Էներգա արդյունավետության Ֆինանսական...

Էներգա-արդյունավետության

Ֆինանսականմաթեմատիկա

Աստղինե Պասոյան, ՅԲԿ, ՀԱՀ

Ֆինանսական գնահատում Ծրագիրը ֆինանսապես կենսունակ է.

a) երբ դրա օգուտները գերազանցում են դրա ծախսերը

b) երբ այն կարող է ֆինանսավորվել առանց իրացվելիության հետ կապված խնդիրների Ծրագրի կենսաշրջանի ընթացքում գոյացած բոլոր ծախսերը ինչպե՞ս են համեմատվում

ծրագրի կենսապարբերաշրջանի ընթացքում ստացված բոլոր եկամուտների հետ:

ԱստղինեՊասոյան, ՅԲԿ,

ՀԱՀՕԳՈՒՏՆԵՐ

Եկամուտներ`

• էներգիայի /

էլեկտրաէներգիայի վաճառքից

• էներգիայի ծախսերի

խնայողությունից

ԾԱԽՍԵՐ

Էներգիայի արտադրության

ծախսեր

Ներդրումային ծախսեր

Շահագործման և

տեխսպասարկման ծախսեր

Project Financial AnalysisWhat do all these projects or investments have in common?

Investment amount (a.k.a., capital outlay, capital investment)Operations and maintenance costsDebt and interest expenses

RevenueSavings

Tax & regulatory incentives

Financial Costs Financial Benefits

Cas

h Fl

ow


Նախագծերի ֆինանսական վերլուծություն

Դրամական հոսքերը լինում են բարդ և տարբերվում են՝ ըստներդրումների տարբեր տեսակների

Ֆինանսական վերլուծության գործիքները ունիվերսալ են և կարող ենկիրառվել բոլոր տեսակների համար

0 1 2 3 4 5 6


Project Financial Analysis – Նախագծիֆինանսական վերլուծություն

The following basic tools are usually used:

• Payback Period• Discounted payback period • Return on Investment (ROI)

• Net Present Value (NPV)• Internal Rate of Return (IRR)

• Հետգնման ժամկետ•Դիսկոնտավորված հետգնմ ան արժեք•Ներդրումների վերադարձելիություն(ROI)

• Զուտ ներկա արժեք (NPV)• Ներքին շահութաբերություն (IRR)


Բացառապես դրամական միջոցներիներհոսքեր և արտահոսքեր

(կապիտալ ծախսեր – եկամուտներ - ծախսեր)

Ներդրումներ գնահատմանմեթոդներ

ԿԻՐԱՌՈՒԹՅԱՆ ԲՆՈՒՅԹԸ

• Հետգնման ժամկետ• Զուտ ներկա արժեք (NPV)• Ներքին շահութաբերություն (IRR)• Հետգնման ժամկետ• Ներդրումների վերադարձելիություն (ROI)

Չդիսկոնտավորված –ստատիկ

առանց տոկոսադրույքը հաշվիառնելու

Դիսկոնտավորված –դինամիկ

հաշվի առնելով տոկոսադրույքը

Նշում. միայն գնաճի դիտարկումը դեռևս դինամիկ մոտեցում չէ


Ներգրման ֆինանսական վերլուծություն․ՀԵՏԳՆՄԱՆ ԺԱՄԿԵՏ

ՀԱՇՎԱՐԿ

0 1 2 3 4 5 6

-$100

$100$100 …

-$100

$5$15 $30$50

$70$100

-$100

$300

• Առաջին տարի․ հասույթը հավասար է 0-ականտարում կատարված ներդրմանը։ Հետգնմանժամկետը 1 տարի է:

-$100 + $100 = 0

• $100-ի Հետգնումը տևում է 4 տարի։

-$100+$5+$15+$30+$50 = 0

• $100-ի Հետգնումը տևում է 5 տարի և 4 ամիս(~5.3 տարի) :

-$100+$0+$0+$0+$0+$0+($300/3) = 0Աստղինե Պասոյան, ՅԲԿ, ՀԱՀ

a) Չի գնահատում նախագծիշահութաբերությունըերկարաժամկետկտրվածքով (այսինքն՝հետգնումից հետո բերվողեկամուտները)

b) Փողի ժամանակայինարժեքը հաշվի չի առնում

ԹերությունԱռավելություն

a) Պարզ և արագ

b) Հեշտ է բացատրել

c) Կիրառելի նախնականընտրության մեջ՝ առանցխորը վերլուծության

d) Տարածված է կիրառույանմեջ

Հետգնման կիրառությունը


Կապիտալացում և դիսկոնտավորում Ներդրումների ժամանակային արդյունավետության

գնահատման համար առանձնացնում են փողի ներկա ուապագա արժեքները` ապագա արժեքի դիսկոնտավորման կամզեղչման հետ:

Ենթադրենք սկզբնական կապիտալը հավասար է 1 դրամի, իսկշահութաբերության նորման r-ի:

ԿԱՊԻՏԱԼԱՑՈՒՄ․ եթե 1 դրամը ընդունենք ելակետայինժամանակաշրջան, ապա 1 տարի հետո այն կկազմի (1 + r) դրամ, երկու տարի հետո` (1 + r)2 ... n տարի հետո` (1 + r)n

դրամ:

ԴԻՍԿՈՆՏԱՎՈՐՈՒՄ․ դիսկոնտը կապիտալացման հակառակպրոցեսն է, այս դեպքում հաշվարկում են ներկա արժեքը` ելնելով ապագա արժեքից:

1 դրամը մեկ տարուց հետո համարժեք է այսօրվա 1/(1+r)n

դրամին: Աստղինե Պասոյան, ՅԲԿ, ՀԱՀ

Զուտ բերված արժեք

Փողի ընթացիկ արժեք.

Փողն այսօր ավելի թանկ է, քան նույն փողը ապագայում:

ԿԱՊԻՏԱԼԱՑՈՒՄ – կամ Ապագա արժեք (ԱԱ). ցույց է տալիս, թե որքանկարժենա այսօրվա փողը որոշակի ժամանակ անցապագայում(հաշվարկվում է ավելացման միջոցով):

ԴԻՍԿՈՆՏԱՎՈՐՈՒՄ - Ընթացիկ արժեք (ԸԱ). Ցույց է տալիս, թե որքան արժեապագա փողը տվյալ պահին (հաշվարկվում է դիսկոնտավորմանմիջոցով):

Դիսկոնտավորման գործակիցը (r / rate) հնարավորություն է տալիս հաշվելապագա եկամուտները և ծախսերը այսօրվա արժեքով:


Կապիտալացում (Ավելացում ).

ԱԱ = ԸԱ x (1+i)n

0 1 2 3 4 5

-100 105,00 110,25 115,76 121,55 127,63

i= 5%

ԱԱ1=100*(1+5%)1

ԱԱ2=100*(1+5%)2

ԱԱ5=100*(1+5%)5ԱԱ4=100*(1+5%)4ԱԱ3=100*(1+5%)3

• Ներդրումների գնահատման նպատակներից ելնելով` դրամական միջոցներիհոսքերը հաճախ համարվում են հաստատուն վճարումների շարք

• Վճարումները դիսկոնտավորվում են մինչև ներդրման ժամկետի սկիզբը• Դրանք երկրաչափական պրոգրեսիայի տեսք ունեն, ինչպես ցույց է տրված ստորև


Կապիտալացում․ Միաժամանակյա վճարմանբարդ տոկոսագումար (= դիսկոնտավորմանհակառակը)

• Բարդ տոկոսագումարը (կապիտալացում) չափում է, թե որքան կարժենա այսօրվաներդրումը ապագայում:

• Այսօր ներդրված փոքր գումարը ժամանակի (t) ընթացքում ավելի մեծ արժեք էձեռքբերում, քանի որ այն տոկոսագումարներ (i) է վաստակում:

Ապագա արժեք`FV = նախնական գումար* (1 + i) t

• Օրինակ`ներդրումը = 100 US$i = 10%t = 5 տարի 0

20406080

100120140160180

0 1 2 3 4 5

Վաստակած տոկոսադրույքՆախնական գումար

Տարի` t 0 1 2 3 4 5Նախնական գումար 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00Վաստակած տոկոսագումար 0,00 10,00 21,00 33,10 46,41 61,05Գումարը տարվա վերջին` FV 100,00 110,00 121,00 133,10 146,41 161,05Բարդ տոկոսի գործոն 1,00 1,10 1,21 1,33 1,46 1,61

Դիսկոնտավորում

ԸԱ =ԱԱ / (1+i)n

5 4 3 2 1 0

78,35 82,37 86,38 90,70 95,24 100,00

i =5%

ԸԱ 5=100/(1+5%)5

ԸԱ 4=100/(1+5%)4

ԸԱ 1=100/(1+5%)1ԸԱ 2=100/(1+5%)2ԸԱ 3=100/(1+5%)3

• Ներդրումների գնահատման նպատակներից ելնելով դրամական միջոցներիհոսքերը հաճախ համարվում են հաստատուն վճարումների շարք

• Վճարումները դիսկոնտավորվում են մինչև ներդրման ժամկետի սկիզբը• Դրանք երկրաչափական պրոգրեսիայի տեսք ունեն, ինչպես ցույց է տրված ստորև


Դիսկոնտավորում = Բարդ տոկոսագումարիհակառակը

• Դիսկոնտավորումը չափում է, թե որքան կարժենա վաղվա ներդրումը այսօր:

• Ապագայում ստացված խոշոր գումարը ավելի փոքր արժեք ունի այսօր, քանի որմենք պետք է հետաձգենք սպառումը:

Ներկա (ընթացիկ) արժեք` PV = Ապագա արժեք` FV * (1 + i)-t =

= FV / (1 + i) t

• Օրինակ`ապագա արժեք = 161.05 $, I = 10%

Աստղինե

020406080

100120140160180

0 1 2 3 4 5

Նախնական գումար 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00Վաստակած տոկոսագումար 0,00 10,00 21,00 33,10 46,41 61,05Գումարը տարվա վերջին` FV 100,00 110,00 121,00 133,10 146,41 161,05Դիսկոնտավորման գործոն 1,00 0,91 0,83 0,75 0,68 0,62

Բանաձև =(1+10%)-0 =(1+10%)-1 =(1+10%)-2 =(1+10%)-3 =(1+10%)-4 =(1+10%)-5

Ֆինանսական գնահատում -14

Ներդրումներիգնահատմանմեթոդները

Ֆինանսական գնահատում -15

NPV – Զուտ / մաքուրընթացիկ արժեք

B – Եկամուտներ C – Ծախսեր i – Դիսկոնտավորման

տոկոս t - Ժամանակահատված

Զուտ ներկա արժեքի մեթոդ

Ֆինանսական գնահատում - 17

Ներդրման զուտ ներկա արժեքը` NPV ներդրման ժամկետի ընթացքում դրամականմիջոցների բոլոր ներհոսքերի և արտահոսքերի ներկա արժեքների հանրագումարն է

Շահութաբերության չափորոշիչներ.Բացարձակ շահութաբերություն. դրական NPV, դիսկոնտավորման տոկոս = WACCՀարաբերական շահութաբերություն. ամենաբարձր NPV-ով տարբերակնամենանախընտրելին է

NPV – Զուտ / մաքուրընթացիկ արժեք

B – Եկամուտներ C – Ծախսեր i – Դիսկոնտավորման

տոկոս t - Ժամանակահատված


Ֆինանսական վերլուծությունNPV

Զուտ ներկա արժեքի Հաշվարկ

0 1 2 3 4 5 6

-$100

$100$100 …

-$100

$600

-$100 -$100 -$100

$100 $100

$500$700


NPV հաշվենք ձեռքով` Excel-ումNPV = ∑ {Զուտ Ֆինանսական հոսքեր /(1+r)^T} –

– նախնական ներդրում

Եթե ընկերությունը կատարում է $10,000 ներդրում. 3 տարում ստանալու է տարեկանհամապատասխանաբար $2,000, $7,000 և $11,000եկամուտ։ Դիսկոնտավորման տոկոսադրույքը r =4.5%.

NPV = {$2,000/(1+.045)^1} + + {$7,000/(1+.045)^2} + + {$11,000/(1+.045)^3} -

- $10,000 - = $1,913.88 + $6,410.11 + $9,639.26 - $10,000 =

$7,963.25Աստղինե Պասոյան, ՅԲԿ, ՀԱՀ

NPV Excel-ում հաշվենք NPV-ն ֆունկցիայի օգնությամբ=NPV(r, revenue 1, revenue 2, … revenue N) + ՆԵՐԴՐՈՒՄ

Ներքին շահութաբերություն(IRR)


Ներդրման ներքին շահութաբերությունը վերադարձելիության այն դրույքն է(տոկոսադրույք), որի պարագայում NPV-ն հավասարվում է 0-ի: Մաթեմատիկորենդա հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով.

( )

0

01

: Capital expenditures, present value: Sales revenues of the year : Expenses at the year (OPEX): Discount factor 1

1

0

t

t

t nt t

tt

IR tE

IR

tq q I

R qRR

R EI

q

=

=

= += −

−− + =∑

Ներդրման IRRՍեփական կապիտալի IRR

( )

( ) ( )0

For constant during the life time

1 01

n

n

R E

qI R Eq q

−

−− + − ⋅ =

⋅ −

Բացարձակ շահութաբերություն IRR ≥ WACC Հարաբերական շահութաբերություն. ամենաբարձր IRR-ով տարբերակնամենանախընտրելին է

Այս մեթոդը կարող է կիրառվել տարբերակները ելակետային օրինակիհետ համեմատելու համար: Լրացուցիչ կապիտալ ծախսերը պետք էվերականգնվեն ծախսերի խնայողությունների միջոցով, որոնքհաշվարկում կարող են դիտարկվել որպես եկամուտներ:


Ներքին շահութաբերություն (IRR)Տեսական օրինակներ

-$100

$5$15 $30$50

$70$100

-$100

$270

0 1 2 3 4 5 6

-$100

$100$100…

Ներդրում (կամ ծախս) = -100Եկամուտ (չդիսկոնտավորված) = 270 Տարիներ (կամ այլ քայլի տևողություն) = 6IRR = 25%

Ներդրում = -100Եկամուտ (չդիսկոնտավորված) = 270 Տարիներ = 6IRR = 18%

Ներդրում = -100Եկամուտ (չդիսկոնտավորված) = 300 Տարիներ = 6IRR = 25%

IRR –ը այն դիսկոնտավորմանտոկոսն է, որի դեպքում NPV=0

Այսինքն, ներքին շահութաբերությաննորման (IRR) ապագա ֆինանսականհոսքերի դիսկոնտավորված արժեքըհավասարացնում է զրոյի։

Նշում. IRR-ը որոշելուհամար օգտագործելexcel-ի ‘goal seek’ֆունկցիան,

կամ փորձարկումով․Փոփոխել r-տոկոսադրույքըայքան, մինչև զուտբերված արժեքը (NPV)դառնա զրո Աստղինե Պասոյան, ՅԲԿ, ՀԱՀ

http://www.investopedia.com/terms/i/irr.asp

Ներդրմանվերադարձելիություն (ROI)

€100 Inverse of payback

R EROI

I

− = ⋅ →

€a %

a


Ներդրման վերադարձելիությունը սահմանվում է որպես ներդրված կապիտալիհամեմատ ծրագրի ընթացքում չդիսկոնտավորված դրամական միջոցների միջինհոսքը (R-E)

Հիմնականում կիրառվում է` գնահատելու էներգածախսերի խնայողությունները, այլ ոչ թե հետգնումը (եկամուտներ = ծախսերի խնայողություններ)

Օգտագործել միայն չդիսկոնտավորված դրամական միջոցների հոսքերը

Հավելյալ ներդրումների համար ակնկալվող ROI-ն 25-30%-ի միջակայքում է, ինչպես ծախսերի խնայողության միջոցառումների համար

Ծախսերի խնայողությունները հաշվարկվում են ելակետային օրինակներիտարբերակների համեմատ, օր.` “բիզնես սովորականի պես” (առանց փոփոխությունների)


ROI-ն excel-ում


Մեթոդների կիրառելիությունըԹե որ մեթոդն է ամենահամապատասխանը կիրառության համար, կախված է ծրագրիտեսակից և ներդրողի ու վարկատուների ակնկալիքներից: Ընդհանուր առմամբ.

Պարզ հետգնման կամ պարզ ROI տարբերակներն առավել նպատակահարմար ենէներգաարդյունավետության աուդիտներում կիրառվելու համար: Ընկերությունների ղեկավարությունը սովորաբար հիմնական բիզնես չհանդիսացողներդրումների համար հետգնման կարճ ժամկետ է ակնկալում (<5 տարի): Չարժեօգտագործել դիսկոնտավորված հետգնումը, քանի որ այն

NPV մեթոդը պետք է էներգետիկ աուդիտներում օգտագործվի ավելի խոշորներդրումների և կապիտալատար միջոցառումների համար` ապացուցելուներդրման ֆինանսական կենսունակությունը:

IRR-ը ամենանպատակահարմարն է օգտագործել այն ծրագրերի համար, որոնքբանկերից ֆինանսավորման կարիք ունեն: Բանկին հետաքրքրում է ծրագրի IRR-ը, իսկ ներդրողին` սեփական կապիտալի IRR-ը:

Բանկի համար կարևորություն ներկայացնող մեկ այլ չափորոշիչ է Վարկիսպասարկման գործակիցը (DSCR): Վարկի սպասարկման ցանկացած տրվածտարում DSCR-ը սահմանվում է որպես վարկի սպասարկման համար հասանելիդրամական միջոցների (CADS) և վարկի սպասարկման համապատասխանգումարի հարաբերակցությունը: Սա նշանակում է, որ տոկոսագումարի և մայրգումարի մարումից հետո դրամական միջոցների հոսքը պետք է դրական լինի:

Որոշ ընդհանուր խորհուրդներ Էներգետիկ ոլորտի ծրագրերի տարբերակների տնտեսական կենսունակությունը գնահատելու համար

բավական է դիտարկել միայն ծախսային մասը և հաշվարկել, օրինակ, ժամկետի ընթացքում

նորմավորված էներգետիկ ծախսերը (LECs): Ամենացածր LEC ունեցող տարբերակը տնտեսական

տեսանկյունից ամենանպաստավորն է համարվում:

Արդյունաբերության ոլորտում էներգետիկ ծրագրերն ընդհանրապես եկամուտներ չեն ապահովում, միայն

ծախսեր

Տարբերակները (օր.` էլեկտրակայանի տարբերակներ) համեմատելու ամենապրակտիկ և թափանցիկ

մեթոդները անուիտետի կամ զուտ ներկա արժեքի մեթոդն է

Եթե արտոնյալ սակագին է գործում (օր.` քամու էներգիա) առավել թափանցիկ կլինի դիտարկել նաև

եկամուտների մասը և հաշվարկել IRR-ը

Որոշ դեպքերում տարածված մոտեցում է ելակետային օրինակի տարբերակը (օր.` առկա գործարանի

վերանորոգում) համեմատել նոր գործարանների տարբերակների հետ: Լրացուցիչ կապիտալ ծախսերը

պետք է վերականգնվեն գործառնական ծախսերի խնայողությունների հաշվին: Դրանք կարող են

համարվել եկամուտներ

Գնաճը դիտարկող հաշվարկների դեպքում դիսկոնտավորման գործակիցը պետք է նոմինալ

արտահայտությամբ լինի: Գնաճը բացառող հաշվարկների դեպքում դիսկոնտավորման գործակիցը պետք է

իրական արտահայտությամբ լինի:

Ղեկավարները սովորաբար շատ խիստ են ծախսերի խնայողությանն ուղղված միջոցառումների համար

ներդրումներ հաստատելիս: Սովորաբար նրանք շատ կարճ հետգնման ժամկետ են պահանջում կամ

բարձր ROI: Այս մեթոդները միայն չդիսկոնտավորված օգտագործել!Աստղինե Պասոյան, ՅԲԿ, ՀԱՀ

Էներգա արդյունավետության Ֆինանսական...

Documents