat, stosując

zalecenia podane

w punktach

• na postawie różnych

źródeł określa, jaki jest

charakter pracy

wymienionych osób

• pisze krótki artykuł na

wybrany temat

30 i 31.

Sprawdź swoją

wiedzę

i umiejętności –

praca klasowa

• wypisuje z tekstu jeden

fakt i jedną opinię

• podaje liczbę zdań

pojedynczych w tekście

• określa typ wskazanego

zdania

• określa, w których

częściach charakterystyki

postaci powinny się

znaleźć podane informacje

• układa plan twórczy

opowiadania na temat

wydarzenia związanego

z hobby lub ulubionym

zajęciem

• wypisuje ze wskazanego

zdania cztery związki

wyrazowe i nazywa każdy

z nich

• odpowiada, czym są

wyrażone orzeczenia we

wskazanym zdaniu

• określa różnice między

perswazją a manipulacją

językową

32. i 33.

Tabloidy – znak

czasów czy

zagrożenie dla

kultury?

• tworzy mapę myśli

dotyczącą hasła

informacja, korzystając ze

słownika języka polskiego

• na podstawie tekstu i

słowników podaje

znaczenie wyrażeń fakt

medialny, szum

informacyjny

• odpowiada, czy wizja

świata kreowana przez

tabloidy jest zgodna

z rzeczywistością

• bierze udział w dyskusji

na temat popularności

drastycznej tematyki

w tabloidach

• na podstawie informacji

zawartych w artykule

charakteryzuje elementy

przekazu tabloidowego

• porównuje cechy

i okoliczności powstania

tzw. prasy jednocentowej

i współczesnych tabloidów

• określa, jakie jest

nastawienie autora do

zjawiska tabloidów,

wskazując sformułowania

z tekstu

• wyjaśnia, jak rozumie

cytat

• dyskutuje na temat relacji

między mediami a ich

odbiorcami

w kształtowaniu

przekazów informacyjnych

• wypowiada się na temat

źródeł informacji, z których

korzysta oraz sposobu

formułowania własnych

sądów

• tłumaczy zagadnienie

rzetelności dziennikarskiej

• bierze udział w dyskusji na

temat popularności

drastycznej tematyki

w tabloidach, przestrzegając

zasad kulturalnej rozmowy

• omawia zasady tworzenia

treści w tabloidach i ocenia

te reguły

• dyskutuje na temat relacji

między mediami a ich

odbiorcami w

kształtowaniu przekazów

informacyjnych, trafnie

argumentując

i uzasadniając własne

zdanie

• podaje przykłady

tabloidyzacji z różnych

dziedzin współczesnej

kultury i ocenia to

zjawisko

34.

Reportaż jako

bezpośrednia relacja

z wydarzeń

• na podstawie noty

biograficznej określa

relację między autorem,

bohaterem i narratorem

tekstu

• zapisuje wydarzenia,

które doprowadziły do

wybuchu wojny

• omawia wpływ

wiadomości

przekazywanych przez

media

• wskazuje podobieństwa

i różnice w kulturze obu

krajów

• przytacza fragmenty

• krótko omawia postać

Ryszarda Kapuścińskiego

• ocenia przyczyny wybuchu

wojny futbolowej

• ocenia, czy tekst zachęca

do poznawania życia ludzi

w regionie

• uzasadnia, że tekst „Wojna

• wyjaśnia, jak zmiany

technologii wpływają na

pracę dziennikarzy

• redaguje jak najkrótszą

relację z wybranego

wydarzenia, dbając

o poprawność językową

• podaje przykłady agresji,

prowokacji lub

manipulacji w mediach

• wyjaśnia, w jaki sposób

media mogą kształtować

nastroje społeczne

• wymienia cechy

reportażu

• porównuje treść depeszy

z opisem rozpoczęcia

działań wojennych

mówiące o zadaniach

reportera

• omawia różnice

w przekazywaniu

informacji w czasach

opisywanych

w tekście oraz

współcześnie

• redaguje jak najkrótszą

relację z wybranego

wydarzenia

futbolowa” jest reportażem

• tłumaczy, czym różni się

treść depeszy i opisu

35.

Dziedzictwo

oświecenia –

powtórzenie

wiadomości

• czyta tekst na poziomie

dosłownym

• wymienia zasługi

i wynalazki ludzi

oświecenia

• omawia dzieje biblioteki

Załuskich

• przedstawia informacje

na temat Collegium

Nobilium i Teatru

Narodowego

• wyjaśnia, dlaczego w

oświeceniu powstawały duże

biblioteki

• szuka śladów epoki w

swoim regionie

• ocenia dokonania

i wynalazki przedstawicieli

oświecenia

36. i 37.

Sprawdź swoją

wiedzę

i umiejętności –

praca klasowa

• określa, w jaki sposób

wiersz nawiązuje do

oświecenia

• odróżnia felieton od bajki

i sielanki

• określa, o jakiej postawie

jest mowa w wierszu

• ustala, jaki środek

stylistyczny zastosowano

w utworze

• wypisuje z wiersza

przykład personifikacji

• opowiada o wydarzeniu

powiązanym z pytaniem

• odpowiada, do jakiego

nurtu sztuki nawiązuje

forma utworu

• podaje wydarzenie

historyczne, które wpłynęło

na kształt polskiej kultury

pod koniec XVIII w.

• określa, jakie były

przyczyny rozwoju prasy

w Polsce

• opowiada o wydarzeniu

powiązanym z pytaniem,

dbając o odpowiednią

kompozycję, poprawność

językową, ortograficzną

i interpunkcyjną

38. i 39.

Romantyczny bunt

przeciwko „starym”

racjonalistom

• tłumaczy, skąd pochodzi

nazwa romantyzm

• określa daty graniczne

romantyzmu

• wskazuje cechy

i zjawiska typowe dla

romantyzmu

• wyjaśnia, na czym polega

ludowość romantyczna

• podaje nazwiska

głównych filozofów epoki

• wymienia różnice

pomiędzy filozofią

romantyczną

i oświeceniową

• charakteryzuje sztukę

romantyczną

• krótko charakteryzuje

poglądy głównych filozofów

epoki

• wymienia wydarzenia

łączące się z datami

granicznymi romantyzmu

• określa różnice między

klasykami a romantykami

• omawia fascynacje

romantyków

• wskazuje na podanych

przykładach dzieł cechy

sztuki romantycznej

40.

Tytuł, podtytuł,

śródtytuł, motto,

dedykacja – do czego

służą?

• przyporządkowuje

podanym wypowiedziom

frazeologizmy najlepiej

oddające ich treść

• nazywa typy informacji

• redaguje trzy dedykacje

odpowiadające

informacjom zebranym w

tabeli

• wypożycza z biblioteki

• określa cel dedykacji

powieści Josepha Conrada i

wyjaśnia jej sens

• uzasadnia dobór

frazeologizmów do

wypowiedzi

ze strony tytułowej

„Zemsty” Aleksandra

Fredry

• wskazuje dedykację

powieści Josepha Conrada

antologię poezji

i wyszukuje w niej trzy

cytaty, które mogłyby być

mottem do wypracowania

na temat przyjaźni

41. i 42.

Manifest

romantyków

w „Odzie do

młodości”

• opisuje emocje osoby

mówiącej w wierszu

• wypisuje pozytywne

i negatywne określenia z

tekstu

• wskazuje adresata

wiersza

• bierze udział w rozmowie

na temat solidarności

pokoleniowej i wartości

wyznawanych przez

swoich rówieśników

• wymienia wartości

ważne dla osoby mówiącej

w wierszu

• wyjaśnia, czym jest oda

• określa temat każdej ze

strof

• wyjaśnia znaczenie

podanych cytatów

• wylicza postulaty

romantyków

• czyta utwór Henryka

Schillera i wysłuchuje

fragment IX symfonii

Ludwiga van Beethovena

• krótko omawia postać

Adama Mickiewicza

• wyjaśnia sens metafory

• odpowiada, co zostało

skontrastowane w utworze

• nazywa środek stylistyczny

polegający na bezpośrednim

zwrocie do adresata

• ustala, czy utwór jest

typową odą czy też

przekracza konwencję

gatunku

• omawia współgranie

płaskorzeźby

„Marsylianka” z wierszem

Adama Mickiewicza

• wypowiada się na temat

dzieł Schillera

i Beethovena oraz ich

związków z utworem

Mickiewicza

43.

Miłość oczami

romantyków

• opisuje nastrój wiersza

• określa, co jest tematem

utworu

• odpowiada, kim jest

podmiot mówiący w

wierszu i do kogo się

zwraca

• wymienia sytuacje,

w których ukochana będzie

wspominać utraconą

miłość

• wypowiada się na temat

wspomnień i pamięci

• cytuje strofę powtórzoną

w całości i omawia jej

treść

• wskazuje w utworze

porównanie i tłumaczy

jego sens

• przedstawia historię

miłości wyłaniającą się

z utworu

• określa cel zastosowania

powtórzeń i nazywa ten

środek stylistyczny

• wskazuje miejsca

powtórzenia strofy

i wyjaśnia efekt uzyskany

przez ten zabieg

• opowiada o miłości

romantycznej na podstawie

utworu

44.

Mądrość ludowa i

historia w balladzie

• opowiada o tematyce

wysłuchanych ballad

• pisze plan wydarzeń

ukazanych w tekście

• określa układ rymów

w utworze i liczbę sylab

w wersach

• przytacza prawdy

• odszukuje w wierszu cechy

ballady

• wskazuje elementy typowe

dla epiki, liryki i dramatu

• pisze opowiadanie na

wskazany temat, dbając

o poprawność językową,

kompozycyjną i

• udowadnia, że „Świteź”

ma związek z mitami,

baśniami i gawędami

ludowymi

• wyjaśnia, czym jest

ballada

moralne, o których jest

mowa w utworze

• wypowiada się na temat

nastroju i scenerii obrazu

Jeana Corota

• pisze opowiadanie na

wskazany temat

• wskazuje w opisach w

utworze cechy typowe dla

romantycznej estetyki

stylistyczną

45.

Symboliczne

znaczenie obrony

reduty

• określa, kim jest osoba

mówiąca w wierszu i jakie

emocje jej towarzyszą

• wskazuje cytaty będące

opisami miejsc i sytuacji

• odnajduje fragmenty,

w których jest mowa

o wojsku polskim

i rosyjskim

• wypisuje z utworu

porównania

• na podstawie słownika

języka polskiego wyjaśnia

znaczenie podanych

wyrazów

• tłumaczy, w jaki sposób

relacjonowany jest

w utworze przebieg

wydarzeń

• odpowiada, dlaczego

według romantyków walka

straceńcza jest godna

podziwu

• redaguje opis przeżyć,

wcielając się w rolę

uczestnika obrony reduty

• omawia rolę

zastosowanych form

czasowników w sposobie

relacjonowania zdarzeń

• nadaje tytuły wskazanym

opisom miejsc i sytuacji

• tłumaczy funkcję kontrastu

w utworze

• określa, jaka jest rola

nagromadzenia porównań

w utworze

• wyjaśnia, na czym polega

znaczenie symboliczne

obrony reduty

• ocenia czyn Ordona

i wypowiada się na temat

zacytowanych słów

• redaguje opis przeżyć

z perspektywy uczestnika

walk, przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych oraz stosując

bogate słownictwo

46. i 47.

Piszemy

sprawozdanie

• wymienia elementy

sprawozdania

• wybiera zdania, które

mogłyby się znaleźć w

sprawozdaniu z wizyty

w muzeum

• pisze sprawozdanie

z wycieczki szkolnej,

korzystając z podanych

fragmentów zdań

i fotografii

• redaguje sprawozdanie

z przebiegu akcji, której

dotyczy ogłoszenie

• na podstawie notatek

i fotografii pisze plan

sprawozdania z wystawy

• na podstawie zebranych

informacji o wybranym

przedstawieniu teatralnym

odpowiada pisemnie na

pytania

• sprawdza w słowniku

poprawnej polszczyzny,

czy rzeczownik

sprawozdanie tworzy

związki wyrazowe z

podanymi czasownikami

i wyrażeniami

przyimkowymi

• odszukuje w recenzjach

obejrzanych filmów

sformułowania pomocne

przy redagowaniu

• charakteryzuje

poszczególne elementy

sprawozdania

• odróżnia sprawozdanie od

relacji

• na podstawie zebranych

wiadomości redaguje

sprawozdanie z lektury

• pisze sprawozdanie,

korzystając ze

zgromadzonych informacji

na temat swojej ulubionej

powieści

• redaguje sprawozdanie

z wybranego filmu,

przestrzegając norm

językowych,

• uzasadnia, dlaczego

część zdań jest

nieodpowiednie dla

sprawozdania z wizyty

w muzeum

owadów

• wykonuje polecenia

dotyczące wybranej

powieści

sprawozdania z filmu

• wyjaśnia, czym różni się

sprawozdanie z filmu od

recenzji

• dopisuje do podanych

wyrazów po dwa

synonimy, korzystając ze

słownika wyrazów

bliskoznacznych

• wyszukuje w słowniku

frazeologicznym trzy

zwroty ze słowem oko,

które mogłyby służyć

wyrażaniu opinii na temat

elementów przedstawienia

teatralnego i układa z nimi

zdania

• zbiera najważniejsze

informacje na temat swojej

ulubionej powieści

kompozycyjnych

i stylistycznych

• na podstawie pytań

dotyczących przedstawienia

teatralnego pisze

sprawozdanie ze spektaklu

48.

Ludzkie sny okiem

malarzy

• porównuje gamę barwną

obrazu i karykatury

• opisuje nastrój dzieła

• odpowiada, w jaki

sposób ukazano scenę

w dziełach

• omawia, w jaki sposób

artyści przedstawili

przestrzeń

• porównuje kompozycję

romantyczną z kompozycją

współczesną

• ocenia wpływ kolorystyki

na odbiór obu dzieł

• tłumaczy w jaki sposób

obraz odnosi się do

wypowiedzi jego autora

• wypowiada się na podany

temat

49.

Zachwyt poety

rupieci nad

codziennością

• wypisuje najważniejsze

cechy ballady jako gatunku

literackiego

• wymienia elementy

rzeczywistości, na które

zwraca uwagę podmiot

mówiący

• zaznacza w tekście

powtórzenia

• wyjaśnia, jak można

rozumieć ostatnie wersy

utworu

• tłumaczy, dlaczego tytuł

wiersza zawiera odwołanie

do ballady

• uczestniczy

w przygotowaniu scenek

dramowych,

przedstawiających

wybraną codzienną

czynność z różnych

punktów widzenia

• wyjaśnia znaczenie

wyrażenia zupełny sklep

• omawia funkcję powtórzeń

w tekście

• aktywnie uczestniczy

w przygotowaniu scenek

dramowych,

przedstawiających wybraną

codzienną czynność

z różnych punktów widzenia

• wyjaśnia, jak autor

odnosi się do tradycji

literackiej

• przedstawia własną

interpretację zakończenia

wiersza

50. i 51.

Romantyczne wzorce

dawniej

i współcześnie

• odpowiada, jakie

wartości uosabiają

bohaterowie romantyczni

• wyjaśnia na podstawie

tekstu, dlaczego dla

romantyków zwyczajność

była nieszczęściem

• rozważa, w imię jakich

idei współcześni młodzi

ludzie byliby zdolni do

buntu i poświęceń

• dyskutuje na temat norm

i wartości panujących

w jego pokoleniu

• przedstawia własną

opinię na temat podanego

cytatu

• odpowiada, co przejęło

obecnie rolę romantycznej

poezji w wywieraniu

wpływu na młodych ludzi

• dyskutuje na temat

skutków utrwalenia

w polskiej kulturze

romantycznych wzorców

oraz stereotypów

• przygotowuje wypowiedź

na temat wybranej postaci

współczesnego

buntownika

• gromadzi informacje na

temat poznanych bohaterów

romantycznych

• wskazuje wady bohaterów

romantycznych i podaje

przykłady postaci z utworów

z epoki

• opowiada, jaki był

wpływ poezji na

kształtowanie postaw

młodych ludzi w epoce

romantyzmu

• charakteryzuje

współczesne wzorce

postaw i porównuje je

z romantycznymi ideałami

• przygotowuje wypowiedź

na temat wybranej postaci

współczesnego

buntownika, z dbałością

o poprawność językową,

kompozycyjną

i stylistyczną

52.

Wspomnienie

ojczyzny

• na podstawie słownika

języka polskiego wyjaśnia

znaczenie słowa nostalgia

• odpowiada, kim jest

osoba mówiąca w wierszu

• opisuje atmosferę

panującą w utworze

• odpowiada, jakie barwy

dominują w wizji poety

• wypowiada się na temat

wspomnień z odległej

przeszłości

• charakteryzuje tematykę

utworu

• gromadzi informacje na

temat oddziaływania

utworu na poszczególne

zmysły

• tłumaczy, jak rozumie

podany cytat

• opisuje fotografię

• krótko omawia postać

Czesława Miłosza

• wskazuje w wierszu

wyrazy

dźwiękonaśladowcze

i określa ich funkcję

• wyjaśnia symbolikę

wyrażenia jezioro cierni

• omawia związek treści

utworu z losami Czesława

Miłosza

• odpowiada, jaką literacką

wizję jeziora z literatury

romantyzmu przywołuje

wiersz

• wyczerpująco odpowiada

na pytania związane

z fotografią

53. i 54.

Podmiot

i orzeczenie –

najważniejsze części

zdania

• wskazuje w podanych

zdaniach związek główny,

podmiot i orzeczenie oraz

nazywa typy tych części

zdania

• z pomocą nauczyciela

wykonuje polecenia

dotyczące zamieszczonego

• układa cztery zdania

pojedyncze na temat

ulubionego bohatera

literackiego

• podkreśla w podanych

zdaniach podmioty

i orzeczenia oraz nazywa

rodzaj każdej z tych części

• układa cztery zdania

pojedyncze na temat

ulubionego bohatera

literackiego, używając

wszystkich wskazanych

części zdania

• samodzielnie wykonuje

wszystkie polecenia

• układa zdania z wyrazów

odpowiadających na

podane pytania i podkreśla

wypowiedzenie

z orzeczeniem imiennym

• przekształca podane

zdania bezpodmiotowe na

wypowiedzenia

zdania zdania

• nazywa rodzaj podmiotu

i orzeczenia

w zamieszczonym zdaniu

• odszukuje w słowniku

języka polskiego znaczenia

słowa podmiot i układa

zdanie z jednym

z pochodzących od niego

wyrazów

dotyczące zamieszczonego

zdania

• tworzy zdania pojedyncze

rozwinięte,

w których podmiotami będą

podane wyrażenia

z podmiotem domyślnym

55. i 56.

Przydawka,

dopełnienie

i okolicznik

wzbogacają zdania

• przy pomocy nauczyciela

przekształca

wypowiedzenia

z konstrukcji czynnej na

bierną, tak aby

podkreślone dopełnienie

stało się podmiotem

• przyporządkowuje

zebranym przysłowiom

odpowiednie opisy

• uzupełnia zdania

wyrazami podanymi

w nawiasach, użytymi

w odpowiedniej formie

• wypisuje z podanego

tekstu okoliczniki, których

rodzaj określono

w nawiasach

• wypisuje z fragmentu

powieści zdania

pojedyncze i podkreśla

w nich okoliczniki oraz

nazywa ich rodzaj

• uzupełnia

wypowiedzenia wyrazami,

które odpowiadają na

podane pytania i podpisuje

wszystkie części zdania

• uzupełnia podany tekst

jak największą liczbą

przydawek wyrażonych

przez różne części mowy

• bierze udział w konkursie

sprawdzającym znajomość

części zdania

• odszukuje w słowniku

poprawnej polszczyzny,

jakiej formy dopełnienia

bliższego wymagają

podane czasowniki i

zapisuje inne przykłady

czasowników

z dopełnieniami

• podkreśla w uzupełnionych

wypowiedzeniach określenia

podmiotu i określenia

orzeczenia

• samodzielnie przekształca

wypowiedzenia

z konstrukcji czynnej na

bierną, tak aby podkreślone

dopełnienie stało się

podmiotem

• określa, jak zmienił się

styl wypowiedzi dzięki

zastosowaniu przydawek

• bierze udział w konkursie

sprawdzającym znajomość

części zdania, stosując się

do wszystkich poleceń

w punktach

57.

Chleb nasz

codzienny

• odpowiada, o czym jest

mowa w wierszu

• odszukuje w słowniku

frazeologicznym

przysłowia i powiedzenia

ze słowem chleb

• na podstawie „Słownika

symboli” redaguje notatkę

na temat znaczeń słowa

chleb

• określa, kto wypowiada

się w utworze

• krótko omawia postać

Tadeusza Różewicza

• wyjaśnia znaczenie

przypisywane w utworze

twórczości romantycznego

wieszcza

• tłumaczy, jaki związek

ma sposób zapisu wiersza

z jego treścią

• odpowiada, jakie sensy

religijne można dostrzec

w utworze

• omawia związki między

tematyką prac Władysława

Hasiora a wymową

wiersza Tadeusza

Różewicza

• opisuje asamblaże

Władysława Hasiora

• wyjaśnia symbolikę chleba

w wierszu

• wyjaśnia, czym jest

asamblaż

58.

O szyku zdania

• omawia różnice

w znaczeniu

podkreślonych wyrażeń

w parach wypowiedzeń

• układa zdania z

podanymi wyrażeniami,

ukazujące różnice w ich

znaczeniu

• tworzy zdania

z podanych fragmentów

początkowych

i końcowych, uzupełniając

je znakami

interpunkcyjnymi

• układa podane zdania

składowe w takiej

kolejności, aby powstało

wypowiedzenie

wielokrotnie złożone,

pochodzące z książki

J.R.R. Tolkiena

• odszukuje w internecie

dwie nazwy gatunkowe

grzybów i układa z tymi

nazwami po dwa zdania

według podanych

kryteriów

• wyjaśnia, co nazywamy

szykiem wyrazów i szykiem

wypowiedzeń

• wyjaśnia zmiany znaczenia

w parach zdań

• podaje zasady układania

wyrazów

w wypowiedzenia

• tworzy po dwa warianty

wypowiedzeń z różnym

szykiem tam,

gdzie to możliwe

• przeredagowuje zdania

tak, aby podkreślić

znaczenie wyrazów, do

których odsyłają pytania

podane w nawiasach

59.

Poezja poety

wyklętego

• określa, kim jest osoba

mówiąca w utworze i do

kogo się zwraca

• słucha interpretacji

wierszy Edwarda Stachury

w wykonaniu zespołu

Stare Dobre Małżeństwo

i opowiada o swoich

wrażeniach

• poprawnie posługuje się

terminem poezja śpiewana

• krótko charakteryzuje

obrazy miłości

w poznanych wierszach

• przedstawia w kilku

zdaniach historię miłosną

opisaną w wierszu

• formułuje dwa

argumenty do dyskusji na

podany temat

• tłumaczy, jak rozumie

dwa ostatnie wersy utworu

• krótko omawia postać

Edwarda Stachury

• przedstawia w kilku

zdaniach rozwiniętych

historię miłosną opisaną

w utworze, dbając

o poprawność językową

• formułuje cztery

argumenty do dyskusji na

podany temat

• tłumaczy, czym jest

paradoks

• określa, na czym polega

paradoks zastosowany

w wierszu

• wyjaśnia symbolikę

wrzosowiska z tekstu

• po wysłuchaniu

interpretacji wierszy

Edwarda Stachury

w wykonaniu zespołu

Stare Dobre Małżeństwo

redaguje pisemną opinię na

temat aktualności poezji

Edwarda Stachury

60.

Między chłodną

kalkulacją a

porywami serca

• wskazuje cytat, który

przytacza autorka w

ostatnim akapicie tekstu

• odpowiada, o jakich

dwóch sposobach

poznawania świata jest

mowa w tekście

• wypowiada się na temat

sytuacji, w których

• gromadzi wśród

znajomych informacje

dotyczące tego, czym

kierują się w życiu

• wyjaśnia na podstawie

przeczytanego tekstu sens

stwierdzenia

• określa stanowisko

autorki w sporze: serce czy

• wykazuje związek cytatu z

treścią artykułu

• wyczerpująco i poprawnie

językowo przedstawia swoją

odpowiedź na pytanie

zawarte w tytule tekstu

• gromadzi wyrażenia

i zwroty potrzebne do opisu

dwóch typów postaci

• wskazuje podobieństwa

teorii głoszonej przez

autorkę z romantycznymi

ideałami

• wyjaśnia, jak rozumie

myśl Fryderyka

Nietzschego

• sporządza diagram, na

którym zamieszcza

statystykę odpowiedzi,

czym ludzie kierują się

w życiu

kierujemy się rozumem

i tych, w których górę

biorą emocje

rozum

• przedstawia swoją

odpowiedź na pytanie

zawarte w tytule tekstu

• podaje uzasadnienie

pisowni wyrazów Serce

i Rozum w artykule

61.

Trudne decyzje

• wypisuje imiona osób

biorących udział

w zdarzeniach ukazanych

tekście

• określa zależności

między poszczególnymi

postaciami

• streszcza w kilku

zdaniach zaprezentowaną

historię

• wymienia działania

podejmowane przez

bohaterki

• poprawnie posługuje się

terminem epilog

• wybiera związki

frazeologiczne najtrafniej

oddające charakter miłości

• wskazuje bohaterów

pierwszoplanowych

• wyjaśnia postępowanie

profesora Sitko

• gromadzi wyrażenia

i zwroty do charakterystyki

Piotra

• redaguje plan twórczy

opowiadania będącego

epilogiem utworu

• streszcza w kilku zdaniach

zaprezentowaną historię,

przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych

• ocenia decyzje Misi i Asi

• uzasadnia słuszność

decyzji profesora Sitko

• charakteryzuje Piotra

i ocenia, czy można

nazwać go marzycielem

• na podstawie planu

twórczego redaguje

opowiadanie będące

epilogiem utworu,

uwzględniając normy

kompozycyjne i językowe

oraz stosując bogate

słownictwo

62.

Czy warto kierować

się emocjami?

• rozważa, czy można

nakłonić drugą osobę do

odwzajemnienia miłości

• opowiada, co się

wydarzyło podczas

prywatki

• wyjaśnia, dlaczego

Fretka wyrzuciła przez

okno zawartość torebki

przyjaciółki

• przytacza fragmenty

tekstu dotyczące uczuć

Fretki

• podaje przykłady słów,

wyrażeń i zwrotów

z języka potocznego,

zastosowanych w tekście

• ocenia motywy działania

Gosi i uzasadnia swoje

zdanie

• odnosi się do słów

Andrzeja i wypowiada

własną opinię na ten temat

• przytacza opinię

Krzysztofa i Andrzeja na

temat wybuchu Fretki

i określa, które z tych

porównań uważa za

trafniejsze

• określa, jaki charakter

nadaje tekstowi

zastosowanie słownictwa

potocznego

63.

Poznajemy historię

radia

• wymienia najważniejsze

wydarzenia z historii radia

• wymienia zalety radia

jako środka masowego

przekazu

• podaje różnice między

radiem współczesnym

a dawnym

• odszukuje w źródłach

wskazanych przez

nauczyciela informacje

• wymienia zalety i wady

radia jako środka masowego

przekazu

• opowiada historię

powstania radia

• samodzielnie odszukuje

informacje o radiu

„Błyskawica”

i „Solidarność” oraz

sporządza na ten temat

krótką notatkę

o radiu „Błyskawica”

i „Solidarność” oraz

sporządza na ten temat

krótką notatkę

64. i 65.

Sprawdź swoją

wiedzę

i umiejętności –

praca klasowa

• nazywa rodzaj podmiotu

w każdym ze zdań,

korzystając z podanych

odpowiedzi

• podkreśla w podanych

wypowiedzeniach podmiot

oraz orzeczenie i nazywa

ich rodzaj

• układa jedno zdanie

pojedyncze z każdego

zestawu słów

• określa, jakimi częściami

zdania są podkreślone

wyrazy i wyrażenia

• pisze krótki tekst do

szkolnej gazetki z

uwzględnieniem podanych

tytułu, podtytułu oraz

wyznaczonych śródtytułów

• pisze sprawozdanie

z obejrzanego filmu,

książki lub spektaklu

teatralnego

• omawia znaczenie motta II

cz. „Dziadów”

• samodzielnie nazywa

rodzaj podmiotu w każdym

ze zdań

• określa, jakimi częściami

zdania są wszystkie

podkreślone wyrazy

i wyrażenia

• wyjaśnia, co

zadecydowało o kolejności

wyrazów podczas

układania zdań

• pisze sprawozdanie

z obejrzanego filmu,

książki lub spektaklu

teatralnego, przestrzegając

norm językowych,

kompozycyjnych

i stylistycznych

66.

Z sitkiem w eterze –

o pracy lektora

radiowego

• nazywa poszczególne

etapy pracy osoby

pragnącej zostać dobrym

lektorem

• odszukuje w tekście

fragmenty określające

uczucia towarzyszące

początkującemu spikerowi

• podaje trudności, jakie

napotyka prezenter

podczas pracy

• wymienia cechy

charakteru, jakimi

powinien się odznaczać

lektor radiowy

• wyjaśnia, czym jest

akcent logiczny w zdaniu

• odczytuje wskazane

zdania, wyrażając głosem

odpowiednią intencję

• wyjaśnia, jak rozumie

podane zdanie

• krótko omawia etapy pracy

osoby pragnącej zostać

dobrym lektorem

• poprawnie akcentuje

wskazane zdanie

• wskazuje wyrażenia

i zwroty powodujące, że

tekst nabiera cech żywej

mowy

• wyjaśnia, na czym polega

różnica między

brzmieniem a wyrażaniem

• ocenia akcentowanie

zdań, brzmienie i natężenie

głosu lektora wybranej

przez siebie stacji radiowej

• interpretuje głosowo

wiersz Hanny Łochockiej

„Ptasi spór”

67.

Radio gra...

i mówi

• sporządza listę skojarzeń

ze słowem radio

• wyjaśnia, na czym polega

specyfika przekazu

radiowego

• określa, co oznacza

wyrażenie słuch radiowca

• odpowiada, jakich

audycji oczekuje od

rozgłośni radiowych

• podaje różnice między

językiem pisanym

a mówionym

• pisze zapowiedź

ulubionej lub wymyślonej

audycji radiowej

• przygotowuje w grupie

scenariusze krótkich

audycji radiowych

poświęconych atrakcjom

regionu

• opracowuje program

• tłumaczy, czym jest język

radiowy i zapisuje jego

cechy

• pisze zapowiedź ulubionej

lub wymyślonej audycji

radiowej, dbając o

poprawność językową

i stylistyczną

• opracowuje program

radiowy na cały dzień

z uwzględnieniem

zróżnicowanej tematyki

i muzyki

• określa, które z zawodów

związanych z radiem

uważa za najciekawsze

i uzasadnia swoją

odpowiedź

• przygotowuje audycję

z efektami dźwiękowymi

i podkładem muzycznym

radiowy na cały dzień

68.

Dziecięca fascynacja

radiową

rzeczywistością

• określa, z czyjego punktu

widzenia prowadzona jest

narracja

• wypowiada się

o narratorze na podstawie

tekstu

• wyjaśnia, jakich

informacji dostarczało

chłopcu radio

• wypisuje z tekstu zwroty

nazywające czynność

słuchania

• opowiada o swoim

ulubionym zajęciu

z dzieciństwa

• odszukuje w tekście

wskazówki pozwalające

ustalić czas wydarzeń

• opowiada o przemianie

usposobienia bohatera

• omawia relacje łączące

narratora ze światem

radiowym i realnym

• barwnie opowiada o swoim

ulubionym zajęciu

z dzieciństwa

• wyjaśnia, co wpłynęło na

przemianę usposobienia

bohatera

• ocenia audycje słuchane

przez chłopca

• ocenia relacje łączące

narratora ze światem

radiowym i realnym

• tłumaczy, w jaki sposób

dziecięce upodobanie do

słuchowisk radiowych

wpłynęło na dorosłe życie

bohatera

• odpowiada, jaki stosunek

do młodzieży ujawnia

narrator

• wypowiada się na temat

propozycji programowych

wybranych stacji

69.

Pamiątki

romantyzmu –

powtórzenie

wiadomości

• opisuje pogański obrzęd

dziadów

• wymienia wynalazki

z epoki romantyzmu

• charakteryzuje

poszczególne wynalazki

• omawia, w jaki sposób

dzisiaj podtrzymuje się

tradycję napoleońską

w Polsce

• porównuje dziady

z Zaduszkami i obchodami

Halloween

• wyjaśnia wpływ

poszczególnych

wynalazków na życie ludzi

• wyszukuje zabytki sztuki

neogotyckiej w swoim

regionie

• ocenia dorobek epoki

70. 71

Sprawdź swoją

wiedzę

i umiejętności –

praca klasowa

• podaje wydarzenia

uznawane za granice epoki

• wymienia wartości

cenione przez romantyków

• wskazuje wypowiedzenie

trafnie charakteryzujące

przeczytany fragment

• pisze wypracowanie na

jeden z podanych tematów

• udowadnia, że utwór jest

balladą

• pisze wypracowanie na

jeden z podanych tematów,

przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych oraz stosując

bogate słownictwo

72. i 73.

Wiek pary

i elektryczności –

wprowadzenie do

epoki

• wskazuje daty graniczne

pozytywizmu

• wyjaśnia, na czym polega

praca organiczna i praca

u podstaw

• wymienia nazwiska

głównych myślicieli epoki

• podaje cechy realizmu

i naturalizmu w sztuce

• tłumaczy, czym się

charakteryzuje eklektyzm

• wyjaśnia pochodzenie

terminu pozytywizm

• krótko charakteryzuje

poglądy głównych filozofów

epoki

• podaje wydarzenia łączące

się z datami granicznymi

pozytywizmu

• wyjaśnia, czym jest

scjentyzm i teoria ewolucji

• wskazuje na przykładach

dzieł elementy realistyczne

i naturalistyczne

• omawia istotę

światopoglądu

pozytywistycznego

• charakteryzuje

architekturę inżynieryjną

74.

Czy zawsze należy

mówić prawdę?

• określa tematykę utworu

• wyjaśnia, czym jest

punkt kulminacyjny

• podaje cechy noweli

• wymienia tytuły dzieł

Bolesława Prusa

• charakteryzuje postacie

małżonków z tekstu

• krótko omawia postać

Bolesława Prusa

• w określonej liczbie zdań

streszcza przebieg wydarzeń

• samodzielnie redaguje

notatkę na temat

warunków i poziomu życia

ludzi w drugiej połowie

• opowiada w pierwszej

osobie o przeżyciach

bohatera, przestrzegając

norm kompozycyjnych

• opowiada w pierwszej

osobie o przeżyciach

bohatera

• nazywa typy narracji

zastosowanych w utworze

• układa plan wydarzeń

przedstawionych we

fragmencie noweli

• przy pomocy nauczyciela

redaguje notatkę na temat

warunków i poziomu życia

ludzi w drugiej połowie

XIX w.

ukazanych w tekście

• wyjaśnia symbolikę

tytułowej kamizelki

• ocenia postawę małżonków

i wypowiada się na

wskazany temat

• omawia funkcje każdego

z typów narracji

• wskazuje w utworze punkt

kulminacyjny

• udowadnia, że

„Kamizelka” jest nowelą

XIX w.

• pisze wypracowanie na

wskazany temat

z dbałością o poprawność

językową i kompozycyjną

i językowych oraz stosując

bogate słownictwo

75. i 76.

Rozprawiamy o

rozprawce

• wymienia elementy

budowy rozprawki z tezą

i hipotezą

• w parach ćwiczy

argumentowanie

i kontrargumentowanie na

zadany temat

• zapisuje po jednym

argumencie

uzasadniającym słuszność

tezy zawartej w każdym

z przysłów

• podaje zalety oraz wady

afrykańskiej tradycji

rodzinnej

• podkreśla w podanych

wstępach rozprawek tezę

lub hipotezę i dopisuje po

jednym argumencie

• zapisuje przy tematach

rozprawek tezę lub

hipotezę oraz po trzy

argumenty

• przedstawia cztery

argumenty uzasadniające

słuszność podanej tezy

i formułuje ogólny

wniosek

• odszukuje w internecie

trzy przysłowia, cytaty lub

aforyzmy potwierdzające

wskazaną tezę

• szczegółowo omawia

schemat kompozycyjny

rozprawki z tezą i hipotezą

• sporządza plan rozprawki

na wskazany temat

• pisze rozprawkę na jeden

z podanych tematów,

korzystając ze wskazówek

w tabelach oraz

przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych

77.

Wódz czy

cyrkowiec? –

o bohaterze noweli

„Sachem” Henryka

Sienkiewicza

• streszcza dzieje miasta

Antylopa

• przytacza nazwy oraz

określenia wywodzące się

z kultury Indian i białych

osadników

• opowiada, kim był

sachem i jak znalazł się

wśród cyrkowców

• określa cechy charakteru

• redaguje krótką notatkę

dotyczącą rdzennych

mieszkańców Ameryki

Północnej

• ocenia relacje między

mieszkańcami Chiavatty

a Niemcami

• nazywa uczucia, których

doznawała publiczność

podczas spektaklu

• streszcza dzieje miasta

Antylopa, dbając o

poprawność gramatyczną,

ortograficzną oraz

interpunkcyjną

• tłumaczy, w jaki sposób

dyrektor cyrku wpływał na

emocje widzów

• określa cel użycia określeń

z kultury Indian w utworze

• przygotowuje referat na

temat rdzennych

mieszkańców Ameryki

Północnej

• tłumaczy sens ironii

zawartej w tekście

• odpowiada, jakie

przesłanie mogli odnaleźć

w noweli czytelnicy epoki

pozytywizmu

• wyjaśnia

w kilkuzdaniowej

wypowiedzi, jakie

znaczenie ma świadomość

własnych korzeni

i znajomość historii narodu

bohatera • wskazuje fragment

utworu zawierający ironię

• omawia środki budujące

napięcie i dynamikę w

utworze

• wyraża swoją opinię na

temat zakończenia utworu

• szczegółowo opisuje

wodza

78.

Najważniejsze –

mieć argument!

• określa rodzaje

argumentów

• gromadzi argumenty za

rozpoczęciem treningów

i przeciw trenowaniu

• bierze udział

w gromadzeniu

argumentów na wskazane

tematy

• zapisuje argumenty

w kolejności od

najważniejszego do

najmniej znaczącego

• przyporządkowuje

każdemu zagadnieniu po

dwa przysłowia, które

mogą być wykorzystane

jako argumenty

• analizuje argumenty

używane przez bohaterkę

komiksu

• charakteryzuje rodzaje

argumentów

• ocenia, które ze

zgromadzonych argumentów

są bardziej przekonujące

• gromadzi i opracowuje

argumenty na wskazane

tematy

• odpowiada, na czym

polegały błędy

w podanych przykładach

argumentacji

79.

Poezja w czasach

niepoetyckich

• określa nastrój panujący

w wierszu

• odpowiada na pytania

dotyczące utworu

• pisze notatkę na temat

motywów marności

i przemijania w literaturze

średniowiecznej

i barokowej

• tłumaczy, czym jest sonet

• wypisuje z utworu

przykłady wskazanych

środków stylistycznych

• recytuje utwór

• krótko omawia postać

Adama Asnyka

• udowadnia, że utwór jest

sonetem

• recytuje utwór z dbałością

o poprawną dykcję

i intonację

• wyjaśnia cel

zastosowania w utworze

podanych środków

stylistycznych

• porównuje sposób

postrzegania życia

w utworze Adama Asnyka

z ujęciem tego tematu w

poezji barokowej

• tworzy pracę plastyczną

wyrażającą odczucia

wywołane lekturą utworu

80.

Obserwacja

społeczeństwa

w humorystycznej

formie

• określa wybrane

elementy świata

przedstawionego

• wyróżnia w tekście

fragmenty związane

z przebiegiem zdarzeń

• wskazuje w utworze

elementy humorystyczne

• podaje tytuły utworów

Antoniego Czechowa

• nadaje tytuły każdej

z wyróżnionych części

• wyjaśnia, czym jest

absurd

• wymienia cechy

charakteru głównego

bohatera

• krótko omawia postać

Antoniego Czechowa

• zaznacza elementy

charakterystyczne dla

opowiadania

• tłumaczy, w jaki sposób

narasta napięcie w utworze

• wskazuje źródła absurdu

w opowiadaniu

• określa, jakie prawdy

życiowe przekazuje

czytelnikom tekst

Antoniego Czechowa

• ocenia postawę życiową

Czerwiakowa

• opowiada o relacjach

w społeczeństwie

ukazanym w tekście

81. • opowiada, jakie • określa, czy dzieła są • określa perspektywę • opowiada, kim mogą być • wskazuje elementy, które

Codzienność oczyma

malarzy

czynności wykonują

kobiety na każdym z dzieł

• określa, co wyrażają

sylwetki postaci

• opisuje kolorystykę

obrazów

dynamiczne czy statyczne

• wyjaśnia, czym jest

karykatura

• wskazuje w dziele Dudy-

Gracza elementy, które

nawiązują do XIX-

wiecznego płótna

• określa nastrój, jaki

wywołują obie prace

• przy pomocy nauczyciela

sporządza notatkę

biograficzną dotyczącą

Jerzego Dudy-Gracza

zastosowaną przez artystów

• samodzielnie sporządza

notatkę biograficzną

dotyczącą Jerzego Dudy-

Gracza

postacie z płócien

• omawia kompozycję

obrazów

pozwalają określić czas

powstania dzieł

• tłumaczy, na czym

polega karykaturalność

postaci na obrazie Jerzego

Dudy-Gracza

82.

Tworzymy wykres

zdania

• uzupełnia przerysowane

wykresy nazwami

poszczególnych części

zdania oraz pytaniami

o nie

• tworzy dwa zdania

z podanych wyrazów

i rysuje ich wykresy

• sporządza wykresy zdań

opisujących zamieszczony

obraz

• odszukuje w podanych

zdaniach podmiot

i orzeczenie oraz

określenia i uzupełnia

podane wykresy

odpowiednimi częściami

zdania

• podkreśla w podanych

wypowiedzeniach

równorzędne części zdania

i oddziela je od siebie

przecinkami

• układa zdania do

zamieszczonych wykresów

• zaznacza w podanych

zdaniach grupę podmiotu

i orzeczenia, rysuje ich

wykresy i nazywa

poszczególne części zdań

• trafnie wskazuje zdanie,

w którym brakowało

trzech przecinków, i rysuje

jego wykres

• uzupełnia podane zdania

pojedyncze nierozwinięte

co najmniej czterema

określeniami, tak aby

powstały zdania

pojedyncze rozwinięte,

i rysuje wykresy

powstałych wypowiedzeń

83.

Jak okazywać

uczucia?

• gromadzi informacje

o osobie mówiącej

• wymienia okoliczności

towarzyszące okazywaniu

uczuć przez człowieka

z drugiej połowy XX w.

• gromadzi argumenty na

wskazany temat

• omawia rozterki

własnego pokolenia

• wyjaśnia, na czym polega

słabość ludzi ukazanych w

utworze

• wyraża swoje zdanie na

temat wizerunku

współczesnych ludzi

zawartego w wierszu

• opisuje dzieło

Konstantego Laszczki

• pisze wypracowanie

zatytułowane: My

z początku XXI wieku

• pisze notatkę na temat

problemów ludzi

pozytywizmu

• krótko omawia postać

Małgorzaty Hillar

• opisuje dzieło Konstantego

Laszczki i wypowiada się na

wskazany temat

• uzasadnia swoje zdanie

na temat wizerunku

współczesnych ludzi

ukazanego w wierszu,

podając argumenty

i przykłady z życia

• pisze wypracowanie

zatytułowane: My

z początku XXI wieku,

przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych oraz stosując

bogate słownictwo

84.

Niewola w

sztucznym mrowisku

• określa tematykę

przeczytanego fragmentu

noweli i nadaje mu własny

tytuł

• określa granice

pomagania innym

• odpowiada, do czego

można przyrównać

społeczność mrówek

• rozważa pozytywne

i negatywne strony

trzymania w domu

zwierząt

• wyjaśnia, czego alegorią

może być sztuczne

mrowisko

• wypowiada się na temat

spostrzeżeń ojca

• przygotowuje prezentację

multimedialną na podany

temat

• krótko omawia postać

Kornela Filipowicza

• wyjaśnia podobieństwa

między mrówkami a ludźmi

• omawia wpływ postawy

ojca na rozumowanie

chłopca

• ocenia próby stworzenia

sztucznego mrowiska

i uzasadnia swoje zdanie

• wyjaśnia cel

zastosowania w tekście

szczegółowych opisów

• porównuje narrację

w przeczytanym utworze

i w poznanej noweli

pozytywistycznej

• przygotowuje prezentację

multimedialną na

wskazany temat,

zawierającą odpowiedzi na

wszystkie podane pytania

• odpowiada, czego

alegorią może być

sztuczne mrowisko,

odwołując się do sytuacji

Polaków w XIX w.

i w czasach komunizmu

85.

Bezinteresowna

miłość wiedzy

• określa, co było

najważniejszym celem

życiowym głównego

bohatera utworu

• zapisuje w punktach

przebieg kariery naukowca

• korzystając ze słowników

wyjaśnia znaczenie

podanych wyrazów

• opowiada, w jaki sposób

Wiktor realizował swój cel

• podaje znaczenie

wskazanych słów

• tłumaczy, jakie

spostrzeżenie było punktem

zwrotnym w pracy bohatera

• wyjaśnia znaczenie

podanych zwrotów

• tłumaczy znaczenie

podanego przysłowia

• wskazuje fragmenty,

w których ujawnia się

stosunek narratora do

bohatera

• podaje propozycje

odpowiedzi na pytania

postawione na końcu

tekstu Czesława Miłosza

• charakteryzuje styl

prowadzenia narracji

• wyjaśnia, w jaki sposób

utwór nawiązuje do

pozytywistycznych

ideałów

86. i 87.

O rodzajach

i wykresach zdań

złożonych

współrzędnie

• wymienia rodzaje zdań

złożonych współrzędnie

• dokańcza zdania tworząc

wypowiedzenia złożone

• wskazuje zdania złożone

współrzędnie i podkreśla

w nich spójniki

• zaznacza zdanie złożone

współrzędnie

bezspójnikowe

• nazywa otrzymane

wypowiedzenia złożone

współrzędnie

• odpowiada, jak

zastosowane spójniki

wpływają na treść

utworzonych zdań

• uzupełnia zdania tak, by

powstał tekst,

wykorzystując podane

spójniki

• określa, jakiego typu

zdaniami złożonymi są

podane sentencje,

z uwzględnieniem sposobu

połączenia zdań

składowych

• omawia rodzaje zdań

złożonych współrzędnie

• wymienia spójniki, przed

którymi stawiamy przecinki,

oraz te, przed którymi nie

jest to konieczne

• odszukuje w tekście zdania

złożone współrzędnie,

określa ich typ i rysuje

wykresy

• tworzy wypowiedzenia

złożone współrzędnie,

nazywa ich typ i rysuje

odpowiednie wykresy

• uzupełnia zdania

spójnikami oraz

przecinkami tak, aby

powstały zdania złożone

współrzędnie

odpowiadające wykresom

oraz podaje nazwy

otrzymanych zdań

88. • wymienia wyrzeczenia, • opisuje wynalazek, który • krótko omawia postać • ocenia postawę młodego

Wynalazki, które

zmieniają świat

i ludzi

których wymaga od

naukowców praca

badawcza

• spośród podanych

określeń wybiera te, które

charakteryzują Grega

Morgensterna

przydałby się komuś

bliskiemu

• określa, co motywowało

do pracy poszczególnych

bohaterów

• uczestniczy w dyskusji

na temat kradzieży

intelektualnej

Ericha Segala

• wyjaśnia znaczenie

frazeologizmu złote runo

i wyjaśnia cel jego użycia

w tekście

• aktywnie uczestniczy

w dyskusji na temat

kradzieży intelektualnej

naukowca

• podaje zagrożenia

wynikające z postawy

Sandy’ego

89. i 90.

Zdania złożone

podrzędnie

• wymienia rodzaje zdań

złożonych podrzędnie

• określa, na jakie pytania

odpowiadają dopisane

wypowiedzenia i nazywa

je

• wybiera zdania złożone

podrzędnie dopełnieniowe

• uzupełnia brakującymi

przecinkami

wypowiedzenia i rysuje ich

wykresy

• nazywa typy podanych

zdań i rysuje ich wykresy

• przeredagowuje zdania,

aby uniknąć konstrukcji

z zaimkiem który

• uzupełnia wypowiedzi

postaci zaimkami który lub

jaki w odpowiednich

formach

• odszukuje w słowniku

ortograficznym zasady

stawiania przecinka

w podanych połączeniach

wyrazowych i układa po

jednym zdaniu z każdym

z tych połączeń

• charakteryzuje

poszczególne rodzaje zdań

złożonych podrzędnie

• omawia zasady

interpunkcyjne w zdaniach

złożonych podrzędnie

• układa zdania

odpowiadające podanym

wykresom i określa ich typ

• tworzy właściwe wersje

przysłów, określa typy

powstałych wypowiedzeń

i rysuje ich wykresy

• układa zdania złożone

podrzędnie okolicznikowe

związane

z zamieszczonymi

fotografiami, rysuje ich

wykresy i nazywa typ

• przekształca pary zdań

pojedynczych w zdania

złożone podrzędnie

okolicznikowe, zgodnie

z informacjami podanymi

w nawiasach, dopisując

odpowiednie spójniki lub

zaimki i wstawiając

przecinki

91.

Czerpać z pracy

satysfakcję...

• tłumaczy, czym jest

autobiografia

• odszukuje w tekście

elementy

charakterystyczne dla

autobiografii

• wypisuje sukcesy

osiągnięte przez narratora

• wymienia zawody, które

wykonuje się z powołania

• wyjaśnia, w jaki sposób

ksiądz traktował nauczanie

• odpowiada, co Jan

Twardowski zawdzięcza

swoim uczniom

• bierze udział w konkursie

dotyczącym znajomości

cytatów i powiedzeń

związanych z pracą

• określa, na czym polegała

wyjątkowość pracy

z dziećmi

• odpowiada, który moment

w pracy była dla narratora

szczególnie ważny

• wyjaśnia, jaką zasadę

wychowania dzieci

zaczerpnął Jan

Twardowski od Janusza

Korczaka

• organizuje konkurs

dotyczący znajomości

cytatów i powiedzeń

związanych z pracą

92.

Praca jako przymus

• omawia podejście

chłopca do pracy w sklepie

• zapisuje argumenty

każdej ze stron w sporze

• opowiada o swoich

domowych obowiązkach

• przedstawia sytuację

ukazaną w tekście

• wskazuje, czym różni się

ukazana w tekście sytuacja

opowiedziana z punktu

widzenia Bartka i jego

• ocenia postępowanie

chłopca

• wygłasza własną opinię

o sporze w sprawie

o kieszonkowe

z punktu widzenia

bohatera oraz jego

rodziców

• wymienia korzyści

i zagrożenia wynikające

z podanej reguły

• przedstawia własne

stanowisko we wskazanej

sprawie

• pisze notatkę zawierającą

przemyślenia na podany

temat

rodziców

• pisze notatkę zawierającą

przemyślenia na podany

temat, dbając o poprawność

językową

kieszonkowego

• na podstawie tekstu

wnioskuje na temat

rodziny chłopca

i panujących w niej relacji

93. i 94.

Młodzi na rynku

pracy

• na podstawie

przeczytanego fragmentu

charakteryzuje generację Y

• wymienia nazwy pokoleń

omawianych w tekście

i określa daty urodzenia

osób do nich należących

• wyjaśnia na podstawie

tekstu, kim są prekariusze

• tłumaczy, czym jest tzw.

umowa śmieciowa

• charakteryzuje profesje,

które uważa za pasjonujące

• przytacza wnioski na

temat młodych ludzi,

znajdujące się w raporcie

„Młodzież 2011”

• opowiada o prognozach

na przyszłość rynku pracy

zawartych w tekście

• bierze udział w dyskusji

na temat przyszłości

zawodowej swojego

pokolenia

• opowiada o prekariuszach

• opisuje zawodowe

doświadczenia oraz

oczekiwania bohaterek

artykułu i określa, która

postawa jest mu bliższa

• bierze udział w dyskusji na

temat przyszłości

zawodowej swojego

pokolenia, podając trafne

argumenty

• odszukuje w dostępnych

źródłach informacje na

temat generacji Y

• ocenia praktykę

oferowania młodym

ludziom tzw. umów

śmieciowych

• na podstawie różnych

źródeł wyjaśnia znaczenie

nazw zawodów

i stanowisk, o których jest

mowa w artykule

95.

Pomiędzy pracą

a rodziną – co

wybrać?

• streszcza zdarzenia

z tekstu

• odpowiada, czym

zajmowali się zawodowo

rodzice Alicji

• zapisuje w zeszycie co

najmniej pięć cech Alicji

• pisze notatkę

o twórczości Astrid

Lindgren

• omawia związek

pomiędzy stylem pracy

mamy a jej kłótnią z Alicją

• opracowuje plan dnia

uwzględniający czas na

pracę zawodową i życie

rodzinne

• charakteryzuje ukazane

w tekście relacje panujące

między matką a córką

• wypowiada się na temat

znaczenia pracy dla mamy

Alicji

• opracowuje plan dnia

uwzględniający czas na

pracę zawodową i życie

rodzinne, z dbałością

o poprawność językową

• opowiada, o jakich

aspektach negatywnego

i pozytywnego wpływu

pracy na życie prywatne

jest mowa w tekście

• rozważa, czy praca może

być ucieczką od

codziennego życia

96.

Odkrywamy

tajemnice telewizji

• odpowiada, jakie środki

komunikacji przyczyniają

się do postrzegania świata

• wymienia wydarzenia

przełomowe dla rozwoju

telewizji

• wyjaśnia stwierdzenie, że

świat jest globalną wioską

• ocenia, która telewizja –

publiczna czy komercyjna

– ma ciekawszą ofertę

• prezentuje na forum

klasy swój ulubiony

program telewizyjny,

jako globalnej wioski

• podaje różnice między

telewizją publiczną

i komercyjną

• opowiada o początkach

telewizji

• prezentuje na forum

klasy swój ulubiony

program telewizyjny

programową

dbając o poprawność

językową

97.

W jaki sposób

telewizja wpływa na

odbiorców?

• podaje opinię autora

artykułu na temat

oddziaływania telewizji

• wyjaśnia, jaki jest

podstawowy cel stacji

telewizyjnych

• znajduje w tekście

informacje o dobrych

stronach telewizji

• przytacza ze słownika

definicję pojęcia

demokracja

• dzieli się spostrzeżeniami

na temat roli telewizji

w kształtowaniu człowieka

• gromadzi argumenty

dotyczące wpływu

telewizji na edukację

• analizuje czas

poświęcany na oglądanie

telewizji

• porównuje definicję

demokracji z opiniami

rozmówców na ten temat

• tłumaczy, jak rozumie

demokrację autor tekstu,

a jak – dyrektor stacji

telewizyjnej

• przedstawia własne

przemyślenia dotyczące

zalet telewizji opisanych

w tekście

• charakteryzuje

wyobrażenie o kulturze

prezentowane w tekście

• formułuje kilka

interesujących zagadnień,

którym można by

poświęcić cykl programów

telewizyjnych

98. i 99.

Rozpoznajemy

wypowiedzenia

z imiesłowowym

równoważnikiem

zdania

• przekształca

imiesłowowe

równoważniki zdań

w zdania podrzędne

okolicznikowe i nazywa

rodzaj każdego

z utworzonych

wypowiedzeń

• przeredagowuje zdania

podrzędne na imiesłowowe

równoważniki zdań

• przyporządkowuje każdej

ilustracji po dwa

wypowiedzenia

pojedyncze

• przepisuje tekst,

uzupełniając go

brakującymi przecinkami

• rysuje wykres ostatniego

zdania artykułu

• dokańcza zdania

związane z treścią

artykułu, stosując

poprawną interpunkcję

• układa cztery

wypowiedzenia

z imiesłowowymi

równoważnikami zdania,

używając podanych

wyrazów i związków

frazeologicznych oraz

wstawiając przecinki

• wyjaśnia, o czym należy

pamiętać, tworząc

wypowiedzenia

z imiesłowowym

równoważnikiem zdania

• podaje zasady użycia

przecinka w zdaniach

z imiesłowowym

równoważnikiem zdania

• przekształca pary zdań

w wypowiedzenia złożone

z imiesłowowym

równoważnikiem zdania

w przypadkach, kiedy jest to

możliwe

• podkreśla wypowiedzenia

z imiesłowowym

równoważnikiem zdania

i przekształca je na zdania

złożone podrzędnie lub

współrzędnie

• odpowiada, w jakiej

odmianie języka i którym

stylu stosuje się

imiesłowowe

równoważniki zdań

• wyjaśnia, kiedy nie

można przeredagowywać

zdań pojedynczych

w wypowiedzenia złożone

z imiesłowowym

równoważnikiem zdania

• przekształca zdania

pojedyncze na

wypowiedzenia złożone

z imiesłowowym

równoważnikiem zdania,

tak aby odpowiadały one

wykresom

100. • korzystając ze słownika • podczas dyskusji • wymienia sfery życia, • wskazuje w obejrzanym • przeprowadza ankietę

Za co lubimy

telewizję?

języka polskiego, wyjaśnia

znaczenie słowa rytuał

• wymienia elementy

teleturniejów, które

kojarzą się z rytuałami

• formułuje dwa

argumenty na wskazany

temat

przedstawia swoją opinię

o roli seriali telewizyjnych

którym towarzyszą rytuały

• tłumaczy, dlaczego seriale

można nazwać filmową

mową codzienną

• wyjaśnia, co sprawia, że

ludzie czerpią radość

z oglądania seriali czy

teleturniejów

• formułuje cztery

argumenty na podany temat

programie rozrywkowym

stałe zachowania

uznawane za rytuały

dotyczącą seriali

telewizyjnych

i przedstawia jej wyniki

w formie diagramu

101.

Po co klaszczemy?

• wskazuje w tekście

wiadomości o narratorze

i jego misji

• wymienia zwyczaje

Bongów

• określa, czym

charakteryzują się

widowiska telewizyjne

w krainie opisanej przez

narratora

• opowiada, jak

prezenterzy nawiązują

kontakt z publicznością

• przedstawia w punktach

historię oklasków

w kulturze mieszkańców

Ziemi Nieznanej i Wysp

Szczęśliwych

• odpowiada na pytania

dotyczące reklam

• opisuje charakter tekstu

• określa stosunek narratora

do opisywanej cywilizacji

• wyjaśnia związek między

kulturą ukazaną w tekście

a rzeczywistością, w której

żyjemy

• odpowiada, czego

metaforą może być świat

przedstawiony we

fragmencie

• ocenia sposób bycia

prezenterów opisany

w tekście

• ocenia wybraną przez

siebie reklamę według

podanych kryteriów

102.

Dziedzictwo

pozytywizmu –

powtórzenie

wiadomości

• wymienia wynalazki

pozytywizmu

• określa, czego dotyczy

teoria ewolucji Darwina

• wyjaśnia, jakie znaczenie

miało skonstruowanie

wahadła przez Léona

Foucaulta

• przedstawia, co

współczesna medycyna

zawdzięcza odkryciom

z XIX w.

• omawia dziedzictwo epoki

• wyjaśnia, w jaki sposób

wynalazki pozytywizmu

przyczyniły się do rozwoju

cywilizacji

• wskazuje zabytki

eklektyzmu w swoim

regionie

103. i 104.

Sprawdź swoją

wiedzę

i umiejętności –

praca klasowa

• ustala adresata wiersza

• określa zadania

wyznaczone adresatom

przez podmiot literacki

• charakteryzuje epokę

uzupełniając zdania

• wskazuje wartość

najbardziej cenioną przez

pozytywistów

• wymienia nazwiska

dwóch filozofów, którzy

mieli największy wpływ na

światopogląd epoki

• wyjaśnia, czym różni się

opowiadanie od noweli

• redaguje wypracowanie

na jeden z podanych

tematów

• określa, do jakich haseł

pozytywistycznych odnoszą

się słowa wiersza

• omawia główne założenia

pracy organicznej i pracy

u podstaw

• udowadnia, że utwór

Henryka Sienkiewicza to

powieść historyczna

• wskazuje w utworze

elementy typowe dla epoki

oraz te, które nie były dla

niej charakterystyczne

• redaguje wypracowanie

na jeden z podanych

tematów, przestrzegając

norm kompozycyjnych

i językowych oraz stosując

bogate słownictwo

105. i 106.

Wprowadzenie do

• ustala daty graniczne

Młodej Polski

• wymienia nazwiska

największych myślicieli

• omawia poglądy

największych myślicieli

• charakteryzuje

modernistyczne

• wymienia nazwiska

reprezentantów

epoki Młodej Polski • podaje różne nazwy

epoki

modernizmu

• wymienia cechy

impresjonizmu,

symbolizmu i secesji

• podaje nazwisko

polskiego reprezentanta

modernistycznych nurtów

sztuki

modernizmu

• tłumaczy, w jaki sposób

filozofia odnosi się do

pesymizmu epoki

• podaje wydarzenia

związane z granicami epoki

• wyjaśnia przyczynę

istnienia różnych nazw

epoki i wyjaśnia je

społeczeństwo

• wskazuje elementy

impresjonizmu,

symbolizmu i secesji

w podanych dziełach

malarskich

modernistycznych nurtów

sztuki w Polsce i na

świecie

107. i 108.

Sprawdź swoją

wiedzę

i umiejętności –

praca klasowa

• określa rodzaje

argumentów w podanych

zdaniach

• uzupełnia podane

wypowiedzenia

brakującymi przecinkami

i podkreśla zdanie

z imiesłowowym

równoważnikiem zdania

• uzupełnia tekst tak, aby

powstały zdania złożone

współrzędnie, nazywa

rodzaj każdego

z wypowiedzeń i rysuje

jego wykres

• pisze rozprawkę na jeden

z zamieszczonych tematów

• rozwija podane zdania

pojedyncze nierozwinięte

w zdania pojedyncze

rozwinięte i rysuje wykresy

powstałych wypowiedzeń

• dokańcza wypowiedzenia

zgodnie z informacjami

podanymi w nawiasach,

stosując poprawną

interpunkcję, i rysuje

wykresy powstałych zdań

• układa z każdym

z frazeologizmów

wskazany rodzaj

wypowiedzenia

i sporządza wykresy zdań

• pisze rozprawkę na jeden

z zamieszczonych

tematów, przestrzegając

norm językowych,

kompozycyjnych

i stylistycznych

109.

Niezwykła lekcja

polskiego

• opowiada o sytuacji

przedstawionej we

fragmencie powieści

• wyjaśnia, czego obawiał

się nauczyciel podczas

recytacji wiersza Adama

Mickiewicza

• nazywa uczucia uczniów

i nauczyciela w trakcie

wygłaszania „Reduty

Ordona”

• opisuje krótko własne

wrażenia po lekturze

„Reduty Ordona” Adama

Mickiewicza

• wymienia tytuły utworów

Stefana Żeromskiego

• korzystając ze źródeł

wskazanych przez

nauczyciela, redaguje

notatkę dotyczącą

przebiegu rusyfikacji na

ziemiach polskich

• przeprowadza wśród

rodziców i rówieśników

ankietę na temat

patriotyzmu

• krótko omawia postać

Stefana Żeromskiego

• ocenia zachowanie Zygiera

• wyjaśnia, dlaczego

Borowicz przysłuchiwał się

recytacji ze wstrętem i

złością

• odpowiada, z jakiego

powodu Stefan Żeromski

przytoczył w „Syzyfowych

pracach” obszerne

fragmenty „Reduty

Ordona”

• na podstawie

samodzielnie odszukanych

źródeł redaguje notatkę

dotyczącą przebiegu

rusyfikacji na ziemiach

polskich

• samodzielnie analizuje

wyniki ankiety na temat

patriotyzmu

110.

Prześnić życie...

• odpowiada, jaka wizja

życia, losu, snu i śmierci

wyłania się z utworu

• wymienia zajęcia będące

sposobem na oderwanie się

od rutyny i odzyskanie

• krótko omawia postać

Kazimierza Przerwy-

Tetmajera

• określa, do jakiego

kierunku

dziewiętnastowiecznej

• odpowiada, kim jest

postać ukazana przez

Edwarda Okunia i w jaki

• opisuje atmosferę

panującą w utworze

• odpowiada, do kogo

zwraca się osoba mówiąca

w wierszu

• określa, o co prosi

podmiot literacki

radości życia

• tworzy notatkę i mapę

myśli na temat hasła sen na

podstawie „Słownika

symboli” Władysława

Kopalińskiego

• charakteryzuje postawę

życiową podmiotu

literackiego

• wyjaśnia, jak rozumie

znaczenie podanych

cytatów

• opisuje dzieło Edwarda

Okunia

• redaguje pisemną

wypowiedź na wskazany

temat

• cytuje bezpośrednie zwroty

do adresata i podaje nazwę

tego środka stylistycznego

• omawia związki utworu

z dekadentyzmem

i symbolizmem

filozofii nawiązuje

zacytowany fragment

• redaguje pisemną

wypowiedź na wskazany

temat, dbając

o poprawność językową,

kompozycyjną

i stylistyczną

sposób dzieło współgra

z utworem Tetmajera

111.

Znaleźć ukojenie

w kontemplacji

przyrody

• opisuje świat

przedstawiony w utworze

• opowiada o nastroju

osoby mówiącej w wierszu

• omawia, na jakie zmysły

oddziałuje utwór

• tłumaczy, czym jest

synestezja

• opisuje, w jaki sposób

poeta ukazał ciszę

• zapisuje przykłady

dźwięków, barw, odczuć

oraz sytuacji, które kojarzą

mu się z pejzażami

tatrzańskimi

• wypisuje z utworu

wskazane sformułowania

• wyjaśnia, jak rozumie

dwa ostatnie wersy utworu

• opisuje obraz Aleksandra

Kotsisa

• tworzy w dowolnej

technice pracę plastyczną

na podstawie wiersza

• krótko omawia postać Jana

Kasprowicza

• opowiada o zależnościach

między nastrojem osoby

mówiącej w utworze

a przyrodą i porą dnia

• udowadnia, że wiersz

zawiera synestezję

• odpowiada, jaki efekt

poeta uzyskał dzięki

personifikacji

• opisuje obraz Aleksandra

Kotsisa z uwzględnieniem

środków malarskich

i określa, które dzieło –

literackie czy plastyczne –

wywiera na nim większe

wrażenie

112. i 113.

Dziennikarskim

okiem – jak

zredagować wywiad

• wymienia główne

elementy wywiadu

• układa pytania, na które

odpowiedziami będą

podane stwierdzenia

• bierze udział

w gromadzeniu informacji

do przeprowadzenia

• układa we właściwej

kolejności odpowiedzi

udzielone przez Harrisona

Forda

• odszukuje w prasie lub

internecie wywiad ze

sławną osobą i określa

intencję dziennikarza

• charakteryzuje

poszczególne elementy

wywiadu

• gromadzi informacje do

przeprowadzenia wywiadu

ze znaną osobą i formułuje

na ich podstawie pytania

oraz możliwe odpowiedzi

• przekształca podane

zdania z mówionej

odmiany języka na

odmianę pisaną, usuwając

zbędne wtrącenia

i powtórzenia oraz

zastępując sformułowania

potoczne ich

• redaguje i tytułuje

wywiad z wybranym

bohaterem literackim,

z uwzględnieniem cech

charakteru, przeżyć tej

postaci i treści utworu,

w którym ona występuje

wywiadu ze znaną osobą

• odpowiada na pytania

dotyczące wybranego

wywiadu

danej postaci

• samodzielnie analizuje

wybrany wywiad z prasy lub

internetu

odpowiednikami z języka

ogólnego

114.

Z wizytą w domu

Dulskich

• wyjaśnia termin filister

• opowiada o atmosferze

panującej w domu

Dulskich

• przedstawia, w jaki

sposób główna bohaterka

odnosi się do członków

rodziny

• na podstawie słownika

języka polskiego tłumaczy,

czym jest dulszczyzna

• wymienia ludzkie wady

ukazane w tekście

• tłumaczy, czym jest

komizm słowny

i sytuacyjny

• redaguje notatkę

dotyczącą wymowy

przeczytanego utworu

• pisze rozprawkę na temat

współczesnych przejawów

dulszczyzny

• krótko omawia postać

Gabrieli Zapolskiej

• komentuje scenę, w której

Dulski zamiast na spacery

chodzi po pokoju

• redaguje notatkę dotyczącą

wymowy przeczytanego

tekstu, dbając o poprawność

językową, ortograficzną

i interpunkcyjną

• wskazuje fragmenty

będące przykładami

komizmu słownego

i sytuacyjnego i uzasadnia

swoje wybory

• pisze rozprawkę na temat

współczesnych przejawów

dulszczyzny,

przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych oraz stosując

bogate słownictwo

115.

Różne rodzaje

dyskusji

• odróżnia dialog od

monologu

• wymienia rodzaje

dyskusji

• określa, które

z przedstawionych sytuacji

są typowe dla dialogu,

które – dla monologu,

a które – dla dyskusji

• wymienia konsekwencje

niewłaściwego zachowania

uczestników dialogu

• wskazuje przyczyny

nieporozumień pomiędzy

bohaterami dramatu

• charakteryzuje rozmowę

ukazaną we fragmencie

dramatu

• przepisuje dialog do

zeszytu, stosując

odpowiedni układ

graficzny

• omawia zachowanie

uczestniczek dialogu

• bierze udział w debacie

na temat książek

elektronicznych, dbając

o przestrzeganie zasad

etykiety językowej

• wyszukuje w słowniku

języka polskiego

czasowniki i przymiotniki,

z którymi może łączyć się

rzeczownik dyskusja

• charakteryzuje rodzaje

dyskusji

• zapoznaje się z dialogiem

i ocenia zachowanie

każdego z uczestników

rozmowy

• organizuje debatę na

temat książek

elektronicznych, czuwa

nad przestrzeganiem zasad

etykiety językowej i ocenia

wyniki debaty

116.

Współczesne

• wskazuje podobieństwa

między dziełami

• określa, którą z prac

można uznać za typową

• wskazuje podobieństwa

i różnice pomiędzy dziełami

• ustala, czy forma

obrazów pozwala

• samodzielnie

szczegółowo opisuje

nawiązania do dzieł

malarzy modernizmu

• dzieli się wrażeniami

i emocjami po obejrzeniu

dzieł

• omawia kolorystykę

obrazów

scenę rodzajową

• charakteryzuje

kompozycję obu dzieł,

korzystając z podanego

słownictwa

• omawia stosunek do

tradycji prezentowany przez

René Magritte’a

• interpretuje tytuły prac

odgadnąć, które z nich jest

późniejsze

• wyjaśnia, jakie znaczenie

ma zastosowanie ciemnego

tła dla przedstawionego

w dziełach tematu

obraz, uwzględniając jego

kompozycję

117.

Echa postawy

dekadenckiej

w wierszu

współczesnego poety

• wyjaśnia, do kogo

zwraca się podmiot

literacki

• wymienia uczucia,

o których jest mowa

w tekście

• wskazuje motto utworu

• charakteryzuje osobę

mówiącą w wierszu

• podaje przykłady metafor

• wskazuje nawiązania do

młodopolskiego

pesymizmu i postawy

dekadenckiej

• bierze udział w głośnym

czytaniu i omawianiu

utworów Andrzeja Bursy

• krótko omawia postać

Andrzeja Bursy

• określa, jaką funkcję pełni

motto w wierszu

• wyjaśnia znaczenie

metafor

• omawia nawiązania do

młodopolskiego pesymizmu

i postawy dekadenckiej

• wyraża własne zdanie

o postawie osoby

mówiącej w utworze

• organizuje głośne

czytanie i omawianie

utworów Andrzeja Bursy

118.

Zachwycić się na

górskim szlaku

• odpowiada, kim jest

osoba mówiąca w utworze

• opowiada, o czym,

oprócz górskiej przyrody,

jest mowa w wierszu

• przedstawia wrażenia ze

swojej górskiej wycieczki

lub opisuje miejsce warte

zobaczenia

• określa, do jakich

elementów przyrody

odnoszą się podane

metafory

• bierze udział

w gromadzeniu materiału

na wystawę fotografii

• krótko omawia postać

Anny Zelenay

• wskazuje występujące

w utworze antonimy i

określa ich funkcję

• używa podanych metafor

do opisu obrazu Leona

Wyczółkowskiego

• omawia podobieństwa

pomiędzy utworem Anny

Zelenay a poznanym

młodopolskim wierszem

o górskiej przyrodzie

• organizuje wystawę

fotografii

119. i 120.

Tajemnice

wypowiedzenia

wielokrotnie

złożonego

• układa z podanych zdań

pojedynczych

wypowiedzenia złożone,

stosując odpowiednie

spójniki lub zaimki

• uzupełnia

wypowiedzenia

brakującymi przecinkami

• przy pomocy nauczyciela

wykonuje wykresy zdań

wielokrotnie złożonych

• dopasowuje zdania do

wykresów i umieszcza na

nich pytania

• bierze udział

w klasowym konkursie

umiejętności tworzenia

zdań wielokrotnie

złożonych

• wyjaśnia, jaką konstrukcję

nazywamy zdaniem

wielokrotnie złożonym

• podaje kolejność

sporządzania wykresu

zdania wielokrotnie

złożonego

• szczegółowo omawia

zasady interpunkcji zdań

wielokrotnie złożonych

• uzupełnia zdania

wypowiedzeniami, których

• układa zdania

odpowiadające podanym

wykresom, umieszcza na

wykresach pytania

i nazywa zdania składowe

• odszukuje w tekście

zdania wielokrotnie

złożone, rysuje ich

wykresy, a następnie

określa rodzaj

wypowiedzeń składowych

• organizuje klasowy

konkurs umiejętności

tworzenia zdań

wielokrotnie złożonych

i bierze w nim udział

rodzaj określono

w nawiasach, i rysuje

wykresy otrzymanych zdań

• samodzielnie wykonuje

wykresy zdań wielokrotnie

złożonych

121.

Jakie przesłanie

niesie utwór

Agnieszki Osieckiej

„Róbmy coś”?

• odpowiada, dlaczego

podmiot mówiący zwraca

się do adresata

w określonej formie

• odszukuje w utworze

elementy komiczne

• określa nastrój wiersza

• redaguje notatkę

o Stanisławie

Wyspiańskim

• głośno czyta tekst,

zwracając uwagę na

długość wersów i sposób

akcentowania wyrazów

• krótko omawia postać

Agnieszki Osieckiej

• wskazuje w tekście

nawiązania do nastrojowości

Młodej Polski i określa ich

funkcję

• omawia efekt wywoływany

przez elementy komiczne

• wyjaśnia, w jaki sposób

długość wersów i sposób

akcentowania wpływa na

rytm wiersza i jego nastrój

122.

Legenda

młodopolskich

artystów

• odpowiada, dlaczego

bohater tekstu został

określony jako kochanek

muz

• opowiada, jak zmieniło

się życie poety pod

wpływem choroby

• na podstawie słownika

języka polskiego wyjaśnia

różne znaczenia słowa

parnas

• określa, co jest dla

narratora pretekstem do

opowieści o Kazimierzu

Tetmajerze

• wyjaśnia, co oznacza

podany zwrot

• charakteryzuje wizerunek

twórcy wyłaniający się

z przeczytanego fragmentu

• wyjaśnia, jak rozumie

podane zdanie

• odpowiada, dlaczego

wiersze Tetmajera cieszyły

się powodzeniem wśród

kobiet

• omawia na podstawie

tekstu, jak powstała

legenda młodopolskiego

poety

• ocenia, czy Wisława

Szymborska obala mit

poety, czy go podtrzymuje

123.

Czy rozmawiamy ze

sobą językiem

seriali?

• opowiada, w jaki sposób

bohaterowie artykułu

odnoszą się do telewizji

• wskazuje wypowiedzi

aktorów dotyczące zadań

artysty

• przedstawia opinie Jana

Peszka i jego córki o roli

urody, sławy i pieniędzy

• poprawnie posługuje się

terminem nonkonformista

• wymienia programy TV

będące przykładami sztuki

i komercji

• na podstawie tekstu

wyjaśnia, czym jest sztuka

• pisze charakterystykę

człowieka userialowionego

• bierze udział w debacie

na temat roli artysty we

współczesnym świecie

• nazywa wartości, które

cenią rozmówcy

• uzasadnia, że Jana Peszka

i jego córkę można nazwać

nonkonformistami

• wyjaśnia podane

sformułowania

• wyraża własną opinię na

temat zadań artysty

• pisze charakterystykę

człowieka

userialowionego,

przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych oraz stosując

bogate słownictwo

• organizuje debatę na

temat roli artysty we

współczesnym świecie

124.

Jak unikać błędów

składniowych?

• wyjaśnia, czym jest błąd

składniowy

• zapoznaje się

• pisze sprawozdanie

z ciekawego zdarzenia

i przy pomocy nauczyciela

• wyjaśnia, jak uniknąć

popełnienia błędów

składniowych

• pisze sprawozdanie

z ciekawego zdarzenia

i samodzielnie sprawdza

z objaśnieniami wyrazów

zaznaczonych

w sprawozdaniu

z wycieczki klasowej

• uzupełnia zdania

poprawnymi formami

rzeczowników

sprawdza poprawność

składniową tekstu

• na podstawie słownika

poprawnej polszczyzny

wyjaśnia, na czym mogą

polegać błędy w użyciu

zaznaczonych wyrazów

• przekształca wybrane

zdania w wypowiedzenia

złożone z imiesłowowym

równoważnikiem zdania

poprawność składniową

tekstu

125.

Jaką rolę w naszym

życiu odgrywają

wideoklipy?

• podaje różnice między

teledyskiem a innymi

audycjami telewizyjnymi

• wyjaśnia, jak rozumie

podany cytat

• na podstawie różnych

źródeł wyjaśnia znaczenie

słów kryptoreklama,

product placement

• sporządza listę pięciu

najchętniej oglądanych

teledysków

• wynotowuje z tekstu po

jednym przykładzie zdania

zawierającego fakt

i przekazującego opinię

• redaguje rozprawkę na

podany temat

• odpowiada, co promują

teledyski

• tłumaczy, dlaczego

kontrkultura nie odcina się

do przemysłu kulturowego

• wyjaśnia, czy teledyski są

kryptoreklamą i ocenia to

zjawisko

• wynotowuje z tekstu po

dwa przykłady zdań

zawierających fakty

i przekazujących opinie

• rozważa, czy teledyski

należą do obszaru

komercyjnej awangardy

• redaguje rozprawkę na

określony temat,

przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych oraz stosując

bogate słownictwo

• wylicza wpływy

i inspiracje, jakie można

odnaleźć w wideoklipach

126.

Przeżyć na ulicy teatr

• opisuje scenerię, w jakiej

został odegrany spektakl,

o którym mowa w tekście

• wymienia informacje na

temat sztuki, które wydały

mu się zaskakujące

• podaje przykłady emocji,

które dziewczyna

przeżywała w związku

z grą aktorów

• opowiada o odczuciach

związanych z oglądaniem

spektakli teatralnych lub

filmów

• wyjaśnia, jak rozumie

podane stwierdzenie

dziewczyny

• wskazuje w tekście

fragmenty, w których

spektakl Szekspira został

porównany do filmu

i określa, o czym to

świadczy

• na podstawie dostępnych

źródeł tłumaczy, czym jest

teatr uliczny

• bierze udział w dyskusji

na temat uwspółcześniania

• wskazuje, które elementy

mogły zadecydować o tym,

że widzowie zachwycili się

przedstawieniem

• odpowiada, jakich

właściwości wydarzenia

teatralnego dotyczą podane

słowa

• rozważa, czy teatr uliczny

jest sztuką, czy rozrywką dla

mas

• bierze udział w dyskusji na

temat uwspółcześniania

dawnych sztuk teatralnych,

przedstawiając odpowiednie

argumenty, uzasadniając

własne zdanie i oceniając

zjawisko

• na podstawie dostępnych

źródeł pisze krótką notatkę

na temat dramatu

„Wieczór Trzech Króli”

Williama Szekspira

• wypowiada się na temat

elementów

charakteryzacji,

scenografii czy gry

aktorskiej, które

wpłynęłyby na

atrakcyjność dawnych

sztuk dla współczesnego

odbiorcy

dawnych sztuk teatralnych

127.

Co jest religią

współczesnego

świata?

• odszukuje w opisie

dzielnicy handlowej

słownictwo religijne

• odpowiada, w jaki

sposób autor ukazał

wizerunki katedry

i centrum handlowego

• przytacza cytaty

dotyczące motywacji

współczesnych ludzi do

pracy

• omawia, jak zostali

ukazani w utworze ludzie

protestujący przed katedrą

• interpretuje ostatnie

zdanie przeczytanego

fragmentu

• korzystając ze słowników

podaje znaczenie

wymienionych wyrazów

• wskazuje w tekście

związek wyrazowy, który

oddaje nastrój panujący

w świątyni

• znajduje w tekście opis

katedry i odpowiada, czym

się różni od tradycyjnego

przedstawienia budowli

• bierze udział w dyskusji

o dążeniach i potrzebach

współczesnego człowieka

• tworzy kolaż dotyczący

omawianego zagadnienia

• nazywa wrażenia

wywoływane przez

oglądanie bryły kościoła

oraz jego wnętrza

• określa, co stało się religią

współczesnego świata

• wyjaśnia, czemu służy

zabieg zestawienia katedry

i centrum handlowego

• bierze udział w dyskusji

o dążeniach i potrzebach

współczesnego człowieka

ujawniających się

w wyglądzie architektury

i porównuje je z sytuacją

w czasach średniowiecza

• ocenia, czy tezy

i spostrzeżenia autora z lat

80. XX w. są dalej

aktualne

• przedstawia swoją opinię

na temat wyznawania

religii świata konsumpcji

• odpowiada czy obrządek

zakupów jest

charakterystyczny

wyłącznie dla nowoczesnej

kultury

zachodnioeuropejskiej

i tłumaczy powody jego

popularności

• tworzy kolaż dotyczący

omawianego zagadnienia

z dbałością o estetykę

• wyodrębnia

w przeczytanym

fragmencie obrazy, które

mogłyby zostać utrwalone

w kolejnych ujęciach

kamery

128.

Z historii internetu

• redaguje własną definicję

internetu

• formułuje dwa

argumenty na temat:

Internet – globalny

śmietnik

• podaje wydarzenie

będące symbolicznym

początkiem internetu

w Polsce

• krótko przedstawia

historię internetu

• formułuje cztery

argumenty na temat: Internet

– globalny śmietnik

i uzasadnia swoją opinię

• przedstawia historię

internetu i określa, które

punkty kalendarium są

najważniejsze

• proponuje inne, nieznane

obecnie zastosowania sieci

129.

Czy warto wierzyć

w anioły?

• podaje wiadomości

dotyczące wymienionych

elementów świata

przedstawionego

• dzieli bohaterów

przeczytanego fragmentu

powieści na dwie grupy

według wskazanego

kryterium

• odpowiada na pytania

dotyczące tekstu

• określa, jak inne postacie

oceniają postępowanie

Jana

• zbiera w klasie

informacje na temat źródeł

zdobywania wiedzy

• ustala, który z bohaterów

zmienił poglądy i dlaczego

tak się stało

• wymienia cechy powieści

obyczajowej

• udowadnia, że tekst

zawiera elementy powieści

obyczajowej

• ustala, dla jakiej epoki

literackiej charakterystyczny

jest racjonalizm

• ocenia postępowanie ojca

Ewy

• na podstawie utworu

formułuje argumenty

potwierdzające, że internet

pozwala poznawać świat,

a także wpływa na poglądy

ludzi

• przygotowuje projekt

strony internetowej

130.

Korzystaj z internetu

świadomie

i krytycznie

• wymienia pięć zagrożeń

dla internautów

• podaje przykłady z życia

dotyczące przemyśleń pod

hasłem obojętność

• określa, jak internet

wpływa na relacje

młodego człowieka

z rodzicami i rodzeństwem

• odpowiada, ile czasu

poświęca na korzystanie

z internetu i w jakich

celach to robi

• przedstawia stanowisko

autora na temat

oddziaływania internetu na

człowieka

• ocenia, czy można

u niego dostrzec oznaki

negatywnego wpływu

internetu

• układa listę najbardziej

pożytecznych odkryć

• pisze opowiadanie na

wskazany temat

• wyjaśnia, w jaki sposób

wielogodzinne korzystanie

z komputera oddziałuje na

intelekt, uczucia i wolę

człowieka

• odpowiada, z którymi

punktami zgadza się, a które

– budzą jego sprzeciw

i uzasadnia własne zdanie

• podaje sposoby

rozwiązania problemu

negatywnego wpływu

internetu

• ocenia, czy formułowanie

poglądów w formie

alfabetu ma szanse

zainteresować młodych

odbiorców

• rozważa, czy tego typu

publikacje pomagają

zwiększyć świadomość

użytkowników internetu

• pisze opowiadanie na

wskazany temat, dbając

o poprawność językową,

kompozycyjną

i stylistyczną

• układa listę odkryć

najbardziej utrudniających

życie i uzasadnia swój

wybór

131.

Demokracja w

internecie a netykieta

• określa temat wywiadu

• podaje dwie przyczyny

zjawiska, o którym jest

mowa w tekście

• podaje z tekstu przykłady

ilustrujące, na czym polega

dzisiejszy indywidualizm

• wylicza skutki

anonimowości

użytkowników internetu

• opowiada o swoich

doświadczeniach z udziału

w dyskusjach

internetowych

• wyjaśnia, w jaki sposób –

zdaniem profesora –

w internecie ujawnia się

zanik autorytetów

• bierze udział w dyskusji

na temat korzyści

i zagrożeń wynikających

z demokratyczności

internetu

• rozważa, dlaczego

w kontaktach

internetowych ludzie

zapominają

o zasadach dobrego

wychowania

• zapisuje swoje

spostrzeżenia na temat

różnic pomiędzy

komunikacją w świecie

realnym a kontaktowaniem

się w internecie

• uzasadnia, czy zgadza się

z opinią prof. Andrzeja

Szpocińskiego na temat

dzisiejszego indywidualizmu

• odnosi się do

przytoczonych słów

psychologa Daniela

Golemana i podaje inne

przyczyny zjawiska

• przedstawia własne

zdanie w kwestii

przestrzegania zasadach

dobrego wychowania

w internecie

• wyjaśnia na podstawie

tekstu, czym jest trzeci

układ kultury i ocenia

zachwianie tego układu,

obserwowane przez

profesora

132.

Rozróżniamy mowę

zależną i niezależną

• uzupełnia

wypowiedzenia

odpowiednimi

czasownikami we

• układa tekst ukazujący

treść komiksu,

przytaczając wybrane

wypowiedzi postaci

• wyjaśnia, czym różni się

mowa niezależna od

zależnej

• omawia, w jaki sposób

• przekształca

poszczególne zdania

z dialogu na mowę

zależną, zastępując

właściwej formie

• uzupełnia zdania

w mowie niezależnej

i zależnej brakującymi

znakami interpunkcyjnymi

• formułuje cztery

wypowiedzenia w mowie

niezależnej według

podanych wskazówek

• pisze krótką relację

z opisanego zdarzenia,

przedstawiając wybrane

wypowiedzi postaci

w mowie zależnej

• redaguje dialog między

postaciami ukazanymi na

fotografii

w mowie zależnej

• odszukuje w słowniku

cztery frazeologizmy

z czasownikiem mówić

i z każdym ze zwrotów

układa jedno zdanie w

mowie niezależnej

poprawnie przekształcić

mowę niezależną w zależną

i odwrotnie

• określa, w jakich tekstach

używa się najczęściej mowy

zależnej, a w jakich –

niezależnej

• przekształca opis rozmowy

na dialog

• zapisuje rozmowę postaci

ukazanych na fotografii

w mowie niezależnej,

a następnie w zależnej,

stosując wybrane czasowniki

spośród podanych

frazeologizmy ich

objaśnieniami

• w tekście dotyczącym

komiksu zamienia wyrazy

i zwroty potoczne na

odpowiednie

sformułowania z języka

ogólnego

133. i 134.

Sprawdź swoją

wiedzę

i umiejętności – test

• dopisuje zdania do

podanych wypowiedzi, tak

aby powstały dwa dialogi

• wpisuje nazwy rodzajów

dyskusji

• wybiera poprawne formy

wyrazów

• przekształca dialog

w mowę zależą

• redaguje dialog

dotyczący unikania

w życiu zbytniego

pośpiechu

• formułuje pytania

i odpowiedzi do wywiadu

• poprawnie wpisuje nazwy

wszystkich rodzajów

dyskusji

• dokańcza poszczególne

zdania tak, aby powstały

wypowiedzenia wielokrotnie

złożone odpowiadające

wykresom i treści tekstu

• samodzielnie przekształca

dialog na mowę zależą

• redaguje dialog

dotyczący unikania

w życiu zbytniego

pośpiechu, dbając

o poprawność językową,

kompozycyjną

i stylistyczną

• formułuje pytania

i odpowiedzi do wywiadu,

z uwzględnieniem różnych

aspektów życia danej

postaci

135.

Na tropie Młodej

Polski – powtórzenie

wiadomości

• wymienia wynalazki

epoki modernizmu

• krótko omawia historię

łazienek wiślanych

• wyjaśnia, kiedy i gdzie

narodziła się tradycja

malowania chat

• redaguje notatkę na temat

odkryć małżonków Curie

• wyjaśnia przyczyny

konieczności korzystania

z publicznych miejsc

kąpieli

• wyszukuje miejsca

w swoim regionie, gdzie są

zgromadzone dzieła

młodopolskich artystów

lub pamiątki po nich

136. i 137.

Sprawdź swoją

wiedzę

i umiejętności –

praca klasowa

• ustala daty graniczne

epoki

• określa pochodzenie

pojęcia dulszczyzna

• odpowiada, kim był

• określa, cel podmiotu

mówiącego

• wskazuje odpowiedni

środek stylistyczny

• opisuje wybrany obraz z

• uzasadnia, że

zamieszczony wiersz wyraża

nastroje dekadenckie

• określa, co nie jest cechą

secesji

• wyjaśnia, który fragment

ukazuje przyrodę w sposób

charakterystyczny dla

impresjonistów

• opisuje wybrany obraz

z epoki Młodej Polski,

przestrzegając norm

kompozycyjnych

i językowych oraz stosując

Jacek Malczewski

• wyjaśnia pojęcie

synestezja

epoki Młodej Polski bogate słownictwo

Autor: Justyna Zabrodzka

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny • „Słowa na czasie” klasa 3

.

Numer i temat

lekcji Wymagania konieczne

(ocena dopuszczająca)

Uczeń:

Wymagania podstawowe

(ocena dostateczna)

Uczeń potrafi to,

co na ocenę

dopuszczającą, oraz:

Wymagania rozszerzające

(ocena dobra)

Uczeń potrafi to, co na

ocenę dostateczną, oraz:

Wymagania dopełniające

(ocena bardzo dobra)

Uczeń potrafi to, co

na ocenę dobrą, oraz:

Wymagania

wykraczające

(ocena celująca)

Uczeń potrafi to,

co na ocenę

bardzo dobrą, oraz:

1. i 2.

Świat między

wojnami

• tłumaczy pochodzenie

nazwy epoki

• podaje daty graniczne

epoki

• wymienia nazwiska

głównych myślicieli epoki

• wymienia najważniejsze

cechy abstrakcjonizmu,

kubizmu, surrealizmu,

ekspresjonizmu

• opowiada o ważnych

wydarzeniach

i zjawiskach, które

ukształtowały charakter

międzywojnia

• przedstawia poglądy

Oswalda Spenglera i

Zygmunta Freuda

• wyjaśnia, czym

charakteryzowała się

architektura

dwudziestolecia

międzywojennego

• odszukuje we

wskazanych źródłach

informacje dotyczące

rozwoju muzyki w latach

20. i 30. XX w. i sporządza

na ten temat notatkę w

formie mapy myśli

• wyraża opinię na temat

poglądów myślicieli epoki i

uzasadnia swoje zdanie

• charakteryzuje życie

artystyczne epoki

• określa, w jaki sposób

psychologia wpłynęła na

literaturę międzywojnia

• omawia różnice w

ukazywaniu świata przez

ekspresjonistów, kubistów,

abstrakcjonistów

i surrealistów

• odszukuje w różnych

źródłach informacje o

rozwoju muzyki w latach

20. i 30. XX w. i sporządza

na ten temat notatkę

• tłumaczy, jakie znaczenie

ma dwudziestolecie

międzywojenne dla kultury

europejskiej

3.

Patriotyczny

• zapisuje swoje wrażenia

po lekturze

• wyjaśnia, co znaczy

wyrażenie patriotyczny

• wyjaśnia, jak rozumie

wyrażenie patriotyczny

• omawia, jak zmieniały

się emocje narratora w

• przygotowuje w formie

plakatu prezentację dzieła,

obowiązek dawniej i

dziś

• wymienia działania

legionisty, które były

rezultatem kierowania się

rozumem oraz te

wynikające z poddania się

uczuciom

obowiązek

• wskazuje w tekście

wyrażenia określające

emocje narratora przed

walką i podczas potyczki

• zaznacza fragmenty

zawierające samoocenę

• określa, w jaki sposób

udział w wojnie wpłynął

na chłopca

• redaguje krótki opis

obrazu „Ścieżki chwały”

• podaje cechy gatunkowe

dziennika

• przedstawia jeden dzień

ze swojego życia w postaci

zapisu w internetowym

blogu

obowiązek i porównuje

własne spostrzeżenia

z wypowiedziami innych

osób

• zapisuje swoje wrażenia

po lekturze, odnosząc się do

kontekstu historycznego

• na podstawie

zaznaczonych fragmentów

wymienia cechy osobowości

narratora

• uzasadnia, że przeczytany

tekst jest dziennikiem

trakcie opowiadania

• przedstawia jeden dzień

ze swojego życia w postaci

zapisu w internetowym

blogu, przestrzegając norm

kompozycyjnych i

językowych

które mogłoby stanowić

ilustrację tekstu Witolda

Barbackiego

4.

Poezja

skamandrytów

• wymienia tytuły tomów

wierszy Kazimierza

Wierzyńskiego

• opowiada, po czym

można poznać, że ktoś jest

szczęśliwy

• określa nastrój utworu

• podaje, do jakiego

rodzaju liryki, należy

omawiany wiersz

• uzupełnia tabelę

wyrazami z tekstu

przywołującymi barwy i

nazywa kolory

• wyszukuje w utworze

metafory

• wyjaśnia, czym jest

przerzutnia poetycka

• opisuje kolorystykę i

nastrój pory roku, która

odzwierciedla jego typ

osobowości

• krótko omawia postać

Kazimierza Wierzyńskiego

• określa nastrój wiersza,

wskazując uczucia podmiotu

lirycznego

• uzasadnia, że utwór należy

do liryki bezpośredniej

• opowiada o powiązaniach

kolorystyki i nastroju

poszczególnych pór roku z

różnymi typami osobowości

• uzupełnia tabelę

wyrazami z tekstu

przywołującymi barwy,

nazywa kolory i podaje ich

sens przenośny

• wyjaśnia znaczenie

wskazanych w wierszu

metafor

• omawia funkcję

przerzutni w utworze

• odszukuje w albumach

malarstwa lub internecie

reprodukcje obrazów,

które oddają atmosferę

radości poezji

skamandrytów i wskazuje,

co łączy wybrane dzieła

5.

Między wzorcową a

użytkową normą

językową

• wymienia przykłady

sytuacji oficjalnych i

nieoficjalnych, w których

należy wypowiadać się

zgodnie z normą

wzorcową

• korzysta ze słownika

poprawnej polszczyzny

• podkreśla odpowiednie

wyrazy tak, aby

wypowiedzi postaci były

zgodne z normą wzorcową

• określa, czy dana forma

mieści się w normie

wzorcowej, czy należy do

form potocznych lub

błędnych

• wie, do jakiego słownika

sięgnąć w razie wątpliwości

dotyczących poprawności

językowej

• świadomie używa

związków frazeologicznych

do ułożenia spójnego tekstu

• odnajduje w internecie

dwie publikacje inne niż

słowniki, z których można

czerpać wiedzę na temat

poprawnej pisowni

• odszukuje w słowniku

przykłady użycia

wszystkich kwalifikatorów

• korzysta z internetowej

poradni językowej

• z podanych słów tworzy

poprawne związki

frazeologiczne

• zapoznaje się z hasłami

słownikowymi i wyjaśnia,

co oznaczają użyte

kwalifikatory

6. i 7.

Krytyczny obraz

mieszczaństwa

• wymienia tytuły tomów

wierszy Juliana Tuwima

• wypisuje z utworu nazwy

czynności, które

wypełniają życie

mieszczan

• zaznacza fragmenty, w

których ujawnia się

podmiot liryczny

• dzieli tekst na obrazy

poetyckie

• tłumaczy, czym jest

konsumpcjonizm

• wskazuje sposoby

zdobywania przez

bohaterów informacji o

świecie

• podkreśla w utworze

wyrazy potoczne i nazywa

środek stylistyczny, który

tworzą

• podaje liczbę sylab w

każdym wersie pierwszej

strofy oraz zaznacza

akcenty i nazywa ten

rodzaj wiersza

• przedstawia na plakacie

sposoby walki ze

współczesnym

konsumpcjonizmem

• opowiada, jak młodopolscy

artyści oceniali mieszczan

• krótko omawia postać

Juliana Tuwima

• nadaje tytuły

poszczególnym obrazom

poetyckim

• opisuje nastawienie

podmiotu lirycznego do

postaci, przytaczając

odpowiednie cytaty

• redaguje dłuższą

wypowiedź na temat

ponadczasowego charakteru

wiersza Juliana Tuwima

• wyjaśnia, w jaki sposób

uzyskana przez bohaterów

wiedza o świecie wpływa

na kształtowanie

osobowości mieszczan

• określa funkcję wyrazów

potocznych w utworze

• omawia rolę

zastosowanych w tekście

powtórzeń

• zaznacza średniówkę w

wersach

• porównuje świat wartości

bohaterów ukazanych w

tekście z postawą

dzisiejszych mieszkańców

miast

8.

O poezji kobiecej

• wymienia tytuły utworów

Marii Pawlikowskiej-

Jasnorzewskiej

• określa tematykę wiersza

• wskazuje wyrazy, które

najlepiej oddają emocje

zawarte w tekście

• nazywa rodzaje rymów

oraz wskazuje

wykrzyknienie

• odnajduje w słowniku

wyjaśnienie pojęcia

epigramat

• udowadnia na podstawie

przeczytanego utworu, że

• krótko omawia postać

Marii Pawlikowskiej-

Jasnorzewskiej

• wskazuje wyrazy, które

najlepiej oddają emocje

zawarte w tekście

i uzasadnia swój wybór

• gromadzi argumenty

uzasadniające, że utwór jest

epigramatem

• podaje charakterystyczne

cechy języka, którym

posługuje się osoba

mówiąca w wierszu

• redaguje notatkę do

gazetki szkolnej,

zachęcającą do czytania

poezji Marii

Pawlikowskiej-

Jasnorzewskiej,

przestrzegając norm

• udowadnia na podstawie

przeczytanego wiersza

oraz innych tekstów

literackich, że miłość

niejedno ma imię

miłość niejedno ma imię

• redaguje notatkę do

gazetki szkolnej,

zachęcającą do czytania

poezji Marii

Pawlikowskiej-

Jasnorzewskiej

kompozycyjnych i

językowych

9.

Spotkanie z

Awangardą

Krakowską

• czyta ze zrozumieniem

utwór Juliana Przybosia

• określa tematykę wiersza

• przy użyciu słownika

wyjaśnia termin

awangarda

• opisuje przestrzeń

ukazaną w tekście

• wskazuje środki

stylistyczne, których poeta

użył do opisu gmachów

• wymienia cechy wiersza

wolnego

• redaguje kilkuzdaniową

wypowiedź na temat

jednego z wybranych

cytatów

• krótko omawia postać

Juliana Przybosia

• wymienia cechy

charakterystyczne zjawisk

określanych jako awangarda

• uzasadnia, że „Gmachy” to

wiersz wolny

• wyjaśnia, jaki efekt

uzyskał autor wiersza

dzięki nagromadzeniu

określonej metaforyki

• opowiada o

skojarzeniach, jakie

wywołuje graficzne

przedstawienie wiersza

Juliana Przybosia

• tłumaczy, dlaczego poeta

został nazwany

wykrzyknikiem ulicy

10. i 11.

O etyce słowa

• omawia znaczenie

podanych sentencji

• proponuje, w jaki sposób

można spokojnie i

stanowczo zareagować

na agresję

• układa dialog, w którym

rozmówcy przestrzegają

zasad etyki słowa

• przekształca podane

wypowiedzi tak, aby

przekazywały zbliżoną

treść w sposób zgodny z

zasadami etyki słowa

• redaguje 4 punkty

poradnika „Jak można

przeciwdziałać agresji

językowej?”

• podczas pracy w grupie

wykonuje plakat

propagujący

porozumiewanie się bez

wulgaryzmów

• formułuje wypowiedź na

• zapisuje propozycje innych

zakończeń dialogów

• podaje przykłady sytuacji

ukazujące, że osoby

grzeczne mogą osiągnąć

więcej niż ci, którzy krzyczą

• wyjaśnia, dlaczego

przytoczone wypowiedzi nie

spełniają zasad etyki słowa

• redaguje 5‒6 punktów

poradnika „Jak można

przeciwdziałać agresji

językowej?”

• opowiada o sytuacji z

życia codziennego

potwierdzającej

prawdziwość wybranego

aforyzmu

• organizuje w szkole akcję

walki z wulgaryzmami

forum, zapobiegającą

agresji podczas dalszej

dyskusji

12.

Zjesieniałe zmrocze,

czyli o neologizmach

poetyckich

• opisuje swoje wrażenia

po przeczytaniu wiersza

• wynotowuje wyrazy

dotyczące postaci

występujących w utworze

• wyjaśnia, co to jest

neologizm

• tłumaczy sens ostatniej

zwrotki wiersza

• określa, czym

charakteryzuje się opis

rzeczywistości

• wykonuje ilustrację do

utworu, stosując dowolną

technikę

• krótko omawia postać

Bolesława Leśmiana

• przedstawia, jak wygląda

świat, w którym żyje

niezwykła istota

• określa funkcję

neologizmów w utworze

• charakteryzuje postać

występującą w tekście,

używając bogatego

słownictwa

• wykonuje ilustrację do

wiersza techniką kolażu

13. i 14.

Przyjaźń ‒ uczucie, o

które warto zabiegać

• podaje tytuły utworów

Marii Dąbrowskiej

• wymienia główne

wyróżniki powieści i

opowiadań

psychologicznych

• wypowiada się na temat

roli przyjaźni w życiu

• rozwiązuje krzyżówkę

związaną z treścią tekstu

• zapisuje w punktach

kolejne etapy znajomości

chłopców

• charakteryzuje Karola,

biorąc pod uwagę jego

przemianę wewnętrzną

• wskazuje cechy

charakteru Stefana

• porównuje sposób

mówienia obu postaci

• redaguje opowiadanie o

ważnym wydarzeniu

związanym z bliską osobą,

opisując swoje

zachowanie, myśli i

uczucia

• krótko omawia postać

Marii Dąbrowskiej

• wyjaśnia znaczenie hasła

krzyżówki

• ocenia postępowanie

Stefana

• rozważa, czy możliwa jest

przyjaźń między osobami z

różnych środowisk i podaje

przekonujące argumenty na

poparcie swojego zdania

• redaguje wnioski

dotyczące różnic i

podobieństw w sposobie

mówienia obu postaci

• układa opowiadanie o

ważnym wydarzeniu

związanym z bliską osobą,

opisując swoje

zachowanie, myśli i

uczucia oraz dbając

o poprawność

ortograficzną

i interpunkcyjną

• gromadzi aforyzmy

związane ze słowem

przyjaźń

15. i 16.

Być przyzwoitym

człowiekiem

• wymienia tytuły utworów

Francisa Scotta Fitzgeralda

• wskazuje głównego

bohatera tekstu

• wymienia problemy

poruszane w utworze

• sporządza krótką notatkę

na temat wielkiego

kryzysu w latach 30.

XX w.

• wyjaśnia, co oznacza

wyrażenie przyzwoity

człowiek

• charakteryzuje jedną z

• krótko opisuje postać

Francisa Scotta Fitzgeralda

• redaguje charakterystykę

porównawczą dwóch

wybranych bohaterów

• proponuje inną wersję

zakończenia historii

• uzasadnia

ponadczasowość

omawianego tekstu

• bierze aktywny udział w

dyskusji na temat granic

udzielania pomocy innym

• przygotowuje referat na

temat wielkiego kryzysu w

latach 30. XX w.

postaci

• uczestniczy w dyskusji

na temat granic udzielania

pomocy innym ludziom

ludziom

17. i 18.

W kręgu mody

językowej

• na podstawie słownika

poprawnej polszczyzny

określa znaczenie

podanych wyrazów

• łączy wyrazy modne z

ich synonimami oraz

uzupełnia zdania

• odnajduje w wypowiedzi

wyrazy modne, będące

synonimami podanych

słów

• wyszukuje w tekście

szablony językowe

• redaguje list oficjalny

przy użyciu podanych

szablonów językowych

• zastępuje utarte peryfrazy

innymi omówieniami

• wyjaśnia, na czym polega

zjawisko mody językowej

• przekształca wypowiedzi

tak, aby uniknąć modnych

sformułowań

• omawia rodzaje

szablonów językowych

• wykorzystując podane

szablony językowe,

redaguje list oficjalny i dba

o właściwy układ

graficzny pisma

• określa, jaką funkcję

pełnią zastosowane w

powieści młodzieżowej

szablony językowe

19.

Wariacje na temat

jazzu

• sporządza notatkę w

punktach na temat historii

jazzu

• słucha kompozycji

dwóch wybranych

twórców jazzowych z lat

20. i 30. XX w. oraz

współczesnych

• porównuje nastrój

utworów z lat 20. i 30. XX

w. oraz współczesnych

• omawia tematykę

obrazów Debry Hurd i

Tadeusza Makowskiego

• opisuje wygląd postaci,

ich strojów oraz

instrumentów

• charakteryzuje gamę

barwną zastosowaną przez

malarzy

• redaguje własną ocenę

obu obrazów

• redaguje własną ocenę obu

obrazów i uzasadnia swoją

opinię

• porównuje nastrój

wysłuchanej muzyki z

atmosferą obejrzanych

dzieł plastycznych

• opisuje obrazy z

uwzględnieniem kontekstu

historycznego obu dzieł

20.

Miejsce, gdzie

powstają wiersze

• czyta ze zrozumieniem

fragment tekstu Andrzeja

Zawady

• opowiada anegdotę

związaną z Antonim

Słonimskim

• przypomina, kim byli

skamandryci

• opisuje atmosferę

panującą w kręgach

artystycznych

dwudziestolecia

międzywojennego

• charakteryzuje

towarzystwo, które

zbierało się w

• omawia funkcje, jakie

pełniła kawiarnia w okresie

międzywojnia

• tłumaczy, na czym

polegała etykieta stolika na

pięterku

• określa, jaką pozycję

skamandryci zajmowali

wśród poetów

dwudziestolecia

międzywojennego

• przygotowuje w grupie

występ kabaretowy

Ziemiańskiej

• wymienia źródła, z

których można czerpać

informacje o życiu

współczesnych artystów

• wykonuje portfolio na

temat ulubionego artysty

21.

Mały, szary człowiek

• określa nastrój wiersza

• opowiada o sytuacji

przedstawionej w utworze

• wyszukuje w tekście

epitety określające

człowieka

• wskazuje powtórzenia w

wierszu

• wyjaśnia, na czym polega

dramat małego, szarego

człowieka

• porównuje utwór

Andrzeja Bursy

z wierszem Juliana

Tuwima „Mieszkańcy”

• gromadzi argumenty na

wskazany temat

• ustala, czy obraz Alfonsa

Karpińskiego można uznać

za ilustrację wiersza „Uwaga

dramat” i uzasadnia swoją

opinię

• wyjaśnia, jaką funkcję

pełnią zastosowane w

wierszu powtórzenia

• interpretuje tytuł utworu

• redaguje opowiadanie na

podany temat,

przestrzegając norm

kompozycyjnych i

językowych

• porównuje wiersz

Andrzeja Bursy z utworem

Juliana Tuwima

„Mieszkańcy” i zapisuje

wnioski

22.

Sprawdź swoją

wiedzę i

umiejętności ‒ praca

klasowa

• określa temat tekstu

• wyjaśnia, o czym

informują kwalifikatory

słownikowe

• tłumaczy, co

współcześnie oznacza

słowo ewolucja

• wskazuje modne

wyrażenia

• uzasadnia, dlaczego

należy przestrzegać normy

językowej, podając pięć

argumentów

• uzasadnia, dlaczego należy

przestrzegać normy

językowej, formułując co

najmniej sześć argumentów

• wymienia sytuacje, w

których szablony językowe

ułatwiają skuteczną

komunikację

23.

Miłość i śmierć ‒

siostry dwie

• czyta ze zrozumieniem

utwór Mirosława Kuźniaka

• opisuje nastrój wiersza

• na podstawie słownika

wyjaśnia symbolikę koloru

czarnego i białego

• wymienia elementy

składające się na obraz

poetycki

• tłumaczy, kim są dwie

siostrzyce

• uzasadnia, że utwór

• wymienia środki

stylistyczne, które tworzą

nastrój wiersza

• wskazuje wers zawierający

przesłanie utworu

• samodzielnie wyjaśnia

symbolikę koloru czarnego

i białego

• redaguje wypowiedź na

podany temat,

przestrzegając norm

kompozycyjnych i

językowych

• określa, w jaki sposób

wiersz Mirosława

Kuźniaka nawiązuje do

utworu Jana Lechonia

został zbudowany na

zasadzie kontrastu

24.

Zrozumieć

surrealizm...

• wymienia tytuły powieści

Borisa Viana

• gromadzi informacje o

głównym bohaterze

• dzieli elementy świata

przedstawionego na

realistyczne

i nierealistyczne

• uzupełnia schemat

dotyczący podróży

Amadeusza

• zaznacza zabawne

fragmenty tekstu

• określa, jakimi prawami

rządzi się opisana w

utworze rzeczywistość

• przedstawia

najważniejsze założenia

surrealizmu

• opowiada swój

najciekawszy sen

• krótko omawia postać

Borisa Viana

• porządkuje zebrane

informacje o głównej postaci

• udowadnia, że przeczytane

fragmenty odwołują się do

założeń surrealizmu

• opowiada swój

najciekawszy sen i

proponuje jego

interpretację

• wskazuje środki, za

pomocą których autor

uzyskał w utworze efekt

komizmu

25. i 26.

Tworzenie wyrazów

• uzupełnia zdania

wyrazami utworzonymi od

podanych słów

• tworzy wyrazy pochodne

od bezokoliczników

• do podanych słów

dopisuje wyrazy pokrewne

• wyjaśnia znaczenie

wyrazu

z wykorzystaniem

podstawy słowotwórczej

• podaje podstawy

słowotwórcze wyrazów

• wypisuje z tekstu pięć

rzeczowników

niepodzielnych

słowotwórczo

• podkreśla właściwe

formy wyrazu

• uzupełnia schemat

rodziny wyrazów i

zaznacza rdzeń

• wymienia zasady pisowni

rzeczowników

zakończonych na -aż i -arz

• samodzielnie tworzy

schemat rodziny wyrazów

• uzupełnia związki

frazeologiczne

27.

Jakie tajemnice

skrywa rodzinny

dom?

• wskazuje fragmenty

świadczące o tym, kim jest

narrator i do kogo się

zwraca

• nazywa uczucia Matyldy

• charakteryzuje za

pomocą przymiotników

atmosferę panującą w

Zawrociu

• określa, co, według

autorki, czuła babcia przed

śmiercią

• bierze udział w dyskusji

• gromadzi informacje o

bohaterce na podstawie jej

pamiętnika

• określa, czy dawni

mieszkańcy

odziedziczonego domu byli

szczęśliwi

• nazywa typ narracji i

określa jej funkcję w

utworze

• aktywnie uczestniczy w

burzy mózgów na temat

korzyści, jakie może

czerpać młody człowiek ze

spotkania z przeszłością

• redaguje wnioski z

dyskusji

na temat korzyści, jakie

może czerpać młody

człowiek ze spotkania z

przeszłością

28.

Pielęgnujmy tradycje

rodzinne!

• opowiada o pierwszym

wspomnieniu ze swojego

dzieciństwa

• wymienia postacie i

zdarzenia, które autor

wspomina po latach

• określa, w ilu miejscach

mieszkał w dzieciństwie

ksiądz Jan Twardowski

• wyjaśnia, co dla poety

oznacza wyrażenie typowy

dom

• wymienia tradycje

pielęgnowane

w domu rodzinnym autora

wspomnień

• odszukuje w różnych

źródłach relacje sławnych

ludzi o ich dzieciństwie

• omawia krótko postać

księdza Jana

Twardowskiego

• wyjaśnia, które z miejsc

autor uznał za swój dom

• porównuje własne

rozumienie pojęcia typowy

dom z pojmowaniem tego

wyrażenia przez Jana

Twardowskiego

• określa rolę tradycji w

swoim domu rodzinnym

• interpretuje tytuł tekstu

• przedstawia w ciekawej

formie zgromadzony

materiał na temat

wspomnień sławnych ludzi

z dzieciństwa

• tłumaczy, w jaki sposób

wydarzenia historyczne

zadecydowały o

atmosferze domu

rodzinnego poety

29. i 30.

Bezdomność ‒ cichy

problem

• wymienia w kolejności

chronologicznej

nieszczęścia, które

spotkały rodzinę bohatera

• redaguje streszczenie

omawianego fragmentu

• rozwiązuje krzyżówkę

związaną z treścią tekstu i

odczytuje hasło

• nazywa emocje

towarzyszące chłopcu od

chwili tragicznego

wydarzenia

• redaguje krótką

charakterystykę postaci

Radka

• wypisuje z utworu

zwroty i wyrażenia

potoczne

• wskazuje związki

frazeologiczne

odpowiadające sytuacji

przedstawionej w tekście

• wykorzystuje związki

frazeologiczne do napisania

streszczenia tekstu

• opowiada o swoim

prawdopodobnym

zachowaniu

w obliczu cudzej tragedii

• redaguje charakterystykę

postaci Radka, dbając o

poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

• określa funkcję użytych

w artykule zwrotów i

wyrażeń potocznych

• wyjaśnia, w jaki sposób

tekst piosenki Roberta

Kasprzyckiego nawiązuje

do tematu artykułu

31.

Rodzaje formantów

• oddziela formant od

tematu słowotwórczego

• tworzy wyrazy pochodne

od podanych słów

• oddziela formanty

i zapisuje oboczności

• nazywa oddzielone

formanty

• zna zasady pisowni

• poprawnie zapisuje wyrazy

pokrewne z jak największą

liczbą przedrostków

• wskazuje wyrazy z

formantem zerowym

• omawia różnice w

znaczeniu wyrazów w

zależności od

zastosowanego przedrostka

przyrostków -dztwo i -ctwo

oraz -dzki i -cki

• dopisuje odpowiednie

przedrostki do podanych

czasowników

32.

Rola domu

rodzinnego w życiu

człowieka

• czyta ze zrozumieniem

fragment powieści J.K.

Rowling

• wskazuje określenia

charakteryzujące dom

Harry’ego

• określa, jak Dursleyowie

traktowali chłopca

• wyjaśnia, dlaczego

Syriusz musiał się

ukrywać

• omawia, jak zmieniło się

życie głównego bohatera,

odkąd poznał swego ojca

chrzestnego

• przedstawia marzenie

Harry’ego związane z

domem

• redaguje historię, w

której chłopiec trafia do

wymarzonego domu

• omawia, czym dla

Harry’ego był Hogwart

• wyczerpująco opowiada

historię Syriusza

• redaguje historię, w

której bohater trafia do

wymarzonego domu,

przestrzegając w swojej

pracy norm

kompozycyjnych i

językowych

• sporządza mapę myśli

dotyczącą pojęcia dom

33.

Dom Europejczyków

• czyta ze zrozumieniem

fragment tekstu Normana

Daviesa

• wymienia nazwiska

bohaterów, o których

mowa w tekście

• na podstawie

encyklopedii

i słownika języka

polskiego wyjaśnia, co

oznaczają wyrażenia

żelazna kurtyna oraz

zasada ponadnarodowości

• tłumaczy, w jakim

znaczeniu został użyty w

tekście wyraz dom

• wymienia ideały, które

zaprezentował w swoim

przemówieniu Winston

Churchill

• określa, co to znaczy być

Europejczykiem

• odszukuje w dostępnych

źródłach informacje na

temat Listy Światowego

Dziedzictwa Kulturalnego

i Przyrodniczego

• krótko omawia postać

Normana Daviesa

• opowiada, kim byli:

Winston Churchill, Harry

Truman i Konrad Adenauer

• wie, do jakiego dzieła

nawiązuje zwrot Fiat

Europa

• samodzielnie wyjaśnia

znaczenie wyrażeń:

żelazna kurtyna i zasada

ponadnarodowości

• omawia związek między

poglądami Winstona

Churchilla a jego dążeniem

do zjednoczenia Europy

• odszukuje w różnych

źródłach informacje na

temat Listy Światowego

Dziedzictwa Kulturalnego

i Przyrodniczego

UNESCO oraz

przygotowuje prezentację

multimedialną o

wybranym zabytku z

Polski, znajdującym się w

tym spisie

UNESCO oraz sporządza

krótką notatkę

34.

Gdzie kończy się

teatr, a zaczyna film?

• zapoznaje się z różnymi

recenzjami filmu Andrzeja

Wajdy i sporządza krótką

notatkę na ten temat

• na podstawie tekstu

wyjaśnia, gdzie kończy się

teatr, a zaczyna film

• wymienia, jakie

możliwości ukazania danej

historii daje kino, a jakie ‒

teatr

• wyszukuje w dostępnych

źródłach informacje na

temat współczesnych

przedstawień teatralnych

„Zemsty”, które odbiegają

od tradycyjnych sposobów

realizacji dramatu

• omawia miejsce aktora w

dziele filmowym i

teatralnym

• zapoznaje się z różnymi

recenzjami filmu Andrzeja

Wajdy i sporządza

krytyczną notatkę na ten

temat

• ocenia współczesne

przedstawienia teatralne

„Zemsty”, które odbiegają

od tradycyjnych sposobów

realizacji dramatu

35.

Aby wszystko na

scenie było jak

żywe...

• czyta ze zrozumieniem

fragment tekstu K.T.

Toeplitza

• wyjaśnia, w jaki sposób

bracia Lumière i Georges

Méliès oceniali przyszłość

kinematografu

• odnajduje w utworze

opinię na temat relacji

między teatrem

a filmem

• tłumaczy, co sprzyjało

popularyzacji filmu pod

koniec XIX w.

• przeprowadza ankietę

dotyczącą popularności

teatru oraz filmu

• omawia cechy łączące teatr

ludowy z filmem

• określa cechy charakteru,

które pomogły Georges’owi

Mélièsowi

w rozpowszechnieniu filmu

• przygotowuje plakat

prezentujący krótką historię

kina oraz teatru

• porównuje środki wyrazu

używane we

współczesnym filmie i

teatrze

• opracowuje wyniki

ankiety na temat

popularności teatru i filmu

36.

Rodzaje formantów

• tworzy nazwy

wykonawców czynności

od bezokoliczników

• wypisuje z tekstu nazwy

czynności z różnymi

formantami

• rozpoznaje formanty,

które są charakterystyczne

dla poszczególnych grup

znaczeniowych

• redaguje opis obrazu,

wykorzystując

zgromadzone wcześniej

słownictwo

• pracując w grupie,

• przeredagowuje tekst tak,

aby rzeczowniki zastąpić

odpowiednimi

czasownikami

• wyjaśnia, na czym polega

humor w zamieszczonych

żartach rysunkowych

• podaje przykłady

komizmu językowego

wykorzystywane w żartach

rysunkowych

wymyśla nazwy dla

nowych zawodów

37.

Reżyser teatralny a

filmowy

• przytacza opinię reżysera

na temat aktorów

• dzieli tekst Andrzeja

Wajdy na logiczne części i

nadaje im tytuły

• wymienia różnice między

filmem a teatrem

• uzasadnia, podając dwa

argumenty, kto ma

trudniejsze zadanie do

wykonania: reżyser

teatralny czy filmowy

• uzasadnia, podając cztery

argumenty, kto ma

trudniejsze zadanie do

wykonania: reżyser teatralny

czy filmowy

• opisuje relację reżyser ‒

aktor w teatrze oraz filmie

• ogląda spektakl teatralny

oraz filmową adaptację

wybranego tekstu i

dokonuje krytycznej oceny

obu dzieł

38.

Dla kogo teatr?

• czyta ze zrozumieniem

fragment tekstu Ludwika

Flaszena

• wymienia wydarzenia

historyczne, o których

wspomina autor tekstu

• na podstawie słownika

Władysława

Kopalińskiego wyjaśnia, z

jakimi wydarzeniami

historycznymi wiążą się

słowa Rubikon i Atylla

• opowiada, w jaki sposób

widzowie przeżywają film,

a jak ‒ przedstawienie

teatralne

• uzupełnia schemat

określeniami teatru

użytymi w tekście

• uzasadnia, podając dwa

argumenty, że teatr jest

najbardziej społeczną

z zabaw

• przy użyciu słownika

frazeologicznego wyjaśnia

zwrot przekroczyć Rubikon

• tworzy plakat

zachęcający do obejrzenia

sztuki teatralnej lub filmu

opartego na lekturze

szkolnej

• podaje, jaki rodzaj więzi

wytwarza się podczas

spektaklu

• omawia wydarzenia

historyczne, o których

wspomina autor tekstu

• uzasadnia, podając cztery

argumenty, że teatr jest

najbardziej społeczną z

zabaw

• wyjaśnia, jak rozumie

przytoczone słowa

francuskiego reżysera

Jeana-Pierre’a Dardenna

39.

Grać czy nie grać w

• czyta ze zrozumieniem

fragment powieści

• charakteryzuje bohaterów

przeczytanego tekstu

• omawia atmosferę

panującą

• ocenia argumenty użyte

przez ojca głównej postaci

• redaguje sprawozdanie z

filmu „Stowarzyszenie

teatrze? ‒ o trudnej

sztuce wyboru

„Stowarzyszenie Umarłych

Poetów”

• wymienia bohaterów

przeczytanego tekstu

• nazywa emocje Neila w

podanych sytuacjach

• opisuje relacje łączące

syna z ojcem

• tłumaczy, dlaczego ojciec

chłopca nie akceptuje jego

pasji

• wyjaśnia, dlaczego

bohater zwraca się ze

swoimi problemami do

nauczyciela

• opowiada w kilku

zdaniach, jak mogłaby

zakończyć się omawiana

historia

• redaguje list, w którym

radzi Neilowi, w jaki

sposób może przekonać

ojca do swojej pasji

w rodzinie bohatera

• przedstawia w kilkunastu

zdaniach, jak mogłaby

zakończyć się omawiana

historia

• redaguje list, w którym

radzi Neilowi, w jaki

sposób może przekonać

ojca do swojej pasji,

dbając o poprawność

językową, ortograficzną i

interpunkcyjną

Umarłych Poetów”,

przestrzegając norm

kompozycyjnych i

językowych oraz stosując

bogate słownictwo

40.

Pamiątki przeszłości

‒ dwudziestolecie

międzywojenne

• wymienia najważniejsze

odkrycia i wydarzenia

międzywojnia

• w kilku zdaniach

prezentuje sylwetkę Coco

Chanel

• gromadzi informacje o

Muzeum im. Anny i

Jarosława Iwaszkiewiczów

• wypowiada się na temat

znaczenia nagrody

amerykańskiej Akademii

Filmowej ‒ Oscara

• omawia najważniejsze

odkrycia i wydarzenia

międzywojnia

• w kilkunastu zdaniach

prezentuje sylwetkę Coco

Chanel

• określa rolę dekretu

przyznającego prawa

wyborcze kobietom

• szuka śladów epoki

dwudziestolecia

międzywojennego w

swoim regionie i

przygotowuje prezentację

na ten temat

41.

Sprawdź swoją

wiedzę i

umiejętności ‒ praca

klasowa

• rozpoznaje nazwiska

pisarzy wchodzących w

skład grupy Skamander

• przyporządkowuje tytuły

utworów nazwiskom ich

twórców

• podaje synonimy słowa

dom

• wskazuje dowody

systematycznej pracy

skamandrytów

• wyjaśnia znaczenie

pojęć: katastrofizm,

empiryzm, psychologia,

pedagogika,

ekspresjonizm,

abstrakcjonizm, kubizm,

surrealizm

• formułuje co najmniej trzy

argumenty uzasadniające, że

dom zaspokaja

najważniejsze potrzeby

człowieka

• redaguje wypracowanie

na jeden z podanych

tematów, dbając o

poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

• wyjaśnia, jakim

dokonaniem bracia

Lumière zapisali się w

historii

• wymienia trzy różnice

między filmem a teatrem

• redaguje wypracowanie

na jeden z podanych

tematów

42.

Literatura i sztuka

czasów pogardy

• wymienia wyrażenia

odnoszące się do czasów II

wojny światowej, które

odzwierciedlają tragizm

tamtych wydarzeń

• określa daty graniczne

epoki

• opowiada, w jaki sposób

ruch oporu walczył z

okupantem

• przedstawia, jak

rozwijała się sztuka w

getcie

• podaje najważniejsze

wydarzenia łączące się z

datami granicznymi epoki

• charakteryzuje życie

Polaków pod okupacją

• omawia problematykę

dzieł powstających w

czasie II wojny światowej

• wyjaśnia, w jaki sposób

wybuch wojny zmienił

sytuację polskiej kultury

43.

Wyrazy złożone

• zaznacza wyrazy

utworzone od wyrażeń

przyimkowych

• wskazuje w podanych

przykładach zestawienia

• łączy w pary podstawy

słowotwórcze tak, aby

powstały odpowiednie

zrosty i złożenia

• zna zasady pisowni

zestawień wielką i małą

literą

• uzupełnia tekst wielkimi

lub małymi literami

• z zaproponowanych słów

tworzy wyrazy złożone

• z podanych słów tworzy

sześć wyrazów złożonych i

układa z nimi zdania

• wpisuje do krzyżówki

odpowiednie wyrazy

złożone

• z zaproponowanych słów

tworzy jak najwięcej

wyrazów złożonych i

dzieli je na zrosty, złożenia

oraz wyrazy utworzone od

wyrażeń przyimkowych

44.

Pamiętajmy o tych,

co oddali życie za

ojczyznę

• czyta ze zrozumieniem

utwór Kazimiery

Iłłakowiczówny

• określa tematykę wiersza

• opisuje nastrój utworu

• podaje określenia do

słowa kolęda

• prezentuje krótką

wypowiedź na temat

wydarzeń w Katyniu

podczas II wojny

światowej

• zaznacza metafory

zawarte w utworze

• analizuje budowę

zwrotek i odnajduje

• przygotowuje

wyczerpującą wypowiedź na

temat wydarzeń w Katyniu

podczas II wojny światowej

• wymienia środki

stylistyczne, które budują

nastrój w utworze

• omawia sens metafor

użytych przez poetkę

• wyjaśnia, dlaczego

wyrazy: prawda, duch,

słowo zostały napisane

wielkimi literami

• określa związek między

zaburzeniem regularności

budowy wiersza a ideą

utworu

• ogląda film Andrzeja

Wajdy „Katyń” i wskazuje

środki, które zastosował

reżyser, aby nakłonić

widza do refleksji nad

historią

miejsce, w którym została

zaburzona regularność

konstrukcji utworu

45. i 46.

Bitwa o Anglię w

relacji pilotów

• wymienia tytuły utworów

Arkadego Fiedlera

• czyta ze zrozumieniem

fragment utworu Arkadego

Fiedlera

• streszcza wskazany

fragment powieści

Arkadego Fiedlera

• układa ramowy plan

wydarzeń przedstawionych

w tekście

• określa stosunek

narratora do

relacjonowanej historii

• wskazuje środki

artystyczne, które autor

zastosował przy opisie

walki

• omawia, w jaki sposób

piloci podchodzą do

śmiertelnego boju, który

mają stoczyć

• wyjaśnia na podstawie

tekstu, jaką rolę w dziejach

Europy odegrała bitwa o

Anglię

• krótko omawia postać

Arkadego Fiedlera

• redaguje szczegółowy plan

wydarzeń przedstawionych

w utworze

• zaznacza w tekście środki

językowe ujawniające

nastawienie osoby

opowiadającej

• wskazuje w utworze

wyrażenia podkreślające

patos

• na podstawie tekstu oraz

zdobytej wiedzy

historycznej opowiada o

roli bitwy o Anglię w

dziejach Europy

• odnajduje w różnych

źródłach informacje o

największych pokazach

umiejętności lotniczych

odbywających się w

Europie i sporządza na ten

temat notatkę

47.

Janusz Korczak ‒

opiekun sierot

• określa, o jakim

wydarzeniu jest mowa w

utworze

• zaznacza fragmenty, w

których ujawnia się

podmiot liryczny

• nazywa uczucia osoby

mówiącej w wierszu

• odszukuje w różnych

źródłach informacje o

Januszu Korczaku

• wskazuje w utworze

fragmenty dotyczące

Janusza Korczaka

• wyjaśnia sens słów

ostatniej zwrotki

• charakteryzuje język,

jakim posługuje się poeta

• uczestniczy w dyskusji

na temat: Czy warto

poświęcać się dla dobra

innych ludzi?

• krótko omawia postać

Władysława Szlengela i

Janusza Korczaka

• wyjaśnia sens słów

ostatniej zwrotki utworu i

uzasadnia swoją

interpretację

• na podstawie tekstu

ocenia postawę Janusza

Korczaka w czasie wojny

• bierze aktywny udział w

dyskusji na temat: Czy

warto poświęcać się dla

dobra innych ludzi?

• tłumaczy, czemu służy

zastosowany styl

wypowiedzi

48.

Skróty i skrótowce

• łączy nazwy z

odpowiednimi

skrótowcami

• zapisuje słowa, które

• wymienia zasady pisowni

i odmiany skrótów oraz

skrótowców

• dzieli skrótowce na

• notuje pod tekstem skróty

podkreślonych wyrazów i

wyrażeń

•samodzielnie tworzy

skrótowce od

poszczególnych nazw

• wypisuje skrótowce

pochodzące z języka

angielskiego, które są

często stosowane w

występują w zdaniu w

skróconej formie

• sprawdza w słowniku

poprawność zapisu

skrótów

odmienne i nieodmienne

• przyporządkowuje

odpowiednim nazwom

poszczególne skrótowce

• uzupełnia zdania

brakującymi skrótowcami

w poprawnej formie

komunikacji internetowej i

układa z nimi zdania

49. i 50.

Świadkowie akcji

pod Arsenałem

• na podstawie tekstu oraz

przypisów określa czas i

miejsce akcji

• charakteryzuje

uczestników

przedstawionych zdarzeń

• układa ramowy plan

wydarzeń akcji pod

Arsenałem

• ocenia emocjonalne

zaangażowanie narratora

• rozwiązuje krzyżówkę

dotyczącą wydarzeń

przedstawionych w tekście

• krótko charakteryzuje

postać Aleksandra

Kamińskiego

• opisuje tempo akcji

podczas odbijania Rudego

oraz wypisuje słownictwo

oddziałujące najsilniej na

czytelnika

• wyjaśnia związek hasła

krzyżówki z tytułem utworu

Aleksandra Kamińskiego

• redaguje artykuł do gazetki

szkolnej upamiętniający

bohaterstwo uczestników

akcji pod Arsenałem

• układa szczegółowy plan

wydarzeń akcji pod

Arsenałem

• ocenia emocjonalne

zaangażowanie narratora,

odwołując się do

odpowiednich cytatów

• redaguje artykuł do

gazetki szkolnej

upamiętniający

bohaterstwo uczestników

bitwy pod Arsenałem,

przestrzegając norm

kompozycyjnych i

językowych

• wypowiada się w kilku

zdaniach na temat

znaczenia „Kamieni na

szaniec” w czasie II wojny

światowej i współcześnie

51.

Tragizm pokolenia

Kolumbów

• określa, kim jest osoba

mówiąca w wierszu i do

kogo się zwraca

• wskazuje dwa rodzaje

miłości, o których jest

mowa w utworze

• wyjaśnia sens dwóch

ostatnich wersów wiersza

• wymienia określenia,

jakimi podmiot liryczny

opisuje ojczyznę

• wskazuje podobieństwa

między obrazem Raffaella

Santiego a wierszem

Krzysztofa Kamila

Baczyńskiego

• krótko charakteryzuje

postać Krzysztofa Kamila

Baczyńskiego

• tłumaczy, przed jakimi

problemami stanęli młodzi

ludzie w czasie II wojny

światowej

• ustala, czy utwór można

uznać za monolog liryczny

i popiera swoje zdanie

argumentami

• formułuje wnioski na

podstawie wskazanych

podobieństw między

obrazem Raffaella

Santiego a wierszem

Krzysztofa Kamila

Baczyńskiego

52.

Malarska wizja

czasów wojny i

okupacji

• określa temat każdego z

obrazów

• wymienia elementy, z

których składa się

kompozycja

poszczególnych dzieł

• odszukuje w różnych

źródłach wiadomości na

temat życia i twórczości

Zdzisława Beksińskiego

oraz Maksa Ernsta

• charakteryzuje tonację

kolorystyczną

• wyjaśnia, w jaki sposób

tonacja kolorystyczna

wpływa na nastrój prac

• wskazuje podobieństwa

między obydwoma płótnami

• podaje propozycje tytułu

dla obrazu Zdzisława

• przedstawia w ciekawej

formie najważniejsze

informacje o życiu

i twórczości Zdzisława

Beksińskiego oraz Maksa

Ernsta

• opisuje jedno z

• dokonuje interpretacji

porównawczej obu

obrazów

zamieszczonych obrazów

• ustala, czy którąś z prac

można nazwać

realistyczną, i uzasadnia

swoje zdanie

• redaguje opis jednego

z przedstawionych dzieł

Beksińskiego

przedstawionych dzieł,

dbając o poprawność

językową, ortograficzną

i interpunkcyjną

53.

Jak unikać błędów

słowotwórczych?

• zapoznaje się z

komentarzami

dotyczącymi błędów

słowotwórczych

• zaznacza właściwe

formanty

• uzupełnia hasła

reklamowe odpowiednimi

formami utworzonych

słów

• na podstawie słownika

języka polskiego wyjaśnia

znaczenie podanych

formantów

• zapisuje po trzy

rzeczowniki pospolite, które

mogą tworzyć wyrazy

złożone z poszczególnymi

przedrostkami

• omawia, w jaki sposób

uniknąć błędów

słowotwórczych

• poprawia zaznaczone

błędy słowotwórcze

• odszukuje w internecie

informacje na temat

zawodów uznawanych

obecnie za

najpopularniejsze i

zaznacza w

zgromadzonych wyrazach

formanty

54.

Jak ukoić ból?

• wymienia tytuły zbiorów

poetyckich Tadeusza

Różewicza

• określa, kim jest podmiot

liryczny i jakie wyraża

uczucia

• wyjaśnia znaczenie

frazeologizmów z

wyrazem serce

• tłumaczy, dlaczego w

tekście powtarza się

wyrażenie jak dobrze

• proponuje sposoby

ukojenia bólu związanego

z dramatycznymi

doświadczeniami

• omawia krótko postać

Tadeusza Różewicza

• porównuje obraz Arnolda

Böcklina „Wojna” z dziełem

Salvadora Dalego „Oblicze

wojny”

• tłumaczy, dlaczego

czasowniki mogę, jestem

zapisano wielką literą

• wyjaśnia, jakie

skojarzenia ze słowami

las, drzewo i serce mogą

mieć ludzie, którzy

przeżyli wojnę

• dokonuje analizy i

interpretacji

porównywanych obrazów

55. i 56.

Zachować godność

ludzką w nieludzkich

warunkach

• czyta ze zrozumieniem

fragment utworu Karoliny

Lanckorońskiej

• określa rodzaj narracji

prowadzonej w tekście

• tworzy mapę miejsc, w

których znajdowały się

obozy koncentracyjne

• opowiada, jak autorka

radziła sobie z więzienną

rzeczywistością

• wskazuje fragmenty

ukazujące, czym dla

bohaterki była godność

ludzka

• gromadzi argumenty do

dyskusji na podany temat

• krótko omawia postać

Karoliny Lanckorońskiej

• wyjaśnia, jak rozumie

wyrażenie godność ludzka

• ustala, czy bohaterkę tekstu

można nazwać altruistką i

uzasadnia swoją opinię

• ocenia wpływ narracji na

odbiór opisywanych

wydarzeń

• charakteryzuje styl

wypowiedzi autorki

• aktywnie uczestniczy w

dyskusji na podany temat

• poszukuje w różnych

źródłach informacji na

temat projektu

„AUSCHWITZ.

MEMENTO” oraz

sporządza notatkę na ten

temat

57.

Treść i zakres

• odnajduje w tekście

rzeczowniki

• wskazuje pary wyrazów,

których zakres całkowicie

• odnajduje w diagramie

wyrazy abstrakcyjne

• uzupełnia frazeologizmy

wyrazami, które mieszczą

• układa zdania dotyczące

fotografii zgodnie z

znaczeniowy wyrazu o podobnej treści

• wyszukuje w tekście

wyrazy konkretne i

abstrakcyjne

się pokrywa

• opisuje podane fotografie

wyrazami o coraz

węższym zakresie i o coraz

bogatszej treści

się w zakresie podanych

słów, lecz mają od nich

bogatszą treść

podanymi wskazówkami

58. i 59.

Człowieka można

zniszczyć, ale nie

pokonać

• opowiada o sytuacji

przedstawionej na obrazie

„Pożegnanie Europy”

Aleksandra

Sochaczewskiego

• określa czas i miejsce

akcji utworu

• przedstawia warunki, w

jakich odbywał się

transport więźniów

• nazywa uczucia

towarzyszące narratorowi

podczas pierwszych dni

pobytu w Rosji

• odszukuje fragment

wyjaśniający przyczynę

aresztowania rodziny

Toczków

• opisuje miejsce, do

którego trafiły polskie

rodziny po wywiezieniu z

kraju

• uzupełnia tabelę

informacjami na temat

zachowania radzieckich

strażników i polskich

więźniów

• redaguje rozprawkę, w

której uzasadnia słuszność

słów Ernesta

Hemingwaya: Człowieka

można zniszczyć, ale nie

pokonać

• nazywa emocje widoczne

na twarzach postaci

ukazanych na obrazie

Aleksandra

Sochaczewskiego

• komentuje fragment

wyjaśniający przyczynę

aresztowania rodziny

Toczków

• formułuje wnioski

dotyczące tego, jakie

cechy ludzkiej natury

ujawniają się w trudnych

sytuacjach

• redaguje rozprawkę, w

której uzasadnia słuszność

słów Ernesta

Hemingwaya: Człowieka

można zniszczyć, ale nie

pokonać, dbając o

poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

• wyjaśnia na podstawie

dostępnych źródeł, z

jakimi faktami

historycznymi mają

związek wydarzenia

ukazane przez narratora

60.

Ludność cywilna

Warszawy

bohaterem

zbiorowym

„Pamiętnika z

powstania

warszawskiego”

• czyta ze zrozumieniem

fragment „Pamiętnika z

powstania warszawskiego”

• nazywa emocje, jakie

wywołał w nim

przeczytany fragment

• wyjaśnia, w jaki sposób

Miron Białoszewski

opowiada o swoich

przeżyciach wojennych

• wskazuje w utworze

fragmenty dotyczące tego,

jak mieszkańcy Warszawy

radzą sobie w wojennej

• omawia wpływ tragicznych

przeżyć na więzi

międzyludzkie

• ustala, jakie słownictwo

dominuje w przeczytanym

fragmencie

• uzasadnia, że utwór

Mirona Białoszewskiego jest

• określa funkcję

zastosowanych

w utworze wyrazów

dźwiękonaśladowczych

• wyjaśnia, jakie znaczenie

dla wymowy tekstu ma

długość i rodzaj

wypowiedzeń

rzeczywistości

• wyszukuje w tekście

wyrazy

dźwiękonaśladowcze

• określa rodzaj zdań,

których jest w utworze

najwięcej

pamiętnikiem

61. i 62.

Bogactwo

polszczyzny

• dopisuje do podanych

słów ich gwarowe

odpowiedniki

• rozpoznaje gwarę

środowiskową

• odnajduje w diagramie

wyrazy z gwary

podhalańskiej i wyjaśnia

ich znaczenie na podstawie

słownika

• wyjaśnia, co oznaczają

podane słowa w

polszczyźnie ogólnej, a co

‒ w gwarze środowiskowej

• określa nadawców

poszczególnych

wypowiedzi na podstawie

użytego przez nich

słownictwa

• podaje współczesne

odpowiedniki archaizmów

• redaguje żartobliwe

opowiadanie,

wykorzystując co najmniej

sześć spośród podanych

archaizmów

• układa krótki dialog przy

użyciu podanego słownictwa

gwarowego

• sporządza schemat

ukazujący relacje rodzinne,

korzystając ze

zgromadzonych

archaizmów

• redaguje żartobliwe

opowiadanie,

wykorzystując co najmniej

osiem spośród podanych

archaizmów

• wyszukuje w internecie

wiadomości na temat

najbliższej terytorialnie

gwary ludowej

i zapisuje dziesięć słów

charakterystycznych dla tej

gwary

63.

Tragiczne losy

bohaterów

opowiadania Idy

Fink

• wymienia tytuły utworów

Idy Fink

• streszcza fragment

utworu Idy Fink

• określa rodzaj narracji

prowadzonej w tekście

• charakteryzuje bohaterkę

przeczytanej historii

• omawia, co

spowodowało wewnętrzną

przemianę bohaterki

• przedstawia swoją opinię

na temat tego, czy w

trudnych chwilach lepiej

przebywać w samotności,

• krótko omawia postać Idy

Fink

• uzasadnia trafność

umieszczenia obrazu

Andrzeja Wróblewskiego

„Rozstrzelanie II” przy

tekście Idy Fink

• wyjaśnia funkcję

zastosowanej narracji

• rozważa, czy przeżycia

wojenne mogą być

tematem komedii

• opowiada, w jaki sposób

został przedstawiony

Holokaust w filmie „Życie

jest piękne”

czy z bliskimi osobami

64.

Zwyczajni ‒

niezwyczajni

• podaje cechy charakteru,

które powinien mieć

bohater

• określa tematykę utworu

• wymienia postacie

występujące w tekście

• tworzy listę osób, które

zasługują na miano

bohatera

• nadaje własny tytuł

przeczytanemu

fragmentowi

• wyjaśnia, za co autor

cenił i podziwiał Zosię

• opisuje atmosferę

panującą w domu górali

• redaguje charakterystykę

Zosi z tekstu Gustawa

Holoubka lub innej osoby,

którą uważa za bohatera

dnia codziennego

• krótko charakteryzuje

postacie występujące w

tekście

• wymienia wartości, według

których było wychowane

młode pokolenie opisane w

utworze

• tłumaczy, jak rozumie sens

podanego stwierdzenia

• tworzy listę osób, które

zasługują na miano

bohatera i uzasadnia swój

wybór

• redaguje charakterystykę

Zosi z tekstu Gustawa

Holoubka lub innej osoby,

którą uważa za bohatera

dnia codziennego,

przestrzegając norm

kompozycyjnych i

językowych

• omawia, do czego

nawiązuje zakończenie

analizowanego fragmentu

65. i 66.

O sposobach

wzbogacania

słownictwa

• odnajduje w tekście

zapożyczenia i podaje ich

znaczenie

• uzupełnia zdania

odnoszące się do ilustracji

brakującymi

zapożyczeniami

• na podstawie słownika

wyrazów obcych zapisuje

polskie odpowiedniki

zapożyczeń

• zastępuje modne

zapożyczenia ich

rodzimymi

odpowiednikami

• wypisuje neologizmy i

wyjaśnia ich znaczenie

• tłumaczy, dlaczego

wskazane wyrazy są

neologizmami

znaczeniowymi

• podaje podstawy

słowotwórcze

wymienionych neologizmów

• tworzy neologizmy

frazeologiczne z podanych

wyrazów

• redaguje fragment

pamiętnika, wykorzystując

co najmniej pięć

wymyślonych

neologizmów

• wyjaśnia, w jaki sposób

uzyskano efekt

humorystyczny w tekście

67.

Czy każda chwila

sprzyja bohaterstwu?

• wymienia tytuły utworów

Krystyny Siesickiej

• ustala, kim są

bohaterowie utworu

i co ich łączy

• wskazuje narratora

opowiadanej historii

• układa chronologiczny

plan wydarzeń

przeczytanego tekstu

w postaci równoważników

zdań

• uzupełnia krzyżówkę i

odczytuje hasło

• redaguje charakterystykę

Łukasza

• krótko omawia postać

Krystyny Siesickiej

• ocenia zachowanie chłopca

• opowiada przeczytaną

historię z punktu widzenia

różnych bohaterów

• redaguje charakterystykę

Łukasza, dbając o

poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

• wyjaśnia przytoczone

słowa Władysława

Broniewskiego i określa, w

jaki sposób wiążą się one z

postacią Łukasza

68. i 69.

Bogate słownictwo

ułatwia życie

• uzupełnia wypowiedzi

synonimami wyrazów

modnych

• przy użyciu słownika

wyrazów bliskoznacznych

redaguje tekst tak, aby

uniknąć powtórzeń

• tworzy antonimy za

pomocą podanych

przedrostków

• opisuje sytuację ukazaną

na fotografii, stosując

antonimy co najmniej

pięciu wymienionych słów

• wyjaśnia, dlaczego

podane wyrazy są

homonimami

• podaje synonimy

wskazanych frazeologizmów

• dopisuje do każdego

zestawu słów jeden wyraz

wieloznaczny, będący ich

synonimem

• omawia znaczenie

wskazanych wyrazów

wieloznacznych w

poszczególnych cytatach

• układa zdania z

wybranym przymiotnikiem

tak, aby użyć go w dwóch

różnych znaczeniach

70.

Historia pewnego

schroniska

• przedstawia historię

powstania schroniska w

Uciechowie

• wyraża swoje zdanie na

temat projektu wirtualnej

adopcji psów

• odszukuje w różnych

źródłach informacje o

organizacjach

pomagających bezdomnym

zwierzętom

• tłumaczy, dlaczego

Robert Bienias postanowił

założyć schronisko

dla zwierząt

• wymienia cechy

charakteru, które pomogły

bohaterowi w realizacji

zamierzonego celu

• gromadzi informacje o

najbliższym schronisku dla

zwierząt

• prezentuje odpowiednie

argumenty popierające

projekt wirtualnej adopcji

psów lub kontrargumenty

• wyjaśnia, na czym polega

wyjątkowość Ośrodka

Pomocy dla Zwierząt

Porzuconych

• opisuje wybraną

organizację pomagającą

bezdomnym zwierzętom

• przeprowadza wywiad z

pracownikiem schroniska

dla zwierząt

71.

Czy należymy do

pokolenia pilota?

• wymienia codzienne

sytuacje, w których

towarzyszy nam radio

i telewizja

• omawia tematykę

poruszaną przez

dziennikarzy w podanych

fragmentach artykułów

• dokonuje samooceny

poprzez sprawdzenie, czy

należy do pokolenia pilota

• wyjaśnia sens słów: Sztuka

radiowa buduje niezależność

odbiorcy i jego wewnętrzną

wolność

• uzasadnia, dlaczego

określone stwierdzenie

odnosi się do radia,

a nie do telewizji

• wyjaśnia, na czym polega

fenomen radia i

wyjątkowość telewizji

72. • dzieli wyrazy na • stosuje eufemizmy we • zaznacza zdania, w których • na podstawie słownika • przeredagowuje tekst tak,

Emocje ukryte w

słowach...

nacechowane dodatnio,

ujemnie oraz neutralne

wskazanych sytuacjach

• podaje przyrostki, za

pomocą których można

utworzyć wyrazy

nacechowane

ekspresywnie

zdrobnienia wyrażają ironię

zastępuje nacechowane

frazeologizmy ich

neutralnymi

odpowiednikami

aby zawierał jedynie

neutralne zwroty i

wyrażenia

73. i 74.

O roli radia w czasie

II wojny światowej

• podaje etapy rozwoju

sieci CBS od II wojny

światowej do lat 90.

• określa funkcję radia w

trakcie II wojny światowej

• przedstawia zasady,

którymi powinni się

kierować rzetelni

dziennikarze

• opowiada o wpływie

reportażu „Londyn po

zmroku” na Amerykanów

• omawia, jakie zmiany w

sposobie przekazywania

informacji w radiu

i telewizji zapoczątkował

Edward R. Murrow oraz

zatrudnieni przez niego

dziennikarze

• wyjaśnia znaczenie

wyrażenia najwyższe

standardy dziennikarskie

• wymienia zagrożenia, jakie

dla radia niosło

wynalezienie telewizji

• wyjaśnia, dlaczego Edward

R. Murrow tak źle

wypowiadał się na temat

nowego medium

• wskazuje podobieństwa i

różnice między pracą

dziennikarzy lokalnych a

zadaniami korespondentów

wojennych

• omawia, na czym polega

zasada równania w dół

• formułuje własną ocenę

telewizji

75.

Słuchowisko radiowe

kontra teatr telewizji

• przyporządkowuje

słownictwo do

słuchowiska radiowego i

teatru telewizji

• wymienia środki wyrazu

charakterystyczne dla

audycji radiowej

• omawia, jaką rolę

odgrywa dialog w

słuchowisku radiowym,

a jaką ‒ w programie

telewizyjnym

• podaje różnice między

tradycyjnym teatrem a

teatrem telewizji

• wyjaśnia, jak rozumie

przytoczone słowa Adama

Hanuszkiewicza

• proponuje, kto mógłby być

autentycznym bohaterem

słuchowiska

• wymienia środki wyrazu,

które są wykorzystywane

zarówno w słuchowisku

radiowym, jak i w teatrze

telewizji

• określa za pomocą

metafor, symboli i

ilustracji istotę radia oraz

specyfikę teatru telewizji

76. i 77.

Jak powstaje

scenariusz?

• streszcza przeczytany

tekst w kilku zdaniach

• przedstawia uczestników

wydarzeń i określa ich

postawę wobec zaistniałej

sytuacji

• opisuje scenę, która

wydaje mu się

nonsensowna

• wyjaśnia, w jaki sposób

autor scenariusza osiągnął

efekt komiczny

•przeredagowuje według

podanego wzoru wybrany

fragment słuchowiska

radiowego na scenopis

przedstawienia w teatrze

telewizji

• wskazuje różnice między

realizacją akustyczną a

ilustracją muzyczną

• przygotowuje

słuchowisko radiowe na

podstawie scenariusza

Jerzego Górzańskiego

• wypisuje z tekstu

przykłady komizmu

słownego i sytuacyjnego

78.

Jak unikać błędów

słownikowych?

• zapoznaje się z hasłami

ze słownika poprawnej

polszczyzny

i z komentarzami

informującymi o błędach

• korzysta ze słownika

poprawnej polszczyzny

• łączy wyrazy z ich

wyjaśnieniami

• układa zdania z

podanymi wyrazami tak,

aby ukazać właściwe

znaczenie słów

• korzysta ze słownika

wyrazów kłopotliwych

• układa zdania z

podanymi wyrazami

zgodnie z ich właściwym

znaczeniem

• podaje trzy pary

wyrazów, których

znaczenie jest często

mylone ze względu na

podobną wymowę lub

budowę słów

79.

Jak rozwiązać

problem z

telemętlikiem?

• czyta ze zrozumieniem

komiks H.J.

Chmielewskiego

• podaje rodzaje

programów telewizyjnych

wyliczone przez Tytusa

• określa problem, przed

którym stanął Tytus

• wyjaśnia, w jaki sposób

powinien postępować

człowiek rozumny,

korzystający z telewizji

• opowiada, jak młodzież

odnosi się do oferty

telewizji

• omawia inne popularne

gatunki telewizyjne

• tłumaczy, co należy

robić, aby uniknąć

telemętliku

• bierze udział w dyskusji

na temat roli telewizji

wśród współczesnych

środków masowego

przekazu

• wymienia popularne

gatunki telewizyjne i krótko

charakteryzuje jeden z nich

• wyjaśnia, co rozumie pod

pojęciem telemętlik, użytym

przez Romka i A’Tomka

• aktywnie uczestniczy w

dyskusji na temat roli

telewizji wśród

współczesnych środków

masowego przekazu

• sporządza ranking stacji

telewizyjnych i radiowych

• rozważa, czy duży wybór

kanałów telewizyjnych

oraz stacji radiowych jest

dobrodziejstwem

cywilizacji, przedstawiając

pozytywne i negatywne

strony tego zjawiska

80.

Pamiątki przeszłości

‒ wojna i okupacja

• wymienia najważniejsze

odkrycia i wydarzenia z

czasów II wojny światowej

• na podstawie

zgromadzonych

materiałów sporządza

krótką notatkę na temat

Miejsca Pamięci i Muzeum

Auschwitz-Birkenau

• wyjaśnia, jaką zagadkę

kryją Góry Sowie

• omawia najważniejsze

odkrycia i wydarzenia z

czasów II wojny światowej

• ocenia przydatność

nowoczesnych technologii

• przygotowuje prezentację

multimedialną na temat

Miejsca Pamięci i Muzeum

Auschwitz-Birkenau

81.

Sprawdź swoją

• wskazuje tematy sztuki

tworzonej w łagrach

• wyjaśnia, jak wyglądała

sytuacja chorych podczas

• określa różnicę między

lagrami i łagrami

• tłumaczy, na czym

polegał tragizm pokolenia

wiedzę i

umiejętności ‒ praca

klasowa

• wymienia imiona trzech

głównych bohaterów

„Kamieni na szaniec”

• przyporządkowuje

słownictwo do

odpowiednich nazw

mediów

nalotu na szpital

• podaje nazwę używaną

do określenia czasów II

wojny światowej

• układa ze słowem

bohater dwa zdania, w

których będą

wykorzystane dwa różne

znaczenia tego wyrazu

• formułuje dwa

argumenty uzasadniające

fenomen żywotności radia

• redaguje wypracowanie

na jeden z wymienionych

tematów

• wskazuje gatunek radiowy,

do którego można odnieść

określenia: teatr wyobraźni,

gra dźwięków, muzyczność

Kolumbów

• pisze wypracowanie na

jeden z wymienionych

tematów, dbając o

poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

82.

Oblicze

współczesnego

świata

• wymienia zjawiska

charakterystyczne dla

współczesności

• określa daty graniczne

epoki

• wyjaśnia, czym jest

postmodernizm

• wykonuje kolaż

przedstawiający człowieka

XXI w.

• omawia zjawiska

charakterystyczne dla

współczesności

• podaje wydarzenia łączące

się z datami granicznymi

epoki

• przygotowuje

ilustrowaną kronikę

najważniejszych wydarzeń

od zakończenia II wojny

światowej do dziś

• prezentuje w formie

mapy myśli

główne kierunki sztuki

współczesnej

83. i 84.

Przyjaźń Santiago

i chłopca

• wymienia tytuły utworów

Ernesta Hemingwaya

• czyta ze zrozumieniem

fragment tekstu Ernesta

Hemingwaya

• opisuje wygląd starego

rybaka

• przedstawia warunki, w

jakich mieszkał Santiago

• nazywa uczucia chłopca

do rybaka

• wyjaśnia, na czym

polegała przyjaźń Santiago

i chłopca

• wskazuje fragmenty, w

których narrator ukazuje

emocje bohaterów

• rozważa, czy prawdziwi

przyjaciele mogą mieć

przed sobą tajemnice

• krótko charakteryzuje

postać Ernesta Hemingwaya

• rozważa, czy prawdziwi

przyjaciele mogą mieć przed

sobą tajemnice i uzasadnia

swoją opinię na podstawie

własnych doświadczeń

• omawia różnice w

sposobie ukazania rybaka

oraz jego zawodu

w opowiadaniu Ernesta

Hemingwaya i na obrazie

„Rybak” Apoloniusza

Kędzierskiego

• formułuje wnioski na

temat różnic w sposobie

ukazania rybaka oraz jego

zawodu w opowiadaniu

Ernesta Hemingwaya i na

obrazie „Rybak”

Apoloniusza

Kędzierskiego

85. i 86.

Zasady interpunkcji

nie mają przed nami

tajemnic

• wskazuje w zdaniu

średnik

• wstawia do tekstu

brakujące dwukropki

• wprowadza myślniki do

dialogu

• uzupełnia tekst

brakującymi przecinkami i

zapisuje zasady użycia

znaków interpunkcyjnych

• ustala, które przecinki

powinno się zastąpić

średnikami

• dopisuje brakujące części

wypowiedzi i wyjaśnia

funkcję myślników w

poszczególnych zdaniach

• redaguje opowiadanie z

dialogiem przy użyciu

określonej liczby znaków

• określa funkcje, jakie

pełni średnik w

wypowiedzeniu

• układa zdania odnoszące

się do zamieszczonych

fotografii, stosując

wskazane znaki

interpunkcyjne w podanej

kolejności

• tworzy wypowiedzenia

wielokrotnie złożone i

stosuje średniki

• oddziela myślnikami

wtrącenia, uogólnienie i

niespodziewane

zakończenie tekstu, a

średnikiem ‒

dopowiedzenie

interpunkcyjnych

87.

Świat białych

i czarnych ludzi

• podaje tytuły utworów

Doris Lessing

• czyta ze zrozumieniem

fragment opowiadania

Doris Lessing

• wymienia elementy

świata przedstawionego w

tekście

• na podstawie słownika

wyjaśnia znaczenie

terminów: rasizm,

nacjonalizm, ksenofobia

• omawia elementy świata

przedstawionego w

powieści

• odszukuje w utworze

fragmenty

charakteryzujące pana

Macintosha

• wymienia przyczyny

samotności Tomka

Clarke’a

• wskazuje różnice między

światem białych i czarnych

ukazanym w przeczytanym

fragmencie

• przeprowadza sondę na

temat: Czym dla Ciebie

jest tolerancja?

• bierze udział w dyskusji

dotyczącej tolerancji

• krótko charakteryzuje

postać Doris Lessing

• ocenia postawę i

zachowanie pana

Macintosha

• określa, w jaki sposób

pisarka wypowiada się o

rasizmie

• wyjaśnia, do czego

zostało porównane w

tekście ludzkie życie,

przytaczając odpowiednie

argumenty

• aktywnie uczestniczy w

dyskusji dotyczącej

tolerancji

• opracowuje w formie

wykresu wyniki ankiety na

temat: Czym dla Ciebie

jest tolerancja?

88. i 89.

Chanukowe dzieło

• wymienia tytuły utworów

Isaaca Bashevisa Singera

• określa, kim jest narrator

utworu

• opowiada, w jaki sposób

rabin wychowywał swoje

dzieci

• rozwiązuje krzyżówkę

dotyczącą treści

opowiadania

• redaguje plan wydarzeń

w formie zdań

pojedynczych, dotyczący

historii opowiedzianej

• krótko omawia postać

Isaaca Bashevisa Singera

• tłumaczy, dlaczego

obchodzi się święto Chanuki

• wyjaśnia, dlaczego

wyrazy matka oraz ojciec

pisane są w opowieści

wielką literą

• pisze opowiadanie na

temat: Cuda zdarzają się

codziennie...,

• przygotowuje informacje

na temat żydowskiego

święta Chanuki

przez ojca

• odszukuje w utworze

fragmenty ukazujące

zasady religii żydowskiej

• pisze opowiadanie na

temat: Cuda zdarzają się

codziennie...,

przedstawiając argumenty

na poparcie lub obalenie

tezy

przedstawiając argumenty

na poparcie lub obalenie

tezy, a także dbając o

poprawność kompozycyjną

i językową

90.

Sprawdź swoją

wiedzę i

umiejętności ‒ praca

klasowa

• wskazuje wyraz o

ograniczonym zasięgu

• podaje podstawy

słowotwórcze wyrazów

• dzieli wyrazy na ogólne

i szczegółowe,

abstrakcyjne i konkretne

• przedstawia na wykresie

rodzinę wyrazu i zaznacza

w wyrazach rdzeń

• wypisuje z tekstu i

przypisów trzy złożenia

oraz dwa zestawienia

• wynotowuje z

przeczytanego fragmentu

dwie nazwy wykonawców

czynności i zaznacza w

nich formanty

• uzupełnia tabelę

odpowiednimi

synonimami i antonimami

podanych wyrazów

• pisze zaproszenie,

stosując 3‒4 skróty

podanych wyrazów

• zastępuje wskazane

sformułowania

eufemizmami

• używa w wypowiedzi

zdrobnień i zgrubień

• redaguje dłuższy dialog,

używając wskazanych słów

oraz odpowiednich znaków

interpunkcyjnych

• zapisuje wyrazy ukazujące

różne znaczenia tego

samego słowa

• dopisuje peryfrazy do

wymienionych słów

• pisze zaproszenie,

stosując 5‒6 skrótów

podanych wyrazów

91. i 92.

Z wizytą

w nierealnym

świecie

• wymienia tytuły utworów

Kurta Vonneguta

• czyta ze zrozumieniem

tekst Kurta Vonneguta

• wymienia realne

elementy świata

• charakteryzuje głównego

bohatera przeczytanej

historii

• odszukuje w tekście

wątki fantastyczne

• pisze notatkę

• krótko omawia postać

Kurta Vonneguta

• opowiada, w jakim celu

autor wprowadził wątki

fantastyczne do powieści o

tematyce wojennej

• tłumaczy funkcję

powtórzeń w utworze

• omawia funkcję

zastosowanej narracji

• redaguje opowiadanie

o przygodach bohatera,

• wypowiada się na temat

elementów zaskakujących

w sposobie kreowania

świata

przedstawionego

• wskazuje narratora

encyklopedyczną

o Tralfamadorczykach

• dzieli elementy świata

przedstawionego na

tragiczne i komiczne

• wyjaśnia, na czym polega

czarny humor

• wskazuje fragmenty

utworu, które się

powtarzają

• nazywa typ narracji w

tekście

• redaguje opowiadanie o

przygodach bohatera, który

przybył na ziemię z

przyszłości

który przybył na ziemię z

przyszłości, dbając o

poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

93.

Polska literatura

i sztuka po II wojnie

światowej

• wymienia najważniejsze

etapy rozwoju

dwudziestowiecznej

literatury polskiej

• podaje zagadnienia, które

znajdowały się w kręgu

rozważań Leszka

Kołakowskiego i księdza

Józefa Tischnera

• opowiada o warunkach,

w jakich tworzyli polscy

pisarze po zakończeniu II

wojny światowej

• odszukuje w dostępnych

źródłach przykłady polskiej

architektury

postmodernistycznej i

wskazuje, które budowle

podobają mu się najbardziej

• tworzy portfolio na temat

polskiej architektury

postmodernistycznej

• omawia wybrane dzieło

sztuki współczesnego

artysty

94. i 95.

Porządek

w formach

wypowiedzi

• wskazuje formy

wypowiedzi, które składają

się ze wstępu, z

rozwinięcia i zakończenia

• układa we właściwej

kolejności fragmenty

anegdoty

• określa, jakie informacje

powinny znaleźć się

w poszczególnych

częściach charakterystyki

bohatera literackiego

• podkreśla sformułowania

typowe dla wstępów w

dłuższych formach

wypowiedzi

• dopisuje rozwinięcie do

zaproponowanego wstępu

i zakończenia

• uzupełnia plan twórczy

opowiadania według

• wyjaśnia, jaką funkcję

pełni wstęp w odniesieniu do

całości tekstu

• redaguje swoją

propozycję zakończenia,

nawiązującego do wstępu i

podsumowującego tekst

• na podstawie planu pisze

opowiadanie

własnego pomysłu

96.

Poeta jako strażnik

pamięci narodowej

• odszukuje w wierszu

fragmenty, w których

ujawnia się podmiot

liryczny

• określa, kim jest osoba

mówiąca

• wymienia zarzuty, jakie

podmiot liryczny stawia

adresatowi utworu

• wskazuje w wierszu

część opisową i część

refleksyjną

• odnajduje w utworze

eufemizm

• omawia przesłanie

wiersza

• tłumaczy, jakie zadanie

stoi przed poetą, zgodnie z

wymową utworu

• redaguje notatkę na temat

pomnika Poległych

Stoczniowców 1970

• wyjaśnia, przed czym

ostrzega adresata osoba

mówiąca

• charakteryzuje tematykę

części opisowej i części

refleksyjnej

• podaje sformułowanie,

które zostało zastąpione

eufemizmem

• rozważa, czy przesłanie

utworu ma charakter

uniwersalny i uzasadnia

swoje zdanie

• przygotowuje referat na

temat pomnika Poległych

Stoczniowców 1970

97.

Testament poetycki

• wymienia tytuły tomów

poetyckich Konstantego

Ildefonsa Gałczyńskiego

• omawia problematykę

fragmentów pieśni

• wskazuje, kto jest

podmiotem lirycznym w

„Pieśni III” i adresatem

„Pieśni X”

• nadaje tytuły

poszczególnym pieśniom

• wypisuje z „Pieśni III”

słownictwo dotyczące

miłości

• uzasadnia, że cykl

„Pieśni” jest poetyckim

testamentem twórcy

• redaguje kilkuzdaniową

wypowiedź o roli nadziei

na przyszłość w życiu

każdego człowieka

• przygotowuje wybrany

tekst na konkurs

recytatorski „Pieśni”

Konstantego Ildefonsa

Gałczyńskiego

• krótko charakteryzuje

postać Konstantego

Ildefonsa Gałczyńskiego

• ocenia sposób opisania

uczucia przez poetę w

„Pieśni III”

• podaje, do jakiego gatunku

literackiego należą

omawiane utwory

• wyjaśnia funkcje pytań

zastosowanych w „Pieśni

III”

• prezentuje własną

interpretację głosową

wiersza w trakcie konkursu

recytatorskiego, dbając

o odpowiednią dykcję,

tempo oraz modulację

głosu

• wymienia nazwiska

współczesnych

piosenkarzy, którzy w

swoim repertuarze

wykorzystują utwory

Konstantego Ildefonsa

Gałczyńskiego

98.

Kompozycja tekstów

• dopisuje swoje

propozycje tytułu oraz

śródtytułów do

zamieszczonego artykułu

• zaznacza motto oraz

• redaguje krótki artykuł

zgodny z podanym

tytułem, podtytułem

i ze śródtytułami

• wybiera frazeologizm,

• na podstawie słownika

wyrazów obcych wyjaśnia

znaczenie tytułu czasopisma

„Cogito”

• proponuje tematykę

tekstów, których mottem

mogłyby być podane

cytaty

• pisze plan twórczy pracy

na jeden z wymienionych

tematów, uwzględniając

tytuł i podtytuł tekstu, a

także śródtytuły, dedykację

omawia jego znaczenie dla

tekstu

który najlepiej komentuje

treść danej wypowiedzi

• wskazuje dedykacje i

określa, w jakim celu

powstała każda z nich

• pisze plan twórczy pracy

na jeden z podanych

tematów

• układa treść dedykacji

i motto

99.

Która Nike jest nam

bliższa?

• wymienia tytuły zbiorów

poetyckich Zbigniewa

Herberta

• czyta ze zrozumieniem

utwór Z. Herberta

• określa temat wiersza

• na podstawie słownika

redaguje notatkę na temat

bogini Nike

• podaje, czym różni się

Nike z utworu Zbigniewa

Herberta od

mitologicznego

wyobrażenia tej bogini

• opisuje w kilku zdaniach

sytuację młodego żołnierza

• wyjaśnia, dlaczego

bogini nie ostrzega

młodzieńca

• wskazuje w wierszu

odwołania do mitologii

greckiej

• krótko charakteryzuje

postać Zbigniewa Herberta

• przewiduje, jaki los czeka

młodego żołnierza

• uzasadnia, która z rzeźb

lepiej oddaje wahanie, a

która • pewność

• wyjaśnia, czemu służy

przeciwstawienie otwarta

pierś • zamknięte oczy w

ostatniej zwrotce

• tłumaczy, w jaki sposób

poeta wykorzystuje

symbole mitologiczne

• omawia, jak brak rymów

i znaków interpunkcyjnych

oraz nierówna długość

wersów i zwrotek

wpływają na odbiór

utworu

100. i 101.

W świecie groteski

• wymienia tytuły utworów

Sławomira Mrożka

• opowiada, jak powinno

wyglądać tradycyjne

polskie wesele

• wylicza, co znajdowało

się w kufrze panny młodej

• na podstawie słownika

wyjaśnia znaczenie

podanych wyrazów

• zapisuje w punktach

przebieg uroczystości w

Atomicach

• odnajduje w tekście

sprzeczne określenia

poszczególnych

elementów obrazu wsi

• tłumaczy, czym jest

groteska i dialektyzacja

• wypisuje z utworu pięć

słów użytych w celu

• krótko charakteryzuje

postać Sławomira Mrożka

• porównuje zawartość kufra

panny młodej z utworu z

tradycyjnym posagiem

• wykonuje ilustrację do

tekstu Sławomira Mrożka

„Wesele w Atomicach”

• wypisuje z utworu co

najmniej sześć słów

użytych w celu

wprowadzenia

dialektyzacji

• omawia, co autor

osiągnął, wykorzystując w

tekście groteskę i

dialektyzację

wprowadzenia

dialektyzacji

102. i 103.

Jak napisać podanie i

list motywacyjny?

• zaznacza argumenty,

których można użyć w

poszczególnych pismach

skierowanych do dyrektora

szkoły

• redaguje podanie o

przyjęcie do szkoły

ponadgimnazjalnej,

wykorzystując

wymienione zwroty i

wyrażenia

• formułuje po dwa

argumenty odpowiednie do

poszczególnych sytuacji

• wprowadza do podania

brakujące informacje

• wypisuje cechy oraz

umiejętności wymagane w

pracy osób ukazanych na

ilustracjach

• uzupełnia list

motywacyjny

• pisze list motywacyjny z

wykorzystaniem

określonego słownictwa oraz

przestrzegając norm

kompozycyjnych i

językowych

• redaguje podanie o

przyjęcie do szkoły

ponadgimnazjalnej, dbając

o poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

• ustala, które z podanych

argumentów mogłyby się

pojawić w listach

motywacyjnych

skierowanych do

poszczególnych osób

104.

Co nam przyniesie

przyszłość?

• wymienia tytuły utworów

Stanisława Lema

• opowiada, w jaki sposób

działały psychemikalia

• na podstawie słownika

podaje znaczenie terminu

futurologia

• nazywa emocje bohatera

tekstu po obudzeniu się w

nowej, obcej

rzeczywistości

• wypisuje z utworu

neologizmy służące

uwiarygodnieniu

przedstawionych wydarzeń

• tłumaczy, czym jest

stylizacja

• opisuje wizję przyszłości

ukazaną przez Stanisława

Lema

• krótko charakteryzuje

postać Stanisława Lema

• wyjaśnia znaczenie

neologizmów

• udowadnia, że utwór

„Kongres futurologiczny” to

opowiadanie

fantastycznonaukowe

• odszukuje w tekście

środki artystyczne służące

stylizacji

• wskazuje podobieństwa

między rzeczywistością

zaprezentowaną

w opowiadaniu Stanisława

Lema a światem

współczesnym

105.

Jaką wartość ma

życie?

• wymienia tytuły zbiorów

poetyckich Ewy Lipskiej

• czyta ze zrozumieniem

wiersz Ewy Lipskiej

• opowiada o nastroju

wiersza

• zaznacza w utworze

metafory

• opisuje stosunek

podmiotu lirycznego do

życia

• wskazuje w tekście

anaforę

• odnajduje w wierszu

puentę

• krótko charakteryzuje

postać Ewy Lipskiej

• tłumaczy znaczenie puenty

wiersza

• wyjaśnia znaczenie

metafor zaznaczonych w

wierszu

• określa funkcję anafory

zastosowanej w utworze

• rozważa, czy

współcześnie życie jest

wysoko cenioną wartością

106. i 107. • zaznacza zdania, które • podkreśla w tekście • na podstawie • wyjaśnia, z jakiego • pisze swoje CV, a

Piszemy życiorys

i CV

mogłyby się znaleźć w

życiorysie

• uzupełnia życiorys

odpowiednimi

informacjami na temat

siebie lub wymyślonej

osoby

• wykreśla z CV

niepotrzebne informacje

zdania oraz wyrażenia

nieodpowiednie dla stylu i

charakteru życiorysu

• redaguje życiorys

nastolatki ukazanej na

fotografiach, korzystając z

podanego słownictwa

zamieszczonego życiorysu

wypisuje w punktach

odpowiednie informacje,

używając równoważników

zdań

powodu poeta napisał swój

życiorys w sposób

odbiegający od ustalonych

zasad tworzenia tej formy

wypowiedzi

następnie przekształca je

na życiorys przy użyciu

zamieszczonych

sformułowań

108.

Odkrywać nowe

lądy...

• streszcza przeczytany

tekst w kilku zdaniach

• tworzy listę cech

potrzebnych podróżnikowi

• opowiada o swojej

wymarzonej wyprawie

• odszukuje w słowniku

wyrazów bliskoznacznych

synonimy słowa podróż

• określa typ narracji

zastosowanej w powieści

• opisuje, w jaki sposób w

utworze przedstawieni są

rodzice

• wyjaśnia, dlaczego

wyjazdy rodziców nie są

uznawane przez bohaterkę

za prawdziwe

podróżowanie

• przy użyciu słownika

wypisuje związki

frazeologiczne odnoszące

się do postawy bohaterki

• odpowiada, jak kobieta

charakteryzuje samą siebie

• tłumaczy, z jakich

powodów ludzie decydują

się poświęcić życie na

poznawanie nowych

lądów, zdobywanie gór i

odkrywanie niezbadanych

terytoriów

• pisze sprawozdanie z

wybranego filmu, którego

motywem przewodnim jest

podróż

• dokonuje hierarchizacji

cech potrzebnych

podróżnikowi

• wskazuje w tekście

fragment świadczący o

dystansie bohaterki do

własnej osoby

• charakteryzuje typ

nowoczesnego człowieka

ukazanego w utworze

• pisze sprawozdanie z

wybranego filmu, którego

motywem przewodnim jest

podróż, dbając

o poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

• opowiada o swojej

wymarzonej wyprawie, a

także przedstawia jej plan

uwzględniający wycieczki,

środki lokomocji, miejsca

pobytu oraz obiekty warte

obejrzenia

109.

Kim są pan i pani K?

• wymienia tytuły utworów

Raya Bradbury’ego

• opowiada, jak wyobraża

sobie życie na Marsie

• określa narratora historii

• przedstawia w kilku

zdaniach niezwykły sen

Ylli

• gromadzi informacje o

planecie Mars i sporządza

notatkę na ten temat

• odszukuje w tekście

fragmenty dotyczące domu

i otoczenia Marsjan

• charakteryzuje wygląd

pana i pani K oraz podaje,

czym się zajmują

• odpowiada, co zakłóciło

codzienny rytm dnia

małżonków

• opisuje, jak wygląda

obcy przybysz, który

ukazuje się bohaterce we

śnie

• wie, do jakiego gatunku

literackiego można

zaliczyć „Kroniki

marsjańskie”

• zapisuje w punktach

dokonania, którymi

mieszkańcy Ziemi mogliby

zaimponować przybyszom

z innej planety

• krótko omawia postać

Raya Bradbury’ego

• wyjaśnia, dlaczego

bohaterowie uznają

mieszkańca trzeciej planety

za dziwnego i

nierzeczywistego

• podaje odpowiednie

argumenty na poparcie tezy,

że utwór Raya Bradbury’ego

to opowiadanie

fantastycznonaukowe

• wyjaśnia, czym

mieszkańcy Ziemi mogliby

zaimponować przybyszom

z innej planety

• redaguje notatkę na temat

szans i zagrożeń

związanych z dążeniem

człowieka do odkrywania

tajemnic wszechświata i

innych cywilizacji

110. i 111.

Na tropie zabójcy

• podaje tytuły utworów

Agathy Christie

• czyta ze zrozumieniem

fragment powieści Agathy

Christie

• wymienia zdolności,

jakie powinien posiadać

dobry detektyw

• określa rodzaj narracji

prowadzonej w tekście

• wyjaśnia, co o swojej

rozmówczyni myślał

inspektor Curry podczas

spotkania w holu

• charakteryzuje pannę

Marple, podkreślając

cechy jej osobowości,

które pozwoliły bohaterce

rozwiązać zagadkę

morderstwa

• zapisuje w punktach

plan, jaki ułożył Lewis

• krótko omawia postać

Agathy Christie

• opowiada, w jaki sposób

panna Marple odkryła

mordercę Christiana

Gulbrandsena

• tłumaczy, jaką rolę

w przedsięwzięciu odegrał

Edgar Lawson

• odszukuje w tekście trzy

motywy typowe dla

powieści kryminalnej

• podaje rozwiązanie

zagadki detektywistycznej

Serrocold, aby nie

wykryto, że to on jest

zabójcą

112.

Co nas fascynuje

w powieściach

grozy?

• wymienia tytuły utworów

Deana Koontza

• czyta ze zrozumieniem

fragment powieści Deana

Koontza

• wyjaśnia, kim jest

bohater powieści

• opisuje, jak wyglądało

życie Dominicka, gdy

zaczął lunatykować

• odnajduje w tekście

informacje dotyczące

uczuć mężczyzny

• charakteryzuje nastrój

przeczytanych fragmentów

• na podstawie słownika

symboli tłumaczy, jaką

rolę odgrywa w powieści

księżyc

• wskazuje w utworze

typowe cechy thrillera

• uczestniczy w dyskusji

na temat: Czy ludzie lubią

się bać?

• charakteryzuje postać

Deana Koontza

• omawia, jak zmieniały się

emocje bohatera wraz z

rozwojem wydarzeń

• określa, dzięki czemu

autor uzyskał nastrój

niepokoju w utworze

• bierze aktywny udział w

dyskusji na temat: Czy

ludzie lubią się bać?

• formułuje wnioski z

dyskusji na temat: Czy

ludzie lubią się bać?

113. i 114.

Prawdziwych

księżniczek już nie

ma...

• wymienia tytuły książek

Andrzeja Sapkowskiego

• przypomina, czym

charakteryzują się baśnie

• omawia elementy świata

przedstawionego

• wskazuje wyrazy i

wyrażenia odpowiadające

tematyce utworów

średniowiecznych

• odszukuje w tekście

postacie i wydarzenia

realistycznie oraz

fantastyczne

• określa, do jakiego

gatunku literackiego

można zaliczyć utwór

Andrzeja Sapkowskiego

• charakteryzuje Geralta,

biorąc pod uwagę jego

zachowanie i sposób

mówienia

• podaje nazwę epoki, do

której nawiązuje tekst

• pisze plan przeczytanej

• krótko omawia postać

Aleksandra Sapkowskiego

• gromadzi odpowiednie

przykłady z tekstu na

potwierdzenie tezy,

że utwór należy do gatunku

fantasy

• wyjaśnia, w jakim celu

autor zastosował w

powieści styl potoczny

• zbiera informacje na

temat trzech polskich i

zagranicznych pisarzy

fantasy oraz publikacji

tego gatunku

historii

• odnajduje we

fragmentach powieści

cechy stylu potocznego

115.

Co to znaczy

usychać z miłości?

• określa tematykę utworu

• podaje imiona postaci z

tekstu oraz krótko

charakteryzuje wybrane

osoby

• ustala, jaką tematykę

powinny podejmować

książki dla nastolatków

• odszukuje we fragmencie

wskazówki pozwalające

ustalić miejsce i czas akcji

powieści

• przytacza opinie

bohaterów

o szesnastowiecznej

historii miłosnej

• tłumaczy, jaką wartość

stanowi miłość dla

bohaterów opowiadania

• na podstawie słownika

wyjaśnia znaczenie zwrotu

usychać z miłości

• krótko charakteryzuje

każdą z postaci

• wymienia oznaki stanu,

który można określić

usychaniem z miłości

• gromadzi argumenty

potwierdzające, że utwór

Marty Fox można uznać za

współczesną powieść

obyczajową

• bierze aktywny udział w

przygotowaniu inscenizacji

wybranego fragmentu

książki należącej do

literatury młodzieżowej

• omawia ponadczasowy

wzorzec miłości utrwalony

w literaturze

116.

Sprawdź swoją

wiedzę i

umiejętności ‒ praca

klasowa

• określa narratora

występującego w tekście

• wymienia fakty z życia

bohatera

• proponuje tytuły i

podtytuły w tekście oraz

odpowiednie śródtytuły

• uzupełnia dedykację

• redaguje list

motywacyjny,

przestrzegając norm

kompozycyjnych

• uzupełnia treść dedykacji

• wyjaśnia, znaczenie słowa

kompetentny

• redaguje list

motywacyjny,

przestrzegając norm

kompozycyjnych, a także

językowych,

ortograficznych i

interpunkcyjnych

117.

Wyższość prasy nad

internetem

• podaje trzy powody, dla

których w dobie rozwoju

internetu ludzie czytają

tradycyjne gazety

• omawia różnice między

tradycyjną prasą a

gazetami publikowanymi

w internecie

• określa, czy komentarze

czytelników są

wiarygodnym źródłem

informacji

• wymienia więcej niż trzy

powody, dla których w

dobie rozwoju internetu

ludzie czytają tradycyjne

gazety

• porównuje zasięg

oddziaływania prasy

internetu

• ustala, czy lepiej jest

zaprenumerować

czasopismo poświęcone

swojemu hobby,

czy czytać je w internecie,

i uzasadnia swoją

odpowiedź

• omawia różne role

nadawcy i odbiorcy w

prasie oraz internecie

118.

Witajcie w świecie

bloggerów

• podaje najważniejsze

elementy bloga

• wypowiada się na temat

przyczyn popularności

blogów

• zapisuje swoje

skojarzenia

z wyrażeniem salon

literacki

• wymienia formy

dziennikarstwa

internetowego, o jakich

jest mowa w tekście Artura

Bazaka

• określa, jaką formą

wypowiedzi jest blog

• tłumaczy, czym jest

blogosfera

• omawia rolę bloga

Salon24.pl

• wyjaśnia, co sprawia, że

blogi stają się coraz bardziej

znaczącą i poważaną formą

wypowiedzi

• opowiada, jaką funkcję

pełnią blogi

publicystyczne i czym

różnią się od tych

prowadzonych przez

nastolatków

• redaguje notatkę

dotyczącą trzech

wybranych blogów

publicystycznych

119.

Gazeta marzeń

• wymienia dwie zalety

oraz dwie wady czasopism

papierowych oraz gazety

multimedialnej, o której

jest mowa w tekście

• opisuje gazetę marzeń

Krzysztofa Urbanowicza

• wskazuje fragment

wypowiedzi zawierający

opinię Krzysztofa

Urbanowicza na temat

przyszłości prasy

• odpowiada, która forma

prasy ‒ tradycyjna czy

internetowa ‒ bardziej mu

odpowiada i uzasadnia

swoje zdanie

• przypomina, w którym

wieku nastąpił rozwój prasy

w Polsce i z jakimi

nastrojami był związany

• wyjaśnia, w jakim

znaczeniu autor bloga używa

wyrażenia indywidualizacja

treści

• określa, który rodzaj prasy

pozwala czytelnikowi na

indywidualizację treści

• wymienia 3‒4 zalety oraz

3‒4 wady czasopism

papierowych oraz gazety

multimedialnej, o której

jest mowa w tekście

• formułuje swoją opinię

na temat zakresu swobody

publikowania różnych

wypowiedzi w internecie i

podaje odpowiednie

argumenty

120.

Etyka i etykieta

językowa w sieci

internetowej

• podkreśla

sformułowania, które

mogłyby się znaleźć w

e•mailu do

wychowawczyni

• pisze w zeszycie SMS•a

dotyczącego przekazania

określonych treści

• redaguje tekst e•maila

będącego odpowiedzią na

zamieszczoną

wiadomość

• formułuje trzy argumenty

na temat: Dlaczego nawet

w przypadku SMS•ów

powinniśmy dbać o

poprawność językową

naszych wypowiedzi?

• formułuje ponad trzy

argumenty na temat:

Dlaczego nawet

w przypadku SMS•ów

powinniśmy dbać o

poprawność językową

naszych wypowiedzi?

• wymienia zasady, które

obowiązują podczas

pisania e•maili

121.

Niebezpieczeństwa

• określa temat obu

zaprezentowanych tekstów

• przedstawia sposoby,

które mogą uchronić przed

• ustala, które medium ‒

prasa czy internet ‒ ze

• wyjaśnia, dlaczego

obecnie bardzo popularne

• na podstawie komiksu i

posiadanej wiedzy omawia

w sieci • wylicza elementy strony

internetowej budzące

podejrzenia bohaterów

utworu

oszustami pojawiającymi

się w sieci

• uczestniczy w dyskusji

na temat: Jak powinni byli

się zachować Gogel i

przyjaciele, gdy odkryli

nieuczciwych

użytkowników sieci?

• wymienia elementy,

dzięki którym artykuł

zamieszczony w komiksie

przykuwa uwagę

czytelnika

względu na swoje

właściwości ułatwia

popełnianie przestępstw

• wskazuje, co mają ze sobą

wspólnego postacie

występujące

w przeczytanych

fragmentach

są śledztwa dziennikarskie rolę prasy w życiu

społecznym

122.

Śledzimy fora

internetowe

• wymienia portale

społecznościowe, o

których pisze autorka

• na podstawie słownika

wyjaśnia znaczenie

terminów hipochondria

i hipochondryk

• tłumaczy, dlaczego

niektórzy ludzie zaglądają

na fora internetowe w

poszukiwaniu informacji o

dolegliwościach

i sposobach ich leczenia

• charakteryzuje portale

społecznościowe, o

których pisze autorka

• podaje znaczenie terminu

cyberchondria

• tworzy plakat

ostrzegający przed

zjawiskiem cyberprzemocy

• rozważa, czy na podstawie

wiadomości znalezionych

w internecie i prasie można

podejmować ważne decyzje

• wyraża swoją opinię na

temat portali

społecznościowych

• opisuje osobę nazywaną

cyberchondrykiem

• odpowiada, kiedy można

mieć pewność, że

wiadomości zamieszczone

w sieci są rzetelne

i wiarygodne

• odszukuje w internecie

strony dotyczące kampanii

społecznej „Dziecko w

sieci” i tłumaczy, na czym

polega cyberprzemoc

• określa, w jaki sposób

zasada ograniczonego

zaufania obowiązuje w

odniesieniu do zawartości

sieci

123.

Świadectwa

współczesności ‒

powtórzenie

wiadomości

• wymienia najważniejsze

odkrycia i wydarzenia

współczesności

• podaje przykłady sztuki

XX i XXI w.

• redaguje notatkę na temat

rozwoju technologii

informacyjnej

• omawia najważniejsze

odkrycia i wydarzenia

współczesności

• prezentuje

charakterystyczne tendencje

w sztuce XX i XXI w.

• redaguje notatkę na temat

rozwoju technologii

informacyjnej, dbając

o poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

• szuka śladów epoki

współczesnej w swoim

regionie i przygotowuje

prezentację na ten temat

124.

Sprawdź swoją

• łączy imiona i nazwiska

twórców z tytułami ich

• nazywa środek

stylistyczny zastosowany

• na podstawie tekstu określa

rodzaje krytyki popkultury

• wymienia nazwiska

głównych twórców

wiedzę i

umiejętności ‒ praca

klasowa

dzieł

• wskazuje właściwą

definicję stylizacji

w podanym fragmencie

• zapisuje przy

wskazanych utworach

nazwy odpowiednich

gatunków literackich

• wyjaśnia, czym jest

eufemizm i w jakim celu

się go stosuje

• charakteryzuje krótko

blog jako formę

wypowiedzi

• pisze rozprawkę na jeden

z podanych tematów

• podaje, jak oceniani są

odbiorcy popkultury przez

przedstawicieli

„arystokratów” i

„demokratów”

• redaguje krótkie definicje

podanych pojęć

filozofii

postmodernistycznej

• pisze rozprawkę na jeden

z określonych tematów,

dbając o poprawność

kompozycyjną

i językową

125.

Netykieta na forach i

w grupach

dyskusyjnych oraz w

blogach

• redaguje uprzejmą i

zwięzłą wypowiedź

odnoszącą się do

zamieszczonych postów

• opisuje swoje przeżycia

i wrażenia związane z

określonym zdarzeniem w

formie fragmentu bloga

• odszukuje internetowy

dziennik znanej osoby oraz

pisze w zeszycie krótki

komentarz dotyczący tego

bloga

• opisuje swoje przeżycia i

wrażenia związane z

określonym zdarzeniem w

formie fragmentu bloga,

przestrzegając zasad

etykiety językowej

126.

Trudna sztuka

wyboru

• podaje, przed jakimi

wyborami stanęli

przedstawieni bohaterowie

• wybiera z podanych

utworów trzech innych

bohaterów, którzy również

dokonują wyborów,

i omawia podjęte przez

nich decyzje

• ocenia, który z wyborów

przedstawionych na osi

wydaje się najtrudniejszy, i

uzasadnia swoją opinię

• uzasadnia słuszność

twierdzenia, że człowiek

codziennie staje przed

różnymi wyborami

• porównuje dylematy

bohaterów literackich

minionych epok z

problemami nurtującymi

współczesnego człowieka i

zapisuje swoje

spostrzeżenia

127.

Czy miłość wymaga

ofiar?

• podaje tytuł zbioru stu

nowel Giovanniego

Boccaccia

• pisze w punktach

streszczenie przeczytanego

tekstu

• przedstawia swoje

odczucia na temat

poświęcenia Federiga w

imię miłości

• na podstawie słownika

wyjaśnia znaczenie

podanych wyrazów

• ocenia postępowanie

głównej postaci

• wyjaśnia, co przekonało

Monnę Giovannę do

Federiga

• ustala, jakich wyborów

dokonują bohaterowie

utworu

• nazywa typ narracji

• formułuje tezę i podaje

• krótko charakteryzuje

postać Giovanniego

Boccaccia

• prezentuje swoją opinię

o wyborach bohaterów

tekstu

• określa, jaką funkcję

pełni w utworze

zastosowany typ narracji

• formułuje tezę i podaje

co najmniej cztery

argumenty na temat: Czy,

Twoim zdaniem, miłość

wymaga ofiar?

• wyjaśnia, na czym polega

teoria sokoła

dwa argumenty na temat:

Czy, Twoim zdaniem,

miłość wymaga ofiar?

128.

Nowy gatunek ‒

powieść w listach

• wymienia sposoby i

okoliczności sprzyjające

wyrażaniu swoich uczuć

drugiej osobie

• czyta ze zrozumieniem

fragment utworu Jeana-

Jacques’a Rousseau

• charakteryzuje obraz

bohaterów wyłaniający się

z listów

• wskazuje cytaty

dotyczące postępowania

Julii i Saint-Preux

• odszukuje fragmenty

określające, jak miłość

wpłynęła na zakochanych

• odpowiada, przed jakim

wyborem stanęli

bohaterowie

• redaguje opowiadanie o

dalszych losach

zakochanych, przenosząc

ich w czasy współczesne

• krótko omawia postać

Jeana-Jacques’a Rousseau

• określa sposób

wypowiadania się postaci

• ocenia decyzję, którą

podjęli bohaterowie

• redaguje opowiadanie o

dalszych losach

zakochanych, przenosząc

ich w czasy współczesne, a

także dbając w pracy o

poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

• na podstawie wiedzy na

temat epoki oświecenia,

tłumaczy, dlaczego

uczucie pomiędzy Julią i

Saint-Preux było zakazane

129.

Starożytny Rzym

areną wydarzeń

w „Quo vadis”

• wymienia tytuły utworów

Henryka Sienkiewicza

• nazywa emocje, które

wzbudza w nim

zamieszczony fragment

powieści

• wskazuje fragmenty

dotyczące krzywd, których

Glaukus doznał od Chilona

• ocenia postawę Chilona

• ustala, czy śmierć

Glaukusa można nazwać

heroiczną

• omawia wybory, jakich

musieli dokonać

bohaterowie

• redaguje krótką

wypowiedź dotyczącą

tego, czy istnieją granice

przebaczania osobom,

które wyrządziły nam

krzywdę

• przypomina najważniejsze

informacje o życiu i

twórczości Henryka

Sienkiewicza

• wyjaśnia, na czym

polega wewnętrzna

przemiana Chilona

• określa wpływ decyzji

podejmowanych przez

postacie na postępowanie

innych bohaterów tekstu

• rozważa, czy powieść

Henryka Sienkiewicza ma

charakter ponadczasowy, i

uzasadnia swoją opinię

• wyjaśnia, co łączy obraz

Henryka Siemiradzkiego z

przeczytanymi

fragmentami powieści

Henryka Sienkiewicza

• porównuje ostatnie

chwile życia Glaukusa ze

scenami żegnania się ze

światem wybranych

bohaterów literackich lub

filmowych

130. i 131.

Co czuje człowiek w

chwili zagrożenia?

• wymienia tytuły utworów

Josepha Conrada

• przedstawia sytuację, w

której znalazł się Jim

• opowiada, dlaczego

bohater nie pomógł

pielgrzymom

• dzieli tekst na części

• krótko omawia postać

Josepha Conrada

• wypowiada się na temat

znaczenia odwagi i poczucia

• gromadzi informacje

dotyczące obrazu

Théodore’a Géricaulta

„Tratwa Meduzy” i

• określa związek między

obrazem „Tratwa Meduzy”

a przeczytanym

fragmentem

ukazujące kolejne etapy

przeżyć Jima i nadaje tytuł

każdej z nich

• wypisuje z utworu

wyrazy oznaczające hałas

oraz słowa określające

ciszę

• wyjaśnia, dlaczego mówi

się, że kapitan powinien

ostatni zejść ze statku

• odnosi się do

stwierdzenia, że pośpiech

jest złym doradcą

obowiązku

redaguje krótką notatkę

• tłumaczy, w jaki sposób

autor wykorzystuje nazwy

dźwięków, aby podkreślić

atmosferę chwili

132.

Zamęt, chaos,

nieporozumienie... ‒

co oznacza dziś

wieża Babel?

• zapoznaje się z biblijną

historią o wieży Babel i

wyjaśnia, co

symbolizowała ta budowla

• wyjaśnia na podstawie

słownika, jakie jest

współczesne znaczenie

wyrażenia wieża Babel

• opisuje obraz Pietera

Bruegla

• porównuje oba dzieła,

uwzględniając: wielkość

wieży, przedstawienie

ludzi, detale widoczne po

lewej i prawej stronie

pierwszego planu oraz tło

• opowiada

starotestamentową opowieść

o wieży Babel

• określa, w jaki sposób

Jerzy Duda-Gracz

nawiązuje do obrazu

„Wieża Babel”

• omawia rozterki

współczesnego człowieka

wyrażone w dziele Jerzego

Dudy-Gracza

133.

Zasady netykiety

• łączy skróty internetowe

z odpowiednimi

sformułowaniami

• dopisuje własną

odpowiedź na forum

internetowym, w której

zachęca innych do czytania

komiksów

• wymienia zasady

netykiety, które zostały

złamane przez niektóre

osoby wypowiadające się na

forum

• przekształca

zamieszczone wypowiedzi

osób rozmawiających na

czacie tak, aby były

napisane językiem

ogólnym

134.

Kiedy marzenia nie

zostają spełnione...

• opowiada o życiu, jakie

wiódł Biff

• przedstawia marzenia

Biffa

• wskazuje rzeczowniki

najtrafniej

charakteryzujące postacie

dramatu

• określa, czy bracia są

zadowoleni ze swojego

losu i uzasadnia swoją

odpowiedź

• krótko omawia postać

Arthura Millera

• ocenia, jak rezygnacja

Biffa z marzeń wpływa na

osąd tego bohatera

• odnosi się do podanych

słów postaci, a następnie

tłumaczy, czym jest dla

• tworzy „Kodeks

szczęśliwego człowieka”,

składający się co najmniej

z dziewięciu punktów

• pisze, jak potoczą się

dalsze losy bohaterów

sztuki

• podaje przyczyny

rezygnacji Biffa z marzeń

• tworzy „Kodeks

szczęśliwego człowieka”,

składający się

z siedmiu punktów

niego przyszłość

135.

Życie emigrantów

dawniej i dziś

• czyta ze zrozumieniem

utwór Józefa Barana

• określa, kim jest podmiot

liryczny w wierszu

• podaje sposoby radzenia

sobie z tęsknotą za

bliskimi

• omawia obrazy poetyckie

ukazane w utworze

• określa, które fragmenty

wiersza przypominają

dialog oraz wskazuje

rozmówców

• przytacza cytat mówiący

o tym, kiedy emigranci

czują się najbardziej

samotni

• odnajduje w tekście

frazeologizmy

• uczestniczy w dyskusji

na temat współczesnej

emigracji zarobkowej

• wypisuje dwa argumenty

przemawiające za

wyjazdami za granicę i

dwa kontrargumenty

• opisuje obraz René

Magritte’a

• krótko charakteryzuje

postać Józefa Barana

• wskazuje, który z

frazeologizmów został

zmieniony

• przedstawia wizerunek

emigracji wyłaniający się z

utworu i wymienia środki

stylistyczne, które stworzyły

taki efekt

• wyjaśnia znaczenie

znalezionych wyrażeń

• bierze aktywny udział w

dyskusji na temat

współczesnej emigracji

zarobkowej

• wypisuje cztery

argumenty przemawiające

za wyjazdami za granicę i

cztery kontrargumenty

• interpretuje obraz René

Magritte’a

136.

Ponadczasowe

wartości obecne

w utworze

Zbigniewa Mentzla

• określa, kim jest narrator

opowiadania i w jaki

sposób opisuje świat

• opowiada, o czym

marzyła matka

• wyjaśnia, co rozumie pod

pojęciem wartość

• podaje, jakiego wyboru

dokonała bohaterka tekstu

• nazywa uczucia

towarzyszące narratorowi i

matce

• przedstawia obraz

rodziny ukazanej w

utworze

• opisuje sytuację z

własnego życia, w której

• krótko charakteryzuje

postać Zbigniewa Mentzla

• ocenia postępowanie

bohaterki

• tłumaczy, jak rozumie

zakończenie utworu

• omawia, jaką rolę

odgrywają wartości w

życiu człowieka

• opisuje sytuację z

własnego życia, w której

osiągnięcie upragnionego

celu stało się powodem

frustracji lub zmartwień,

dbając o poprawność

językową, ortograficzną

i interpunkcyjną

• bierze aktywny udział w

• ustala, w jakim stopniu

marzenia bohaterki są

odzwierciedleniem

pragnień współczesnych

ludzi i przytacza

odpowiednie cytaty na

potwierdzenie swojej

opinii

osiągnięcie upragnionego

celu stało się powodem

frustracji lub zmartwień

• gromadzi argumenty do

dyskusji na temat: Czy

warto realizować marzenia

za wszelką cenę?

dyskusji na temat: Czy

warto realizować marzenia

za wszelką cenę?

137.

Samotność ‒ cicha

lokatorka życia

• wymienia tytuły utworów

Krystyny Kofty

• przedstawia wybory,

których dokonała

bohaterka tekstu

• określa problematykę

przeczytanego fragmentu

• charakteryzuje Bognę

• wyjaśnia, czemu służą

zdrobnienia używane w

utworze

• tłumaczy, dlaczego

współcześnie tak wielu

ludzi wybiera samotność

• pisze wypracowanie,

którego mottem będą

słowa księdza Jana

Twardowskiego: Śpieszmy

się kochać ludzi tak szybko

odchodzą...

• krótko charakteryzuje

postać Krystyny Kofty

• rozważa, jakie

ograniczenia nakłada na nas

rodzina, a jakie ważne

wartości dzięki niej

otrzymujemy

• omawia, w jaki sposób

zdrobnienia wpływają na

sposób narracji

• pisze wypracowanie,

którego mottem będą

słowa księdza Jana

Twardowskiego: Śpieszmy

się kochać ludzi tak szybko

odchodzą..., dbając o

poprawność językową,

ortograficzną i

interpunkcyjną

• wyjaśnia pojęcie

wolności oraz wypowiada

się na temat granic tego

stanu

138.

Przed egzaminem ‒

praca klasowa

• wskazuje słowo, które

jest zapożyczeniem

• zapisuje podstawy

słowotwórcze wyrazów

pochodnych i oznacza

w nich formanty

• wskazuje w tekście

wyrazy ogólne i

szczegółowe

• wymienia tytuły i

śródtytuły występujące w

przeczytanym fragmencie

• zaznacza określenie,

którym można zastąpić

zapożyczenie

• uzupełnia rodzinę

wyrazów oraz podkreśla

rdzeń we wszystkich

słowach

• dopisuje do

wymienionych wyrazów

odpowiednie synonimy,

antonimy i peryfrazy

słowotwórcze

• zastępuje wyrazy

potoczne ich

odpowiednikami z języka

ogólnego

• opisuje sytuację

przedstawioną na obrazie

• podaje skrócone formy

• podaje własne propozycje

podtytułu

• zapisuje utworzone

skrótowce w odpowiednim

przypadku

• opisuje sytuację

przedstawioną na obrazie,

dbając o poprawność

językową, ortograficzną

i interpunkcyjną

• redaguje podanie, będące

prośbą o przyjęcie na

bezpłatny kurs tworzenia

stron internetowych,

przestrzegając norm

kompozycyjnych i

językowych

• na podstawie reprodukcji

i własnych przemyśleń

wyjaśnia, dlaczego internet

nie powinien być jedynym

źródłem wiedzy

wskazanych wyrazów i

wyrażeń

• tworzy skrótowce od

poszczególnych nazw

• pisze dedykację na

określony temat

• uzasadnia, dlaczego

warto pisać bloga

• redaguje podanie, będące

prośbą o przyjęcie na

bezpłatny kurs tworzenia

stron internetowych

139.

Gdy życie jest

wędrówką...

• wymienia rodzaje

podróżowania, o których

mówi Ryszard

Kapuściński

• określa cel wędrówek

pisarza

• wyjaśnia, czym różnią się

pojęcia: pielgrzym,

podróżnik, wędrowiec,

tułacz

• podaje, jaką ważną

prawdę o ludziach i

świecie odkrył autor

podczas swoich wędrówek

• tłumaczy, dlaczego

reportażysta uważa, że

jego sposób na życie jest

trudny i odpowiedzialny

• redaguje zaproszenie na

spotkanie ze znanym

podróżnikiem

• wskazuje różnice między

poszczególnymi rodzajami

podróżowania

• omawia, co to znaczy być

wykorzenionym

człowiekiem, podając

przykłady postaci

z literatury lub filmu

• pisze wypracowanie,

którego myślą przewodnią

będzie fragment wiersza

Zbigniewa Herberta

140.

Praca jako wartość

szczególna

• omawia trudności, z

jakimi spotkał się

duchowny podczas

realizacji swojego

przedsięwzięcia

• tłumaczy, w jakim celu

powstał dom na Jamnej

• charakteryzuje ojca Jana

Górę

• wyjaśnia, na czym,

według dominikanina,

polegają cuda

• opowiada, czym jest

praca dla bohaterów

utworu

• wymienia sposoby

rozwiązywania problemów

przez ojca Jana Górę

• określa postawę

dominikanina wobec życia

i ludzi

• na podstawie fragmentu

„Śpiewu ptaka”

Anthony’ego de Mello

charakteryzuje dwie

postawy wobec życia

przedstawione

w historii

• zapisuje swoją opinię na

temat wskazanych słów

duchownego, popierając ją

przykładami z życia

141.

O pomysłach na

• określa, na czym polega

aktywny, a na czym ‒

• omawia projekt „Spod

klatki do siatki”

• wyraża swoją opinię

o zaprezentowanych

• pisze artykuł do szkolnej

gazetki na jeden z

• przygotowuje informacje

na temat tworzenia

życie bierny styl życia

• przedstawia pomysły na

życie bohaterów tekstu

• opowiada o fascynacjach

Jacka

• tłumaczy, czym są

animacje komputerowe

• odpowiada, co

zmotywowało Damiana i

Karola do zrobienia

pierwszego filmu

• opisuje trudności, które

musi pokonywać Jacek,

działając w Teatrze,

Którego Być Nie Powinno

• wyjaśnia, w czym

realizuje się grupa

nsXteam

• pisze artykuł do szkolnej

gazetki na jeden z

zaproponowanych

tematów

pomysłach na życie

zaproponowanych

tematów, dbając o

poprawność językową,

ortograficzną

i interpunkcyjną

animacji komputerowych

142.

Media niejedno mają

imię

• wymienia różne oblicza

mediów

• podaje odpowiednie

argumenty na temat: Czy

utożsamianie wirtualnej

rzeczywistości ze światem

realnym jest groźne?

• określa, które z

przedstawionych cech

mediów uważa za

pozytywne, a które ‒ za

negatywne

• tłumaczy, czym jest szum

medialny

• wyjaśnia, w jaki sposób

środki masowego przekazu

manipulują odbiorcą

• wymienia, inne niż

wskazane, cechy

współczesnych mediów

• omawia konkretne

przykłady zjawiska szumu

medialnego

143.

W jaki sposób

komunikujemy się ze

sobą?

• czyta ze zrozumieniem

fragmenty tekstu Znajomy

już od 1 euro

• określa tematykę

przeczytanych fragmentów

• wymienia zalety i wady

różnych sposobów

porozumiewania się

• opisuje autorów tekstów

na podstawie ich

wypowiedzi

• wyjaśnia zwrot ilość

przechodzi w jakość

• omawia zagrożenia

związane z zatraceniem się

• wskazuje, co łączy oba

fragmenty

• przedstawia, jaki jest

stosunek autorów tekstów do

wirtualnego świata i

nowoczesnych mediów,

przytaczając odpowiednie

cytaty

• redaguje rozprawkę na

temat: Czy internet sprzyja

zawieraniu przyjaźni, czy

raczej niszczy bliskie

relacje?, dbając o

poprawność językową,

ortograficzną

i interpunkcyjną

• projektuje stronę

internetową, na której

znajdą się informacje o

niebezpieczeństwach

wiążących się z

korzystaniem z sieci

w wirtualnym świecie

• redaguje rozprawkę na

temat: Czy internet sprzyja

zawieraniu przyjaźni, czy

raczej niszczy bliskie

relacje?

144.

Dobrodziejstwa

kultury masowej

• opowiada o lekcji

opisanej w tekście

• wymienia emocje, które

wśród uczniów wzbudziła

treść otrzymanego SMS-a

• określa założenia

programów typu reality

show

• wskazuje zdanie będące

oceną zdarzenia dokonaną

przez nauczyciela

• omawia kolejne stopnie

zapoznawania się młodego

widza ze światem mediów

• zapisuje nazwiska trzech

osób znanych z mediów i

uzasadnia, za co ceni każdą

z wymienionych postaci

• wypisuje skojarzenia

dotyczące wyrażenia

kultura masowa

• organizuje konferencję

pod hasłem „Media

przyszłości”

145.

Na czym polega

praca w redakcji?

• podaje, kim są bohaterki

przeczytanego tekstu

• wymienia tematy

najczęściej poruszane na

łamach czasopisma

• opowiada, jak wyobraża

sobie dzień pracy w

redakcji gazety

• określa stanowisko

zajmowane w redakcji

przez Ankę oraz wymienia

jej obowiązki

• wskazuje fragmenty

charakteryzujące Jolę

• pisze kilkuzdaniową

wypowiedź dotyczącą roli

gazety w rozwiązywaniu

problemów opisywanych

przez czytelników

• ustala grupę odbiorców, do

której jest skierowana

„Nowoczesna Pani”

• wyjaśnia, jakiego rodzaju

pisma reprezentuje

„Nowoczesna Pani”

• ocenia wartość tematów

najczęściej poruszanych na

łamach pisma

• przygotowuje jeden

numer gazety

przeznaczonej

dla gimnazjalistów

146.

Czy strach ma

wielkie oczy?

• czyta ze zrozumieniem

komiks Billa Wattersona

• przypomina, kim był

Zygmunt Freud

• opisuje rzeczywistość, w

jakiej toczy się akcja

komiksu

• ustala, kim mogą być

postacie ukazane przez

Billa Wattersona

• określa, co znajduje się

w podświadomości

• przedstawia poglądy

Zygmunta Freuda na temat

psychiki człowieka

• wyjaśnia, jak w opowieści

obrazkowej przedstawione

jest schodzenie do

podświadomości

• redaguje opowiadanie o

dziele filmowym, które w

określony sposób wpłynęło

na jego życie

• wypowiada się na temat

oddziaływania filmów na

postrzeganie świata oraz

na kształtowanie się

osobowości młodych ludzi

Calvina

• wypowiada się na temat

ograniczeń wiekowych,

które są wyznaczane dla

filmów wyświetlanych w

kinach

147.

Co decyduje o sile

reklamy?

• podaje, czym kieruje się

Dibbler w swoich

działaniach zawodowych

• wskazuje w utworze

elementy humorystyczne

• na podstawie tekstu

formułuje wnioski na

temat właściwości reklamy

• spośród podanych funkcji

reklamy wybiera te, które

odnoszą się do zapowiedzi

„Peliasa i Melisandy”

• wyjaśnia pojęcie

perswazji i układa zdanie z

tym wyrazem

• pisze tekst reklamowy na

określony temat

• krótko omawia postać

Terry’ego Pratchetta

• gromadzi argumenty na

rzecz zwolenników i

przeciwników reklam

• ocenia postawę Dibblera

• porównuje cel, jaki

stawia ruchomym

obrazkom Silverfish,

a jaki ‒ Dibbler

• przygotowuje projekt

kampanii reklamowej

148.

Najważniejsze

wynalazki ludzkości

‒ powtórzenie

wiadomości

• wymienia najważniejsze

wynalazki ludzkości

• podaje epokowe

wydarzenia historii

nowożytnej

• gromadzi informacje na

temat paryskiego Muzeum

Sztuki i Rzemiosła

• wyjaśnia, na czym polega

współczesna

miniaturyzacja

• omawia najważniejsze

wynalazki ludzkości

• przedstawia zjawisko

miniaturyzacji

• przygotowuje prezentację

multimedialną na temat

paryskiego Muzeum

Sztuki i Rzemiosła

149.

Już to wiem!

• podaje imiona i nazwiska

przedstawionych osób

• zamieszcza w

odpowiednich miejscach

na osi tytuły poznanych

utworów

• uzupełnia notatkę na

temat poznanych autorów

• łączy cytaty z tytułami

dzieł i nazwiskami

twórców

• wyjaśnia, czego metaforą

może być podróż

• na podstawie fragmentu

wiersza Stanisława

Barańczaka uzupełnia zdania

• na podstawie

zamieszczonych

fragmentów obrazów

zapisuje tytuł dzieła oraz

jego autora