Dit is mijn opdracht:dat jullie elkaar liefhebben

met de liefde die ik jullie heb toegedragen.De grootste liefde die iemand zijn vrienden kan betonen,

bestaat hierin dat hij zijn leven voor hen geeft.(Joh 15, 12-13)

DEEL 3 VIER RELATIES

OP ZOEK NAAR ZIN IN HET LEVEN, WAT MAAKT ONS GELUKKIG?

1

HOOFDSTUK 1: IK IN DE WERELD…IK MET DE WERELD…

A DE EERSTE RELATIE: RELATIE MET MEZELF

Alles in je leven begint bij jezelf. Jij ziet dingen, praat met anderen, denkt dingen… In feite ben je het centrum van je eigen wereld.

Het is niet de bedoeling dat je op je eigen wereldje blijft zitten, de mens is een relationeel wezen, dit wil zeggen dat de mens nood heeft aan relaties. Er zijn verschillende soorten relaties, daar komen we later nog op terug. Eerst gaan we eens stil staan bij jezelf.

Zelfkennis is het begin van wijsheid; Het is een cliché, maar in elk cliché zit er een waarheid. Door je eigen kleine kantjes te kennen (ook dus de minder mooie) en te aanvaarden, kan je ook anderen aanvaarden. De ander is immers nooit helemaal dezelfde als jou, de ander aanvaarden zoals hij is, begint met jezelf te aanvaarden. Dit is voor sommigen vanzelfsprekend, voor anderen zeer moeilijk.

Onderstaande vragen kunnen inzicht geven…

1. In groep o ben ik zeer stilo ben ik eerder luidruchtigo zoek ik veel aandacht

2. Ik ben nogalo autoritairo geduldig. Ik laat alles over me heen komeno democratisch, ik luister altijd naar ieders mening.o voor het principe “leven en laten leven”

3. Als er op een feestje achteraf opgeruimd moet worden,o help ik spontaano zeg ik “anderen eerst” en ik drink er nog één op de werkerso verdwijn ik heel discreet naar buiten of naar het toilet

2

o maak ik het nog extra vuil, kwestie dat ze zich niet verveleno zal ik helpen, uit plichtsbesef en tegen mijn zin

4. Wat vreemd en anders iso vind ik tofo wantrouw ik onmiddellijko bekijk ik graag eerst eventjes van een afstand. Ik neem mijn tijd om

een oordeel te vellen.5. Als er erge dingen gebeuren in de wereld

o dan maak ik er grapjes overo laat het mij gewoon koudo voel ik wel mee, maar ik kan er toch niets aan doeno doe ik iets, namelijk:………………………………………………….

6. Als ik iets niet goed begrijpo doe ik alsof ik het snapo val ik in slaapo vraag ik om uitleg

7. Als mijn vriend(in) binnen een serieuze relatie mij laat zitteno zeg ik: “andere en betere”, en ik meen heto zeg ik “andere en betere” en ik heb dezelfde avond al een andereo ben ik er heel lang van in de puto ga ik drinken tot ik het niet meer erg vindo zal ik dat na enige tijd proberen te aanvaarden

8. Als iemand overleden is in de familie van een vriend,o zeg ik: “trek het je niet aan, het leven gaat verder”o ga ik hem uit de wego spreek ik over andere dingeno probeer ik (er)mee te leven met mijn vriend en geef hem de kans

erover te praten9. Van temperament ben ik

o een spottero nogal ernstigo zeer stil en kalmo nerveuso opvliegendo vrolijk

3

o andere:………………………………..;10. Over mijn uiterlijk aanvaard ik (stekken) grapjes en opmerkingen

o absoluut nieto zeer goed, ik lach er meeo niet zo goed, ik word rood en verlegeno heel slecht: ik word agressief. o heel slecht, ik scheld de ander de huid vol

11. Als ik kritiek krijgo word ik kwaad, ik zie dat als een persoonlijke aanvalo lach ik die wego probeer ik er rustig op te antwoordeno aanvaard ik die als hij terecht is

12. Als anderen iets zeggen waar ik niet mee akkoord ga (dat niet mijn gedacht is)

o geef ik hen gelijko zeg ik mijn mening (gedacht)o zwijg ik en denk er het mijne over

Vergelijk nu je antwoorden eens met (iemand.)je buur.

1. Wat valt er op? Gelijkenissen, verschillen?2. Zijn er zaken waarvan de ander zei dat zij/hij dacht dat je iets

anders zou aanduiden?3. Ben je iets over jezelf te weten gekomen?

4

B KIJKEN NAAR JEZELF.1 ZELFPORTRET

Mijn zelfportret

(Dit is joúw zelfportret. Je mag ermee doen wat je wil.)

Je geeft vaak kritiek op mensen met wie je leeft: vrienden, ouders, leerkrachten… Dit lokt soms de reactie uit bij anderen: ‘dat hij eerst maar eens naar zichzelf kijkt”. Sta je soms stil bij jezelf? Zie je hoe je gedrag bij anderen overkomt? Ken je jezelf?

Noteer drie positieve eigenschappen van jezelf:

-

-

-

Noteer drie minder goede eigenschappen van jezelf:

-

-

-

5

2 ZELFBEELD

Kijk nog eens terug naar je opdracht op p. 6. Wat ging het makkelijkste? De goede eigenschappen? Dan heb je waarschijnlijk een redelijk positief zelfbeeld. Kwamen de minder goede eigenschappen vanzelf en moest je over de andere goed nadenken, dan heb je misschien eerder een negatief zelfbeeld. Klopt dit met je eigen indruk?

Positief zelfbeeld

Bv. (vul zelf nog enkele gedachten aan)

- Ik kan goed zelfstandig werken- ik kan goed vertellen- ik leg makkelijk nieuwe contacten- ik voel me doorgaans blij en opgewekt- …- …- …

Negatief zelfbeeld

Bv. (vul zelf nog enkele gedachten aan)

- ik ben onhandig- ik ben lelijk- ik ben te stil- ik heb geen ideeën voor activiteiten- ik twijfel voortdurend- ik weet niet hoe ik iets aan moet pakken- …- …- …

6

7

Het is belangrijk dat je een positief, maar ook realistisch zelfbeeld hebt. Dit betekent dat je positief denkt over jezelf en dat je ziet waar je mogelijkheden zijn en waar je tekortkomingen zijn!

De manier waarop je denkt over jezelf heeft ook invloed op je gedrag. Het is ook zo dat je in een bepaalde context eerder positief over jezelf kan denken, terwijl je begint te twijfelen aan jezelf als er bepaalde mensen in de groep komen.

Wat bepaalt je zelfbeeld?

Probeer eens voor jezelf na te gaan wie en wat je zelfbeeld gevormd heeft. Schrijf er telkens ook bij op welke wijze. Het kan hier gaan over personen, zoals moeder en vader, maar ook over bepaalde gebeurtenissen zoals een jaar blijven zitten.

Zelfvertrouwen

Zelfaanvaarding begint bij zelfvertrouwen. Ook al heb je een heel negatief zelfbeeld, als je wil kan je dit omvormen tot een positief zelfbeeld.

Hoe kan je zelfvertrouwen krijgen?

7

8

Hoe help ik anderen om meer zelfvertrouwen te krijgen?

Extra opdracht

Maak een levenslijn met alle zaken waar je trots op bent en plaats er de positieve eigenschappen van jezelf bij.

HOOFDSTUK 2 RELATIE MET DE ANDER(EN) ZIE POWERPOINTVOORSTELLINGINTO THE WILD

Christopher McCandless, een beloftevolle student, raakt gedesillusioneerd door het moderne leven en besluit zijn familie, vrienden en alle aardse bezittingen achter te laten, op zoek naar het ‘echte leven’.

Na een trektocht van twee jaar belandt Christopher in Alaska, waar hij geniet van het wilde leven in de natuur en een dagboek bijhoudt over zijn belevenissen. Een tijdje gaat alles goed. Christopher heeft het leven gevonden waar hij zo lang naar op zoek is geweest. Maar dan begint de eenzaamheid aan hem te vreten. Waar hij eerst diezelfde eenzaamheid opzocht, verlangend naar leven in en met de natuur, geraakt hij nu verstikt door die eenzaamheid. Hij beseft dat ware schoonheid maar waarde heeft, als je het kan delen met iemand. Hij besluit Alaska te verlaten en terug te keren naar zijn familie, maar beseft dat hij op zijn eentje de stroom niet kan oversteken die hem afscheidt van de bewoonde wereld. De stroom is te breed geworden door de dooi.

Christopher is nu gevangene van zijn zelf gezochte eenzaamheid… er is geen weg terug voor hem. Hij moet de zomer zien te overleven, maar vergist zich bij het plukken van planten. Hij sterft uiteindelijk in de wildernis, maar schrijft aan familie en vrienden dat hij zijn lot heeft aanvaard…

Het fragment uit de film, dat jullie bekijken start met een citaat van de Engelse dichter Lord Byron:

There is a pleasure in the pathless woods, There is a rapture on the lonely shore, There is society, where none intrudes,

8

9

By the deep sea, and music in its roar: I love not man the less, but Nature more (…)

Er ligt vreugde verscholen in de wouden zonder paden;Er zit vervoering in de eenzame kusten;Er is een samenleving, waar niemand je stoort,Dichtbij de diepe zee, en er is muziek in het gebrul:Ik hou niet minder van de mens, maar meer van de Natuur (…)

Om over na te denken…

1. Wat zou jij meenemen, mocht je naar het afgelegen Alaska trekken?

2. Wie of wat zou je het meest missen?

3. Wat denk je dat dit soort gedwongen eenzaamheid met je doet?

4. Hoe lang denk jij dat je deze eenzaamheid kan volhouden?

5. Verlang je soms naar dit soort eenzaamheid?

ETTY HILLESUMEtty Hillesum werd op 15 januari 1914 in Middelburg geboren. Zij was een Nederlands-joodse vrouw die omkwam in het concentratiekamp van Auschwitz in 1943. Haar belangrijkste werk is: ‘Het verstoorde leven’. Naarmate de Jodenhaat toeneemt, en haar leven meer in gevaar komt, versterkt haar geloof. Uit haar

9

10

nagelaten geschriften blijkt vooral een grote vergevingsgezindheid en liefde en een alsmaar groeiend geloof.

Ik ken twee soorten eenzaamheid. De ene maakt me doodongelukkig en geeft me een verloren en zwervend gevoel, de andere maakt me sterk en gelukkig. De eerste is er altijd wanneer ik geen enkele contact met mijn medemensen voel, überhaupt nergens contact mee voel. Dan sta ik helemaal afgesneden van iedereen en weet dan niet mijn eigen plaats in dit leven. In die andere eenzaamheid voel ik me juist heel sterk en zeker, dan voel ik me verbonden met iedereen en alles en met God en weet ik dat ik het leven alleen aankan en niet van mensen afhankelijk ben. Dan voel ik mezelf ingeschakeld in één groot, zinrijk geheel en voel dat ik nog veel krachten aan anderen ook kan geven. De eerste soort eenzaamheid is de gevaarlijkste. Daartegen moet je stelling nemen.

Uit: E. HILLESUM, Etty: De nagelaten geschriften van Etty Hillesum 1941-1943, E, ingeleid door Klaas A. D. Smelik. Amsterdam - Uitgeverij Balans, 1986

Twee vormen van eenzaamheid volgens Hillesum:

1.

2.

Leg uit wat de gelijkenissen en de verschillen zijn tussen deze tekst en het fragment uit ‘Into the wild’.

Gelijkenissen:

Verschillen:

10

11

Eenzaamheid - test

Ik heb minstens één echt goede vriend of vriendin.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Ik merk dat ik allerlei dingen doe om de eenzaamheid niet te voelen.

A. Ja zeker welB. Een beetjeC. Niet echtD. Nee, totaal niet

Er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid kan terugvallen.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Ik heb altijd wel gezelligheid om mij heen.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Ik heb me als kind nooit erg eenzaam gevoeld.

A. Ja zeker welB. Een beetjeC. Niet echtD. Nee, totaal niet

Ik ben tevreden met mijn kring van kennissen.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Ik heb genoeg mensen op wie ik volledig kan vertrouwen.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Er zijn voldoende mensen met wie ik mij nauw verbonden voel.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Ik mis mensen om me heen.A. Ja zeker welB. Een beetjeC. Niet echtD. Nee, totaal niet

Ik voel me gesteund door mijn omgeving.A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Mijn jeugd herinner ik me als heel gelukkig.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Er is altijd wel iemand in mijn omgeving bij wie ik terecht kan om te praten.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Over het algemeen voel ik me een tevreden mens.

A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Ik voel me nooit echt eenzaam.

11

12

A. Ja zeker welB. Een beetjeC. Niet echtD. Nee, totaal niet

Ik kan mezelf goed redden.A. Nee, totaal nietB. Niet echtC. Een beetjeD. Ja zeker wel

Ik verwacht dat mijn leven beter wordt.A. Ja zeker welB. Een beetjeC. Niet echtD. Nee, totaal niet

Testuitslag1:Vooral A: Eenzaamheid is voor jou echt een probleem, maar dat wist je al. Wat je misschien niet weet is dat er wel degelijk iets aan te doen is. Zoek hulp, want dit los je niet alleen op. Als eenzaamheid al een probleem was toen je erg jong was, dan is het zinvol om hulp te zoeken bij een psycholoog. Vertel wel duidelijk waar je voor komt en onderzoek of die persoon zich heeft gespecialiseerd in hulp bij eenzaamheid! Kom op voor jezelf.

Vooral B: Eenzaamheid is voor jou te vaak een probleem. Dat wist je natuurlijk zelf al wel. Doe er iets aan, doe jezelf een plezier en onderneem iets om je leven prettiger te maken. Niet zo maar iets, zoals vaak gezegd, 'om onder de mensen te komen', maar een gerichte aanpak. Bijvoorbeeld met behulp van een coach of met hulp van een e-cursus. Oriënteer je en kom op voor jezelf.

Vooral C: Eenzaamheid kan voor jou af en toe behoorlijk lastig zijn. Maar over het algemeen kun jij je prima redden. Als je zelf het gevoel hebt te veel eenzaam te zijn, dan is een zelfhulpboek een goede start. Je kunt ook overwegen op zoek te gaan naar een coach, om je te helpen je doel helder te krijgen en te bereiken wat je wilt.

Vooral D: Net als iedereen voel jij je wel eens eenzaam, maar het is geen probleem voor je. Als je zelf het gevoel hebt te veel eenzaam te zijn, dan kan een zelfhulpboek een goede start zijn. Het helpt je over de hobbels heen die je moet nemen om een leuker leven te krijgen

Groepsopdracht.

Bron 1

1 Bron: www.eenzaamheid.info

12

Bron 2

De laatste dag van het schooljaar. De sfeer is uitgelaten. Er wordt

getaterd en iedereen staat te dringen om te vertellen wat de vakantie allemaal

13

13

Bron 2

De laatste dag van het schooljaar. De sfeer is uitgelaten. Er wordt

getaterd en iedereen staat te dringen om te vertellen wat de vakantie allemaal

Bron 3Op een feest - mijn dochtertje was toen enkele maanden oud - vroeg een goede kennis me:

"En, hoe is 't?""Slecht", antwoordde ik eerlijk. Er volgde een oorverdovende

stilte."En de kleine, alles goed? Frisjes hé, de laatste tijd."

Bron 4 Eenzaam

Veel mensen zijn eenzaam, geloof me daar is niets tegen, het màgmaar kom je ze tegenzeg dan op z'n minst even: dag. 

Toon Hermans

14

Beeld 1 Beeld 2

Beeld 3

Beeld 4

14

15

Opdracht:

Bepaal voor de bron en voor het beeld dat je gekozen hebt:

a. Waarom net die bron/dat beeld jullie zo raakte.b. Welke gelijkenis je ziet tussen die bron/dat beeld en het fragment

van Into the wild.c. Welke gelijkenis je ziet tussen die bron/dat beeld en de tekst van

Etty Hillesum.

Eenzaam of alleen?

Eenzaamheid is niet hetzelfde als alleen-zijn. Mensen hebben er net dikwijls nood aan om eens alleen te zijn, om te herbronnen, zichzelf terug te vinden. Maar eenzaamheid kan je ook overvallen als je een relatie hebt of in je gezin, eenzaamheid overvalt je als je een gevoel van ‘gemis’ ervaart. Iedereen heeft er mee te maken. Je kunt je eenzaam voelen, ook al ben je niet alleen. Eenzaamheid is een emotionele toestand. Het is een gevoel dat je overvalt en waar je dus zelf niet voor kiest. Vaak voelen mensen zich eenzaam omdat ze zich niet begrepen voelen. Voor een gelovige komt daar soms nog het gevoel bij door God verlaten te zijn. Het vraagt hoop, vertrouwen en geloof om door die periodes van eenzaamheid te geraken. Ervaringen van liefde en tederheid kunnen ons daarbij helpen.

15

16

JE KUNT MET TWEE OOK EENZAAM ZIJN… LIED: NOTHING REALLY ENDS

Bekijk/beluister via: http://www.youtube.com/watch?v=MbmBUUkjXlg

dEUS – Nothing really ends

The plan it wasn’t much of a plan I just started walkingI had enough of this old townhad nothing else to doIt was one of those nightsyou wonder how nobody diedwe started talkingYou didn’t come here to have funyou said: “well I just came for you”

But do you still love me?do you feel the sameDo I have a chanceof doing that old dancewith someone I’ve beenpushing awayAnd touch we touched the soulthe very soul, the soul of what we were thenWith the old schemes of shattered dreamslying on the floorYou looked at meno more than sympathymy lies you have heard themMy stories you have laughed withmy clothes you have tornAnd do you still love me?do you feel the sameAnd do I have a chanceof doing that old dance againIs it too late for some of that romance againLet’s go away, we’ll never have the chance again

You lost that feelingYou want it again

Vertaling

Het plan was niet echt een planIk begon gewoon te lopenIk had genoeg van deze oude staden had niets beters te doenHet was zo’n nachtWaarin je je afvraagt waarom er niemand stierftoen we begonnen te pratenJe kwam niet naar hier om je te amuserenJe zei: “Ik kwam gewoon voor jou”Maar hou je nog steeds van meVoel je nog steeds hetzelfdeHeb ik een kansom die oude dans nog eens te doenmet iemand die ikvoortdurend weggeduwd hebEn we raakten, we raakten de ziel aanDe diepste ziel, de ziel van wat we toen warenMet de oude plannen van versplinterde dromendie op de vloer liggenJe keek naar memet niet meer dan sympathieMijn leugens heb je gehoordMet mijn verhalen heb je gelachenMijn kleren heb je gescheurdEn houd je nog steeds van meVoel je nog steeds hetzelfdeEn heb ik een kansom die oude dans nog eens te doen?Is het te laat om een beetje van die romantiek te herbeleven?Laten we weggaan, we zullen de kans nooit meer krijgen

Je hebt dat gevoel verlorenJe wil het terug

16

17

More than I’m feelingyou’ll never getYou’ve had a go atall that you knowYou lost that feelingso come down and show

Don’t say goodbyelet accusations flylike in that movieYou know the one where Martin Sheenwaves his arm to the girl on the streetI once told a friendthat nothing really endsno one can prove itSo I’m asking you nowcould it possibly bethat you still love me? …

Meer dan wat ik voelZal je nooit krijgenJe moest alles dat je weetaanvallenJe hebt dat gevoel verlorenDus kom naar hier en laat het zien

Neem geen afscheidLaat de beschuldigingen vallenZoals in die filmJe weet wel, die waarin Martin Sheenzwaait naar het meisje op straat Ik vertelde ooit aan een vrienddat niets ooit echt voorbij isNiemand kan het bewijzenDus vraag ik je nuZou het misschien kunnendat je nog steeds van me houdt? …

Opdracht

Luister eerst naar het lied van dEUS. Geef dan je mening over onderstaande stellingen, die over liefde en relaties gaan. Bespreek ze nadien in de groep.

17

18

Stelling Akkoord Niet akkoord

Het is een fabeltje dat niets ooit echt eindigt. Dat geloof ik niet.

Niets meer voelen voor elkaar (het einde van de verliefdheid) is een goede reden om een relatie te beëindigen.

Liefde is geen gevoel. Het is een keuze om elkaar graag te blijven zien.

Elke relatie die door beide partners als waardevol werd ervaren, verdient altijd een tweede kans.

Seks en liefde gaan dikwijls samen, maar eigenlijk hebben ze niks met elkaar te maken.

Seks kan zonder liefde. Liefde kan niet zonder seks.

Je kan helemaal niet kiezen van wie je gaat houden. Het overkomt je en dan geef je je daar aan over.

Het is normaal dat mijn vriend/vriendin jaloers is als ik met iemand anders sta te praten. Ik zou het erg vinden mocht dat niet zo zijn.

Plotselinge aantrekkingskracht is pure chemie. Liefde, daar moet tijd over gaan.

De beste relaties zijn gebaseerd op vriendschap.

Het is bijna onmogelijk om vrienden te blijven, als je uit elkaar bent.

Zonder relatie blijf je je hele leven eenzaam.

18

19

TEDERHEID

"OOK ALS ER TWEE NEDER LIGGEN, ZULLEN ZIJ WARM WORDEN, MAAR HOE ZAL ÉÉN ALLEEN WARM WORDEN?" (PREDIKER 4:11)

Een definitie geven van tederheid is niet simpel. Een aantal termen die hierbij kunnen horen zijn:

Zachtheid

Liefde

Verwondering

Aanvoelen

Aanraken

Schroom

Voorzichtigheid

Seks

Aarzeling

Aaibaarheid

Lichamelijkheid

Affectiviteit

Knuffelen

…

Opdracht 1: Duid in de lijst hierboven de woorden aan die jou aan tederheid doen denken.

19

20

Opdracht 2: Bekijk de fragmenten uit de film ‘Babies’.

1. Zijn er veel verschillen in de manier waarop ouders met hun baby’s omgaan?

2. Zijn die verschillen volgens jou fundamenteel?

3. Welk fragment spraak je het meest aan?

Tederheid wordt vaak geassocieerd met erotiek. Tederheid ziet men dan als de kunst van het ‘aanraken’ doorheen blik, woord, gebaar. Tederheid is dan puur lichamelijke liefde. Een liefkozing is echter niet noodzakelijk een tedere liefkozing, ook al is ze nog zo zacht.

Tederheid wordt ook vaak gezien als puur gevoel zoals de verhouding tussen een moeder en haar kind.

Ook hoor je in tederheid het woordje ‘vertedering’. Vertedering is een gevoelsreactie op al wat kleiner en zwakker is dan wij. Vertedering is een aspect van tederheid; maar ze kan ook leiden tot een neerbuigende houding die de zwakke klein en afhankelijk houdt.

Cursus godsdienst 2011-2012 E. VandammeMariagaard Een kluwen van relaties

21

TEDERHEID IN EEN RELATIE

Uit Het nieuwe gezin, een veelvormige hoeksteen, Liselotte Anckaert, Altiora Averbode, 2004

Tederheid en intimiteit bekleden een belangrijke plaats in duurzame liefdesrelaties vandaag. Beide waarden worden dikwijls betrokken op of vereenzelvigd met seksualiteit en erotiek. We willen tederheid en intimiteit hier echter in een ruimere betekenis zien. Tederheid is immers veel meer dan een romantisch gevoel of opwelling van totale eenheid, die zich beperkt tot het nu-moment. Echte tederheid heeft te maken met de manier waarop partners op elkaar betrokken zijn en met elkaar omgaan, ook in de dagelijkse karweien. Het heeft te maken met de wijze waarop men elkaar benadert. Legt men beslag op elkaar in functie van eigen noden en behoeften of geeft men elkaar de nodige ruimte om zichzelf te zijn? Twee mensen die hun diepste gevoelens met elkaar delen, weten hoe kwetsbaar en broos de ander is en hoe gemakkelijk de ander zich geraakt voelt. Deze kwetsbaarheid vraagt om een zachte benadering en toenadering, die de ander zichzelf laat zijn. Tederheid betekent soms ook: in stilte aanwezig zijn bij elkaar, zodat er ruimte ontstaat voor wat (nog) niet uitgesproken is. In een intieme relatie mogen partners zijn wie ze echt zijn. Ze hoeven geen masker op te zetten of een bepaalde rol in te nemen. Ook negatieve gevoelens, zoals ontgoocheling, ontevredenheid of zich ongelukkig voelen, krijgen een plaats. De kracht van een intieme relatie ligt niet alleen in het kunnen en mogen uiten van deze gevoelens, maar ook in het medeleven, de empathie en het begrip vanwege de ander. De geborgenheid die men bij elkaar vindt, echt mogen thuiskomen bij elkaar en de aandacht, bevestiging en bemoediging die men van elkaar ontvangt, zijn allemaal aspecten van een intieme relatie. In een tijd en een maatschappij die gekenmerkt worden door anonimiteit, efficiëntie, commercialisering, prestatie en nuttigheidsoverwegingen, is de behoefte aan intimiteit en tederheid heel groot. Het vervullen van deze behoefte wordt door velen gezocht in een relatie. Het zakelijke en organisatorische aspect van een huwelijk of een relatie speelde vroeger een grotere rol. Vandaag zoekt men in een relatie eerder zachte waarden, zoals geborgenheid, affectie, genegenheid en tederheid.

Cursus godsdienst 2011-2012 E. VandammeMariagaard Een kluwen van relaties

22

EEN DEUGDDOENDE KNUFFEL…

In ‘Het knuffelboek, een therapie voor een gezonder leven’, van Kathleen Keating, lezen we in het voorwoord:

Knuffelen is een instinct, een natuurlijke reactie op gevoelens van genegenheid, medeleven, behoefte en vreugde. Knuffelen is tevens een wetenschap, een eenvoudige methode om steun te bieden, te genezen en uit te groeien tot een volle persoonlijkheid, met meetbare en opmerkelijke resultaten. Knuffelen, is in zijn meest verfijnde vorm, een kunst.

Een aanraking is niet alleen prettig. Ze is ook nodig. Wetenschappelijk onderzoek steunt de theorie dat stimulatie door middel van aanraking een absolute noodzaak is voor ons lichamelijk en emotioneel welzijn.

De therapeutische aanraking, erkend als een essentieel middel lom genezing te bevorderen, maakt nu onderdeel uit van de verpleegsteropleiding in enkele grote ziekenhuizen. Het aanraken wordt gebruikt om pijn, depressiviteit en angst te verlichten, om de wil tot leven van de patiënt te bevorderen en te vroeg geboren baby’s die in de couveuse nooit worden aangeraakt, te helpen groeien.

Verschillende experimenten hebben aangetoond dat een aanraking ons een beter gevoel geeft over onszelf en onze omgeving, een positief effect heeft op de taalontwikkeling en op de ontwikkeling van het IQ van kinderen, een meetbare fysiologische verandering teweegbrengt bij degene die aanraakt en degene die aangeraakt wordt.

We beginnen de kracht van de aanraking nog maar net te begrijpen. Hoewel er vele manieren zijn waarop men elkaar kan aanraken, gaan wij ervan uit dat knuffelen een zeer speciale manier van aanraken is die op belangrijke wijze bijdraagt tot de bevordering van genezing en gezondheid.

Cursus godsdienst 2011-2012 E. VandammeMariagaard Een kluwen van relaties

23

Opdracht 3

Lees de teksten ‘Tederheid in een relatie’ en ‘Een deugddoende knuffel’.

1. Onderlijn alle verschillende betekenissen van ‘tederheid’ in de teksten.

2. Kies (per twee) een van de teksten uit en bespreek. Waar ben je mee akkoord in deze tekst? Waar niet? Welke aanvullingen zou jij nog willen doen? Schrijf dit neer in een beknopt verslag van minstens 5, maximum 10 regels.

3. Wissel nu van partner. Kies iemand die dezelfde tekst besprak en vergelijk.

4. Zoek tenslotte (individueel) de overeenkomsten tussen jouw gekozen tekst en het openingscitaat uit Prediker.

Cursus godsdienst 2011-2012 E. VandammeMariagaard Een kluwen van relaties

24

HOOFDSTUK 3: RELATIE MET DE WERELD

Opdracht:

Zoek drie verschillende krantenartikels op.

ARTIKEL 1: gaat over de moeizame relatie met de wereld. Waar word jij ongelukkig van, machteloos, moedeloos?

ARTIKEL 2: neutraal artikel. Dit artikel laat je warm noch koud. Je weet dat zo’n dingen gebeuren in de wereld, maar waarom zou jij je daar iets van aantrekken?

ARTIKEL 3: positief artikel. Hier word jij gelukkig van. Zelfs al is dit officieel ‘ver van je bed’, toch voel je je hierbij betrokken en kan dit je dag een beetje beter maken.

Klasdiscussie: Voelt iedereen hetzelfde bij die artikels? Wie wordt waarvan (on)gelukkig?

Persoonlijk besluit:

Probeer voor jezelf te formuleren waar jij je betrokken bij voelt. Wat maakt je (on)gelukkig. Hoe zie jij de toekomst? Wat is jouw relatie met de wereld?

Cursus godsdienst 2011-2012 E. VandammeMariagaard Een kluwen van relaties

25

HOOFDSTUK 4 RELATIE MET GODMIJN GOD, MIJN GOD, WAAROM HEBT GIJ MIJ VERLATEN…

Bijbeltekst: Jezus verlaten aan het kruis

Op het einde van zijn leven blijft Jezus niet de hele tijd moedig en onverschillig voor wat hem te wachten staat…

Getuigenis: op weg naar Santiago del Compostella…

Ik ben altijd gelovig geweest. Dat was zo een van die vanzelfsprekende dingen in mijn leven waar ik verder niet echt bij stilstond. Op moeilijke, maar ook op mooie momenten bad ik, ik ging naar de kerk, niet echt elke zondag, maar toch… en nooit tegen mijn zin. In mijn geloof vond ik een soort van zin, een reden om te leven. Vaak hielp mijn geloof me door moeilijke momenten of verdiepte het mijn geluk… Nu denk ik dat de voornaamste motor voor mijn geloof toen een gevoel van dankbaarheid was. Dankbaar voor het moois in de wereld, voor de mensen die ik graag zag en die mij graag zagen, dankbaar voor mijn leven…

Toen ik 19 jaar was, pas afgestudeerd, wist ik niet goed wat ik verder wilde in mijn leven. Toen ik een documentaire zag van iemand die de bedevaart naar Santiago del Compostella had gemaakt, dacht ik: dit wil ik ook. Een paar maanden te voet, alleen jezelf en af en toe een medereiziger tegenkomen… Dat leek me fantastisch. Dus boekte ik een ticket naar het Zuiden van Frankrijk en vandaar vertrok ik te voet. Zonder GSM, zonder laptop, zonder contact met thuis. Ik sprak af dat ik elke twee weken eens zou bellen, maar meer niet. Die eerste weken waren zalig. Ik was bijna nooit alleen op weg, maar moest toch niet de hele tijd praten. Samen eten en bidden, samen stappen, samen genieten van de rust… Een prachtige ervaring.

Tot ik in een klein dorpje kwam, Santeria… Daar was een beroemd klooster waar veel pelgrims onderdak kregen, die op weg waren naar Santiago. Toen ik daar aankwam stapte iemand van het klooster op me toe. Hij vroeg of ik een Belg was, en hoe ik heette. Dan vertelde hij me dat er drie dagen geleden telefoon voor me was geweest. Mijn jongere broer was betrokken geraakt bij een verkeersongeluk. Hij lag in een coma, waarvan hij misschien niet meer zou wakker worden. Ik belde meteen naar huis, natuurlijk, om alleen maar het slechte nieuws nog te krijgen dat mijn broer die nacht was gestorven.

Dat leek me zo oneerlijk, zo vals. Net nu ik zo ver van thuis was, zonder kans om afscheid te nemen. God had me nog nooit zo ver weg geleken… Alsof Hij me gelokt had op deze bedevaart en daardoor mijn broertje was gestorven. Dat is onzin natuurlijk, maar toen leek me dat echt zo. Ik was ongelofelijk kwaad en verdrietig. Die avond kwam er een medepelgrim naar me toe. De hele nacht hebben we zitten praten. Over mijn broertje, over God…

De volgende dag nam ik een vlucht terug naar huis, voor de begrafenis. Maar meteen daarna vloog ik weer naar Santeria. Om van daaruit mijn tocht af te

Cursus godsdienst 2011-2012 E. VandammeMariagaard Een kluwen van relaties

26

maken. Er is niets dat me zoveel steun heeft gegeven als die tocht. Soms alleen, soms met medereizigers om te praten over mijn verdriet, mijn gemis, mijn pijn. Achteraf bezien ben ik blij dat God me daar heeft gebracht. Alsof Hij op voorhand al had voorzien hoeveel troost ik zou nodig hebben.

Wat is de gelijkenis tussen het bijbelfragment en de getuigenis over de tocht naar Santiago del Compostella?

Heb je je ooit ook zo verlaten gevoeld als Jezus en de pelgrim uit het tweede fragment? Leg uit.

Wat betekent God voor Jezus, denk je? Probeer in je eigen woorden uit te leggen?

Hoe ziet de pelgrim uit het tweede fragment God volgens jou? Leg uit in je eigen woorden.

Kan je je vinden in die godsbeelden? Waarom?

Cursus godsdienst 2011-2012 E. VandammeMariagaard Een kluwen van relaties

27

EN JIJ: WAT BETEKENT ‘GOD’ VOOR JOU?

Antwoord op de volgende vragen:

1. Als ik het woord God hoor, zie ik een man voor me met een lange baard, ergens op een wolkje…

A. Altijd

B. Bij ‘God’ stel ik mij helemaal niets voor.

C. Ja, of toch Iets/Iemand dat erop lijkt

D. Iets anders, namelijk:…

E. Bij God voel ik wel iets, maar ik ZIE niets.

2. Ik bid

A. dagelijks

B. Wekelijks

C. Heel af en toe

D. Nooit

3. als ik iets kwijt ben, of iets heel graag wil, durf ik wel eens een schietgebedje te doen.

A. Altijd

B. Vaak

C. Soms

D. Nooit

4. Ik geloof niet in God, maar wel in ‘iets meer’…

A. Ja, namelijk…

B. Nee, ik denk dat we hier alleen zijn. Er is ‘niets meer’ boven of wat mij betreft onder ons.

C. Nee, ik geloof wel in Godµ

Cursus godsdienst 2011-2012 E. VandammeMariagaard Een kluwen van relaties

28

D. Ik geloof in de kracht en de goedheid van mensen, en dat is voor mij al genoeg.

5. Ik voel een verbondenheid met de wereld, de natuur en met de mensen.

A. Ja, heel sterk

B. Ja, een beetje

C. Nee, eigenlijk niet

D. Nee, alleen met de mensen die ik zelf ken en graag zie voel ik mij verbonden.

Probeer nu in vijf zinnen, uitgebreid en gedetailleerd, te antwoorden op volgende vraag: Waarin geloof jij?

Leg je antwoord uitgebreid uit.

(Dat kan God zijn, reïncarnatie, ‘iets meer’, de mensen rondom ons…)

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Cursus godsdienst 2011-2012 E. VandammeMariagaard Een kluwen van relaties