ಹಸರ ಸರಯ ಹಚಚ ಹಸುರನ ಬಟಟಗುಡಡಗಳು ಈ ನಮಮ ಶಚಚಮಘಟಟಗಳು. ನೀು ನ ೀಡರಬಹುದು ಕುಕಯೀ, ಧಮಮಸಥಳವೀ, ವೃ೦ಗೀರಯೀ, ಆಗು೦ಬಯೀ ಎಲ ಲೀ ರಸ ಸ ೀಗದಾಗ ಮಳಯ ಚಡಡಕ, ಸಜಜಗ ಜಳಡಸು ಸಣಣುಟಟ ತ ರಗಳು, ಎಶ ಟೀ ಜೀಜಗತತಗ ಕುಪಳಸ ಕುಣದಡಲು ಆವರಯ ತಣನುು ನೀಡರು ಈ ನಮಮ ಬಟಟ ಗುಡಡಗಳು. ಮೈಸ ರಗ ಸ ೀಗಬೀಕದರ ರಮನಗರದ ಆಜುಬಜುಗಳಲಲಲ ಕಣು ಬಟಟಗಳ ಷಲು ಅಳವನ೦ಚನಲಲಲರು ರಣಹದುಾಗಳಗ ವವಲದ ಆಸನುು ಕಲಲಪಸ. ಬನುೀರುಘಟಟ ರಷಟರೀಯ ಉದಾನನದ ಷತನ ರು, ಕನಕುರ, ಮರಳಡ, ಸರ ೀಹಳ, ರಗಹಳ, ಮತು ಮಹಂತಲಲಂಗುರಗಳ ನಡು ಇರು ನ ರರು ಬಟಟಗುಡಾಗಳು ಲಕಷ೦ತರ ಜೀವಗಳಗ ಮನಯ ಆಗರಗ ರಣಮಸ.

ಈ ನಮಮ ಮನುಕುಲಕ ಬೀಕಗು ಜೀಮೃತ ನೀರನುು ನೀಡುುದು ಈ ಬಟಟಗುಡಡಗಳು, ಮೀಡಗಳನುು ತಡದು ಮಳ ಸುರ ಮತು ಸದ ತ೦ು ತರಣ ನೀಡು, ತನು ಒಡಲಲನಲಲಲ ಮಳಯ ನೀರನುು ಹಡದಟುಟಕ ೦ಡು ಸದ ನೀರೀಯು ಜಗತತನ ಎಲಲ ನದಗಳ ಮ ಲ ಈ ಬಟಟಗುಡಡ, ಮತಗಳು. ಇದಲಲುದಕ ಕರಣಗರು ಈ ಮತಗಳಗ ನು ನೀಡುತತರು ಕ ಡುಗ, ಬಟಟಗುಡಡಗಳ ಒಡಲ ಬಗದು ಗಣಗರಕ ಮಡುತತದಾೀ. ಅಲಲಲರು ಅರಣಾಗಳನುು ಕಡದು ನವ ಮಡುತತದಾೀ. ಅದಕಕ೦ತ ಸಚಚಗ ನಮಮಂತಯೀ ಬದುಕುತತರು ಹಲು ಜೀವಗಳ ಮನಮಠಗಳನುು ಧವ೦ಸಮಡುತತದಾೀ.

ರಸ, ಚರಣ ಸ ೀದಗ ಈ ಬಟಟ-ಗುಡಡಗಳಲಲಲ ಮೀಜುಮಡ, ಕಲುಲಗಳ ಮೀಲ, ಮರಗಳ ಮೀಲಲಲ ತಮಮ ಸಸರು ಕ ರದು, ಪಲಸಟಕ, ಗಲಲೀಜು ಸುಗಳನುು ಬಷಕಕ ವಕೃತಗ ಳಸುತೀ. ರ೦ಚದ ಎಲಲ ಬಟಟ ಗುಡಡ, ಮತಗಳು ನಮಮಲಲರ ಆಸ. ಅು ನಮಗ ಏನಲಲನುು ನೀಡುತತ, ಆದರ ನು ಅಕ ಏನನುು ನೀಡುತತದಾೀ? ಎ೦ಬುದನುು ಒಮಮ ಯೀಚಸ! ನಗೀಶ ಸಗಡಯರು ಸೀಳು೦ತ "ಇಡೀ ಮನುಕುಲದ ಅಳು ಉಳು ಗುಡಡ ಬಟಟಗಳ ಮೀಲ ಅಲ೦ಬಸದ, ಆದರ ನಮ ಮರನ ಗುಡಡ ಬಟಟಗಳ ಅಳು ಉಳು ನಮಮ ಕೈಯಲಲಲದ". ಈ ಡಷ೦ಬರ 11 ರ೦ದು "ವವವ ಮತ ದನ"!, ಬನು ಆ ಹಸರಗುಡಡಗಳನುು ಉಳಷ ೀಣ!.

ಇ-ಅಂಚ : kaanana.mag@gmail.com

ನಮಮ ನಮಮ ಸಂಸಾರಗಳು ಄ವಷಟು ಕಟುವದರೂ ಸಹ ನಮಗ ಸರಹೂಂದಟತತವ, ಆನೂನಬಬರ ಸಂಸಾರಗಳು ಸಂಸೃತಗಳು ಎಷುೇ ಚನನಗದದರೂ ಸಹ ಄ದಟ ನಮಮ ಪರಕೃತಗ ಒಗಗದಟ ಄ದನಟನ ನವು ಚೇಧಸಕೂಳಳಲರವು, ಅ ಕಟು ಸಂಸಾರಗಳನನ ಒಳ ಳ ಸಂಸಾರಗಳಂದ ಗಲಲಬೇಕದರ ಬಹಳ ಕಷು, ಄ದನಟನ ಶರೇ ರಮಕೃಷುರಟ ಬಹಳ ಮನೂೇಜಞವಗ ತಳಸದದರ.

ನಮಮ ಇ ನಸಗಗದಲಲಲರಟವ ವನಯಲೂೇಕದಲಲಲ ಹೂವು ಮತಟತ ಮೇನಟ ಮನಟಷಯನ ನಲಯಲಲಲ ಹೇಗ ಹಸಟಹೂಕಾಗವ ಎಂಬಟದನಟನ ಇ ಸಣಣಕತಯಂದ ತಳಯಬಹಟದಟ. ಒಮಮಮ ಒಬಬಳು ಮೇನಟ ಮರಟವ ಹಂಗಸಟ ಮೇನಟ ಮರಲಂದಟ ಒಂದಟ ಬಟಟಟು ತಟಂಬ ಮೇನಟ ಹಡದಟ ಪಕಾದೂರಗ ಮರಲಟ ಹೂೇಗರಟತತಳ . ಸಂಜಯದರೂ ಸಹ ವಯಪರವಗಲಲಲಲ, ಅದದರಂದ ಬಹಳ ಹೂತತನವರಗೂ ಕದಟ ತನನಲಲಲದದ ಮೇನಟ ಮರ ಹೂರಡಟವಷುರಲಲಲ ಸಂಜಯಗ ಕತತಲಗಟತತ ಬಂತಟ. ಇಗ ಉರಗ ಹೂರಟರ ರತರಯಗ, ಕತತಲಲಲಲ ಕಷು ಪಡಬೇಕಗಟತತದ ಎಂದಟ ತಳದಟ. ಄ದೇ ಉರನಲಲಲದದ ತನನ ಸನೇಹತಯದ ಹೂವಡಗತತಯ ನನಪಗ, ಄ವಳ ಮನಗ ಹೂೇಗ ಮೇನಟ ಮರಟವಗದದದರಂದ ತಟಂಬ ತಡವಗ ಉರಗ ಹೂೇಗಲಗಲಲಲಲ, ಅದದರಂದ ರತರ ಆಲಲ ಆದಟದ ನಳ ಬಳಗಗ ಹೂೇಗಲಂದಟ ಬಂದ ಎಂದಳು, ತನನ ಸನೇಹತ ಬಂದದದರಂದ ಹೂವಡಗತತಗೂ ಬಹಳ ಸಂತೂೇಷವಯತಟ.

ಆಬಬರೂ ಸಹ ಬಹಳ ಹೂತಟತ ಮತನಡ ಉಟ ಮಡ ನದರ ಮಡಲಟ ಄ಣಯದರಟ, ಚಕಾ ಮನಯದದರಂದ ಹೂವಡಗತತ ನಳಗ ಮರಲಟ ಹೂವನ ಹರಗಳು, ಹೂವು ಎಲಲವನಟನ ಄ಲಲೇ ಆರಸದದಳು, ಄ವುಗಳಲಲಲ ಮಲಲಲಗ ಹೂಗಳದದರಂದ ಬಹಳ ಪರಮಳದಂದ ಕೂಡತಟತ. ಅ ಪರಮಳ ಮನಯನಟನ ಅವರಸ ಘಮ ಘಮ ಸಟವಸನ, ಎಲಲರ ಮೂಗಗ ತಗಟತತತಟತ. ಹೂವಡಗತತ ಮೇನನವಳ ಪಕಾದಲಲೇ ಮಲಗದದಳು ಮೇನನವಳಗ ಬಹಳ ಹೂತತನವರಗೂ ಸಹ ನದರ ಬರಲಲಲಲ. ಅಕಡಯಂದ ಇ ಕಡಗ ಇಕಡಯಂದ ಅ ಕಡಗ ಹೂರಳಡಟತತದದಳು. ಆದನಟನ ಗಮನಸದ ಄ವಳ ಸನೇಹತ, “ಏಕ ನದದ ಹತತಲಲಲಲವೇ ?” ಎಂದಟ ಕೇಳದಳು. ಄ದಕಾ ಮೇನಟ ಮರಟವವಳು, "ಹದಟ ಇ ಹಳು ಮಲಲಲಗ ಹೂವನ ವಸನ ಮೂಗಗ ಹೂಡಯಟತತದ ಅದದರಂದ ನದರ ಹತಟತತತಲಲ ದಯವಟಟು ಹೂರಗ ಆರಟವ ನನನ ಮೇನನ ಬಟಟಟು ತಂದಟ ಕೂಡಟವಯ" ಎಂದಳು. ಄ದಕಾ ಹೂವಡಗತತ ಮೇನನ ಬಟಟಟುಯನಟನ ತಂದಟ ಕೂಟುಳು, ಮೇನಟ ಮರಟವವಳು ಄ದಕಾೇ ನೇರಟ ಚಮಟಕಸ ತನನ ತಲಯ ಪಕಾದಲಲೇ ಆರಸ ಮಲಗದಳು, ಅಶಚಯಗವಂಬಂತ ಕಲವೇ ಕಷಣಗಳಲಲಲ ಄ವಳು ಗೂರಕ ಹೂಡಯಲಟ ಅರಂಭಸದಳು.

- ಷವಮ ಷಖಾನಂದಜೀ ಮಸರಜ

ವದಾರಥಮಗಗ ವಜಞನ

"ಹಮಲಯದಂತಹ ಪವಗತಗಳು ಕಲದ ಹೂಡತಕಾ ಸಕಾ ಕರಗಬಹಟದಟ. ಮಹನದಗಳು ಮಯವಗಬಹಟದಟ. ಅದರ ಜೇವಕಲದ ಒಡತವನಟನ ಸಹಸ ಮಟನನಡಯಟತತದ ಬದಟಕಟತತದ ”ಎನಟನವ ಮತನಟನ ಸಮತಗಸಟವಂತಹ ಸಕಷಯಂದಟ ಕೃಟಟಯ ದೇಶದ ಄ತಯಂತ ಅಳವದ ಗಟಹಗಳಲಲಲ ಸಕಾದ.

ಜಮಗನನ ಘೂೇತೇ ಯೂನವಸಗಟಟಯ ಄ಲಗಸಂಡರ ವ ಂಗಡ ಎಂಬ ವಜಞನಯ ತಂಡವು ಎಂಟಟನೂರಟ ಮೇಟರ ಅಳದ ಗಟಹಯಲಲಲ ಗಜನಷಟು ಪರದಶಗಕವದ ಶಂಕಟಹಟಳುವನಟನ ಕಂಡಟಹಡದದದರ. ಆದಕಾ Zospeum thodussum ಎಂದಟ ಹೂಸದಗ ನಮಕರಣವನಟನ ಮಡದದರ.

ಇ ಪರದಶಗಕ ಶಂಕಟಹಟಳುವನ ಚಪುಗಳು 800 ಮೇಟರ ಅಳದ ಗಟಹಯಲಲಲ ಸಕಾದ. ಄ಲಲದ ಕಲವು ಜೇವಂತವದ

ಶಂಕಟಹಟಳುಗಳು ಸಕಾವ. ಄ಷಟು ಅಳದ ಗಟಹಯ ಅ ತಣಣನಯ ಕಗಗತತಲ ವತವರಣದಲಲಲ ಪೊರಕಕಡ ಗತರದ ಇ ಶಂಕಟಹಟಳು ಬದಟಕಟತತರಟವುದೇ ಸೂೇಜಗ. ಮಂಗಳನಂತಹ ಄ನಯ ಗರಹದಲಲಲ ಜೇವಗಳನಟನ ಹಟಡಟಕಟತತರಟವ ನವು ನಮಮ ಮನಯದ ಭೂಮಯಲಲಲನ ಜೇವಗಳ ಬಗಗ ತಳಯದರಟವುದಟ ಮತೂತಂದಟ ಸೂೇಜಗವಲಲವ?

- ಶಂಕರಪ ಕ.ಪ

ಸಟಮರಟ ಎರಡಟ ವಷಗದ ಹಳಯ ಮತಟ, ಮಮ ಸೂರನಂದ ಅಚ ಹಗಗಡದೇವನಕೂೇಟಯ ದರ, ಬಂಡೇಪುರ ಄ಭಯರಣಯದ ಪಕಾದಲಲಲರಟವ ಕಬನ ನದಯ ಹನನೇರನ ಪಕಾದಲಲೇ ಆರಟವ ವವೇಕನಂದ ಗರಜನ ಶ ಕಷಣಕ ಕಂದರಕಾ ಹೂೇಗಬೇಕದರ, ಕರಗಳ ಎಂಬ ಒಂದಟ ಸಣಣ ಹಳಳಯಂದ ಸಟಮರಟ ಒಂದರಡಟ ಕಲೂೇಮೇಟರ ದೂರದಲಲಲ ರಸತಯ ಬದಯಲಲಲಯೇ ಒಂದಟ ಸಟಂದರವದ ಕರಯನಟನ ಬಸಸನಲಲಲ ಪರಯಣಸಬೇಕದರ ನೂೇಡದ, ಎಷಟು ಸಟಂದರವದ ಕರಯಂದರ ನನಗ ಉಹಗ ನಲಟಕದಟದ ಄ದಟ. ನನನ ಎಂಎಸಸ ಮಟಗದಟ, ಭಗೂೇಳಕ ಮಹತ ವಜಞನ ಄ಧಯಯನ ಮಡಬೇಕದರ, ನನಗ ಪೊರೇಜಕಟು ಕಲಸವಗ ಬಂಗಳೄರನ ಕರಗಳ ಄ಧಯಯನ ನೇಡದರಟ. ನನನ ಸಹಪಟಟಗಳಗ ಬೇರಯೇ ಅದಂತಹ ಬಂಗಳೄರನ ರಸತಗಳು, ಬಂಗಳೄರನ ಈದಯನವನ ಮತಟತ ಬಂಗಳೄರನ ಈಪನಗರಗಳ ಬಗಗ ಪೊರೇಜಕಟು ಸಕಾತಟತ. ಪರಸರ, ಕಡಟ-ಮಮೇಡಟ, ಪರಣ-ಪಕಷಗಳ ಬಗಗ ಆದದ ಅಸಕತಯನಟನ ನೂೇಡ ನನಗ ಕರಗಳ ಬಗಗ ಄ಧಯಯನ ಮಡಲಟ ನೇಡದಟದ ಡ|| ಄ಶೃೇಕಟ ಡ. ಹಂಜಗರವರಟ. ನನಗ ಬಹಳ ಸಂತೂೇಷವದರೂ ಕೂಡ ಬಂಗಳೄರನಂತಹ ಕೂಳಚ ಕರಗಳಲಲಲ ನಡದಡ ಄ಧಯಯನ ಮಡಟವುದಟ ತಟಂಬ ಬೇಸರವಗತಟತ. ಅದರ ಬಂಗಳೄರನ ಗರಮಂತರ ಪರದೇಶಗಳಲಲಲ ಄ಷುೇನೂ ಕಲಟಷತವಗಲಲದದದರಟ ಚನನಗರಟವ ಕಲವು ಕರಗಳು ಆರಟವುದಟ ಖಟಷ, ನಮಮದ ತಂದತಟ. ನನಟ ಚಕಾಂದನಂದ ಬಳದದಟದ ಒಂದಟ ಸಣಣ ಹಳಳಯಲಲಲ, ನಮಮ ಹಳಳಯಲಲಲಯೂ ಒಂದಟ ಸಣಣ ಕರ ಆತಟತ. ನನಟ ಹ ಸೂಾಲಲನಂದಲೂ ಸಹ ಕರಯ ಕಡ ವಹರಸಲಟ ಹೂೇಗಟತತದದ. ಕರಯಲಲಲ ಸಟಬಬನ ಸಬಯ ಜೂತ ಮೇನಟ ಶಕರ ಮಡಲಟ ಹೂೇಗಟತತದದ. ಹಳಳಯ ಹಟಡಟಗರ ಜೂತ ದನ ಕಯಲಟ ಹೂೇಗಟತತದದ, ಪಕಷವೇಕಷಣ ಮಡಲಟ ಹೂೇಗಟತತದದ. ಎಲೂಲೇ ದೇಶಂತರದಂದ ಬಂದ ಕೂಕಾರಯಂದಟ ಕರಯ ನಡಟ ದಬಬದ ಮಮೇಲ ಕಟಳತತಟತ ವಶರಂತ ತಗದಟಕೂಳುಳತತತಟತ. ಆನೂನ ಕಲ ಹಕಾಗಳು ಒಮಮಮ ತಮಮ ದೇಹವನಟನ ಄ಲಟಗಡಸ, ತನನ ಕೂಕಾನಂದ ಗರಗಳನಟನ ಸರಪಡಸಕೂಳುಳತತ ಗರಗಳಗ ತ ಲದಂತಹ ದರವವನಟನ ಸವರಕೂಳುಳವುದಟ, ಕಪು-ಬಳ ಮಂಚಟಳಳಗಳು ಅಕಶದಲಲಲಯೇ ನೇರನಂದ ಎತತರದಲಲಲ ರಕಾಗಳನಟನ ಬಡಯಟತತ, ಹಂದಕೂಾ-ಮಟಂದಕೂಾ ಚಲಲಸದ ನಶಚಲದಂದ ನಂತಲಲೇ ನಂತಟ ಸರರನೇ ಕಷಣಧಗದಲಲಲ ನೇರಗ ದಟಮಕ ಮೇನಟ ಬೇಟಮಡಟವುದಟ. ಕರಯ ನೇರನ ಪಕಾದಲಲಲಯೇ ಆರಟವ ಕೂಂಬಯ ಮಮೇಲಯೇ

ಕಟಳತಟ ನೇರನಲಲಲರಟವ ಮೇನಟಗಳನಟನ ಗಮನಸಟತತ ಕೂತಲಲ ಕೂತಟ, ಮೇಟಟ ಬಲವನಟನ ಒಮಮಮಮಮ ಕಟಣಸಟತತ ದಟಬಕಾನೇ ನೇರಗ ಜಗದಟ, ಒಂದಟ ಸಣಣ ಮೇನನಟನ ಬೇಟಮಡ ಮತತ ಄ದ ಕೂಂಬಯ ಮಮೇಲ ಕಟಳತಟ ಗಟಳುಂ ಎಂದಟ ನಟಂಗಕೂಳುಳತತತಟತ. ಎಂದಂದಗೂ ಮರಯಟವಂತಲಲ ಸಮನಯವಗ ಕರಯಲಲಲ ನಡಯಟವ ಎಲಲ ಚಟಟವಟಟಕಗಳು

ಮದಲಲನಂದಲೂ ಗಮನಸಟತತ ಬಂದದದದ ನನಗ ಇ ಕರಗಳ ಪೊರಜಕಟು ತಟಂಬ ಆಷುವಗತಟತ.

ಸನೇಹತ ಮಟನ ಜೂತ ರತರ-ಹಗಲಟ ಕಲಸ ಮಡ ಪೊರಜಕಟು ಮಟಗಸ ಡಪಟಮಗಂಟನಲಲಲ ಸಬಸ ಎನಸಕೂಂಡದಟದ ಗಳಯ ಮಟನಗ ತಟಂಬ ಖಟಷಯಯತಟ. ಬಂಗಳೄರನ ಎಷೂುಂದಟ ಕರಗಳನಟನ ನೂೇಡದದೇನ. ನಜವದ ಕರಯ ಲಕಷಣಗಳ ೇ ಆಲಲವಗವ, ಬಡ. ಅ. . . ಸಂಜ ಮಮ ಸೂರನಂದ ಕೇಸಟಟಗಸ ಬಸಸನಲಲಲ ಪರಯಣಸಟತತದದ, ಬಸಸನ ಬಲಭಗದಲಲಲ ಕಟಳತಟ. ನಮಮ ಕನನಡ ನಡನ ಸೂಬಗನಟನ ಅನಂದಸಟತತ ಕಟಳತತದದ. ಪಶಚಮದಲಲಲ ಬ ಗಟ ಅಕಶದಲಲಲರಟವ ಮಡಗಳನನಲಲ ಚನನದ ತಳ ನೇರನಟನ ಚಟಮಟಕಸ ಕಂತಯಂದ ಬಳಗಟತತದದವು. ಗದದಗಳ ಹಸರಟ ಬಯಲಟ, ಬಳಳಕಾಗಳ ಸಲಟ ಯವುದೂೇ ತಳಯದ ಄ಪರಚತ ಜಗದಡಗ ಹರಹೂೇಗಟತತದದದಟದ ನಂತಲಲ ನಂತಂತ ಕಣಟತತತಟತ. ದೂರದ ಗದದ, ಮರ, ಹೂಲ, ಉರಟಗಳು ಮಮಲಲನೇ ಹಂದಕಾ ಸರಯಟತತದದವು, ಒಮಮಮ ರಸತಯ ಬದಯಲಲಲಯೇ ಒಂದಟ ಸಣಣ, ತಟಂಬದ ಕರಯಂದಟ ಸೂಯಗನ

ರಶಮಯಟ ನೇರನ ಮಮೇಲ ಬದಟದ ಮತತ ಄ದರ ಪರತಬಂಬ ನನನ ಮಟಖಕಾ ರಚಟತತತಟತ. ಶಟಭರವದ ತಟಂಬದ ನೇರಟ, ಕರಯಲಲಲಲ ಜಲಚರ ಹಸರಟ ಸಸಯಗಳು ಄ಲಲಲಲಲ ತವರ, ನ ದಲಗಳು. ಕಂಪು, ಹಳದ, ಬಳಯ ಬಣಣದ ಹೂವುಗಳು ನೂೇಡಲಟ ಮನೂೇಹರವಗತಟತ. ತವರಯ ಎಲಗಳ ಮಮೇಲ ಫಷಂಟ ಟೀಲಡಡ ಜಕನ (ಅರಶಚನ ಕತು ಹಕಕ), ಬರನಸ-ವಂಗಡಡ ಜಕನ (ದೀನಕಕ)ಗಳು ತವರಯಂತಹ ಜಲಸಸಯಗಳ ಎಲಗಳ ಮಮೇಲ ಲಲೇಲಜಲವಗ ನಡದಡಟತತದದವು.

ನೇರನಲಲಲ ಹೂವು-ಎಲಗಳ ನಡಟವ ಕೂೇಳಗತರದ ಕಪು ಜಂಬುಕ ೀಳ (Common Moorhen) ಹಕಾ, ರಕಾಯ ಮಮೇಲ ಬಳ ಪಟಟು ಆರಟತತವ. ಕಂಪು ಕೂಕಟಾ, ಕೂಕಾನ ತಟದ ಹಳದ, ಕಂಪನಯ ನಮ. ಕಪನಯ ಮೇಟಟ ಬಲದ ಹಕಾಗಳು ಸಚಛಂದವಗ ಇಜಟತತದದವು. ಜಲಚರ ಸಸಯಗಳ ಮಮೇಲಯೇ ಹಟಲಟಲ ಮತಟತ ಜಲಸಸಯಗಳಂದ ಕೂಡದ ಬಟುಲಲನಕರದ ಗೂಡಟಗಳಲಲಲ ಮಟುಗಳಗ ಕವು ಕೂಡಟತತ ಆದದವು. ಕರಯ ಄ಂಗಳವಲಲ ಹಕಾಗಳ ಕೂಗಟ "ಕರೇಕಟ. . . ಕರೇಕಟ. . . ರೇಕಟ. . . ರೇಕಟ. . .” ಎಂತಲೂ, ರಟಗಳು. "ಕೇಕಟ. . . ಕೇಕಟ. . .ಕೇಕಟ. . .” ಎಂತಲೂ, ಹುಂಡುಕ ೀಳಗಳು. "ಕರ. . . ಕಕಟ. . . ಕಕಟ. . .ಕರ. . . ಕಕಟ. . .ಕಕಟ. . . ” ಎಂಬ ಸದಟದ!, ಮನಸಸಗ ಏನೂೇ ಮಟದ ನೇಡಟತತತಟತ. ಄ಷುರಲಲಲ ಕರಯಟ ಹಂದ ಸರಯತಟ. ಬಸಟಸ ಮಟಂದ ಸಗತಟ. ನಜವದ, ಅರೂೇಗಯಕರವದ ಕರ ನೂೇಡದಟದ, ಄ದೇ ಮದಲಟ. ಸಮೃದಧ, ಶರೇಮಂತ ಎಂಬ ಪದಕಾ ನಜವದ ಄ರಗ ಸಕಾದಟದ ಄ಂದಯೇ. . . ! ಅ ಕರಯನಟನ ನೂೇಡದಗಲೇ!.

ನನನ ಒಂದಟ ಮತಟ!, ಬಳಗಗ-ಸಂಜ ಕರಯ ಸಟತತ ಸಟತತಡ ಬನನ. ನಮಮ ಇ ಜಗದಲಲಲ ಜೇವಗಳು ಄ಂದರ ಪರಣ-ಪಕಷ, ನವು-ನೇವು ಎಲಲರಗೂ ಜಲ ಬಹಳ ಮಟಖಯ. ಕರ ಒತಟತವರಮಡಟವ, ಕಬಳಸಟವ ಖದೇಮರಂದ ಕರಯನಟನ ಸಂರಕಷಸ. ನಮಮ ಉರಟ, ನಮಮ ಕರ ಎಂಬ ಪರೇತಯ ಭವನ ಆರಲಲ ಮನದಲಲಲ. ಉರಗೂಂದಟ ಕರ ಎಂಬ ದೂಡವರ ಮತಟ ನಜವಗಲಲ. ಉರಗೂಂದಟ ಕರ ಮಡೂೇಕ ಹಗದದದದರೂ, ಆರಟವ ಕರಗಳನಟನ ಈಳಸಕೂಂಡರ ಸಕಟ. ಄ವುಗಳನಟನ ಕಪಡಕೂಳಳ ಮಟಂದನ ಜೇವಗಳ ಪೇಳಗಗಗ ಕರಗಳನಟನ ಈಳಸ.

- ಅವವಥ ಕ.ಎನಸ

ನಮಮ ಹಳಳಯಲಲಲ ರಗ ಬಳದಟ ಕಟಯಟಲ ಮಡ ಕಣದಲಲಲ ಹದ ಮಡದ ನಂತರ ಹೂಲದ ಸಲಟಗಳಲಲಲ ಬಟಟುದದ ಄ವರ ಗಡದ ಹೂ ಕಯಗತೂಡಗಟತತವ. ಆದೇ ಸಮಯಕಾ ಇ ಕಂಬಳಹಟಳುಗಳು ಮನಯ ಎಲಲ ಕಡ ಪತಟಗಟಡಟತತರಟತತವ. ಚಕಾಂದನಲಲಲ ಕಂಬಳಹಟಳುಗಳು ಬರೇ ಕೇಟಗಳಂದಟ ತಳದದದ ನನಟ, ಇ ಕಂಬಳಹಟಳುಗಳ ೇ ಸಟಂದರ ಚಟುಗಳಗಟತತವ ಎಂದಟ ನಮಮ ಹ ಸೂಾಲ ಬಯಲಜ ಮಸುರಟ ಹೇಳದಗ ನಂಬಲಗದ ಅಶಚಯಗವಯತಟ. ಕೇಟಗಳ ವಂಶದಲಲಲ ಄ತೇ ವಣಗರಂಜತ ಮತಟತ ದೂಡ ವಂಶವಂದರ ಚಟುಗಳು ಮತಟತ ಪತಂಗಗಳ ೇ. ಆವು “ಲಪಡಪುರ” ವಗಗಕಾ ಸೇರಟತತವ. ಇ ಎರಡೂ ಒಂದೇ ವಗಗಕಾ ಸೇರದರೂ ಎರಡರ ದ ಹಕ ಮತಟತ ಕಯಗವ ಕರಯಲಲಲ ಹಲವು ಏರಟಪೇರಟಗಳವ. ಪತಂಗಗಳಲಲಲ ಕಲವು ಪರಭೇದ(Blue Tiger, Bee hawk moth)ಗಳನಟನ ಬಟುರ ಈಳದಲಲ ಪತಂಗಗಳು ರತರಯವೇಳ ಅಹರವನಟನ ಹಟಡಟಕಟತತವ. ಹಗೂ ಆವುಗಳ ಅಂಟೇನ ಬಚಣಗಯಂತದಟದ, ತನನ ರಕಾಗಳನಟನ ಹರಡಕೂಂಡೇ ಕೂರಟತತವ. ಚಟುಗಳ ಅಂಟೇನ ನೇಳವಗ ಪೊೇಲಲೇಸ ಲಟಟಯಂತ ಆರಟತತವ ಹಗೂ ಆವು ಕೂರಟವಗ ತನನ ಎರಡೂ ರಕಾಗಳನಟನ ಮಡಚಕೂಂಡಟ ಕೂರಟತತವ.

ಆವುಗಳನಟನ ಎರಡಟ ಕಟಟಟಂಬಗಳಗ ವಂಗಡಸಲಗದ.

Hespiroidea ಮತಟತ Papilionoidea.

Hespiroidea ಕಟಟಟಂಬಕಾ ಸಾಪರ ಗಳು ಸೇರಟತತವ. ಈಳದಂತ Papilionoidea

ಕಟಟಟಂಬದಲಲಲ ಚಟುಗಳ ಬಹಯರಚನ ಮತಟತ ಬಣಣಗಳಗನಟಗಟಣವಗ ಕಟಟಟಂಬವನಟನ ನಲಟಾ ಈಪಕಟಟಟಂಬಗಳಗ ವಂಗಡಸಲಗದ.

papilionidea Swallow tail

peiridae Whites and yellows

nymphalidae Brush footed butterflies

lycaenidae Blues

಄ಥಗತ ಆಡೇ ವಶದಲಲಲ 18000 ಜತಯ ಚಟುಗಳದಟದ, ಭರತದಲಲಲ 1501 ಜತಯ ಚಟುಗಳು ಕಣಸಗಟತತವ. ಄ವುಗಳಲಲಲ 321 ಸಾಪಸಗ, 107 ಸಲೂೇ ಟ ಲ, 109 ಬಳ ಮತಟತ ಹಳದ, 521 ಬರಷ ಪದದ ಚಟುಗಳು, 443 ನೇಲಲ ಚಟುಗಳು. ಚಕಾಂದನಲಲಲ ಚಟುಗಳು ಎಲಲ ಪರಣಗಳ ರೇತಯಲಲೇ ಮರ ಹಕಟತತವ ಎಂದಟ ತಳದದದ ನನಗ ಇ ಚಟುಗಳ

ಸಂತನೂೇತತತಯ ಬಗಗ ತಳದಗ ಅಶಚಯಗ ಮತಟತ ಖಟಷಯಯತಟ. ಕಂಬಳಹಟಳುಗಳಂತ ತವಳುತತ ಗಡದ ಎಲ, ಹೂಗಳನಟನ ತನಟನವ ಆವೇ ಮಟಂದ ವಣಗರಂಜತ ಸಟಂದರ ಚಟುಗಳಗಟವುದಟ ಎಂದಟ ತಳದಗ ಅಶಚಯಗವೂ ಅಯತಟ.

ಚಟುಗಳ ಸಂತನೂೇತತತಯೇ ವಭನನ ಬಹಟಶಃ ತನನ ಶತಟರಗಳಂದ ತಪಸಕೂಳಳಲಟ ತವೇ ಮಡಕೂಂಡರಟವ ವಕಸವೂ ಆರಬಹಟದಟ,

ಆವುಗಳ ಸಂತನೂೇತತತಯಟ ನಲಟಾ ಹಂತಗಳಲಲಲ ನಡಯಟತತದ.

ಹಣಟಣ ಮತಟತ ಗಂಡಟಚಟುಗಳ ಮಲನದ ನಂತರ ಹಣಟಣಚಟು ತನಗ ಸೂಕತವಗಟವ ಮತಟತ ಮಟುಯಂದ ಹೂರಬರಟವ ಕಂಬಳಹಟಳುಗಳಗ ತನನಲಟ ಅಹರಕಾ ಯೇಗಯವದ ಗಡವನಟನ ಹಟಡಟಕ ಄ದರ ಎಲಗಳ ಮಮೇಲ ಜೂೇಡಸದಂತ ತನನ ಮಟುಗಳನಟನ ಆಡಟತತವ. ಆಲಲಲ ತನನ ಅಂಟನ ಮತಟತ ಚಟುಯ ಕಲಟಗಳು ಸೂಕತ ಗಡವನಟನ ಅಯಾ ಮಡಟವಲಲಲ ಮಟಖಯ ಪತರವಹಸಟತತವ. ಸಮನಯವಗ ಒಂದಟ ಚಟು ಒಂದಕಾಂತ ಹಚಟಚ ಮಟುಗಳನಟನ ಆಡಟತತವ.

ನಮಮ ತೂೇಟದಲಲಲ ಸೂಪನ ಎಲಗಳ ಮಮೇಲ ಸಣಣ ಗಟಂಡಟಪನನನ ತಲಯ ಗತರದ ಮಟುಗಳು ಸಲಗ ಜೂೇಡಸದಂತದದವು , ಆವು ಚಟುಯ ಮಟುಗಳೇ ಆರಬಹಟದಟ ಎಂದಟ ಄ದನಟನ ಗಮನಸಟತತ ಆದದ. ಸಮನಯವಗ ಚಟುಗಳು ತಮಮ ಮಟುಗಳನಟನ ಗಡದ ಎಲಗಳ ಮಮೇಲ ಆಡಟತತವ. ಆವುಗಳ ಮಟುಗಳಲಲಲ ಒಂದಕಾಂತ ಒಂದಟ ಗತರ ಮತಟತ ಅಕರದಲಲಲ ವಭನನವಗರಟತತವ. ಗಟಂಡಗ, ಈದದನಯ ಜಡಯ ಹಗ, ತಟುಯಕರ, ಗಟಂಡಯಕರದಲಲಲರಟತತವ. ಕಲವು ಜತಯ ಮಟುಗಳು ಚೂಪದ ಮಟಳಳನಂತರಟತತವ. ಮಟುಯ ಮಮೇಲೈ ಪದರವು

ಒರಟದ ಕ ಟಟನ ಎಂಬ ಕಬೂೇಗಹ ಡರೇಟ ನಂದ ಮಡಲಟಟುದಟದ ಮಟುಯಂದ ಹೂರಬಂದ ಕಂಬಳಹಟಳುವಗ ಇ ಮಮೇಲದರವೇ ಮದಲ ಅಹರ. ಮಟುಯ ಮಮೇಲೈ ಄ಂಟಟ ಄ಂಟಗದಟದ, ಆದಟ ಮಟುಗಳು ಎಲಗಳಗ ಄ಂಟಟಕೂಳಳಲಟ ಸಹಕರಯಗಟತತದ ಮತಟತ mycrophyl ಎಂಬ ಸಣಣ ರಂದರವು ಕಂಬಳಹಟಳುವನ ಬಳವಣಗಗ ಸಹಕರಸಟತತದ.

ಸಟಮರಟ 3 ರಂದ 7 ದನಗಳನಂತರ ಮಟುಗಳಂದ ಕಂಬಳಹಟಳು (Caterpillar) ಹೂರಬರಟತತದ, ಮದಲಟ ಮಟುಯ ಮಮೇಲಾಗವನಟನ ತನಟನವ ಆವು ನಂತರದಲಲಲ ತನಟ ಆರಟವ ಗಡವನನೇ ಄ವಲಂಭಸರಟತತದ. ಮದಮದಲಟ ಕೇವಲ ಚಗಟರನಟನ ತನಟನವ ಆವು ಹಲಟಲ ಬಲಲತ ನಂತರ ಇ ಕಂಬಳ ಹಟಳುಗಳು "ತನಟನವ ಯಂತರ"ಗಳಗ ಮಪಗಡಟತತವ, ಗಡದ ಎಲ, ಚಗಟರಟ, ಹೂವು, ಹೇಗ ಯವ ಯವ ಭಗಗಳು ತನನಲಟ ಸಧಯವೇ ಎಲಲವನೂನ ತನಟನತತವ. ಸಮನಯವಗ ಇ ಕಂಬಳ ಹಟಳುಗಳು ತನನ ಎಲಲ ಸಮಯವನಟನ ತನಟನವುದರಲಲೇ ಕಳಯಟವುದರಂದ ಆದರ ಗತರ ಮತಟತ ತೂಕ

ಕಲವೇ ದನಗಳಲಲಲ ಹಚಚಗಟತತದ. ಚಟುಗಳ ಜೇವನ ಚಕರದಲಲಲ ಇ ಕಂಬಳಹಟಳುವನ ಹಂತದಲಲಲ ಮತರ ನವು ಬಳವಣಗಯನಟನ ಕಣಬಹಟದಟ, ಒಮಮಮ ಚಟುಯಗ ಮಪಗಟುರ ಆದರ ಬಳವಣಗ ಅಗಟವುದಲಲ. ಎಲಲ ಕಂಬಳಹಟಳುಗಳು ಸಸಯಹರಗಳ ೇ ಅದರ ಕಲವು ಜತಯ ಹಟಳುಗಳು ಸಣಣ ಸಣಣ ಕೇಟಗಳನೂನ, ಆರಟವಗಳನೂನ ತನಟನತತವ.

ಹೇಗ ತನನ ದೇಹ ಬಳದಂತಲಲ ಕಂಬಳಹಟಳುವನ ಚಮಗ ಬಳವಣಗಯಗಟವುದಲಲ, ಬದಲಲಗ ಚಮಗ ಹಗಗ ಅಹರ ಶೇಖರಣಗ ಸಹಕರಸಟತತದ. ಇ ಮಟುಕಾ ಬಳದ ಕಂಬಳಹಟಳು ತನನ ದೇಹದ ಮಮೇಲೈಯಲಲಲ ಹೂಸ ಚಮಗ ಬರಟವವರಗ ತನಟ ತನಟನವ ಕಲಸಕಾ ತತಾಲಲಕವಗ ತಡ ನೇಡಟತತವ, ಹೇಗ ಒಂದಟ ಕಂಬಳ ಹಟಳುವನ ಜೇವತವದದಲಲಲ ಸಟಮರಟ 3 ರಂದ 4 ಬರ ಹೂಸ ಚಮಗ ಬರಟತತದ.

ಕಂಬಳಹಟಳುಗಳಗ ಕವಗಳಲಲದದದರೂ ಆವು ತರಂಗಗಳನನ ಗರಹಸಬಲಲ ಸಮರಯಗವನಟನ ಹೂಂದವ ಹಗೂ ಬಳಕಟ ಮತಟತ ಕತತಲನಟನ ಗರಹಸಬಲಲ ಸಮನಯ ಕಣಟಣ (oceli) ತಲಯ ಎರಡೂ ಭಗದಲಲಲರಟತತವ. ಹೇಗ ಪೂತಗಯಗ ಬಳದ ಕಂಬಳಹಟಳು ಗಡದಲಲಲಲ ಓಡಡ ಸೂಕತ ಜಗವನಟನ ಹಟಡಟಕ ಕಲಟಲಬಂಡ ಄ರವ ಬೇರಗಡಗಳ ಬಳ ಹೂೇಗಟತತವ, ಜೇಣಗವಗದ ಅಹರವನಟನ ದೇಹದಂದ ಹೂರಹಕ ಜೇಣಗಂಗ ವೂಯಹವನಟನ ಶಟಚಗೂಳಸ ನಂತರ ಸೂಕತ ಜಗದಲಲಲ ನಂತಟ ತನನ ಸಟತತ ತನನ ದೇಹದಲಲಲ ಈತತಯಗಟವ ದರವನಟನ ತನನ ಸಟತತ ಸಟತತಕೂಳುಳತತದ. ಹೇಗ ಸಟತತಕೂಂಡಟ ಸಟಮರಟ ಎಂಟರಂದ ಹತಟತ ಗಂಟಗಳ ಕಲ ಒಂದೇ ಕಡ ಸಥರವಗರಟವ ಆವು ದೇಹ ಪೂತಗ ದರದಂದ

ಸಟತತಕೂಳುಳತತವ, ಹೂರಗನಂದ ಸತತಂತದದರೂ ಒಳಗ ಒಂದಟ ಄ದಟಾತ ನಡಯಟತತರಟತತದ ಕಂಬಳ ಹಟಳುವನ ದೇಹವಲಲ ಒಂದಟ ಸಟಂದರ ಚಟುಯಗ ಮಪಗಟಟುರಟತತದ.

ಇ ಪೂಯಪದ ಹಂತದಲಲಲ ಪೂಯಪದಂದ ಚಟು ಹೂರ ಬರಲಟ ಸಟತತಲಲನ ವತವರಣ ಮಟಖಯ ಪತರವಹಸಟತತದ. ಪೂಯಪದಂದ ಹೂರ ಬಂದ ಚಟುಗ ಬೇಕದಂತಹ ಅಹರ ಸಗಟವ ಸಸಯಗಳು ಄ರವ ಪರತೇಕೂಲ ವತವರಣ ಆಲಲದದದಲಲಲ ತನಟ ತನನಬೇಕದ ಗಡ ಒಣಗದಲಲಲ ಅ ಗಡ ಚಗಟರೂಡಯಟವ ತನಕ ಚಟು ಪೂಪದಂದ ಹೂರಬರಟವುದಲಲ. ಹೇಗ ವತವರಣ ಸರಹೂಂದದಲಲಲ ಪರಕೃತಯಲಲಲನ ಒಂದಟ ಸಟಂದರ ವಸಮಯವು ನಮಗ ಕಣಸಗಟತತದ. ಄ದೇ ಚಟುಗಳ ಈಗಮ. ಆಂದಟ ನವು ಫಲಬರತ ಹಣಟಣಗಳನಟನ ತನಟನತತೇವ ಎಂದರ ಆವುಗಳ ಪದ ಸಶಗದಂದಲೇ ಕಂಬಳ ಹಟಳುವನಂತದದಗ ಎಲಗಳನಟನ ತನಟನವ ಆವು ಚಟುಯಗ ಮಪಗಟು ನಂತರ ಕೇವಲ ಮಕರಂಧ, ನೇರನಂತಹ ದರವರೂಪದ ವಸಟತಗಳನಟನ ಮತರ ಸೇವಸಟತತವ.

ಚಟುಗಳು ಮತಟತ ಹೂಗಳಗ ನ ಸಗಗಕ ಸಂಬಂಧವದ. ಒಂದಟ ಹೂ ಹಣಣಗ ಮಪಗಡಟವಲಲಲ ಚಟುಗಳು ಪರಮಟಖ ಪತರ ವಹಸಟತತವ, ಹೂಗಳಂದ ಹೂಗಳಗ ಮಕರಂದ ಹೇರಟತತ ಹರಟವ ಇ ಬಣಣದ ಹೂಗಳು, ತನಗ ತಳಯದೇ ಪರಗಸಶಗ ಕರಯಯಲಲಲ ಪಲೂಗಳುಳತತವ. ಮಕರಂದ ಹೇರಲಂದಟ ಹೂವನ ಮಮೇಲ ಕಟಳತ ಚಟುಗಳು ತನನ ಕಲಟಗಳಗ ಕೇಸರಕಣಗಳನಟನ ಄ಂಟಟಸಕೂಂಡಟ ಮತೂತಂದಟ ಹೂವನಮಮೇಲ ಕೂತಗ ಗಂಡಟ ಮತಟತ ಹಣಟಣ ಕೇಸರಕಣಗಳ ಒಗೂಗಡಕ ಯಂದ ಹೂವು ಕಯಗ ಮಪಗಡಟವ ಕರಯ ಅರಂಭವಗಟತತದ.

- ಮಹದೀ ಕ.ಸ