ABC Amber LIT Converter http://www.processtext.com/abclit.html

(NOT: Bu e-kitap, serinin 1.-2.-3. 4. ciltlerinin ardarda eklenmesiye oluturulmu eksiksiz bir btndr)

DNYA KLASKLER : 13

DOSTOYEVSKI

KaramazovKardeler

(cilt 1-2-3-4)

Rusadan eviren : Leyla Soykut

KARAMAZOV KARDELER

DOSTOYEVSKI

eviri: Leyla Soykut

Dizgi: Cem Yaynevi - Aralk 1997

Bask: Umut Matbaaclk

(0212)6370934

CEM YAYINEV

Kkparmakkap ipek Sok. No: 11

80060 Beyolu - STANBUL (0212) 243 05 50 - 243 20 23 Fak: (0212) 244 15 33

Cem Yaynevi

BEYAZT DEVLET KTPHANES

Karamazofkardeler

Bir ailenin Tarihi

1

Fiyodor Pavlovi Karamazof

Aleksi Fiyodorovi, feci lm on sene evvel birok grltlere sebep olan ve hl unutulmayan, arazi sahibi Fiyodor Pavloviin nc olu idi. iftliklerinde hi oturmayan bu arazi sahibi hakknda, imdilik birka szle baz izahat verecek ve asl mtaleam daha sonraya brakacam.

Bu Fiyodor Pavlovi, bozuk ahlk, istidatsz, fakat kendi menfaatleri bahsinde garip birzek eseri gsteren tipte bir adamd. Hemen hi denecek bir sermayesizlikle ie giritii halde, ld vakit birka yz bin il ruble brakmt. Bu servet, onu, vilyetimizin en zirzop mahlku olmaktan kurtaramamt. Zirzop diyorum, ama, bu hi de ahmak demek deildir. nk bu tipteki adamlar zeki, hilekr olurlar ve bu hassa, onlarda muhite mahsus mill bir hususiyet gibi dnlebilir.

ki defa evlenmi ve olu olmutu. By Dimitri ilk karsndand. vanla Aleksi ikinciden.. lk kars vilayetimizin en asl ailesi Miyusov gillerin kzyd. Olduka da zengindiler, geni arazileri vard. Dolgun eyizli, gzel, uyank, bilgili, zarif bir kz, bu mnasebetsiz ve lgn hretli herifle nasl evlenmeye raz olmutu?...

Bu meseleyi uzun uzadya izaha kalkmay faydal bulmuyorum. ki nesil evvel mensup romantik bir gen kz tanmtm ki, uzun yllar, pek l evlenebilecei bir adam gizli gizli sevdikten sonra, izdivac imknsz gsterecek kuruntulara kaplmt. Uydurduu bu teessr yle bir hal ald ki, frtnal bir gecede korkun bir uurumdan hzl akan derin bir rmaa kendini atarak ld. Onun celld muhayyilesiydi ve bu feci ii, srf ekspirin felyasna benzetmek iin yapmt. Eer, o uurum bu kadar dik ve keskin kayalkl olmasayd, yahut rmak daha ad, daha gsterisiz bir ky ile kuatlm bulunsayd, kzcaz, intiha etmeyecekti. Bahsettiim vaka uydurma deil, olmu bir gerektir ve son iki nesil arasnda bu gibi eyleri grenler oktur...

te Adelyid Miyusovun verdii acayip kararda da byle yabanc bir tesirin izi grlebilirdi.

Kzcaz, belki bylelikle hrriyetini, bana buyrukluunu ispat etmek istemi, cemiyet nfuzuna kar koymak, ailesinin tahakkmn inemek hevesine kaplmt.

Uyank muhayyilesi, herkesin zirzop, anak yalayc diye tand bir adam, sslemi, alml bir hale koymutu.

Macerann, bir karma ile balamas ise, Adelyid vanovnay sevin delisi etmeye yetmiti. Fiyodor Pavloviin vaziyeti de byle bir harekete msaitti. O, ne pahasna olursa olsun, hayatna bir istikamet vermek zorunda idi. Asl bir ailenin iine girmek ve dolgun bir eyize konmak onun arayp da bulamad eydi. Ak meselesine gelince, kz pek gzel olmakla beraber bu, iki taraf iin de mevzuubahs deildi.

Ltif cinse kar, btn mrnce bitmez tkenmez bir iptil tayan, her etein peinde birka adm srklenen Fiyodor Pavloviin stnde bu taze byk bir tesir brakmad.

Adelyid vanovna, ok gemeden kocasna kar nefretten baka hibir his beslemediini anlamt. Bundan sonra byle bir izdivacn neticeleri de belirmekte gecikmedi. Kzn ailesi biraz vakit geince, kaan kzlarn affettiler ve eyizini de verdiler. Fakat btn bunlara ramen, geimsizlik ve kar koca kavgalar hi eksik olmad.

i yakndan bilenler Adelyid vanovnann Fiyodor Pavloviten ok daha asilne hareket ettiini sylerler. Yirmi be bin rublelik drahomay deve yapan kocasna kadn, bir kere olsun ondan bahsetmemiti.

Fiyodor, bu paradan baka, yine kza eyiz olarak verilen bir iftlik ile gzel bir kk de resmen kendi stne bildirmesini istiyordu. Bu ite o kadar srar ediyordu ki, bu dilencilikten iddetle tiksinen gen kadn, hi phesiz onu da verecekti. Bereket versin ki, kz taraf, ii vaktinde haber alarak bu yeni soygunculuu nlediler.

Sylendiine gre, kar koca, sk sk kavga ederler ve hatt dvrlermi. Asl tuhaf u ki, dve, gz kznca dnyay grmeyen bu sert, hiddetli ve alacak derecede kuvvetli kadn balarm. Nihayet yandaki Mitiyay kocasnn kollar arasna brakarak, alktan nefesi kokan bir seminer talebesine kat.

Fiyodor, yalnz kalnca, ilk ii evinde bir harem kurarak iki lemlerine dalmak olmutu. Arada srada kazalarda dolar, her nne gelene karsnn kandan szlanr ve evlilik hayatlarna dair ak sak eyler anlatrd.

Bu anlat yle renkli bir dille yapard ki, dinleyenler, onun aldatlm koca rolne kmaktan zevk aldna hkmediyorlard. Hatt bazan ona:

-ikyetlerine ramen bu iten memnun olduun anlalyor Pavlovi!

Diyenler bile oluyordu.

Bazlar da, dt gln vaziyeti anlamazlktan gelerek, herkesi gldrmekle elendiini sylerlerdi. Kimbilir, belki de btn bunlar byk bir saffetin mahsul idi. Nihayet kaan karsnn izini bulmaya muvaffak oldu. Adelyid, Petresburgda idi. Fiyodor harl harl yolculuk hazrlklar yapyordu. Niin hazrlanyor? Ne yapmaya niyetleniyordu... Bunu kendisi de pek bilmiyordu. Belki hakikaten bir yolculuu kacakt. Fakat bir kere bu karar verince, artk kendisinde adamakll sarho olmak hakkn grd. Bu srada karsnn ailesi, zavall kzlarnn Petresburgda tifo hummasndan anszn ldn haber aldlar. Bu lmn alktan ileri geldiini syleyenler de vard.

Karsnn ldn haber verdikleri zaman, Fiyodor Pavlovi sarhotu. Halkn bir ksm onun bu haberle delicesine sevindiini ve kollarn aarak Allaha krettiini, bir ksm da tam tersine, ocuk gibi hkra hkra aladn ve muhitin kendisinden nefret etmesine ramen, acnacak bir hale dtn sylyorlard.

ki ihtimalden belki biri, belki teki dorudur. Belki adamcaz, kurtuluundan tr kurtarcsna kar bir kran hassasiyeti gstermiti. nk ok kere, en fena insanlarda bile umulmaz bir duygu derinlii, beklenmez bir saffet grlr.

2

Karamazof, ilk olunu bandan atyor

Byle bir adamn ne biim bir baba ve nasl bir mrebbi olaca kolaylkla tahmin edilebilir. Adelyidvanovna dan olan ocuunu, kadna kar kin beslediinden deil, sadece unuttuundan tr bandan atmt. Gz yalar, lklar ve ikyetleriyle evi rahatsz eden Mitiyay, ailenin eski emektar Grigori yanna almt. Zaten eer, o alaka gsterip de ocua bakmasa, zavallnn amarlarn bile deitiren kimse olmayacakt.

Yavrunun byk babas lm, Moskovada yerleen bykannesi hastalanm, teyzeleri kocaya varmlard. te bu yzden Mitiya, bir seneye yakn bir zaman Grigorinin oturduu pavyonda srnd. Babas arada srada (nk varln bilmemezlikten gelemezdi) onu hatrlasa bile, sefahat ve apknlna engel olmamas ve yine pavyona yollanmak iin hatrlad.

Bereket versin bu sralarda Adelyidin yeeni Paristen gelmiti.

Aleksandrovi Miyusov, Avrupada uzun zamanlar kalm, ailesi arasnda kltrnn kuvveti ve kibar tavrlaryla tannm, bir adamd. Memuriyeti zamannda Rus ve yabanc liberallerle mnasebette bulunmu ve Prdon, Bakunin gibi mehur ahsiyetlerle tanmt.

1848 ubatnn anl gnnde ihtillciler ile beraber barikatlara girmeye davrandn anlatmaktan holanr ve bunlar genliinin en tatl hatralarndan sayard. ok zengindi de. Byk, geni ve mkemmel ilenmi arazisi, malikneleri, t kazann mehur manastrnn hudutlarna kadar dayanrd.

Piyer Aleksandrovi, mirasa konunca, manastr papazlaryla, bu arazideki glde balk avlamak ve ormanlardan odun kesmek meseleleri yznden bitmez tkenmez davalara girimiti. O, bu neticesiz ekimeyi, mnevver vatandalarn kiliseye ve mutaassplara kar bir vazifesi gibi gryordu.

Gnlnde iyi bir hatra olarak saklad zavall Adelyidin feci lmn ve Mitiya isminde bir ksz braktn renince, Fiyodor Pavlovie kar besledii btn kin ve nefrete ramen pek zld ve bunu kendine i edindi.

Bu adamla ilk grmesi de bu yzden oldu. Daha ilk cmlelerde aka ocuu almak, terbiyesiyle megul olmak istediini syledi. Aleksandr, bu konumann kendisinde brakt intiba uzun zaman unutamad. Hele Pavloviin ocuktan bahsederken taknd kaytsz tavrlara pek amt. Bu bedbaht adam, hatta, kendi evinin bir kesinde, unutulmu bir evlad bulunduundan bile habersiz grnyordu. Onun bu hadiseyi anlatnda ne kadar mbalaa olsa da yine bir hakikat pay vard. Piyer Aleksandr, meseleyi kestirme yoldan halletti. ocuun vasisi oldu. Anasndan kalma bir evle bir para arazisini idareye balad. Mitiya da bu yalnz yeen in evine yerleti.

Miras iftlikleri, araziyi ve emlk kendi stne geirtecek resm muameleyi bitirdikten sonra, Parise dnmek zorunda kalan Aleksandr, ocuu Moskovadaki halasna brakt. Fransa iklimine ve muaeretine alan bu adam hele ihtill patlak verince, Mitiyay unuttu.

Moskovadaki hala, lnce, ocuk onun evli kzlarndan biri tarafndan alnd. Bu suretle zavall yavrucuk drdnc bir g yapm oluyordu.

Pavloviin olundan yalnz bu, reit olduu vakit konaca kk bir miras ve hr bir mr bekleyebilirdi.

Dimitri Mitiya ocukluu ile genlii pek kark ve maceral gemiti. Koleji bitirmeden kt. Oradan asker mektebe giderek orduya girdi. Kafkasyada dt. Fakat dello ettii iin rtbesi alnd. Sonra yine verildi. Cmerte para harcad, borca girdi. Savuruk bir mr srd. Ancak bundan sonradr ki, doduu yere dnerek babasyla grt. Bu da yalnz mal durumunu anlamak iindi.

Zaman zaman kendisine gnderilen paralar ona az grnyor, kendi servetini olduundan daha fazla sanyordu. Nihayet drt sene sonra ii kknden halletmek zere tekrar gelince, verilen hesaplarn iinden kamad. Bunlar ok kark eylerdi ve delikanlya sfr tkettiini gsteriyordu. Mitiya aldatldndn pheye dt. Korkun bir hiddetle kendinden geti. Romanmn birinci cildindeki hdiseler ve bu kavga yzndendir ki delikanl, vaka ile alkadar grld.

imdi artk Fiyodor Pavloviin teki olundan bahsetmek ve asllarn anlatmak zaman gelmitir.

3

Yeni evleni ve ikinci ocuk

Mitiyay bandan savnca, Fiyod