สอนอย่างไรในศตวรรษที่...
TRANSCRIPT
สอนอยางไรในศตวรรษท ๒๑
วจารณ พานช
บรรยายท ม. สงขลานครนทร หาดใหญ ๒๕ ม.ค. ๕๖
เปาหมายการสอน
• ใหเกดการเรยนร แบบ “รจรง” (mastery)
• แกศษยทไมเหมอนสมยท อจ. เปน นศ.
• ใหศษยจบออกไปมชวตทดในสงคมยค ศตวรรษท ๒๑
เปาหมายการสอน
• ใหเกดการเรยนร แบบ “รจรง” (mastery)
• แกศษยทไมเหมอนสมยท อจ. เปน นศ.
• ใหศษยจบออกไปมชวตทดในสงคมยค ศตวรรษท ๒๑
ศษยแหงศตวรรษท ๒๑
• มความรผดๆ
• เรยนมาแบบ “ไมรจรง” ร content มาก แตไมรจรง• มเรองดงดดความสนใจมากเรอง ขาดสมาธในการเรยน
• ขาดแรงบนดาลใจ
• ในชนเรยน นศ. มความแตกตางกนมาก
คณคาของมหา ฯ ในศตวรรษท ๒๑
• ไมใชสาระวชา• ทกษะ (และฉนทะ)การเรยนร (Learning Skills)
รวม unlearn / delearn และ relearn
• ทกษะเพอการด ารงชวตในศตวรรษท ๒๑ (21st Century Skills)
ทส าคญทสดตอศษย
ศตวรรษท ๒๑ พเศษอยางไร
• การเปลยนแปลง
• ในอตราเรงทเรวขนๆ
• ไมแนนอน
• ซบซอนยงขนๆ
• ความรงอกเรว เกา (ผด) เรว
• เปนศตวรรษทผลตลน ตลาดรกคน กระตนการบรโภค
• มายา (และความรผดๆ) เตมแผนดน เตมโลก
ศตวรรษท ๒๑ พเศษอยางไร
• การเปลยนแปลง
• ในอตราเรงทเรวขนๆ
• ไมแนนอน
• ซบซอนยงขนๆ
• ความรงอกเรว เกา (ผด) เรว
• เปนศตวรรษทผลตลน ตลาดรกคน กระตนการบรโภค
• มายาเตมแผนดน เตมโลก
มนษยตองการทกษะชดหนงเพอการอยรวมกน
ในสภาพ ความเปนจรงน
นกเรยนยคปจจบน
• อยทามกลางมลพษทางสงคม• บานแตก สาแหรกขาด• ถกท ารายทบาน• แตกตางกนมาก• สมาธสน • ขาดแรงบนดาลใจ • มความรผดๆ • เรยนมาแบบผวเผน ไมรจก mastery learning
ครตองเอาใจใสพฒนาศษยทง ๕ ดาน :intellectual, emotional, social, spiritual, physical
นกเรยนยคปจจบน• อยทามกลางมลพษทางสงคม
• บานแตก สาแหรกขาด
• ถกท ารายทบาน
• แตกตางกนมาก
• สมาธสน
• ขาดแรงบนดาลใจ
• มความรผดๆ
• เรยนมาแบบผวเผน ไมรจก mastery learning
ครตองเอาใจใสพฒนาศษยทง ๕ ดาน :intellectual, emotional, social, spiritual, physical
นกเรยนยคปจจบน• อยทามกลางมลพษทางสงคม
• บานแตก สาแหรกขาด
• ถกท ารายทบาน
• แตกตางกนมาก
• สมาธสน
• ขาดแรงบนดาลใจ
• มความรผดๆ
• เรยนมาแบบผวเผน ไมรจก mastery learning
ครตองเอาใจใสพฒนาศษยทกคน เปนรายคน
5 ค ำถำมหลกในกำรออกแบบกำรเรยนร
• ตองกำรให นร. ไดทกษะ และ ค. ทจ ำเปน
อะไรบำง (ตรวจสอบเอกสำรหลกสตร หนงสอ
ทกษะแหงอนำคตใหม ฯลฯ)
• จดกำรเรยนรอยำงไรใหไดทกษะเหลำนน
• รไดอยำงไรวำได
• ท ำอยำงไร กบ นร. บำงคนทไมได
• ท ำอยำงไรกบ นร.บำงคนทเรยนเกงกำวหนำไป
แลว
ศตวรรษท ๒๑ ตางจากศตวรรษท ๒๐
• เปลยนแปลงเรว ไมคาดฝน • ความรงอกเรว เกาเรว• ความซบซอน • การแขงขน และรวมมอ • โลกาภวตน • ขาวสารทวมทน ปนมายา • คนเปลยน• ความสมพนธเปนแนวราบมากขน
ความจรงของศตวรรษท ๒๑
• สงคม/โลก เปลยน• เดกเปลยน• ทกษะทตองการในการด ารงชวตเปลยน• คณลกษณะของบณฑตเปลยน• การเรยนรตองเปลยน• สอนไมไดผล ตองเรยน• คร/อาจารย ตองไมเนนสอน เนนออกแบบการเรยนร เนนสรางแรงบนดาลใจ เนนเปนโคช ไมใชผสอน
การเรยนรในยคปจจบน
• ตองเปลยนไปโดยสนเชง
• จากเรยนวชา
• สฝกทกษะ
• จากรบถายทอด
• สพฒนา งอกงามจากภายในตน
• จงตอง สอนใหนอย สงเสรมใหเรยนมาก Teach less,
Learn more
3Rs + 7Cs
• Reading, ‘Riting, ‘Rithmetics+ 21st Century Themes
• Critical thinking & problem solving• Creativity & innovation• Collaboration, teamwork & leadership• Cross-cultural understanding• Communication, information & media literacy
(2 – 3 ภาษา)• Computing & media literacy• Career & learning self-reliance• Change
+ 2L
LearningLeadership
21st Century Themes
• ภาษา & สนทรยะทางภาษา• ภาษาโลก• ศลปะ• เศรษฐศาสตร• วทยาศาสตร• ภมศาสตร• ประวตศาสตร• ความเปนพลเมอง และรฐ การอยรวมกนผ อน
ทกษะทตองการไดแก
• Learning Skills• Critical Thinking, Leadership Skills • Complex Problem-Solving, Innovation • Collaboration & Competition, Sharing Skills• Personal Mastery • Empathy, Ethics
• Communication (รวม Listening)
• Life Skills, Intercultural Skills • Etc.
“อานออกเขยนได” (Literacy) ตความใหม
• Media Literacy• Communication Literacy• Team Literacy, Social Literacy • Networking Literacy• Environment / Earth Literacy• STEM Literacy• Aesthetics Literacy• Civic Literacy • Etc. ร ใชในชวตประจ าวน รเทาทน
Maslow's hierarchy of needs
บนได ๖ ขนของการพฒนาคณธรรม
• ขนท ๑ ปฏบตเพราะความกลว ไมอยากเดอดรอน
• ขนท ๒ ปฏบตเพราะอยากไดรางวล
• ขนท ๓ ปฏบตเพราะอยากเอาใจคนบางคน
• ขนท ๔ ปฏบตเพราะตองปฏบตตามกฎ
• ขนท ๕ ปฏบตเพราะตองการใหตนดด ใหไดชอวาเปนคนด ใหไดชอวามน าใจ
• ขนท ๖ ปฏบตตามหลกการ หรออดมการณของตน ไมตองการใหมคนยกยองชมเชยหรอใหรางวล
Lawrence Kohlberg's stages of moral development
การเรยนรแหงศตวรรษท ๒๑
• สอนนอย เรยนมาก• กาวขามสาระวชา• นกเรยนบอกวาอยากเรยนอะไร• รวมมอ > แขงขน• เรยนเปนทม > เฉพาะคน• เรยนโดยลงมอท า : PBL (Project-Based Learning) • ประเมนแนวใหม : ไมเนนถก-ผด, ประเมนทม, ขอสอบไมเปนความลบ
ตองการวถการเรยนรใหม
• เรยนโดยลงมอท ำ เพอใหเกดทกษะ (Learning by Doing)
• สดยอดทกษะ ๔ ประกำร (๓ร ๑ว) : แรงบนดำลใจ/ไฟ (Inspiration Skills) เรยนร (Learning Skills) รวมมอ (Collaboration Skills) วนย(ในตน) (Self-Discipline Skills)
• เรยนโดยกำรลงมอท ำเปนทม แลวรวมกนไตรตรองวำไดเรยนรอะไร ตองกำรเรยนอะไรตอ/เพม
21st Century Skills
http://learning.thaissf.org/document/media/media_396.pdf
http://learning.thaissf.org/index.php?option=com_content&view=article&id=14:-qq--qq&catid=4:interesting-articles&Itemid=4
Constructionism
เหตการณ ความจ าใชงาน
ความจ าระยะยาว
ตระหนกร และคด
รขอเทจจรงและกระบวนการ
เรยนร จ า
สงเกต
ลม
Ref.: Daniel T. Willingham. Why Don’t Students Like School?, 2009
เกบขอมล
การเรยนร
• การเรยนรเปนผลของการกระท าและการคดของนกเรยน
• เกดจากการกระท าและการคดของนกเรยนเองเทานน
• ครชวยท าใหเกดการเรยนรไดโดยเขาไปจดการสงทนกเรยนท า (ปฏบต และคด) เพอการเรยนร
Herbert A. Simon
ความร
• Knowledge is relational
• ความรเปนสมมต (assumption)
ธรรมชาตของโลก/ชวต
• ไมสมบรณ ไมแนนอน มขอยกเวน• นกเรยนตองเรยนรความเปนจรงนน• เขาใจความถกตอง• แตไมยดมน• เขาใจความหลากหลายของมมมอง / สมมต• ๑ ค าถาม มไดหลายค าตอบ หรอหลายวธตอบ
เรยนใหได 21st Century Skills
• Beyond Teaching Learning
• Beyond Content Application
• Beyond Knowledge Skills
• Beyond Textbooks Projects
• Beyond Classroom Studio
• Beyond Schools / Universities Real Life
• Beyond Parts Whole
• No more teacher / lecturer Facilitator
เรยนอยางไร
• โดยการลงมอปฏบต (Learning by Doing) • ท าโครงงาน (project) PBL (Project-Based Learning) • ท าเปนทม (Team Learning)• ฝกคนหาความร วธการ เอามาทดลองใชงาน • แลวเขยนรายงานเปนรายคน• น าเสนอ (ตอชนเรยน, ตอ...) เปนทม• ครชวน นร. ท า AAR (After Action Review) / Reflection วาได
เรยนรอะไร ค. ทไดมคณคาตอชวตอนาคตอยางไร อยากเรยนอะไรตอ
หมวดวชาการศกษาทวไป
• ม. ธรรมศาสตร ผศ. ดร. ปรญญา เทวานฤมตรกล• วชาพลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม (Civic Education) ๓
หนวยกต ๑๖ คาบ x ๓ ชม. กลมคละคณะ • ครงท ๑ ปญหาของประเทศไทย• ครงท ๒ เราทกคนเปนทงปญหาและสาเหต แกทตวเอง คดโครงการ• ครงตอๆ ไปเปน “ปฏบตการพลเมอง” (Service Learning) ลงพนท
ด าเนนการแกไข• ประเมนผล• น าเสนอตอเพอนในชน
วชาพลเมองกบความรบผดชอบตอสงคม
• ใชการเรยนรแบบ PBL
• ได 21st Century Skills
• ไดรจกบานเมอง สงคม ชมชน ดวยตนเอง• เปนกจกรรมใน ๑ มหาฯ ๑ จงหวด ได (Service
Learning)
• เปนรปธรรมของ ยทธศาสตรพฒนาการศกษาเพอสรางความเปนพลเมอง พ.ศ. ๒๕๕๓ - ๒๕๖๑
นศ. เรยนดวย PBL ในภาคชวตจรง• Team Learning
• เปน COP เฉพาะกจ
• ท างาน/โครงการกบ real sector
• ตงเปาหมาย - BAR ลงมอด าเนนการรวมกน
• ลปรร. ระหวางด าเนนการ – AAR
• Reflection (AAR) ตความดวยแนวคดของความเปนพลเมอง เขาไปเรยนรปญหาของสงคม ใหเหนวาทกคนเปนสาเหต และมโอกาสแกไข
ความเปนพลเมอง
จตสาธารณะ
เรยนใหไดทกษะ : ปฏบตน า
• Learning by Doing : PBL – Project-Based Learning
• เรยนเปนทม
• ครเปลยนจำก ครสอน เปน ครฝก (coach) หรอ learning facilitator
• น ำเสนอเปน report และ presentation อำจเสนอเปนละคร
• ครชวน นศ. ท ำ AAR/Reflection วำไดเรยนรอะไร อยำกเรยนอะไรตอ เพออะไร ชวนคดดำนคณคำ จรยธรรม
เรยนวชาทบานท าการบานทโรงเรยน
www.classstart.org
http://learning.blogs.nytimes.com/2011/12/08/five-ways-to-flip-your-classroom-with-the-new-york-times/
ดร. จนทวรรณ ปยะวฒนคณะวทยาการจดการ มอ. หาดใหญ
การเรยนรยค ICT : กลบทางการเรยน
• เรยนทฤษฎทบาน ท าการบานทโรงเรยน• http://www.youtube.com/watch?v=gM95HHI4gLk• http://www.cbsnews.com/video/watch/?id=7401696n• เพอเรยนการประยกตใชความร ใหเกดทกษะ ทโรงเรยน มครเปนผจดประกาย ยยงสงเสรม และชวยเหลอเมอมปญหา
• เรยนรวมกบเพอน สอนเพอน
• เรมดวยการฝก นร. ใหรวธดวดทศน ใหมสมาธ ใหไดสาระ
• แนะให “หยด” หรอ “กรอกลบ”คร
• ฝกวธจดบนทกแบบ Cornell Note
• ก าหนดใหตงค าถามทนาสนใจ ๑ ค าถาม
http://www.gotoknow.org/posts?tag=Bergman
http://www.gotoknow.org/blogs/posts/tag/Barkley
• ๕๐ เทคนค ส าหรบคร• ใชเปนสวนหนงของการจดการเรยนร
• Prior Knowledge
• K Organization
• Motivation
• Develop Mastery
• Practice & Feedback
• Student Development & Climate
• Self-directed Learner http://www.gotoknow.org/blogs/posts/tag/Ambrose
จากหนงสอ How Learning Works : Seven Research-Based Principles for Smart Teaching เขยนโดย Susan A. Ambrose และคณะ
ฝกบรณาการทกษะยอย
ฝกบรณาการใหเขากบกาละเทศะ
รจรง
ขนตอนการพฒนาใหรจรง
1 2 3 4
ท าไมไดไมรตว
ท าไมไดรตว
ท าไดรตว
ท าไดไมรตว
mastery
ประเมนชนงาน
ประเมนความสามารถ
วางแผนลงมอท า ประเมน
ตรวจสอบ ปรบปรง
ความเชอของนศ. เกยวกบความฉลาดและการเรยนร
รเขา
รเรา
PDC
A
เรยนร “พลงสาม”
จตตปญญาศกษา
การเรยนรในศตวรรษท 20 & 21
• เปาหมายทเดก
• ลปรร.
• ทกษะ
• กระบวนการ
• ทกษะประยกต
• ค าถาม ปญหา
• ปฏบต
• โครงการ
• ครเปนตวตง
• สอน
• ความร
• เนอหา
• ทกษะพนฐาน
• ความจรง หลกการ
• ทฤษฎ
• หลกสตร
การเรยนรในศตวรรษท 20 & 21 (2)
• ตามความตองการ
• รายบคคล
• รวมมอ
• ชมชนทวโลก
• ใชเวบ
• ทดสอบการ รร.
• เรยนเพอชวต
• ชวงเวลา
• เหมอนกนทงหอง
• แขงขน
• หองเรยน
• ตามต ารา
• ทดสอบ ค.
• เรยนเพอโรงเรยน
เปลยนแปลงการท างานของคร
• จากโดดเดยว
• ครคดคนเดยว• แยกกนก าหนดมาตรฐานการเรยนร
• แยกกนคนหาวธพฒนาผลสมฤทธ
• กจกรรมของครเปนเรองสวนตว
• เปนทม มเปารวม
• PLC รวมกนคดเปา
• ทม PLC รวมกนก าหนด
• ทม PLC ชวยเหลอกน และ ลปรร.
• ครเปดเผยกจกรรมของตนตอ PLC
เปลยนแปลงกำรท ำงำนของคร (๒)
• รวมมอแบบเปะปะ ไมโฟกสผลสมฤทธ
• ศษยของฉน ศษยของคณ• เนนใหคณคาเวลาบรรยาย การเปนครสอน
• เนนรวมมอในประเดนยทธศาสตร
• ศษยของเรา• เนนใหคณคาเวลาการเตรยมตว ท างานรวมกน เรยนรรวมกน ในการท าหนาทครฝก
การศกษาในศตวรรษท ๒๑
• นกเรยนเรยนจำกกำรลงมอปฏบต - PBL
(Project-Based Learning) เรยนรทกษะแหง
ศตวรรษท ๒๑
• คร/อำจำรย เรยนจำกกำรลงมอปฏบต - PLC
(Professional Learning Community) เรยนร
ทกษะในกำรเปนครฝก
การเรยนรทใชพลงสรางสรรคของนกเรยน
• พลงเกดจากการเหนคณคาตอตนเอง ตออนาคต
• ตงโจทย แลวลงมอท า ท า project ท าเปนทม • เรยนรทงปฏบต และทฤษฎ
• ไดผลงาน ตอชมชน ทองถน
• เกดความภมใจ เปนแรงจงใจ แรงบนดาลใจ
• นกเรยนเปน producer of knowledge ไมใช consumer
นกเรยนเปนผสราง ไมใชผ เสพ
จดโครงสรางและระบบการท างาน
• เพอสงเสรมสนบสนนวฒนธรรมกำรท ำงำนเปนทม
• กำรเรยนรเปนทม - PLC
• กำรเรยนรในงำน
• CQI ในงำน กำรพฒนำงำนตอเนอง
• ใหรำงวลทม
• ไมสงเสรมกำรท ำงำนเดยว
• มงผลลพธทผลสมฤทธของกำรเรยนรำยคน ชวยเดกเปนทม ไมปลอยใหลำหลง
ทกษะการเปนคร
• ทกษะการวนจฉยท าความรจก ท าความเขาใจศษย• ทกษะการออกแบบการเรยนร ออกแบบ PBL
• ทกษะการชวนศษยท า reflection / AAR
• ทกษะการเรยนร และสรางความรใหม จากการท าหนาทคร
• ทกษะการ ลปรร. ใน PLC
สงเสรมอาจารย
• ดวย PLC เสรมดวย Training
• การวจยการเรยนร
• วชาการสายการเรยนร เพอการเปนบณฑตเพอสงคม ตพมพใน PLOT
Learning
• ICT System supporting PLC
• Annual Conference การจดการเรยนรบณฑตเพอสงคม ในศตวรรษท ๒๑
• รางวล อาจารยนกจดการเรยนร....
เปลยนแปลงการสอบ
• จากเพอผลได-ตก นานๆ ครง
• จากเพอตดสนได-ตก• จากใหรางวล / ลงโทษ นร.
• จากสอบหลายอยาง นานๆ ครง
• เปนเพอ นร. & คร ปรบปรงตนเอง
• เปนหา นร. ทตองชวย
• เปนเพอสรางแรงจงใจตอการเรยน
• เปนสอบนอยอยาง บอยๆ ครง
21st Century Learning Assessment
• ๓ เปลยน• จากขอสอบเปนความลบ เปนเปดเผย• จากสอบเปนคนๆ เปนสอบเปนทม• จากถก-ผด เปนสอบความคด
การศกษาทมคณภาพ
ศตวรรษท ๒๐, ๑๙• Teaching
• Teach content
• Teacher
• Content-Based
• Classroom
• Lecture
• Teaching – personal
• Sequential learning
• Assessment : P - F
ศตวรรษท ๒๑• Learning
• Inspire
• Coach, Facilitator
• Skills – Based
• Studio
• PBL
• PLC
• Integrated learning
• Assessment : Reform 3
คณภาพของระบบการเรยนร
• 21st Century Skills
• Transformative Learning (จาก informative & formative)
• ม Change Agent Skills, Leadership
• ความเปนพลเมอง
ตองไปใหถง
สรป อดมศกษาในศตวรรษท ๒๑
• ทงศษยและอาจารย เปน “นกเรยน”• เรยนจาก ปฏบต ปฏเวธ ปรยต ๔๐:๓๐:๓๐• เรยน Affective, Cognitive, Psychomotor Domains พรอมๆ
กน แบบบรณาการ เนนทกษะ• ศษยใช PBL+• อาจารยใช PLC+ • เรยนจากการฝกฝน (ไมใชทองบน) • เกดวชาการสายการเปน Learning Facilitator / Coach
มการจดการการเปลยนแปลง
สรป การเรยนรในศตวรรษท ๒๑
• เรยน/ฝก ทกษะชดหนง
• เรยน/ฝก ประยกตใชความร เรยนเปนทม
• ครเนน ๓ร ๑ว : แรงบนดาลใจ ทกษะการเรยนร ทกษะความรวมมอ ทกษะวนยในตน
• ครเนนเปน โคช / ครฝก ไมใชครสอน
เปลยนวธคด workload ของคร ใหเนนเปนทมครฝก