สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
TRANSCRIPT
![Page 1: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/1.jpg)
1รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
๑. ความเปนมาของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๕๐
รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ เปนรฐธรรมนญฉบบท ๑๘ ซงเปนกฎหมายสงสดของประเทศทไดประกาศใชแทนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย(ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ (รฐธรรมนญฉบบทหวหนาคณะปฏรปการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (คปค.) รบสนองพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ จากพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯหลงจากทไดกระทำาการรฐประหาร เมอวนท ๑ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๔๙)
รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ รางขนโดยสภารางรฐธรรมนญทไดรบการเลอกตงจากสมาชกสมชชาแหงชาตจำานวน ๑,๙๘๒ คน ซงสรรหามาจากผแทนองคกรของรฐ เอกชน กลมผแทนอาชพ ผแทนวชาชพ คณะกรรมการสรรหาของแตละจงหวดตลอดจนผแทนพรรคการเมองขนาดใหญทกพรรคไดรวมกนเลอกสรรหาเปนตวแทนในการรางรฐธรรมนญจำานวน ๒๐๐ คน ซงรางรฐธรรมนญฉบบนไดผานการรบฟงความคดเหนสาธารณะจากประชาชนทวประเทศ กอนการแปรญตตของสมาชกสภารางรฐธรรมนญในครงสดทาย จากนนจงไดแจกจายเผยแพรไปยงประชาชาทวประเทศ เพอจดใหมการออกเสยงประชามตในวนท ๑๙ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๐
การจดทำารฐธรรมนญฉบบนเปนไปตามทบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย(ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ โดย
![Page 2: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/2.jpg)
2รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
หลงจากทการออกเสยงประชามตผานพนไปพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชไดทรงลงพระปรมาภไธยในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐เมอวนท ๒๔ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ โดยมประธานสภานตบญญตแหงชาตเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ จากนนจงประกาศในราชกจจานเบกษา และมผลบงคบใชแทนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย(ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๔๙ ตงแตบดนนเปนตนมา
๒. โครงสรางและความสำาคญของรฐธรรมนญ
ประเทศไทยเหนความสำาคญของรฐธรรมนญทกฉบบตลอดเวลา ดงจะเหนไดจากเมอมการยกเลกรฐธรรมนญทใชอยไปแลว กจะมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรมากถง ๑๘ ฉบบ ดงทไดกลาวมาขางตน
รฐธรรมนญเกอบทกฉบบสวนใหญจะมโครงสรางคลายคลงกน โดยเฉพาะรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ นน ไดยดโครงสราง หลกการ และเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ไดยดโครงสราง หลกการ
![Page 3: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/3.jpg)
3รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
และเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ มาใชเปนแนวทางในการจดทำารฐธรรมนญแตไดมการเพมเตมและแกไขบางสวน ซงมรายละเอยด ดงน
๒.๑ โครงสรางของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐
โครงสรางของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ ประกอบ ๑๕ หมวด ๑ บทเฉพาะกาล และ ๓๐๔ มาตรา ซงบางหมวดไดคงไวตามหลกการเดมของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ เชน หมวด ๑ วาดวยบททวไป และ หมวด ๒ วาดวยพระมหากษตรย แตบางหมวดกไดมการแกไขเพมเตม ดงน
หมวด 1 บททวไป
คงหลกการเดมตามรฐธรรมนญป 2540
หมวด 2 พระมหากษตรย
คงหลกการเดมตามรฐธรรมนญป 2540
หมวด 3 สทธเสรภาพของชนชาวไทย
คงสทธเสรภาพเชนเดยวกบทกำาหนดตามรฐธรรมนญป 2540 และเพมใหประชาชน และชมชนมสทธเสรภาพตามขอเสนอของกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญกำาหนดใหบทบญญตเกยวกบสทธและเสรภาพมผลใชบงคบได
![Page 4: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/4.jpg)
4รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
และสามารถกลาวอางเพอใหไดรบการคมครองโดยตรงระบสาระสำาคญแหงสทธและขอจำากดใหชดเจนในรฐธรรมนญ โดยใหการตรากฎหมายเปนการกำาหนดรายละเอยดในการใชสทธปรบปรงวธการบญญต โดยมการจดกลมบทบญญตใกลเคยงกนไวดวยกน เพอใหประชาชนไดเขาใจชดเจนไดงายขนปรบปรงการใชถอยคำาเพอใหสนมขอความกระชบ และสามารถนำาไปปรบใชกบเหตการณในอนาคตระยะยาวได
หมวด 4 หนาทของชนชาวไทย
คงหลกการตามเดมรฐธรรมนญป 2540 และเพมเตมตามขอเสนอของกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญปรบปรงวธการบญญต โดยมการจดกลมบทบญญตใกลเคยงกนไวดวยกน เพอใหประชาชนไดเขาใจชดเจนไดงายขนปรบปรงการใชถอยคำาเพอใหสน มขอความกระชบ และสามารถนำาไปปรบใช กบเหตการณอนาคตระยะยาวได
หมวด 5 แนวนโยบายแหงรฐ
คงหลกการตามเดมรฐธรรมนญป 2540 และเพมเตมตามขอเสนอของกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญปรบปรงการใชถอยคำาเพอใหสนมขอความกระชบ และสามารถนำาไปปรบใชกบเหตการณในอนาคตระยะยาวไดจดกลมเรองทใกลเคยงไวดวยกน แตแบงสวนเพอใหเขาใจไดงาย ดงตอไปน
สวนท 1 บททวไป
กำาหนดความหมายของแนวนโยบายแหงรฐ และการบงคบใชใหเปนผลในทางปฏบต
![Page 5: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/5.jpg)
5รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
สวนท 2 แนวนโยบายดานความมนคงแหงรฐ
สวนท 3 แนวนโยบายดานการบรหารราชการแผนดน
สวนท 4 แนวนโยบายดานสงคมและการศกษา
สวนท 5 แนวนโยบายดานการยตธรรม
สวนท 6 แนวนโยบายดานการตางประเทศ
สวนท 7 แนวนโยบายดานเศรษฐกจ
สวนท 8 แนวนโยบายดานการเกษตรและทดน
สวนท 9 แนวนโยบายดานการมสวนรวมของประชาชน
สวนท 10 แนวนโยบายดานสงแวดลอม
หมวด 6 รฐสภา
สวนท 1 บททวไป
กำาหนดองคประกอบของรฐสภา
สวนท 2 สภาผแทนราษฎร
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบการไดมา ซงสมาชกสภาผแทนราษฎร คณสมบตลกษณะ ต ตองหาม การพนจากตำาแหนงและอำานาจหนาท
สวนท 3 วฒสภา
![Page 6: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/6.jpg)
6รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบการไดมา ซงสมาชกวฒสภา คณสมบต ลกษณะตองหาม ก การพนจากตำาแหนง และอำานาจหนาท
สวนท 4 บททใชแกสภาทงสอง
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบความเปนอสระในการปฎบตหนาทการปรชม เอกสทธและความ ค คมกน การตราขอบงคบการประชม และการตงกรรมาธการ
สวนท 5 การประชมรวมกนของรฐสภา
กำาหนดหลกเกณฑแหงการประชมรวมกน และวธการประชม
สวนท 6 การตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ
กำาหนดรายชอของพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญและวธการตรากฎหมายประกอบ ร รฐธรรมนญ
ผลบงคบของพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญใหมผลใชบงคบเชนเดยวกบพระราชบญญตจนกวาจะมการตราพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญใหยกเลก
สวนท 7 การตราพระราชบญญตกำาหนดหลกเกณฑ
กำาหนดหลกเกณฑและขนตอนเกยวกบการตราพระราชบญญตตงแตการเสนอพระราชบญญตการพจารณาและการมผลใชบงคบ
สวนท 8 การควบคมการตรากฎหมายทขดตอรฐธรรมนญ
![Page 7: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/7.jpg)
7รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
กำาหนดใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยชขาดกฎหมายทขดรฐธรรมนญ ทงกรณกอนใชบงคบ และหลงจากใชบงคบแลว
สวนท 9 การควบคมการบรหารราชการแผนดน
กำาหนดหลกเกณฑในเรองดงตอไปน
1.การตงกระท
2.การเสนอญตต
3.การอภปรายไมไววางใจ
หมวด 7 การมสวนรวมทางการเมองโดยตรงของประชาชน
กำาหนดหลกเกณฑและวธการการใชสทธโดยตรงของประชาชนในเรองดงตอไปน
1.เขาชอเสนอกฎหมาย
2.เขาชอถอดถอนบคคลออกจากตำาแหนง
3.ประชามต
หมวด 8 การเงน การคลง และการงบประมาณ
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบการใชจาย การเงนของรฐบาล และการตราพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจำาป
หมวด 9 คณะรฐมนตร
![Page 8: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/8.jpg)
8รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบการไดมาซงนายกรฐมนตร และรฐมนตร คณสมบตและลกษณะตองหาม การพนจากตำาแหนง การบรหารประเทศ การตราพระราชกำาหนดและการรกษาการ
หมวด 10 ศาล
กำาหนดใหมศาลรฐธรรมนญ ศาลยตธรรม ศาลปกครองและศาลทหาร
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบความเปนอสระ ในการปฏบตหนาทของศาล การจดตงศาล และอำานาจหนาท
หมวด 11 องคกรตามรฐธรรมนญ
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบการไดมาซงผปฏบตหนาทลอำานาจหนาทหลกในการปฏบตหนาททเกยวของกบรฐธรรมนญ
กำาหนดความเปนอสระในการเสนรอกฎหมายและอสระในทางการเงนเพมขน
รวมองคกรตางๆ ตามรฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 มาบญญตรวมไวในหมวดเดยวกน และปรบปรงใหมตามมตคณะกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญ
กำาหนดฐานะขององคกรใหชดเจน โดยแยกเปนสองสวนคอ
(1) องคกรอสระตามรฐธรรมนญไดแก คณะกรรมการเลอกตง คณะกรรมการปปช. คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ผตรวจการแผนดนของรฐสภา
(2) องคกรอนตามรฐธรรมนญ คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต คณะกรรมการปฏรปกฎหมาย
หมวด 12 การตรวจสอบผใชอำานาจรฐ
![Page 9: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/9.jpg)
9รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
กำาหนดหลกเกณฑและวธการเพอตรวจสอบและควบคมบคคลผใชอำานาจรฐใหมการปฏบตหนาทโดยสจรต และเทยงธรรม โดยมกระบวนการดงตอไปน
สวนท1 การตรวจสอบทรพยสน
สวนท2 การกระทำาทเปนการขดกนแหงผลประโยชน
สวนท3 การถอดถอนออกจากตำาแหนง
สวนท4 การดำาเนนคดอาญาแกนกการเมอง
หมวด 13 จรยธรรมนกการเมองและเจาหนาทของรฐ
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบจรยธรรมของนกการเมองและเจาหนาท และการควบคมเพอใหมการปฏบตตามจรยธรรมทกำาหนด
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบขอบเขตการปฏบตหนาทระหวางฝายการเมองกบเจาหนาทรฐเพอคมครองใหเจาหนาทรฐมอสระในการปฏบตหนาทใหเปนไปโดยถกตองตามกฎหมาย
หมวด 14 การปกครองสวนทองถน
กำาหนดหลกเกณฑเกยวกบการปกครองสวนทองถน โดยหลกการสวนใหญคงไวตามหลกการเดมของรฐธรรมนญ พ.ศ.2540 แตกำาหนดใหมการพฒนามากยงขนในดานความมอสระในการปกครองตนเองโดยเชอมโยงกบประชาชนในทองถนและเพมประสทธภาพในการปฏบตงานโดยมระบบตรวจสอบทเหมาะสม
หมวด 15 การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ
![Page 10: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/10.jpg)
10รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
กำาหนดหลกเกณฑการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญตามหลกการเดมของรฐธรรมนญ พ.ศ.2540
กำาหนดใหมการทบทวนเพอเสนอการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญโดยองคกรอสระ
1. รฐธรรมนญมงใหประชาชนเคารพสทธของกนและกน การใชสทธของตนตามทรฐธรรมนญกำาหนดจะตองไมกระทบสทธเสรภาพของผ อน เชน รฐธรรมนญใหสทธประชาชนทจะชมนมเพอเรยกรองความเปนธรรมหรอเจรจา ตอรองใด ๆไดโดยสงบ และปราศจากอาวธแตตองไมกอความเดอดรอนตอบคคลอน เชน กดขวางการจราจร ปดการจราจร หรอทำาลายสงของบคคลอนหรอทรพยสนของทางราชการ เปนตน
2. รจกใชสทธของตนเองและแนะนำาใหผอนรจกใชและรกษาสทธของตนเอง เชน การไปใชสทธเลอกตง
3. รณรงคเผยแพรความรเกยวกบหลกสทธมนษยชนและปลกฝงแนวความคดเรอง สทธมนษยชนแกชมชนหรอสงคม ตามสถานภาพและบทบาททตนพงกระทำา
4. รวมมอกบหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน เพอคมครองสทธมนษยชน
![Page 11: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/11.jpg)
11รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
5. ปฏบตตนตามหนาทของชาวไทยทบญญตไวในรฐธรรมนญ เชน การเคารพตอกฎหมาย การเสยภาษอากร การเขารบราชการทหาร การออกไปใชสทธเลอกตง เปนตน
6. สงเสรมและสนบสนนการดำาเนนงานขององคกรอสระตามรฐธรรมนญ
1. เคารพสทธของกนและกน โดยไมละเมดสทธเสรภาพของผอน เชน สทธ เสรภาพในชวตและรางกาย สทธในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง และความเปนสวนตว เปนตน
2. รจกใชสทธของตนเองและแนะนำาใหผอนรจกใชและรกษาสทธของตนเอง เชน การรกษาสทธในการเลอกตงเพอปองกนไมใหมการซอสทธขายเสยง
3. รณรงค เผยแพรความรเกยวกบสทธมนษยชน และปลกฝงแนวความคดเรองสทธมนษยชนใหแกชมชนหรอสงคมตามสถานภาพและบทบาททตนพงกระทำาได เชน ใหความรกบสมาชกครอบครว จากนนจงคอย ๆขยายไปยงสถาบนอน ๆ ในสงคม เชน สถานศกษา เปนตน
4. รวมมอกบหนวยงานของภาครฐและเอกชนเพอการคมครองสทธมนษยชน เชน การใหขอมลขาวสารเกยวกบการละเมดสทธมนษยชนแกเจา
![Page 12: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/12.jpg)
12รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
หนาทของรฐ หรอเปนอาสาสมครชวยเหลองานขององคกรทปฏบตงานในการคมครองสทธมนษยชน เปนตน
5. การกฏบตตามหนาทของชาวไทยตามทไดบญญตไวในรฐธรรมนญ เชน การเสยภาษใหรฐเพอนำาเงนนนมาใชพฒนาประเทศ การเขารบราชการทหาร เพอเปนกำาลงสำาคญในการปองกนประเทศ หรอการออกไปใชสทธเลอกตง เพอใหไดคนดเขาไปบรหารบานเมองใหมความเจรญกาวหนา เปนตน
6. สงเสรม และสนบสนนการดำาเนนงานขององคกรอสระตามรฐธรรมนญ สามารถทำาไดโดยการใหความชวยเหลอดานขอมลขาวสารการทจรตของขาราชการและเจาหนาทของรฐแกคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต หรอใหความรวมมอในการดำาเนนงานของคณะกรรมการการเลอกตง ไมวาจะเปนการใหขอมลขาวสารเกยวกบการทจรตการเลอกตงประจำาเขต เปนตน
รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ไดบญญตเกยวกบรฐสภา คณะรฐมนตร และศาล พอสรปโดย สงเขป ดงน
รฐสภา
1. รฐสภาประกอบดวยวฒสภาและสภาผแทนราษฎร
![Page 13: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/13.jpg)
13รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
2. ประธานสภาผแทนราษฎร เปนประธานรฐสภา ประธานวฒสภา เปนรองประธานสภา ตองวางตนเปนกลางในการปฏบตหนาท
3. รางพระราชบญญตหรอรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญจะตราเปนกฎหมายไดกแตโดยคำาแนะนำาและยนยอมของรฐสภา
4. ใหมสมาชกสภาผแทนราษฎรจำานวน 500 คน โดยเปนสมาชกซงมาจากการเลอกตงแบบบญชรายชอ ตามมาตรา 99 จำานวน 100 คน อยในตำาแหนงวาระละ 4 ป
5. พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอำานาจทจะยบสภาผแทนราษฎรเพอใหมการ เลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรใหม การยบสภาผแทนราษฎรใหกระทำาโดยพระราชกฤษฎกา ซงตองกำาหนดวนเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรใหมภายใน 60 วน
6. ประชาชนมสทธเสมอกนในการเปนผออกเสยงเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภา
7. มตของสภาใหถอตามเสยงขางมากคอ จำานวนเสยงทลงมตตองเกนกงหนงของจำานวนสมาชกทรวมประชม อยในสภานน
8. ในแตละปใหมการเปดสมยประชม 2 ครง ครงละ 120 วน
คณะรฐมนตร
![Page 14: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/14.jpg)
14รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
1. พระมหากษตรยทรงแตงตงคณะรฐมนตร ประกอบดวยนายกรฐมนตร 1 คน แตงตงจากสมาชกสภาผแทน ราษฎร และรฐมนตร 35 คน ซงอาจเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอไมเปนกได
2. ประธานรฐสภาหรอประธานสภาผแทนราษฎร เปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงนายกรฐมนตร และนายกรฐมนตรเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงรฐมนตรททล เกลาเสนอ
3. รฐมนตรตองไมเปนขาราชการประจำา และหากเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรตองลาออกภายใน 30 วน
4. ในการบรหารราชการแผนดน รฐมนตรตองดำาเนนการตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ กฎหมาย และนโยบายทแถลงไวตอสภา
5. รฐมนตรตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน
• มอายไมตำากวา 35 ปบรบรณ
• มสญชาตไทยโดยกำาเนด
• สำาเรจการศกษาไมตำากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา
• ไมเคยตองคำาพพากษาใหจำาคกตงแต 2 ปขนไป โดยไดพนโทษมายงไมถง 5 ป กอนไดรบแตงตง
• ไมเปนสมาชกวฒสภาหรอเคยเปนสมาชกวฒสภา ซงสมาชกภาพสนสดมาแลวยงไมเกน 1 ป นบถงวน ทไดรบแตงตงเปนรฐมนตร
6. คณะรฐมนตรตองพนจากตำาแหนงทงคณะ เมอ
![Page 15: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/15.jpg)
15รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
• สภาผแทนราษฎรสนอายเมอครบวาระ 4 ป หรอมการยบสภาผแทนราษฎร
• คณะรฐมนตรลาออกทงคณะ
• ความเปนรฐมนตรของนายกรฐมนตรสนสดลง
7. รฐมนตรตองพนจากตำาแหนงเฉพาะตว เมอ
• ตายหรอลาออก
• ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหาม
• สภาผแทนราษฎรลงมตไมไววางใจเปนการเฉพาะตว
• ตองคำาพพากษาใหจำาคกตามความผดทกระทำาไปในขณะดำารงตำาแหนง
ศาล
1. การบญญตกฎหมายใหมผลเปนการเปลยนแปลงหรอแกไขเพมเตมกฎหมายวาดวยธรรมนญศาล
2. ในคดอาญา ผตองหาหรอจำาเลยยอมมสทธไดรบการสอบสวนหรอการพจารณาคดดวยความรวดเรวตอเนอง และเปนธรรม
3. ศาลรฐธรรมนญประกอบดวยประธานรฐธรรมนญ 1 คน ตลาการศาลรฐธรรมนญอนอก 14 คน ซงพระมหา กษตรยทรงแตงตงตามคำาแนะนำาของวฒสภา
![Page 16: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/16.jpg)
16รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
4. ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวารางพระราชบญญตหรอรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนนมขอความขด หรอแยงตอรฐธรรมนญน ใหถอเปนอนตกไป
5. ศาลยตธรรมมอำานาจพจารณาพพากษาคดทงปวง เวนแตคดทรฐธรรมนญนหรอกฎหมายบญญตใหอยในอำานาจ ของศาลอน
6. ศาลยตธรรมม 3 ชน คอ ศาลชนตน ศาลอทธรณ และศาลฎกา
7. ศาลปกครองมอำานาจพจารณาพพากษาคดทเปนขอพพาทระหวางหนวยราชการ หนวยราชการของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน
พรรคการเมอง คอ องคกรทางการเมองทรวมบคคลทมอดมการณเดยวกน และมเปาหมายเพอไดอำานาจทางการเมองในรฐบาล นโยบายตาง ๆ ของพรรคการเมองสวนมากจะเปนผลรวมของความตองการภายในพรรค ซงเมอพจารณาสมาชกพรรคแตละคนแลว อาจจะมความแตกตางกนอยางมากกไดในระบอบรฐสภา พรรคการเมองสวนใหญจะมผนำา ซงโดยทวไปแลวถาพรรคการเมองนนไดรบเสยงขางมาก จะรบหนาทเปนผนำารฐบาล ขณะทใน
![Page 17: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/17.jpg)
17รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
ระบอบประธานาธบด พรรคการเมองอาจไมมผนำาทชดเจน โดยเฉพาะในระบบการเมองทมการแยกอำานาจโดยสมบรณ
บทบาทและหนาทของพรรคการเมอง
1) วางนโยบายในการแกไขปญหาของประเทศ และแถลงนโยบายเหลานนใหประชนรบทราบ เพอจะไดพจารณาวาควรจะสนบสนนพรรคการเมองนนๆหรอไม นโยบายของพรรคดงกลาวสอดคลองกบความตองการของประชาชนหรอไม
![Page 18: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/18.jpg)
18รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
2) พจารณาคดเลอกผทมคณสมบตเหมาะสมทจะลงสมครรบเลอกตงในนามของพรรค ในระดบชาตและทองถน หรอ ในกรณทไดเขาไปเปนรฐบาล พรรคกจะทำาหนาทคดเลอกบคคลเขาไปทำาหนาททางการเมองในคณะรฐบาล
3) ดำาเนนการหาเสยงเลอกตง โดยพยายามเขาถงประชาชน รบฟงความคดของกลมตางๆในสงคม และทำาการประสานประโยชนกบกลมตางๆเหลานน เพอใหไดรบการสนบสนนมากทสด
4) นำานโยบายของพรรคทไดแถลงตอประชาชน ซงเปนสาเหตทประชาชนสนบสนนพรรคดวยการเลอกตวแทนทมาจากพรรคของตนไปนงในรฐสภา
5) ใหการศกษาและอบรมความรทางการเมองใหกบประชาชนโดยทวไปและสมาชกพรรค ดวยการใหขอมลกบประชาชนเพอใหมความรทางการเมอง
6) หนาทในการควบคมการทำางานของรฐบาล เพราะวานโยบายตางๆของรฐบาลกตองคอยตรวจสอบดวา รฐบาลไดดำาเนนงานตามนโยบายทแถลงไวหรอไม ซงเราจะเหนไดจากการอภปรายไมไววางใจรฐบาล ลกษณะดงกลาวเปนการควบคมนโยบายทรฐบาลไดแถลงการณไวกบรฐสภา
การเลอกตงของไทย
![Page 19: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/19.jpg)
19รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
การเลอกตงเปนสทธและหนาทของชนชาวไทยทสำาคญยงในกระบวนการทางการเมองและการปกครองในระบอบประชาธปไตย ซงรฐธรรมนญฉบบปจจบนไดกำาหนดไววา " บคคลมหนาทไปใชสทธเลอกตง บคคลซงไมไปเลอกตงโดยไมแจงเหตอนควรททำาใหไมอาจไปเลอกตงได ยอมเสยสทธตามทกฎหมายบญญต " เพราะการเลอกตงเปนการแสดงออกซงการตองการของประชาชนทจะสนบสนนหรอคดคานการตดสนใจของผนำาในทางการเมอง การเลอกตงจงถอเปนการมสวนรวมทางการเมองทสำาคญ
1. ความสำาคญของการเลอกตงการออกเสยงเลอกตงเปนสทธขนพนฐานของมนษย ดงปรากฏในปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ขอ 21(1) วา " เจตจำานงของประชาชนยอมเปนมลฐานแหงอำานาจรฐบาลของผปกครอง เจตจำานงดงกลาวตองแสดงออกโดยการเลอกตงอนสจรต ซงจดขนเปนครงคราวตามกำาหนดเวลา ดวยการลงคะแนนเสยงอยางทวถง โดยถอหลกคนละหนงเสยงเทานน โดยกระทำาเปนการลบดวยวธตางๆ เพอทจะประกนใหการลงคะแนนเสยงเลอกตงเปนไปโดยเสร "นอกจากนในวถทางทางการเมอง การเลอกตงยงมความสำาคญดงตอไปน1. เปนวธการททำาใหประชาชยไดเขาไปมสวนรวมในการปกครองตนเองตามหลกการประชาธปไตย โดยประชาชนใชตวแทนของตนทไดมาจากการเลอกตงนนไปทำาหนาทแทนตนในรฐสภาและในคณะรฐบาล2. เปนวธการทใชเปลยนอำานาจ ทางการเมองการปกครองททนสมยและเปนไปอยางสนตวธ ซงแตกตางจากมนษยในสมยโบราณทใชกำาลงใชอาวธเขาตอสกน เพอแกงแยงอำานาจทางการปกครอง ซงอาจจะเหนไดจากการเรยนวชาประวตศาสตร
![Page 20: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/20.jpg)
20รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
3. ปองกนไมใหเกดการปฏวตรฐประหาร เมอรฐบาลไมสามารถบรหารประเทศหรอแกไขปญหาตางๆใหลลวงไปไดกจะคนอำานาจใหประชาชน ดวยการยบสภาผแทนราษฎรเพอจดการเลอกตงใหมใหประชาชนตดสนใจวาสมควรจะเลอกใครเปนผบรหารประเทศตอไป4.เปนวธทจะทำาใหเกดการหมนเวยนเปลยนอำานาจ เพอเปดโอกาสใหบคคลอนหรอกลมอนไดเขามาใชอำานาจในการบรหารประเทศ ทำาใหประชาชนไดมโอกาสเปลยนตวสมาชกสภาผแทนราษฎร เปลยนเมอไมพอใจกานทำางานของรฐบาล
2.หลกการเลอกตง1. หลกอสระแหงการเลอกตง หมายถง การใหอสระตอการออกเสยงเลอกตงโดยทประชาชนมสทธเสรภาพทจะเลอกใครหรพรรคการเมองใดกได ผสมครรบเลอกตงกมสทธทจะเลอกสงกดพรรคการเมองใดกได2.หลกการเลอกตงตามกำาหนดเวลา การเลองตงจะตองมกำาหนดระยะเวลาทแนนอน 3. หลกการเลอกตงอยาบรสทธยตธรรม การเลอกตงเปนไปตามตวบทกฎหมาย ไมมการโกง หรอใชอทธพลเงน หรออำานาจหนาทในการบบบงคบซอคะแนนเสยงเพอตนเองและหมคณะ4. หลกการใชสทธในการเลอกตงอยางเสมอภาค การใหสทธแกประชาชนโดยไมมการกดกนหรอจำากดสทธบคคลใดเปนพเศษ ทกคนมสทธลงคะแนนเสยงคนละหนงคะแนนและคะแนนทกเสยงมนำาหนกเทากน5. หลกการออกเสยงโดยทวไป การเปดโอกาสใหมการออกเสยงเลอกตงอยางทวถงแกประชาชนทกหมเหลา เวนแตมขอจำากดอนเปนทรบรองกน
![Page 21: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/21.jpg)
21รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
ทวไป6.หลกการลงคะแนนลบ การออกเสยงเลอกตงของประชาชนถอเปนสทธของผเลอกตงโดยเดดขาด โดยทผออกเสยงเลอกตงไมจำาเปนตองบอกผอนวาเลอกใคร ทงนเพอใหการเลอกตงเปนไปอยางบรสทธ ปราศจากการขมขบงคบจากอทธพลใดๆทจะมผลตอความปลอดภยของผเลอกตง
รฐบาล และการจดตงรฐบาล
รฐบาล
โดยปกตรฐบาลจะประกอบคณะรฐมนตรจำานวน 18-19 คน รฐมนตรแตละคนมหนาทดแลรบผดชอบกระทรวงภายใตสงกด โดยมนายกรฐมนตรเปนผนำารฐบาล
พรรคการเมองมความกระตอรอรนในการแสดงความเหนเกยวกบการปกครองทตนคาดหวงจากนอรเวย และพรรคการเมองสวนใหญตองการอยฝายรฐบาล เมอพรรคการเมองตางพรรครวมกนกอตงรฐบาลเราเรยกวาคณะรวมรฐบาล หากพรรคการเมองฝายรฐบาลไดเสยงขางมากในสภา เราเรยกวารฐบาลเสยงขางมาก หากพรรคการเมองทรวมกนกอตงรฐบาลมเสยงนอยกวาครงหนงของจำานวนสมาชกในสภา เราเรยกวารฐบาลเสยงขางนอย
หนาทของรฐบาลทสำาคญคอเสนอกฎหมายและแกไขกฎหมาย สภาเปนผออกกฎหมาย หนาทของรฐบาลคอตรวจสอบใหแนใจวามตทเหนชอบจากสภา ไดมการปฏบตตาม นอกจากนรฐบาลยงมหนาทจดทำางบประมาณของประเทศ
พรรคการเมองทไดนงในสภา แตไมใชสมาชกรฐบาลถอเปนฝายคาน คนกลมนมหนาทกดดนรฐบาลเพอใหมการดำาเนนการตามแผนงานในสวนของตน
![Page 22: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/22.jpg)
22รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
การจดตงรฐบาล
เนองจากรฐบาลมอำานาจหนาทกวางขวางมาก รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยจงบญญตใหใชวธการจดตงรฐบาลอยางเปดเผยและเปนทรบร ของสมาชกสภาผแทนราษฎรทสงกดพรรคการเมองตางๆทกคน โดยไมปลอยใหแกนนำาของพรรคการเมองรบไปตงรฐบาลกนทนทหลงจากทราบผลการเลอกตงทวไปเหมอนในอดต
ดวยเหตน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2554 มาตรา 172 จงบญญตใหสภาผแทนราษฎรพจารณาใหความเหนชอบบคคลซงสมควรไดรบแตงตงเปนนายกรฐมนตรใหแลวเสรจภายใน 30 วน นบตงแตวนทมการเรยกประชมรฐสภาเปนครงแรก
การเสนอชอบคคลซงสมควรไดรบการแตงตงเปนนายกรฐมนตรดงกลาว ตองมสมาชกสภาผแทนราษฎรไมนอยกวาหนงในหาของจำานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรรบรอง การลงมตในกรณเชนนใหกระทำาโดยการลงคะแนนแบบเปดเผย
ในกรณทพนกำาหนด 30 วน นบตงแตวนทมการเรยกประชมรฐสภาเปนครงแรก ไมปรากฏวาบคคลใดไดรบคะแนนเสยงเหนชอบใหไดรบแตงตงเปนนายกรฐมนตร กใหประธานสภาผแทนราษฎรนำาความขนกราบบงคมทลภายใน 15 วน นบตงแตวนทพนกำาหนดดงกลาวเพอทรงมพระบรมราชโองการแตงตงบคคลซงไดรบคะแนนเสยงสงสดเปนนายกรฐมนตรเพอปองกนมใหมการวางของหวหนารฐบาลนานเกนไป
![Page 23: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/23.jpg)
23รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
การตรวจสอบการใชอำานาจรฐตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐
รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยไดสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนเขามามสวนรวมในการตรวจสอบการใชอำานาจรฐอยางเปนรปธรรมมากกวารฐธรรมนญฉบบอนๆ ทผานมา โดยเฉพาะในหมวด 3 วาดวยเรองของสทธและเสรภาพของชนชาวไทยมาตรา 87 (3) บญญตไววา รฐตองดำาเนนการ”
ตามแนวนโยบายดานการมสวนรวมของประชาชน ดวยการสงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของประชาชนในการตรวจสอบการใชอำานาจทกระดบ ในรปแบบองคกรทางวชาชพ หรอตามสาขาอาชพทหลากหลาย”
1.กระบวนการตรวจสอบการใชอำานาจรฐ
1) การตรวจสอบทรพยสน
มาตรา ๒๕๐ ผดำารงตำาแหนงทางการเมองดงตอไปน มหนาทยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนของตน คสมรส และบตรทยงไมบรรลนตภาวะตอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ทกครงทเขารบตำาแหนงหรอพนจากตำาแหนง
(๑) นายกรฐมนตร
(๒) รฐมนตร
(๓) สมาชกสภาผแทนราษฎร
![Page 24: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/24.jpg)
24รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
(๔) สมาชกวฒสภา
(๕) ขาราชการการเมองอน
(๖) ผบรหารทองถนและสมาชกสภาทองถนตามทกฎหมายบญญต
บญชตามวรรคหนงใหยนพรอมเอกสารประกอบซงเปนสำาเนาหลกฐานทพสจนความมอยจรงของทรพยสนและหนสนดงกลาว รวมทงสำาเนาแบบแสดงรายการภาษเงนไดบคคลธรรมดาในรอบปภาษทผานมา
การยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนตามวรรคหนง และวรรคสอง ใหรวมถงทรพยสนของผดำารงตำาแหนงทางการเมองทมอบหมายใหอยในความครอบครองหรอดแลของบคคลอนไมวาทางตรงหรอทางออมดวย
มาตรา ๒๕๑ บญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนตามมาตรา ๒๕๐ ใหแสดงรายการทรพยสนและหนสนทมอยจรงในวนทยนบญชดงกลาว และตองยนภายในกำาหนดเวลาดงตอไปน
(๑) ในกรณทเปนการเขารบตำาแหนง ใหยนภายในสามสบวนนบแตวนเขารบตำาแหนง
(๒) ในกรณทเปนการพนจากตำาแหนง ใหยนภายในสามสบวนนบแตวนพนจากตำาแหนง
(๓) ในกรณทบคคลตามมาตรา ๒๕๐ ซงไดยนบญชไวแลว ตายในระหวางดำารงตำาแหนงหรอกอนยนบญชหลงจากพนจากตำาแหนง ใหทายาทหรอผจดการมรดก ยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนทมอยในวนทผดำารงตำาแหนงนนตาย ภายในเกาสบวนนบแตวนทผดำารงตำาแหนงตาย
![Page 25: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/25.jpg)
25รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
ผดำารงตำาแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร ผบรหารทองถน สมาชกสภาทองถน หรอผดำารงตำาแหนงทางการเมอง ซงพนจากตำาแหนง นอกจากตองยนบญชตาม (๒) แลว ใหมหนาทยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนอกครงหนงภายในสามสบวนนบแตวนทพนจากตำาแหนงดงกลาวมาแลวเปนเวลาหนงปดวย
มาตรา ๒๕๒ บญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบของนายกรฐมนตร รฐมนตร สมาชกสภาผแทนราษฎร และสมาชกวฒสภาใหเปดเผยใหสาธารณชนทราบโดยเรวแตตองไมเกนสามสบวนนบแตวนทครบกำาหนดตองยนบญชดงกลาว บญชของผดำารงตำาแหนงอนจะเปดเผยไดตอเมอการเปดเผยดงกลาวจะเปนประโยชนตอการพจารณาพพากษาคดหรอการวนจฉยชขาด และไดรบการรองขอจากศาลหรอผมสวนไดเสยหรอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน
ใหประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตจดใหมการประชมคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเพอตรวจสอบความถกตองและความมอยจรงของทรพยสนและหนสนดงกลาวโดยเรว
มาตรา ๒๕๓ ในกรณทมการยนบญชเพราะเหตทผดำารงตำาแหนงทางการเมองผใดพนจากตำาแหนงหรอตาย ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทำาการตรวจสอบความเปลยนแปลงของทรพยสนและหนสนของผดำารงตำาแหนงนน แลวจดทำารายงานผลการตรวจสอบ รายงานดงกลาวใหประกาศในราชกจจานเบกษา
ในกรณทปรากฏวาผดำารงตำาแหนงตามวรรคหนงผใดมทรพยสนเพมขนผดปกตใหประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตสง
![Page 26: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/26.jpg)
26รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
เอกสารทงหมดทมอยพรอมทงรายงานผลการตรวจสอบไปยงอยการสงสดเพอดำาเนนคดตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมองใหทรพยสนทเพมขนผดปกตนนตกเปนของแผนดนตอไปและใหนำาบทบญญตมาตรา ๒๖๓ วรรคหา มาใชบงคบโดยอนโลม
มาตรา ๒๕๔ ผดำารงตำาแหนงทางการเมองผใดจงใจไมยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบตามทกำาหนดไวในรฐธรรมนญน หรอจงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบดวยขอความอนเปนเทจ หรอปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหทราบ ใหผนนพนจากตำาแหนงนบแตวนทครบกำาหนดตองยนตามมาตรา ๒๕๑ หรอนบแตวนทตรวจพบวามการกระทำาดงกลาว แลวแตกรณ
เมอมกรณตามวรรคหนง ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเสนอเรองใหศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมองวนจฉยชขาดตอไปและเมอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมองวนจฉยชขาดแลว ใหนำาบทบญญตมาตรา ๙๐ มาใชบงคบโดยอนโลม และผนนตองหามมใหดำารงตำาแหนงทางการเมอง หรอดำารงตำาแหนงใดในพรรคการเมองเปนเวลาหาปนบแตวนทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมองวนจฉย
มาตรา ๒๕๕ บทบญญตมาตรา ๒๕๐ มาตรา ๒๕๑ มาตรา ๒๕๒ วรรคสองและมาตรา ๒๕๔ วรรคหนง ใหใชบงคบกบเจาหนาทของรฐ ตามทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตกำาหนดดวยโดยอนโลม
คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตอาจเปดเผยบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสารประกอบทมการยนไวแกผ
![Page 27: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/27.jpg)
27รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
มสวนไดเสยได ถาเปนประโยชนในการดำาเนนคดหรอการวนจฉยการกระทำาความผด ตามทบญญตในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต
2) การตรวจสอบการกระทำาทเปนการขดกนแหงผลประโยชน
มาตรา ๒๕๖ สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตอง
(๑) ไมดำารงตำาแหนงหรอหนาทใดในหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอตำาแหนงสมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน หรอขาราชการสวนทองถน
(๒) ไมรบหรอแทรกแซงหรอกาวกายการเขารบสมปทานจากรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอเขาเปนคสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ อนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททรบสมปทานหรอเขาเปนคสญญาในลกษณะดงกลาว ทงน ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม
(๓) ไมรบเงนหรอประโยชนใด ๆ จากหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ เปนพเศษนอกเหนอไปจากทหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ ปฏบตกบบคคลอนๆ ในธรกจการงานตามปกต
(๔) ไมเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททดำาเนนกจการเกยวกบการสอสารมวลชน หรอเขาเปนคสญญากบหางหนสวนหรอบรษทดงกลาว
![Page 28: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/28.jpg)
28รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
บทบญญตมาตรานมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภารบเบยหวด บำาเหนจ บำานาญ เงนปพระบรมวงศานวงศ หรอเงนอนใดในลกษณะเดยวกน และมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภารบหรอดำารงตำาแหนงกรรมาธการของรฐสภา สภาผแทนราษฎร หรอวฒสภา หรอกรรมการทไดรบแตงตงในการบรหารราชการแผนดน
ใหนำาความใน (๒) (๓) และ (๔) มาใชบงคบกบคสมรสและบตรของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา ทงน รวมถงบคคลอนซงมใชคสมรสและบตรของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภานน ทดำาเนนการในลกษณะผถกใช ผรวมดำาเนนการ หรอผไดรบมอบหมายจากสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาใหกระทำาการตามมาตรานดวย
มาตรา ๒๕๗ สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตองไมใชสถานะหรอตำาแหนงการเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาเขาไปกาวกายหรอแทรกแซงเพอประโยชนของตนเอง ของผอน หรอของพรรคการเมอง ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม ในเรองดงตอไปน
(๑) การปฏบตราชการหรอการดำาเนนงานในหนาทประจำาของขาราชการ พนกงานหรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนเปนสวนใหญ หรอราชการสวนทองถน
(๒) การบรรจ แตงตง ยาย โอน เลอนตำาแหนง และเงนเดอนของขาราชการซงมตำาแหนงหรอเงนเดอนประจำาและมใชขาราชการการเมอง
![Page 29: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/29.jpg)
29รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
พนกงานหรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนเปนสวนใหญ หรอราชการสวนทองถน หรอ
(๓) การใหขาราชการซงมตำาแหนงหรอเงนเดอนประจำาและมใชขาราชการการเมอง พนกงานหรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนเปนสวนใหญ หรอราชการสวนทองถน พนจากตำาแหนง
มาตรา ๒๕๘ ใหนำาบทบญญตมาตรา ๒๕๖ มาใชบงคบกบนายกรฐมนตรและรฐมนตรดวย เวนแตเปนการดำารงตำาแหนงหรอดำาเนนการตามบทบญญตแหงกฎหมาย และจะดำารงตำาแหนงใดในหางหนสวน บรษท หรอองคการทดำาเนนธรกจโดยมงหาผลกำาไรหรอรายไดมาแบงปนกน หรอเปนลกจางของบคคลใดกมไดดวย
มาตรา ๒๕๙ นายกรฐมนตรและรฐมนตรจะกระทำาการใดทบญญตไวในมาตรา ๒๕๗ มได เวนแตเปนการกระทำาตามอำานาจหนาทในการบรหารราชการตามนโยบายทไดแถลงตอรฐสภาหรอตามทกฎหมายบญญต
มาตรา ๒๖๐ นายกรฐมนตรและรฐมนตรตองไมเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษท หรอไมคงไวซงความเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษทตอไป ทงน ตามจำานวนทกฎหมายบญญต ในกรณทนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรผใดประสงคจะไดรบประโยชนจากกรณดงกลาวตอไป ใหนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรผนนแจงใหประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทราบภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแตงตง และใหนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรผนนโอนหนในหางหนสวนหรอบรษทดงกลาว
![Page 30: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/30.jpg)
30รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
ใหนตบคคลซงจดการทรพยสนเพอประโยชนของผอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต
2.แนวทางการตรวจสอบการใชอำานาจรฐ
1) การตรวจสอบการใชอำานาจรฐโดยประชาชน
บญญตใหประชาชนมสทธเลอกตงไดไมนอยกวา 20000 คน มสทธเขาชอรองขอใหถอนบคคลผดำารงตำาแหนงทางการเมองทมพฤตกรรมรำารวยผดปกต
2) การตรวจสอบการใชอำานาจรฐโดยองคกรอสระตามรฐธรรมนญ
องคกรอสระตามรฐธรรมนญทมอำานาจในตวเองซงอาจกระทบตอสทธและเสรภาพของประชาชน ไดแก คณะกรรมการการเลอกตง (ก.ก.ต.) คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) และคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน (ค.ต.ง.)
โดยแตละองคกรจะมขอบเขตการทำางานและประเดนการตรวจสอบทแตกตางกนแตทกองคกรมเปาหมายเดยวกน คอ ตองการใหผใชอำานาจรฐปฎบตหนาทดวยความสจรตและเทยงธรรมทสด
![Page 31: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/31.jpg)
31รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
บรรณานกรม
โครงสรางและความสำาคญของรฐธรรมนญ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.trueplookpanya.com/new/cms_detail/knowledge/2135-00/
(วนทคนขอมล : 29 ตลาคม 2556).
รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://th.wikipedia.org/wiki/
(วนทคนขอมล : 29 ตลาคม 2556).
ความเปนมาของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๕๐. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B9%E0%B8%8D% (วนทคนขอมล : 29 ตลาคม 2556).
![Page 32: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/32.jpg)
32รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
หลกการสำาคญทกำาหนดไวในรฐธรรมนญ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :http://www.oknation.net/blog/print.php?id=36351
(วนทคนขอมล : 30 ตลาคม 2556)
แนวทางการปฏบตตามบทพระราชบญญตของรฐธรรมนญ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.kpi.ac.th/wiki/index.php/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0% (วนทคนขอมล : 30 ตลาคม 2556)
บทบญญตเกยวกบรฐสภา คณะรฐมนตร และศาล. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :http://www.aksorn.com/lib/detail_print.php?topicid=721
(วนทคนขอมล : 30 ตลาคม 2556)
บทบญญตเกยวกบพรรคการเมอง การเลอกตง รฐบาล และการจดตงรฐบาล. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :http://writer.dek-d.com/freya1412/story/viewlongc.php?id=733167&chapter=3
(วนทคนขอมล : 30 ตลาคม 2556)
การตรวจสอบการใชอำานาจรฐตามรฐธรรมนญ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :
![Page 33: สังคม รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070522/58ef0ed01a28aba2568b4647/html5/thumbnails/33.jpg)
33รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
http://th.wikisource.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8% (วนทคนขอมล : 31 ตลาคม 2556)
การตรวจสอบการใชอำานาจรฐ. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :http://ac127.wordpress.com/2011/02/03/
(วนทคนขอมล : 31 ตลาคม 2556)