ÿ î Ö ÿö éÖ ú - silpakorn university · levels of ammonium sulfate fertilizer application...

จลนพนธ

ระดบการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตตอผลผลตและองคประกอบทางเคม

ของหญาแพงโกลาในชดดนหบกะพง

Levels of Ammonium Sulfate Fertilizer Application on Yield and Chemical

Composition of Pangola Grass (Digitaria eriantha) in Hub Kapong Soil Series.

นางสาวอรอนงค คลายสวรรณ รหสประจาตว 11490187

นางสาวอไรพร จนทรพงษ รหสประจาตว 11490190

คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร

มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสารสนเทศเพชรบร

พ.ศ. 2552

สำนกหอ

สมดกลาง

4ใบรบรองจลนพนธ

4คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร

4เรอง 4ระดบการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตตอผลผลตและองคประกอบทางเคม




4นามผวจย 4นางสาวอรอนงค คลายสวรรณ รหสประจาตว 11490187

นางสาว อไรพร จนทรพงษ รหสประจาตว 11490190

4ไดรบความเหนชอบโดย

4ประธานกรรมการ ............................................................................

4 ( 4ผศ.อไรวรรณ ไอยสวรรณ4)

คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสารสนเทศเพชรบร

รบรองแลว

..............................................................................................

(รองศาสตราจารย นายสตวแพทย เกรยงศกด พนสข)

คณบดคณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร

วนท .................. เดอน ....................................... พ.ศ. ...................

สำนกหอ


จลนพนธ

(Senior Project)

เรอง





โดย

นางสาวอรอนงค คลายสวรรณ รหสประจาตว 11490187

นางสาวอไรพร จนทรพงษ รหสประจาตว 11490190

เสนอ

คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยศลปากร

เพอความสมบรณแหงปรญญาวทยาศาสตรบณฑต (เทคโนโลยการผลตพช)

พ.ศ. 2552

สำนกหอ




ชอ นางสาวอรอนงค คลายสวรรณ รหสประจาตว 11490187

ชอ นางสาวอไรพร จนทรพงษ รหสประจาตว 11490190

คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร อาจารยทปรกษา ผศ. อไรวรรณ ไอยสวรรณ

บทคดยอ

การศกษาการตอบสนองของหญาแพงโกลาตออตราการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตทมตอ

ผลผลตน าหนกแหงและองคประกอบทางเคมในชดดนหบกะพง ดาเนนการทดลองทศนยวจย

และพฒนาอาหารสตวเพชรบร อ . ชะอา จ .เพชรบร วางแผนการทดลองแบบสมสมบรณภายใน

บลอก ใชสภาพพนทเปนบลอก ม 4 บลอก ประกอบดวย 3 สงทดลอง ไดแก การใสปยแอมโมเนยม

ซลเฟตอตรา 0, 12 และ 24 กโลกรมกามะถนตอไร ตดหญาวดผลผลตน าหนกแหงทกๆ 30 วน

บนทกผลผลตน าหนกสดและแหงของหญา สมตวอยางหญามาวเคราะหองคประกอบทางเคม ผล

การทดลอง พบวา ตลอดการทดลอง 1 ป สามารถตดหญาวดผลผลต 6 ครง ระดบการใสปยท

เพมขนไมมผลทาใหหญามผลผลตน าหนกแหงและผลผลตโปรตนแตกตางกน โดยเฉลย (p>0.05)

คอมคาเทากบ 284.48, 279.92 และ 283.69 กโลกรมตอไร และ ผลผลตโปรตนเฉลยเทากบ 30.71,

32.24 และ 33.81 กโลกรมตอไร ตามลาดบ เปอรเซนตโปรตนเฉลยเพมขนสมพนธกบปรมาณปยท

เตม (p<0.05) จาก 10.92 เปน 11.70 และ 12.13 เปอรเซนต ตามลาดบการใสปยแอมโมเนยมซลเฟต

แมจะมผล (quadratic, p<0.05) ตอเปอรเซนตลกโนเซลลโลส ( ADF) แตพบวามคากระจายอย

ในชวงแคบๆ ระหวาง 39.44 – 40.47 เปอรเซนต สวนเปอรเซนตของกามะถนในหญา ม

ความสมพนธกบระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตแบบ quadratic (P<0.01) โดยเมอเพม ปรมาณปยจะ

ทาใหเปอรเซนตกามะถนเพมขนในระดบหนง และหลงจากนนอตราการเพมขนของเปอรเซนต

กามะถนในหญาแพงโกลาจะลดลง จากผลการทดลองสรปไดวาปยทเปนแหลงของกามะถนเปนอก

แนวทางหนงในการเพมคณคาทางโภชนะในหญาทใชเปนพชอาหารสตว

คาสาคญ : หญาแพงโกลา ปยแอมโมเนยมซลเฟต และชดดนหบกะพง

สำนกหอ


Levels of Ammonium Sulfate Fertilizer Application on Yield and Chemical Composition of

Pangola Grass (Digitaria eriantha) in Hub Kapong Soil Series.

Miss. Orn-anong Klaysuwon Student ID 11490187

Miss. Auraiporn Janpong Student ID 11490190

Faculty of Animal Science and Agricultural Technology

Advisor : Asst. Prof. Auraiwan Isuwan (Lecturer)

Abstract

This study was conducted to investigate the response on ammonium sulfate (source of

sulfur) application of Pangola grass (Digitaria eriantha) grown in Hup kapong soil series at

Petchaburi Animal Nutrition Research and Development Center, Petchaburi province. The

experiment was arranged in Randomized Complete Block Design (RCBD) with 4 replications.

Treatments consisted of 3 ammonium sulfate application levels of 0, 12 and 24 kg sulfur/rai. Dry

matter and protein yield and chemical composition of grass were measures on consecutive 30 day.

The results showed that ammonium sulfate fertilizer levels increased from 0 to 12 and 24 kg

sulfur/rai, were not related with dry matter yield (284.48, 279.92 and 283.69 kg/rai) and protein

yield (30.71, 32.24 and 33.81 kg/rai). Crude protein percentage was increased linearly as

increasing rate of fertilizer application (10.92, 11.70 and 12.13%). Lignocelluloses percentage

was affected by levels of fertilizer application however the values were narrowly ranked from

39.44 – 40.47. In addition, percent of sulfur in grass was increased in increasing rate when

fertilizer was applied from 0 to 12 kg sulfur/rai then the increasing rate was decreased. Base on

this experiment, it can be concluded that the manure is the source of sulfur. It is a way to add

value Opchna of grass fodder.

Keywords : Pangola grass (Digitaria eriantha), Ammonium sulfate, Hup kapong soil series

สำนกหอ


กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณ ผศ . อไรวรรณ ไอยสวรรณ ประธานทปรกษาจลนพนธ ทคอยใหคาปรกษา

และใหคาแนะนาในการทาการวจยจนสาเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบคณศนยวจยและพฒนาพชอาหารสตวเพชรบรทเออเฟอสถานท และอานวยความ

สะดวกในการทางานวจยครงน

ขอขอบคณเจาหนาทหองปฏบตการคณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร

มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสารสนเทศเพชรบร ทกทานทใหความชวยเหลอ แนะนา ในการ

วเคราะหองคประกอบทางเคม

ขอขอบคณเพอนๆ คณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร ทคอยใหความชวยเหลอ

และเปนกาลงใจในการทาวจยในครงนใหสาเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบคณครอบครวทเปนกาลงใจใหเสมอมา

อรอนงค คลายสวรรณ

อไรพร จนทรพงษ

กมภาพนธ 2553

สำนกหอ


ก

สารบญ

หนา

สารบญ3 ก

สารบญตาราง3 ข

สารบญตารางภาคผนวก3 ค

สารบญภาพ3 ผดพลาด! ไมไดกาหนดทคนหนา

สารบญภาพภาคผนวก3 จ

บทนา3 1

วตถประสงคของการวจย3 2

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ3 2

ตรวจเอกสาร3 3

อปกรณและสารเคม3 16

วธการทดลอง3 19

ผลและวจารณผลการทดลอง3 23

สรปผลการทดลอง3 27

เอกสารอางอง3 28

ภาคผนวก3 31

สำนกหอ


ข

สารบญตาราง

หนา

0ตารางท 1 แสดงสมบตทางเคมทสาคญและระดบความสมบรณของดน 9

0ตารางท 2 แสดงประเภทของธาตอาหาร 10

0ตารางท 3 แหลงของปยกามะถน 12

0ตารางท 4 อทธพลของระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตทมตอผลผลตน าหนกแหง 24

และผลผลตโปรตนของหญาแพงโกลาทอายการตด 30 วน (ผลผลตรวม)

0ตารางท 5 อทธพลของระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตทมตอผลผลตน าหนกแหง 26

0 ผลผลตโปรตน และองคประกอบทางเคมของหญาแพงโกลาทอายการ

ตด 30 วน (คาเฉลย) 0

สำนกหอ


ค

สารบญตารางภาคผนวก

หนา

3ตารางภาคผนวกท 1 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของผลผลตน าหนกแหงรวมตลอดทงป3 37

3(DMY) ของหญาแพงโกลาทอายการตด 30 วน3

3ตารางภาคผนวกท 2 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของผลผลตโปรตนรวมตลอดทงป3 37

0(CPY)3ของหญาแพงโกลาทอายการตด 30 วน3

3ตารางภาคผนวกท 3 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของผลผลตน าหนกแหง(DMY) 3373

ของหญา0แพงโกลาทอายการตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)

3ตารางภาคผนวกท 4 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของผลผลตโปรตน0(CPY) 38

0ของหญา03แพงโกลาทอายการตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)

3ตารางภาคผนวกท 5 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของโปรตน (CP) 38

0ของหญาแพงโกลาทอาย03การตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)

3ตารางภาคผนวกท 6 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของเยอใยหยาบ0 (NDF) 38

0 ของหญาแพงโกลาท03อายการตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)

3ตารางภาคผนวกท 7 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของเยอใยหยาบ (ADF) 39

0 ของหญาแพงโกลาทอายการตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)

3ตารางภาคผนวกท 8 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของกามะถน (S) 39

0 ของหญาแพงโกลาทอายการตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)

สำนกหอ


ง

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 1 หญาแพงโกลา (Digitarai eriantha) 3

ภาพท 2 องคประกอบของดน3 5

ภาพท 3 ปจจยทมอทธพลตอดน3 6

ภาพท 4 ชดดนหบกะพง (Hg) 8

สำนกหอ


จ

สารบญภาพภาคผนวก

หนา

ภาพภาคผนวกท 1 การตดปรบแปลงหญาแพงโกลา 40

ภาพภาคผนวกท 2 การแบงแปลงหญาแพงโกลา 40

ภาพภาคผนวกท 3 การชงน าหนกหญา 40

ภาพภาคผนวกท 4 การอบหญาทอณหภม 60 องศาเซลเซยส 41

ภาพภาคผนวกท 5 การบดหญาเพอนาไปวเคราะหคณคาทางโภชนะ 41

ภาพภาคผนวกท 6 การวเคราะหหาเยอใย 41

ภาพภาคผนวกท 7 การวเคราะหหากามะถน 42

สำนกหอ


1





บทนา

โคเนอและโคนมเปนสตวเศรษฐกจทสาคญเปนลาดบตนของประเทศไทย และในปจจบน

ธรกจการเลยงสตวมการพฒนาและขยายตวขนอยางรวดเรว ดงนนปญหาทพบตามมาสาหรบ

เกษตรกรคอ การขาดแคลนพชอาหารสตวทมคณภาพด เนองจากพนทในการเลยงสตวของ

เกษตรกรมอยจากด จงไมสามารถปลกพชอาหารสตวไดตรงตามจานวนทตองการ อกทงคณภาพ

ดนในบางพนทกไมเหมาะสมตอการปลกพชอาหารสตว และยงมปญหาเกษตรกรขาดความรความ

เขาใจในการปลกพชอาหารสตวโดยเฉพาะอยางยงดานการจดการปย เกษตรกรจงตองอาศยแหลง

หญาธรรมชาตและพชไรอนๆ เปนแหลงอาหารหยาบ ซงแหลงหญาตามธรรมชาตเหลานยงม

คณคาทางอาหารในปรมาณทไมเพยงพอสาหรบสตว ดงนนจงจาเปนตองอาศยการปลกพชอาหาร

สตวทมคณภาพและสามารถตอบสนองตอปยและความอดมสมบรณของดนได เพอเพมศกยภาพ

การผลตอาหารหยาบทมคณภาพใหดขนภายใตพนททมอยอยางจากด

การใสปยเกยวของกบการเลยงสตวโดยเฉพาะสตวเคยวเออง เชน โคเนอและโคนม ซงตอง

เลยงดวยพชอาหารสตว ปรมาณและคณภาพของพชอาหารสตวมผลกระทบโดยตรงตอการให

ผลผลตของสตว ดงนนความสาเรจในการเลยงสตวสวนหนงจะตองมการจดการใหมพชอาหาร

สตวใหเพยงพอทงในดานปรมาณและคณภาพ และปจจบนหญาแพงโกลา (Digitaria eriantha)

เปนหญาอาหารสตวทไดรบความนยมปลกกนมากเนองจากสตวชอบกน สามารถทาหญาแหงไดด

(กองอาหารสตว, 2549) อยางไรกตามงานวจยทเกยวของกบการเพมประสทธภาพการใชประโยชน

หญาแพงโกลาในสวนการใสปยสวนใหญเนนไปทธาตอาหารพชหลก เชน ไนโตรเจน ฟอสฟอรส

และโพแทสเซยม ในขณะทปจจบนมรายงานการขาดกามะถนเพมมากขนเรอยๆ เนองจากระบบ

การผลตปยมความประณตและใชกระบวนการทซบซอนมากขน ทาใหปยทมกามะถนตดไปดวยม

นอยลง Scherer (2001) รายงานวาการขาดกามะถนมผลตอปรมาณและคณภาพของผลผลตจากพช

ทาใหกระบวนการสงเคราะหแสงลดลง เนองจากกามะถนเปนองคประกอบในการสงเคราะห

โปรตนและเอนไซม Wang et al. (2003) พบวาการใสปยกามะถนมผลทาใหถวอลฟาฟา (alfalfa)

สำนกหอ


2

มพนทใบ น าหนกใบและยอดออนเพมมากขน สาหรบแนวทางการแกไขปญหาการขาดแคลน

สามารถทาไดโดยการเตมแหลงของกามะถนไดแก ปยตางๆ อยางไรกตามการใชปยราคาแพงและม

ผลกระทบตอสงแวดลอม

ดงนนการศกษาระดบปยกามะถนทเหมาะสมเพอใหเกดประสทธภาพสงสดทงในดานการ

เพมผลผลตและคณภาพพชอาหารสตวและมผลตอเนองไปยงสตวตลอดจนการใหผลผลตของสตว

และเพอใหมผลกระทบทางดานลบตอสงแวดลอมนอยทสดจงเปนสงจาเปน

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาอทธพลของปยแอมโมเนยมซลเฟตทมตอผลผลตและองคประกอบทางเคม

ของหญาแพงโกลา

2. เพอศกษาระดบของปยแอมโมเนยมซลเฟตในการจดการแปลงหญาแพงโกลา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบถงขอมลการจดการปยแอมโมเนยมซลเฟตทเหมาะสมในการจดการแปลงหญา

แพงโกลา

2. ไดขอมลระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตทเหมาะสมสาหรบการใชประโยชนหญาแพงโก

ลาในกรณการประยกตใชสาหรบทาหญาแหงคณภาพด

สำนกหอ


3

ตรวจเอกสาร

1. หญาแพงโกลา (Digitarai eriantha)

ภาพท 1 หญาแพงโกลา (Digitarai eriantha)

ทมา: http://www.dld.go.th/pvlo_cnt/plant/plant8.htm

หญาแพงโกลาเปนหญาพนเมองของประเทศอฟฟรกาและนามาปลกแพรหลายในประเทศ

สหรฐอเมรกา บรเวณตะวนออกเฉยงเหนอ ฮาวายและอนเดยตะวนตก หญาแพงโกลานามาปลก

ในประเทศไทยในป 2496 จากฟลปปนส โดยนายเสร เอมะศร เปนผนาเขามา (ชาญชย , 2511)

หญาแพงโกลาเปนหญาคางป จดเปนหญาประเภทเลอย แตกกอและมลาตนทอดไปตามดน สามารถ

งอกรากตามขอ ตนอาจสงถง 120 เซนตเมตร แตโดยปกตจะสงประมาณ 50 เซนตเมตร มใบดก ใบ

ไมมขน ยาวเรยวประมาณ 10-25 เซนตเมตร กวาง 2-7 เซนตเมตร ชอดอกออกตรงปลาย แตกเปน

แฉกปกตออกจากจดเดยวกนม 5-10 อน แตละอนอาจจะยาวถง 13 เซนตเมตร Spikelets ม 2 ดอก

ดอกหนงไมมกาน อกดอกหนงมกานสน Spikelets ยาว 2.7-3 มลลเมตร Glume อนลางมลกษณะ

เปนเกลดเลก อนบนยาวประมาณ 3 ใน 4 ของ Spikelets glume มขนละเอยด หญาชนดนไมคอย

ผลตเมลด ดงนนจงตองปลกดวยตนเทานน โดยการตดตนแขงๆทเหลอจากสตวแทะเลมหรอเอา

ตนทแกตดเปนทอนหวานแลวพรวนกลบ ซงตองใชตนประมาณ 250-400 กโลกรม/ไร หรอจะปลก

เปนแถวหางกนระหวางแถว 50 เซนตเมตร หรอ 1 เมตร ระยะระหวางหลม 25 หรอ 50 หรอ 100

เซนตเมตร เนองจากเปนหญาทโตและลกลามไดรวดเรวมากจงอาจจะปลกหางๆกนได สามารถ

เตบโตไดหลายสภาพแวดลอมและหลายสภาวะการจดการ ใหผลผลตสง ชอบอากาศรอน

สำนกหอ


4

อณหภมทเตบโตไดดอาจถง 23 องศาเซลเซยส ซงสงกวาหญาชนดอนๆ หญาแพงโกลามคณคา

ทางอาหารสง สตวชอบกน และเปนหญาทตอบสนองตอการใสปยไดดมาก ในการใสปยพชทก

ชนดรวมทงพชอาหารสตวมกมธาตกามะถนอยดวย โดยเฉพาะอยางยงเมอใสปยแอมโมเนยม

ซลเฟต จะมสวนประกอบของกามะถนสงถง 24 เปอรเซนต (อารย , 2526 ) หญาแพงโกลา

เจรญเตบโตไดดในทมปรมาณน าฝนเฉลยมากกวา 1 ,000 มลลเมตร/ป อณหภมอยในชวง19-35

องศาเซลเซยส ขนไดในดนหลายชนดตงแตดนทรายถงดนเหนยว ทนแลงไดดแตกสามารถขนได

ในพนทแฉะ ทชมน า น าทวมขง เหมาะสาหรบปลกในดนทมอณหภมสง และสามารถควบคมการ

ใหน าไดตลอดทงป ดงนนการปลกหญาแพงโกลาจงปลกไดทงในทลมและทดอน (กรมปศสตว ,

2545)

1.1 ผลผลต

หญาแพงโกลาเมอตดทอาย 40 วนใหผลผลตน าหนกแหงประมาณ 800-1,200 กก./ไร

มปจจยทมาเกยวของอยหลายประการ ไดแก พนธกรรมของพชและปจจยทอยภายนอกหรอ

สภาพแวดลอม ไดแก แสงแดด อณหภม ความชน อากาศ ดน และอาหารแรธาตตางๆ ตลอดจนการ

จดการแปลงหญาทแตกตางกน เชน การใสปย การใหน า ในรอบปสามารถตดได 7-9 ครง ระดบ

ความสงของการตดมผลกระทบตอผลผลตของหญาแพงโกลาอยางเดนชด แตมผลตอระดบโปรตน

เพยงเลกนอย ความสงทควรตดอยทระดบ 15 เซนตเมตรเหนอพนดน (สายณห, 2547)

1.2 สวนประกอบทางเคม

คณคาทางอาหารของหญาแพงโกลาทอายการตดทกๆ 40 วน มโปรตนหยาบประมาณ

10% ไขมน 2.30% เยอใย 29% เถา 8.15% คารโบไฮเดรต 46% โภชนะทยอยไดทงหมด (TDN)

59% (กรมปศสตว, 2545)

2. ดนและบทบาทความสาคญ

ดน (Soil) คอ วตถธรรมชาตทปกคลมผวโลกอยบาง ๆเกดขนจากผลของการแปรสภาพ

หรอผพงของหนและแร และอนทรยวตถผสมคลกเคลากน โดยมสวนประกอบดงน

2.1 อนนทรยวตถ (Mineral matter) ไดแกสวนของแรตาง ๆภายในหนซงผพงสกกรอนเปน

ชนเลกชนนอย โดยทางเคม ฟสกส และชวเคม

2.2 อนทรยวตถ (Organic matter) ไดแกสวนทเกดจากการเนาเปอยผพงหรอสลายตวของ

ซากพชซากสตวททบถมกน

สำนกหอ


5

2.3 นา ในสารละลายซงพบอยในชองระหวางเมดดน (Aggregate) หรออนภาคดน

(Particle)

2.4 อากาศ อยในทวางระหวางเมดดนหรออนภาคดน กาซสวนใหญทพบทวไปในดน

ไดแก ไนโตรเจน ออกซเจน และคารบอนไดออกไซด

ปรมาตรของแตละสวนประกอบของดนทเหมาะสมแกการเพาะปลก โดยทวไปจะมแร 45%

อนทรยวตถ 5% นา 25% และอากาศ 25% ดงภาพท 2

ภาพท 2 องคประกอบของดน

ทมา : http/www.lesa.in.th/geo/soil/soil.htm

ดนเปนตะกอนวสดบนเปลอกโลกทมพฒนาการทเกยวของกบสงแวดลอมอนไดแก

บรรยากาศ น า และสงมชวต เราจะเรยกตะกอนวสดเหลานวา “ดน” กตอเมอมสวนประกอบของ

สงมชวต เชน ซากพช ซากสตว เขามาเกยวของ หากเปนแตเพยงตะกอนวสดทไมเกยวของกบ

สงมชวตกจะเรยกวา “เรโกลธ” (Regolith) เชน ผงตะกอนบนดวงจนทร ซงเกดจากการพงชนของ

อกกาบาต แมวาเราจะเหนวามดนอยโดยทวไป ทวาความจรงดนมอยนอยมากเมอเทยบสดสวน

ปรมาณกบหนทอยบนเปลอกโลก แตกระนนดนกมความสาคญมากสาหรบสงมชวตบนพนโลก

ดนตรงธาตไนโตรเจนและคารบอนจากบรรยากาศมาสรางธาตอาหารทสาคญสาหรบสงมชวต ใน

เวลาเดยวกนสงมชวตเองกทาใหหนผพงกลายเปนดน จะเหนไดวา ดน สงมชวต และสงแวดลอม ม

อทธพลซงกนและกนเปนอยางมาก ดงทแสดงในภาพท 3

สำนกหอ


6

ภาพท 3 ปจจยทมอทธพลตอดน

ทมา : http/www.lesa.in.th/geo/soil/soil.htm

ดนมหลายชนด เชน ดนทราย ดนรวน ดนเหนยว ขนอยกบขนาดอนภาคของตะกอนทผสม

กนเปนดน อาทเชน ดนทรายมเนอหยาบ เนองจากประกอบดวยอนภาคขนาดใหญเชนเมดทรายซง

มขนาดใหญ จงมชองวางใหน าซมผานอยางรวดเรว ดนเหนยวมเนอละเอยดมากเนองจาก

ประกอบดวยอนภาคขนาดเลกมาก จงไมมชองวางใหน าซมผาน สวนดนรวนมสวนผสมเปน

อนภาคขนาดปานกลาง เชน ทรายแปงเปนสวนใหญ จงมความเหมาะสมในการปลกพชสวนใหญ

เนองจากน าซมผานไดไมรวดเรวจนเกนไป สามารถเกบกบความชนไดด

2.1 ความสาคญของดนตอพช

พชเกอบทกชนดจาเปนตองอาศยดนเพอการเจรญเตบโตมพชเพยงไมกชนดทสามารถจะ

ขนเจรญเตบโตไดโดยไมตองอาศยดนโดยตรง ตวอยางเชน พชพวกกาฝากทขนเจรญเตบโตอยบน

ตนไมชนดอน แตอาศยน าและอาหารจากตนไมทมนขนอยซงกเปนการอาศยด นโดยทางออม

นนเอง ความสาคญของดนทมตอพชอาจจะแบงยอยๆออกไดดงนคอ

สำนกหอ


7

1. ทาหนาทเปนตวพยงหรอเปนทยดเหนยวของพช รากพชทแพรกระจายอยในดนจะชวย

ทาใหพชทรงตวอยไดตามลกษณะของมน ดนแตละชนดมความสามารถในการชวยยดเหนยวของ

พชไดดแตกตางกนไป โดยทวๆไปดนเนอหยาบจะชวยการยดเหนยวของรากพชไดนอยกวาดนเนอ

ละเอยด

2. อณหภมของดน ความรอนทมอยในดนมอทธพลตอการเจรญเตบโตของรากพชและ

การสลายตวของแรธาตอาหารทจะเปนประโยชนตอพชเจรญงอกงามไดรวดเรว ในทางตรงกนขาม

ดนทมอณหภมต าหรอสงมากเกนไป จะทาใหพชตายและเหยวเฉาหรอไมเจรญเตบโตเรวเทาทควร

อณหภมของดนนนสวนมากเปนผลไดมาจากแสงอาทตยโดยตรง แตทวาดนแตละชนดม

ความสามารถในการเกบความรอนไดดแตกตางกนไป ดนทมทรายมากและมสขาวจางจะเกบความ

รอนไดไมด ดงนนในชวงเวลากลางวนขณะมแสงแดดดนจะรอนมาก แตพอตกกลางคนดนจะม

อณหภมต าเพราะดนคายความรอนทเกบไวออกไปหมด

3. อากาศในดน การเจรญเตบโตของรากพชนนจาเปนจะตองมอากาศในการหายใจ อากาศ

ในดนมทงคารบอนไดออกไซด และออกซเจนซงจาเปนมากตอขบวนการหายใจ เพอกอใหเกด

พลงงานพชชนตาหลายชนดในดนจาเปนตองอาศยอากาศในดนหายใจดวยเหมอนกน มสาหรายใน

ดนบางชนดใชคารบอนไดออกไซดจากดนในการสงเคราะหแสงเพอปรงอาหารของมน

4. นาในดน นาเปนองคประกอบทสาคญทสดของพชในเซลลของพชจะมน าเปนสวนมาก

เพอ ทาใหเซลลเตงและคงสภาพอยตามลกษณะของมน พชสวนใหญจะไดน ามาจากดนโดยการดด

ขนมาดวยขบวนการทเรยกวา ออสโมซส น าในดนนเปนน าทไมบรสทธโดยมธาตอาหารตางๆทงท

เปนประโยชนและไมเปนประโยชนตอการเจรญเตบโตของพช แตสวนใหญแลวธาตอาหารตางๆท

อยในน านนจะเปนประโยชนตอพช น าทขนมาในลาตนจะผานกงกานสาขาไปจนถงใบ ซงเปน

แหลงปรงอาหารในขณะเดยวกนน าบางสวนกจะระเหยออกไปตามใบหรอกงกาน ซงจะกอใหเกด

แรงดดน าจากดนเพมมากขน

5. ธาตอาหารในดน ธาตอาหารทจาเปนตอการเจรญเตบโตของพชสวนใหญอยในดนและ

ในอากาศ เชน คารบอนไฮโดรเจนและออกซเจน นอกจากนอกอยางนอย 13 ธาต เปนสวนทพชได

จากดนในรปตางๆกนสารบางชนดเมอมมากในดนกจะเปนพษตอการเจรญเตบโตของพช เชน ธาต

เหลกและธาตโบรอน เปนตน

สำนกหอ


8

2.2 ชดดนหบกะพง (Hub Kapong Soil : Hg)

ภาพท 4 ชดดนหบกะพง (Hg)

ทมา : กรมพฒนาทดน, 2548

ชดดนหบกะพง จดอยในชดดน 40 อนดบดน Alfisols อนดบยอย Ustalfs กลมดนใหญ

Haplustalfs กลมดนยอย Typic วงศดน Coarse-loamy, Mixed, Isohyperthermic (กรมพฒนาทดน ,

2548) การกาเนดเกดจากตะกอนลาน าพาหรอเคลอนยายมาเปนระยะทางใกลๆ โดยแรงโนมถวง

ของโลกของหน หนไมกาไนส หนไมกาชสต หรอหนแกรนต ทบถมอยบนเนนตะกอนรปพด

ตดตอกน สภาพพนทราบเรยบถงลกคลนลอนลาดเลกนอย มความลาดชน 1-5 % การระบายน าด

การไหลบาของน าบนผวดนปานกลางถงเรว การซมผานไดของน าเรว พชพรรณธรรมชาตและการ

ใชประโยชนทดนปลกพชไร เชน ขาวโพด มนสาปะหลง บางแหงปลกไมผล การแพรกระจายดาน

ตะวนตกของทราบลมภาคกลาง การจดเรยงชนดน Ap-Bt ลกษณะและสมบตของดน เปนดนลก

เปนดนรวนปนทรายตลอดและอนภาคทรายมขนาดหยาบขนตามความลก ปฏกรยาดนเปนกรดปาน

กลางถงเปนกลาง (pH 6.0-7.0) ดนบนเปนดนรวนปนทรายมสน าตาลหรอสน าตาลปนเทา ดนบน

ตอนลางเปนดนรวนปนทรายมสน าตาลปนเหลอง หรอสน าตาลแก ดนลางตอนลางเนอดนเปน ดน

รวนปนทรายหยาบ ปฏกรยาดนเปนกรดเลกนอยถงดางปานกลาง (pH 6.0-8.0) ในดนลางลกลงไป

อาจพบจดประสในดนชนน พบเกลดแรไมกาตลอดหนาตดของดน ชดดนทคลายคลงกน ชดดน

ทงหวา ชดดนสตหบ ชดดนชลบร และชดดนมาบบอน ขอจากดการใชประโยชน ดนเปนทราย

จด มความสามารถในการอมน าต า เสยงตอการขาดแคลนน าในชวงฤดเพาะปลก ขอเสนอแนะใน

การใชประโยชนปลกพชไรควรเลอกปลกพชททนแลงไดด ควรมการปรบปรงบารงรกษาดนโดย

การใสปยอนทรย เชน ปยคอก ปยหมก และปยพชสด เพอปรบปรงคณสมบตของดนทงทาง

สำนกหอ


9

กายภาพและเคมใหดขนและควรใสปยเคมควบคไปดวย เพอชวยเพมปรมาณธาตอาหารใหแกดนทา

ใหดนมความอดมสมบรณดขน (กรมพฒนาทดน, 2548) ผลการวเคราะหชดดนหบกะพงนเปนดน

รวนปนทราย pH 5.02-5.64 อนทรยวตถตา คาโพแทสเซยมและแคลเซยมตาแตคาฟอสฟอรสสง

มาก (สมศกด และคณะ , 2544) นอกจากนชดดนหบกะพงยงมสมบตทางเคมบางประการตา

โดยเฉพาะอนทรยวตถและคาความจแลกเปลยนแคทไอออน (CEC) ทเปนประโยชน (ตารางท 1)

ตารางท 1 แสดงสมบตทางเคมทสาคญและระดบความสมบรณของดน

ความลก

(ซม.) อนทรยวตถ ความจ

แลกเปลยน

แคต

ไอออน

ความ

อมตวเบส ฟอสฟอรส

ทเปน

ประโยชน

โพแทสเซยม

ทเปน

ประโยชน

ความอดม

สมบรณ

0-25 ตา ต า สง ตา ปานกลาง ปานกลาง

25-50 ตา ตา สง ตา ปานกลาง ปานกลาง

50-100 ตา ตา สง ตา ตา ตา

ทมา : กรมพฒนาทดน, 2548

3. ธาตอาหารทจาเปนในพช

ธาตอาหารทจาเปนตอการเจรญเตบโตของพชอาหารสตวมอยดวยกน 16 ชนด ไดแก

คารบอน (C), ไฮโดรเจน (H), ออกซเจน (O), ไนโตรเจน (N), ฟอสฟอรส (P), โพแทสเซยม (K),

แคลเซยม (Ca), แมกนเซยม (Mg), ซลเฟอร (S), แมงกานส (Mn), สงกะส (Zn), ทองแดง (Cu),

เหลก (Fe), โมลบดนม (Mo), โบรอน (B) และคลอไรด (Cl) ซงธาตอาหาร 9 ธาตแรก พชอาหาร

สตวตองการในปรมาณมาก อก 7 ธาตตองการในปรมาณนอย ดงตารางท 2 หากพชขาดธาตอาหาร

ชนดใดชนดหนงไป จะทาใหพชไมสามารถเจรญเตบโตจนครบวงจรได ดงนนเราจงควรเสรมธาต

อาหารเหลานใหแกพชซงทาไดโดยการใสปยบารงดน (สายณห, 2540)

สำนกหอ


10

ตารางท 2 แสดงประเภทของธาตอาหาร

ธาตทพชตองการมาก ธาตทพชตองการนอย (Major, Macro essential element) (Minor, Micro essential element)

คารบอน เหลก

ไฮโดรเจน แมงกานส

ออกซเจน สงกะส

ไนโตรเจน โบรอน

ฟอสฟอรส ทองแดง

โพแทสเซยม โมลบดนม

แคลเซยม คลอไรด

แมกนเซยม

ซลเฟอร

ทมา : สายณห, 2540

การใสปยใหกบแปลงหญามวตถประสงคดงน

1. เพอเปนการบารงรกษาแปลงหญาโดยการใชประจาทกๆปหรอเพอเพมผลผลตใหสงขน

เชน การใหฟอสฟอรสเพอกระตนใหถวอาหารสตวเจรญเตบโตไดเตมท โดยจะสงผลใหการตรง

ไนโตรเจนดขนดวย

2. เพอเรงการเจรญเตบโตของแปลงหญาในบางชวงเวลา เชน ในชวงระยะแรกของการ

ปลกหรอในชวงปลายฤดฝน เพอใหไดผลผลตสงกอนทจะเขาฤดแลง

3. เพอแกปญหาการขาดแคลนธาตอาหารบางชนด

4. เพอแกปญหาการขาดแรธาตในสตวผานทางการเพมปรมาณแรธาตอาหารในพช แมวา

ธาตอาหารบางชนด อาจจะไมจาเปนตอพชกตาม เชน โคบอลต (Co) หรอ ซลเนยม (Se)

ธาตแตละธาตมหนาทเฉพาะเจาะจงในโครงสรางเซลลหรอกระบวนการเมทาบอลซมของ

พช ธาตอาหารพชทกธาตมความจาเปนเทาเทยมกนและไมสามารถแทนกนได แมวาพชตองการ

ธาตบางธาตในปรมาณเพยงเลกนอยแตกขาดไมไดและการไดรบธาตใดธาตหนงไมเพยงพอหร อ

มากเกนไปเปนการไดรบธาตอาหารทไมสมดลของพช ซงจะกอใหเกดผลเสยคอพชจะแสดงอาการ

ผดปกตและผลผลตตา ซงตองมการควบคมปรมาณสดสวนแรธาตในดนใหเหมาะสมอยเสมอ (ยง

ยทธ และคณะ, 2541) ปจจบนดนมความเสอมโทรมลง ขาดความอดมสมบรณของแรธาต การเพม

ผลผลตสวนใหญกจะกระทาไดโดยการใสปยเพอยกระดบธาตอาหารใหเพยงพอตอความตองการ

สำนกหอ


11

ของพชในระบบการเลยงสตวเคยวเออง ปจจบนกประสบปญหาการขาดแคลนอาหารหยาบ

คณภาพด เนองจากดนทใชปลกหญาเลยงสตวมความเสอมโทรมลง ขาดการจดการปยทถกตอง

โดยเฉพาะในกลมธาตอาหารรอง คอกามะถน ซงเปนธาตทสาคญและจาเปนตอการเพมปรมาณ

และคณภาพของพชอาหารสตว

3.1 ธาตกามะถน

กามะถนหรอซลเฟอร (sulfur, S) บนผวโลกสวนทเปนดนพบกามะถนประมาณ 0.06%

ในรปองคประกอบอนทรย รวมกบธาตคารบอนและไนโตรเจน กามะถนเปนแรธาตอยในกลมท 6

ของตารางธาต โดยปกตอยในรป sulfide, sulfite และ sulfate ซงมประจเทากบ -2, +4 และ +6

ตามลาดบกามะถนเปนองคประกอบของกรดอะมโนซงเปนสวนหนงของโปรตนของพชนอกจากน

ยงมความตองการกามะถนเพอสงเคราะหวตามนบางชนด แหลงของกามะถนในดนสวนใหญได

จากการผยอยสลายของอนทรยวตถ (Van Soest, 1994)

แหลงกามะถนทสาคญคออนทรยวตถและกามะถนในดน ดนทเคยปลกพชและมสวน

ของพชทบถมเนาเปอยในดนจงไมคอยขาดธาตกามะถน กามะถนทอยในรปซลเฟต (SO42-) จะม

การสญเสยโดยการชะละลายมากในดนเนอหยาบและบรเวณทฝนตกชก ทาใหในดนมอนทรยวตถ

ต าและมเนอดนเปนดนทรายจงมกามะถนไมเพยงพอตอความตองการธาตอาหารของพช (ยงยทธ

และคณะ, 2541) และดนมสภาพคอนขางเปนกลาง pH ประมาณ 6 ซงเปนชวงทเหมาะสมตอการ

เจรญเตบโตของพชทวๆไป และเปนชวงทธาตอาหารพชสวนใหญอยในรปทเปนประโยชนตอพช

ดวย ในการใสปยบางชนดมกมธาตกามะถนอยดวยโดยเฉพาะอยางยงเมอใสปยแอมโมเนยมซลเฟต

ดงตารางท 3 จะมสวนประกอบของซลเฟอรถง 24% (อารย, 2526) กามะถนเปนองคประกอบของ

กรดอะมโนซงเปนสวนหนงของโปรตนของพช และพชยงมความตองการกามะถนเพอสงเคราะห

วตามนบางชนด (Donahue, 1977) นอกจากนกามะถนยงเปนองคประกอบของวตามน B1

(thiamine) Coenzyme A และ Glutathione กามะถนมผลทางออมตอการสงเคราะหคลอโรฟลลของ

พช แหลงกามะถนในดนสวนใหญไดจากการผพงยอยสลายของอนทรยวตถ (Ahmad et al., 1995)

การแกปญหาการขาดกามะถนในดนสามารถทาไดโดยการเพมอนทรยวตถ ใสกามะถนผงซงจะถก

ออกซไดซเปนซลเฟตตอไป อยางไรกตามในการจดการธาตอาหารใหแกพชนนตองตระหนกวาพช

ตองไดรบธาตอาหารตางๆครบทกธาตในปรมาณทเพยงพอและสมดลกน

สำนกหอ


12

ตารางท 3 แหลงของปยกามะถน

ธาตอาหารพช (%)

ชนดปย สตร

N P2O5 K2O S

Gypsum CaSO4.2H2O - - - 18

Ammonium sulfate (NH4)2SO4 21 - - 24

Superphosphate Ca(H2PO4)2.CaSO4.2H2O - 20 - 14

Photassium sulfate K2SO4 - - 50 18

ทมา : Havlin et al. (2005)

3.1.1 หนาทของกามะถน

3.1.1.1 เปนสวนประกอบของกรดอะมโน(Amino acids) พชตองการธาตกามะถน

เพอสงเคราะหกรดอะมโนทสาคญ 3 ชนด คอ ซสตน(Cystine), ซสเตอน(Cysteine), และเมทท

โอนน(Methionine)

3.1.1.2 กามะถนชวยในการควบคมชนดและโครงสรางของเมดสคลอโรพลาสต ซง

ภายในประกอบดวยคลอโรฟลลเปนแหลงทพบกามะถนสะสมอยมาก ดงนนเมอพชขาดกามะถน

ปรมาณคลอโรฟลลจงลดลงทาใหมสเหลองซด

3.1.1.3 สงเสรมความแขงแรงในการเจรญเตบโตของพช ชวยใหพชทนทานตอ

อณหภมทเยนและตานทานตอโรคหลายชนด

3.1.1.4 กามะถนเกยวของโดยตรงกบการสงเคราะหโปรตน จงมผลทางออมตอการ

แบงเซลลแบบไมโทซส ซงมผลตอการเจรญเตบโตสวนยอดและกงกานสาขาของพช

3.1.2 ลกษณะและอาการของพชเมอขาดกามะถน

การขาดกามะถนในพชมผลตอการสงเคราะหโปรตนและเอนไซม นอกจากนการ

แสดงอาการขาดกามะถนจะคลายกบการขาดไนโตรเจน (Scherer, 2001) จงเขาใจวาเปนการขาด

ธาตไนโตรเจน โดยทวไปจะทาใหกระบวนการสงเคราะหโปรตนถกยบย งเกดสภาวะพรอง

คลอโรฟลล (Cholrophyll) ดงนนอาการทขาดกามะถนจะมลกษณะใบสออนจางลงจนถงสเหลอง

โดยอาการขาดกามะถนจะตางกบไนโตรเจน คอจะแสดงออกทสวนยอดหรอใบออนทกาลงเจรญ

กอนแลวจะลกลามไปสใบแกในภายหลง เพราะกามะถนเปนธาตทเคลอนยายไดยาก (มกดาม ,

2544)

สำนกหอ


13

3.1.3 ปรมาณกามะถนในพช

การลาเลยงสารอาหารตางๆในดนเปนการลาเลยงผานทางรากของพช ขนไปตามลาตน

และสงตอไปทใบ สารอาหารตางๆจะถกนาไปใชในกระบวนการตางๆ และถกเกบสะสมไวทงใน

ลาตน ราก หรอใบ การสะสมของกามะถนนนจะไมสะสมอยในสวนใดสวนหนงของพชโดยเฉพาะ

มกจะกระจายอยทวทงตน และพชตางชนดกนกตองการกามะถนในปรมาณทแตกตางกนออกไป

(ยงยทธ และคณะ , 2541) พชโดยทวไปจะมความตองการกามะถนในปรมาณใกลเคยงกบ

ฟอสฟอรสคอประมาณ 0.2-0.4% (มกดา , 2544) แตในพชบางชนดอาจจะตองการในปรมาณ

มากกวาน เชน พชตระกลกะหลาตองการกามะถนประมาณ 1.1-1.7%

4. อทธพลของกามะถนตอหญาอาหารสตว

กามะถนเปนองคประกอบของกรดอะมโนซงเปนสวนหนงของโปรตนของพช นอกจากน

พชยงมความตองการกามะถนเพอสงเคราะหวตามนบางชนด แหลงของกามะถนในดนสวนใหญ

ไดจากการผพงยอยสลายของอนทรยวตถ (Van Soest, 1994) Ahmad et al. (1995) ทดลอง

เปรยบเทยบอทธพลของการใสปยกามะถนในระดบ 22 และ 0 กโลกรมกามะถน (kgS) ตอไร ใน

ขาวฟางอาหารสตว (Sorghum bicolor L.) แลวนามาทาพชหมก จากนนนาไปทดลองโดยการเลยง

แกะ พบวาการใสปยกามะถนมผลทาใหพชมระดบกามะถน ไนโตรเจน โพแทสเซยม และ

แมงกานส และคารโบไฮเดรตทละลายน าได (water soluble carbohydrate, WSC) เพมขน (p<0.05)

จาก 0.10, 1.17, 1.15 และ 10.7 เปอรเซนตในกลมทไมใสปยกามะถน เปน 0.13, 1.55, 1.25 และ

14.5 เปอรเซนต ในกลมทใสปยกามะถน 22 กโลกรมกามะถน (kgS) ตอไร ตามลาดบ ทาใหการ

ยอยไดของวตถแหง เยอใย NDF และ Hemicellulose เพมขน (p<0.05) นอกจากนยงพบวาการใส

ปยกามะถนทาใหแกะมการดดซมและสะสมกามะถน (6.9 และ 15.1 เปอรเซนตของปรมาณทกนได

ไนโตรเจน (17.0 และ 26.4 เปอรเซนตของปรมาณทกนได) ฟอสฟอรส (-2 และ -1 เปอรเซนตของ

ปรมาณทกนได ) โพแทสเซยม (2.2 และ 9.0 เปอรเซนตของปรมาณทกนได ) และแมงกานส (4.1

และ 9.3 เปอรเซนตของปรมาณทกนได) เพมขน (p<0.05) เมอเปรยบเทยบกบกลมทกนหญาทไม

ใสปยกามะถน และสรปไดวาการใสปยกามะถนจะชวยเพมคณภาพอาหารสตวและเพมการใช

ประโยชนโภชนะ โดยเฉพาะอยางยงไนโตรเจนหรอโปรตน

Arthington et al. (2002) ประเมนผลการใสปยกามะถนตอคณภาพของหญาบาเฮย

(Paspalum notatum) โดยเปรยบเทยบการใสปยกามะถนในอตรา 12.25 และ 0 กโลกรมกามะถนตอ

ไร พบวาระดบกามะถนในพชอาหารสตวเพมขน (p<0.05) เปน 0.51 และ 0.25 เปอรเซนต

ตามลาดบ และมแนวโนมวาพชจะมโปรตนเพมขนเปน 1.88 และ 1.65 เปอรเซนต ตามลาดบ

สำนกหอ


14

Tucker et al. (1991) ศกษาระดบกามะถนในอาหารโดยเพมระดบขนจาก 0.30 เปอรเซนต เปน

0.54 เปอรเซนต พบวามผลทาใหโคมปรมาณน านม เปอรเซนตไขมนนม และปรมาณไขมนนม

เพมขน จาก 21.0 กโลกรม/ตว/วน, 3.65 เปอรเซนต และ 0.78 กโลกรม/ตว/วน เปน 23.4 กโลกรม/

ตว/วน, 4.34 เปอรเซนต และ 1.30 กโลกรม/ตว/วน ตามลาดบ Spear et al. (1985) ทดลองใสปย

กามะถนใหกบ tall fescue และ orchardgrass พบวาการใสปยกามะถนจะชวยเพมระดบกามะถนใน

พชอาหารสตว นอกจากนยงพบวามผลทาใหการยอยไดของวตถแหง เยอใย ADF และ NDF ในโค

ขนเพมขนตามระดบปยกามะถนทใสเพมขนดวย และพบวาการใสปยกามะถนระดบ 0, 10.56 และ

18.56 กโลกรมกามะถนตอไร ใหกบหญาแพงโกลา (Digitaria decumbens หรอปจจบนคอ

Digitaria eriantha) มผลทาใหแกะในกลมทกนหญาทใสปยกามะถนไดเพมมากกวากลมทกนหญา

ทไมใสปยกามะถน 10.5 เปอรเซนต และสามารถลดระยะเวลาการอยในระบบทางเดนอาหารของ

วตถแหงของแกะลงไดอยางนอย 18.5 เปอรเซนต ซงชใหเหนวาแกะสามารถยอยหญาแพงโกลา

ไดดขน จงสามารถกนอาหารไดมากขนดวย นอกจากนการใสปยกามะถนใหกบหญา Digitaria

pentzii มผลทาใหแกะกนอาหารไดมากขนและมระดบแอมโมเนยมไนโตรเจนในกระเพาะหมก

ลดลง ซงชใหเหนวาสามารถชวยเพมระดบกจกรรมของจลนทรยในกระเพาะหมก Akin et al.

(1983) พบวาหญา Digitaria pentzii ในกลมทใสปยกามะถนระดบ 9.6 กโลกรมกามะถนตอไร

เมอนาไปใชเลยงแกะแลวสมเกบตวอยางหญาจากกระเพาะหมกของแกะมาทดสอบการยอ ยสลาย

ของจลนทรยและเชอรา พบวาหญา Digitaria pentzii ในกลมทใสปยกามะถนมความเปราะบาง

มากกวา ทาใหเชอราและจลนทรยเขายอยสลายไดดกวา ซงลกษณะดงกลาวอาจจะเปนสาเหตทาให

แกะกนหญามากขน

Van Soest (1994) กลาววาความเขมขนของกามะถนในกระเพาะหมกทนอยกวา 1 มลลกรม

ตอลตร มผลใหจลนทรยในกระเพาะหมกลดลง ดงนนกลาวไดวากามะถนเปนปจจยหนงทมผล

จากดการสงเคราะหโปรตนของจลนทรย สาหรบอตราสวนของไนโตรเจนตอกามะถนของ

ของเหลวทไหลจากกระเพาะหมกไปยงกระเพาะแทเปน 14 ตอ 1 ในสวนกระบวนการเมตาบอลซม

ของกามะถนในสตวเคยวเอองจะมความเกยวเนองกบไนโตรเจน เนองจากแรธาตทง 2 ชนดเปน

สวนประกอบของโปรตน กามะถนเปนสวนประกอบของกรดอะมโนซสตนและเมทไทโอนน

โดยเฉพาะอยางยงเมทไทโอนนซงเปนกรดอะมโนทจาเปนสาหรบสตว ความตองการกามะถนของ

สตวนนมความเกยวของกบความตองการกรดอะมโนไทโอนนโดยเฉพาะสตวในชวงใหน านมหรอ

สตวทอยในระยะการเจรญเตบโตจะมความตองการกามะถนสงมาก และแมวาจะไมคอยพบปญหา

การขาดกามะถนในสตวในทวไปแตจะพบปญหาการขาดแคลนมากในสตวชวงใหน านมและใหขน

เนองจากสตวมความตองการกามะถนมากกวาความตองการของจลนทรยในกระเพาะหมก

สำนกหอ


15

จากรายงานผลการตรวจเอกสารขางตน จะเหนไดวาการใสปยกามะถนนอกจากจะมผลทา

ใหพชอาหารสตวมการเจรญเตบโตดขน ใหผลผลตน าหนกแหงเพมมากขนแลว ยงพบวามผลทา

ใหสตวกนอาหารไดมากขน มการยอยและการใชประโยชนไดมากขน สตวจงไดรบสารอาหาร

หรอโภชนะตางๆมากขน การแสดงออกหรอการใหผลผลตของสตวจงเตมความสามารถทาง

พนธกรรม โดยเฉพาะอยางยงสตวในชวงทมการเจรญเตบโตสงและชวงการใหน านม

สำนกหอ


16

อปกรณและสารเคม

1. วสดและอปกรณ อปกรณในการวเคราะหคณคาทางโภชนะของหญา

การวเคราะหความชน

1. เตาอบแหง (Drying oven)

2. จานอลมเนยม (Aluminium dishes)

3. โถดดความชน (Desicator)

4. คมคบ (Tong)

การวเคราะหโปรตน

1. Kjeldahl flask ขนาด 800 ml

2. เครองวเคราะหโปรตน

3. Erlenmeyer flask ขนาด 250 ml

4. Pipet ขนาด 25 ml

5. Burette

6. ลกแกว

การวเคราะหหา Neutral detergent fiber (NDF)

1. เครองชง

2. Fritted glass crucible

3. เครองวเคราะหเยอใย

4. drying oven

5. โถอบแหง

การวเคราะหหา Acid detergent fiber (ADF)

1. เครองชง

2. Fritted glass crucible

3. เครองยอยแบบรอน

4. เครองยอยแบบเยน

5. drying oven

6. desiccators

สำนกหอ


17

การวเคราะหหา Sulphur

1. spectrophotometer

2. mechanical shaker

3. volumetric flask

2. สารเคม

สารเคมในการวเคราะหโปรตน

1. สารเรงปฏกรยา (Catalyst mixture) ประกอบดวย

- Anhydrous sodium sulfate (NaSO4) Anhydrous copper sulfate

(CuSO4) อตราสวน 20:1 โดยน าหนก

2. Screened methyl red indicator

3. 4% Boric acid

4. 35% Sodium hydroxide

สารเคมในการวเคราะห Neutral detergent fiber (NDF)

1. สารละลาย neutral detergent

- Sodium lauryl sulfate (USP)

- Disodiumethylenediaminetetraacetate (EDTA) (dehydrate

crystal, reagent grade)

- Sodium hydrogen phosphate (NaHPO4, anhydrous, reagent

grade)

- 2 – Ethoxyethanol (purified grade)

- นากลน

2. Sodium sulfide

3. Acetone

4. Antifoam

สารเคมในการวเคราะห Acid detergent fiber (ADF)

1. สารละลาย Acid detergent

- กรดซลฟรกเขมขน (conc.H2SO4)

- Cetyltrimethylammonium bromide (CTAB)

- นากลน

สำนกหอ


18

สารเคมในการวเคราะหกามะถนในพช (Sulphur)

1. HNO3 และ HClO4

2. NaCl

3. HCl

4. Glyceral

5. Ethanal

6. AR-graed BaCl2

7. KSO4

3. ปยทใชในการทดลอง

1. ปยยเรย (46-0-0)

2. ปยรอกฟอสเฟต

3. ปยโพแทสเซยมคลอไรด

4. ปยแอมโมเนยมซลเฟต

สำนกหอ


19

วธการทดลอง

1. แผนการทดลอง

วางแผนการทดลองแบบสมสมบรณภายในบลอก(Randomized Complete Block Design,

RCBDโดยสภาพพนทเปนบลอกประกอบดวย 3 สงทดลองตามระดบการใสปยแอมโมเนยมซลเฟต

ไดแก

1. แปลงหญาทไมมการใสปยแอมโมเนยมซลเฟต

2. แปลงหญาทใสปยแอมโมเนยมซลเฟต ทระดบ 12 กก.S/ไร

3. แปลงหญาทใสปยแอมโมเนยมซลเฟต ทระดบ 24 กก.S/ไร

2. การจดการแปลงหญาและการใสปย

ตดปรบพนทแปลงหญาแพงโกลาออกเปนบลอกจานวน 4 บลอก แตละบลอก

ประกอบดวยแปลงยอย 3×14 เมตร จานวน 12 แปลง จากนนใสปยรองพนไนโตรเจน (N)

ฟอสฟอรส (P) และโพแทสเซยม (K) ในอตรา 21 กก.N/ไร 20 กก.P2O5 /ไร และ 20 กก .K2O/ ไร

ตามลาดบโดยใสเทากนทกแปลง และใสปยแอมโมเนยมซลเฟตในครงแรกของการปลกเพยงครง

เดยวในอตราทแตกตางกนตามแผนการทดลอง หลงการตดทกครงใสปยยเรยทอตรา 10 กก.N/ไร

โดยใสเทากนทกแปลง

3. การเกบขอมลและการวเคราะหทางเคม

3.1 เกบขอมลดนกอนและหลงปลกทระดบความลก 0-15 เซนตเมตร (ดนชนบน ) นา

ตวอยางดนไปผงในทรม บด และรอนผานตะแกรง 2 มลลเมตร เกบตวอยางเพอวเคราะหหา

ประมาณกามะถนทเปนประโยชน (Available sulfur) ในดนโดยวธ Ca (H2PO4) Ext., Turbidmetric

3.2 เกบหญาแพงโกลาทกๆ 30 วน จนครบ 6 ครง ตดสงจากพนดน 5 เซนตเมตร ชง

น าหนกสดและน าหนกแหง จากนนสมตวอยางหญานาไปอบทอณหภม 60 องศาเซลเซยส

จนกระทงน าหนกคงทเพอหาน าหนกแหง บดตวอยางหญาเพอนาไปวเคราะหองคประกอบทางเคม

3.3 วเคราะหองคประกอบทางเคมของหญาแพงโกลา

3. 3.1 วเคราะหหาคาโปรตนโดยใชวธ Kjeldahl Method ของ AOAC (2000)

3. 3.2 วเคราะหหาคาเยอใยทไมละลายในสารละลายทเปนกลาง (neutral detergent

fiber, NDF) และเยอใยทไมละลายในสารละลายทเปนกรด (acid detergent fiber, ADF) โดยใช

เครอง Refluxing Apparatus ตามวธของ Van Soest et al. (1991)

สำนกหอ


20

3.3 .3 วเคราะหหากามะถนในพชโดยใชวธ Turbidimetric Method

นามาคานวณดงสตร

ความชน

% ความชน = x100W

B)(A−

A = นาหนกจานอลมเนยม + ตวอยางกอนอบ

B = นาหนกจานอลมเนยม + ตวอยางหลงการอบ

W = นาหนกของอาหารทใชในการวเคราะห

เยอใย

% NDF = x100W

B)(A−

A = นาหนก Fritted glass crucible + นาหนกตวอยางหลงอบ

B = นาหนก Fritted glass crucible

W = นาหนกตวอยางทใชวเคราะห

% ADF = x100W

B)(A−

A = นาหนก Fritted glass crucible + นาหนกตวอยางหลงอบ



สำนกหอ


21

โปรตน

1 ml ของ 1 N HCl = 0.014 g Nitrogen

% Nitrogen = W

x100B)x0.014xN(S−

S = mls ของ HCl ทใช Titrate ตวอยาง

B = mls ของ HCl ทใช Titrate Blank

N = Normolity ของ Standrad HCl

W = นาหนกของตวอยาง

% Crude protein = % Nitrogen × 6.25

กามะถน

S content (ug) in 1 g of sample = C × df

S content (g) in 100 g of sample (% S) = 10C

1,000,000100x 1,000x C

1,000,000100x dfx C ==

4. การวเคราะหทางสถต

วเคราะหผลการทดลองทางสถตโดยวธวเคราะหความแปรปรวนตามแผนการทดลอง

โดยใช GLM Procedure ศกษาการตอบสนองตอระดบการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตทเพมขนของ

ตวแปรตาม (dependent variable) ตางๆโดยการวเคราะห Orthogonal polynomial

5. ขอบเขตการวจย

การศกษาผลของอตราการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตทมตอผลผลตและองคประกอบทาง

เคมของหญาแพงโกลาทกๆ 30 วน ชงหาน าหนกสดเพอวดปรมาณผลผลต และศกษาคาอทธพล

ของระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตทมผลตอองคประกอบทางเคมของหญาแพงโกลา โดยทาการเกบ

ตวอยางหญาทกๆ 30 วน เปนจานวน 6 ครง ไปทาการวเคราะหตอไป

สำนกหอ


22

6. สถานททาการวจย ทดลอง และเกบขอมล

ศกษาทดลอง ณ ศนยวจยและพฒนาอาหารสตวเพชรบร อาเภอชะอา จงหวดเพชรบร

วเคราะหสวนประกอบทางเคม ณ หองปฏบตการคณะสตวศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร

มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสารสนเทศเพชรบร

7. ระยะเวลาทาการวจย

เรมทาจลนพนธตงแตเดอนมถนายน พ.ศ. 2551 ถงเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2552 ระยะเวลา

ดาเนนการวจยทงสน 12 เดอน

สำนกหอ


23

ผลและวจารณผลการทดลอง

ผลการทดลองระดบการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตทมอทธพลตอผลผลตและองคประกอบ

ทางเคมของหญาแพงโกลา (Digitaria eriatha) ภายใตดนรวนปนทรายของชดดนหบกะพง บรเวณ

พนทศนยวจยและพฒนาพชอาหารสตวเพชรบร ซงมความอดมสมบรณคอนขางตา ไดผลดงน

1. ผลผลตนาหนกแหงและผลผลตโปรตนของหญาแพงโกลา (ผลผลตรวมตลอดทงป)

การศกษาการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตอตราตางกนทมผลตอผลผลตน าหนกแหงและ

ผลผลตโปรตนของหญาแพงโกลารวมตลอดทงป ผลการทดลองพบวาผลผลตน าหนกแหงและ

ผลผลตโปรตนของหญาแพงโกลา ไมมความสมพนธกบระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตทเพมขน โดย

จะเหนไดวาไมวาจะใสปยแอมโมเนยมซลเฟตทอตราใด กทาใหปรมาณผลผลตน าหนกแหงและ

ผลผลตโปรตนของหญาแพงโกลาไมแตกตางกน โดยมคาอยในชวง 1,679.53-1,706.84 และ

184.23-202.85 กโลกรมตอไร ตามลาดบ (ตารางท 4) ซงอาจกลาวไดวาผลการทดลองทเปนเชนน

เกดจากการไดรบปรมาณน าฝนทมากเกนไป ทาใหธาตอาหารทมอยในดนและปยทใสใหกบหญา

แพงโกลาสญเสยไปกบการชะลางของน า อานภาพ และคณะ (2549) รายงานวาหญาแพงโกลาทม

อายการตดท 4 สปดาห จะใหปรมาณผลผลตน าหนกแหงรวมตลอดทงปเทากบ 1,879.7 กโลกรมตอ

ไร และสายณห (2547) รายงานวาหญาแพงโกลาเมอตดทอาย 40 วน ใหผลผลตน าหนกแหง

ประมาณ 800-1,200 กโลกรมตอไร ซงมปจจยทมาเกยวของอยหลายประการ ไดแก พนธกรรมของ

พช และปยจยทอยภายนอกหรอสภาพแวดลอม ไดแก แสงแดด อณหภม ความชน อากาศ ดน และ

อาหารแรธาตตางๆ ตลอดจนการจดการแปลงหญา เชนการใสปย การใหน า

สำนกหอ


24

ตารางท 4 อทธพลของระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตทมตอผลผลตน าหนกแหงและผลผลตโปรตน

ของหญาแพงโกลาทอายการตด 30 วน (ผลผลตรวม)

Ammonium sulfate Dry matter Crude protein

rate(kgs/rai) yield yield

(kg/rai)

0 1706.84 184.23

12 1679.53 193.42

24 1702.12 202.85

SEM 43.13 7.98

Contrast

Linear ns ns

Quadratic ns ns

SEM = standard error of the mean

ns ไมแตกตางกนทางสถต (p>0.05)

2. ผลผลตและองคประกอบทางเคมของหญาแพงโกลา (คาเฉลย)

จากการศกษาการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตทอตราตางกนทมผลตอผลผลตและองคทาง

เคมของหญาแพงโกลา พบวาปรมาณเฉลยของโปรตนหยาบมความสมพนธกบระดบปย

แอมโมเนยมซลเฟตทเพมขนแบบ linear (ตารางท 5) ซงชใหเหนวาการเพมระดบปยแอมโมเนยม

ซลเฟตจะสงผลใหปรมาณเฉลยของโปรตนหยาบของหญาแพงโกลาเพมขน ซงสอดคลองกบ

รายงานของ Arthington et al. (2002) ทไดศกษา ผลการใสปยกามะถนตอคณภาพของหญาบาเฮย

(Paspalum notatum) โดยเปรยบเทยบใสปยกามะถนอตรา 12.25 และ 0 กโลกรมกามะถนตอไร

พบวาระดบกามะถนในพชอาหารสตวเพมขน และมแนวโนมวาพชจะมโปรตนเพมขน ดวย

นอกจากนการศกษาของ Chopra และ Kanwar (1966) ถงระดบของปยกามะถนทมตอผลผลตและ

โปรตนของถวลสง พบวาการใสปยกามะถนในระดบทเพมขนทาใหน าหนกเมลดถวและเปอรเซน

โปรตนเพมขน นอกจากนกามะถนยงเปนองคประกอบของกรดอะมโนซงเปนสวนหนงของ

โปรตนในพช (Van Soest, 1994)

สำนกหอ


25

การใสปยแอมโมเนยมซลเฟตในอตราตางๆกน มผลตอการเปลยนแปลงเยอใยจาพวก ADF

โดยหญาแพงโกลาแปลงทไมไดใสปยแอมโมเนยมซลเฟตมการเพมปรมาณเฉลยของ ADF แบบ

quadratic (p<0.05) ซงจะมอตราการเพมปรมาณเฉลยของ ADF สงในแปลงทไมไดใสปย และจะม

ปรมาณเฉลยของ ADF ลดลงเมอเพมการใสปยเปน 12 และ 24 กโลกรมกามะถนตอไร (ตารางท 5)

อไรวรรณ และคณะ (2549) ทาการศกษาระดบการใสยปซมตอผลผลตและองคประกอบทางเคม

ของหญาแพงโกลา พบวาการใสหรอไมใสยปซม ไมทาใหหญาแพงโกลามคา ADF และ NDF

แตกตางกน แตการไมใสยปซมทาให ADF มคาเทากบ 32.30 เปอรเซนต ซงสงกวาการใสยปซมท

อตรา 12 และ 24 กโลกรมกามะถนตอไร กรมปศสตว (2547) รายงานวาหญาแพงโกลาทมอายการ

ตดท 30 วน จะมคา ADF และ NDF เทากบ 34.82 และ 60.62 เปอรเซนต ตามลาดบ

ผลการศกษากามะถนทมในหญาแพงโกลาทตดทอาย 30 วน พบวาปรมาณเฉลยของ

กามะถนในหญามความสมพนธกบระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตแบบ quadratic (p<0.01) โดยเมอ

เพมอตราปยแอมโมเนยมซลเฟตทาใหปรมาณเฉลยของกามะถนในหญาเพมขน (ตารางท 5) แมวา

อตราการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตจะมผลตอความเขมขนของกามะถนในหญา (p<0.01) แตกอย

ในระดบทคอนขางตาเมอเปรยบเทยบกบรายงานผลการทดลองของ Isuwan et al. (2007) ททดลอง

ผลของระดบกามะถนจากปยแอมโมเนยมซลเฟตในชวงเวลา พนททดลอง และอตราการใสปยอนๆ

ทใกลเคยงกน ซงพบวาหญาแพงโกลาอาย 6 สปดาห มความเขมขนของกามะถนในหญาสงถง 0.18

เปอรเซนต อาจกลาวไดวาอายของการตดมผลตอปรมาณความเขมขนของกามะถนในหญา

กามะถนทอยในรปซลเฟต (SO42-) จะมการสญเสยโดยการชะละลายมากในดนเนอหยาบและ

บรเวณทฝนตกชก ทาใหดนมอนทรยวตถต า และเนอดนเปนดนทรายจงมกามะถนไมเพยงพอตอ

ความตองการธาตอาหารของพช ( ยงยทธ และคณะ , 2541) Rees and Minson (1978) Ahmad et al.

(1995) Arthington et al. (2002) และ Wang et al. (2003) รายงานวาการใสปยกามะถนในระดบท

เหมาะสมมผลทาใหพชอาหารสตวมการเจรญเตบโตไดดขนและมผลผลตมาก ในขณะทมกดา

(2544) และ Havlin et al. (2005) รายงานวาการเพมขนของปยมผลทาใหการเจรญเตบโตและการ

ใหผลผลตของพชเพมขนจนถงระดบหนงและหากเพมปยตอไปอกกจะทาใหการเจรญเตบโตและ

การใหผลผลตลดลง นอกจากนยงทาใหสมดลของธาตอาหารพชในดนเสยไปดวย

สำนกหอ


26

ตารางท 5 อทธพลของระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตทมตอผลผลตน าหนกแหง ผลผลตโปรตน และ

องคประกอบทางเคมของหญาแพงโกลาทอายการตด 30 วน (คาเฉลย)

Ammonium sulfate Dry matter Crude protein CP NDF ADF S

rate(kgs/rai) yield yield

(kg/rai) (%DM)

0 284.48 30.71 10.92 64.84 40.47 0.043

12 279.92 32.24 11.70 64.54 39.10 0.075

24 283.69 33.81 12.13 65.50 39.44 0.074

SEM 7.19 0.26 0.31 0.71 0.26 0.002

Contrast

Linear ns ns * ns * **

Quadratic ns ns ns ns * **

SEM = standard error of the mean

ns ไมแตกตางกนทางสถต

* แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (p<0.05)

** แตกตางกนอยางมนยสาคญยงทางสถต (p<0.01)

สำนกหอ


27

สรปผลการทดลอง

จากการศกษาการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตทระดบ 0, 12 และ 24 กโลกรมกามะถนตอไร

ทาใหผลผลตน าหนกแหงและผลผลตโปรตนของหญาแพงโกลา ไมมความสมพนธกบระดบปย

แอมโมเนยมซลเฟตทเพมขน และปรมาณเฉลยของโปรตนหยาบมความสมพนธกบระดบปย

แอมโมเนยมซลเฟตทเพมขนแบบ linear โดยการเพมระดบปยแอมโมเนยมซลเฟต สงผลใหปรมาณ

เฉลยของโปรตนหยาบของหญาแพงโกลาเพมขน

การใสปยแอมโมเนยมซลเฟตในอตราตาง ๆ กน มผลตอการเปลยนแปลงเยอใยจาพวก

ADF โดยในแปลงทไมไดใสปยแอมโมเนยมซลเฟต จะมการเพมปรมาณเยอใยจาพวก ADF แบบ

quadratic และปรมาณเยอใยจาพวก ADF จะลดลงเมอเพมอตราการใสปยแอมโมเนยมซลเฟตทระ

ดบ 12 และ 24 กโลกรมกามะถนไร ตามลาดบ และปรมาณเฉลยของกามะถนในหญาแพงโกลาม

ความสมพนธกบระดบปยแอมโมเนยมซลเฟตแบบ quadratic โดยเมอเพมอตราปยแอมโมเนยม

ซลเฟต มผลทาใหปรมาณเฉลยของกามะถนในหญาเพมขนในระดบหนง และหลงจากนนปรมาณ

กามะถนในหญาจะลดลง ดงนนการใสปยทเปนแหลงของกามะถน จงนบวาเปนแนวทางในการ

เพมคณคาทางโภชนะของหญาอาหารสตว

สำนกหอ


28

เอกสารอางอง

กรมปศสตว. (2549). หญาแพงโกลา. เอกสารคาแนะนา กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ .

โรงพมพชมนม สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด , กรงเทพ. 28 น.

กรมปศสตว. 2547. ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว. กรมปศสตว กระทรวง

เกษตรและสหกรณ. โรงพมพชมนมสหกรณ, กรงเทพฯ. 38 น.

กรมปศสตว . 2545. หญาแพงโกลา . โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด ,

กรงเทพฯ.

กรมพฒนาทดน. 2548. ความรชดดนไทย. สมบตทางเคมและชนดน. แหลงทมา :

http://www.ldd.go.th/dinthai/distribute_c.asp, 13 มกราคม 2553.

จาเปน ออนทอง. 2547. คมอการวเคราะหดนและพช. คณะทรพยากรธรรมชาต

มหาวทยาลยสงขลานครนทร, สงขลา.

ชาญชย มณดล. 2511. บนทกการนาพนธพชอาหารสตวเขาประเทศ. สตวแพทยสาร.

มกดา สขสวสด. 2544. ความอดมสมบรณของดน. โอเดยนสโตร : กรงเทพฯ.

ยงยทธ โอสถสภา ศภมาศ พณชศกดพฒนา อรรถศษฐ วงศมณโรจน และ ชยสทธ ทองจ . 2541.

ปฐพเบองตน. ภาควชาปฐพวทยา คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

สายณห ทดศร. 2547. พชอาหารสตวเขตรอน . สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร , กรงเทพฯ .

534 น.

สายณห ทดศร . 2540. พชอาหารสตวเขตรอน การผลตและการจดการ . ภาควชาพชไรนา คณะ

เกษตรศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

สมศกด เภาทอง โสภณ ชนเวโรจน และ เกยรตศกด กล าเอม . 2544. การเพมผลผลตและคณภาพ

ของเมลดหญากนนสมวงผลของระยะการตดหญาทมตอผลผลตคณภาพของเมลดหญากนน

สมวง . รายงานประจาป 2544 ศนยวจยและพฒนาพชอาหารสตวเพชรบร กองอาหารสตว

กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ.

อารย วรญญวฒน . 2526. พชอาหารสตวและการปฏบต . ภาควชาพชไรนา คณะเกษตรศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน, นครปฐม.

อานภาพ เสงสาย ปรญญา จเรรชต และ สมศกด เภาทอง. 2549. อทธพลของอายการตดและพนธท

มตอผลผลตและคณภาพของหญา. รายงานผลงานวจยกองอาหารสตว ประจาป พ .ศ. 2549

กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ, กรงเทพฯ. หนา 104-120

สำนกหอ


http://www.ldd.go.th/dinthai/distribute_c.asp

29

อไรวรรณ ไอยสวรรณ จระศกด แซลม และ สมศกด เภาทอง . 2550. ผลของระดบการใสยปซมตอ

ผลผลตและองคประกอบทางเคมของหญาแพงโกลา . ประชมวชาการ ศลปากรวจยครงท 1

วนท 22 พฤศจกายน 2550 ณ มหาวทยาลยศลปากร พระราชวงสนามจนทร นครปฐม . หนา

154-159.

Ahmad, M. R., V. G. Allen, J. P. Fontenot and G.W. Hawkins. 1995. Effect of sulfur fertilization

on chemical composition, ensiling characteristics, and utilization by lambs of sorghum

silage. J. Anim. Sci. 73:1803-1810.

Akin, D.E., G. L. R. Grodon and J. P. Hogan. 1983. Rumen bacterial and degradation fungal of

Digitaria pentzii grown with or without sulfur. Appl. Environ. Microbiol. 46: 738-748.

Arthington, J. D., J. E. Rechcigl, G. P. Yost, L. R. McDowell and M. D. Fanning. 2002. Effect of

ammonium sulfate fertilization on bahiagrass quality and copper metabolism in grazing

beef cattle. J. Anim. Sci. 80:2507-2512.

Chopra, S.L. and J.S. Kanwar. 1966. Effect of Sulphur Fertilization on the Chemical Composition

and Nutriunt Uptake by Legumes. Journal of the Sociaty of Soil Science, 14:69-73.

Donahue, R. L., R. W. Miller and J. C. Shickluna. 1977. Soil : An Introduction to Soil and

Plant Growth. 4th eds. Prentice-Hall, Inc., New Jersey, USA. 626 pp.

Havlin, J. L., Beaton, J. D. Tisdale, S. L. and Nelson, W. L. 2005. Soil Fertility and Fertilizers an

Introduction to nutrient management. Pearson Education, Inc., New Jersey.

Isuwan, A., Saelim, J. and Paothong, S. (2007). Effects of levels of sulfur fertilizer on dry

matter and S- composition of Digitaria eriantha grass. Silpakorn U. Science Tech. J. 1:

13–19.

Rees, M. C. and Minson, D. J. (1978). Fertilizer sulphur as a factor affecting voluntary intake, digestibility and

retention time of pangola grass (Digitaria decumbens) by sheep. Br. J. Nutr. 39: 5-11.

Scherer, H. W. 2001. Sulphur in crop production-invited paper. Eur. J. Agron. 14: 81-111.

Spears, J. W., J. C. Burns and P. A. Hatch. 1985. Sulfur fertilization of cool season grasses and

effect on utilization of minerals, nitrogen, and fiber by steers. J. Dairy Sci. 68: 347-357.

Tucker, W. B., J. F. Hogue, D. F. Waterman, T. S. Swenson, Z. Xin, R. W. Hemken, J. A.

Jackson, G. D. Adams and L. J. Spicer. 1991. Role of sulfur and chloride in the dietary

cation-anion balance equation for lactating dairy cattle. J. Anim. Sci. 69: 1205-1213.

สำนกหอ


30

Van Keulen, J. and B. A. Young. 1977. Evaluation of acid-insoluble ash as natural market in

ruminant digestibility. J. Anim. Sci. 44:262-266.

Van Soest, P. J. 1994. Nutritional Ecology of the Ruminant. 2nd edition. Cornell University

Press, Ithaca, NY. 476 pp.

Wang, Y. F., S. P. Wang, X. Y. Cui, Z. Z. Chen, E. Schnug and S. Haneklau. 2003. Effects of

sulphur supply on the morphology of shoots and roots of alfalfa (Medicago sativa L.).

Grass & Forage Science. 58:160-167.

สำนกหอ


http://www.ingentaconnect.com/content/bsc/gfs

31

ภาคผนวก

สำนกหอ


32

วธการ Proximate

1. การวเคราะหหาโปรตน

1. ชงตวอยางใหทราบน าหนกทแนนอนบนกระดาษชงทไมมไนโตรเจนประกอบอย แลว

หอพบกระดาษทมหอตวอยางไวภายในนามาใสใน Kjeldahl flask

2. เตมสารเรงปฏกรยา ( Catalyst Mixtrue) หนก 2 กรม และลกแกว 2-3 เมด เพอปองกน

การกระเดนอยางรนแรง

3. เทกรดซลฟวรกเขมขน 15 มลลลตร ลงใน Kjeldahl flask โดยคอยๆ เทลางคอขวดลงไป

ถามสารเคมตดตกคางอย เขยาอยางระมดระวงจนกระทงผสมเขากนด

4. เตรยม Blank โดยทาเชนเดยวกนแตไมตองใสตวอยาง

5. นา Kjeldahl flask วางในลกษณะเอยงบนเครองมอสาหรบยอย ใหความรอนจนกระทง

ไดสารละลายใส

6. หยดใหความรอน ถาท Kjeldahl flask มจดดาๆ ใหลางดวยน ากลนแลวใหความรอนตอ

จนหมดควน ทงไวใหเยน

7. เตมน ากลน 50 มลลลตร ลงใน Kjeldahl flask

8. เตมสวนผสมของ Boric acid 50 มลลลตร ลงใน Eelenmayer flask 200 มลลลตร ทตงอย

แลวนาไปตอกบ condenser ของเครองกลน จมปลายของ condenser ลงใน flask เปดน าใหไหลผาน

condenser

9. ตวงสารละลาย NaOH 35% 50 มลลลตร คอยๆ เทลงใน Kjeldahl flask ทตงอยใน

ลกษณะเอยงเพอให NaOH ไหลลงไปตามขางๆ ของ flask แลวรบนาไปตอเขากบ condenser ของ

เครองกลน หมน Kjeldahl flask เพอใหสารผสมเขากนด

10. ใหความรอนจนกระทงแอมโมเนยถกกลนออกมาอยางนอย 150 มลลลตร ใน

Eelenmayer flask (สงเกตเหนสารละลายเปลยนเปนสเขยว) หยดใหความรอน

11. นา Eelenmayer flask ออกในขณะททอกลนยงอยใน flask ใหใชนากลนลางปลายทอ

กลนใหไหลลงใน flask

12. นา Eelenmayer flask ซงมกรดมากเกนพอ titrate กบ standard 0.100 N HCl จนกระทง

สของ indicator เปลยนสจากสเขยวเปนสมวง คอ end point

สำนกหอ


33

13. Titrate blank เชนเดยวกบตวอยาง (ถา blank เปลยนส)

สตร %Nitrogen = W

100x Nx 0.014 x B)(S−

1 ml ของ 1 N HCl = 0.014 g Nitrogen

S = mls ของ HCl ทใช Titrate ตวอยาง

B = mls ของ HCl ทใช Titrate Blank

N = Normolity ของ Standard HCl

W = นาหนกของตวอยาง

% Crude Protein = %Nitrogen x 6.25

2. การวเคราะหหาปรมาณ Neutral detergent fiber (NDF)

1. ชงน าหนกของ Fritted glass crucible ทลางสะอาด และผานการอบใหแหงแลว

2. ชงตวอยางอาหารทบดละเอยด ประมาณ 1-2 กรม ใสลงใน Fritted glass crucible

3. นาเอา Fritted glass crucible ไปตอเขากบเครองยอยแบบรอน เตมสารละลาย neutral

detergent 150 มลลลตร Na2SO3 0.5 กรม และหยด antifoams 3 หยด

4. เปดเครองตมใหเดอด แลวยอยตออก 1 ชวโมง (นบเวลาตงแตเรมเดอด)

5. เมอครบ 1 ชวโมงแลว ใหกรองเอาสารละลาย neutral detergent ออก ลางตวอยางดวยน า

กลนรอน 3-4 ครง

6. นา Fritted glass crucible ไปตอกบเครองยอยแบบเยน แลวลางดวย acetone (ประมาณ

30 มลลลตร) 2 ครง หรอจนกระทงสารละลายทไหลออกจาก Fritted glass crucible ไมมส

7. นา Fritted glass crucible ไปอบในตอบแหงทอณหภม 105 องศาเซลเซยส เปนเวลา 4

ชวโมง

8. นา Fritted glass crucible ไปใสใน desiccators ทงใหเยน ชงน าหนก

สตร % NDF = x100W

B)(A−

A = น าหนก Fritted glass crucible + ตวอยางหลงอบ



สำนกหอ


34

3. การวเคราะหหาปรมาณ Acid detergent fiber (ADF)

1. ชงน าหนกของ Fritted glass crucible ทลางสะอาดและผานการอบใหแหงแลว

2. ชงตวอยางอาหารทบดละเอยด ประมาณ 1-2 กรม ใสลงใน Fritted glass crucible

3. นาเอา Fritted glass crucible ไปตอเขากบเครองยอยแบบรอน เตมสารละลาย acid

detergent 150 มลลลตร

4. เปดเครองตมใหเดอด แลวยอยตออก 1 ชวโมง (นบเวลาตงแตเรมเดอด)

5. เมอครบ 1 ชวโมงแลว ใหกรองเอาสารละลาย acid detergent ออก ลางตวอยางดวยน า

กลนรอน 3-4 ครง

6. นา Fritted glass crucible ไปตอกบเครองยอยแบบเยน แลวลางดวย acetone 2 ครง หรอ

จนกระทงสารละลายทไหลออกจาก Fritted glass crucible ไมมส

7. นา Fritted glass crucible ไปอบในตอบแหงทอณหภม 80 องศาเซลเซยส เปนเวลา 1 วน

8. นา Fritted glass crucible ไปใสใน desiccator ทงใหเยน ชงน าหนก

สตร %ADF = x100W

B)(A−

A = น าหนก Fritted glass crucible + ตวอยางหลงอบ

B = น าหนก Fritted glass crucible

w = นาหนกตวอยางทใชวเคราะห

4ใ การวเคราะหหากามะถนในพช

สารเคม

1. การยอยตวอยาง : ยอยตวอยางพชตามวธการยอยโดยใชกรดผสมไนตรก-เพอรคลอรก

กรดผสมไนตรก-เพอรคลอรก (HNO3-HClO4) : กรดผสมไนตรก (Nitric acid : 65% w/w HNO3)

กบกรดเพอรคลอรก (Perchloric acid : 70% w/w HClO4) ในสดสวน 2:1 โดยปรมาตร

2. การเตรยมน ายาปองกนการละลายและการตกตะกอนของแบเรยมซลเฟต : เชนเดยวกบท

ใชวเคราะหกามะถนในดน

2.1 สารละลายโซเดยมคลอไรดในกรดไฮโดรคลอรก :ละลายโซเดยมคลอไรด(NaCl)

11.25 g ในน า เตมกรดไฮโดรคลอรก (HCl) ลงไป 2.5 มลลลตร และปรบปรมาตรเปน 500 ลตร

สำนกหอ


35

2.2 สารละลายกลเซอรอลในเอธานอล : ผสมกลเซอรอล (Glyceral) 145 มลลลตร กบ

เอธานอล (Ethanol) 295 มลลลตร

2.3 นาสารละลายในขอ 2.1 และ 2.2 ผสมกนและปรบปรมาตรโดยใชน ากลนเปน 1 ลตร

3. ผงแบเรยมคลอไรด (BaCl2)

4. สารละลายมาตรฐานกามะถน 100 มลลกรมตอลตร : ใหเจอจางจากสารละลายมาตรฐาน

1,000 มลลกรมตอลตร ซงเตรยมจากการละลายโพแทสเซยมซลเฟต 10.89 g และปรบปรมาตรเปน

1 ลตร

วธวเคราะหกามะถน

1. การยอยตวอยาง : ยอยตวอยางพชตามวธการยอยโดยใชกรดผสมไนตรก-เพอรคลอรก

2. การทาใหเกดตะกอนแขวนลอย

2.1 ปเปตสารละลายมาตรฐานกามะถน 100 มลลกรมตอลตร มา 0, 1, 2, 4 และ 8

มลลลตร ใสในขวดปรบปรมาตรขนาด 25 มลลลตร เตมกรดเพอรคลอรกลงไป 0.5 มลลลตร เตม

น ายาปองกนการละลายและการตกตะกอนของแบเรยมซลเฟตลงไป 10 มลลลตร และปรบปรมาตร

ดวยน าทปราศจากไอออนเปน 25 มลลลตร

2.2 ดดสารละลายแบลงค หรอตวอยางมา 10 มลลลตร เตมน ายาปองกนการละลาย

และการตกตะกอนของแบเรยมซลเฟตลงไป 10 มลลลตร และปรบปรมาตรเปน 25 มลลลตรโดยใช

นากลน

2.3 เตมผงแบเรยมคลอไรดลงไปประมาณ 50 มลลกรม ในสารละลายมาตรฐาน เขยา

ประมาณ 10 ครง แลวตงทงไว 30 นาท จงนาไปวดคาการดดกลนแสงทนท และทาแบบเดยวกนทง

ในแบลงคและดวอยาง

3. วดคาการดดกลนแสง : วดความขนในรปการดดกลนแสงทความยาวคลน 550

นาโนเมตร

สตร S content (ug) in 1 g of sample = C × df

S content (g) in 100 g of sample (% S) = 10C

1,000,000100x 1,000x C

1,000,000100x dfx C ==

สำนกหอ


36

5. การวเคราะหหาความชน

1. เตรยมจานอลมเนยมทลางทาความสะอาดแลวมาอบทอณหภม 100 องศาเซลเซยส นาน

2-3 ชวโมง นาออกจากเตาอบแหงใสในโถอบแหง ทงใหเยนแลวชงน าหนก

2. ชงน าหนกอาหารประมาณ 2-3 กรม ใสในจานอลมเนยมททราบน าหนกแนนอนแลว

3. นาจานอลมเนยมไปอบทเตาอบอณหภม 100 5± องศาเซลเซยส ทงไว 1 คน

4. นาจานอลมเนยมออกจากเตาเผา แลวทงไวใหเยนในโถอบแหง

5. เมอเยนแลวนามาชงน าหนก

สตร %นาหนกแหง = 100 - x100W

B)(A−

A = นาหนกจานอลมเนยม + ตวอยางอาหารกอนอบ

B = นาหนกจานอลมเนยม + ตวอยางอาหารหลงอบ

W = นาหนกตวอยางอาหารทใชในการวเคราะห

สำนกหอ


37

ตารางภาคผนวกท 1 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของผลผลตน าหนกแหงรวมตลอดทงป

(DMY) ของหญาแพงโกลาทอายการตด 30 วน

Source DF Sum of Squares Mean Square F Value Pr > F

block 3 84266.56229 28088.85410 3.78 0.0781

trt 2 1704.53885 852.26942 0.11 0.8937

Error 6 44634.9679 7439.1613

Corrected Total 11 130606.0690

%CV 5.085042

ตารางภาคผนวกท 2 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของผลผลตโปรตนรวมตลอดทงป (CPY)

ของหญาแพงโกลาทอายการตด 30 วน


block 3 1244.203633 414.734544 1.63 0.2798

trt 2 693.632617 346.816308 1.36 0.3257

Error 6 1529.640517 254.940086


%CV 8.251528

ตารางภาคผนวกท 3 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของผลผลตน าหนกแหง (DMY) ของหญา

แพงโกลาทอายการตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)


block 3 2340.799300 780.266433 3.78 0.0781

trt 2 47.360850 23.680425 0.11 0.8936

Error 6 1240.051750 206.675292


%CV 5.085412

สำนกหอ


38

ตารางภาคผนวกท 4 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของผลผลตโปรตน (CPY) ของหญา

แพงโกลาทอายการตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)


block 3 34.56993333 11.52331111 1.63 0.2795

trt 2 19.25195000 9.62597500 1.36 0.3257

Error 6 42.45991667 7.07665278


%CV 8.248676

ตารางภาคผนวกท 5 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของโปรตน (CP) ของหญาแพงโกลาทอาย

การตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)


block 3 0.12766667 0.04255556 0.11 0.9508

trt 2 2.98340000 1.49170000 3.87 0.0831

Error 6 2.30973333 0.38495556


%CV 5.357926

ตารางภาคผนวกท 6 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของเยอใยหยาบ (NDF) ของหญาแพงโกลาท

อายการตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)


block 3 7.94709167 2.64903056 1.33 0.3507

trt 2 1.91286667 0.95643333 0.48 0.6415

Error 6 11.99213333 1.99868889


%CV 2.176367

สำนกหอ


39

ตารางภาคผนวกท 7 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของเยอใยหยาบ (ADF) ของหญาแพงโกลาท

อายการตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)


block 3 1.88880000 0.62960000 2.27 0.1802

trt 2 4.02335000 2.01167500 7.26 0.0250

Error 6 1.66145000 0.27690833


%CV 1.326496

ตารางภาคผนวกท 8 ผลการวเคราะหความแปรปรวนของกามะถน (S) ของหญาแพงโกลาทอายการ

ตด 30 วน (เฉลยตลอดทงป)


block 3 0.00008492 0.00002831 1.96 0.2221

trt 2 0.00275517 0.00137758 95.19 <.0001

Error 6 0.00008683 0.00001447


%CV 5.951871

สำนกหอ


40

ภาพภาคผนวกท 1 การตดปรบแปลงหญาแพงโกลา

ภาพภาคผนวกท 2 การแบงแปลงหญาแพงโกลา

ภาพภาคผนวกท 3 การชงน าหนกหญา

สำนกหอ


41

ภาพภาคผนวกท 4 การอบหญาทอณหภม 60 องศาเซลเซยส

ภาพภาคผนวกท 5 การบดหญาเพอนาไปวเคราะหคณคาทางโภชนะ

ภาพภาคผนวกท 6 การวเคราะหหาเยอใย

สำนกหอ


42

ภาพภาคผนวกท 7 การวเคราะหหากามะถน

สำนกหอ


ÿ î Ö ÿö éÖ ú - silpakorn university · levels of ammonium sulfate fertilizer application...

Documents