«ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ toj Ο ΤΗΣΗ...

49
ΓΚΧΝΟΛΟΠΚΟ I\PVΜΛ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΑΜ ΛΙΟΙΚΗΣΗΣ& ΕΙΠΧΚΙΡΗΣΕΩχ ΤΜΙΙΜΑ ΑΟί ΙΣΤΩΝ η ΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ ΕΗΙΧΕΙΡΗΣΕΩΧ» ΕΞΕΤΑΣΤΗΣ ΑΘΑΝ ΑΣΙΟΣ ΘΕΟΑΩΡΙΑΗΣ ΕΙΣΗΙΉΤΡΙ \ ΕΛΕΝΗ ΑΕΑΒΕΝΑΚΙΩΤΗ ΚΑΒΑΛΑ ΣΕΙΙΤΕΜΒΡΙΟΣ 1997

Upload: others

Post on 24-Aug-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ΓΚΧΝΟΛΟΠΚΟ I\PVΜΛ ΚΑΒΑΛΑΣ

ΣΧΟΑΜ ΛΙΟΙΚΗΣΗΣ& ΕΙΠΧΚΙΡΗΣΕΩχ

ΤΜΙΙΜΑ ΑΟί ΙΣΤΩΝ

η ΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΘΕΜΑ

«ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣ Η

ΕΗΙΧΕΙΡΗΣΕΩΧ»

ΕΞΕΤΑΣΤΗΣ

ΑΘΑΝ ΑΣΙΟΣ ΘΕΟΑΩΡΙΑΗΣ

ΕΙΣΗΙΉΤΡΙ \

ΕΛΕΝΗ ΑΕΑΒΕΝΑΚΙΩΤΗ

ΚΑΒΑΛΑ ΣΕΙΙΤΕΜΒΡΙΟΣ 1997

Page 2: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ΤΕΧΝΌΛΟΓ ΙΚΟ ΙΛΡΥΜΛ Κ.ΛΒΑΛ.ΛΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΩΝ

/r/A

HT’i ΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΘΕΜΑ

«ΕΣΩ ΤΕΡ1ΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ ΤΟ A Ο ΤΗΣ Η

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΧ»

ΕΞΕΤΑΣΤΗΣ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΘΕΟΑΩΡΙΑΗΣ

ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ

ΕΛΕΝΗ ΑΕΑΒΕΝΑΚΙΩΤΗ

KABA.VA ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1997

Page 3: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

a εκφράσω ης θερμές μον ενχαρισπές:

σιπ γιαγιά μου Μαρία για ιην ηθική της συμπαράσταση

στους γονείς μου για την πρακτική τους βοήθεια

στον καθηγητή μου κ. Αθανάσιο Θεοδωρίδη για την κατανόηση και

συνδρομή του στην εκπόνηση της παρούσας πτυχιακής εργασίας.

Page 4: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Γενικά

Ιδιαίτερα γνωρίσματα

Κατηγορίες επιχειρήσεων

Μορφές των επιχειρήσεων

Κατηγορίες νομικών μορφών επιχείρησης

1.5.1 Η ατομική μορφή επιχείρησης

1.5.2 Η εταιρική μορφή επιχείρησης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο

Η ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Έννοια της επιχειρηματικής περιουσίας

Μορφές περιουσίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3θ

ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

Γενικά

3.2. Οι πηγές χρηματοδότησης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο

Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

4.1. Γενικά

4.2. Ίδια Κεφάλαια

4.2.1. Το Ιδρυτικό Κεφάλαιο

4.2.2. Το αποθεματικό κεφάλαιο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5θ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

5.1. Γενικά

5.2. Έννοια και κατηγορίες του ξένου κεφαλαίου

5.3. Πηγές βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης

1.5.

2.1

3.1

10

11

13

13

17

18

23

23

25

28

5.4. Πηγές Μεσοπρόθεσμης και Μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης 34

Page 5: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

5.4.1. Μεσοπρόθεσμη επιχειρηματική χρηματοδότηση

5.4.2. Μακροπρόθεσμη επιχειρηματική χρηματοδότηση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο

ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΝ

6.1. Γενικά

Εργασίες Leasing (χρηματοδοτική μίσθωση)

6.2.1. Περιγραφή των λειτουργιών Leasing

6.2.2. Πλεονεκτήματα του Leasing για τον μισθωτή - χρήστη

6.3. Σύστημα Factoring (Πρακτορεία επιχειρηματικών Απαιτήσεων)

6.3.1. Τρόποι λειτουργίας Factoring

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

6 .2 . 40

41

42

43

Page 6: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Με τον όρο χρηματοδότηση, εννοούμε κυρίως την εξασφάλιση των

κεφαλαίων από μια επιχείρηση με τους καλύτερους χρηματοοικονομικούς

όρους, ώστε να μπορέσει η επιχείρηση τόσο κατά την ίδρυση της, όσο και κατά

την ανάπτυξή της να λειτουργήσει ομαλά και χωρίς προβλήματα, για να φθάσει

στον τελικό της στόχο που είναι η μεγιστοποίηση του πλούτου των μετόχων.

Εκτός από την παραπάνω έννοια της χρηματοδότησης, η επιχείρηση για

να αυξήσει σταδιακά τα κέρδη της πρέπει να έχει η ίδια τα απαραίτητα

κεφάλαια, ώστε να μπορεί να χρηματοδοτήσει αυτή τους τρίτους για να φθάσει

στο δεύτερο στόχο που είναι η αύξηση του κύκλου εργασιών της.

Με την πτυχιακή μου εργασία που έχει τίτλο «Εσωτερική - Εξωτερική

Χρηματοδότηση των Επιχειρήσεων», θα ασχοληθώ με την έννοια του όρου.

Δηλαδή με την ανάπτυξη όλων εκείνων των πηγών από τις οποίες θα μπορέσει

η επιχείρηση να εξασφαλίσει τα κεφάλαια, ώστε να λειτουργήσει ομαλά και

απρόσκοπτα.

Η εργασία χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια:

I___________________________ ΠΡΟΛΟΓΟΣ____________________________I

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ιο: Η οικονομική μονάδα - Επιχείρηση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: Η περιουσία της επιχειρήσεως

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο: Οι πηγές χρηματοδότησης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: Η εσωτερική χρηματοδότηση (Α + Β Πηγή)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο: Η εξωτερική χρηματοδότηση (Βραχυπρόθεσμη -

Μεσοπρόθεσμη - Μακροπρόθεσμη).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο: Νέες μορφές Χρηματοδοτήσεων

Page 7: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

Στην παλαιότερη εττοχή η οικογένεια αποτελούσε την οικονομική μονάδα

μέσα στην οποία αναπτύσσονταν η παραγωγική δραστηριότητα, κάτω από τη

διεύθυνση του αρχηγού της οικογένειας. Στη σύγχρονη όμως εποχή ως

οικονομικές μονάδες εμφανίζονται διάφοροι οργανισμοί και υπηρεσίες, ειδικά

όμως οι επιχειρήσεις.

Επιχείρηση είναι η οικονομική μονάδα που συνδυάζει τους

παραγωγικούς συντελεστές με σκοπό να εξασφαλίσει το επιθυμητό δυνατό

κέρδος. Το κέρδος αποτελεί στόχο το φορέα της επιχείρησης, ο οποίος τη

χρησιμοποιεί ως μέσο για την υλοποίηση του στόχου αυτού. Δεδομένου, ότι ο

αποτελεσματικός συνδυασμός των συντελεστών της παράγωγής εμπεριέχει τον

κίνδυνο της αποτυχίας που είναι δυνατόν να οδηγήσει ακόμη και σε απώλεια

των κεφαλαίων του φορέα.

Μ' άλλα λόγια η επιχείρηση λαμβάνει αυτοτελώς αποφάσεις για το είδος,

την ποσότητα, και τον τρόπο με τον οποίο θα παράγει τα αγαθά, έχοντας

επίγνωση των κινδύνων, καθώς επίσης και της αβεβαιότητας για την

πραγματοποίηση του επιδιωκόμενου κέρδους.

1.2. Ιδιαίτερα ννωοίσυατα

Τα ιδιαίτερα γνωρίσματα των επιχειρήσεων είναι τα εξής:

Ότι η παραγωγή των αγαθών ή η παροχή υπηρεσιών, γίνονται για να

καλύψουν. Τη ζήτηση της αγοράς, τις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού

και όχι τις ανάγκες των προσώπων που συγκροτούν την επιχείρηση.

Ότι η λειτουργία της στηρίζεται στον τεχνικοοικονομικό συνδυασμό των

διαφόρων παραγωγικών συντελεστών.

Page 8: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Ότι την ευθύνη για το συνδυασμό των συντελεστών της παραγωγής

έχει ο επιχειρηματίας.

1.3. Κατηνορίεζ επιχειρήσεων

Οι επιχειρήσεις διακρίνονται;

[) Ανάλογα με τον κλάδο απασχόλησης:

Σε εμπορικές, όταν ασχολούνται με το εμπόριο των διαφόρων

συγκεκριμένων εμπορευμάτων

Σε βιομηχανικές, όταν ασχολούνται με την κατασκευή διαφόρων αγαθών

Σε τραπεζικές, όταν ασχολούνται με χρηματιστικές αξίες και άλλες εργασίες

αρμοδιότητας των τραπεζών.

Σε γεωργικές, όταν ασχολούνται με τη γεωργία.

Σε μεταφορικές, όταν ασχολούνται με τις διάφορες μεταφορές

Σε μεταλλευτικές, όταν ασχολούνται με την εκμετάλλευση των μεταλλείων και

σε διάφορες άλλες κατηγορίες.

I) Ανάλογα με το μέγεθος και με βάση των ελληνικών δεδομένων:

Σε μικρές επιχειρήσεις, όταν απασχολούνται λίγα κεφάλαια και μικρός

αριθμός εργατοτεχνιτών (μέχρι 10).

Σε μεσαίες επιχειρήσεις, όταν απασχολούν περισσότερα κεφάλαια και

μεγαλύτερο αριθμό εργατοτεχνιτών και υπαλλήλων γραφείου (μέχρι 50)

Σε μεγάλες επιχειρήσεις, όταν απασχολούν μεγάλα κεφάλαια και μεγάλο

αριθμό εργατοτεχνιτών και υπαλλήλων (άνω των 50)

) Ανάλογα με το φορέα:

Σε ιδιωτικές, όταν ανήκουν σε ιδιώτες (έναν ή περισσότερους)

Σε δημόσιες ή κοινής ωφελείας, όταν ανήκουν εξ ολοκλήρου ή κατά

πλειονότητα στο κράτος ή σε νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου ή σε

οργανισμούς κοινής ωφελείας που λειτουργούν με μορφή ανώνυμης

Εταιρείας όπως είναι ο ΟΤΕ, ο ΟΣΕ, η ΔΕΗ κ.ά.

Page 9: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Ο όρος «μορφή επιχείρησης», σημαίνει το νομικό τύπο με τον οποίο

περιβάλλεται η επιχείρηση κατά τη διενέργεια των συναλλαγών της.

Η νομική αυτή μορφή, επηρεάζει τόσο τις εσωτερικές όσο και τις

εξωτερικές σχέσεις της επιχείρησης. Εσωτερικά, η νομική μορφή, επηρεάζει τη

μορφή οργάνωσης και διοίκησης της επιχείρησης, τον τρόπο διανομής των

κερδών, το σχηματισμό αποθεματικών κεφαλαίων κ,λπ.

Εξωτερικά, η νομική μορφή, επηρεάζει το καθεστώς φορολογίας, την

πιστοληπτική ικανότητα και τέλος την τιμολογιακή πολιτική της επιχείρησης.

1.5. Karnyooiec νουικών υοοφών Emysionanc

Ο Έλληνας νομοθέτης, καθιέρωσε δύο νομικές μορφές επιχειρήσεων:

α) Την ατομική

β) Την εταιρική

Η εταιρική μορφή περιλαμβάνει:

• Τις προσωπικές εταιρείες (ομόρρυθμη - ετερόρρυθμη - συμμετοχική)

• Τις εταιρίες Κεφαλαίου (Ανώνυμη Εταιρεία - Εταιρεία Περιορισμένης

Ευθύνης - Ετερόρρυθμη με μετοχές)

• Τους συνεταιρισμούς ή εταιρείες μεταβλητού κεφαλαίου.

1.5.1. h

Η μορφή της ατομικής επιχείρησης είναι η αρχαιότερη νομική μορφή και

σήμερα οι περισσότερες επιχειρήσεις λειτουργούν με τη μορφή αυτή.

Φορέας της ατομικής επιχείρησης είναι ένα και μόνο φυσικό πρόσωπο. Ο

επιχειρηματίας είναι ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης, κατευθύνει ο ίδ»ος τις

εργασίας, ελέγχει την απόδοση της εργασίας των υπαλλήλων και εργατών,

δικαιούται τα κέρδη, καλύπτει ολόκληρη τη ζημιά και είναι υπεύθυνος απέναντι

στους πιστωτές, με όλη του την περιουσία προκειμένου να εξοφλήσει τα χρέη

που δημιούργησε η επιχείρησή του.

Page 10: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Με τη μορφή της ατομικής επιχείρησης, διεξάγονται κυρίως τα

βιοποριστικά επαγγέλματα, η γεωργική επιχείρηση και κρίνεται ως η καλύτερη

μορφή οργάνωσης των εμπορικών επιχειρήσεων.

1.5.2. Η Εταιρική Μορφή Eniy€ionanc

Εταιρική, είναι η επιχείρηση που έχει τη νομική μορφή εταιρείας, δηλαδή

ένωσης περισσότερων φυσικών ή νομικών προσώπων που επιδιώκουν κοινό

οικονομικό σκοπό. Η ένωση αυτή λαμβάνει χώρα με δικαιοπραξία, δηλαδή με

την ελεύθερη βούληση των συνεργαζόμενων μελών. Πρέπει να σημειωθεί ότι η

σύσταση εταιρικών επιχειρήσεων ευνοεί τη δημιουργία σχετικά μεγάλων

οικονομικών μονάδων που αναπτύσσουν σύγχρονη παραγωγική

δραστηριότητα.

Όπως προαναφέραμε, οι εταιρικές επιχειρήσεις, διακρίνονται σε:

α) Προσωπικές εταιρείες

β) Εταιρείες κεφαλαίου

γ) Συνεταιρισμούς ή εταιρείες μεταβλητού κεφαλαίου.

α) Προσωπικές Εταιρείες

Η ομόρρυθμη εταιρεία

Στην ομόρρυθμη εταιρεία, όλοι οι συνέταιροι ευθύνονται αλληλέγγυα και

απεριόριστα απέναντι στους τρίτους δανειστές της εταιρείας. Αυτό σημαίνει ότι,

αν η εταιρική περιουσία δεν επαρκεί για να εξοφληθούν οι υποχρεώσεις,

καθένας από τους εταίρους είναι υποχρεωμένος να συνεισφέρει ολόκληρη την

περιουσία του για την εξόφληση όλου του υπολειπόμενου ποσού των

υποχρεώσεων της εταιρείας μετά την εξάντληση της περιουσίας της.

Page 11: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Στην απλή ετερόρρυθμη εταιρεία, υπάρχουν δύο κατηγορίες εταήχυν, οι

ομόρρυθμοι και οι ετερόρρυθμοι. Οι ομόρρυθμοι εταίροι, ειιθύνονται

αλληλέγγυα και απεριόριστα για τα χρέη της εταιρείας, οι δε ετερόρρυθμοι

εταίροι ευθύνονται τόσο ποσό, όσο έχουν καταθέσει στην εταιρεία, για αυτό

θεωρούνται απλοί χρηματοδότες της επιχείρησης. Δεν μπορούν να γίνουν

διαχειριστές, ούτε να εγγράψουν το όνομά τους στην εμπορική επωνυμία

Η αφανής ή συμμετοχική εταιρεία

Στην αφανή ή συμμετοχική επιχείρηση, συμμετέχουν κατά κανόνα δύο ή

περισσότερα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, από τα οποία ο ένας ονομάζεται

διαχειριστής (ή εμφανής) ο δε άλλος συμμέτοχος και αφανής.

Η αφανής εταιρεία, εξωτερικά παρουσιάζεται σαν ατομική, ενώ

εσωτερικά είναι συλλογική επιχείρηση. Όλοι οι συνέταιροι έχουν υποχρέωση να

συνεισφέρουν περιουσιακά στοιχεία για να πετύχει ο σκοπός της εταιρείας. Τα

περιουσιακά στοιχεία, παραδίδονται από τους εταίρους στο διαχειριστή που

μόνο αυτός εναλλάσσεται με τρίτους, ενάγει και ενάγεται.

β) Εταιρείες Κεφαλαίου

Η Ανώνυμη Εταιρεία

Η Ετερόρρυθμη Εταιρεία

Η Ανώνυμη Εταιρεία αποτελεί τον κύριο τύπο της κεφαλαιακής εταιρείας

στην οποία κυριαρχούν απόλυτα τα κεφάλαια και όχι τα πρόσωπα. Στην

Ανώνυμη Εταιρεία το βασικό στοιχείο είναι το κεφάλαιο. Η κατανομή του

κεφαλαίου γίνεται με μικρά ίσα μερίδια, τις μετοχές. Η ευθύνη των συνεταίρων

είναι περιορισμένη μέχρι το ποσό των μετοχών τους.

Τα όργανα διοίκησης της εταιρείας είναι η Γενική Συνέλευση και το

Διοικητικό Συμβούλιο.

Page 12: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Επειδή η Ανώνυμη Εταιρεία συγκεντρώνει πολλά κεφάλαια από

διάφορες πηγές, έχει τη δυνατότητα ν’ αναπτύξει μακροχρόνια δραστηριότητα,

εφόσον συνεχίζει την επιχειρηματική ζωή της και μετά το θάνατο των ιδρυτών

της. Για το λόγο αυτό ο τύπος της Ανώνυμης, προσφέρεται σαν κατάλληλη

επιχειρηματική μορφή τραπεζικών, ασφαλιστικών και γενικά βιομηχανικών

επιχειρήσεων.

Η Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης

Στην ΕΠΕ το κεφάλαιο διαιρείται σε ίσα μέρη που ονομάζεται εταιρικά

μερίδια. Τα μερίδια όμως δεν αντιπροσωπεύονται με μετοχές όπως στην

Ανώνυμη Εταιρεία. Καθένας από τους συνεταίρους μπορεί να έχει περισσότερα

από ένα μερίδια. Το σύνολο των μεριδίων του, αποτελεί την εταιρική του

μερίδα. Οι συνέταιροι ευθύνονται μέχρι το ποσό της εισφοράς τους. Οι οφειλές

όμως της εταιρείας εξοφλούνται μόνο σε βάρος της εταιρικής περιουσίας.

Η ετερόρρυθμη εταιρεία με μετοχές

Η εταιρεία αυτή διαφέρει από την απλή ετερόρρυθμη εταιρεία, στο ότι το

κεφάλαιο που έχουν εισφέρει οι ετερόρρυθμοι εταίροι εκπροσωπείται με

μετοχικούς τίτλους, οι οποίοι μπορούν να μεταβιβαστούν σε τρίτα πρόσωπα.

γ) Συνεταιρισμοί ή Εταιρείες μεταβλητού κεφαλαίου

Στους συνεταιρισμούς δεν επικρατεί το οικονομικό όφελος, αλλά

επιδιώκουν τη μείωση του κόστους των αγαθών που προμηθεύουν στα μέλη

τους.Ο συνεταιρισμός είναι εταιρεία με ανοικτό αριθμό μελών. Αυτό σημαίνει

ότι κάθε συνέταιρος έχει το δικαίωμα να αποχωρήσει από το συνεταιρισμό και

να αποσύρει την εισφορά του, ή και όποιος το επιθυμεί μπορεί ελεύθερα να

γίνει μέλος του. Αυτό συνεπάγεται ότι αντίστοιχα το κεφάλαιο ενός

Page 13: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

συνεταιρισμού μπορεί ν’ αυξομειώνεται, ανάλογα με τον αριθμό των μελών του.

ΓI αυτό και ο συνεταιρισμός λέγεται εταιρεία μεταβλητού κεφαλαίου.

Ο συνεταιρισμός διοικείται από το Διοικητικό συμβούλιο και το ανώτατο

όργανο αποτελεί η Γενική Συνέλευση.

Page 14: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο

Η ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ

2.1. Έννοια rnc emyaonuariKnc nzpiouaiac

Η επιχείρηση για να ιδρυθεί και να λειτουργήσει πρέπει να διαθέτει μια

μικρή ή μεγάλη περιουσία. Με τον όρο περιουσία εννοούμε το σύνολο των

δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που έχει μια επιχείρηση σε μια ορισμένη

χρονική στιγμή.

Περιουσία : Δικαιώματα

Υποχρεώσεις

Τα δικαιώματα της επιχείρησης χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

α) Εμπράγματα δικαιώματα

β) Εποχικά δικαιώματα

γ) Δικαιώματα ειδικής μορφής

Ευπράνματα είναι τα δικαιώματα που έχει η επιχείρηση επάνω σε υλικά

περιουσιακά στοιχεία (π.χ. έχει έπιπλα, εμπορεύματα, μηχανήματα, μεταφορικά

μέσα, πρώτες ύλες.

Εποχικά δικαιώματα είναι οι απαιτήσεις της επιχείρησης, προφορικές ή

γραπτές σε βάρος τρίτων προσώπων (π.χ. απαιτήσεις σε βάρος χρεωστών,

πελατών, τραπεζών κ.λπ.

Δικαιώυατα ei5iK0c μορΦής είναι τα δικαιώματα που έχει η επιχείρηση σε

περιουσιακά στοιχεία, στα οποία η προστασία από το νόμο είναι περισσότερο

σκληρή, από την προστασία των εμπραγμάτων ή εποχικών δικαιωμάτων, (π.χ.

εμπορική επωνυμία, εμπορικό ή βιομηχανικό σήμα, δίπλωμα ευρεσιτεχνίας,

δικαίωμα εκμετάλλευσης λατομείου ή ορυχείων κ.λπ.).

Page 15: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Δικαιώματα- Εμπράγματα

- Εποχικά

- Ειδικής μορφής

Οι υποχρεώσεις της επιχείρησης που είναι το δεύτερο σκέλος της

περιουσίας, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

α) Υποχρέωσης πραγματικές και β) Υποχρεώσεις εικονικές ή λογιστικές

Υποχρεώσεις

-----Πραγματικές

-----Λογιστικές ή Εικονικές

Υ ποχρεώ σεις πρα νυατικές θεωρούνται όλες οι υποχρεώσεις της

επιχειρήσεως στους τρίτους με μοναδική εξαίρεση το φορέα της επιχείρησης

(π.χ. υποχρεώσεις στο προσωπικό, σε προμηθευτές, σε τράπεζες, σε

ασφαλιστικούς οργανισμούς, στο δημόσιο και άλλες).

Υ ποχρεώ σεις λογιστικές ή εικονικές θεωρούνται όλες οι υποχρεώσεις της

επιχειρήσεως στο φορέα ή τους φορείς της επιχειρήσεως.

Η λογιστική τα δικαιώματα τα ονομάζει Ενεργητικό, τις πραγματικές

υποχρεώσεις Παθητικό και τις λογιστικές υποχρεώσεις καθαρή περιουσία

Ενεργητικό = Δικαιώματα

Παθητικό = Υποχρεώσεις

Καθαρή Περιουσία = Υποχρεώσεις Εικονικές ή Λογιστικές

Η περιουσία της επιχείρησης απεικονίζεται συνοπτικά σε έναν πίνακα

που ονομάζεται ισολογισμός. Ο ισολογισμός φανερώνει την περιουσιακή

κατάσταση της επιχειρήσεως περιληπτικά σε μια ορισμένη χρονική στιγμή.

Στο αριστερό σκέλος του ισολογισμού αναγράφονται όλα τα δικαιώματα

της επιχειρήσεως (εμπράγματα, εποχικά, ειδικής μορφής). Στο δεξιό σκέλος του

ισολογισμού αναγράφονται όλες οι υποχρεώσεις της επιχειρήσεως

(πραγματικές και λογιστικές).

Page 16: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Ε. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ «Κ» 31/12/96

1. Δικαιώματα

ΑΒ

1. Υποχρεώσεις Πραγματικές

2. Υποχρεώσεις Λογιστικές

ΑΒ

Το Παθητικό του Ισολογισμού φανερώνει τις πηγές από τις οποίες η

επιχείρηση εξασφάλισε τα κεφάλαια που της είναι απαραίτητα για την ομαλή και

απρόσκοπτη λειτουργία της.

Το Ενεργητικό φανερώνει τις επενδύσεις που έκανε η επιχείρηση

τοποθετώντας τα κεφάλαια που εξασφάλισε σε διάφορα περιουσιακά στοιχεία

(Διαθέσιμα, Κυκλοφορούντα, πάγια).

Επενδύσεις = Πηγές άντλησης Κεφαλαίων

ή Δικαιώματα = Υποχρεώσεις

— Πραγματικό

ήΕ = Π

— Λογιστικό

ή Ε = Π + ΚΠ

2.2. Μορφέζ Περιουσίας

Όλες οι επιχειρήσεις λειτουργούν με τη μικρή ή μεγάλη περιουσία που

διαθέτουν. Άρα όλες οι επιχειρήσεις διαθέτουν περιουσία. Η διαφορά είναι ότι οι

επιχειρήσεις δεν έχουν όλες την ίδια μορφή περιουσίας.

Οι μορφές περιουσίας είναι πέντε. Αυτές είναι;

Page 17: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

A. Θετική υοοφή

1. Ε = ΚΠ

2. Ε= Π + ΚΠ

Β. Ουδέτερη υοοφή

1. Ε = Π

Γ. Αρνητική υορφη

1. Ε + Άνριγμα Περιρυσίας = Π

2. Ανριγμα Περιαυσίας = Π

Page 18: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

3ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

Κάθε επιχείρηση για να διαγράψει ως ζωντανός οικονομικός οργανισμός,

τον κύκλο ζωής του, έχει ανάγκη να εξασφαλίσει τα απαραίτητα εκείνα

κεφάλαια με τους καλύτερους χρηματοδοτικούς όρους, τόσο κατά την ίδρυσή

της, όσο και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της.

Τα κεφάλαια αυτά η επιχείρηση μπορεί να τα αντλήσει μέσα από τρεις

χρηματοδοτικές πηγές.

3.2. Οι πηνέζ γοπυατοδότηση^

Η πρώτη χρηματοδοτική πηγή, τροφοδοτεί την επιχείρηση με κεφάλαια

που προέρχονται αποκλειστικά από εισφορές των φορέων της επιχείρησης. Τα

κεφάλαια αυτά μπορεί να είναι χρηματικά ή σε είδος. Θεωρούνται ότι αυτά είναι

τα καλύτερα για την ανάπτυξη της επιχειρήσεως.

Έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά γνωρίσματα:

α) είναι κεφάλαια άτοκα

β) είναι κεφάλαια εκπρόθεσμα

γ) είναι κεφάλαια υγιή

δ) είναι κεφάλαια ριψοκίνδυνα

ε) Είναι κεφάλαια υπεύθυνα για τις ζημιές της επιχειρήσεως.

στ) Διαμορφώνουν την πιστωτική επιφάνεια της επιχειρήσεως και την

φερεγγυότητά της.

Η δεύτερη χρηματοδοτική πηγή, τροφοδοτεί την επιχείρηση με κεφάλαια

που προέρχονται μέσα από τη δραστηριότητα που αναπτύσσει η επιχείρηση

στη διάρκεια της ζωής της.Η πηγή αυτή ονομάζεται και πηγή αυτοχρηματοδότησης και διακρίνεται

σε γνήσια και μη γνήσια.

Page 19: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Τα κεφάλαια αυτά στη μεν γνήσια αυτοχρηματοδότηση αντλούνται σττό:

α) Τις τακτικές και ττρόσθετες αποσβέσεις των πάγιων στοιχείων

β) Από τα κέρδη που παρακρατούνται (Αποθεματικά Κεφάλαια) και,

γ) Από τα αποθεματικά που σχηματίστηκαν για λσγαριασμό τρίτων (τα

οφειλόμενα μερίσματα, οι προβλέψεις για την αντιμετώπιση μελλοντικών

οικονομικών γεγονότων, οι κρατήσεις για λογαριασμό του ελληνικού

Δημοσίου και τα Ν.Π.Δ.Δ., και άλλα)

Τα κεφάλαια που αντλούνται από τη μη γνήσια αυτοχρηματοδότηση προέρχονται:

α) Από την εκποίηση κυρίως πάγιων περιουσιακών στοιχείων

β) Από τη ρευστοποίηση των αφανών αποθεματικών

γ) Από τη μεταβολή της πιστοδοτικής πολιτικής των πωλήσεων και

δ) Από τον ετεροχρονισμό, δηλαδή τη χρονική πιστοδοτική εναρμόνιση,

μεταξύ των πιστώσεων που λαμβάνει και των πιστώσεων που χορηγεί η

επιχείρηση.

Τα κεφάλαια που προέρχονται από τη δεύτερη χρηματοδοτική πηγή,

έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κεφαλαίου της πρώτης ττήγής και

συγκεκριμένα είναι:

Ατοκα

Απρόθεσμα

Υγιή

Ριψοκίνδυνα

Ενισχύουν την

επιχειρήσεως.

πιστωτική επιφάνεια και την φερεγγυότητα της

Τα κεφάλαια που αντλεί η επιχείρηση από την πρώτη και δεύτερη

χρηματοδοτική πηγή, διαμορφώνουν τα δικά μας κεφάλαια μέσα στην

επιχείρηση.

Δικά μας Κεφάλαια = Κεφάλαια Α + Β Πηγής

Page 20: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Τα δικά μας κεφάλαια εμφανίζονται στο παθητικό του Ισολογισμού και

αποτελούν την Καθαρή Περιουσία. Λογιστικά παρακολουθούνται με τους

λογαριασμούς:

α) Κεφάλαιο, Εταιρικό Κεφάλαιο, Μετοχικό Κεφάλαιο

β) Τακτικό Αποθεματικό Κεφάλαιο

γ) Έκτακτο Αποθεματικό Κεφάλαιο

δ) Αφορολόγητο αποθεματικό κεφάλαιο

ε) Διαφορές αναπροσαρμογής Πάγιων στοιχείων

στ) Επιχορηγήσεις Δημοσίου

ζ) Υπόλοιπο κερδών σε νέο

Οι παραπάνω δύο πηγές χρηματοδότησης αποτελούν την εσωτερική

χρηματοδότηση και σε αυτές τις πηγές μια υγιής επιχείρηση πρέπει αν στηρίζει

την ανάπτυξή της.

Οταν τα κεφάλαια που χρειάζεται η επιχείρηση για να λειτουργήσει ομαλά

και απρόσκοπτα δεν μπορεί να τα εξασφαλίσει όλα από τις παραπάνω δύο

χρηματοδοτικές πηγές, τότε θα προσφύγει στην τρίτη χρηματοδοτική πηγή.

Τα κεφάλαια της τρίτης πηγής λέγονται και ξένα ή δανειακά, ή πιστωτικά

κεφάλαια.

Αντλούνται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που βρίσκονται έξω από την

επιχείρηση και συγκεκριμένα με προσφυγή:

α) Στη χρηματαγορά

β) Στην κεφαλαιαγορά

γ) Στην παράνομη ή μαύρη αγορά

Τα κεφάλαια της τρίτης χρηματοδοτικής πηγής έχουν τα παρακάτω

χαρακτηριστικά γνωρίσματα:

α) Είναι κεφάλαια προθεσμιακά

β) Είναι κεφάλαια έντοκα

γ) Δεν είναι κεφάλαια υγιή,

δ) Εξασφαλίζονται με εγγυήσεις

ε) Πρέπει να επενδυθούν προσεκτικά σε σίγουρες επενδύσεις

στ) Έχουν προτεραιότητα στην επιστροφή στους δικαιούχους δανειστές.

Page 21: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το κεφάλαιο της

επιχειρήσεως προκύπτει από το άθροισμα των κεφαλαίων των τριών ττογίων.

Δικό μας κεφάλαιο = A +Β (Πηγές) Ξένο Κεφάλαιο = Γ (Πηγή)

Κεφάλαιο επιχειρήσεως = A + Β -ι-Γ (Πηγές)

Τα ξένα κεφάλαια διακρίνονται με βάση διάφορα κριτήρια:

α) Χρηματικά

β) Υλικά ή εμπορευματικά

γ) Παραγωγικά

δ) Καταναλωτικά

ε) Ακάλυπτα

στ) Καλυμμένα

ζ) Προθεσμιακά

η) Απρόθεσμα ή όψεως

θ) Βραχυπρόθεσμα (1-12 μήνες)

ι) Μεσοπρόθεσμα (12-60 μήνες)

κ) Μακροπρόθεσμα (60 μήνες και άνω)

Τέλος πρέπει να σημειωθεί, ότι τόσο κατά την ίδρυση, όσο και κατά τη

λειτουργία της, η επιχείρηση θα πρέπει να έχει κεφαλαιακή διάρθρωση 2 προς

ΔΚ _ 2 ΞΚ “ 1

ώστε να έχει οικονομική ανεξαρτησία.

Page 22: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο

Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

4.1. Γενικά

Τα κεφάλαια που αντλεί η επιχείρηση από την πρώτη και δεύτερη πηγή,

αποτελούν την εσωτερική χρηματοδότηση και εξασφαλίζουν στην επιχείρηση με

τους καλύτερους όρους, να αποκτήσει τις απαραίτητες επενδύσεις της.

Τα κεφάλαια που αντλεί η επιχείρηση από τους φορείς της (Α πηγή) αλλά

και από την ίδια την επιχείρηση (κέρδη, αποσβέσεις κ.λπ.) - (Β Πηγή)

αποτελούν συνολικά τα δικά μας κεφάλαια.

4.2. Ίδια κεφάλαια

Το ίδιο κεφάλαιο αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται αφ’ ενός

μεν η δραστηριότητα της επιχείρησης αφ’ ετέρου η πιστωτική της επιφάνεια.

Ακόμη το ίδιο κεφάλαιο έχει και την ευθύνη για τους κινδύνους, οι οποίοι

απορρέουν από την αυτοτελή επιχειρηματική δράση. Το ίδιο κεφάλαιο δεν

εμφανίζεται με τη μορφή ενός και μόνο λογαριασμού αλλά με πολλούς

λογαριασμούς ανάλογα με το χρονικό διάστημα της δημιουργίας του και τη

μορφή που έχει η επιχείρηση. Έτσι ανάλογα του χρονικού σημείου της

δημιουργίας του αυτό είναι δυνατό να είναι ιδρυτικό είτε επιγενόμενο. Το

επιγενόμενο εάν προέρχεται από νέες εισφορές συνιστά συμπληρωματική

αύξηση ιδρυτικού κεφαλαίου, αν όμως δημιουργείται από αποταμίευση των

καθαρών κερδών της επιχείρησης συνιστά το αποθεματικό ή αυτογενές ίδιο

κεφάλαιο.Ανάλογα με τη νομική μορφή της επιχείρησης το ιδρυτικό κεφάλαιο,

μπορεί απλά να λέγεται είτε κεφάλαιο, είτε εταιρικό κεφάλαιο ή πιο ειδικά

μετοχικό κεφάλαιο.

Page 23: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

4.2.1. To ιδρυτικό κεφάλαιο

To ιδρυτικό κεφάλαιο είναι εκείνο που εισφέρεται ή καλύπτεται κατά την

ίδρυση της επιχείρησης. Μπορεί να καταβληθεί είτε σε είδος (πάντοτε όλο για

Α.Ε.) είτε σε χρήμα. Η εισφορά των εταίρων μπορεί να είναι και ττροσφορά

προσωπικής εργασίας.

Στην ατομική επιχείρηση το ιδρυτικό κεφάλαιο καλείται απλά κεφάλαιο.

Στις προσωπικές εταιρείες αυτό απαρτίζεται από τα μερίδια των συνεταίρων και

εμφανίζεται είτε σε περισσότερους λογαριασμούς κεφαλαίου φέροντας το όνομα

του κάθε συνεταίρου, είτε σε ενιαίο λογαριασμό με την ονομασία κεταιρικό

κεφάλαιο». Τέλος στην Α.Ε. το ιδρυτικό κεφάλαιο εμφανίζεται με την ονομασία

μετοχικό κεφάλαιο.

Το κεφάλαιο της Ανώνυμης Εταιρείας μπορεί να δημιουργηθεί είτε από

δύο τουλάχιστον ιδρυτές, είτε από το κοινό με δημόσια εγγραφή. Όταν το

κεφάλαιο αναλαμβάνεται από τους ιδρυτές το κατώτατο όριο, ανέρχεται στα

5.000. 000 και πρέπει να καταβληθεί ολόκληρο κατά τη σύσταση της εταιρείας.

Όταν όμως καλύπτεται με δημόσια εγγραφή το μέγεθός του ανέρχεται σε

10.000. 000 και καταβάλλεται πάλι ολόκληρο.

Επίσης, αν το κεφάλαιο της Α.Ε. καλυφθεί με δημόσια εγγραφή, η

εταιρεία, υποχρεώνεται μέσα σε ένα χρόνο από τη σύστασή της, να ζητήσει να

μπουν οι μετοχές της στο Χρηματιστήριο. Το ιδρυτικό κεφάλαιο της Α.Ε.

διαιρείται σε ίσα μερίδια που ονομάζονται μετοχές.

Η κατώτερη αξία της μετοχής είναι 1000 δρχ. και όταν λέμε ιμετοχή

εννοούμε;

α) Το ελάχιστο όριο υποδιαιρέσεως του μετοχικού κεφαλαίου

β) Το έγγραφο που εκδίδεται σε αντάλλαγμα της ελάχιστης εισφοράς προς

την Α.Ε.

γ) Το δικαίωμα που προέρχεται από την εταιρική σύμβαση του μετόχου

πάνω στο εταιρικό κεφάλαιο.

Νομικά από τη μετοχή πηγάζουν δύο βασικές κατηγορίες δικαιωμάτων.

Δηλαδή μια κατηγορία ενοχικής φύσεως δικαιωμάτων (αξίωση επί του

Page 24: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

κεφαλαίου και των κερδών) και μια άλλη κατηγορία εμπράγματης φύσεως

δικαιώματα (δικαίωμα κυριότητας πάνω στον τίτλο).

Εξάλλου, ο μέτοχος έχει τα παρακάτω δικαιώματα:

Συμμετέχει στη διανομή των κερδών, παίρνοντας το μέρισμα, το οποίο,

δεν είναι σταθερό ποσό αλλά κυμαίνεται ανάλογα με το ύψος των

κερδών της επιχείρησης.

Συμμετέχει στις γενικές συνελεύσεις και με την ψήφο του αναδεικνύει την

εκάστοτε διοίκηση.

Συμμετέχει κατά τη διανομή του μετοχικού κεφαλαίου και των

αποθεμάτων σε περίπτωση διάλυσης της εταιρείας

Έχει το δικαίωμα προτιμήσεως στην εγγραφή έκδοσης νέων μετοχών

όταν αποφασισθεί αύξηση κεφαλαίου.

Επίσης ο μέτοχος έχει την υποχρέωση να καταβάλλει την αξία της

μετοχής είτε εφάπαξ είτε τμηματικά. Οι μετοχές διακρίνονται σε ανώνυμες και

ονομαστικές. Επίσης είναι δυνατό να εμφανίζονται είτε σαν κοινές, είτε σαν

προνομιούχες. Εκτός από τις μετοχές στις Α.Ε. κυκλοφορούν και οι ιδρυτικοί

τίτλοι. Οι τίτλοι αυτοί, είναι χωρίς ονομαστική αξία, δεν παρέχουν δικαίωμα

συμμετοχής στη διοίκηση, παρέχουν όμως το δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη,

σύμφωνα με τις διατάξεις του καταστατικού.

α)

β)

Υ)

δ)

4.2.2. Το αποθευατικό κεφάλαιο

Το αποθεματικό κεφάλαιο αποτελεί αυτογενές ίδιο κεφάλαιο της

επιχείρησης που δημιουργείται από την αποταμίευση των κερδών.

Η σημασία των αποθεματικών είναι φανερή από τότε που έχει επεκταθεί

ο θεσμός της Α.Ε., στην οποία όπως είναι γνωστό, το μετοχικό κεφάλαιο και

μόνο αποτελεί την εγγύηση των δανειστών της.

Τα αποθεματικά αποβλέπουν κυρίως:

α) Στην εξασφάλιση και κατοχύρωση της σταθερότητας κι ακεραιότητας του

ιδρυτικού κεφαλαίου, ιδιαίτερα απέναντι σε περιπτώσεις ζημιών

εξαιρετικής φύσεως.

Page 25: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

β) Στην αύξηση της οικονομικής δύναμης και της ττιστοληπτικής ικανότητας

της επιχείρησης και την αποφυγή του ξένου δανεισμού η οποίασυνεπάγεται πολλές επιβαρύνσεις.

Ο τρόπος επενδύσεως των αποθεματικών είναι προαιρετικός και δεν υπάρχει καμία νομοθετική δέσμευση.

Γενικά οι επιχειρήσεις οφείλουν να τοποθετούν τα αποθεματικά έτσι ώστε να εξασφαλίζουν:

α) Ασφάλεια επενδύσεως, β) εύκολη ρευστοποίηση, γ) αυξημένο βαθμό αποδοτικότητας.

Η επένδυση αποθεματικών σε ακίνητα παρουσιάζει βέβαια μεγαλύτερη

ασφάλεια έχει όμως το μειονέκτημα ότι δεν συγκεντρώνει ανάλογη

αποδοτικότητα και ευκολία ρευστοποιήσεως.

Τα αποθέματα διακρίνονται σε φανερά και αφανή, τακτικά και έκτακτα,

προαιρετικά και αναγκαστικά, ζημιών και εξόδων, γνήσια και καταχρηστικά.

Φανερά και αφανή αποθευατικά

Φανερά αποθεματικά καλούνται εκείνα που εμφανίζονται σε ιδιαίτερο

λογαριασμό του συνολικού παθητικού στον ισολογισμό.

Αφανή καλούνται τα αποθεματικά εκείνα τα οποία δεν εμφανίζονται στον

ισολογισμό της επιχείρησης ή όταν εμφανίζονται, εμφανίζονται καλυμμένα με

διαφορετικό τίτλο. Τα αφανή αποθεματικά σχηματίζονται κατά τους εξής

τρόπους:Για την υποτίμηση στοιχείου ή στοιχείων του Ενεργητικού, για την ολική

παράλειψη αναγραφής στον Ισολογισμό στοιχείου ή στοιχείων του

Ενεργητικού.Για την υπερεκτίμηση στοιχείου ή στοιχείων του παθητικού όπως για

παράδειγμα η υψηλή αποτίμηση χρέους σε ξένο νόμισμα, για την εμφάνιση

ψευδών στοιχείων στο παθητικό. Τα αφανή αποθεματικά μπορούν να

διακριθούν σε ακριβώσιμα, εκείνα των οποίων η ύπαρξη διαπιστώνεται με απλή

εξέταση του ισολογισμού και το άγνωστο μέγεθός του επιδιώκεται να

J

Page 26: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

εξακριβωθεί. Σε μη εξακριβώσιμα, εκείνα των οττοίων ούτε η ύτταρξη

διαπιστώνεται, αλλά ούτε και το μέγεθος μπορεί να εξακριβωθεί.

Περίπτωση εξακριβώσιμου εμφανούς αποθεματικού έχουμε όταν στον

ισολογισμό της επιχείρησης εμφανίζεται ο λογαριασμός π.χ. Ακίνητα με X δρχ.,

που είναι συνέπεια υψηλών αποσβέσεων κατά το παρελθόν. Στην προκειμένη

περίπτωση εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί ότι κάτω από το στοιχείο του

Ενεργητικού κρύβεται αποθεματικό αγνώστου μεγέθους.

Περίπτωση μη εξακριβώσιμου αποθεματικού έχουμε όταν για π.χ. η

επιχείρηση αναγράψει στον ισολογισμό της αξίας εμπορευμάτων 4.500.000

δρχ. ενώ στην πραγματικότητα αυτά αποτιμώνται με 5.500.000 δρχ. Έτσι

δημιουργείται αψανές μη εξακριβώσιμο αποθεματικό 1.000.000 δρχ., το οποίο

κανείς δεν πρόκειται να αναγνωρίσει με μια απλή ανάγνωση του ισολογισμού

και πολύ περισσότερο να καθορίσει το μέγεθος αυτού. Το μέγεθος του

αποθεματικού αυτού, βρίσκεται μόνο μέσω της εξωτερικής απογραψής και

αποτίμησης των στοιχείων του Ενεργητικού.

Τακτικά - Έκτακτα αποθεματικό

Τακτικά αποθεματικά είναι εκείνα τα οποία δημιουργούνται με περιοδικές

κρατήσεις, ενώ έκτακτα αποθεματικά είναι εκείνα τα οποία σχηματίζονται σε

έκτακτες περιπτώσεις.

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, υπάρχει μόνο μια κατηγορία

τακτικού αποθεματικού (Ν 2190/1920). Το άρθρο αυτό καθορίζει καθορίζει ότι

ετησίως αφαιρείται τουλάχιστον το 1/20 από τα καθαρά κέρδη της επιχείρησης

μορφής Α.Ε., για το αποθεματικό χρησιμοποιείται αποκλειστικά για εξίσωση

χρεωστικού υπολοίπου του λογαριασμού κέρδη - ζημίες. Το τακτικό

αποθεματικό χρησιμεύει για κάλυψη γενικής ζημίας που εμφανίζεται στο τέλος

της χρήσεως. Επίσης το τακτικό αποθεματικό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί

κατά τη διάρκεια της χρήσεως αλλά μόνο στο τέλος και μάλιστα για εξίσωση του

χρεωστικού υπολοίπου που μπορεί να υπάρχει, στο λογαριασμό κέρδη - ζημίες.

Έκτακτα αποθεματικά είναι εκείνα τα οποία σχηματίζονται για την

αντιμετώπιση οποιουδήποτε σκοπού (είτε εξόδου είτε ζημίας).

Page 27: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Τα έκτακτα αποθεματικά δεν τα χαρακτηρίζει το στοιχείο της

ττεριοδικότητας των κρατήσεων από τα κέρδη όπως αυτό συμβαίνει στο τακτικό

αποθεματικό.

Επίσης το μέγεθός τους δεν καθορίζεται από κάποια διάταξη του νόμου.

Ενδεικτικά έχουμε τις εξής κατηγορίες εκτάκτων αποθεματικών:

α) Αποθεματικά προς εξαγορά τίτλων

β) Αποθεματικά προς ενίσχυση ή διατήρηση σταθερού επιπέδου

μερισμάτων

γ) Αποθεματικά προς απόσβεση δανείων

δ) Απλή προς ανανέωση εγκαταστάσεων

ε) αποθεματικά προς αντιμετώπιση υποτιμήσεως εμπορευμάτων,

χρεογράφων κ.λπ.

Τα έκτακτα αποθεματικά σχηματίζονται συνήθως από τα καθαρά της

χρήσης. Δεν αποκλείεται όμως το καταστατικό της Α.Ε. να ορίζει και άλλες

πηγές προελεύσεως των αποθεματικών.

ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ - ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ

Προαιρετικά ή εκούσια αποθεματικά είναι εκείνα τα οποία ελεύθερα

δημιουργούνται από την επιχείρηση είτε κατόπιν διατάξεως του καταστατικού

είτε κατόπιν αποφάσεως της Γενικής Συνέλευσης Αναγκαστικής αποθεματικά

είναι εκείνα που σχηματίζονται κατόπιν διαταγής του νομοθέτη. Ο δικός μας

νομοθέτης (Ν. 2190/1920), επιβάλλει τη δημιουργία των παρακάτω

αποθεματικών.

α) Του τακτικού αποθεματικού το οποίο δημιουργείται βάση του άρθρου 44

του Ν. 2190

β) Του αποθεματικού που δημιουργείται με την έκδοση μετοχών πάνω από

το άρτιο.

γ) Του αποθεματικού που προκύπτει από την αποτίμηση των

εμπορευμάτων της Α.Ε. στην μικρότερη τιμή μεταξύ τρέχουσας και τιμής

κτήσεως και εφόσον κατά την αποτίμηση η τρέχουσα τιμή είναι

μεγαλύτερη από την τιμή κτήσεως. Το αποθεματικό που σχηματίζεται

Page 28: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

έτσι, δεν είναι φανερό, εφόσον δεν εμφανίζεται φανερά στον ισολογισμό,

αλλά αφανές και μη εξακριβώσιμο γιατί βρίσκεται διάχυτο μεταξύ των

διαφόρων κατηγοριών των ττεριουσιακών στοιχείων,

δ) Τα αποθεματικά που προκύπτουν βάση των φορολογικών διατάξεων

όπως π.χ. το ειδικό αποθεματικό από αναπροσαρμογή των

ισολογισμών.

ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ ΖΗΜΙΩΝ - ΕΞΟΔΩΝ

Τα πρώτα δημιουργούνται για την αντιμετώπιση των ζημιών ενώ τα

δεύτερα για την αντιμετώπιση των εξόδων. Παράδειγμα αποθεματικών ζημιών

είναι το αποθεματικό επισφαλών απαιτήσεων ή το αποθεματικό για την

αντιμετώπιση μελλοντικής υποτιμήσεως εμπορευμάτων, χρεογράφων κ.λπ.,

ενώ αποθεματικό εξόδων, είναι το αποθεματικό ποικίλων εξόδων εγκατάστασης

ή επέκτασης. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της παραπάνω κατηγορίας

αποθεματικών είναι ότι τα αποθεματικά ζημιών όταν χρησιμοποιούνται

καλύπτουν κάποιο κενό και έτσι εξαφανίζονται. Τα αποθεματικά εξόδων όταν

χρησιμοποιούνται μετατρέπονται σε μηχανήματα, εγκαταστάσεις κ.λπ.

Γνήσια καταχρηστικά αποθευατικά

Γνήσια ή αληθή αποθεματικά, είναι εκείνα τα οποία σχηματίζονται από

παρακράτηση των κερδών της επιχείρησης. Όταν όμως εμφανίζεται στον

ισολογισμό λογαριασμός με τίτλο αποθεματικό που δεν έχει δημιουργηθεί από

καθαρά κέρδη ή από δανεισμό, τότε μιλάμε για ψευδή ή καταχρηστικά

αποθεματικά.

Page 29: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

5.1. Γενικά

Οταν η εττιχείρηση δεν μττορεί να λειτουργήσει μόνο με τα δικά της

κεφάλαια γιατί αυτά δεν επαρκούν, τότε πρέπει αν προσφύγει και να τα

αναζητήσει από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που βρίσκονται έξω από την

επιχείρηση (Γ πηγή).

Εάν τα κεφάλαια που χρειάζεται είναι βραχυπρόθεσμα τότε θο τα

αναζητήσει από τη χρηματαγορά. Ενώ από την κεφαλαιαγορά θα αναζητήσει τα

κεφάλαια μακράς διαρκείας.

Τα μειονεκτήματα των ξένων ή πιστωτικών κεφαλαίων έχουν αναφερθεί

σε προηγούμενο κεφάλαιο, γι αυτό και πρέπει η επιχείρηση να τα αναζητήσει με

πολύ προσοχή.

Η εξασφάλιση των ξένων κεφαλαίων στηρίζεται στην πίστη. Η

παρεμβολή του θεσμού της πίστης διευκολύνει την εξασφάλιση των κεφαλαίων

που χρειάζεται η επιχείρηση, αφού η μεν παροχή των κεφαλαίων γίνεται

αμέσως ενώ η αντιπαροχή αναβάλλεται για το μέλλον,

Ο δανειστής που παρέχει την πίστωση αν- και -φαινομενικά αποξενώνεται

από ορισμένα περιουσιακά στοιχεία αποκτά όμως απαίτηση αντίστοιχης

οικονομικής αξίας. Έτσι η περιουσιακή του κατάσταση δεν μεταβάλλεται. Το ίδιο

συμβαίνει για τον οφειλέτη (επιχείρηση) ο οποίος αποκτά μεν την κυριότητα

ορισμένων περιουσιακών στοιχείων, αναλαμβάνει όμως την αντίστοιχη

υποχρέωση επιστροφής των κεφαλαίων ίσης οικονομικής αξίας. Έτσι

διαπιστώνεται ότι τις πιστωτικές συναλλαγές χαρακτηρίζουν: α) αφενός μεν ο

ετεροχρονισμός β) αφετέρου δε η οικονομική ισοδυναμία και όχι η αριθμητική

ισότητα παροχής και αντιπαροχής.Η ισοδυναμία των πιστωτικών συναλλαγών επιτυγχάνεται με την

καταβολή του τόκου, ο οποίος επιφέρει την οικονομική εξίσωση.

Page 30: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Βασική προϋπόθεση λειτουργίας της πίστεως είναι η εμπιστοσύνη που

έχει ο πιστοδότης, ότι μετά από ορισμένο συμφωνημένο χρονικό διάστημα, θα

μπορεί και θα θελήσει ο πιστολήπτης, να επιστρέφει το ποσό που έχει

δανεισθεί μαζί με τους τόκους.

Αυτή όμως η εμπιστοσύνη θεμελιώνεται και αναπτύσσεται στο δανειστή

τόσο με την έρευνα της ηθικής και υλικής υπόστασης του οφειλέτη, όσο και των

νομισματικών, οικονομικών και άλλων συνθηκών της αγοράς.

Η εξέλιξη της οικονομικής ζωής και η ανάγκη να στηριχθούν οι

επιχειρήσεις και σε ξένα κεφάλαια, επέβαλλε τη συστηματική οργάνωση των

εμπορικών πληροφοριών.

Οι κυριότερες μέθοδοι συγκέντρωσης πληροφοριών είναι:

α) Η αυτοψία. Αυτή στηρίζεται στην προσωπική εξακρίβωση, από τον

δανειστή, της οικονομικής κατάστασης και φερεγγυότητας του

πιστολήπτη. Το σύστημα αυτό, δεν είναι πάντοτε εφικτό, ιδιαίτερα όταν ο

πιστολήπτης είναι εγκατεστημένος μακριά από τον πιστοδότη.

β) Οι τραπεζικές πληροφορίες: Η μέθοδος αυτή εφαρμόσθηκε στην

Αγγλία και στηρίζεται στο ότι κάθε τράπεζα ιδρύει μια ιδιαίτερη υπηρεσία

συλλογής πληροφοριών.

γ) Οργανωμένα γραφεία πληροφοριών. Με αντικείμενο την υπεύθυνη

έρευνα και συλλογή πληροφοριών.

5.2. Έννοια και Kornyooitc του ξένου κεφαλαίου

Το ξένο κεφάλαιο των επιχειρήσεων είναι αυτό που συγκροτείται από

δανεισμό, ολοκληρώνει και υποβοηθά τη λειτουργία του ιδίου κεφαλαίου της

επιχείρησης. Σχεδόν κάθε επιχείρηση χρησιμοποιεί ξένο κεφάλαιο. Αν δεν

κατορθώσει να παίρνει το κεφάλαιο αυτό με ευνοϊκούς όρους, τότε η επιστροφή

από την επένδυση που χρησιμοποιήθηκε το δανειζόμενο ποσό, είναι

μεγαλύτερο από τη δαπάνη (τόκος, διάφορα έξοδα) χρησιμοποιήσεως του

ξένου κεφαλαίου. Η επιλογή των πηγών δανεισμού, του τρόπου και χρόνου

χρησιμοποιήσεως του ξένου κεφαλαίου και των εξασφαλίσεων που προσφέρει,

εξαρτάται από το ύψος του επιτοκίου που ισχύει κάθε φορά στην αγορά. Το

Page 31: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ξένο κεφάλαιο διακρίνεται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τα παρακάτω

κριτήρια. Δηλαδή:

1. Ανάλογα του περιεχομένου είδους:

α) Σε χρηματικό, όταν παρέχεται στην επιχείρηση σε μορφή χρήματος π.χ.

το χρηματικό δάνειο.

β) Σε εμπορευματικό όταν παρέχεται σε μορφή εμπορευμάτων επί

πιστώσει.

γ) Σε εγγυητικό, όταν συνίσταται σε εγγυήσεις που έχουν δοθεί από άλλη

οικονομική μονάδα (π.χ. τράπεζα), είτε σε μορφή εγγυητικής επιστολής,

είτε τριτεγγυήσεως συν/κής κ.λπ.

2. Ανάλογα με το σκοπό τον οποίο χρησιμοποιείται,

α) Σε παραγωγικό

β) Σε καταναλωτικό.

Οικονομικά είναι δικαιολογημένος ο δανεισμός μόνο βέβαια όταν το

ποσό χρησιμοποιείται παραγωγικά.

Οι παραγωγικές πιστώσεις λόγω της συμβολής τους στη δημιουργία

νέου κεφαλαίου, διευκολύνουν την επιστροφή των δανεισθέντων και

εξασφαλίζουν κατά κάποιο τρόπο το δανειστή και τον οφειλέτη.

Το ίδιο όμως δε συμβαίνει με τις καταναλωτικές πιστώσεις εφόσον αυτές

επενδύονται σε αγαθά, τα οποία με την πάροδο του χρόνου καθώς

χρησιμοποιούνται, εξαφανίζονται.

3. Ανάλογα με τη νομική εξασφάλιση,

α) Σε ακάλυπτο

β) Σε καλυμμένο μ εγγύηση, ή με εμπράγματη ασφάλεια (ενέχυρο ή

υποθήκη).

4. Ανάλογα με χρονική διάρκεια χρησιμοποιήσεώς του από την επιχείρηση,

α) Σε κεφάλαιο χωρίς τακτική προθεσμία ή όψεως.

β) Στο προθεσμιακό. Το προθεσμιακό μπορεί να είναι:

Page 32: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

1. Βραχυπρόθεσμο, 2. Μεσοπρόθεσμο, 3. Μακροπρόθεσμο,

Μεταξύ βραχυπρόθεσμου, μεσοπρόθεσμου ξένου κεφαλαίου δεν

υπάρχει χρονικά σαφής διαχωριστική γραμμή, εφόσον πολλές φορές εξαρτάται

από τον κλάδο της οικονομίας στον οποίο ανήκει η επιχείρηση που απασχολεί

το ξένο κεφάλαιο καθώς επίσης και από τη νομισματική κατάσταση της αγοράς.

Έτσι στη γεωργία, κάτω από ομαλές συνθήκες οικονομίας, βραχυπρόθεσμο

είναι μέχρι 90 μέρες.

Επίσης ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός μικραίνει σε περιόδους

νομισματικής αστάθειας ή από οποιοδήποτε λόγο π.χ. κλονισμός εμπιστοσύνης

του κοινού στις πιστωτικές συναλλαγές. Συνήθως βραχυπρόθεσμος δανεισμός

χαρακτηρίζεται αυτός που έχει διάρκεια 3-9 μήνες, μεσοπρόθεσμος αυτός που

λήγει μετά 1-2 χρόνια και μακροπρόθεσμος αυτός που εξοφλείται μετά την

πάροδο 2 ετών.

Η διάκριση αυτή του κεφαλαίου έχει σχέση με τον τρόπο επενδύσεώς

του.

Το μακροπρόθεσμο κεφάλαιο χρησιμοποιείται κατά κανόνα σε

επενδύσεις, σε πάγια περιουσιακά στοιχεία (κτίρια, εγκαταστάσεις, μηχανικός

εξοπλισμός κ.λπ.), για την επέκταση της παραγωγικής διαδικασίας ή για την

αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων.

Από οικονομικής απόψεως το μακροπρόθεσμο ξένο κεφάλαιο μοιάζει

πολύ με το ίδιο κεφάλαιο, γιατί παραμένει στα χέρια της επιχ/σης για πολύ

χρόνο και εξαιτίας του γεγονότος αυτού μπορεί να χρησιμοποιηθεί με

οποιοδήποτε τρόπο. Το μακροπρόθεσμο ξένο κεφάλαιο προέρχεται από την

αγορά κεφαλαίου και χαρακτηρίζεται:

Από τη μεγαλύτερη χρονική διάρκεια παραμονής του στην επιχείρηση

που εξαρτάται τόσο από τη διάθεση του οφειλέτη όσο και από την

προβλεπόμενη χρησιμοποίησή του.

Από τη βραδεία απελευθέρωση του από την περιουσιακή κυκλοφορία

της οφειλέτιδας επιχείρησης, δεδομένου ότι αυτή πραγματοποιείται με αυτό το

μέτρο, το οποίο τμήματα της πάγιας περιουσίας σε μορφή αποσβέσεων

επεισέρχονται στην αξία του έτοιμου προϊόντος και επανέρχονται στην

επιχείρηση σαν έσοδο από την πώληση αυτού.

Page 33: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Από το αναπτυσσόμενο μονιμότερου και στενότερου συνδέσμου μεταξύ

οφειλέτου και πιστωτού. Αυτός που λαμβάνει μακροπρόθεσμες πιστώσεις από

την αγορά κεφαλαίου, αυτές μεταβιβάζονται δύσκολα και αποτελούν ττάντοτε

συμμετοχή στο κεφάλαιο της δανειζόμενης σε μορφή πιστώσεων.

Από τα χαρακτηριστικά αυτά γνωρίσματα των πιστώσεων της αγοράς

κεφαλαίων γίνεται φανερή και η αποστολή αυτών, η οποία συνίσταται στη

χρηματοδότηση του εξοπλισμού της παραγωγής και των παγίων μακράς ζωής,

σε αντίθεση με τις βραχυπρόθεσμες πιστώσεις της «αγοράς χρήματος» οι

οποίες προορίζονται να καλύψουν τις ανάγκες του εμπορίου και γενικά της

εύρυθμης κυκλοφορίας.

Έτσι από απόψεως χρησιμοποιήσεώς του μπορεί να πει κανείς ότι το

μακροπρόθεσμο ξένο κεφάλαιο εξομοιώνεται με το ίδιο κεφάλαιο.

5.3. ririYtc epayunooeiaunc )[οηυατοδότηση<:

Οι πηγές από τις οποίες μπορούν ν’ αντληθούν τα βραχυπρόθεσμα

κεφάλαια είναι:

1. Οι χορηγούμενες πιστώσεις από τους προμηθευτές

2. Οι χορηγούμενες προκαταβολές πελατών

3. Τα κέρδη που πραγματοποιεί η επιχείρηση

4. Οι τραπεζικές πιστώσεις

5. Προσωρινά δάνεια από συγγενικά και φυσικά πρόσωπα.

Οι χορηγούμενες πιστώσεις από τους προμηθευτές. Μια από τις

συνηθισμένες μορφές χρηματοδότησης είναι η παροχή πίστωσης σε

είδος από τους προμηθευτές. Η μορφή αυτή συνηθίζεται γιατί στην

πώληση «επί πιστώσει», οι αγοραστές καλύπτουν τις συναλλαγές τους,

είτε με την προσωπική τους φερεγγυότητα είτε με την αποδοχή

συναλλαγματικών και έτσι αποφεύγονται οι διάφορες εγγυήσεις που είναι

απαραίτητες για την εξασφάλιση τραπεζικών πιστώσεων.

Οι πιστώσεις που χορηγούνται από τους προμηθευτές φαινομενικά είναι

άτοκες. Ο τόκος όμως περιλαμβάνεται στην τιμολογιακή αξία και έτσι

Page 34: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

υπολογίζεται έκπτωση αν ζητηθεί εξόφληση του τιμολογίου τοις

μετρητοίς.

β. Οι χορηγούμενες προκαταβολές πελατών. Μια άλλη μορφή

βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης που επίσης χρησιμοποιείται συχνά,

είναι η χρηματοδότηση της επιχείρησης με προκαταβολές πελατών.

Στις συναλλαγές εσωτερικού, οι προκαταβολές που χορηγούνται από

τους αγοραστές αποτελούν ένα είδος εγγύησης για τους πωλητές ότι

θα ολοκληρωθούν οι όροι της συμφωνίας και των δύο

συναλλασσομένων.

Στις συναλλαγές με το εξωτερικό το άνοιγμα πίστωσης υπέρ του

αλλοδαπού πωλητή, δεν αποτελεί στην ουσία πηγή χρηματοδότησης. Κι

αυτό γιατί ο αλλοδαπός πωλητής θα εισπράξει την αξία του τιμολογίου

μετά τη φόρτωση των εμπορευμάτων και συνεπώς οι προκαταβολές

των αγοραστών δεν αποτελούν πηγή χρηματοδότησης αφού

παραμένουν δεσμευμένες στην τράπεζα μέχρι την παράδοση των

εμπορευμάτων.

γ) Τα κέρδη που πραγματοποιεί η επιχείρηση. Τα κέρδη που

πραγματοποιεί κατά τη διάρκεια της χρήσης η επιχείρηση, μέχρι να

διανεμηθούν αποτελούν πηγή βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης. Όπως

είναι γνωστό τα κέρδη διανέμονται στους εταίρους των προσωπικών

εταιρειών στις αρχές της επόμενης χρήσης, ενώ στους μετόχους της

Ανώνυμης Εταιρείας η διανομή των κερδών γίνεται μέσα στην περίοδο

ΜάΓου - Ιουνίου της επόμενης χρήσης αφού ο νόμος επιβάλλει πρώτα να

γίνει η έγκριση του ισολογισμού από τη γενική συνέλευση των μετόχων

και μετά η διανομή των κερδών.

Τα κέρδη αυτά που βρίσκονται μέσα στην επιχείρηση μέχρι να

διανεμηθούν, χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση του παραγωγικού -

συναλλακτικού κυκλώματος.

Οι παραπάνω τρεις πηγές, βρίσκονται σε άμεση εξάρτηση με τη

λειτουργία της επιχείρησης. Αν όμως οι παραπάνω πηγές δεν μπορούν να

χρηματοδοτήσουν με τα απαραίτητα κεφάλαια της επιχείρησης για να καλύψει

τις ανάγκες της, τότε θα αναζητήσει κεφάλαια με τραπεζικό δανεισμό.

Page 35: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Οι τραπεζικές πιστώσεις θεωρούνται μια από τις συνηθισμένες μορφές

χρηματοδότησης των επιχειρήσεων. Πάντοτε οι τραπεζικές πιστώσεις

χορηγούνται με εγγυήσεις προκειμένου η Τράπεζα να εξασφαλίσει τα κεφάλαια

που διέθεσε.

Οι εγγυήσεις που ζητούνται είναι ή προσωπικές ή εμπράγματες.

Στις προσωπικές εγγυήσεις η Τράπεζα στηρίζεται στη φερεγγυότητα των

πελατών ή των εγγυητών και καλύπτουν τους επιχειρηματίες εκείνους που η

πίστη τους είναι εξασφαλισμένη.

Οι πιστώσεις αυτές δίνονται με δύο μορφές:

α) Ως προεξοφλήσεις συναλλαγματικών

β) Ως δάνεια με αλληλόχρεο λογαριασμό.

Οι εμπράγματες χορηγήσεις έχουν ως ασφάλεια κινητά ή ακίνητα

πράγματα. Οι συνηθέστερες εμπράγματες χορηγήσεις δίνονται με τις

παρακάτω μορφές:

• Ως δάνεια με υποθήκη ακινήτων

• Ως δάνεια με ενέχυρο εμπορεύματα

• Ως δάνεια με ενέχυρο χρεόγραφα ή συναλλαγματικές ή τιμαλφή είδη.

• Ως προκαταβολές έναντι φορτωτικών εγγράφων

• Ως ενέγγυος πίστωση

• Ως εγγυητική επιστολή

Οι τραπεζικές πιστώσεις

Στην περίπτωση τις προεξοφλήσεις συναλλαγματικών η επιχείρηση

προσκομίζει στην Τράπεζα συναλλαγματικές πελατών της πριν από τη λήξη

τους, τις οποίες διαπραγματεύεται και εισπράττει τη σημερινή παρούσα αξία

που, είναι μικρότερη από την ονομαστική αξία, αφού η Τράπεζα κρατάει τους

προεξοφλητικούς τόκους.

Η επιχείρηση ευθύνεται μέχρι τη λήξη των συναλλαγματικών, οπότε εάν

η τράπεζα εισπράξει τα χρήματα, σταματά η ευθύνη της επιχείρησης. Εάν

τράπεζα δεν εισπράξει τα χρήματα, τότε υποχρεούται η επιχείρηση να

Page 36: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

εττιστρέψει το δάνειο στην τράπεζα, να αποσύρει τις συναλλαγματικές και

δικαστικά να επιδιώξει την είσπραξη των ποσών από τον οφειλέτη - αποδέκτη.

Στην περίπτωση του αλληλόχρεου λογαριασμού η τράπεζα εγκρίνει τη

δημιουργία ανοιχτού λογαριασμού στο όνομα φερέγγυων πελατών, στον οποίο

λογαριασμό μπορεί ο πελάτης με διαφορετικό επιτόκιο από εκείνο του δανείου

να διενεργεί και καταθέσεις. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κίνησης του

ανοιχτού λογαριασμού είναι τα εξής:

• Ότι λειτουργεί ταυτόχρονα ως λογαριασμός χορηγήσεων και ως λογαριασμός

καταθέσεων όψεως

• Ότι λειτουργεί με δύο επιτόκια, ένα για τις καταθέσεις και ένα για τα δάνεια

που λαμβάνονται.

• Ότι οι καταθέσεις συμψηφίζονται αμέσως με τα δάνεια που λαμβάνονται, το

δε υπόλοιπο που προκύπτει χρεωστικό ή πιστωτικό, προσδιορίζει το

λογαριασμό, ως λογαριασμό δανείου ή λογαριασμό καταθέσεων.

• Ότι ο υπολογισμός του τόκου διενεργείται με τον υπολογισμό των

τοκαρίθμων που αναλογούν κάθε φορά στο θετικό ή αρνητικό υπόλοιπο,

οπότε έχουμε τους χρεωστικούς και πιστωτικούς τοκαρίθμους.

• Ότι μπορούμε να καταθέσουμε ακόμη και μελλοντικές αξίες δηλαδή

συναλλαγματικές.

• Ότι στη σύμβαση ορίζεται το ανώτερο χρεωστικό όριο στο οποίο μπορεί να

φτάσει η κίνηση του λογαριασμού.

Όταν η Τράπεζα δεν μπορεί να στηριχτεί στην φερεγγυότητα

αποκλειστικά και μόνο για την απόλυτη εξασφάλισή της, ζητά εμπράγματη

ασφάλεια. Ως εμπράγματη ασφάλεια θεωρείται η χορήγηση δανείων:

α) Με υποθήκη ακινήτων. Η Τράπεζα δεσμεύει την κυριότητα του

ακινήτου και σε περίπτωση αδυναμίας επιστροφής του δανείου,

δικαιούται να προχωρήσει σε πλειστηριασμό του ακινήτου για να

εισπράξει το κεφάλαιο και τους δεδουλευμένους τόκους,

β) Με ενεχυρίαση εμπορευμάτων. Επειδή η τράπεζα δεν διαθέτει

αποθηκευτικούς χώρους και δεν μπορεί να αναλάβει τους κινδύνους από

την κακή συντήρηση των εμπορευμάτων, υποχρεώνει την επιχείρηση να

τοποθετήσει τα εμπορεύματα στις γενικές αποθήκες από την οποία θα

Page 37: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

πάρει τους τίτλους αποθήκευσης (αποθετήριο - ενεχυρόγραφο). Κατά τη

χορήγηση του δανείου η τράπεζα κρατά το ενεχυρόγραφο και μπορεί να

βγάλει σε πλειστηριασμό τα εμπορεύματα των γενικών αποθηκών, σε

περίπτωση που ο οφειλέτης αρνηθεί την επιστροφή του δανείου.

Αντί ως ενέχυρο να δοθούν εμπορεύματα, η τράπεζα δέχεται το ενέχυρο

χρεογράφων, συναλλαγματικών και άλλων τίτλων.

Κλασική μορφή βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης είναι η χορήγηση

δανείων έναντι φορτωτικών εγγράφων σε περιπτώσεις εξαγωγών στο

εξωτερικό.

Με εχέγγυο πίστωση

Είναι μια συνηθισμένη μορφή χρηματοδότησης που συνιστάται κυρίως

στο εισαγωγικό εμπόριο. Στην περίπτωση αυτή η τράπεζα ανοίγει πίστωση στο

όνομα του εισαγωγέα και αναλαμβάνει την υποχρέωση να πληρώσει στο

εξωτερικό τον πωλητή όταν αυτός θα παραδώσει στην τράπεζα τα φορτωτικά

έγγραφα της πώλησης. Στη συνέχεια με την ολοκλήρωση της μεταφοράς θα

ζητήσει το ποσο του δανείου από τον αγοραστή και θα του παραδώσει τα

φορτωτικά έγγραφα για να εκτελωνίσει και να παραλάβει τα εμπορεύματα.

Με Εγγυητικές Επιστολές

Οι εγγυητικές επιστολές εκδίδονται πάντοτε από Τράπεζα αποκλειστικά

μονο υπέρ του δημοσίου ή νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.

Αντί η επιχείρηση να καταθέσει στο δημόσιο ή στα νομικά πρόσωπα

δημοσίου δικαίου χρηματική εγγύηση η οποία θα ελαττώσει την ταμειακή

ρευστότητα της επιχείρησης, καταθέτει εγγυητική επιστολή μιας τράπεζας, η

έκδοση της οποίας θα έχει μικρότερο κόστος από το συνηθισμένο δάνειο

μετρητών.Η έκδοση εγγυητικών επιστολών έχει πλεονεκτήματα για ολα τα

πρόσωπα που συμμετέχουν δηλαδή για τον πιστωτή, για τον οφειλέτη, για την

τράπεζα.

Page 38: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Τα πλεονεκτήματα αυτά είναι:

α) Για τον πιστωτή:

• Έχει απόλυτη εξασφάλιση της απαίτησής του αφού έχει εγγυητή μια

αναγνωρισμένη Τράπεζα εσωτερικού ή εξωτερικού.

• Τα έξοδα προεξόφλησης ή ενεχυρίασης των εγγυητικών επιστολών είναι

συγκριτικά με άλλους τίτλους τα μικρότερα.

β) Για τον οφειλέτη

• Ο οφειλέτης τακτοποιεί την υποχρέωσή του με εγγυητική επιστολή με μικρά

έξοδα, ενώ αν κατέθετε μετρητά, το κόστος των μετρητών θα ήταν

μεγαλύτερο.

• Με την έκδοση εγγυητικών επιστολών δε δεσμεύονται τα πιστοδοτικά του

όρια.

γ) Για την Τράπεζα:

• Χωρίς η τράπεζα να δεσμεύει τα κεφάλαιά τους και άρα τη ρευστότητά της,

αποκομίζει όφελος χρησιμοποιώντας απλώς την αξιοπιστία και φερεγγυότητά

της.

δ) Με προσφυγή σε συγγενικά και φιλικά πρόσωπα.

• Ο επιχειρηματίας μπορεί να αναζητήσει από φιλικά και συγγενικά του

πρόσωπα μικρού ύψους χρηματικών δανείων βραχείας διάρκειας,

προκειμένου να καλύψει επείγουσες οικονομικές ανάγκες.

Page 39: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

5.4.1. Μεσοποόθεσυη επιγειοηυατική γοηυατοδότηση

Με τον όρο μεσοττρόθεσμα δάνεια εννοούμε τα δάνεια και /ενικά τις

πιστώσεις που έχουν διάρκεια από 2-5 χρόνια.

Τα μεσοπρόθεσμα δάνεια, έχουν ως αντικειμενικό σκοπό να

χρηματοδοτήσουν την επιχείρηση για αγορές μηχανημάτων αυτοκινήτων κι

γενικά ότι έχει σχέση με την προμήθεια κατά κανόνα μηχανολογικού

εξοπλισμού. Επειδή τα κεφάλαια που προέρχονται από μεσοπρόθεσμες πηγές

προορίζονται για μηχανολογικό κυρίως εξοπλισμό, πρέπει να είναι σύντομης

απόδοσης, εφόσον η εξόφληση των πιστώσεων αυτών πρέπει να γίνει σε

προθεσμία 2-5 χρόνων. Τα μεσοπρόθεσμα δάνεια ανάλογα με το είδος των

πιστώσεων χωρίζονται σε:

α) Σε χρηματικά

β) Σε είδος

Οι επιχειρήσεις όταν έχουν ανάγκη μεσοπρόθεσμων πιστώσεων,

καταφεύγουν για την εξασφάλιση των χρηματικών δανείων στις εξής πηγές;

5.4. nnvtc ΜεσοποόΘεσυπζ και MaKoono0e€aunc γοηυατοδότηση^

α) Σε Τ ράπεζες επενδύσεων

β) Σε εμπορικές τράπεζες

γ) Σε προμηθευτές

Χρηματικό μεσοπρόθεσμα δόνεια από Τρόπεζες επενδύσεων

Οι Τράπεζες Επενδύσεων είναι εξειδικευμένες Τράπεζες για τη

χορήγηση μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης διάρκειας δανείων.

Διαφέρουν από τις Εμπορικές Τράπεζες γιατί αυτές στοχεύουν στη

δημιουργία νέων οικονομικών μονάδων και την τόνωση της οικονομικής

επιφάνειας.

Page 40: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Στην Ελλάδα λειτουργούν τα παρακάτω εξειδικευμένα ιδρύματα:

Η Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Ανάπτυξης (ΕΤΒΑ)

Η Εθνική Τράπεζα Επενδύσεων Βιομηχανικής Ανάπτυξης (ΕΤΕΒΑ)

Η Τράπεζα Επενδύσεων του Ομίλου της Εμπορικής Τράπεζας

Η Αγροτική Τράπεζα

Η Κτηματική Τράπεζα

στ) Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο

ζ) Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων

Χρηματικοί μεσοπρόθεσμα δάνεια από Εμπορικές Τράπεζες

Οι Εμπορικές Τράπεζες παρά την ειδίκευσή τους στη χορήγηση

εμπορικών πιστώσεων, δηλαδή βραχυπρόθεσμων δανείων, διαπραγματεύονται

επίσης και μεσοπρόθεσμα δάνεια, διάρκειας ενός μέχρι δύο ή και 3 έτη το

ανώτερο.

Χρηματικά μεσοπρόθεσμα δάνεια από προμηθευτές

Οι προμηθευτές αποτελούν την κύρια πηγή, από την οποία αντλούνται

τα ξένα κεφάλαια σε είδος.

Μια από τις περιπτώσεις χορήγησης μεσοπρόθεσμων χρηματικών

δανείων είναι οι διάφορες εταιρείες διανομής πετρελαιοειδών.

Οι εταιρείες προκειμένου ν' αυξήσουν τον κύκλο εργασιών τους,

χορηγούν μεσοπρόθεσμα δάνεια στους πρατηριούχος, προκειμένου αυτοί να

κατασκευάσουν σύγχρονες εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση των

αυτοκινήτων (πλυντήρια, συνεργεία κ.λπ.).

Με την ίδια μέθοδο λειτουργούν οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων,

αναψυκτικών και άλλων βιομηχανικών ειδών.

Κατά την κατάρτιση της δανειακής σύμβασης, οι αντισυμβαλλόμενοι

μεταξύ των άλλων ρυθμίζουν και τον τρόπο εξόφλησης του δανείου.

Page 41: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Οι επιχειρήσεις προμηθεύονται δύο κατηγορίες αγαθών:

• Αγαθά για μεταποίηση ή μεταπώληση και

• Αγαθά για μακροχρόνια εκμετάλλευση.

Ο διακανονισμός των αγορών μπορεί να γίνει «τοις μετρητοίςι ή»επί

προθεσμία» δηλαδή μετά από ένα καθορισμένο χρόνο από την παράδοση του

εμπορεύματος.

Οταν οι επιχειρήσεις προμηθεύονται αγαθά μακροχρόνιας

εκμετάλλευσης δηλαδή μηχανήματα ή άλλα υλικά εγκαταστάσεων με

υποχρέωση εξόφλησης της αξίας τους, μέσα σε διάστημα 1-5 έ-πι, στην

πραγματικότητα χρηματοδοτούνται από τους προμηθευτές με μεσοπρόθεσμα

δάνεια σε είδος.

Μεσοπρόθεσμα δάνεια σε είδος από τους προμηθευτές μέσω Τραττεζών

Μεσοπρόθεσμα δάνεια σε είδος από προμηθευτές

Σε περίπτωση που τα εταιρικά κεφάλαια των επιχειρήσεων δεν μπορούν

λόγω ύψους να καλύψουν το σύνολο της δαπάνης κατασκευής ή εξοπλισμού,

τότε η επιχείρηση θα αναζητήσει τα συμπληρωματικά αυτά κεφάλαια από τα

πιστωτικά ιδρύματα. Βέβαια οι προμηθευτές δεν διακινδυνεύουν να

χορηγήσουν πιστώσεις σε είδος για μεγάλη προθεσμία πληρωμής, γιατί αυτό

συνεπάγεται μεγάλη οικονομική επιφάνεια. Τότε τη χρηματοδότηση όλου του

προγράμματος αναλαμβάνει ένα πιστωτικό ίδρυμα ή ένας συνασπισμός

τραπεζών.

Το πιστωτικό ίδρυμα παρέχει στην επιχείρηση την πίστωση σε χρήμα

αλλά με την υποχρέωση να προμηθευτεί τα απαιτούμενα είδη από ένα

συγκεκριμένο προμηθευτή που κατονομάζεται στη δανειακή σύμβαση.

Έτσι ο πιστολήπτης δεσμεύεται στην επιλογή του προμηθευτή, γιατί

αυτός υποδεικνύεται από το πιστωτικό ίδρυμα.

Page 42: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

5.4.2. Μακοοποόθεσυη επιγειοηυατική γοηυατοδότηση

Το Ενεργητικό του Ισολογισμού μιας επιχείρησης περιλαμβάνει τα πάγια

και τα κυκλοφοριακά στοιχεία. Οι πηγές προέλευσης αυτών των κεφαλαίων

προκύπτουν από το παθητικό και διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

α) Τα ίδια κεφάλαια που αποτελούνται από το μετοχικό κεφάλαιο, τα

αποθεματικά κεφάλαια και από τα κέρδη σε νέο.

β) Τα ξένα κεφάλαια, αποτελούνται από τα μακροπρόθεσμα ή

μεσοπρόθεσμα που αντλήθηκαν από τα ενυπόθηκα δάνεια, ομολογιακά

δάνεια και γενικά μακροπρόθεσμες πιστώσεις.

Τα μακροπρόθεσμα δάνεια μπορεί να τα εξασφαλίσει η επιχείρηση από τρεις

πηγές:

α) Από προμηθευτές

β) Από τράπεζες

γ) Με έκδοση ομολογιακών δανείων

Όταν η επιχείρηση είναι υγιής θα φροντίσει ώστε τα ίδια κεφάλαια να

καλύψουν την αξία των πάγιων στοιχείων και των άλλων στοιχείων του

ενεργητικού που είναι μακράς διαρκείας.

Έτσι, αρχικά η επιχείρηση θα αντλήσει τα απαιτούμενα κεφάλαια από την

εσωτερική χρηματοδότηση, δηλαδή από το Μετοχικό κεφάλαιο, τα αποθεματικά

κεφάλαια δηλ. ό,τι σχηματίστηκε δηλαδή από την παρακράτηση των κερδών.

Εάν όμως τα ίδια κεφάλαια δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της

επιχείρησης, τότε θα προσφύγει η επιχείρηση στην ξένη μακροπρόθεσμη

χρηματοδότηση.

Η προσφυγή σε μακροπρόθεσμο δανεισμό επηρεάζεται από διάφορους

παράγοντες όπως είναι το μέγεθος της επιχείρησης, η νομική της μορφή, το

μέγεθος των ιδίων κεφαλαίων, η σχέση των ιδίων προς τα ξένα κεφάλαια, η

σύνθεση του ενεργητικού, η σύνθεση του πραγματικού παθητικού, η

αποδοτικότητα της επιχείρησης και τέλος οι ανάγκες που θα καλυφθούν με τα

δανειακά κεφάλαια.

Λ

Page 43: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Μακροπρόθεσμα δάνεια από προμηθευτές

Η νομική μορφή και το μέγεθος της επιχείρησης, επηρεάζουν τόσο τις

δυνατότητες προσφυγής στο μακροπρόθεσμο δανεισμό, όσο και στη μορφή

του. Η ατομική επιχείρηση, όσο και στη μορφή του. Η ατομική επιχείρηση και η

προσωπική εταιρεία συνήθως είναι μικρή σε κεφάλαια και έτσι έχει

περιορισμένη πιστωτική επιφάνεια. Εξαιτίας αυτού επηρεάζεται η πιστοληπτική

της ικανότητα και έτσι είναι υποχρεωμένη ν’ ακολουθήσει κάποιο συγκεκριμένο

είδος μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης.

Έτσι περιορίζεται στα ενυπόθηκα δάνεια και στις πιστώσεις μηχανικού

εξοπλισμού από προμηθευτές. Τα μακροπρόθεσμα δάνεια από προμηθευτές

είναι σπάνια.

Μακροπρόθεσμα δάνεια από Τράπεζες Επενδύσεων και από άλλες

Τράπεζες

Το κράτος μας στην προσπάθειά του να βοηθήσει την εξυγίανση και

ανάπτυξη της οικονομίας, εφάρμοσε ένα νέο θεσμικό μέτρο, τις Τράπεζες

επενδύσεων.

Παλιότερα η Εθνική Τράπεζα χρηματοδοτούσε τις βιομηχανικές

επενδύσεις και η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση γινόταν από τις εμπορικές.

Με τους νέους θεσμούς όμως και ανακατατάξεις δημιουργούνται το 1946 ο

Οργανισμός Τουριστικής Πίστεως, το 1954 ο Οργανισμός Χρηματοδότησης

Οικονομικής Ανάπτυξης (Ο.Χ.Ο.Α.), το 1960 ο Οργανισμός Βιομηχανικής

Ανάπτυξης (Ο.Β.Α.), το 1964, η Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Ανάπτυξης

(Ε.Τ.Β.Α.), που προέκυψε από τη συγχώνευση των ιδρυμάτων Ο.Χ.Ο.Α. και

Ο.Β.Α. Ακολουθούν άλλες εμπορικές τράπεζες που ασχολούνται με τις

βιομηχανικές επενδύσεις και τέλος το 1963 δημιουργείται η Εθνική τράπεζα

Επενδύσεων Βιομηχανικής Ανάπτυξης (Ε.Τ.Ε.Β.Α.) από την Εθνική Τράπεζα

σε συνεργασία με ξένες τράπεζες.

Page 44: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

Οι παραπάνω τράπεζες χορηγούν δάνεια βιομηχανικής ανάπτυξης, τα

δάνεια χορηγούνται με εμπράγματη ασφάλεια. Η πιο συνηθισμένη μορφή είναι

την ενυπόθηκων δανείων.

Μακροπρόθεσμα δάνεια με έκδοση ομολογιών

Ένα άλλο μέσο άντλησης μακροπρόθεσμων δανείων είναι το ομολογιακό

δάνειο. Αυτό αποτελεί προνόμιο και φροντίδα των μεγάλωνε εταιριών (Α.Ε.)

καθώς αυτές διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να εξασφαλίσουν τους

δανειστές ομολογιούχους.

Η έκδοση ενός ομολογιακού δανείου από μια Α.Ε. προϋποθέτει την

έκδοση και διάθεση των ομολογιών με δημόσια εγγραφή.

Τη διάθεση του ομολογιακού δανείου, ανεξάρτητα από τον εκδότη

αναλαμβάνει με κάποια προμήθεια μια τράπεζα.

Πιο συγκεκριμένα οι Ανώνυμες Εταιρείες, όταν έχουν ανάγκη μεγάλων

δανείων, που ένα πρόσωπο φυσικό ή νομικό δεν μπορεί να χορηγήσει,

απευθύνονται στο κοινό για τη σύναψη των δανειακών συμβάσεων. Η Α.Ε.

εκδίδει και παραδίδει στο δανειστή για την απόδειξη της υποχρέωσης της σ'

αυτόν και του δικαιώματος του δανειστή προς την εταιρεία ενός πιστωτικό τίτλο,

που λέγεται ομολογία.

Page 45: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΝ

Είναι γεγονός ότι οι επιχειρήσεις, προσπαθούν όσο το δυνατόν ταχύτερα

να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους σε κεφάλαια.

Παράλληλα οι επιχειρήσεις δεν μπορούν πλέον να καλύψουν τις ανάγκες

αυτές σε κεφάλαια με τις ήδη υπάρχουσες μορφές χρηματοδοτήσεων. Είναι

επιτακτική λοιπόν η αναζήτηση κεφαλαίων μέσα από σύγχρονες μορφές

χρηματοδοτήσεων.

Τις νέες μεθόδους αποτελούν:

α) Leasing

β) Factoring

6.2. EovaaiBC Leasing (γοηυατοδοτικό υίσθωση)

Leasing είναι η μακροχρόνια μίσθωση παγίων περιουσιακών στοιχείων,

κινητών ή ακινήτων, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν μέσα

παραγωγής και να συμπεριληφθούν στο βιομηχανικό εξοπλισμό της

επιχείρησης που τα νοικιάζει.

Σ’ αυτή την περίπτωση οι επιχειρήσεις μισθώσουν εξοπλισμό,

προκειμένου να τον αγοράζουν και έτσι έχουν τη δυνατότητα καλύτερης και

αποδοτικότερης χρησιμοποίησης του κεφαλαίου τους.

Παρατηρείται λοιπόν σήμερα ότι όλες οι τράπεζες στις βιομηχανικές

χώρες του κόσμου, προσφέρουν υπηρεσίες Leasing, οι ίδιες ή μέσω άλλων

συγγενικών φορέων.Ο θεσμός του Leasing στη σύγχρονη εποχή πρωτοθεσπίστηκε στις

Η.Π.Α. κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, και αναπτύχθηκε στη συνέχεια

με επιτυχία σε όλες τις χώρες σχεδόν της Ευρώπης και αλλού. Ο όρος που έχει

Page 46: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

επικρατήσει για το leasing στα ελληνικά είναι «σύμβαση χρηματοδοτικήςμίσθωσης».

6.2.1. Περιγραφή των λειτουργιών leasing

1. 0 μισθωτής - χρήστης αποφασίζει για τον εξοπλισμό που χρειάζεται, επιλέγει

τον προμηθευτή, διαπραγματεύεται την τιμή και ρυθμίζει τα θέματα

εγκατάστασης.

2. Η εταιρεία leasing (τράπεζα) η οποία μεσολαβεί αναλαμβάνει να

παραγγέλλει τον εξοπλισμό στον προμηθευτή, σύμφωνα με τις οδηγίες του

μισθωτή - χρήστη.

3. Όταν παραδοθεί ο εξοπλισμός, η εταιρεία leasing (τράπεζα) πληρώνει τον

προμηθευτή και αρχίζει να τρέχει η περίοδος μίσθωσης και οι καταβολές των

μισθωμάτων. Η διάρκεια της μίσθωσης είναι τουλάχιστον τριετής.

4. Κατά τη λήξη της συμφωνίας ο μισθωτής - χρήστης έχει την ευχέρεια:

α) Να επιστρέφει τον εξοπλισμό στην εταιρεία

β) Να συνεχίσει τη μίσθωση με μειωμένο μίσθωμα ή

γ) Να αγοράσει τον εξοπλισμό έναντι ποσού που έχει συμφωνηθεί (πολλές

φορές το τίμημα είναι πολύ μειωμένο του αρχικού).

5. Συνήθως ο μισθωτής - χρήστης είναι υπεύθυνος για την τεχνική συντήρηση

και ασφάλιση του εξοπλισμού

6. Τα μισθώματα υπολογίζονται κατά διάφορους τρόπους. Επιδιώκεται πάντως

να επανεισπραχθεί η αξία του εξοπλισμού πριν από τη λήξη της σύμβασης.

6.2.2. Πλεονεκτήυατα του leasing για τον ρισθωτπ - γρήστη

Η χρηματοδοτική μίσθωση της οποίας προορισμός είναι όχι η

υποκατάσταση αλλά η συμπλήρωση των άλλων χρηματοδοτικών μηχανισμών,

παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα, τα οποία δικαιολογούν την τόσα ευρεία

διάδοση της διεθνώς και την καθιέρωσή της και στη χώρα μας. Τα πιο

σημαντικά από τα πλεονεκτήματα αυτά είναι:

Page 47: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

1 Η χρηματοδοτική μίσθωση επιτρέπει στην επιχείρηση (μισθωτή - χρήστη) να

ανανεώσει, εκσυγχρονίσει και επεκτείνει τις παραγωγικές της εγκαταστάσεις,

χωρίς να απαιτείται η διάθεση δικών της κεφαλαίων ή η προσφυγή στο

δανεισμό.

2. Με το leasing η επιχείρηση εξοικονομεί δικά της κεφάλαια, τα οποία μπορεί

να επενδύσει αλλού με μεγαλύτερη απόδοση.

3. Έχει φορολογικά πλεονεκτήματα, τα μισθώματα που καταβάλλει ο μισθωτής-

χρήστης θεωρούνται οι λειτουργικές του δαπάνες, οι οποίες εκπίπτονται από

τα ακαθάριστα έσοδα του και

4. Το leasing δεν απαιτεί πρόσθετες ασφάλειες δανεισμού, διότι ασφαλίζεται με

την κυριότητα του σχετικού εξοπλισμού.

6.3. Σύστημα Factoring (Ποακτοοεία Επιχειοηυατικών απαιτήσεων)

Το Factoring είναι μια μέθοδος που εξυπηρετεί τους οικονομικούς

διακανονισμούς των εμπορικών συναλλαγών, με την οποία ο πωλητής αγαθών

ή υπηρεσιών (κυρίως βιοτεχνίες και μικρές βιομηχανίες) εισπράττει, την αξία

τους βάση τιμολογίου, από μια εξειδικευμένη τραπεζικού χαρακτήρα εταιρεία

Factoring. Με αυτό τον τρόπο οι οικονομικές συναλλαγές του πωλητή με ένα

πλήθος πελατών του ποικίλης φερεγγυότητας, υποκαθίστανται από το

λογαριασμό που τηρείται μεταξύ αυτού και της συνεργαζόμενης μ’ αυτόν

εταιρείας Factoring. Η τελευταία εισπράττει τις οφειλές από τους πελάτες του

πωλητή, πιστώνοντας σ’ αυτήν τον τηρούμενο λογαριασμό του.

Είναι δυνατό να συμφωνηθεί, με τη σχετική σύμβαση που υπογράφεται

και η προεξόφληση των τιμολογίων, οπότε υπεισέρχεται το στοιχείο της

χρηματοδότησης για την οποία όπως είναι φυσικό, υπολογίζονται τόκοι. Το

ποσοστό της προεξόφλησης ανέρχεται κυρίως στο 80% του ποσού του

τιμολογίου.

Page 48: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

6.3.1. Τρόποι λειτουργίαν του Factoring

Με την έναρξη της ισχύος σύμβασης, από τα τιμολόγια που εκδίδει ο πωλητής:

α) Το πρωτότυπο αποστέλλεται στον οφειλέτη - αγοραστή με σημείωση ότι

έγινε εκχώρηση της απαίτησης στην εταιρεία Factoring (τράπεζα) και

β) Ένα αντίγραφο διαβιβάζεται στην τράπεζα.

Για την είσπραξη τώρα, ανάλογα με τους όρους της σύμβασης η

τράπεζα αναλαμβάνει με ευθύνη όλες τις διαδικασίες είσπραξης των τιμολογίων

πιστώνοντας το λογαριασμό του πελάτη της ή, σε περίπτωση καθυστέρησης, ο

σχετικός κίνδυνος βαρύνει τον πωλητη - εκχωρητή του τιμολογίου.

Page 49: «ΕΣΩ ΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩ ΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑ TOJ Ο ΤΗΣΗ …digilib.teiemt.gr/jspui/bitstream/123456789/4449/1/SDO1081997.pdf · 1.4. Μοοφέζ των Επιχειρήσεων

.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Δρος ΠΕΤΡΟΥ Α. ΚΙΟΧΟΥ

ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ,

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΑΘΗΝΑ 1989

ΜΑΡΙΟΥ Ε. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ - ΑΘΗΝΑ 1973

ΜΙΧΑΗΛ ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ - ΚΑΒΑΛΑ 1994

ΑΓΓΕΛΟΣ Α. ΤΣΑΚΛΑΓΚΑΝΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΔΕΛΦΩΝ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ - ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 1987

Δρος ΠΕΤΡΟΥ Α. ΚΙΟΧΟΥ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΑΘΗΝΑ 1988

ΣΤΡΑΤΟΥ Β. ΔΑΛΑΚΑΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΕΔΒ ΑΘΗΝΑ 1983

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΟΔΥΣ. ΒΑΡΔΗΑΡΧΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΕΔΒ ΑΘΗΝΑ 1981

ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ Α. (1992) ΑΘΗΝΑΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΝΤ. ΣΑΚΚΟΥΛΑ