မာတကာ

ျမနမာႏငငလထေရဒယလကစြစာအပ

နဒါနး xxx

မာတကာ xxx

အခနး ၁။ လထေရဒယဟသညအဘယနညး xxx

အခနး ၂။ လထေရဒယအသလႊငရတစခ တညေဆာကျခငး xxx

အခနး ၃။ လထေရဒယအသလႊငရအတြက ေငြေၾကးေထာကပျခငး xxx

အခနး ၄။ လထေရဒယအသလႊငရတြင ဝနထမးမားခန႔အပထားျခငး xxx

အခနး ၅။ လထေရဒယႏင လ႔အခြငအေရး xxx နဂး ႏင အကးအကားမား xxx

နဒါနး

လထေရဒယသည ျမနမာမဒယာအခငးအကငးအတြက စတလႈပရားဖြယေကာငး

ေသာ၊ တနဖးရေသာ တးခ ႕မႈတစချဖစျပး၊ ရပရြာလထအသငးအဝငးမားအတြက

မမေဒသတြငးရျပညသတ႕၏ အသမား၊ ေဒသတြငး အသးျပေနေသာ ဘာသာစကား

မားက အသးျပႏငေသာ သတငးႏင သတငးအခကအလကမားက ရရေစပါသည။

လထေရဒယ (Community Radio) ဟသည ရပရြာလထ တစရပမ

မမတ႔လထအတြက မမတ႔ကယတငစမေဆာငရြကသည အမအခကငးေသာ

အသလႊငရျဖစပါသည။ ၎သည ေဒသချပညသမားႏငစပလဥးမႈရသည အေၾကာငး

အရာမား - ဥပမာ၊ ကနးမာေရး၊ စကပးေရး၊ ပညာေရး၊ သဘာ၀

ပတ၀နးကငထနးသမးေရး၊ ယဥေကးမႈ၊ လမႈေရးႏငေဖာေျဖေရး စသည ေဒသခ

လထအတြက အသးဝငမည သတငးအခကအလကမားက ေဒသတြငးရ လထသရ

ေစရနအတြက ပပးမႈေပးေသာ ေရဒယျဖစပါသည။

တငးရငးသားလထမားတြင မမတ႔၏ေဒသတြငး အေရးကစၥမားအား အျခားပငမ

မဒယာမားတြငကယကယျပန႔ျပန႕ေဖာျပေပးႏငရန လြယကမႈမရေသာေၾကာင႔ လထ

ေရဒယသည ေဒသတြငးရျပညသလထအတြက ေဒသတြငးသတငးမားက ကယျပန႔

လငျမနစြာ ေဖာျပေပးမညျဖစပါေသာေၾကာင႔ ျပညလထမားစြာအတြက ၎သည

ေကာငးမြနေသာ သတငးျဖန႔ေ၀ရာအသလႊငရအျဖစ စြေဆာငမႈရပါသည။ ထ႔အတြက

ေၾကာငလညး လြတလပေသာ တငးရငးသားမဒယာမားမဟာမတအဖြ႕ (IEMA) သည

UNESCO, DW Akademie တ႔ ကညပ႕ပးမႈမားျဖင႔ လထေရဒယအစပးမႈမားက

အလပရသငတနးမား၊ ညလာခ မားျပလပျခငး၊ ဤလကစြစာအပထတေဝျခငးတ႔ျဖင

ပပးေဆာငရြကေပးလကရပါ သည။

လထေရဒယသည ျမနမာႏငငအတြက အသစျဖစသည။ ၂၀၁၅ ခႏစ ရပျမင

သၾကားႏင အသထတလႊငျခငးဆငရာဥပေဒသည ျမနမာနငင၌ လထေရဒယက႑

တစရပ တညေဆာကရန လမးဖြငေပးခေလရာ၊ ၂၀၁၈ ခႏစ အေစာပငးတြင

ထနးတပငျမ႕နယ၌ ျမနမာႏငင၏ပထမဆးေသာလထေရဒယ အသလႊငရသည

ေလလႈငးေပၚသ႔ အသထတလႊငမႈ စတငခပါသည။ ထမစျပး ရပရြာလထ

မားစြာတ႔သည မမတ႔ကယပငအသလႊငရက တညေဆာကၾကရန စတဝငစားမႈ ရလာ

ၾကပါသည။

ဤလကစြစာအပ၏ ရညရြယခကမာ လထေရဒယ လပငနးစဥအစျပသညအခါ

ထညသြငးစဥးစားရမညအခကမား၊ လကေတြ႔ကေသာေျခလမးမားက တငဆက

ေပးျခငးျဖင ေနာကထပ အစပးေဆာငရြကသမားက ကညရနျဖစသည။

ဤလကစြစာအပ၏ စာေရးသမားအေနျဖင ယနကစကႏင ၎၏ျမနမာႏငင

အေျခစကရးတ႔အား အထးပငေကးဇးတငရပါသည။ ယနကစကမဝါဒစာေစာငတြ -

ရပရြာလထအေျချပ မဒယာေရရညတညတမႈ လကစြစာအပ (UNESCO ၂၀၁၇) ႏင

ရပရြာလထအေျချပေရဒယလကစြစာအပ (UNESCO ၂၀၀၃) တ႔သည ယခလကစြ

စာအပအတြက တနဖးရလေသာ အခကအလကမားက ပပးေပးပါသည။

Kyle James, Project Manager

DW Akademie

အခနး ၁

လထေရဒယဟသညအဘယနညး

ျမနမာႏငငတြင ႏငငပငေရဒယအသလႊငဌာန (MRTV) ႏင စးပြားျဖစထတလြင

ေနေသာ FMအအသလႊငဌာနမား (ဥပမာ ခယရFM၊ မႏေလးFM)

ရႏငျပးျဖစသည။ သ႔ေသာ လထေရဒယအခနးက႑သစသည လ႔အဖြ႔အစညး

တြငးရေသာ ျပညသလထ၏ လြတလပစြာေျပာဆပငခြငႏင႔ တနးတညမစြာ

ေျပာဆႏငခြင႔ပမရရေစႏငေရးအတြက မဒယာအခငးအကငးတြင အေရးၾကးေသာ

တးခ႕မႈတစရပျဖစသည။ လထေရဒယအသလႊငရမားသည အသထတလႊငသည

ဧရယာပမေသးငယျပး လထကယတငမ စမကြပကရသညျဖစရာ၊ မမတ႔

ရပရြာလထမားႏင ပမႏးကပေသာဆကႏႊယမႈမားရေစျပး ၾကးမားေသာ မဒယာ

အဖြ႕မားမ မပပးေပးႏငေသာ ေဒသချပညသမားလအပသည သတငးအခက

အလကမားက ျဖညဆညးေပးႏငပါသည။ ေဒသချပညသမား၏ ဘဝႏင

တကရကဆကစပေနေသာ သတငးအခကအလကမားက ကယတငက လက

လမးမရရႏငေစျပး၊ ျပညသမားကယတငကဆႏၵရက မဒယာထတလပမႈတြငပါဝင

ေဆာငရြကနငပါသည။ လထေရဒယသည အသမေနေသာသမား၊ အထးသျဖင

အမးသမးမားႏင လနညးအပစမားအတြက အသတစခအျဖစ ပပးေပးပါသည။

လထေရဒယ၏ အကးေကးဇးမားမာ -

ရပရြာလထပါဝငမႈကျမငတငေပးသည

မဒယာဗဟဝါဒ(media pluralism) ကတးျမငေစသည

လမႈေရးႏငစးပြားေရးဖြ႔ျဖးတးတကမႈကအားျဖညေပးသည

လြတလပစြာေဖာထတမႈႏငသတငးအခကအလကရရႏငခြငကျမငတငေပး

သည

ျခားနားခကမားကသညးခႏငစြမးႏငျငမးခမးစြာယဥတြေနထငျခငးက

အားေပးသည

ယဥေကးမႈဓေလထးတမးႏငတငးရငးသားျဖစတညမႈမားက

ထနးသမးေပးသည။

လထေရဒယအား သငမညသ႔ အနကဖြငဆမညနညး

လထေရဒယအား တစခတညးေသာအနကဖြငဆခကဟ၍မရပါ။ ၎သည အရြယ

အစား၊ ပသဏၭာနအမးမးရတတပါသည။ သ႔ေသာ လထေရဒယအသလႊငရ

အမားစတြင တညသညအေျခခလကၡဏာမားရပါသည -

လထေရဒယသည ေငြအျမတအစြနးအတြကမဟတဘ မမလထအတြက

အကးေကးဇးရရေစရန ရညရြယသည။ လထအေျချပရပသထတလြငျခငးတြင အမားျပညသဝနေဆာငမႈဆငရာ လပပင

ခြငတာဝန (mandate) တစရပရသည။ ၎၏ပနးတငမာ ေငြအျမတအစြနး ရရရန

မဟတဘ သကဆငရာသတငးအခကအလကမားႏင ေဖာေျဖမႈမားက ေပးျခငး

ျဖင ေဒသချပညသလထ၏ဘဝမားတးတကေစရန ျဖစသည။ ျမနမာႏငင၏ဥပေဒ

တြင လထေရဒယအသလႊငရမားသည စးပြားျဖစမဟတသညအဖြ႔အစညးမား

သ႔မဟတ စးပြားျဖစမဟတသညအဖြ႕အစညး၏အစတအပငးမား ျဖစရမညဟ

ေဖာျပထားပါသည။

လထေရဒယအသလႊငရသည မမဝနေဆာငမႈေပးေနသည ရပရြာလထတြင

တည ရသည။ လထေရဒယသည ရပရြာလထအားျဖင မမလထအတြကထတလြငသည ေရဒယ

ျဖစေလရာ အသလႊငရစတဒယသည ရပရြာလထအတြငးတြင တညရရေပမည။

ထသ႔အားျဖင ရပရြာလထမျပညသမားသည အသလႊငရတြင နညးလမးအမးမး

ျဖင ကယတငကပါဝငေစႏငပါသည (ဥပမာ၊ အၾကေပးျခငး၊ အစအစဥမားတြင

ပါဝငျခငး၊ ေစတနာဝနထမးအျဖစပါဝငလပအားေပးျခငး)။

လထေရဒယသည ကငဝတမားကေကာငးစြာသနားလညသည လထေရဒယသည ေကာငးမြနေအးခမးေသာ ဖြျဖးတးတကသည႔လ႕အဖြ႔အစညး

ျဖစေစရန ရညရြယပါသည။ လထအသငးအဝငးၾကားတြင တစဥးႏင တစဥး

ၾကားတြင သေဘာကြလြမႈမားႏင ပဋပကၡျဖစေပၚလာေစေရးအတြက အတြက

မရညရြယပါ။ သ႔ပါေသာေၾကာင႔လထေရဒယတညေဆာကသမားႏင႔ ေစတနာ

ဝနထမးအျဖစပါ၀ငအသလႊင႔သမားအားလးသည အသလႊင႔ေသာအခါ အမနး

စကားမား၊ မမနကနေသာသတငးျဖန႔ေဝမႈမား၊ ျပညသမားအား အသေရ

ဖကမႈမားမျဖစေစရန အထးသတျပရပါမည။ ထ႔အျပငအသလႊငျခငးဆငရာ

ဥပေဒ၊ သတငးမဒယာဥပေဒစသျဖင႔ မဒယာသမားမား လကနာကင႔သးရေသာ

ဥပေဒမား၊ ကင႔၀တမားႏင႔လညး ဆန႔ကငမႈ မျပေစရန သတျပရပါမည။

မမတ႔အား သ႔မဟတ အသလႊငရအား ဥပေဒေရးရာျပနာမားျဖစေစျခငး

စသညတ႔မျဖစေအာင ေရာငရားျပး ရငးလငးေသာ ကငဝတဆငရာ လမးညႊနခက

မားက လကနာရန အေရးၾကးပါသည။

လထေရဒယအသလႊငရမားသညအမအခကငးျပး ဆးျဖတခကမားက မမတ႔

ကယတငခမတသည။ လထေရဒယအသလႊငရမားသည ရပရြာလထမစမကြပကျပး လြတလပမႈရသည။

အစးရအဖြ႔၊ ျပငပအကးစးပြား သ႔မဟတ ၾသဇာတနခးရသည တစဥးတစေယာက

ခငးတ႔မ စမခန႔ခြေရးဆငရာဆးျဖတခကမားခမတျခငး သ႔မဟတ မညသညက

ထတလြငရမညဟသညက အမန႔ေပးျခငးမး မျပသငပါ။ ၎တ႔အား လထေရဒယ

အသလႊငရ၏ ဒါရကတာဘတအဖြ႔၊ အသလႊငရစမခန႔ခြေရးအဖြ႔၊ သကဆငရာ

ရပရြာလထတ႔ကသာလင ေဆာငရြကရပါမည။

လထေရဒယအသလႊငရမားသည မမရပရြာျပညသမား၊ ယဥေကးမႈမားႏင

ဆကစပ ဆေလာမႈရသည

လထအေျချပရပသထတလႊငျခငးသည အျခားမဒယာမား မရသည ေဒသမား

အတြက သတငးအခကအလကအရငးအျမစတစချဖစပါသည။ ဥပမာ၊ ေဒသ

အတြငး ကားလမးခငးျခငး သ႔မဟတ ေဆးခနးမားဖြငလစျခငး စသညသတငး

အခကအလကမားက MRTV ကသ႔ေသာႏငငပငမဒယာ သ႔မဟတ ခယရFM

တ႔တြင ထတလႊငခငမ ထတလြငပါလမမည။ သ႔ေသာ ထသ႔ေသာသတငးသည

ေဒသခမားအတြက အေရးၾကးပါသည။ ထသ႔ေသာ အေၾကာငးအရာမားသည

လထေရဒယအတြက ေကာငးမြနေသာအခကမားျဖစသည။ အသလႊငရမားအေန

ျဖင မမတ႔ရပရြာလထမားႏင အနးကပဆကသြယမႈရသငျပး၊ ေဒသချပညသမား

မညသညအစအစဥမား၊ မညသညအေၾကာငးအရာမား နားေထာငခငသညက

ေလလာသရသငပါသည။

လထေရဒယသည အားလးပါဝငမႈျဖစသည လထေရဒယအသလႊငရ၏ လႊမးျခဧရယာရ မညသတစဥးတေယာကကမ

လမးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ဘာသာစကား စသညအခကတစခခအေပၚမတညျပး

ေဘးဖယမထားသငပါ။ ရပရြာလထတစခတြင မတညကြျပားေသာ ဘာသာစကား

မားစြာက ေျပာဆၾကပါက အသလႊငရအေနျဖင ကြျပားေသာ ဘာသာစကား

မားအားျဖင အသလႊငေပးသငပါသည။ ဘာသာေရးဆငရာ အစအစဥတြင

ေဒသအတြငးရ အစဥအလာမား အားလးက လႊမးျခေပးသငပါသည။

လထေရဒယသည ေစတနာဝနထမးမား၏လပအားအေပၚအမျပသည လထေရဒယတြင လပကငေဆာငရြကေပးေသာ ေစတနာဝနထမးမားသည လထ

ေရဒယ၏ အသကေသြးေၾကာျဖစသည။ အခ႕ေသာအသလႊငရမားတြင အခေၾကး

ေပးထားသည ဝနထမးမားအနညးငယ ရနငသည။ သ႔ေသာ အမားအားျဖင

ေစတနာဝနထမးမားကသာ ခန႔အပၾကသည။ ထသတ႔သည သတငးအစရငချခငး

မသည သတငးတငဆကျခငး၊ ရပေငြရာျခငး ႏင လပငနး အားလးနးပါးအထ

ေဆာငရြကၾကရသည။ ေစတနာဝနထမးမားသည အသလႊငရ တြင ေန႔စဥအလပ

ဆငးရနမလပါ။ မမတ႔အခနေပးႏငသေလာကျဖငသာပါဝငၾကျခငးျဖစသည။

တစပတလင နာရပငးအနညးငယသာ အခနေပးေဆာငရြကျခငးလညး ျဖစႏင

ပါသည။ (အခနး ၄ ကၾကညပါ)

ရပရြာလထသည အၾကးအက (boss)ျဖစသည ေဒသခရပရြာလထသည လထေရဒယအသလႊငရ၏က႑ရပအားလးတြင ပါဝင

ၾကရသည။ ဆလသညမာ အေထြေထြညလာခသည ေဒသခလထဝငမားအားလး

ပါဝငရန ဖြငထားေပးျပး အျပးသတဆးျဖတခကမားခမတသညေနရာလညးျဖစ

သည။ ရပရြာလထဝငမားမ ဒါရကတာဘတအဖြ႕ဝငမားက ေရြးခယသည။ ၎

ဘတအဖြ႕မာ အသလႊငရမနေနဂာမားက ခန႔အပသည။ မနေနဂာမားမ ေစတနာ

ဝနထမးမား အစရသညတ႔က စမခန႔ခြေပးသည။ အသလႊငရသည ေဒသခလထ

ထသ႔ အျမတမး အစရငခမႈေပးပါသည။

လထေရဒယမဟတသညအခကမား

လထေရဒယသည ျပညသလထ၏ ဖြ႔ျဖးတးတကေရးကဥးစားေပးသည။ ႏငငေရး

လပငနးမားေဆာငရြကျခငးႏင ဘကလကမႈျပျခငးမး မျပလပပါ။

ျပညတြငးႏငေဒသႏရသတငးမားသည လထေရဒယအစအစဥ၏ က႑တစရပ

ျဖစေသာျငားလညး၊ လထေရဒယသည ႏငငေရးပါတတစခခ သ႔မဟတ လကနက

ကငအပစတစခခအေပၚ ဘကလကမႈျပျခငးႏင ၎တ႔၏ အကးစးပြား က

ေထာကပျခငးတ႔အားေရာငကဥးသည။ ႏငငေရးဘကလကမႈ၊ လမးေရး

ဘကလကမႈႏင ဘာသာေရးဘကလကမႈ စသညတ႔မရဘ ေဒသတြငး ျပညသ

လထ၏ ဖြျဖးတးတကေရးကသာ ကညပပးေပးမည သတငးအခက အလကမား

ကသာ ဥးစားေပးသည။

လထေရဒယသည ေဒသႏရအေျချပျဖစသည၊ ျပညနယ/တငးေဒသ သ႔မဟတ

ျပညတြငးတစခလးက အေျခမျပပါ

လထေရဒယ၏ အငအားသည ၎၏ေဒသႏရျဖစတညျခငးလကၡဏာျဖစသည။

ဆလသညမာ ေဒသအတြငးမ မညသမဆသည ဆႏၵရက ပါဝငႏငျပး၊ ရပရြာလထ

အေရးကစၥမားက ေလလႈငးေပၚတြင ေဆြးေႏြးမႈျပႏငၾကပါသည။ ထ႔အျပင

နညးပညာပငးဆငရာ ကန႔သတခကမားေၾကာင အသလႊငရ၏ လႈငးႏႈနးသည

ျပညနယ သ႔မဟတ တငးေဒသၾကးတစခလးအေပၚ လႊမးျခမႈရမညမဟတပါ။

လႈငးႏႈနးလႊမးျခမႈ ဧရယာမားသည ျမ႔တစျမ႕၊ ေကးရြာအပစ သ႔ ျမ႕နယတစခ

စသညျဖင ကန႔သတ ေလရပါသည။

လထေရဒယသည သေဘာကြေစရနမဟတပါ လထေရဒယသည ပါတႏငငေရးရပတညခကသေဘာထားမား ေရာငရား သက

သ႔ပင၊ ရပရြာလထတစခအတြငး သေဘာကြေစေသာ ပဋပကၡကျဖစေပၚ လ႕ေဆာ

ရာေရာကေသာ၊ ဘာသာေရးဆငရာ အျငငးပြားမႈက ျဖစေပၚေစေသာ၊ တငးရငး

သားေရးရာ ကြျခားဆကဆမႈက ျဖစေပၚေစေသာ၊ အမးသမးမားႏင ကေလးငယ

တ႔၏ အခြင႔အေရးမားက ထခကေစႏငေသာ ထတလႊငမႈမားအား ေရာငရား

ပါသည။ ဆလသညမာ တငးရငးသားလနညးစတစရပ သ႔မဟတ ဘာသာေရး

အပစတစခက ခနလပထားျခငး၊ သ႔မဟတ အနဂအ၊ CSO တစခတညး၏

အကးစးပြားကသာ ျမငတငေပးျခငးမးကဆလသည။ လထေရဒယသည

အားလးပါဝငမႈျဖစျပး၊ ရပရြာလထ အားလးက ကယစားျပရမည ဟသညက

မတသားထားရမည။ ပနးတငမာ နားလညမႈရျခငး၊ ျခားနားခကမားကသညးချခငး၊

ျပနလညသငျမတျခငး၊ လမႈေရးရာေပါငးစညးညညႊတမႈတ႔ျဖစသည။

လထေရဒယသည BBC သ႔မဟတ ခယရFM မားကသ႔ေသာ အသလႊငရမး

မဟတပါ

လထေရဒယေစတနာဝနထမးမားသည မဒယာပေရာဖကရငနယမားမဟတၾကပါ။

အမားစတ႔သည လထေရဒယအသလႊငရတြင လပအားေပးမႈမျပၾကမ ရပသထတ

လႊငျခငးဆငရာ အေတြ႔အၾကမရၾကသမားျဖစသည။ သ႔ျဖစ၍ လထေရဒယ အသ

လႊငရသည ပေရာဖကရငနယမားကသ႔ အသထတလပမႈက ေခာေမြ႔စြာ ေဆာင

ရြကႏငလမမညမဟတပါ။ ရညရြယခကမာ ျပးျပညစမႈရရနမဟတဘ၊ ျပညသမား

လအပေနသည သတငးအခကအလကမားက ရရေစရန ပပးေပးျခငးျဖစသည။

လထေရဒယသည အခေၾကးေပးရသည ဝနထမးမားခန႔ေလမရပါ

လထေရဒယတြင ပါဝငလပကငၾကသ အမားစတ႔သည ေစတနာဝနထမးမား ျဖစ

ၾကျပး၊ လပအားခ မရရၾကပါ။ အသလႊငရမနေနဂာကသ႔ အခေၾကးေပးရေသာ

ဝနထမးအခ႕ရႏငပါေသာလညး လနညးစေလးသာျဖစသည။ သ႔ပါေသာလညး

ေစတနာဝနထမးမားသည လထေရဒယအသလႊငရတြင လပအားေပးျခငးအားျဖင

ကၽြမးကငမႈအတတပညာမား သငယရရၾကျပး၊ ေနာကေနာင အျခားေနရာမားတြင

အခေၾကးရရႏငမညအလပရရေစရန ကညေပးႏငပါသည။

အခနး ၂

လထေရဒယအသလႊငရတစခထေထာငျခငး

လထေရဒယအသလႊငရတစခထေထာငရာတြင အဓကအားျဖင တရားဝငခြငျပ

ခက(လငစင)ႏင လအပသညစကပစၥညးမား (Transmitter စက၊ မကခရဖနး

စသညမား) ရရျခငးတ႔ပါဝငသညဟ လအမားစက ထငျမငေကာငးထငျမငပါမည။

သ႔ရာတြင စငစစအားျဖင အသထတလႊငျခငးအမနတကယမစတငမ ၾကတငစစဥ

မႈႏင ျပငဆငမႈ အေျမာကအမားေဆာငရြကရပါသည။ စကပစၥညးမားမဝယယမ

အေျခခအခကမား ေသခာခမတေပးရန အေရးၾကးသည။ ေအာကပါေျခလမး

အဆငမားခမတရန ေထာကခအၾကျပအပပါသည -

၁။ စးစမးေလလာျခငး/ဖြ႕စညးမႈျပျခငး။ ။ လထေရဒယ၏ အကးေကးဇး

မားက စတခယၾကညသည ရပရြာလထမ လတစစက စတငဖြ႕စညးသငပါသည။

၂။ သေတသန/ေဆာေၾသာစညးရးျခငး။ ။ ယငးဗဟအဖြ႕သည ေဒသႏရ

လမႈေရး၊ စးပြားေရးအေျခအေနမားကလညးေကာငး၊ လထေရဒယအစအစဥ

အေပၚ စတပါဝငစားမႈမားကလညးေကာငး ေလလာရပါမည။ ၎အေနျဖင

အလားအလာ ရသည မတဘကအဖြ႕မားကထညသြငးစဥးစားျခငး၊ ရပရြာလထ

ႏင ေဒသႏရ အစးရတာဝနရသမားထသ႔ သတငးျဖန႔ေပးျခငး၊ နညးပညာပငး

ဆငရာ အစအမ တစခ ေဖာေဆာငျခငးတ႔က ေဆာငရြကရပါမည။ ထေထာငျပး

ျဖစသည လထ ေရဒယ အသလႊငရမားႏင ေဆြးေႏြးမႈမား အစျပရပါမည။

၃။ ဖြ႕စညးပအေျခခစညးမဥးႏင စမအပခပေရး။ ။ အသလႊငရအား မညသ႔

ဖြ႕စညးတညေဆာကမည၊ မညသ႔စမအပခပမညဟသညအခကမားႏင ဗဟက

ေသာ ရညရြယခကမားက ေဖာျပေပးသည ဖြ႕စညးပအေျခခစညးမဥးတစခက

ေရးသားရပါမည။

၄။ ေရဒယပရဂရမအစအစဥဖနတးျခငး။ ။ ရပရြာလထႏငဆေလာသည

ထတလႊငမႈပငးဆငရာပါဝငရမညအေၾကာငးအရာမားအတြက အစအစဥတစခ

ေရးဆြရမည။

၅။ အသထတလႊငမႈဆငရာလငစငေလာကထားျခငး။ ။ ေရဒယအသထတလႊင

ရန ေရြးခယထားပါက အမးသားရပျမငသၾကားႏငအသထတလႊငျခငးဆငရာ

အာဏာပငအဖြ႕ထ လငစငတစခေလာကထားရနလအပပါမည။

၆။ စကပစၥညးမားဝယယျခငးႏငတပဆငျခငး။ ။ စတဒယအခနး ျပငဆငမႈျပ၊

အနတငနာတငတပဆငျပး စမးသပအသလႊငမႈျပျခငးတ႔ ေဆာငရြကရမည။

၇။ သငတနး။ ။ ေစတနာဝနထမးမားအတြက လထေရဒယႏင ေရဒယ

ထတလပေရးဆငရာ အေျခခပညာရပမားအတြက သငတနးအစအစဥတစခ စစဥ

ေပးရပါမည။

၈။ စတငဖြငလစျခငး။ ။ အသလႊငရသည စတငအသထတလြငသည။

အဆင ၁။ စးစမးေလလာျခငးႏငဖြ႕စညးမႈအဆင

အစပးေဆာငရြကမႈကဥးေဆာငေပးမညဗဟအဖြ႕တစခကရာေဖြပါ

လထေရဒယေရ႕ဆကႏငေရးအတြကအခနေပးႏငေသာ၊ စတအားထကသန

ေသာ၊ ကတကဝတထားရႏငေသာ လတစစကစစညးေပးႏငရနအေရးၾကးသည။

ယငး လစသည လထေရဒယသေဘာတရားက ပမၾကးမားသည ရပရြာလထထသ႔

မတ ဆကေပးျခငး၊ ဖြ႕စညးမႈလပငနးစဥမားအစျပျခငး၊ ေဒသႏရအစးရတာဝန

ရသမား ထ ေျပာဆေပးျခငး၊ လငစငေလာကထားျခငးလပငနးစဥမား အစျပျခငး၊

စကပစၥညးမားႏင စမအပခပေရးဆငရာကနဥးဆးျဖတခကမားခမတျခငးစသည

တ႔က ေဆာငရြကသည အဖြ႔ျဖစျပး၊ ထေနာက စမခန႔ခြေရးအဖြ႔တြင အခနးက႑

တစရပမ ပါဝငလာႏငသည၊ သ႔တညးမဟတက အသလႊငရတြင ပထမဆးေသာ

ဝနထမးမား၊ ေစတနာဝနထမးမား ျဖစလာနငသည။ လပေဆာငရာတြင ပါ၀ငသ

မားအား လမး၊ ဘာသာ၊ ဘာသာစကားတ႔ျဖင႔ကန႔သတျခငး တားျမစျခငး

တစစတစရာမေဆာငရြကသငေၾကာငးကလညး ျပညသလထနားလညေအာင

ရငးလငးေျပာဆရပါမည။ထ ႔ျပငေစတနာ႔၀နထမးမား၏ အခနးက႑ႏင႔ပတသက

၍ ျပညသလထထသ ႔ရငးလငးေျပာဆၿပး ေစတနာ႔၀နထမးလပကငလသမားအား

တာ၀နေပးအပျခငးက လပေဆာငရပါသည။

အဆပါအဖြ႕တြင ခတဆကေရးအားေကာငးေသာ ရပရြာလထေခါငးေဆာငမား

ပါဝငႏငက ေကာငးပါသည။ သ႔ေသာ ၎တြင လထေရဒယအသလႊငရတစခ

တညေဆာကျခငးဆငရာ လပငနးတြင ပါဝငရန စတဆႏၵရသမညသမဆအတြက

တခါးဖြငထားသငပါသည။

အဆင ၂။ သေတသန/ေဆာၾသစညးရးျခငး

အလားအလာရသညမတဘကအဖြ႕မားကရာေဖြပါ လထေရဒယအစပးေဆာငရြကသအမားစတ႔သည ၾကးမားေသာ ေငြေၾကးအရငး

အျမစမား မရၾကပါ။ သ႔ျဖစ၍ ရပရြာလထအား ပပးမႈေပနငသည ေဒသႏရ၊

ျပညတြငး၊ နငငတကာမတဘကအဖြ႔မားရက အလြနအကးရလေပမည။ အခ႕

လထေရဒယအစပးေဆာငရြကသမားသည ရပရြာလထႏငခငမာစြာခတဆကျပး၊

ကြနယကခတဆကမႈမားႏင လပထးလပနညးမား တညေဆာကျပးျဖစသည

ေဒသႏရ အနဂအမား သ႔မဟတ CBO မားႏင ပးေပါငးလပေဆာငၾကပါသည။

လထအေျချပမဒယာအစအစဥမားပပးကညသည ႏငငတကာအလရငအဖြ႕မား

သည ေထာကပေငြ၊ ကၽြမးကငမႈပညာႏင သငတနးမားက ပပးေပးႏငပါသည။

ဖြ႕စညးတညေထာငျပးျဖစသည တငးရငးသားမဒယာအဖြ႕အစညးမားသည လထ

ေရဒယအသလႊငရမားႏင အတလပေဆာငရန စတပါဝငစားမႈရႏငျပး ၎တ႔၏

စာနယဇငးအေတြ႔အၾကမားျဖင ပပးကညႏငပါမည။ အေရးၾကးသညမာ အသလႊင

ရသည လြတလပမႈရျပး ရပရြာလထအတြက တာဝနရေသာက႑တစရပ ျဖစေနရ

ပါမည။

လထအား ပါဝငေစပါ၊ အေၾကာငးၾကားပါ၊ စတငစညးရးမႈျပပါ လထေရဒယအသလႊငရအား သင၏ရပရြာလထမ လလားပါသလား၊ သ႔မဟတ

နားလညပါသလား။ လထေရဒယသည ျမနမာႏငငအတြက အသစအဆနးျဖစ

ပါေသးသည။ ထ႔ေၾကာင ၎သည မညသညျဖစသည၊ ၎၏ရညမနးခကမားမာ

မညသညျဖစသည၊ လထမ မညသ႔ပါဝငေဆာငရြကႏငမည ဟသညတ႔အား

ရပရြာလထအား ေျပာျပေပးရန အေရးၾကးပါသည။ ဤသညအား လအမားစေဝးရာ

ျဖစသည ေကးရြာအစညး အေဝးမားတြငလညးေကာငး၊ ရပရြာပြအစအစဥမားတြင

လညးေကာငး လထေရဒယအစပးမႈအေၾကာငးအား ေျပာျပေပးျခငးျဖင ေဆာင

ရြကနငပါသည။ လထ၏သေဘာထားတန႔ျပနခကမားက ရရျခငးသည အလြန

အေရးၾကးပါသည။ မမတ႔အေနျဖငဆႏၵရက ရပရြာလထကစေဝးေစမည ေပာရြင

ဖြယေကာငးေသာ ပြအစအစဥတစခ စစဥကငးပျပး လထေရဒယအေၾကာငးက

ေျပာျပႏငပါသည။ လထေရဒယသည လထ၏ပပးမႈရရမည၊ လထေရဒယတြင

ေဒသတြငးေနထငေသာ လထ၏အားေပးမႈ ေထာကခမႈ ကညပ႕ပးမႈ မရရပါက

မေအာငျမငနငပါ။ သ႔ပါေသာေၾကာင႔ လထေရဒယအေၾကာငးက လထနားလည

ေအာင ရငးလငးေျပာဆျခငး၊ စညးရးျခငးက အေလးထားျပလပသင႔ပါသည။

ရပရြာလထအေၾကာငး ေလလာပါ ရပရြာလထဖြ႕စညးမႈ၊ လႊမးျခမႈေပးမညေဒသရ အပစမား (ဘာသာေရး၊ လမးေရး၊

ဘာသာစကား)၊ ေဒသအတြငး အေရးၾကးဆးျဖစသည ကစၥရပမား အစရသညတ႔

အေၾကာငးကသရရန လအပခကမားအကျဖတစဥ စစတမးတစခေကာကယသင

ပါသည။ ေဒသခမား မညသညအစအစဥမးက စတပါဝငစားသညဟသညက

သရျခငးသညလညး အလြနအေရးၾကးပါသည။ ဤသ႔ေသာ “ရပရြာအေျချပ

ေျမပထငဟပေရးဆြျခငး” သည သင၏ရပရြာလထတစခလးကျခငေပးသည

ပရပတစခက ရရေစပါလမမည။ ၎အားျဖင သင၏ စမေဆာငရြကမႈမားတြင

မညသညအပစမ ခနလပခရျခငးမး မရေစဘ၊ ေဒသႏရလအပခကမားႏင

စတဝငစားမႈမားက ျဖညဆညးေပးရနအတြက သင၏အသလႊငရအား ပမ

ေကာငးမြန ေသာပစချခငး၊ အစအစဥမားေရးဆြျခငးတ႔က ကညေပးပါလမမည။

ရပရြာလထအေၾကာငး ပမသရရန ေလလာျခငးအားျဖင ေဒသချပညသမား

လထေရဒယအေၾကာငးကပမသရ လာေစျပး ၎တ႔အား ပ၍စတလႈပရားေစမည

နညးလမးေကာငးတစခလညးျဖစသည။

ေဒသႏရအစးရတာဝနရသမား၏ယၾကညမႈႏငပပးမႈရယပါ ျမနမာႏငတြင လထေရဒယသည တရားဝငျဖစေသာလညး အစးရတာဝနရသမား

အပါအဝင ျပညသအမားစႏင ရငးႏးမႈမရေသးပါ။ လပငနးစဥ၏ အေစာပငးတြင

ပင ထသတ႔ထသ႔ သင၏လထေရဒယအစအစဥအေၾကာငးက ေျပာျပပါ။ ၎သည

ရပရြာလထဖြ႔ျဖးတးတကေရးအတြက ပလကေဖာငးတစချဖစေၾကာငး၊ ႏငငေရး

ပါတတစခ၊ လကနကကငအဖြ႕အစညးတစခ၊ စးပြားေရးလပငနးတစခ စသည႔

အကးစးပြားေမာကးေသာ အဖြ႔အစညးတစခခအတြကမဟတေၾကာငး ရငးျပေပး

ပါ။ အကးေကးဇးမားက နားလညသေဘာေပါကသည အစးရတာဝနရသမား

သည လငစငေလာကထားရာတြငေသာလညးေကာငး၊ အျခားေသာ လပငနးစဥ

မားတြငလညးေကာငး အကအညေပးႏငပါလမမည။ အသလႊငရသည စတငကာ

လပငနးလညပတသညအခါ ေဒသႏရအစးရ တာဝနရသမားသည ရပရြာလထ

အေရးကစၥမားႏငစပလဥးျပး အေရးၾကးေသာသတငးအရငးအျမစမား ျဖစလာ

မည ျဖစေသာေၾကာင ထသတ႔သည အသလႊငရ အေၾကာငးက သရေန သငပါ

သည။ အသလႊင႔ရတညေဆာကရာတြငလညး ၄ငးတ ႔၏ ကညပ႕ပးမႈက အေရးၾကး

ပါသည။

အသလႊငရ၏ထတလႊငမႈက လထမမညသ႔နားေထာငမညက စဥးစားထားပါ စကပစၥညးမညသညကမ မဝယယမ မမရပရြာလထအတြက မညသ႔ေသာ စက

ပစၥညးတပဆငမႈမးသည သငေလာမညဟသညက စဥးစားထားပါ။ ေစးနႈနး

သာမက၊ အဆပါ စကပစၥညးခ႕ယြငးပါက ျပငဆငတပဆငရန အပပစၥညး

လြယကစြာရရနငေရးကလညး ထည႔သြငး စဥးစားရပါမည။

အသထတလႊငျခငး - FM လႈငးႏႈနးတစခရရျခငး အားသာခက - သင၏ ေရဒယအစအစဥထတလႊငမႈအား သင၏ထတလႊင

ဧရယာအတြငး၌ ေရဒယစက၊ ဖနးစကမားျဖင ဖမးယႏငပါသည။ သင၏

ထတလႊငမႈအစအစဥမားက လအမားစမ ေနရာအသးသးမ ဖမးယနားေထာင

ႏငပါမည။

အားနညးခက - သငအေနျဖင အစးရထမ ေရဒယအသထတလႊငမႈလငစင

တစခက လညးေကာငး၊ စကပစၥညးမား (ဤလကစြစာအပ၏ စကပစၥညးပငး

ဆငရာ အခနးကၾကညပါ) ကလညးေကာငး လအပမညျဖစရာ ကနဥးကနက

စရတ ပ၍ျမငမားလာေစပါသည။ စကပစၥညးပငးဆငရာသငတနးမား ပမပါဝင

လာပါမည။ စကပစၥညးမားကလညး ထနးသမးရမညျဖစျပး၊ ပကစးမႈျဖစလာ

ပါက ျပနျပငေပးရပါမည။

အသခ႕စကမား - လစညကားေသာေနရာတြင အသခ႕စကျဖင အစအစဥမား

ဖြငေပးျခငး

အားသာခက - ေရဒယအသလႊငလငစငမလအပပါ။ ကနဥးကနကစရတ

နညးပါးသည။ နညးပညာပငးဆငရာသငတနး အမားၾကးမလအပပါ။

အားနညးခက - ထတလႊငသညအစအစဥအား အသခ႕စကမလႊမးမးႏငသည

ဧရယာအတြငးရ လထကသာ ၾကားႏငမညျဖစသည။ အသခ႕စကထားရရာ

အနးအနားေနထငသည ေဒသချပညသမားသည သင၏အစအစဥမားက

“အတငးအၾကပ” နားေထာငေနရပါလမမည။

ေဒသႏရေျမျပငအေနအထားက ထညသြငးစဥးစားပါ သင၏ရပရြာေဒသသည ေျမျပန႔လား၊ ေတာငတနးလား၊ ျမငမားေသာေတာငထ

ထပရာေနရာလား။ ေျမျပငအေနအထားသည စကပစၥညးႏင တပဆငတည

ေဆာကျခငးဆငရာ ေရြးခယမႈအတြက အေရးၾကးသည။ FM အသထတလႊငမႈ

ဆငရာလႈငးႏႈနးသတမတမႈ ေရႊးခယပါက FM ေရဒယ signals သည ပငမအရငး

အျမစ (အနတငနာ) မ အသဖမးစက (ေရဒယစက၊ ဖနးစက) ထသ႔ တကရက

လငးျဖင သြားသညက သရရပါမည။ ၎အား Line-of-signt propagation

နညးလမးဟေခၚသည။ အနတငနာတငႏင အသဖမးစကအၾကား ေတာငကနးမား

သ႔မဟတ ျမငမားေသာအေဆာကအအမားကသ႔ေသာ ၾကးမားသည အဟန႔အ

တားမားသည လငးႏႈနးက ပတဆ႔ႏငသည။ အနတငနာတငအား ပ၍ျမငေအာင

ထားရပါက signal လငးအားက ပ၍ေဝးကြာေသာေနရာအထ ေရာကရေစႏင

သည။ Transmitter စက၏ အားသညလညး signal လငးမညမထ ေရာကရ

ႏငမညက သတမတေပးသည အေရးၾကးသညအခနးက႑တစချဖစသည။

FM အသလႊငရမားအတြက ေျမျပန႔ေျမျပငအေနအထားသည ျပနာပနညးေစ

သည။ အကယ၍ ေျမျပငအေနအထားသည ေတာငကနး၊ ေတာငးတနးေဒသျဖစ

ပါက အနတငနာတငအား ေတာငကနးထပတြငထားရရပါမည။ အျခားနညးလမး

တစခမာ Radio Repeater စကအား ေတာငကနးတစခေပၚတြင တပဆငျခငးျဖင

signal လငးအား ေနာကခငဝမးတစခသ ႔ ဆငပြားေပးပ႔နငသည။ သ႔ေသာ ၎

သည ကနကစရတ ပမားလာေစပါမည။

Wifi ႏင အသခ႕စက နညးလမးမားသည ေျမျပငအေနအထားအားျဖင အကး

သကေရာကမႈမရပါ။

နညးပညာပငးဆငရာအရ မညသညက ျဖစႏငေခရသနညး။ ေရဒယအသလႊငႏငရန လပစစဓာတအားလအပသည။ သ႔ျဖစ၍ လထေရဒယ

အစပးသမားအေနျဖင လပစစဓာတအားမညသ႔ရရႏငမညက စဥးစားထားရမည။

ရပရြာလထေနရာတြင လပစစဓာတအားလငးသြယထားပါသလား။ ထသ႔သြယ

ထားပါက၊ ၎သည အားကး၍ရပါမညလား။ လပစစမးျပတေတာကခလင အသး

ျပရန မးစကရပါသလား။ အခ႕ေသာအသလႊငရမားသည ဆလာစြမးအငႏင

ေရအားလပစစစြမးအငျဖင ဘကထရမားက အားသြငးျပး၊ ထမ စကပစၥညးမားက

ဓာတအားေပးပါသည။

အဆင ၃။ ဖြ႕စညးပအေျခခစညးမဥးႏငစမအပခပေရး

အသငးအဖြ႕အစခဖြ႕စညးပါ အသငးအဖြ႕တစခဖြ႕စညးျခငးအားျဖငသာ လထေရဒယအသလႊငရမားအား

အေကာငးဆးဖြ႕စညးႏငပါသည။ ၎ဖြ႕စညးမႈသည နညးလမးတက ဖြ႕စညးတည

ေဆာကပ၊ စညးမဥးစညးကမးမားရသငျပး၊ စးပြားျဖစမဟတသည မတပ

တငထားေသာ အဖြ႕အစညးတစခ အျဖစရသငပါသည (လထေရဒယလငစင

ရရရနအတြက လအပသည)။

လပငနးရညမနးခက (mission) ႏငေမာမနးခက(vision)ဆငရာ ထတျပနခက ေရးဆြျခငး ယငးထတျပနခကမားသည လထေရဒယတစခ၏ ပနးတငမားႏငဥးတညရာက

သတမတေပးရန ကညေပးပါသည။ လပငနးရညမနးဆငရာ ထတျပနခကသည

ဝါကအားျဖင တစေၾကာငး (သ႔) ႏစေၾကာငးသာျဖစျပး လထေရဒယအသလႊငရ

၏ ရညရြယခက - အဘယေၾကာငတညရရသည - ဟသညက သတမတေပးပါ

သည။ ေမာမနးခက ထတျပနခက (vision statement)သည အခနကာလတစခ

အတြငး မညသညက ျဖစေျမာကေအာင ေဆာငရြကမည - အသလႊငရမ ဥးတည

ျပးေဆာငရြကေနသည - ဟသညက ေဖာျပေပးပါသည။

ခေရ FM လထေရဒယ၏ ဗဟအဖြ႕သည ေအာကပါတ႔ကခမတထားသည -

လပငနးရညမနးခက (mission)။ ။ ခေရFM ၏လပငနးရညမနးခကသည

ထနးတပငလထ၏ အသကေမြးမႈ၊ လမႈေရး၊ စးပြားေရး၊ ဘာသာေရး၊ပညာေရး၊

ကနးမာေရး၊ ယဥေကးမႈႏင အျခားအေရးၾကးေသာ ကစၥရပမားဆငရာ သတငး

အခကအလကမားက တငဆကေပးသည လထ၏ အသတစချဖစလာရနျဖစျပး၊

တထြငၾကဆေသာ ထတေဖာမႈႏင ေရဒယအသလႊငရာတြင လထ၏ ပါဝငေဆာင

ရြကမႈတ႔အတြက အသလႊငျခငးဆငရာေနရာတစခဖနတးေပးရနျဖစသည။

ေမာမနးခက (vision)။ ။ ခေရFMလထေရဒယ၏ ပပးမႈမားအားျဖင

ထနးတပငျပညသမားသည ဗဟသတမားတးပြားလာျပး လေနမႈအဆငအတနး

တးတကလာကာ စးရမေၾကာငၾကမႈမား ေလာနညးလာပါသည။

စမအပခပေရးဆငရာဖြ႕စညးတညေဆာကမႈမားအတြကဆးျဖတခကခပါ လထေရဒယအသလႊငရအားမညသ႔စမခန႔ခြမညနညး။ မညသက မညသည

တာဝနယမညနညး။ ၎တ႔သည ဤအဆငတြင ေျဖဆရမညအေရးၾကးေသာ

ေမးခြနးမားျဖစသည။ လထေရဒယအမားစတ႔အား ေအာကေဖာျပပါ ဖြ႕စညးမႈမး

ျဖင စမအပခပပါသည။ သ႔ရာတြင ၎တ႔သည ရပရြာလထတစခခငးစ၏ အေျခ

အေနရပမားအေပၚတြငသာမတညသည။

အေထြေထြညလာခ (The General Assembly) အေထြေထြညလာခသည လထေရဒယအသလႊငရ၏လႊမးျခဧရယာရ ရပရြာလထ

တစရပလးျဖင ေဆာငရြကျခငးျဖစသည။ အသလႊငရအား ရပရြာလထမ ပငဆင

သညျဖစေလရာ အေထြေထြညလာခသည အျမငဆးအခြငအာဏာျဖစသည။

၎အား တစႏစလငတစၾကမ အနညးဆးကငးပျပလပျပး ဒါရကတာဘတအဖြ႕

(ေအာကတြငၾကညပါ)က ေရြးေကာကတငေျမာကျပး၊ အျခားအေရးၾကး

ဆးျဖတခကမားျဖစသည စညးမဥးစညးကမးမားခမတျခငး၊ အေထြေထြရသး

မနးေျခေငြစာရငးက အတညျပျခငး၊ အသလႊငရ၏ စညးမဥးမားေျပာငးလျခငး

အစရ သညတ႔က ေဆာငရြကပါသည။

ဒါရကတာဘတအဖြ႕

၎သည အသလႊငရ၏ ဥးတညခကကခမတရန တာဝနယသညအဖြ႕ျဖစျပး၊

အသလႊငရတစခလး၏ လပငနးလညပတမႈမားက ၾကးၾကပေပးပါသည။ အသလႊင

ရ၏ လပငနးရညမနးခကက အေရာကလမးႏငေစရန ဘတအဖြ႕မ ေသခာမႈရေစ

ရျပး၊ အသလႊငရမနေနဂာမားကလညး ခန႔အပရပါသည။ ဘတအဖြ႕သည သးလ

လငတစၾကမ ေတြ႔ဆေလရပါသည။ ဘတအဖြ႕ဝငမားသည ေစတနာဝနထမးမား

ျဖစၾကသည။

အသလႊငရမနေနဂာ(မား)

အသလႊငရမနေနဂာသည အသလႊငရတစခလး၏လပငနးလညပတမႈႏင ေန႔စဥ

လပငနးမားက ၾကးၾကပေပးရသည။ အသလႊငရသည ေလလႈငးေပၚ အသလႊငေန

စဥတြင ၎တ႔သည အျမရေနရျပး၊ ၎တ႔၏တာဝနမားတြင အခနဇယားေရးဆြ

ျခငး၊ ေခါငးစဥမားအတညျပျခငး၊ content မား တညးျဖတျခငး၊ ေစတနာဝနထမး

မားႏင ေငြးေၾကးမားက စမခန႔ခြေပးျခငး စသညတ႔ပါဝငသည။ အသလႊငရ မနေန

ဂာ ေနရာအား ေစတနာဝနထမးအျဖစ ေဆာငရြကႏငေသာလညး လပရသည

အလပပမာဏေၾကာင အခေၾကးေပးသည ရာထးအျဖစထားရေလ ရပါသည။

အျခားျဖစႏငေျခရေသာ ရာထးမား

အသလႊငရတစခ၏ အရငးအျမစမားအေပၚမတညျပး အျခားေနာကထပ ဝနထမး

ရာထးမားသည ခန႔အပထားရႏငပါမည။ ယငးရာထးမားတြင ပရဂရမမနေနဂာ၊

နညးပညာပငးဆငရာမနေနဂာ၊ မားကကတငး/ရပေငြရာျခငးဆငရာ မနေနဂာ

(အခနး ၄ ကၾကညပါ) စသညတ႔ပါဝငသည။ ရပေငြသည ကန႔သတခကမား ရေန

ျခငးေၾကာင ယငးတာဝနမားက အသလႊငရမနေနဂာ သ႔မဟတ တတၾကြေသာ

ေစတနာဝနထမးမားမ တာဝနယေဆာငရြကေလရပါသည။

ဖြ႕စညးပအေျခခစညးမဥးတစခ သေဘာတလကချခငး လထေရဒယတစခ၏ ဖြ႕စညးပအေျခခစညးမဥးသည အသလႊငရ၏ အေျခခ

သေဘာတရားမား၊ မဝါဒမားႏင စမအပခပေရးဖြ႕စညးတညေဆာကပမားက

ခမတေပးသည တရားဝငစာတမးျဖစသည။ ၎အား လထေရဒယ ဗဟအဖြ႕မ

မၾကမးေရးဆြျပး အေထြေထြညလာခမ အတညျပသငပါသည။ ၎တြင ေအာကပါ

အခကမားပါဝငႏငသည -

လပငနးရညမနးခကႏင ေမာမနးခကမား

ပနးတငမားႏင ဥးတညခကမား

အသလႊငျခငး/လႊမးျခမႈဧရယာ

အသလႊငမညဘာသာစကား(မား)

အေထြေထြညလာခစညးမဥးမား

လထေရဒယအသငးဝငျခငးပစ (ဆႏၵရပါက)

ဘတအဖြ႕ဆငရာ မဝါဒမားႏင လပထးလပနညးမား (လပငနးသကတမး၊

အရြယအစား အစရသည)

စမခန႔ခြေရးဖြ႕စညးတညေဆာကပ

ေငြေၾကးဆငရာ စညးမဥး၊ စညးကမးမား

ဖြ႕စညးပအေျခခစညးမဥးအားျပနလညျပျပငျခငး

လထေရဒယအသလႊငရဖကသမးျခငး

အဆင ၄။ ေရဒယထတလႊငမႈအစအစဥေရးဆြျခငး အသလႊငရသည ေလလႈငးေပၚသ႔ အသမလႊငတငမ ၎တြင ထတလႊငရမည

အေၾကာငးအရာ content ရရပါမည။ လငစငတစခမရရမ ေလာကထားသ

အေနျဖင ထတလႊငမည အစအစဥအခနဇယားက တငျပရမညဟ ျပ႒ာနးထား

ပါက ၎အား တငျပေပးရမညျဖစသည။

အသလႊငရအေနျဖင မမသညတစရကလင အခနမညမထတလႊငမညဟသညက

ဆးျဖတရပါမည။ ဤသည ေစတနာဝနထမးႏင ဝနထမးအေရအတြက၊ ၎တ႔၏

စြမးေဆာငရညအေပၚတြငမတညပါလမမည။ လထေရဒယအမားစသည တရက

လင ၂၄ နာရ၊ တစပတလင ၇ ရကလး အသလႊငေလမရပါ။ အမားစအေနျဖင

တစရကလင နာရအနညးငယသာထတလႊငသည။ အခ႕သည တစပတလင

နာရ အနညးငယသာ ထတလႊငႏငသည။ အသလႊငရသည အေျခကလာသည

ႏငအမ ေစတနာဝနထမးလညးမားျပားလာျပး ဝငေငြလညးရရလာပါက အသလႊင

သည အခနပမာဏက တးခ႕ႏငပါသည။

အစညးအေဝးမား သ႔မဟတ ပြအစအစဥမား၌ လထမေျပာျပခကမားအားျဖင

လညးေကာငး၊ “ရပရြာအေျချပေျမပေရးဆြျခငး” ဆငရာ စစတမးအားျဖင လညး

ေကာငး ရပရြာျပညသမားမ မညသ႔ေသာအစအစဥမားက ၾကကႏစသကၾကသည

ဟသည သေဘာသဘာဝက ရရလာႏငပါလမမည။ လထေရဒယ၏ ရညမနးခက

မားက ေထာကဆလက ရပရြာလထအေရးကစၥမားေဆြးေႏြးျခငး၊ ေဒသႏရ

သတငးမား၊ ရပရြာလထဆငရာ ေၾကညာခကမား အစရသညကသ႔ေသာ ေဒသခ

ျပညသမားႏင စပလဥးသည အေၾကာငးအရာ content မားက စစဥခမတျခငး

သည အေရးၾကးလပါေပသည။ မမလႊမးျခလသညအေၾကာငးအရာမားစာရငးက

ျပစျပး ရကတစရက၏ ထတလႊငမႈအစအစဥအခနဇယားတြင ထညသြငးေပးျခငး

သည ေကာငးပါသည။ ဥပမာ၊ နားေထာငသမားသည အဂၤါေန႔ နနက ၈ နာရလင

အသလႊငရသည ကနးမာေရးအေၾကာငးက ထတလႊငမညဟ သရေနျခငးမး

ျဖစသည။

ေအာကေဖာျပပါအစအစဥသည ခေရFM၏ ၂၀၁၈ ခႏစဥးပငးက ပထမဆး အစ

အစဥ အခနဇယားျဖစသည။ ၎တ႔အေနျဖင တစရကလင အေၾကာငးအရာငါးခ

ျဖင စတငခသည -

အဂၤါေန႔ ဘာသာေရး၊ ပညာေရး၊ စကပးေရး၊ ယဥေကးမႈ၊ ဖြ႔ျဖးေရး၊ DIY

ဗဒၶဟးေန႔ ဘာသာေရး၊ ဆယေကာသက၊ အခကအျပပ၊ တကယေငြေၾကး

စမခန႔ခြမႈ၊ အမးသမးေရးရာ၊ ကနးမာေရး

ၾကာသပေတး ဘာသာေရး၊ ယဥေကးမႈ၊ ေမြးျမေရး၊ အလအပ၊ ဖြ႔ျဖးတးတက

ေရး၊ DIY

အေၾကာငးအရာအလက အစအစဥတစခခငးစတငးက ၾကတငစစဥျပး ထတလပ

ထားရပါမည။ (ဥပမာ၊ စကပးေရးအေၾကာငးအရာအတြက ပးသတေဆး

ေဘးကငးစြာ အသးခမႈႏငစပလဥးျပး လယသမားတစဥးႏင အငတာဗးျခငး)။

သတငးေထာကမား အေနျဖင သတငးအခကအလကမားက စေဆာငးႏငရန

သ႔မဟတ လအပသညအငတာဗးမားက ေဆာာငရြကႏငရန အစအစဥမားအား

ရကသတပတမားစြာၾကတငျပး စစဥထားျခငးက ေကာငးမြနေသာ စတကးျဖစ

သည။ စတကးအသစမားရရရနႏင သတငးေထာကမားအား သတငးေခါငးစဥမား

အလကတာဝနခမတႏငရနအတြက အသလႊငရမနေနဂာအေနျဖင အပတစဥ

အယဒတာ ဆငရာအစညးအေဝးမားက ပမနကငးပေပးသငပါသည။

အစျပအခနတြင Formats ပစမားက ရးရးရငးရငးေလးသာ ထားရသငသည။

အငတာဗးမား၊ အစညးအေဝးမားႏငမန႔ခြနးမားက အသသြငးယျခငး၊ vox-pops

မား (ေမးခြနးတစခအေပၚ ရပရြာလထဝငမားမ တတတတတတ ေျဖၾကားခကမား

က အသသြငးျပး ၎တ႔အားျပနလညတညးျဖတျခငး) ႏင စတဒယအခနးအတြငး

ေဆြးေႏြးမႈမားသည အစျပေကာငးသည formats ပစမားျဖစသည။ ပညာေပး

ဇာတလမးတမားသညလညး လၾကကမားပါသည။ ေစတနာဝနထမးမားသည

ကၽြမးကငမႈပမျပညဝလာသညႏငအမ ပ၍ရႈပေထြးေသာ formats ပစမားက မတ

ဆကေပးနငပါသည။

အေတြ႔အၾကႏင နားေထာငသမားထမ ေျပာျပခကမားအေပၚ မတညျပး

အစအစဥ အခနဇယားအား ျပနလညသးသပမႈပမနျပလပေပးသငပါသည။

ပရတသတမား တြင ေခါငးစဥအသစအတြက အၾကျပခကမားေပးျခငး သ႔မဟတ

ထတလြငခ သည အစအစဥမားအေပၚ စတဝငစားမႈမရျခငး ရတတပါသည။

သ႔ေသာလညး ျပညသလယ၏ အၾကကသညေျပာငးလေနတတေသာေၾကာင

၄ငးတ႕၏ ထား အျမငေပၚတြင အေျခခၿပး အစစဥမားက ၃ လတစၾကမ သ႔မဟတ

၆ လတစၾကမ ေျပာငးလသင႔ပါသည။

လထေရဒယသည ပညာေပးျခငးႏင သတငးအခကအလကေပးျခငးသကသက

သာ မဟတဘ ေဖာေျဖမႈလညးပါဝငသငပါသည။ အသထတလႊငခနတြင

ေတးဂတႏင သတငးအခကအ လကေရာစပျခငး၊ အေရးၾကးအေၾကာငးအရာႏင

အေရးသပမၾကးေသာအေၾကာငး အရာတ႔က ေရာစပျခငးတ႔ျပလပပါ။ မတသားရန

မာ - အသလႊငရသည ေတးသးခငးမားအၾကား စကားေျပာအစအစဥ အနညးငယ

သာပါဝငသည ေတးဂတအသလႊငရတစချဖစမလာသငပါ။ ဥးစားေပးရမညအခက

မာ ေဒသချပညသမားအတြက သတငးအခကအလကပပးေပးျခငးအားျဖင ရပရြာ

ဖြ႔ျဖးတးတကေစျခငးျဖစသည။

အဆင ၅။ အသထတလႊငမႈဆငရာလငစငေလာကထားျခငး အသလႊငရသည ေလလႈငးေပၚမအသထတလႊငမညဆပါက အစးရထမ လငစင

တစခလအပပါမည။ လငစငတစခေလာကထားရနလအပသညအခကမားက

သငသရနားလညရမညျဖစျပး၊ လထေရဒယအစျပေဆာငရာတြငသည သတမတ

ခကမားႏငအညျဖစေစရပါမည။

၂၀၁၅ ခႏစ၊ ျမနမာႏငင၏ ရပျမငသၾကားႏငအသထတလႊငျခငးဆငရာ ဥပေဒ၌

လထေရဒယအစပးသမားအေနျဖင လငစငတစခေလာကထားရန အမးသား

ရပျမငသၾကားႏငအသထတလႊငျခငးဆငရာေကာငစထသ ႔ ေအာကပါစာရြက

စာတမးမားက တငျပရပါညမ။

၁။ လပငနးအမညႏငလပငနးမတပတငလကမတ

၂။ အေသးစပအခကအလကမားပါဝငသည လပငနးစမခက

၃။ နညးပညာပငးဆငရာအေသးစတစမခက

၄။ အစအစဥတငဆကမႈစမခက

၅။ ေကာငစကသတမတသညလအပခကမား

ေရဒယအသလႊငလငစငအား သကတမး ခႏစႏစ ေပးပါသည။

အဆင ၆။ စကပစၥညးမားဝယယျခငးႏင တပဆငျခငး

ေရဒယအသလႊငရအတြက အလြနတရာေစးႏႈနးျမငေသာ (သ႔) ရႈပေထြးေသာ

စကပစၥညးမား မလအပပါ။ စကပစၥညးမားတပဆငမႈတြင အေျခခအကဆး

အားျဖင လႈငးႏႈနးထတလႊငမႈအားနမသည transmitter စကတစလး၊ ၎ႏင

ခတဆကသည အနတငနာတင၊ mp3 player စက၊ စကားေျပာမကခြက

microphone စသညတ႔ လအပပါသည။ အေျခခထညသြငးစဥးစားရမညမားမာ -

စတဒယ (Studio) အစအစဥထတလပေပးမညစတဒယက စကပစၥညးမားအတြက ေနရာအလအ

ေလာကရျပး၊ လပကငေဆာငရြကသမား လပငနးေဆာငရြကႏငမည မညသည

အမ (သ႔) အခနးတြငမဆ တညေဆာကတပဆငႏငပါသည။ စဥးစားေပးရမည

အခ႕ေသာ အခကမားမာ -

ရပရႊာလထဝငမားမ လကလမးမႏငျခငး

အခနးငားခ နညးပါးျခငး (သ႔) မေပးရျခငး

ကယကးကစၥပါဝငပတသကမႈမရသညေနရာ

စကပစၥညးမားႏင ဝနထမး/ေစတနာဝနထမးမားအတြကလျခေသာေနရာ

လပစစစြမးအငအရငးအျမစရရႏငျခငး

ဆညေသာပတဝနးကငမ ေဝးကြာျခငး (အသလေစျခငး ကၾကညပါ)။

Transmitter စက ဤစကသညအသထတလႊငရန signal လႈငး ကထတလႊတေပးသည။

Transmitter စက၏ ပါဝါအားမားေလေလ signal လႈငးသညလညး အေဝးသ႔

ပေရာကေလေလ ျဖစသည (AM လႈငးထက FM အသထတလႊငျခငးလငးက

ေရြးခယရျခငးမာ FM လငးသည ပ၍နညးပါးေသာ အလကထေရာနစပါဝါကသာ

လအပျပး ပ၍ရးရငးေသာအနတငနာကအသးျပပါသည။ Stereo Transmitter

စကထက Mono Transmitter က ေရြးခယအသးျပၾကသည။ အဘယေၾကာင

ဆေသာ Mono Transmitter စကမားသည ေစးႏႈနးပ၍ခသာျပး ပ၍ၾကးမားေသာ

လႊမးျခမႈဧရယာ အတြက ထတလႊငမႈေပးႏငပါသည။) ေအာကေဖာျပပါဇယားတြင

၁၅ မတာအျမင စကထထားသည အနတငနာတငျဖင ေျမျပန႔ေဒသအေပၚ

လႊမးျခေပးႏငသည ကြျပားေသာ Transmitter စကလငးအား၏ လႊမးျခႏငမႈ

အကြာအေဝးက ႏႈငးယဥ ေဖာျပထားပါသည။

1 watt - ၃ ကလမတာ အကြာအေဝးထ

20 watts - ၁၆ ကလမတာအကြာအေဝးအထ

100 watts - ၄၀ ကလမတာအကြာအေဝးအထ

300 watts - ၄၀ ကလမတာအထက အကြာအေဝး

500 watts = ၅၆ မတာအထက အကြာအေဝး

အနတငနာႏင တာဝါတင (Antenna and Mast) Transmmitter ၏ signal သည အနတငနာမတဆင ထတလႊတပါသည။ ယငး

အနတငနာအား တာဝါတငတစခ၏ထပတြင တပဆငပါသည။ FM လႈငးမားသည

line-of-site ပစျဖငသြားေသာေၾကာင signal ထတလႊတသြားလာႏငမႈအတြက

အနတငနာ၏ အျမငသည အေရးၾကးေသာအခကတစချဖစသည။ ၎အား

ျမငမားေသာ အေဆာကအဥးတစခခရက ၎အေပၚတြငတပဆငႏငသည။ သ႔ရာ

တြင တာဝါတငတစခအေပၚတြငသာ ထပဆငတပဆငေလရသည။ အနတငနာ

တာဝါတငအား သြပရညစမထားသည ႏစလကမသေရပကလးမားအား အခငး

ခငးခတထားျခငးျဖငျပလပႏငျပး၊ တညတညမတမတစကထကာ ေဘးပတလည

မ ၾကးျဖင ခငျမေအာငထနးညတပဆငႏငပါသည။ ေအာကေျခအား ကြနကရစ

ျဖငအတျမစခႏငျပး ေျမၾကးထသ႔ တစစတရနးမတာစကထႏငပါသည။ တာဝါ

တငအား အမအမးေပၚတြငလညး စကထႏငသည။ ေတာငကနးေဒသမားတြင

အနတငနာတပဆငထားသညတာဝါတငအား ေတာငကနး သမဟတ ေတာငထပ

အေပၚတြင ထားရရပါသည။ တာဝါတငအား မးၾကးလႊတစခတပဆငျပး ေျမၾကးထ

သ႔ စကထားရနလအပသည။

Mixer စက ဤစကသည မာလတပယအသအရငးအျမစမားအား ကြနျပတာျဖင

လညးေကာငး၊ transmitter စကျဖငလညးေကာငး တစခနတညးမာပင ခတ

ဆကႏငေစပါသည။ ၎သည မကခရဖနးႏင အျခားအသအရငးအျမစမား(ဥပမာ၊

ကြနျပတာ၊ လကကငဖနး) မ အသပမာဏမားက ထနးခပႏငပါသည။ Mixer

စကမားသည အမးအစား၊ ပသ႑န၊ အရြယအစား အမးမးျဖင ရပါသည။

ကြနျပတာ

ေခတသစစတဒယမညသညမဆ၏ ဥးေႏာကျဖစသည ယေန႔ေခတ ကြနျပတာ

မားသည သငေလာေသာ playback software (ဥပမာ Zara Sutdio) ႏင

editing software (ဥပမာ Audacity သ႔မဟတ Adobe Audition ႏင sound

card တစခ ရေနပါက playback ႏင တညးျဖတမႈမားက ေဆာငရြက

ေပးႏငပါသည။ Audio အသပငးတညးျဖတမႈပရဂရမမားသည အသပငးဆငရာ

word-processing ပရဂရမမားကသ႔ပငျဖစသည။ အသဖငမားက ကြျပားေသာ

ေနရာမားတြင cut and paste ျပလပျခငး၊ အငတာဗးအသဖငမားကခ႕တျခငး

(trim)၊ အသပမာဏက ပ၍ကယေအာင သ႔မဟတ ပ၍တးေအာငလပေပးျခငး၊

အသမားႏင စကားေျပာ ဆမႈမားက mix လပေပးျခငး အစရသညတ႔

ေဆာငရြကႏငပါသည။ ကြနျပတာ ျဖင audio အသပငးဆငရာတးျဖတမႈပညာက

အထးသျဖင ကြနျပတာအေျခခ ရရသမားမအလြယတကပငသငယ၍ရပါသည။

အျခားစကပစၥညးမား (ဥပမာ၊ အသဖမးစက၊ မကခရဖနး၊ နားၾကပ) ဒစဂစတယအသဖမးစကမား။ ။ ဤစကအား ျပငပသ႔သြားျပး အသဖမးယ

ျခငး၊ အငတာဗးျခငးျပလပကာ စတဒယသ႔ျပနယလာျခငးအတြက ျဖစသည။

နားၾကပမား။ ။ အျပငတြငအသဖမးယသညအသ၏အရညအေသြးက ေသာ

လညးေကာငး၊ စတဒယတြငထအသထတလႊငမႈကေသာလညးေကာငး ျပနၾကား

ႏငေစရနအတြက အသးျပသည။

မကခရဖနးမားႏငေကဘယလၾကးမား။ ။ စတဒယတြင dynamic မကခရ

ဖနး တစခ သ႔မဟတ တစခထကပမားေသာ ပမာဏရသငျပး၊ mic-stand

မားလညး ရရပါမည။ ဒစဂစတယအသဖမးစကတစခစတငးတြင မကခရဖနး

တစခစရသငပါသည။ အသဖမးယသညအခါ အသ၏အရညအေသြးသည အသ

ဖမးစကအေပၚမတညသညထက မကခရဖနးေပၚတြင သာ၍မတညပါသည။

စမတဖနးမား။ ။ ယေန႔ေခတတြင စမတဖနးတငးလလ၌ အသဖမးယႏငသည

စြမးေဆာငရညရျပး၊ အသက ဖနးျဖငပင တညးျဖတႏငသည အခမ အပလေကး

ရငးမား ေဒါငးလတရရႏငပါသည။

လပစစဓာတအား သငအေနျဖင လပစစမးလငးရရေနလငကစား မးပကသြားခလငလညး

ဆကလကအလပလပႏငေစရန မးစကတစလးေဆာငထားသငပါသည။ အကယ

၍ ဆလာျပားမား သ႔မဟတ အျခားလပစစဓာတအားထတေပးသညနညးလမးျဖင

ဘကထရမားက အားသြငးရနအသးျပမညဆပါက ကၽြမးကငသမား၏ အၾကျပ

ခကက အရငရယေစလပါသည။

ထားရလက ထားရႏငသညစကပစၥညးမား

တယလဖနးဟကဘရစ ဤသည တယလဖနး signal အား audio signal အျဖစသ႔ကးေျပာငးေပးျပး

mixer ထသ႔ထညသြငးေပးႏငသညစကျဖစသည။ ၎အားျဖင ျပညသမား အသ

လႊငရအား ဖနးေခၚဆသညအခါ ေလလႈငးေပၚသ႔ အသအရညအေသြးမပကဘ

ထတလႊငေပးႏငပါသည။ ယခလင အခ႕ေသာ mixer မား၌တယလဖနး ဟကဘ

ရစစနစ ပါရျပးသားမားလညးရေနပါသည။

UPS စက (လပစစမျပတေတာကသြားေစရနထနးေပးသညစက)

ဤစကသည လပစစဓာတအားျပတေတာကသညအခါ အေရးေပၚလပစစဓာတ

အားပပးေပးျပး၊ စတဒယစကပစၥညးမား လပစစမးျပတေတာကျခငးေၾကာငပကစး

သြားႏငေခက ကာကြယေပးပါသည။ ၎သည ဂငနေရတာမးစကႏငမတပါ။

လပစစမးျပတေတာကသြားသညအခါ ဓာတအားရပမသြားေစရန အတြက UPS

အတြငးမ ဘကထရမားက ဓာတအားကခကျခငးပပးပါသည။ UPS စကမားမ

ဓာတအားထတေပးႏငသည အခနကာလသည တေတာငးပါသည (မနစအနညး

ငယသာ ထနးေပးသည)။ သ႔ေသာ မးပကသြားသညအခါ မးစကသြားႏႈးေနခန

အခကအတန႔အတြက ေသာလညးေကာငး၊ ပကစးလြယေသာ စကပစၥညးမားက

ပတရနအခနအတြကလညးေကာငး ပပးမႈေပးႏငပါသည။

အသလေစျခငးႏင အသတ႔တငမႈအားအားေျဖရငးျခငး လထေရဒယ၏စတဒယအခနးသည အသထတလႊငေနစဥအတြငး ျပငပအသ

အတတႏငဆးေလာနညးျပး အေတာအသင တတဆတမႈရသငပါသည။ ကနဥး

တြင ေဖာျပချပးသညအတငး လထေရဒယသည အဆငျမင ပေရာဖကရငနယ

ပသရန မဟတသညအတြက ေနာကခမ ဆညသအခ႕ရေနပါကလညး အဆငေျပ

ပါသည။ သ႔ရာတြင ျပငပမအသမားက ေလာခႏငသညနညးလမးမားရပါသည။

soundproofing (အသလေစျခငး)ဟသည စတဒယအခနးအတြငးသ႔ ျပငပမ

ဆညသမားဝငလာျခငးမ ကာကြယျခငးျဖစသည။ သင၏စတဒယအခနးသည

ကားသမားႏင အျခားအသမားမ ေဝးကြာေနပါက၊ သ႔မဟတ ျပတငးေပါကမား မရ

ဘ တကနရမားျဖငအလပတထားသည အခနးျဖစပါက ေကာငးပါသည။ သ႔ေသာ

ထသ႔ေသာေနရာမးက အျမရရရန မျဖစႏငပါ။ အခနးအား အသလေစမည အျခား

ေသာနညးလမးမားမာ -

စတဒယအခနးနရမားႏင ျပတငးေပါကမား၊ အထးသျဖင အေဆာကအအ

၏ျပငပဘကသ႔မကႏာေပးေနသညနရမားက ဖးအပျခငး (ဥပမာ ၁၂ မလမ

တာအထ ႏစလႊာရသည ဂပစင gypsum ဘတမားကဖနးအပျပး ၎တ႔အၾကား

ေဖာမားက ထားရျခငးမးျဖစသည)။

ၾကမးျပငတြင ေကာေဇာခငးျခငး။

ျပတငးေပါက/တခါးမားေရ႕တြင သ႔ဟတ နရအေပၚတြင ထေသာကလားကာ

မား တပဆငျခငး။

အေပၚမကႏာၾကကတြင ၁ လကမအထ ေဖာမားကပထားျခငး။

အသတ႔တငမႈအားေျဖရငးျခငး ဟသည စတဒယအတြငးရ ပတငသမားက ေလာ

ချခငးျဖစသည။ ၎အတြက နရႏင မကႏာၾကကတ႔၏ အခ႕ေသာအပငးမားအား

ႏးညေသာပစၥညးမားကပထားျခငးျဖင ေဆာငရြကနငသည။ အခ႕ေသာနညးလမး

မားမာ -

အတြငးပငးနရမားတြင လကကာမားတပဆငျခငး၊

နရမားအေပၚတြင အသလေစရနအသးျပသည ေရျမပေဖာအျပားမားက

ကပေပးျခငး၊

ေစးနႈနးတနဖးနညးပါးသည နညးလမးတစခ႕မာ ကတျပား၊ ပလပစတစ

ေဖာျဖ စသညတ႔သညလညး ထေရာကမႈရပါသည။

အယားကြနးေလေအးေပးစက ေလေအးေပးစကသည စတဒယစကပစၥညးမားအတြက အေရးၾကးျပး၊ ေရဒယ

တငဆကသမားအတြက သကေသာငသကတာရေစပါသည။ (စတဒယအခနး

မားသည ပေလာငလာႏငသည!)။ Split ခြထားသည ေလေအးေပးစကမးသည

အသတ႔တငမႈရႈေထာငအရ အေကာငးဆးျဖစသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ

အျပငပငးတြငတပဆငသည ေလေအးေပးစကအစတအပငး (ဆညသ)က

ျပတငးေပါကမားမ ေဝးေဝးကြာကြာ ထားရနငေသာေၾကာငျဖစသည။

အဆင ၇။ သငတနး

လထေရဒယအသလႊငရမားအား ေရဒယစတဒယခနးထသ႔ တစၾကမမ မေရာက

ဖး၊ မကခရဖနးျဖငတစၾကမမစကားမေျပာဖး၊ အသလႊငျခငး သ႔မဟတ စာနယဇငး

တြင အေတြ႔အၾကမရဖးသည ပဂၢလမားက စတငေဆာငရြကျခငး၊ စမကြပကျခငး

ျပရေလရပါသည။ သ႔ျဖစ၍ ဝနထမးမားႏင ေစတနာဝနထမးမားသည

မကခရဖနးမကငမ သ႔မဟတ အသထတလႊငရန အစအစဥတစရပအား

ထတလပမႈမျပမ သငတနးလအပပါသည။

အခ႕ေသာအေျခခကၽြမးကငမႈပညာမားအတြက သငတနးပ႔ခေပးရပါမည။ သ႔ရာ

တြင အသထတလႊငသတစဥးခငးစတငးအား အသထတလႊငမႈ ပေရာဖကရငနယ

မားျဖစလာရန မလအပပါ။ အငတာဗးျခငး သ႔မဟတ သတငးေရးသားျခငးတြင

ပေရာဖကရငနယပသမႈအဆငျမငဒဂရရျခငးသည ကငဝတစညးကမးဆငရာ

လမးညႊနခကမားက ေကာငးမြနစြာသရျခငးႏင ရပရႊာလထႏငသကဆငသည

အစအစဥမားက ထတလပႏငျခငးထက ပ၍အေရးမၾကးပါ။

သငတနးအလပရေဆြးေႏြးပြမားက လထေရဒယစတငတညေထာငမႈလပငနးစဥ

ကနဥးပငးတြင အစျပသငျပး ေအာကေဖာျပပါေခါငးစဥမား ပါ၀ငသင႔ပါသည။

ေအာကတြငေဖာျပသည သငတနးေခါငးစဥစာရငးသည သငတနးေပးသငသည

အရာမားျဖစသည။ ထအရာအားလးက အလပရေဆြးေႏြးပြတစခတညးတြင

အားလးသမးကးျပး သငတနးပ႔ခ၍မျဖစႏငပါ။ သ႔ေသာ ေခါငးစဥမားက စေပါငး

ျခငး သ႔မဟတ ေရာေႏာျပး အလပရေဆြးေႏြးပြ အတြလက (series) ျဖင ျပလပ

ႏငပါသည။

လထေရဒယဟသညအဘယနညး။ လထေရဒယဆငရာအယအဆႏင အေျခခသေဘာတရားမား

ကငဝတ (Ethics) လထေရဒယအသလႊငရမလကနာရမည ကငဝတစႏႈနးမားႏင ကငဝတ

ဆငရာစညးကမးမား၊ ဥပေဒမား

အသေရဖကျခငးႏငအမနးစကားမားက ေရာငရားျခငး

အမးသမး၊ ကေလးႏင လနညးစတ႔၏ ဂဏသကၡာႏင႔လ႔အခြင႔အေရးက ထခက

ေစႏငေသာ အသလႊင႔မႈမားက ေရာငရားျခငး။

နညးပညာ/စကပစၥညးပငးဆငရာသငတနး အေျခခကြနျပတာသငတနး (Windows အသးျပပ၊ keyboard, mouse, cut

and paste စသညတ႔အား အသးျပပ)

စတဒယစကမားကငတြယအသးျပပ (မကခရဖနး၊ mixer စက၊ အသဖမး

စက အစရသညမား)

ေရဒယႏငသတငးပညာဆငရာ နညးလမးမား အေျခခသတငးပညာ (သတငးႏင သတငးအခကအလက၊ 5Ws and H ၊

သတငးအရငးအျမစရာေဖြျခငး၊ ေမးခြနးေမးျမနးနညး)

ေရဒယဆငရာအေျခခနညးလမးမားႏငပစမား (ေလလႈငးေပၚသ႔ စကားေျပာ

ျခငး၊ အငတာဗးျခငး၊ ေရဒယဆငရာပစကြမား)

အေျခခထတလပေရးနညးလမးမား (အသဖမးယနညး၊ ကြျပားေသာ ေရဒယ

ဆငရာformats မားဖနတးနငရန အသပငးဆငရာတညးျဖတေရး software

မားအသးျပနညး)

သငတနးျပးဆးသညအခါအတငးအတာတစခအထ ကၽြမးကငမႈတတေျမာကျပး

တတၾကြမႈရေသာ လေလာကသည လအေရအတြကကနရစေစရန လအပသည

ပမာဏထက ပမားေသာ လမားက သငတနးပ႔ခေပးႏငပါက ေကာငးပါသည။

လအမားအား သငတနးေပးျခငးျဖငရငးႏးျမပႏမႈမျပမ ထသတ႔သည ပမနအေန

အထားျဖင ေစတနာဝနထမးအျဖစအခနေပးႏငသမားျဖစေၾကာငး ေသခာေစပါ။

ထသတ႔သည ေဒသချပညသမားျဖစရမည၊ အကငစာရတေကာငးမြနရမည၊

စကားအေျပာအဆမႈ ဆကသြယေရးဆငရာကၽြမးကငမႈ ပငဆငထားသမားျဖစရ

ပါမည။ အမနစငစစ ေရဒယဟသည လသားအခငးခငး စကားေျပာဆၾကျခငးပင

ျဖစေပသည။

သငတနးဆကတကစစဥေပးျခငး လထေရဒယအသလႊငရတစခအတြက သငတနးပချခငးသည ဆကတကရရမည

လပငနးစဥတစချဖစသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ လကရေစတနာဝနထမးမား

သည ထြကခြါသြားျပး ေစတနာဝနထမးအသစမား အျမတမး ေရာကရလာဥးမည

ျဖစသည။ သငတနးမားက မတဘကအဖြ႕အစညးမား သ႔မဟတ အလရငအဖြ႕

အစညးမားက စစဥေပးႏငပါသည။ သ႔ေသာ အေတြ႔အၾကရပ၍ရေသာ ေစတနာ

ဝနထမးမားက လသစမားက သငတနးျပနလညပ႔ခေပးျခငးက ေကာငးမြနေသာ

စတကးတစချဖစသည။ အသလႊငရအေနျဖငလညး ေစတနာဝနထမးအသစမား

အတြက သငတနး အလပရေဆြးေႏြးပြမားက ပမနကငးပေပးႏငျပး၊ ထသ႔ေသာ

သငတနးမား မညသညအခါ ျပလပမညဟသညက လထထသ႔ အေၾကာငးၾကား

ေပးရပါမည။

ထ႔အျပင အေတြ႔အၾကရငကကလာေသာ ေစတနာဝနထမးမားအတြက ပ၍ခကခ

ရႈပေထြးမႈရေသာ ေရဒယ Formats မားဆငရာ အဆငျမငသငတနးမား စစဥေပး

ျခငးသည မမ၌ရသည လေကာငးမားအတြက ဆြေဆာငမႈတစချဖစလာႏငျပး

ပ၍တတၾကြမႈက ျဖစေစႏငပါသည။

သငတနးဖလယမႈမား/ေလလာေရးမား ျမနမာႏငငတြင လထေရဒယသည ပ၍အေျခခငမႈျဖစလာသညႏငအမ ပမားလာ

ေသာ အသလႊငရမား ေပၚေပါကလာသညအခါ သငတနးအတြက အတတကြ

ပးေပါငးလာႏငၾကပါမည။ အစျပအသလႊငရမားအေနျဖင အေျခခငျပးျဖစသည၊

ေကာငးစြာလညပတေနျပျဖစသည အသလႊငရမားထသြားေရာကလညပတျပး

ေလလာျခငး၊ လကေတြ႔ကကအေတြ႔အၾကယျခငး၊ ေန႔စဥလပငနးလညပတမႈမား

မညသ႔ျဖစသညဟသညက ၾကညရႈျခငးတ႔က ေဆာငရြကႏငပါမည။

အဆင ၈။ စတငထတလႊငျခငး

ျပငဆငမႈလပငနးအေျမာကအမားေဆာငရြကျခငး၊ ရပရြာလထထ သေတသန

ျပျခငးႏင စညးရးလႈ႔ေဆာမႈေဆာငရြကျခငး၊ လငစငေလာကထားျခငး၊ ေစတနာ

ဝနထမးမား သငတနးေပးျခငး၊ အစအစဥအခနဇယားေရးဆြျခငးႏင လပငနး

လညပတႏငမည ေရဒယအသလႊငရအတြက စကပစၥညးမား တပဆငျခငး အစရ

သညတ႔က သငျပလပချပးပါက၊ လပငနးတြင ပါဝငသအားလး စကပစၥညးမား

အေၾကာငး ေသခာစြာသရရနေသာလညးေကာငး၊ ယၾကညမႈတညေဆာကရန

အတြကေသာလညးေကာငး ရကသတပတအနညးငယခန႔ စမးသပထတလႊငမႈ

ေဆာငရြကသငပါသည။

ယခတြင ေလလႈငးေပၚသ႔ အသထတလႊငရနအခနကပါျပ !

ယခအခနအထ သင၏ျပးေျမာကေအာငျမငမႈအတြကက ဂဏယသငပါသည။

ရပရြာလထက ဖတၾကားျပး ဖြငပြတစခ လပသငသည မဟတေပဘးလား။ ရပရြာ

လထကလညး လထေရဒယမမမတ႔အတြက စြမးေဆာငႏငမညအရာမား၊ မမတ႔

ဘကမလညး လထေရဒယအသလႊငရအတြက ကညေပးႏငမညအရာမားက

ျမငေတြ႔လာမညျဖစေပသည။

အခနး ၃

လထေရဒယအသလႊငရတစခအတြက ေငြေၾကးေထာကပမႈ

လထေရဒယသည ပမနအားျဖင အျခားေသာမဒယာလပငနးမးကသ႔ အသး စရတမားစြာျဖင ေဆာငရြကရသညမဟတပါ။ လပငနးလညပတမႈကနကစရတ သည နညးပါသည (ပႏပထတေဝမႈ သ႔မဟတ TV ကငမရာမား မလအပပါ)။ အသလႊငရအား ေစတနာဝနထမးမားအားျဖင လညပတေဆာငရြကပါသည။

သ႔ရာတြင လထေရဒယအသလႊငရမားအတြက ေငြေၾကးဆငရာေရရညတညတမႈ

သည စနေခၚမႈၾကးတစရပျဖစေနပါေသးသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ လပစစ

ဓာတအားစရတ၊ ဝနထမးမား၏ကနကစရတ၊ ရးေထာကပေရးပစၥညးမား၊ ဘက

ထရမား အစရသညတ႔အတြက ကနကစရတမား ရေနပါသည။ လထေရဒယမား

အစပးသမားအေနျဖင ကနကစရတမားမညသ႔ေလာခမည၊ ဝငေငြမညသ႔ရရ

ႏငမညဟသညတ႔အား အစျပသညအခနကတညးက စဥးစားထားရန အေရးၾကး

ပါသည။

ဝငေငြရရႏငမညနညးလမးမးစရျခငးသည အေကာငးဆးဗဟာျဖစသည။ လပငနးလညပတမႈကနကစရတက ကခေျဖရငးေပးႏငမညေငြသည နညးလမး

တစခ (သ႔မဟတ) အရငးအျမစတစခတညးက မျဖစသငပါ။ ယငးအရငးအျမစမ

ေထာကပေငြ ရပတန႔သြားျပး အသလြငရသည အျခားအစအမမရထားပါက

အသလႊငရပတသမးသြားႏငပါသည။ ထ႔ေၾကာင ၀ငေငြရရေစႏငေသာ အျခား

နညးလမးမားက ေမးျမနးျခငး၊ ရာေဖြျခငး၊ လပေဆာငၾကည႔ျခငးတ႕ျဖင႔ ၾကတင

စဥးစားေဆာငရြကထားသင႔ပါသည။

ျမနမာႏငင၌လထေရဒယအတြကျဖစႏငေျခရေသာရပေငြအရငးအျမစမား ျမနမာႏငင၏ရပျမငသၾကားႏငအသထတလႊငျခငးဆငရာဥပေဒသည စးပြားျဖစ

မဟတသည ရပသထတလႊငသမားအတြက ေအာကပါအတငး ရပေငြရရနငမည

နညးလမးမားက ခြငျပေပးထားပါသည (ပဒမ ၅၈) =

က) သကဆငရာေဒသခမား၏ ေစတနာအေလာကထညဝငလဒါနးေငြမား၊ ခ) ျပညတြငး ျပညပမပးေပါငးေဆာငရြကသမား၏ ႏငငေရးႏင စးပြားေရးဆင

ရာၾကတငျပ႒ာနးခကမားမပါဝငေသာ ေစတနာအေလာကလဒါနးမႈမား၊ ဂ) ေဒသဆငရာေၾကာျငာမားမ ရရေသာဝငေငြမား၊ ဃ) ထတကနပစၥညးမား ေရာငးချခငးမရရေသာ အျမတအစြနးမား၊ င) ယငးတ႔၏လပငနးႏငသကဆင၍ဥပေဒႏငအညရရေသာဝငေငြမား။ ေအာကေဖာျပပါအခကမားသည ဥပေဒတြငေဖာျပသည နညးလမးမားအား

အေသးစပရငးျပေပးထားျပး၊ ျဖစႏငဖြယရသညအခကမားကလညး အနညးငယ

တးခ႕ေဖာျပထားသည။ သ႔ေသာ ၎သည ျပညစေစစပသညေတာမဟတပါ။ မမ

တ႔၏ ရပေငြရရေရးအတြက တထြငၾကဆမႈျပျပး၊ မမေဒသတြင မညသညနညး

လမးက အလပျဖစသညက စဥးစားေပးပါ။

ေဒသခမား၏ေစတနာအေလာကထညဝငလဒါနးေငြမား အခ႕ေသာအသလႊငရမားသည မမတ႔၏ရပရြာလထထမ ထညဝငလဒါနးေငြက

ေတာငးခပါသည။ ေစတနာအေလာကထညဝငလဒါနးမႈသည ေငြေၾကးအားျဖင

ျဖစႏငသည။ သ႔ေသာ အျမတမး ေငြေၾကးခညးမဟတပါ။ လပအားေပးျခငး၊

ေထာကပပစၥညးမား၊ အျခားေသာပစၥညးမားျဖငလညး ထညဝငလဒါနးႏငသည။

အခ႕ေသာလထေရဒယအသလႊငရမားသည စတဒယေဆာကလပျခငး၊ အနတင

နာတင ေဆာကလပတပဆငျခငးက လထမ စတရငးေကာငးျဖင ပါဝငလဒါနးမႈ

အားျဖင ေဆာငရြက ၾကသည။

အသငးဝငေၾကး/ပမနထညဝငလဒါနးေငြ ေသာတရငမားထမ ေရဒယအသလႊငရတြင အသငးဝငျခငးအတြက ၎တ႔ထမ

အနညးငယေသာအသငးဝငေၾကးေတာငးချခငးသည နညးလမးတစချဖစသည။

ဤနညးလမးသည အသလႊငရႏင ျပညသလထအား ခတဆကေပးရန ကညေပး

ႏငပါသည။ အသငးဝငေၾကးေပးသြငးျခငးအားျဖင ထသတ႔အား အသလႊငလပငနး

တြင တစပငးတစစပါဝငေနေၾကာငး ခစားေစပါသည။ ထသတ႔အေနျဖငလညး

အခ႕ေသာအကးေကးဇးမားက ရရႏငပါေသးသည (ဥပမာ အထးပြအစအစဥ

မား၊ ေလလာေရးခရးစဥမား စသညတ႔တြင ဖတၾကားမႈရရျခငးမး)။ သ႔ရာတြင

လထ အသငးအဝငး၏ စးပြားေရးအေျခအေနအရ ထသ႔အသငးဝငေၾကးေကာကခ

မႈမး ရသင၊မရသငက အသလႊငရမ ဆးျဖတေပးရပါမည။

မတဘကအဖြ႕အစညးမားထမ ထညဝငလဒါနးေငြမား ေဒသႏရ၊ ျပညတြငး သ႔မဟတ ႏငငတကာမတဖကအဖြ႕အစညးမားထမ ထညဝင

လဒါနးေငြမားရရျခငးသည သာမနျဖစေနကျဖစသည။ အထးသျဖင စကပငးဆင

ရာ တပဆငမႈကနကစရတမားအတြက ျဖစသည။ ျမနမာႏငငတြင လထေရဒယ

အစပးမႈမားကပပးေပးသညအဖြ႕အစညးမားက ရာေဖြျပး သတ႔ႏင ဆကသြယပါ။

သတထားရမညအခက! - ကနဥးကနကစရတမားအတြက အလရငမားရရျခငး သည အလြနအေထာကအကေပးပါသည။ သ႔ေသာ ထသတ႔၏ပပးမႈအေပၚတြင သာ လးလးအမအချပျခငးမျဖစလာေစပါႏင။ ေထာကပေငြမားသည တစခနခန တြင ေလာနညးလာျပး၊ ရပတန႔သြားတတသညျဖစရာ အသလႊငရအေနျဖင အျခားေသာ ဝငေငြရရနငရာအရငးအျမစမားက ေဖာထတထားသငပါသည။

ေၾကာျငာက႑ႏငစပြနဆာရယျခငး ေၾကာျငာက႑ႏင စပြနဆာရယျခငးသည ဝငေငြရရရနအတြက လပေလလပထ

ရေသာအရာျဖစသည။ ေဒသခစးပြားေရးလပငနးမားႏငဆကသြယျပး မမတ႔၏

အသလႊငရတြင ေၾကာျငာထညဝငရန စတဝငစားမႈရမရအား စစမးပါ။ မမရပရြာ

လထမ ကခႏငမည ေစးႏႈနးတနဖးလကကမးစာေစာငမားျပလပျပး၊ စးပြားေရး

လပငနးရငမားမ ေၾကာျငာထညဝငေစရန ကမးလမးပါ။

သတထားရမညအခက! – ေၾကာျငာရငတစဥးမ မလအားအပသညလႊမးမးမႈမား

မရေစရန ေရာငရားပါ။ စးပြားေရးလပငနးတစခမ ေၾကာျငာအတြက ေငြေၾကး

အေျမာကအမား ေပးထားပါလငလညး အယဒတာဆငရာသတငးပါဝငမႈ content

အေပၚတြင ဆးျဖတခကမခပါေစႏင။ မမအသလႊငရတြင ေၾကာျငာမႈမျပမည

ထတကနအမးအစားအခ႕ ရမရကလညး စဥးစားပါ။ ေၾကာျငာအမးအစားမား

သည အသလႊငရ၏ အမားျပညသဝနေဆာငမႈလကၡဏာႏင ဆန႔ကငဘကလးဝ

မျဖစသငပါ။

ကနပစၥညးမားေရာငးချခငး အခ႕ေသာအသလႊငရမားသည တရပ၊ ခြက၊ ဆပျပာ သ႔မဟတ အျခားကနပစၥညး

မားအား အသလႊငရအမည၊ logo တဆပျဖငေရာငးခတတပါသည။ ကနပစၥညး

မားသည ဝယယရရႏငျပး အသလႊငရအတြက အလထညဝငႏငပါသည။ ဤ

သည အသလႊငရအေၾကာငး အမားသရေစမည နညးလမးေကာငးတစချဖစျပး

ရပရာလထႏငဆကဆေရးက ျမငတငေစႏငပါသည။

အမားျပညသဝနေဆာငမႈဆငရာေၾကညာခကမား ကနးမာေရး၊ လမႈေရး၊ စးပြားေရးအစရသည ကစၥရပမားဆငရာ အေၾကာငးအရာ

မားႏငစပလဥးသည အမားျပညသဝနေဆာငမႈသတငးစကားမားက လႊငတငေပး

ျခငးသည ဝငေငြရရႏငေစပါသည။ ထသ႔ေသာ သတငးလႊငတငေစလသမားသည

အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင အနဂအမားျဖစေလရသည။ ေဒသႏရ အစးရတာဝနရ

သမားႏင ျပညတြငး၊ႏငငတကာ အနဂအမားထသ႔ ဆကသြယျပး စတဝငစားမႈ

ရမရက စစမးပါ။

ရပရြာလထဆငရာသတငးစကားမား/ေတးသခငးေတာငးဆမႈမား လထေရဒယအသလႊငရသည “လထတယလဖနး” သ႔မဟတ “လထေၾကာျငာ

သငပနး” တစချဖစလာႏငပါသည။ ပဂၢလေရးဆငရရာ သတငးစကားမား၊ ေမြးေန႔၊

နာေရးေၾကညာမႈ၊ လမႈေရးပြေတာအစအစဥမားအတြကဖတၾကားမႈ၊ ေတးသခငး

ေတာငးဆမႈ စသညတ႔အတြက အသလႊငရမ အခေၾကးအနညးငယေကာကချပး

ထတလြငေပးႏငပါသည။ ဝငေငြရရႏငသည အျခားတစဘကတြင သတငးျဖန႔ေဝ

ေပးသည ဝနေဆာငမႈသည လထ၏ပါဝငလာမႈအတြက နညးလမးတစချဖစျပး

ႏစဥးႏစဘကအၾကား ရငးႏးခတဆကမႈက ျဖစေစပါသည။ ထသ႔ေသာ သတငး

ျဖန႔ေဝေပးသညဝနေဆာငမႈမးသည ဆကသြယေရးဆငရာအေျခခအေဆာကအ

အ အားနညးသညေဒသမားအတြက အထးပငအသးဝငမညျဖစသည။

ဝနေဆာငမႈမားေရာငးချခငး လထေရဒယအသလႊငရမားအေနျဖင မမ၏စကပစၥညးမားႏင ကၽြမးကငမႈမားက အသးျပရသညဝနေဆာငမႈမားအတြက အခေၾကးေကာကခနငပါသည။ အသလြင ရသည အစးရ၊ အနဂအမား သ႔မဟတ ပဂၢလက႑အတြက ေၾကာျငာမား၊ အေၾကာငးၾကားမႈမား၊ မတတမးအစအစဥ (documentaries) မား သ႔မဟတ ပညာေရးအစအစဥမားစသညတ႔က ဖနတးထတလပေပးႏငပါသည။ ထ႔အျပင အသပငးဆငရာစကပစၥညး၊ ေတးဂတပစၥညး၊ DJ စက စသညတ႔အား ပြေတာမား၊ ပါတပြမားအတြက ငါးရမးသည ဝနေဆာငမႈမးကလညး ေပးႏငပါသည။ အသလႊငခနငါးရမးျခငး (Rental of airtime) အခ႕ေသာအသလႊငရမားသည အျခားေသာအဖြ႕အစညးမားထသ႔ အသလႊငခန က ငါးရမးေပးျခငးျဖင မမတ႔၏ကနကစရတမားအခ႕က ျဖညစြကေပးေလရသည။ အသလႊငရစမခန႔ခြေရးအဖြ႕အေနျဖင မမတ႔၏အသလႊငလငးတြင မညသ႔ေသာ အပစမားကသာ ခြငျပမညဟသည လမးညႊနခကမားက ခမတသငပါသည။

တာဝနခမႈရပါ

လထအေျချပအသထတလႊငသမားအေနျဖင မမတ႔၏ ဘ႑ာေရးႏင ေထာကပ ေငြအရငးအျမစမားႏငစပလဥးျပး ရပရြာလထထသ႔တာဝနခမႈရေစရန ယနကစက အဖြ႕အစညးမ အေလးေပးေဖာျပထားပါသည။ ဆလသညမာ ဝငေငြ၊ ထြကေငြ အားလး၏မတတမးမားက ေသခာစြာထနးသမးျပး၊ ဘ႑ာေရးျခငခကက အေထြ ေထြညလာခသ႔ တငျပေပးရနျဖစသည။

လပငနးေဆာငရြကမႈအစအစဥတစခဖနတးျခငး

ေငြေၾကးဆငရာေရရညတညတမႈအတြက ေနာကထပေျခလမးတစခမာ အသလႊင

ရအား လညပတရာတြငပါဝငသည အသးစရတမားကေသာလညးေကာငး၊ ရရ

သည ဝငေငြသည အသးစရတအတြက လေလာကမႈရမရကေသာလညးေကာငး

သရျခငးျဖစသည။ ထအတြက လပငနးေဆာငရြကမႈအစအစဥ (business plan)

တစခသည အကအညေပးႏငပါသည။ ၎သည လပငနးေဆာငရြကမႈတစခ၏

ဥးတညခကမားသ႔ အစအစဥတစခႏငအတ မညသ႔ အေရာကလမးႏငမညဟ

သညအား အကဥးခပေပးပါသည။ အသလႊငရ၏ လႈပရားမႈမားက လမးညႊနေပး

ျပး ေရရညတညတမည လပငနးေဆာငရြကမႈဆငရာ ဥးတညခကတစခက ေပး

သည လမးျပေျမပတစခအျဖစ ေဆာငရြကေပးပါသည။ ျမနမာႏငငတြင FM

လငစငတစခရရႏငရန လပငနးေဆာငရြကမႈဆငရာအစအစဥတစခလအပပါ

သည။

ရသးမနးေခေငြစာရငး (budget) တစခသည လပငနးေဆာငရြကမႈအစအစဥ

တစခ၏ အစတအပငးျဖစသည။ ေအာကေဖာျပပါ ဇယားတြင လထေရဒယ

အတြက ျဖစႏငဖြယ အသးစရတမားႏင ဝငေငြရရႏငမည အရငးအျမစမား

ျဖစသည။

ကနကစရတအေၾကာငးအရာ (Cost Item) ကပ ဝနထမးစရတ Xxx လပစစဓာတအားခ Xxx ဖနးေခၚဆမႈစရတ Xxx သြားလာစရတ Xxx စကပစၥညးထနးသမးမႈ Xxx သငတနး Xxx အခေၾကးမား Xxx အျခားအစအစဥကနကစရတမား Xxx ရးသးပစၥညးမား Xxx စစေပါငးကနကစရတ Xxx

ဝငေငြအရငးအျမစ (Income Source) MMK ေၾကာျငာ (Advertising) Xxx စပြနဆာရယျခငး Xxx ေထာကပေငြမား Xxx ကနပစၥညးေရာငးချခငး Xxx ရပရြာလထေၾကညာခကမား Xxx ထညဝငလဒါနးေငြမား Xxx ထတလပမႈဆငရာဝနေဆာငမႈမား Xxx ဝငေငြစစေပါငး XXX

ေရရညတညတမႈဆငရာအျခားပစမား အထကေဖာျပပါအခကမားအသည ေငြေၾကးဆငရာေရရညတညတမႈအေၾကာငး

ျဖစသည။ သ႔ရာအတြင အျခားအေရးၾကးေသာ ေရရညတညတမႈဆငရာပစ ႏစခရ

ပါေသးသည။

လမႈဆငရာေရရညတညတမႈ။ ။ ၎တ႔သည အသလႊငရတစခအား ရပရြာ

လထႏင ဆကစပဆေလာမႈရေစေရး၊ စတပါဝငစားမႈရေစေရးအတြက ကညေပး

သည သငျပငလကၡဏာမားျဖစျပး၊ လထ၏ပပးမႈရလာေစရန တြနးအားေပးပါ

သည။ ၎တြင လထ၏ပငဆငမႈစတဓာတ၊ လထပးေပါငးပါဝငမႈ၊ ေဒသချပည

သမားႏငဆေလာမႈရသညအစအစဥမား၊ ေဒသႏရယဥေကးမႈႏငဓေလထးတမး

မားက ေလးစားမႈ စသညတ႔ ပါဝငသည။

အဖြ႔အစညးပငးဆငရာေရရညတညတမႈ။ ။ ၎တ႔သည လပငနးေကာငးမြန

စြာရေစျခငးႏင လထအကးစးပြားအေျချပျခငး ျဖစေစသည စမအပခပေရး၊ စမ

ခန႔ခြေရးႏင လပငနးလညပတမႈ စသညတ႔ႏင စပလဥးသည

ဖြ႕စညးတညေဆာက ပမားႏင မဝါဒမားျဖစသည။ အသလႊငရ၏ ရညမနးခက၊

ေမာမနးခကသည ရငး ရငးလငးလငးရပါသလား။ ဘတအဖြ႕သည

အတညတကရျပး၊ တစေယာကခငးစ တငးသည ကြျပားေသာ မဝါဒမားႏင

လပထးလပနညးမားက သရၾကပါသလား။ အသလႊငရသည လအမားက

လာေရာကလညပတလျပး လပအားေပးလစတရ သည အမားအား ၾကဆေသာ၊

အမားပးေပါငးပါဝငမႈရေစေသာ အသလႊငရ တစခ ျဖစပါသလား။

အခနး ၄

လထေရဒယအသလႊငရတြင ဝနထမးမားခန႔အပထားရျခငး လထေရဒယအသလႊငရမားသည ရပရြာလထမေစတနာဝနထမးမား၏ လပအား

အေပၚအမျပရပါေသာ ေစတနာဝနထမးစြမးအား အားျဖငလညပတပါသည။ အခ႕

ေသာအသလႊငရမားသည အျခားေနရာမားထကပမားေသာ ဝနထမးမားက

လပအားခေပး၍ခန႔အပႏငၾကသည။ သ႔ေသာ လထေရဒယအမားစ၌ အသလႊငရ

၏ ဒါရကတာဘတအဖြ႕မသည သတငးတငဆကသ၊ သတငးေထာက၊ နညးပညာ

ပငးဆင ရာလပေဆာငသမား၊ ရပေငြရာေဖြေပးသမား အစရသည က႑ရပမား

အတြက ေစတနာဝနထမးမားအေပၚသာ မခရပါသည။ တတတတၾကြၾကြရျပး

ယၾကညရသည ေစတနာဝနထမးအဖြ႕မရက လထေရဒယထေထာငရန မျဖစႏင

ပါ။

သ႔ေသာ အသလႊငရအမာစအေနျဖင ဝနထမးရာထးေနရာ အခ႕အတြက လ

အနညးငယအား အခေပးခန႔အပရနလအပေၾကာငး ေတြ႔ရၾကေလသည -

အသလႊငရမနေနဂာ (Station Manager) – အသလႊငရအေနျဖင ဝနထမးခန႔

အပသညဆပါက ဤအေရးၾကးရာထးအတြကသာျဖစေပလမမည။ အသလႊငရ

မေနဂာသည ေစတနာဝနထမးမားအတြကအခနဇယားဆြေပးျခငး၊အစအစဥ ေရး

ဆြျခငး၊ အစအစဥပါဝငမႈ content ၊ စမအပခပေရးပငးဆငရာကစၥရပမားစသည

တ႔အပါအဝင ေန႔စဥလပငနးေဆာငတာမားက ၾကးၾကပရပါသည။ ထသတ႔သည

ဒါရကတာဘတအဖြ႕ႏင အနးကပလပေဆာငရပါသည။ ထသ႔ေသာရာထးသည

ေစတနာဝနထမးတစဥးမ အခနေပးေဆာငရြကရနမာ တာဝနၾကးလပါသည။

အျခားဝနထမးမား - လထေရဒယအသလႊငရအသစ အစျပခနတြင အသလႊငရ မနေနဂာတစဥးတညးကသာလင အခေပးခန႔အပႏငသညလညး ျဖစႏငပါသည။ အသလႊငရမားအေနျဖင မမအရငးအျမစမားအေလာက အျခားရာထးမားအတြက

လညး ဆကလကဝနထမးခန႔ထားေလရပါသည။ ထသ႔ဝနထမးထပေလာငးခန႔ ထားျခငးအားျဖင အသလႊငရမနေနဂာမား၏ အလပဝနထပက ေလာကေစပါ သည။

နညးပညာပငးဆငရာမနေနဂာ။ ။ ဤပဂၢလသည အသဖမးယျခငး၊ တညး

ျဖတျခငး၊ အသထတလႊငျခငး၊ စကပစၥညးမားထနးသမးျခငး အစရသည အသ

လႊငရႏငစပလဥးသည နညးပညာပငးဆငရာကစၥရပမားအားလးအတြက ပပးမႈ

ေပးပါလမမည။

ပရဂရမမနေနဂာ။ ။ ဤပဂၢလသည ေလလႈငးေပၚသ႔လႊငတငလကသည

အေၾကာငး အရာမားက ၾကးၾကပရျပး၊ ရပရႊာလထႏငဆေလာစပဟပမႈရေစရန

ေသခာေစရပါသည။ ထသတ႔အေနျဖင သတငးေထာကမား၊ သတငးတငဆကသ

မားက ၾကးၾကပေပးရျပး၊ စညးမဥးမားႏင ကငဝတဆငရာလမးညႊနခကမားက

ေကာငးမြနစြာသရသမားျဖစသည။

မားကကတငးမနေနဂာ။ ။ ဤပဂၢလ၏အလပမာ အသလႊငရအား ပရမးရငး

လပေပးရန၊ ေၾကာျငာမားရရရန သ႔မဟတ စပြနဆာမားရရရန ေဆာငရြကျခငး

ျဖစသည။ ၎၏တာဝနမားတြင ေၾကာျငာေရာငးချခငး၊ ပရမးရငးဆငရာ အစ

အစဥမားႏင ပြအစအစဥမားက ျပငဆငေပးျခငးတ႔ပါဝငသည။

ဘ႑ာေရး/အပခပေရးမနေနဂာ။ ။ ဤပဂၢလသည မတတမးထနးသမးျခငး၊

အသလႊငရသည ၎၏မဝါဒမား၊ လပထးလပနညးမားႏငအည ေဆာငရြကေန

ေၾကာငး ေသခာေစျခငးတ႔အတြက တာဝနရပါသည။ ထသ႔ဆရာတြင ေငြေၾကး

ဆငရာ ကစၥရပမား၊ ေတးဂတမပငခြငမား၊ သကဆငရာဌာနထသ႔ အစရငခစာ

တငသြငးျခငး စသညတ႔က ၾကးၾကပေပးျခငးတ႔ပါဝငသည။

ေစတနာဝနထမးမား (Volunteers)

ေစတနာဝနထမးမားသည အသလႊငရအတြက မမတ႔၏အခန၊ အသပညာ၊

အေတြ႔အၾကမားျဖင အခေၾကးမယဘပါဝငေဆာငရြကၾကပါသည။ ၎သည

ကနကစရတက ေလာနညးေစပါသည။

ထသတ႔သည အစအစဥထတလပေရးႏငအစအစဥတငဆကမႈမသည စကပစၥညး

ထနးသမးေရးႏင စမအပခပေရးလပငနးတာဝနမားျဖစၾကသည လပငနးတာဝန

အမးမးက ေဆာငရြကပါသည။

ေစတနာဝနထမးမားစေဆာငးျခငး ေစတနာဝနထမးအေရအတြကသည အျမေျပာငးလေနသညအတြကေၾကာင

(အလပအကငရရ ျခငးေၾကာငျဖစေစ၊ မသားစအေျခအေနေၾကာငျဖစေစ စသည

အခကမားေၾကာငထြကခြါသြားၾကေလရသည)၊ သငအေနျဖင ေစတနာ ဝနထမး

အသစမားကအျမရာေဖြထားရပါမည။ ေဆာငရြက၍ရသညအခ႕ေသာ ေျခလမး

အဆငမားမာ -

ေရဒယလပငနးကရငးရငးလငးလငးျဖစေစပါ။ ။ ေကးရြာအဆင သတငး အခက အလကႏင ထတလပမႈပငးဆငရာ အလပရေဆြးေႏြးပြမားတြင ရပရြာ လထ ေဒသခမားက ဖတၾကားပါ။ လအမားစတ႔က ေရဒယလပငနးဟသည ရႈပေထြးျပး မမတ႔လပေဆာငႏငသညက႑မဟတဟ ထငျမငထားၾကသည။ မမနပါ။

မညသမဆေလကငသငယႏငသည။ ။ ပညာအရညအခငးအနညးငယ ရသ (သ႔) လးဝမရသမားသညပငလင သလႊငျခငးလပငနးအတြက ေလကင သငၾကားႏငေၾကာငး သတငးျဖန႔ေဝေပးပါ။

အားလးကၾကဆပါ။ ။ အမးသမး၊ အမးသား၊ လၾကး၊ လငယ အားလးအား ေစတနာဝနထမးအျဖစပါဝငႏငေၾကာငး လထအား သရေစပါ။

ေလလႈငးေပၚမဖတေခၚပါ။ ။ အသထတလႊငခနတြင အစအစဥတင ဆကသမားအား ေစတနာဝနထမးမားဖတေခၚရနေၾကညာေစပါ။ လကရ

ေစတနာဝနထမးမားအား ၎တ႔၏အေတြ႔အၾကမားက ေဆြးေႏြးသည အငတာဗးျပလပပါ။

ေစတနာဝနထမးမား မမတ႔၏အေတြ႔အၾကမားက မေဝေစပါ။ ။ ေစတနာဝနထမးမားအား ရပရြာလထအစညးအေဝးမားတြင မမတ႔၏ အေတြ႔ အၾကမားက မေဝေစပါ။ “သတ႔လပနငရင ငါလညးလပႏငမာပ” ဟသည စတလႈပရားမႈႏင ယၾကညမႈက တညေဆာကေပးပါမည။

အကးေကးဇးမားကေျပာျပပါ။ ။ ေစတနာဝနထမးအျဖစေဆာငရြကျခငး၊ ရရသညသငတနးမားအားျဖင ကၽြမးကငမႈပညာသစမားရရေစျပး ေနာက ေနာငတြင အခေၾကးရရႏငမညအလပအကငအတြကအေထာကအကေပးႏင မညျဖစေၾကာငး လထအား ေျပာျပပါ။

အသလႊငရသ႔ေလလာေရးအစအစဥ။ ။ စတဒယခနးတြင အသလႊငရသ႔ ေလလာေရးအစအစဥျပလပျခငးျဖင ရပရြာလထဝငမားအား ဖတေခၚျပး အသလႊငရလပငနးလညပတမႈကျမငေတြ႔ေစျခငးျဖင ေစတနာဝနထမး လပအားေပးျခငးတြင စတဝငစားလာေစရန ေဆာငရြကပါ။

အျခားနညးလမးမားကလညးစစဥေပးပါ။ ။ အသလႊငရႏင ေဝးကြာသည ေဒသမ လထအတြက အျခားနညးလမးမားက စဥးစားေပးပါ။ ထသတ႔အေန ျဖင အသလႊငရသ႔ လကယတငလာစရာမလဘ မမတ႔ေဒသဆငရာ အစရငခ ခကမား သ႔မဟတ သတငးမားက ဖနးျဖင ဆကသြယႏငေစျခငးမး စစဥေပး ပါ။

ေပာစရာေကာငးပါသည။ ။ ေစတနာဝနထမးအျဖစပါဝငေဆာငရြက ျခငးသည ေပာစရာေကာငးသညက လအမားသရေစပါ။ မမတ႔ရပရြာလထ အတြကအကးျပေဆာငရြကရငးႏငပင မတေဆြသစမားရရနငပါသည။

ေစတနာဝနထမးမားထနးသမးထားရျခငး အထကေဖာျပချပးသညအတငး အခေၾကးမေပးရသညေစတနာဝနထမးမားျဖင

အသလႊငရတစခအား လညပတရျခငးေၾကာင အဝငအထြကမားပါသည။ ေစတနာ

ဝနထမးမား ထနးသမးထားရႏငေစရန အခ႕ေသာအၾကျပခကမားမာ -

ေသခာေလကငသငၾကားေပးပါ။ ။ ေစတနာဝနထမးမားသည မမတ႔လပငနး

တာဝနမားက ေကာငးစြာေဆာငရြကႏငေစရနလအပမည အေျခခသငတနးမား

ရရေစပါ။ ထသတ႔သည ကၽြမးကငမႈမားမနကနစြာရရပါက မမတ႔လပငနးတာဝန

အေပၚ ယၾကညစတခမႈရျပး ေပာရြငလာပါလမမည။

အဆငျမငသငတနးမားစစဥေပးပါ။ ။ လပငနးအေပၚကတကဝတထားျပး

စြမးေဆာငမႈရသညေစတနာဝနထမးမားအတြက ပ၍အဆငျမငေသာ အေၾကာငး

အရာမားဆငရာ သငတနးစစဥေပးပါ (ဥပမာ ပ၍ရႈပေထြးသည ေရဒယ format

မားႏငစပလဥးသညသငတနးမး)။ ထသ႔ေသာသငတနးမားသည ၎တ႔အတြက

စတဝငစားမႈ၊ စတတတၾကြမႈက ျဖစပါသည။

ကယစအားသနရာကအထးျပခြငေပးပါ။ ။ ေစတနာဝနထမးမား မမတ႔စတ

ဝငစားသညအေၾကာငးအရာမားက သတငးအစရငခေစပါ။ ေဆးဘကဆငရာ

ဆရာဝနတစဥးအေနျဖင ကနးမာေရးအပငးက ပမနသတငးအစရငခႏငျခငး (သ႔)

ေစတနာဝနထမးသည လယသမားျဖစက စကပးေရးကစၥရပမားကအထးျပ

သတငးအစရငချခငးမး ေဆာငရြကႏငပါသည။

ေကးဇးတငရေၾကာငးအသအမတျပေပးပါ။ ။ အသလႊငရသည ေစတနာ

ဝနထမးမားမပါဘလက မလညပတနငေၾကာငး သရေစပါ။ ၎အား “ေကးဇးတင

ပါတယ” ဟ ရရးေလး ေျပာျခငးျဖငေသာလညးေကာငး၊ ပါတပြေလး ရဖနရခါစစဥ

ေပးျခငးအားျဖင ေသာ လညးေကာငး ေဆာငရြကႏငပါသည။

ေစတနာဝနထမးဆငရာစာခပ ေစတနာဝနထမးမား ဘယေသာအခါမ အျမတထတခရျခငးမးမျဖစပါေစႏင။

ေမာမနးခကမားကလညး ျပ႒ာနးထားသငပါသည။ အခ႕ေသာအသလႊငရမား

သည အသလႊငရ၏ ပနးတငမား၊ မဝါဒမားကျပ႒ာနးထားသည ေစတနာဝနထမး

ဆငရာစာခပအား လကမတထးေစပါသည။

၎အားျဖင ေစတနာဝနထမးမားအေနျဖင အသလႊငရက မမတ႔ထမ မညသည

တ႔အားေမာမနးထားသည၊ မမတ႔ကလညး အသလႊငရမ မညသညတ႔က ေမာမနး

ႏငသည ဟသညတ႔အားသရႏငေစမညျဖစသည။ အထးသျဖင ၎တ႔သည

အသလႊငရတြငရျပး သတငးအစရငခမႈမားေဆာငရြကသညအခါ ကငဝတဆငရာ

စညးကမမားက သရေစမညျဖစသည။

ထစာခပတြင ေစတနာဝနထမးမား မမတ႔၏အလပအား ရပနားရနစစဥသညအခါ

ၾကတငအေၾကာငးၾကားခကေပးရနအတြကလညး ေတာငးဆႏငပါသည။

ထသ႔ေသာစာရြကစာတမးသည အသလႊငရႏငေစတနာဝနထမးအၾကားခတဆက

မႈ အားေကာငးေစရနပပးေပးႏငပါသည။

အခနး ၅

လထေရဒယႏင လ႔အခြငအေရး လ႔အခြင႔အေရး ဆသညမာ တစဥးခငး၏ လသားဆငရာအခြင႔အေရးက

ဆလပါသည။

လနညးစ အခြင႔အေရး ျမနမာႏငငတြင တငးရငးသားေပါငးစ စစညးေနထငၾကေသာ ေဒသရပ၀နးမား

ရေသာေၾကာင႕ လနညးစမားသာ ေနထငေသာ ေဒသမားလညး ရပါသည။

ထ႔ေၾကာင႕ လထေရဒယ လပငနးတြင ေစတနာ႔၀နထမးမား ေရြးခယေသာအခါ

အဆပါ လနညးစမား ပါ၀ငခြင႕ကလညး အေလးထားရန လအပပါသည။

လနညးစ မား ႏင႕၄ငးတ႕၏ ဘာသာစကားမားကပါ ထည႔သြငးပါ၀ငခြင႔

ရရေစရနအတြကလညး စမကနးမား ခမတေပးျခငး၊ လပငနးခြငဆငရာ လျခမႈ

ရေစရန စဥးစား စစဥေပးျခငးမားျပလပေပးရန လအပပါသည။

တငးရငးသား လနညးစမားကလညး အျခားေသာ လမားႏင႕အတေလးစားခငမင

စြာ ျဖင႔ အတတစကြေအးခမးစြာ ေနထငျခငးျဖင႔ တနးတညမခြင႔ႏငျငမးခမးေသာ

လ႕အဖြ႔အစညးျဖစေပၚေစရန ျငမးခမးေရးဆငရာ အစစဥမား ထည႔သြငးသင႔

ပါသည။

ထ႔ျပင ေဒသတြငး မတကြျပားေသာ ဘာသာစကားမား၊ တငးရငးသားမားၾကား

တြင သေဘာထား ကြလြမႈျဖစေပၚေစႏငေသာ အသးအႏႈနးမားႏင အသလႊင

အစစဥမားကခြင႔ျပမည မဟတေၾကာငး လထေရဒယဆငရာ စညးမဥး

စညးကမးေရးဆြရာတြင ထည႔သြငးေရးဆြသင႔ပါသည။

ကေလးႏင႔ အမးသမးအခြင႔အေရး

ျမနမာႏငငသည ဖ၀ါဒၾကးစးေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလ႕ထးစေအာကတြင

ေနထငခ႕ရ ေသာေၾကာင႕ လအဖြ႔အစညးတြင အမးသမးမားအား တနဖးထားမႈ ၊

အေရးထား မႈ၊ ကာကြယေစာင႔ေရာကမႈ နမ႕ပါးလကရသည။

ထ႔ေၾကာင႕ လထေရဒယ လပငနးတြင ေစတနာ႔၀နထမးမား ေရြးခယေသာအခါ

အမးသမးမား ပါ၀ငခြင႕ကလညး အေလးထားရန လအပပါသည။ အမးသမးမား

ပါ၀ငခြင႔ရရေစရနအတြကလညး စမကနးမား ခမတေပးျခငး၊ လပငနးခြငဆငရာ

လျခမႈရေစရန စဥးစား စစဥေပးျခငးမားျပလပေပးရန လအပပါသည။

အသလႊင႔အစစဥမားတြင အမးသမးက႑မား ထည႔သြငးေပးၿပး ေဒသတြငးရ

အမးသမးမားအသ ပမထြကေပၚလာႏငေရးအတြက စမကနးဆြေပးၿပး ေဆာင

ရြကသင႔ပါသည။

ထ႔ျပငကေလးမားႏင႔ အမးသမးအမားစၾကေတြ႕ေနရေသာ အမတြငးအၾကမး

ဖကမႈႏင႕ လငအၾကမးဖကခရျခငးမားအား အသပညာေပးအစစဥမား ထည႔သြငး

ေပးျခငးအားျဖင႔ အမးသမးမားအေနျဖင႔ အၾကမးဖကခရျခငးမားအား မနကနစြာ

တန႔ျပနႏငျခငး၊ အၾကမးဖကမႈမား မျဖစပြားေစရန ၾကတငကာကြယႏငျခငး

တ႔ျဖင႔ အမးသမးအခြင႔အေရးက ထခကေစမည႔ ကစၥရပမားအား ၾကတငကာ

ကြယႏငပါသည။

အမးသမးဆငရာ က႑ာမားထည႔သြငးျခငးအားျဖင႔ အမးသားမားႏငအတ

တနးတညမေသာ အေျခအေန၊ ရပငခြင႔ဆငရာ ၊ လ႕အခြင႔အေရးဆငရာ

အစစဥမားက ထည႔သြငးေဖာျပေပးျခငးအားျဖင႔လ႕အဖြ႔အစညးအတြငး ကား/မ

တနးတညမခြင႔က ပမနားလညသေဘာေပါကလာႏငပါသည။

လထေရဒယဆငရာ စညးမဥးစညးကမးေရးဆြရာတြငလညး ကေလးႏင

အမးသမးတ႕၏ ဂဏသကၡာက ထခကေစႏငေသာ အသလႊင႕ခကမား၊

သခငးမား အား ထည႔သြငးရန ခြင႔မျပေၾကာငးကပါ ထည႔သြငးေရးဆြရန

လအပပါသည။

နဂး လထေရဒယသည တစမထးျခားေသာမဒယာပစတစချဖစသည။ ၎သည ေလလႈငး

ဆငရာတနခး အာဏာအား ရပရြာလထ၏ လကထသ႔ ေပးအပထားျပး၊ မမတ႔ေဒသရ

အမားျပညသဆငရာ ေဆြးေႏြးေျပာဆမႈမားက ဥးေဆာငေပးကာ၊ မမေဒသအတြက အေရး

ၾကးေသာ အေရးကစၥမားက ေဆြးေႏြးရန ခြငျပေပးပါသည။ ၎သည ျပညသမား၏

အသကေမြးဝမးေကာငးမား တးတကလာေစရန လအပသည သတငးအခကအလက

မားက ယေဆာငလာေပးျပး၊ ျပညသမားသည သတငးျပနၾကားမႈေကာငးစြာရရကာ ပမ

ပါဝငမႈအားေကာငးသည ႏငငသားမားျဖစေစႏငပါသည။

တစခနတညးမာပင လထေရဒယလပငနးသည ေပာစရာေကာငးပါသည။ ေစတနာဝနထမး

မားသည အသစေသာ ကၽြမးကငမႈမား သငယရရျပး မတေဆြသစမားရရပါသည။

အသလႊငရမားသညလညး လစညကားေသာေနရာမားျဖစလာျပး ကြျပားေသာျပညသမား၊

လငယ၊ သကၾကး အစရသညတ႔ စစညးေစရာေနရာျဖစကာ၊ မမတ႔အေတြ႔အၾကမားက

ဖလယရာေနရာျဖစေစပါသည။

လထေရဒယအသလႊငရတစခအား အစျပျပး လညပတေဆာငရြကျခငးတြင စနေခၚမႈမား

ရပါသည။ သ႔ေသာ ၎မ ေပးသည ဆလဒမားျဖစသည သတငးအခကအလကရရနငမႈ၊

ရြပရြာလထစြမးေဆာငရညျမငတညေပးျခငး၊ ေလလႈငးတြင အသစေသာအသမားရရျခငး

စသညတ႔သည ေပးဆပရကးႏပေစပါသည။

အကးအကားမား (အဂၤလပလ) UNESCO Community Radio Handbook A good general guide to community radio and what is involved in set-up and operation. http://unesdoc.unesco.org/images/0012/001245/124595e.pdf Community Radio – The People’s Voice A clear, accessible guide to setting up, managing, and sustaining a community radio station. http://journalism.co.za/community-radio-the-peoples-voice/ How to do community radio A comprehensive guide from the concept of community radio through set-up to programming. http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001342/134208e.pdf Starting a local radio station Internews မ ဤလမးညႊနခကမားသည အာဖဂနနစၥတန ႏငငအတြကသာ အထးျပထားေသာလညး ၎မ သတငးအခကအလကမားက အျခားႏငငမား အတြက လညး ကငသးႏငပါသည။ https://www.internews.org/resource/starting-local-radio-station-manual-afghanistan