ระบบประสาท (nervous system)
TRANSCRIPT
![Page 1: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/1.jpg)
วชาสขศกษาเรอง
เรยนรรอบตวเราอาจารยรงสรรค คงเพชรศกด....ผสอน
![Page 2: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/2.jpg)
สาระส าคญ
อวยวะทกสวนในรางกายของคนเราท างานสมพนธกนเปนระบบ ทกระบบตางมความส าคญตอรางกายทงสน หากระบบใดท างานผดปกตกจะสงผลกระทบตอระบบอน ๆ ดวย เราจงควรรจกปองกน บ ารงรกษาอวยวะตาง ๆ ในทกระบบ ใหสมบรณแขงแรง ท างานไดตามปกตอยเสมอ จะชวยใหเรามสขภาพด ระบบประสาท ระบบสบพนธ และระบบตอมไรทอ ตางกมความส าคญตอรางกาย โดยระบบประสาทชวยควบคมการท างานและรบความรสกของอวยวะทกสวน ชวยใหรางกายท างานไดตามทตองการ ระบบสบพนธชวยในการสบทอดเผาพนธใหคงอยตอไป และระบบตอมไรทอผลตฮอรโมนไปตามกระแสเลอดสอวยวะเปาหมาย
เพอท าหนาทควบคมการท างานของระบบตาง ๆ
![Page 3: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/3.jpg)
รางกายของมนษยประกอบดวยเซลล มรปรางและขนาดทแตกตางกนเปนจ านวนมากนบลาน ๆ เซลล กลมเซลลทรวมกนท าหนาทเฉพาะอยาง เรยกวา เนอเยอ เนอเยอชนดเดยวกนหรอตางชนดกน เมอรวมกนท าหนาทอยางใดอยางหนง เรยกวา อวยวะ อวยวะหลาย ๆ อวยวะท างานประสานกนเกดเปน ระบบ ทส าคญตาง ๆ ในรางกาย เชน ระบบขบถายปสสาวะ ประกอบดวยไต ทอไต กระเพาะปสสาวะ และทอปสสาวะ เปนตน ระบบตาง ๆ ในรางกายท าหนาทแตกตาง แตตองท างานสอดคลองสมพนธกบรางกายจงจะสามารถด ารงอยไดอยางปกต ดงนนเราจงควรดแลรกษาสขภาพรางกายเพอใหอวยวะแตละระบบท าหนาทไดตามปกตจะชวยใหเรามสขภาพทด
![Page 4: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/4.jpg)
ระบบประสาท (Nervous System)
ระบบประสาท คอ ระบบทประกอบดวยสมอง ไขสนหลง และเสนประสาททวรางกาย ซงจะท าหนาทรวมกนในการควบคมการท างานและการรบความรสกของอวยวะทกสวน รวมถงความรสก
นกคด อารมณ และความทรงจ าตาง ๆ
![Page 5: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/5.jpg)
องคประกอบของระบบประสาทแบงออกเปน 2 สวนใหญ ๆ คอ
1. ระบบประสาทสวนกลาง
ร ะบบป ร ะส าทส ว นกลา ง ประกอบดวยสมอง (brain) และไขสนหลง (spinal card)ซงเปนศนยกลางควบคมและประสานการท างานของรางกายทงหมด
2. ระบบประสาทสวนปลาย
ร ะบบประสาทส วนปลาย ประกอบดวย เสนประสาทสมอง เสนประสาทไขสนหลง และประสาทระบบอตโนมต ระบบประสาทสวนปลายจะท าหนาทน าความรสกจากสวนตาง ๆ ของรางกายเขาสระบบประสาทสวนกลางไปยงอวยวะปฏบตงาน
![Page 6: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/6.jpg)
ระบบประสาทสวนกลาง
ระบบประสาทสวนกลาง ประกอบดวยสมอง (brain) และไขสนหลง (spinal card)ซงเปนศนยกลางควบคมและประสานการท างานของรางกายทงหมด
![Page 7: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/7.jpg)
สมองสมอง เปนอวยวะทส าคญและมขนาดใหญกวาสวนอน ๆ ของ
ระบบประสาท บรรจอยภายในกะโหลกศรษะมน าหนกโดยเฉล ยประมาณ 1.4 กโลกรม หรอ 3 ปอนด สมองแบงออกเปน 2 ชน คอ ชนนอกมสเทา เรยกวา เกรยแมตเตอร ซงเปนทรวมของเซลลประสาท และแอกซอนชนดทไมมเยอหม สวนชนในมสขาว เรยกวา ไวท แมตเตอรเปนสวนของใยประสาททออกจากเซลลประสาทสมองของสตวชนสงจะเปนทรวมของใยประสาทควบคมอวยวะตาง ๆ ทบรเวณศรษะท าหนาทเ กยวกบความคด ความจ า ความฉลาดนอกจากนยงเปนศนยกลางควบคมระบบประสาททงหมด
![Page 8: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/8.jpg)
สวนประกอบของสมอง การท าหนาท1.สมองสวนหนา (forebrain)ประกอบดวย- ซรบรม (cerebrum)
-เปนสมองสวนหนาสดทมขนาดใหญทสด ท าหนาทเกยวกบความจ า ความนกคด ไหวพรบ และความรสกผดชอบ นอกจากนยงเปนศนยกลางควบคมการท างานของสวนตางๆ ของรางกายทอยใตอ านาจจตใจ เชน ศนยควบคมการท างานของกลามเนอ การรบสมผส การพด การมองเหน เปนตน
- ทาลามส (thalamus) -เปนสวนทอยดานหนาของสมองสวนกลางหรออยขาง ๆ โพรงสมอง ท าหนาทเปนสถานถอยทอดกระแสประสาททรบความรสก กอนทจะสงไปยงสมองทเกยวของกบกระแสประสาทนน
![Page 9: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/9.jpg)
สวนประกอบของสมอง การท าหนาท- ไฮโพทาลามส (hypothalamus) -สมองสวนนอย ใ ตสวนทาลามส ซงอย ดาน
ลา งสดของสมองส วนหนา ท าห นา ท เ ปนศนยกลางควบคมอณหภมของรางกาย การเตนของหวใจ การนอนหลบ ความดนเลอด ความหว ฯลฯ นอกจากนยงเปนศนยควบคมอารมณและความรสกตาง ๆ เชน อารมณเศราโศกเสยใจ เปนตน
2.สมองสวนกลาง (Midbrain) -เปนสวนทตอจากสมองสวนหนา ท าหนาทเกยวกบการเคลอนไหวของลกตาและมานตา เชน ท าใหลกตากลอกไปมาได ปดเปดมานตาขณะทมแสงเขามามากหรอนอย
![Page 10: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/10.jpg)
สวนประกอบของสมอง การท าหนาท3. สมองสวนทาย (hindbrain)ประกอบดวย -ซรเบลลม (cerebellum)
-อยใตสวนลางของซรบรม ท าหนาทในการดแลการท างานของสวนตาง ๆ ของรางกาย และระบบกลามเนอตาง ๆ ใหประสานสมพนธกนอยางเหมาะสมและราบรน อกทงยงเปนตวรบกระแสประสาทจากอวยวะควบคมการทรงตว ซงอยในหชนใน และจากขอตอและกลามเนอตาง ๆ ซรเบลลมจงเปนสวนส าคญในการควบคมการทรงตวของรางกาย
-พอนส (pons) -เปนสวนของกานสมองทอยดานหนาของซรเบลลมตดกบสมองสวนกลาง ท าหนาทควบคมการท างานบางอยาง เชน การเคยวอาหาร การหลงน าลาย การเคลอนไหวของกลามเนอบรเวณใบหนา ควบคมการหายใจ การฟง
![Page 11: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/11.jpg)
สวนประกอบของสมอง การท าหนาท-เมดลลา ออบลองกาตา -เปนสมองสวนทายสด ซงตอนปลายของสมอง
สวนนตอกบไขสนหลง จงเปนทางผานของกระแสประสาทระหวางสมองกบไขสนหลง นอกจากนเมดลลา ออบลองกาตายงท าหนาทเปนศนยควบคมกจกรรมของระบบประสาทอตโนมต เชน การเตนของหวใจ การหายใจ การหมนเวยนเลอด การกลน การไอ การจาม เปนตน
สมองสวนกลาง พอนส และ เมดลลา ออบลองกาตา สมองทง 3 สวนนรวมเรยกวา กานสมอง (brain stem)
![Page 12: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/12.jpg)
ไขสนหลง เปนสวนทตอจากสมองลงไปตามแนวชองกระดกสนหลง โดยเรมจากกระดกสนหลงขอแรกไปจนถงกระดกบนเอวขอท 2 ซงมความยาวประมาณ 2 ใน 3 ของความยาวของกระดกสนหลง และมแขนงเสนประสาทแตกออกจากขอสนหลงมากมาย ไขสนหลงจะมเยอหม 3 ชน และมของเหลวบรรจอยในเยอห มสมอง ดงนนเมอมการเจาะน าเลยงสมองและไขสนหลงหรอการฉดเขาเสนสนหลง แพทยจะฉดต ากวากระดกบนเอวขอท 2 ลงไปเพราะบรเวณทตอลงไปจะเปนมดของเสนประสาทไขสนหลง จะไมมไขสนหลงปรากฏอยโอกาสทจะเกดอนตรายกบไขสนหลงมนอยกวาการฉดเขาไปบรเวณอน
![Page 13: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/13.jpg)
2.ระบบประสาทสวนปลาย (peripheral nervous system)ระบบประสาทสวนปลาย ประกอบดวย เสนประสาทสมอง
เสนประสาทไขสนหลง และประสาทระบบอตโนมต ระบบประสาทสวนปลายจะท าหนาทน าความรสกจากสวนตาง ๆ ของรางกายเขาสระบบประสาทสวนกลางไปยงอวยวะปฏบตงาน
• เสนประสาทสมอง มอย 12 ค ทอดมาจากสมองผานรตาง ๆ ของกะโหลกศรษะไปเลยงบรเวณศรษะและล าคอเปนสวนใหญ
• เสนประสาทไขสนหลง มอย 31 ค ออกจากไขสนหลงเปนชวง ๆ ผานรระหวางกระดกสนหลงไปสรางกาย แขน และขา
![Page 14: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/14.jpg)
โดยปกตแลวเสนประสาทสมอง และเสนประสาทไขสนหลงจะประกอบดวยใยประสาท 2 จ าพวก คอ ใยประสาทรบ ซงจะน าสญญาณจากหนวยรบความรสกไปยงสมองหรอไขสนหลงพวกหนง อกพวกจะน าค าสงจากระบบประสาทสวนกลางไปยงกลามเนอลายตาง ๆ ทยดตดกบกระดกใหท างาน ซ งท าใหเราแสดงอรยาบถตาง ๆ ได
ประสาทระบบอตโนมต (autonomic nervous system) ประสาทระบบอตโนมต เปนระบบประสามทควบคมการท างานของอวยวะทอยภายนอกอ านาจของจตใจโดยไมรสกตว เชน การเตนของหวใจ การเคลอนไหวของอวยวะภายใน ผนงของหลอดเลอด และตอมตาง ๆ ศนยกลางการควบคมของระบบประสาทอตโนมตจะอยในกานสมอง และสวนทอยลกลงไปในสมองทเรยกวา ไฮโพทาลามส ระบบประสาทอตโนมตท างานโดยการประสานของเสนประสาทคหนงซงมการประสานงานอยางใกลชดกบฮอรโมนจากระบบตอมไรทอ
![Page 15: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/15.jpg)
การท างานของระบบประสาทระบบประสาทเปนระบบทท างานประสานกนกบระบบกลามเนอ เชน ขณะท
นกเรยนอานเนอหาของบทเรยนนอยนน ระบบประสาทในรางกายของนกเรยนก าลงแยกการท างานอยางหลากหลาย โดยใชเวลาเพยงเสยววนาท เรมจากการควบคมกลามเนอตาใหกลอกไปมา ซาย-ขวา จอภาพของตากจะสงขอมลไปเรยบเรยงทสมองและเกบบางสวนไวในหนวยความจ า พรอมทงสมองยงสามารถเรยกความทรงจ าเกา ๆ ออกมาใช เพอใหรบรขอมลใหม ๆ ไดดยงขน ขณะเดยวกนระบบประสาทจะสงค าสงไปยงกลามเนอลายทยดกระดกใหเรานงตวตรงหรอยกหนงสอขนอานได และยงควบคมกลามเนอตาใหกะพรบราว 25 ครงตอนาทดวย นอกจากนนระบบประสาทยงรบกระแสประสาทจากอวยวะภายในตาง ๆ และสงค าสงกลบไปควบคมการ เตนของหวใจ ความดนเลอด อตราการหายใจ อณหภมในรางกาย การยอยอาหาร และระบบอน ๆ ใหท างานตามปกต การทนกเรยนสามารถเคลอนไหวรางกายเพอท ากจกรรมหลาย ๆ อยางในเวลาเดยวกนไดนน เพราะมการประสานงานกนอยา งดระหวางกลามเนอกบประสาททเกยวของ
![Page 16: ระบบประสาท (Nervous system)](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020116/559c154d1a28abb1098b479c/html5/thumbnails/16.jpg)
การบ ารงรกษาระบบประสาท• ระวงไมใหเกดการกระทบกระเทอนบรเวณศรษะ
• ระมดระวงปองกนไมใหเกดโรคทางสมอง
• หลกเลยงยาชนดตาง ๆ ทมผลตอสมอง รวมทงยาเสพตดและเครองดมทมแอลกฮอล
• พยายามผอนคลายความเครยด หากปลอยใหความเครยดสะสมเปนเวลานาน
• รบประทานอาหารทมประโยชนตอรางกาย โดยเฉพาะอาหารทใหวตามนบ 1 สง ไดแกอาหารพวกขาวกลอง ขาวซอมมอ ถวลสง เครองในสตว เมลดทานตะวน เปนตน