ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ...

21
မန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန အစီရင္ခံစာ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းကြန္ရက္(ျမန္မာႏိုင္ငံ) ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွ ဇြန္လအထိ

Upload: others

Post on 15-Jan-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

1 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန

အစရငခစာ

လ႔အခြငအေရးမတတမးကြနရက(ျမနမာႏငင)

၂၀၁၇ ခႏစ ဇနန၀ါရလမ ဇြနလအထ

Page 2: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

Cover photo: © မကႏာဖး။ တအာနးအမးသမးအစညးအရး ( TWO)။ ကြတခငၿမ႔နယ၊ ရမးျပညရ ဒကၡသညစခနးတခ။

ပႏပ = လ႔အခြငအေရးမတတမးကြနရက (ျမနမာႏငင)

GPO 315, Chiang Mai 50000, ThailandT/F - +66 (0) 53 304 [email protected], www.nd-burma.org

Page 3: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

3 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

ND-Burma အဖြ႔၀ငမားသည ၂၀၁၇ ခႏစတြင ျမနမာႏငငတြငး လ႔အခြင အေရးခးေဖာကခရ၍ နစနာခရသ မား၏ လလားခကမားက မတတမးတင လကရသည။ ရရလာသည အခကအလကမားက အသြငကး ေျပာငးေရးကာလ တရားမတမႈဆငရာ (TJ) လပငနးစဥအတြငးမ လ႔အခြငအေရးခးေဖာကခရသမား၏ ဘ၀ျပနလညထေထာငေရးအတြက အေထာကအပအကအညမားေပးႏငရန ရညရြယ၍ အစရငခစာတေစာင ျပစေနျခငးျဖစသည။

ထ႔ေၾကာင ၂၀၁၇ ခႏစ ဇနန၀ါရလမ ဇြနလအတြငး ျဖစပကေနသည လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားက မတတမးတငရန အခနမေပးႏငသျဖင ျပညစသည ျမနမာႏငငလ႔အခြငအေရးအစရငခစာ အစား ၂၀၁၇ ဇနန၀ါရမ ဇြနလအထ ျဖစပြားခေသာ လ႔အခြငအေရးခး ေဖာကမႈ ၂၄ ခက ND-Burma အဖြ႔၀ငမားမ မတတမးတငထားသညအေပၚ သးသပခကကသာ ထတျပနႏငသည။

နဒါနး

Page 4: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

4 ၾသဂတလ၊ ၂၀၁၇

၆လ တႀကမထတျပနသည လ႔အခြငအေရးအေျခအစရငခစာအတြက ND-Burma အဖြ႔၀ငမားသည ျပညနယ ႏင တငးေဒသႀကး ၁၄ ခအနကမ ျပညနယႏင တငးေဒသႀကး ၁၀ ခတြင လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားက မတတမးတငပါသည။ ယခ အကဥးခပ ေနာကဆးအေျခအေန အစရငခစာတြင ပါရသည မတတမးမားမာ ND-Burma အဖြ႔၀င ၂ ဖြ႔က ျပညနယ ၂ခတြင မတတမးတငထားျခငးျဖစသည1။

ND-Burma မ ကြငးဆငးမတတမးေကာကယသမားသည ျဖစႏငသည သတငးအရငးအျမစ အေတာမား မား၏ ဟတမနေၾကာငး အတညျပထြကဆခကမားအေပၚအေျခခ၍ နစနာခသမား၊ မကျမငႀကေတြ႔ရသမား ႏင အျဖစအပကက ေလလာသရသမားအား ေတြ႔ဆေမးျမနး မတတမးတငပါသည။

လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားက ကြငးဆငး မတတမးတငၾကသမားသည ႏငငတကာ အဖြ႔အစညးမား၏ အကအညျဖင ND-Burma မ သငတနးေပးထား သမားျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ND-Burma ၏ မတတမးတင ျခငးလပငနးသည စနစက၊ တသမတတညးျဖစျခငးႏငအတ ယၾကညစတခရပါသည။ ထ႔အျပင နစ နာခရ သမား၏ စတဆႏၵသေဘာထားႏင လၿခေရးကလညး ထညသြငးစဥးစား မတတမးတငပါသည။

ကြငးဆငးမတတမးတငသမားအေနျဖင အႏရာယ အႀကးအကယၾကားမ အရစြန႔ မတတမးတငရျခငးျဖစသည။ လၿခေရးႏင မတတမးတငရန အခြင အေရးရႏငမႈတ႔သည ၄ငးတ႔၏ မတတမးတငမႈအေပၚ သကေရာကမႈရပါသည။ ခးေဖာကမႈမား ကယကယျပန႔ျပန႔ ျဖစပြားသည စစမကျဖစပြားရာေဒသမားသ႔ သတငးရယခြငႏင မတတမးတငခြငက တပမေတာမ တစကမတမတ တငးၾကပစြာ ခပကငထားသည။ လကတန႔ျပန အေရးယ ခရမညအေပၚ စးရမေၾကာငၾကေန၍ နစနာခသမားမ ၄ငးတ႔အေတြ႔အႀကမားက ထတေဖာေျပာျပရန ၀နေလးေနတတ သည။ ထ႔ေၾကာင တငးျပညအတြငး ျဖစပကေနသည ခးေဖာကမႈမား အနကမ ရသ မ အခြငအေရး အေျခအေနအတြငး လ ပတျပကသာ မတတမးတငႏငျခငးျဖစသည။

ND-Burma အဖြ႔၀ငမားသည ၂၀၀၄ ခႏစမစတငကာ လ႔အခြငအေရးခး ေဖာကမႈမားက မတတမးတငကာ ယခအခါတြင အခကအလကေပါငး ၆၀၀၀ နးပါး ထညသြငးသမးထားသည လၿခစတခရေသာ ေဒတာေဘစ (Database) အတြငး မတတမးမားက ထညသြငး သမးဆညးထားသည။

မတတမးတငသည နညးလမး

1. The two members who provided documentation for the update are the Ta’ang Women’s Organisation (TWO) and the Kachin Women’s Association of Thailand (KWAT).

Page 5: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

5 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

• ၂၀၁၇ ဇနန၀ါရမ ဇြနလအတြငး လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈ ၂၄ ခက ND-Burma မ မတတမးတငႏင သည။ ခးေဖာကမႈ ၂၃ ခမာ ရမးျပညနယႏင အျခား ၁ ခမာ ကခငျပညနယတြင မတတမးတငထား ျခငးျဖစသည2။

• အျဖစအမားဆး လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈသည ညဥးပနးႏပစကမႈျဖစၿပး ၁၄ ခ မတတမးတငႏငသည။ ဒတယအမားဆးမာ သတျဖတမႈျဖစၿပး ၆ ခ မတတမး တငႏငသည။

• ယခအစရငခသည ကာလအတြငး ခးေဖာကမႈမားသည စစျဖစပြားေနသည ေဒသမားတြင ျဖစပြား ျခငးျဖစသည။

• လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈ ၂၄ ခအနက ၁၇ ခမာ အစးရလၿခးေရး အငအား စမားျဖစသည တပမေတာႏင ရတပဖြ႔က ကးလြနျခငးျဖစသည။ တငးရငး သား လကနကကငအဖြ႔မားက ကးလြနမႈ မားရၿပး၊ ၄ ခမာ မညသ ကးလြန ခးေဖာက ခေၾကာငး မထတေဖာႏငေပ။

• လ႔အခြငအေရးခးေဖာကသမား အျပစအေပးအေရးယျခငးမ ကငးလြတ ေန သညမာ စတခလ ဆကလကျဖစေပၚေနသည။ ယခေဖာျပထားသည ခးေဖာကမႈ ၂၄ ခစလးတြင မညသညကးလြန သမ တရားရးတင ရငဆငေျဖ ရငးရျခငးမးမရေပ။ ညဥးပနးႏပစကမႈႏင သတျဖတခရသည ကစၥမားတြင နစနာ ခသႏင မသားစ၀ငမားမ တပမေတာမ ေလာေၾကးသေဘာမးေပး ေလရ ေသာလညး ႏႈငးယဥခက အရဆလင မေျပာပေလာကသည သေဘာမးေပး ျခငးသာျဖစသညက မၾကာ ခဏေတြ႔ရသည။

စစစေတြ႔ရခကမား

2. Two violations took place at the end of 2016 but were recorded in 2017.

Page 6: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

6 ၾသဂတလ၊ ၂၀၁၇

ND-Burma မ ထတျပနသည ၂၀၁၆ ခႏစအတြငး တငးျပည၏ လ႔အခြင အေရးအေျခအေန အစရငခစာအရ ေတြ႔ရရသညမာ တငးရငးသားေဒသတခ႔တြင လကနကကငစစပြမား တေကာျပန ႀကးထြားလာမႈႏငအတ ခးေဖာကမႈမားလညး သသာထငရားစြာ တးပြားလာျခငးျဖစသည3။ ရမးျပညနယတြင အထးသျဖင ခးေဖာက မႈအေရအတြကမား မားျပားလာသညက ေတြ႔ရသည။ ခးေဖာကမႈ အမားစက အစးရ၏ လၿခေရးတပဖြ႔မားက ခးေဖာကၿပး ၄ငးတ႔၏ လပရပအတြက တာ၀နယစရာလညး မလေပ။

စစျဖစရာေဒသမားတြင စစတပ၏ တားဆးပတဆ႔မႈမားေၾကာင အရပ သားမား လြတလပစြာ သြားလာမႈ ထနးခပခေနရၿပး ရလဒအေနျဖင စစေရာင ဒကၡသညမား ႏငငတကာအကအညမား မရရေတာျခငးျဖစသည4။ ရခငျပည နယအတြငး မြတစလငမားအေပၚကးလြနသညဆသည စြပစြမႈမားေၾကာင ႏငင တကာမ ျပငးထနစြာ တန႔ျပနၾကၿပး။ ဆကသြယေရး ဥပေဒ ပဒမ ၆၆ (ဃ)ႏင တရားမ၀ငအသငးအဖြ႔မားႏင ဆကသြယမႈ ပဒမ ၁၇/ ၁ က ကငသးမႈေၾကာင ႏငငေရးအကဥးသားမား တးပြားလာသည5။

၂၀၁၆ ခႏစအတြငး ေဖာထတခသည မတရားျပကငမႈမားႏင ဖႏပမႈမားသည ၂၀၁၇ အထ ကဆးစြာ ဆက လကျဖစေပၚေနသည။ ပဒမ ၆၆ (ဃ)ႏင ၁၇/၁ က လြတလပစြာထတေဖာေျပာဆမႈက ထနးခပရန ဆကလကအသးျပေနၿပး ၂၀၁၇ခႏစ၏ ပထမႏစ၀ကအတြငး အဆပါ ဥပေဒျဖင နာမညႀကး သတငးေထာက အေတာမားမား ဖမးဆးထနးသမးခေနရသည။ စစျဖစပြားေနသည ေဒသမားတြင စစတပမ တားဆးပတဆ႔ မႈမားဆကလကျပလပေနသျဖင ႏငငတကာ အက အညမားမရရေအာင ဟန႔တားသကသ႔ ျဖစေနသည။ တငးျပညတြငး အထးသျဖင ရခငျပနညနယတြင လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမား ရသညဟ စြပစြမႈမားအေပၚ စစမးရန လ႔အခြငအေရးေကာငစမ အခကအလကရာေဖြေရး ေကာမရငတရပက ဖြ႔စညးရန မတလတြင အတညျပခေသာလညး အစးရမ ေကာမရငႏင ပးေပါငး ေဆာငရြကရန ျငငးဆနေနဆျဖစသည။

ၿခငသးသပခက

3. ND-Burma report on the human rights situation in Burma, January - December 2016 http://nd-burma.org/nd-burma-2016-report-finds-dramatic-increase-human-rights-violations/

4. See ND-Burma’s briefing: ‘Pawns in their game: the military’s blocking of aid to IDPs in Kachin and northern Shan State’, 22 December 2016, http://nd-burma.org/pawns-in-their-game-the-militarys-blocking-of-aid-to-idps-in-kachin-and-northern-shan-state/

5. See ND-Burma’s briefing: ‘Inconvenient truths: How journalists in Burma continue to be silenced, 18 January 2017, http://nd-burma.org/inconvenient-truths-how-journalists-in-burma-continue-to-be-silenced/

Page 7: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

7 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

အဆပါ အေၾကာငးအရာမားသည ျပညတြငး၊ ျပညပသတငးစာမကႏာမား ေပၚတြင အကယတ၀ငေဖာျပ ေနသကသ႔ ယခ ေနာကဆး အေျခအေန တငျပ ခက အစရငခစာသညလညး သတငးေထာကမား သတငးရယရန စစတပမ မၾကာ ခနပတပငထားသည စစပြျဖစပြားရာ ေဒသမားရ ခးေဖာကမႈမားက အဓက ထား တငျပထားသည။

ယခအစရငခသည ကာလအတြငး မတတမးတငထားသည ခးေဖာကမႈ ၂၄ ခအနက ၂၃ ခသည ရမးျပည နယအတြငး တအာနးတငးရငးသားမားအေပၚ ကးလြနမႈမားက တအာနးအမးသမးအစညးအရး (TWO) မ မတတမးတငထား ျခငးျဖစသည။ ခးေဖာကမႈ ၁ ခမာ ကခငျပညနယအတြငး ကခငတငးရငးသား မားအေပၚ ကးလြနမႈက ကခငအမးသမးအစညးအရး ထငးႏငင (KWAT) မ မတတမးတငထားျခငးျဖစသည။

တပမေတာႏင တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႔မားအၾကား တကပြမား ဆကလကျဖစပြားေနမႈႏငအတ အရပသားမားအေပၚ ကးလြနသည လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားလည ျဖစေပၚေနသည။ ယခအစရငခ သည ကာလအတြငး ခန႔မနးေျခ တကပြေပါငး ၁၅၅ ႀကမျဖစပြားၿပး ရမးျပညနယတြင အမားအျပားျဖစပြားျခငးျဖစသည6။ ND-Burma ၏ မတတမးမား အရ ခးေဖာကမႈအမားစက အစးရ၏ လၿခေရးတပဖြ႔မားက ကးလြနၿပး ကနခးေဖာကမႈမားက တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႔မားက ခးေဖာကၾကျခငး ျဖစသည။

တပမေတာအေနျဖင စစျဖစပြားရာေဒသရ တငးရငးသား ျပညသမားအေပၚ ပစမတထား၍ စနစတက ကးလြနေနမႈသည တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႔အစညးမား ရကၡာ၊ ရပေငြ၊ လသစရရမႈႏင သတငးအခက အလကမရရေစရန ရညရြယသည ျဖတေလးျဖတ စစဆငေရး၏ အစတအပငးတရပအျဖစ ကငသး ေနျခငး ျဖစသည။ အၾကမးဖက ၿခမးေျခာကမႈေၾကာင တငးရငးသားမား အေနျဖင တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႔မား အား လသစစေဆာငးေပးျခငး၊ တညတာ တညးခခြငေပးျခငး (သ႔) ဆနတအတမေပးျခငး စသျဖင မညသညအက အညမ မေပးရေအာင လပေဆာငျခငးျဖစသည။

တပမေတာအေနျဖင တငးရငးသားျပညသမားအေပၚ ပစမတထားၿပး မၾကာခန ကးလြနခးေဖာကသည ပစမာ အတငးအဓမၼဖမးဆးျခငးႏင ညဥးပနး

ရမးျပညနယရ လ႔အခြငအေရးအေျခအေန

6. Myanmar Peace Monitor http://mmpeacemonitor.org/research/monitoring-archive

Page 8: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

8 ၾသဂတလ၊ ၂၀၁၇

ႏပစကျခငးျဖစသည။ ဥပမာအေနျဖင ရမးျပညနယ၊ မနတၿမ႔နယတြင မတတမး တငထားသည ျဖစရပတြင (ျဖစရပမန-၁) တအာနးရြာသား ၁၇ ဥးက တပမေတာမ ဖမးဆး ၍ ေတာတြငးတေနရာတြင တညလးႏပစက၊ စစေဆးေမးျမနးၾကသည။ စစသားမားက ၄ငးတ႔က တအာနး လြတေျမာက ေရးတပမေတာ (TNLA) မ တပ သားမားျဖစသညဟ စြပစြၾကၿပး သတငးအခက အလကမားမေပးပါက ၄ငး တ႔ရြာ က မးရႈ႔ပစမညဟ ၿခမးေျခာကၾကသည။

တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႔မားမလညး တငးရငးသားအရပသား မားအေပၚ အၾကမးဖက၊ ၿခမးေျခာကမႈ မား ကးလြနၾကၿပး မတတမးတငထားသည အၾကမးဖကမႈ ၃ ခမာ ၄ငးတ႔ကးလြနၾကျခငးျဖစသည။ ရမးျပညနယ မနတၿမ႔နယ တြင မတတမးတငထားသည ျဖစရပ (ျဖစရပမန ၂) တြင ရြာသားတဥးက TNLA စစသားျဖစသညဟ စြပစြကာ ရမးျပညတပမေတာ-ေတာငပငး (RCSS/SSA) အဖြ႔မ ဖမးဆးခသည။ အဆပါ ရြာသားသည ညဥးပနးႏပစကခရၿပး ၉ လၾကာ ထနးသမးခခရသည။ ထေဒသတြင ၂၀၁၅ ႏ၀ငဘာလမစၿပး

TNLA ႏင RCSS/SSA တပဖြ႔မားအၾကား တကပြမား ျဖစပြားလကရသည။

ေနာကထပ ျဖစရပတခတြင တအာနးရြာသားတဥးမာ TNLA စစသား၏ ပစခတမႈေၾကာင ဒဏရာရရသြားၿပး ၄ငးအား အနးရ တပမေတာမ စစသားမားက ေဆး၀ါးကသေပးၿပး ေဆးရသ႔ ပ႔ေဆာငေပးခသည (ျဖစရပမန ၁၁)။

တပမေတာမ တငးရငးျပညသမားအား ပစမတထားၿပး လကနကႀကးမားျဖင ပစခတျခငးမားလညး ရသည။ ႏငငတကာလြတၿငမးခမးသာခြငအဖြ႔ (AI) ၏ ဇြနလ အစရငခစာတြင တငးရငးသားလကနကကငအဖြ႔မားႏင တကပြျဖစပြားရာတြင အရပသားမားေနထငသည ေနရာအနးတ၀ကသ႔ လကနကႀကးမား ပစခတၾကၿပး ထသ႔ ပစခတျခငးမာ “စေပါငး အျပစဒဏေပးျခငး” ပစျဖစေနသည7။

သတငးမဒယာမားတြငလညး ကယကယျပန႔ျပန႔ ေဖာျပေနသည ျဖစရပ (ျဖစရပမန ၈)တြင တပမေတာမ လကနကႀကးျဖင ပစခတသျဖင၊ ရမးျပညနယ မဆယၿမ႔နယတြင ၂ ႏစအရြယ မနးကေလးငယတဥး ေသဆးသြားမႈျဖစသည။ အဆပါပစခတမႈႏငပတသကၿပး တပမေတာမ ျငငးဆေသာလညး ေသဆးသြား သည ကေလး၏ မဘမားအား အေမရကနေဒၚလာ ၃၀ႏင ညမသည တရတယြမ ေငြက အလႈေငြအျဖစ ေပးခသည။ အဆပါ ျဖစရပႏင ပတသကၿပး တပမေတာမ ျမနမာျပညေျမာကပငးတြင ထးစစဆငေနမႈမား ရပဆငးရန ေဒသခမားမ လမး ေပၚထြက ေတာငးဆကန႔ကြကခၾကသည။

7. Amnesty International, “All the Civilians Suffer”: Conflict Abuse and Displacement in Northern Myanmar, p.14 https://www.amnestyusa.org/wp-content/uploads/2017/06/Myanmar-report-FINAL-VERSION.pdf

Page 9: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

9 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

အျခားေသာ နစနာခရသမားမာ ၄ငးတ႔အေပၚ တကရက ပစမတထားကး လြနခရျခငးမဟတပ စစပြ၏ ေနာကဆကတြ ဆးကးအေနျဖင ဒဏရာရျခငး၊ အသကဆးရႈးျခငးမား ျဖစေပၚၾကရသည။ ဥပမာအေနျဖင ရမးျပညနယ၊ သေပါၿမ႔ နယတြင (ျဖစရပမန ၁၂) ေျမျမပမငးနငးမၿပးေနာက မနးကေလး တဥးအသကဆးရႈး ၿပး အျခား ၂ ေယာကမာ ဒဏရာမား ရရသြားၾကသည။ ေဒသခမားမ အဆပါမငးက RCSS/SSA မ ေထာငထားျခငးျဖစသညဟ ခန႔မနးၾကသည။ ဆယစႏစႏငခၿပးျဖစပြားေနသည ျမနမာျပညတြငးစစတြင ထကသ႔ အရပသားမား “မေတာတဆ ထခကဆးရႈးမႈ”မး မၾကာခန ျဖစပြားေလရသည။

တခ႔ခးေဖာကမႈမားမာ “မတရား ရကစကမႈတြင ေမြ႔ေလာသည” အမး အစားအျဖစ သတမတႏငသည8။ ရမးျပညနယ၊ နမဆနၿမ႔နယတြင မတတမး တငထားသည ျဖစရပ (ျဖစရပမန ၅)တြင ဆြ႔အနားမၾကားသည တအာနး ရြာသား တဥးအား လမးမေလ ာကႏငေတာသည၊ မကလးမား ဖးေယာငသညအထ တပမေတာမ စစသားမားက ညဥးပနးႏပစက ရကႏကခၾကသည။ ထ႔ေနာက စစသားမားက ရြာသႀကးအား ဒဏရာရသ ရြာသားအား မညသညေဆးရသ႔မမပ႔ ေဆာငပါဟ သေဘာတခကတြင အတငးအၾကပ လကမတေရးထးခငးသည။ ရြာသားအား ညဥးပနးႏပစကသည သတငးအား ျပငပသ႔မေပါကၾကားေစရန ရည ရြယလပေဆာင ျခငးျဖစသည။

ယခအစရငခသညကာလအတြငး မတတမးတငထားသည ျဖစရပမားတြင ကးလြနသမားမာ မညသည တရားခရးတြငမ တရားရငဆငေျဖရငးရျခငးမးမရေပ။ ျဖစရပတခ႔တြငသာ ေလာေၾကးေငြ အနညးအကဥး (သ႔) အလႈေငြအျဖစ နစနာသမားက ေပးအပျခငးမးရသည။ အဆပါ ေလာေၾကးမားက အမားလပခ ပါသည ဟ ရားရားပါးပါး ၀နခ၊ အသအမတျပျခငးႏငအတ ေပးအပျခငး မးေတြ႔ ရသည။

ျခြငးခကအေနျဖင နမဆနၿမ႔နယတြင မတတမးတငထားသည ျဖစရပတြင (ျဖစရပမန ၇) တပမေတာမ စစ သားတဥးသည ရြာသားတဥးအား ၀ါးရငးတတျဖင အေၾကာငးမ ျပငးျပငးထနထန ရကႏကခသည။ ရြာသားမာ အရကခရၿပး ေမေျမာေနခကာ ၂ပတအၾကာတြင ေသဆးသြားသည။ အျပစကးလြနသည စစသားက အရက ခရသည မသားစအား ေတာငးပနခၿပး သ၏တပရငးမလညး နစနာသ၏ မသားစက ထးထးျခားျခား ကပ ၁ သနးေကာ (အေမရကနေဒၚလာ ၈၈၀ ခန႔) ေပးအပခသည။ သ႔ေသာလညး ND-Burma မ သတျပမသညမာ အဆပါ စစသားသည စစခရးျဖငျဖစေစ အရပသားခရးျဖငျဖစေစ အမႈရငဆငေျဖရငးရျခငးမးမရေပ။

8. A phrase used by analyst David Scott Mathieson to describe human rights violations committed by Tatmadaw soldiers.

Page 10: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

10 ၾသဂတလ၊ ၂၀၁၇

ရာစႏစ၀ကခန႔အၾကာတြင ၂၀၁၅ ေရြးေကာကပြျဖင ပထမဆးအႀကမ ဒမက ေရစနညးက ေရြးခယတင ေျမာကခရသည အစးရတကလာၿပး တႏစအၾကာတြငပင မယၾကညစရာေကာငးေလာကသည အေျခအေနက သတငးစာဆရာ ဘာေတးလ လစတနာက ယခလေရးခသည “စတပကစရာအေျခအေနေတြက အထးသျဖင တငးရငးသားေဒသေတြမာ ျဖစပကေနတယ….ျမငေတြ႔ရတာ အေတာမားမားက အရငတနးကထက ေတာင ပေနသလပါပ9”

ျဖစရပမန (၁)။ ရြာသား ၁၇ဥးအာ တပမေတာမ ဖမးဆး၊ ညဥးပနးႏပစကျခငး။

ရမးျပညနယ၊ မနတၿမ႔နယ။ ၂၀၁၆ ခႏစ ဒဇငဘာလ ၂၁-၂၂

တပမေတာႏင TNLA တ႔ တကပြျဖစပြားၿပးေနာက တပမေတာ၏ ဂက တကေလယဥမားသည ပနယြနး ေကးရြာသ႔ ဗးႀကခသျဖင လယယာမား၊ အလယ တနးေကာငးႏင ေကးရြာရ အမမား ပကစးသြားသည။

စစသားမားရြာအတြငးသ႔ ၀ငလာသညကေတြ႔သညႏင ရြာလႀကးက ရြာသား မားအား လြတရာသ႔ေျပးရန ေျပာခသည။ စစသားမားက ထြကေျပးသည ရြာသား ၃ ဥးႏင ေနာကထပ ၁၄ ဥးက ရြာတြင ဖမးဆးခသည။

စစသားမားက ရြာသား ၁၇ဥးက ေတာထေခၚသြားၿပးေနာက ႀကးတတ၍ စစေဆးေမးျမနးၾကသည။ ဖမးဆးခ ရြာသားမားထမ ၃ ဥးမာ TNLA စစသားမား ျဖစၿပး ကနသညရြာသားမားက အဆပါ TNLA စစသားမား မညသျဖစ သညက ထတေဖာ မေျပာပါက အသတခရမညဟ ၿခမးေျခာကခသည။ စစတပမ လခငသည သတငးအခကအလကမားမေပးပါက ရြာကမးရႈ႔ပစ မညဟလညး ၿခမးေျခာက ခ သည။ ရြာသားမားမာ တရကႏင တညတာမ ေသနတဒငျဖင ထႏကခရျခငး၊ ကနေကာကခရျခငး၊ ၀ါးရငးတတျဖင အရကခရျခငးႏင လကသးျဖင အထးခၾက ရသည။

ရြာသားမားက ျပနလႊတေပးသညအခနတြင စစသားမားက ပနယြနးရြာသား ၃ ဥးက ရကၡာႏင ဒဏရာရ စစသားမားက ေနာကတရြာသ႔ ထမးပးသယေဆာငရန ေပၚတာအျဖစ ေခၚေဆာငခသည။

ျဖစရပမနမား

9. Bertil Lintner, ‘One Year on in Myanmar’s Suu Kyi’s Halo Slipping?’, South China Morning Post, 12 November 2016, http://www.scmp.com/week-asia/politics/article/2045262/one-year-myanmar-suu-kyis-halo-slipping

Page 11: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

11 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

စစသားမားသည ရြာသားမားထမ ကပေငြ ၁.၄သနး (အေမရကနေဒၚလာ ၁၀၀၀) ခန႔ကလညး အတငး အဓမၼလယခၾကသည။

ျဖစရပမန ၂။ ရြာသားတဥးအား RCSS/SSA မ ညဥးပနးႏပစက၍ ၉ လၾကာ ထနးသမးခ။

ရမးျပညနယ၊ မနတၿမ႔နယ ၂၀၁၆ ခႏစ ေမလ ၂၇ မ ၂၀၁၇ခႏစ ေဖေဖာ၀ါရလ ၄ ရကအထ

၂၀၁၆ ခႏစ ေမလ ၂၇ ရက နနကေစာေစာတြင မနတၿမ႔နယရ ရြာသား တဥးအား TNLA စစသားျဖစသညဟ သသယျဖစၿပး RCSS/SSA အဖြ႔မ ဖမးဆး ခသည။ ၄ငးအား RCSS/SSA စစသား ၆၀ ခန႔မ ဖမးဆးခၿပး ၀ငး၀နးရက ႏကသျဖင “ငါေတာ အသကရငဖ႔ လမးမျမငေတာဘးဟ” ထငခေၾကာငး ေျပာသည။

ထ႔ေနာကသ႔အား RCSS/SSA ေတာငပငး ဌာနခပသ႔ေခၚေဆာငသြားၿပး စစေဆးေမးျမနးၾကသည။ TNLS ႏင ပတသကသည အေထာကအထားတစတရာ မေတြ႔ရသညအတြက သ႔အား ရကႏကမႈမရေတာေသာလညး ေနာကထပ ၉ လခန႔ ထနးသမးထားသည။

ျဖစရပမန ၃။ လကဖကေတာငသ ၃ဥး တပမေတာ စစသားမား၏ ပစခတမႈေၾကာင အျပငးအထန ဒဏရာ ရရျခငး။

၂၀၁၇ ခႏစ မတလ ၂ ရက။

မတလ ၂ရကေန႔တြင ရြာသား ၃ ဥး သည လကဖကၿခ တြင အလပလပ ေန စဥ ေသနတသမားၾကား သျဖင ေသ နတ သမား စသြားသညအထ ပနးေအာငးေနခ ၾကသည။ ၄ငးတ႔ အမအျပနလမးတြင တပမေတာမ စစသား ၅ဥးႏင တးၿပး စစ ေဆးေမးျမနးၾကသည။

စစသားတဥးက “သတ႔က ပစ” ဆၿပး ရတတရက ေအာလကသျဖင ရြာသား မားက စတငပစခတၾကရာ ၃ ဥးစလး ဒဏရာျပငးထနစြာ ရရသြားၾကသည။

“တကပြေတြကေတာ ျဖစေနတာပ၊

ငါတ႔လညး မတားႏငဘး၊ ဒါေပမယ

ရြာနားမာ လာမျဖစၾကရင

အေကာငးဆးပ။ ရြာသားေတြ

ေၾကာကၾကတယ၊ ေနာကၿပး

ဒကၡအရမးေရာကၾကတယ။

တကပြေတြ မရေတာ ရင

အေကာငးဆးပါပ”

Page 12: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

12 ၾသဂတလ၊ ၂၀၁၇

စစသားမားက ဒဏရာရရ ထားၾကသည ရြာသားမားက တျခား ရြာသားမား လာေရာက သယ ေဆာငမသာ ေဆးရသ႔ သြားခြငျပ မညဟ တားျမစထားၾက သည။ လမႈေရး အသငးတဖြ႔က အ ဆပါရြာ သားမားအား လာေရာက ကညျပစ ေစာင ေရာက ၿပးေနာက ေဆး ရသ႔ ပ႔လက ၾကသည။ ရြာသား ႏစဥးမာ ခြစတကသရန လအပေန သည။

ရြာသႀကးမ “တကပြေတြ က ေတာ ျဖစေန တာပ၊ ငါတ႔လညး မ တားႏငဘး၊ ဒါေပမယ ရြာနားမာ လာမျဖစၾကရင အေကာငးဆးပ။ ရြာ သားေတြ ေၾကာကၾကတယ၊ ေနာကၿပး ဒကၡအရမးေရာကၾက တယ။ တကပြ ေတြမရ ေတာရင အ ေကာငးဆးပါပ” ဟေျပာသည။

ျဖစရပမန ၄။ ရြာသားမား တပမေတာ စစသားမား၏ အတငးအၾကပဖမးဆး ႏပစကခရျခငး

နမဆနၿမ႔နယ၊ ရမးျပညနယ ၂၀၁၇ ခႏစ မတလ ၆ ရက၊ ၁၁ ရက၊ ေမလ ၁၃-၁၄

မတလ ၆ ရကေန႔မ ေမလ ၁၄ ရကေန႔အထ မးေယာတြင အေျခစကသည တပမေတာမ စစသားမားသည ေလြးပနးရြာသားတဥးအား TNLS ႏင ပတသက သညဟ သသယျဖစကာ ဖမးဆး စစေဆး ႏပစကၾကသည။

စစသားမားက ရြာသႀကးအား တျခားရြာသားေတြ TNLA ႏင ဆကသြယမႈ ရၾကလားဟ စစေဆးေမးျမနးရာ၊ ရြာသႀကးမ ရြာသားမားသည သာမန အရပသား မားသာ ျဖစၾကသညဟ ျပနေျဖသည။ စစသားမားမ “ငါတ႔က မလမန႔၊ အမနအတငး ေျပာ၊ ငါတ႔ကလမရင မငးက TNLA ယနေဖာငး၀တေပးၿပး ေသနတ န႔ပစမယ” ဟ ၿခမး ေျခာကသည။

စစသားမားက တျခားရြာသားမားအားလညး စစေဆးေမးျမနးရာတြင အမန အတငး မေျပာပါက ရြာကမးရႈ႔ၿပး ရြာလမးက ပတထားမညဟ ၿခမးေျခာကၾက သည။ ရြာသားတဥးမာ ဥးေခါငးႏင ေကာကနးက အႀကမႀကမ အကနခရသည။ ရြာသားမားက ထေန႔တြငပင (သ႔) ေနာကေန႔တြင ျပနလႊတေပးခသည။

လကဖကေတာငသတဥး မညသညအေၾကာငးမ မရပ တပမေတာ စစသားမား၏ ပတခတျခငးခရပ။

Page 13: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

13 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

ျဖစရပမန ၅။ မသနစြမးရြာသားတဥးအား တပမေတာ စစသားမားမ ညဥးပနး ႏပစကျခငး။

နမဆနၿမ႔နယ၊ ရမးျပည။ ၂၀၁၇ ခႏစ ေဖေဖာ၀ါရလ ၈ ရက။

တပမေတာစစသားမားမ ရြာသားတဥး ေရခပသြားစဥ ဖမးဆးခသည။ ရြာသားမာ ဆြ႔အ၊ နားမၾကားသ ျဖစသ ျဖင စစသားမားမ ေမးျမနးသညအခါ ျပန လညတန႔ျပန ေျဖၾကားႏငျခငးမရေပ။ ထ႔ေၾကာင စစသားမားမ သ႔အား ႀကးျဖင တတၿပး ၀ငး၀နးရကႏကရာ လမးမေလာကႏင၊ မကလးပငမဖြငႏငေတာေအာင ဖးေယာင၊ ဒဏရာမားရသြားသည။

စစသားမားက ရြာသားက ျပနလႊတေပးၿပးေနာက ရြာသႀကးအေနျဖင ၄ငးအား ေဆးရတငပ႔ကသျခငး မျပပါဆသည ခ၀နခကက အတငးအၾကပ လက မတထးေစသည။

ျဖစရပမန ၆။ စတပမနမဟတသည ရြာသားအား တပမေတာ စစသားမားမ ညဥးပနးႏပစကျခငး

ရြာသားတဥး ထငးေကာကသြားစဥ တပမေတာ စစသားမားမ ဖမးဆးခသည။ သ၏ စတအေျခအေနေၾကာင စစသားမားက သ႔ကစကားေျပာသညအခါ ျပန လညေျဖၾကားႏငျခငး မရေပ။ ထ႔ေၾကာင ၄ငးအား TNLA စစ သားျဖစမညဟ သသယ၀ငၿပး စစသားမားမ ဖမးဆးခသည။

စစသားမားမ အဆပါရြာသားအား ေသနတဒငျဖင ရကႏက၊ ထေထာငးၾကရာ ရြာသား၏ မခငက သ႔သားမာ အျပစမရေၾကာငး၊ စတပမနမဟတသညအတြက သ႔အား ေမးျမနးလ င ျပနေျဖေလမရေၾကာငး ေျပာမ ရပတန႔ၾကသည။

စစသားမားက သ႔ကျပနလႊတေပးၿပး စတပမနမဟတသအျဖစ မသေၾကာငး၊ ေဆး၀ါးကသရန ေငြေၾကး ေထာကပေပးမညဟ ေျပာေသာလညး တျပားတခပမ မေပးဘ ေနာကေန႔ေစာေစာတြင ရြာမထြကခြာသြားၾကသည။

Page 14: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

14 ၾသဂတလ၊ ၂၀၁၇

ျဖစရပမန ၇။ တပမေတာ စစသားမ ရြာသားအား သတျဖတျခငး

နမဆနၿမ႔နယ၊ ရမးျပည။

ေဖေဖာ၀ါရ ၂၃ ရကေန႔ တြင တပမေတာမ စစသား တဥးသည ရြာရ အမးသမး တဥးႏင စကားေျပာေနၿပး အမးသမးမာ ငေန၍ ရြာသား တဥးမ ဘာလ႔ငေနလဟ ေမး ျမနးသည။ စစသားက အဆ ပါ ရြာသားအား “မငးက ရြာ လႀကးလား၊ ဘာလ႔ေမး တာ လ” ဟေျပာဆကာ ရြာသား၏ ဥးေခါငးအား ၀ါးရငး တတျဖင ရကႏကခသည။

အရကခရၿပးသညေနာက ရြာသားမာ လမးမေလာကႏင၊ စကားမေျပာ ႏငေတာေပ။ ရြာတြငးရ စစသားမားက ရြာသားအား ေဆးကသရန တျခားသ႔ သယေဆာငခြငမျပပ ၄ငးတ႔ကယတင ဒဏရာက ခပေပးသည။ ရြာသားမာ သတ လစသြားရာမ ျပနလည သတမရေတာေပ။

ေနာကတေန႔တြင ရြာလႀကးႏင ဒဏရာရသ ရြာသား၏ ဇနးက သ႔အား ေဆး ရသ႔ ပ႔ခြငျပရန စစသားမားထ ေတာငးပနခသည။ စစသားမားက သြားခြငျပၿပး သ႔ဇနးအား ကပ ၅ သနး (အေမရကနေဒၚလာ ၃၇၀) က ေဆးဖးအျဖစ ေပးလက သည။ တရကတညးတြငပင ရကႏကခသည စစသားက ဒဏရာရသ ရြာသားအမ သ႔လာေရာကၿပး သလပခမသညအတြက ေတာငးပနေၾကာငးႏင ေဆးကရန ကပ ၇ ေသာငး (ေဒၚလာ ၅၀) က ရြာသား၏ ဇနးအား ေပးအပခသည။

မတလ ၁ ရကေန႔တြင ဒဏရာရသ ရြာသားမာ ေသဆးသြားသည။ စစသား မားက ရြာသား၏ မသားစက ေနာကထပ ကပ ၇ သနး (ေဒၚလာ ၅၀၀) ထပမေပး အပခသည။

တပမေတာ စစသားတဥးမ ၀ါးရငးတတျဖင ဥးေခါငးတြင အရကခရၿပး ေမေျမာေနသည ရြာသား။ သတလစၿပး

မၾကာမေသဆးသြားသည။

Page 15: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

15 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

ျဖစရပမန ၈။ တပမေတာမ ပစလကသည နကလကႀကးကညေၾကာင ကေလး တဥးေသဆးၿပး အျခား ၂ဥး ျပငးျပငးထနထန ဒဏရာရသြားျခငး။

မဆယၿမ႔နယ၊ ရမးျပည။ ၂၀၁၆ ေအာကတဘာ ၁ ရက

၂၀၁၆ ခႏစ ေအာကတဘာ ၁ ရကတြင ရမးျပည၊ မဆယၿမ႔နယအတြငး တပမေတာမ လကနကႀကးျဖင ပတခတခသျဖင ၂ ႏစအရြယ ကေလးမေလး တဥးေသဆးၿပး ၃ ႏင ၄ ႏစအရြယ အျခား ကေလးႏစဥး ျပငးထနစြာ ဒဏရာ ရရသြားသည။

ရြာသားမား ေျပာျပခကအရ ေအာကတဘာလ ၁ရကေန႔တြင သတ ေပးျခငးမရပ ရြာအတြငးသ႔ လကနကႀကး ကည ၆ လးကေရာက ေပါကကြခသည။ ၄ ႏစအရြယ ကေလး၏ မခငျဖစသက ေျပာသညမာ မနကစာအ တြကျပငဆငေနစဥ ပထမဆး လကနကႀကးကညသည အမနးခငးအမ၏ေရ႔ ကြကလပတြင ကေရာက ေပါကကြၿပး သတ႔အမ၏ နရမား ထမန ပကစးကနသည။

ထအခနတြင ကေလးသးေယာကမာ အမနးခငးအမ၏ ကြကလပတြင ကစားေနၿပး ၃ ေယာကလး ဒဏရာ ျပငးျပငးထနထန ရရသြားသည။ ကေလးမားက ေဆးရသ႔ ခကျခငးပ႔ေဆာငေသာလညး အငယဆးကေလး မာ လမးတြငပင ေသဆးသြားသည။

ေနာကတေန႔တြင ကငးပသည ကေလးမေလး၏ စာပနသ႔ တပမေတာ၊ တပရငး ၂၁၇ မ စစသားမား လာေရာကၿပး မဘမားအား ယြမေငြ ၂၀၀ (ေဒၚလာ ၃၀) ေပးခသည။ တပမေတာက လကနကႀကးျဖင ပစခတ ခသညက ျငငးဆခသည။ သ႔ေသာလညး ထအခနက တပမေတာႏင ကခငလြတလပေရးတပမေတာ (KIA) တ႔ၾကား တကပြမား ျဖစပြားျခငးမရေပ။

ျဖစရပမန ၉ ။ တပမေတာ၏ လကနကႀကးကညေၾကာင ကေလး ၃ ဥး ဒဏ ရာရသြားျခငး။

ေကာကမခရင၊ ရမးျပည။ ၂၀၁၇ ခႏစ ေဖေဖာ၀ါရလ ၈ ရက။

ေဖေဖာ၀ါရလ ၈ ရကေန႔ မနကတြင ၇ ႏစအရြယ ကေလး ၂ဥးႏင ၂ ႏစအရြယ ကေလးတ႔ ေဆာကစား ေနစဥ တပမေတာမ ပစခတလကသည လက နကႀကးကည ၄ငးတ႔အနးတြင ကေရာကေပါကပြခၿပး ၃ ဥးလး ဒဏရာရရသြား သည။

Page 16: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

16 ၾသဂတလ၊ ၂၀၁၇

ရြာသားမား၏ အေျပာအရ TNLA စစသားမားမ မငးေထာငေနသညက ေတြ႔သညအတြက တပမေတာမ လကနကႀကးျဖင ပစခတျခငးျဖစသညဟ ဆ သည။

စစသားမားက ကပ ၂ ေသာငး (၁၅ ေဒၚလာ) စက ဒဏရာရသည ကေလး မား၏ မဘမားက ေဆးဖးအျဖစ ေပးခသည။

ျဖစရပမတ ၁၀။ တပမေတာမ လကနကႀကးျဖင ပစခတမႈေၾကာင ရြာသား ၂ ဥး ေသဆးၿပး ၁၀ ဥး ဒဏရာ ရရသြားျခငး

နမဆနၿမ႔နယ၊ ရမးျပည။ ၂၀၁၇ ခႏစ ဇနန၀ါရ ၁၂ ရက

ရြာသား ၅၀ ဥးခန႔ ပြေတာအတြက အကတကေနစဥ တပမေတာမ လကနကႀကးျဖင ပစခတလကသျဖင ၈ ႏစအရြယ ကေလးတဥးႏင အမးသားတဥး ေသဆးသြားၿပး ၁၀ ဥးဒဏရာရရသြားသည။ ဒဏရာရရသမား အား ကသရန ေဆးရသ႔ပ႔ေဆာငထားသည။

ျဖစရပမန ၁၁။ TNLA စစသားမားပစခတမႈေၾကာင ရြာသား တဥးေသဆးၿပး အျခားတဥး ဒဏရာရသြား ျခငး။

မနတၿမ႔နယ၊ ရမးျပညနယ။ ၂၀၁၇ ခႏစ မတလ ၁၀ရက။

မတလ ၁၀ ရကေန႔တြင TNLS စစသားမား ခမနးရြာအတြငး ၀ငလာၿပး တပမေတာမ စစသား မားရရာသ႔ လကနကႀကးျဖင ပတခတခသည။ ထအခနတြင နစနာခသအပါအ၀င ရြာသားမား စတငထြကေျပးၾကသည။ ရြာသား တဥးမာ ဘနးႀကး ေကာငးနားမ အျဖတတြင TNLA ၏ ပစခတျခငး ခရသည။ ရြာသားက မပစရနႏင မမမာ သာမန ရြာသားျဖစသညဟ ေျပာေသာလညး TNLA စစသားမားမ ထပမပစ ခတသျဖင ရြာသားမာ လကေမာငးႏင ခါးတြင ေသနတ မနသြားသည။

ထအနားတြငရေနသည ဒတယရြာသားမာလညး ဘနးႀကးေကာငးအတြငးရ TNLA စစသား၏ ပစခတျခငးခရ ၿပး ဒဏရာအႀကးအကယရသြားကာ ေနရာတြငပင ေသဆးသြားသည။

“ငါလညး သတ႔လ

တအာနးလမးျဖစရ႔သားန႔

ငါကအလ လပတာက

အရမး၀မးနညးတယ”

Page 17: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

17 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

အနးအနားတြင တပစြထားသည တပမေတာမ စစသားမားက ဒဏရာရရသ ရြာသားအား ကသေပးကာ အျခားရြာသားမားမ သ႔အားေဆးရသ႔ေခၚေဆာငသြားသည။

နစနာခသမ “ငါလညး သတ႔လ တအာနး လမးျဖစ ရ႔သားန႔ ငါကအလ လပတာက အရမး၀မး နညးတယ” ဟ ေျပာသည။

ျဖစရပမန ၁၂။ RCSS/SSA ေထာငထားသညဟ ယဆရသည မငးနငးမ၍ မနးက ေလးတဥးေသဆးၿပး ႏစဥး ဒဏရာရသြားျခငး။

သေပါၿမ႔နယ၊ ရမးျပည။ ၂၀၁၇ ခႏစ ဇနန၀ါရ ၂၁

ဆယေကာသကအရြယ မနးကေလး ၃ ဥးသည လကဖကၿခတြင ေျမျမပမငးနငးမၿပး ဒဏရာရသြားသညအတြက ေဆးရသ႔ပ႔လက ရသည မနးက ေလးတဥးမာ ေဆးရတြင ေသ ဆးသြားၿပး အျခားႏစဥးမာ ဆကလကကသခ ေနရသည။

မညသညအဖြ႔ေထာငထားသည မငးျဖစ သည က သသကြကြမသရေသာလညး ထေဒ သမာ RCSS/ SSA လႈပရားသည နယေျမျဖစ၍ ၄ငးတ႔ ေထာငထားသညမငး ျဖစႏငသညဟရြာ သားမားကယဆၾကသည။

TNLA စစသား၏ ပတခတမႈေၾကာင ဒဏရာရရသည ရြာသား။

မငးနငးမ၍ ဒဏရာရသြားသည ဆယေကာသကအရြယ

မနးကေလး

Page 18: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

18 ၾသဂတလ၊ ၂၀၁၇

ျဖစရပမန ၁၃။ ေျမျမပမငးထ၍ ရြာသားတဥးဒဏရာ ရသြားျခငး

ေကာကမခရင၊ ရမးျပည။ ၂၀၁၇ ခႏစ ေဖေဖာ၀ါရ ၁၈ ရက

ရြာသားတဥးမာ ၀ါးခတေနစဥ မငးနငး မၿပး ေဆးရသ႔ပ႔လကရသည။ ေဆးရတြင သ႔ေျခ ေထာကအား ဒးေအာကမ ျဖတပစ လကရသည။

တပေတာႏင TNLA တ႔ လႈပရားရာ ေဒသျဖစသျဖင မညသညအဖြ႔က ေထာငထားသညမငးျဖစသညက မသရေပ။

မငးနငးမ၍ ေျခေထာကျဖတပစလကရသည ရြာသား

Page 19: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

19 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

ေရြးေကာကပြတြင အႏငရၿပးၿပးခငးမာပင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ျပညတြငးစစရပစေရးသည သတ႔အစးရ ၏ အဓကဥးစားေပးလပငနးျဖစေၾကာငး ယခလေျပာဆခသည “ကမတ႔တငးျပညမာ ၿငမးခမးေရးမရဘန႔ ဘာမ လပႏငမာ မဟတပါဘး”10။ လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈ အမားစက တကပြမားျဖစေနသည ေဒသမား တြင စဥဆကမျပတ မတတမးတငေနရသည။

အစးရမ တငးရငးသားလကနကကင (EAO) မားအား တႏငငလးအပစအခတရပစေရးစာခပ (NCA) တြင လကမတ ေရးထးေစရန တြနးထးလပေဆာငေနၿပး တပမေတာကလညး လကမတမထးထားသည EAO မားက ၿငမးခမးေရးညလာခ သ႔တကေရာကေစရန ျပငးျပငးထနထနထးဆငေနမႈတ႔က ေအာကေျခတြင အၾကမးဖကမႈမားက ပမျဖစေပၚလာေစသည11။ တငးရငးသားေဒသမားတြင လ႔အခြင အေရးခးေဖာကမႈမား ရသညဟ စြပစြခကမားအေပၚ ေဒၚေအာငဆနး စၾကညမ ႏႈတဆတေနမႈသည ၂၀၁၅ ခႏစတြင NLD က မေပး ေရြးခယခၾကသည တငးရငးသားမား၏ သမဥးေဆာငသည အစးရအေပၚ ယၾကညမႈ ကပကျပားေစ သည။

ND-Burma ၏ မတတမးမားအရ ေဖာျပေနသညမာ လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားအတြက အျပစေပးအေရး ယျခငးမရပါက ဆကလကျဖစပြားေနမညျဖစသည။ တပမေတာႏင EAO မားဘကမ လ႔အခြငအေရးခး ေဖာကမႈမားအေပၚ နားလညသေဘာေပါကၿပး နစနာသမားအား ၀နခေတာငးပနရမညျဖစသည။ အတတမ ျပစမႈမားအား အသအမတျပ လကချခငးမရပ အနာဂတတြင ထပမ ျဖစ ပြားလမမညမဟတဟ နစနာသမားမ ယၾကညမညမဟတေပ။ ေလာေၾကး ေပးျခငး ကသ႔ ရပပငးဆငရာ ေပးဆပျခငးမးသည နစနာသမား၏ ဘ၀ ျပနလည တညေဆာကႏငရန အေထာကအကျဖစေစၿပး အစးရအေနျဖငလညး လ႔အခြင အေရးက ကာကြယ ေစာငေရာကသည တာ၀နက ထမးေဆာငေနသညဟ ျပသရာ ေရာကသည။

ျမနမာျပညတြင အတတမ ျဖစရပမားက ျပနၿပးဆနးစစရန ျငငးဆေနသေရြ႔ ေရ႔သ႔ခတကႏငမညမဟတေပ။ ထ႔ေၾကာင ND-Burma အဖြ႔၀ငမားအေနျဖင အသြငကးေျပာငးေရးကာလတရားမ တမႈအတြက လပေဆာင ေနျခငးျဖစသည။

နဂး

10. South China Morning Post , ‘“We can do nothing without peace”: Aung San Suu Kyi vows ceasefire will be top priority’, 4 January 2016, http://www.scmp.com/news/asia/southeast-asia/article/1897945/we-can-do-nothing-without-peace-aung-san-suu-kyi-vows

11. See ND-Burma’s briefing: “Without Justice there can be no Peace”, 24 May 2017, http://nd-burma.org/without-justice-there-can-be-no-peace/

Page 20: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

20 ၾသဂတလ၊ ၂၀၁၇

ယခအစရငခသညကာလအတြငး မတတမးတငထားသည လအခြငအေရးခး ေဖာကမႈမား

လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈ အမးအစားမား မတတမးအေရအတြက

စတထငတငး မတရားဖမးဆးခပေႏာငျခငးႏင ထနးသမး ျခငး ၂

ပစၥညးဥစၥာမားက သမးဆညးျခငးႏင ဖကဆးျခငး ၁

သတျဖတျခငး ၆

အျခားလငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈ ၁

ညဥးပနးႏပစကျခငး ၁၄

စစေပါငး ၂၄

Page 21: ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အခ ...nd-burma.org/wp-content/uploads/2017/08/ND-Burma-update... · 2017-08-15 · • ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ

21 ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးအေျခအေန အစရငခစာ

GPO 315

Chiang Mai 50000

Thailand

+66 (0) 53 304 404

[email protected]

www.nd-burma.org