ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ...

30
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΟ Ι∆ΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Ασκήσεις Εργαστηρίου (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ) Ιστορία & Οπτική Οφθαλμικών Φακών ΑΡ. ΧΑΝ∆ΡΙΝΟΣ Επίκουρος Καθηγητής ΑΘΗΝΑ, 2012

Upload: others

Post on 01-Jan-2020

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΟ Ι∆ΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ

Ασκήσεις Εργαστηρίου (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

Ιστορία & Οπτική Οφθαλµικών Φακών

ΑΡ. ΧΑΝ∆ΡΙΝΟΣ Επίκουρος Καθηγητής

ΑΘΗΝΑ, 2012

Page 2: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΣ & ΟΠΤΙΚΗΣ ΟΦΘ. ΦΑΚΩΝ

1

Άσκηση 1η

Βασικές απαραίτητες γνώσεις:

1. ΟΦΘΑΛΜΙΚΟΣ ΦΑΚΟΣ

Φακός καλείτα ένα διαφανές, οµογενές και ισότροπο διαθλαστικό µέσοι

που µεταβάλλει την κατεύθυνση ή την κλίση των ακτινών µιας φωτεινής δέσµης που περνά

µέσα από το µέσο.

Σφαιρικός φακός καλείται κάθε διαφανές, οµογενές και ισότροπο διαθλαστικό µέσο που

περιορίζεται από ή περατώνετα σε δύο σφαιρικές ή µια σφαιρική κα µια επίπεδη επιφάνεια

και µεταβάλλει την κατεύθυνση ή την κλίση των ακτινών µιας φωτεινής δέσµης που περνά

µέσα από το µέσο.

ι ι

Κυλινδρικός φακός καλείτα κάθε διαφανές, οµογενές κα ισότροπο διαθλαστικό µέσο που

περιορίζεται από ή περατώνεται σε δύο κυλινδρ κές ή µια κυλινδρική και µια επίπεδη

επιφάνεια.

ι ι

ι

Σφαιροκυλινδρικός φακός καλείται κάθε διαφανές, οµογενές και ισότροπο διαθλαστικό

µέσο που περ ορίζεται από ή περατώνεται σε µια κυλινδρική και µια σφαιρική επιφάνεια.

ι

ί

. ∆ΙΑΚΡΙΣΗ ΟΦΘΑΛΜΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΟ ΥΛΙΚΟ

Ανάλογα µε το υλικό κατασκευής τους, οι οφθαλµικοί φακοί διακρ νονται στις πιο

κάτω κατηγορίες:

Page 3: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

∆ΙΑΚΡΙΣΗ ΟΦΘΑΛΜΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

2

:

ΘΕΤΙΚΟΙ (+) ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ (-)

ΠΑΧΟΣ κεντρικό (Α) περιφερικό (Β)

ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΙ∆ΩΛΟΥ: µεγέθυνση (Α) σµίκρυνση (Β)

ΠΟΡΕΙΑ ΑΚΤΙΝΩΝ: σύγκλιση απόκλιση

H συνολική δύναµη ενός φακού δίνεται από τη σχέση:

ι

ι

Fολ = F1+ F2

Οι τιµές των F1, F2 εξαρτώνται από την µορφή της κάθε επιφάνειας, οι οποίες µε τη σειρά

τους καθορίζουν την τελική ισχύ του φακού.

Έτσι, ένας φακός +3,00DS, είνα δυνατόν να κατασκευαστεί από συνδυασµό δύο

επιφανειών, των οποίων οι δυνάµεις να είνα +2,00DS και +1,00DS αντίστοιχα ή +1,50DS

και +1,50DS ή +2,50DS και +0,50DS ή +0,75DS και +2,25DS και ούτω καθεξής, καθώς

θεωρητικά µπορούµε να έχουµε άπειρους συνδυασµούς που να µας δίνουν το ισοδύναµο

+3.00DS αλλά καθένας µε διαφορετική µορφή.

Page 4: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

Έτσι, διακρίνουµε τις εξής κατασκευαστικές µορφές οφθαλµικών φακών:

Α = Αµφίκυρτος

Β = Αµφίκοιλος

Γ = Επιπεδόκυρτος

∆ = Επιπεδόκοιλος

Ε = Συγκλίνων µηνίσκος

Ζ = Αποκλίνων µηνίσκος

Η = Αρνητικός κύλινδρος

Θ = Θετικός κύλινδρος

3

Page 5: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

4

ΆΣΚΗΣΗ ΠΡΩΤΗ

Α) ∆ιαχωρίστε και καταγράψτε στο χαρτί σας φακούς που θα σας δοθούν, ως

εξής:

∆ιαχωρίστε τους σε πλαστικούς ή κρυστάλλινους από την υφή του υλικού

(θόρυβο στο κτύπηµα, διαύγεια, τρόπο χρωµατισµού).

Β) Στη συνέχεια:

Πλαστικοί

(α) από την µεταβολή πάχους δηλώστε αν είναι θετικοί ή αρνητικοί. Μετρήστε µε

χάρακα και καταγράψτε την ∆ιάµετρο.

(β) εξετάζοντας το µέγεθος του ειδώλου που παρατηρείτε µέσα από αυτούς αν

είναι θετικοί ή αρνητικοί και τι τύπος κατασκευαστικός

Κρύσταλλα

(α) από την µεταβολή πάχους δηλώστε αν είναι θετικοί ή αρνητικοί. Μετρήστε µε

χάρακα και καταγράψτε την ∆ιάµετρο.

(β) Από τη σύγκριση της διαµέτρου όλων των φακών που καταγράψατε, τι

συµπέρασµα προέκυψε; Σχολιάστε το.

Σχεδιάστε πρόχειρα τους κατασκευαστικούς τύπους των φακών που έχετε

µπροστά σας Τι παρατηρήσεις έχετε;

Page 6: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

Άσκηση 2η

Βασικές απαραίτητες γνώσεις :

1.2 ∆ΙΑΚΡΙΣΗ ΟΦΘΑΛΜΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΗΝ ∆ΙΟΡΘΩΣΗ

∆ιακρίνουµε τις εξής βασικές κατηγορίες:

1) Σφαιρικοί φακοί = ∆ιορθώνουν Αµετρωπίες

( ι

(

α) Θετικοί σφαιρικοί = ∆ιορθώνουν Υπερµετρωπία κα Πρεσβυωπία

β) Αρνητικοί σφαιρικοί = ∆ιορθώνουν Μυωπία

2) Κυλινδρ κοί φακοί = ∆ιορθώνουν Αστιγµατισµό ι

3) Σφαιροκυλινδρ κοί φακοί = ∆ιορθώνουν αµετρωπικό αστιγµατισµό ι

ι

ι

(α) Θετικοί = Υπερµετρωπικό ή πρεσβυωπικό αστ γµατισµό

(β) Αρνητικοί = Μυωπικό αστ γµατισµό,

5

Page 7: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

6

Κινήσεις ειδώλου θετικού (+) σφαιρικού φακού

Κινήσεις ειδώλου αρνητικού (-) σφαιρικού φακού

Page 8: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

7

Κινήσεις ειδώλου αστιγµατικού φακού ΕΞΟΥ∆ΕΤΕΡΩΣΗ ΣΦΑΙΡΟΚΥΛΙΝ∆ΡΙΚΩΝ ΦΑΚΩΝ

ΣΗΜ:.Θα πρέπει να αναφερθεί ότι στην περίπτωση που ο άγνωστος φακός είναι

«πρίσµα» και εποµένως δεν έχει οπτικό κέντρο, θα µετατοπίζει µόνο την µία απ’ τις

δύο γραµµές του σταυρονήµατος σε σταθερή πάντα κατεύθυνση..

Ο βαθµός της ανακρίβειας ή του σφάλµατος εξαρτάται από δύο παράγοντες:

α) Το βάθος του κενού µεταξύ των δύο επιφανειών και β) Την διοπτρική ισχύ

του

αγνώστου φακού

Τοποθέτηση δοκιµαστικών φακών στην εξουδετέρωση.

Page 9: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

8

ΆΣΚΗΣΗ ∆ΕΥΤΕΡΗ Απαραίτητα υλικά για την άσκηση:

Χαρτόνι, ψαλιδάκι, υαλογράφος, χάρακας 30 εκ.,

διάφοροι φακοί, σετ δοκιµαστικών φακών.

Α) ∆ιαχωρίστε τους σφαιρικούς από τους αστιγµατικούς φακούς και γράψτε την

µετρηθείσα δύναµη

ΣΦΑΙΡΙΚΟΙ

α α/ ΤΥΠΟΣ (+/-) ΙΣΧΥΣ ΦΑΚΟΥ DS ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1

2

3

4

ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΚΟΙ

α α / ΤΥΠΟΣ ΦΑΚΟΥ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΙΣΧΥΣ DS ΚΥΛΙΝ∆ΡΙΚΗ ΙΣΧΥΣ DC ΑΧΕ ο

1

2

3

4

Page 10: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

9

Άσκηση 3η

Βασικές Απαραίτητες Γνώσεις

ι ι

ι ι

ΣΦΑΙΡΟΜΕΤΡΟ

Το όργανο µετράε την κλίση s µιας επιφάνειας ανάµεσα σε συγκεκριµένα σηµεία K κα L

(2y). Η κεντρική µετακινούµενη ακίδα, ωθεί έναν δείκτη πάνω σε έναν βαθµολογηµένο

δίσκο. Ο δίσκος, συνήθως διαβάζε απ’ ευθείας δυνάµεις κα είναι βαθµολογηµένος σε

διοπτρίες. Προσεγγιστικά, από τον τύπο της κλίσης, η δύναµη επιφάνειας θα είναι:

F = ( )2000 - 12

ny

.s.

όπου ο όρος ( )2000 - 12

ny

καλείται «σταθερά» του οργάνου.

Αρχή λειτουργίας σφαιροµέτρου (lens clock).

∆ιάφοροι τύποι σφαιροµέτρων για οπτικούς .

Page 11: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

Τρόπος χρήσης του σφαιροµέτρου για την εύρεση της πρόσθιας ισχύος των φακών της συνταγής

ι

ΠΑΧΥΜΕΤΡΟ

Το πάχος ενός φακού οράσεως µπορεί να µετρηθεί µε τον ∆ιαβήτη Πάχους (ή

παχύµετρο) . Στο σχήµα παρατηρούµε την αρχή λειτουργίας αυτού του απλού

µέτρου. Ο φακός που θα µετρηθεί πιάνεται στο άνοιγµα των σιαγόνων του διαβήτη

J και ο δείκτης Ρ κινείτα πάνω σε µια κυκλική κλίµακα S στη βάση του οργάνου,

διαµέσου µιας απόστασης ανάλογης µε το πάχος

×CC

PJ

.

Οι σύγχρονοι διαβήτες έχουν µια αναλογία πάχους – µετακίνησης

CC

PJ

= 4,

και έχουν βαθµολογηθεί για να διαβάζουν πάχος σε δέκατα ενός χιλιοστού.

10

Page 12: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

∆ιάφοροι τύποι παχύµετρου οπτικών.

Τρόπος Χρήσης του παχύµετρου για υπολογισµό κεντρικού πάχους φακών συνταγής.

11

Page 13: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

12

.

ΆΣΚΗΣΗ ΤΡΙΤΗ

Απαραίτητα υλικά για την άσκηση: Σφαιρόµετρο, χάρακας (µετράκι), υαλογράφος,

διάφοροι φακοί.

Α) ∆ιαχωρίστε και καταγράψτε στο χαρτί σας φακούς που θα σας δοθούν, και µόνο

από το πάχος τους σε (α) χαµηλού και (β) υψηλού δ. δ. φακούς:

(α) ΧΑΜΗΛΟΣ ∆ ∆. (β) ΥΨΗΛΟΣ ∆.∆.

Β) Μετρώντας τις καµπυλότητες των δύο επιφανειών µε το σφαιρόµετρο

υπολογίστε την ισχύ 5 διαφορετικών φακών,

Α’ Επιφάνεια Β ‘ Επιφάνεια Ισχύς φακού

Γ) Με τη χρήση του σφαιροµέτρου υπολογίστε τον δ. δ. σε 3 διαφορετικούς

φακούς.

Fφακ. Fσφ. nσφ. nπρ

Page 14: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

13

Άσκηση 4η

Βασικές απαραίτητες γνώσεις:

ι

ι

ι

ί

-

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΙΣΧΥΟΣ ΦΑΚΩΝ.

ΦΦΑΑΚΚΟΟΜΜΕΕΤΤΡΡΟΟ Ας παρατηρήσουµε κατ’ αρχάς τα εξωτερικά µέρη της συσκευής. Ένα απλό φακόµετρο,

αποτελείται εξωτερικά από µια σειρά µηχανισµών κα εξαρτηµάτων, που στόχο έχουν να

διευκολύνουν τον χειρισµό του.

Τα βασικότερα είναι :

Κοχλίας ρύθµισης προσοφθαλµίου.

Χρησιµοποιείται για την εναρµόνιση της ισχύος του προσοφθαλµίου συστήµατος µε το

εγγύτερο σηµείο εστίασης του χρήστη. Πρέπει να ρυθµίζετα κάθε φορά που νέος χρήστης

ετοιµάζεται να παρατηρήσει µέσα από το προσοφθάλµιο.

Κοχλίας περιστροφής του µοιρογνωµονίου.

Χρησιµοποιείται για τον εντοπισµό του άξονα του κυλίνδρου στον παρατηρούµενο φακό.

Υποδοχή εφοδιασµένη µε ελατήρια κα κεφαλές συγκράτησης του φακού στην έδρα

στήριξης του φακού.

Πλήκτρο απελευθέρωσης του µηχανισµού συγκράτησης του προς µέτρηση φακού.

Σύστηµα µαρκαρίσµατος, που περιλαµβάνει συστοιχία τριών ακίδων µε µελανοδοχείο,

που η κάθε µια αφήνει ένα σηµάδι µελάνης στην επιφάνεια των φακών.

Η µεσα α ακίδα µαρκάρει το οπτικό κέντρο του φακού, ενώ οι άλλες δύο συµβάλλουν στον

καθορισµό της οριζόντιας γραµµής (πάνω στην οποία βρίσκεται το οπτικό κέντρο.

Μοχλός για την µετακίνηση και χρήση του συστήµατος µαρκαρίσµατος των φακών.

Πλατφόρµα συγκράτησης των σκελετών. Εξασφαλίζει την οριζόντια θέση του

σκελετού κατά την µέτρηση της συνταγής.

Μοχλός για την ανύψωση ή την βύθιση της πλατφόρµας στήριξης του σκελετού.

Βερνιέρος µέτρησης των διοπτριών της ισχύος του φακού µε την µέθοδο νεταρίσµατος

του σταυρονήµατος στόχου µε τη βοήθεια συστήµατος κοχλιών στο εσωτερικό του.

Κοχλίας µε εξωτερικό γωνιόµετρο για την περιστροφή του σταυρονήµατος-στόχου.

Μοχλός για την ρύθµιση της κλίσης της συσκευής για διευκόλυνση του παρατηρητή.

∆ιακόπτης τροφοδοσίας ηλεκτρικού ρεύµατος ON/OFF (µε ενδεικτικό λαµπάκι

λειτουργίας).

Page 15: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

1 – Προσοφθάλµιο

2 – Σταυρόνηµα άξονα κυλίνδρου κα µέτρησης πρίσµατος

3 – Αντικειµενικός φακός

ι

ί

4 – Τηλεσκόπιο Kepler

5 – Υποδοχή φακού

6 – Φακός προς µέτρηση

7 – Κατευθυντήρας αντικειµενικού φακού

8 – Φωτεινό Σταυρόνηµα

9 – Λυχνία φωτισµού

10 – Κατευθυντήρας διόπτρας

11 – Μηχανισµός

12 – Βερνιέρος νεταρ σµατος (+20 έως -20 ∆ιοπτρίες

14

Page 16: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

15

Εικόνα φωτεινού σταυρονήµατος µέσα από αστιγµατικό φακό.. Στον σφαιρικό φακό κα οι

δύο κάθετοι µεσηµβρινοί (άξονες) είνα είτε σε εστίαση είτε εστιασµένοι.

ι

ι

Χρήση προσοφθαλµίου σταυρονήµατος για τον εντοπισµό του άξονα του αστιγµατισµού .

Page 17: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

Πλατφόρµα έδρασης του σκελετού για µέτρηση των φακών της συνταγής

Μέτρηση φακού µε αυτόµατο (ηλεκτρονικό) φακόµετρο. Στην εικόνα Α ο σφαιρικός φακός

δεν είναι σε θέση κεντραρίσµατος. Στην εικόνα Β ο φακός είναι κεντραρισµένος κα

έτοιµος για µαρκάρισµα

ι

.

16

Page 18: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

17

ΆΣΚΗΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Απαραίτητα υλικά για την άσκηση: Απλό φακόµετρο, χάρακας (µετράκι),

υαλογράφος, διάφοροι φακοί.

Αφού καταγράψετε τα στοιχεία των φακών που σας δίνονται (διάµετρο, τύπο, χρώµα

κ λ π.) µετρήστε τα σε ένα φακόµετρο κα γράψτε την /τις συνταγές σε σφαιροκυλινδρ κή . . ι ι

µορφή.

α α / ∆ιάµετρος (mm) Τύπος φακού Υλικό Παρατηρήσεις

1

2

3

4

5

Sph (DS) Cyl (DC) Axe ( ο) Παρατηρήσεις

1

2

3

4

5

Page 19: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

18

Άσκηση 5η

Βασικές απαραίτητες γνώσεις:

ι

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΑΧΟYΣ ΦΑΚΟΥ.

Η Καµπυλότητα µπορεί να ορισθεί σαν την γωνία κατά την οποία η επιφάνεια µετατρέπεται

σε µονάδα µήκους του τόξου (στο παρακάτω σχήµα θεωρείτα η γωνία θ).

Καµπυλότητα = 1 / r

όπου r η ακτίνα καµπυλότητας (ίση µε την πλευρά της γωνίας θ) ενώ η καµπυλότητα

συµβολίζεται µε R

R =

r1

Αν το r το εκφράσουµε σε µέτρα τότε το R εκφράζεται σε διοπτρίες. Έτσι για µια

επιφάνεια ακτίνας 1m θα έχουµε µια καµπυλότητα 1D. Σε όποιο τύπο έχουµε ακτίνα

καµπυλότητας µπορούµε να το αντικαταστήσουµε µε την αντίστροφη της καµπυλότητα.

ι

ι

Οι δυνάµεις επιφάνειας ενός φακού γίνοντα :

F1 = (n - 1)R1 και F2 = (1 - n)R2

και η εξίσωση των κατασκευαστών: F = (n - 1)(R1 - R2).

Επειδή ο δείκτης διάθλασης των περισσότερων διορθωτικών γυαλιών είναι στην περιοχή

του 1.5 και F = (n - 1)R έχει σαν αποτέλεσµα η καµπυλότητα να είναι προσεγγιστικά

διπλάσια από τη δύναµη επιφάνειας.

Έτσι µια επιφάνεια ισχύος 1.00DS έχει µια καµπυλότητα 2m-1 ή 2 D, µια επιφάνεια ισχύος

2.00DS έχει µια καµπυλότητα 4m-1 ή 4 D κα ούτω καθεξής.

Page 20: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

19

ι ι

ι

ι ι

ι

Συχνά είνα απαραίτητο να υπολογισθεί το πάχος ενός φακού. Πράγµατι, για να πληροί τις

εµφανησιακές προδιαγραφές του ένας διορθωτικός φακός, δεν πρέπει να είναι

περισσότερο παχύς από όσο είνα απαραίτητο για να εφαρµόζει σωστά στο σκελετό, αρκεί

ταυτόχρονα, να έχει ικανοποιητική αντοχή.

Από την άλλη, η ισχύς ενός φακού εξαρτάτα από το πάχος κα τις δυνάµεις επιφάνειας

του, ενώ λαµβάνοντας υπόψη το πάχος ∆ΕΝ ισχύει η υπόθεση ότι η συνολική ισχύς ενός

φακού υπολογίζετα από το άθροισµα των δυνάµεων των επιφανειών του.

Page 21: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

20

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΧΟΥΣ ΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΘΕΤΙΚΟΥ (+) ΦΑΚΟΥ

αµφίκυρτος t = s1 + s2 + e, e = t - (s1 + s2)

επιπεδόκυρτος t = s + e, e = t - s

κυρτό-κοίλος t = s1 - s2 + e, e = t - (s1 - s2)

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΧΟΥΣ ΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΑΡΝΗΤΙΚΟΥ (-) ΦΑΚΟΥ

αµφίκοιλος e = s1 + s2 + t, t = e - (s1 + s2) επιπεδόκοιλος e = s + t, t = e - s κοιλόκυρτος e = s2 - s1 + t, t = e - (s2 - s1).

Page 22: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

21

ι ι

ι

)

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ «S» ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΧΟΥΣ ΤΟΥ ΦΑΚΟΥ

Στο σχήµα αναπαριστάτα µια σφαιρική επιφάνεια κέντρου C κα ακτίνας r. Η χορδή PQ

αναπαριστά τη διάµετρο ενός επιπεδόκυρτου φακού (PAQO), του οποίου το πάχος στα

άκρα είνα µηδέν. Η ηµιδιάµετρος του φακού ΟQ είναι η y (η διάµετρος PQ = 2y).

Απαιτείται να υπολογίσουµε την πτώση καµπυλότητας της επιφάνειας ΑΟ που

συµβολίζεται µε s. (Ο όρος sag είναι µια συντοµογραφία του όρου sagitta, το ύψος

τµήµατος κύκλου ή σφαίρας, από την λατινική λέξη sagitta, λόγω της οµοιότητας του

σχήµατος µε ένα βέλος σε ένα τόξο).

Από το σχήµα έχουµε s = CA - CO , αλλά επειδή CA είναι η ακτίνα καµπυλότητας της

επιφάνειας , τότε s = r - CO.

Με το θεώρηµα του Πυθαγόρα στο δεξιό τρίγωνο COQ,

CO = ± (CQ OQ2 - 2 ή αντικαθιστώντας CO = ± ( )r y2 2 - .

Λύνοντας ως προς S παίρνουµε s = r ± ( )r y2 2 - .

Αυτή είνα γενική λύση για την τετραγωνική εξίσωση s ι

2 - 2rs + y2 = 0, το άθροισµα των

ριζών της οποίας είναι 2r. Έτσι το r + ( )r y2 2 - , είναι η µεγαλύτερη ρίζα και

αντικαθιστά την απόσταση από το Ο µέχρι σε ένα σηµείο διαµετρικά αντίθετο του Α, όπως

για παράδειγµα το 2r - s.Είναι δυνατόν να απαλειφθεί το θετικό άθροισµα στη δεξιά

πλευρά της εξίσωσης και από την αρνητική ρίζα λαµβάνουµε:

s = r - ( )r y2 2 -

ι Όταν η ισχύς της επιφάνειας F είνα γνωστή, τότε φυσικά το r µπορεί να υπολογιστεί από

τη σχέση

r = n

F - 1

Page 23: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ

22

ι

1) Υπολογίστε το κεντρικό πάχος ενός επιπεδόκυρτου φακού, κατασκευασµένου από

γυαλί µε n=1.523, αν η ισχύς της κυρτής επιφάνειας είναι +5.00DS, η διάµετρος του

φακού 40 mm κα το περιφερικό του πάχος 1 mm.

Στην αρχή πρέπει να υπολογισθεί η ακτίνα καµπυλότητας της κυρτής επιφάνειας

r (mm) = ( )

Fn 1 - 1000

r = 5

523mm = 104.6 mm

- Το ηµι άνοιγµα του φακού είναι y = 20 mm, έτσι s = 104.6 - ( )22 20 - 6.104

Χρησιµοποιώντας τους πίνακες τεσσάρων ψηφίων έχουµε

s = 104.6 - ( )400 - 10941

= 104.6 - 102.6

s = 2.00 mm

Το κεντρικό πάχος θα είναι t = s + e = 2 + 1= 3.00 mm.

ΣΗΜ:. Αν ο φακός ήταν αµφίκυρτος θα πρέπει να υπολογισθεί το άθροισµα των sags,

δηλαδή ο πιο πάνω τύπος να χρησιµοποιηθεί χωριστά για κάθε επιφάνεια.

Page 24: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

23

( ) .

. .

.

( .

. .

ι .

ΆΣΚΗΣΗ ΠΕΜΠΤΗΑπαραίτητα υλικά για την άσκηση: Παχύµετρο, χάρακας (µετράκι), υαλογράφος, διάφοροι

φακοί.

Αφού καταγράψετε τα στοιχεία των φακών που σας δίνονται , αντικαταστήστε τα στις πιο

κάτω εκφωνήσεις ασκήσεων (εκεί που υπάρχει το Χ.ΧΧ). Στο τέλος της άσκησης

επαληθεύστε το αποτέλεσµα χρησιµοποιώντας παχύµετρο..

α Υπολογίστε το περιφερειακό πάχος ενός Χ ΧΧ DS µηνίσκου φακού, κατασκευασµένου

από υλικό δείκτη διάθλασης n = Χ ΧΧ, όταν η ισχύ της πρόσθιας επιφάνειας είναι Χ ΧΧDS.

Ο φακός έχει διάµετρο ΧΧ mm και κεντρικό πάχος Χ Χ mm.

β) Υπολογίστε το κεντρικό πάχος ενός Χ ΧΧ DS µηνίσκου φακού, κατασκευασµένου από

υλικό δείκτη διάθλασης n = Χ ΧΧ, όταν η ισχύ της πρόσθιας επιφάνειας είναι Χ ΧΧDS. Ο

φακός έχει διάµετρο ΧΧ mm κα περιφερειακό πάχος Χ Χ mm.

e (mm) t (mm) F1 DS n d (mm)

e (mm) t (mm) F1 DS n d (mm)

Page 25: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

24

Άσκηση 6η

Βασικές απαραίτητες γνώσεις:

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΑ ΣΚΕΛΕΤΟ - BOXING SYSTEM.

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΑ ΣΚΕΛΕΤΟ

Μέτρηση µεγέθους ανοίγµατος σκελετού και γέφυρας.

Page 26: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

25

∆ΙΑΜΕΤΡΟΣ ΑΚΟΠΟΥ ΦΑΚΟΥ

ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑ

Page 27: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

26

ΚΟΡΙΚΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ

ΛΗΨΗ ΚΟΡΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ

Page 28: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

ι ι

ι

Μετρήστε την κορ κή είτε από το ένα κέντρο της κόρης µέχρ το κέντρο της δεύτερης κόρης ,

είτε από την αριστερή αρχή της αριστερής κόρης µέχρ την αριστερή αρχή της δεξιάς κόρης

Έχει µεγάλη σηµασία εξεταστής κα εξεταζόµενος να έχουν τους οφθαλµούς τους ι

στο ίδιο ύψος

Αν ο σκελετός έχει πλαστικά (demo lenses) σχεδιάζουµε µε υαλογράφο ένα σταυρό

µπροστά από το κέντρο των κορών. Έτσι έχουµε µε αρκετή ακρίβεια την κορική απόσταση

αλλά κα το ύψος του οπτικού κέντρου.

27

ι

Page 29: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

28

ΆΣΚΗΣΗ ΈΚΤΗ άσκηση: Χάρακας (µετράκι), υαλογράφος , φακόµετρο, Σκελετός

ο

) Μετρήστε και καταγράψτε στο χαρτί σας τις διαστάσεις προσώπου (διπλανού σας) και σκελετού

ο ε

Απαραίτητα υλικά για την

οράσεως, διάφοροι φακ ί.

Α

που θα σας δ θεί και συµπληρώστ τον πιο κάτω πίνακα.

Κορική (PD) Μέγιστη άνοιγµα Φ Κορική σκελετού Γέφυρα

Υπολογίστε την µέγιστη διάµετρο φακού που θα χρειασθείτε για την συνταγή που θα σας δοθεί.

Β) Μετρήστε τους φακούς που σας δόθηκαν και γράψτε την συνταγή σύµφωνα µε

τις δυνάµεις των φακών και τις µετρήσεις σας.

∆ΕΞΙΟΣ ΟΦΘΑΛΜΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΟΦΘΑΛΜΟΣ

SPH CYL AXE SPH CYL AXE P.D.

ΜΑΚΡΙΑ

ΚΟΝΤΑ

Page 30: ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΠΤΙΚΗΣ …users.teiath.gr/achand/ASKHSEIS_OPTIKHS_NORM.pdf · (ΦΥΛΛΑ∆ΙΟ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ)

ΆΣΚΗΣΗ ΈΒ∆ΟΜΗ Απαραίτητα υλικά για την άσκηση: Χάρακας (µετράκι), υαλογράφος , διάφοροι

φακοί, βαµµένοι και επιστρωµένοι, συσκευή µέτρησης απορροφητικότητας.

/

∆ιαχωρίστε τους φακούς σύµφωνα µε το χρώµα.

α α ΦΑΚΟΙ ΜΕ ΕΠΙΣΤΡΩΣΗ ΒΑΦΗΣ ΦΑΚΟΙ ΒΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΥΛΗ

1

2

3

/

∆ιαχωρίστε τους φακούς σύµφωνα µε την επίστρωση.

α α ΦΑΚΟΙ ΕΠΙΣΤΡΩΜΕΝΟΙ ΦΑΚΟΙ ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΣΤΡΩΣΗ

1

2

3

Σύγκριση απορροφητικότητας φακών.

Μετρήστε στην συσκευή απορροφητικότητας τους 2 φακούς και σχεδιάστε την

µεταβολή απορροφητικότητας στο πιο κάτω διάγραµµα.

29