ìAğ temelleriDersnotları 4

Öğr.Gör. Hüseyin Bilal MACİT2017

Ağ iletişim ortamları

ì Koaksiyel (eşeksenli)kablo

ì Twisted pair (çiftburgulu)kablo

ì Fiberoptikkablo

ì Kablosuziletişim

Koaksiyel (eş eksenli) kablo

Koaksiyel (eş eksenli) kablo

Koaksiyel kablo türleri

TİP EMPEDANS KULLANIM

RG-8 50 Ohm 10BASE-5 (Kalın-Thicknet) - 500 m

RG-58 50 Ohm 10BASE-2*(İnce-Thinnet) - 185 m

RG-59 75 Ohm Kablo TV

RG-6 75 Ohm Anten kablosu

BNC konnektör

BNC konnektör

ì BNCkonnektör 1951yılındatasarlanmıştır.

ì Bell laboratuarı bilimadamlarındanBayonet Neil-Concelmantarafındangeliştirildi.BNCkonnektör isminimucidininismininbaşharflerindenalır.BazıkaynaklardadaBritishNavalConnectorolarakgeçer.

ì Koaksiyel kablolarBNCkonnektör ilesonlandırılır.

Sonlandırıcı

ì Koaksiyel kablonunucunasonlandırıcıdirenç(terminatör)takılır.Budirenç,sinyalinkablonunsonundangeriyansımasınıönler.

T konnektör

ì Koaksiyel kablolar,ethernet kartındanönceTkonnektörebağlanarak,kablonunbirsonrakibilgisayaraveyasonlandırıcıyadevametmesisağlanır.

Koaksiyel bağlantı genel yapısı

T konnektör

ì Avantajları

1. Omurgadakullanımiçinmaliyetifiberkabloyagöreucuzdur.

2. UTPkablogibiikiuçarasımesafe100-200metreilesınırlıkalmaz,500metreyekadarçıkabilir.

3. Dışçeperdekikoruyucusayesindeelektromayetik veradyodalgalarınakarşısinyalkorumasıUTPveSTPyenazarandahayüksektir.

ì Dezavantajları

1. Kablokalınlığıdahafazladır.

2. Dışçeperintopraklanmasıgereklidir.

Twisted pair kablo

ì Çiftburgulu(twisted pair)kablo;birbirinedolanarakgelenkabloçiftlerindenoluşur.

ì UTPveSTPolarakikiçeşidivardır.

ì UTP – Unshielded Twisted Pair – Korumasızçiftburgulukablo

ì STP– Shielded Twisted Pair – Korumalıçiftburgulukablo

UTP kablo

UTP kablo

ì 4çiftkablonunburguluşekildeilerlemesiileoluşur.

ì Kablolarındışındaplastikkorumadışındaözelbirzırhyoktur.

ì Kablonunsağlamlığınıarttırmakiçin,içerisinegeneldebirplastikveyanaylonipkoyulur.

ì Herhangibirmanyetikkoruyucukılıfbulunmaz.

ì Ağortamındagünümüzdeensıkkullanılankablotipidir.

UTP kablo

ì UTPveSTPkablolarband genişliklerinegörekategorilendirilirler.

ì CAT1:Telefonhattıkablosuolarakkullanılır.Veriaktarımındakullanılmaz.

ì CAT2:4Mbps

ì CAT3:16Mbps

ì CAT4:20Mbps

ì CAT5/CAT5E:100Mbps

ì CAT6:1Gbps

UTP kablo

ì Kablonunkategorisi;üretimkalitesiileilgilidir.

ì Herkablonundışkaplamasındakategorisiyazmaktadır.

STP kablo

ì Kaplamalıçiftburgulu(Shielded Twisted Pair)kabloda,tümçiftlermetalzırhilekaplıdır.

ì Manyetikalankoruması,UTPkabloyagöredahaiyidir.

ì Maliyetininyüksekolmasınedeniyle,UTPkablokadarkullanılmamaktadır.

ì Günümüzdeyapılanaraştırmalaragöre;kablozırhıtıpkıbirantengibihavadakielektromanyetikdalgalarıtopladığıiçin,sinyalbozulmasınıengellemekyerinedahafazlabozulmalarayolaçtığıönesürülmektedir.

STP kablo

Twisted pair kablolama

ì Twisted pair kablolarınucunaRJ(registered jack)serisikonnektörlertakılır.

ì RJ-11veRJ-12jaklar telefonkablolarındakullanılırken,RJ-45jaklar internetkablolarındakullanılır.

ì RJ-45konnektör

Twisted pair kablolama

ì RJ-45 konnektörleri twisted pair kabloyaçakmakiçinkullanılanpenseyekonnektör pensesidenir.

Twisted pair kablolama

ì Twisted pair ağkablolamada,konnektör çakarkenkablolarbelirlistandartlaragöresıralanır.

ì Bustandartlarınençokkullanılanı568Ave568B’dir.Kablonunüzerindehangistandardauyumluolduğuyazmaktadır.

Twisted pair kablolama

1. Yeşilbeyaz2. Yeşil3. Turuncubeyaz4. Mavi5. Mavibeyaz6. Turuncu7. Kahverengibeyaz8. Kahverengi

Twisted pair kablolama

1. Turuncubeyaz2. Turuncu3. Yeşilbeyaz4. Mavi5. Mavibeyaz6. Yeşil7. Kahverengibeyaz8. Kahverengi

Twisted pair kablolama

ì Twisted pair kablonunbağlanacağıağcihaztiplerinegörekonnektör standartlarıbelirlenir.

ì Kablonunherikiucuaynıstandarttabağlanırsabuna“düzbağlantı”denir.Düzbağlantıbirbilgisayarileswitchveyahubcihazı,switchileyönlendirici,bilgisayarileyönlendiricigibibirçokbağlantıtipindekullanılır.

ì Kablonunherikiucufarklıstandartlardabağlanırsa,yanibirucu568A,diğerucu568Bise;buna“çapraz(cross)bağlantı”denir.Çaprazbağlantı,ikibilgisayararasıveyaikihubarasındakullanılır.

Fiber optik kablo

ì Tümverilerışıkolarakiletilir.

ì Kablodaelektriksinyalitaşınmaz.Busayedeverilergürültüden(EMI)etkilenmez.

ì Işıkhava,su,camgibiortamlardafarklıhızlardahareketeder.Havadakibilinenhızıyaklaşık300.000kilometre/saniye’dir.

ì 100Mbps veüzerihızlardaveritaşıyabilir.

ì Hemkablohemdeağcihazımaliyetiyüksekolduğuiçingeneldesadeceomurgadakullanılır.

ì Elektriksinyaliileiletimyapankablolaragöreçokdahauzunmesafelere veriiletebilir.

Fiber optik kablo

ì Fiberoptikteknolojide,herkablotektaraflıveritaşır.Fullduplexiletişimiçinenazikikablokullanılmalıdır.

ì Birfiberoptikkabloiçerisinde,48adetekadarfiberbulunabilir.Yanifull duplex iletişimdeaynıanda24bitveritaşıyabilir.

Fiber optik kablo

ì Fiberoptikteknolojidegenelliklemultimod kablolardaSC(subscriber)konnektör,singlemod kablolardaST(straight)konnektör kullanılır.

Fiber optik kablo

ì Fiberoptikkablolarikikategorideincelenir.

ì Multimod;kısamesafekullanımlar(2-3km)içintasarlanmıştır.Kablonunçekirdekkısmıdahakalınveyansımayamüsaadeetmektedir.IşıkkaynağıLEDdir.

ì Single mod;2kmüzerimesafelerde kullanılır.Çekirdekkısmıdarveyansımavekırılmayaizinvermeyecekşekildetasarlanmıştır.Işıkkaynağılazerdir.

Kablosuz iletişim

ì Herhangibiriletimmedyasınaihtiyaçduymadan,havaileveriiletimiyapılanteknolojidir.

ì Kablolamanınmümkünolmadığıveyakullanışsızolduğualanlardakullanılır.

ì Kullanılanmedyatipleri:

1. RadyoFrekansı(RF)(Genişvedarspektrum)

2. Lazer

3. Kızılötesi(IR)

4. Mikrodalga

Kablosuz iletişim nedere kullanılır?

ì Kablolamanınmümkünolmadığıalanlarda(örneğintarihibinalar,maddesızıntısıihtimalindendolayıkablodelikleriaçılamayacaktürdekibinatiplerivs.).

ì Kablolarasabotajihtimaliolanalanlar.

ì Bilgisayarlarınsürekliyerdeğiştirdiğialanlar(mobilcihazlarınkullandığıalanlarvs.).

ì Kişilerinveistasyonlarınsüreklideğiştiğialanlar(havaalanı,otogar,kafe,restoranvb.).

ì Günümüzdeevlerimizdemobilcihazlarağırlıktaolduğuiçinbüyükçoğunluklakablosuziletişimikullanıyoruz.

Kablosuz iletişim standartları

ì The Institute ofElectrical and Electronics Engineers yadakısacaIEEE(ElektrikveElektronikMühendisleriEnstitüsü)elektrik,elektronik,bilgisayar,otomasyon,telekomünikasyonvediğerbirçokalanda,mühendislikteoriveuygulamalarınıngelişimiiçinçalışan,karamacıolmayan,dünyanınöndegelenteknikorganizasyonudur.

ì 1884yılındaAlexanderGraham Bell veThomasEdisongibidöneminbüyükbilimadamlarıncatemelleriatılmıştır.

ì 150ülkede426.000'iaşkınüyesi(71.000'iöğrenci)ileIEEE,tümdünyayayayılmış10altbölgesi,300’denfazlayerelbölgesive1430’danfazlaöğrencikoluylaçalışmalarınısürdürmektedir.Türkiye’nin deiçindebulunduğu8.Bölge’de(Avrupa,OrtadoğuveAfrika)5000’iöğrenciüyeolmaküzere26.000üyesivardır.

Kablosuz iletişim standartları

Kablosuz iletişim güvenliği

ì MACFiltreleme:ErişimnoktasıileiletişimkurabilecekNIC’lerinlistesitutulur.BulistedeolmayanNICler ağabağlanamaz.

ì ErişimNoktasınıGörünmezKılma(SSIDSaklama): SSIDerişimnoktasınınn (access point)tanımlayıcıadıdır.Erişimnoktalarıortamdakikablosuzcihazlarınkendisinibulabilmesiiçinkendilerinidevamlıanonsederler.Güvenlikönlemiolarakbuanonslarıyaptırmayabiliriz.Böylecesadeceerişimnoktasınınadınıbilencihazlarağadahilolabilirler.

ì WEPsifreleme:Veritrafiginin birsifre iledegistirilerekaktarılmasıdır.Guvenligi azdır.64bitve128bitolmakuzere ikicesittir.Sifrenin bilinmesihalinde diger kullanıcılarınveritrafigiincelenebilir.

Kablosuz iletişim güvenliği

ì WPAsifreleme:WEP’tendahaguvenli birsifreleme turudur.Sifre bilinsebilediger kullanıcılarınveritrafigi incelenemez.WPA(Wi-FiProtected Access)wi-fikorumalıerisim olarakadlandırılır.Iki modda calısır.BirincisiWPA-PSKdiyeadlandırılanpaylasımlı anahtarkorumasıdır.Ikincisi iseWEPalgoritmasındandahagucluancaksifreleme islemlerini gerceklestirmek icin varolankablosuzaygıtlarınhesaplamaolanaklarınıkullananTKIP(Temporal Key Integrity Protocol)sifrelememodudur.

ì WPA2sifreleme:Kablosuzaglarda guvenligi saglamak amacıylagelistirilen sifreleme sistemiWPA'nın dahagelistirilmisversiyonudur.WPAileWPA2arasındakientemelfark,sifrelemeolarakAESadlıalgoritmanınkullanılmasıdır.WPA2enguvenlisifreleme yontemlerinden biridir.

Anten

ì Antenlerkablosuzcihazıncıkıssinyaligucunuartırır.Kablosuzistemcigibidiger cihazlarınsinyalinialır.Biranteninsinyalgucundeki artısa kazancdenir.Yuksek kazanclar genellikleyuksek iletimmesafelerinecevrilir.

ì Anten,elektromanyetikdalgalarıyaymakveyayakalamakicinkullanılanelektronikdevreelemanıdır.

ì Alıcıvevericiantenleri,fizikiözelliklerinebakıldığındabirbirindenfarksızdır,hattabirantenaynıandahemalıcıhemdevericivazifesigörebilir.

Anten

ì Antenler,sinyalyaymabiçimlerinegore tekyönlü(directional) veçokyönlü(omnidirectional)olmakuzere ikisekilde sınıflandırılır.

ì Tekyonlü antenler,sinyalgucunubiryone verir.Çokyönlüantenlersinyalgucunutum yonlere esitolarakvereceksekildetasarlanmıstır.

Kablosuz ağa bağlanma

ì Birbilgisayarınkablosuzağabağlanmasıiçinadımlar:

1. KablosuzNICkullanılmalıdır.

2. OrtamdakierişimnoktasınınSSID’sibilgisayaratanıtılmalıdır.

3. Erişimnoktasışifrelemeyöntemikullanıyorsa,bilgisayarabuşifregirilmelidir.

WPS nedir?

ì WPS (Wi-Fiprotected setup):tecrübesizkullanıcılarınerişimnoktasıilediğerürünlerinikablosuzolarakkolaycabağlamalarınısağlayanbirsistemdir.

ì WPSdesteklierişimnoktalarınınarkatarafında8hanelibirkodbulunmaktadır.KablosuzağabirPCbağlandığında,bu8haneliPINkodununbilmesigerekir.

ì Normalşartlarda8hanelibirPINkodunukırmak,6,3yılsürebilir.Zirakodun3kezüstüsteyanlışgirilmesi,erişimnoktasınınPCyi 60saniyebekletmesiyle sonuçlanır.

Wi-Fi nedir?

ì Wi-Fi(WirelessFidelity)(KablosuzBağlantıAlanı)

ì Kişiselbilgisayar,videooyunukonsolları,dijitalsesoynatıcılarıveakıllıtelefonlargibicihazlarınkablosuzolarakinternetebağlanmasınısağlayanteknolojidir.

ì Wi-Fi;dizüstübilgisayarlar,PDAlar vediğertaşınabilircihazlarınyakınlarındakikablosuzerişimnoktalarıaracılığıylayerelalanağınabağlanabilmesinisağlar.Bağlantı,kablosuzerişimnoktalarıvecihazınortakdesteklediği,IEEE802.11protokolünebağlıolarak2.4GHzveya5GHzradyofrekansındagerçekleştirilir.Veri,CSMA/CA(Carriersensemultiple accesswith collision avoidance)protokolüneuygungönderilipalınırveböylecepaketleriniletimisırasındahataoluşmasısorunuçözülür.