İş güvenliği Çalışmaları Üzerine detaylı bir literatür ... · İş güvenliği...

06 - 07 Ekim 2017, Samsun 21

İş Güvenliği Çalışmaları Üzerine DetaylıBir Literatür Araştırması

Senem Bilir,1 G. Emre Gürcanlı2

ÖzBilindiği gibi inşaat sektörundeki gucu ve yetkinlikleri açısından dunyada bir markaya dönuşmekte olan ulkemiz, inşaat iş kazalarının önune geçmekte maalesef hala yetersiz kalmaktadır. Halbuki ulkemizde inşaatlarda iş guvenliği çalışmaları hem akademi hem de hukumet kanadından uzun yıllardır yurutulmektedir. Buna bağlı olarak, yerli literaturde çıkartılan iş guvenliği yasa ve yönetmeliklerini irdeleyen, gerçekleşen iş kazalarını analiz eden, yurt dışındaki standartlar ile kıyaslamalar yapan, şehir bazında inşaat iş guvenliği incelemeleri yapan ya da yeni risk değerlendirme yöntemleri sunan bir çok çalışma mevcuttur. Benzer şekilde, çok gelişmiş ulkeler haricinde dunyanın bir çok yerinde hala inşaat iş kazalarını konu alan çalışmalar yapılmaktadır. Bu bildiride yerli ve yabancı kaynaklar detaylı bir şekilde araştırılacak ve gunumuze kadar yurutulmuş iş guvenliği temalı çalışmalar uzerine bir literatur araştırması sunulacaktır. Öncelikle, bu çalışmaya neden ihtiyaç duyulduğu giriş bölumunde anlatılacak, ikinci bölumde yerli iş guvenliği çalışmalarına ait detaylı analizler sunulacaktır. Üçuncu bölumde yabancı literatur ait iş guvenliği çalışmaları incelenecektir. Dörduncu bölumde yapılana analizlere ait sonuçlar paylaşılacaktır. Son bölumde ise ulkemizdeki iş guvenliği boşluklarının doldurulması amacıyla önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar kelimeler: inşaat sektöru, iş guvenliği tezleri, uluslararası iş guvenliği yayınları

GirişGunumuzde hemen hemen her ulkede nufusun buyuk çoğunluğunu çalışanlar oluşturmaktadır ve ulkeler arasındaki teknoloji ve sanayi rekabeti nedeniyle de işyerlerindeki çalışma koşullarına çok önem verilmemektedir. Bu durum söz konusu rekabete konu olan tum ulkelerde iş kazalarına ve meslek hastalıklarına neden olmuştur. Ancak gelişmiş ulkeler ortaya çıkan iş guvenliğini sorunlarına çıkarttıkları yasalar ve denetleme mekanizmaları ile olabildiğince engel olmaya başlamışlardır. Ancak, gelişmekte olan ulkelerde hala iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önune yeterince geçilemediği ILO tarafından sunulan istatistiklerde açıkça görulmektedir (Tablo 1).

1 İnşaat Muhendisliği Bölumu, Yapı İşletmesi Birimi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, TurkiyeTel: 0.212 2853799 - e-posta: [email protected] - [email protected] İnşaat Muhendisliği Bölumu, Yapı İşletmesi Birimi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, TurkiyeTel: 0.212 2853799 - e-posta: gurcanlig@ itu.edu.tr

Uluslararası Katılımlı 7. İnşaat Yönetimi Kongresi22

Tablo 1. 26 ulkeye ait ölumlu ve yaralanmalı iş kazası sıklıkları (LABORSTA, 2014).1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

ABD4* 4 4 4 4 4 4 4 4 4

5,9** 5,8 5,4 5 1,5 1,4 1,4 1,3 1,2 1,1

Almanya3,42* 3,05 2,95 2,92 2,83 2,57 2,38 2,54 2,16 2,04

4128** 4001 3713 3554 3138 2948 2835 2825 2803 2829

Avustralya2* 2 2,6 2,4 2,3 2,1 2 2,1 2 2,1

1660** 1620 1450 1390 1270 1230 1180 1050 1030 1020Birleşik Krallık

0,7* 0,9 0,8 0,7 0,7 0,7 0,6 0.7666** 645 623 614 630 585 562 515

Brezilya11,5*

1491**Çek

Cumhuriyeti4,2* 4,9 5,2 4,6 4,5 4,2 3,7 3,4 4,1 3,8

2092** 2052 2075 2034 1872 1861 1847 1830 1680 1559

Danimarka3 * 2 2

1814 ** 1734 1574

Finlandiya2,1* 2,3 2,1 1,8 2,1 2,1 2,4 2,2 1,7

2956** 2879 2829 2793 2730 2715 2887 2892 2845

Fransa4,5* 4,4 4,2 3,8 3,7 3,5 2,7 3 3,4 2

4432,2** 4279,3 4300 4090,2 3948,9 3910 3939,8 3943,1 25

Hırvatistan2,5* 3,1 3,2 3,3 3,4 2,7 4,3 5 4,7 5,2

1751** 1698 1662 1595 1659 1551 1564 1645 1540 1656

Hindistan51* 77,9 87,8 82,5 89,3 133,4 98,3 116,8

233** 342 307 300 292 325 277 325Hong Kong

Çin9,7* 8 7,1 8,6 7,2 7,7 7,5 7,3 6,6 6,8

2419** 2323 2150 1913 1759 1804 1774 1833 1682 1576

İspanya9,5* 9,2 8 6,1 5,3 4,9 4,5 4,4 3.6 3,3

7428** 7549 7342 7035 6371 6121 5999 5868 5748 5055

İsrail4100* 4300 4200 3830 3600 3300 3000 3000 26003308** 2913 2913 2955 2551 2503 2337 2293 2313

İsveç1,7* 1,5 1,4 1,4 1,3 1,4 1,6 1,6 1,7 1,5

954** 970 912 907 828 782 757 751 674 641

İsviçre2,4* 2,3 2 1,5 1,3 1,9 1,3 1,4 1,6 1,1

2685** 2580 2546 2534 2447 2342 2377 2349 2270 2295

İtalya7* 7 6 5 5 5 5 5 4 4

4020** 3891 3515 3311 3193 3097 2848 2744 2647 2445Japonya 0,01* 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0

Kanada5,8 * 3,4 3,3 3,2 2,9 2,9 3,0 2,7 2,3 2,7

2634 ** 2267 2143 2009 1896 1830 1786 1716 1607 1522

Norveç2,5* 2,5 1,6 1,7 2,1 1,7 2,1 1,3 1,6 2

1482** 1400 1260 1179 1047 993 899 780 781 662Polonya 5,2* 5,1 4.9 4,9 4,7 4,4 4,6 4,3 4.5

Portekiz7,4* 8,7 8,3 8,1 7,1 7 7 6 6,3

5320** 4260 4276 4016 3931 3947 3867 3996 3965Rusya

Federasyonu14,4* 14,9 15 13,8 13,1 12,9 12,4 11,9 12,4 10,9500** 499 482 436 381 331 300 277 262 238

Şili11* 12 10 11 12 9

7177** 7614 7578 7701 7491 7318

Turkiye22,9* 24,6 20,6 16,8 14,4 13,6 15,8 20,5 12,3 1068** 35 45 40 28 27 24 29 23 19

Yunanistan6,2* 4,1 5,9 5,3 5,4

906** 863 840 836 772

06 - 07 Ekim 2017, Samsun 23

Sigortalı işçiler baz alınmıştır. *Ölumcul vakalar. ** Ölumcul olmayan vakalar Oranlar her 100.000 sigortalı işçide bir olacak şekildedir. ABD’nin istatistikleri ise her 200.000 işçide bir alınmıştır.

Duman ve Hamzaoğlu (2011) yapmış oldukları çalışmada inşaat sektörunun dunyadaki toplam ekonomik buyukluğunun 3.5 trilyon dolar olduğunun tahmin edildiğini, dunya sınai istihdamının %30’unun inşaat sektörunde çalıştığını ve ayrıca, bu sektörun Avrupa’da yaklaşık 1 trilyon Avroluk ciro ve 12 milyon kişilik istihdam boyutuyla en buyuk sektörlerden birisi olduğunu belirtmektedirler.

İnşaat sektöru maalesef sadece ekonomik anlamda önde olmayıp, dunyada en çok iş kazası gerçekleşen sektörlerin de başında gelmektedir. ILO’nun 2003 yılı için inşaat sektörune ilişkin kuresel tahminlerine göre, dunyada 355.000 civarındaki ölumlu iş kazasının 60.000’i, bir başka ifadeyle %17’si inşaat sektörunde gerçekleşmektedir. Yine ILO verilerine göre, sanayileşmiş ulkelerde, toplam iş gucunun ancak %6 – 10 arasını inşaat işçileri oluştururken, ölumle sonuçlanan iş kazalarının %25 – 40’ı inşaat

işçileri arasında olmaktadır ve bu orana göre her 10 dakikada bir kişi iş kazası sonucu yaşamını yitirmektedir (Duman ve Hamzaoğlu, 2011). LABORSTA (2014) verilerine göre ulkelerin inşaat sektörunde karşılaşılan ölumlu ve yaralanmalı iş kazası sıklıkları Tablo 2’de görulmektedir.

Tablo 2. 20 ulkeye ait inşaat sektöru ölumlu ve yaralanmalı iş kazası sıklıkları (LABORSTA, 2014).

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

ABD14* 13 13 12 12 12 11 11 11 10

8,4** 8,2 7,8 6,9 2,6 2,4 2,4 2,2 1,9 1,7

Avustralya8* 7 8 5,9 5,5 5,1 3,8 4,5 4,7 4,4

2860** 2640 2620 2390 2250 2190 2040 1790 1680 1710

Birleşik5,7* 6,4 5,3 5,1 4,4 4,9 3,7 4,5

1296** 1189 1134 1122 994 968 926 868

Brezilya26,4*

2037**

Çek13,8* 26,7 32,4 30,2 33,7 24,1 22,5 29,3 36,1 15,3

4108** 3961 3797 3645 3429 3376 3221 3189 2921 1845

Danimarka6* 8 5

3014 ** 2785 2319

Finlandiya7,5* 7,5 9,3 4,2 12,7 8,5 9,8 7,3 5,9

8169** 8417 8580 8450 7833 7704 8276 8105 7685

Fransa13,8* 7,8 10,2 12 6

10676,7** 9115,1 8828,9 8751,7 52

Hırvatistan8,2* 13 21,9 9,6 6,2 15,6 23,1 31 22 28,6

3431** 3134 3046 3116 3282 3277 3055 3352 2929 2744

HongKong,

90,2* 59 52,3 64,2 51,5 34,6 69,2 37,8 73,7 72,819889** 15064 11559 8634 7039 6134 6118 6581 6173 6173

İspanya25,6* 22,9 19,7 17 16,4 13,5 14 12,1 11.0 10,6

18769** 18747 18287 17275 15267 13866 13471 12886 12575 10824

İsveç3,7* 9,1 5,1 5 4,2 2,5 4,4 4,1 5,6 5,8

1581** 1490 1499 1518 1408 1259 1212 1208 1126 998


İsviçre7,8* 6,9 7,9 5,6 5,3 5,9 4,8 4,5 4,5 4,2

8257** 8132 7880 7748 7520 7284 7205 7028 6761 7041

İtalya22* 20 18 15 17 14 14 15 11 10

6968** 6504 5828 5610 5337 5263 4983 4656 4246 3825Japonya 0.03 * 0,08 0,04 0,01 0,01 0,06 0,01 0,04 0,04 0,04

Kanada21.6 * 10.4 11.8 11.2 10.4 10.1 10.9 9.6 8.2 8,7

3824 ** 3394 3277 3129 2967 2937 2820 2748 2639 2445

Norveç8,9* 4,1 2,6 8,3 5,6 1,3 7 5 2,8 3,3

2505** 2454 2172 1928 1765 1676 1537 1280 1263 1121Polonya 17* 14,7 13.6 13,6 15,4 17,5 17,2 12,5 14.8

Portekiz18,9* 17,2 23,7 17,6 19,4 20,1 20 15 18

8833** 6863 7494 6794 6959 7455 7022 7171 6284

Turkiye38* 48,6 50 44,7 39,9 35 31,1 33,5 28,8 2495** 51 76 63 52 46 35 36 29 30

Sigortalı işçiler baz alınmıştır. *Ölumcul vakalar. ** Ölumcul olmayan vakalar Oranlar her 100.000 sigortalı işçide bir olacak şekildedir. ABD’nin istatistikleri ise her 200.000 işçide bir alınmıştır.

Benzer şekilde ulkemizde inşaat sektörunde meydana gelen iş kazalarının oranı diğer sektörlere göre oldukça yuksektir. Özellikle son on yıldır inşaat sektörundeki hızlı gelişme bu sektöru ölumlu iş kazaları sıralamasında ilk sıraya yerleştirmiştir. Sosyal Guvenlik Kurumu (SGK) verilerinden yola çıkarak, 2000-2013 yılları arasında Turkiye’de tum sektörlere ait istihdam ortalama 19.948.067 iken, inşaat sektörunun toplam istihdam rakamı ise 13 yıl için ortalama 1.148.586’dır.

Son 13 yıl ele alındığında ulkemizde inşaat sektörunun ulke toplam istihdamının %6’sını karşıladığı görulmektedir. 2000-2013 yılları arasında tum sektörlerde meydana gelen iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası sayısı ortalama 1805 iken, inşaat sektörunde iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası sayısının 397 (%22) olduğu görulmektedir. Turkiye’de ölumle sonuçlanan toplam iş kazası sayısı ortalama 1120 bulunurken, inşaat sektörunde gerçekleşen ölumlu iş kazası sayısı ortalama 350 olarak görulmektedir. Diğer bir deyişle inşaat sektöru Turkiye istihdamının %6’lık bir dilimini oluştururken, ölumlu iş kazalarında %31’lik bir dilime sahip olmaktadır.

Kötu çalışma koşullarına bağlı olarak artan iş kazası ve meslek hastalıklarını önlemek amacıyla ulkemizde ve dunyada iş guvenliğini konu alan bir çok çalışma yapılmaya başlanmıştır. Bu çalışmaların yanında denetleme mekanizmasını da geliştirmeyi hedefleyen çalışmalar devam etmektedir. Bu çalışma ile iş guvenliği konusunda surdurulmuş ve surdurulmekte olan çalışmaların analizi yapılmış, eksiklikler ve öneriler sunulmuştur.

Ulusal İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği ÇalışmalarıÜlkemizde iş guvenliği kavramı hem mevzuat açısından hem de uygulamaların geliştirilmesi açsından geliştirilmekte olan bir konu olduğu için ulusal akademik çalışmalarda özellikle de muhendislik bölumlerinde yapılan tez çalışmalarında sıklıkla işlenmiş bir konu değildir. Yine de mevcut çalışmaların incelenmesi iş guvenliği

06 - 07 Ekim 2017, Samsun 25

kavramına katkı sağlanması anlamında önem taşımaktadır. Bu nedenle bu çalışmada Yuksek Öğretim Kurumu (YÖK) ulusal tez merkezi inşaat, iş kazası ve iş guvenliği anahtar kelimeleri kullanılarak detaylı taramalar yapılmış iş guvenliği konusunda ulkemizde yapılan tum lisansustu tez çalışmaları tespit edilmiştir. İncelenen ulusal tez çalışmaları 1987 - 2014 yılları arasını kapsamakta ve incelenen tezler tamamlanma yılları ve konularına göre gruplandırılmış, Tablo 3’te sunulmuştur. Bu tablo hazırlanırken lisansustu çalışmaların inceledikleri tum konular tek tek belirlenmiş ve işaretlenmiştir. Bu sayede iş guvenliği alanında ne tur çalışmalara ağırlık verildiği anlaşılmaktadır.Tamamlanan literatur araştırmasında 68’ u Yuksek Lisans ve 5’u Doktora çalışması olmak uzere toplamda 73 ulusal lisansustu tez çalışması incelenmiştir. Bu çalışmaların buyuk çoğunluğu inşaat muhendisliği kapsamında yurutulen çalışmalar olmakla birlikte, hukuk ve işçi sağlığı ve iş guvenliği (İSİG) alanında yurutulen ve inşaat sektörunu konu alan çalışmalar da mevcuttur. İncelenen konular Turkiye’de İSİG Yönetimi ve Uygulamaları, Yurtdışında İSİG Yönetimi ve Uygulamaları, İş Kazası İstatistiksel Analizi, Mevzuat Çalışmaları, Tehlike Analizi ve Risk Değerlendirmesi, İSİG Kavramları ve İSİG Algısı, Sektör Performans Analizi ve İSİG Maliyeti olarak belirlenmiştir (Çizelge 2.1). Buna göre en çok irdelenen konunu %27 ‘lik oranla Mevzuat Çalışmaları olurken bu konuyu %25 ile Turkiye’de İSİG Yönetimi ve Uygulamaları ve %16 ile İş Kazası İstatistiksel Analizleri takip etmiştir. Sektör Performans Analizi ise %2 ile en az incelenen konu olmuştur.

Literaturdeki dağılıma bakılacak olursa son yıllarda İSİG bilincinin artmasına paralel olarak bu konuda yapılan çalışma sayısı da artmıştır. Yine de inşaat muhendisliği alanında yapılan tum çalışmalar dikkate alınırsa İSİG alanında yurutulmuş lisansustu çalışmaların sayısı çok az kalmaktadır. Dikkat çeken bir diğer husus iş kazası analizlerinde genellikle SGK arşivlerinden faydalanıldığı olmuştur. Kaza analizleri için yalnızca 1 çalışmada bilirkişi raporlarından faydalanılmıştır. SGK arşivleri sadece sigortalı işçileri kapsadığı için iş kazası sayılarının bir kısmını içermemektedir. Bu nedenle iş kazası analizlerinde bilirkişi raporlarının ve çeşitli meslek odalarınca tutulan iş kazası istatistiklerinin önemi artmaktadır.Uluslararsı katılımlı

Tablo 3: Yıllara göre ulusal lisansustu tez çalışmalarının konuları ve konuların işlenme ağırlıkları.

Konu Başlıklarının Tezlerde İncelenme Durumu

Yıl ProgramToplam

Lisans ÜstüTez Adedi

Türkiye’deİSİG

Yönetimi veUyg.

Yurt DışındaİSİG

Yönetimive Uyg.

İş Kazasıİstatistiksel

Analizi

Mevzuat Çalışması

Tehlike Analizive Risk

Değ.

İSİGKavramları

ve İSİGAlgısı

Sektör Performans

Analizi

İSİGMaliyeti

1987Yuk.

LisansDoktora

1 1 1

1993Yuk.

LisansDoktora 1 1 1

1999Yuk.

LisansDoktora

4 3 2 2 1


2002Yuk.

LisansDoktora

2 2 1 2

2003Yuk.

LisansDoktora

1 1 1

2004Yuk.

LisansDoktora

4 1 1 2 2 1

2005Yuk.

LisansDoktora

2 1 1 2 1

2006Yuk.

LisansDoktora

5 1 1 1 2 2 2

2007Yuk.

LisansDoktora

6 3 1 4 1

2008Yuk.

LisansDoktora

6

1

1 1 4 4

1

2009 Yuk.LisansYuk.Lisans

31

31

21 1 2 1

2010Yuk.

LisansDoktora

10

1

5

1

3 5 4 1

1 1

2011Yuk.

LisansDoktora

2 1 1 2

2012Yuk.

LisansDoktora

10 6 1 2 5 3 3 3

2013Yuk.

LisansDoktora

10 5 1 2 5 2 1 1

2014Yuk.

LisansDoktora

2

1 1

2

1Toplam

Lisansustu Tez Sayısı

Yuk.Lisans

Doktora

68

5

33

2

6

0

20

2

36

2

17

0

9

2

2

1

8

0

Konuların İnceleme Ağırlıkları 350,25

60,04

220,16

380,27

170,12

110,08

30,02

00,06

Uluslararası İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ÇalışmalarıBu çalışmada yalnızca ulusal tez çalışmalarından değil uluslararası yayınlardan ve bildirilerden de faydalanılmıştır. Yapılan yabancı literatur taramasında özellikle iş guvenliği risk değerlendirmesi, olasılık ve şiddet parametrelerinin tayini ve maruziyet parametresinin kullanımı konularına ağırlık verilmiştir. Bunun dışında iş guvenliği ile ilgili maliyet ve planlama çalışmalarından örneklere de ulaşılmıştır. İnşaatlarda guvenliği bir çok ulkede çeşitli çalışmalarla irdelenmiş ama hala geliştirilmeye çalışılan bir konudur.

Tablo 4’te görulduğu gibi iş kazası risk parametreleri ve risk kaynakları birbirlerinden farklı olabilmektedir. Risk değerlendirme yöntemleri de risk parametrelerine ve kaynaklarına bağlı olarak değişik olmaktadır. Hatta farklı risk değerlendirme

06 - 07 Ekim 2017, Samsun 27

yöntemlerinin iş guvenliğinin sağlanması dışında guvenlik için tasarım (design for safety), iş guvenliği maliyetlerinin önceden hesaplanıp ihale bedeline dahil edilmesi ve verimlilik gibi nedenlerle de yapıldığını söylemek yanlış olmayacaktır.

Özetle, inşaat sektörunun kendine özgu yapısından dolayı, proses tabanlı diğer sanayi dallarında kullanılan yöntemlerin uygulanmasında zorluklar olabileceği, inşaat sektörunde aktivitelere ağırlık verilmesi gerekliliği ve aktivite tabanlı analizlerin iş kazalarını azaltacağı şeklindedir. Literaturde risk değerlendirmesi için kullanılan maruziyet parametreleri incelendiğinde ise maruziyet parametresinin son yıllarda yapılan çalışmalarda dikkate alındığı söylenebilir. Kullanılan maruziyet parametrelerinin, çalışmaların buyuk bir çoğunluğunda kaza frekansı olarak kullanıldığı ve sayılı çalışmada maruziyetin adam-saat değerleri uzerinden hesaplandığı tespit edilmiştir.

Tablo 4. Yıllara göre uluslararası makalelerde iş guvenliği konuları

Yılİş

Kazası Analizi

Tehlike Analizi ve Risk Değ.

İSİG Maliyeti

Aktivite Tabanlı Çalışma

Uzman Görüşü

Risk Parametreleri

Olabilirlikve Olasılık

Kaza Şiddeti

Kaza Frekansı

Maru ziyet

Kritik Faktör

1994 1

1996 1

2003 2 2 1 1 1 1 1

2005 1 1 1 1 1

2006 1 1 1 1 1

2008 2 1 1 1 1

2009 2 1 1 1 1 1

2010 1 1 1 1 1 1

2011 1 1 1 1

2012 1 1

2013 1 1

2014 1 1 1 1 1 1Top. 2 11 2 10 5 7 8 5 3 1

SonuçlarUlusal literatur taraması kapsamında 68’ u Yuksek Lisans ve 5’u Doktora çalışması olmak uzere toplamda 73 ulusal lisansustu tez çalışması incelenmiştir. Buna göre, ulusal ve uluslararası İSİG yönetim sistemleri ve mevzuatlar en çok incelenen konular

olmuşlardır. Ancak, ulkemizde hala iş kazaları istenilen duzeylere duşurulemediği için eğitim sistemimizde ve araştırmalarımızda “Tehlike Analizi ve Risk Değerlendirmesi” konusunun daha çok incelenmesi gerektiğini bu çalışmanın sonuçlarından biri olarak elde ediyoruz. Zira “Tehlike Analizi ve Risk Değerlendirmesi” konusu tum ulusal lisansustu tez çalışmaları içinde %12’lik bir oranla incelenen bir konu olduğu tespit edilmiştir.


Uluslararası yayınlar incelendiğinde ise yine bir takım “Tehlike Analizi ve Risk Değerlendirmesi” çalışmalarına rastlanılmıştır. Söz konusu tehlike analizi ve risk değerlendirmesi yöntemlerinin bazıları halehazırda ulkemizde kullanılmakta olan yöntemlerdir. Fakat, incelenen risk değerlendirmesi çalışmalarında maruziyet parametresine çok nadiren rastlanılmıştır. Maruziyet parametresi, mevcut uluslararası çalışmalarda genellikle kaza frekansı olarak kullanılmakta; az sayıda çalışmada ise iş guvenliği için dizayn alternatiflerini belirlemek amacıyla işçilerin gerçek çalışma sureleri uzerinden belirlenmiştir. Başka bir deyişle, bu gune kadar kullanılan risk değerlendirme yöntemlerinde maruziyetler ya hiç hesaba katılmamış ya da her bir riske atanan bir sabit ile hesaba katılmıştır. Dolayısıyla sağlıksız risk değerlendirmeleri yapılmıştır. Çalışmamızın bir diğer sonucu olarak maruziyet parametresinin göz ardı edilmesinin ya da bir sabit olarak kullanılmasının, gerçekçi risk değerlendirmesi yapılmasına engel olduğunu söyleyebiliriz.

ÖnerilerLiteratur analizleri sonucunda “Tehlike Analizi ve Risk Değerlendirmesi” konusunun diğer iş guvenliği konularına oranla yeterince incelenmediği göruşmuştur. Diğer taraftan, inşaat sektörunde daha gerçekçi risk değerlendirmelerinin yapılması, iş kazalarının önune geçilmesinde çok önemlidir. Daha gerçekçi risk değerlendirmesi yapılması için maruziyetin bir parametre olarak risk değerlendirmesine dahil edilmesi gerekmektedir. İş guvenliği faaliyetlerinin proje planlamanın bir parçası olarak duşunulmesi, inşaat sektörunde daha gerçekçi risk değerlendirmesi yapılmasının yolunu açacaktır. Ayrıca, planlama verilerine dayalı, aktivite tabanlı ve nesnel bir risk değerlendirmesi çalışmasının iş guvenliği konusunda buyuk bir öneme sahip olacağı söylenebilir. Bu bağlamda, suresel planlama verileri ile eşgudumlu olarak risk değerlendirmesi yapılması mantıklı olacaktır. Aktivitelerin ve adam-saat verilerinin iş programlarından alınarak hesaplandığı bir maruziyet kavramının geliştirilmesi ve bu parametrenin risk değerlendirmesi amacıyla kullanılması konusunda literaturde örnek teşkil edilebilecek tek çalışma Bilir, (2015) tarafından yapılmıştır. Bilir, (2015)’in yurutmuş olduğu doktora çalışmasında ile iş programı ile butunleşik, maruziyet kavramına bağlı bir risk değerlendirme modeli geliştirmiş olup bu anlamda literaturde önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Bu çalışmada sunulan yaklaşım ile daha gerçekçi ve proje ölçeğinden bağımsız aktivite tabanlı risk değerlendirmesi yapılabilmektedir. Yine bu çalışmada sunulan risk değerlendirmesi kullanıldığı takdirde inşaat projeleri başlamadan önce iş programına benzer bir şekilde bir iş guvenliği risk programı oluşturulabilmektedir. Bu sayede, iş guvenliği önlemleri önceden alınabilir ve iş guvenliği butçesi ve kaynak planlaması proje yapım çalışmaları başlamadan önce planlanabilecektir. Özetle, inşaatlarda iş kazalarının önune geçilebilmesi için faydalı olacağı duşunulen bu çalışmadan faydalanılabilir.

06 - 07 Ekim 2017, Samsun 29

Referanslar

Akboğa, Ö. (2011). Hazır beton sektörunun iş guvenliği açısından analizi (Yuksek Lisans tezi). Ege Üniveristesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İzmir.

Akboğa, Ö. (2014). İnşaat İş Kazalarının İstatistiksel Analizi ve Modellenmesi (Doktora Tezi). Ege Üniveristesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İzmir.

Akçamete, A. (2006). Country risk assessment in the construction industry (Yuksek Lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Akkaş, Z., Z. (2006). Turkiye’de Yapı Üretiminde İşçi Sağlığı ve İş Guvenliği Çalışmaları ve Toplu Konut Sektörune Yönelik Bir Araştırma (Yuksek Lisans tezi). Gebze Yuksek Teknoloji Enstitusu, Muhendislik ve Fen Bilimleri Enstitusu, Kocaeli.

Akman, İ., M. (2003). OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Guvenliği Yönetim Sistemi ve İnşaat Sektörunde Uygulanması (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Aksöyek, A. R. (2002). Turk İnşaat Sektörunde İş Kazalarının ve İş Guvenliği Sorununun İncelenmesi (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Alaşar, Y. (2013). Turkiye’deki İşçi Sağlığı ve İş Guvenliğinin ABD ile Kıyaslanması Üzerine Bir Araştırma (Yuksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Aslan, A. (2008). Bir İnşaat Şirketinde Meydana Gelen İş Kazalarının İncelenmesi (Yuksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Ankara.

Baradan, S., and Usmen, M. A. (2006). Comparative injury and fatality risk analysis of building trades. J. Constr. Eng. Manage., 132(5),533–539.

Bilir, S. (2015). İnşaat Projelerinde Suresel Planlama Ile Butunleşik Aktivite Tabanli Iş Guvenliği Risk Değerlendirme Yöntemi (Doktora Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Bıyıklı, Ö. (2011). İSG’ de risk değerlendirmesi için çok parametreli hiyerarşik bir model önerisi (Yuksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Kayseri.

Bostan, H. (2012). İnşaat sektörunde iş guvenliği:Yeni nesil öğrenim tekniği (Yuksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Eskişehir.

Brauer, R. L. (1994). “Risk management and assessment.” Safety and health for engineers, Van Nostrand Reinhold, New York, 543–572.

Casanovas, M. D. M., Armengou, J., Ramos, G. (2014). Occupational Risk Index for Assessment of Risk in Construction Work by Activity. Journal of Construction Engineering and Management. 140, 04013035-1 - 04013035-9

Canpolat, P. (2008). Projelendirme ve Şantiye Yerleşim Projesinin Oluşturulması Aşamasında Hazırlanacak İş Sağlığı ve Guvenliği Planı İle İlgili Bir Öneri (Yuksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Adana.

Ceyhan, C. (2012). Occupational Health and Safety Hazard Identification, Risk Assessment, Determining Controls: Case Study on Cut and Cover Underground Stations and Tunnel Construction (Yuksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Cıngıllıoğlu, Ş. (2012). Health and Safety Cost Evaluation in Construction Projects Case Study: Oman DMIA Project (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Çetinkaya, U. (2012). Ege Bölgesi’ndeki İnşaat İş Kazalarının ve Maliyetinin İncelenmesi (Yuksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İzmir.


Çilek, H., C. (2013). İnşaat Sektörunde İş Kazalarının Sebep ve Sonuçları Üzerine Bir Araştırma (Yuksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Antalya.

Dalyan, F. (2004). Yapı Üretiminde Verimlilik-İş Guvenliği İlişkisi (Yuksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Konya.

Demircan, E. (2008). İnşaat Sektörunde İşçi Sağlığı ve Guvenliğinin Ekonomik ve Toplumsal Boyutları (Yuksek Lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, İstanbul.

Demirel, T. (2005). An expert system for the quantification of fault rates in construction fall accidents (Yuksek Lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Dingiloğlu, H. (1987). Evaluation of Work Accidents and Safety Management for Accident Prevention in The Construction Industry of Turkey (Yuksek Lisans Tezi) Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Doğru, T. (2010). Turkiye’de İnşaat İş Kolundaki İş Kazalarının Ekonomik Boyutları (Yuksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Zonguldak.

Duman E., Hamzaoğlu O., (2011). İstanbul’da bir şantiyede çalışanların iş kazaları. İşçi Sağlığı ve İş Guvenliği Kongresi, Ankara: Aralık 2-4.

Durlanık, Y. (2008). Turkiye İnşaat Sektörunde Yeni ve Önceki İş Kanunları Uygulamalarında Meydana Gelen İş Kazalarının Karşılaştırılması (Yuksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Eskişehir.

Durmaz, R., C. (2010). İnşaat Sektörunde Bulanık Risk Değerlendirmesi Uygulaması (Yuksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Konya.

Durmaz, T. (2009). Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Guvenliği Mevzuatı ve Yeni Gelişmeler (Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İzmir.

Esen, Ö. (1999). 1991-1998 Yılları Arası Turkiye’de Yapı İşlerinde İş Guvenliği (Yuksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İzmir.

European Agency for Safety and Health at Work (EASHW). Building in Safety - Prevention of risks in construction in practice report. European Construction Safety Summit. Euskalduna Conference Centre, Bilbao, Spain, Issue 108, (2004a). Erişim Tarihi: 20.01.2014. https://osha.europa.eu/en/publications/reports/108

European Agency for Safety and Health at Work (EASHW)., Actions To Improve Safety And Health In Construction, (2004b). Erişim Tarihi: 20.01.2014. https://osha.europa.eu/en/publications/magazine/7

European Agency for Safety and Health at Work (EASHW). Achieving better safety and health in construction Information report, (2004c). Erişim Tarihi: 20.01.2014. https://osha.europa.eu/en/publications/reports/314

Everett, J., G., Frank Jr., P. B. (1996). Costs of accidents and injuries to the construction industry. Journal of Construction Engineering and Management, 122(2):158-164.

Fine, W.T. ve Kinney, W.D. (1971). Mathematical evaluation for controlling hazards, Journal of Safety Research, 3 (4), 157-166.

Fuzun, M. (2008). OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Guvenliği Yönetim Standardı ve Çimento Sektörunden Bir Firmada Risk Değerlendirilmesi (Yuksek Lisans Tezi). Dokuz Eylul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, İzmir.

06 - 07 Ekim 2017, Samsun 31

Ghavam, E. (2014). Comparison of Occupational Health and Safety in Construction Industry of Australia and Turkey (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Gurcanlı, G. E. ve Mungen, U. (2013). Analysis of Construction Accidents in Turkey and Responsible Parties. Industrial Health, 51(6): 581-595.

Gurcanlı E., Bilir S., Sevim M., 2015. Activity Based Risk Assessment And Safety Cost Estimation For Residential Building Construction Projects. Safety Science, 80 (2015) 1–12pp. DOI: 10.1016/j.ssci.2015.07.002.

Gurcanlı G.E., Mungen U., 2005. Fatal traffic accidents in the Turkish construction industry. Safety Science 43, 299–322.

Gurcanlı G.E., Mungen U., 2009. An occupational safety risk analysis method at construction sites using fuzzy sets. International J. of Industrial Ergonomics 39(2), 371-387.

Gurcanli G. E. (2006). İnşaat Şantiyelerinde Bulanık Kumeler Yardımıyla İş Guvenliği Risk Analizi Yöntemi. (Doktora Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Gurdin, M. (1999). Occupational Safety Problems and Their Solutions in C o n s t r u c t i o n Industry of Turkey (Yuksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Gurer, E., E. (2008). Turkiye inşaat sektöru için bir risk yönetim modeli (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Hafızoğlu, E. (2006). Bina Yapımında Yaşanan Kazalar ve Bir Risk Değerlendirme Çalışması (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Hallowell, M. and Gambatese, J. (2009). Activity-Based Safety Risk Quantification for Concrete Formwork Construction. J. Constr. Eng. Manage., 135(10), 990–998.

Hallowell, M. (2011) Risk-Based Framework for Safety Investment in Construction Organizations. J. Constr. Eng. Manage., 137(8), 592–599.

Hendem, B. (2007). İşçi sağlığı ve iş guvenliğinde kullanılan kişisel koruyucu donanımlar ve standartları (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Hughes, P., Ferrett, E. (2005). Introduction to Health and Safety in Construction, Elsevier.

Herguner, M., A. (2013). İnşaat Sektörunde Yuksekten Duşmeden Kaynaklanan İş Kazalarının Azaltılmasına Yönelik Öneri Geliştirilmesi (Yuksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Adana.

HSE, 1999. Management Guidelines for Working Together in a Contract Environment. Report No: 6.64/291.

HSE, Hazardous Installations Directorate, 2011. HID Safety Report Assessment Guide: Explosives. HSE.

ILO, ILO Yıllık Raporu (12.05.2009) http://www.microinsurancefacility.org/ckfinder/userfiles/files/annualreport2009_en.pdf (Erişim Tarihi: 09.02.2014).

ILO, ILO Yıllık Raporu (01.03.2005)http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_norm/--- declaration/documents/publication/wcms_081882.pdf (Erişim Tarihi: 12.02.2014).

ILO, ILO Yıllık Raporu (03.04.2003) http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/--- publ/documents/publication/wcms_publ_9221128717_en.pdf (Erişim Tarihi: 06.02.2014).


ILO. 1998. Meeting of Experts on Labour Statistics. Report MELSOI/1998/1, Geneva. Ingstad, O. and Bodsberg, L., 1989. CRIOP: A Scenario - Method for Evaluation of the Offshore Control Centre. SINTEF, Report No. STF75 A89028, Trondheim.

ILO. International Labour Organization, Statistics and Database, LABORSTA, Occupational Injuries-http://www.ilo.org/ilostat/faces/home/statisticaldata/data_by_subject?_adf.ctrl- state=vchypfgka_4&_afrLoop=598083992046714 (Erişim Tarihi: 06.04.2014)

İnce, E. (2006). Perceptions of Turkish Contractors Toward ISO 9001 Quality, ISO 14001 Environmental and OHSAS 18001 Occupational Health and Safety Management Systems (Yuksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.

İri, A. (2007). OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Guvenliği Yönetim Sistemleri ve Bir İnşaat Firmasında Uygulanması (Yuksek Lisans Tezi) İTÜ, Fen Bilimleri Üniversitesi, İstanbul.

Jannadi, O., and Almishari, S. (2003). Risk assessment in construction. J. Constr. Eng. Manage., 129(5), 492– 500.

Kalyoncu, G. (2007). Avrupa Birliği surecinde Turkiye’de işçi sağlığı ve iş guvenliği (Yuksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Ankara.

Karaca, S. (2004). Yapı İşlerinde İş Guvenliği Açısından Risk Değerlendirmesi ve Alınacak Önlemler (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Karadağ, S., E. (2010). Turk İnşaat Sektöru ’nun İş Guvenliği Açısından Risk Analizi (Yuksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İzmir.

Konar, G. (2006). İnşaat Kobilerinde İş Guvenliği ve Muhasebe Sorunları An-kara Örneği (Yuksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Korkutan, N., T. (2010). İşçi Sağlığı ve İş Guvenliği Maliyetlerinin Bina İnşaatı Toplam Maliyetlerine Etkisi (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Kozak, T. (2007). TS 18001 (OHSAS 18001) İş Sağlığı ve Guvenliği Yönetim Sistemi: İnşaat Sektörunde Bir İşletmede Uygulama Örneği (Yuksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Tekirdağ.

Kuzucu, H. (2009). Turk İnşaat Sektörunde İSG (İşçi Sağlığı Ve İş Guvenliği) Yönetimi Ve TKY (Toplam Kalite Yönetimi) Sistemlerinin Butunleşik İncelenmesi (Yuksek Lisans Tezi). İstanbul Kultur Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Kuçuk, M. (2010). AB’ye Katılım Surecinde Turk İnşaat Sektörunun İş Guvenliği Açısından Yeniden Yapılandırılması (Yuksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Sakarya.

Lee, S., and Halpin, D. (2003). Predictive tool for estimating accident risk. J. Constr. Eng. Manage., 129(4), 431– 436.

Mert, B. (2012). İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının İşverene Sorumlulukları İnşaat Sektörunde Bir Uygulama (Yuksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, İstanbul.

Metinsoy, T. (2004). Occupational Health and Safety Risks and Preventions In Construction Industry: A Case Study in Turkey (Yuksek Lisans Tezi). Boğaziçi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Metinsoy, T. (2010). A Method of Evaluation of Relationship Between The Safety Management and Overall Safety Performance in Construction Industry (Doktora Tezi). Boğaziçi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

06 - 07 Ekim 2017, Samsun 33

Mungen, M., U. (1993). Turkiye’de İnşaat İş Kazalarının Analizi ve İş Guvenliğinin Sorunu (Doktora Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Naycı, H. (2010). Bir Toplu Konut Projesinde Uygulanan İş Guvenliği Yönetim Sureçlerinin OHSAS 18001 Uygulamalarıyla Karşılaştırılması (Yuksek Lisans Tezi) İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

OSHA. 1971/97. Recording and reporting occupational injuries and illness. Regulations, Part 1904, Occupational Safety and Health Administration, U.S. Departmant of Labor, Washington, D.C.

Oğuz, A., Y. (2013). Avrupa Birliği surecinde Turkiye’de İşçi Sağlığı ve İş Guvenliği, İşgören ve İşverenin Hukuki Yukumlulukleri (Yuksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Ankara.

Özergun, P. (2008). Turkiye ve Avrupa Birliğinin işçi sağlığı ve iş guvenliği açısından karşılaştırılması (Yuksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Paköz, A., E. (2002). Kahramanmaraş’taki Konut İnşaatlarında Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Guvenliği Tuzuğu’nun Uygulanma Duzeyi Üzerine bir Araştırma (Yuksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sutçu İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitusu, Kahramanmaraş.

Park, C. S., Kim, H. J., 2012. A framework for construction safety management and visualization system. Automation in Construction 33, 95–103.

Pehlivan, T. (2013). İşçi sağlığı ve iş guvenliği bakımından denetim planlamasında şirketlerde web tabanlı uygulama (Yuksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Pınar, E. (2013). İş Sağlığı ve Guvenliği Hukuku: İnşaat Sektörunde Uygulama Sorunları (Yuksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, İstanbul.

Primavera P6 Software, 2013. 04.02.2013 Retrieved from http://www.oracle.com/us/products/applications/primavera/p6-professional-project-management/overview/index.html

Saat, M., B. (2009). İş Sağlığı ve Guvenliği Risk Değerlendirme Metotlarından Kontrol Listesi ve Matris Metotlarının Entegre Biçimde Bir İnşaat Şantiyesinde Uygulanması (Yuksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Sancak, L. (2014). Rusya Federasyonu’nda İş Guvenliğin Gelişimi, İnşaat Sektörunde İş Guvenliği Mevzuatı (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Sayılır, Ö., B. (2013). Yol İnşaatlarında Bakım, Onarım Çalışmaları ve İş Guvenliği Sorunları (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Sofuoğlu, T. (2012). İnşaat Sektörunde İş Guvenliği Eğitimi (Yuksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Eskişehir.

SGK., Sosyal Guvenlik Kurumu, İstatistik Yıllıkları, Turkiyehttp://www.sgk.gov.tr/wps/portal/tr/kurumsal/istatistikler/sgk_istatistik_yilliklari(Erişi m Tarihi: 04.03.2015)

Sousa V., Almeida N. M., Dias L. A., 2014. Risk-based management of occupational safety and health in the construction industry – part 1: background knowledge. Safety Science 66, 75-86.

Sun, Y., Fang, D., Wang, S., Dai, M., and Lv, X. (2008). Safety risk identification and assessment for Beijing Olympic venues construction. J. Manage. Eng., 24(1), 40–47.

Şahin, M. (2012). Betonarme, Çelik ve Hafif Çelik Binalarda İş Guvenliği Risklerinin Karşılaştırmalı Analizi (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Şahin, N., S. (2010). Yöneticilerin İş Gören Sağlığı ve İş Guvenliği Uygulamalarına İlişkin Tutumları ve İnşaat Sektörunde Bir Araştırma (Yuksek Lisans Tezi). İnönu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Malatya.


Şardan, S., H. (2004). İş Sağlığı ve Guvenliğinde Yeni Oluşumlar; Risk Değerlendirmesi ve OHSAS 18001. (Yuksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Ankara.

Tammam, Y. (2013). Analysis of Occupational Safety and Health Practices on Construction Sites in Turkey: Field Study (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Tan, O. (1999). İş kazası oluşmadan alınacak önlemlerin maliyeti ile iş kazası oluştuktan sonraki harcama maliyetlerinin analizi ve karşılaştırılması (Yuksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Taşyurek, Y., E. (2007). Occupational Accidents and Diseases in Turkish Construction Industry (Yuksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Tuzer, F., S. (2012). İstanbul Genelinde İnşaat İşlerinde İş Sağlığı ve Guvenliği Üzerine Bir Araştırma (Yuksek Lisans Tezi). İstanbul Kultur Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Ulu, O. (2005). Almanya’da İş guvenliği Sistemi, İnşaat İş Kazaları, Alınan Önlemler ve Turkiye ile Karşılaştırılması (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Uzun, İ., M. (2012). İnşaatlarda Yapı Makineleri Kullanımında İş Guvenliği Risk Değerlendirmesi (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Uzun. F. (1999). İnşaat Sektörunde İş Kazalarının Azaltılmasında Alınan Genel Önlemler ve Pratikteki Uygulamaların İncelenmesi (Yuksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Eskişehir.

Ünver, M. (2013). İş Sağlığı ve Guvenliğinde Çok Ölçutlu Karar Verme Yöntemi Uygulaması (Yuksek Lisans Tezi). Karabuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Karabuk.

Yakar. M. (2007). Çimento Sektörunde Çalışanların İşçi Sağlığı ve İş Guvenliği Açısından Yaşadıkları Risk Faktörleri (Yuksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Sivas.

Yakut, A. (2012). İşçi Sağlığı ve Guvenliği Yönetim Sistemleri İncelemesi ve Veri Analizi İncelemesi (Yuksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, Sakarya.

Yaşar, A. (2010). Sakarya’da bir inşaat sahasında çalışan işçilerin çalışma koşulları ile iş kazası geçirme durumları ve ilişkili etmenler (Yuksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitusu, Ankara.

Yetkin, O. (2004). Şantiyelerin İş Guvenliği Performans Analizi (Yuksek Lisans Tezi). İTÜ, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Yıldırım, E. (2010). İşçi sağlığı ve iş guvenliğinde eğitimin rolu ve işgörenlerin, işçi sağlığı ve iş guvenliği eğitimi konusundaki bilinç duzeylerini ölçmeye yönelik bir araştırma (Yuksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, İstanbul.

Yılmaz. D. (2009). İstanbul Kent İçi Ulaştırma Şantiyelerinde Şehir Şantiyeciliği Bağlamında İSG (İş Sağlığı ve Guvenliği) ve ÇYS (Çevre Yönetim Siste-mi) Uygulamalarının Durumu (Yuksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitusu, İstanbul.

Yılmaz. H. (2013). İş Kazası Kavramı ve Sonuçları (Yuksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, İstanbul.

Woodruff, J. M. (2005) Consequence and likelihood in risk estimation: A matter of balance in UK health and safety risk assessment practice. Safety Science, 43(5), 345-353.

İş güvenliği Çalışmaları Üzerine detaylı bir literatür ... · İş güvenliği...

Documents