نارود رد ﺎﻣ ﻒﯾﺎﻇو ﺞﻋ نﺎﻣز مﺎﻣا ﺖﺒﯿﻏ...

1

وظایف ما در دوران وظایف ما در دوران ) ) عج عج ( ( غیبت امام زمان غیبت امام زمان چیست ؟چیست ؟

مقدمه

وقتی که خداوند تبارك و تعالی انسان را به عنوان اشرف مخلوقات با چنان :پیچیدگی آفرید که پس از خلقتش فرمود

فتبارك اهللا احسن الخالقین ، مسجود فرشتگانش را آنقدر دوست داشت تا ، وي را در ظلمات گمراهی ها و بی دفاع در مقابل نقشه هاي شیطان رجیم

رها ننموده و امین ترین فرستادگان خود را براي هدایتش مامور و مبعوث جلوگیري از گمراهی بشرحساسیت بی شک پس از ختم رسل ، . گرداند

چراغ هدایتی ) ع ( بیشتر شده و بهمین خاطر کتاب قر آن و عترت اهل بیت

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

http://www.pdffactory.com

2

معرفی شده است تا حجت بر ) ص ( مطمئن و معتبر از طرف خاتم پیامبران . همگان تمام شود

یک همه ادیان الهی اعتقاد به مصلح آخر الزمان حالیکه دراز سوي دیگر درین ترین رسول و کامل ترین دین ام اعتقادمحوري امید وار کننده میباشد،

را با مستندات ) ع ( حضرت حجت بن الحسن العسگري ) اسالم ( الهی از برکات وجود و مندي قطعی در این زمینه معرفی و به مشروط بودن بهره

، به وظیفه شناسی و عمل به تکالیف توسط مردم تاکید نموده اند حضورش . یباشد که همانا مصادیق انتظار مصلح موعود م

انتظار چیست ؟

نه صرفاً یک حالت روانی ، بلکه از انتظار )ع ( در فرهنگ اهل بیت عاملهم باید منتظرپس اگر انتظار یک عمل است ، . میباشد عملمقوله اگر منتظران با وظایف خود آشنا نباشند و به آن عمل نکنند ، تاریخ . باشد

شیعیان فراوانی ) ع ( تکرار خواهد شد و همان گونه که در زمان امام حسین نفر به وظیفه خود عمل کردند و لذا 72وجود داشتند و لیکن از میان آنها

غیبت نیز چنانچه شیعیان به وظایف در زمان ............. تنها ماند و ) ع ( امام خود عمل نکنند ، امام زمانشان تنها خواهد ماند و ظهورش به تاخیر خواهد

.افتاد



3

:و حال وظایف کدامند

)عج ( و شناخت امام زمان معرفت - 1

را ) عج ( آیا زیارت جمکران و نماز حضرت صاحب الزمان : یک سوالحوائج مادي و زود گذر انجام میدهیم و تنها بعنوان ابزاري براي در خواست

امام را براي خود میخواهیم ؟ یا با شناخت نسبت به مقام و مرام آن حضرت ، کمبود بزرگی را در حیاط بشري امروز احساس و بدنبال وظیفه میگردیم تا

با انجامش به بهترینها برسیم ؟

:محبت به امام - 2

:قرارندهاى محبت از این برخى از جلوه

یاد حضرت -

دعا براى سالمتى و ظهور حضرت -

صدقه دادن براى سالمتى حضرت -

م خواست او بر خواست خودتقد -

:تالش در کسب رضایت او -



4

منتظر باید . اعمال و رفتار و گفتار منتظر بایستى بر وفق رضاى محبوب باشد ا نه؟آیا از کار او راضى است ی. پسندد ببیند، امام چه مى

تجدید بیعت -

اظهار ناراحتى از فراق -

اطاعت - 3

تأسى -4

:برخى از صفات حضرت که در آنها باید به ایشان تأسى نمود عبارتند از

تقوا -

عبادت -

سخت کوشى و جهاد -

زهد -

عدالت -

سخاوت -

ها گیرى در برابر بدعت موضع -



5

نصیحت و خیرخواهى -

بردبارىصبر و -

وظایف اجتماعى

:این وظایف در دو بخش قابل بررسى است

وظایف حاکمیت - وظایف مردمى ب -الف

:وظایف مردمى عبارتند از - الف

هایى که در جهت اهداف حضرت باشد مثل دفاع و حمایت از حرکت - 1 انقالب اسالمى ایران

:تکریم و بزرگداشت نام و یاد حضرت از راههاى - 2

قرار دادن موقوفات -

...)،دعاى ندبهها، جشن(برقرارى مجالس بزرگداشت -

شرکت در مجالس بزرگداشت -

:وظایف نهادهاى حکومتى -ب



6

:بسط فرهنگ مهدویت، از طریق راه کارهاى مناسب در - 1

)مسلمین و غیر مسلمین(جهان -

ایران -

امروزه تئوریهاى از آن جایى که : تئوریزه کردن فرهنگ مهدویت - 2داغ » جهانى شدن«مختلفى در مورد پایان تاریخ مطرح است و تنور بحث

علیه السالم را با عنوان بهترین باشد، بایستى حکومت جهانى امام زمان مى .تئورى و کارآمدترین گزینه براى پایان تاریخ، به جهانیان معرفى کرد

نیان، تا اینکه در پرتو آن، ارائه الگوهاى مناسب از حکومت دینى به جها - 3اى آن گردد جامعه جهانى به حکومت مهدوى عالقه مند شده و مهی.

هاى مردمى براى ظهور حضرت فراهم ساختن زمینه - 4

عدالت، بسط معنویت، امنیت، : مانند(شناسایى اهداف حکومت جهانى - 5شدن به و تالش در بدست آوردن راه کارهاى مناسب براى نزدیک ...) رفاه،

.آن اهداف

نیروسازى - 6



7

اى کند که جامعه کارگرى منتظر واقعى است که به این نیت تالش و کار مى .علیه السالم بسازد هاى قوى اقتصادى و در خور حکومت امام مهدى با پایه

معلم و استادى منتظر واقعى است که به این نیت درس بدهد که شاگردانى .نى در حکومت جهانى باشندتربیت کند تا بازوان پرتوا

آموزى، منتظر واقعى است که درس بخواند تا در عصر ظهور بتواند دانش .بارى از دوش حضرت بردارد

اى تربیت کند پدر و مادرى، منتظر واقعى است که فرزندان خود را به گونه .که در خدمت اهداف حضرت باشند

خود را براى حکومت دانشجویى منتظر واقعى است که فرا گرفتن تخصص .جهانى و تحمل مسئولیتى در آن جایگاه، قرار دهد

اى منتظر واقعى است که در مواعظ خود، مردم را تشنه و مهیاى روحانى .برقرارى حکومت جهانى نماید

شدند، چنانچه مردم از اولین روزهاى سیاه غیبت با حال تباه خود آشنا مى .شد عصر ظلمت اینگونه طوالنى نمى



8

اند و همه مردم، باالخص کسانى که داراى وظیفه بیان این گونه مسائل بوده . اند، باید سخت غمگین و شرمسار باشند از گفتن آن غفلت یا تغافل ورزیده

کنیم؟ هاى دوران غیبت عمل نمى چرا ما به وظیفه

ها و ایم و به تیرگى پاسخ این سؤال آن است که ما به عصر غیبت خو گرفته .ایم ها عادت نموده یکىتار

انسان ، اعتیاد و خو گرفتن انسان به هر چیزى، مانند مسئله فطرت و طبیعت کند، به طورى که گویى اراده و اختیار را از او را به سوى آن جذب مى

.گرفته است

ها بدون زحمت به این قدرت را خدا به انسان داده تا با خو گرفتن به خوبى .ها کناره گیرند و از بدى سوى آنها جذب شوند

. انتظار را هم از نظر فرهنگی معنا کرده اند، هم از نظر نظامی: از طرفیاز نظر نظامی آن است که انسان : حضرت آیت اهللا جوادي آملی فرمودند

ی اگر شده با یک تیر ا از نظر ! خود را آماده دفاع از ولی خدا گرداند حتّ امخود را از . ود بپردازد و هم به احیاي دیگرانفرهنگی، هم باید به احیاي خ

گناهان پاك گرداند و از معاصی الهی دور نگه دارد و نیز کمک کند تا .دیگران نیز با اهل بیت آشنا شوند و معارف الهی را دریابند



9

، دعا در تعجیل فرج آن حضرت است و )ع(از برترین اقسام یاري امام زمان . ابت دعا، تقوا استشرایط استج بدیهی است که از

هدایتی خود امام معصوم وظیفه مند شد؟ توان از امام غایب بهره چگونه میهدایت به . 2 طریق هدایت به معناي ارائه. 1 :کند را به دو گونه اعمال میامام براي اجرا و اعمال هدایت نوع اول نیاز به . معناي ایصال به مطلوب

دارد؛ اما براي هدایت نوع دوم نیازي به حضور فیزیکی در میان مردمان . حضوري با مردم ندارد حضور جسمانی و مراوده

امام در بیان صوري معارف و راهنمائی به تعبیر دیگر، باید دانست که وظیفهراهنمایی شود؛ بلکه امام همانطور که وظیفه ظاهري مردم خالصه نمی

و رهبري باطنی اعمال را نیز ظاهري مردم را به عهده دارد همچنان والیت بدیهی است . کند بر عهده دارد و اوست که حیات معنوي مردم را تنظیم می

هدایتی نوع دوم تأثیري که حضور یا غیبت جسمانی امام در انجام وظیفهندارد؛ زیرا امام از راه باطن به نفوس و ارواح مردم اشراف و اتصال دارد

محمد حسین طباطبایی، شیعه . (هان استاگرچه از چشم جسمانی ایشان پن ).152در اسالم، ص

) عج(براي امام زمان فواید دعاجیل فرج بسیار دعا کنید براي تع" )عج(فرمایش امام زمان - 1



10

."که آن فرج شمااست

زیاد شدن نعمتهاستدعا سبب - 2

بواسطه دعا قلبی اظهار محبت- 3

. است نشانه انتظاردعا - 4

اطهار امر ائمهزنده کردن - 5

لعین شیطانووحشت ناراحتیمایه - 6

فتنه هاي آخرالزمانیافتن از نجات- 7

آن حضرت حقوقکردن قسمتی از ادا - 8

و دین خداوند است تعظیم خداوند - 9

دعا می کندصاحب الزمان در حق او حضرت - 10

.می شود آن حضرت در قیامت شامل حالش شفاعت - 11

شااهللا شامل حال او می شودان ت پیغمبرشفاع - 12

وطلب فضل و عنایت او است فرمانبري امر الهیدعا - 13



11

می شود هاي دیگردعا مایه استجابت - 14

استمزد رسالت ادا کردن اجرو - 15

وظیفه مردم و امت اسالمی در عصر غیبت چیست؟

براي پاسخ به این پرسش بایستی امام را بشناسیم تا بدانیم چه وظایفی در

. د رواقع این وظیفه بعد از آن معرفت فراهم می شود! قبال او بر عهده ماست

منتظر شیء یا شخصی هستیم . ما از چیزي پاس می داریم که او را بشناسیم

. که او را بشناسیم

اهللا اعظم اروحناه فداه ، توجه به خداوند ٔباید بدانیم که توجه به حضرت بقیه

توجه به ) علیه السالم(کریم است ، همانگونه که توجه به بقیه ائمه طاهرین

. خداوند می باشد

توجه به خداوند مایه ) علیه السالم(به ائمه اطهار زیارت و توسلپس

به خداوند بزرگ تقربسی که قصد به این جهت ک. تبارك و تعالی است

روي می آورد ، ) ع(اید به ائمه اطهار بنم



12

ت و پیشرفت را به سوي ) ع(انسان با توجه به ائمه اطهار نه تنها عوامل موفقی

خود جلب می کند بلکه موانعی را که مانع رسیدن به مقامات عالی هستند

حناه فداه و انیز برطرف می نماید ؛ زیرا به وسیله توجه به امام زمان ارو

درهاي رحمت و مغفرت الهی به سوي ) علیه السالم(ئمه اطهار همچنین بقیه ا

. انسان گشوده می شود و تاریکی ها از باطن او برطرف می گردد

در شرح کالم حضرت امیرالمومنین علیه ) علیه السالم(حضرت باقر العلوم

: ؛ می فرمایند "انا باب اهللا": السالم که فرمودند

بحار . (جه به خداوند نماید ، آمرزیده می شودیعنی کسی که به وسیله من تو

349 /39 (

در عصر غیبت) عج(ارتباط با امام زمان

یک نتیجه ایی کــه مـی تــوان از کــل بحث گرفت و به نظر نمی آید که با

ادله ارائه شده مغایر باشد این است کـــه مـدعـیـان ارتباط و دیدن امام زمان

این نکته ایی بسیار مــهــم هـست ... دروغگو و کذاب مفتر هستند ) عج(

بینند و با ایشان رابطه کـــه سخنان افرادي که مدعی هستند ، ایشان را می



13

.دارند را رها کنیم و به ادعاي آنها توجه نکنیم

ف ، مدعیان مشاهده اما نکته قابل توجه ایــن است که بر اساس توقیع شری

امـــا گفته نشده کـه اصال امکان دیدن وجود ... .......شناخته شدهدروغـگـو

...ندارد

اط دارند هــرگــز ادعا ندارند و به عبارت دیگر کسانی که بــا ایشان ارتب

به عبارتی ساده تر این توفیق ... این ارتباط را آشــکــار نـمـی کنند

مخصوص افــراد خاصی می باشد که از نظر درجـات ایمانی به مراتب

به این افراد ) عج(باالیی رسیده اند و بنابراین این توفیقات از ناحیه مقدسه

ان ارتباط در عصر غیبت وجود دارد ، امــا کسانی بنابراین امک. عطا می شود

کـــه واقعا داراي ایـن ارتباطات هستند ، از گفتن و آشکار کردن این

. ارتباطات منع شده اند و افراد مــدعــی همگی کذاب مفتر می باشند

:وظایف کلی منتظران

وظیفه مـهم دیگرى که هر شیعه منتظر بر عهده دارد تهذیب نفس و -

آراستن خود به اخالق نیکو است، چنانکه در روایتى که نعمانى به سند خود



14

: کند آمده است ، نقل مى )ع(از امام صادق

، باشد باید که منتظر ) ع(دارد از یــاران حضرت قائم هر کس دوست مى «

رفتار نماید، در حالی پرهیزکارى و اخالق نیکوباشد و در این حال به

، بپاخیزد، ) ع(، پـس چنانچه بمیرد و پس از مردنش قائم باشد منتظرکه

پاداش او همچون پاداش کسى خواهد بود که آن حضرت را درك کرده

است ، پس کوشش کنید و در انتظار بمانید ، گوارا باد شما را اى گروه

».خداوند مشمول رحمت

موضوع تهذیب نفس و دورى گـزیدن از گناهان و اعمال ناشایست، به

عنوان یکى از وظایف منتظران در عصر غیبت، از چنان اهمیتى برخوردار

است که در توقیع شریفى که از ناحیه مقدسه حضرت صاحب االمر بــه

اعــمال ناشایست اهللا عـلیه، صادر گردیده ، مــرحــوم شیخ مفید، رحمۀ

یـا زند ، یــکــى از اسباب و آن حضرت سر مى شیعیانکه از و گناهانى

و دورى شیعیان از لقاى آن بدر منیر سبب طوالنى شدن غیبتتنها

: شمرده شده است



15

دارد، همانا پوشیده مى ) شیعیان(پس تنها چیزى که مــا را از آنــان ... «

رسد و خوشایند ما چیزهـاى نــاخــوشایندى اسـت کــه از ایشان به ما مى

».رود نیست و از آنان انتظار نمى

ر آغاز هر روز، با حضور و توجه، عهد و د شیعه منتظراگر هر آیــا -

را با امــام و مـقـتـداى خــود تجدید نماید ، هرگز تن به رکود ، ذلت پیمان

عدالتى خواهد داد ؟ و خوارى و ظلم و بى

اعتنایى کند هرگز حاضر خواهد شد که به رضاى موال و سرور خود بى آیا

بـدون هـیـچ تردیدى اگـر در .صیت دهد ؟ مسلما خـیـر و مع و تن به گـنـاه

اى چنین فرهنگى حــاکــم شـود و همه تنها در پى رضاى امام زمان جامعه

خود باشند ، آن جامعه هرگز دچار بحران فرهنگى ، از خودبیگانگى، یاس و

.نومیدى و انحطاط نخواهد شد

دست همدلى و همراهىیان با ایــن نکته نیز مسلم است که اگر همه شیع

بیعت و یـارى به سوى موال و سرور خود دراز کنند و بر نصرت او متفق

موالیشان را درك خواهند کرد و براى فرجشوند دیرى نخواهد پایید کـه



16

چنانکه در توقیع شریفى کــه . خواهند یافت همیشه از ظلمها و ذلتها رهایى

: اشاره شد آمده است بیش از ایـن نیز به بخشى از آن

اگر شیعیان مــا کــه خداوند آنان را در اطاعتش یارى دهد، در وفـاى «

پیمانى که از ایشان گرفته شده یکدل و مصمم باشند ، نعمت لقاى ما از آنان

افتد و سـعـادت دیــدار مــا بـــراى آنـهـا بــا معرفت کـامل و به تاخیر نمى

».گردد ل مىبه ما تعجی راستین نسبت

:وظایف منتظران در عصر غیبت

آنان که در ! خـوشـا بــه حــال شیعیان ما : امام صادق علیه السالم فرمودند ».جویند ما تمسک مى] والیت[ما به ریسمان ، زمان غیبت قائم

:امام حسین علیه السالم فرمود وند و گروهى غیبتى است که اقوامى در آن از دین خارج ش] مهدى[براى او

هـا گفته مى کشند و بــه آنـ بر دین ثابت قــدم بمانند و آزار و اذیت مى گویید شود ، اگر راست مى چه وقت عملى مى] ظهور[ایــن وعـده : شود

، ]مخالفان[تردید صبر کننده در زمان غیبت در برابر آزار و تکذیب ؟ بـىرکاب رسول خدا صلى اهللا علیه و آله بـــه منزله جـهـاد کننده بـا شمشیر در

».است



17

:امام صادق علیه السالم فرمود گردد از اینکه از یاران حضرت مهدى علیه السالم هـر کس شادمان مى

باشد، باید منتظر باشد و به پرهیزکارى و اخالق نیکو رفتار نماید و او منتظر ».است] واقعى[

:رفاه و آسایش در عصر ظهور

فـقـر را بــه مرگ بزرگ تشبیه نموده و به فرزندش این ) ع( حضرت علی :گونه توصیه می کند

انـسانی کــه در پـی کسب معیشت خود است را مالمت مکن ، زیــرا در «فـقـیـر حقیر ! اي فرزندم . فــقــر و تهیدستی ، خطاهاي او زیاد می شود

ه نمی گردد؛ شخص است ، سـخـن او شنیده نمی شود و مـقـام او ، شناختفقیر، اگر راستگو باشد ، دروغگویش خوانند و اگر زاهد باشد و پرهیزگار،

.او را نادان گویند: فرزندم هــر فــردي که به فقر مبتال شود، به چهار خصلت نیز مبتال شود

سستی در یقین ، کاستی در عقل ، رقت و سستی در دین و کم شدن حیا در »ي متعال از فقرصورت، پس پناه به خدا

نیز راجع به رونق اقتصادي در عصر ظهور و نزول برکات ) ع(حضرت علی چون قائم قیام کند ، آسمان چنان «: آسمانی در آن دوره طالیی می فرماید از عراق انسان به گونه اي کــه ... که باید، باران بارد و زمین گیاه رویاند »...سرسبز گام ننهد يدرآید و تا شام برود و جز بر زمین ها



18

:در حدیثی راجع به عصر ظهور می خوانیم انسان در عـصـر حاکمیت جهانی حضرت مهدي ، هرآنچه از انواع دانه «

هاي زراعی بر زمین بیفشاند ، هفتصد برابر ، برداشت می کند همان گـونـه را مـثـل آنــان کــه مال شان «: که خداي متعال در قرآن کریم فرموده است

در راه خدا انفاق کنند ، به مانند دانه اي است که از یک دانه ، هفت خوشه بروید و در هر خوشه اي صد دانه باشد و خداوند براي هرکس که بخواهد

» .می افزاید وظایف منتظران -)عج ( دعا در فرج امام زمان تاثیر

هی باشد، هاي خاص ال به دلیل حکمت) عج(باشد غیبت امام زمان اگر قرار خاصیتی دارد؟ دعا کردن ما براي فرج چه

بر اساس اسباب و حکمت هایی صورت ) عج(امام زمان ساساً غیبتا) 1روایات مختلف تصریح شده، اما گرفته است که اگر چه به برخی آنها در

) ع(امام صادق .دانستن همه آنها در دوران غیبت آن بزرگوار، ممکن نیست :فرماید می

شود، مگر بعد از ظهور آن روشن نمی) عج(زمان حکمت غیبت امام .حضرت

ها به بال هاي غیبت دچار ساختن انسان ممکن است یکی از حکمت بنابر این،ي فرج روي آوردن آنها به خدا و دعا کردن برا و مشکالتی باشد که باعث

.است

:قرآن آمده است که در چنان



19

سازیم، باشد که هاي روزگار مبتال می ها را به شداید و سختی انسان ما 42آیه 6انعام ./ و زاري نمایند و به دعا روي آورند درگاه ما تضرع به

هاي الهی ندارد، بلکه اساس، دعا براي فرج نه تنها منافاتی با حکمت بر این .ها به شمار آید زمره همین حکمت زتواند ا خود می

وظیفه و تکلیفی است که در عصر غیبت ) عج(فرج امام زمان دعا براي ) 2) ع(و ائمه هدي) ص(پیامبر اکرم. شده است در روایات بسیاري بر آن تأکید

نیز نه تنها شیعیان ) عج(عصر اند، حضرت ولی بر چنین دعایی امر فرمودهکثرت دعا را از تعجیل فرج فرمان داده، بلکهخود را به دعا کردن براي

الدین شیخ صدوق، اکمال. (أکثروا الدعا بتعجیل الفرج). /اند آنان خواسته 485، ص 2واتمام النعمه، ج

اي براي نجات از هالکت به روایات، دعا براي فرج وسیله در برخی )3 :فرماید می) ع(عسکري امام حسن. شمار آمده است

دم مهدي را غیبتی است که در آن هیچ کس از هالکت فرزن به خدا،او را بر اعتقاد نسبت به ) عزوجل) یابد، مگر کسی که خداي نمی نجات

فرجش توفیق امامتش ثابت قدم بدارد و او را در دعا براي تعجیل .384 ، ص2شیخ صدوق، اکمال الدین و اتمام النعمه، ج . / فرماید عنایت

ی که انتظار فرج واالترین نوع عبادت به شمار وقت: باید گفت در پایانآید و اصل دعا زیباترین جلوه انتظار به حساب می آید، دعا براي فرج نیز می

نزد خداست و تأثیر آن در تغییر دادن ترین چیزها در ترین و محبوب گرامی .تقدیر است



20

:آمده است) ص(روایات پیامبر اکرم که در چنان

.گرداند زیرا دعا قضاي الهی را باز می زیاد دعا کن،

:چند مثال از وظایف

یا محبت خاص حضرت شریف آن اسماء نسبت به ادبرعایت مراتب داشتن نسبت به آن حضرت

و انتظار فرج و ظهور ایشان و اظهار مردم ساختن آن عزیز در نزد محبوببراي دیدار آن حضرت و ذکر فضایل و مناقب ایشان در میان مردم شوق

.واندوه در فراق آن بزرگوار و یا مداومت در خواندن دعاهاي خاص )عج(رضایت امام زماندر راههاي مورد اموال صرف

در چه راههایی ما باید ببینیم در شرایطی که جامعه ما دارد، صرف اموال .خواهد بود) عج(مورد رضایت امام عصر

) عج(یکی از وظایفی که در تعالیم اسالمی برعهده منتظران امام عصرمنتظران . فضاي اجتماعی است سالم سازيدر جهت تالش گذارده شده،

بی تفاوتکسانی هستند که نسبت به مسائل اطراف خود، ) عج(امام زمان وامی دارد، واکنشعرصه هاي اجتماعی، آنها را به نیستند و هر اتفاقی در

این وظیفه در تعالیم . واکنشی که به نسبت اتفاق گاه مثبت و گاه منفی است . شناخته می شودعنوان امر به معروف و نهی از منکر دینی ما تحت



21

یکی «: ، از فعاالن تبلیغ مهدویت، در این باره می گوید»سید ابراهیم کاظمی«این است که به ) عج(مهم مسلمانان در زمان غیبت امام عصر از وظایف

ترویج و تبلیغ احکام اسالمی بپردازند و امر به معروف و نهی از منکر را . اقامه و با بدعتها مبارزه کنند

وظیفه آگاهان، علما و دانشمندان در این مقوله، نسبت به دیگران سنگین تر . است

و سخت تر از یتیم شدن کودکی که از شدیدتر«:فرمودند) ص(رسول خداپدر و مادر خود دور می شود، یتیم بودن کسی است که از امام خود دور

است بدانید هر کس او را هدایت و راهنمایی کند و راه ما اهل بیت را به او تعلیم

. »دهد، در بهشت با بهترین دوستان، همراه ما خواهد بودعلمایی ) عج(اگر در زمان غیبت حضرت قائم «:نیز فرموده اند) ع(امام هادي

نباشند که مردم را به سوي حضرت دعوت کنند و متوجه به آن جناب را از ) کم اطالع(سازند و با دلیل از دین خدا دفاع کنند و بندگان ضعیف

دام ابلیس و ابلیسیان و ناصبیها نجات دهند، کسی باقی نخواهد ماند مگر ی ایشان هستند که زمام قلبهاي شیعیان ضعیف و آنکه مرتد خواهد شد، ول

کم اطالع را محکم می گیرند، همان طور که کشتیبان سکان کشتی را .محکم می گیرد حقا که این دانشمندان نزد خداوند عزوجل برترین افرادند

:چند سوال و جواب



22

منتظران آن حضرت چه ) علیه السالم(در زمان غیبت امام زمان ده دارند؟وظایفى بر عه

مسلّم پذیرفته شده، اصلموعود به عنوان یک انتظار در تفکر شیعى: پاسخیاد شده و تأکید شده است که منتظر فرج برترین اعمالو از آن به عنوان

چرا ) به جهت طوالنى شدن غیبت(باشید و از رحمت خدا مأیوس نباشید از بررسى اخبار و . است انتظار فرجدر پیش خداوند بهترین اعمال که

وظایفى چند در عصر غیبت براى منتظران )علیهم السالم(روایات معصومینمهم ): علیه السالم(حجت خدا و امام زمان شناختـ 1: استفاده مى شود

ترین وظیفه ى یک فرد منتظر تالش براى کسب معرفت نسبت به وجود ن بدون شناخت امام و چرا که انسا ;است) علیه السالم(مقدس امام زمان

در . منزلت او نمى تواند وظیفه ى خود را در رابطه ى با او تشخیص دهدهر «. »من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتۀ جاهلیۀ«: روایت آمده است

ـ 2» .کس بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده استمنتظر واقعى ): فردىخود سازى ( فضایل اخالقىنفس و کسب تهذیب

همیشه در صدد کسب فضایل اخالقى و آراسته شدن به صفات خوب تالش ): خود سازى اجتماعى(جامعه اصالحبراى تالش ـ 3. انسانى است

براى برطرف کردن مفاسد اجتماعى از طریق امر به معروف و نهى از منکر و ب و کارا و خالصه آماده ساز ى زمینه براى اهتمام براى تربیت نسل مهذّ

یکى از وظایف منتظر واقعى است، چون تا )علیه السالم(ظهور امام زمان



23

میسر )علیه السالم(زمینه ى ظهور فراهم نگردد امکان ظهور امام زمان براى فکرى و فرهنگى و نظامىـ کسب آمادگى هاى 4. نخواهد شد

به یارانى نیاز چرا که آن حضرت پس از قیام ): علیه السالم(یارى امام زمان از توبهـ 5. دارند که حداقل در یکى از عرصه ها بتواند مفید واقع گردد

همان طور که ): علیه السالم(و پیروى از نایبان امام زمان اطاعتـ 6گناهان مردم موظفند در تمام کارها ) علیه السالم(مى دانیم در زمان غیبت امام زمان علیه (بویژه امام زمان )علیهم السالم(هارو حوادث، به توصیه ى ائمه ى اط

ـ که نواب عام آن حضرت هستند ـ به فقهاى جامع الشرایط) السالممراجعه کنند و به احکامى که آن ها طبق موازین شرعى صادر مى کنند،

تعجیل فرجو ) علیه السالم(امام زمان سالمتىبراى دعاـ 7. عمل نمایندبح و شام با خلوص نیت از پیشگاه خداى منتظر واقعى در هر ص: ایشان

ـ 8. را درخواست مى نماید)علیه السالم(مهربان سالمتى و ظهور امام زمان عبادىـ انجام اعمال 9) علیه السالم(دادن براى سالمتى امام زمان صدقه

علیه (نمودن به نیابت از امام زمان نماز و قرآن، زیارتمانند خواندن است ) علیه السالم(به اماکنى که مورد عنایت امام زمان ـ توجه 10) السالم

به امام توسلـ 11... نظیر مشاهد مشرفه، مسجد سهله، مسجد جمکران و و زیارت آن حضرت با زیارت ها و دعاهایى که در ) علیه السالم(زمان

) الف: کتب ادعیه مانند مفاتیح الجنان آمده و از آن جمله موارد ذیل استاللهم رب : که هر روز صبح بعد از نماز خوانده مى شود عهددعاى

اللهم عرفنى دعاى ) ، ب... النور العظیم و رب الکرسى الرفیع



24

این دعا در عصر روز جمعه ... نفسک فانک لم ان لم تعرفنى نفسکدعاى که براى برآورده شدن حاجات ذکر شده است ) خوانده مى شود، ج

) ، د... الهى عظم البالء و برح الخفاء: ودو با این عبارت شروع مى شاللهم کن لولیک الحجۀ ابن ): علیه السالم(دعا براى سالمتى امام زمان

که با این عبارت آغاز ) علیه السالم(دعاى حضرت مهدى ) ، هـ... الحسنزیارت ) ، و... اللهم ارزقنا توفیق الطاعۀ و بعد المصیبته: مى شود

شیوه هاى (و ) وظیفۀ االنام(یشتر به کتابهاى جهت توضیح ب. آل یاسین شود ه جعمرا) یارى قائم آل محمد علیه السالم

؟ در قرآن آمده است) علیه السالم(آیا نام حضرت مهدى

قرآن کریم براى معرفى شخصیت هاى الهى گاهى نام آن ها را ذکر مى همان گونه . هاکند و گاهى ویژگى ها را یادآور مى شود، بدون ذکر نام آن

که از میان صدو بیست و چهار هزار پیامبر الهى تنها نام حدود بیست و پنج نفر از آن ها در قرآن آمده، و نام دیگر پیامبران در قرآن نیامده است،

در قرآن نیامده است، آیات )علیهم السالم(در عین حال که اسامى ائمهو ) علیه السالم(ام زمان ، ام)علیه السالم(فراوانى در خصوص حضرت على

دیگر ائمه وجود دارد، که این آیات همراه با احادیثى که در تفسیر و تبیین را معرفى مى )علیهم السالم(آن ها وارد شده است، شخصیت امامان معصوم

اکمال دین سوره ى مائده، . 67کند، مانند آیات تبلیغ سوره ى مائده، آیه . 61مباهله سوره ى آل عمران، آیه . 55 والیت سوره ى مائده، آیه. 3آیه

تشکیل حکومت ... سوره ى هل اتى و . 33تطهیر سوره ى احزاب، آیه



25

در آیات قرآن . خواهد بود) علیه السالم(جهانى که بعد از ظهور امام زمان آیاتى از سوره ى توبه از وصف گسترش اسالم در سطح . مطرح شده است

ى ارسل رسوله بالهدى و دین الحق لیظهر، هو الذ... «: جهان نوید مى دهدو سوره صف، آیه 3سوره ى توبه، آیه » على الدین کله ولو کره المشرکون

مضمون این آیه ـ که پیشگویى گسترش و همه جانبه ى اسالم در سطح . 9جهان است، ـ هنوز تحقق نیافته است، و وعده ى الهى صدق است و من

و این در زمان حکومت جهانى حضرت . 87/ اصدق من اهللا حدیثنا، نساء . تحقق خواهد یافت) علیه السالم(مهدى

ممکن است و ) علیه السالم(آیا در دوره غیبت کبرى مالقات با امام زمان چه افرادى و تحت چه شرایطى مى توانند حضرت را مالقات کنند؟

وارد ) علیه السالم(با توجه به روایاتى که در مورد مالقات با امام زمان : پاسخ

شده است، نظر علماء بر این است که در دوره غیبت کبرى مالقات با امام و حکایت هاى زیادى که در زمینه دیدار با . ممکن است)علیه السالم(زمان

مؤید امکان مالقات با در کتاب ها نقل شده است، ) علیه السالم(امام زمان دیدار و رو یا رویى با حضرت به سه صورت ممکن است . حضرت است

ـ دیدار حضرت با عنوان غیر واقعى ایشان، به طورى که کامال 1: پیش آیدـ دیدار حضرت با عنوان حقیقى ایشان، 2. براى دیدار کننده، نا شناس باشند

شود ـ مگر پس از پایان دیدار ـ بدون اینکه این امر را مالقات کننده متوجه ـ دیدار حضرت با عنوان حقیقى ایشان، و به صورت اختیارى 3. متوجه باشد



26

در حالى که دیدار کننده نیز در اثناى مالقات متوجه این امر باشد، این گونه دیدار بسیار کم نقل شده است مانند مالقات سید بن طاووس و عالمه

سرشتى مى تواند آن حضرت را مالقات کند آرى هر شیعه پاك. بحرالعلومولى باید توفیق رفیقش شود، از گناهان و موارد شبهه دار و مشکوك پرهیز کرده و درون خویش را از آلودگى هاى روحى پاك کند، و از طرفى به ایمان و یقین و صفات پسندیده، انجام واجبات و مستحبات نظیر استمرار بر

زیارت جامعه، دعاى عهد، دعاى فرج، دعاى نماز شب، زیارت عاشورا،و ذکر حق تعالى جان خود را آراسته کرده و در ... ندبه، زیارت آل یس و

رفع نیازمندیهاى مردم و اصالح جامعه کوشا باشد، تا نور والیت در دل او علیه (مشتاق دیدار امام زمان . حضرت نصیبش گرددبتابد و توفیق دیدار

اینکه در خود زمینه مالقات با حضرت را ایجاد مى کند، عالوه بر ) السالمالف ـ دیدار حضرت یک اصل اساسى : باید به نکاتى چند توجه داشته باشد

یعنى این گونه نیست که اگر شخصى توفیق دیدار ;و ضرورى نیستحضرت را پیدا نکرد، مورد عنایت آن حضرت نیست یا از پیروان صادق و

ت محسوب نمى شود، زیرا حتى در زمان حضور شیعیان راستین آن حضرهم شیعیان راستینى ) علیه السالم(وائمه ) صلى اهللا علیه وآله وسلم(پیامبر

آنچه در دوران غیبت اصل . بودند که حتى براى یک بار توفیق دیدار نیافتنداساسى براى یک شیعه است، انتظار صادقانه، ایجاد زمینه براى ظهور

هر کس با «: در روایت است که. الیف دینى استحضرت و عمل به تکاز دنیا رود، همچون کسى است که در خیمه امام ) علیه السالم(انتظار قائم

ب ) 125، ص 52بحاراالنوار، ج . (»و در خدمت او باشد) علیه السالم(زمان



27

ـ دل خود را با نور محبت و والیت ایشان آشنا سازد و براى اطاعت از ج ـ . تالش کند و در راه تحقق این هدف گام بردارد خداوند به شدت

د ـ از افراط و تفریط و . انگیزه هاى مادى و دنیا گرایانه را ترك کندهـ ـ از عزلت . اقداماتى که ضرر قطعى براى روح و جسم او دارد پرهیز کند

و ـ از . و کناره گیرى و بى توجهى به مسئولیت هاى اجتماعى دورى گزیندتن با افرادى که در لباس هاى گوناگون، این ابزار مقدس را تماس گرف

ز ـ از تأخیر . دستمایه اهداف دنیایى خویش قرار مى دهند دورى گزیند . هایى خاص و الهى ناامید نگرددفیض دیدار به خاطر مصلحت

کجاست؟ و آیا جزیره ) علیه السالم(مکان زندگى امام زمان ؟ برمودا چه ارتباطى داردخضراء صحت دارد و با مثلث

محل زندگى آن حضرت تعیین نشده است، و شاید مسکن معینى : پاسخنداشته باشد و به طور ناشناس در بین مردم زندگى کند، شاید هم نقاط دور

در احادیث وارد شده است . افتاده اى را براى زندگى انتخاب کرده باشدرا به جا مى آورد، او مردم را که در موسم حج حاضر مى شود و اعمال حج

، به 152، ص 52بحاراالنوار، ج -]1.( [مى شناسد اما مردم او را نمى شناسندمطالب زیادى نقل » جزیره ى خضرا«اما در مورد .) نقل از دادگستر جهان

شده است و در بین علماى بزرگ و صاحب نظر در این مسأله اختالفاتى ا این مى شود که این مسأله مورد اتفاق نتیجه ى جمع بندى ه. وجود دارد

همه نیست، زیرا طبق حکایت جزیره ى خضرا ـ که از فردى به نام على بن



28

اوالدى دارند که )علیه السالم(فاضل مازندرانى نقل شده است ـ امام زمان زندگى مى کنند و با سید شمس الدین ) بحر االبیض(در جزایر دریاى سفید ... معرفى مى کند دیدار مى نماید و )علیه السالم(امام که خود را از فرزندان

در هر . آمده است 174تا 159، ص 52اصل این حکایت در بحاراالنوار، ج حال دسته اى از علما آن حکایت را صحیح و معتبر دانسته، و عده اى دیگر آن را مجعول و خالى از حقیقت مى دانند و هر دسته براى ادعاى خود

این : عمده ى دالیل مخالفین آن است که اوال ;ر مى کننددالیلى ذکدر متن : ثانیاً. حکایت سند صحیحى ندارد لذا نمى توان آن را پذیرفت

حکایت تناقضاتى به چشم مى خورد از جمله این که فردى به نام سید معرفى مى کند و ) علیه السالم(شمس الدین خود را نایب خاص امام زمان

حضرت را اصال ندیده ام، بعد در جاى دیگر خود سید من آن: مى گویدعلیه (من هر روز صبح جمعه براى زیارت امام زمان : شمس الدین مى گوید

در حکایت مزبور ادعا مى شود که در : ثالثاً... به آن کوه مى روم ) السالمقرآن تحریفاتى واقع شده است، که این حرف با اصول اعتقادى اغلب

در البه الى مباحث این : رابعاً. ه شیعیان همخوانى نداردمسلمانان بویژحکایت احکامى ذکر شده است که با اعتقادات و احکام فقهى فقهاى شیعه

در طى این حکایت خمس مباح دانسته شده : به عنوان مثال. مخالفت دارداست یعنى پرداخت خمس براى شیعیان الزم نیست، در حالى که کسى این

از طرف دیگر کسانى هم خواسته اند جزیره ى ... نمى کند و مطلب را بیانخضرا را همان مثلث برمودا معرفى کنند که این موضوع با حوادثى که

در این باره کتاب هاى مفیدى تنظیم و . بعدها رخ داده تکذیب شده است



29

به عنوان مثال مى . منتشر شده است که به نقد و بررسى این مسأله پرداخته اندنوشته ى سید جعفر » جزیره ى خضرا، افسانه یا حقیقت«ن به کتاب توا

جزیره «مرتضى عاملى، ترجمه ى ابوالفضل طریقه دار، و یا به کتاب . علی اکبر مهدیپور مراجعه نمودتألیف » خضراء

چه ویژگیهایى دارد ) علیه السالم(حکومت جهانى حضرت مهدى ؟ ومت مى کنندچند سال حک) علیه السالم(و امام زمان

از پرده ) علیه السالم(بعد از آنکه مصلحت الهى اقتضاء کرد امام زمان : پاسخغیبت بیرون مى آیند، دشمنان و ستمگران در مقابل آنحضرت به صف

پیش مى آید که به لطف خداوند و جنگهاى سختىآرایى مى پردازند و ت پیروان صدیق و وفادارشان آن حضرت در همه وق ل هم ایع علیرغم تحم

الهى را تأسیس عدلنائل مى شوند و حکومت به پیروزىرنجهاى فراوان صلى اهللا علیه وآله (مى نمایند که در توصیف آن، ام السلمه از پیامیر اکرم

چنان ) علیه السالم( حضرت مهدىکه در سایه حکومت : نقل مى کند)وسلمعدالتى در جامعه مستقر مى شود که زنده ها آرزو مى کنند اى کاش مرده

و در مورد دیگر . ها زنده مى بودند و از آن عدالت بهره مند مى گشتندمردم بر دلهاى) علیه السالم(ضمن اشاره به این حقیقت که حضرت مهدى

ى، مردى از قریش بشارت شما را به مهد: خواهند کرد مى فرمایند حکومت... مى دهم که ساکنان آسمان و زمین از حکومت و فرمانروایى او خشنودند

در دوره حکومت آن حضرت زمین برکات خود را به روى مردم مى



30

گشاید، امنیت بر همه جوامع حاکمیت پیدا مى کند، تعلیم و تربیت و علم و ابط اجتماعى صفا و دانش پیشرفت فوق العاده اى پیدا مى کند، در رو

ت رواج مى یابد و حضرت کوفه را پایتخت حکومت خود بر مى ... صمیمیمسجد سهله خانه امام : مى فرمایند) علیه السالم(گزینند و حتى امام صادق

خواهد بود یعنى حضرت با خانواده اش در آنجا سکونت ) علیه السالم(ت حکومت آن حضرت اقو. خواهند داشت ال متفاوتى در در زمینه مد

علیه (در برخى از روایات مدت حکومت امام زمان ;روایات وارد شده استهفت سال، در برخى دیگر هشت سال و در بعضى ده و بیست و یا )السالم

حتى هزار سال ذکر شده است که جمع نمودن بین این روایات گفته اند ت، چنانکه در سالهاى آن زمان با سالهاى رایج در زمان ما فرق خواهد داش

بعضى از روایات آمده است که حکومت حضرت هفت سال است و هر عالمه مجلسى در بحاراالنوار . سال آن به مقدار ده سال از سالهاى شماستبرخى روایات بر تمام مدت : درباره اختالف این روایات مى نویسند

حکومت داللت دارد، برخى بر مدت ثبات و استقرار حکومت، بعضى بر بق سالها و روزهایى است که ما با آن آشنائیم و بعضى احادیث دیگر بر ط

... طبق سالها و ماه هاى روزگار حضرت است که طوالنى خواهد بود و بااین همه آنچه مسلم است دوره حکومت آنحضرت کوتاه نخواهد بود زیرا

یخ در طول تار)علیها السالم(با توجه به زحمات فراوانى که انبیاء و ائمهساله باشد، آنهم 8یا 7کشیده اند بعید است نتیجه اش ایجاد یک حکومت

با این همه روایات و توصیفاتى که درباره آن حکومت جهانى از آدم تا ت این حکومت به اندازه اى خواهد بود ;خاتم نقل شده است بهرحال مد



31

قرن ها که طعم عدالت به ذائقه بشریت چشانده مى شود و آنان بعد از تحملبى عدالتى و ستم، به یک جامعه جهانى عادالنه دست مى یابند که مسائلى

در حد ... همچون اقتصاد، بهداشت، امنیت، دانش و صنعت، کشاورزى و .بسیار باالیى از سالمت و رشد و ترقى برخوردار خواهد بود

کیست؟ لطفاً داستان مربوط به ) علیه السالم(مادر امام زمان :ا توضیح دهیدایشان ر

نرجس خاتون دختر یوشعا پسر قیصر ) علیه السالم(مادر امام زمان : پاسخاست که ) علیه السالم(روم از نسل شمعون یکى از حواریین حضرت عیسى

ا مى آید و سپس به به دنبال یک سلسله وقایع معجزه آسا از روم به سامرّخالصه . مى گرددنایل ) علیه السالم(افتخار همسرى امام عسکرى

جد من قیصر مى : سرگذشت ایشان از زبان خودشان بدین شرح استخواست مرا در سن سیزده سالگى براى برادر زاده خود تزویج کند وقتى مجلس عقد برپا شد و قیصر برادرزاده خود را روى تخت مخصوص نشاند

ا ناگهان صلیب ها فرو ریخت، پایه هاى تخت شکست و پسر عمویم ب... حالت بى هوشى از باالى تخت بر روى زمین افتاد و مجلس به هم خورد ولى باز دستور دادند تا مجلس را از نو سامان دهند تا این مراسم به اجرا

همان شب . همه پراکنده شدند... درآید ولى همان حادثه دوباره تکرار شد من در خواب دیدم که حضرت عیسى و شمعون وصى او و گروهى از

م اجتماع کرده اند و منبرى از نور در آنجا قرار داده ح واریین در قصر جد



32

و داماد و ) صلى اهللا علیه وآله وسلم(شده است، طولى نکشید پیامبر اسالم به استقبال ) علیه السالم(حضرت عیسى ;جانشینان آنحضرت وارد شدندخطاب (د فرمودن) صلى اهللا علیه وآله وسلم(ایشان شتافتند، حضرت محمد

یا روح اهللا من به خواستگارى دختر وصى )) علیه السالم(به حضرت عیسى شما شمعون براى فرزندم آمده ام و در این هنگام اشاره به امام حسن

آنگاه حضرت ... کردند که او نیز موافقت کرد ) علیه السالم(عسکرى واندند و مرا باالى منبر رفته و خطبه اى خ) صلى اهللا علیه وآله وسلم(محمد

از خواب بیدار ... در آوردند ) علیه السالم(به تزویج فرزندشان امام عسکرى شدم و از ترس، آن واقعه را به کسى نقل نکردم ولى محبت به امام عسکرى

باعث شد که کم کم رنجور گردم و از خوردن و آشامیدن باز )علیه السالم(ب بعد باز در خواب واقعه چهارده ش... باالخره مریض شدم ... مانم و

صلى اهللا علیه وآله (عجیب دیگرى دیدم و آن اینکه دیدم دختر پیامبر اسالم به عیادت من آمدند و من از اینکه ... به همراهى حضرت مریم و ) وسلم

به دیدن من نمى آیند گله و شکایت کردم ) علیه السالم(حضرت عسکرى ر مى خواهى خداوند، عیسى و اگ: فرمودند) علیه السالم(حضرت فاطمه

مریم از تو خشنود باشند و میل دارى فرزندم به دیدنت بیاید شهادت به ت پدرم پیامبر اسالم بده و من ) صلى اهللا علیه وآله وسلم(یگانگى خدا و نبو

مرا در )علیهم السالم(آنگاه حضرت فاطمه ;آنچه که او فرمودند تکرار کردماکنون به : ث بهبودى من شد آنگاه فرمودندآغوش گرفتند و این کار باع

... باش که او را نزد تو خواهم فرستاد )علیه السالم(انتظار فرزندم عسکرى وقتى از خواب بیدار شدم شعف و خوشحالى عجیبى تمام وجود من را فرا



33

گرفته بود تا اینکه از شب بعد امام را پیوسته در خواب مى دیدم تا اینکه ت قیصر لشکرى را به جنگ : رت فرمودندیکى از شب ها حض فالن روز جد

مسلمانان مى فرستد تو مى توانى به طور ناشناس در لباس خدمتگزاران همراه با عده اى از کنیزان که از فالن راه مى روند به آنها ملحق شوى و من هم چنین کردم و در نهایت جزو اسیران جنگى به اسارت مسلمانان در آمدم

به بغداد آورده شدم و در آنجا بود که توسط نماینده امام على و باالخرهیعنى بشر بن سلیمان خریدارى شده به خدمت آنحضرت ) علیه السالم(النقى

رسیدم و آنحضرت هم مرا به خواهرشان حکیمه خاتون سپردند، او پس از آموزش فرایض دینى و تعلیمات اسالمى ... آموزشهاى به من دادند

هجرى روز 255و در سال ... در آمدم ) علیه السالم(امام عسکرىبه همسرى ا حضرت مهدى 15 از این بانوى بزرگوار متولد ) علیه السالم(شعبان در سامرّ . شد

چه ویژگیهایى دارند؟ ) علیه السالم(یاران امام زمان

، وجود پیروزىدر همه حرکتهاى بزرگ اجتماعى جهت دستیابى به : پاسخضرروى است که از مهم ترین عوامل در پیروزى نهضت ها وجود عواملى

بر این اساس اگر تمامى حرکتهاى ;حامیان دلسوز، مخلص و شجاع استمهم اجتماعى مورد بررسى قرار گیرد به خوبى روشن مى شود که در هر

وجود داشته است، میزان موفقیت وفادارى یک از آنها که یاران و حامیان نیز در راستاى ) علیه السالم(از آنجا که قیام حضرت مهدى . ستبیشتر بوده ا

تکمیل نهضت هاى انبیاء و اولیاء الهى است و در سطح وسیعى واقع خواهد



34

، نقش بسیار مهمى در پیشرفت این یاران آگاه و با استقامتشد لذا وجود حرکت بزرگ جهانى دارد مخصوصاً با توجه به این واقعیت که سنت الهى

در چهار چوب عادىاست که این جریان مهم تاریخ بشریت بطور آن اصول و قوانین اجتماعى واقع گردد و البته این به آن معنى نیست که

ان تنصروا اهللا ینصرکم و یثبت «امدادهاى الهى وجود نخواهد چرا که همیشه جریان داشته و خواهد داشت و مقدار آن بستگى به ] ) 10( [»اقدامکم. خالص و تقواى افراد و رهبران حرکتها و نوع جهت گیرى آنها داردمیزان ا

در مجموعه روایات براى یاران حضرت، مشخصات و ویژگیهایى ذکر شده : که فرمودند)علیه السالم(است که از جمله آنها روایتى است از امام صادق

آنها مردانى هستند که دلهایشان همانند قطعه هاى آهن است، هرگز دچار«شک و تردید نمى شوند، در حق خدا از سنگ سخت تر هستند، اگر به کوهها حمله ببرند از جاى بر مى کنند، با پرچمهاى خویش به هر شهرى

بر فراز اسبها چون عقاب چابک و . روى آورند تحت سیطره خود در آورندك، زین اسب امام . چاالکند ن و تبرّ د را مسح مى کنن) علیه السالم(براى تیم

و پروانه وار، دور شمع وجودش مى گردند و خود را سپر جان امام قرار مى دهند، شبها را به شب زنده دارى سپرى مى کنند و در سراسر شب نغمه هاى

آنها زاهدان . نماز و ذکر و عبادتشان چون صداى زنبور به گوش مى رسد.( »لیم هستندشب و شیران روزند، و در برابر امام عزیزشان کامال مطیع و تس

تعداد ) علیه السالم(در اغلب کتابهاى مربوط به معارف امام زمان ] ) 11[معرفى مى کنند که آنها سیصد و سیزده نفریاران مخصوص آن حضرت را

مى رسانند این مکهرا به طرق مختلف به در یک شب خود از سراسر عالم



35

بیعت مى کنند و ) السالم علیه(عده اولین افرادى خواهند بود که با امام زمان عهده دار فرماندهى لشکر و یا پرچمدار آن حضرت هستند البته بالفاصله پس از اعالم ظهور، دسته دسته مردم به آن حضرت مى پیوندند و انشاءاهللا

( »... اللهم اجعلنى من انصاره واعوانه والذّابین عنه والمسارعین الیه و«جمله در همان روزهاى اول تعداد یاران حضرت به .مصداق پیدا مى کند] ) 12[

نرسند عمال قیام به ده هزار نفرده هزار نفر مى رسد و تا تعداد یاران حضرت نمى کنند و حرکت انقالبى این رهبر بزرگ پس از آن است که کم کم

را فتح مى کنند و زمینه را براى تشکیل ... خود مکه و سپس مدینه و نکته دیگر در مورد یاران حضرت آن . نمایندفراهم مى حکومت جهانى

نقل شده است حدود ) علیه السالم(است که بر طبق روایتى که از امام باقر از یاران آن حضرت زن هستند که کارهاى مناسب با ویژگیهاى پنجاه نفر

در مورد ترکیب سربازان، حضرت امیر ] ) 13.( [خودشان را انجام مى دهندو پیر جوانند )علیه السالم(اصحاب مهدى : مى فرمایند) معلیه السال(مؤمنان

] ) 14...( [در آنها بسیار کم است همچون سرمه در چشم و نمک درغذا و در مورد وطن یاران حضرت نیز تعابیر مختلف وارد شده است، در برخى از

خروج کنند و مشرقاز مردم از طرف جمعىروایات آمده است که . را فراهم سازند) علیه السالم(مقدمات حکومت مهدى

...............پی نوشتها

)645کمال الدین، ص ) 1

.51/156بحار، -2

.23شورى، ) 3

.599، ص 2احتجاج، ج ) 4



36

.485، ص 2کمال الدین، ج ) 5

.دعاى عهد) 8. 330، ص 92بحار، ج ) 6

.450، ص 2مکیال، ج ) 7

.ندبهدعاى ) 9

.دعاى افتتاح) 10

.602، ص 2احتجاج، ج ) 11

.308، ص 52بحار، ج ) 12

.72، 51بحار، ) 13

.9الزام الناصب، ص ) 14

.140، 52بحار، ) 15

.81، ص 86بحار، ) 16

.310جمال االسبوع، ) 17

.122غیبت نعمانى، ) 18

.108المالحم والفتن، ) 19

.310منتخب االثر، ص ) 20

.137فتن، مالحم و ) 21

.9الزام الناصب، ص ) 22

. 233الزام الناصب، ص ) 23

.284غیبت نعمانى، ) 26، 1علیه السالم، عیون اخبار الرضا، ج امام صادق) 25.زیارت حضرت صاحب االمرعلیه السالم 24

کانون بسیج جامعه پزشکی شبکه بهداشت و درمان شهرستان خدابنده

1389مرداد ماه



نارود رد ﺎﻣ ﻒﯾﺎﻇو ﺞﻋ نﺎﻣز مﺎﻣا ﺖﺒﯿﻏ...

Documents