نآ یبا و یکبس یاهیگژیو و بابشلا ةرکذت یطخ ۀzسن · ا ه ام...

فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی)بهار ادب(

پژوهشی-علمی

72شماره پیاپی-4931بهار -شماره اول-سال هشتم

الشباب و ویژگیهای سبکی و ادبی آنةرخطی تذک ۀنسخ (4-41)ص

7 )نویسنده مسئول(اعتصامی، پریناز4اصفهانینصر زهرا 27/22/4939تاریخ دریافت مقاله:

41/47/4939تاریخ پذیرش قطعی مقاله:

چکیده

ةتذکر

توزا حمدمحدام ا قه. 5621 زاا ازا کا جار باب از آثاا رارس زاهم الش

تو ح ی الم ب فروغم ارر اصفدانی حلق حمد خل

ا ا نرار و ن ا ا طا طاو او ص فروغ و احتداا

ی از ولتدر اس اا راااا ازا کا ا شایف ازاتهفا و فروغ شمه از . تألهفعر ی و فا زی الم

گذاشت از . نویسی اشتیا اشت و آثا زیا از طو راازهاق

ةازاس تذکر ۀنسخ

نگدما حهشو .حلک ۀ کتا خان یگر آس ۀحلی و و نسخ ۀ کتا خان بابالش

اشعا فا زی و عر ای نهم و حؤلف ۀعصر رااا ، زنمگهناح ورایع ا ۀ ا زشدنم حطالب ای کتاب

ا ها آس 296کا ازا ها 797 ا ا علاوه ر حطالاب نرار ازاس ۀ، نسخ هاس شمه از و

ات، رصایم، .اطتصاص ا اشعا عر ی او ه آس 501و فا زی حؤلف اترطعو حرنو غمله

حت حنقح و ططی یگر، ۀ ا و نسخ ۀ آسو حقا لتذکرةالشباب ازاس ۀ ازطوانی نسخ پس ازنگا نمه

، ازاتخرا حطالاب حات ، ر زی زابیی و زنمگهناح و آثا حؤلف، حعرفی دراه ا ، آساز یحصمم

ای ، و فرا کر ه از دا حتعم ۀ فدرزتتده و ، شرح و توضهح لیات و ترکهبات شوا تا یخی

زهازای و –حقال صم آس از ک حاحصف تمقهق و پژو ش طو ا اا ۀ ایا شخصاه ا ای

ییی از آثا ا زنمۀ و اطتها ااحعۀ ا ی کشو ررا م. حختصات زبیی و ا ی

ی ۀنسخ :یکلید کلمات رةتذک ،طط

ویژگهدا زبیی ،فروغ، ررس زهم ، بابالش

([email protected]ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران ) استادیار گروه زبان و -1

([email protected]کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور ) -2

49بهار -22شماره پی در پی -شناسی نظم و نثر فارسیسبک/2

مقدمه

ةتذکر

ب م ارر اصفدانی حلق محدم حمد ق توز حمد ه. 5621زا ، کتا ی از ک بابالش

.ی شاه رااا نوشت شمه از و عر ی نام ناصرالم ی نرر و ن فا زیالم فروغ

حوضوع آس ت والشباب ا از آثا او انسةتذکر ،انمی نام ر هالم نویسانی ک اثر طو از فروغتذکره

حهارزا حمدام »نویسام آ ا حهحم س حبهب انم. هاس کر ه و و حیتو ات و اشعا حؤلف ۀ ا زنمگهناح

تخلاص اشات ، و کتاب فاروغ تبریم حتولم شمه و شاعر و م از شعرا و فضلاء عدم طو و هحد

الآثاااا ، )حیا م« . احاااوا طاااو « تذکرةالشاااباب»ادلااا کتااااب چنااام تاااألهف کااار ه، از آس

اعتدا الساالطن انم،حنصااباس اا راااا انسات رطای او ا از صااحب( 771: 6آ اا ، حبهاب

از فضلاء حعتبر ای عصر از و»نویسم حهالهف زاایف و ا تاأ ا حنصب ازتهفاء یاواس اعلای، غالباا

: 5 ا کوشاش ایار افشاا ، ثاا ،الآ و)الدآثر « تخلص حهیر « فروغ»گذ انهم و ن اشعا وزگا حه

اد انتساب و اشتیا طمح فریموس حهرزا حتخلص فرخ کا ا شام او » المی فروغ (796

نةا ب، یما« )ر ه از یطو ا تألهفات و حیاتباتش فروغ فرطی حعرفی حه ،عباس حهرزا و ه

یک نوع »الشعراء س هگی حمیق یواک رو ا توا حنصب ا حؤلف (697حم س: ص

ر راااا و حنازابات حائم سها از اطلاعات حفهم تا یخی اا ۀ عصاای کتاب « وزا ت علوم یاف

(67.) .ک: فروغستاس، تصمهح ایر افشا ، ص اس رااا از حیوحتی ولتدر

و حعرفای شامهالشاباب ةتذکر حوااو از نسخ ططی و ،و آثا المی ضد حعرفی فروغای حقال

ویژگهدا زبیی و ا ی آس حو ر زی ررا گرفت از .نرر و ن نسخ و ا حمتو

الدیننگاهی به زندگی فروغ

ق تبریم حتولم ه. 5666زا حتخلص فروغ ی اصفدانیالم حمدمحدم حمدم ارر فروغ

هر ازا »نویسم حهو ۀ ا مای ، و حعاصر رلی طاس مای چوس ضادر ا م گاو شم.

- ا تااز و پا زای و رصاهمهپای ، ناح ا یبی لنم ،آثا ، فاضلی گراندای زمرنگا و حترزلی لاغ

تذکرةالشاحسطو از و ا ،باب ک حمتو ر حا ت اوز ا عر ی و عجدی نگاشت ک غالبا

( 5651ا5652 ص :1، مای الفصما، )حجدع « د گون زخناس حن وم و حنرو را از .

حتخلص دج ، حساتوفی هوتاات و رو طانا و آتشاخان ناواب شاا ما ه ارر محهرزا حمد »پم و

: ص 1، امای )حجدع الفصما، « از . اع ]فتمعلی شاه[ و ولهعدم حع ، عباس حهرزا حیفو

اا گویااس و از غمل اصافداس ۀالسالطن اعهااس ااز عناواس ییای الشاعرا و ا حؤلف حمیق (5651

زاایر ( 685، ص 5عبمالمساه ناوایی: الشاعراء، .ک:حمیقاة) .ینامحهحعرفای ه فتمعلی شاا

نویسای عنواس نساتعلهق و از پهدان تذکرۀ والآثا ا ب، الدآثر و: الذ یع ، یمان ن هر حرااع ا ی

. انمیا کر هم شاه رااا از نمیداس حمد ییی ول حنوچدرطاس گرای و الم حعتدم ، حماح حا ر

6/الشباب و ویژگهدا زبیی و ا ی آسنسخۀ ططی تذکرة

پام ر ها ا پانم ه زالگی تم حدای و تاز ز ف ت ،پم احر تمصهف ۀعلاری نا الم فروغ

کو کی آثا و و ذکا او ظا ر و پم نهام از زحاس » یواس هگی حهنویسم ،آحوط علوم ا ی ا

تر هتش زاعی و اا م، چنانچ او اوانی حقمحات ا ها و حقامحات علاوم عر ها از ناوا

پس از آس حم زۀ طالبهۀ تبریم (5669-5660ص 6قةالشعراء، تصمهح نوایی: حمی) «گش

دچنه حامتی آطونام حلاعبااس تبریام طانا ،طمح شهخ عبمال تبریم تمصهف پر اط

طاص اطتصاص ۀحعل و و تا اینی توز اتا ک اع حهرزا ا والقاز فرا انی طمح کتا خان

حیدا الدای و و کاافی ار ۀنصاهب و دار حیداا لنام حرتبا از حمضار یاف و آس کتا خان

.ک: ) .ا نوشا و حا ر گشا و ار یاک زاال نمز و حساب و نجوم و هئ و تا یخ حسل

پس و نهم وزه ایراس وانگ زالدا و ( 5669-5660ص 6قةالشعراء، تصمهح نوایی: حمی

و و اا و کرحانشاا اس ا ، دماساز حصالم هشتر حا زفر شدر ا حختلف ایراس حاننم حراغ

از آثا و اشعا رطی ای ایام و و از ر کمام فهضی یاف . صمب گش علدا و ا ا آس یا

اشا ه کار ه، آندا ک تذکرةالشباب ا ناح و حرنو گف و لبف التوحهم، زاریحقالة از ادل طو

، ایاا زحاااس شاا ازگ اا تبریاام و از زا گاااه، زااالدا پشاا زاار گذاشاات پااس از و تااألهف ندااو

ا تشانو و هداا وحای ، پمشیاساشتباه ر اثر یشو هدا نجو انمک وغ ک فر پم حمدم ارر،

السالطن و ، نایبحهرزام؛ عباسشنوشت و هروس فت حنع وکا ا یوانی ، از انجام حنجر شمه و

ا یوانی حقام ک از ا اح کا ، رای وزیر و وظاایف پام ا ا پسار ،مشامنم ارر حاأیوس حهرزا حمد

طصاوص ایا طاو ی الام ، فروغافمو نمدا یگر نهم ر آس و حسئولهت کر نمی حمو الم فروغ

ۀ دچناه فرحایشاات حشایل ،فرحو نامطمحات او ا حقهر حمو » :نویسمحه قا ا علاوم حتعل

ارات نهام ا حقهار ب اعهاا حبا اات و ا و طا ا و ططانشاء و ا ه احرا ناح

فتوحاات حبش

حهیر نم یا شاعرا ناحاما کا اوع حهشم و ر یک از علدا آس عصر ک کتب علده و توا یخ تألهف

حهندو نم ربو آندا حنوط ارح و تعویف و تصمیق حقهر و ، دچنه م و رطعات آ ما انشا رصای

ة)تذکر «و وثوق و ه تعهه زاعات و اطتها ات نجوحه نهم حمف اعتدا

و علاوه ار (66باب:الش

ه.ق 5681طاس مای زا ضارلی ا حسئوله و ه، ای حشاغف، حنصب ازتهفا نهم عدمه

حهنویسم:

«. ا حعاحلات یوانی حهپر از دایوس حنصب ازتهفا و زر شت اکنوس نهم یواس ارمس »

(5651ا5652: ص 1، مای )حجدع الفصما،

یو فراز و فرو ای ا هک ا رااا انجام ا طمحاتیطو کاحف «تذکرةالشباب»فروغ کتاب

علاوه ار ایا ا وراایع زنامگی شخصای و ؛ از پش زر گذاشت ، شرح ا ه ای و اس ک ا

و لحهارزا نصارال عبامالعلی، داا ناح اش اناپسار و از طو اشا ه کر ه ا از وا چنم طویش از ادل


ایا حناا ع حوااو تاا یخ وفاات او م زاتی حشاخص نهسا و نام ر ه ازا .حهرزا ا والقاز

طصوص اطتلاف ن ر واو ا .

آثار فروغ

طو یی اشات و آثاا یم ا واو اشتیا حشاغف زهازی حتعم تألهف آثا و زرو س اشعا فروغ

» کتاب حتعم ن و نرر از طو یا گا گذاشت از ، و

از رطی آثا طو «بابتذکرةالش

:از ادل نام ر ه

.شمهنام فریموس حهرزا زرو ه از و نموصرف و ک : ن فا زی فرخ کلام ۀن وحح -5

رطعات و اعهات فا زی ،غملهات ،الضدهر: شاحف رصایم یواس لوح -6

و ا عروض زال »حهنویسم: تألهف ای کتاب ا طو نسب حهم م و الشعر: فروغ طاسسر -6

اب حستطاب نایب مو عر ی و فا زی حفصلاا نوشت الأیال فریاموس حهارزا را نداو از زاحی نو

ی اا رسااطاس آس ۀنسااخ ۀ یگاار( نسااخ68)تذکرةالشااباب: « الشااعرنهاام عااراق ازاا حسااد

ا ازا زااحی و » آحامه چناه ،ق توز پسر ازنویسی شمه .ه 5629ک زا تذکرةالشباب

الأیال فریموس حهرزا زال ناحی نواباا و فا زاه نوشات احراا آس غالباا ا عروض و ماو عر ه

ی اا اا طریااقحنتخااب اشااعا زاارکا شااا ما ه آزا ه و اشااعا طااو ا تااذکره ندااو ه حسااد

الشعر ا فریموس احا حرااع ا ی تألهف کتاب رسطاس (6/21)تذکرةالشباب: « الشعررسطاس

اا حوااو از توز علای تدهاما تصامهح شامه ازا . نساخ ، ای کتابانمحهرزا نسب ا ه

ه فریاموس ار ضادایر ا ااب فناوس نااظ ایا لألای حیناوس احهارزا »الشعر نوشت شامه رسطاس

ذکار ،گویامحه «فروغ فرطای»و « حا حهگویه »حرالدا ای کتاب ا عنواس شا م، دچنه «حهنگا

ایا فاروغ حشخص نهس ک چارا احا اشم فریموس حهرزا ایمای کتاب حؤلف ن ر حهرزم شمه ک

از . شدا آو ه تألهفات طو زال ا امء

ساس: حمتو ططب -1 شعا عر یو ا ا فاتمةالل

ا . ما ه یس و ک العال : کتا ی از پنو صمهف حراتب طلق صمایف -1

لطایف و عضی افعا ذحهد کا و اس انقالاب فاا س از ناح : کتا ی از ن شاحف ذوری -2

نوشت از . ال ذوری، و آس ا نام حهرزا فتححر م ظا ر شمه

ا نا ناح : کتا ی از نرر حمتو احوا ت و حیایات و حطایباتنشاط -7االامی ام دااءک ظا را

پسر حهرزا ضی تبریم نوشت از .

کا کتار نام حاای حهارزا آرازای فروغستاس: کتا ی از عل زهاق حشتدف ر چدا فتر -8

از . کر هتصمهح آس ا ایر افشا


ی نام الم ططوط و لیات ز اس فرانس ک فروغکتا ی از طوانمس حروف و :زاتهرم التراداس -9

حختلف حاننم ااوک نامیاس، دا ا کت البت حطالبی ازآحوطت از ، آس ا ز اس فرانسو انشدنم

از . افمو هآس رف و تو ات حوز ز شته و انجه طشو اس عج ، ناح ،ااحازب

ایا االدآثر و الآث وپهدان الفصما ، تذکرة ا از ادل حجدع هچ یک از تذکرهک شایاس ذکر از

کا توزا پسار عبامالعلی الشبابتذکره ۀ ططیحتی نسخ ،ذکر نشمه شدا آثا و کتاب

آس حهاس نهاحمه از . ناحی ازنهم ،اصفدانی کتا شمه

یواس اشعا -50

اماس تذکرةالشاباب ک طاو و ا فروغ نسب ا ه یگر ز اثر ایر افشا علاوه ر آثا فوق،

آثا عبا تنم از: ، ایاز نیر ه اشا ه

حلک نگدما حهشو . ۀا از آس کتا خانا از ک نسخ مو : حن وح النةتقصا » -55

نساء لالراا و االصفا فی حشا هر یاض -56

ا نبایم کتاب حستقلی انسا ، ای کتاب »الدعاصری : صمهف وم احوا رای حقام ،حآثر -56

ۀ وم آس عناواس طااص العال از اوز و ر صامهفو ک امیی از کتاب صمایفاط حهشطو ازتنباین

فااروغ کتاااب احااا ( 15-11، صااص 5687)افشااا : « الدعاصااری گذاشاات شاامه ازاا .حااآثر

عناصر ا عا و کایناات ثانه هاس اوضاع سای ۀصمهف: »لشباب ای طصوص حهنویسماةتذکر

رکهب او و هأت اراله و لماس کرة ا ض و غهر حمی عاات الت مو و طلهجات حنشعبة کرة آب و حتفر

فضالا و صاحب الذ یع از کتا ی ا ناام آثاا حعاصاری احاوا ا ااء ، (67)تذکرةالشباب: « آندا.

(1: ص 5) .ک: ی اصفدانی نام ر ه از .اا از فروغ الم شعرا عدم را

فروغ پسر آنچ نام ر ه احا ازتنا ناح ۀ فرخآثا فروغ از حن وحشدا گلچه حعانی -51

یواس اشعا فریموس حهرزا حتخلص فرخ ازا کا فاروغ «فرخ ناح » نوشت ازتنساطی طو ۀنسخ

ا ر آس نوشت از . یباچ

هایهمعرفی نسخ

بابخطی تذکرةالش

:ططی شرح زیر حهباشم باب ا ا ز نسخۀتذکرةالش

(5)تصویر 1-52966نسخۀ کتا خانۀ حلی شدا ه ثب الف:

-ازا و ا طا نساتعلهق نگاشات شامه 571×550زطر رطع 52صفمۀ 510ای نسخ

عناوی و اماو صفمات ا شنگرف تمیه شامه، ،نوع کاغذ آس فرنگی شیر آ ا حدره از از .

ایا اتاز احتهااز ازا .نساخ کا ا نویسای شامه و ا حجمو یک ازا ا ا الم تهدا ردوه

ازتنساخ آس ییساس ازا و ار و تا یخا آس تألهف تا یخنسب زایر نسخ ای از ک نسخ

گف می زبب حهتواس ،وارع شمه (5621و اتدام چدا م اب 5621او حمرم یک زا )آغاز:


آطر ای نسخ ا رلدای یگار ۀصفم هس . از حؤلف زتنویس طو نسخ ای رو احتدا

حتعلق اشعا فا .نهس ی الم فروغا زی نوشت شمه ک ظا را

(6)تصویر 5/6298حلک شدا ه ثب ۀکتا خان ۀنسخ ب:

و طا نساتعلهق شیسات کتا ا شامه 1/60×56زطر رطع 52صفم 550ای نسخ

، عناوی و اماو ا شنگرف تمیه شمه و الام آس حهشا از نوع کاغذ آس آ ا حدره فرنگی از .

آس حشخص نهس . نام کاتبا از . ای نسخ کا نویسی شمه و تا یخ کتا و ردوه

(6)تصویر 6226حلک شدا ه ثب ۀنسخۀ یگر کتا خان ج:

و ط نساتعلهق زیباا توزا پسار 5/58×5/56زطر رطع 52صفم 510ای نسخ

الام آس حهشا ، نوع کاغذ آس آ اا حداره، مهعبمالعلی اصفدانی زتو ا شهر حهرزا ازتنساخ ش

797ساخ عالاوه ار ای ن از .ه.ق 5629یشدی و تا یخ تمریر آس هس و وم ادا ا ولی

ه یگر از و پایاس نسخ آو ه شمه از . 520 ،ازاس ۀ ه حواو نسخ

« نةا نشاء یاا تذکرةالشابابهزف» ا عنواس کتا ی حم ز زپدسا فدرز کتا خانة الم وم د:

احاا ایار افشاا و ازا حعرفی شامه کا ا ا یوزاف حامایق آس ا ا فاروغ اصافدانی نساب ا ه

ا نشاء ا حهرزا حمدم حنشای حلقاب ا نةزفهشتباه ا تصمهح کر ه و حولف زهمحس فاطدی ای ا

-61ص ،5685فاطدی، ) .ک: و (67ص ) .ک: فروغستاس، تصمهح ایر افشا ،انم. فروغ انست

67)

زتخ حولف(اواز نسخ حلی : 5)تصویر

: اواز نسخۀ او حلک(6)تصویر


، زاتخ حلاک وم: اواز نسخ 6)تصویر

(پسر فروغ المی

محتوای

بابتذکرةالش

اشت و کتاب تذکرةتبمر نویسنمگانی از ک ز اس عر یشعرا و ی از الم فروغ

ا ب طو باالش

و :کتاب شاحف خشدا زیر حهش. نرر و ن فا زی و عر ی نوشت از

اشاحفنرر عر ی خش الف:

ا از ن ا و نرار ازا و اا حدام و آحهختا باب کا : یباچاة تذکرةالش

»شو حه آغاززتایش طماونم (5:تذکرةالشباب) ....«ذ المدملل الواحم الصدم العلی الیبهر ال

توضاهح کا «المیدااتوحهام»، طریاق او از اب توحهم ار زا طریاق گفتا التوحهم: الةحق

حعرفای شامه و «الدوااو الواو و کررةوحمة»ا عنواس حفصلی را آس ذکر شمه از ، طریق وم

ارا آس ا و «الدوااو الواو و وحامةوحامة»ناما ، طریاق زاوم عناواس توضاهمی شرح و هچ

از . هاس شمهتوضهح حختصر

الل ک زلطاس حرا حهرزا ورف حما پم عباس حهرزا کر ه از .ۀ کلامناحصو ت ورف

ا ا رااا فرحاند نهم ونوش و ا یگراس فروغناح ،غ یگراسفرو ا و ناح حرازلات

رطعا ه از شااحف پانو 501 ر ز نسخ ک فروغاشعا عر ی شاحف ن عر ی خش ب:

ا ازا و رصایم او حهرزا آرازی ؛ ططاب ه و چدا تک هتی 72، چدا رصهمه ه 61

از .زرو ه شمه حنااات و از وزگا شیای و نهم وتشیای و فع کم حن و

. ا س زتنویس طو افمو ۀ یگر و چدا ه عر ی نسخ ۀ و حرازل فروغ پسر

،هاهی شرااا از الوس فتمعلی شاه تا زحاس ناصرالم شاحف ورایع تا یخی عصر ر فا زی نر خش ج:

چنماس ک شااه گار وس ار » ا شا اس رااا حاننم ناحۀ ایراس زر ا ول وس تعما از ناح

و نهام( 66) دااس: « فراز ازب نهلگوس ا تهغ ضها زا ازاتهلا ا تفریاق پها گااس انجا گشاایم...

. ا ه از طمحاتی ک ا رااا انجام حأحو یتدا و و و آثا ،حؤلف ۀناحزنمگه

ییای از حناا ع حعتبار اطلاعاات »کرةالشباب ک وصاف آس گذشا حهتاواس گفا کا ر ازاس نرر تذ

تاای ا تشاایهف حهم اام ناحاا تااا یخی کاا خااش عداامه ااا و حیاتبااات ا از حهاارام حیتااوب اار حل

از . و ا تاا یخ حعاصار رااا از حددتری و ه ۀشخصهتدا تأثهرگذا ونم تا یخی آس حل


حاا نساب ا آینامه ۀورایع آس شاناط گذشات و گساتر افاق یام و انمیشااز ک آگا ی از

(678)ایرانی، حرا : « تأثهرگذا از

شاحف: ا ه 296 ازاس ۀنسخ ک ن فا زی خش د:

زحان از ، زتایش و شیای حمح، توصهف ی چوسحضاحهن ا حوضوعات و ه ، 606 رصهمه 56

و حیای ناح ، حرنو گف و لبفزاری چوس یحضاحهنحوضوعات و ا ه 657حرنو 2

حمح و شیای حوضوع ا ه 67 رطع 2

تک هتی ز و اعی حضاحه عاشقان و یکحوضوعات و ا ه 566غم 51

پانوشااحف ها فا زای 512انتداا کتااب ،ازتنسااخ شامه فاروغ ا ک توز پسار نسخ

اشعا از ک اای افمو هاز ، افمو ه شمه ه عر ی چدا و یک حرنو رصهمه، افاروغ ظا را

از . زرو ه 5621 عم از زا

الشباب:یهای نگارشی تذکرةگویژ

نگر گفتا ، نیر/ کفتا /ا گ ، ا ک/« : ک» صو ت « گ»نوشت حرف -5

چوپاس کوچ ، چو اس/ : کوح/گذا نیر س رطی از کلداتنقط -6

(25: داس) ا / آویخت ۀر تا لی ست و آویختک « : ا » اا « ء»نوشت -6

/ نرا، زالطا ایا حرازال /م: ایندرازال رباف یاا عا ۀ ا کلدا اضاف و اشاا ه حتصف نوشت حروف -1

حستاس دستاس/، زلطاس ا

ازداعهف ازدعهف/تو ات، ة/تو یکلدات : رطی از حعرب نوشت -1

فاروغ /فروغسا ، از از آس: دس / بفر ۀ کلد رطی حوا «از »حتصف نوشت فعف -2

از

گویی یی ، گوئی/زیبا ئی/زیبا کلدات:از رطی نوشت « یا»و « ئا» دمحاس از ازتفا ۀ -7

زوم وم، زه / : وی /صو ت رمی اعما کا ر -8

، زنامگانی گاانی/: زنامهاداع« اس» صاح حهانجی و آس اضاف شمس هاس حرک « ه» ا قا -9

پها گاس گاس/پها ه

ا نال /: نالداحگر یک یا و حو ادع« ا» آس اضاف شمس هاس حرک « ه» ا قا -50

حبمأ : حبمء/«ء» صو ت دمه کلدات حختوم دمۀ نوشت -55

نو نو / ، هگندیا /کا گن حرکب: تنوشت کلدا حنفصف -56

کا گما اس رشنگی، کا گذا اس/ احلایی: آزر / آذور ، غشنگی/ دا غلطواو رطی -56

حرز وم/ حرز و وم و پو ، تا پو / : تا عضی حوا عطف « و» کا نبر س -51

بست بخشهم، ست / خشهم/: یا تأکهم از فعف زین « ب»نوشت حجما -51

کف کتاب شخص حؤلفو فعف زوم شخص را « حقهر»از عنواس هازتفا -52


باب و زبانیهای سبکی ویژگی

تذکرةالش

البناا، الماب و امیاما حار، الساا ق، عارباة ا العلا ، کدافی ،ترکهباب عر ی: ا السلطن کا ر -5

البیض

زا یا، عام/ اا حعا فا زی آس: مر/ عر ی ازتفا ه از کلدات -6

تنوی ا ر کلدات ک -6ا، حجبو ا

ا، طراا

ا ا : ادعا

حتعلقا ، عتباات ۀعر ها ، حشایل ۀ حطا ق صف و حوصاوف: رصاهماس عر ی کا ر زاطتا ز -1

عالهات

کا ر لیات ترکی و حیولی: -1

(66: داس)...« اواطر دا تخارو ئهف » زالدا ز اس ترکی: ازیا ر س *

(17: س) دا...« زا ئهلاس ئهف ادع کرهر »

: زهو غا ، گداز، همق، تهو ، رلهغ ات ترکی و حیولیحفر کا ر س *

، یم طولی اش عقم از وا کشهم، طاص: از ررا فرحاس رضا اریاس عبا ات کا ر س -2

ا کاس ادل :اا جایی -7

( 66 داس) «تبریم ندو نم ۀ از حرااع ا السلطن»

(51: داس) «ا ه توپ عرض اه زهمنم غا ت ز ه و مید یافت چنم عر »

، احوا ت، فتوحات: هوتاتالجدعادع صو ت ر س کلدات ر کا -8

:طاص یا پهشونم حعنا کا ر افعا حرکب -9

(16: داس،) « رلدی اشتنم الأتفاق وز ا و طا ا »

ا اا او »ا (66: داس) )کا گرفتنم حعنی ( « از اشتنمحقهر ا حجبو ا

وب: لماس، ا ا، اراله ، ا ساحم سها کا ر ادع حیسر -50

(61: داس) «وااب و زم از »کا ر کلدات حترا ف : -55

(66: داس) «پهوزت ا ییمیگر حؤالف و حأنوس و حرایا وزتی و و ...»

شرط:« »کا ر -56 گر زتشاس م ا فلاک، رارص حااه ا»

ازتدرا : « »کا ر -56 «طو نم از گرزنگی افساوس اه نهسا

( 2) داس: ااااا از طویشااااات کااااا پنماشاااااتنم »

«زیااااااااوس زحااااااه و حااااااااما زحاااااا ( 59) داس:

احا یث:آیات و ازتشدا -51

«

و یرزر ح حهثاق الل یجعف ل حخراا علای اللا را الل تعالی: و ح یت

لاب و حا یتوکاف یمتس

ام ا

شیء ر

ف

ی الل ل

م اعف

ه ر غ احر دو حسب إس الل ال

( 12( ) داس :66و 66)زو ه الطلاق: « ف


حقهار نهام ا « العاا لطاس الس فی زح لمت و » فموا حمیث حضرت زال پنا ی ک فرحو »

(6: ) داس « ت ع دی حفتخر و حبا ی گر یمهزعاای

راس: شاع تضده اشعا -51

را حهرفنم زیی، ن :»

صااو ت زیااری اگاار ااا نر اااس حعرفاا »

« ر و اا دااس اا نقاش طاو ییتازاتی

(61) داس:

حد ک فرحو : رو طواا عله » الر

حافظ وظهفۀ تاو عاا گفات ازا و اس »

« ناام آس حبااا کاا نشاانهم یااا شاانهم

(508) داس:

موضوعات و مضامین اشعار فروغ:

5656 زمه زهم وا و ا ه عل و ا ب، زالطن نشسات فتمعلای شااه راااا زاا »

« جاار و گاارایش شاااه و فرزناامانش اا علاا و ا ب، اعااث پهاامایش ندضاا ازگشاا ا اای شاام.

(611)فضهل :

ة تذکر :ثنای خداوندحمد و -1

حدام و زاتایش طماونام ا باب یک حرناو و یاک رصاهمه الش

حطلع آس چنه از :ک اطتصاص ا

طاااااامایا تااااااو ا طاااااار طاااااااک ا»

« ااااااا گااااااار آو افااااااالاک ا

(65) داس:

،ییی از حوضوعاتی ک وفو رصاایم عر ای و فا زای فاروغ یامه حهشاو :شکایت از زمانه -2

شیای از زحان و حر م وزگا از :

نگاااار اااا چاااارخ و گاااار وا ونااااش»

«گااااار س حنااااا ااااا ااااااز گااااار ونش

(65) داس:

چااااا ساااااها از حاااااااار م وزگاااااااااا »

اااا صااااو ت فهقناااام و حساااااز و یااااا

ااا زاااهرت دااا گااارگ حااار م طو نااام

«رنااااامگونااااا حااااار م پ ااااا عاااااال از این

(57) داس:

الفااارات و زلساااا ناااا علااای عاااذبو »

«ولیااا صااام نا عنااا القااامح الخاااالی

(66) داس:

حوضااوعات و حضاااحه غملهااات فااروغ حهتااواس پااا افیااا و قلناادری و رندانااه: ضااامینم -3

غملهاات طاویش، صاوفی و زا ام ا و عنواس حراا ا حشا مه کر ، و نمان ا رلنم انانمیش

منام و نم ا حمترم حهشدا :


کا گاو! فروغ از ی و گذشت پنام زا م»

« حاصااف نبخشاام پناام تااو ایاا ناام آشااام ا

(17) داس:

صااااوفی کراحتاااای نیناااام اااااام حاااای گهاااار»

«صاااااافی کراحتااااایۀ وانگااااا باااااه ز اااااا

(20) داس:

اعتقاد به قضا و قدر و جبر سرنوشت: -4

حلاحات حیاا ا وزا حصااهب عشااق»

«کااا ایااا رضازااا ز تقااامیر کر گاااا حااارا

( 17) داس:

رو رگاااام ااااوا عشااااق تااااو از ندهاااا»

«کاا زرنوشاا رضااا ااو ه ازاا از راام م

(19) داس:

عدا تداا زااطت شامه عصار راااا و وصاف داا ، هشتر رصایم توصهفی فروغ ف:یوصت -5

از : ایراس کشو فصاااااف داااااا و نو ااااا ساااااتاس ازااااا »

« نگاااام عاااهش و صااامب حساااتاس ازااا (16) داس:

« ا حلاک ایاراس اه آ ا اس د ویران اکنوس ن ر ک حلک ایراس ا گلستاس ه » (6/565) داس:

پا شاا اس و ااا ،زارو ه (لامالس عله )ا ک حمح حضرت علی ام رصهمه فروغ : مدح -6

نهام حامح و حتای حااای حهارزا آرازای ا الدلک ی شاه، عباس حهرزا، ن امناصرالم از ادل رااا

:کر ه از

حااااااق حساااااااح یاااااا ا ناصاااااار »

«نصاااااارت ازاااااا ناحاااااا ۀ یباچاااااا

(12) داس:

اااااء » اااای فاااای الدمه توراااامت نااااا حد

اااااء «لاااا یطفدااااا غهاااار حاااااء حاااا حده

( 66 ) داس:

:هجو و ذم -7

حخاالفه جاورصایم ا ای ییی از ، جو ا ۀباب و رصهمفروغ تذکرةالش

ا عبااس حهارزا فرزنام طاو فریاموس حهارزا طو زرو ه ک کا ایش اطاتلا وا حهیر نام ورتای

ایاام او یگار جویاۀ کر ، حأحو انجام طمحات آذ ایجاس ا ی الم ۀ آذ ایجاس و فروغالأیالنایب

.از شمه حیوح حهرزا نبی طاس احهر یواس زرو ه

.وفایی نها زرو ه از ه ا حضدوس آس ا ی الم فروغ :نامهساقی -8

باب یک حرثه واو ا ک ازاس ۀنسخ : مرثیه -9

ارا چا کسای نهسا حشخص تذکرةالش

شو :شمه و ا ه زیر آغاز حه زرو ه

« هچ کس نمیم گریباس ک پا ه نهس چش فلک اگر چ ز اشیش ن ا ه نهس »

(61) داس:


ارا شاو ایا حرثها حشاخص حه چنم هتی اضاف کر ه ک فروغ نسخۀ ازتنساطی طویش پسر

:از شمه زرو ه (السلام)عله شدا ت احام حسه

تااا شاام زاار اا نهاامه نشاام وز حداار ا»

کاناام طاا افااق زاار او رنااا ه نهساا

تا شاه یا پهاا ه شامه ز ازاب عقاف کاف

« انهب ازا و لاهی زاوا ه نهسا ا ن

( 6/78 داس: )

و نرارن ا فموا ازینم احا یا حه« حقهر»روغ د اا از طو ا عنواس اگر چ ف :خودستایی -11

طاراانی کلاک و کالام ۀانسات و گاا ی ا شاهومک طو ا حو شاک یگاراس حه آشیا از او

:میمه از اعجاز حه یشطو

م عهساااو ازااا سحااارا نطاااق دچاااو»

«ز کلیااا ااا کاااف آیااا حوزاااو ازااا

(52: داس)

(1) داس: .«را و ارراس گر یم حس ط و طلار لساس حمسو اح»

ه سرودن -11 رطای از رصاایم ا ا حاا ه ،ازتنسااخ کار ه فاروغ ا ک پسر نسخ :تاریخماد

:تا یخ از

نگاش ای عاهش فاروغ از پای تاا یخ»

«حمدو و حبا ک شاو ایا اشا داه فاا

(569 /6 : داس) (5628زا حعا )

فااااااروغ از داااااار تااااااا یخش راااااا ز »

«کاااا اااار شاااا زا ه شاااام فرزناااام حمدااااو

(561 /6: داس ) (5627زا حعا )

در های ادبیآرایهرخی از ب شاهدمثال

بابتذکرةالش

و سجع انواع جناس -1

)اناس تام(« ندو ه افیاسو ترک ا دمم نال و افیاسآوا نا زهازتش طر و م گ، »

کاااا تاااااطت شاااادا تااااا کاشاااایر یااااک »

«کاااا تااااا طاااات داااا غااااا ت ز کا ااااف

(69) داس: )اناس حرکب(

نشااااط ساااه ادااااس نهسااا ااااا »

« ساااااااطنگسااااااتر ه اااااارچه از اینجااااااا

(55: داس) )اناس ط (

اااا» فکااااف طاااااک و آ ااااه یعناااای کاااا گ

ااافز اااف گ « رویااااس کااا پااااک ازااا گ

(59: داس) )اناس نارص(

و گشاااا ه تهااار کدااااسا ااارو او کشاااهمه »

«اوزااا کداااه ا نشاااان کااار ه و انااام

(18: داس) اشتقاق(شب )اناس


نهسااااا آ ام ییاااااا ادااااااس ااااااا »

«نهسااااا امزااااادنم فلاااااک اااااا کسااااای

(51: داس) )اناس زایم(

ااااغو اغکناااوس گشااات گلشااا دااا »

«تااااااو ا ایاااااام از گریاااااا اشاااااام فااااااراغ

(59: داس) ( حق)اناس

(62: داس) (حتواز زجع « ) و ا یبو حنشی لبهبحر »

اح ما » اح اداس وتزب (6: داس) (زجع حطرف« )...حلیوت، زه

(66: داس) (زجع حطرف« )...نهلگوس ر فراز ازب گر وسچنمانی شاه »

و تکرار واژه آراییواج -2

تااانش زاااه و لاااش زااانگ ازااا آ »

« ااا لدااا زاانگی ازاا اا زااهده زااهن

(18: داس) حرف س( آ اییوا )

طااااو م طااااوس طاااا حهاااااس زاااابو»

« و سااااار ز طاااااونش شاااااوم ادااااااس

(51: داس) خ(حرف آ ایی وا ) امکاار ه آسکاار حاا آسچاا نتااواس دتاار از آن»

«امگفتاا آسگفاا حاا آسچاا نتااواس طوشااتر از آن

( 10) داس: )تیرا واژه(

تضاد -3

یشاامحه رداارزناامه زاااز و ااا حداار ااا »

«رری اوز عذا ی از حدتی ر اا ک

( 18 داس)

چ تاب تب ک ز تبریام ار واس حا ازا »

«ازا تبخهامنهسا تبریامرس ااس تو

(51) داس:

جمع و تفریق -4 ایام نازاز و تاو ا ، هچاا ه ایا حهااس»

«ایاااام ا ۀشااام تهداااا تاااو یاااا غصاااک یاااا حااای

(17: داس)

تشبیه -5

(68) داس: )اضاف تشبهدی( « ا از حم ر ااس طالی ندو نم اسدش ۀحمین»

ا طا لب چوس ان زلف تو ام حرغ ، »

«راس ان ه یا اینیا ارچه ام اهیا ر از

(17: داس) )تشبه (

(66: داس) (یتشبهداضاف )« حری و زوزس عهسی وطت ۀ ا شت لباس ازتهناس»

ااااااار پاااااااا لااااااا آب ز ه حلقااااااا »

«گااویی حگاار کاا یوزااف و زنااماس ازاا

(16: داس) )تشبه حرکب(

عارهاست -6


رو فر ۀ ا ا یی» ( 68 : داس) « وس نشس الس

اااااار لبااااااف حساااااا نیداااااا آحااااااوز»

«گلاااااااب آتاااااااش افاااااااروز ۀ شااااااااط

(65: داس)

کنایه -7

ااار کاااس کااا ااا اسااات تاااو پویااام»

«طو شااااااهم اااااا نااااااو شاااااادع اویاااااام

(65: داس)

( 69 : داس) «ر پا شاه ازلام ا ام کشهمطاطر یا ذطای»

تلمیح -8

از غاا فرزناام شاام یعقااوب، نا هنااا و کااو »

«آنیاا او ا کاار هنااا و اناام از غاا تااویی

(61) داس:

از سااحم هشاتر رطاو ا ازا ،تلداهح یاا فتا اشاعا فاروغ، صانایع ا ای اناواع حهاس

از .زرو ه (لامالس عله ا ک حمح حضرت علی) رصهمه خصوص

المثلارسال -9

انااماز ا ااف طهاار و حگاار اس کاا گفتاا »

« کا طهر حاا اهچ ازاتخا ه نهسا

(61 : داس)

لف و نشر -11

بهنااام اداااا تاااو گلشااا نجویااام آنیااا »

«زلااف و خ تااو نسااترس و یازااده اوزاا

( 18: داس)

:ای از اشعار فروغنمونه

غم :

(ططاب طو ): حرنو

ی ! طوشااااا ا عنااااملهب!ا فروغ ا ز گلاااااااما و چدااااااا و و غریاااااااب الاااام

شااااااااراب خااااااااو ا پا زااااااااایی

شاااااادر گااااااذا حاااااارا ااااااا شااااااا ماس

لاااا ا تاااارک حسااااتی اااار ه از اااااا

چااااو پرواناااا داااای گاااار م اااا و

ز حاااااا آس آشاااااانا هگااااااانگی کاااااار

ز جااااااااار آس افاااااااااااو زا ناااااااااال

فااااااروغ از عشااااااق آس اااااا رنگاااااار

چاااارا ناااام اااا طااااو ز اااام یااااایی

تااااااو ا حااااااو دشاااااا ا پا زااااااایی

ناااااااااحهم از آس حساااااااا طاااااااامایی

ناااا تاااااب وصااااف و ناااا صاااابر ااااامایی

ز او آشاااااااانایینبااااااااو کااااااااا ا

وفاااااااییکاااااا از حاااااا و شاااااام از ی

کااااا کاااااا عاشاااااقاس نباااااو یاااااایی

(20غم ) داس:


ا از چااااا طاحوشااااای و لاااااب ر سااااات

ااااا گشااااا یااااک زحاااااس پاااارواز کاااا

دم اااااااااانی نهسااااااااا آواز تاااااااااو ا

ایااا ز ااااس طاااو تراداااانی از ازااا

ایااا از او گلداااا حااااسگلشااا ازااا

غهاااار حااااق ا ااااااا اناااام حااااامه

چاااوس نشاااهنم یااااو انااام تخااا ااااا

حاااارص یااااو ازاااا و وایاااا ا اااارح

ا دچااااو حاااارغ ااااا و پاااار شیساااات

ناااااا گشاااااا یاااااک نفاااااس آواز کااااا

زاااااااز تااااااو ا ۀتااااااا شنازاااااام نیداااااا

ااف ازاا ااف داای ویاام از ایاا کاام گ گ

آس حااق ا حیاااس کعباا ازاا ایاا

یااااو ا اااار تخاااا ااااا حناااام حاااامه

اااااا کنااااام زآس یاااااو و از آس تخااااا م

تهاااااغ ااااارکش گااااار س آس ااااار و زس

(6/567 داس: )

ین )معرفی کتاب تذکرةالشباب(نمونه ای از نثر فروغ الد

و تخ گر یمه فصف طماس گف و خش تا بخ ک زین حهاح رموم دج لموم شدریا اواناز »

نشاهنی اوس گلچهنای زاهم. ن ا ... طوازا و ا ا ت یماس حهمه از ، حقهر ا ا وا گوش

س حان ب و ناحمو ک زدنم تهمپو مه ا عضی احوا ت زانم تا حا طاطر حلاح ذطایر ا آنچ ناحرت

ت ترتهب و تموی آو . ن ... لی حقام عدر گراحی حرحل ا عه زهمه ای صمهف صو

تفیر ا نهم حال تذکر زم افتا ه از ، لدذا صم تمریر ای حجدوع آحم و آس ا حسدی کر

(6-6) داس:« تذکرةالشباب

:الشبابةکتاب تذکر تاریخی محتوای

ا ما ي اراي حتوس ای راینی علاوه . حهم م تشیهف ا فا زي ا هات از وزهعي خش نرر، حتوس»»

ا عواطاف حر حااس و وحهات اطلاق، زوم، آ اب، انم؛ و ه علدي و تا یخي ااتداعي، احوا هاس

(661)فضهل : « انم ازندو ه نهم

ا حمو شمه رطی از ویما ا حد تا یخی و زفر ا فروغ ک هشتر اد انجام حأحو ی

نوشت شمه، ا داس تعا هر حت ا شارح نگ ررحم نسخ ازاسیا حت شه حا او و ه از و

زیر از :

و ت حقهر ، احاوا والام، ازافا آذ ایجااس، تیلاب وزاه ار الوس طاراس حیفو فتمعلی شاه، »

صاو ت ناحا ، ازتر ا احوا حندو ( حن و ) فر حراغ زفر دماس و کرحانشا اس، زآذ ایجاس،

انت ام احر و ی ررااا اغ و تفریاغ حسااب و فاع حن و و ررا اغ ) ، زفر زراب( زر ا وس)

ا ول و ا تم السلطن، فوت نایباحجاف نواب زلطاس حرا حهرزا و عالهجاه حمدم ارر طاس رااا (

گرگااس و غهاره، زافر را و ، زفر طرازاس و را لی رلع و شا رپچااق و ازاترآ ا و حمدمشاه رااا

الیااز ونی، راا زاهم شافهعآ ۀ، حرازالۀ الشاهخ ا حاام شاهخ ا اوترابحرازلکاشاس و اصفداس و شهراز،

ءعلدااا ۀ] اااواب عریضاا عر اای ۀصااو ت ناحاا ،تدااراس ۀحرااعاا از فااا س و تورااف ] [ ا الخلافاا


المحاس ]ارماحات حااای انقلابتفو، الی حشایخ حویمه، فی الدنالعر ی الی شهخ، فرحاسازرائهفی ن

«. ول ناصرالمی شاهحهرزا آرازی[ ا تما

هجری 1264)فوت محمدشاه در سال ینفروغ الد قلمتذکرةالشباب ب تاریخیای از نثر نمونه

قمری(

اا صف ا گااه و فاراز گاو ری گااه وز عهم فطر ک طمیو ادجاه ا طسروانی کدر و کهانی کلاه »

و زلام ا حقهر نهم زلک احرا طو از حستوفهاس ع ام ا لباس زلام پهشگاه حضاو اا رالن

ف گشت ، زیا ت آطری آس شدریا طو شهم ابه ا حاصاف نداو انامک آس طسرو زینم غلام حشر

ر حما حبا ک حلاح ت حهشم، فر ا عهم حم و آس صاحب کلاه و انانقلاب و تیه گشتر رو

زاع و نه از شب گذشات وح پرفتاوحش شنب شش شدر شوا یکحرض ستر گشت ، شب ز

ی حهرزا آرازی طو ا رلع ااربف از وفات آس طمیو عر اات ح یاض طلم طراحهم یک وز

اس ا و طو اعب

دع ندو از نصرت الدهاة آ ا ک طو نا ندا ه و کشهمه حاکویی و ایروانی ا کلا

طمح آس طسرو پااک طهنا اه و احهموا گش ، عشقی ک زا قا غافف گشت نصرت حخلوق غر

عا حهیار یاک وز عام از زالب اظدا حهندو اطف شم و توا و صفا اطنی ک دهش طو ا

ر آ «س حضرت نهم حاضار نشامرم ت و توا پا شا ی کا او ثدر نبخشهم حتی زر نعش حطد

(16) داس:

گیری:نتیجه

ک هشتر از طو یا گا گذاشت و ه و آثا حتعم س عصر رااا حنصبای ییی از صاحبالم فروغ

از .نوشت شمه رااا ا نام ولتدر اس

ن و نرر فا زای و فروغاز آثا ییی بابتذکرةالش

شارح لف رصم اشت ؤح تألهف شمه وی شاه رااا نام ناصرالم ه.ق 5621 زا از ک عر ی

از اا طوانناامگاس حنتقااف زاااز .تی کاا ااا رااااا انجااام ا ه، از زناامگی طااو و طاامحا حااالی

ةتذکر

ا و ییی یگار از نساخ حولفنسخ ازاس زتخ ک واو ا ز نسخۀ ططی باب الش

کا از الاوس فتمعلای شااه حاو حطالب تا یخی حددای ازا ای کتاب ؛باشمحه ط پسر و

ا توا ا اشاعا فا زای ایا حات حهتاواس .گهر حهی شاه ا رتا ا تما حیوح ناصرالم رااا

شعرا زبک ازگش ا ی از و سها از ویژگهدا ای زبک ا حهتواس اشاعا فروغ ازگف :

البتا رطع ، رصهمه، حرناو ، ااعی و غام ازا شاحف هشتر اوالبدا شعر ر، حشا مه کر و

دهام و زاتایش، مت هشتر شاحف حوضوعاتی چوساشعا فروغ طی از اشعا و ز اس عر ی از ؛ ر

رصاایم حهشاو ؛ حرثها ، جاو و ذمحضااحه رلنام ، طو زاتایی، ، وزگاا حمح، وصف، شیای از

تا یخی از . اطلاعات رطی از حاو وصف عدا ات و نا ا ایراس اوی توصهف

منابع:


زا ه، شدسی(، حممم 5608آو اس فر نگی ایراس از آغاز تا اثرآفریناس )زنمگهناح نام .5

( زیر ن ر کتر حمدم ضا نصهر ، تدراس: زلسل انتشا ات انجد آثا و حفاطر 5681حسه )

2 ات انشگاه تدراس، چاپ وم، فر نگی، چاپ حوزس و انتشا

ا علی حمدم، پش « الل از یمگاه ویژگهدا زبیی و طصایص ا ی ر زی نسخ ططی وح» .6

( فصلناح تخصصی زبک شنازی 5696زا ه علهرضا، پائهم)حهرزایی پم ام، پهرک زیهن ، حعه

91-501، صص 65ن و نرر ) دا ا ب(، زا شش ، شدا ه زوم، شدا ه پهاپی

( 5695فضهل حمدو ، پائهم )« تأحلی تمو حوضوعی نرر فا زی )از آغاز تا ررس زهم (» .6

فصلناح تخصصی زبک شنازی ن و نرر ) دا ا ب(، زا پنج ، شدا ه زوم، شدا ه پهاپی

666-616، صص 57

(، تدراس: کتا خان زنایی5628تذکرۀ پهدان ، گلچه حعانی، احدم ) .1

6السلطن ، کوشش ایر افشا ، تدراس: ازاطهر، ( اعتدا 5671ا یخ ایراس، )چدف زا ت .1

(، ا تصمهح و تیدهف و تمشه کتر 5621الشعراء، یواس هگی شهراز ، زهماحدم )حمیق .2

6عبمالمسه نوایی، تدراس: انتشا ات ز ی ،

، 6298-5(،شدا ه 5621المی اصفدانی، حمدمحدم حمدم ارر ) یواس اشعا ، فروغ .7

کتا خان و حوزه حلی حلک

، کتا خان 6226(،شدا ه 5629المی اصفدانی، حمدمحدم حمدم ارر ) یواس اشعا ، فروغ .8

و حوزه حلی حلک

ا ضواءالذ یع الی تصانهف الشهع ، آرا م گ تدرانی، حمدمحسه ، هروت : ا .9

ضواس پو عصا ، اصفداس: زازحاس ( حمقق 5681 اا و حشا هر اصفداس، اناب، علی ) .50

فر نگی تفریمی شدر ا اصفداس

( تدراس: کتاب 5629الدعروفه الینه و اللقب، حم س، حمدمعلی)ا ب فی تراا یمان .55

8فروشی طهام،

ایرانی حمدم، حرا فرشا ، « ا ا عدم عباس حهرزازبک زاطتا و حمتوایی ناح » .56

تخصصی زبک شنازی ن و نرر ) دا ا ب(، زا پنج ، شدا ه او ، ( فصلناح5695 دا )

677-696، صص 51شدا ه پهاپی

57العر ی، الترامطبقات اعلام شهع ، آرا م گ تدرانی، حمدمحسه ، هروت: ا ا حهاء .56

( 5678فروغستاس ) انشناحة ف ازتهفا و زهاق(، فروغ اصفدانی، کوشش ایر افشا )» .51

اس: حهرام حیتوبتدر

( 5687، افشا ، ایر ، تا ستاس و پایهم )«فروغستاس کتا ی زهاق اطلاع زانی و کتا ما .51

15-11، صص 1و 2آیهنۀ حهرام، شدا ه


6( تدراس: انتشا ات زخ ، 5687فر نگ اعلام زخ ، انو ، حس ) .52

اپ کتاب آذ ایجاس(، تبریم: شرک زداحی چ5620پو ، عبمالرزو )فر نگ زخنو اس، طهام .57

( تدراس: چاپخان 5611فدرز کتا دا حلی حلک، افشا ، ایر و انش پژوه، حمدمتقی ) .58

انشگاه تدراس

( ، تدراس: انتشا ات فر وس، چاپ زوم5671شنازی، شدهسا، زهروس )کلهات زبک .59

السلطن ، حمدمحس طاس، تدراس: کتا خان زناییالدآثر و الآثا ، اعتدا .60

(، کوشش ح ا ر حصفا، تدراس: 5686حمدم ا ) الفصماء، مای ، ضارلیحجدع .65

2حوزس انتشا ات احهرکبهر،

(، ا تدام حمدم آصف فیرت، حشدم: 5676حصنفات شهع ، آرا م گ تدرانی، حمدمحسه ) .66

ا ازلاحی آزتاس رمس ضو نها پژو ش

6(، اصفداس: نشاط، 5615الآثا ، حبهب آ ا ، حمدمعلی)حیا م .66

(، شدا ه 5621المی اصفدانی، حمدمحدم حمدم ارر )الشباب، فروغنسخۀ ططی تذکرة .61

کتا خان حلی 52966-1

( آیهنۀ 5685، فاطدی، زهمحس ، دا )(«5نقم و حعرفی کتاب، تصمهح نام نویسنمگاس) .61

67-61، صص 52حهرام، شدا ه

نآ یبا و یکبس یاهیگژیو و بابشلا ةرکذت یطخ ۀzسن · ا ه ام...

Documents