= het ordenen van gegevens volgens criteria voor iedereen...
TRANSCRIPT
Wat is classificatie? = het ordenen van gegevens • Volgens criteria • Voor iedereen bruikbaar
Classificatie in de biologie ‘Aarde telt 8,74 miljoen soorten’ (Scientias, 24/08/2011)
… Wetenschappers hebben gepoogd het aantal soorten op aarde te schatten. … Dieren tellen 7,77 miljoen soorten. Slechts iets minder dan een miljoen daarvan is ook al daadwerkelijk ontdekt. Planten tellen 298.000 soorten, waarvan zo’n 215.644 soorten zijn ontdekt.….
Ordenen in deelverzamelingen Criteria: blijvend, eenduidig, wetenschappelijk
verantwoord en algemeen aanvaard
Verschil levende en niet-levende materie
• Voeden
• Stoffen opnemen/verwerken/afgeven
• Geprikkeld worden
• Voortplanten
• Uit cellen opgebouwd
Tweerijkensysteem
Verschil / gelijkenis planten en dieren
• Verschillen:
Voedingswijze
autotroof heterotroof
- Bouwt zelf voedings- - Haalt voedings-
stoffen op stoffen uit andere
- Altijd groen organismen
- Bevat bladgroen-
korrels
Verschil / gelijkenis planten en dieren
• Verschillen:
Jb
Kj
Verschil / gelijkenis planten en dieren
Planten Dieren
Vorm van de cellen
Celwand
Plasmamembraan
Bladgroenkorrels
Autotroof/heterotroof
Regelmatige vorm onregelmatige vorm
Ja (uit cellullose) nee
Ja Ja
Ja nee
Autotroof Heterotroof
Tweerijkensysteem?
ééncellige zwammen
Oogdiertje (= euglena)
• Kenmerken
Plantaardig:
- Chloroplasten
Dierlijk:
- Geen celwand
- Flagellum = zweephaar
zwammen • voeden:
Eten resten van dode planten en dode dieren
= HETEROTROOF
bij plantenrijk?
nee, hebben geen
d bladgroen, chitine in celwand
Nieuw classificatiesysteem
• Whittaker
• 1969
• Vijrijkensysteem
• Criteria:
Celstructuur
Voedingswijze
Celstructuur
voedingswijze
Heterotrofie
Autotrofie
Vijfrijkensysteem
Kenmerken dierenrijk
• Kern met kernmembraan
• Meercellig
• Heterotroof
• Geen celwand
Jnjn
Kenmerken plantenrijk
• Kern met
kernmembraan
• Celwand uit cellullose
• Meercellig
• Autotroof
Jjnjjjjjjjjnjn
Kenmerken fungi (zwammen, schimmels, gisten)
• Kern met
kernmembraan
• Celwand uit chitine
• Meercellig
• Heterotroof
Kenmerken protisten
• Kern met
kernmembraan
• Ééncellig
• Auto – of heterotroof
• Soms celwand
Euglena amoebe
Kenmerken monera
• Ééncellig
• Geen kernmembraan
• Auto- of heterotroof
• Celwand
Bacterie
Blauwwieren
Kern met kernmembraan?
Ééncellig of meercellig?
Celwand? Autotroof of heterotroof?
Monera
Protisten
Fungi
Planten
Dieren
nee ééncellig
ééncellig
meercellig
meercellig
meercellig
ja
ja
ja
ja
ja
ja
nee
ja
Soms
Auto of
hetero Auto of hetero
heterotroof
heterotroof
autotroof
Oefening 2 p. 7
• Niet classificeren in
5– rijkensysteem. Ze
kunnen zich zonder
gastheercel niet
voortplanten.
Daarom worden ze
beschouwd als niet-
levend.
Vijfrijkensysteem??
Plantenrijk
Sporenplanten: uitzicht
Sporenplanten: voortplanting
sporenhoopje
sporendoosje
Zaadplanten: uitzicht
Zaadplanten voortplanting
Sporenplanten Zaadplanten
• Geen bloemen of
zaden
• Vermenigvuldigen door
middel van sporen
• Bloemen
• Vermenigvuldigen door
zaden
Indeling plantenrijk
• Hoofdafdeling
• Afdeling
• Klassen
• Orden
• Families
• Geslachten
• Soorten
Hoofdafdeling sporenplanten
Afdelingen • Mosplanten • Varenplanten
Hoofdafdeling zaadplanten
Afdelingen • Bedektzadigen • Naaktzadigen
Naaktzadigen • Zaden zitten niet in een
vruchtbeginsel
bedektzadigen
• Bloemen en zaden
• Zaden opgesloten in
vruchtbeginsel
Naaktzadigen en bedektzadigen
Bedektzadig of naaktzadig?
Kenmerken Naaktzadigen Bedektzadigen
Plantenrijk
Zaadlob
éénzaadlobbig
• vb prei
Parallelnervig Bijwortels
tweezaadlobbig • Vb wortel
Vertakte nerven
Even oefenen…
vaatbundels
Éénzaadlobbig tweezaadlobbig
bloembouw
• Éénzaadlobbig
• Tweezaadlobbig
Klasse Éénzaadlobbigen Tweezaadlobbigen
Aantal zaadlobben
Nervatuur
Wortelstelsel
Bloembouw
Vaatbundels
Voorbeeldplant
1 2
parallelnervig Vertakte nerven
Enkel bijwortels Hoofdwortel met zijwortels
In veelvoud van 3
In veelvoud van 4 of 5
verspreid In een ring
prei Wortel
Nieuwe bananenplant ontdekt in Vietnam (Scientias, 18/02/2013)
Inheemse planten?
boterbloem
Wilg
Palmboom
Olijfboom
Schijfkamille: Uit Zuidoost Azië
Yucca plant Ficus plant
Planten die hetzelfde zijn en elkaar kunnen bevruchten
Soorten die op elkaar lijken, vormen een geslacht
• vb. geslacht anemoon
Binominale naamgeving
• Zweedse arts Linnaeus
• 1707-1778
• Latijnse namen
• 2-delige naam:
Geslachtsnaam
Soortnaam
• Voorbeelden
Equus caballus L. (paard)
Lamium album L.
(witte dovenetel )
Hedera helix L. ( klimop)
Soort?
Witte dovenetel • Voorkomen: Voedselrijke bodem • Bloeitijd: April –oktober
Paarse dovenetel • Voorkomen: Beschaduwde plaatsen met een vochtige grond • Bloeitijd: Februari-november
Vijf bizarre dierkruisingen en een zeer onethisch vraagstuk
Soortbastaard Zebroïde = kruising tussen zebra en een paard of ezel
Vijf bizarre dierkruisingen en een zeer onethisch vraagstuk
Soortbastaard Lijger = kruising tussen tijger en leeuw
Vijf bizarre dierkruisingen en een zeer onethisch vraagstuk
Soortbastaard Kama = kruising tussen kameel en lama