ปรั�ชญาการัศึกษา

ขบเขตของการับรัรัยาย1. ความหมายและขอบเขตของ “การศึ�กษา”2 .ความหมายของปร�ชญา/ปร�ชญาการศึ�กษา3. ความสั�มพั�นธ์�ของปร�ชญาก�บการศึ�กษา4. แนวทางในการพั!จารณาปร�ชญาการศึ�กษา

ขบเขตของการับรัรัยาย5. ปร�ชญาการศึ�กษาท$%ย�ดเน'(อหา

ปร�ชญาท�%วไปเป*นแม+บท6. ปร�ชญาการศึ�กษาท$%ย�ดต�วการ

ศึ�กษาเป*นแกนกลาง

1. ความหมายและขอบเขตของ การัศึกษา“ ” “การศึ�กษา เป*นกระบวน”

การสั�งคมประก!ต (Socialization Process)

1. ความหมายและขอบเขตของ การัศึกษา“ ” “การศึ�กษา เป*นสัถาบ�นทางสั�งคม ”

ม$หน-าท$%ในการสั+งเสัร!มการพั�ฒนาของป/จเจกชน พั�ฒนาความสัามารถเฉพัาะทาง น1าการเปล$%ยนแปลง สั+งเสัร!มการเปล$%ยนฐานะทางสั�งคม ผสัมผสัานความเป*นอ�นหน�%งอ�นเด$ยวก�นของสั�งคม ร�กษาและถ+ายทอดมรดกทางว�ฒนธ์รรม

2. ความหมายของปรั�ชญา

ความหมายตามรั�ปศึ�พท์� “ปรั�ชญา - Philosophy ”

Philos / Philia ร�ก ความร�กSophia ความร4 - ความปราดเปร'%อง

ความหมายของ ปรั�ชญา “- Philosophy ”

ความหมายตามรั�ปศึ�พท์� “ปรั�ชญา - Philosophy ”

ความร�กในความร4 - ความร�กในความปราดเปร'%องThe love of wisdom.

ความหมายโดยอรัรัถ“ปรั�ชญา - Philosophy ”เป*นว!ธ์$การมองป/ญหาหร'อมองความร4 -ท$%ม$อย4+โดยนั�ยนั"# ปร�ชญาไม+ใช+ว!ธ์$การหาความร4 -และไม+ใช+ต�วความร4 - แต+เป*นว!ธ์$การ / เป*นล�กษณะการมองความร4 -หร'อป/ญหาท$%ม$อย4+แล-ว >> มองความร4 -หร'อป/ญหาในท�ศึนะใหม+ ๆ

ก$าเนั%ดของปรั�ชญา - Philosophy ”

ก1าเน!ดจากการท$%มน6ษย�ม$ความสังสั�ยต+อสั!%งแวดล-อมรอบต�ว แล-วพัยายามขบค!ดหาค1าตอบและความสังสั�ยเหล+าน�(น

สาขาของปรั�ชญา1. Metaphysics /

Ontology (อภิ!ปร�ชญา)

>> ศึ�กษาป/ญหาและทฤษฎี$ของความจร!ง

เป*นความพัยายามท$%จะตอบค1าถาม

และหาความหมายของความจร!งท$%แท-

สาขาของปรั�ชญา2. Epistemology (ทฤษฎี$ความร4 - /

ญาณว!ทยา)>>เป*นความพัยายามท$%จะตอบค1าถาม

และหาความหมายของความร4 -ด-านต+าง ๆ เช+น ความร4 -ท$%ได-ร�บมาน�(นม$ธ์รรมชาต!อย+างไร เป*นความร4 -ท$%แท-จร!งหร'อไม+ ฯลฯ

สาขาของปรั�ชญา3. Axiology (ค6ณว!ทยา)

>>ศึ�กษาป/ญหาและทฤษฎี$ของค+าน!ยม เป*นความพัยายามท$%จะหาความหมาย จ6ดเร!%มต-น และความแน+นอนของค+าน!ยมต+าง ๆ ม$ 3 สัาขา ค'อ จร!ยศึาสัตร� สั6นทร$ยศึาสัตร� และปร�ชญาสั�งคมการเม'อง

ปรัะโยชนั�/ค'ณค)าของปรั�ชญา1. สันองความอยากร4 -อยากเห;น

ของมน6ษย�2. หาความหมายของสั!%งต+าง ๆ

(จ�กรวาล โลก มน6ษย� พัฤต!กรรม ฯลฯ )

ท1าให-เข-าใจ ร4 -ค6ณค+า ม$ความกระจ+างใน

เร'%องราวต+าง ๆ ท�(งเร'%องของตนเองและสั!%งอ'%น

ๆ)

ปรัะโยชนั�/ค'ณค)าของปรั�ชญา3. ท1าให-มองเห;นภิาพัรวมและ

ความต+อเน'%องของสั!%งต+าง ๆ ช+วยให-ท1าก!จกรรมต+าง ๆ ได-สัมบ4รณ�ข�(น

4. ช+วยให-การแก-ป/ญหาตรงประเด;น ถ4กต-อง เหมาะสัม สัมบ4รณ�

ปรัะโยชนั�/ค'ณค)าของปรั�ชญาการัศึกษา1. ช+วยต�(งค1าถามท$%ล�กซึ้�(ง2 .ช+วยให-เก!ดความเข-าใจ3 .ขจ�ดความไม+สัอดคล-องต-อง

ก�น4 .ช+วยให-เห;นภิาพัรวมของการ

ศึ�กษาท�(งหมด5 .ช+วยเสันอแนวค!ดใหม+

3. ความส�มพ�นัธ์�ของปรั�ชญาก�บการัศึกษา...ความพัยายามท$%จะว!เคราะห� ว!พัากษ�

ว!จารณ� และพั!จารณาด4การศึ�กษาอย+างละเอ$ยดล�กซึ้�(ง ให-เข-าใจถ�งแนวค!ดหล�ก ความสั1าค�ญ และเหต6ผลต+าง ๆ อย+างช�ดเจน ม$ความต+อเน'%อง ม$ความหมายต+อมน6ษย� สั�งคม และสั!%งแวดล-อม เป*นงานสั1าค�ญย!%งของปร�ชญาต+อการศึ�กษา

4. แนัวท์างในัการัพ%จารัณาปรั�ชญาการัศึกษา1. ปร�ชญาการศึ�กษาท$%ย�ดเน'(อหา

ของปร�ชญาท�%วไปเป*นแม+บท 2. ปร�ชญาการศึ�กษาท$%ย�ด

ต�วการศึ�กษาเป*นแกนกลาง 3. ปร�ชญาการศึ�กษาท$%ม6+งหาความกระจ+างในแนวค!ดและก!จกรรม

1. จ!ตน!ยม Idealism 2. ว�ตถ6น!ยม Realism3. ประสับการณ�น!ยม

Experimentalism4. อ�ตถ!ภิาวน!ยม

Existentialism

1. กล6+มจ!ตน!ยม Idealism จ!ต (Mind ) เป*นสั+วนสั1าค�ญ

ท$%สั6ดในช$ว!ตของคน จ�กรวาลน$(โดยธ์รรมชาต!ไม+ใช+ว�ตถ6 แต+เป*นเพั$ยงสั!%งจ1าลองของสั!%งท$%มองไม+เห;น สั!%งท$%มองเห;นหร'อจ�บต-องได-ย�งไม+ใช+ความจร!งท$%แท- แต+ความจร!งท$%แท-อย4+ในโลกของจ!ต

การศึ�กษาในแนวทางจ!ตน!ยม Idealism

เน-นการพั�ฒนาจ!ตใจและสัต!ป/ญญาเป*นสั1าค�ญ ร.ร . เป*นสัถานท$%สั+งเสัร!มก!จกรรมทางสัต!ป/ญญา สั+งเสัร!มการพั�ฒนาทางค6ณธ์รรม ศึ$ลธ์รรม ศึ!ลปะ การว!น!จฉ�ยค6ณค+าท$%แท-จร!งของค6ณธ์รรมจร!ยธ์รรมเหล+าน$( สั+งเสัร!มให-ร4 -จ�กและเข-าใจตนเอง

2. ว�ตถ6น!ยม Realism ให-ความสั1าค�ญก�บสั!%งท$%เห;นได-ด-วยตา สัามารถสั�มผ�สัและจ�บต-องได- ว�ตถ6ท$%ปรากฏต+อสัายตา สั!%งท$%เราสั�มผ�สัและจ�บต-องได-เป*นสั!%งท$%เป*นจร!งท$%สั6ด ไม+ม$ความจร!งใดจะจร!งไปกว+าน$(แล-ว

การศึ�กษาในแนวทางว�ตถ6น!ยม Realism

เน-นการให-ความร4 -ท$%จะท1าให-เด;กสัามารถอย4+ในโลกของธ์รรมชาต!ได- ความร4 -ควรจะก+อให-เก!ดความม�%นคงและความสั6ขในช$ว!ตได- ในกล6+มของว�ตถ6น!ยมเช!งเหต6ผลก;จะเน-นการอย4+ร +วมก�นทางศึาสันาเพั'%อการเข-าถ�งพัระเจ-าอ$กด-วย สัาระท$%เร$ยนเป*น เร'%องท$%ท1าให-เข-าใจในธ์รรมชาต! เช+น ว!ทย� คณ!ต ฟิ@สั!กสั� เป*นต-น ว!ชาทางด-านสั�งคมศึาสัตร�และมน6ษยศึาสัตร�ก;เน-นเช+นก�น แต+จะเน-นน-อยกว+า

3. ประสับการณ�น!ยม Experimentalism ให-ความสั1าค�ญก�บประสับการณ� การไปพั!จารณาสั!%งท$%อย4+นอกเหน'อประสับการณ�จ�งเป*นสั!%งไร-ค+า ความจร!งเป*นสั!%งท$%เปล$%ยนแปลงได-และจะม$ค+าเม'%อมน6ษย�ได-คนได-ให-ความหมายแก+ม�น

การศึ�กษาในแนวทางประสับการณ�น!ยม Experimentalism

เน-นการให-การศึ�กษาเพั'%อให-คนร4 -จ�กค!ด ปร�บต�วให-เข-าก�บสั�งคมท$%เปล$%ยนแปลงได-อย+างเหมาะสัม โรงเร$ยนควรเสัร!มสัร-างประสับการณ�ท$%ท1าให-เด;กสัามารถด1ารงช$ว!ตอย4+ในสั�งคมได-อย+างม$ความสั6ข หล�กสั4ตรเน-นต�วเด;กและสั�งคม สั+งเสัร!มและฝึBกฝึนประชาธ์!ปไตย และพั�ฒนาท�กษะต+าง ๆ อย+างพัร-อมม4ล ให-เด;กฝึBกฝึนและแก-ป/ญหาด-วยตนเอง คร4เป*นผ4-ให-ค1าแนะน1า

4. อ�ตถ!ภิาวน!ยม Existentialism ให-ความสั1าค�ญก�บป/จเจกบ6คคลอย+างเต;มท$% การเล'อกและการต�ดสั!นใจของแต+ละบ6คคลสั1าค�ญท$%สั6ด คนต-องม$เสัร$ภิาพั และใช-เสัร$ภิาพัของตนเองอย+างอ!สัระโดยไม+ถ4กก1าหนดโดยสั�งคม ศึ$ลธ์รรม ค+าน!ยมต+าง ๆ ร�บผ!ดชอบต+อสั!%งท$%ตนเองเล'อก

การศึ�กษาในแนวทางอ�ตถ!ภิาวน!ยม Existentialism

เน-การสั+งเสัร!มมน6ษย�แต+ละคนให-ร4 -จ�กพั!จารณาและต�ดสั!นสัภิาพัและเจตจ1านงท$%ม$ความหมายต+อการด1ารงช$ว!ตด-วยการเป@ดโอกาสัให-ผ4-เร$ยนม$อ!สัระ เล'อกสัรรค6ณธ์รรม ค+าน!ยมได-อย+างเสัร$ ร�บผ!ดชอบต+อตนเอง ต+อข-อผ4-พั�นต+างๆ ท$%ตนเองม$อย4+ หล�กสั4ตรเน-นการปฏ!บ�ต!จร!งโดยน�กเร$ยนวางแผนตามความสันใจ ม$อ!สัระท$%จะเร$ยนคนเด$ยวหร'อเร$ยนเป*นกล6+ม

1. สัาร�ตถน!ยม Essentialism2. น!ร�นตรน!ยม Perennialism3. พั!พั�ฒน!ยม Progressive

Education4. ปฏ!ร4ปน!ยม

Reconstructionism

1. ปร�ชญาสัาร�ตถน!ยม Essentialismย�ดเน'(อหาเป*นหล�กสั1าค�ญของการ

ศึ�กษา และเน'(อหาท$%สั1าค�ญเน-นเน'(อหาท$%ได-มาจากมรดกทางว�ฒนธ์รรมของเรา ความร4 -ในป/จจ6บ�นได-ร�บความสั1าค�ญน-อยเม'%อเปร$ยบเท$ยบก�บความร4 -ในอด$ต

1. ปร�ชญาสัาร�ตถน!ยม Essentialismจ6ดม6+งหมายของการศึ�กษา

• ให-สัาระอ�นได-มาจากมรดกทางว�ฒนธ์รรม• ให-เร$ยนร4 -ความเช'%อ เจตคต! ค+าน!ยมของสั�งคมในอด$ต• ธ์1ารงร�กษาสั!%งต+าง ๆ ในอด$ตไว-• พั�ฒนาให-ผ4-เร$ยนม$ระเบ$ยบว!น�ย ท1างานหน�ก ใช-สัต!ป/ญญามาก ร�กษาอ6ดมคต!อ�นด$งามของสั�งคมไว-

2. ปร�ชญาน!ร�นตรน!ยม Perennialismการศึ�กษาควรจะได-สัอนสั!%งซึ้�%งเป*น

น!ร�นดร ไม+เปล$%ยนแปลง ม$ค6ณค+าไม+ว+าจะเป*นย6คสัม�ยใด ได-แก+ค6ณค+าของของเหต6ผลและค6ณค+าของศึาสันา เน'(อหาว!ชาม$ความสั1าค�ญแต+ไม+ใช+เน'(อแท-ของการศึ�กษา แต+เป*นเพั$ยงพัาหนะท$%จะน1าคนไปสั4+สั!%งซึ้�%งสั4งกว+า ค'อการเป*นคนท$%สัมบ4รณ�

2. ปร�ชญาน!ร�นตรน!ยม Perennialismจ6ดม6+งหมายของการศึ�กษาม6+งสัร-าง

คนเป*นมน6ษย�ท$%สัมบ4รณ�• สัร-างให-ผ4-เร$ยนร4 -จ�กและท1าความเข-าใจตนเองให-มากท$%สั6ด โดยเฉพัาะในเร'%องของเหต6ผลและสัต!ป/ญญา• ม6+งพั�ฒนาสัต!ป/ญญาและเหต6ผลในต�วมน6ษย�ให-ด$ข�(น สั4งข�(น สัมบ4รณ�ข�(น

3. ปร�ชญาพั!พั�ฒน!ยม Progressive Educationการศึ�กษาจะต-องพั�ฒนาเด;กท6กด-าน

ไม+เฉพัาะด-านสัต!ป/ญญาเท+าน�(น โรงเร$ยนม$ความสั�มพั�นธ์�ก�บสั�งคมมากข�(น เด;กจะต-องพัร-อมท$%จะอย4+ในสั�งคมได-อย+างม$ความสั6ข ปร�บต�วได-อย+างด$ กระบวนการจ�ดการเร$ยนร4 -ม$ความสั1าค�ญพัอๆ ก�บเน'(อหา เร'%องป/จจ6บ�นม$ความสั1าค�ญกว+าอด$ตหร'ออนาคต

3. ปร�ชญาพั!พั�ฒน!ยม Progressive Educationจ6ดม6+งหมายของการศึ�กษา

• พั�ฒนาผ4-เร$ยนท6กด-านท�(งด-านร+างกาย อารมณ� สั�งคม อาช$พั และสัต!ป/ญญาควบค4+ก�นไป• สั+งเสัร!มความถน�ด ความสันใจ และล�กษณะพั!เศึษของผ4-เร$ยนควบค4+ก�นไปก�บการพั�ฒนาด-านอ'%น ๆ• สั+งเสัร!มการเร$ยนร4 -ในสั!%งท$%สั�มพั�นธ์�สัอดคล-องก�บช$ว!ตประจ1าว�นและสั�งคมของผ4-เร$ยน

3. ปร�ชญาพั!พั�ฒน!ยม Progressive Educationจ6ดม6+งหมายของการศึ�กษา

• สั+งเสัร!มความเป*นประชาธ์!ปไตยท�(งในและนอกห-องเร$ยน•สั+งเสัร!มให-ผ4-เร$ยนร4 -จ�กตนเองและสั�งคม เพั'%อให-สัามารถปร�บต�วเข-าก�บสั�งคมได- สัามารถแก-ป/ญหาได-

4. ปร�ชญาปฏ!ร4ปน!ยม Reconstructionismการศึ�กษาควรจะช+วยปร�บปร6ง

พั�ฒนาหร'อปฏ!ร4ปสั�งคมโดยมองว+าสั�งคมม$ป/ญหามากท�(งด-านเศึรษฐก!จ สั�งคม การเม'อง จ�งต-องหาทางแก-ป/ญหา โดย สัร-างค+าน!ยมและแบบแผนของสั�งคมข�(นใหม+

4. ปร�ชญาปฏ!ร4ปน!ยม Reconstructionismจ6ดม6+งหมายของการศึ�กษา

• ช+วยแก-ป/ญหาของสั�งคมท$%เป*นอย4+• เป*นไปเพั'%อสั+งเสัร!ม พั�ฒนาสั�งคมโดยตรง• สัร-างระเบ$ยบใหม+ของสั�งคมจากพั'(นฐานเด!มท$%ม$อย4+ โดยกระบวนการประชาธ์!ปไตย• ให-ผ4-เร$ยนเห;นความสั1าค�ญของสั�งคมควบค4+ไปก�บตนเอง

ปรั�ชญาการัศึกษาไท์ย• กล6+มอ6ดมคต!น!ยม• กล6+มป/ญญาน!ยม• กล6+มช6มชนน!ยม• กล6+มปฏ!บ�ต!น!ยม• กล6+มเทคโนโลย$น!ยม