ทำ��ไม 6 ตุ�ล�ฯ จึ�งจึ��ย�ก ?เกษี�ยร เตุชะพี�ระ

1. ล�มไม�ได้�แตุ�ก�จึ��ไม�ลง

1. ล�มไม�ได้�“โอ้�เพื่��อ้นรักโปรัดให้�อ้ภัยข้�า ที่��ยงมี�ชี�วิ�ตมีาแต�เพื่��อ้นห้าย ด�วิยวิ�โยคโศกศลย!เก�นบรัรัยาย ด�วิยเจ็$บปวิดเห้ล�อ้รั�ายมี�รั% �พื่อ้...”

“โอ้�เพื่��อ้นรักโปรัดเถิ�ดห้นาอ้ย�าถิามีไถิ� เพื่��อ้นพื่ล�ชี�พื่เพื่��อ้อ้ะไรัคาที่��มี �น เก�าอ้�)วิ�างโต*ะรั�างชี�างเง�ยบงน เพื่รัาะเสี�ยงเพื่ลงเพื่��อ้นน)นไมี�มี�แล�วิ”

เกษี�ยรั เตชีะพื่�รัะ,แปล“เก�าอ้�)วิ�างโต*ะรั�างน.)าตารั�น”

จ็ากตอ้นห้น/�งข้อ้งละครัเพื่ลง Les Miserables

2. แตุ�ก�จึ��ไม�ลง“วินที่�� 29 มี�ถิ0นายน พื่.ศ. 2535 คณะรัฐมีนตรั� (ชี0ดอ้านนที่! 2) ลงมีต�ให้�สีรั�างสีวินสีาธารัณะข้/)นในที่��ต )งเด�มีข้อ้งอ้าคารักรัมีปรัะชีาสีมีพื่นธ! (ที่��ถิ%กเผาไป)

สีมีเด$จ็พื่รัะสีงฆรัาชีได�ที่รังปรัะที่านนามีให้�วิ�าสีวินสีนต�พื่รั”

“ชี��อ้ดงกล�าวิห้มีายถิ/งพื่รัอ้นได�แก�สีนต�ภัาพื่ และสี�อ้นยถิ/งการัปรัอ้งดอ้งค�นด�กน...” คณะรัฐมีนตรั� (ชี0ดชีวิน ห้ล�กภัย) เห้$นชีอ้บด�วิยเมี��อ้วินที่�� 11

พื่ฤษีภัาคมี พื่.ศ. 2536 ให้�สีรั�างอ้น0สีรัณ!สีถิานข้/)นบนที่��ด�นแปลงห้น/�งข้นาดเก�อ้บห้น/�งไรั�ต�ดกบสีวินสีนต�พื่รั...

“กลบไปนบห้น/�งให้มี� : มี�การัเล�อ้กต)งที่�วิไปเมี��อ้วินที่�� 2 กรักฎาคมี พื่.ศ.

2538 และรัฐบาลชี0ดให้มี�เข้�ารับต.าแห้น�ง คณะกรัรัมีการัรับผ�ดชีอ้บโครังการัสีวินสีนต�พื่รัปรัะชี0มีกนเมี��อ้วินที่�� 11 กนยายน และลงมีต�วิ�า แมี�จ็ะได�ลงนามีในสีญญาก�อ้สีรั�างสีวินแห้�งน�)ไปแล�วิก$ตามี แต�ควิรัถิ�อ้วิ�าการัแก�ไข้ป9ญห้าจ็รัาจ็รัต�อ้งมีาก�อ้น โครังการัสีวินสีนต�พื่รัจ็/งอ้าจ็ถิ%กย0บเล�กไปที่)งห้มีดก$ได�ที่)งน�)ข้/)นอ้ย%�กบการัตดสี�นใจ็ข้อ้ง ฯพื่ณฯ นายกรัฐมีนตรั�คนให้มี� บรัรัห้ารั ศ�ลปอ้าชีา”

GOTHOM ARYA “A PLEDGE FOR AN OVERDUE DEMOCRACY MEMORIAL,” THE SUNDAY POST, 15 OCTOBER 1995, P. 18. (อ้น/�งตามีแนวิค�ดการัอ้อ้กแบบข้อ้งสีถิาปน�กค0ณเที่อ้ดเก�ยรัต� ศกด�;ค.าดวิง รัะบ0วิตถิ0ปรัะสีงค!ข้อ้งอ้น0สีรัณ!สีถิานแห้�งน�)วิ�า : “เพื่��อ้รั.าล/กถิ/งผ%�เสี�ยชี�วิ�ตในเห้ต0การัณ! 14 ต0ลาคมี 2516 , 6 ต0ลาคมี 2519

และ 17-20 พื่ฤษีภัาคมี 2535”)

3. ทำ�งลองจึ��หนึ่� ง“คนึ่ทำ� เสี�ยสีละเพี� ออ�ด้มคตุ#”

“ห้ลายป<มีาน�)ผมีกลบค�ดถิ/งเพื่��อ้นที่��จ็ากไปในวินน)นมีากข้/)น ค�ดถิ/งเรั��อ้งรัาวิในวินน)นมีากข้/)น ค�ดแล�วิน.)าตารั�วิงอ้ย%�คนเด�ยวิเง�ยบ ๆ บ�อ้ยข้/)น แมี�อ้าย0จ็ะปานน�)ก$เถิอ้ะ ไมี�มี�ใครัตามีมีาห้ลอ้กห้ลอ้นผมี แต�ชี�วิ�ตผมีคงตายตาไมี�ห้ลบเชี�นกน ห้ากวิ�รักรัรัมีข้อ้งเพื่��อ้นเรัายงไมี�ได�รับการัยอ้มีรับอ้ย�างสีมีเก�ยรัต�...

“เรัาถิ%กห้ลอ้กห้ลอ้นเพื่รัาะเรัาไมี�รั% �วิ�าควิามีห้มีายข้อ้งการัตายข้อ้งคนเห้ล�าน)นค�อ้อ้ะไรั สีงคมียงไมี�ได�ให้�ที่��ที่างแก�พื่วิกเข้าอ้ย�างลงตวิที่��เข้าจ็ะตายตาห้ลบได�

“ไมี�วิ�าควิามีห้มีายห้รั�อ้ผลกรัะที่บข้อ้งเห้ต0การัณ!ดงกล�าวิจ็ะเป>นบวิกลบต�อ้ใครัเพื่�ยงใดก$ตามี ไมี�วิ�าจ็ะห้วินที่บที่วินวิ�าควิามีค�ดอ้0ดมีคต�ข้อ้งพื่วิกเรัาในสีมียน)นจ็ะกลายเป>นถิ%กผ�ดอ้ย�างไรัเพื่�ยงใดก$ตามี กลบมี�สี��งห้น/�งที่��คนรั0 �นเรัา ที่)งอ้ด�ตนกก�จ็กรัรัมี นกรับที่)งห้ลายและผ%�คนมีากมีายในสีงคมีไที่ยน�าจ็ะยอ้มีรับรั�วิมีกนได� น �นก$ค�อ้ เพื่��อ้นเรัาผ%�เสี�ยสีละในวินน)นไมี�ได�ไปตายตามีห้น�าที่�� ไมี�ได�ถิ%กบ�บบงคบให้�รัอ้รับกรัะสี0น ไมี�มี�อ้ามี�สีสี�นจ็�างให้�เข้าเป>นเห้ย��อ้ที่ารั0ณกรัรัมีผ�ดวิ�สียมีน0ษีย!และไมี�ใชี�อ้0บต�เห้ต0 พื่วิกเข้าต�อ้สี%�ด�วิยอ้0ดมีคต� และจ็ากไปพื่รั�อ้มีอ้0ดมีคต� ควิามีกล�าฝั9นที่��จ็ะเห้$นชี�วิ�ตข้อ้งที่0กคนเป>นสี0ข้ค�อ้วิ�ญญาณข้อ้งเข้า

“พื่วิกเข้าได�มีอ้บชี�วิ�ตครั)งเด�ยวิให้�แก�โลกและผ%�ยงมี�ชี�วิ�ตอ้ย%�...

“ถิ�าห้ากผมีมี�ควิามีฝั9นได�วิ�า ต�อ้ไปเรัาจ็ะมี�อ้น0สีาวิรั�ย!ที่��บอ้กถิ/ง จ็0ดรั�วิมีบางอ้ย�างที่��ที่0กฝั@ายน�าจ็ะรั�วิมีกนได� และที่�)งควิามีต�างกนไวิ� ก$ค�อ้วิ�าที่0กสีงคมีมี�คนที่��เสี�ยสีละเพื่��อ้อ้0ดมีคต� ไมี�ใชี�เสี�ยสีละตามีห้น�าที่�� ฝั@ายข้วิาก$มี�...

“สีงคมีไที่ยยอ้มีรับได�ไห้มีวิ�าน�นค�อ้วิ�รักรัรัมี....

“ผมีวิ�าสีงคมีไที่ยรับไมี�ได� แต�โดยเห้ต0โดยผลแล�วิ ผมีวิ�าน�นค�อ้วิ�รักรัรัมี เรัาไมี�ได�บอ้กวิ�าเข้าซ้�าย ห้รั�อ้ข้วิา ไมี�ได�บอ้กวิ�าเข้ามี�ค0ณ%ปการัอ้ย�างชีดเจ็น เรัาบอ้กได�แต�วิ�าน�นค�อ้วิ�รักรัรัมี...

“ไมี�วิ�าใครัจ็ะค�ดอ้ย�างไรัต�อ้การัเมี�อ้งวินน�) และวินน)น ใครัจ็ะกล�าปฏิ�เสีธวิ�าชี�วิ�ตข้อ้งเพื่��อ้นผ%�จ็ากไปเมี��อ้ 6 ต0ลา 2519 น)นย��งให้ญ� สีะอ้าด และสี%งสี�ง เรัามีารั.าล/ก 20 ป< 6 ต0ลาฯ ด�วิยการัยกย�อ้งการัเสี�ยสีละข้อ้งเพื่��อ้นเรัาให้�สีมีกบค0ณค�าที่��เข้าพื่/งได�รับด�ไห้มี ?”

ธงชีย วิ�น�จ็จ็ะก%ลตดต�อ้เรั�ยบเรั�ยงจ็าก จ็ดห้มีายถิ/งเพื่��อ้น“ ๆ โดมีรัวิมีใจ็ที่0กคน และมี�ตรัสีห้ายเก�า ๆ ที่)งห้ลาย” และ “ 6 ต0ลา 19 ป<ที่��ยงคงเป>นควิามีที่รังจ็.าอ้นเจ็$บปวิด”

4. ทำ�งลองจึ��สีอง“คนึ่ทำ� ยอมตุ�ยอย��งสีง��ง�ม เพี� ออ�ด้มก�รณ์%สี&งคมนึ่#ยม”

“เห้ต0การัณ! 6 ต0ลาคมี พื่.ศ. 2519 น)นถิ�อ้เป>นสีญลกษีณ!ที่��เด�นที่��สี0ดข้อ้งสีงคมีไที่ยเน��อ้งจ็ากเป>นเห้ต0การัณ!ที่��แสีดงอ้อ้กให้�เห้$นถิ/งควิามีเชี��อ้และอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งนกศ/กษีาปรัะชีาชีนอ้ย�างแที่�จ็รั�ง และเป>นการัต�อ้สี%�เพื่��อ้เชี�ดชี%อ้0ดมีการัณ!สีงคมีน�ยมี ผ�ดกบเห้ต0การัณ! 14 ต0ลาคมี 2516 ห้รั�อ้พื่ฤษีภัาที่มี�ฬ เมี��อ้ป< 2535...

“ผมีไมี�เคยเรั�ยกคนที่��ตายในเห้ต0การัณ! 17 พื่ฤษีภัาฯ วิ�าเป>นวิ�รัชีนเพื่รัาะสี��งที่��ต�อ้สี%�กนในข้ณะน)นถิ%กล�มีไปห้มีดสี�)นชี�วิรัะยะเวิลาเพื่�ยง 3 ป< ป9จ็จ็0บนน�)สีงคมีไที่ยไมี�ห้ลงเห้ล�อ้ควิามีเชี��อ้ใด ๆ อ้�กแล�วิ

“ด0ลอ้.านาจ็ที่างการัเมี�อ้งในป9จ็จ็0บนเป>นอ้0ปสีรัรัคโดยตรังต�อ้การัเข้�ยนปรัะวิต�ศาสีตรั! 6 ต0ลา 2519... รั% �สี/กคบข้�อ้งใจ็ที่��ไมี�สีามีารัถิเปDดเผยข้�อ้มี%ลที่��ตวิ

เอ้งรับรั% �อ้อ้กมีาได� ที่)งด�วิยสีาเห้ต0สี�วินตวิและเพื่รัาะเง��อ้นไข้ที่างการัเมี�อ้งในป9จ็จ็0บน”

สีมีศกด�; เจ็�ยมีธ�รัสีก0ลตดต�อ้เรั�ยบเรั�ยงจ็ากรัายงานข้�าวิการัอ้ภั�ปรัาย“ควิามีจ็รั�ง 6 ต0ลาฯ กบสี�ที่ธ�การัรับรั% �ข้�าวิสีารั” ผ%�จ็ดการัรัายวิน, 11 ต.ค.

38 น. 10

และบที่ควิามีข้อ้ง อ้�สีรัะ ชี%ศรั� “16 ต0ลา กบควิามีที่รังจ็.าอ้นเจ็$บปวิด” ผ%�จ็ดการัรัายวิน, 16 ต.ค. 38 น. 10

5. อนึ่�สีตุ#จึ�กสี&ปเหร�อคว�มจึ��และคว�มหม�ยเป)นึ่ภ�ระของคนึ่เป)นึ่

“คนตายเข้าไมี�แครั! มี�แต�คนเป>นเที่�าน)นที่��แครั!...”

“คนเป>นน�นแห้ละที่��ต�อ้งอ้ย%�กบควิามีตายข้อ้งค0ณ ค0ณเอ้งไมี�ต�อ้ง ควิามีที่0กข้!โศกห้รั�อ้สี0ข้สีนต!ที่��ควิามีตายข้อ้งค0ณน.าพื่ามีาน)น ย�อ้มีเป>นข้อ้งพื่วิกเข้าผ%�ที่��ยงอ้ย%�...”

“ควิามีห้มีายข้อ้งชี�วิ�ตเรัา และควิามีที่รังจ็.าเก��ยวิกบมีนย�อ้มีจ็ะตกเป>นข้อ้งผ%�ที่��ยงมี�ชี�วิ�ตอ้ย%�เที่�าน)น และพื่�ธ�ศพื่ข้อ้งเรัาก$เชี�นกน”

โธมีสี ล�นซ้!กวิ�และสีปเห้รั�อ้ปรัะจ็.าเมี�อ้งมี�ลฟอ้รั!ด มีลรัฐมี�ชี�แกน สีห้รัฐอ้เมีรั�กา “THE UNDERTAKING,” LONDON REVIEW OF BOOKS, 16:24 (22 DEDEMBER 1994), 3, 5.

6. อนึ่�สีตุ#จึ�กนึ่&กประว&ตุ#ศ�สีตุร%สี&งคมนึ่#ยมหล&กเกณ์ฑ์%และว#ธี�ก�รจึ��คนึ่ตุ�ย“มี�แต�เรัาผ%�ยงมี�ชี�วิ�ตอ้ย%�เที่�าน)นที่��สีามีารัถิให้� ควิามีห้มีาย“ ” แก�อ้ด�ตได� แต�อ้ด�ตที่��วิ�าน )นนอ้กจ็ากเป>นอ้ะไรัต�อ้มี�อ้ะไรัอ้��นห้ลายอ้ย�างแล�วิ แต�ไห้นแต�ไรัมีามีนก$เป>นผลลพื่ธ!ข้อ้งการัถิกเถิ�ยงกนเก��ยวิกบค�าน�ยมีด�วิย ในการัข้0ดค�นรั�)อ้ฟF) น

กรัะบวินการัน)น ในการัแสีดงให้�เห้$นวิ�า เอ้าเข้�าจ็รั�งแล�วิสี��งที่��เก�ดข้/)นเป>นเห้ต0เป>นผลสี�บเน��อ้งกนมีาจ็นลงเอ้ยอ้ย�างไรัน)น เรัาจ็ะต�อ้งเก$บค�าน�ยมีข้อ้งเรัาเอ้งไวิ�ในวิงเล$บก�อ้นให้�มีากที่��สี0ดเที่�าที่��วิ�ชีาการัแข้นงน)น ๆ จ็ะสีามีารัถิบงคบควิบค0มีได� แต�ที่วิ�าเมี��อ้ปรัะวิต�ศาสีตรั!ที่��วิ�าน�)ถิ%กค�นพื่บรั�)อ้ฟF) นข้/)นมีาแล�วิ เรัาก$มี�เสีรั�ภัาพื่ที่��จ็ะเสีนอ้ค.าตดสี�นข้อ้งเรัาเก��ยวิกบมีน

“ตวิค.าตดสี�นที่��วิ�าน )นเอ้งก$ต�อ้งอ้ย%�ภัายใต�การัควิบค0มีที่างปรัะวิต�ศาสีตรั!ด�วิย ค.าตดสี�นจ็ะต�อ้งพื่อ้เห้มีาะพื่อ้สีมีกบห้ลกฐานข้�อ้มี%ล มีนเป>นเรั��อ้งเห้ลวิไห้ลที่��จ็ะมีาบ�นด�าพื่วิกกรัะฎุHมีพื่�ที่��ไมี�กลายเป>นนกปรัะชีาคมีน�ยมี ห้รั�อ้บ�นด�าพื่วิกเลอ้เวิลเลอ้รั! ที่��ไมี�น.าเสีนอ้สีงคมีอ้นาธ�ปไตยที่��คนงานค0มีอ้0ตสีาห้กรัรัมี ที่วิ�าสี��งที่��เรัาอ้าจ็จ็ะที่.าได�ก$ค�อ้ เล�อ้กอ้ตลกษีณ!เข้�าข้�างค�าน�ยมีบางอ้ย�างซ้/�งผ%�กรัะที่.าการัในอ้ด�ตเชี�ดชี%และปฏิ�เสีธค�าน�ยมีอ้ย�างอ้��น เรัาอ้าจ็โห้วิตให้�กบวิ�นสีแตนล�ย! และสีวิ�ฟที่! และเรัาก$อ้าจ็โห้วิตคดค�านวิอ้ลโพื่ลกบเซ้อ้รั!เอ้$ดวิ�นชี�าควิ�ค

“คะแนนโห้วิตข้อ้งเรัาย�อ้มีไมี�เปล��ยนอ้ะไรัที่)งสี�)น แต�กรัะน)นก$ตามีในอ้�กควิามีห้มีายห้น/�ง มีนก$อ้าจ็เปล��ยนที่0กสี��งที่0กอ้ย�าง เพื่รัาะเรัาก.าลงบอ้กวิ�า ค�าน�ยมีเห้ล�าน�) – ห้าใชี�ค�าน�ยมีเห้ล�าน)นไมี� – เป>นตวิที่.าให้�ปรัะวิต�ศาสีตรั!ดงกล�าวิมี�ควิามีห้มีายต�อ้เรัา และน��เป>นค�าน�ยมี ซ้/�งเรัาต)งใจ็จ็ะแพื่รั�ข้ยายและผด0งไวิ�ในย0คป9จ็จ็0บนข้อ้งเรัาเอ้ง ถิ�าเรัาที่.าได�สี.าเรั$จ็ น �นก$ห้มีายควิามีวิ�า เรัาเอ้�)อ้มีย�อ้นกลบเข้�าไปในปรัะวิต�ศาสีตรั!และมีอ้บห้มีายควิามีห้มีายข้อ้งเรัาเอ้งให้�กบมีน เรัาจ็บมี�อ้ที่กที่ายกบสีวิ�ฟที่! เรัารับรัอ้งค�าน�ยมีข้อ้งวิ�นสีแตนล�ย!ในย0คป9จ็จ็0บนข้อ้งเรัา และปรัะกนวิ�าลที่ธ�ฉวิยโอ้กาสีอ้นต.�าชี�าไรั�มีโนสี.าน/กซ้/�งเป>นย��ห้�อ้การัเมี�อ้งข้อ้งวิอ้ลโพื่ลน)นเป>นที่��ที่0เรัศรังเก�ยจ็ข้อ้งผ%�คน

“ในที่��สี0ด ตวิเรัาย�อ้มีจ็ะตายด�วิย และชี�วิ�ตข้อ้งเรัาเอ้งก$จ็ะนอ้นแน�น��งอ้ย%�ในกรัะบวินการัอ้นสี.าเรั$จ็เสีรั$จ็สี�)นแล�วิ เจ็ตนารัมีณ!ข้อ้งเรัาจ็ะถิ%กผนวิกกล�นเข้�ากบเห้ต0การัณ!ในอ้ด�ตซ้/�งเรัาไมี�เคยต)งใจ็ให้�เก�ดข้/)นเลย สี��งที่��เรัาพื่อ้จ็ะห้วิงได�ก$ค�อ้ ชีายห้ญ�งในอ้นาคตจ็ะเอ้�)อ้มีย�อ้นกลบเข้�ามีาห้าเรัา จ็ะย�นยนและฟF) นฟ%ควิามีห้มีายข้อ้งเรัาข้/)นมีาให้มี� และ ที่.าให้�ปรัะวิต�ศาสีตรั!ข้อ้งเรัาเป>นที่��เข้�าใจ็ได�ในป9จ็จ็0บนกาลข้อ้งพื่วิกเข้าเอ้ง มี�แต�ล.าพื่งพื่วิกเข้าเที่�าน)นจ็ะมี�พื่ลงอ้.านาจ็เล�อ้กสีรัรัเอ้าจ็ากบรัรัดาควิามีห้มีายต�าง ๆ มีากมีาย ซ้/�งย0คป9จ็จ็0บนอ้นแก�ถิกเถิ�ยงวิ�วิาที่ะข้อ้งเรัา

มี�เสีนอ้ให้� และแปรัเปล��ยนบางสี�วินข้อ้งกรัะบวินการัข้อ้งเรัาให้�กลายเป>นควิามีก�าวิห้น�า

“ที่)งน�)ก$เพื่รัาะ ควิามีก�าวิห้น�า“ ” เป>นแนวิค�ดที่��ปรัาศจ็ากควิามีห้มีายห้รั�อ้กรัะที่�งย.�าแย�ย��งไปกวิ�าน)นอ้�กห้ากโยนมีนให้�เป>นค0ณสีมีบต�ข้อ้งอ้ด�ต...(เพื่รัาะ) อ้ด�ตจ็ะมี�ควิามีห้มีายอ้ย�างห้น/�งในป9จ็จ็0บน อ้นเป>นจ็0ดย�นข้อ้งค�าน�ยมีห้น/�ง ๆ ที่��ก.าลงแสีวิงห้าโคตรัเห้ง�าเห้ล�ากอ้ข้อ้งมีน โคตรัเห้ง�าเห้ล�ากอ้ดงกล�าวิด.ารังอ้ย%�ภัายในตวิห้ลกฐาน กล�าวิค�อ้ มีนเคยมี�ชีายห้ญ�งผ%�กอ้ปรัไปด�วิยเก�ยรัต�ศกด�; ควิามีกล�าห้าญและ เล$งการัณ!ไกล“ ” และมีนก$เคยมี�ข้บวินการัในปรัะวิต�ศาสีตรั!ที่��กอ้ปรัไปด�วิยค0ณสีมีบต�เห้ล�าน�) ....เรัาจ็ะต�อ้งโต�แย�งวิ�า ใชี�วิ�า ควิามีเป>นจ็รั�ง“

ที่างปรัะวิต�ศาสีตรั!เปล��ยนแปลงไปในแต�ละย0ค แต�ละสีมีย ตามีการัดดแปลงแก�ไข้ล.าดบควิามีสี.าคญข้อ้งค�าน�ยมีต�าง ๆ” ก$ห้าไมี� แต�เป>นวิ�า ควิามีห้มีาย“ ” ซ้/�งเรัาถิ�ายโอ้นให้�กบควิามีเป>นจ็รั�งน)นต�างห้ากที่��เปล��ยนแปลงไปในลกษีณะดงกล�าวิ”

อ้�.พื่�.ที่อ้มีปJสีนTHE POVERTY OF THEORY ( 1978 ) PP. 42-3

2. ย�ทำธีศ�สีตุร%ก�รจึ��แบบค0ณ์ร�วมนึ่�อยของธีงช&ยห้ากเปรั�ยบเที่�ยบ ย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าเห้ต0การัณ! 6 ต0ลาฯ พื่.ศ. 2519

รัะห้วิ�างข้อ้ง ธงชีย วิ�น�จ็จ็ะก%ล กบ สีมีศกด�; เจ็�ยมีธ�รัสีก0ล ที่��ผมีได�ตดต�อ้เรั�ยบเรั�ยงน.าเสีนอ้ไป (ซ้/�งไมี�วิ�าจ็ะเห้$นด�วิยห้รั�อ้เห้$นต�างอ้ย�างไรั ผมีถิ�อ้วิ�าที่)งค%�เป>นเพื่��อ้นข้อ้งผมี) จ็ะพื่บวิ�าข้อ้งธงชียห้ลวิมีกวิ�างมีาก สี�วินข้อ้งศกด�;กลบคบแคบย��ง

พื่%ดอ้�กอ้ย�างด�วิยวิาที่กรัรัมีเลข้คณ�ตที่��ผมีเรั�ยนมีาสีมียปรัะถิมีก$ค�อ้มีนเห้มี�อ้นกบธงชียมี0�งแสีวิงห้าตวิค%ณรั�วิมีน�อ้ย ในบรัรัดาห้มี%�ผ%�คนที่��จ็ะจ็.า 6 ต0ลาฯ ในข้ณะที่��สีมีศกด�;กลบย�นกรัานย/ดมี�น ตวิห้ารัรั�วิมีมีาก แที่น

ที่��ผมีเรั�ยกวิ�า ย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าแบบค%ณรั�วิมีน�อ้ย ข้อ้งธงชียก$ค�อ้ ลดรัะดบอ้ตลกษีณ!ที่��เป>นจ็0ดรั�วิมีในการัจ็.าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ ข้อ้งคนไที่ยป9จ็จ็0บนให้�มี�เน�)อ้ห้าอ้ย%�ในรัะดบต.�าสี0ด (MINIMAL COMMON DENOMINATOR) คล0มีเครั�อ้ที่��สี0ด ที่�วิไปที่��สี0ด และกวิ�างข้วิางที่��สี0ด

ค�อ้วิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ = “คนที่��เสี�ยสีละเพื่��อ้อ้0ดมีคต�” ห้รั�อ้ IDEALISTS เพื่�ยงแค�น )น

เพื่��อ้ที่��จ็ะข้ยายแนวิรั�วิมีผ%�ที่��จ็ะจ็.า 6 ต0ลาฯ ในสีงคมีไที่ยอ้อ้กไปให้�กวิ�างข้วิางที่��สี0ดเที่�าที่��จ็ะมีากได� ให้�มี�เห้ต0จ็%งใจ็และแรังเสี�ยดที่านต�อ้ต�านการัจ็.าจ็ากกล0�มีฝั@ายที่างการัเมี�อ้งใด ๆ น�อ้ยที่��สี0ดเที่�าที่��จ็ะน�อ้ยได� ดงน)นเอ้งในค.าเสีนอ้เรั�ยกรั�อ้งแนวิที่างย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าแบบค%ณรั�วิมีน�อ้ยข้อ้งเข้าจ็/งเต$มีไปด�วิยค.าวิ�า ไมี�วิ�า“ ” เกล��อ้นกลาดไปห้มีด อ้าที่�

“ไมี�วิ�า ควิามีห้มีายห้รั�อ้ผลกรัะที่บข้อ้งเห้ต0การัณ!ดงกล�าวิจ็ะเป>นบวิกลบต�อ้ใครัเพื่�ยงใดก$ตามี...

“ไมี�วิ�า จ็ะห้วินที่บที่วินวิ�า ควิามีค�ดอ้0ดมีคต�ข้อ้งพื่วิกเรัาในสีมียน)นจ็ะกลายเป>นถิ%กผ�ดอ้ย�างไรัเพื่�ยงใดก$ตามี...

“ไมี�วิ�า ใครัจ็ะค�ดอ้ย�างไรัต�อ้การัเมี�อ้งวินน�)และวินน)น...

“เรัา ไมี�ได�บอ้กวิ�าเข้า ซ้�ายห้รั�อ้ข้วิา ไมี�ได�บอ้กวิ�าเข้ามี�ค0ณ%ปการัอ้ย�างชีดเจ็น

“จ็0ดรั�วิมีบางอ้ย�างที่��ที่0กฝั@ายน�าจ็ะรั�วิมีกนได� และที่�)งควิามีต�างกนไวิ� ก$ค�อ้วิ�าที่0กสีงคมีมี�คนที่��เสี�ยสีละเพื่��อ้อ้0ดมีคต�..ฝั@ายข้วิาก$มี�....”

ค�อ้แที่บจ็ะไมี�เล�อ้กคนจ็.าเลยวิ�าง)นเถิอ้ะ เป>นใครัฝั@ายไห้นก$ได� แมี�แต�ผ%�ที่��ต )งอ้ตลกษีณ!ตวิเอ้งเป>น ฝั@ายข้วิา“ ” ข้อ้แต�เพื่�ยงให้�ยอ้มีชี�วิยกนจ็ดจ็.าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ วิ�าเป>น คนที่��เสี�ยสีละเพื่��อ้อ้0ดมีคต�“ ” เที่�าน)นเป>นพื่อ้

ที่.าไมีจ็/งด%เห้มี�อ้นเละเที่ะเลอ้ะเที่อ้ะเห้มีาห้มีด ไมี�เล�อ้กไมี�จ็.าแนกแยกแยะเลยอ้ย�างน)น? จ็นมี�ผ%�วิ�จ็ารัณ!วิ�า (ก$สีมีศกด�;น �นแห้ละ พื่%ดก$พื่%ดเถิอ้ะ) ด�วิยเกณฑ์!เด�ยวิกนน�) เรัาก$คงต�อ้งจ็ดจ็.าพื่วิกเผด$จ็การันาซ้�ฟาสีซ้�สีต!วิ�าเป>นวิ�รัชีนด�วิย เพื่รัาะในบรัรัดาพื่วิกน)นก$มี�คนที่��เสี�ยสีละเพื่��อ้อ้0ดมีคต�เชี�นกน ห้ย�งง�)จ็ะไห้วิห้รั�อ้ ?

ผมีค�ดวิ�าที่��ธงชียเสีนอ้เชี�นน)นเพื่รัาะเข้าตรัะห้นกด�ถิ/งสีอ้งสี��ง

1) วิ�ามี�เห้ต0จ็%งใจ็และแรังเสี�ยดที่านต�อ้ต�านการัจ็.า 6 ต0ลาฯ สี%งมีากและห้นกห้นาสีาห้สีย��ง จ็นการัจ็.าแที่บจ็ะที่.าไมี�ได�เพื่�ยงใด ในสีภัาพื่ด0ลก.าลงการัเมี�อ้งข้อ้งสีงคมีไที่ยป9จ็จ็0บน2) มี�ควิามีผนผวิน – แตกตวิ – กลบล.า – แปลกต�าง – แยกข้�าง – ห้ลากห้ลาย – กรัะเสี$นกรัะสีาย - รัวิมีตวิไมี�ได� - ต)งตวิไมี�ต�ด ที่างการัเมี�อ้งและอ้0ดมีการัณ!เพื่�ยงใดแมี�ในห้มี%�อ้ด�ตสีมีาชี�กข้บวินการันกศ/กษีาปรัะชีาชีน 6 ต0ลาฯ ด�วิยกนเอ้ง ในชี�วิสี�บเก�าป<ข้อ้งปรัะวิต�ศาสีตรั!การัเมี�อ้งไที่ยห้ลงเห้ต0การัณ! 6 ต0ลาฯ (MINDFUL OF THE TURBULENT & DIVERSE POLITICO-IDEOLOGICAL AFTER-LIFE OF THE 6th OCTOBER INCIDENT) ยงไมี�ต�อ้งพื่%ดถิ/งฝั@ายตรังข้�ามีและฝั@ายอ้��น ๆ ซ้/�งนบเน��อ้งจ็ากเห้ต0การัณ!ครั)งน)น

ด�วิยเห้ต0น�)จ็/งจ็.าเป>นต�อ้งเล�อ้กใชี�ย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าแบบค%ณรั�วิมีน�อ้ยเพื่��อ้รัวิมีพื่ลงการัจ็.าให้�กวิ�างให้�มีากที่��สี0ดในสีงคมีไที่ยมีาชี�วิยกนจ็.า 6 ต0ลาฯ อ้ย�างเรั�งด�วินให้�จ็งได� รัวิมีพื่ลงการัจ็.าชีน�ดไมี�เล�อ้กข้�างไมี�เล�อ้กฝั@าย – ไมี�เล�อ้กแมี�แต� ฝั@ายซ้�าย“ VS ฝั@ายข้วิา” ซ้/�งเป>นสี%ตรัสี.าเรั$จ็น�ยามีอ้ตลกษีณ!ข้อ้งสีอ้งข้�างควิามี

ข้ดแย�งในเห้ต0การัณ!ฆ�าห้มี%�ครั )งน)นฉบบมีาตรัฐานข้อ้งสีงคมีไที่ย

ที่)งน�)ก$เพื่รัาะ “....กวิ�า GENERATION ถิดไปโตข้/)นมีา ก$คงจ็ะล�มีไปเอ้ง” และน��ก$ย�าง 20 ป<แล�วิ

มีอ้งในแง�น�) ย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าแบบค%ณรั�วิมีน�อ้ยข้อ้งธงชียแมี�ด%เห้มี�อ้นไมี�มี�การัเมี�อ้ง (APOLITICAL) แต�เอ้าเข้�าจ็รั�งห้ากด%ให้�ด�แล�วิมีนเป>นย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าที่��รั�ายกาจ็ย��งและ SUBVERSIVE ย��ง

SUBVERSIVE ในควิามีห้มีายที่��มีนพื่ยายามี SUBVERT ห้รั�อ้ ล�มีล�าง“ ” ข้ )วิ-ข้�าง-น�ยามีเก�าข้อ้งวิฒนธรัรัมีการัเมี�อ้งไที่ยแบบแยกข้)วิเป>นสีอ้งข้�าง ฝั@าย“

ซ้�าย” VS “ฝั@ายข้วิา” ในการัเมี�อ้งไที่ยย0คแอ้นต�)คอ้มีมี�วิน�สีต!สีมียสีงครัามีเย$นกนเลยที่�เด�ยวิ

ถิ�าสี.าเรั$จ็ ค�อ้มี�คนยอ้มีจ็.าตามีมีากพื่อ้ มีนก$ชี�วิยให้�เป>นไปไมี�ได�ห้รั�อ้ค�ดไปไมี�ถิ/งที่างวิาที่กรัรัมีห้รั�อ้การัเมี�อ้งวิฒนธรัรัมี ที่��คนไที่ยจ็ะใชี�ข้�อ้อ้�าง ฝั@ายซ้�าย“ VS

ฝั@ายข้วิา” มีาแบ�งข้�างแบ�งฝั@ายเข้�นฆ�าล�างผลาญกนเอ้งแบบ 6 ต0ลาฯ อ้�ก

เป>นการัชี.ารัะห้น�)ให้�วิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ อ้ย�างน�าชี��นชีมี ค�อ้ชี�วิยปรัะกนวิ�าล%กไที่ยห้ลายไที่ยในอ้นาคตจ็ะไมี�ต�อ้งถิ%กฆ�าตายอ้ย�างเลวิรั�ายที่ารั0ณแบบน�)อ้�กต�อ้ไป

อ้นน�)แห้ละค�อ้แก�นแที่�ที่างการัเมี�อ้งวิฒนธรัรัมีข้อ้งย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.า 6 ต0ลาฯ แบบค%ณรั�วิมีน�อ้ยข้อ้งธงชีย

มีนเอ้าควิามีที่รังจ็.าถิ/งควิามีตายข้อ้งคนตายมีาที่.าให้�เป>นปรัะโยชีน!ต�อ้คนเป>นในป9จ็จ็0บนและคนที่��ยงจ็ะเก�ดมีาในอ้นาคตบนแผ�นด�นน�)ให้�ค0�มีค�าควิามีตายข้อ้งพื่วิกเข้าที่��สี0ด – ค�อ้ไมี�ให้�ใครัต�อ้งมีาตายอ้ย�างพื่วิกเข้าอ้�กในอ้นาคตตรัาบที่��เรัายงจ็.าแบบน�)

แต�ย0ที่ธศาสีตรั!น�)ก$มี�จ็0ดอ้�อ้น

มีนแที่บจ็ะถิอ้ดคนตายห้รั�อ้เห้ล�าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ พื่.ศ. 2519 อ้อ้กไปจ็ากบรั�บที่และวิาที่กรัรัมีที่างปรัะวิต�ศาสีตรั!ในย0คข้อ้งมีนห้มีดสี�)นเลยที่�เด�ยวิ

ไมี�มี�ควิามีเป>นเฉพื่าะ (PARTICULARITY) ที่างปรัะวิต�ศาสีตรั!การัเมี�อ้ง ห้รั�อ้อ้0ดมีการัณ!ใด ๆ เห้ล�อ้อ้ย%�ที่��พื่อ้สีมีผสีจ็บต�อ้งอ้ย�างเป>นรั%ปธรัรัมีได�ในตวิวิ�รัชีน 6

ต0ลาฯ นอ้กจ็ากควิามีเป>น IDEALIST ข้อ้งพื่วิกเข้า

ซ้/�งเมี��อ้มีนนามีธรัรัมี คล0มีเครั�อ้ ที่�วิไปถิ/งข้นาดน)น มีนจ็/งไมี�มี�เน�)อ้ห้ารั%ปธรัรัมีใดที่��จ็ะเกาะเก��ยวิควิามีเป>น IDEALIST ดงกล�าวิเข้�ากบคนตายเมี��อ้ 6 ต0ลาฯ พื่.ศ.

2519 เลย

ควิามีเป>น IDEALIST แบบเด�ยวิกนอ้าจ็จ็ะเอ้าไปเกาะเก��ยวิเพื่��อ้เป>นจ็0ดรั�วิมีจ็ดจ็.ากบฏิห้มีอ้เห้ล$ง ,คณะรัาษีฎรั , ข้บวินการัเสีรั�ไที่ย , กบฎสีนต�ภัาพื่ ,ข้บวินการัคอ้มีมี�วิน�สีต! ,ข้บวินการั 14 ต0ลาฯ 2516 ห้รั�อ้ข้บวินการัพื่ฤษีภัาปรัะชีาธ�ปไตย 2535 ก$ย�อ้มีได�

โดย ถิอ้ด (ABSTRACT ในควิามีห้มีาย REMOVE) การัตายข้อ้งคนตายอ้อ้กมีาจ็ากบรั�บที่ที่างปรัะวิต�ศาสีตรั!และเน�)อ้ห้าที่��มี�ลกษีณะเฉพื่าะข้อ้ง การัถิก“

เถิ�ยงกนเก��ยวิกบค�าน�ยมี” ที่��แวิดล�อ้มี 6 ต0ลาฯ ธงชียได�ที่.าให้�การัตายข้อ้งพื่วิกเข้าเป>นที่��จ็ดจ็.าได� แต�มี�ปรัะโยชีน!รั%ปธรัรัมีต�อ้คนเป>นผ%�ก.าลง ถิกเถิ�ยงกน“

เก��ยวิกบค�าน�ยมี” ในป9จ็จ็0บนข้อ้งสีงคมีไที่ยน�อ้ยลง

จ็ะให้�เรัาจ็.าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ วิ�าเป>น IDEALISTS แค�น)นห้รั�อ้ ? การัจ็.าแบบน�)มี�ปรัะโยชีน!อ้ะไรั – แค�ไห้น – เพื่�ยงใด กบป9ญห้ารั�อ้นลวิกใจ็ที่��คนเป>นในสีงคมีไที่ยก.าลงเผชี�ญและถิกเถิ�ยงกนอ้ย%�ใน พื่.ศ. 2538 - 3539 ?

น��เป>นภัาพื่การัเคารัพื่ INTEGRITY ห้รั�อ้บ%รัณภัาพื่แห้�งลกษีณะเฉพื่าะและเน�)อ้ห้าข้อ้งการัตายข้อ้งคนตายเพื่�ยงพื่อ้ห้รั�อ้ไมี� ?

ห้รั�อ้สีกแต�วิ�าจ็.าให้�ได�ด�วิยอ้ตลกษีณ!จ็0ดรั�วิมีควิามีจ็.าต.�าที่��สี0ดเที่�าน)นเป>นพื่อ้ ?

ผมีเห้$นต�างจ็ากธงชีย เพื่รัะผมีค�ดวิ�าจ็0ดรั�วิมีอ้ตลกษีณ!ควิามีจ็.าอ้นอ้��นที่��สี%งกวิ�าน�) และมี�ลกษีณะเฉพื่าะเป>นรั%ปธรัรัมี เคารัพื่บ%รัณภัาพื่ข้อ้งเน�)อ้ห้าที่างการัเมี�อ้ง และอ้0ดมีการัณ!ในปรัะวิต�ศาสีตรั!ข้อ้งพื่วิกเข้ากวิ�าน�) ยงมี�และยงเป>นไปได� แมี�จ็ะที่.าให้�มี�คนรั�วิมีจ็.าได�น�อ้ยลง แต�ก$จ็ะเป>นปรัะโยชีน!อ้ย�างเป>นรั%ปธรัรัมีต�อ้สีงคมีไที่ยป9จ็จ็0บนมีากข้/)น และชี�วิย ล�มีล�าง“ ” วิาที่กรัรัมีฆาตกรัปรัะเภัที่ ซ้�าย“ VS

ข้วิา” ได�ด0จ็กน

น�นค�อ้ย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าที่��วิางอ้ตลกษีณ!ข้อ้งวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ วิ�าเป>นนกชีาต�น�ยมี – เป>นนกชีาต�น�ยมีที่างเล�อ้ก นกชีาต�น�ยมีที่��ไมี�ใชี�ข้อ้งรัฐ (ALTERNATIVE & UNOFFICIAL NATIONALISTS) ห้รั�อ้จ็ะเรั�ยกวิ�านกชีาต�น�ยมีต0ลาคมีก$ได�

แวิบห้น/�งผมีค�ดวิ�าน�าแปลกใจ็ที่��ผ%�บ0กเบ�กการัชี.าแห้ละรั�)อ้สีรั�างจ็�นตนากรัรัมีชีาต�ไที่ยชีน�ดถิ/งแก�นถิ/งก/Mนอ้ย�างธงชียใน SIAM MAPPED : A HISTORY

OF THE GEOBODY OF A NATION (1994) กลบไมี�เล�อ้กห้ย�บ ชีาต�“ ” มีาชี%เป>นอ้ตลกษีณ!จ็0ดรั�วิมีควิามีจ็.าข้อ้งวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ

แต�รั�)อ้ค�ดด%อ้�กที่� ก$เพื่รัาะควิามีเจ็$บปวิดจ็าก 6 ต0ลาฯ น��เอ้งกรัะมีง ธงชียจ็/งไมี�เล�อ้ก ชีาต�“ ” ไมี�ยอ้มีเอ้าควิามีจ็.าเก��ยวิกบวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ ไปผ%กโยงไวิ�กบคต�เรั��อ้ง ชีาต�“ ”

เห้$นควิามีในใจ็ข้อ้งเข้าได�ในสีอ้งย�อ้ห้น�าต�อ้ไปน�)จ็ากค.าน.าเสีนอ้ที่��ธงชียเข้�ยนให้� ชีาต�ไที่ย เมี�อ้งไที่ย แบบเรั�ยนและอ้น0สีาวิรั�ย! (2538) ข้อ้ง น�ธ� เอ้�ยวิศรั�วิงศ! วิ�า

“....ตวิอ้ย�างที่��ใกล�สีมียข้อ้งเรัาเข้�ามีาก$ค�อ้วิาที่กรัรัมีที่��รัอ้งรับรัะบอ้บเผด$จ็การัวิ�าเป>นการัเมี�อ้งแบบไที่ย ค�อ้เป>นรัะบอ้บปรัะชีาธ�ปไตยอ้นมี�พื่รัะมีห้ากษีตรั�ย!เป>นปรัะมี0ข้ , สี�วินควิามีเคล��อ้นไห้วิปรัะชีาธ�ปไตยกลบเป>นข้อ้งแปลกปลอ้มีแที่รักซ้/มีมีาจ็ากภัายนอ้ก (ห้น�วิยงานข้อ้งรัฐที่��ใชี�ต�อ้สี%�จ็/งรัวิมีถิ/งต.ารัวิจ็ตรัะเวิน ชีายแดน“

” ซ้/�งมีาปฏิ�บต�การัถิ/งใจ็กลางพื่รัะนครั เมี��อ้ 6 ต0ลาคมี 2519 ด�วิย เพื่��อ้ข้จ็ดป9ดเป@าสี��งแปลกปลอ้มีให้�พื่�นชีายแดนข้อ้งควิามีเป>นไที่ยอ้อ้กไป )” (น. (31))

“ในย0คน�).....ผ%�คนจ็.านวินมีากรั% �จ็กควิามีเป>นไที่ยอ้ย�างผ�วิเผ�นฉาบฉวิยด�วิยการัซ้�)อ้และเสีพื่ควิามีเป>นไที่ยที่��กลายเป>นสี�นค�า แต�น��อ้าจ็ไมี�ใชี�สี��งเลวิรั�ายแต�อ้ย�างใดกลบอ้าจ็จ็ะห้มีายควิามีวิ�าพื่วิกเข้าเป>นอ้�สีรัะห้รั�อ้ได�รับการั ปลดปล�อ้ย“ ” อ้อ้กจ็ากพื่ลงข้อ้งจ็ารั�ต เพื่รัาะพื่วิกเข้ามี�นใจ็และมี�อ้.านาจ็ก0มีชีะตาชี�วิ�ตข้อ้งสีงคมีมีากข้/)นแล�วิ จ็/งไมี�ต�อ้งมี�ชี�วิ�ตอ้ย%�กบเรั��อ้งเล�าและชี�วิปรัะวิต�ในแบบเด�มีอ้ย�างจ็รั�งจ็งอ้�กต�อ้ไป” (น. (37) )

มี�แต�คนที่��เคยผ�านเห้ต0การัณ! 6 ต0ลาฯ เห้$นบที่บาที่ข้อ้งวิาที่กรัรัมี ชีาต�“ ” ในการัฆาตกรัรัมีห้มี%�ผ%�ชี0มีน0มีมี�อ้เปล�ามีาแล�วิกบตาตนเอ้งเที่�าน)น จ็/งจ็ะเข้�ยนปรัะโยคดงกล�าวิข้�างต�นอ้อ้กมีาได� จ็/งจ็ะ DISILLUSIONED กบวิาที่กรัรัมี ชีาต�“ ” อ้ย�างถิ/งที่��สี0ดถิ/งข้นาดไมี�ต�อ้งรั�)อ้ฟF) น ชีาต�“ ” ข้/)นมีาให้�แปดเปF) อ้นควิามี

จ็.าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ เพื่รัาะเห้$นการัห้ล0ดพื่�นจ็ากวิาที่กรัรัมี ชีาต�“ ” วิ�าเป>นการั ปลดปล�อ้ย“ ” คนไที่ยให้�เป>นอ้�สีรัะที่างการัเมี�อ้งวิฒนธรัรัมี

ย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ ที่��เสีนอ้โดยผ%�เชี��ยวิชีาญศ/กษีาเรั��อ้งชีาต�ไที่ยที่��สี0ดคนห้น/�งจ็/งไมี�ยอ้มีเอ้า ชีาต�“ ” เข้�ามีาเก��ยวิข้�อ้งเลย

IRONY OF HISTORY กรัะมีง ?

ผมีเผอ้�ญมี�ข้�อ้ค�ดเพื่��มีเต�มีเก��ยวิกบย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.า 6 ต0ลาฯ แบบค%ณรั�วิมีน�อ้ยข้อ้งธงชีย วิ�น�จ็จ็ะก%ล อ้�ก 2 ปรัะการัที่��เพื่��งน/กข้/)นได� จ็/งข้อ้อ้น0ญาตสีรั0ปรัวิมีไวิ�ให้�ครับควิามีในที่��น�)เสี�ยเลย ก�อ้นจ็ะพื่%ดถิ/งย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.า 6 ต0ลาฯ ข้อ้งสีมีศกด�;ต�อ้ไป

1) ข้�อ้เสีนอ้ให้�จ็.า 6 ต0ลาฯ แบบธงชียน)นไมี�มี�สี��งที่��พื่วิกนกค�ดสี.านกโพื่สีที่!โมีเดอ้รั!น�สีต! เรั�ยกวิ�า GRAND NARRATIVE ห้รั�อ้ META –

NARRATIVE (“อ้ภั�มีห้าน�ที่าน” ค�อ้การัเอ้าบรัรัดาเห้ต0การัณ!ที่��เก�ดข้/)นในอ้ด�ตไปผ%กรัดรั�อ้ยเรั�ยงตะล�อ้มีให้�เข้�ากบเรั��อ้งรัาวิควิามีเป>นมีาข้อ้ง ค.าห้ลวิง อ้ะไรับางอ้ย�างที่��นามีธรัรัมีให้ญ�โต อ้าที่� ชีาต�“ ” ปรัะชีาธ�ปไตย“ ” เสีรั�ภัาพื่“ ” สีงคมีน�“

ยมี” ฯลฯ เพื่��อ้โยงมีาถิ/งป9จ็จ็0บนและเล$งไกลไปในอ้นาคต โดยที่/กที่กเอ้าวิ�าน�ที่านน�)จ็รั�งตามีห้ลกเกณฑ์!ควิามีจ็รั�งที่��ตวิน�ที่านน)นสีมีมีต�ข้/)นเอ้ง เข้�าที่.านอ้งพื่%ดเอ้งเอ้อ้เอ้ง)

ไมี�มี�อ้ภั�มีห้าน�ที่านอ้ะไรัให้ญ�ๆ โตๆ ที่��จ็ะมีาต�ข้ล0มีเอ้าการัตายข้อ้งวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ ให้�กลายเป>นอ้�กตวิอ้ย�างห้น/�งข้อ้งการัแสีดงอ้อ้กอ้ย�างต�อ้เน��อ้งเป>นเน�)อ้เด�ยวิเรั��อ้งรัาวิเด�ยวิกนข้อ้งค.าห้ลวิงใด ๆ

มี�แต� การัยอ้มีเสี�ยสีละเพื่��อ้อ้0ดมีคต�“ ” (IDEALISM) ซ้/�งเรั�ยบ ๆ ง�าย ๆ พื่�)น ๆ ย��ง ที่)งคล0มีเครั�อ้ครัอ้บคล0มี และห้น�อ้มีแน�มีเก�นไป จ็นยากแก�การัป9) นแต�งอ้ภั�มีห้าน�ที่านอ้ะไรัไปรัายล�อ้มีล.าพื่งตวิข้อ้งมีนเอ้งได� อ้ย�างมีากมีนก$เป>นได�แค�ห้ลกจ็รั�ยธรัรัมีเชี�งปฏิ�บต�ห้รั�อ้ศ�ลธรัรัมีสี.าห้รับการัด.ารังชี�วิ�ตเที่�าน)น

ถิ�าถิามีวิ�าอ้ะไรัเป>นฝั@ายอ้��น ห้รั�อ้ฝั@ายตรังข้�ามีข้อ้ง นกอ้0ดมีคต�“ ” (IDEALIST)?

ค.าตอ้บค�อ้พื่วิกไมี�ย/ดอ้0ดมีคต� (NON-IDEALIST), พื่วิกสีมีฤที่ธ�คต� (PRAGMATIST), พื่วิกเน�นสีภัาพื่ที่��เป>นจ็รั�ง (REALIST) ห้รั�อ้อ้ย�างแย�ที่��สี0ดค�อ้พื่วิกฉวิยโอ้กาสี (OPPORTUNIST)

จ็ะเห้$นได�วิ�า มีนไมี�ห้�าง ไมี�ต�าง ไมี�แรังพื่อ้ที่��จ็ะจ็%งใจ็ให้�ใครัมีาก�อ้ฆาตกรัรัมีเพื่��อ้ก.าจ็ดฝั@ายตรังข้�ามีได� อ้ย�างมีากก$เพื่�ยงปรัะณามีที่างศ�ลธรัรัมี

ในเมี��อ้ไมี�มี�อ้ภั�มีห้าน�ที่านและไมี�มี�ค.าห้ลวิงอ้ะไรัที่��ให้ญ�โตข้รั/มีข้ลงไปกวิ�า คนที่��“

เสี�ยสีละเพื่��อ้อ้0ดมีคต�” ย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าแบบธงชียจ็/งไมี�มี�ศกยภัาพื่ที่��จ็ะเป>นฆาตกรั มีนปล0กรัะดมีผ%�คนข้/)นมีาฆ�าใครัไมี�ได� เพื่รัาะมีนไมี�มี�พื่ลงตรัาห้น�าปNายสี�ใครัวิ�าเป>นฝั@ายอ้��น – ไมี�ใชี�ฝั@ายเรัา (OTHERING) มีากพื่อ้ที่��จ็ะเป>นมี%ลเห้ต0จ็%งใจ็ให้�ก.าจ็ดห้รั�อ้ฆาตกรัรัมีฝั@ายอ้��นเสี�ย

มีนจ็/งชี�วิยปNอ้งกนไมี�ให้�ใครัฆ�าใครัในนามี 6 ต0ลาฯ

2) มีนเป>นย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าที่��เปDดปลายเพื่รัาะมีนจ็งใจ็ไมี�รัะบ0ชีดวิ�า อ้0ดมีคต�“ ” (IDEAL) ที่��วิ�าควิรัจ็ะเป>นอ้ย�างไรั แต�ที่�)งไวิ�ให้�คนจ็.าเต�มีค.าในชี�อ้งวิ�างเอ้าเอ้ง

มีนจ็/งเป>นการัที่รังจ็.าชีน�ดที่��เปDดชี�อ้งให้�เข้�ยนต�อ้ได� (WRITERLY

COMMEMORATION) ค�อ้ผ%�จ็.าต�างกล0�มีต�างฝั@ายต�างอ้0ดมีคต�อ้0ดมีการัณ!สีามีารัถิเข้�ยนต�อ้ลงไปจ็ากค.าวิ�า นกอ้0ดมีคต�“ ” ได�เอ้งวิ�าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯข้อ้งเข้าเป>น นกอ้0ดมีคต�ปรัะชีาธ�ปไตย“ ” นกอ้0ดมีคต�สีงคมีน�ยมี“ ” ห้รั�อ้ นก“

อ้0ดมีคต�ชีาต�น�ยมี” ฯลฯ

มีนไมี�ยอ้มีตดสี�นสีรั0ปจ็บในตวิมีนเอ้ง แต�เป>นแค�บที่น.าเชี�)อ้เชี�ญให้�ผ%�จ็.าคนอ้��นเข้�ามี�สี�วินรั�วิมีจ็.ารั�วิมีอ้ธ�บายข้ยายควิามีให้�พื่�สีดารัต�อ้ โดยอ้าศยควิามีก.ากวิมีพื่อ้พื่%ดไมี�ห้มีดเปล�อ้กพื่อ้ข้อ้งมีน

มีนวิางตวิเป>นแค�บที่น.าแบบโพื่สีที่!โมีเดอ้รั!นต�อ้ตวิบที่การัจ็ดจ็.ารั.าล/กอ้นห้ลากห้ลายที่��จ็ะถิ%กเข้�ยนข้/)นต�อ้ไปในภัายภัาคห้น�าก$วิ�าได� (A POSTMODERN INTRODUCTION TO THE YET-TO-BE-WRITTEN DIVERSE TEXTS OF COMMEMORATION)

3.ย�ทำธีศ�สีตุร%ก�รจึ��แบบห�รร�วมม�กของสีมศ&กด้#1 ห้ากย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าแบบธงชียก.าห้นดจ็0ดรั�วิมีจ็.าไวิ�ต.�าสี0ด เพื่��อ้ให้�มี�คนมีารั�วิมีกนชี�วิยจ็.ามีากที่��สี0ด ย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.าแบบสีมีศกด�;กลบตาลป9ตรักน ค�อ้

ก.าห้นดจ็0ดรั�วิมีจ็.าไวิ�สี%งสี0ด (ห้ารัรั�วิมีมีาก) โดยไมี�แครั!วิ�าจ็ะมี�จ็.านวินคนมีารั�วิมีกนชี�วิยจ็.าก��มีากน�อ้ย

เพื่รัาะสี.าห้รับสีมีศกด�; ปรัะเด$นไมี�ใชี�ห้าคนมีารั�วิมีกนจ็.าให้�มีาก แต�ค�อ้จ็.าให้�ถิ%กต�อ้งแมี�นย.าเที่��ยงตรังกบควิามีเป>นจ็รั�งที่างภัาวิวิ�สียข้อ้งปรัะวิต�ศาสีตรั!ที่��สี0ด

และควิามีเป>นจ็รั�งที่างภัาวิวิ�สียข้อ้งปรัะวิต�ศาสีตรั!ในสีายตาข้อ้งเข้าก$ค�อ้วิ�รัชีน 6

ต0ลาฯ เป>น คนที่��ยอ้มีตายอ้ย�างสีง�างามี“ เพื่��อ้อ้0ดมีการัณ!สีงคมีน�ยมี” ไมี�มีากไมี�น�อ้ยไปกวิ�าน)น

ห้ลกการัที่��ถิ%กต�อ้งจ็/งไมี�ใชี� ย��งมี�คนรั�วิมีจ็.ามีากเที่�าไห้รั�“ ย��งด�เที่�าน)น” แต�เป>น ไมี�“

ต�อ้งจ็.าด�กวิ�าจ็.าผ�ด” ห้รั�อ้ ถิ�าจ็.าผ�ดก$มี�สี%�อ้ย�าจ็.าเสี�ยเลยด�กวิ�า“ ”

ห้ากคนจ็.าได�ถิ%กต�อ้งห้ลงเห้ล�อ้อ้ย%�เพื่�ยงผ%�เด�ยวิ ก$ให้�คนคนเด�ยวิน�นแห้ละจ็.า, ที่��เห้ล�อ้ไมี�ต�อ้ง

และแน�นอ้น ห้ากคนจ็.าได�ถิ%กต�อ้งไมี�เห้ล�อ้เลยก$ชี�างห้วิมีน ไมี�ต�อ้งไปจ็.า

เพื่รัาะน�นยงด�กวิ�าการัจ็.าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ อ้ย�างห้ละๆ ห้ลวิมีๆ คล0มีๆ เครั�อ้ๆ ง%ๆ ปลาๆ ผ�ดๆ ถิ%กๆ วิ�าเป>นแค� นกอ้0ดมีคต�“ ” แล�วิสี�งต�อ้ไปให้�คนรั0 �นล%กห้ลาน

จ็.าแบบน)นเป>นการัไมี�เคารัพื่บ%รัณภัาพื่ที่างอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งผ%�ที่��ตายไปเมี��อ้ 6 ต0ลาฯ เห้มี�อ้นเข้าตายแล�วิยงไปข้0ดศพื่มีาตบห้น�าซ้.)า เข้าตายเพื่��อ้สีงคมีน�ยมีแล�วิยงไปเอ้าศพื่เข้ามีาชีกรัอ้กเล�นละครัห้0�นเรั��อ้งอ้ะไรัก$ไมี�รั% �ที่��ไมี�ใชี�สีงคมีน�ยมี

มีอ้งด%ปรัะวิต�ศาสีตรั!ด�วิยตาเปล�าอ้ย�างที่��มีนเป>นจ็รั�ง มีนแสีบตามีากนกห้รั�อ้ไงถิ/งที่นด%ไมี�ได� ที่นจ็.าไมี�ได� ที่นที่.าใจ็ไมี�ได� ?

ถิ�าแบบน)นก$ไมี�ต�อ้งด%ไมี�ต�อ้งจ็.า ไมี�ต�อ้งที่.าใจ็เสี�ยยงจ็ะด�กวิ�า อ้ย�างน�อ้ยก$จ็ะได�ไมี�ต�อ้งไปล�วิงละเมี�ดบ%รัณภัาพื่ข้อ้งคนตายเป>นห้นที่��สีอ้ง

ผมีต�ควิามีเอ้าเอ้งวิ�าปมีในใจ็ข้อ้งสีมีศกด�;ป9จ็จ็0บน ดงที่��ได�แสีดงอ้อ้กนบแต�บที่ควิามี อ้ง0 �นเปรั�)ยวิ“ ” เมี��อ้กวิ�าสีอ้งป<ก�อ้นก$ค�อ้

ข้ณะที่��ในป9จ็จ็0บน มี�อ้ด�ตผ%�น.านกค�ดนกก�จ็กรัรัมีข้อ้งข้บวินการันกศ/กษีาปรัะชีาชีนสีมีย 14 ต0ลาฯ 2516 ถิ/ง 6 ต0ลาคมี 2519 รัวิมีที่)งบรัรัดาอ้ด�ต ผ%�รั�วิมีพื่ฒนาชีาต�ไที่ย“ ” เข้�ามีาที่.างานตามีสี��อ้สีารัมีวิลชีน สีถิาบนการัศ/กษีาและวิฒนธรัรัมีต�าง ๆ มีากมีายจ็นกล�าวิได�วิ�ามี�ฐานะและบที่บาที่ชีดเจ็นโดดเด�นย��ง – ยงไมี�อ้ยากเอ้�ยวิ�าถิ/งข้)นย/ดก0มีห้รั�อ้ครัอ้บง.าชีน�ดที่��พื่วิกเข้าไมี�เคยมี�โอ้กาสีเข้�าถิ/งห้รั�อ้แมี�แต�ฝั9นถิ/งชี�อ้งที่างกลไกดงกล�าวิมีาในสีมียก�อ้นเลยน)น (แวิ�วิวิ�าเฉพื่าะที่��จ็บดอ้กเตอ้รั!จ็ากเมี�อ้งนอ้กเข้�ามีาเป>นอ้าจ็ารัย!มีห้าวิ�ที่ยาลยก$รั�วิมี 50 คนตามีที่��ค0ณสีมีศกด�;อ้0ตสี�าห้!แจ็งนบ)

สีมียก�อ้นมี�อ้0ดมีการัณ! แต�ไมี�มี�ชี�อ้งที่างกลไก มีาบดน�)มี�ชี�อ้งที่างกลไกในมี�อ้พื่รั�อ้มีเสีรั$จ็สีรัรัพื่แล�วิที่��จ็ะสี�งอ้�ที่ธ�พื่ลที่างควิามีค�ดต�อ้สีงคมีในวิงกวิ�าง เพื่��อ้นพื่�อ้งน�อ้งพื่��กลบโยนอ้0ดมีการัณ!สีงคมีน�ยมีที่�)งกนไปห้มีดเป>นแผง ๆ เสี�ยฉ�บ

มีนน�าเจ็$บใจ็ไห้มี ?!?

การัโยนอ้0ดมีการัณ!สีงคมีน�ยมีที่�)ง ลบรัอ้ยควิามีค�ดอ้0ดมีการัณ!สีงคมีน�ยมีอ้อ้กไปจ็ากป9จ็จ็0บนมีนก$เป>นเรั��อ้งน�าอ้เน$จ็อ้นาถิเพื่�ยงพื่อ้แล�วิ แต�น��ถิ/งกบค�ดจ็ะลบย�อ้นรัอ้ยถิอ้ยห้ลงเข้�าไปในอ้ด�ต ค�อ้จ็ะลบรัอ้ยควิามีค�ดอ้0ดมีการัณ!สีงคมีน�ยมีอ้อ้กจ็ากควิามีที่รังจ็.าเก��ยวิกบวิ�รัชีน 6 ต0ลาคมี 2519 ในปรัะวิต�ศาสีตรั! ด�วิยอ้�กเล�า – ให้�พื่วิกเข้าเห้ล�อ้เป>นเพื่�ยงแค� คนที่��เสี�ยสีละเพื่��อ้อ้0ดมีคต�“ ” เที่�าน)น

อ้ย�างน�)มีนก$ที่.ากนเก�นไป เป>นการัชี.ารัะปรัะวิต�ศาสีตรั!ให้มี�ให้�ปลอ้ดสีงคมีน�ยมี (REVISIONIST HISTORY) ซ้/�งห้วิเด$ดต�นข้าดก$จ็ะยอ้มีให้�เก�ดข้/)นไมี�ได�

ดงน)นจ็/งต�อ้งย�นห้ยดย�นกรัานที่วินกรัะแสีในตวิห้ารัรั�วิมีมีาก , ในจ็0ดรั�วิมีจ็.าสี%งสี0ดค�อ้ วิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ = “คนที่��ยอ้มีตายอ้ย�างสีง�างามีเพื่��อ้อ้0ดมีการัณ!สีงคมีน�ยมี” ชีน�ดที่��จ็ะต�อ้รัอ้งลดที่อ้นใดๆ ลงมีาไมี�ได�เด$ดข้าด ถิ/งจ็ะมี�ผ%�ยอ้มีรับจ็0ดรั�วิมีจ็.าสี%งสี0ดน�)และย�นด�จ็.าแบบน�)ได�น�อ้ยคนก$ชี�าง ข้�อ้สี.าคญค�อ้ต�อ้งจ็.าถิ%กไวิ�ก�อ้น แล�วิเก$บควิามีที่รังจ็.าที่��ถิ%กต�อ้งน�)ไวิ�ให้�อ้นาคต เผ��อ้สีกวินสีถิานการัณ!ผนเปล��ยน อ้น0ชีนรั0 �นห้ลงจ็ะได�จ็.าถิ%กต�อ้ง

ที่)งน�)เพื่��อ้เห้$นแก�คนตายและควิามีห้มีายที่��แที่�จ็รั�งข้อ้งการัตายข้อ้งเข้าซ้/�งก$ค�อ้อ้0ดมีการัณ!สีงคมีน�ยมี

คงพื่อ้เห้$นวิ�าย0ที่ธศาสีตรั!การัจ็.า 6 ต0ลาฯ แบบห้ารัรั�วิมีมีากข้อ้งสีมีศกด�; มี�เห้ต0ผลควิามีเป>นมีาเป>นไปข้อ้งมีนที่��เข้�าใจ็ได�และน�าเห้$นใจ็อ้ย%� แต�มีนก$มี�ป9ญห้าจ็0ดอ้�อ้นที่)งในแง�ข้�อ้เที่$จ็จ็รั�งและการัต�ควิามี ไมี�เพื่�ยงแต�ต�อ้ตวิเห้ต0การัณ!ในอ้ด�ต ห้ากต�อ้ตวิอ้0ดมีการัณ! สีงคมีน�ยมี“ ” ที่��มี�วิ�ถิ�โคจ็รัผกผนเปล��ยนแปรัแตกตวิในสีงคมีไที่ยห้ลงจ็ากน)นด�วิย จ็นผมีเห้$นต�างอ้อ้กไปจ็ากการัต�ควิามีและการัจ็.า 6

ต0ลาฯ ในกรัอ้บสีงคมีน�ยมีอ้ย�างห้ยาบง�ายและที่��อ้ตรัง

4.ขบวนึ่ก�รตุ�ล�คมเป)นึ่สี&งคมนึ่#ยมหร�อไม� ถิามีตวิเอ้งเปรั�)ยงตรัง ๆ อ้ย�างไมี�อ้�อ้มีค�อ้มีเลยวิ�า“ข้บวินการันกศ/กษีาปรัะชีาชีนในชี�วิง 14 ต0ลาคมี พื่.ศ. 2516 ถิ/ง 6

ต0ลาคมี พื่.ศ. 2519 เป>นสีงคมีน�ยมีห้รั�อ้ไมี� ?”

ตอ้บวิ�าตอ้บไมี�ได�จ็นกวิ�าจ็ะตกลงให้�เข้�าใจ็ตรังกนก�อ้นวิ�า ค.าวิ�า สีงคมีน�ยมี“ ” ในค.าถิามีห้มีายถิ/งอ้ะไรั1) ถิ�า สีงคมีน�ยมี“ ” ห้มีายถิ/งอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งพื่รัรัคคอ้มีมี�วิน�สีต!แห้�งปรัะเที่ศไที่ย ค.าตอ้บต�อ้ค.าถิามีข้�างต�นก$ค�อ้ไมี�ใชี� (อ้ย�างเพื่��งสีะอ้/ก จ็ะอ้ธ�บายข้ยายควิามีต�อ้ไปเบ�)อ้งห้น�า)2) ถิ�า สีงคมีน�ยมี“ ” ใชี�ในควิามีห้มีายกวิ�างแบบเห้มีารัวิมีไมี�เล�อ้กวิ�าเป>นค�ายพื่รัรัคสี.านกไห้นค.าตอ้บต�อ้ค.าถิามีข้�างต�นก$ค�อ้ ตอ้บไมี�ได�อ้ย%�ด� เพื่รัาะการัรัะบ0ให้�ชีดวิ�าเป>นสีงคมีน�ยมีแบบค�ายพื่รัรัคสี.านกไห้นสี.าคญมีาก เน��อ้งจ็ากมี�ควิามีแตกต�างห้ลากห้ลายกนภัายในสี��งที่��อ้ย%�ภัายใต�ย��ห้�อ้ครัอ้บจ็กรัวิาลวิ�า สีงคมีน�ยมี“ ” อ้อ้กเป>นรั�อ้ยแปดสี.านก มี�ห้น.าซ้.)าแต�ละสี.านกก$มีกมี�แนวิโน�มีที่��จ็ะปฏิ�เสีธ – ไมี�ยอ้มีรับสีาสี!นตรัาต)ง (CREDENTIALS) ข้อ้งค�ายพื่รัรัคสี.านกอ้��นที่��อ้�างตวิเป>น สีงคมีน�ยมี“ ” (แที่�) เสี�ยด�วิย

อ้าที่� ถิ�าบอ้กวิ�าข้บวินการัต0ลาคมีเป>นสีงคมีน�ยมีแบบจ็�น ฝั@าย (อ้ด�ต)

คอ้มีมี�วิน�สีต!โซ้เวิ�ยต ก$คงไมี�ยอ้มีรับวิ�าแบบจ็�นเป>นสีงคมีน�ยมี ถิ�าบอ้กวิ�าเป>นสีงคมีน�ยมีแบบโซ้เวิ�ยต ฝั@ายปรัะธานเห้มีาก$คงปฏิ�เสีธ , ถิ�าบอ้กวิ�าเป>น

สีงคมีน�ยมีแบบเห้มีา ฝั@ายสีห้ายเต�)งข้วิดเล$กก$คงสี�ายห้น�า, ถิ�าบอ้กวิ�าเป>นสีงคมีน�ยมีแบบเต�)ง คอ้มีรัาด ฟDเดล คาสีโตรั ก$คงบอ้กวิ�าน�นไมี�ใชี�เลยยยยยยย .....ฯลฯลฯลฯลฯลฯลฯล AD INFINITUM

การัใชี�ย��ห้�อ้ครัอ้บจ็กรัวิาลไปซ้�)ซ้ )วิเที่��ยวิเรั�ยกใครัต�อ้ใครัในห้มี%�ฝั@ายซ้�ายที่.านอ้งน�) อ้�.พื่�. ที่อ้มีปJสีนเคยที่.ามีาแล�วิใน “AN OPEN LETTER TO LESZEK

KOLAKOWSKI” (1973) และเข้าก$ได�ถิ%กโคลาโควิสีก�)ตอ้กห้น�าห้งายกลบมีาแล�วิใน “MY CORRECT VIEWS ON EVERYTHING” (1974)

วิ�า

“น��ค0ณห้มีายควิามีวิ�าคนที่)งห้ลายที่)งปวิงผ%�เรั�ยกข้านตวิเอ้งวิ�า มีารั!กซ้�สีต! ในแบบใดแบบห้น/�งล�วินฟอ้รั!มีตวิเป>นครัอ้บครัวิเด�ยวิกน (ไมี�ต�อ้งไปถิ�อ้สีาห้รัอ้กนะเรั��อ้งที่��วิ�าพื่วิกเข้าได�เข้�นฆ�าล�างผลาญกนและกนมีากกวิ�าครั/�งศตวิรัรัษีแล�วิ และก$ยงคงฆ�ากนอ้ย%�) ที่��เป>นปฏิ�ป9กษี!ต�อ้คนที่��เห้ล�อ้ในโลกกรัะน)นห้รั�อ้ ? และครัอ้บครัวิที่��วิ�าน�)น�ะเป>นต.าแห้น�งแห้ล�งอ้ตลกษีณ!ข้อ้งค0ณ (และควิรัจ็ะเป>นข้อ้งผมีด�วิย) อ้ย�างน)นห้รั�อ้ ?”

ซ้/�งที่อ้มีปJสีนยอ้มีรับข้�อ้วิ�จ็ารัณ!ตอ้บโต�น�)โดยด0ษีณ� (ด% E.P. THOMSON, THE POVERTY OF THEORY, P. 404)

3) แต�ถิ�า สีงคมีน�ยมี“ ” ใชี�ในควิามีห้มีายแบบไที่ย ๆ ค�อ้แบบที่��นกศ/กษีาปรัะชีาชีนคนในข้บวินย0คน)นเรั�ยกตวิเอ้งและเข้�าใจ็ตวิเอ้งวิ�าเป>นเชี�นน)นโดยไมี�ต�อ้งไปแครั!วิ�าสีอ้ดคล�อ้งห้รั�อ้แตกต�างจ็ากบรัรัที่ดฐานห้ลกเกณฑ์!ค0ณสีมีบต�สีงคมีน�ยมีข้อ้งค�ายพื่รัรัคสี.านกไห้นก$แล�วิแต� เอ้าวิ�าเป>นสีงคมีน�ยมีแบบต0ลาคมีก$แล�วิกน

ถิ�าเป>นเชี�นน)น ค.าตอ้บต�อ้ค.าถิามีข้�างต�นก$คงต�อ้งตอ้บวิ�าใชี�

แต�ใชี�แล�วิค.าค.าน�)จ็ะมี�ควิามีห้มีายอ้ะไรั ? ในเมี��อ้ควิามีเข้�าใจ็ตวิเอ้งดงกล�าวิอ้าจ็ผ�ดก$ได� และถิ�าเรัายอ้มีรับรัอ้งค�าควิามีเป>นสีงคมีน�ยมีข้อ้งที่0กข้บวินการัสีงคมีในปรัะวิต�ศาสีตรั!ที่�� (ห้ลง? ) เรั�ยกตวิเอ้งเชี�นน)น เรัาก$จ็ะได�บ0คคลห้รั�อ้กล0�มี

สีงคมีน�ยมี“ ” จ็.านวินมีากที่��เชี��อ้วิ�าอ้าจ็ารัย!สีมีศกด�; เจ็�ยมีธ�รัสีก0ล เอ้งก$คงกล�นไมี�ลง

จ็ะเอ้าอ้ย�างน)นห้รั�อ้ ? และถิ�าย�นกรัานห้วิชีนฝัาจ็ะเอ้าอ้ย�างน)นให้�ได� ย��ห้�อ้ข้บวินการั สีงคมีน�ยมี“ ” ที่��ค�อ้นข้�างกลวิงเปล�าและเฉพื่าะกรัณ�ข้นาดน)นจ็ะต�างอ้ะไรักนนกห้นากบค.าอ้��น ๆ อ้ย�างเชี�น RADICAL ห้รั�อ้ มี%ลวิ�วิต�“ ” (ศพื่ที่!รัฐศาสีตรั!ฉบบรัาชีบณฑ์�ตยสีถิาน แก�ไข้เพื่��มีเต�มี 2526 , น. 146 ) ห้ากเรัาจ็ะเอ้าไปใชี�เรั�ยกข้บวินการัต0ลาคมีแที่นเป>นข้บวินการัมี%ลวิ�วิต� (ค�อ้วิ�พื่ากษี!และต�อ้งการัเปล��ยนแปลงสีงคมีถิ/งรัากฐานห้รั�อ้ในแบบข้0ดรัากถิอ้นโคน) บ�าง

“A ROSE BY ANY OTHER NAME WOULD SMELL AS SWEET” ศรั�เชีคสีเป<ยรั!วิ�าไวิ�อ้ย�างน)นฤามี�ใชี� ?

ที่��ผมีเกรั��นมีาที่)งห้มีดน�)อ้าจ็ฟ9งด%เห้มี�อ้นกวินต�นห้าเรั��อ้ง แต�ควิามีจ็รั�งไมี�ใชี�อ้ย�างน)น ผมีเพื่�ยงแต�ต�อ้งการั PROBLEMATIZE ห้รั�อ้ เสี�ยบปรัศน� (?) ใสี�สี��งซ้/�งอ้าจ็ารัย!สีมีศกด�;ยกข้/)นมีาเป>นค.าตอ้บในการัจ็.าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ เฉย ๆ รัาวิกบวิ�ามีนไมี�มี�ป9ญห้า ที่)ง ๆ ที่��มีนเป>นปรั�ศนาเบ�อ้เรั��มีเที่��มีเลย

น�นค�อ้ สี ง ค มี น� ย มี

ธงชียตรัะห้นกถิ/งปรั�ศนาดงกล�าวิด�ก$เลยข้บรัถิเล�)ยวิห้ลบค.าค.าน�)ไปใชี�เสี�นที่างอ้�อ้มีสีาย อ้0ดมีคต�“ ” เพื่��อ้จ็.าวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ ง�ายๆ แที่น สี�วินอ้าจ็ารัย!สีมีศกด�;น )นที่.าตรังกนข้�ามี

ค�อ้บ/�งรัถิแล�นเข้�ามีาชีนมีนจ็งห้น�าดงโครัมีมีมีมีมีมีๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ อ้ย�างห้น�าตาเฉย รัาวิกบวิ�าไมี�ได�ชีนอ้ะไรั ไมี�มี�อ้ะไรัให้�ชีนยงง)นแห้ละ

ผมีเห้$นวิ�าค.าค.าน�)มี�ป9ญห้ามีากแมี�แต�ในบรั�บที่ข้อ้งปรัะวิต�ศสีตรั!การัเมี�อ้งไที่ยย0คใกล� และควิามีเป>นจ็รั�งข้อ้งข้บวินการัต0ลาคมีซ้บซ้�อ้นเก�นกวิ�าที่��จ็ะสีรั0ปเรั�ยกมีนง�าย ๆ วิ�า สีงคมีน�ยมี“ ” ด �งที่��อ้าจ็ารัย!ที่.าโดยนยโดยเรั�ยกวิ�รัชีน 6 ต0ลาฯ วิ�า คนที่��ยอ้มีตายอ้ย�างสีง�างามีเพื่��อ้อ้0ดมีการัณ!สีงคมีน�ยมี“ ”

ผมีข้อ้สีรั0ปค.าอ้ธ�บายข้ยายควิามีข้อ้งผมีเก��ยวิกบข้บวินการัต0ลาคมีเป>นสี%ตรัสี.าเรั$จ็แบบที่��พื่วิกเรัาถินดวิ�า 3-3-3-2-1 กล�าวิค�อ้

3 กรัะแสี3 บที่บาที่3 แตกต�างต/งเครั�ยด2 พื่ลวิต1 อ้.านาจ็น.า

พื่%ดยาวิ ๆ ที่.าให้�เต$มีน.)าเต$มีเน�)อ้ก$ค�อ้“ข้บวินการันกศ/กษีาปรัะชีาชีนในชี�วิง 14 ต0ลาฯ 16 ถิ/ง 6 ต0ลาฯ 19

ปรัะกอ้บไปด�วิยกรัะแสีแนวิค�ดอ้0ดมีการัณ! 3 กรัะแสี ซ้/�งแต�ละกรัะแสีก$มี�บที่บาที่เด�นเฉพื่าะตวิข้อ้งตนรัวิมีเป>น 3 บที่บาที่ ที่)งน�)ก�อ้ให้�เก�ดควิามีแตกต�างต/งเครั�ยดที่างแนวิค�ดอ้0ดมีการัณ!ข้/)น 3 ปรัะการัให้ญ�ๆ ด�วิยกนในข้บวินการั เพื่�ยงแต�วิ�าภัายใต�พื่ลวิต 2 อ้ย�างข้อ้งสีถิานการัณ!ชี�วิงสีามีป<น)น ที่.าให้�ควิามีแตกต�างต/งเครั�ยดดงกล�าวิถิ%กกดลบไวิ�และเปDดชี�อ้งให้� 1 ในสีามีกรัะแสีน)นข้/)นมีาก0มีอ้.านาจ็น.าเพื่�ยงกรัะแสีเด�ยวิ”

5. ก�รก�อตุ&วของอ�ด้มก�รณ์%ตุ�ล�คม ข้�อ้สีรั0ปเก��ยวิกบอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งข้บวินการัต0ลาคมีข้อ้งผมีโดยแก�นสีารัสีารัะแล�วิไมี�ต�างจ็ากข้�อ้สีรั0ปข้อ้งศาสีตรัาจ็ารัย!น�ธ� เอ้�ยวิศรั�วิงศ! เก��ยวิกบปรัะเด$นเด�ยวิกนน�)ในบที่ควิามี ชีาต�น�ยมีในข้บวินการัปรัะชีาธ�ปไตย“ ” (รัวิมีพื่�มีพื่!ใน ชีาต�ไที่ย เมี�อ้งไที่ย แบบเรั�ยนและอ้น0สีาวิรั�ย!, 2538) เพื่�ยงแต�วิ�าในข้ณะที่��น�ธ�เน�นตรังบ0คล�กลกษีณะที่างเน�)อ้ห้าข้อ้งอ้0ดมีการัณ!อ้นเป>นผลลพื่ธ!บ )นปลายข้อ้งข้บวินการัต0ลาคมี ซ้/�งอ้�านแล�วิอ้าจ็ที่.าให้�เข้�าใจ็ไปได�วิ�า ข้บวินการัต0ลาคมีมี�อ้0ดมีการัณ!สี.าเรั$จ็รั%ปอ้ย�างน)นมีาแล�วิต)งแต�ต�น ค�อ้ต)งแต�เก�ดการัเคล��อ้นไห้วิ 14 ต0ลาฯ 16

ผมีกลบอ้ยากเน�นตรังกรัะบวินการัก�อ้ตวิ (PROCESS OF FORMATION)

ข้อ้งอ้0ดมีการัณ!การัเมี�อ้งอ้นแห้ลมีคมีด0เด�อ้ดรั0นแรังในชี�วิงสีามีป<จ็าก 14 ต0ลาฯ 16 ถิ/ง 6 ต0ลาฯ 19 โดยพื่าดพื่�งอ้�างอ้�งไปถิ/งควิามีเป>นมีาก�อ้นห้น�าน)นและควิามีเป>นไปห้ลงจ็ากน)นด�วิย

ผมีครั0 �นค�ดเก��ยวิกบปรัะเด$นป9ญห้าน�)มีารั�วิมี 10 ป<และเคยกรัะที่�งต)งใจ็จ็ะเข้�ยนวิ�ที่ยาน�พื่นธ!ปรั�ญญาเอ้กห้วิข้�อ้น�) แต�ถิ%กอ้าจ็ารัย!ที่��ปรั/กษีาห้�ามีไวิ�เสี�ยก�อ้นด�วิยเห้ต0ผลควิามีเห้มีาะสีมีที่างวิ�ชีาการัที่��มี�อ้ย%�จ็/งเป>นชี�)นสี�วินควิามีค�ดที่��กรัะจ็ดกรัะจ็ายอ้ย%�ในข้�อ้เข้�ยนและบนที่/กการัอ้ภั�ปรัายเสีวินาต�างกรัรัมีต�างวิารัะห้ลายชี�)น มี�รัายละเอ้�ยดข้�อ้มี%ลปล�กย�อ้ยและแง�มี0มีการัมีอ้งการัค�ดวิ�เครัาะห้!มีากมีายจ็นเก�นกวิ�าจ็ะเรั�ยบเรั�ยงปรัะมีวิลไวิ�ในบที่ควิามีวิ�วิาที่ะห้นงสี�อ้พื่�มีพื่!รัายวินเชี�นน�)ได�สี��งที่��ใครั�ข้อ้งที่.าในที่��น�)จ็/งเป>นเพื่�ยงรั�างเค�าโครังห้รั�อ้โครังกรัะด%ก (SCHEMA OR

SKELETON) ข้อ้งแนวิค�ดข้�อ้ถิกเถิ�ยงโดยภัาพื่รัวิมี

3 กระแสีแนวิค�ดอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งข้บวินการัต0ลาคมีเป>นการับรัรัจ็บรัวิมีข้อ้งกรัะแสีแนวิค�ดอ้0ดมีการัณ!ต�าง ๆ กน 3 กรัะแสีได�แก�1) กรัะแสีอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งป9ญญาชีนฝั@ายค�านในเมี�อ้ง ซ้/�งมี�เชี�)อ้มี%ลอ้งค!ปรัะกอ้บที่��มีาและสี�สีนอ้นห้ลากห้ลาย ที่)งไที่ยและเที่ศ ที่)งพื่0ที่ธ ซ้�ายให้มี� และมีารั!กซ้�สีต! ที่)งจ็ากโลกตะวินตกและโลกที่��สีามี แต�มี�จ็0ดรั�วิมีกนค�อ้คดค�านรัะบอ้บเผด$จ็การัอ้.านาจ็น�ยมีข้อ้งที่ห้ารัเพื่��อ้การัพื่ฒนาที่0นน�ยมีต)งแต�สีมียสีฤษีด�;เป>นต�นมีา

2) กรัะแสีอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งพื่รัรัคอ้มีมี�วิน�สีต!แห้�งปรัะเที่ศไที่ย ซ้/�งเด�นตามีแนวิที่างการัปฏิ�วิต�ปรัะชีาชีาต�–ปรัะชีาธ�ปไตยและสีรั�างสีงคมีน�ยมีข้อ้งจ็�นย0คเห้มีาเจ็Oอ้ตง ห้ลงจ็ากถิ%กที่างการัปรัาบปรัามีห้นกต)งแต� พื่.ศ.2501 และเรั��มีที่.าการัต�อ้สี%�ด�วิยอ้าวิ0ธในชีนบที่ เมี��อ้ป< พื่.ศ.2508 แล�วิ ก$อ้ย%�ในสีภัาพื่ลงใต�ด�นและเข้�าป@า ที่.าให้�มี�อ้�ที่ธ�พื่ลต�อ้เวิที่�วิฒนธรัรัมีเปDดในเข้ตเมี�อ้งลดน�อ้ยถิอ้ยลงมีาก

3) กรัะแสีอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งข้บวินการัป9ญญาชีนฝั@ายซ้�ายไที่ยในชี�วิงที่ศวิรัรัษี 2490 ซ้/�งนบเป>นย0คแรักที่��แนวิค�ดลที่ธ�มีารั!กซ้!เข้�าผสีานกบป9ญญาชีนไที่ยข้นานให้ญ�ในวิงกวิ�างอ้ย�างจ็รั�งจ็ง เป>นย0คที่อ้งที่างวิฒนธรัรัมีข้อ้งลที่ธ�มีารั!กซ้!ไที่ย ที่��มี�การัผล�ตผลงานที่างป9ญญาและศ�ลปวิรัรัณกรัรัมีอ้ย�างแพื่รั�กรัะจ็ายห้ลากห้ลาย แต�ข้บวินการัดงกล�าวิ และผลงานข้อ้งพื่วิกเข้าถิ%กกวิาดล�างเก$บรั�บกดปรัาบจ็นห้ดห้ายและแที่บถิ%กห้ลงล�มีไปจ็ากสีงคมีไที่ยในชี�วิงสี�บห้�าป<ห้ลงจ็ากน)น

3 บทำบ�ทำกรัะแสี 1) และกรัะแสี 2) ได�เข้�าผสีานกนห้ลงเห้ต0การัณ! 14 ต0ลา ฯ 16

โดยกรัะแสี 1) เป>นฝั@ายแสีวิงห้าและกรัะแสี 2) เป>นฝั@ายกรัะที่.า การัผสีานดงกล�าวิเก�ดข้/)นผ�านการัรั�)อ้ฟF) นบ0คคล ควิามีจ็.าผลงานข้อ้งกรัะแสี 3) ข้/)นมีาผล�ตซ้.)าให้มี� กรัะแสี 1) มี�บที่บาที่ปรับรั%ปแบบเน�)อ้ห้าล�ลาที่�วิงที่.านอ้งข้อ้งกรัะแสี 2) ให้�เข้�ากบตวิสี��อ้แบบแผนรัสีน�ยมีค0ณค�าที่างวิฒนธรัรัมีข้อ้งป9ญญาชีนในเข้ตเมี�อ้งภัายใต�สีภัาวิะถิ%กกฎห้มีายและก/�งถิ%กกฎห้มีาย ที่.าให้�กรัะแสี 2) เป>นที่��สีนใจ็ เสีพื่รับและน�ยมีนบถิ�อ้ข้อ้งป9ญญาชีนคนเมี�อ้ง

กรัะแสี 2) มี�บที่บาที่ผลกดนให้�กรัะแสี 1) มี%ลวิ�วิต�ห้รั�อ้ RADICAL ย��งข้/)นเรั��อ้ย ๆ จ็ากการัเห้$นป9ญห้าการัเมี�อ้งเฉพื่าะสี�วินค�อ้รัะบบเผด$จ็การัที่ห้ารัสี%�การัโยงใยเป>นป9ญห้าเศรัษีฐก�จ็สีงคมีที่)งรัะบบ จ็ากวิ�ธ�การัต�อ้สี%�แก�ไข้ในรัะบบสีถิาบนการัเมี�อ้งที่างการัสี%�นอ้กรัะบบ จ็ากแนวิที่างปฏิ�รั%ปสี%�ปฏิ�วิต� จ็ากห้นที่างสีนต�วิ�ธ�สี%�การัต�อ้สี%�ด�วิยอ้าวิ0ธ จ็ากเวิที่�บนถินนรัาชีด.าเน�น สีนามีห้ลวิงและธรัรัมีศาสีตรั!ในเมี�อ้งสี%�เข้ตจ็รัย0ที่ธ!และฐานที่��มี �นในชีนบที่ป@าเข้าที่�วิปรัะเที่ศ

บที่บาที่ห้ลกข้อ้งการัรั�)อ้ฟF) นผล�ตซ้.)างานกรัะแสี 3 ) ข้/)นมีาเผยแพื่รั�ให้มี�ค�อ้ให้�รัากควิามีเป>นไที่ยแก�กรัะแสี 1) และ 2) โยง กรัะแสี 1) และ 2) เข้�ากบควิามีเป>นไที่ยแบบซ้�าย ซ้/�งเพื่�ยบพื่รั�อ้มีที่)งบที่วิ�เครัาะห้!ปรัะวิต�ศาสีตรั!และสีงคมีไที่ยป9จ็จ็0บนด�วิยที่ฤษีฎ�มีารั!กซ้�สีต! และบที่เพื่ลง บที่กวิ� เรั��อ้งสี)น น�ยาย ปรัะวิต�วิ�รัชีน ปรัะวิต�การัต�อ้สี%�ข้อ้งข้บวินการันกศ/กษีาในย0คก�อ้น

3 แตุกตุ��งตุ�งเคร�ยด้กรัะแสีแนวิค�ดอ้0ดมีการัณ!ที่)งสีามีน�)เป>นคนละกรัะแสี เมี��อ้มีาบรัรัจ็บกนเข้�าในข้บวินการัต0ลาคมีแล�วิ ก$ไมี�เพื่�ยงแต�มี�ด�านที่��รั�วิมีกนเที่�าน)น ห้ากยงมี�ด�านที่��แตกต�างต/งเครั�ยดกนด�วิย (จ็ะข้ยายควิามีต�อ้ไปข้�างห้น�า)

2 พีลว&ตุแต�ภัายใต�สีถิานการัณ!การัเมี�อ้งที่��ฝั@ายซ้�าย – ข้วิาเผชี�ญห้น�ากนอ้ย�างแห้ลมีคมีด0เด�อ้ดรั0นแรัง ในชี�วิงสีามีป<ดงกล�าวิมี�การัชี0มีน0มีเด�นข้บวินปรัะที่�วิงแที่บจ็ะที่0กวิน

มี�การัลอ้บสีงห้ารัผ%�น.านกศ/กษีาปรัะชีาชีนนบสี�บ ๆ ศพื่ มี�การับ0กเผาธรัรัมีศาสีตรั! ใชี�อ้าวิ0ธปFน วิตถิ0รัะเบ�ดเข้�าย�งข้วิ�างปาที่.ารั�ายผ%�ชี0มีน0มีเป>นปรัะจ็.า

และภัายใต�เสี�นสีายจ็ดต)ง รัวิมีที่)งอ้�ที่ธ�พื่ลที่างอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งพื่รัรัคคอ้มีมี�วิน�สีต!ที่��เผยแพื่รั�กนอ้ย�างเป>นรัะบบที่)งด�านกวิ�างด�านล/กที่)งเปDดเผยและปDดลบในข้บวินการันกศ/กษีาปรัะชีาชีน

1 อ��นึ่�จึนึ่��ด�านที่��แตกต�างต/งเครั�ยดน�) สี�วินให้ญ�จ็/งถิ%กกดเก$บอ้อ้มีชีอ้มีกนไวิ� ไมี�ถิ%กเปDดเผยปะที่0รัะเบ�ดอ้อ้กมีาโต�เถิ�ยงข้ดแย�งกนอ้ย�างแตกห้กถิ/งที่��สี0ด เพื่�ยงแต�ถิกเถิ�ยงวิ�วิาที่ะกนในชี)นที่��พื่อ้จ็ะเบ�ยดข้บนกค�ดแนวิค�ดอ้�สีรัะให้�ห้ล0ดลอ้ยห้รั�อ้ห้มีดอ้�ที่ธ�พื่ลไปจ็ากข้บวินการัและเปDดที่างให้�กรัะแสีอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งพื่รัรัคคอ้มีมี�วิน�สีต!ข้/)นก0มีอ้.านาจ็น.าในข้บวินการันกศ/กษีาปรัะชีาชีนเห้น�อ้กรัะแสีอ้0ดมีการัณ!อ้�กสีอ้งกรัะแสีเที่�าน)น (เห้น�อ้กวิ�าไมี�ได�แปลวิ�าข้จ็ด แต�ห้มีายถิ/งครัอ้บง.าและต�ควิามีผ�านตนด�วิย)

จ็วิบจ็นห้ลง 6 ต0ลาคมี 2519 สี�วินห้น/�งข้อ้งข้บวินการัต0ลาคมีรัาวิ 3,000

คนเข้�าป@ารัวิมีที่)งสี�วินที่��ย�นห้ยดอ้ย%�ในเมี�อ้งเข้�ารั�วิมีเป>นนกรับ ผ%�ปฏิ�บต�งานและแนวิรั�วิมีข้อ้งข้บวินการัคอ้มีมี�วิน�สีต!อ้ย�างจ็รั�งจ็ง เมี��อ้สีถิานการัณ!เปล��ยนแปลงไป ควิามีแตกต�างต/งเครั�ยดดงกล�าวิจ็/งค�อ้ยคล��คลายข้ยายตวิแสีดงชีดอ้อ้กมีาอ้ย�างเปDดเผย จ็นน.าไปสี%�ควิามีข้ดแย�งแตกแยกถิ/งข้)นป@าแตก และข้บวินการัต�อ้สี%�ด�วิยอ้าวิ0ธข้อ้งคอ้มีมี�วิน�สีต!ล�มีสีลายต�อ้มีา

ควิามีแตกต�างต/งเครั�ยดดงกล�าวิ ได�แก� 1) ในปรัะเด$นเอ้กรัาชี- จ็0ดรั�วิมีค�อ้ต�านจ็กรัวิรัรัด�น�ยมีตะวินตกโดยเฉพื่าะอ้เมีรั�กา- จ็0ดต�าง ค�อ้ พื่คที่. โน�มีเอ้�ยงไปสี%�การัโปรัจ็�นตามีที่ฤษีฎ�สีามีโลก ข้ณะที่��

สีมีาชี�กข้บวินการัต0ลาคมีมี�เฉดต�าง ๆ กนต)งแต�ชีาต�น�ยมีไที่ยไปจ็นถิ/งต�อ้ต�านลที่ธ�ต�าฮั่�น

2) ในปรัะเด$นปรัะชีาธ�ปไตย- จ็0ดรั�วิมีค�อ้ต�านเผด$จ็การัที่ห้ารั

- จ็0ดต�าง ค�อ้ พื่คที่. โน�มีเอ้�ยงไปสี%�เผด$จ็การัรัวิมีศ%นย!โดยพื่รัรัค ข้ณะที่��สีมีาชี�กข้บวินการัต0ลาคมีมี�เฉดต�าง ๆ กนต)งแต�ป9จ็เจ็กน�ยมีแบบเสีรั� (LIBERAL INDIVIDUALISM) ไปจ็นถิ/งอ้�สีรัเสีรั�น�ยมี (LIBERTARIANISM)

3) ในปรัะเด$นควิามีเป>นธรัรัมีที่างสีงคมี - จ็0ดรั�วิมีค�อ้คดค�านควิามีแตกต�างเห้ล��อ้มีล.)าที่างชีนชี)น- จ็0ดต�างค�อ้ พื่คที่. โน�มีเอ้�ยงไปสี%�รัะบอ้บควิามีแตกต�างเห้ล��อ้มีล.)าที่าง

อ้.านาจ็จ็ดต)งและอ้ภั�สี�ที่ธ�;ชีนในพื่รัรัค ข้ณะที่��สีมีาชี�กข้บวินการัต0ลาคมีมี�เฉดต�าง ๆ กน ต)งแต�เน�นควิามีเสีมีอ้ภัาคที่างโอ้กาสีไปจ็นถิ/งควิามีเสีมีอ้ภัาคด�านผลลพื่ธ!แบบลที่ธ�เฉล��ยสีมีบ%รัณ!

ต�อ้ค.าถิามีที่��วิ�าข้บวินการัต0ลาคมีเป>นสีงคมีน�ยมีแบบ พื่คที่.ห้รั�อ้ไมี� ? ผมีจ็/งตอ้บวิ�าไมี� เพื่รัาะแนวิค�ดอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งข้บวินการัต0ลาคมีมี�ควิามีห้ลากห้ลายซ้บซ้�อ้นเก�นกวิ�าที่��จ็ะลดที่อ้นลงมีาเห้ล�อ้เพื่�ยงเน�)อ้เด�ยวิเอ้กลกษีณ!เด�ยวิแค�น )นได� และควิามีห้ลากห้ลายซ้บซ้�อ้น / ควิามีไมี�เป>นเอ้กภัาพื่ห้น/�งเด�ยวิเน�)อ้เด�ยวิกนที่างอ้0ดมีการัณ!รัะห้วิ�างข้บวินการัต0ลาคมี กบ พื่คที่. น��เอ้งเป>นสีาเห้ต0ห้น/�งที่��น.าไปสี%�สีภัาพื่ป@าแตกในที่��สี0ด

6.ช�ตุ#นึ่#ยมตุ�ล�คม

ในห้นงสี�อ้ที่��ยงไมี�รั% �จ็กกนแพื่รั�ห้ลายนกข้อ้ง TOM NAIRN อ้าจ็ารัย!แห้�งมีห้าวิ�ที่ยาลย EDINBURGH สีก*อ้ตแลนด! ผ%�เชี��ยวิชีาญด�านสีงคมีวิ�ที่ยาข้อ้งลที่ธ�ชีาต�น�ยมีชี��อ้ THE ENCHANTED GLASS : BRITAIN AND ITS

MONARCHY (1998) ห้น�า 70 – 71 เข้าได�ย/ดโยงควิามีสีมีพื่นธ!รั�อ้ยรัดกนเป>นชี0ดล%กโซ้�ในการัเมี�อ้งวิฒนธรัรัมีอ้งกฤษีรัะห้วิ�าง :

SPEECH CLASS UNWRITTEN CONSTITUTION MAJESTICALLY-DESCENDED CONVENTIONS TRADITIONAL MORAL IDENTITY BRITISH NATIONALISM

ผมีฉ0กค�ดถิ/งงานเข้�ยนเรั��อ้ง ภัาษีาไที่ยมีาตรัฐานกบการัเมี�อ้ง“ ” และ รัฐธรัรัมีน%ญฉบบวิฒนธรัรัมีไที่ย“ ” ข้อ้งอ้าจ็ารัย!น�ธ� เอ้�ยวิศรั�วิงศ! ในห้นงสี�อ้

โข้น , คารัาบาวิ ,น.)าเน�าและห้นงไที่ย และชีาต�ไที่ย , เมี�อ้งไที่ย แบบเรั�ยนและอ้น0สีาวิรั�ย! ( 2538 ที่)งสีอ้งเล�มี ) ข้/)นมีาที่นที่� และเห้$นวิ�าชี0ดควิามีสีมีพื่นธ!อ้ะไรับางอ้ย�างที่��มี�โครังสีรั�างและห้น�าที่��คล�ายๆ กนน�)ก$มี�ในการัเมี�อ้งวิฒนธรัรัมีไที่ยเห้มี�อ้นกน กล�าวิค�อ้

ภัาษีาไที่ยมีาตรัฐาน อ้.านาจ็ รัฐธรัรัมีน%ญฉบบวิฒนธรัรัมีไที่ย สีถิาบนปรัะเพื่ณ�ห้ลก

เอ้กลกษีณ!ไที่ย ชีาต�น�ยมีข้อ้งรัฐรัาชีการัไที่ย

มีอ้งจ็ากแง�มี0มีน�) ข้บวินการั 14 ต0ลาคมี พื่.ศ. 2516 ก$นบเป>น การั“

ปฏิ�วิต�” อ้ย�างห้น/�งจ็รั�งตามีที่��อ้าจ็ารัย!เสีน�ห้! จ็ามีรั�ก เสีนอ้ไวิ�ต )งแต� 20 ป<ก�อ้น (“การัเมี�อ้งไที่ยกบปฏิ�วิต�ต0ลาคมี” ใน วิารัสีารัธรัรัมีศาสีตรั!, 2517) ค�อ้เป>น การัปฏิ�วิต�ต�อ้สี��งที่��อ้าจ็ารัย!รังสีรัรัค! ธนะพื่รัพื่นธ0! เรั�ยกวิ�า วิฒนธรัรัมีอ้.านาจ็น�ยมีอ้0ปถิมีภั!แต�ด )งเด�มีข้อ้งไที่ย (อ้น�จ็ลกษีณะข้อ้งการัเมี�อ้งไที่ย, 2536) ห้รั�อ้พื่%ดด�วิยภัาษีาน�ธ�ก$ค�อ้เป>นการั ฉ�ก รัฐธรัรัมีน%ญฉบบวิฒนธรัรัมีไที่ย“ ” ที่�)งห้ลายมีาตรัา

เมี��อ้การัเมี�อ้งวิฒนธรัรัมีดงกล�าวิปลดปล�อ้ยอ้อ้กมีาในสีถิานการัณ!ที่างการัเมี�อ้งและอ้0ดมีการัณ!ที่)งในและต�างปรัะเที่ศที่��แห้ลมีคมีข้ณะน)นก$ย�อ้มียากที่��จ็ะห้ย0ดรั)ง ผลก$ค�อ้พื่ลวิตข้อ้งมีนห้มี0นเชี��ยวิคล��เกล�ยวิข้ยายตวิอ้อ้กไปรัอ้บที่�ศที่าง ที่.าการัรั�)อ้ล�างรั�)อ้บนที่างวิฒนธรัรัมีจ็นรัวิมีศ%นย!สี0ดยอ้ดตรังการัเสีนอ้ ชีาต�น�ยมีให้มี�ที่��เป>นที่างเล�อ้ก ห้รั�อ้ที่��ผมีข้อ้ใชี�ค.าเรั�ยกวิ�า ชีาต�น�ยมีต0ลาคมี (เก$บรับและปรัะย0กต!ข้�อ้ค�ดจ็ากบที่ควิามี ชีาต�น�ยมีในข้บวินการัปรัะชีาธ�ปไตย“ ” ข้อ้ง น�ธ� เอ้�ยวิศรั�วิงศ! ใน ชีาต�ไที่ยฯ)

ลกษีณะห้รั�อ้อ้งค!ปรัะกอ้บที่างเน�)อ้ห้าห้ลก 3 ปรัะการัข้อ้งชีาต�น�ยมีต0ลาคมี ค�อ้ ปรัะชีาธ�ปไตย, อ้�งสีามีญชีน ,และ เสีมีอ้ภัาคน�ยมี (DEMOCRACY, POPULISM, EQUALITARIANISM)

ประช�ธี#ปไตุย ในควิามีห้มีาย ปกครัอ้งตนเอ้ง อ้นเป>นการัเสีนอ้ที่างเล�อ้กแบบให้มี�ที่��นอ้กเห้น�อ้ไปจ็ากการัเป>นชีาต�ภัายใต�อ้.านาจ็ปกครัอ้งรัวิมีศ%นย!ข้อ้งรัฐรัาชีการั

อ#งสี�ม&ญชนึ่ ในควิามีห้มีาย เอ้าปรัะชีาสีามีญชีนชี)นล�างสี�วินข้�างมีากโดยเฉพื่าะในชีนบที่เป>นตวิต)งเป>นห้ลก เป>นแก�นแกน เป>นห้วิใจ็ข้อ้งควิามีเป>นชีาต� อ้นเป>นการัเสีนอ้ที่างเล�อ้กให้มี�แที่นชีาต�ที่��เป>นข้อ้งห้รั�อ้ได�แก�ตวิชีนชี)นน.าน)นเอ้ง

เสีมอภ�คนึ่#ยม ในควิามีห้มีาย ต�อ้งการัควิามีเสีมีอ้ภัาคในรัะดบที่��ใกล�เค�ยงกนห้รั�อ้ไมี�เก�ดชี�อ้งวิ�างที่�)งห้�างไกลกนจ็นเก�นไปนก ที่)งในที่างสี�ที่ธ�เสีรั�ภัาพื่ อ้.านาจ็และที่รัพื่ย!สี�นรัะห้วิ�างคนในชีาต�เด�ยวิกน อ้นเป>นการัเสีนอ้ที่างเล�อ้กให้มี�แที่นชีาต�ที่��คนสี�วินน�อ้ยรั.�ารัวิยเรั�อ้งอ้.านาจ็ข้ณะที่��คนสี�วินให้ญ�ยากจ็นไรั�อ้.านาจ็

ชีาต�น�ยมีต0ลาคมี ต�อ้งต�อ้สี%�ด�)นรันเพื่��อ้ด.ารังอ้ย%�อ้ย�างยากล.าบากในปรัะวิต�ศาสีตรั! และน��ก$เป>นสีาเห้ต0สี.าคญปรัะการัห้น/�งที่��ที่.าให้�มีนเป>นที่��จ็.ายากในป9จ็จ็0บน เพื่รัาะมีนต�อ้งเผชี�ญห้น�า ปะที่ะสีมีพื่นธ!และข้ดแย�งแตกห้กแยกตวิกบอ้0ดมีการัณ!อ้��น ๆ ในเมี�อ้งไที่ยอ้�ก 3 กรัะแสีให้ญ� ๆ ค�อ้

1. ชีาต�น�ยมีข้อ้งรัฐรัาชีการัชีาต�น�ยมีต0ลาคมี เป>นการัปฏิ�เสีธชีาต�น�ยมีข้อ้งรัฐรัาชีการัโดยตรัง มีนจ็/ง

ถิ%กปรัาบปรัามีบดข้ย�)ที่)งที่างการัเมี�อ้งและกายภัาพื่ในเข้ตเมี�อ้ง เมี��อ้ 6 ต0ลาคมี พื่.ศ. 2519 จ็นต�อ้งแตกพื่�ายเข้�าป@าไป

2. แนวิค�ดสีงคมีน�ยมีข้อ้งพื่รัรัคคอ้มีมี�วิน�สีต!แห้�งปรัะเที่ศไที่ย (พื่คที่.)

ชีาต�น�ยมีต0ลาคมี มี�แนวิค�ดสีงคมีน�ยมีข้อ้ง พื่คที่. เป>นอ้งค!ปรัะกอ้บสี�วินห้น/�งที่��สีรั�างมีนข้/)น เมี��อ้นกศ/กษีาป9ญญาชีนไปข้ดแย�งจ็นแตกห้กกบ พื่คที่.จ็นป@าแตกในภัายห้ลง พื่วิกเข้าจ็/งต�อ้งน�ยามีจ็0ดย�นที่รัรัศนะ และอ้0ดมีการัณ!ข้อ้งตวิเอ้งให้มี�วิ�า ไมี�ใชี�เป>นแบบ พื่คที่. และแตกต�างจ็าก พื่คที่. อ้ย�างไรับ�าง (ดงที่��เรั�ยกกนต�ดปากวิ�า ย0คแสีวิงห้าครั)งที่��สีอ้ง“ ” ในกลางพื่0ที่ธที่ศวิรัรัษี 2520)

3. อ้0ดมีการัณ!โลกาภั�วิตน!ชีาต�น�ยมีต0ลาคมี ในป9จ็จ็0บนยงต�อ้งเผชี�ญกบกรัะแสีอ้0ดมีการัณ!โลกาภั�วิตน!

ข้อ้งคนชี)นกลางห้ลงพื่ฤษีภัาคมี 2535 ซ้/�งมี�แนวิโน�มีไมี�ชีาต�น�ยมีห้รั�อ้กรัะที่�ง

แอ้นต�)ชีาต�น�ยมี (NON-NATIONALISM OR ANTI-NATIONALISM)

กล�าวิค�อ้ ไมี�เอ้าชีาต�น�ยมีที่างเศรัษีฐก�จ็ น�ยมีบรั�โภัค และลงที่0นข้�ามีรัฐข้�ามีชีาต�กวิ�าน�ยมีชีาต� เอ้าชีาต�-ควิามีเป>นไที่ยไวิ�เป>นจ็0ดข้าย น�ยมีการัพื่%ดภัาษีาไที่ยให้�เพื่�)ยนจ็ากมีาตรัฐาน เพื่��อ้บอ้กควิามีแตกต�างที่างชีนชี)นสีถิานะข้อ้งตวิเอ้ง ฯลฯ

น�าสีงเกตวิ�าแนวิโน�มีดงกล�าวิ ชี�างสีอ้ดคล�อ้งกนมีากกบสี��งที่��ศาสีตรัาจ็ารัย! WANG GUNGWU ผ%�เชี��ยวิชีาญจ็�นโพื่�นที่ะเลแห้�งมีห้าวิ�ที่ยาลยฮั่�อ้งกงเรั�ยกวิ�า THE SOJOURNING MENTALITY ในจ็�นอ้พื่ยพื่พื่ลดถิ��นรั0 �นก�อ้น ซ้/�งเข้าเห้$นวิ�ามี�เง��อ้นไข้ที่��จ็ะด.ารังไวิ�ง�ายข้/)นมีาก ภัายใต�กรัะแสีการัอ้พื่ยพื่ข้�ามีรัฐข้อ้งผ%�ปรัะกอ้บวิ�ชีาชี�พื่คนชี)นกลางและควิามีก�าวิห้น�าข้อ้งเที่คโนโลย�โที่รัคมีนาคมีข้นสี�ง - ห้รั�อ้เรั�ยกอ้�กอ้ย�างก$ค�อ้ กรัะแสีโลกาภั�วิตน!-ในรัอ้บที่ศวิรัรัษีที่��ผ�านมีา (ด%บที่ควิามีข้อ้งเข้าเรั��อ้ง “THE CHINESE ENTREPRENEUR AND

HIS CULTURAL STRATEGIES” ซ้/�งน.าเสีนอ้ที่�� SECOND WORLD CHINESE ENTREPRENEURS CONVENTION , HONG KONG, 22 NOVEMBER 1993

ชีาต�น�ยมีต0ลาคมีในย0คโลกาภั�วิตน!จ็/งค�อ้นข้�างล.าบากโดดเด��ยวิ เพื่รัาะข้าดแคลนผ%�กรัะที่.าการัที่างสีงคมีห้รั�อ้การัเมี�อ้งที่��จ็ะมีาสี��อ้สีายสีมีพื่นธ!ห้รั�อ้จ็ดจ็.ามีนไวิ� ตวิแที่นที่��ใกล�ที่��สี0ดกบแนวิค�ดดงกล�าวิในสีงคมีไที่ยป9จ็จ็0บนก$ค�อ้ ข้บวินการัเอ้$นจ็�โอ้ และแนวิค�ดวิฒนธรัรัมีชี0มีชีนซ้/�งโน�มีไปที่างชีาต�น�ยมีเศรัษีฐก�จ็ในห้มี%�พื่วิกเข้า (ด%เกษี�ยรั เตชีะพื่�รัะ, วิ�วิาที่ะโลกาน0วิตรั, 2538)

ถิ�าจ็ะมี�ใครัจ็.า 6 ต0ลาฯ ได�ยากน�อ้ยกวิ�าคนไที่ยกล0�มีอ้��น ห้รั�อ้เชี��อ้มีต�อ้อ้ตลกษีณ!ตวิเอ้งกบชีาต�น�ยมีต0ลาคมีได�ง�ายกวิ�าคนไที่ยกล0�มีอ้��น ก$คงได�แก�พื่วิกเข้าซ้/�งเผอ้�ญเป>นผ%�อ้ย%�รั�มีข้อ้บนอ้กวิงอ้.านาจ็ แต�ก$ยงด�)อ้รั )นที่วินกรัะแสีอ้.านาจ็อ้ย�างไมี�ยอ้มีจ็.านนน��เอ้ง

สีมีควิรัอ้ย%�เอ้งที่��จ็ะจ็บบที่ควิามีชี0ดน�)ด�วิยถิ�อ้ยค.าข้อ้งผ%�จ็0ดปรัะกายและเค�าโครังควิามีค�ดให้�แก�มีนข้/)นมีา ซ้/�งสีรั0ปปรัะเด$นไวิ�อ้ย�างคมีชีดวิ�า

“ที่0กวินน�)มี�ใครับ�างล�ะที่��สี�งเสีรั�มีแนวิค�ดชีาต�น�ยมี ?”

“ก$มี�แต�พื่วิกชีาวินากบคนงานที่��จ็บกล0�มีกนฟ9งวิ�ที่ย0ด%ที่�วิ�ข้อ้งที่างรัาชีการัน�นแห้ละ ห้ลายป<ด�ดกมีาแล�วิที่��แนวิค�ดรักชีาต�กลายเป>นเครั��อ้งมี�อ้ข้อ้งชีนชี)นปกครัอ้งในการัให้�ควิามีชีอ้บธรัรัมีกบฐานะข้อ้งตวิและควิบค0มีคนชี)นล�างเอ้าไวิ�ในที่��ต�าง ๆ”

“สี�วินพื่วิกคนชี)นกลางรัะดบสี%งน)นน�ะ พื่วิกเข้าเอ้าควิามีรั% �สี/กเรั��อ้งควิามีเป>นไที่ย ซ้/�งแตกต�างจ็ากควิามีรักชีาต�ไปคนละเรั��อ้งเลยที่�เด�ยวิ มีาใชี�ให้�เป>นปรัะโยชีน!แก�ตวิเอ้ง พื่วิกน�)ก$เห้มี�อ้นกบนกลงที่0นให้ญ�ที่��อ้��น ค�อ้ไมี�มี�ควิามีรั% �สี/กเรั��อ้ง ชีาต�“ ” เอ้าเลยข้ณะที่��เคล��อ้นย�ายเง�นที่0นข้อ้งตวิเอ้งไปที่��ไห้นก$ได�ที่��แรังงานและต�นที่0นการัผล�ตมีนสีะดวิก เที่คโนโลย�ซ้/�งเคล��อ้นย�ายไปไห้นก$ได� ที่.าให้�ที่.าได�ง�าย และควิามีจ็รั�งแล�วิคนพื่วิกน�)ก$ไมี�มี�สีญชีาต�ดอ้ก”

“คนพื่วิกน�)ฉกฉวิยควิามีภักด�ข้อ้งชีาวินา คนงานชี)นต.�า และคนชี)นกลางรัะดบล�างที่��เห้$นแก�การัพื่ฒนาปรัะเที่ศชีาต� มีาใชี�ปรัะโยชีน! โดยข้ายควิามีค�ดเรั��อ้งชีาต�น�ยมีให้�แก�พื่วิกเข้า คนไที่ยสี�วินให้ญ�ถิ%กฝัQกมีาต)งแต�เล$กให้�รักปรัะเที่ศชีาต� และพื่วิกเข้าก$รั% �สี/กรักห้วิงแห้นแผ�นด�นอ้นเป>นที่��รักข้อ้งพื่วิกเข้าจ็รั�ง ๆ สี�วินพื่วิกคนชี)นกลางรัะดบสี%งน)นก$ยงผ%กพื่นกบแผ�นด�นแมี�อ้ย%�เห้มี�อ้นกนในควิามีห้มีายที่��วิ�าพื่วิกเข้ายงคงด%ดผลปรัะโยชีน!จ็ากแผ�นด�นแมี�ไมี�คลายปากเลย”

(น�ธ� เอ้�ยวิศรั�วิงศ! อ้�างใน “WIDENING GAP BETWEEN THE HAVES AND THE HAVE-NOTS” THAI DEVELOPMENT NEWSLETTER, NO. 27-28 , 1995 , P 69)

ที่��มีา : พื่นมี เอ้��ยมีปรัะย%รั (บ.ก.), 20 ป< 6 ต0ลา , กรั0งเที่พื่ฯ: คณะกรัรัมีการัด.าเน�นการัจ็ดงาน 20 ป< 6 ต0ลา มีห้าวิ�ที่ยาลยธรัรัมีศาสีตรั!, 2539, ห้น�า 67-83.