1

ปรากฏการณธรรมชาตทนาตนตาของโลก

ปรากฏการณธรรมชาต ดอกไมนาแขง

Ice Flowers เปนอก 1 ปรากฏการณธรรมชาต ทสรางความตกตลงใหแกผพบเหน เนองจากมนจะเกดขนบนทะเลทกลายเปนนาแขง และเกดมเกรดนาแขงทกอตวขนมาเปนชอดอกไมสขาวกลบบางผดขนมาเตมพนนาแขง

สาเหต ของการเกด ปรากฏการณธรรมชาตดอกไมนาแขง

* ปรากฏการณธรรมชาต ดอกไมนาแขง เปนหนงในรปแบบของแผนนาแขง ทเพงกอตวขนใหม * เมอไอนาอมตว ( Saturated Water Vapors ) ทแทรกตวขนมาตามรอยแตกของแผนนาแขง * เมอไอนาอมตว สมผสกบอากาศเยนจดดานบนกจะเรมกอตวเปนเกร ดนาแขง * สวนเกลอบนทอยบนผวของเกรดนาแขงกจะเกดการต กผลก เปนเกรดเลกเกรดนอยบนผวของเกรดนาแขง * ผลกเกลอทเกดขนจะเปนเสมอนแกนใหใหไอนาอม ตว ทเหลอเกาะเปนเกรดนาแขงใหมขนสลบไปมาจนซอน ทบกนจนคลาย

กลบดอกไม

2

ปรากฏการณธรรมชาต หนเดนได

Sailing Stones เปน 1 ใน ปรากฏการณธรรมชาต ทยงคงเปน ปรศนา ทเกดขนท อทยานแหงชาตเดท วลลย (Death Valley National Park) ในรฐแคลฟอรเนย (California) ประเทศสหรฐอเมรกา

สง ทพบกคอ จะพบรองรอยการเคลอนทของกอนหน ททงไวบนดนเหนยวทแหงเปนทางยาว โดยปรากฏการณธรรมชาต นจะเกดขนทก 2 – 3 ป ครง และหนบางกอนกใชเวลากวา 3 – 4 ปในการเคลอนท

ปรากฏการณ ดนเดนได เกดจากมนษญ หรอ สตว หรอไม

จาก ลกษณะรปรางของรองรอยการไถลของหนนนบงบอกไดว าหนกอนนนตอง เคลอนทในชวงทพนของเรซแทรค พลายานนถกปกคลมดวยดนเหนยวออนนม ถาเปนฝมอของคนหรอสตวจะตอง มรองรอยของการเหยยบยารบกวนชนดน เหนยวดวย แตในบรเวณดงกลาวไมปรากฏหลกฐานรองรอยจากคนหรอ สตวทจะชวยใหหน เคลอนทเลย มเพยงรองรอยการไถลของหนเทานน

3

ปรากฏการณธรรมชาต ไอสเซอรเคล ( Ice Circle )

Ice Circle ไอสเซอรเคล เปน ปรากฏการณธรรมชาต ทพบเหนไดยาก และสมมตฐานทเปนทยอมรบกนถงสาเหตการเกดปรา กฏการณธรรมชาต ไอสเซอรเคล นเกดจากการท ผวนาเรมกอตวเปน นาแขงจากบรเวณกงกลางของผวนา แลวคอยๆกอตวตามขอบเพมขนเรอยๆ และตองประกอบกบแหลงนาจะตองไหลเออยๆ เพอใหเกด นาแขง สามารถกอ ตวบรเวณขอบ ขณะหมนขยายตวออกมาเรอยๆ จนไปชนกบขอบนาแขงแผนอนๆ ไอสเซอรเคล บางแผนมขนาดเสนผาศนยกลางถง 150 เมตร อาจจะพบอยเดยวๆ หรอเปนกลมกได

ไอสเซอรเคล วงนถายท Norwalk เมอ 2003

4

ปรากฏการณธรรมชาต เมฆจานบน

Lenticular เปนภาษาลาตน มความหมายวา รปทรง เลนส (Lens – Shaped ) เมฆรปทรงเลนส ( Lenticular cloud ) เปน ปรากฏการณธรรมชาต แสนประหลาด และสวยงาม มนชางดคลาย จานบน ไมมผลต และหากปรากฏการณ เมฆรปทรงเลนส กขนในสมยกอน รปภาพวตถบนลกลบ ตางทมการจารกไวกอาดเปน ปรากฏการณนกเปนไปได

สาเหตของการเกด เมฆจานบน

รปทฤษฎ การเกดปรากฏการณ เมฆจานบน โดยความสงทจะเกดปรากฏการณนจะอยทระหวาง 6,000 - 12,000 เมตร

เมอ อากาศชนอมตวพดผานยอดเขาสง หรอบรเวณภเขา จะทาใหเ ดการไหลของกระแสอากาศชน แบบลกคลนขนาดใหญ หลายระลอกขน เมออากาศชนถกพดไหลขนสงขนเรอย ตามระลอกคลนอณหภมจะคอยลดลงเรอยจนถงจดททา ให อากาศชนเรมกลนตว ทาใหเกด ปรากฏการณ เมฆจานบน เมอเมฆไหลลงมาตาเรอยๆอณหภมจะสงขน เมฆจะคอยๆระเหยกบไปอยในสภาพของอากาศชนอกครง

5

ปรากฏการณธรรมชาต เมฆสวยทสดในโลก

6

Mammatus Clouds เมฆแมมมะทส หรอ เมฆตะปมตะปา (Bumpy clouds) เปน ปรากฏการณธรรมชาต ทจะทาใหเมฆเกด เปนเซล เปนปมเลกปมนอย คลายถงหอยลงมาจากทองฟา โดยคาวา ‚mammatus‛ มาจากภาษาลาตน mamma แปลวาเตานม ซงมาจากการทกอนเมฆมลกษณะคลาย เตานมของวว โดยแตละปมมขนาดใหญ 1 – 3 กโลเมตร ยนยาวลงมาประมาณ 0.5 กโลเมตร เรยงรายยาวหลายรอยกโลเมตร ปรากฏการณ นอาดเกดขน 15 นาท ถง 1 ชวโมง ปรากฏการณ เมฆ แมมมะทส มสวนเชอมโยงกบ การเกดพายใหญ หรอกอนเกดพาย ทอรนาโด

ปรากฏการณธรรมชาต ทงนาแขง นกบวชขาว ( Penitentes )

Penitentes เปน ปรากฏการณธรรมชาต ทเกดจากรปแบบการกอตวของหมะ ทพบไดในบรเวณทสงกวาระดบนาทะเลมากๆ โดยมรปแบบเปนแทงสามเหลยม เรยวยาวสง ซงสาเหตของการเกดปรากฏการณนกมแสงอาทตยเป นททาใหเกดรปทรง ประหลาดน โดย แสงอาทตยจะทาใหเกด รอยบมเปนจดๆ กระจายตวไปทวทงพนหมะ และรอยบมนกจะมแองนาเลกขงอย และอางนานเมอ

7

ถกแสงอาทตยกจะทาตวคลายเลนส รวมแสงสองลงไปลกขนๆ เรอยๆ จนเกดเปนทงนาแขง นกบวชขาว อนเนองมาจากรปทรงของ นาแขง นคลายกบหมวกของพวกนกบวชทรงแหลมสง

รปทงนาแขงนกบวชขาว Nieves Penitentes ทระดบความสง 19,000 ฟต บน Volcan Aucanquilcha ( Note ชายในรปทใสเสอสเหลองมความสง 1.80 เมตร )

การคนพบ ทงนาแขงนกบวชขาว

โดย ทงนาแขง นกบวชขาว นเปนทรจกของบคคลภายนอกโดยจากงานเขยน ของดาวน ในป 1839 เมอวนท 22 มนาคม 1835 โดยเขาไดเดนทางจากเมอง Santiago de Chile ไปยงเมอง Argentinian city of Mendoza และระหวางทางเขากไดพบกบทงนาแขงนกบวชขาว เขา และเขาไดอธบายปรากฏการณน ดวยสมมตฐานวา เกดจากลมจากเทอกเขาเอนดส ( Andes ) และตอมาในป 1954-1965 Lliboutry ทไดทาการศกษา ปรากฏการณนมกญแจสาคญคอ ความแตกตางของการระเหยตวของหมะ ซงเกดจากการท ทนาเกดการกลนตว ภายใตจดเยอกแขง จงทาใหนามความบรสทธมมาก และนาทบรสทธมมากกตองการพลงงานทสงกวาในก ารละลายตว ทาใหเกดบรเวณทนาแขงไมบรสทธม เกดการระเหยตวเปนแองนา เลกๆกระจายตวไปทวพนนาแข? และละลายลกลงเรอยๆ จนเกดเปนทงนาแขงนกบวชขาวขน

8

ถามวาทาไมจงจงเรยกวา ทงนาแขงนกบวชขาว ทมากคงมาจากลกษณะรปทรงทคลายหมวกทนกบวช พวกนสวมใสอย

ปรากฏการณธรรมชาต สายฟาแหงภเขาไฟสวยทสดในโลก

Volcanic Lightning เปน ปรากฏการณธรรมชาต อนมหศจรรย ทเกดขนระหวางการเกด ภเขาไฟระเบด จะเกด พายสายฟา ขนใน

9

เถาภเขาไฟทกาลงพวยพงขนเหนอ ภเขาไฟ โดยนกวทยาศาสตรยงไมสามารถคนพบสาเหต ของ ปรากฏการณ โวลเคนก ไลทนง (Volcanic Lightning) โดยนกวทยาศาสตรไดตงสมมตฐานวา ปรากฏการณ โวลเคนก ไลทนง นนนาจะคลายการเกด พายสายฟา ( Thunderstorms ) และในการสมนาเกยวกบสภาวะอากาศ TPOD เมอ 17 กนยายน 2004 เหลานกวทยาศาสตร ไดสมนากนวาปรากฏการณน อาดเกดจากการทอนภาคของเถาภเขาไฟเกดการพงชนก น ทาใหเกดไฟฟาสถต ขนในอนภาคของเถาภเขาไฟ และเปนเหตใหเกดฟาผาขน ขณะเกดภเขาไฟระเบด และเมอเรวๆน กมสมมตฐานใหม วาอาดเกดจากทเมกมา ไดปลดปลอยความชนออกมา

ทาไมจงเกดปรากฏการณโวลเคนกไลทนงแคบางครง

การระเบดบางครงทปลอยเถาภเขาไฟจานวนมาก แตเกดฟาผาเพยงเลกนอย หรอไมเกดฟาผาเลย แตการระเบดบางครงทมเถาภเขาไฟนอย แตเกดฟาผาจานวนมาก หนภเขาไฟทพนออกมาสามารถอธบายไดวาถาหนภเขา ไฟมความตานทานไฟฟา สง จะมโอกาศทจะเกด ปรากฎการณ โวลเคนก ไลทนง มากขน จงอาดจะอธบายไดจากอปกรณไฟฟาในบาน อยางสายไฟไสทองแดง (ทองแดงมความตานทานไฟฟาตา) สายไฟจะไมเกดความรอนและ ประกายไฟขน แตถากระแสไฟฟาขนาดเทากนไรผาน ทงคสแตน (ไสหลอดไฟ) จะเหนวาไสหลอดจะเกดแสงสวาง และความรอนขน

10

เหตการณ ภเขาไฟ Sakurajima ระเบด เมอ 18 พฤษภาคม 1991 พรอมกบการเกด ปรากฏการณ โวลเคนก ไลทนง (Volcanic Lightning) เครดตรปภาพโดย Sakurajima Volcananological Observatory

ปรากฏการณธรรมชาต รงกนนาสวยทสดในโลก

Rainbow รงกนนา เปน ปรากฏการณธรรมชาต ทเกดจากการทแสง ไดเกดการหกเหของแสงทเกดขนในระอองนา สะทอนออกมาทาใหเหนสของแสงทง 7 ส คอ ส มวง คราม นาเงน เขยว เหลอง สม แดง

11

รงกนนา สองตวซอนกน และมเงาสะทอนรงกนนาในนาดวย ภาพภายท Kansas , สหรฐอเมรกา

รงกนนา สองตว ซอนกน ภายททงใน Whitestone , Alaska

ปรากฏการณธรรมชาต กองทพคลนแหงแมนาอเมซอน ( Pororoca )

Pororoca คอ ปรากฏการณธรรมชาต ทจะเกดประมาณ สองปครง ประมาณเดอนกมภาพนธ และมนาคม จากการทนาจากมหาสมทรแอตแลนตก ( Atlantic Ocean ) ไหลยอนขนมาใน แมนาอเมซอน ประเทศบราซล และกอใหเกดปรากฏการณธรรมชาต คลนนาทวงตอๆกนมา ยาวทสดในโลก บรเวณปากแมนา

12

ลกษณะ ของ กองทพคลน แหง แมนาอเมซอน โดยปรากฏการณนไดชอวา ‛ Pororoca ‛ ซงมาจากภาษาพนนเมองของชนเผา Tupi ทแปลวา มหาเสยงกมปนาท ‚great destructive noise‛ เนองจากเสยงจากการเกดคลนนสามารถไดยนลวงหนากวา 30 นาท กอนทคลนจะเคลอนตวมาถง และมนยงทรงไปดวยอนภาพในการทาลายลาง ทกสงทกอยางทขวางหนามน ไมวาจะเปนตนไมใหญ บานชาวพนเมอง รวมถงสงมชวตทกอยางทหาญกลาทาทายมน แตกยงมมนษยทไมยาเกรงมน กบหลงไหลในพลกาลง รวมตวกนโตคลนโดยเรมตงแตป 1999 แตนนกเตมไปดวยอนตราย เนองจากคลนนานน เตมไปดวย เศษไม ซง ซงพรอมจะเขามากระแทรกนกโตคลนไดทกเวลา จากการบนทก นกโตคลนชาวบราซลเรยน ชอวา Picuruta Salazar สามารถโตคลนไดเปนระยะทางกวา 12.5 กโลเมตร เปนเวลากวา 37 นาท

ยงมนกโตคลน เปนจานวนมากทหลงใหล ในคลน Pororoca และพรอมจะเสยงเพอสมผสมน และทาใหมนไดรบระดบความนากลว

คงไมมปรากฏการณธรรมชาต หรอสถานทไหนทจะนาคณมาพบ กองทพ คลน ยาวทสดในโลก เชน Pororoca

13

ปรากฏการณธรรมชาต ทะเลโฟม ( Whipping Cream Ocean )

Whipping Cream Ocean เปน ปรากฏการณธรรมชาต ทเกดขนบรเวณชายฝงทางเหนอของ เมองซดนย ( Sydney ) ทยมบา

( Yamba ) ของ นวเซาธเวลส ( New South Wales ) และไดแปรเปลยนชายฝงเปน คาปชโนใน ( Cappuccino Coast ) ฟองโฟนได กลนกนทงหาด และอาคารสงกอสรางไปกวาครงหลงทกอสรางอย รมชายหาด ไมเวนแมแตศนยหนวยกภยชายหาดทองถน ฟองโฟนนนกนอาณาบรเวณออกไป กวา 30 ไมลจากชายฝง

โดยนกวทยา ศาสตรไดอธบายถงสาเหตของ ปรากฏการณธรรมชาต นไววาเกดจาก ความบงเอญหลายอยางทลงตว ฟองโฟมเหลานไมไดเกดสง สวยงาม แตมนเกดจาก สงสกปรกตางๆ ทมนษยไดสรางขน ทาใหทะเลสกปรก , เกดจากเกลอ , เกดจากปฎกรยาทางเคม , การเนาเปอยของซากพช ซากสตวในทะเล ปลา ทเกดจากนาเสยทมนษยไดสรางขน เมอทกอยางมารวมตวกนดวยสวนผสมทลงตว และมคลนทเคลอนตวแลวมวนตวลงกจะทาใหเกดฟ อง และเมอคลนไดเคลอนมากระทบฝงจะคลายฟอง ออกมาสะสมอยทรมชายหาดสะสมตวขนมากขนเรอยๆ

เหลาเดกตางสนกสนาน ตอปรากฏการณประหลาดน และลงไปเลนกนทงดาผลดดาวาย

14

ไม เวนแมแตวยรนสาวกลมนตางกแตงชดวายนาลง มาเลนฟองโฟนกน อยางสนกสนาน แตถารถงสาเหตของโฟมเหลานแลว กไมรจะยงสนกกนหรอไม

ปรากฏการณธรรมชาต เสาเพลงหมน นากลวทสด

Fire whirl เสาเพลงหมน หรอมชอเรยกอยางไมเปนทางการอนอกเชน ไฟปศาจ ( Fire devil ) หรอ โทรนาโดไฟ ( Fire tornado ) เปน หนงใน ปรากฏการณธรรมชาต ทยากยงทจะเกดขน และพบเหนได เนองจากจะตองอยในสภาวะเฉพาะ ( คอจะตองมอณหภมอากาศทเหมาะสม และกระแสลมทเหมาะสม เทานน ) และเมอทกอยางเหมาะสม จะเกดเสาเพลงหมนวนในแนวดงขน

15

เหตการณ เสาเพลงหมน ในอดต สดสพง

รปภาพ เมองทเหลอแตเถาถานจาก มหาเพลงไหม หลงจากเหตการณ Great Kanto Earthquake

1923 เกดเหตการณแผนดนไหว ครงใหญในคนโต ( Great Kanto Earthquake ) ขนทประเทศญปนเสา เพลงหมน ขนาดใหญขนโดยกนเวลา 15 นาทและในเหตการณแผนดนไหว และเพลงไหมครงนทาใหมผเสยชวตกวา 38,000 คน และทาใหเกดเพลงไหมครงใหญ ไปทงเมอง ทาใหเกด

Source : http://www.geopnru.co.cc/?p=189

16

17 ภมประเทศแปลกๆในโลก

1. เดอะเวฟ (The Wave) ทรฐแอรโซนา สหรฐอเมรกา ‚เด อะเวฟ‛ คอ ภเขาหนทรายทฟอรมตวในลกษณะคลายคลนลาดชน เกดขน เมอประมาณ 190 ลานปกอนหรอในยคจราสสก เนองจากพนทแถบนม ความเปราะบางมาก ทางการจงจากดใหเขาชมไดเพยงวนละไมเกน 20 คน และ ตองเดนเทาเขาไปเกอบ 5 ก.ม. จงจะถงดนแดนมหศจรรยแหงน

2. Tessellated Pavement บนเกาะแทสเมเนย (รฐหนงในประเทศออสเตรเลย) นคอภาพลานหนตะกอนบรเวณชายฝงท Eaglehawk Neck บนเกาะแทสมาเนย ซงถาหากมองเผนๆ จะแลดคลายมใครนาแผนกระเบองสเหลยมขนาดใหญมาวางเรยงรายรมทะเล (บรเวณ ขอบสเหลยมทเราเหนเปนแนวเสนตรงนน เกดจากแรงตงเครยดของผวโลกผนวก กบการกดเซาะอยางตอเนองของคลนและแรงเสยดสของทราย)

17

3. หนรปทรงประหลาด ในทะเลทรายขาว (White Desert) ประเทศอยปต ทะเลทรายแหงนตงอยใน Farafra Oasis มลกษณะเปนสขาวและครม ประกอบดวยกลมหนชอลครปทรงประหลาดขนาดใหญมากมาย อนเปนผลงานของ พายทรายทเกดขนเปนครงคราว

4. บอนาพรอนสเลอด (Blood Pond Hot Spring) ทเบปป ประเทศญปน นาพรอนสเลอด (Chinoike Jigoku) เปนหนงในบอนาพรอนชอดงของเมองเบปป ในจงหวดโออตะ บนเกาะควช สาเหตทนาพมสเลอดเนองจากมธาตเหลกอยในปรมาณมากนนเอง

18

5. Giant’s Causeway ทไอรแลนดเหนอ Giant’s Causeway เปนชายฝงทเกดจากการเยนตวของหนภเขาไฟเมอประมาณ 50,000 ถง 60,000 ปทผานมา กอใหเกดหนรปหกเหลยมและหนแทงส เหลยมกวา 40,000 แทง องคการยเนสโกไดขนทะเบยน Giant´s Causeway เปนมรดกโลกทางธรรมชาตมาตงแตป ค.ศ. 1986 (พ.ศ. 2529)

6. ทะเลเกลอ (salt flats) ท Salar de Uyuni ประเทศโบลเวย จรงๆ แลวทราบเกลอหรอทะเลเกลอลกษณะนมอยหลายแหงดวยกน แตทะเล เกลอท Salar de Uyuni ของประเทศโบลเวยนน มขนาดใหญทสดในโลกโดย มอาณาเขตกวางใหญไพศาลมากถง 10,582 ตารางกโลเมตร

19

7. ปาหน (Stone Forest) เมองคนหมง มลฑลยนาน ประเทศจน อทยานปาหน ( Shilin National Park) ในเมองคนหมง จดเปนปาหนทมขนาดใหญทสดในโลก โดยมพนทมากถง 350 ตารางกโลเมตร แตเปดใหนกทองเทยวเขาชมเพยง 12 ตารางกโลเมตรเทานน เดมทหนปนเหลานอยใตผวโลก แตภายหลงไดถกดนขนมาในลกษณะเดยวกบหนงอกเชอกนวาปาหน แหงนมอายราว 270 ลานปเลยทเดยว

8. ธารนาแขง Taylor ใน McMurdo Dry Valleys ทแอนตารคตกา (ขวโลกใต) ธารนาแขงอนกวางใหญไพศาลแหงน มพนทสวนหนงทโดดเดนเปนสแดงสม ตดกบนาแขงสวนอนๆ ซงมสขาวโพลน เนองจากพนทแถบนนเตมไปดวยออกไซดของเหลก (iron oxide) ซงกคอ ‚สนม‛ นนเอง ดวยเหตนบรเวณดงกลาวจง ไดรบการขนานนามตามลกษณะทางกายภาพวา ‚นาตกเลอด‛ (Blood Falls)

20

9. ทะเลสาปสปอท เลค (Spotted Lake) – ประเทศแคนาดา ‚สปอ ท เลค‛ ไดชอวาเปนหนงในทะเลสาปทมแรธาตชนดตางๆ อาท แมกนเซยม ซลเฟต, แคลเซยม และโซเดยม ซลเฟต ในปรมาณเขมขนมากทสดในโลก แตนาเสยดายททะเลสาปแหงนอยใน ทดนของเอกชน นกทองเทยวจงทาไดแคมองจากราวรวกนรมถนนเทานน(สวน ทเปนจดๆ คอนา นอกนนเปนสวนของแรธาตนานาชนด ทสามารถลงไปเดนสารวจได)

10. ทะเลทรายแบลค รอค (Black Rock Desert) ทรฐเนวาดา สหรฐอเมรกา ทะเลทรายแบลครอค คอ กนทะเลสาปทแหงสนท ครงหนงดนแดนแถบนเคยเปนสวนหนงของทะเล สาปในยคกอนประวตศาสตรทมชอวา ‚Lahontan‛ ซงปรากฏอยในสมย 18,000-7,000 พนปกอนครสตกาล ในชวงททะเลสาปโบราณแหงนมระดบ นาสงสด (เมอประมาณ 12,700 ปกอน) ทะเลทรายแบลครอคเคยอยใตนา ทมความลกถง 150 เมตรเลยทเดยว

21

11.ถาครสตล (Crystal Cave) ในมลรฐแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา ถาครสตล เปน 1 ใน 240 ถา (ทถกคนพบ) ภายในอทยานแหงชาต Sequoia ในมลรฐแคลฟอรเนย ถาดงกลาวเปนถา ‚หนออน‛ ธรรมชาต ทภายในมอณหภมคงทประมาณ 9 องศาเซลเซยส ซง การจะเขาไปชมภายในถาตองอาศยไกดทวรเปนผนาทางเทานน

12. ทงหนรปรงผง Bungle Bungles ในรฐเวสเทรนออสเตรเลย ประเทศออสเตรเลย ทงหนทรายทมรปทรงคลาย รงผง หรอ Bungle Bungles น เปนสวนหนงของอทยานแหงชาต Purnululu ทองคการยเนสโกไดขนทะเบยนใหเปนมรดกโลกเมอป ค.ศ. 1987 (พ.ศ. 2530) กลมหนดงกลาวประกอบดวยหนทรายและหนกรวดมน ซงเมอประมาณ 375-350 ลานปกอนหนเหลานเคยเปนตะกอนในลมนา ‚Ord‛

22

13. ภเขาไฟ Redoubt ทรฐอลาสกา สหรฐอเมรกา Redoubt เปนภเขาไฟมพลง (active volcano) อายนบพนๆ ป ทยงคงคกรน และเกดการปะทหรอระเบดขนบอยครง โดยครงลาสดเพงเกดขน เมอวนท 22 มนาคม ทผานมา

14. ดนแดนโบราณ คปปาโดเกย ประเทศตรก คปปา โดเกย ไดรบการประกาศจากองคการยเนสโกใหเปนมรดกโลก เมอป ค.ศ.1985 (พ.ศ. 2528) ดนแดนดงกลาวมภมประเทศทแปลกตาซงเกดจากจากลาวา ภเขาไฟทไหลออกมาปกคลมพนทเมอวนเวลาผานไป พาย ลม ฝน ไดเปนตวแปรทกอใหเกดการแปรสภาพเปนหบเขา รองลก เนนเขา กรวยหนและ เสารปทรงตางๆ ทงดงาม บางสวนมประชาชนอาศยอยภายใน

23

15. ทะเล (สาป) เดอด Boiling Lake ประเทศโดมนกา (Commonwealth of Dominica) ‚Boiling Lake‛ เปนบอนาพรอนทมขนาดใหญเปนอนดบสองของโลก (รองจากทะเลสาป Frying Pan Lake ของประเทศนวซแลนด) มความกวางราว 60 เมตร ลก 59 เมตร อณหภมรมทะเลสาปอยทประมาณ 82 – 91.5 องศาเซลเซยส ระดบนา ภายในทะเลสาปแหงนมลกษณะขน-ลงตลอดเวลา โดยเมอเดอนมถนายน ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) นาในทะเลสาปแหงนไดแหงเหอดหายไป และเพงกลบมาอยในระดบปกตอกครงเมอเดอนมกราคมทผานมา

16. แมนาสแดง (Rio Tinto) ทประเทศสเปน บรเวณ พนทตามแนวชายฝงแมนา Río Tinto มการทาเหมองทองแดง เงน ทอง และแรธาตอนๆมาตงแตสมยโบราณ (ราว 5 พนปกอน) สงผลใหนาในแมนาดงกลาวมคาความเปนกรดสงมาก สวนสาเหตทนา มสแดงกเนองมาจากกอนหนทอยในแมนาแหงนประกอบ ดวยธาตเหลกในปรมาณเขมขนนนเอง เหมองในแถบนถกปดมานานนบ 10 ป แตเนองจากทองแดงมราคาสงขน เจาของเหมองจงมแผนเปดเหมอง ทองแดงอกครงในปหนา

24

17. หบเขาโลกพระจนทร (Vale de Lua) ทประเทศบราซล หบเขาโลกพระจนทร หรอ ‚the valley of the moon‛ เปนทราบสงโบราณทมอายเกาแกกวา 1.8 พนลานป โดยพนทวาง ระหวางกอนหนจะมนาจากแมนา San Miguel แทรกอยภายในดนแดน ประหลาดแถบนเปนสวนหนงของอทยานแหงชาต Chapada dos Veadeiros ซง องคการยเนสโกประกาศใหเปนมรดกโลกเมอป ค.ศ. 2001 (พ.ศ. 2544) ทผานมา

Source : http://www.geopnru.co.cc/?p=117

25

10 สดยอดสถานทรอนทสดบนพนพภพ

อนดบ ท 10 Agha Jari ในประเทศ Iran ถงจะเขามาเปนอนดบสบกอยางนกวาจะไมรอน รอนระอกวา 53.3 องศา หรอกวา 128.0

อนดบ ท 9 Ahwaz ในประเทศ Iran รอนถง 53.5 องศา หรอกวา 128.0 ฟาเรนไฮต

26

อนดบ ท 8 Tirat Tavi ในประเทศ Israel รอนกนถงกวา 54.0 องศา หรอกวา 129.0 ฟาเรนไฮต

อนดบ ท 7 Mammoth Tank ใน California ในประเทศ USA 54.4 องศา หรอกวา 130.0 ฟาเรนไฮต

27

อนดบ ท 6 Araouane ในประเทศ Mali รอนตบแตกกนเลยทเดยวกบองศามหาโหด 54.5 องศา หรอกวา 130.0 ฟาเรนไฮต

อนดบ ท 5 Tombouctou ในประเทศ Mali รอนไดอกกวา 55.0 องศา หรอกวา 131.0 องศาฟาเรนไฮต

อนดบ ท 4 Kebili ในประเทศ Tunisia รอนถง 55.0 องศา หรอกวา 131.0 องศาฟาเรนไฮต

28

อนดบ ท 3 Ghudamis ในประเทศ Libye รอนถง 55.0 องศา หรอกวา 131.0 ฟาเรนไฮต

อนดบ ท 2 Death Valley ใน Greenland Ranch อยในประเทศ USA ชอกบงบอกความรอนกนแลว ความรอนก รอนไมเกรงใจใคร รอนกนถง 56.7 องศา หรอ 134.0 ฟาเรนไฮต

29

อนดบ ท 1 Al ‘ Aziziyah อยในประเทศ Libye รอนนรกท 58.0 องศา หรอ 136.4 ฟาเรนไฮต

10 อนดบหลมทนาสนใจบนพนโลก

มหลมตางๆ เกดขนมากมายบนโลกใบน หลมแตละอนดบนบางหลมเกดจากการกระทาของฝมอมนษยทขดเจาะ แสวงหาแร บางหลมเกดจากขนเองโดยธรรมชาต

หลมท 10 Chuguicamata เปนหลมเหมองทองแดงในประเทศชล เปนหลมทผลตทองแดงมากทสดของโลก แตปจจบนผลผลตทองแดงจากเหมองนคอนขางลดลงเนองจากแรมคณภาพตา และอกไมกปขางหนาผลผลตอาจหมดลง

30

หลมท 9 Udachnaya Pipe

เปนเหมองเพชรในไซบเรย ประเทศรสเซย ตงอยแถบขวโลกเหนอพกด 66°26′N112°19′เรมขดเมอป 1955 และหยดขดเมอป 2010 หลมนความลก 600 เมตร(วดเมอป 1980)

หลมท 8 Sinkhole หลม นเกดจากธรรมชาต เกดในกวเตมาลา ปรากฏการณนเรยกวา ‚หลมยบ‛ เปนธรณพบตภยประเภทหนง เกดตามธรรมชาต แตกจกรรมของมนษยเรงใหเกดเรวขน สวนใหญพบในภมประเทศทใตผวดนเปนหนปน ดนไดโลไมตและหนออน ซงหนเหลานละลายไดในนาใตดน และเมอเพดานตานทานนาหนกของดนและสงกอสรางกด ทบดานบนไมไหว จงพงทลายเปนหลมยบ

แมตวเลขผเสยชวตจากหลมยบจะไมรายแรงเทากบ ภยพบตอนๆ แตกเปนสญญาเตอนอะไรหลายๆ อยาง เชนนาทวม

31

แผนดนไหว เปนตน ซงหลมทกวเตมาลานเปนปรากฏการณหลมยบทใหญ ทสดในโลก เกดเมอป 2007 หลมลกกวา 300 ฟต จากเหตการณนทาใหบานทอยตาแหนงของหลมถกด ดกลนไป 12 หลง และมผเสยชวตจากเหตการณนไป 3 คน

หลมท 7 Diavik Mine เปน เหมองเพชรทชอเดยวค ในแคนาดา หลมทตงอยใน 300 กโลเมตร ไปทางตะวนตกเฉยงเหนอของประเทศแคนาดา(เรมเปดเม อ 2003) ผลตเพชรได 8 ลานกะรตหรอ 1,600 กโลกรม(3,500 lb) ของทกป หลมนยงมสนามบนสวนตวสาหรบวศวกร

หลม ท 6 Mirany Diamond Mine หรอ เหมองเพชรยกษแหงเมองมรนยในไซบเรย เขตตะวนออกไกล ในนทานพนบานของชาวยาคต มเรองหนงทบอกวา เมอพระเจาผสรางโลก ทนาเอาทรพยากรไปโปรยปรายไวทวโลก เหาะมาถงดนแดนของพวกเขา พระหตถของพระองคตองเจอกบความหนาวเหนบอยางมาก ถงใสเพชรจงตกลงมา และเพชรเหลานนไดกระจดกระจายอยทวเขตยาคเตย

32

หลมท 5 Great Blueb Hole หรอ หลมสนาเงนครามแหงเบไลซ อดตเคยเปนปลองภเขาไฟ อยหางจากพนดนไป 60 ไมล ความจรงหลมแบบนมอยทวโลก แตหลมนนยมจากนกทองเทยวมากทสด ความกวางของปากหลมนนมขนาด 1.5 กโลเมตร(1000 ฟต) และ 400 ฟต นกดานามกไปแถวๆ นนบอยๆ (ไปทาไม?? นากลวจะตาย)

หลมท 4 Bingham Canyon Mine

เหมอง บงแฮม ในรฐยทาห ถกจดอนดบเปนหลมทมนษยสรางทใหญทสดในโ ลก เรมขดเมอป 1863 ปจจบนกยงขดตอไปเรอยๆ หลมนมความลกถง 1500 เมตร และมขนาดปากหลม 4 กโลเมตร

33

หลมท 3 Monticello Dam

หลม Monticello Dam นเกดในเขอนในมอนตคาโอ แคลฟอรเนย เปนหลมทอระบายนาขนาดใหญ สาหรบรองรบในกรณนาลนเขอนและตองการระบายออก หลมนรองรบการระบายนา 48,400 ลกบาศกฟตตอวนาท

34

หลมท 2 Kimberley Diamond Mine หลม คมมเบอรร แหงแอฟรกาใต เปนเหมองเพชรสรางขดดวยแรงงานกวา 50,000 คนดวยมอเปลา โดยใชแตพลว ไมใชเครองจกร มความลกถง 1097 เมตร ขดเพชรได 3 ตน เรมขดป 1866 กอนทเหมองนจะถกปดตวลงในป 1914 มความพยายามอยางมากทจะทาใหหลมนเปนมรดกโลก

หลมท 1 Darvaza Gas Crater ในป 1971 นกธรณวทยาคนพบหลมใตดนขนาดใหญในพกด 40°11′N58°24′E ทขางในเตมไปดวยกาซพษธรรมชาตมากมายและ

ลาวา ทเผาไหมยาวนาน 35 ป หลมนมขนาดไมสนสด มนจะละลายผวดนรอบๆ ไปเรอยไมมวนหยด จะบางทอาจไดเจอกบมนในอนาคตขางหนากได ลมนมชอจรงๆ วาหลม Derweze แปลวาประต หรอคนทองถนเรยก ประตสนรก ตงอยในเมอง Darvaz เตรกมนสถาน ปจจบนยงไมมใครไปสารวจขางใน

Share and Enjoy:

http://www.geopnru.co.cc

35

หลมยบ Sinkhole

หลมยบคออะไร

หลมยบ หรอ Sinkhole เปนธรณพบตภยประเภทหนงเกดตามธรรมชาต แตกจกรรมของมนษยกสามารถเรงใหเกดเรวขนไดทวไปในภมประเทศทใตผวดนเปนหนปน หนโดโลไมตและหนออน ซงหนเหลานละลายไดในนาใตดน ทาใหเกดโพรงหรอถาใตดนขน และเมอเพดานตานทานนาหนกของดนและสงกอสรางทกดทบดานบนไมไหวจงพงกลายเปนหลมยบ

กระบวนการเกดหลมยบ

หลมยบ เปนปรากฏการณธรรมชาตอยางหนงทดนยบตวลงเปนหลมลก และมเสนผาศนยกลางตงแต 1 – 200 เมตร ลกตงแต 1 ถงมากกวา 20 เมตร เมอแรกเกดปากหลมมลกษณะเกอบกลมและมนาขงอยกนหลม ภายหลงนาจะกดเซาะดนกนหลมกวางมากขน ลกษณะคลายลกนาเตา ทาใหปากหลมพงลงมาจนเหมอนกบวาขนาดของหลมยบกวางขน

โดยปรกตหลมยบจะเกดในบรเวณทราบใกลกบภเขาทเปนหนปนเนองจากหนปนมคณสมบตละลายนาทมสภาพเปนกรดออนไดประกอบกบภเขาหนปนมรอยเลอนและรอยแตกมากมายดงจะสงเกตเหนไดวาภเขาหนปนมหนาผาชน หนาผาเปนรอยเลอนและรอยแตกในหนปนนนเอง บรเวณใดทรอยแตกของหนปนตดกนจะเปนบรเวณททาใหเกดโพรงไดงาย

โพรงหนปนถาอยพนผวดนกคอถา ถาไมโผลเรยกวาโพรงหนปนใตดน ซงจาแนกเปน 2 ระดบคอ โพรงหนปนใตดนระดบลก ( ลกจากผวดนมากกวา 50 เมตร ) และโพรงหนปนใตดนระดบตน ( ลกจากผวดนไมเกน 50 เมตร ) สวนใหญหลมยบจะเกดบรเวณทมโพรงหนปนใตดนระดบตน

ลกษณะของหลมยบ

36

รปรางของหลมยบแตกตางกนไปตามลกษณะการเกดสวนใหญมรปรางวงกลมหรอวงร หลมยบทเกดจากการพงถลมของเพดานโพรงหรอถาใตดน จะมขอบหลมชน แตหลมยบทเกดเนองจากการละลายของหนเปนหลก จะมขอหลมเอยงลาด ขนาดของหลมขนอยกบขนาดของโพรงหรอถาใตดน มตงแตไมกเมตรถงหลายรอยเมตรและลกหลายสบเมตร

สาเหตของการเกดหลบยบ

หลมยบในประเทศไทย

หลมยบเกดมาตงแตอดตจนถงปจจบน กรทรพยากรธรณไดรบแจงและเขาไปตรวจสอบในพนทมากกวา 45 แหง โดยพบวาพนททเกดหลบยบอยในพนทราบใกลภเขาหนปนภายหลงการเกดธรณพบตภยแผนดนไหวและคลนยกษ เมอวนท 26 ธนวาคม 2547 พบวามหลมยบเกดขนมากกวา 19 ครง โดยเกดใน 4 จงหวดทไดรบผลกระทบโดยตรงจากธรณพบตภยครงนคอ จงหวดสตล พงงา กระบ และตรง ถง 14 ครง เกดในภาคใตฝงอาวไทย 4 ครง และเกดในภมภาคอนคอ จงหวดเลย 1 ครง

37

แผนทแสดงโอกาสเกดหลมยบในประเทศไทย

38

ปจจยททาใหเกดหลมยบ

1. เปนบรเวณทมหนปนรองรบอยในระดบนาตน 2. มโพรงหรอถาใตดน 3. มตะกอนดนปดทบทาง ( ไมเกน 50 เมตร ) 4. มการเปลยนแปลงของระดบนาใตดน 5. มรอยแตกทเพดานโพรงใตดน 6. ตะกอนดนทอยเหนอโพรงไมสามารถคงตวอยได 7. มการกอสรางอาคารททมโพรงหนปนใตดนระดบตน 8. มการเจาะบอบาดาลผานเพดานโพรงหนปนใตดนระดบตน ทาใหแรงดนนาและอากาศภายในโพรงถาเปลยนแปลง 9. มผลกระทบทเกดจากแผนดนไหวทมความรนแรงเกน 7 รกเตอร

สาเหตททาใหเกดหลมยบหลงเกดเหตการณแผนดนไหวและคลนยกษ

แผนดนไหวทมความรนแรง 9 รกเตอร ทาใหหนปนทมคณสมบตแขงแตเปราะไดรบการกระทบกระเทอนเปนบรเวณกวาง เพดานโพรงหรอถาใตดนทอยในระดบตนและมความไมแขงแรงอยเดมมโอกาสยบตวและถลมลงมาไดงาย

39

นอกจากนคลนยกษ (สนาม) ทกระหนาเขามามแรงกระแทกมหาศาลทาใหระดบนาใตดนและบนดนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว จากปจจยทกลาวมาบวกกบปจจยทมอยเดมทาใหเกดหลมยบขนอยางตอเนองทงในบรเวณทไดรบผลกระทบจากแผนดนไหวและคลนยกษโดยตรง และในบรเวณทไดรบผลกระทบจากแผนดนไหวเพยงอยางเดยว

สรปสาเหตททาใหเกดหลมยบหลงเหตการณแผนดนไหวและคลนยกษ คอ

1. เหตการณเปลยนแปลงของระดบนาใตดนอยางรวดเรว เนองจากการเกดคลนยกษทาใหแรงดนของนาและอากาศภายในโพรงเสยสมดล

2. เกดการขยบตวของพนทซงอาจทาใหเกดรอยราวของเพดานโพรง สบเนองจากการเกดแผนดนไหวอยางรนแรง

ขอสงเกตกอนเกดหลมยบ

1. ดนทรดตวทาใหกาแพง รว เสาบาน ตนไมโผลสงขน

2. มการเคลอนตว / ทรดตวของกาแพง รว เสาบาน ตนไม ประต / หนาตางบดเบยว ทาใหเปดยากขน

3. เกดแองนาขนาดเลกในบรเวณทไมเคยเกดแหลงนามากอน

4. มตนไม ใบไม ดอกไม และพชผก เหยวเฉาเปนบรเวณแคบๆ หรอเปนวงกลม เนองจากการสญเสยความชนของชนดนลงไปในโพรงใตดน

5. นาในบอ สระ เกดการขนขน หรอเปนโคลน โดยไมมสาเหต

6. อาคาร บานเรอนทรด มรอยปรแตกบนกาแพง พน ทางเดนเทา และบนพนดน

หลมยบในตางประเทศ

40

หลมยบทประเทศ Guatemala ลก 330 ฟต

41

หลมยบท Winter Park, Florida (1981)

42

หลมยบท Daisetta, Texas, 2008

หลมยบท Winkler, Texas

43

หลมยบ Devil’s Sinkhole, Texas

44

45

หลมยบ Devil’s Sinkhole, Texas

Source : http://www.geopnru.co.cc/?p=253

46

โลกรอน คออะไร ?

สาเหต หลกของปญหาน

ภาวะ โลกรอน (Global Warming) หรอ ภาวะ ภมอากาศเปลยนแปลง (Climate Change) เปนปญหาใหญของโลกเราใน ปจจบน สงเกตไดจากอณหภมของโลกทสงขนเรอยๆ สาเหตหลกของปญหาน มาจาก กาซเรอนกระจก ครบ (Greenhouse gases) ปรากฏการณเรอนกระจก มความสาคญกบโลก เพราะกาซจาพวก คารบอนไดออกไซด หรอ มเทน จะกกเกบความรอนบางสวนไวในในโลก ไมใหสะทอนกลบสบรรยากาศทงหมด มฉะนน โลกจะกลายเปนแบบดวงจนทร ทตอนกลางคนหนาวจด (และตอนกลางวนรอนจด เพราะไมมบรรยากาศกรองพลงงานจากดวงอาทตย) ซงการทาใหโลกอนขนเชนน คลายกบหลกการของเรอนกระจก (ทใชปลกพช) จงเรยกวา ปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse Effect) ครบ แตการ เพมขนอยางตอเนองของ CO2 ทออกมาจากโรงงาน อตสาหกรรม รถยนตร หรอการกระทาใดๆทเผาเชอเพลงฟอสซล (เชนถานหน นามน กาซธรรมชาต หรอสารประกอบไฮโดรคารบอน ) สงผลใหระดบปรมาณ CO2 ในปจจบนสงเกน 300 ppm (300 สวน ใน ลานสวน) เปนครงแรกในรอบกวา 6 แสนป

ซง คารบอนไดออกไซดทมากขนน ไดเพมการกกเกบความรอนไวในโลกของเรามากขนเรอยๆ จนเกดเปน ภาวะโลกรอน ดงเชนปจจบน

กาซ คารบอนไดออกไซด และกาซเรอนกระจกอนๆ เปนตวการกกเกบความรอนจากแสงอาทตยไวไมใหคายออกไปสบรรยากาศ ซงเปนสงทด เพราะทาใหโลกของเรามอนหภมอบอน สามารถดารงชวตอยได แตปจจบน การเผาผลาญเชอเพลงฟอสซลตางๆ เชน ถานหน นามนเชอเพลง และการตดไมทาลายปา ซงการกระทาเหลานสงผล ใหปรมาณ คารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ เพมขนอยางมหาศาล อนสงผลกระทบตางๆมากมายไมวาจะเปนอณหภมของโลกทเพมขนอยางตอ เนอง ภยธรรมชาตตางๆ เกดบอยขน และนคอสงทเกดขนครบ

47

- จานวน พาย Hurricane Category 4 และ 5 เพมขนสองเทา ในสามสบปทผานมา - เชอมาลาเรยไดแพรกระจายไปในทสงขน แมแตใน Columbian, Andes ทสง 7000 ฟตเหนอระดบนาทะเล - นาแขง ใน ธารนาแขง เขตกรนแลนด ละลายเพมมากขนเปนสองเทาในชวงทศวรรษทผานมา - สตวตางๆ อยางนอย 279 สปชส กาลงตอบสนองตอ ภาวะโลกรอน โดยพยายามยายถนทอย

หากเรายงเพก เฉยตอสงทเกดขน รบรองไดเลยวาจะเกดเรองอยางนแน

- อตรา ผเสยชวต จาก โลกรอน จะพงไปอยท 300000 คนตอป ใน 25 ปตอจากน - ระดบนาทะเล สงขน 20 ฟต

48

- คลนความรอน จะมาบอยขนและรนแรงขน - ภาวะฝนแลง และไฟปาจะเกดบอยขน - มหาสมทร อารกตกจะไมเหลอนาแขง ภายในฤดรอน 2050 - สงมชวต กวาลานสปชสเสยงทจะสญพนธ

กาซ โอโซนกาลงถกทาลายอยางมาก จนทาใหโลกรอนขนอยางนาเปนหวง

ปญหาสาคญคอ การปลอยกาซ พษตางๆ จากโรงงานอตสาหกรรม การตดไมทาลายปา เปนตน ทสาคญการใชสารฟลออโรคารบอน หรอรจกกนวาสารซเอฟซสารน มการประชมเพอปองกน ชนบรรยากาศโอโซนเรยกวา พธสารมอนทรออล วาดวยการยกเลกการใชสารทาลายชนบรร-ยากาศโอโซ ในตางประเทศเองสวนใหญเลกใชสารซเอฟซกนหมดแลว แตประเทศไทยยงใชอยในปรมาณรอยละ 1 ของสารซเอฟซทใชทว โลก ทราบวาปหนาไทยเองจะยกเลกเชนกน

สารซเอฟซนนประมาณรอยละ 33 ของปรมาณทงหมด ทใชในอตสาหกรรมเครองทาความเยนเพอใชในตเยน ตแชเยน และเครองปรบอากาศทงในอาคารและในรถยนต รอยละ 25 ใชทาความสะอาดชนสวนอเลกทรอนกสและรอยละ 42 ใชในอตสาหกรรมอนๆ มองแคตเยนผลตประมาณปละ 1.3 ลานเครอง ใชสารซเอฟซประมาณ 260 ตนตอป

ยงมอตสาหกรรมทใชสารไฮ-โดรคลอโรฟลออโรคารบอน เอชซเอฟ และไฮโดรฟลออโรคารบอนหรอ เอชเอฟซ สามารถทาลายบรรยากาศชนโอโซนไดเชนกน เอชซเอฟ ทาลายโอโซนไดนาน 5 ป สวนซเอฟซ ทาลายโอโซนไดนานถง 25 ป สวนเอชเอฟซ ไมทาลายชนของโอโซนเพยงแตปดกนพลงงานความรอนเทานน

ประการตอมาสารคารบอนไดออกไซด มการพบวา กาซคารบอนไดออกไซดปรมาณครงหนง เกดจากการตดไม ทาลายปาบนพนทประมาณ 6 แสนไร ตรงนนาจะรบฟงได เพราะปาไมของไทยถกทาลายปละ 1 ลานไร จนจะหมดอยแลว ผลทเกดกคอเนอง จากตนไมจะดดกาซคารบอนไดออกไซดเขาไป ตอนมการสงเคราะหแสงในเวลากลางวน และปลอยกาซ คารบอนไดออกไซดออกมาในเวลากลางคน

แตทแนวโนมนากลวกวาเปนกาซคารบอนไดออกไซด ทมาจากโรงงานอตสาหกรรมและทอไอเสยจากรถยนต เพราะการพฒนาประเทศนนมแตเพมมากขน ในการขบขยานพาหนะ ขณะนประเมนวาม 1.88 ลานคนทวประเทศ จะมกาซออกมา 10 กโลกรม ตอเชอเพลง 4 ลตร หากมการขบขยานพาหนะทใชเชอเพลง 4 ลตรตอคน กจะปลอยคารบอนไดออก ไซดออกมา 18,800 ตน สาหรบในการผลต กระแสไฟฟาขนาด 100 วตต เปนเวลา 10 ชวโมง ตองใชถานหนหนก ครงกโลกรม ซงจะปลอยกาซคารบอนไดออกไซดออกสบรรยากาศ มปรมาณเพมขนถง 2 เทา หรอ 1.4 กโลกรม อกทงการเผาไหมถานหน และเชอเพลงยงปลอยซลเฟอรไดออกไซด ซงเปนมลพษทางอากาศและ เปนหมอกควนทปองกนแสงอาทตยทงยงปดบงเรอนกระจก ซงจะทาใหบรรยากาศเกดการเยนลงได

49

สารอนตรายอกตวคอ ไนตรสออกไซด ซงสะสม อยในปยเคมและถานหน ถาจะลด หมายความวา การใชปยไนโตรเจนตองนอยลงหรอหนมาใชปยอนทรยจากธรรมชาต สวนการผลตไฟฟาโดยใชถานหนเปนเชอเพลงอยางทเหมองแมเมาะ จ.ลาปาง กตองหาวธทาใหถานหนสะอาด

อนตรายของมนคอ ไนตรสออกไซดจะดดความรอน ไวไดนบรอยๆ ป เพราะโมเลกลของกาซนสามารถดดความรอนไวไดนาน กวาโมเลกลของคารบอนไดออกไซดถง100 เทา แตไนตรสออกไซด ทาลายโมเลกลของโอโซนไดนอยกวาซเอฟซรอยละ 25

กาซมเทนกมสวนอยางมาก สาเหตหลกมาจาก การตดไมและการเผาปา นอกจากนการทานาขาว การเลยงววควาย การถมขยะ การทาเหมองแร และการผลตถานหน อยางการปลกขาว เกดกาซมเทน เนองจากแบคทเรยทอยในดนเปนตวปลอยมเทน การเลยงววควายกอใหเกดม-เทน เนองจากแบคทเรยใน กระเพาะอาหารของสตวกนหญาประเภทวว ควาย แพะ แกะ อฐ จะยอยอาหารและปลอยมเทนออกมาดวย

มการศกษาพบในแตละวนวว 1 ตว เรอมเทนออกมาถง 0.5 ปอนด ในชวงสองสามปทผานมาไทยมวว ควายประมาณ 11 ลานตว แตละตว จะเรอนาทละหลายครง หากววควายเรอเพยงนาทละครง จะมปรมาณ กาซมเทนออกมา 5.5 ลานปอนด มเทนทเกบพลงงานความรอนเอาไว ขณะนจะเกบความรอนไวไดนานกวา10 ป และเกบความรอน ไวนานกวาโมเลกลของคารบอนไดออกไซด มเทนสามารถ เกบพลงงานความรอนเอา ไวขณะนไปจนถงระยะเวลานาน 10 ป และเกบความรอนไวนานกวาโมเลกลของคารบอนไดออกไซดถง 20 เทา

ตวทาลายโอโซนดงกลาวนมผลตอการเปลยนแปลงโลกอยางมาก นอกจากอากาศบนโลกจะรอนขนและสขภาพอนามย โรคภยไขเจบ จะตามมาอกมาก การสรางภมคมกนใหกบตวเองเพอมชวตรอด กตองแสวงหากนอก นอกจากนผลกระทบทเกดขนกบพชและสตวกมากดวย ระบบชวตของมนตองปรบตวเปลยนแปลง ถงขนสญพนธไปเลยกเปนได แตทนาเปนหวงคอ ผลทจะทาใหระดบนาทะเลสงขน เพราะกอนนาแขงขนาดมหมาจากขวโลกกาลงละลายลงมา สทวปยโรป และดนแดนทมนษย อาศยอย วเคราะหกนวาบรเวณของโลกทอยในระดบตามากๆ อาจจะ สญหายไปจากแผนทโลกเพราะนาทวมหมดสน

หากวากนแลวมนษยนเองทเปนตวทาลายโอโซน แตจะบอกวาใคร ปลอยมากปลอยนอย ไมใชสาระสาคญ แตประเดนอยททกคนตองชวยกนดแลบานของตวเองวา จดไหนทปลอยสารพษทาลายโอโซนตองชวยกนทาใหลดลง เพอจะไดอยในโลกนไดยาวนาน

แตสาหรบพวกเราแลว สงทนาจะทากนได อยางเชน การลดการใช สารซเอฟซทมอยในตเยน ตแชเยน เครองปรบอากาศคอ การใชแปรงทาสแทนทจะใชกระปองฉดสเปรย ใชเครองปรบอากาศ เทาทจาเปนแลวหนมาใชพดลม เปดหนาตางและสวม เสอผาบางๆ นอกจากนเครองปรบอากาศทไมใชแลว กจะตองมวธการทาลายทด เพอปองกนการรวไหลของสารซเอฟซ สชนบรรยากาศ

สาหรบการลดกาซคารบอนไดออกไซดจากทอไอเสยรถยนต ทาไดโดยใชรถรวมกนเมอเดนทางไปในทเดยวกนหรอใกลเคยงกนครงละ หลายๆ คนหรอทรฐบาลโดยสพช. กาลงรณรงคกนอย ขณะนคอ CAR POOL การขบขยาน พาหนะทประหยด นามนเชอเพลง การสญจรโดยการเดน หรอเดนทางโดยรถจกรยาน หรอโดยสารรถประจาทาง

50

การเพมปรมาณขยะทาใหเกดคารบอนไดออกไซดมากขน เนองจากการทบถมของขยะมากขน ทาใหคารบอนไดออกไซดถกกาจด โดยธรรมชาตนอยลง การใชเครองใชทประหยดพลงงาน ทาบานใหปลอดโปรง ใชพลงงานธรรมชาต เชน พลงงานแสงอาทตย และลม ทาใหไมปลอยคารบอนไดออกไซดออกมา การใชกาซธรรมชาตแทนถานหน และนามนเชอเพลงในโรงงาน และการผลตกระแสไฟฟาทาใหปลอยคารบอน-ไดออกไซดออกมานอยลง

นอกจากน การปองกนการปลอยมเทนออกสบรรยากาศทาไดโดย ลดปรมาณขยะและนาขยะมาใชใหเกดประโยชน และลดการเผาตนไมในปา และตามทง นอกจากนยงควรพยายามทจะนามเทนท เกดจากการถมขยะ และการทาเหมองแรถานหนมาใชเปนเชอเพลง คารบอนไดออกไซดและมเทนเปนกาซทเกบความรอนบนโลก ยงมกาซมากกจะเกบความรอนไวมาก

โอโซนถอเปนชนบรรยากาศทจาเปนสาหรบมนษยและสรรพ สง หากพวกเรายงคงทาลายอากาศ บรสทธม ทเรยกวาบรรยากาศชน โอโซนแลว โลกใบนจะเกดวบตตอสรรพสงทนตาเหน

“โลก รอน”นาทะเลอนดามนสงผดปกต

เมอ วนท 18 กรกฎาคม ทจฬาลงกรณมหาวทยาลย ดร.มณทพย ศรรตนา ทาบกานอน รองปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (ทส.) กลาวในเวทสาธารณะเรอง ผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและเอเชยตะวนออกเฉยงใต : วกฤตหรอโอกาส ซงจดโดยกรนพซ เอเชยตะวนออกเฉยงใต วา จากการคาดประมาณอณหภมผวโลกในอก 100 ปขางหนา หรอประมาณป 2643 พบวา อณหภมจะสงขนจากปจจบนราว 4.5 องศาเซลเซยส เนองจากคาดการณวา จะมการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดถงรอยละ 63 และกาซมเทนรอยละ 27 ของกาซเรอนกระจก สาหรบประเทศไทยมอณหภมสงขนประมาณ 1 องศาเซลเซยส ในชวง 40 ป อยางไรกตาม หากอณหภมเพมสงขน 2-4 องศาเซลเซยส จะทาใหพายไตฝนเปลยนทศทาง เกดความรนแรงและมจานวนเพมขนรอยละ 10-20 ในอนาคต นอกจากน ฤดรอนจะขยายเวลายาวนานขน ในขณะทฤดหนาวจะสนลง

ดร.มณทพย กลาวอกวา ทส.ไดรางยทธศาสตรแหงชาตวาดวยการจดการการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มเปาหมายเพอเตรยมความพรอมของประเทศในการรบมอตอผลกระทบจากการ เปลยนแปลงสภาพภมอากาศทงในภาวะปจจบนและอนาคต และหาแนวทางลดกาซเรอนกระจก โดยแบงเปน 5 ยทธศาสตร คอ 1.รบมอและปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ 2.สรางความพรอมของประเทศเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ 3.การลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกในทกสาขา 4.เพมขดความสามารถขององคกรและบคลากร โดยใหการศกษาและเสรมสรางการมสวนรวม 5.ผลกดนใหเกดความรวมมอระหวางประเทศ

ผศ.ดร. กณฑรย บญประกอบ อาจารยประจาภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง กลาววา จากขอมลของคณะกรรมการระหวางรฐบาลวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ หรอ IPCC ไดประเมนความเปลยนแปลงทคาดวาจะเกดขนในศตวรรษท 21 คออณหภมเฉลยทผวโลกเพมขน 1.4-5.8 องศาเซลเซยส ระดบนาทะเลสงขน 0.09-0.88 เมตร ผลกระทบทเกดขนจะทาใหชวงวนทรอนเพมขน ขณะทวนทหนาวลดลง ซงมโอกาสเปนไปไดรอยละ 90-95 นอกจากน ในเอเชยยงมโอกาส

51

รอยละ 66-90 ทอาจเกดฝนกระหนาและมรสมอยางรนแรง รวมถงเกดความแหงแลงในฤดรอนทยาวนาน ทงน ในป 2532-2545 ประเทศไทยเกดความเสยหายจากอทกภย พาย และภยแลง คดเปนมลคาเสยหายทางเศรษฐกจมากกวา 70,000 ลานบาท

ดร.อานนท สนทวงศ ณ อยธยา ผอานวยการศนยเครอขายงานวเคราะหวจยและฝกอบรมการเปลยนแปลงของโลก แหงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต กลาววา จากการสารวจพบวา ลาสดระดบนาทะเลในอาวไทยเพมขน 1-2 มลลเมตรตอป ยงอยในระดบปกต แตทนาสนใจ คอ ระดบนาทะเลในฝงอนดามนสงขนถง 8-12 มลลเมตรตอป มผลอยางมากตอการกดเซาะชายฝง เนองจากทผานมาปรมาณของระดบนาทะเลทสงเพยง 50 เซนตเมตร สามารถกดเซาะชายฝงไดอยางรนแรง จงจาเปนตองเตรยมความพรอมในแตละภาคสวน อาท ตองมระบบพยากรณระยะกลาง แมปจจบนกรมอตนยมวทยาจะมขอมลทไมจาเพาะแตสามารถพฒนาได เพอชวยใหประชาชนเตรยมรบมอไดทน นอกจากน ตองมระบบการประกนภยทเกยวของกบภมอากาศ และระบบการกระจายความเสยง

ดาน ดร.ลออนชโอ อะมาโดเร นกวทยาศาสตรดานบรรยากาศ ประเทศฟลปปนส กลาววา จากสภาพอากาศทเปลยนแปลงสงผลใหเกดพายฝน และความแหงแลงในเขตเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเฉพาะความแหงแลงจากปรากฏการณเอลนโญ ซงกอใหเกดพายหมนเขตรอนทรนแรง โดยเฉพาะในป 2518-2545 มผเสยชวตเฉลย 593 รายตอป และเกดความเสยหายตอทรพยสน คดเปนมลคา 83 ลานเหรยญสหรฐ เสยหายตอภาคเกษตร 55 ลานเหรยญสหรฐ และนาวตกวาประเทศในภมภาคนยงไมมความสามารถในการรบมอกบภยพบต ตางๆ

ภาวะ โลกรอน… ปจจยเสยงทางเศรษฐกจ

ปญหา โลกรอนเรมสงผลกระทบตอมนษยชาตอยางชดเจนมากขน ขณะททวโลกตางพยายามหาหนทางแกไข โดยสภาพอากาศทรอนจด ของประเทศไทยในชวงเวลานคอ ผลกระทบทคนไทยสามารถรบร และสมผสไดอยางชดเจน ทงนในรอบ 100 ปทผานมา (พ.ศ.2443-2543) อณหภมของโลกไดเพมขน 1 องศาเซลเซยส และคาดวาในชวง 100 ปขางหนา ความรอนบนผวโลกจะเพมขนอก 3.0-4.0 องศาเซลเซยส

ขณะ ทศนยเครอขายงานวเคราะหวจย และฝกอบรมการเปลยนแปลงของโลกแหงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (START) จฬาลงกรณ มหาวทยาลย ระบวา อณหภมของประเทศไทย ชวงเดอนเมษายน 2550 มอณหภมสงถง 42 องศาเซลเซยส จากเดม 38-39 องศาเซลเซยส และคาดวาในป 2551 จะเพมเปน 43 องศาเซลเซยส

ภาวะ โลกรอน (global warmimg) คอ ผลพวงของการพฒนาอตสาหกรรม พลงงาน คมนาคม เกษตรกรรม รวมถงเกดจากการเปลยนแปลงการใชทดนและปาไม เมอมการผลตกาซเรอนกระจกเพมมากขน อณหภมในชนบรรยากาศทหอหมโลกจงสงขน เนองจากพลงงานแสงอาทตยทเคยสะทอนกลบถกกกเกบไวมากขน ทาใหเกดปรากฏการณเรอนกระจก (GHG effects) มผล ทาใหภมอากาศเกดการเปลยนแปลง

52

ประเทศ ไทยเคยใหสตยาบนกบอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภม อากาศ (UNFCC : united nations framework convention on climate change) โดยไทย จดอยในกลม 148 ประเทศกาลงพฒนา (non-annex I) ทไมบงคบใหลดกาซเรอนกระจกเหมอนกบอก 41 ประเทศพฒนาและหลายประเทศในยโรปกลาง

อยาง ไรกตามรายงานของ world resource institution ใน world resources 2005, the wealth of the pool, managing ecosystems to fight poverty ระบวาป 2543 ไทยปลอยกาซเรอนกระจกประมาณ 261 ลานตน มคารบอนไดออกไซดคดเปน รอยละ 0.78 ของโลก ขณะทจนและสหรฐอเมรกาคดเปนรอยละ 14.7 กบ 20.6 ตามลาดบ

ปญหา ดงกลาวไมเพยงสงผลกระทบตอธรรมชาตและสงแวดลอม แตยงสงผลกระทบตอวถชวต และเปนปจจยเสยงทางเศรษฐกจ เนองจากอาจทาใหเกดความเสยงตอกจกรรมทางเศรษฐกจ และสงคมดวยความรนแรงทพอๆ กบความถดถอยทางเศรษฐกจครงใหญ ทเคยเกดขนในชวงตอนตนศตวรรษท 20 อาจทาใหโลกตองใชเงนจานวนมากเพอลดปญหา และเตรยมการปองกนผลกระทบทอาจจะเกดขน

รายงาน ผลการศกษาของนกเศรษฐศาสตรพบวา เมอโลกรอนขน 2-3 องศาเซลเซยส จะสรางความสญเสยตอผลผลตโลก 3% รวมถงทาใหเกดตนทนทางการเงนทเกดจากปญหาสขภาพของมนษย และตอสภาพแวดลอม นอกจากนยงจะทาใหเกดภาระทไมเทาเทยมกน ระหวางประเทศรารวยกบประเทศยากจน โดยประเทศยากจนตองแบกรบภาระ มากกวาเพราะไดรบผลกระทบรนแรงกวา

ขณะ ทผลกระทบซงเปนปจจยเสยงทางเศรษฐกจโดยตรงของไทยคอ ปญหาทเกดจากความเปลยนแปลง ในระบบนเวศนทางธรรมชาต และสงแวดลอมทาใหเกดภาวะแหงแลง ฝนไมตกตองตามฤดกาล โดยหลายฝายคาดการณวานาในแมนาสายตางๆ จะมปรมาณลดลง 25% สภาพการณดงกลาวจะสรางปญหาตอเกษตรกร และชาวประมงของไทย

ปจจยการผลตและความอดมสมบรณในธรรมชาตจงมทศทางทลดลง โดยความเสอมโทรมของสภาวะแวดลอม จะเปนตวเรงทาลายความสมบรณของอาหารในธรรมชาต และความสมบรณของปจจยในการผลตอาหาร ในทสดธรรมชาตจะไมสามารถผลตอาหารไดอยางเพยงพอซงจะสรางความยาก ลาบากใหกบประชากรโลก และคนไทยในภายหลง

ผม จงเหนวาประเทศไทยควรสรางหลกประกนและเตรยมแผนงานรองรบผลกระทบทอาจ จะเกดขน จากสาเหตปญหาภาวะโลกรอนทงในมตทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยไมเปนฝายตงรบปญหา แตควรมมาตรการปองกน บรรเทา และแกไขปญหาในเชงรกทสอดคลองกบพลวตความเปลยนแปลง เพอใหการแกไขปญหาทนสถานการณและเกดความเหมาะสม

อาท เชน พฒนาการปฏบตหนาทผมอานาจตามพธสารเกยวโต (DNA : designated national authority) โดยเรงรดการจดตง องคกรกลางในลกษณะองคการมหาชนอยางเปนทางการ เพมการวจยและพฒนา รวมถงรวมมอกบนานาชาตในการจดการความเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เพมการประสานความรวมมอ ระหวางหนวยงานภาครฐ กบเอกชน ปองกนการสญเสยทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

53

นอก จากนทกฝายควรรวมกนเรงรดและฟนฟความสญเสยของทรพยากรธรรมชาต แกไขปญหาความเสอมโทรมของคณภาพสงแวดลอม รวมถงอาจใชมาตรการทางภาษกบภาคธรกจททาลายสภาพภมอากาศและสงแวด ลอม สรางธรกจพลงงานสะอาด และกาหนดกฎระเบยบทเขมงวด สรางมาตรฐานการประกอบธรกจการผลตโดยสงเสรมการใชทรพยากรอยางม ประสทธภาพ เปนตน

การ ดาเนนนโยบายทางเศรษฐกจควรมองภาพรวมในระดบชาต และใหความสาคญกบการมองแนวโนม ทสอดคลองกบสถานการณของสงคมโลกในอนาคต รวมถงควรทาใหประเทศไทย สามารถพงตนเองในปจจยอยรอดไดตลอดเวลา เพอเปนหลกประกนทมนใจไดวาประชาชนในประเทศ จะไมตองพบกบความยากลาบากอยางมาก ในภาวะทมวกฤตการณขนรนแรงเกดขน

ปญหาภาวะโลกรอนจงมความสาคญ หากผนาประเทศไรวสยทศนในการแกไขหรอบรรเทาผลกระทบทเกดขน จะทาใหประชาชนตองประสบกบความทกขยากลาบาก นอกจากเปนปจจยเสยงทางเศรษฐกจแลว ยงทาใหเกดปจจยเสยงทสาคญทสดตอมนษยชาตนนคอ ความอยรอดของโลกทเราอาศยอยรวมกน

การ ปองกน

ได มผแนะนาวธการชวยปองกนสภาวะโลกรอนไวดงน

1. ลดระยะทางทใชสาหรบการขน สงอาหารเนองจากมลพษจากการขนสงนนเปนตวการสาคญมากทสดในการเพม ปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ ใหเราพยายามบรโภคอาหารทผลตและปลกในทองถน จะชวยลดพลงงานทใชสาหรบ การขนสงลงได

2. ปดเครองปรบอากาศในโรงแรมทเราไดเขาพกพรอมทงอยาให พนกงานนาผาขนหนทยงไมสกปรกมากไปซก โดยพงระลกวาเราไมไดชวยใหโรงแรมประหยดคาไฟฟา แตเรากาลงชวยโลกทเราอาศยอย

3. ลดระดบการใชงานเครองใช ไฟฟาลงแมเพยงนอยนด เชน เพมความรอนของเครองปรบอากาศในสานกงาน หรอทพก อาศยลงสกหนงองศา หรอ ปดไฟขณะไมใชงานปดฝาหมอทมอาหารรอนอย หรอลด จานวนชวโมงการดโทรทศนหรอฟงวทยลง อาจลดคาใชจายของเราไมมากนกแตจะสง ผลมหาศาลตอโลก

4. นากระดาษหรอภาชนะบรรจอนๆ กลบไปใชใหม พยายามซอสงของทมอายการใชงานนานๆ จะชวยลดการใชพลงงานของโลกอยางมากมาย

5. รกษาปาไมใหไดมากทสด และลดหรองดการจดซอสงของหรอเฟอรนเจอรตางๆ ททาจากไมทตดเอามาจากปา เพอปลอยใหตนไมและปาไมเหลานไดทาหนาทการเปนปอดของโลกสบไป

54

6. ลดการใชนามนจากการขบขยวดยานพาหนะ โดยปรบเปลยนนสยการขบรถ เชน ลดความเรวในการขบรถลงตรวจสอบสภาพลมในลอรถใหเหมาะสมและคอยๆ เหยยบคนเรงรถยนตเมอตองการเรงความเรว

7. ทดลองเดนใหมากทสด

Source : http://www.geopnru.co.cc/?p=24

การไหลเวยนกระแสนาในมหาสมทร

นาเปนของไหลเชนเดยวกบอากาศ การไหลเวยนของกระแสนาในมหาสมทรจงมลกษณะคลายการไหลเวยนของกระแสลมในบรรยากาศ หากแตการไหลเวยนของกระแสนามอปสรรคขวางกน เนองจากหนงในสามของพนผวโลกเปนแผนดน ดงนนการไหลเวยนของนาในมหาสมทรจงไมปรากฏรปแบบทชดเจนเหมอนดงกระแสลม ขอแตกตางอกประการหนง นาทะเลในมหาสมทรมความเคมไมเทากน นาทะเลทเคมกวามความหนาแนนสงจะเคลอนไปแทนทนาทะเลทมความหนาแนนตา เราจงแบงการไหลเวยนของนาในมหาสมทรเปน 2 ประเภทคอ กระแสนาบรเวณพนผว (Surface currents) และกระแสนาลก (Deep currents)

การไหลเวยนของกระแสนาบรเวณพนผวมหาสมทร กระแสนาพนผวมหาสมทรเกดขนเนองจากความฝดของอากาศกบผวนาในมหาสมทร กระแสลมเคลอนทดวยความแตกตางของพลงงานจากดวงอาทตยซงอากาศสะสมไว พลงงานจากอากาศถายทอดลงสผวนาอกทหนง กระแสลมพดพาใหกระแสนาเคลอนทไปในทางเดยวกน ภาพท 1 แสดงใหเหนวา ลมสนคาตะวนออกบรเวณใกลเสนศนยสตร มอทธพลพดใหนาในมหาสมทรเคลอนตวไปทางทศตะวนตก และลมตะวนตกในบรเวณใกลขวโลก มอทธพลพดใหนาในมหาสมทรเคลอนตวไปทางทศตะวนออก การไหลของนาในมหาสมทรเคลอนทเปนรปวงเวยน ในทศทางตามเขมนาฬกาในซกโลกเหนอ และในทศทางทวนเขมนาฬกาในซกโลกใต

ภาพท 1 อทธพลของกระแสลมตอกระแสนาในมหาสมทร

ทรงกลมของโลกทาใหนาในมหาสมทรมอณหภมแตกตางกน พลงงานจากดวงอาทตยตกกระทบบรเวณศนยสตรมากกวาขวโลก นาทะเลบรเวณเสนศนยสตรมอณหภมสงจงไหลไปทางขวโลก ในขณะทนาทะเลบรเวณขวโลกมอณหภมตากวาไหลเขามาแทนท (ภาพท 2) เนองจากนามคณสมบตในการเกบความรอนไดดกวา

55

พนดนกลาวคอ ใชเวลาในการสะสมความรอน และเยนตวลงนานกวาพนดน ดงนนกระแสนาพบพนผวมหาสมทรจงพดพาพลงงานความรอนไปดวยเปนระยะทางไกล ทาใหเกดผลกระทบตอภมอากาศ และระบบนเวศบนพนทชายฝงเปนอยางยง อยางกตาม อทธพลของกระแสลมสงผลกระทบกระแสนาในมหาสมทร เพยงความลก 1 กโลเมตรเทานน นนหมายถง การไหลเวยนของกระแสนาผวพน มอทธพลตอนาในมหาสมทรประมาณรอยละ 10

ภาพท 2 กระแสนาพนผวมหาสมทร

การไหลเวยนของกระแสนาลกในมหาสมทร นาทะเลมรสเคม เนองจากมเกลอซงประกอบดวยแรธาตตางๆ ปะปนอยในรปของสารละลาย ในนาทะเล 1 ลตร (1,000 กรม) มเกลออย 35 กรม ในบรเวณทนาทะเลอณหภมสง เชน ใจกลางมหาสมทรบรเวณเสนศนยสตร แสงแดดมความเขมสง ทาใหนาในมหาสมทรระเหยเปนไอนา ทงแรธาตทตกคางไวในจนนาทะเลมความเขมของเกลอมาก แตในทหนาวเยนทบรเวณขวโลก แสงแดดตกกระทาพนผวโลกเปนมมเฉยง พลงงานทตกกระทบนอย ปรมาณการระเหยของนาทะเลยอมนอยตามไปดวย ความเขมของเกลอจงไมมาก ในบรเวณใกลปากแมนา ความเขมของเกลอจะนอยเนองจาก อทธพลของนาจดจากแมนาลาคลอง ทาใหนาทะเลเจอจาง

ตารางท 1 ประจเกลอในนาทะเล

คลอไรด (Cl-) 54.3% แมกนเซยม (Mg++) 3.7 %

โซเดยม (Na+) 30.2% แคลเซยม (Ca++) 1.2%

ซลเฟต (SO4++) 7.6% โปแตสเซยม (K+) 1.1%

ประจอนๆ 1.9%

56

เกลอในทะเลและมหาสมทรมกาเนดมาจากแรธาตบนพนโลก นาเปนตวทาละลายทด นาฝนละลายกาซคารบอนไดออกไซดในอากาศทาใหมฤทธมเปนกรดออนๆ นาทอยบนพนโลกละลายแรธาตในหนและดน และไหลรวมกนเปนแมนาลาธาร ไปสะสมกนในมหาสมทร สารละลายเกลอเหลานอยในประจของแรธาตทสาคญไดแก ประจโซเดยม (Na+) และประจคลอไรด (Cl-) เมอนาระเหยออกไป ประจเหลานรวมตวกนเปนสารประกอบ ไดแก เกลอแกง (NaCl) นาทะเลในแตละสวนของโลกมความเคมไมเทากน และมความหนาแนนไมเทากน นาทะเลทมความหนาแนนสงยอมไหลไปแทนทนาทะเลทมความหนาแนนตา การหมนเวยนของกระแสนาลกมปจจยทสาคญ 2 ประการคอ ความรอน (Thermo) และเกลอ (Haline) เราเรยกการไหลเวยนในลกษณะนวา ‚เทอรโมฮาลน‛ (Thermohaline)

ภาพท 3 การไหลเวยนของนาลกในมหาสมทร

วงจรการไหลเวยนของกระแสนาลกในมหาสมทรมชอเรยกวา ‚แถบสายพานยกษ‛ (Great conveyor belt) นาทะเลความหนาแนนสงอณหภมตาจมตวลงสทองมหาสมทรแอตแลนตกเหนอไหลลกลงทางใต แลวเลยวไปทางตะวนออก ขณะทมนไหลผานมหาสมทรอนเดยอณหภมจะสงขน และลอยตวขนทางตอนเหนอของมหาสมทรแปซฟก (ภาพท 3) นาทะเลความหนาแนนตาอณหภมสงจากมหาสมทรแปซฟก ไหลวกกลบผานมหาสมทรอนเดยลงมาทางมหาสมทรแอตแลนตกใต แลวไหลยอนมาทางมหาสมทรแอตแลนตกเหนอ กระแสนามความเคมมากขนเนองจากการระเหยของนาประกอบกบการเดนทางเขาใกลขวโลกทาใหอณหภมตาลง จนจมตวลงอกครงเปนการครบรอบวงจร ใชเวลาประมาณ 500 – 2,000 ป การไหลเวยนเชนนสงผลกระทบตอสภาพภมอากาศในระยะยาว อาทเชน ยคนาแขงเลก ในยโรปเมอครสตศตวรรษท 17 อทธพลของการไหลเวยนแบบเทอรโมฮาลน มอทธพลตอนาในมหาสมทรประมาณรอยละ 90

57

ผลของกระแสนาในมหาสมทรมดงน 1. ผลตออณหภมของอากาศ อากาศเหนอกระแสนาอนจะอนและอากาศเหนอกระแสนาเยนจะเยน อากาศทเคลอนทจากทะเล มาสฝงจะมผลทาใหอณหภมของอากาศเปลยนแปลงไปตามอณหภมของกระแสนา เชน กระแสนาอนแอตแลนตกเหนอ ไหลเลยบฝงตะวนตกของทวปยโรป จะทาใหในฤดหนาวอากาศจะอบอนไมหนาวจด 2. ผลตอความชนในอากาศ ลมทพดผานกระแสนาอนมาสทวปทเยนจะทาใหความชนทวปเพมมากขนและเกดฝนตก ในทางตรงกนขามลมทพดผานกระแสนาเยนไปยงทวปทอนจะทาใหอากาศแหงแลง ดงนนชายฝงในเขตรอนทมกระแสนาเยนไหลผานอากาศจงแหง แลง และบางแหงเปนทะเลทราย บรเวณทกระแสนาอนกบกระแสนาเยนไหลมาบรรจบกนจะทาใหเกดหมอก 3. ผลตอสงทมชวตในทะเล เกดจากกระแสนาเยนลอยตวขน คอกระแสนาเยนทไหลจากเขตหนาวเขาไปในเขตรอน เมอนาอนบางลงจะดงนาเบองลางขนมาจากทองทะเลลกนาสารไนเตรทและสารอนๆขนมาเปนอาหารแกแพลงตอนซงเปนสงทมชวตขนาดเลก แพลงตอนเหลานเปนอาหารของปลา 4. มผลตอการคมนาคมขนสง การแลนเรอทวนกระแสนาอาจทาใหแลนเรอไดชาลง การแลนเรอตามนาทาใหแลนเรอไดเรวขน กระแสนาเยนอาจนาภเขานาแขงเขามาในเสนทางเดนเรอทาใหเกดอนตรายได

ทมา : http://www.lesa.in.th/hydro/ocean_circulate/ocean_circulate.htm

เอลนโญ

เอลนโญคอ ???

เอลนโญ เปนคาทใชเรยกปรากฏการณธรรมชาตทางสมทรศาสตร หรอการเคลอนตวของกระแสนาในโลก ซงมหลกฐานแสดงวาจรงๆแลวเอลนโญไดเกดขนนานนบพนปมาแลว แมแต เอลนโญทเกดขนในป พ.ศ. 2525 – 2526 ซงรนแรงมากกยงไมไดถกกลาววาเปนเอลนโญจนกระทงปรากการณนไดเกดขนแลวหลายเดอน เนองจากปรากฏการณนเปนตนเหตใหเกดผลกระทบตอภมอากาศของโลกอยางรนแรง เชน อเมรกาเหนอประสบกบสภาพอากาศทผดปกตอยางมากตลอดป 2526 ออสเตรเลยกลบประสบกบสภาวะความแหงแลงมากและเกดไฟปาเผาผลาญ ประเทศใกลๆ ทะเลทรายสะฮาราประสบกบความแหงแลงทเลวรายมากทสดชวงหนง และลมมรสมในมหาสมทรอนเดยออนกาลงลงมาก

เอลนโญ คอปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนจากการไหลยอนกลบของผวนาทะเลทอน ในชวงเวลาชวงหนงๆ จากบรเวณเสนศนยสตรทางมหาสมทรแปซฟกตะวนออก ไปแทนทกระแสนาเยนทไหลอยเดมบรเวณเสนศนยสตรทางมหาสมทรแปซฟกตะวนตกและบรเวณชายฝงตะวนตกเฉยงเหนอของทวปอเมรกาใต เมอการอนขนของอณหภมผวนาทะเลไดแผขยายกวางกสงผลกระทบตอการหมนเวยนของบรรยากาศแผขยายกวางออกไป พนโลกของเราจะรบความรอนจากดวงอาทตยไมเทากน บรเวณ

58

เสนศนยสตรจะรบความรอนมากกวาขวโลกเหนอและขวโลกใต นาทะเลและอากาศจะเปนตวพาความรอนจากเสนศนยสตรไปยงขวโลกทงสอง เกดเปนวงจรถายเทความรอนเกดขน โดยนาทะเลทผวมหาสมทรจะรอนจนระเหยกลายเปนไอขนไป นาอนขางลางผวนาใกลเคยงจะเขามาและกลายเปนไออก เปนเหตใหมการไหลทดแทนของนาและอากาศทเยนกวาไปสทอนกวา เกดเปนวงจรระบายความรอนและความชนออกจากโซนรอนอยางตอเนอง ในสภาวะปกต เขตโซนรอนนนกคอ บรเวณเสนศนยสตรทางตะวนตกของมหาสมทรแปซฟก ไดแก บรเวณหมเกาะอนโดนเซยและออสเตรเลย ลกษณะของการเกดวงจรถายเทความรอนทาใหมลมทพดไปจากทศตะวนออกเฉยงเหนอและทศตะวนออกเฉยงใตของมหาสมทรแปซฟกมาหาแนวเสนศนยสตรทางแปซฟกตะวนตกหรอทเรยกวา ‚ลมสนคา‛ ซงลมสนคานจะพดนาทะเลชนบนทรอนจากมหาสมทรแปซฟกตะวนออกแถบบรเวณชายฝงประเทศเปรใหไหลตามมายงมหาสมทรแปซฟกตะวนตกแถบหมเกาะอนโดนเซย

จากการสารวจทางดาวเทยม พบวานาทะเลแถบอนโดนเซยมระดบสงกวาทางฝงเปรครงเมตร ซงทางฝงเปรนนเมอนาอนชนบนไหลตามกระแสลมสนคา นาทะเลดานลางซงเยนกวากจะมาแทนท หอบเอาแพลงตอน แรธาต สารอาหารตางๆ ซงเปนอาหารของปลาขนมาดวย ทาใหบรเวณชายฝงประเทศเปรเปนแหลงทมผลผลตปลามากทสดแหงหนง และทาใหมนกกนปลาหลากหลายชนดมาอาศยบรเวณน ในกรณทเกดปรากฏการณเอลนโญ ลมสนคามกาลงออนดวยสาเหตทยงไมทราบแนชดและบางครงมการกลบทศ ทาใหไมสามารถพยงนาทะเลทางแปซฟกตะวนตกใหอยในระดบสงกวาอยางเดมได กระแสนาอนจงไหลยอนกลบมารวมกนทางแปซฟกตะวนออกแทน แองนาอนกเคลอนไปทางทศตะวนออกเชนกน การลอยตวของนาเยนจากกนทะเลจงมนอยเปนผลทาใหนาทะเลดานแปซฟกตะวนออกอนขน เปรยบเสมอนเกดวงจรงกนหางขน คอ นาทะเลยงรอน ลมสนคากยงออน ลมสนคายงออน นาทะเลกยงรอน

ดงนนเมอเกดปรากฏการณเอลนโญครงใดจะทาใหแองนาอนขยายใหญขนทกครง ซงในขณะนมขนาดใหญกวาประเทศอเมรกาและขยายออกไปอยใจกลางมหาสมทร สวนอณหภมทใจกลางแองกสงขนเรอยๆ จนสงกวาอณหภมเฉลยไมตากวา 5 °C แลว (โดยปกตอณหภมของนาทะเลรอนและเยนจะประมาณ 30 °C และ 22 °C ตามลาดบ)

การทตาแหนงของแองนาอนขยบทไปอยกลางมหาสมทรเชนน ทาใหเกดวงจรถายเทความรอนขนสองวงจร จงเปนผลใหรปแบบการรวมตวของเมฆไมเหมอนเดม ทศทางลมและการไหลของกระแสนา แตกตางไปจากเดม มผลทาใหสภาพอากาศเปลยนแปลงผดไปจากปกตอยางมาก และเนองจากการหมนเวยนของอากาศในชนบรรยากาศเปลยนแปลงไป เอลนโญจงมผลกระทบตอสภาพภมอากาศทวโลกทงหมด ไมแตเฉพาะบรเวณมหาสมทรแปซฟกเทานน

การเกดเอลนโญ

ตามปกตเหนอนานนามหาสมทรแปซฟกเขตรอนหรอมหาสมทรแปซฟกเขตศนยสตรจะมลมคาตะวนออกพดปกคลมเปนประจา ลมนจะพดพาผวหนานาทะเลทอนจากทางตะวนออก (บรเวณ ชายฝงประเทศเอกวาดอร เปร และชลตอนเหนอ)ไปสะสมอยทางตะวนตก (ชายฝงอนโดนเซย และออสเตรเลย) ทาใหบรรยากาศเหนอบรเวณแปซฟกตะวนตกมความชนเนองจาก ขบวนการระเหยและมการกอตวของเมฆและฝนบรเวณตะวนออกและตะวนออกเฉยงใตของเอเชย รวมทงประเทศตาง ๆ ทเปนเกาะอยในแปซฟกตะวนตก ในขณะททางตะวนออกของแปซฟกเขตศนยสตรมการไหลขนของนาเยนระดบลางขนไปยงผวนาและทาให

59

เกดความแหงแลงบรเวณชายฝงอเมรกาใต แตเมอลมคาตะวนออกมกาลงออนกวาปกต ลมทพดปกคลมบรเวณดานตะวนออกของปาปวนวกน จะเปลยนทศทางจากตะวนออกเปนตะวนตกทาใหเกดคลนใตผวนาพดพาเอามวลนาอนทสะสมอยบรเวณแปซฟกตะวนตกไปแทนทนาเยนทางแปซฟกตะวนออก เมอมวลนาอนไดถกพดพาไปถงแปซฟกตะวนออก จะรวมเขากบผวนาทาใหผวหนานาทะเลบรเวณนอนขนกวาปกต และนาอนนจะคอยๆแผขยายพนทไปทางตะวนตกถงตอนกลางของมหาสมทร สงผลใหบรเวณทมการกอตวของเมฆและฝนซงปกตจะอยทางตะวนตกของมหาสมทรเปลยนแปลงไปอยทบรเวณตอนกลางและตะวนออกบรเวณดงกลาวจงมฝนตกมากกวาปกต ในขณะทแปซฟกตะวนตกซงเคยมฝนมากจะมฝนนอยและเกดความแหงแลง

(รปท 1) ขณะททางตะวนออกของแปซฟกเขตศนยสตรมการไหลขนของนาเยนระดบลางขนไปยงผวนาและทาใหเกดความแหงแลงบรเวณชายฝงอเมรกาใต แตเมอลมคาตะวนออกมกาลงออนกวาปกต ลมทพดปกคลมบรเวณดานตะวนออกของปาปวนวกน (ปาปวนวกน คอ เกาะทตงอยบรเวณเสนศนยสตรทางแปซฟกตะวนตกเหนอทวปออสเตรเลย) จะเปลยนทศทางจากตะวนออกเปนตะวนตก

ทาใหเกดคลนใตผวนาพดพาเอามวลนาอนทสะสมอยบรเวณแปซฟกตะวนตกไปแทนทนาเยนทางแปซฟกตะวนออก เมอมวลนาอนไดถกพดพาไปถงแปซฟกตะวนออก (บรเวณชายฝงประเทศเอกวาดอร) กจะรวมเขากบผวนา ทาใหผวหนานาทะเลบรเวณนอนขนกวาปกต และนาอนนจะคอย ๆ แผขยายพนทไปทางตะวนตกถงตอนกลางของมหาสมทร สงผลใหบรเวณทมการกอตวของเมฆและฝนซงปกตจะอยทางตะวน ตกของมหาสมทรเปลยนแปลงไปอยทบรเวณตอนกลางและตะวนออก

60

(รปท 2) บรเวณดงกลาวจงมฝนตกมากกวาปกต ในขณะทแปซฟกตะวนตกซงเคยมฝนมากจะมฝนนอยและเกดความแหงแลง

ผลกระทบของเอลนโญ

ในชวงทเกดปรากฏการณเอลนโญ การกอตวของเมฆและฝนเหนอนานนาบรเวณเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะลดลง และจะขยบไปทางตะวนออก ทาใหบรเวณตอนกลางและตะวนออกของแปซฟกเขตศนยสตร รวมทงประเทศเปรและเอกวาดอรมปรมาณฝนมากกวาคาเฉลย ขณะทมความแหงแลงเกดขนทนวกน และอนโดนเซย อกทงบรเวณเขตรอนของออสเตรเลย (พนททางตอนเหนอ) มกจะเรมฤดฝนลาชา

นอกจากพนทบรเวณเขตรอนแลวเอลนโญยงมความเกยวของเชอมโยงกบความผดปกตของภมอากาศในพนทซงอยหางไกลดวย เชน ความแหงแลงทางตอนใตของแอฟรกา จากการศกษาเอลนโญทเคยเกดขนในอดตนกวทยาศาสตรพบวาในฤดหนาวและฤดรอนของซกโลกเหนอ (ระหวางเดอนธนวาคม – กมภาพนธ และ เดอนมถนายน – สงหาคม)

รปแบบของฝนและอณหภมหลายพนทผดไปจากปกต เชน ในฤดหนาวบรเวณตะวนออกเฉยงใตของแอฟรกาและตอนเหนอของประเทศบราซลแหงแลงผดปกต ขณะททางตะวนตกของแคนาดา อลาสกา และตอนบนสดของอเมรกามอณหภมสงผดปกต สวนบางพนทบรเวณกงเขตรอนของอเมรกาเหนอ และอเมรกาใต (บราซลตอนใตถงตอนกลางของอารเจนตนา) มฝนมากผดปกต

61

ขนาดของเอลนโญ

นกวทยาศาสตรไดแบงขนาดของเอลนโญออกเปน ออนมาก ออน ปานกลาง รนแรง หรอรนแรงมาก จากการศกษาของ Quinn et al. กลาวไววา ‚ปรากฏการณยงมความรนแรงมากเทาไร ปรมาณความเสยหาย การถกทาลาย และมลคาความเสยหายยงสงมากเทานน‛ Quinn et al. อธบายถงความรนแรงโดยผนวกเอาการเปลยนแปลง ทางกายภาพของมหาสมทรกบผลกระทบทเกดขน บนพนทวปเขาดวยกนดงน

ขนาดรนแรงมาก – ปรมาณฝนสงมากทสด มนาทวม และเกดความเสยหายในประเทศเปร มบางเดอนในชวงฤดรอนและฤดใบไมรวงของซกโลกใตทอณหภมผวนาทะเลบรเวณชายฝงสงกวา ปกตมากกวา 7 องศา ขนาดรนแรง – ปรมาณฝนสงมาก มนาทวมตามบรเวณชายฝง มรายงานความเสยหายในประเทศเปร มหลายเดอนในชวงฤดรอนและฤดใบไมรวงของซกโลกใตทอณหภมผวนาทะเลบรเวณ ชายฝงสงกวาปกต 3 – 5 องศา ขนาดปานกลาง – ปรมาณฝนสงกวาปกต มนาทวมตามบรเวณชายฝง ความเสยหายทเกดขนในประเทศเปรอยในระดบตา โดยทว ๆ ไปอณหภมผวนาทะเลบรเวณชายฝงในชวงฤดรอนและฤด ใบไมรวงในซกโลกใตจะสงกวาปกต 2 – 3 องศา

62

นอกจากนยงมปจจยอนทนามาใชกาหนดขนาดของเอลนโญ ซงรวมถงตาแหนงของแองนาอน (warm pool) ในมหาสมทรแปซฟกเขตศนยสตร บรเวณพนผวมหาสมทรซงปกคลมดวยแองนาอนทผดปกต หรอความลก (ปรมาตร)ของแองนาอนนน ยงแองนาอนมอาณาบรเวณกวางและมปรมาตรมากปรากฏการณจะยงมความรนแรง เพราะจะมความรอนมหาศาลซงจะมผลตอบรรยากาศเหนอบรเวณนน

ในกรณทเอลนโญมกาลงออนบรเวณนาอนมกจะจากดวงแคบอยเพยงแคชายฝงตะวนตกของอเมรกาใต แตกรณเอลนโญขนาดรนแรงบรเวณทมนาอนผดปกตจะแผกวางปกคลมทวทงตอนกลางและตะวนออกของมหาสมทรแปซฟกเขตศนยสตร

ผลกระทบของเอลนโญตอปรมาณฝนและอณหภมในประเทศไทย

จากการศกษาสภาวะฝนและอณหภมของประเทศไทยในปทเกดเอลนโญ ไมสามารถหาขอสรปเกยวกบสภาวะฝนในปเอลนโญไดชดเจน นนคอปรมาณฝนของประเทศไทยมโอกาสเปนไปไดทงสงกวาปกตและตากวาปกตหรออาจกลาวไดวา ชวงกลางและปลายฤดฝนเปนระยะทเอลนโญมผลกระทบตอปรมาณฝนของประเทศไทยไมชดเจน

จากผลการศกษาพอสรปไดกวางๆ วาหากเกดเอลนโญปรมาณฝนของประเทศไทยมแนวโนมวาจะตากวาปกต โดยเฉพาะฤดรอนและตนฤดฝน ในขณะทอณหภมของอากาศจะสงกวาปกต เฉพาะอยางยงในกรณทเอลนโญมขนาดรนแรงผลกระทบดงกลาวจะชดเจนมากขน

Source : http://www.geopnru.co.cc/?p=270

พลงงานหมนเวยน

63

พลงงานหมนเวยนคออะไร ? พลงงานหมนเวยนเปน พลงงานทไดมาจากกระแสพลงงานทตอเนองและเกดซา ๆ ในสงแวดลอม แหลงของพลงงานหมนเวยน คอ แหลงพลงงานทเกดขนอยตอเนองไมหมดไป เชน พลงงานแสงอาทตย ลม ชวมวล หรอแมแตขยะมลฝอย เปนตน

ประโยชนทไดจากพลงงานหมนเวยนมหลาย ๆ ดาน ทงการรกษาสงแวดลอมลดมลพษจากการผลตไฟฟาจากเชอเพลงฟอสซล จาพวกผลตภณฑปโตรเลยมตางๆ อกทงลดการนาเขาเชอเพลงพวกนจากตางประเทศ และพลงงานเชอเพลงยงใหผลตอบแทนการลงทนทนาสนใจอกดวย

เทคโนโลยเกยวกบพลงงานหมนเวยนนไดรบการพฒนาไปอยางมาก รวมถงการเปลยนรปพลงงานหมนเวยนเหลานเปนพลงงานไฟฟา ในอดตการผลตไฟฟาไดถกจากดสทธแกเฉพาะการไฟฟาของประเทศไทยเทานน แตกฎระเบยบเหลานไดรบการพฒนา จนเอกชนสามารถทาการผลตไฟฟาไดดวยเชนกน ตลอดถงเอกชนรายเลก ๆ หรอชมชนกสามารถทาการผลตไฟฟาแลวสงขายไฟฟาใหกบการไฟฟาฝายจาหนาย ไดดวย จงเปนโอกาสทดทผสนใจในการรกษาสงแวดลอม และลดการพงพาระบบไฟฟาจากการไฟฟาเพยงระบบเดยว หรอตองการมบานเรอนหรอโรงงานทมระบบไฟฟาเองเพอประสทธภาพหรอภาพ ลกษณทดยงขน

พลงงานหมนเวยน ทมศกยภาพในประเทศไทย และไดมการพฒนาและทดลองตดตงอยแลวในประเทศไทย มหลายประเภท ดงน

ชวมวล เปนกากเหลอจากการกสกรรม เชน พวกแกลบ ชานออยปาลมนามน เปนตน หรอกากของเสยจากอตสาหกรรมทสามารถเผาไหมไดโดยตรงและใหพลงงานความ รอนออกมานาไปผลตไฟฟาตอไป

กาซชวภาพ ถาคณเปนเจาของฟารมหม โค หรอทาอตสาหกรรมแปรรปอาหาร กาซชวภาพอนเกดจากการยอยสารอนทรยในของเสยและใหกาซฯออกมา ซงนาไปเผาและใหความรอนออกมาผลตไฟฟาได

แสงอาทตย เปลยนแสงอาทตยรอน ๆ ใหเปนไฟฟาได โดยผานเซลลสรยะ หรอโฟโตโวลตาอก ซงสามารถตดตงบนหลงคาบานเรอน ตกอาคาร หรอทใด ๆ ทแสงแดดสองถง

พลงงานนา ไมเพยงแตพลงงานนาขนาดใหญอยางเชน เขอน สามารถผลตไฟฟาได แมนาหรอลาธารเลก ๆ กสามารถนามาผลตไฟฟาไดเชนเดยวกน และชมชนสามารถรวมมอรวมใจเปนเจาของระบบไฟฟาของตนเองได

พลงงานลม การนากระแสลมมาหมนใบพดเพอผลตไฟฟานนไดรบความนยมอยางมากในประเทศ แถบยโรป และทวปอเมรกา ซงมกระแสลมแรงสมาเสมอ สาหรบประเทศไทยมศกยภาพของกระแสลมอยไมมากนก

พลงงานความรอนใตพภพ พลงงานธรรมชาตทเกดจากความรอน ทถกกกเกบอยภายใตผวโลก โดยปกตแลวอณหภมภายใตผวโลกจะเพมขน ตามความลก กลาวคอยงลกลงไป อณหภมจะยงสงขน และในบรเวณสวนลางของ ชนเปลอกโลก หรอทความลกประมาณ 25-30 กโลเมตร อณหภมจะมคาอยในเกณฑเฉลย ประมาณ 250 ถง 1,000C ในขณะทตรงจดศนยกลางของโลก อณหภมอาจจะสงถง 3,500 ถง 4,500C

64

ชวมวล ชวมวล เปนพลงงานทางเลอกทไดรบการพดถงกนมากในปจจบน เนองจากชวมวลเปนสารอนทรยทกกเกบพลงงานจากแสงอาทตยเอาไวจงนา มาใชผลตพลงงานได และมการหมนเวยนเกดขนไดใหมตลอดเวลา ใชแลวไมหมดไปเหมอนเชนเชอเพลงประเภทนามน กาซธรรมชาต หรอถานหน คาวาชวมวลฟงดไกลตวแตจรงๆ แลวเปนของทเราเหนกนอยบอยๆ ใกลๆ ตว นนกคอ เศษวสดเหลอใชทางการเกษตรตางๆ เชน ฟางขาว แกลบ ชานออย กะลามะพราว เศษไม นอกจากนยงรวมถงมลสตวทใชในการเกษตร เชน โคและสกร และของเสยจากโรงงานแปรรปทางการเกษตร เชน เปลอกสบปะรด จากโรงงานสบปะรดกระปอง หรอนาเสยจากโรงงานเปนตน การทชวมวลเปนเชอเพลงหมนเวยนรปแบบหนง สามารถเกดขนใหมทดแทนไดตลอดเวลา จงมการศกษาพฒนาเพอสงเสรมใหมการใชชวมวล โดยเฉพาะชวมวลจากการเกษตร ซงสามารถนามาเปนเชอเพลงสาหรบโรงงานอตสาหกรรมในรปของกาซชวภาพหรอ นามาใชในการผลตไฟฟา

ประเทศไทยอดมไปดวยทรพยากรชวมวล ไมวาจะเปน แกลบ ชานออย เศษปาลมนามน และเศษไม ซงเศษเหลอเหลานมปรมาณมากถง 60 ลานตนในแตละป ในปจจบน เศษวสดการเกษตรเหลานถกกาจดโดยการเผาไหมในพนทโลงและการฝงกลบ มปรมาณนอยมากทถกนาไปใชในโรงงานเพอนาพลงงานความรอนทไดไปใช ประโยชนตอไป ซงกยงทาอยางไมมประสทธภาพเทาทควร

แหลงชวมวลทมศกยภาพ

ภาคอตสาหกรรม ปรมาณเศษเหลอ

(Kton/yr)

พลงงานไฟฟา

(GWh/yr)

กาลงไฟฟา

(MW)

จานวนโรงงาน(เฉพาะทม

ศกยภาพ)

อตสาหกรรมนาตาล 16,800 4,750 1,900 46

โรงสขาว 7,450 400 66 78

65

อตสาหกรรมแปรรปไม 2,850 5,700 950 ไมมขอมล

อตสาหกรรมปาลมนามน 950 350 69 15

รวมทงหมด 28,050 11,200 2,985

ทมา: EC-ASEAN COGEN for NEPO/DANCED Joint Study, September 1998

การ กระจายของแหลงชวมวล

จาก ตารางขางตนไดแสดงถงปรมาณชวมวลในอตสาหกรรมทางการเกษตร 4 ชนดหลก โดยโรงงานนาตาลและโรงสขาวนนจะอยในภาคเหนอและภาคอสานเปนสวนใหญ ปาลมนามนนนมมากในภาคใต โรงงานไมยางนนจะอยในภาคใตจานวนมาก สวนไมสกจะพบมากทางภาคเหนอและภาคใตของประเทศ และไมยคาลปตสในภาคอสาน

การ ผลตไฟฟาจากพลงงานชวมวล

ศกยภาพ ของการผลตไฟฟาเพอการคาจากชวมวล ซงประกอบดวย แกลบ, ชานออย และเศษปาลมนามนมคาประมาณ 1000 MW

โดยใน ปจจบน กาลงตดตงของเครองกาเนดไฟฟาโดยใชพลงงานชวมวล มคาประมาณ 420 MW โดยปรมาณกาลง 125 MW ไดขายเขาสระบบของการไฟฟา

กาซชวภาพ

กาซชวภาพ เปนสงทเกดขนตามธรรมชาต จากกระบวนการยอยสลายสารอนทรยดวยวธทางชววทยา (Biological Treatment)ในภาวะทไรอากาศ (Anaerobic Digestion) ซงในกระบวนการน แบคทเรยจะทาการยอยสลายสารอนทรยในสภาวะทไมใชออกซเจน แหลงทเกดกาซชวภาพไดแกนาเสยของโรงงานแปรรปสนคาทางการเกษตรและ เลยงสตว เชน โรงงานแปงมนสาปะหลง โรงงานสกดนามนปาลมดบ โรงงานผลไมกระปอง โรงงานผลตแอลกอฮอล และฟารมเลยงหม นอกจากนขยะหรอสงปฏกลทตองกาจดกสามารถนามายอยสลายเปนกาซชวภาพ ไดเชนกน กาซชวภาพจะประกอบดวยกาซมเทน(Methane) เปนสวน ใหญ ซงถอวาเปนกาซเรอนกระจกชนดหนง มอนตรายมากกวากาซคารบอนไดออกไซด 21 เทา ดงนนการปลอยใหกาซชวภาพลอยไปสบรรยากาศ เปนการทาลายสภาพแวดลอมอยางหนง ปจจบนไดมเทคโนโลยในการบาบดนาเสยทางชวภาพ เพอนากาซชวภาพมาใชงานเชน เปนเชอเพลงทดแทนนามนเตา และผลตไฟฟา เปนตน ระบบผลตกาซชวภาพทใชอยางแพรหลายมหลายวธดวยกน ขนอยกบชนดและปรมาณของนาเสย/ของเสย โดยสรปเทคโนโลยทใชในประเทศไทยจาแนก ตามแหลงทมาของของเสย/นาเสยไดดงตอไปน

- ระบบกาซชวภาพจากนาเสยของโรงงานอตสาหกรรม

66

- ระบบกาซชวภาพจากฟารมเลยงสตว

- ระบบกาซชวภาพจากขยะมลฝอย

บางแหงกใชกาซชวภาพไปเผาในหมอไอนาเพอผลตไอนา ไปปนไฟฟาเพอใชในโรงงาน นอกจากนยงมวธการใหมทจะนากาซไปใชในการผลตไฟฟาอก 2 วธ กคอการใชกงหนกาซขนาดเลกมาก (Microturbines) และ เซลลเชอเพลง (Fuel Cells) กงหนกาซขนาดเลกมากมกาลง ผลตกระแสไฟฟาไดราว 25 – 500 กโลวตต และสะดวกตอการตดตงทไหนกไดเพราะมขนาดเลกพอๆ กบตเยนเทานน สาหรบเซลลเชอเพลงกสามารถใชกาซชวภาพเปนเชอเพลง โดยทเซลลเชอเพลงจะทางานเหมอนกบแบตเตอรแตเปนแบตเตอรทไมตอง อดไฟใหม แตตองใชกาซไฮโดรเจนทาปฎกรยากบกาซออกซเจน ไดผลตภณฑเปนนาและกระแสไฟฟาไปใชงาน

กาซ ชวภาพเกดจากการยอยสลายของสารอนทรยโดยแบคทเรยในกระบวนการทางเคมโดย ปราศจากออกซเจน กาซฯ ทไดประกอบดวยกาซมเทน 55-75% สามารถนาไปเผาไหมโดยตรงเพอไดความรอน นาไปใชงาน หรอนาไปใชสาหรบเครองกาเนดไฟฟาในการผลตไฟฟา

ใน กระบวนการยอยน สารอนทรย (ของเสย) ในนาเสยจะถกยอยจะถกยอยสลายไป ซงสามารถทาใหคา Biological Oxygen Demand (BOD) ของนาเสยนนลดลงจนถงระดบทปลอดภย สามารถปลอยลงสแหลงนาธรรมชาตได นอกจากนน ของเสยหรอมลสตวเหลวทผายกระบวนการยอยนแลวสามารถนามาใชเปนปย ไดอกดวย

เทคโนโลย บอหมกจานวนมากไดถกพฒนาขนเพอเพมประสทธภาพของกระบวนการยอยและ การกกเกบกาซฯทผลตไดไวใชงานตอไป

แหลง ทรพยากรกาซชวภาพทสาคญของประเทศไทย ไดแก ฟารมปศสตวโดยเฉพาะ ฟารมหม และกากของเสยจากอตสาหกรรมแปรรปอาหาร ฟารมหมขนาดใหญในประเทศไทยมศกยภาพรวมกนในการผลตไฟฟามากถงกวา 50 MW โดยใชกาซฯ ทผลตไดจากอจจาระของหม สวนศกยภาพในการผลตไฟฟาจากอตสาหกรรมแปรรปมนสาปะหลงมถง 350 MW โดยประมาณ และอตสาหกรรมปาลมนามนกมศกยภาพในการผลตมากเชนเดยวกน

ฟารมหม

ฟารม ซงใชบอหมก (Digester) ผลตกาซชวภาพนน สามารถทจะแกปญหามลพษและกลนได และลดตนทนคาใชจายดานพลงงานของฟารมได นอกจากน บางฟารมซงสามารถผลตกาซฯ ไดมากและผลตไฟฟาทมากเกนความตองการใชภายในฟารมกสามารถสงไฟฟาสวน เกนน ขายใหกบการไฟฟาโดยผานกฎระเบยบของการซอขายไฟฟาจากผผลตไฟฟาขนาด เลกมาก

ตาราง ขางลางแสดงถงการกระจายของฟารมหมขนาดกลางของประเทศไทย (ขนาด 60-600 หนวยปศสตว)

ฟารมหมขนาดกลางของประเทศไทย แบงโดยหนวยปศสตว

67

ภาค >60-100 >100-200 >200-400 >400-600 ทงหมด %

ตะวนออก 197 122 51 12 382 24.3

กลาง 29 53 34 2 118 7.5

ตะวนตก 145 210 149 47 551 35.0

เหนอ 208 72 16 3 299 19.0

ตะวนออกเฉยงเหนอ 58 49 23 3 133 8.4

ใต 57 19 11 4 91 5.8

ทงหมด 694 525 284 71 1574 100

นาเสยจากอสาหกรรม

อตสาหกรรม แปรรปอาหารนน กมศกยภาพในการผลตกาซชวภาพอยางมาก อตสาหกรรมอาหารทเกยวของ กบการแปรรปมนสาปะหลง เชน โรงงานแปงมน สาค การแปรรปปาลมนามน หรอโรงฆาสตว สามารถนานาเสยมาใชในการผลตกาซฯ ไดเปนอยางด

พลงงานแสงอาทตย

ประเทศไทยตงอย บรเวณใกลเสนศนยสตรจงไดรบพลงงานจากแสงอาทตย ในเกณฑสงพลงงาน โดยเฉลยซงรบไดทวประเทศประมาณ 4 ถง 4.5 กโลวตตชวโมงตอตารางเมตรตอวน ประกอบดวยพลงงานจากรงสตรง (Direct Ra diation) ประมาณรอยละหาสบ สวนทเหลอเปนพลงงานรงสกระจาย (Diffused Radiation) ซงเกดจากละอองนาในบรรยากาศ (เมฆ) ซงมปรมาณสงกวาบรเวณทหางจากเสนศนยสตรออกไปทงแนวเหนอ – ใต สถานภาพการนาพลงงานแสงอาทตยมาประยกตใชงานในประเทศไทยทเหนอยาง ชดเจน ไดแก การผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย และการผลตนารอนจากแสงอาทตย สวนการใชประโยชนอยางอน เชน การอบแหง การกลนนา และการทาความเยน สวนใหญยงเปนการทดลอง และการวจยเทานน ปจจบนมการตดตงการใชงานระบบไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยประมาณ 5,000 กโลวตต สวนใหญจะเปนการใชงานในพนททไมมไฟฟาเขาถง กจกรรมทนาเซลลแสงอาทตยไปใชงานมากทสด ไดแก ระบบสอสารโทรคมนาคม รองลงมาเปนระบบประจแบตเตอรดวยเซลลแสงอาทตย และระบบสบนา หนวยงานทนาระบบไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยไปใชประโยชนยงคงเปนหนวยงาน ของรฐทจดหาระบบพลงงานสาหรบสาธารณประโยชน

68

พลงงานนา

พลงนาเปนพลงงานทสะอาด ไมปลอยกาซพษออกมา ใชปนไฟไดโดยการปลอยนาใหไหลผานกงหน ทาใหกงหนหมน และผลตเปนไฟฟา แบบเดยวกบทเราขจกรยาน แลวปนหมนไดนาโมซงตดอยทวงลอจกรยาน เราจงเปดไฟหนารถได พลงนามขอดคอเปดปบตดปบ ปลอยนาไหลไปหมนกงหนเมอใด กจะไดพลงงานออกมาทนท ผดกบโรงไฟฟาแบบใชเชอเพลงมาเผาใหไดความรอน ซงตองรอจนเครองเขาท จงจะผลตไฟฟาได โรงไฟฟาพลงนาจงเหมาะสาหรบกรณทตองการไฟทนทและเรงดวน จงมกใชปนไฟตงแตหลงเทยงวนจนถงเทยงคน ซงเปนชวงทประชาชนและโรงงานตองการใชไฟฟามากทสด สวนเวลาดกๆ จนถงเชาคนใชไฟลดลง แตโรงไฟฟาทใชเชอเพลงฟอสซล (เชน ถานหน กาซธรรมชาต นามน) หยดไมได เพราะถาหยดกวาจะปนไฟไดอกตองใชเวลาอกนาน ผผลตไฟฟาจงไมหยดโรงไฟฟา ชวงนจงมไฟฟาเหลอใช นกจดการดานไฟฟาจงเอาไฟฟาทเหลอนไปสบนากลบขนไปเกบไวบนอาง เกบนาของเขอน พอความตองการใชไฟสงขนในชวงหลงเทยงวนจนถงเทยงคน กปลอยนาจากอางมาปนไฟใหม วธนเรยกวา การผลตไฟฟาพลงนาแบบสบกลบ ปจจบนเมองไทยมใชแลว เชน ทเขอนศรนครนทรและเขอนภมพล ขอดของพลงนาอกอยาง คอ เปนพลงงานหมนเวยนทใชแลวไมหมด นานเมอใชปนไฟแลวยงเอาไปใชในการเกษตรได และเมอระเหยกลายเปนไอ กรวมตวกนเปนเมฆ และกลายเปนฝนตกกลบลงมาเปนนาในเขอน ใหใชปนไฟไดอก ขอเสยคอ ในการสรางเขอนเกบกกนาเพอปนไฟนน มกสญเสยพนทปาไม ซงนบวนจะรอยหรอลงไปทกท และทาใหสตวปาตองอพยพหนนาทวม บางชนดอาจสญพนธไปจากโลกกได รวมทงชวตความเปนอยของคนทองถนกตองเปลยนไปจากเดมดวย

พลงงานลม

ลมคอพลงงานรป หนงของพลงงานแสงอาทตย ซงเกดจากความรอนทไมคงทของบรรยากาศอนเปนผลจากมาจากดวงอาทตย ความไมคงทของพนผวโลก และการหมนของโลก ลกษณะการเคลอนตวของลมเปลยนไปตามลกษณะพนท ลกษณะผวนาและพชพรรณในททลมพดผาน การพดของลมหรอพลงงานในการเคลอนทนจงไดถกนามาใชในลกษณะตางๆ เชน ลองเรอ เลนวาว รวมทงใชในการผลตไฟฟา อปกรณทใชผลตไฟฟาหรอพลงงานกลจากลมนน คอ กงหนลม(Wind Turbine) โดยจะเปลยนพลงงานจลนของลมทพดใหอยในรปพลงงานกลซง ใชในการสบนา หรอเปลยนพลงงานกลนเปนไฟฟา กงหนลมมกจะถกตดตงใหอยบนอาคารหรอสถานททสง 30 เมตรขนไปเพอใหกงหนหมนเรวขน กงหนลมสามารถนามาใชผลตไฟฟา สาหรบทอยอาศย

ตาม รายงานการประเมนศกยภาพพลงงานลมของประเทศไทย จดทาโดยกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) ในป 2001 หลายพนททมลมแรงซงมความเรวลมเฉลยทงปอย ท 6.4 m/s หรอมากกวา ทระดบความสง 50 เมตร พนทเหลานไดรบอทธพลจากพายมรสม ทางแนวชายฝงตะวนออกบรเวณสวนใตของอาวไทย และในภเขาฝงตะวนตกของภาคใตของประเทศไทย ลมขนาดปานกลางทมความเรวลมเฉลยทงป 4.4 m/s หรอ มากกวา จะพบไดในบรเวณสวนทศตะวนตกของอาวไทย

69

ศกยภาพพลงงานลมในประเทศไทย

ความเรวลม ตา

(< 6 m/s)

ปานกลาง

(6-7 m/s)

ด

(7-8 m/s)

ดมาก

(8-9 m/s)

ดเยยม

(> 9 m/s)

ปรมาณพนท(ตร.กม.) 477,157 37,337 748 13 0

% ของพนททงหมด 92.60% 7.20% 0.20% 0.00% 0.00%

ศกยภาพผลตไฟฟา MW NA 149,348 2,992 52 0

ขอสงเกต สาหรบกงหนลมขนาดใหญเทานน ศกยภาพการผลตไฟฟาคานวณจากสมมตฐานวา กงหนลมสามารถผลตไฟฟาได 4 MW/ตร.กม. และไมยกเวนพนทตาง ๆ ไดแก สวนสาธารณะ ตวเมอง หรอพนททไมสามารถเขาถงได ความเรวลมเปนความเรวลมทระดบความสง 65 ม. จากระดบพนลางซงไมมสงกดขวางลม – แหลงทมา Wind Energy Resource Atlas of Southeast Asia

ใน สถานการณปจจบน ดวยศกยภาพลมทมจากด และการลงทนทสง ทาใหพลงงานลมไมเปนแหลงพลงงานสาคญสาหรบประเทศไทย ดงนน จงยงมแคโรงผลตไฟฟาพลงงานลมขนาด 192 kW ถกตดตงในจงหวดภเกต ทางภาคใตของประเทศ แตอยางไรกตาม กยงมแผนทจะมการผลตไฟฟาจากพลงงานลมในปรมาณ 3-6 MW กอนป 2006

พลงงาน ความรอนใตพภพ

พลงงานความรอนใตพภพ มกพบในบรเวณทเรยกวา Hot Spots คอบรเวณทมการไหล หรอแผกระจาย ของความรอน จากภายใตผวโลกขนมาสผวดนมากกวาปกต และมคาการเปลยนแปลงอณหภมตามความลก (Geothermal Gradient) มากกวาปกตประมาณ 1.5-5 เทา เนองจากในบรเวณดงกลาว เปลอกโลกมการเคลอนท ทาใหเกดรอยแตกของชนหน ปกตแลวขนาดของแนวรอยแตก ทผวดนจะใหญและคอยๆ เลกลงเมอลกลงไปใตผวดน และ เมอมฝนตกลงมาในบรเวณนน กจะมนาบางสวนไหลซม ลงไปภายใตผวโลก ตามแนวรอยแตกดงกลาว นานน จะไปสะสมตว และรบความรอนจากชนหน ทมความรอนจนกระทงนากลายเปนนารอนและไอนา แลวจะพยายามแทรกตว ตามแนวรอยแตกของชนหน ขนมาบนผวดน และปรากฏใหเหนในรปของบอนารอน, นาพรอน, ไอนารอน, บอโคลนเดอด เปนตน

ลกษณะของแหลงพลงงานความ รอนใตพภพทพบในโลก แหลงพลงงานความรอนใตพภพทพบในโลก แบงเปนลกษณะใหญๆ ได 3 ลกษณะคอ

แหลง ทเปนไอนาสวนใหญ (Steam Dominated) เปนแหลงกกเกบ ความรอนทประกอบดวย ไอนามากกวา 95% โดยทวไปมกจะเปน แหลงทมความสมพนธใกลชด กบหนหลอมเหลวรอนทอยตนๆ อณหภมของไอนารอนจะสงกวา 240ฐC ขนไป แหลงทเปน

70

ไอนาสวนใหญน จะพบนอยมากในโลกเรา แตสามารถนามาใชผลตกระแสไฟฟาไดมากทสด เชน The Geyser Field ในมลรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา และ Larderello ในประเทศอตาล เปนตน

แหลง ทเปนนารอนสวนใหญ (Hot Water Dominated) เปนแหลงกกเกบสะสมความรอนทประกอบไปดวย นารอนเปนสวนใหญ อณหภมนารอนจะมตงแต 100ฐC ขนไป ระบบนจะพบมากทสดในโลก เชนท Cerro Prieto ใน ประเทศเมกซโก และ Hatchobaru ในประเทศญปน เปนตน

แหลงหนรอนแหง (Hot Dry Rock) เปน แหลงสะสมความรอน ทเปนหนเนอแนน แตไมมนารอนหรอไอนา ไหลหมนเวยนอย ดงนนถาจะนามาใชจาเปนตองอดนาเยนลงไปทางหลมเจาะ ใหนาไดรบความรอนจากหนรอน โดยไหล หมนเวยนภายในรอยแตกทกระทาขน จากนนกทาการสบนารอนน ขนมาทางหลมเจาะอกหลมหนง ซงเจาะลงไป ใหตดกบรอยแตกดงกลาว แหลงหนรอนแหงน กาลงทดลองผลตไฟฟา ท มลรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา และท Oita Prefecture ประเทศญปน

การผลตกระแสไฟฟา แหลง กกเกบทมอณหภมสงมากๆ ของไหลจะอยในสภาพของไอนารอนปนกบนารอน ในกรณทมอณหภมสงกวา 180C และความดนมากกวา 10 บรรยากาศ สามารถแยกไอนารอนไปหมนกงหนผลตไฟฟาไดโดยตรง เชนเดยวกบ โรงไฟฟาพลงความรอนทวไป ในกรณทแหลงกกเกบมอณหภมสงปานกลางมปรมาณนารอนมาก โดยทวไปเปนกรณทมอณหภมตากวา 180C แลว การผลตกระแสไฟฟาจะตองอาศย สารทางาน (Working Fluid) ซงเปนของเหลวทมจดเดอดตา เชน Freon, Amonia หรอ Isobutane เปนตวรบความรอนจากนารอนสารทางานดงกลาว และเปลยนสภาพเปนไอและมความดนสงขนจนสามารถหมนกงหนผลตกระแสไฟฟา ได ซงโรงไฟฟาชนดน เราเรยกวา โรงไฟฟาระบบ 2 วงจร ซงไดมการพฒนาขนมาใชประโยชนกนมากขนในปจจบน

ศกยของพลงงานความรอนใต พภพในประเทศไทย ในประเทศไทยพบ แหลงนาพรอนกระจดกระจายอยทวไปถง 90 แหลง โดยเฉพาะอยางยงทาง ภาคเหนอ ภาคตะวนตก และภาคใตของประเทศ ซงบรเวณเหลานเปนบรเวณทเปลอกโลกไดผานกระบวนการทางธรณวทยาท คลาย ๆ กนมาตลอดระยะเวลาอนยาวนาน การศกษาวจยเกยวกบแหลงพลงงานความรอนใตพภพในประเทศไทยอยางจรงจง เพงจะเรมตนเมอไมนานน และไดเนนหนกในเฉพาะบรเวณภาคเหนอของประเทศไทยเทานน ปจจบนนไดสามารถพฒนาแหลงพลงงานธรรมชาตนขนมา ใชผลตกระแสไฟฟาไดสาเรจเปนแหลงแรกของประเทศไทยแลว คอ เปนแหลงพลงงานความรอนใตพภพฝาง อาเภอฝาง จงหวดเชยงใหม

71

ความหมายของระบบ GPS

GPS (Global Positioning System) คอ ระบบการคนหาตาแหนงและนาทางดวยดาวเทยม เปนเทคโนโลยทใชบอกพกดบนพนโลกโดยใชดาวเทยมทมความแมนยาสง ซงเปนระบบเดยวในปจจบน ทสามารถแสดงตาแหนงทอยทแนนอนวาอย ณ ตาแหนงใดบนพนโลกไดทกเวลา ทกสภาพอากาศ ประกอบดวยดาวเทยมจานวน 24 ดวงหมนอยรอบโลก อยสงขนไป 11,000 nautical miles หรอประมาณ 20,200 kms. จากพนโลก ดาวเทยมหมนรอบโลก แบงเปน 6 ระนาบ ระนาบละ 4 ดวง โดยทามมเอยง 55 องศา โคจรรอบโลกวนละ 2 รอบ ทาใหเครองรบสญญาณมองเหนดาวเทยมไมนอยกวา 4 ดวงบนทองฟา ไมวาจะอยทใดบนพนผวโลก เปนผลทาใหสามารถนาขอมลการรบสญญาณ GPS ไปคานวณหาตาแหนงไดตลอดเวลา 24 ชวโมงในทกสภาพอากาศและทกหนทกแหงบนพนผวโลกหรอทระดบเหนอขนไปโดยอตโนมต และดาวเทยมทงหมดจะไดรบการควบคมดแล จากสถานภาคพนดนทวโลกตลอดเวลา

ปจจบนโลกของเราม 2 โครงขาย คอ 1) GPS ประเทศสหรฐอเมรกาและ 2) ระบบกาลเลโอกลมประเทศภาคพนยโรป

72

1) ระบบ GPS ประเทศสหรฐอเมรกา เปนระบบ GPS แรกของโลกกระทรวงกลาโหม ประเทศสหรฐอเมรกา ไดดาเนนการโครงการ Global Positioning System หรอ ‚GPS‛ขน โดย GPS จะใชดาวเทยมชอ NAVSTAR โคจรอยในระดบสงทพนจากคลนวทยรบกวนของโลกและใชวธการทสามารถใหความถกตองเพยงพอทจะใชชบอกตาแหนงไดทกแหงบนโลกตลอดเวลา 24 ชวโมงจากการพฒนาทางดานอปกรณคอมพวเตอร ทาใหสามารถผลตเครองรบ GPS ทมขนาดเลกลงและมราคาถกลงกวาเครองรบในระบบเดมเปนอนมาก

2) ระบบ GALILEO ของกลมประเทศภาคพนยโรป เรมกอตงโครงการเมอป 2004 โดย Council Regulation (EC) ของกลมประเทศภาคพนยโรป (EuropeanUnion & European Space Agency) จากความตองการท จะมระบบตดตามตาแหนงหรอทศทางเปนของตนเองเนองจากหากตองขนอยกบระบบ GPS ของสหรฐอเมรกาเพยงระบบเดยว เมอเกดปญหาในประเทศททางสหรฐฯ จาเปนตองปดระบบ GPS ลงชวคราวเพอความปลอดภย กอาจกอใหเกดปญหากบการใชงาน GPS ไปทวโลกได เชน การเดนเรอ ทาง EU/ESA จงกอตงระบบทมชอวา ‚กาลเลโอ‛ (Galileo) ซงเปนระบบตดตามตาแหนงหรอทศทางผานดาวเทยมของยโรป (European Satellite Navigation) หรอ ‚Global Navigation Satellite Infrastructure -GNSS‛ ระบบ Galileo ดงกลาว จะชวยเสรมกบระบบ GPS ปจจบน โดยมโครงขายครอบคลมทวโลกจากนโยบายของกลม EU ระบบกาลเลโอ จะไมมวนหยดการใชงานหรอปดระบบ เนองจากเหตผลทางการทหาร ระบบกาลเลโอ ประกอบดวย ดาวเทยมทงหมด 30 ดวง และระบบภาคพนดนทจะใหขอมลตาแหนงทศทางแกผใชงาน โดยดาวเทยมดวงแรกไดถกสงขนสวงโคจรเมอปลายป 2005ระบบกาลเลโอ จะเรมใหบรการไดในป 2008 และทงระบบจะเสรจสมบรณในป 2010 โดยจะใหขอมลทชดเจนกวาระบบ GPS ของสหรฐฯ คอสามารถใหขอมลในตาแหนงจรง ณ เวลานน (real-time)และใหตาแหนงทแมนยากวาโดยอาจคลาดเคลอนไปประมาณ 3 ฟต (1 เมตร) ในขณะทระบบ GPSปจจบน มความคลาดเคลอนในการระบตาแหนงทถกตองถงกวา 16 ฟต (ประมาณ 5 เมตร)สามารถใหบรการสาหรบระบบขนสง (ตดตามรถยนต หาเสนทางการเดนทาง, ตรวจจบความเรว, ระบบนารอง, บรการส งคม (เชน ชวยบคคลทพพลภาพ หรอคนชรา), บรการสาหรบศาลหรอตรวจคนเขาเมอง (หาทอยของผตองสงสย, ดานตรวจตามชายแดน), งานสาธารณะ (ระบบขอมลทางภมศาสตร),การคนหาหรอชวยเหลอผประสบภย, หรอเพอการพกผอน (เชน คนหาสถานทตงของทะเลหรอภเขา)แสดงตาแหนงและการโคจรของดาวเทยม GPS รอบโลก

ลกษณะทวไปของระบบ GPS จะประกอบไปดวยองคประกอบ 3 สวนสาคญ ไดแก

1 . SPACE SEGMENT สวนอวกาศ ประกอบดวยดาวเทยมทงหมด 24 ดวง โคจรรอบโลก ทระยะ 11,000 ไมลอากาศ

73

ประกอบดวยดาวเทยมทงหมด 24 ดวง โคจรรอบโลก ทระยะ 11,000 ไมลอากาศ จากพนโลก ใชเวลา 12 ช.ม ในการโคจรรอบโลกหนงรอบโดยดาวเทยมจานวน 21 ดวงจะใชในการบอกคาพกด สวนทเหลอ 3 ดวงจะสารองเอาไว ดาวเทยมทง 24 ดวงนจะมวงโคจรอย 6 วงโคจรดวยกน โดยแบงจานวนดาวเทยมวงโคจรละ 4 ดวง และมรศมวงโคจรสงจากพนโลกประมาณ 20,200 กโลเมตร (12,600 ไมล) วงโคจรทง 6 จะเอยงทามมกบเสนศนยสตร (Equator) เปนมม 55 องศา การวางวงโคจรเชนนทาให เราสามารถรบสญญาณจากดาวเทยม ไดคราวละถง 6 ดวง ดาวเทยมตดตงนาฬกาทเทยงตรงมากๆ ถง 3 nanoseconds ( ความเทยงตรง 0.000000003 ของวนาท หรอ 3e-9) ความเทยงตรงมความสาคญมาก สาหรบเครองรบ เพราะเครองรบจาเปนตองทราบเวลา ทเทยงตรง แนนอน วาระยะเวลาเทาไร ทสญญาณคลนจากดาวเทยมเดนทาง ถงเครองรบ ดาวเทยมแตละดวง มเชอเพลง และเครองยนตขนาดเลก ซงสามารถทจะ ปรบแตงดาวเทยม ใหอยในตาแหนงทถกตอง ในวงโคจร ถาดาวเทยมเกดเคลอนออกจาก ตาแหนง ทกาหนด ดาวเทยม แตละดวงมนาฬกา atomic clocks 4 อน นาฬกานมความเทยงตรงถงหนงในหนงพนลาน ของวนาท หรอ nanosecond .ดาวเทยม แตละดวง จะสงคลนสญญาณออกมาสองคลนสญญาณ หนงคลนสาหรบการทหาร และอกคลนหนงสาหรบพลเรอน คณลกษณะ บางอยางของดาวเทยม - นาหนก 930 kg.(in orbit) - ขนาดSize 5.1 m. - ความเรว ใน การโคจร 4 km/sec - สญญาณทสง 1575.42 MHz and 1227.60 MHz - เครองรบ สญญาณ 1783.74 MHz - นาฬกา 2 Cesium and 2 Rubidium - อาย การ ใชงาน 7.5 year (later model BlockIIR 10 years)

2.CONTROL SEGMENT สถานควบคม ประกอบดวย 5 สถานยอยกระจายอยทวโลก ทาหนาทคอยตดตอสอสาร (Tracking) กบดาวเทยม ทาการคานวณผล (Computation) เพอบอกตาแหนงของดาวเทยมแตละดวง และสงขอมลทไดไปยงดาวเทยมอย

74

ตลอดเวลา ทาใหขอมลทไดเปนขอมลททนสมยอยเสมอ ควบคมดาวเทยมประกอบดวย - Master Control Station : สถานควบคมแมขาย มอย 1 สถาน ทาหนาทรบผดชอบ ในการจดการทวไป และบรการสถานลกขาย เปน ศนยกลางทใหการสนนสนนการทางาน เครอง แมขาย จะคานวนตาแหนง และ นาฬกาดความคลาดเคลอน ของดาวเทยมแตละดวง จากสถานลกขายภาคพน และ สงคาสงแกไข กลบไปยงสถานลกขาย เพอสงไปยงดาวเทยมดวงนนๆ - Monitor Stations : สถานควบคมลกขาย มอย 4 สถาน จะทาการตรวจสอบ ความสง , ตาแหนง , ความเรว, และวงจร ทวไปของดาวเทยม สถานควบคมน ตรวจสอบดาวเทยม ได ครงละ 11 ดวง การตรวจสอบน แตละสถานกระทาวนละ 2 ครง เมอดาวเทยมโคจรรอบโลก

3. USER SEGMENT ผใช ประกอบดวย 2 กลมใหญ คอ กลมพลเรอน (Civilian) และกลมทหาร (Military) ในสวนของผใชจะมหนาทพฒนาเครองรบสญญาณ (Receiver) ใหทนสมยและสะดวกแกการใชงาน สามารถทจะใชไดทกแหงในโลก และใหคาทมความถกตองสง

หลกการทางานของเครองรบสญญาณ GPS (GPS Receiver) เครองรบสญญาณ GPS (GPS Receiver) ทาหนาทรบสญญาณจากดาวเทยมแลวนาสญญาณดงกลาวมาประมวลผลเพอหาพกดปจจบน ซงภายในเครองรบสญญาณจพเอส ประกอบไปดวยอปกรณหลกๆ ดงน - ภาค RF ทาหนาทรบสญญาณอนาลอกจากดาวเทยมจพเอส ผานกระบวนการแปลงสญญาณไปเปนสญญาณดจตอล เพอสงไปประมวลผลในภาค Baseband - ภาค Baseband ทาหนาทประมวลผลสญญาณทรบมาจากภาค RF เพอทจะนาขอมลตางๆ ไปคานวณหาคาพกดตาแหนงตอไป - สวน Microprocessor ทาหนาทตดตอกบภาค Baseband เพอประมวลผลหาพกดตาแหนง และตดตอกบอปกรณภายนอก เชน คอมพวเตอร เปนตน

หลกการของเครองรบสญญาณ GPS (GPS Receiver) คอ การคานวณระยะทางระหวางดาวเทยมกบเครอง GPS ซงจะตองใชระยะทางจากดาวเทยมอยางตา 3 ดวง เพอใหไดตาแหนงทแนนอน ซงเมอเครอง GPS สามารถรบสญญาณจากดาวเทยมได 3 ดวงขนไปแลว จะมคานวณระยะทางระหวางดาวเทยมถงเครอง GPS โดยจากสตรคานวณทางฟสกสคอ ความเรว X เวลา = ระยะทาง

75

โดยดาวเทยมทง 3 ดวงจะสงสญญาณทเหมอนกนมายงเครอง GPS โดยความเรวแสง (186,000 ไมลตอวนาท) แตระยะเวลาในการรบสญญาณไดจากดาวเทยมแตละดวงนนจะไมเทากน เนองจากระยะทางไมเทากน เชน ดาวเทยม 1 : ระยะเวลาในการสงสญญาณจากดาวเทยมดวงแรกถงเครอง GPS คอ 0.10 วนาท ระยะทางระหวางดาวเทยมกบ GPS คอ 18,600 ไมล (186,000 ไมลตอวนาท X 0.10 วนาท = 18,600 ไมล) ฉะนนตาแหนงปจจบนกจะสามารถเปนจดใดกไดในวงกลมทมรศม 18,600 ไมล ซงจะเหนวาดาวเทยมเพยงดวงเดยวยงไมสามารถบอกตาแหนงทแนนอนได ดาวเทยม 2 : ระยะเวลาในการสงสญญาณจากดาวเทยมดวงแรกถงเครอง GPS คอ 0.08 วนาท ระยะทางระหวางดาวเทยมกบ GPS คอ 13,200 ไมล (186,000 ไมลตอวนาท X 0.08 วนาท = 13,200 ไมล) ฉะนนตาแหนงปจจบนกจะสามารถเปนจดใดกไดในจด Intersect ระหวางวงกลมจากดาวเทยมดวงแรกกบดาวเทยมดวงท 2 ดาวเทยม 3 : ระยะเวลาในการสงสญญาณจากดาวเทยมดวงแรกถงเครอง GPS คอ 0.06 วนาท ระยะทางระหวางดาวเทยมกบ GPS คอ 11,160 ไมล (186,000 ไมลตอวนาท X 0.06 วนาท = 11,160 ไมล) ฉะนนตาแหนงปจจบนกจะสามารถเปนจดใดกไดในจด Intersect ระหวางวงกลมจากดาวเทยมทง 3 ดวง

จะเหนไดวาจะเหลอตาแหนงอย 2 จดทบรเวณวงกลมทง 3 ตดกนคอตาแหนงทอยในอวกาศ ซงแนนอนวาเราไมสามารถไป

อยในอวกาศไดตาแหนงนจะถกตดทงอตโนมตโดยเครอง GPS อกตาแหนงคอตาแหนงบนพนโลกซงเปนตาแหนงทเรายนถอเครอง GPS อยนนเอง ซงความถกตองแมนยาของตาแหนงกขนกบจานวนดาวเทยมทสามารถรบสญญาณไดในขณะนนหากมมากกวา 3 ดวงกจะละเอยดมากขน และกขนกบคณภาพของเครองรบสญญาณ GPS ดวย

การทางานของ ดาวเทยม GPS

ดาวเทยม GPS น จะสงสญญาณคลนวทยความถตาในรปของสญญาณนาฬกาทความถ 0.000000003 ตอวนาทลงมายงเครองรบสญญาณ GPS ทพนโลก โดยแบงเปน 2 ระบบคอ L1 (ความถ 1575.42 MHz) และ L2 (ความถ 1227.60 MHz) สาหรบประชาชน

76

ผใช GPS ทวไปจะรบสญญาณ L1 แบบ UHF band โดยสญญาณทสงลงมาจากดาวเทยมจะเปนแบบเสนตรง สามารถทจะสงทะลชนบรรยากาศ กระจก และพลาสตก แตไมสามารถผานอาคารสงปลกสราง หรอภเขาได

การคานวณตาแหนงบนพนโลกจากดาวเทยม 4 ดวง

การใชงานระบบนาทาง GPS ใชไดกบผนนา พนดน และทองฟา

77

การคานวณจดทตงของเครองรบ GPS จะคานวณจากสญญาณทรบจากดาวเทยม GPS อยางนอย 4 ดวง ทอยในตาแหนงตาง ๆ กน โดยคานวณระยะทางและตาแหนงของดาวเทยมถงเครองรบไดจากชวงหางของสญญาณนาฬกา ทาใหเราสามารถทราบถงตาแหนงทอยปจจบนของเราได วนน GPS Navigation ถกนาไปใชงานหลากหลาย เชน ในกองทพใชตดตงกบระบบนารองของขปนาวธ หรอชตาแหนงทาลาย ตดตงบนอากาศยาน เรอ รถยนต หรอแมแตพกพาตดตว เปนตน ปจจบนเครองรบ GPS มรปแบบมากกวา 100 ชนด

ตวอยางเครองรบ GPS แบบตาง ๆ

การนาระบบ GPS ไปประยกตใชงาน (Application) Military GPS มการอนญาตใหใชในการตงเปาหมายอาวธของกองทหารไดอยางแมนยา. รวมทงใน เครองตรวจคนการระเบดรนแรงนวเคลยร รวมทงสรางสวนของระบบการตรวจหาการระเบดนวเคลยร นอกจากน GPS ยงมมขอบเขตทความเรวและระดบความสงทจะทาใหทราบพกดทางการทหารได Navigation เทคโนโลย GPS สามารถประยกตใชกบกจกรรมทเปนปกตในชวตประจาวน. ตวอยางเชน: ระบบเดนเรอรถยนต GPS ถกผคนรอบๆโลกใชในฐานะการชวยเหลอเดนเรอในรถเครองบนและเรอ. เครองมอเดนเรอสวน ตวอยางเชน GPS ทสามารถถอไดดวยมอ(PND)ถกนกไตเขาและนกทองเทยวเดนเทาใช. นกบนเครองรอนใชสอยสญญาณทถกเดนทางโดยเรอหรอเครองบนเพอตรวจสอบผทมาถงของพวก GPS ถกรวมกบ PDAsโทรศพทเคลอนทคอมพวเตอร รถหรอระบบไลตามยานพาหนะบอยๆ. ตวอยางของการบรการ GPS-based คอเมองโมบล MapQuest และแผนทดจตอลกลองอนเดยนแดง. ระบบสามารถใชเพอทาใหเปนอตโนมตผเกบเกยวของฉนรถบรรทกและยานพาหนะอน.หรอ อปกรณ GPS เพอทาใหเลนสทเกยวกบประสาทตาใชการได Mobile Satellite Communications ระบบการสอสารดาวเทยมจะตดตอสอสารกบ hubs โดยอปกรณจะตองมเสาอากาศทศทางทถกหนทไปยงดาวเทยม โดยอปกรณทพกตดตวไปในเรอหรอรถไฟในฐานะเสาอากาศตองถกชแจงและอยบนพนฐานบนทตงทปจจบนนน. โดยพนฐานผควบคมมการตงขอมลเกยวกบการปฏบตการทอยระยะไกลโดยใชทตงเพอจดมงหมายทสงเกตได 2 อน: เพอทแรกหนเสาอากาศทดาวเทยม

78

และท 2 เพอคานวณระยะทางไปยงดาวเทยม. ระยะทางไปดาวเทยมเพอทจะทตดสนใจสงสญญาณ TDMA . ในประยกตใชครงนมชนดของดาวเทยมและเสาอากาศทสงเกตได 2 อนทสงเกตได คอ : GPS satellies คอ MEO และเสาอากาศ GPS ขนาด 2cm ตารางเปนแบบฉบบ’ดาวเทยมเพอการสอสารคอGEOและเสาอากาศการสอสารขนาด 1 เมตรหรอใหญกวา. ทคาใกลเคยงแรกระบบ GPS คอคาของมลคารวมของระบบทหางไกล 1 เปอรเซนตนอยกวา

Location-based services functionality GPS สามารถถกนาไปใชกบการบรการเรองเรงดวนและการบรการ location-basedใชสอยเพอวางโทรศพทเคลอนท. GPS ทนาไปใช คอ.เทคโนโลย GPSทถกโทรศพทเคลอนทใชบอยๆมนทาใหความตองการกาลงของโทรศพทเคลอนทนอยลงเพราะชวยเพมความละเอยดของทตงทถกได. GPS ใหคาตอบของทตงคอครอบครวจะหาทตงไดเรวกวาวธทใชวธการหาคลนวทย. นอกจากโทรศพทเคลอนททรทตงนนาจะถกใชสอย ตวอยางเชนขอมล การบรการโฆษณาหรอใหจาเพาะทตงทจาเพาะททตงเชงภมศาสตรเครองรบโทรศพท ขอมลจาเพาะทตง. การบรการ/ประยกตใชอยบนพนฐานทตงครงอกทกาลงรวม GPS สงสญญาณและคอไกดการทองเทยว GPS Location-based games ผผลต Trimble Garmin และ Leica ใชระบบ GPS ในรถ เครองรบโทรศพทและนาฬกา คอทาใหเกดเกมส location-based คอเกมสซอนทดนทกาลงเปนทนยม.เกมสซอนทดนเกยวของกบการใชหนวย GPS ทสามารถถอไดดวยมอเพอเดนทางไปยงลองจจดทจาเพาะและละตจดเพอคนหาวตถทถก geocachers อนอาพราง. Aircraft passengers บรษทสายการบนสวนใหญอนญาตใหผโดยสารใช GPS ในขณะ landing และ take-off ในเวลาทขณะทเครองมอทางอเลกทรอนกสอนไมอนญาตใหใช. ถงแมวาGPS จะไมรบกวนสญญาณการบน แตบรษทสายการบนสองสามสายปฎเสธการใชของเครองรบสญญาณ GPS เพราะเหตผลความปลอดภย. อยางไรกตามบรษทสายการบนอนรวมทงเครองบนทกาลงไลตามทระบบความบนเทงโทรทศน seat-back ยงอนญาตใหใช GPS ในขณะ landing และ take-off Surveying เครองรบสญญาณ GPS ถกใชในการสารวจประเทศเพอวางขอบเขตสงกอสราง และ วางเครองหมายการสารวจในการกอสรางถนนกมกความตองกาใช GPS เชน ระบบควบคมตาแหนง GPS และแผนสถานทแบบ 3D เพอควบคมการกอสรางโดยอตโนมต Agriculture การนานา GPS ไปใชกบเครองจกร ถก ใชสาหรบเครองแทรกเตอรและเครองจกรทางการเกษตรใหญในการ จดแถวธญพช และเวลาทกาลงฉดอาหารเปนฟองฝอย. และการนา GPS ไปใชในการเกบเกยวผลผลตในโรงงานขนาดใหญ Geophysics and geology GPS ถกนาไปใชกบการศกษาทางภมศาสตรกายภาพและธรณวทยา Measure เปลอกนอกระดบความละเอยดทสงสามารถถกทาโดยการพบการสบตาแหนงทสมพทธระหวางสถานท GPS ทวา 1ทถกสมมตวาทคงทโดย GPS. สถานทจานวนมากทวางรอบๆบรเวณเปลยนรปรางทอยางรวดเรว(อยางเชนภเขาไฟหรอเขตภมศาสตรทมความบกพรอง) Measure เหลานสามารถถกใชสอย

79

ความสมพนธและสาเหตของการบบในเวลานน. ยกตวอยางเชน measure ของการบบพนดนรอบๆภเขาไฟ GPS สามารถถกใชเพออธบายแหลงและเขอนและภมศาสตรพนผวได Precise time reference ระบบมการเทยบนาฬกาโดยใช GPSในฐานะแหลงของเวลาทแมนยาอยางละเอยดลออ. ยกตวอยางเชนGPSสามารถถกใชในฐานะนาฬกาการสอบถามเพอเครองกาเนดไฟฟาโคดเวลาหรอนาฬกาNTP. นอกจากนเวลาทใชอยางมประสทธภาพวสดเซนเซอรGPSนาจะถกใชเพอใหแหลงเวลาทชดแจงแกเครองมอบนทกแตละเพอเวลาของเหตการณถกบนทกอยางละเอยดลออ. เครอขายการสอสารกาลงเชอถอดานเวลาทชดแจงอนนโดยทาใหการเทยบนาฬกาอปกรณสรางขนRFอปกรณเครอขายและอปกรณรวมสญญาณ

http://www.geopnru.co.cc/?p=175

เวบไซตสาขาวชาเทคโนโลยภมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนคร