ภาคตะวันตก เที่ยว
TRANSCRIPT
ทองทวไทย 77 จงหวด
ทองทวไทย 77 จงหวด นำ�เสนอประวต คำ�ขวญ วฒนธรรม วง วด ธรรมช�ต และของดของจงหวดต�งๆแยกต�มภ�ค เพอใชเปนขอมลพนฐ�นเบองตนของจงหวดนนๆ
ภาคตะวนตก
1.กาญจนบร จงหวดทอดมไปดวยทรพย�กรก�รทองเทยวทงธรรมช�ตและประวตศ�สตรม�กม�ย แมในอดตเปนดนแดนทเกดคว�มขดแยงเพร�ะสงคร�ม
ประวต ก�ญจนบรคอดนแดนแหงธรรมช�ต อนอดมสมบรณดวยผนป� พรรณไม โถงถำ� นำ�ตก และประเพณวฒนธรรมอนหล�กหล�ยของผคนหล�กเชอช�ตทอ�ศยอยรวมกนอย�งเอออ�ร ทงไทย พม� มอญ ป�กะญอ (กะเหรยง) ฯลฯ ยงไปกว�นน ก�ญจนบรยงเตมไปดวยเรองร�วท�งประวตศ�สตร โดยเฉพ�ะเหตก�รณในสมยสงคร�มโลกครงท 2 ซงมอนสรณสถ�นหล�ยแหงปร�กฏใหเหนเปนหลกฐ�น เชน สะพ�นข�มแมนำ�แคว สส�นทห�รสมพนธมตร พพธภณฑชองเข�ข�ด ฯลฯ ดวยคว�มหล�กหล�ยของพนทและเรองร�วทสงสมอยในจงหวดช�ยแดนตะวนตกแหงน ก�ญจนบรจงเปนจดหม�ยปล�ยท�งทเหม�ะสำ�หรบนกทองเทยวทกสไตล ทกวย และทกฤดก�ล
จงหวดก�ญจนบรมเนอทประม�ณ 12 ล�นไร หรอ 19,483 ต�ร�งกโลเมตร ถอว�เปนจงหวดทมขน�ดใหญเปนอนดบ 3 ของประเทศ รองจ�กจงหวดนครร�ชสม�และจงหวดเชยงใหม พนทสวนใหญเปนป�และเทอกเข�สง โดยมแมนำ�ส�ยหลก 2 ส�ย คอ แมนำ�แควใหญและแมนำ�แควนอย ทไหลขน�นลงม�บรรจบกนเปนแมนำ�แมกลองทตวเมองก�ญจนบร คว�มเปนม�ของก�ญจนบรเท�ทมก�รคนพบหลกฐ�นนน ยอนไปไดถงสมยกอนประวตศ�สตร เมอมก�รคนพบเครองมอหนในบรเวณบ�นเก� อำ�เภอเมอง ลวงม�ถงสมยทว�รวด ซงมหลกฐ�นคอซ�กโบร�ณสถ�นทตำ�บลปรงเผล อำ�เภอสงขละบร เปนเจดยลกษณะเดยวกบจลประโทนเจดยทจงหวดนครปฐม บ�นคบว จงหวดร�ชบร และเมองอทอง จงหวดสพรรณบร รวมทงคนพบโบร�ณวตถ เชน พระพมพสมยทว�รวดจำ�นวนม�ก สบเนองตอม�ถงสมยพทธศตวรรษท 16-18 หลกฐ�นท�งประวตศ�สตรทคนพบ คอปร�ส�ทเมองสงห
ซงมรปแบบศลปะแบบขอม สมยบ�ยนคว�มเปนม�ของก�ญจนบรยงปร�กฏในพงศ�วด�รเหนอว� ก�ญจนบรเปนเมองขนของสพรรณบรในสมยสโขทย ครนม�ถงสมยอยธย� ก�ญจนบรกมฐ�นะเปนเมองหน�ด�นสำ�คญจนกระทงถงสมยกรงธนบรและรตนโกสนทรตอม� ในสมยรชก�ลท 5 เมอมก�รจดรปแบบก�รปกครองเปนมณฑลเทศ�ภบ�ล ก�ญจนบรถกโอนม�ขนกบมณฑลร�ชบร และยกฐ�นะเปนจงหวดก�ญจนบรในป พ.ศ. 2467 เหตก�รณททำ�ใหก�ญจนบรมชอเสยงไปทวโลก คอชวงสงคร�มโลกครงท 2 เมอญปนตดสนใจสร�งท�งรถไฟส�ยยทธศ�สตร จ�กชมท�งหนองปล�ดกในประเทศไทย ไปยงเมองทนบอซ�ยตในพม� โดยเกณฑเชลยศกและแรงง�นจำ�นวนม�กม�เรงสร�งท�งรถไฟอย�งห�มรงห�มคำ� จนทำ�ใหมผคนลมต�ยเปนจำ�นวนม�ก ทงจ�กคว�มเปนอยทย�กแคนและโรคภยไขเจบทรมเร� ซงภ�พและเรองร�วของคว�มโหดร�ยในชวงสงคร�มโลกครงท 2 ปร�กฏอยในพพธภณฑหล�ยแหงในก�ญจนบร จงหวดก�ญจนบรแบงเขตก�รปกครองออกเปน 13 อำ�เภอ ไดแก อำ�เภอเมองก�ญจนบร อำ�เภอบอพลอย อำ�เภอเล�ขวญ อำ�เภอพนมทวน อำ�เภอไทรโยค อำ�เภอสงขละบร อำ�เภอศรสวสด อำ�เภอท�มะก� อำ�เภอท�มวง อำ�เภอทองผ�ภม อำ�เภอด�นมะข�มเตย อำ�เภอหนองปรอ และอำ�เภอหวยกระเจ�
-2-
คำาขวญ แควนโบร�ณ ด�นเจดย มณเมองก�ญจน สะพ�นข�มแมนำ�แคว แหลง“แร นำ�ตก”
วฒนธรรม
สะพ�นข�มแมนำ�แคว หรอ รถไฟส�ยมรณะ อยในเขตอำ�เภอเมอง เปนสถ�นทท�งประวตศ�สตรทสำ�คญในสมยสงคร�มโลกครงท 2 กองทพญปนเกณฑเชลยศกพนธมตรสร�งท�งรถไฟส�ยยทธศ�สตรผ�นไปยงพม� เชลยศกนบหมนตองเสยชวตลง เพร�ะท�งรถไฟตดผ�นป�ดงดบทมทงสตวร�ยและไขป�
สถ�นรถไฟนำ�ตก เปนสถ�นปล�ยท�งรถไฟทองเทยว บนท�งรถไฟส�ยมรณะ ตนท�งเรมทสถ�นก�ญจนบร ทวทศนตลอดท�งสวยง�มม�ก โดยเฉพ�ะถำ�กระแช จดทท�งลดเล�ะเชงผ�เลยบรมนำ�แควนอย
สะพ�นข�มแมนำ�แคว สส�นทห�รพนธมตร
สส�นทห�รสมพนธมตร ม 2 แหง คอสส�นก�ญจนบร (ดอนรก) อยหลงสถ�นรถไฟก�ญจนบร สวยง�มและเงยบสงบ บรรจศพ 6,982 หลม และสส�นเข�ปน (ชองไก) บรรจศพ 1,750 หลม อยห�งตวเมองไปท�งแมนำ�แควนอย 2 กโลเมตร
พพธภณฑสถ�นแหงช�ตบ�นเก� ขดพบหลกฐ�นท�งโบร�ณคดเกยวกบมนษยสมยหนยคกอนประวตศ�สตรเปนแหงแรกในไทย
อทย�นประวตศ�สตรเมองสงห โบร�ณสถ�นยคลพบรตอนปล�ยชวงศตวรรษ 16-18 ลอมรอบดวยกำ�แพงศล�แลง มคนำ�และคนดนเปนชนๆ คล�ยกำ�แพงโบร�ณ
ด�นเจดยส�มองค เดมเรยกว� หนส�มกอง“ ”เปนเสนพรมแดนระหว�งประเทศไทยและเมยนม�ร เปนชองเข�ของเทอกเข�ตะน�วศรรมตะเขบช�ยแดน สมยอยธย�และรตนโกสนทรตอนตนทแหงนเคยเปนเสนท�งยทธศ�สตรท�งทห�รปจจบนเปนตล�ดพรมแดนทคกคกเรยกว� ตล�ดพญ�ตองซ ” ”
-2-
สะพ�นไมสงขละบรหรอสะพ�นอตตม�นสรณหรอเรยกว� สะพ�นมอญ เปนสะพ�นไมทย�วทสดในไทย มคว�มย�วกว� 900 เมตร ย�วเปนอนดบ 2 ของโลก ทอดข�มลำ�นำ�ซองก�เลย ท�มกล�งทวทศนทงดง�ม
อทย�นประวตศ�สตรเมองสงห สะพ�นมอญ ด�นเจดยส�มองค
เทยววด
วดวงกวเวก�ร�ม ประดษฐ�นพระพทธรปหนออนอนงดง�ม และเปนทจำ�พรรษ�ของหลวงพออตตมะเมอยงไมละสงข�ร ซงช�วไทย ช�วมอญ กะเหรยงและพม�ในบรเวณนนเค�รพนบถอ
วดถำ�มงกรทอง มถำ�เลกๆอยบนยอดเข� ร�วบนไดทง 2 ข�งสร�งเปนรปมงกร 2 ตวขน�ดใหญ ขน�นกนไปสด
ท�งทป�กถำ�
วดวงกวเวก�ร�ม วดถำ�มงกรทอง
ธรรมชาต
เขตรกษ�พนธสตวป�ทงใหญนเรศวร อยในอำ�เภอสงขละบร ขนทะเบยนเปนมรดกโลกรวมกบหวยข�แขงทอยตดกน ภมประเทศเปนเข�สลบซบซอน เปนตนนำ�ลำ�ธ�รหล�ยส�ย อดมดวยป�ไมและสตวป�
-3-
อทย�นแหงช�ตเขอนศรนครนทร อยในพนท 3 อำ�เภอ คอ อำ�เภอศรสวสด อำ�เภอทองผ�ภม และอำ�เภอไทรโยค สภ�พป�สมบรณ มเนนเข�สลบซบซอน สตวป�ชกชม มนำ�ตกหวยแมขมน นำ�พรอน ถำ�และทะเลส�บ เปนแหลงทองเทยวท�งธรรมช�ตทสำ�คญ
อทย�นแหงช�ตไทรโยค มนำ�ตกไทรโยคใหญหรอนำ�ตกโจน เปนนำ�ตกทไหลจ�กหน�ผ�สงสแมนำ�แควนอย
มนำ�ตลอดป นอกจ�กนยงมนำ�ตกไทรโยคนอยหรอนำ�ตกเข�พง มขน�ดเลกกว� แตสวยง�มไมแพกน
อทย�นแหงช�ตทองผ�ภม เปนเทอกเข�สลบซบซอนทเปนสวนหนงของเทอกเข�ตะน�วศร มสตวป�และพนธไมห�ย�ก มนำ�ตกขน�ดใหญทสวยง�ม นำ�ตกเข�ใหญ นำ�ตกเข�ดบใหญ นำ�ตกจอกกระดงและนำ�ตกบเต
อทย�นแหงช�ตเฉลมรตนโกสนทรหรอถำ�ธ�รลอด มนำ�ตกขน�ดยอมอย คอ นำ�ตกธ�รเงน นำ�ตกธ�รทอง และนำ�ตกไตรตรงษ
อทย�นแหงช�ตไทรโยค ถำ�ธ�รลอด อทย�นแหงช�ตทองผ�ภม
นำ�ตกผ�ต�ด เปนนำ�ตกขน�ดใหญของอำ�เภอทองผ�ภม ส�ยนำ�ตกจ�กหน�ผ�สง ไหลลดหลนต�มชนหนปนทมตนไมใหรมเง� เกดทศนยภ�พงดง�ม
นำ�ตกเกรงกระเวย ไหลลดหลนต�มชนหนปน ตนไมขนหน�แนน กระแสนำ�ไหลแผกระจ�ยเปนวงกว�ง
นำ�ตกทงน�งครวญ เปนนำ�ตกขน�ดใหญ คงคว�มเปนธรรมช�ตทสมบรณ ตนไมใหญปกคลมทวบรเวณ มทงสน 7 ชน
นำ�ตกตะเคยนทอง ปกคลมดวยป�ไผ ดงหว�ย ดงเฟรน แตละชนสวยง�มแปลกต� นำ�ตกไหลผ�นกระจ�ย
นำ�ตกเอร�วณ เปนนำ�ตกหนปนขน�ดใหญและสวยง�ม ม 7 ชน แตละชนงดง�มแตกต�งกนไป
-4-
ถำ�เส�หน อยในอทย�นแหงช�ตลำ�คลองง อำ�เภอทองผ�ภม มสภ�พป�ไมทอดมสมบรณ มทงนำ�ตก และถำ�ทสวยง�ม โดยเฉพ�ะถำ�เส�หน เส�หนธรรมช�ตทสงทสดในโลก ถำ�เส�หนเปนถำ�ทมลำ�หวยลำ�คลองงไหลผ�นบรเวณกล�งถำ�
นำ�ตกเอร�วณ นำ�ตกผ�ต�ด ถำ�เส�หน
ของด
พลอยไพลน นล บษร�คม เปนอญมณทมชอเสยงของจงหวด ขดพบม�กทอำ�เภอบอพล�ย
วนเสนท�เรอ เปนทรจกกนดในคณภ�พ อยถนนแสงชโต แตถดม�ทตำ�บลท�เรอ
พลอย ก�ญจนบร วนเสนท�เรอ
-----------------------------------------------------
-5-
2.ตาก เมองทพรงพรอมไปดวยทรพย�กรท�งวฒนธรรมและธรรมช�ตอย�งสมบรณ
คำาขวญ "ธรรมช�ตน�ยล ภมพลเขอนใหญ พระเจ�ต�กเกรยงไกร เมองไมและป�ง�ม"
ประวต ต�กเปนจงหวดท�งภ�คเหนอตอนล�ง เดมชอว� เมองระแหง เปน“ ”เมองหน�ด�นทสำ�คญม�ตงแตสมยสโขทย จนถงสมยรตนโกสนทรตอนตน จงไดมก�รย�ยตวเมองต�กจ�กฝงขว�ของแมนำ�ปงม�ยงฝงซ�ย ณ บรเวณตำ�บลบ�น
ระแหงในปจจบนดวยประวตคว�มเปนม�อนย�วน�นทำ�ใหต�กเตมไปดวยเรองร�วและสถ�นททน�สนใจ เชน ในด�นของสถ�ปตยกรรม มเจดยและวดศลปะแบบมอญ ซงจ�กหลกฐ�นง�นศลปเหล�นทำ�ใหรไดว� ต�กเปนเมองทมช�วมอญอ�ศยอยตงแตอดต นอกจ�กนกมวดว�อ�ร�มศลปะแบบไทยสมยสโขทยและอยธย� รวมถงตกร�มบ�นชองรปทรงคล�สสกสไตลยโรป สมยรชก�ลท 5 ในด�นของแหลงธรรมช�ต ต�กยงคงอดมสมบรณดวยป�ไม โดยเปนจงหวดหนงทมพนทอยในเขตผนป�ตะวนตก ซงเปนผนป�ทใหญทสดในเอเชยอ�คเนย และเปนแหลงรวมคว�มหล�กหล�ยท�งธรรมช�ตทสำ�คญระดบโลก ครอบคลมพนทเขตรกษ�พนธสตวป�และอทย�นแหงช�ตหล�ยแหง จดเปนแหลงตนนำ�ทสำ�คญของประเทศนอกจ�กน ต�กยงเปนจงหวดทมผลผลตท�งก�รเกษตรม�กม�ย ทงดอกไม ผลไม และพชเมองหน�วหล�กหล�ยชนด
วฒนธรรม พพธภณฑทองถนอำ�เภออมผ�ง ตงอยบรเวณโรงเรยนชมชนบ�นอมผ�ง หมท 1 ตำ�บลอมผ�ง อำ�เภออมผ�ง จงหวดต�ก ซงเปนคว�มภ�คภมใจของคนอมผ�ง ทพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหวฯ เสดจพระร�ชดำ�เนนทอำ�เภออมผ�งและเสวยพระกระย�ห�รกล�งวน ณ ทแหงน เรมเปดใหบรก�รตงแต 7 พฤศจก�ยน 2553 ในพพธภณฑจดแสดงภ�พพระบรมฉ�ย�ลกษณของพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหว ทเสดจเยยมอำ�เภออมผ�งเมอวนท 17 มถน�ยน 2513 และแสดงประวตของอำ�เภออมผ�ง, จดแสดงเหรยญ ธนบตรสมยโบร�ณ และเครองใชในอดต
อทย�นประวตศ�สตรเมองต�กเก� ดนแดนล�นน�ตะวนตก อ�ยกว� 2,000 ป ทตงของเมองซงเปนยทธศ�สตรสำ�คญเปนทหม�ยปองของ 2 อ�ณ�จกรทยงใหญในอดต คอ ล�นน� และสโขทย อทย�นประวตศ�สตรเมองต�กเก�ตงอยบรเวณตำ�บลเก�ะตะเภ� อำ�เภอบ�นต�ก จงหวดต�ก ลกษณะเดมของเมองต�กเก�ตงอยบนเนนดนสงร�ว 20 เมตร มกำ�แพงเมองและคนำ�ลอมรอบด�นละ 2-3 ชน รองรอยของแนวกำ�แพงเมอง ซงสร�งเปนดนเหลอใหเหนอยเปนจำ�นวนม�ก มพนทภ�ยในกำ�แพงเมองประม�ณ 172 ไร แตปจจบนเปนป�ไผ และเนนเข� สภ�พทวไปนน ตวเมองเปนรปวงรไปต�มลกษณะของเนนเข�ทตงตวเอง อยห�งจ�กแมนำ�ปงประม�ณ 1 กโลเมตร ภ�ยในกำ�แพงเมองมโบร�ณสถ�นสำ�คญ
เชน เจดยยทธหตถ วดสนย�ผ�ข�ว วดโขงพระโหมด วดโองโมงค วนหนองช�งเผอก ด�นทศใตมหวยลองล เปนปร�กฏก�รณธรรมช�ตโดยก�รดดแปลงของมนษย ด�นทศเหนอมหนองนำ�ขน�ดใหญเรยกว� หนองเลม ด�นทศตะวนออกมแนวแมนำ�ปง สำ�หรบโบร�ณสถ�นสำ�คญภ�ยในกำ�แพงเมองนน อนไดแก เจดยยทธหตถ วดสนย�ผ�ข�ว วดโขงพระโหมด วดโองโมงค วนหนองช�งเผอก ปจจบนยงคงเหลอสภ�พอยบ�งในลกษณะของฐ�นหรอเจดยทหลงเหลออยใหเหน อทย�น
-6-
เมองเก�ท�สองย�งตงอยบรเวณหวยลก หวยธ�ตรมฝงแมนำ�เมยท�งทศใตของชมชนแมต�น สนนษฐ�นว�เปนทตงของเมองฉอดเก� จ�กก�รสำ�รวจของกรมศลป�กร เมอวนท 12 ธนว�คม 2502 พบซ�กเมองโบร�ณอยในป�ด�นทศใตบ�นแมต�นรมฝงแมนำ�เมย ภ�ยในเมองโบร�ณมแนวเทนดนมคคนเปนกำ�แพงเมองโบร�ณ ท�งด�นทศตะวนตก ม 3 ชน มโบสถ วห�ร และเจดย 10 แหง บอนำ�สเหลยมกรอฐ ลกประม�ณ 20 เมตร 1 บอ ล�นกว�งบนยอดดอยมพระเจดยแบบเชยงแสน 1 องค นอกจ�กนยงพบกอนอฐสวนม�กเปนแบบสโขทย มอฐแบบอยธย�ปนอยบ�ง ไมมปนสอ รอบโบสถ พบกองอฐว�งประจำ�อยทศทง 8 เหมอนกบทพบทโบร�ณสถ�นทบ�งแหงในอำ�เภอเชยงแสน จงหวดเชยงร�ย ใบเสม�พบแผนเดยวทดอยพระธ�ต พบแผนสมฤทธมลวดล�ยสำ�หรบประดบองคระฆงแบบเชยงแสน พบพระพทธรปแบบสมฤทธแบบเชยงแสนหล�ยองค ภ�ยในบรเวณเมองเก�มศ�ลเจ�อโมกขละ มวดเก�ทร�งหล�ยแหง และมเจดยเก�ทสำ�คญ คอ พระธ�ตเมองเก�หวยลก ไดบรณะหล�ยครงและมประเพณสรงนำ�พระธ�ต ในวนท 19 เมษ�ยนของทกป เรยกว� วนนำ�ทพยของช�วบ�นแมด�น บรเวณใกลเคยงเรยกว�โบร�ณสถ�นทงก�กอกพบโบสถ วห�ร และเจดย มผพบพระพทธรปสมฤทธ แบบเชยงแสนกว� 400 องค กำ�แพงกอเปนเทนดน 2 ชน มคคนหนอง ซงเชอกนว�ขดเอ�ดนไปทำ�อฐ อฐทโบสถ วห�ร และเจดยเปนแบบสโขทย เนอข�วไมมแกลบกอดวยปนสอ พบกอนหนอยรอบโบสถซงเข�ใจว�ใชแทนใบเสม�
พพธภณฑทองถนอำ�เภอองผ�ง อทย�นประวตศ�สตรเมองต�กเก� เมองเก�ท�สองย�ง
ศ�ลสมเดจพระเจ�ต�กสนมห�ร�ช ตงอยทสแยกถนนจรดวถถองตดกบถนนมห�ดไทยบำ�รง ใกลศ�ล�กล�งจงหวด ศ�ลนเดมอยบนดอยวดเข�แกวฝงตรงข�มกบตวเมอง ตอม�ในปพ.ศ. 2490 ช�วเมองเหนว�ศ�ลนนไมสมพระเกยรตจงชวยกนสร�งศ�ลขนใหม พรอมกบใหกรมศลป�กรหลอพระบรมรปสมเดจพระเจ�ต�กสนมห�ร�ช ขน�ดใหญกว�พระองคจรงเลกนอย ในพระร�ชอรย�บถทกำ�ลงประทบอยบนร�ชอ�สน มพระแสงด�บพ�ดอยทพระเพล� ทฐ�นพระบรมรปมคำ�จ�รกว� พระเจ�ต�กสนกรงธนบร ทรงพระร�ชสมภพเมอ 2277 สวรรคต 2325 "รวม 48 พรรษ�" ศ�ลนเปนทเค�รพสกก�ระของประช�ชนทวไปและทกปในระหว�งวนสนป และวนปใหมจะมง�นฉลองเปนประเพณ
เจดยยทธหตถ หรอ เจดยเฉลมพระเกยรตพระเจ�ร�มคำ�แหงมห�ร�ช ช�วบ�นทวไปเรยกว� เจดยชนช�ง ตงอยบนดอยช�ง ตำ�บลเก�ะตะเภ� อ.บ�นต�ก ดอยช�งเปนเนนดนเลก อยท�งเหนอของดอยพระธ�ตไปเลกนอย เจดยนเปนโบร�ณสถ�น มอ�ยอยในสมยกรงสโขทยรวม 700 ปเศษ องคเจดยยทธหตถอยเยองกบวดพระบรมธ�ตประม�ณ 200 ม. ลกษณะของเจดยยทธหตถ เปนศลปะแบบสโขทยคล�ยกบองคอน ทวไปในเมองสโขทย กออฐถอปนฐ�นกว�ง 12 เมตรเปนเรอนธ�ตรปสเหลยมยอมมขนไปสง 16 ม. เหนอเรอนธ�ตทำ�เปนลำ�สเหลยมยอมมตลอดถงยอดทเปนทรงพมข�ว
-7-
บณฑยอดสดมฉตร มรองรอยก�รซอมแซมตลอดม� แตไมเสยทรงเดม ฐ�นพมมล�ยปนเปนรปหน�สงหสวยง�ม หน�สงหบ�นทศเหนอยงสมบรณบ�นอน ชำ�รดและมรอยซอม องคเจดยสวนใหญมคร�บตะไครนำ�จบอยทวไป จะมก�รขดแตงหรอถ�กถ�งสถ�นทกตอเมอใกลวนจะมง�นเทศก�ล ซงเปนง�นเดยวกบง�นไหวพระธ�ตบ�นต�ก
ศ�ลหลกเมองสมห�ร�ช ตงอยเชงสะพ�นกตตขจร กอนเข�ตวเมองต�ก จ�กหลกฐ�นท�งประวตศ�สตรเมองต�กเปนเมองเก�มม�กอนสมยกรงสโขทย เปนเมองทมพระมห�ร�ชเจ�ในอดตไดเสดจม�ชมนมกองทพทเมองต�กถง 4 พระองค คอ พอขนร�มคำ�แหงมห�ร�ช ทรงชนช�งกบขนส�มชนเจ�เมองฉอด
สมเดจพระนเรศวรมห�ร�ช ทรงประก�ศอสรภ�พ ณ เมองแกลง แลวยกทพกลบร�ชอ�ณ�จกรไทย โดยเสดจผ�นดนแดนเมองต�กเปนแหงแรก สมเดจพระน�ร�ยณมห�ร�ช ทรงนำ�ทพไปตหวเมองฝ�ยเหนอ และไดสร�งวดพระน�ร�ยณ ปจจบนอยทเชงสะพ�นกตตขจร และ สมเดจพระเจ�ต�กสนมห�ร�ช เคยไดรบพระบรมร�ชโองก�รแตงตงเปนเจ�เมองต�กเพอเปนก�รรำ�ลกถงพระมห�กรณ�ธคณของอดตมห�ร�ช ทงสพระองค และเปนศนยรวมจตใจของช�วจงหวดต�ก จงไดจดสร�งศ�ลหลกเมองสมห�ร�ชขน เมอ พ.ศ. 2535
ศ�ลเจ�พอพะวอ ตงอยบนเนนดนเชงเข�พะวอ ถนนส�ยต�ก - แมสอด บรเวณกโลเมตรท 62 - 63 ศ�ลนเปนทเค�รพนบถอของช�วเมองต�ก และช�วอำ�เภอแมสอดม�ก เล�กนว�ท�นเปนนกรบช�วกะเหรยง สมเดจพระนเรศวรมห�ร�ชทรงแตงตงใหเปนน�ยด�นอยทด�นแมละเม� เพอคอยปองกนข�ศกมใหข�มเข�ม�ได เดมทศ�ลเจ�พอพะวออยอกด�นหนงของเข� แตเมอตดถนนไปท�งใหมจงไดม�สร�งศ�ลขนใหม มผเล�ว�ศกดสทธม�ก ถ�ใครไปล�สตวในบรเวณเข�พะวอแลวมกจะเกดเหตต�งๆ เชน รถเสย เจบปวย หรอหลงท�ง และเพร�ะเหตทเจ�พอพะวอเปนนกรบ จงชอบเสยงปน ทำ�ใหผทเดนท�งม�สกก�ระมกยงปนถว�ย จดประทด หรอบบแตรถว�ยท�นเปนก�รแสดงคว�มเค�รพ
ศ�ลสมเดจพระเจ�ต�กสนฯ เจดยยทธหตถ ศ�ลหลกเมองสมห�ร�ช ศ�ลเจ�พอพะวอ
-8-
ชมวด
วดพระบรมธ�ต(พระธ�ตบ�นต�ก) เปนวดเก�แกทไดรบก�รปฏสงขรณม�หล�ยครงแลว ตวอโบสถมประตเปนไมแกะสลกทสวยง�ม หน�บน และจวเปนไม หน�ต�งแกะสลกเปนพทธประวตปดทอง หวบนไดเปนน�ค วห�รของวดเปนวห�รเก�มเพด�นสง 2 ชน มชองลมอยโดยรอบ ทำ�ใหอ�ก�ศภ�ยในวห�รมอ�ก�ศเยนและมหลวงพอทนใจซงเปนทสกก�ระบช�ของช�วเมองต�กและจงหวดใกลเคยง รวมทงมพระพทธรปปนป นปดทองอยภ�ยในวห�ร นอกจ�กนภ�ยในบรเวณวดยงมวห�รไมเก�แกทมล�ยแกะสลกไวใหชม นบเปนวดทมคณค�ในท�งโบร�ณคดม�ก วดมณบรรพตวรวห�ร เปนวดหลวงประจำ�จงหวด อยบนท�งหลวงหม�ยเลข 1 ใกลโรงพย�บ�ลต�ก กอนเข�ตวเมองเลกนอย วดมณบรรพตตงอยบนเนนเข�ลกยอมๆ ด�นหลงเปนเจดยทรงมอญยอเหลยมไม 16 ภ�ยในอโบสถมพระบรมส�ทสลกษณของพระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหวทพระร�ชท�งแกวดน และเปนทประดษฐ�นพระพทธรปแสนทอง ซงเปนพระพทธรปสมยเชยงแสน หน�ตกกว�ง 30 นว ช�วบ�นอญเชญม�จ�กวดร�งแหงหนงในเขตตำ�บลแมตน อำ�เภอแมระม�ด เมอป พ.ศ. 2473 นบถอว�เปนพระพทธรปศกดสทธประจำ�เมองต�ก
วดสตล�ร�ม เปนวดเก�แกวดหนงในจงหวดต�ก ตงอยทบ�นจน ตำ�บลระแหง อำ�เภอเมอง วดนตงอยใจกล�งย�นชมชน มถนนรอบวดด�นหน�ตดกบถนนต�กสน เหตทช�วบ�นเรยกวดนว�วดนำ�หก เพร�ะในสมยกอนบรเวณด�นตะวนตกของวดเปนแมนำ�ปง กระแสนำ�ไหลหกวนเนองจ�กเมอถงหน�นำ�หล�ก นำ�จ�กหวยแมทอ ซงไหลแรงม�กไดไหลตดกระแสนำ�ของนำ�ปงใหเบนหกม�ยงท�นำ�หน�วดน ช�วบ�นจงนยมเรยกว� "วดนำ�หก" ตอม�ไดมก�รถมดนสองฝงแมนำ� รองนำ�เปลยนไป จงไมมคงนำ�ทมกระแสนำ�ไหลวนใหเหนอก วดสตล�ร�มเปนวดเก� มบรรย�ก�ศรมรน มตนไมใหญม�กม�ย เปนวดทมกฏพระและโบสถสร�งต�มศลปะยโรป แมแตอ�ค�รเรอนไมเก�แกในวดกเชนกน ตอม�พระอโบสถถกไฟไหม จงสร�งขนใหม หน�อโบสถมวห�รคดสร�งดวยไมแกะสลกลวดล�ย ภ�ยในประดษฐ�นพระพทธรปสมยอยธย�
วดเข�ถำ� ตงอยทบ�นแพะ ถนนพหลโยธน ตำ�บลไมง�ม แยกขว�จ�กท�งหลวงหม�ยเลข 1 ตรงกโลเมตรท 423 เข�ไปต�มถนนประม�ณ 900 เมตร
สร�งขนเมอป พ.ศ. 2437 วดเข�ถำ�นมหนทเปนธรรมช�ตว�งเรยงร�ยเปนชนสลบซบซอนกน ท�งเข�ถำ�เปนเข�สงประม�ณ 70 เมตร ภ�ยในวดเข�ถำ�มรอยพระพทธบ�ทจำ�ลอง พระสงกะจ�ย เจ�แมกวนอม และหลวงพอทนใจประดษฐ�นอยในอโบสถ เปนพระพทธรปทป นดวยปนเสรจภ�ยในหนงวน บนยอดเข�มเจดยตงอย และส�ม�รถมองเหนววทวทศนของตวเมองต�กได และทก ๆ ป หลงวนสงกร�นตจะมก�รจดง�นประเพณ ขนวดเข�ถำ� โดยก�รทำ�บญตกบ�ตรพระสงฆ“ ”
ในเทศก�ลวนขนปใหมของไทย สรงนำ�พระพทธบ�ทจำ�ลอง
-9-
วดมณไพรสณฑ อยในตล�ดแมสอด วดนมเจดยวห�รสมพทเธ ซงมลกษณะแปลก คอ บนองคเจดยมเจดยเลกๆ ลอมรอบถง 233 องค และมพระพทธรปบรรจอยถง 512,028 องค นอกจ�กนภ�ยในวดยงม โบสถเก�แกอ�ยกว� 200 ป ทบรเวณหน�บนและหลงค�มล�ยไมฉลสวยง�ม และบรเวณโดยรอบวดมซมและศ�ล�ประดษฐ�นพระพทธรปป�งต�งๆ เชน หลวงพอสงกจจ�ย พระพทธรปปนป นป�งพทธไสย�สน เปนตน
วดชมพลคร ถ. อนทรคร อ. แมสอด เปนวดเก�แกอ�ยกว� 200 ป ภ�ยในประดษฐ�นเจดยสร�งใหมซงจำ�ลองแบบม�จ�กเจดยชเวด�กองของพม�ภ�ยในโบสถประดษฐ�น พระพทธรปประธ�นป�งม�รวชย สวนในวห�รเปนทเกบกลองโบร�ณอ�ยกว� 200 ป
วดไทยวฒน�ร�ม อยห�งจ�กตวอำ�เภอแมสอด ประม�ณ 3-4 กม.ต�มท�งไปตล�ดรมเมย วดนแตเดมเรยกว� วดแมต�วเงยว หรอวดไทยใหญตงอยหมท
1 ต.ท�ส�ยลวด อ.แมสอด จ.ต�ก เปนวดในพระพทธศ�สน�นก�ยมห�ย�นของช�วไทยใหญ ประเพณศลปวฒนธรรมพธกรรมต�งๆ ไดรบอทธพลม�จ�กประเทศพม� วดนเรมกอตงเมอประม�ณ พ.ศ. 2410 โดยน�ยมง (เปนช�วพม� รฐฉ�นทอพยพครอบครวม�อ�ศยอยท อ.แมสอด) ซงเปนผใหญบ�นคนแรกของหมบ�นแมต�ว ตอม�ไดรบพระร�ชท�นน�มว� "หมนอ�จคำ�แหงห�ญ" และพวก เปนผรเรมในก�รกอสร�ง ใชชอว� วดแมต�วเงยวหรอวดไทยใหญ จนถง พ.ศ. 2500 ท�งกระทรวงศกษ�ธก�รไดประก�ศใหวดแมต�วเงยว เปนวดพระพทธศ�สน�ในสงกดกรมศ�สน� และไดเปลยนชอเปน วดไทยวฒน�ร�ม ในวดเปนทประดษฐ�นพระพทธมห�มนซงเปนพระพทธรปทจำ�ลองม�จ�กพระพทธมห�มนอนศกดสทธคบ�นคเมองของช�วเมองมณฑเลย ประเทศพม� นบเปนพระพทธรปศกดสทธทช�ว จ.ต�ก ศรทธ�เลอมใสกนม�ก นอกจ�กนมพระพทธรปปนป นป�งไสย�สนขน�ดใหญ พระพทธรปหนออน วห�รเจดยสชมพ และศ�ล�ก�รเปรยญล�ยไมฉลรปแบบพม�
วดดอนแกว ตงอยหลงทว�ก�รอ.แมระม�ด มพระพทธรปแกะสลกหนออน เปนประตม�กรรมพม�ไดแกะสลกขนพรอมกน 3 องค องค1 ประดษฐ�นทประเทศป�กสถ�น องคท 2 ประดษฐ�นทประเทศอนเดยและองคท 3 ไดอญเชญม�จ�กเมองย�งกง ประดษฐ�นในวห�รของวดดอนแกวซงเปนพระพทธรปทสวยสดงดง�มห�ดไดย�ก มขน�ดหน�ตกกว�ง 50 นว สง 63 นว
วดมณไพรสณฑ วดชมพลคร วดไทยวฒน�คร วดดอนแกว
-10-
ธรรมชาต
วนอทย�นแหงช�ตเข�พระบ�ท (ฟอสซลไมกล�ยเปนหนใหญทสดในเอเชย) ตงอยบรเวณทองทหมท 7 ตำ�บลต�กออกในเขตป�สงวนแหงช�ต ป�แมสลด อทย�นแหงช�ตต�กสนมห�ร�ช มพนทครอบคลมอยในเขตป�แมทอ ตำ�บลแมทอ ตำ�บลพะวอ อำ�เภอเมอง และป�แมละเม� อำ�เภอแมสอด มเนอท 165,250 ไร ประก�ศเปนอทย�นแหงช�ตเมอวนท 23 ธนว�คม 2524 ภมประเทศเปนเทอกเข�สงชน มภเข�สลบซบซอน สภ�พป�สมบรณ เปนอทย�นฯ ทมป�หล�ยชนด เชน ป�ดบเข� ป�สนเข� ป�ดงดบ ป�เตงรง และป�เบญจพรรณ อทย�นฯ มอ�ก�ศเยนสบ�ยตลอดทงป อณหภมโดยเฉลยประม�ณ 20 องศ�เซลเซยส ฝนตกชกในชวงเดอนสงห�คมถงเดอนตล�คม สวนฤดหน�วชวงเดอนพฤศจก�ยนถงเดอนมกร�คม จะมอณหภม 6 องศ�เซลเซยส พนทป�แหงนในอดตเคยใชเปนเสนท�งเดนทพของไทย และพม� ในป พ.ศ. 2305 พระเจ�อะลองพญ�กษตรยพม�ไดยกทพม�ลอมกรงศรอยธย� ในระหว�งยกทพกลบทรงประชวร และสนพระชนมในป�น สถ�นทน�สนใจภ�ยในอทย�นฯ ไดแก ตนกระบ�กใหญ เปนตนไมทขนในบรเวณหบเข�ของป�ดงดบ เปนพนธไมเนอออนมลกษณะลำ�ตนตรงเปล� (คอ ลำ�ตนสงชะลดไมมกงทลำ�ตน) เรอนยอดเปนพมกลมเปลอกสนำ�ต�ลปนเท� มอ�ยประม�ณ 700 ป มขน�ดวดโดยรอบได 16.40
เมตร หรอร�ว 14 คนโอบ สง 50 เมตร เปนตนกระบ�กทมขน�ดใหญทสดในประเทศไทย ผคนพบคอ น�ยสว�ท ณ น�น ช�งระดบ 2 สถ�นโทรคมน�คม จงหวดต�ก เสนท�งเดนทลงไปชมตนกระบ�กใหญท�งอทย�นฯ ไดจดทำ�เปน เสนท�งเดนศกษ�ธรรมช�ต เพอศกษ�สภ�พแวดลอมระบบเชงนเวศของป�ดวย ผทจะเดนลงไปชมตนกระบ�กใหญควรมคว�มพรอมท�งร�งก�ย เพร�ะท�งเดนคอนข�งชน ก�รเดนท�ง ตนกระบ�กใหญอยห�งจ�กททำ�ก�รอทย�นฯ ประม�ณ 4 กโลเมตร เปนท�งรถยนตประม�ณ 3 กโลเมตร และเปนท�งเดนเท�ลงเข�ชนอกประม�ณ 1
กโลเมตร สะพ�นหนธรรมช�ต มลกษณะเปนแทงหนขน�ดใหญเชอมหน�ผ�สองแหงเข�ดวยกน มคว�มกว�ง และคว�มสงประม�ณ 25 เมตร เบองล�งมลำ�ธ�รไหลผ�น
ถดออกไปประม�ณ 50 เมตร มถำ�ทมหนงอกหนยอย ก�รเดนท�ง ใชเสนท�งหลวงหม�ยเลข 105 ไปจนถงกโลเมตรท 35 ใหแยกเข�ศนยเพ�ะชำ�กล�ไมต�ก และตรงไปประม�ณ 6 กโลเมตร จ�กนนใหเดนเท�ตอไปอก 2 กโลเมตร ถงสะพ�นหนธรรมช�ต นำ�ตกปงอ�นอย เปนนำ�ตกขน�ดกล�งมนำ�ไหลตลอดทงป สงประม�ณ 20 เมตร อยห�งจ�กตนกระบ�กใหญไปท�งทศตะวนออกประม�ณ 2 กโลเมตร นำ�ตกปงอ�ใหญ เปนนำ�ตกขน�ดใหญมนำ�ไหลตลอดทงป คว�มสงประม�ณ 80 เมตร อยห�งจ�กททำ�ก�รอทย�นฯประม�ณ 24 กโลเมตร ก�รเดนท�ง ควรตดตอเจ�หน�ทอทย�นฯ เปนผนำ�ท�ง ถำ�ธ�รลอดผ�ข�ว-ผ�แดง อยห�งจ�กททำ�ก�ร 35 กโลเมตร เปนนำ�ตกทเกดจ�กลำ�หวยผ�ข�ว-ผ�แดง มคว�มสง 30 เมตร
-11-
อทย�นแหงช�ตแมเมย อยในเขตอำ�เภอท�สองย�ง มพนทตดตอกบช�ยแดนสหภ�พพม�โดยมแมนำ�เมยเปนเสนแบงเขตแดน บรเวณททำ�ก�รอทย�นฯ มก�รจดภมทศน และตกแตงพนทดวยไมประดบดสวยง�ม บรรย�ก�ศโดยรอบททำ�ก�รสงบรมรนดวยป�เข� และยงมสตวป�ต�งๆ เชน กว�ง ละมง เปนตน นอกจ�กนนท�งอทย�นฯ ไดจด เสนท�งศกษ�ธรรมช�ต ใชเวล�เดนประม�ณ 6 ชวโมง ตองมเจ�หน�ทนำ�ท�งโดยตดตอลวงหน�ทอทย�นฯ เปนเสนท�งเดนแบบไปเช� - เยนกลบ หรอจะพกแรมกได ระหว�งเสนท�งทเดนเปนท�งขนเข�บ�ง ลงเข�บ�ง ท�งเดนไมชนม�ก เดนเรยบลำ�นำ�ขนไปเรอยๆ ผ�นนำ�ตกเลกๆ บ�งครงตองปนบนไดไมไผทสร�งขนขน�นไปกบนำ�ตก ละอองนำ�จ�กนำ�ตกจะกระเดนเข�ม�ปะทะทใบหน�ทำ�ใหสดชนขน ห�กม�ในชวงปล�ยฝนตนหน�วจะพบดอกไมป�น�น�ชนดหล�กสสนบ�นอยรมท�งเดนหรอรมนำ�ตก เชน ดอกกระทอสแดง ดอกบวตองสเหลองบ�นเปนกอชวนสะดดต�ตดกบผนป�สเขยว บ�งดอกซอนตวอยกบพรมมอสสเขยวเขม นำ�ตกผ�เทวะ เปนอกจดหนงทจะไดพบในเสนท�งศกษ�ธรรมช�ต และเปนนำ�ตกทเดนทสดในอทย�นฯ มคว�มสง 150 เมตร เวล�ทอยใกล ๆ จะมองเหนส�ยนำ�ทงตวลงจ�กหน�ผ� สงใหส�ยนำ�ไหลแรงม�กระทบโขดหน และแองนำ�เบองล�ง ป�รอบ ๆ บรเวณจงชมชน และฉำ�เยนดวยละอองของนำ�ทกระจ�ยไปทว ส�ยนำ�สข�วของผ�เทวะไหลย�วไปสเบองล�งส�ม�รถมองเหนไดจ�กอกยอดเข�
หนง เมอขนไปบนยอดเข�จะพบ ทงหญ�นรน�ม เปนทงหญ�และหบเข�ส�ม�รถพกแรมได และตองเตรยมอปกรณทกอย�งไปเอง เชน ไฟฉ�ย นำ� อ�ห�ร เครองนอน ทงหญ�มทวทศนสวยง�ม และบรรย�ก�ศเยนสบ�ย ถ�ตนม�ตอนเช�ห�กฟ�เปดจะมองเหนทะเลหมอก ใกล ๆ บรเวณจะพบหลมขดแรเปนระยะ ๆ เพร�ะทนเคยเปนพนทสมปท�นเหมองแรม�กอน และบรเวณกล�งป�มเจดยซงเปนทบรรจอฐของหญงส�วทม�ผกคอต�ยเพร�ะผดหวงในคว�มรก ท�งอทย�นฯ ไดจดเปนเสนท�งเดนป� เลนนำ�ตกเทวะ พกแรมทงหญ�นรน�ม ชมทะเลหมอก ซงนกทอง“ ”เทยวตองตดตอขอเจ�หน�ทนำ�ท�งกอนทกครง ถำ�แมอส อยห�งจ�กทว�ก�รอำ�เภอท�สองย�งไปท�งเหนอประม�ณ 12 กโลเมตร บนเสนท�งส�ยแมสอด-แมสะเรยง เลยกโลเมตรท 94 ไปเลกนอย จะมท�งแยกซ�ยมอเข�ไปอกประม�ณ 2 กโลเมตร ก�รเดนท�งเข�ไปชมถำ�จะตองเดนลยไปต�มลำ�หวยแมอส ชวงฤดฝนเข�ชมถำ�ไมไดเนองจ�กระดบนำ�ในลำ�ธ�รจะสงม�ก ภ�ยในถำ�กว�งใหญ เพด�นสง อ�ก�ศโปรง มหนงอก หนยอยรปร�งต�ง ๆ สวยง�ม ท�งด�นตะวนตกจะมโพรงหนขน�ดใหญ ในตอนบ�ยมแสงแดดสองเข�ม�ทำ�ใหถำ�ดสวยง�ม ท�งเดนไมลำ�บ�ก ห�กปนขนไปจนทะลโพรงหนจะยงสวยง�ม เมอเดนเข�ไปในถำ�สกระยะหนงแลว หนกลบม�ดท�งเข�จะเหนลำ�หวยทไหลคดเคยวออกจ�กถำ�ทมดไหลไปสป�กถำ�ทสว�ง และบรเวณด�นหลงเปนทงหญ�สเขยวสวยง�ม จดชมทะเลหมอก ม 3 จด ซงทกจดตดท�งหลวงส�ยแมสลด-อมกอย ดงน -จดชมทะเลหมอกหลงททำ�ก�รอทย�นฯ มคว�มสงประม�ณ 1,100 เมตร เปนจดทชมทะเลหมอกไดกว�งไกลและชมพระอ�ทตยขนและพระอ�ทตยตก จดนเหม�ะกบนกทองเทยวทนยมเดนป�เพร�ะตองเดนท�งเข�ไป 3-4 ชวโมง และตองพกแรม 1 คน เพอชมทวทศนทสวยง�ม -มอนครบ�ใสและมอนพนสด� อยห�งกนประม�ณ 200 เมตร ส�ม�รถชมทะเลหมอกย�มเช�และพระอ�ทตยตกดน อยห�งจ�กททำ�ก�รอทย�นฯ ประม�ณ 7 กโลเมตร -มอนกวลม เปนจดทนกทองเทยวนยมไปเทยวม�กทสดเพอดพระอ�ทตยย�มเช�เหนอทะเลหมอก อยห�งจ�กททำ�-
-12-
ก�รอทย�นฯ ประม�ณ 14 กโลเมตร มถำ�ธ�รลอดเกดจ�กลำ�หวยผ�แดง ซงไหลเล�ะลงถำ�ด�นล�ง ภ�ยในถำ�มหนงอก หนยอยสวยง�ม
วนอทย�นแหงช�ตเข�พระบ�ท อทย�นแหงช�ตต�กสนมห�ร�ช ตนกระบ�กใหญ อทย�นแหงช�ตแมเมย
อทย�นแหงช�ตนำ�ตกพ�เจรญ มพนทครอบคลมอยในตำ�บลชองแคบ ตำ�บลพบพระ ตำ�บลครร�ษฎร อำ�เภอพบพระ และตำ�บลด�นแมละเม� ตำ�บลพะวอ ตำ�บลพระธ�ตผ�แดง ตำ�บลแมก ตำ�บลแมต�ว ตำ�บลมห�วน อำ�เภอแมสอด มพนท 534,375 ไร พนทสวนใหญเปนภเข�สงสลบซบซอน มคว�มสงจ�กระดบนำ�ทะเล 1,765 เมตร สภ�พทวไปสวนใหญเปนป�เบญจพรรณ และป�เข�สน ไดรบก�รประก�ศเปนอทย�นแหงช�ตเมอวนท 8 พฤศจก�ยน พ.ศ. 2537 สถ�นทน�สนใจในอทย�นฯ นำ�ตกพ�เจรญ เปนนำ�ตกหนปนทเกดจ�กลำ�หวยนำ�ไหลม�รวมกบแหลงนำ�ซบแลวไหลลงสชนนำ�ตกทนบรวมไดถง 97 ชน มนำ�ไหลตลอดป แตจะสวยง�มในชวงปล�ยฤดฝน ก�รเดนท�ง
บอนำ�รอนหวยนำ�นก เปนบอนำ�รอนธรรมช�ต อณหภมของนำ�วดได 60 องศ�เซลเซยส ปจจบนอำ�เภอพบพระไดจดศ�ล�พกผอนใกลบอนำ�รอน ด�นทตดกบถนน รพช. ส�ม�รถเทยวชมไดตลอดป
จดชมววดอยเกยะ ตงอยในเขตป�แมสอด หมท 4 ตำ�บลพบพระ เปนจดสงสดช�ยแดนไทย-สหภ�พพม� มคว�มสงประม�ณ 512 เมตร ส�ม�รถมองเหนทวทศนบรเวณป�ของพม�ได บ�งสวนเปนสนเข� และมอ�ก�ศเยนสบ�ย ในฤดหน�วมทะเลหมอกเหนอแมนำ�เมย ทเปนเสนแบงเขตแดนไทย-สหภ�พพม� นำ�ตกป�หว�ย ไปต�มท�งหลวงแผนดนหม�ยเลข 1090 ส�ยแมสอด-อมผ�ง
บรเวณหลกกโลเมตรท 43 แยกซ�ยไปต�มถนนเข�หมบ�นประม�ณ 16 กโลเมตร ท�งคดเคยว ก�รชมนำ�ตกตองเดนจ�กชนล�งของนำ�ตก ฝ�กระแสนำ�ขนไปชมนำ�ตกชนบนแลวเดนตอไปอกประม�ณ 30 เมตร จะพบปลองภเข�กว�งประม�ณ 10 เมตร มนำ�ไหลลงสปลองแลวห�ยไปในบรเวณใตภเข� นำ�ตกป�หว�ยเกดจ�กลำ�หวยป�หว�ยมนำ�ไหลตลอดป บรเวณโดยรอบมไมหว�ยเปนจำ�นวนม�กจงเปนทม�ของชอนำ�ตก
นำ�ตกส�ยฟ� และ นำ�ตกส�ยรง เปนนำ�ตกทมละอองนำ�ตกลงม�กระทบแสงแดด เหมอนรงกนนำ�มนำ�ไหลตลอดป
-13-
เขตรกษ�พนธสตวป�องผ�ง มพนท 1,619,280 ไร เปนเขตป�อนรกษเพอก�รสงวน และรกษ�ทรพย�กรธรรมช�ต และเปนผนป�ตะวนตกทเปนตนกำ�เนดของแหลงมรดกโลก พนทสวนใหญเปนภเข�สงสลบซบซอน อ�ก�ศจะหน�ว และเยนม�กในระหว�งเดอนพฤศจก�ยน - กมภ�พนธ พรรณไมสวนใหญเปนป�ดงดบ ป�ผลดใบ สตวป�ทพบเหน ไดแก เสอล�ยเมฆ สมเสรจ เลยงผ� เหยยว นกกระทง ไดรบก�รประก�ศเปนเขตรกษ�พนธสตวป�อมผ�ง เมอ พ.ศ. 2532 สถ�นทน�สนใจในเขตรกษ�พนธสตวป�ฯ ไดแก นำ�ตกทลอซ คำ�ว� " ทลอซ " เปนภ�ษ�กะเหรยง แปลว� นำ�ตกดำ� ตงอยในเขตรกษ�พนธสตวป�อมผ�ง ห�งจ�กททำ�ก�รเขตฯ 3 กโลเมตร มลกษณะเปนนำ�ตกภเข�หนปนขน�ดใหญ ตงอยบนคว�มสงจ�กระดบนำ�ทะเล 900 เมตร เกดจ�กลำ�หวยกลอทอ ลำ�นำ�ทงส�ยตกลงสหน�ผ�สงชน มนำ�ไหลแรงตลอดป คว�มกว�งของตวนำ�ตกประม�ณ 500 เมตร ไหลลดหลนเปนชน ๆ มคว�มสงประม�ณ 300 เมตร ลอมรอบดวยป�ดงดบทสมบรณ เปนนำ�ตกทมคว�มสวยง�มม�ก ตดอนดบ 1 ใน 6 ของโลก ซงก�รเดนท�งไปชมนำ�ตกแตละชนบ�งครงจะตองเดนผ�นส�ยนำ�ตก ควรใชคว�มระมดระวงม�กเปนพเศษ
นำ�ตกพ�เจรญ บอนำ�รอนหวยนำ�นก เขตรกษ�พนธสตวป�องผ�ง นำ�ตกทลอซ
นำ�ตกน�งครวญ เดมชอ นำ�ตกเพอะพะ ตอม�เปลยนชอเปน นำ�ตกพบพระ และเปลยนม�เปนชอ นำ�ตกน�งครวญ เปนนำ�ตกขน�ดกล�งไหลลดหลนลงไปเปนชนเลกๆ ท�มกล�งป�รมรน มตนนำ�ม�จ�กลำ�คลองรมทองน�ข�งท�ง และท�งก�รไดตดถนนผ�นตวนำ�ตก จงแลดเปนนำ�ตกเลกๆ
นำ�ตกผ�เท อยสงขนไปต�มลำ�หวย ห�งจ�กนำ�ตกผ�ผงต�มท�งเดนประม�ณ 1.4 กม. มลกษณะเปนหน�ผ�ชนดง สงประม�ณ 25 ม. เมอนำ�หวยล�นส�งทไหลม�ต�มซอกเข�ดวยคว�มเรวม�ถงยอดหน�ผ� ซงเปนทองนำ�ตกทมก�รลดระดบตำ�ลงอย�งรวดเรว นำ�จะพงพนยอดผ�เปนส�ย ลงสแองนำ�เบองล�งดวยคว�มแรง จนนำ�กระจ�ยเปนฝอย ทำ�ใหเกดเสยงดงครนๆ ไดยนแตไกล
นำ�ตกล�นส�ง อยตอนตนของหวยล�นส�ง ถดขนไปจ�กนำ�ตกล�นเลยงม�ประม�ณ 2 กม. ห�งจ�กศนยบรก�รนกทองเทยวต�มท�งเดนระยะท�ง 100 ม. เปนนำ�ตกชนทมผนยมไปทองเทยวม�กทสด มคว�มสงประม�ณ 40 ม. นำ�ตกจะไหลพงออกม�จ�กซอกเข�แลวไหลลดหลนลงม� 3 ชน รวมตวลงสแองนำ� และไหลลงสนำ�ตกล�นเลยงม�
-14-
นำ�ตกผ�ผง อยตอนตนของหวยล�นส�งสงขนไปต�มซอกเข� ห�งจ�กนำ�ตกล�นส�งต�มท�งเดนประม�ณ 600 ม. มลกษณะเปนหน�ผ�เรยบ ๆ ล�ดชนประม�ณ 70 องศ� สงประม�ณ 30 ม. นำ�หวยล�นส�งเมอไหลม�ถงยอดนำ�ตกจะไหลบ�แผกระจ�ยไปต�มหน�ผ� เปนบรเวณกว�งลงสแองนำ�ตก
นำ�ตกน�งครวญ นำ�ตกผ�เท นำ�ตกล�นส�ง นำ�ตกผ�ผง
แมนำ�เมย (พม�เรยกแมนำ�ตองยน) จ�กตวอำ�เภอแมสอดไปท�งตะวนตกต�มท�งหลวงหม�ยเลข 105 ประม�ณ 6 กม. สดเขตแดนไทยจะถงแมนำ�เมย ซงเปนเสนกนเขตแดนไทยกบพม� แมนำ�ส�ยนนำ�ไหลขนมไดไหลลองเชนแมนำ�โดยทวไป แมนำ�เมยมตนนำ�อยทตำ�บลพบพระ อำ�เภอแมสอด แลวไหลผ�นอำ�เภอแมระม�ด ท�สองย�ง ตลอดถงจงหวดแมฮองสอนบรรจบกบแมนำ�ส�ละวน แลวไหลเข�ในเขตพม�ลงอ�วมะตะบน นำ�ในลำ�แมนำ�เมยจะมนอยม�กในฤดรอน
บอนำ�รอนแมก�ษ� อยทตำ�บลแมก�ษ� แยกขว�จ�กเสนท�งส�ยแมสอด-แมระม�ด ตรงกม.ท13-14 เข�ท�งลกรง 8 กม. ผ�นเข�ไปในหมบ�น บอนำ�รอนนอยในตวหมบ�น มบอนำ�รอนอย 2 บอ บอหนงมคว�มกว�งประม�ณ 2 ม. อกบอหนงกว�งประม�ณ 1 ม. นอกจ�กนยงมธ�รนำ�รอนเปนส�ยม�พบกบธ�รนำ�เยน เมอผ�นเข�ไปในบรเวณหมบ�นจะไดกลนกำ�มะถนกรนอยทวไปและมไอนำ�จ�ง ลอยขนเหนอพนดนเลกนอย เมอเข�ไปดทป�กบอจะเหนฟองและก�รเดอดของนำ�ไดชดเจน อณหภมของนำ�สงพอสมควร บรเวณหมบ�นมธรรมช�ตทสวยง�มลอมรอบดวยภเข�สงและไรน�ของช�วบ�นแถบนนเขยวชอมไปทว
ผ�ส�มเง� อยในตำ�บลย�นร อำ�เภอส�มเง� จ�กตวจงหวด ถงอำ�เภอส�มเง�จะมองเหนขนเข�ใหญลกหนงช�วบ�นเรยกว� "ผ�ส�มเง�" เพร�ะทเชงเข�รมหน�ผ�นนเจ�ะเปนชองลกเข�ไปในเนอภเข�เรยงกน 3 ชอง ประดษฐ�นพระพทธรปปดทองชองละองค มบนไดไมตอใหนกทองเทยวขนไปนมสก�รพระพทธรปได ต�ม
ตำ�น�นเล�สบตอกนม�ว�พระน�งจ�มเทวร�ชธด�แหงกรงละโวเปนผสร�งเมอครงเดนท�งต�มลำ�นำ�แมปง เพอขนไปครองเมองหรภญไชยหรอลำ�พน
ถำ�แมอษ� จ�กนำ�พรอนแมก�ษ�เดนขนบนไดไปอก 800 ขน ระยะท�ง รวม 1 กม. ถงป�กถำ� ถำ�แมอษ� รจกกนในชอถอหวดอย ป�กถำ� มลกษณะเปนโพรงหนแคบ ๆ ลอดผ�นไดทละคน เมอผ�นเข�ไปใกลป�กถำ�จะพบโถงกว�งขว�ง มท�งเดนอย�งดไปยงหองต�ง ๆ ทผนงถำ�ด�นบนมค�งค�วเก�ะพกนอนเปนจำ�นวนม�ก ถดม�เปนหองม�นแกว เปนจดทสวยทสดของถำ�แมอษ� ลกษณะเปนหนยอยสวยง�มออนชอยเหมอนผ�ม�นทคลคลมลงม�จ�ก
-15-
ด�นบน ประดบดวยผลกแคลไซตซงระยบระยบเวล�ตองแสงไฟ ถดม�อกเปนหองโถงทกว�งทสดของถำ� ขน�ดใหญใกลเคยงสน�มฟตบอล มหนงอกหนยอยรปทรงต�ง ๆ เชน รปกะหลำ�แกว คล�ยดอกกะหลำ�แตสะอ�ดใสร�วกบแกวกว�ง 3 ม. รปธ�ร�แกว เปนรวหนปนลกษณะคล�ยคลนทระยบระยบดวยผลกแกว นอกจ�กนกมรปก�นำ�และรปเจดยทอง
-ถำ�ปดระหว�งเดอน ม.ย. - พ.ย. ตองมผนำ�ชมถำ� ค�บรก�ร 300 บ�ท/กลม/ครง ใชเวล�เดนท�งและชมถำ�รวมประม�ณ 3 ชม.
แมนำ�เมย บอนำ�รอนแมก�ษ� ผ�ส�มเง� ถำ�แมอษ�
ของด
เขอนภมพล เปนเขอนคอนกรตโคงและเปนเขอนเอนกประสงค แหงแรกของประเทศไทย เดมชอเขอนยนฮ
เปนเขอนเอนกประสงคแหงแรกในประเทศไทย สร�งเปนเขอนคอนกรตรปโคง
ขน�ดใหญทสงทสดในประเทศไทย และเอเชยอ�คเนย จดอยในอนดบ 8 ของโลก มคว�มสงจ�กฐ�นถงสนเขอน 154 เมตร กนแมนำ�ปงทเข�แกว อำ�เภอส�มเง� สร�งขนเพอใชในก�รผลตพลงง�นไฟฟ� และด�นชลประท�น คว�มย�วของลำ�นำ�จ�กเขอนถงอำ�เภอฮอด จงหวดเชยงใหม เปนระยะท�ง 207 กโลเมตร รอบบรเวณเขอนภมพลเปนแหลงพกผอน และเพ�ะพนธสตวนำ�จดดวย นอกจ�กนนท�งเขอนภมพลไดจดทำ� เสนท�งเดนศกษ�ธรรมช�ต สองฝงลำ�นำ�ปงเหนออ�งเกบนำ�เขอนภมพลในเขตป�สงวนแหงช�ตแมตน เปนเสนท�งเดนศกษ�สภ�พคว�มหล�กหล�ยของพนทป�ดบ เข� และก�รฟ นฟสภ�พป� ตลอดจนก�รศกษ�ลกษณะสภ�พป�เตงรง ป�เบญจพรรณ คว�มหล�กหล�ยของภเข�หน ลำ�หวย และนำ�ตก เพอใหนกทองเทยวมโอก�สไดสมผสธรรมช�ตอย�งใกลชด อกทงยงชวยสงเสรมก�รทองเทยวในเชงอนรกษ อ�ค�รเฉลมพระเกยรต ตงอยตรงข�มกบสวนนำ�พระทย จดสร�งขนในมห�มงคลเฉลมพระชนมพรรษ� 6 รอบ พระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหวภมพลอดลยเดชมห�ร�ช ในวนท 5 ธนว�คม 2542 ภ�ยในอ�ค�รจดแสดงเรองร�วก�รกอสร�งเขอนและนำ�เสนอประโยชนทงท�งตรงและท�งออมทเกดจ�กเขอนภมพล เรองในหลวงกบ กฟผ. ก�รจำ�หน�ยผลผลตจ�กโครงก�รหลวง ภ�ยนอกอ�ค�รจดแสดงก�รทำ�ง�นของกงหนนำ�ชยพฒน� สน�มกอลฟเขอนภมพล เปนสน�มภเข�ทมคว�มท�ท�ยท�มกล�งธรรมช�ต และภมทศนทสวยง�ม ระยะ 6,065 หล� พ�ร 71 จำ�นวน 18 หลม
-16-
ตล�ดรมเมย เปนชมชนบรเวณรมฝงแมนำ�เมย ตรงข�มกบอำ�เภอเมยวดของสหภ�พพม� เปนตล�ดค�ข�ยสนค�พนเมองม�กม�ยทงของไทยและพม� เชน หนอไมแหง ปล�แหง ปล�หวยง เหดหอม ถวเครองหนง ผ�ซ�ตน ฯลฯ นอกจ�กนยงเปนตล�ดก�รค�อญมณ เชน หยก ทบทม และพลอยสจ�กพม� นกทองเทยวช�วไทยทประสงคจะข�มไปยงประเทศพม� ตองทำ�หนงสอผ�นแดนชวคร�ว โดยนำ�บตรประช�ชน หรอบตรประจำ�ตวอนๆ
ทท�งร�ชก�รออกให พรอมสำ�เน� 1 ชด และรปถ�ยตดบตร 2 รป พรอมค�ผ�นแดนคนละ 20 บ�ท ไปทสำ�นกง�น
ออกบตรของอำ�เภอแมสอด และเมอข�มผ�นแดนไปแลวจะตองเสยค�ผ�นแดนทฝงพม�อกคนละ 10 บ�ท เวล�ผ�นแดน ปกตเปดใหเข�ชมทกวนตงแตเวล� 06.00-18.00 น. ห�มนำ�กลองถ�ยรปเข�ไปดวย
นอกจ�กน นกทองเทยวส�ม�รถข�มไปเมยวดได โดยนงเรอข�มฟ�กทมบรก�รตงแต 07.30-17.30 น. เมอถงฝงพม�จะตองเสยค�เหยยบแผนดนคนละ 15 บ�ท ไมไกลจ�กด�นตรวจฝงพม�นก จะมตล�ดสดของพม� นกทองเทยวส�ม�รถนงรถรบจ�งแถวๆ นนไปเทยวชมได รถรบจ�งทนนสวนใหญจะเปนรถดดแปลง เหมอนรถมอเตอรไซดพวงกบรถเขญของบ�นเร�
ตล�ดมเซอ เปนจดแวะซอของบนเสนท�งต�ก-แมสอดทไดรบคว�มนยมม�ก มสนค�จำ�หน�ยม�กม�ย ปจจบนมตล�ดมเซอแหงใหมเปดทศนยพฒน�และสงเคร�ะหช�วเข� ห�งจ�กตล�ดมเซอเก�ประม�ณ 1 กม. มทจอดรถ กว�งขว�งและปลอดภย แตมสนค�นอยกว�และบรรย�ก�ศไมคกคกเท�
ตล�ดมเซอเก�เปนแหลงจำ�หน�ยสนค�ก�รเกษตรทขนชอไดแก ผกผลไมเมองหน�ว มยอดมะระหว�น ผกพนบ�น เหดหอมสด นอกจ�กนยงมขนมของขบเคยว และมร�นก�แฟจำ�หน�ย ก�แฟชงและเมลดก�แฟควบดอกดวยสวนทตล�ดมเซอใหม จำ�หน�ยสนค�คล�ยกน และมสนค�หตถกรรมของข�วเข�เผ�มเซอ พวกเครองประดบ ผ�ทอ กระเป�ต�ง ๆ จำ�หน�ยในร�ค�ไมแพง
ทตง ตล�ดมเซอใหม บ�นแมวใหม ต.แมทอ อ.เมอง ตล�ดมเซอเก� บ�นขนหวยสมปอย ต.ด�นแมละเม� อ.แมสอด
เขอนภมพล ตล�ดรมเมย ตล�ดมเซอ
-17-
เมยงคำ�เมองต�ก หรอเรยกอกชอหนงว� เมยงจอมพล ลกษณะเดน และสวนประกอบของเมยง คอ มะพร�วขด ข�วต�กแหงทอด ถวลสงคว กงแหง แคบหม มะน�ว หวหอมแดง ขงหนเปนชนเลก ๆ พรกขหนสด เต�เจยว ข�วเกรยบชบนำ�ใหออนตว แลวนำ�สวนประกอบทงหมดหอดวยข�วเกรยบ ใสนำ�เต�เจยวหอใหพอดคำ� รบประท�นเปนของว�ง ซงเปนอ�ห�รพนเมองทนยมกนม�กในจงหวดต�ก และจงหวดใกลเคยง
ต�มแหลงทองเทยวต�งๆ มร�นข�ยของทระลกทมสนค�ของฝ�กประจำ�จงหวดใหเลอกซอต�มคว�มชอบ ทไมน�พล�ดคอสนค�โอทอป ซงมทงง�นศลปหตถกรรมประจำ�ทองถนและผลผลตท�งก�รเกษตรทนำ�ม�แปรรปไดอย�งน�สนใจ
สนค�โอทอป ผลตภณฑอญมณ ผลตภณฑจ�กหว�ย
--------------------------------------------------------------------
-18-
3.ประจวบครขนธ จงหวดทยงคงรกษ�เสนหคว�มเปนเมองทองเทยวทมทะเลง�มเปนทดงดดใจไวไดอย�งสมำ�เสมอ
แมว�เวล�จะผ�นม�น�น แตหวหนยงเปนช�ยทะเลทมเสนหไมเสอมคล�ย
คำาขวญ “เมองทองเนอเก� มะพร�วสบปะรด สวยสด ห�ด เข� ถำ� ง�มลำ�นำ�ใจ”
ประวต ประจวบครขนธคอจงหวดหนงในภ�คกล�ง ต�มก�รแบงเขตก�รปกครองของกระทรวงมห�ดไทย โดยเปนจงหวดสดท�ยของภ�คกล�ง ตอกบจงหวดชมพร ของภ�คใต จงกล�วไดว� ประจวบครขนธคอประตสภ�คใตอย�งแทจรง จงหวดทมรปร�งย�วเรยวนเตมไปดวยแหลงทองเทยว โดยเฉพ�ะทะเล ประจวบครขนธไดชอว�เปนสถ�นทต�กอ�ก�ศม�ตงแตรชสมยพระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหว จวบจนถงทกวนน ช�ยทะเลหล�ยแหงในประจวบครขนธกยงเปนทนยมของนกทองเทยวไมเสอมคล�ย
จงหวดประจวบครขนธมเนอท 6,367,620 ต�ร�งกโลเมตร ลกษณะพนทแคบย�วเปนค�บสมทรลงไปท�งภ�คใต โดยมแผนดนสวนทแคบทสดจ�กช�ยแดนไทยไปจนถงสหภ�พพม� ระยะท�ง 11 กโลเมตร อยทบรเวณด�นสงขร ตำ�บลคลองว�ฬ อำ�เภอเมองฯ และมคว�มย�วจ�กเหนอจดใตถง 212 กโลเมตรเลยทเดยวคว�มเปนม�ของประจวบครขนธเท�ทมหลกฐ�นท�งประวตศ�สตร พบว�พนทนเคยเปนทตงของเมองน�รง ในสมยกรงศรอยธย�เปนร�ชธ�น จนกระทงกรงแตกในครงท 2 เมองน�รงจงกล�ยเปนเมองร�งครนถงสมยพระบ�ทสมเดจพระพทธเลศหล�นภ�ลย รชก�ลท 2 ของร�ชวงศจกร พระองคทรงตงเมองขนใหมทป�กคลองอรม และพระร�ชท�นน�มว�เมองบ�งน�งรม จนกระทงถงรชสมยของพระบ�ทสมเดจพระจอมเกล�เจ�อยหว ไดทรงรวมเมองบ�งน�งรม เมองกย และเมองคลองว�ฬเข�ไวดวยกน พระร�ชท�นน�มว�เมองประจวบครขนธ แปลว�เมองทมภเข�เปนหมๆ เพอใหคลองกบชอของเก�ะกง คอ เมองประจนตครเขต โดยม“ ”
ทว�ก�รเมองอยทเมองกยกระทงถงรชสมยของพระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหว ทรงจดก�รปกครองแบบมณฑลเทศ�ภบ�ล เมองประจวบครขนธถกรวมเปนสวนหนงของเมองเพชรบร โดยมฐ�นะเปนอำ�เภอ และใน พ.ศ. 2441 กมก�รย�ยทว�ก�รเมองไปอยทเก�ะหลก หรออ�วประจวบ ซงเปนทตงของเมองประจวบครขนธในปจจบนจงหวดประจวบครขนธแบงเขตก�รปกครองออกเปน 8 อำ�เภอ คอ อำ�เภอเมองประจวบครขนธ อำ�เภอหวหน อำ�เภอปร�ณบร อำ�เภอกยบร อำ�เภอทบสะแก อำ�เภอบ�งสะพ�น อำ�เภอบ�งสะพ�นนอย และอำ�เภอส�มรอยยอด
วฒนธรรม
ศ�ลหลกเมอง ตงอยบนถนนสละชพ อำ�เภอเมองประจวบครขนธ ใกลเชงเข�ชองกระจก องคหลกเมองแกะสลกลวดล�ยประณตสวยง�มวจตรบรรจง เปนศลปะสมยลพบร โดยสวนยอดแกะเปน 4 พกตร 4 เศยร เปนทสกก�ระของช�วเมอง และสถ�นททองเทยวแหงหนงของจงหวด สร�งขนในสมย ร.ต.อำ�นวย ไทย�นนท เปนผว�ร�ชก�รจงหวดประจวบครขนธ พระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหว ทรงพระกรณ�โปรดเกล�ฯ ใหสมเดจพระบรมโอรส�ธร�ชสย�มมกฎร�ชกม�ร เสดจพระร�ชดำ�เนนแทนพระองค ทรงเปดศ�ลหลกเมองน เมอวนท 20 สงห�คม พ.ศ. 2537 เพอใหเปนสรมงคล และเปนหลกชยคบ�น คเมอง
-19-
เพลนว�นพพธภณฑโบร�ณหวหน เมอเรมกอตงไดมจดมงหม�ยไวว�ก�รทำ�ธรกจทไมไดหวงผลกำ�ไร แบงปนมแตใหไมมทสนสด เชอในคว�มสขทไดจ�กก�รคดด...ทำ�ด และ ถ�เร�มคว�มตงใจแลว สงเหล�นจะเปนจรงได คว�มแตกต�ง ห�กเดนต�มรอยเท�คนอน กไมมวนมรอยเท�เปนของตวเอง คดต�ง เพลนว�น ถกสร�งขนเพอใหเปนศนยรวมคว�มสข สถ�นทหยดเวล� เรองร�วม�กม�ยในอดตไว เพอใหคว�มทรงจำ�ดๆของวนว�น ยอนคนกลบม�สร�งคว�มอมเอมใจใหกบผคนยคน สมยน อกครง...กอนทสงเหล�น จะเลอนล�งและจ�งห�ยไปต�มก�ลเวล� ทำ�ต�ง...เพลนว�น เปนเสมอน พพธภณฑมชวต ” (Life Museum) ของย�นก�รค�วนว�น ” ...ทซงเปนม�กกว�สถ�นท หรอ สงกอสร�งสวยง�มยอนยคต�มสมยนยม แตสงสำ�คญคอ ทแหงนมจตวญญ�ณ มก�รดำ�รงอยของผคนอย�งแทจรง ให...ทแตกต�ง เพลนว�นมคว�มมงมนดำ�เนนธรกจ โดยยนหยดอยบนพนฐ�นของก�รใหในเชงคณภ�พ ม�กกว�เนนก�รข�ยในเชงปรม�ณ
ศ�ลหลกเมอง เพลนว�น
ชมวด
วดหวยมงคล ตงอยท ต.ทบใต อ.หวหน จ.ประจวบครขนธ แตเดมใชชอว� วดหวยคด โดยอ�ศยจ�ก ชอลำ�หวยนอยใหญทคดไปคดม� “ ” ตอม�พระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหว ทรงเสดจม�ในป พ.ศ.2495 ตงโครงก�รพระร�ชดำ�รแหงแรกขน และทรงไดพระร�ชท�นน�มใหมจ�ก หวยคด เปนหวย มงคล ซงปจจบน“ ”ใชเปนทงชอหมบ�น วด โรงเรยนและโครงก�รต�งๆอกม�กม�ย
วดหวยมงคลกอตงในป พ.ศ. 2507 จ�กทพกสงฆเลก ๆ จนกระทงเปนสำ�นกสงฆและเปนวดในเวล�ตอม� โดยมหลวงพอปลง ปภ�โส เปนเจ�อ�ว�สปกครองวดองคแรกในป พ.ศ. 2507 – 2534 ตอม�เจ�อ�ว�สองคท 2 คอ พระครประภสสรวรพนจ หรอพระอ�จ�รยไพโรจน ไดปกครองวดตงแตป พ.ศ. 2537 จนถงปจจบน ไดดำ�รทจะสร�งหลวงพอทวดองคใหญ เพอสบทอดและเผยแพรพระพทธศ�สน� โดยไดรบคว�มอปถมภ จ�กท�น พลเอกวเศษ คงอทยกล รองสมหร�ชองครกษ รวมสร�งถว�ยเปนพระร�ชกศล แดสมเดจพระน�งเจ�พระบรมร�ชนน�รถ ครบรอบ 72 พรรษ� ในป พ.ศ. 2547 ซงสมเดจพระน�งเจ�พระบรมร�ชนน�ถ ทรงเสดจม�เปนประธ�น หลอเศยร ในวนท 10 มถน�ยน 2546 และ
ทรงเสดจม� กร�บนมสก�รหลวงพอทวด เมอวนท 27 สงห�คม 2547 ปจจบนวดหวยมงคล ยง
-20-
เปนสถ�นท เผยแผพระพทธศ�สน� เปนทอบรม ศลธรรม แกนกเรยน นสต นกศกษ� เชน โครงก�ร เข�ค�ยพทธบตร และยงเปนศนยรวมของพทธศ�สนกชน ทงหล�ย ทม�สกก�ระบช�ไดเข�ถงพระรตนตรยอกดวย
วดต�ลเจดยอด ตำ�บลศ�ล�ลย อำ�เภอส�มรอยยอด จงหวดประจวบครขนธ เปนทประดษฐ�น รปหลอสมเดจพระพฒ�จ�รย (โต พรหมรงส) ขน�ดหน�ตกกว�ง ๑๑ เมตร สง ๑๘ เมตร ซงมขน�ดใหญทสดในขณะน ตววดตงอยท�มกล�งทองน� เมอเข�ไปในซอยจะเหนองคหลวงพอโต (สมเดจพระพฒ�จ�รยโต พรหมรงส) องคขน�ดใหญ เปนองครปเหมอน ขน�ดหน�ตกกว�ง 11 เมตร สง 18 เมตร นำ�หนกรวม 50,000 กโลกรม หลอจ�กโลหะทองเหลองเปนชนใหญ 16 ชน ตงอยโดดเดนเปนสง� เบองหน�เปนยอดเข�ส�มรอยยอดซงเปนทวทศนทมคว�มงดง�มม�ก
นอกจ�กองคหลวงพอโตขน�ดใหญแลว ภ�ยในวดยงมบอนำ�มนตอนศกดสทธ จำ�ลองสถ�นทคล�ยกบบอนำ�มนตศกดสทธ วดอนทรวห�ร มรปป นหนขผงจำ�ลองของสมเดจพระพฒ�จ�รยโต พรหมรงส โดยมวตถประสงคเพอใหผทเข�เยยมชมไดสวดมนตเจรญภ�วน� ภ�ยในบรเวณบอนำ�มนตมรปองคพระพทธเจ� 28 พระองคโดยรอบ
วดเข�ถำ�คนกระได ตงอยเชงเข�บรเวณอ�วนอย กอนถงตวเมองประจวบครขนธ มท�งเข�แยกจ�กถนนเพชรเกษม กโลเมตรท 314 เปนระยะท�ง 3 กโลเมตร ในบรเวณมถำ�ขน�ดเลกประดษฐ�นพระพทธไสย�สน ในอดตถำ�แหงนเปนสถ�นทซงช�วเรอมกเข�ม�อ�ศยหลบพ�ยฝน
วดหวยมงคล วดต�ลเจดยอด วดเข�ถำ�คนกระได
ธรรมชาต
ห�ดหวหน หวหนอยห�งจ�กกรงเทพฯ ไปท�งทศใตประม�ณ 200 กโลเมตร อยตดช�ยฝงท�งทศตะวนตกของอ�วไทย จดไดว�เปนสถ�นทพกผอนต�กอ�ก�ศรมทะเลทเก�แกทสดของประเทศไทย หวหนไดถกเปลยนแปลงจ�กแตเดมทเปนชมชนช�วประมง ม�เปนสถ�นททองเทยวยอดนยมในป 2463 และเรมมก�รกอสร�งท�งเดนรถไฟสถ�นหวหนในสมยพระบ�ทสมเดจพระมงกฏเกล�เจ�อยหว รชก�ลท 6 (ป พ.ศ. 2453-2468) รวมถงพระร�ชวงไกลกงวลในรชก�ลท 7 ป พ.ศ. 2469 พระร�ชวงแหงนไดถกใชเปนทประทบรบรองของพระร�ชวงศ เมอมก�รเสดจเยอนหวหน
ปจจบนหวหนเปนทรจกและไดรบคว�มนยมจ�กนกทองเทยวทงช�วไทยและช�วต�งช�ตเปนจำ�นวนม�ก นอกจ�กสถ�นททองเทยวสวยง�มทดงดดนกทองเทยวแลว หวหนยงมโรงแรมหรระดบ 5 ด�วหล�ยแหงซงตงอยใจ
-21-
กล�งเมองหวหนพรอมสงอำ�นวยคว�มสะดวกครบครนไวคอยตอนรบนกทองเทยว ใหเข�ม�สมผสแหลงอ�รยธรรม ประเพณของไทยทมตลอดทงป เชน เทศก�ลตรษ
จน เทศก�ลสงกร�นต ประเพณวนลอยกระทง มหกรรมดนตรหวหนแจสเฟสตวล หวหน-ชะอำ�กอลฟเฟสตวล และก�รแขงขนครงสำ�คญ ก�รแขงขนหวหนโปโลช�ง“ชงถวยพระร�ชท�น”
ห�ดปร�ณบร เรมตงแตป�กนำ�ปร�ณบรเวณใกลกบทตงศ�ลกรมหลวงชมพรถงห�ดนเรศวรตอนใต และ เข�กระโหลก ขบรถเลยบไปต�มห�ดพรอมกบชมทศนยภ�พของห�ดทร�ยและทองทะเล บ�นพกในก�รออกแบบทแตกต�งกนออกไป ระหว�งท�งนนจะมร�นอ�ห�รทะเลไวบรก�รอยหล�ยร�นโดยเฉพ�ะชวงตนห�ดนกทองเทยวส�ม�รถดขอมลทพกปร�ณบรไดทน
ปร�ณบรอยห�งจ�กหวหนม�ท�งใตประม�ณ 30 กโลเมตร มแหลงทองเทยวทเปนช�ยห�ด และป�ช�ยเลนของวนอทย�นปร�ณบร ช�ยห�ดปร�ณบรมคว�มย�วประม�ณ 7 กโลเมตร เปนช�ยห�ดทมคว�มสวยง�ม และคว�มเงยบสงบ จงเหม�ะสำ�หรบนกทองเทยวทตองก�รม�พกผอน และเลนนำ�ทะเลในบรรย�ก�ศทเปนสวนตว ประกอบกบปร�ณบรเปนแหลงทองเทยวทเพงรจกกนไดไมน�น ยงไมมผคนทพลกพล�นเหมอนชะอำ�และหวหน ปร�ณบรจงเปนแหลงทองเทยวเพอก�รพกผอนอย�งแทจรง ซงโรงแรม รสอรท ทพกปร�ณบร หล�ยๆแหงทมไวรองรบนกทองเทยวกมไอเดยก�รตกแตงทมสไตลแตกต�งจ�กทอนๆ
ห�ดนเรศวร เปนห�ดทสะอ�ด มสนำ�ต�ลออน ตอม�จ�ก ห�ดปร�ณบรไปจนถงเข�กระโหลก ห�งจ�กห�ดปร�ณบร 7 กโลเมตร ตรงข�มกบค�ยธนะรชต และ ทว�ก�รอำ�เภอเมอง เลยวไปท�งซ�ยห�งประม�ณ 3 กโลเมตร 3 แยกแลวเลยวซ�ยอกครงผ�นวดน�หวยเลยวขว�อก 6 กโลเมตร เปนห�ดทมคว�มเงยบสงบ และจ�กก�รทมช�ยห�ดกว�ง จงเหม�ะสำ�หรบทำ�กจกรรมต�งๆ ทพกบรเวณนจะมพนททตดรมห�ดโดยไมมถนนตดผ�น ด�นหน�ชวงสดท�ยของห�ดทตดกบเข�กระโหลก ซงเปนทตงของวนอทย�นท�วโกษ� ส�ม�รถเลอกทำ�กจกรรมบรเวณห�ดนเรศวรไดม�กม�ยหล�กหล�ย เชน บ�น�น�โบต พ�ยเรอค�ยค ขบรถเอทว หรอจะจะเปนก�รนอนชมววทวทศนของทองทะเล
ห�ดหวหน ห�ดปร�ณบร ห�ดนเรศวร
ห�ดบ�งป อยในเขตหมบ�นบ�งป เปนท�เรอไปยงห�ดแหลมศ�ล�และถำ�พระย�นคร เปนห�ดรมทะเลฝงอ�วไทย มคว�มกว�งประม�ณ 1 กโลเมตร ทมภเข�หนปนลอมด�นข�ง ทำ�ใหดสวยง�มสบ�ยต�ยงนก นำ�ทะเลสเขยว
-22-
ถ�มองจ�กมมสงจะเหนววสวย ๆ ของห�ดบ�งป บรเวณห�ดบ�งปมร�นอ�ห�ร ร�นของฝ�ก มบรก�รหองนำ�สำ�หรบคนทลงไปเลนนำ�ทะเล ทจอดรถกกว�งขว�งสะดวกสบ�ย
ห�ดส�มพระย� เปนห�ดทร�ย ทสงบและรมรน ห�งจ�กททำ�ก�รอทย�นฯ ประม�ณ 3.5 ก.ม. มบรเวณใหนกทองเทยวก�งเตนทพกแรมได ด�นทศใตของช�ยห�ดเปนแหลงดนกช�ยเลนทดแหงหนง ชวงเวล�ทเหม�ะคอชวงนำ�ลงในตอนเยน โดยในระหว�งเดอนตล�คม-มน�คม จะมนกอพยพม�ใหเหนม�กม�ย
ห�ดแหลมศ�ล� เปนช�ยห�ดททอดย�วชดเชงเข� ห�งจ�กททำ�ก�รอทย�นฯ ประม�ณ 16 ก.ม. มบ�นพกร�นอ�ก�ร และสถ�นทก�งเตนทใหบรก�ร จ�กช�ยห�ดลดเล�ะขนไปบนเข�เทยนจะพบถำ�พระย�นคร ซงครงหนงรชก�ลท 5 เคยเสดจประพ�สและสร�งพลบพล�น�มว� "พระทนงคห�คฤห�สน" ไวกล�งถำ�เมอป 2433 ย�มเมอแสงสองกระทบพลบพล�ทำ�ใหถำ�แหงนสวยง�มยงกว�ถำ�ใดในจงหวดประจวบครขนธ
ห�ดบ�งป ห�ดส�มพระย� ห�ดแหลมศ�ล�
ห�ดส�มรอยยอด อยในอทย�นแหงช�ตเข�ส�มรอยยอด เขต อ.ส�มรอยยอด ทศเหนอตดห�ดเข�กะโหลก ทศใตตดห�ดบ�งป เขตอทย�นแหงช�ตฯเข�ส�มรอยยอด ห�งจ�กหวหนลงม�ท�งใตประม�ณ 63 กโลเมตร มรสอรทต�กอ�ก�ศอยหล�ยแหง มถนนเลกๆ คนกล�ง
ห�ดคลองว�ฬ ตงอยอำ�เภอเมอง ห�งจ�กตวเมองประจวบฯ ประม�ณ 6 กม. ห�ดคลองว�ฬมคว�มย�วประม�ณ 4 กม. ห�ดสะอ�ด บรรย�ก�ศด เงยบสงบ ผคนไมพลกพล�น ทพกร�ค�ถก ร�นอ�ห�รทะเลสด ๆ ส�ม�รถเลอกซอสนค�เพอเปนของฝ�ก ทงอ�ห�รแหง สด หรอสนค� OTOP ของพนเมอง มใหเลอกม�กม�ย
ห�ดบ�นกรด ส�เหตทชอว� บ�นกรด เพร�ะมตนมะกรดขนเปนจำ�นวนม�ก ห�ดทร�ยสะอ�ด บรรย�ก�ศด ตลอดแนวมรสอรท ร�ค�ประหยด จนถง โรงแรมระดบ 5 ด�ว ดำ�นำ�ดปะก�รง แถวหนกรด แนวปะก�รงนำ�ตนขน�ดใหญ
ห�ดบ�งเบด ตงอยทบ�นบ�งเบด ตำ�บลทร�ยทอง ลกษณะเปนโคงอ�ว ช�ยห�ดสะอ�ด สนำ�ต�ลแดง มภเข�หนปดหวอ�ว สมยสงคร�มโลกครงท 2 บ�งเบ
ดมชอเสยงในเรองแตงโมบ�งเบด ซงมผลใหญ รสช�ตหว�นกรอบ เปน-
-24-
แตงโมทปลกในไรของ ม.จ.สทธพร กฤด�กร เจ�ของคำ�ทว� เงนทองเปนของ“ม�ย� ข�วปล�เปนของจรง” สวนผ�แดงเปนแนวผ�ทหนมสแดงเขม อยตดกบบ�นบ�งเบด ส�ม�รถเดนเลนเลยบช�ยห�ดชมผ�แดง
ห�ดส�มรอยยอด ห�ดคลองว�ฬ ห�ดบ�นกรด ห�ดบ�งเบด
อทย�นแหงช�ตเข�ส�มรอยยอด ตงอยในเขตอำ�เภอกยบร และอำ�เภอปร�ณบร ห�งจ�กหวหนลงม�ท�งใตประม�ณ 63 กม. อทย�นแหงช�ตเข�ส�มรอยยอด มพนททงหมดประม�ณ 98 ตรกม. หรอ 61,300 ไร ลกษณะภม ประเทศประกอบดวยภเข�หนปนสลบซบซอน มทร�บนำ�ทวมถงอยรมช�ยฝงทะเล เปนทอ�ศยของนกน�น�ชนด ซงมม�กในชวงเดอนพฤศจก�ยนถงกมภ�พนธ ไดรบก�รประก�ศเปนอทย�นแหงช�ตเมอวนท 28 มถน�ยน พ.ศ. 2509 และเปนอทย�นแหงช�ตประเภทช�ยฝงทะเลแหงแรกของประเทศไทย
อทย�นแหงช�ตนำ�ตกหวยย�ง มพนทครอบคลมอยในเขตอำ�เภอเมอง อำ�เภอทบสะแก และอำ�เภอบ�งสะพ�นใหญ มพนททงสนประม�ณ 198 ตร.กม. หรอ 124,300 ไร เปนป�บนเทอกเข�ตะน�วศร ททำ�ก�รอทย�นฯ ตงอยบรเวณนำ�ตกหวยย�ง เปนนำ�ตกขน�ดเลกม 7 ชน บรเวณอทย�นฯ รมรนน�พกผอน นอกจ�กนยงมนำ�ตกข�ออน และนำ�ตกหวยหนด�ษ แตก�รเดนท�งยงไมสะดวกนก ไดรบก�รประก�ศเปนอทย�นแหงช�ต เมอวนท 8 ธนว�คม พ.ศ. 2534 ก�รเดนท�ง จ�กตวเมองไปท�งทศใตต�มถนนเพชรเกษมถง กม.ท 350-351 มท�งแยกเข�ททำ�ก�รอทย�นฯ อกประม�ณ 7 กม. อทย�นแหงช�ตห�ดวนกร ไดรบก�รประก�ศเปนอทย�นแหงช�ตเมอวนท 30 ธนว�คม พ.ศ. 2535 ช�ยห�ดมคว�มย�วประม�ณ 7 กม. เรยงร�ยดวยทวสนเปนแนวไปต�มช�ยห�ด อทย�นฯ อยห�งจ�กตวเมองไปท�งทศใต ถนนเพชรเกษมประม�ณ 23 กม. มท�งแยกซ�ยประม�ณกม.ท 350 และมท�งเข�ไปอกประม�ณ 3.5 กม.
อทย�นแหงช�ตเข�ส�มรอยยอด อทย�นแหงช�ตนำ�ตกหวยย�ง อทย�นแหงช�ตห�ดวนกร
-25-
นำ�ตกป�ละอ ตงอยในเขตป�ละอ มพนทประม�ณ 273,125 ไร อดมไปดวยป�ไมเขยวชอม และสตวป�น�น�ชนดอกทงยงเปนทอยอ�ศยของช�วกะเหรยง
จำ�นวนหนงดวย ป�ละอจดอยในเขต อทย�นแหงช�ตแกงกระจ�น ม
หนวยพทกษอทย�นฯ ป�ละอ ของกรมป�ไม ตงอยใกลอ�งเกบนำ�กอนถงตวนำ�ตกประม�ณ 2 กม. นำ�ตกป�ละอประกอบดวยนำ�ตกละอใหญ และนำ�ตกละอนอย ซงไหลลดหลนกนม�อย�งสวยง�มถง 11 ชน ส�ม�รถลงเลนนำ�ได ชวงทเหม�ะแกก�รทองเทยวอยระหว�งเดอนพฤศจก�ยนถงเมษ�ยน เข�ตะเกยบ เข�ไกรล�ส เปนภเข� 2 ลกทอยใกลกน ตงอยห�งจ�กตวอำ�เภอหวหนไปท�งทศใต 14 กม. โดยมท�งแยกจ�กถนนเพชรเกษมทกม. 235 เข�ไปจนถงเชงเข� เข�ตะเกยบเปนเข�ทยนออกไปในทะเลมโขดหนสวยง�ม ส�ม�รถขนไปบนเข�ชมทวทศนโดยรอบได ช�ยห�ดเข�ตะเกยบมคว�มย�วประม�ณ 1.5 กม. มคว�มล�ดชนนอย ทร�ยข�วละเอยด บรเวณช�ยห�ดมร�นอ�ห�ร และทพกหล�ยแหง
นำ�ตกป�ละอ เข�ตะเกยบ เข�ไกรล�ส
เข� หน เหลก ไฟ จดชมวว เข� หน เหลก ไฟ อยห�งจ�กตวเมองหวหนไปท�งทศตะวนตกประม�ณ 3 กโลเมตร สงเกตเหนป�ยใหญๆ สถ�นทแหงนเปนจดชมววและชมพระอ�ทตยขนทสวยง�มม�กแหงหนง ซงส�ม�รถชมววได 4 ทศ จดชมววนส�ม�รถมองเหนตวเมอง และอ�วหวหน โดยรอบบนยอดเข�เปนพนทร�บและผ�หนทสวยง�ม แลวยงเปนทประดษฐ�นพระบรมรปพระบ�ทสมเดจปกเกล�เจ�อยหว ชวงเวล�ทเหม�ะในก�รชมวว คอ เช�ตรและชวงคำ�
เข�เต� อยห�งจ�กตวอำ�เภอหวหนประม�ณ 13 กม. โดยมท�งแยกจ�กถนนเพชรเกษม กม.ท 243-244 เข�ไปอกประม�ณ 1 กม. บรเวณ เข�เต�มห�ดทร�ยทสะอ�ด และสวยง�มอย 2 แหง คอ ห�ดทร�ยนอย และห�ดทร�ยใหญ นอกจ�กนยงมเก�ะขน�ดเลกอยไมห�งจ�กช�ยฝงเท�ใดนก บนเก�ะมเปลอกหอยชนดต�ง ๆ ทบถมกนอยม�กม�ย
เข�กระโหลก เปนภเข�ลกษณะภ�ยนอกคล�ยกระโหลก มยอดเข�สงเพยง 25 ม. เนองจ�กคว�มชนและสลบซบซอนของภเข�ลกนทำ�ให ห�ดทร�ยมองคประกอบของเชงเข�เปนทสวยง�มและโดดเดนเปนเอกลกษณ เข�ท�งด�นเหนอเปนชองทะลขน�ดใหญ ทห�กมองจ�กทะเลจะเหนเข�เปนหวกะโหลกขน�ดใหญ โดยมชองทะลเปนเบ�ต�กลวงโบ อนเปนทม�ของชอเข�กะโหลก ตงอยในพนทหมท 4 เปนสถ�นทพกผอนหยอนใจและเปนแหลงทองเทยวทเหม�ะแกก�รลงเลนนำ� เพร�ะ
มช�ยห�ดทมคว�มสวยง�ม ห�ดทร�ยข�ว มช�ยทะเลย�ว 10.5 กม. ห�ดแหงนมนกทองเทยวนยมเดนเลนและชมคว�มง�มของธรรมช�ต
-25-
เข�หน เหลก ไฟ เข�เต� เข�กะโหลก
ถำ�ไทร อยบนเข�ใกลกบหมบ�นคงโตนด ท�งไปห�ดส�มพระย� ป�กถำ�มตนไทรอยตนหนง ภ�ยในถำ�มบนได 15 ขน ลงสหองโถงใหญ ผนงถำ�มหนงอกหนยอยเปนอ�งนำ�ลดหลนลงม� เรยกว� หองสระโบกธรณ ถดไปเปนหองม�น“ ”เจดส และหองนำ�ตกแหงหรอหนข�ง ซงเปนหองโปรงโลง มปลองอยด�นบน ทำ�ใหแสงส�ดสองม�กระทบผนงหนดสวยง�มม�กมหนงอกหนยอยรปร�ง ต�ง ๆ แตคอนข�งมด ถำ�นไมมแสงสว�ง เพอคว�มปลอดภยควรเตรยมไฟฉ�ยและตดตอเจ�หน�ทอทย�นฯนำ�ชม ถำ�พระย�นคร ซงครงหนงรชก�ลท 5 เคยเสดจประพ�สและสร�งพลบพล�น�มว� "พระทนงคห�คฤห�สน" ไวกล�งถำ�เมอป 2433 ว�กนว�ย�มเมอแสงสองกระทบพลบพล� ทำ�ใหถำ�แหงนสวยง�มยงกว�ถำ�ใดในจงหวดประจวบครขนธ
ด�นสงขร อยตดช�ยแดนพม� เปนตล�ดช�ยแดนทข�ยสนค�พนเมองทงของคนไทยและพม� ไดแก เฟอรนเจอรและข�วของเครองใชททำ�จ�กไมแกะสลกซงเปนง�นฝมอแฮนดเมด (Hand Made) เหม�ะสำ�หรบเปนของใชและตกแตงบ�น กลวยไมป� ตนไมป�ห�ย�กต�งๆ รวมถงเครองประดบททำ�จ�กหนสและพลอยพม�คณภ�พดหล�กชนด โดยด�นสงขร เปนจดผอนปรนท�งก�รค�ระหว�งช�ยแดนไทยและพม�ทแคบทสด สวนจดทแคบทสดของจงหวดประจวบครขนธ จะอยทตำ�บลหวยทร�ยซงวดระยะได 10.96 กโลเมตร วดต�มแนวจ�กสนปนนำ�ของทวเข�ตะน�วศรจนถงฝงทะเล ต�มแนวทตดผ�นหลกกโลเมตร 340.4 บนถนนเพชรเกษม ซงบรเวณนนกจะมป�ยบอกว�แคบทสดของประเทศ
ถำ�ไทร ถำ�พระย�นคร ด�นสงขร
สวนสนประดพทธ อยห�งจ�กหวหนไปท�งทศใตประม�ณ 8 กโลเมตรต�มถนนเพชรเกษม มบรเวณตดกบช�ยห�ดย�วเหยยดสวยง�ม เงยบสงบ จนส�ม�รถไดยนเสยงลมพดยอดสน มบงกะโลและทพกรบรองไวบรก�ร
-26-
ถำ�แกว อยทเข�หบจนทร กอนถงบ�นบ�งป 3 กโลเมตร จ�กเชงเข�ตองเดนเท�อก 15 น�ท กถงท�งลง ป�กถำ�เปนอโมงคขน�ดใหญย�วลก มหนงอกหนยอยระยบระยบเปนประก�ยคล�ยเพชรเมอตองแสงไฟ หนบ�งกอนโปรงใสเมอกระทบแสงไฟจะเรองสว�งทงกอน เปนถำ�ทสวยง�ม ทสดของบรรด�ถำ�หนปนในภมภ�คน
เข�ชองกระจก เปนภเข�ขน�ดเลก อยด�นหลงศ�ล�กล�งจงหวด มบนไดขนไปจนถงยอดเข� ซงเปนทตงของวดเข�ชองกระจก ประดษฐ�นพระบรมส�รรกธ�ต และพระพทธบ�ทจำ�ลอง ด�นทศเหนอของภเข�มชองโปรงดคล�ยกบกรอบของกระจก จ�กยอดเข�ส�ม�รถมองเหนววทวทศนของตวเมอง และอ�วประจวบได
อย�งสวยง�ม
สวนสนประดพทธ ถำ�แกว เข�ชองกระจก
ของด
พระร�ชวงไกลกงวล ตงอยห�งจ�กหวหนไปท�งทศเหนอ 3 กโลเมตร บนถนนเพชรเกษม กม.ท 229 เปนทประทบในก�รเสดจฯแปรพระร�ชฐ�นในฤดรอนของพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหว และพระบรมวงศ�นวงศ สร�งในสมยรชก�ลท 7 มเนอท 300 ไรเศษ ในบรเวณมพระตำ�หนกหล�ยหลงมชอคลองจองกน ไดแก พระตำ�หนกเป ยมสข ปลกเกษม เอบเปรม เอมปรด สร�งอยกล�งอทย�นไมดอกไมประดบน�น�พนธ โดยมพนทด�นหนงตดช�ยทะเล นอกจ�กนนยงม พพธภณฑหอย เปนพพธภณฑทไดรวบรวมหอยทกชนด
ศนยศกษ�เรยนรระบบนเวศป�ช�ยเลนสรน�ถร�ชน : มหศจรรยป�คนสร�ง พลกน�กงใหเปนป�ช�ยเลน” ศนยศกษ�เรยนรระบบนเวศป�ช�ยเลนสรน�ถร�ชน ตงอยท อ.ปร�ณบร เมอคร งอดตบรเวณนเคยเปนน�กงทมแตคว�มเสอมโทรม แตดวยพระร�ชดำ�รของสมเดจพระร�ชน ท�งกรมป�ไมจงไดสนองพระร�ชดำ�รดวย
ก�รยกเลกสมปท�นน�กง และพลกฟ นผนป�ช�ยเลนขนม� ห�กใครไดม�ทศนยศกษ�ฯ แหงนกจะไดทร�บว�ป�ช�ยเลนนนมคว�มสำ�คญอย�งไร โดยมเสนท�งเดนชมและศกษ�ธรรมช�ต อ�ค�รพพธภณฑ และไฮไลทกคอหอชมววซงส�ม�รถสดอ�ก�ศบรสทธและชมววป�ช�ยเลนอนกว�งไกล เปนอกหนงสถ�นททองเทยวและเรยนรทน�สนใจเปนอย�งยง
สถานรถไฟหวหน :” พลบพลาพระมงกฎเกลาฯ สถาปตยกรรมสมย ร.6” สถ�นรถไฟหวหน ใน อ.หวหน นบเปนสถ�นทมคว�มเก�แกแหงหนงของ
ประเทศ เปนจดหม�ยปล�ยท�งของผทจะเดนท�งม�ยงห�ดหวหน
-27-
แหลงทองเทยวท�งทะเลยอดนยมอนดบตนๆ ของไทย สถ�นแหงนเปนทตงของพลบพล�พระมงกฎฯ ซงแตเดมตงอยทพระร�ชวงสน�มจนทร จงหวดนครปฐม
ตำ�หนกกรมหลวงชมพรเขตอดมศกด ตงอยบนเชงเข�ธงชย ตำ�บลบ�นกรด ซงแยกจ�กถนนเพชรเกษมเข�ไปท�งซ�ยประม�ณ 16 กโลเมตร จะพบตำ�หนกกรมหลวงชมพรเขตอดมศกดและพระพทธกตตสรชยลอยเดนเปนสง� หนหน�ออกสทะเล บรเวณรอบ ๆ มสวนดอกไมประดบสวยง�ม และอกยอดหนงจะมมห�ธ�ตเจดยภกดซงสร�งขนเพอเฉลม เกยรตพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหวทครองร�ชยครบ 50 ป
พระร�ชวงไกลกงวล ศนยเรยนรระบบนเวศป�ช�ยเลนฯ สถ�นรถไฟหวหน
ตล�ดโตรงหวหน ตงอยบรเวณกล�งถนนเดช�นชต เปนถนนคนเดน นกทองเทยวจะไดเดนจบจ�ยซอของกน หรอ ของทระลกไดทน ถนนเดช�นชตตดตงฉ�กกบถนนเพชรเกษม ซงเปนถนนเมนหลกของหวหน ดงนนจะมองห�ตล�ดโตรงห ว ห น ไ ด ไ ม ย � ก น ก ตล�ดโตรงหวหน เปนทคนเคยในหมนกทองเทยวต�งช�ต และนกทองเทยวช�วไทย เพร�ะเปนแหลงจำ�หน�ยสนค�พนเมองจ�กทวประเทศ อ�ห�รไทย เชน ผดไทย หอยทอด กระเพ�ะปล� หมสะเตะ ซฟด อ�ห�รหว�นกม โรต ไอศกรม ขนมไทย ผลไม นอกจ�กนยงมข�ยเสอผ� กระเป� นตยส�ร ซดหนง ง�นหตถกรรม ภ�พว�ด โคมไฟ เปนสสนย�มร�ตรของหวหน ประม�ณ 4 โมงเยนของทกวน บรรด�แมค�จะเรมทยอยออกม�ตงร�นกน ซงกว�จะครบทกร�นกร�ว ๆ 5 โมงครง จะเปดข�ยเรอยไปจนตล�ดว�ยประม�ณ 5 ทม
ตล�ดนำ�ส�มพนน�ม ตล�ดนำ�ในบรรย�ก�ศรตนโกสนทรยอนยค สมยรชก�ลท 6 "บนเนอทกว� 100 ไร" มร�นค�ภ�ยในตล�ดนำ�ทงหมด 193 ร�น และเรอ
ข�ยสนค� 40 ลำ� โอบลอมไปดวยขนเข� และตดแหลงนำ�ธรรมช�ต "ลำ�หวยส�มพนน�ม" มก�รแสดง โชวแสง สเสยงทกวน รองรบนกทองเทยว 10,000 คน/วน กรปทวรกว� 500 บรษท เดนท�งสะดวกสบ�ย พรอมทจอดรถกว� 1,000 คน
และเตรยมพบ "The Cronos Walking Street แหงใหมสไตลกรซ
-28-
กบบรรย�ก�ศตะวนตก แหลงทองเทยวแหงใหมใจกล�งเมองหวหน ตดกบตล�ดนำ�หวหนส�มพนน�ม
อนสรณสถ�นโผน กงเพชร หรอ ม�นะ สดอกบวบ เปนช�วอำ�เภอหวหนโดยกำ�เนด เกดเมอวนท 12 กมภ�พนธ พ.ศ. 2478 มชอเสยงโดงดงด�นกฬ�หมดมวยโดยเฉพ�ะมวยส�กล เปนทโจษข�นกนทวไปและเปนแชมเป ยนโลกคนแรกของประเทศไทย เมอวนท 16 เมษ�ยน พ.ศ. 2503 ภ�ยหลงไดเสยชวตลง เมอวนท 31 พฤษภ�คม พ.ศ. 2525 เทศบ�ลตำ�บลหวหนรวมกบหนวยง�นภ�ครฐบ�ล และเอกชน ไดรวมกนจดห�ทนสร�งอนสรณสถ�นโผน กงเพชร ณ บรเวณช�ยห�ด
หวหนไดทำ�พธเปดง�นวนอนสรณ สถ�นโผน กงเพชร เมอวนท 27 ตล�คม พ.ศ. 2537
ตล�ดโตรงหวหน อนสรณสถ�นโผน กงเพชร ตล�ดนำ�หวหนส�มพนน�ม สบปะรด ชอเสยงของสบปะรดจงหวดประจวบฯ นนอรอยเลองลอ มจดเดนคอเนอสเหลองกรอบฉำ� รสช�ตอมเปรยวอมหว�น ตนสบปะรดตนหนงจะออกผลให 3-4 ครงเท�นนกจะต�ย ปหนง ๆ ช�วไรจะปลกสบปะรดกนประม�ณ 2 ครง จ�กนนคอก�รดแลรกษ� ซงกว�จะไดสบปะรดม�สกผลหนงนนใชเวล�กนเกอบปเลยทเดยว
ผ�โขมพสตร ผ�ฝ�ยพมพล�ยพนเมองอนเปนเอกลกษณของหวหนและมชอเสยงเปนทรจกม�น�นกว� ๕๐ ป มลวดล�ยสสนสวยง�มนบรอยล�ยใหซอห�ชนดทมชอเสยงม�กทสด คอ "ผ�เกยวพมพทอง" มจำ�หน�ยทร�นโขมพสตร และร�นข�ยของทระลกในเมองหวหน ผลตภณฑแปรรปอ�ห�รทะเล เชน ปล�เคม ปล�หมกแหง กงแหง เปนตน อรอย สะอ�ด ถกหลกอน�มย ใหคณค�ท�งอ�ห�รสง ไมใสส�รกนบด
สบปะรด ผ�โขมพสตร ผลตภณฑแปรรปอ�ห�รทะเล
-29-
ขนมปงชสเชคไสสบปะรด เปนสนค�ของฝ�กของจงหวดประจวบทรจกกนม�น�น แหลงผลตทสำ�คญ คอ อำ�เภอปร�ณบรและอำ�เภอส�มรอยยอด อนเนองม�จ�กพนท 2 อำ�เภอน เปนพนทปลกสบปะรดผนใหญของจงหวด โดยเรมจ�กก�รคดแปรรปเปนสบปะรดกวน และไดพฒน�ขนเรอยๆ จนกล�ยเปนขนมปงชสเชคไสสบปะรด ทมรสช�ตด ถกป�กลกค� จนถงปจจบน สบปะรดกวน ผลตจ�กสบปะรดคณภ�พด รสช�ตอรอย สะอ�ด ถกหลกอน�มย ไมเจอส ไมใชวตถกนเสย ส�ม�รถเกบไวบรโภคไดน�น ผลตภณฑจกส�นจ�กหว�ย ผลตต�มคว�มตองก�รของตล�ด ฝมอประณต สวยง�ม คงทน แขงแรง มใหเลอกม�กม�ย เชน เขง ตะกร� เปลเดก ฯลฯ ไมกว�ดก�นมะพร�ว ทำ�จ�กก�นมะพร�ว มคว�มแขงแรง ใชไดน�น รปแบบสวยง�ม
ขนมปงชสเชคไสสบปะรด สบปะรดกวน ผลตภณฑจกส�นจ�กหว�ย ไมกว�ดก�นมะพร�ว
---------------------------------------------------------------------------
-30-
4.เพชรบร เมองช�ยทะเลฝงอ�วไทยทเหม�ะแกก�รพกผอน ปลอยใจไปกบธรรมช�ต อทย�นและพระร�ชวงประวตศ�สตรทงดง�ม
คำาขวญ “ เข�วงคบ�น ขนมหว�นเมองพระ เลศลำ�ศลปะ แดนธรรมะ ทะเลง�ม”
ประวต
จงหวดเพชรบรตงอยท�งทศตะวนตกเฉยงใตของกรงเทพมห�นคร เปนเมองด�นสำ�คญระหว�งภ�คกล�งและภ�คใต มชอเสยงในฐ�นะเปนแหลงผลตนำ�ต�ล เนองจ�กมตนต�ลหน�แนน และยงเปนเมองทองเทยวทสำ�คญเพชรบรมแหลงทองเทยวทมชอเสยงม�กม�ยและหล�กหล�ยรปแบบ ทงยงอยไมไกลจ�กกรงเทพฯ จงเปนอกจงหวดหนงทนกทองเทยวทงช�วไทยและช�วต�งประเทศ นยมไปเทยวพกผอนหยอนใจกนม�ก
จงหวดเพชรบรมเนอทประม�ณ 6,225,138 ต�ร�งกโลเมตร หรอประม�ณ 3,890,711 ไร จดเปนจงหวดทมขน�ดใหญเปนอนดบท 36 ของประเทศไทย โดยมสวนทกว�งทสดในแนวทศตะวนออก-ตะวนตก เปนระยะท�ง 103 กโลเมตร และสวนทย�วทสดในแนวทศเหนอ-ใต เปนระยะท�ง 80 กโลเมตรลกษณะภมประเทศของเพชรบร แบงเปน 3 เขต คอ เขตภเข�และทร�บสงท�งด�นตะวนตก เปนเทอกเข�ทอดย�วจ�กเหนอลงใต เปนตนกำ�เนดของแมนำ�เพชรบรและแมนำ�ปร�ณบร เขตทร�บลมแมนำ�บรเวณตอนกล�งของจงหวด เปนบรเวณทอดมสมบรณทสดและเปนเขตเกษตรกรรมทสำ�คญของจงหวด เพร�ะมแมนำ�เพชรบรไหลผ�น มเขอนแกงกระจ�นและเขอนเพชรบร และเขตทร�บช�ยฝงทะเลท�งด�นทศตะวนออก พนทตดช�ยฝงทะเลอ�วไทย คว�มย�วรวมประม�ณ 80 กโลเมตร อดมไปดวยป�โกงก�งและช�ยห�ดทสวยง�ม เปนแหลงเศรษฐกจทสำ�คญของจงหวดทงในด�นก�รประมงและก�รทองเทยวเพชรบรเปนเมองทมประวตศ�สตรย�วน�นกว� 2,000 ป นบตงแตสมยทว�รวด เดมเปนหนงในเมองศนยกล�งของพระพทธศ�สน� มชอทช�วต�งประเทศใชเรยกต�งๆ กน เชน ช�วฮอลนด�เรยกว� พพรย ช�วฝรงเศสเรยกว� พพพล และ ฟฟร จงสนนษฐ�นกนว�ชอ เมอ“ ” “ ” “ ” “
งพรบพร เปนชอเดมของเมองเพชรบร ซงสอดคลองกบชอวดพรบพล ทเปนวด”เก�แกวดหนงของจงหวดในสมยสโขทยและกรงศรอยธย� เพชรบรเปนเมองหน�ด�นทสำ�คญในกลมหวเมองฝ�ยตะวนตก เจ�เมองผปกครองเพชรบรลวนเปนผทสบเชอพระวงศ ตอม�ในสมยรตนโกสนทร จงหวดเพชรบรไดเปลยนเปนเมองแหงก�รทองเทยว พระบ�ทสมเดจพระจอมเกล�เจ�อยหวทรงโปรดปร�นเมองเพชรบรตงแตครงยงทรงผนวชอย เมอเสดจขนครองร�ชยจงโปรดใหสร�งพระร�ชวง วด และพระเจดยใหญขนบนเข�เตยๆ ใกลกบตวเมอง และพระร�ชท�นน�มว� พระนค“รคร ตอม�ในสมยพระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหว โปรดใหสร�ง”พระร�ชวงขนอกแหงหนงในตวเมองเพชรบร คอ พระร�มร�ชนเวศน หรอทเรยก“ ”กนว� วงบ�นปน และพระบ�ทสมเดจพระมงกฎเกล�เจ�อยหวกไดโปรดใหสร�ง“ ”พระร�ชวง พระร�ชนเวศนมฤคท�ยวน ขนทช�ยห�ดชะอำ�ในเวล�ตอม� เพอใช“ ”เปนทประทบรกษ�พระองค ดวยทรงเชอว� อ�ก�ศช�ยทะเลและนำ�ทะเลอ�จบรรเท�อ�ก�รเจบปวยได จงหวดเพชรบรจงถกเรยกอกชอหนงว� เมองส�มวง นบแต“ ”นนม�ปจจบนจงหวดเพชรบรแบงก�รปกครองออกเปน 8 อำ�เภอ คอ อำ�เภอเมองเพชรบร อำ�เภอเข�ยอย อำ�เภอหนองหญ�ปลอง อำ�เภอชะอำ� อำ�เภอท�ย�ง อำ�เภอบ�นล�ด อำ�เภอบ�นแหลม และอำ�เภอแกงกระจ�น
-31-
วฒนธรรม
พระนครคร (เข�วง) เดมช�วบ�นเรยกว� "เข�สมน" โดยพระบ�ทสมเดจพระจอมเกล�เจ�อยหว (รชก�ลท 4) โปรดเกล�ฯ ใหเจ�พระย�ศรสรยวงศ (ชวง บนน�ค) พระสมหกล�โหมเปนแมกองกอสร�ง สำ�เรจในป พ.ศ. 2403 และทรงพระร�ชท�นน�มว� "พระนครคร" แตช�วเมองเพชรนยมเรยกกนตดป�กว� "เข�วง" สบม�จนทกวนน โดยพระนครครตงอยบนยอดเข�ใหญ 3 ยอด คอ ยอดเข�ด�นทศตะวนออก ซงเปนทตงของวดพระแกว ภ�ยในจะมพระอโบสถ พระสทธเสลเจดย หอระฆง ศ�ล� และพระปร�งคแดง ยอดเข�กล�งเปนทประดษฐ�นเจดยทรงกลม มฐ�นทกษณโดยรอบ โดยไดรบพระร�ชท�นน�มว� "พระธ�ตจอมเพชร" และยอดเข�ด�นทศตะวนตกเปนทตงของพระร�ชวงทประกอบไปดวยหมพระทนงและอ�ค�รต�ง ๆ ทงนท�นใดสนใจม�เทยวชมอทย�นประวตศ�สตรแหงนกม�ไดทกเมอ ตงอยรมถนนเพชรเกษมส�ยเก� (ท�งเข�ตวเมอง)
ศนยวฒนธรรมไทยทรงดำ�หรอล�วโซง ตงอยหม 5 ตำ�บลเข�ยอย เดนท�งต�มท�งหลวงหม�ยเลข 4 เลยจ�กแยกอำ�เภอเข�ยอย ม�ท�งตวเมองเพชรบรประม�ณ 1 กโลเมตร เลยวซ�ยตรงท�งเข�โรงเรยนบ�นวง เข�ไปประม�ณ 300 เมตร ไทยทรงดำ�หรอล�วโซง เปนชนกลมหนงทมถนฐ�นเดมอยทเมองเดยนเบยนฟในเวยดน�มเหนอ มอ�ณ�เขตตดตอกบประเทศล�ว เข�ม�ตงถนฐ�นอยในไทยน�นกว� 200 ป ร�ว ๆ สมยกรงธนบรและกรงรตนโกสนทรตอนตน มวฒนธรรมประเพณทเปนเอกลกษณ นยมแตงก�ยดวยสดำ� จงเรยก "ไทยทรงดำ�" มภ�ษ�พดและภ�ษ�เขยนเปนของตนเอง มคว�มรคว�มชำ�น�ญด�นก�รทอผ�และจกส�น และในเดอนเมษ�ยนของทกปจะมง�นประเพณไทยทรงดำ� ซงถอเปนง�นรนเรงสงสรรคของช�วล�วโซง โดยจะหมนเวยนผลดเปลยนกนจดไปต�มหมบ�นต�ง ๆ ซงภ�ยในศนยฯ จะมก�รจดแสดงเครองมอเครองใชต�ง ๆ ในชวตประจำ�วน บ�นจำ�ลอง อกษรดงเดม ส�ธตก�รทอผ� และข�ยสนค�ของทระลก ห�กนกทองเทยวม�เปนหมคณะและตองก�รจะชมก�รแสดงประเพณพนบ�น เชน พธเสนเรอน (เซนผบ�น) ก�รอนกอน ก�รเลนลกชวง ก�รฟอนแคน ทงนส�ม�รถตดตอลวงหน�ได
พระนครคร (เข�วง) ศนยวฒนธรรมไทยทรงดำ�
-32-
ชมวง เทยววด
พระร�มร�ชนเวศนหรอพระร�ชวงบ�นปน ตงอยทตำ�บลบ�นหมอ อำ�เภอเมอง ซงพระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหว มพระร�ชประสงคใหสร�งดวยพระร�ชทรพยสวนพระองค สำ�หรบประทบแรมในฤดฝน โดยทรงโปรดเกล�ฯ ใหจดซอทจ�กร�ษฎร และให จอมพลเรอสมเดจพระเจ�บรมวงศเธอเจ�ฟ�บรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต กบสมเดจพระเจ�บรมวงศเธอ กรมพระย�ดำ�รงร�ช�นภ�พ เปนแมกองจดก�รกอสร�ง ซงภ�ยในมคว�มโดดเดนท�งด�นสถ�ปตยกรรมแบบยโรป ตลอดจนมก�รตกแตงภ�ยในทสวยงดง�มเปนอย�งม�ก เปนผลง�นก�รออกแบบของ มสเตอรค�ล เดอรง ช�วเยอรมน แลวเสรจในป พ.ศ. 2459 ในรชสมยพระบ�ทสมเดจพระมงกฎเกล�เจ�อยหว ไดพระร�ชท�นน�มว� "พระทนงศรเพชรปร�ส�ท" และทรงเปลยนเปน "พระร�มร�ชนเวศน" เมอป พ.ศ. 2461 ใชเปนทรบรองแขกเมอง และตอม�ในสมยพระบ�ทสมเดจพระปกเกล�เจ�อยหว ทรงโปรดเกล�ฯ ใหใชเปนทตงของโรงเรยนผกำ�กบลกเสอ โรงเรยนฝกหดครเกษตรกรรมและโรงเรยนประช�บ�ลประจำ�ตำ�บล ทงนใครทหลงใหลในสถ�ปตยกรรมแบบตะวนตกสวยคล�สสกเชนนกม�เยยมชมไดทกวน
พระร�ชนเวศนมฤคท�ยวน ตงอยในบรเวณค�ยพระร�มหก ทตำ�บลหวยเหนอ อำ�เภอชะอำ� จงหวดเพชรบร ตรงหลกกม.ท 216 เลยห�ดชะอำ�ม�เลกนอย เปนพระตำ�หนกทประทบรมทะเล ซงพระบ�ทสมเดจพระมงกฎเกล�เจ�อยหว โปรดใหรอพระตำ�หนกห�ดเจ�สำ�ร�ญม�ปลกขนใหมเมอป พ.ศ.2466 ไดรบขน�นน�มว� "พระร�ชนเวศนแหงคว�มรกและคว�มหวง" ลกษณะเปนพระตำ�หนกไมสองชน หนหน�ออกสทะเล พระตำ�หนกฝ�ยในอยปกขว� ท�งปกซ�ยเปนสวนของฝ�ยหน� ประกอบดวยพระทนงส�มองคเชอมตอ ถงกนโดยตลอด พระทนงสนทรพม�น เปนทประทบของพระน�งเจ�อนทรศกดศจ พระวรช�ย� พระทนง พศ�ลส�ครเปนทประทบของพระมงกฎเกล�เจ�อยหว เปนหมพระทนงตรงกล�งประกอบดวยหองต�ง ๆ สำ�หรบสำ�ร�ญพระอรย�บถ หองพกข�ร�ชบรพ�รทคอยรบใชใกลชด หองทรงพระอกษร และพระทนง สโมสรเสวก�ม�ตย เปนอ�ค�รโถงสองชนเปดโลงใชเปนทประชมในโอก�สต�ง ๆ และเปนโรงละคร ซงเคยจดแสดงละครครงสำ�คญ 2 ครง คอ เรองพระรวง และวว�หพระสมทรในป พ.ศ.2484 เจ�พระย�ร�มร�ฆพ ไดสร�งพระบรมรปพระบ�ทสมเดจ
พระมงกฎเกล�เจ�อยหว ถว�ยเปนพระร�ช�นสรณประดษฐ�นไว ณ ทองพระโรงพระร�ชนเวศนมฤคท�ยวน และไดจดง�นบำ�เพญ พระร�ชกศลถว�ยเปนพระร�ชสกก�ระ เนองในวนทระลกคล�ยวนสวรรคตของพระองคในวนท 25 พฤศจก�ยน เปนประจำ�ทกป
พระร�มร�ชนเวศน พระร�ชนเวศนมฤคท�ยวน
-33-
วดใหญสวรรณ�ร�ม วดแหงนถกสร�งขนในสมยอยธย� เปนสถ�นททมคว�มสำ�คญท�งประวตศ�สตร เชน รองรอยททห�รพม�พย�ย�มพงประตเข�ไปแตไมสำ�เรจ จงใชขว�นจ�มทบ�นประตจนเกดเปนรอยผ�ใหเหนจนถงทกวนน ถอเปนอกหนงแหลงทองเทยวทน�สนใจ ซงวดนไดมก�รบรณะในสมยพระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหว ภ�ยในวดมศ�ล�ก�รเปรยญเปนพระตำ�หนกไมสกทงหลง ทพระเจ�เสอแหงกรงศรอยธย�พระร�ชท�นแดพระสงฆร�ชช�วเพชรบร ซงศ�ล�ก�รเปรยญนมก�รแกะสลกไมทสวยง�ม โดยเฉพ�ะบ�นประตสลกล�ยก�นขดปดทอง และยงมธรรม�สนเทศนซงแกะสลกลงรกปดทอง รปทรงเปนบษบกทงดง�มและสมบรณ บนผนงภ�ยในพระอโบสถ มภ�พเขยนเทพชมนม อ�ยกว� 300 ป สนใจแวะเข�ไปเยยมชมรองรอยแหงประวตศ�สตรนไดทกวน ตงอยถนนพงษสรย� ห�งจ�กศ�ล�กล�งจงหวดประม�ณ 1 กโลเมตร
วดมห�ธ�ตวรวห�ร อยห�งจ�กศ�ล�กล�งจงหวดประม�ณ 500 เมตร เปนวดเก�แก ตงอยรมแมนำ�เพชรบรฝงตะวนตก ภ�ยในวดแบงเขตพทธว�สออกจ�กเขตสงฆ�ว�ส สงทน�สนใจ ในวด ไดแก ปร�งคห�ยอด เปนปร�งคกออฐฉ�บปน สร�งต�มคตมห�ย�นถว�ยพระธย�นพทธทงห� ซงทำ�รปจำ�ลองประดษฐ�น อยบนยอดปร�งคแตละองค สนนษฐ�นว�เดมปร�งคห�ยอดน คงจะเปนพระเจดยห�ยอด เชนเดยวกบทเมองนครศรธรรมร�ช แลวม�แกไขเปนปร�งคในสมยหลง ภ�ยในปร�งคใหญประดษฐ�น พระบรมส�รรกธ�ต สงทน�สนใจอกอย�งหนงคอ ภ�พปนป นต�ง ๆ ในวห�รหลวงและพระอโบสถ ฝมอช�งเมองเพชร ซงห�ดไดย�ก นอกจ�กนนในวห�รยงบรรจพระพทธรปศกดสทธทช�วเพชรบรนบถอม�ก คอ รปหลวงพอวดมห�ธ�ต รปหลวงพอบ�นแหลม และรปหลวงพอวดเข�ตะเคร�
วดกำ�แพงแลง อยห�งจ�กศ�ล�กล�งจงหวดประม�ณ 2 กม. วดนเดมเปนเทวสถ�นในสมยขอม สร�งต�มลทธศ�สน�พร�หมณ ตอม�เมออทธพลของศ�สน�พทธไดแผขย�ยเข�ม�ในบรเวณนน จงไดดดแปลงเทวสถ�นแหงนเปนศ�สนสถ�นในพระพทธศ�สน�นก�ยมห�ย�น และหนย�น ต�มลำ�ดบ เทวสถ�นทสร�งขน เดมมปร�งค 5 หลง ทำ�ดวยศล�แลง ปจจบนเหลอเพยง 4 หลง สนนษฐ�นว�ปร�งคแตละหลง ใชเปนทประดษฐ�นเทวรป เชน พระอศวร พระน�ร�ยณ พระพรหม พระน�งอม� เพร�ะเมอ พ.ศ. 2499 มผขดพบรปสลกของพระน�งอม�ในปร�งคองคหนงทพงลง วดนเมอดดแปลงเปนศ�สนสถ�นในพทธศ�สนสถ�นแลว ไดสร�งพระอโบสถขน โดยมไดเปลยนสภ�พเดมไปม�กนก จะเหนไดว�รอบๆ วดยงมกำ�แพงทกอดวยศล�แลงลอมรอบอย
วดใหญสวรรณ�ร�ม วดมห�ธ�ตวรวห�ร วดกำ�แพงแลง
-34-
วดกฏ อยทตำ�บลบ�งเคม กอนถงท�งเข�ทว�ก�รอำ�เภอเข�ยอย 6 กโลเมตร เปนวดเก�แกของจงหวดเพชรบร พระอโบสถสร�งดวยไมสกทงหลง รอบพระอโบสถด�นนอกสลกเปนเรองทศช�ต มห�ช�ต และไซอว หน�บนโบสถทศตะวนออก แกะสลกเปนเหรยญตร�มงกฎ สมยรชก�ลท 4 สวนด�นหลงท�งทศตะวนตก แกะสลกเปนรปเหรยญกษ�ปณ ร�ค� 1 บ�ท พรอมตร�แผนดนรชก�ลท 5 บ�นประตเปนล�ยเถ�ทะลโปรง แกะสลกล�ยลก ฝมอประณตดวยฝมอช�งชนคร
วดพระพทธไสย�สน ตงอยเชงเข�วงด�นทศใต เปนวดเก�แกสมยอยธย� ประดษฐ�นพระพทธรปป�งไสย�สนทมลกษณะ งดง�มและมขน�ดใหญเปนหนงในสของประเทศ
วดเข�ตะเคร� ตงอยตำ�บลบ�งครก อำ�เภอบ�นแหลม ทวดนเปนทประดษฐ�น พระพทธรปป�งม�รวชย สง 29 นว หน�ตกกว�ง 21 นว เรยกกนว� หลวงพอเข�ตะเคร� มช�วเมอง และนกทองเทยวไปกร�บไหวปดทองเปนอนม�ก จนกระทงบดนแลไมเหนพทธลกษณะเดม มประวต เล�ถงหลวงพอองคนว�เปนพระพพระนอง 3 องคกบหลวงพอโสธร จงหวดฉะเชงเทร� หลวงพอบ�นแหลม จงหวดสมทรสงคร�ม บ�งตำ�ร�ว�เปนพนองกนถง 5 องคคอ หลวงพอบ�งพลใหญ และหลวงพอวดไรขงท นครปฐมดวย ทม�ของพระพทธรปนเมอปล�ยสมยอยธย� ตอนทช�วบ�นแหลม เมองเพชรหนพม� ไปตงหลกแหลงอยทป�กนำ�แมกลองจนกระทงกล�ยเปนบรรพบรษของช�วสมทรสงคร�มในทกวนนนน วนหนงช�วประมงบ�นแหลมไป ตอวนทป�กอ�ว ไดพระพทธรปขนม� 2 องค องคหนงเปนพระยนป�งอมบ�ตร อกองคหนงเปนพระป�งม�รวชย ช�วบ�นแหลมนำ�พระยนไปประดษฐ�นทวดบ�นแหลมเดยวน คอ วดเพชรสมทรวห�ร กล�งเมองสมทรสงคร�ม สวนอกองคมอบใหญ�ตช�วบ�งตะบนนำ�ม�ประดษฐ�นท วดเข�ตะเคร� อำ�เภอบ�นแหลม จงหวดเพชรบร
วดกฏ วดพระพทธไสย�สน วดเข�ตะเคร�
-35-
ธรรมชาต
แกงกระจ�น หรอ อทย�นแหงช�ตแกงกระจ�น เปนอทย�นทมพนทกว�งใหญทสดของประเทศไทย มพนทถง 2,915 ต�ร�งกโลเมตร หรอ 1.8 ล�นไร ในเขตอำ�เภอแกงกระจ�น อำ�เภอหนองหญ�ปลอง จ.เพชรบร และอำ�เภอหวหน จ.ประจวบครขนธ ยงคงสภ�พเปนป�ดงดบต�มธรรมช�ตทสมบรณ และมคว�มหล�กหล�ยท�งชวภ�พสงม�กแหงหนง ไดรบก�รประก�ศใหเปนเขตอทย�นแหงช�ต เมอวนท 12 มถน�ยน 2524 โดยกำ�หนดพนทบรเวณอ�งเกบนำ�และป�เหนอเขอนแกงกระจ�นเปนเขตอทย�นแหงช�ต
สถานทนาสนใจภายในอทยานฯ เข�พะเนนทง อยห�งจ�กททำ�ก�รอทย�นฯ 50 กม.เปนภเข�สงประกอบ
ดวยทงหญ�กว�ง สงจ�กระดบนำ�ทะเล ประม�ณ 1,207 เมตร บรเวณโดยรอบเปนป�ดงดบมสตวป�น�น�ชนดม�กม�ย สภ�พภมประเทศสมบรณ มทวทศนงดง�มมองจ�กยอดเข�ส�ม�รถเหนทะเลหมอกในชวงฤดฝนตอฤดหน�ว บรเวณเชงเข�พะเนนทง กม.ท 36 เปนจดชมวว ก�รเดนท�งตองใชพ�หนะ ทมกำ�ลงสง หรอส�ม�รถเหม�รถปกอพไดจ�กบรเวณททำ�ก�รอทย�นฯเนองจ�กสภ�พถนนคอนข�งแคบ ในก�รขนไปยงจดชมววด�นบนน ท�งอทย�นฯ จะมต�ร�งกำ�หนดเวล�ในก�รใชเสนท�งส�ยน คอ จะเปดใหรถขนเข�ข�ไปชวงเวล� 08.00-11.00 น. และกลบม�ชวง 13.00-16.00 น.เพอปองกนอบตเหต
เข�สน อยห�งจ�กททำ�ก�รอทย�นฯ 6 กม. เปนภเข�ลกเลก ๆ รมทะเลส�บ มป�สนสองใบ และสนส�มใบ สลบกบ�เตงป�เตงรง
อ�งเกบนำ� มเนอทประม�ณ 46.5 ตร.กม. จนำ�ได 710 ล�น ลกบ�ศกเมตร ถกสร�งขนเพอกกเกบนำ�จ�กแมนำ�
เพชรบร มเก�ะเลกๆ อยกล�งนำ� นกทองเทยวมกจะเช�เรอชมทศนยภ�พรอบเก�ะ.
นำ�ตกทอทพย อยห�งจ�กเข�พะเนนทง 15 กม. ส�ม�รถเดนท�งโดยถยนต และเดนท�งเท�เข�ถงตวนำ�ตก
ประม�ณ 4 กม. มคว�มสง 9 ชน แตละชนสวยง�มแปลกต� สภ�พโดยรอบเปนป�ไมรมรน ในฤดทมนำ�ม�กนกทองเทยว
ส�ม�รถลองแพไปต�มลำ�นำ�ได
-36-
อทย�นแหงช�ตแกงกระจ�น อ�งเกบนำ�แกงกระจ�น นำ�ตกทอทพย
ห�ดชะอำ� อยห�งจ�กตวเมองเพชรบร 41 กม. มท�งแยกซ�ยเข�ช�ยห�ด ระยะท�งประม�ณ 2 กม. เปนช�ยห�ดทสวยง�มและมชอเสยงของจงหวดเพชรบร เดมชะอำ�เปนเพยงตำ�บลหนง ขนอยกบอำ�เภอ หนองจอก แตภ�ยหลงทหวหนมชอเสยง ทดนแถบช�ยทะเลถกจบจองหมด พวกเจ�น�ยชนผใหญสมยนน จงพย�ย�มห�สถ�นทพกผอนแหงใหม โดยก�รนำ�ของสมเดจกรมพระย�นร�ธปประพนธพงศ และได พบว�ห�ดชะอำ�เปนช�ยห�ดทสวยง�มไมแพหวหน ชะอำ�จงเรมเปนทรจกตงแตนนม� ชะอำ�ไดรบก�รพฒน�เจรญเตบโตขน และยกฐ�นะเปนอำ�เภอจนปจจบน
ห�ดเจ�สำ�ร�ญ ตงอยห�งจ�กตวเมองเพชรบร ประม�ณ 15 กโลเมตร เปนช�ยห�ด ทเคยเปนสถ�นททองเทยวสำ�คญ ม�แตสมยโบร�ณ มประวตเล�กนม�ว� สมเดจพระนเรศวรมห�ร�ช เคยเสดจม�ทน พรอมดวยสมเดจพระเอก�ทศรถ
ทรงพอพระร�ชหฤทย ในคว�มง�ม ของห�ดนม�ก ทรงประทบแรม อยหล�ยวน จน ช�วบ�น เรยกห�ดนว� ห�ดเจ�สำ�ร�ญ ห�ดปกเตยน อยในทองทตำ�บลปกเตยน ห�งจ�กห�ดเจ�สำ�ร�ญไปท�งใตประม�ณ 7 กม. หรอส�ม�รถเดนท�งไป ท�งถนนเพชรเกษมถงอำ�เภอท�ย�งแลวเลยวซ�ยตรงสแยกคลองชลประท�นส�ย 2 ไปต�มถนนน ประม�ณ 15 กม. บรเวณห�ดปกเตยนเปนห�ดทร�ยข�ว สะอ�ด เหนอห�ดมลำ�คลองปกเตยน ไหลผ�น
ห�ดชะอำ� ห�ดเจ�สำ�ร�ญ ห�ดปกเตยน
-37-
ตล�ดนำ�บนนำ�ตกกว�งโจว ตล�ดนำ�แหงนตงอยในพนทอำ�เภอหนองหญ�ปลอง มคว�มแปลกมหศจรรยตรงทเปนตล�ดนำ�ชมชนทตงอยบนนำ�ตก ซงเปนแหงแรกและแหงเดยวในโลก สร�งจดดงดดใจใหกบนกทองเทยวเปนอย�งม�ก เดมททนเปนป�ทมนำ�ตกสวยง�มม�น�นหล�ยรอยป แตกลบถกทำ�ล�ย
อย�งตอเนองจนพนป�เกดข�ดคว�มสมดลท�งนเวศน นำ�ตกและป�ทเคยอดมสมบรณกเปลยนสภ�พเปนพนทแหงแลง จนภ�ยหลงไดมก�รพฒน� มก�รบรก�รจดก�รนำ�และปลกป�ต�มแนวพระร�ชดำ�ร จงทำ�ใหพนทแหงนกลบม�ฟ นตวและมคว�มอดมสมบรณม�กขน และถกจดใหเปนพนทพกผอนทองเทยวและมกจกรรมพเศษสร�งอ�ชพใหกบชมชน ซงสนค�สวนใหญทม�ว�งข�ยจะเปนพชผก ผลไม และอ�ห�รทห�ชมไดย�ก เชน หอหมกกระบอกไมไผ, ขนมหมอแกงกระบอกไมไผ, ทอดมนปล�กร�ย, หอยทอดหลมสตรโบร�ณ, กวยเตยวเรอหมอดนไกตน, นำ�แวนแกวป น, หมยอหอไผ (สตรตนตำ�รบเมองกว�งโจว) และผดไทยมง นอกจ�กนยงมกจกรรมอน ๆ ทน�สนใจใหทำ�อก เชน พ�ยเรอเทยวตล�ดนำ�ผ�นนำ�ตกย�ว 400 เมตร เทยวชมนำ�ตกชนผ�ง�ม ชนผ�ประดเลอด ชนหนดำ� และชนดงมณฑ� ซงชนหนดำ�เปนหนทมแรอยม�กห�พบไดย�กในประเทศไทย อกทงยงไดพกผอนไปกบแกงธ�รนำ�ทรมรนพรอมพรรณไมน�น�ชนด สกก�ระตนไทรรกษ�ศกดสทธ, สป�ปล� ทเปนสป�เท�ธรรมช�ตแหงแรกทอยกล�งป� ตลอดจนชมหงหอยทเปนสสนย�มคำ�คน และจดชมด�วทชดทสดในประเทศไทย ห�กสนใจแวะม�เทยวทนเข�เปดเฉพ�ะวนเส�ร-อ�ทตย และวนหยดร�ชก�รเท�นน
เข�บนไดอฐ เปนเข�ขน�ดยอมมยอดสง 121 เมตร อยห�งจ�กเข�วงประม�ณ 2 กม. บนยอดเข�มวดเก�แก สมยอยธย� ชอวดเข�บนไดอฐ อนเปนสำ�นกวปสสน�กรรมฐ�นทมชอเสยงม�แตเดม ในสมยปล�ย กรงศรอยธย�นน เจ�อธก�รแสงแหงวดเข�บนไดอฐ มชอเสยงในด�นกรรมฐ�นม�ก สมเดจพระเจ�เสอเคยทรงฝ�กตวเปนศษย นอกจ�กวดเข�บนไดอฐ ถำ�แรก คอ "ถำ�ประทน" มพระพทธรปประดษฐ�นอยต�มผนงถำ�ทงสองด�น ลกเข�ไปจะเปนถำ� "พระเจ�เสอ" ทชอเชนน เพร�ะมเรองเล�กนม�ว� พระเจ�เสอไดเสดจม�ห�อ�จ�รยแสง และไดถว�ยพระพทธรปยนป�งห�ม สมทรสงประม�ณ 2 เมตร และไดประดษฐ�นไวทถำ�น ถ�ห�กเดนตอลกเข�ไปท�งด�นใตจะมบนได ลงสถำ�อกคห�หนง มชอเรยกว� ถำ�พระพทธไสย�สน ดวยมพระนอนองคใหญประดษฐ�นอย มพทธลกษณะทงดง�มและตรงซอกผนงถำ�มประทนเรอทำ�ดวยไมเก�แกม�ก เปนประทนเรอทพระเจ�เสอถว�ยอ�จ�รยแสง นอกจ�กถำ�ทกล�วม�แลวข�งตน เข�บนไดอฐยงมถำ�อกม�กม�ย เชน ถำ�พระอ�ทตย พระจนทร ถำ�สว�งอ�รมณ ถำ�ช�งเผอก และถำ�ดค ซงมชอต�มดคโยฮนฮลเบรต ผสำ�เรจร�ชก�รเมองปอรนสวค ผเคยม�เยอนเพชรบรและม�
เทยวถำ�แหงน
ตล�ดนำ�บนนำ�ตกกว�งโจว เข�บนไดอฐ
-38-
ถำ�เข�หลวง ตงอยบนเข�หลวงทมคว�มสงประม�ณ 92 เมตร โดยภ�ยในจะมหนงอกหนยอยทสวยง�ม จดเดนของทน กคอ ลำ�แสงอ�ทตยทสอดสองเข�ม�ภ�ยในถำ� ซงสร�งจดเดนใหกบองคพระพทธรปฉลองพระองคทประดษฐ�นอยใจกล�งใหดโดดเดนสง�ง�มม�กยงขน โดยองคพระพทธรปดงกล�วพระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหว โปรดใหสร�งถว�ยพระบ�ทสมเดจพระจอมเกล�เจ�อยหว ซงเคยเสดจประพ�สม�และทรงโปรดถำ�แหงน อกทงยงทรงบรณะพระพทธรปเก�แกภ�ยในถำ�นอกหล�ยองค นอกจ�กนยงทรงโปรดเกล�ฯ ใหสร�งบนไดหนลงไปในถำ�บรเวณท�งเข�เชงเข�หลวงด�นขว�มอ ซงมวดใหญอยวดหนงช�วเมองเรยกว� "วดถำ�แกลบ" ปจจบนชอ "วดบญทว" ซงป�กถำ�แกลบทวดแหงนมตำ�น�นเล�ว� เปนท�งเข�สเมองลบแลอนเปนเมองทมแตหญงส�ว นนกเปนเพยงตำ�น�นของช�วเมองเพชรนบรอยปม�แลว ทงนห�กสนใจไปชมคว�มงดง�มของถำ�และศกษ�ตำ�น�นเมองลบแล ส�ม�รถเดนท�งไปไดในเวล�ทำ�ก�ร
ถำ�เข�ยอย ตงอยท�งทศตะวนออกของเข�ยอย ใกลทว�ก�รอำ�เภอเข�ยอย ไปต�มท�งหลวงหม�ยเลข 4 กโลเมตรท 136-137 อยกอนถงตวเมองเพชรบรประม�ณ 22 กโลเมตร ภ�ยในถำ�มพระพทธรปนอนองคใหญและพระพทธรปองค
ใหญนอยหล�ยป�งประดษฐ�นอย คล�ยกบถำ�เข�หลวงและวดเข�บนไดอฐทอยในเขตอำ�เภอเมองเพชรบร ต�มประวตเล�กนว�พระพทธรปเหล�นมม�น�นแลว ตอม�พระครออนวดท�ยตล�ดไดม�บรณะใหม และมเกรดประวตศ�สตรเล�กนว�สมยเมอพระบ�ทสมเดจพระจอมเกล�เจ�อยหวยงทรงผนวชอยนน พระองคไดเสดจธดงคม�ปกกลดวปสสน�ทหน�เข�ยอย แลวทรงย�ยขนม�ประทบนงกรรมฐ�นอยในถำ�เข�ยอยหล�ยคน
ถำ�เข�หลวง ถำ�เข�ยอย
โครงก�รชงหวมนต�มพระร�ชดำ�ร ตงอยทบ�นหนองคอกไก ตำ�บลเข�กระปก อำ�เภอท�ย�ง เดมบรเวณนเปนพนทแหงแลง เกษตรกรสวนใหญนยมปลกพชไร ไดแก สบปะรด ข�วโพด และออย เปนตน ตอม�พระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหวทรงซอทดนบรเวณดงกล�วจำ�นวน 250 ไร สำ�หรบเพ�ะปลกพชทำ�เปนโครงก�ร
ต�มพระร�ชดำ�รเพอเปนตวอย�งแกเกษตรกร และไดมช�วบ�นไดนำ�มนเทศทปลกม�ทลเกล�ฯ ถว�ยพระองค แตเมอเสดจกลบมไดทรงนำ�มนหวนนไปดวย เมอเสดจกลบม�อกครงทรงพบว�มนหวนนงอกเปนตน จงมพระร�ชดำ�รสว�มนอยทไหนกงอกได จงมพระร�ชดำ�รใหจดเปนพนทเพ�ะปลกพชต�ง ๆ โดยเนนทพชทองถน
ของเพชรบร เชน มะพร�ว ชมพเพชร มะน�ว
-39-
กะเพร� สปปะรด ข�วไรพนธต�ง ๆ และทรงมพระร�ชดำ�รใหปลกแปลงทดลองมนเทศในทดนสวน ซงโครงก�รนเปนโครงก�รพระร�ชดำ�รล�สดทพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหว อกทงยงทรงใหปรบปรงระบบระบ�ยนำ�ทอ�งเกบนำ�หนองเสอเพอใชในโครงก�รอกดวย ทงนโครงก�รชงหวมนต�มพระร�ชดำ�ร เปดใหชมทกวน
หบกระพง อยกอนถงชะอำ�ประม�ณ 4 กม. ต�มเสนท�ง 3203 ตรงหลกกม.ท 201-202 จะมท�งแยกขว�มอ เปนท�งล�ดย�ง เข�ไปอก 8 กม. กจะถงสหกรณหบกระพง ซงอยในตำ�บลเข�ใหญเขตอำ�เภอชะอำ� แตเดมมสภ�พแหงแลงจนในป พ.ศ.2505 พระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหว ทรงมพระร�ชดำ�ร ทจะชวย เหลอเกษตรกรในนคมเขอนเพชร โครงก�รพฒน�ชนบท "หบกระพง" ต�มพระร�ชประสงค จงไดเรมขน ในป พ.ศ. 2507 โดยมประเทศอสร�เอลใหคว�มชวยเหลอ โครงก�รนชอว� "โครงก�รไทย-อสร�เอล" ไดมก�รศกษ�ขอมลเกยวกบก�รปลกพชผลต�ง ๆ ต�มคว�มตองก�รของตล�ด มก�รแนะนำ�ใหเกษตรกร รจกก�รปลกพชต�มหลกวช�ก�ร และมก�รจดตงสหกรณก�รเกษตรหบกระพง นกทองเทยวส�ม�รถ ซอผลตผลท�งก�รเกษตรไดท ตล�ดหน�ศนยส�ธต รวมทงส�ม�รถซอสนค�ในโครงก�รศลป�ชพ ซงเปนผลตภณฑททำ�จ�กป�นศรน�ร�ยณ
หบกระพง โครงก�รชงหวมน
ของด
Camel Republic (ค�เมล รพบบลค) คอมมวนตมอลลสดชคสไตลเมองนอก ทถกยกม�ตงอยรมถนนเพชรเกษม ภ�ยในมทงเครองเลนและสวนสตวรวมอยในทเดยว โดยถกสรรคสร�งภ�ยใตคอนเซปตอฐและฤดรอน ตวอ�ค�รถกออกแบบใหโดดเดนดวยสสมอฐเสมอนสถ�ปตยกรรมอ�ค�รในแถบตะวนออกกล�งสไตลอ�หรบ ซงภ�ยในพนทถกแบงออกเปน 3 สวน ไดแก โซนร�นค� ของทระลก รวมถงร�นอ�ห�รอรอย ๆ โซนเครองเลนมใหเลอกเลนอยหล�ย
ชนด และสดท�ย คอ โซนสวนสตว ทจะมก�รนำ�อฐทมชวตจรง ๆ ม�แสดงโชวอกดวย
สวสชพฟ�รม ชะอำ� แหลงทองเทยวเชงเกษตรทจดสถ�นทไดอย�งสวยง�มแปลกต� ใหนกทองเทยวไดสมผสกบบรรย�ก�ศฟ�รมแบบสวสท�มกล�งหบเข�
แหงคว�มรกทโอบลอมคณดวยไออนสไตลยโรคนทร สถ�นทท�มกล�ง
-40-ธรรมช�ตธรรมช�ตทมกจกรรมม�กม�ยสำ�หรบนกทองเทยว โดยมฟ�รมแกะทมฝงแกะน�รกๆ ทอ�จจะแปลกใหมสำ�หรบช�วไทย ฟ�รมทจะพ�คณข�มเวล�ไปสคว�มฝนอกครง ทคณจะเพลดเพลนไปกบก�รขม�ชมวว เลยงแกะ ท�มกล�งทงหญ� และสนกเตมอมกบกจกรรมพสจนรกแททสนกสน�นและสดแสนโรแมนตก พรอมทงคลองกญแจแหงรก ทไดกล�วข�นสบตอกนม�ว�ครกทไดม�คลองกญแจแหงรกรวมกน จะส�ม�รถครองคว�มรกนรนดร
ซ�นโตรน พ�รค ชะอำ� ชอปปงรปแบบใหมย�นหวหน ชะอำ� บนพนท – 60 ไร ถนนเพชรเกษม ภ�ยใตสโลแกน “Amused Shopping Experience” หรอ สสนใหมแหงประสบก�รณคว�มสนก ท�มกล�งกลนอ�ยของสถ�ปตยกรรมฟ�ข�วและบรรย�ก�ศสบ�ยๆทสวยง�มอกทงตนเฟ องฟ�ทเปนเอกลกษณของ เก�ะซ�นโตรน ประเทศกรซ พรอมสนกไปกบเครองเลนน�น�ชนดทสงตรงจ�กต�งประเทศ ทนจะมอบสสนใหมแหงประสบก�รณคว�มสนก ทน�ประทบใจรวมถงองคประกอบต�งๆ ซงเปนเอกลกษณทพบเหนไดบนเก�ะซ�นโตรน เชน ท�งเดนล�ยกอนหน เปนนำ�พ ง�นประตม�กรรมทสวยง�ม แปลกต� ทกมมของ "ซ�นโตรน พ�รค ชะอำ�" จงใหมมมองใหมทจะทำ�ใหนกทองเทยวเพลดเพลนไปกบก�รบนทกภ�พประทบใจอย�งมคว�มสขในทกบรเวณ
ค�เมล รพบบลค สวสชฟฟ�รม ซ�นโตรน พ�รค ซ�นโตรน สวนนำ� หรอ ซ�นโตรน วอเตอร แฟนต�ซ (Santorini Water Fantasy) สวนนำ�ระบบดจตอลแหงแรกในเอเชย ทนสมยทสดในประเทศ พรอมเปดโอก�สใหสมผสคว�มทนสมยของระบบดจตอล ซานโตรน คอนเนคส“ ” ดวยเครองเลนสวนนำ�สดอลงก�ร ซงมทงหมด 12 ชด เพอตอบสนองคว�มตองก�รของทกคนในครอบครว ตงแตโซนเดกเลก เดกโต จนถงเครองเลนทมคว�มตนเตนดงลงม�จ�กคว�มสง 19 เมตร เวลาเปด-ปด : จนทร-พฤหสบด 10.00-18.30 น. /วนศกร-อ�ทตย 09.00-21.00 น. เพชรบร ไดชอว�เปนจงหวดทมขนมอรอยม�กม�ยหล�ยชนด ไดแก ขนมหมอแกง ข�ว-เกรยบ กลวยอบนำ�ผง ผลไมกวน กะละแม ชมพ ลกต�ลออน นำ�ต�ลสด และยงมอกม�กม�ย
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-41-5.ราชบร มถำ�ง�มทน�ตนต�ตนใจ มตล�ดนำ�ดำ�เนนสะดวกแหลงทองเทยวทงคนไทยและต�งประเทศ
คำาขวญ คนสวยโพธ�ร�ม คนง�มบ�นโปง เมองโองมงกร วดขนอนหนงใหญ “ตนใจถำ�ง�ม ตล�ดนำ�ดำ�เนน เพลน ค�งค�ว รอยล�น ย�นยสกปล�ด”
จงหวดร�ชบร เปนจงหวดหนงในภ�คกล�งด�นตะวนตกทมภมประเทศหล�กหล�ย เปนดนแดนแหงวฒนธรรมลมนำ�แมกลองและส�ยหมอกแหงขนเข�ตะน�วศร มคว�มเปนม�อนย�วน�นและประกอบไปดวยผคนหล�กหล�ยช�ตพนธ ร�ชบรในปจจบนจงเปนเมองทเตมไปดวยเรองร�วท�งประวตศ�สตร ศลปะ วฒนธรรม และประเพณทหล�กหล�ย ทผสมผส�นและอยรวมกนไดอย�งกลมกลน
และลงตวร�ชบรมสถ�นทและกจกรรมทองเทยวต�งๆ ทน�สนใจม�กม�ย ทงโบร�ณสถ�น โบร�ณวตถ ง�นหตถกรรมต�งๆ เชน เครองป น เครองหลอ เครองทอถก เครองจกส�น และยงอดมสมบรณไปดวยทรพย�กรธรรมช�ตทงดง�ม รวมทงอยไมไกลจ�กกรงเทพมห�นคร จงเปนเมองทองเทยวทสำ�คญเมองหนงของภมภ�ค
จงหวดร�ชบรมเนอทประม�ณ 5,196.462 ต�ร�งกโลเมตร หรอประม�ณ 3,247,789 ไร จดเปนจงหวดทมขน�ดใหญเปนอนดบท 43 ของ
ประเทศไทย มแมนำ�แมกลองเปนแมนำ�ส�ยหลก ไหลผ�นเขตจงหวดเปนระยะท�งประม�ณ 67 กโลเมตร สภ�พภมประเทศแบงไดเปน 4 ลกษณะ คอ พนทภเข�สง บรเวณช�ยแดนด�นตะวนตกตดกบสหภ�พพม� และด�นใตตดกบจงหวดเพชรบร พนทร�บสงและทเนนลอนล�ด บรเวณถดจ�กแนวเทอกเข�ม�ท�งด�นตะวนออก จนถงตอนกล�งของจงหวด มแมนำ�ภ�ชและลำ�หวยส�ข�เปนส�ยนำ�หลก ทร�บลมสองฝงแมนำ�แมกลอง และด�นตะวนออกของจงหวด และทร�บลมตำ� บรเวณตอน
ปล�ยของแมนำ�แมกลองทเชอมตอกบจงหวดสมทรสงคร�ม อยสงจ�กระดบนำ�ทะเลป�นกล�งเพยง 1-2 เมตรจ�กหลกฐ�นท�งโบร�ณคดทคนพบทำ�ใหสนนษฐ�นไดว� บรเวณจงหวดร�ชบรในปจจบนเคยมผคนตงถนฐ�นอยม�ตงแตสมยยคหน
กล�ง คอเมอประม�ณ 10,000 ปม�แลว นอกจ�กนยงมรองรอยของเมองโบร�ณสมยทว�รวด ทตำ�บลคบว อำ�เภอเมองร�ชบร ซงสนนษฐ�นว�เปนเมองในพทธ
ศตวรรษท 12–13 และบรเวณฝงขว�ของแมนำ�แมกลองปร�กฏหลกฐ�นก�รตงเมองขนจ�กชมชนท�เรอสนค�จ�กต�งประเทศอกแหงหนง ในสมยพทธศตวรรษท
15–17 โดยมพระปร�งควดมห�ธ�ตวรวห�รเปนประธ�นอยกล�งเมองในสมยสมเดจพระเจ�ต�กสนมห�ร�ชและสมยพระบ�ทสมเดจพระพทธยอดฟ�จฬ�โลก
มห�ร�ช ไดทรงยกกองทพม�รบศกพม�ในเขตจงหวดร�ชบรหล�ยครง ครงสำ�คญทสดคอสงคร�มเก�ทพ ตอม�ป พ.ศ. 2360 ในสมยพระบ�ทสมเดจพระพทธเลศหล�นภ�ลย ไดโปรดใหสร�งกำ�แพงเมองใหมและย�ยศนยบญช�ก�รเมองไปทฝงซ�ยของแมนำ�แมกลองเพอรบศกพม� (ปจจบนเปนทตงของกรมก�รทห�รช�ง) ครนถงสมยพระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหว ใน พ.ศ. 2437 ไดทรงเปลยนก�รปกครองสวนภมภ�ค และรวมเมองร�ชบรเข�กบหวเมองต�งๆ ใกล
เคยง คอ ก�ญจนบร สมทรสงคร�ม เพชรบร ปร�ณบร และประจวบครขนธ รวม 6 เมอง ตงขนเปน มณฑลร�ชบร ตงศ�ล�ว�ก�รมณฑลขน ณ เมองร�ชบร ท�งฝง“ ”ขว�ของแมนำ�แมกลอง (ปจจบนคออ�ค�รพพธภณฑสถ�นแหงช�ต ร�ชบร) ตอม�
ใน พ.ศ. 2440 ไดย�ยทบญช�ก�รเมองร�ชบรจ�กฝงซ�ยกลบม�ตงรวมอยแหงเดยวกบศ�ล�ว�ก�รมณฑล
-42-
ร�ชบร กระทงถง พ.ศ. 2476 มก�รยกเลกก�รปกครองแบบมณฑลเทศ�ภบ�ลทงหมด มณฑลร�ชบรจงถกยกเลก และคงฐ�นะเปนจงหวดร�ชบรม�จนถงปจจบน จงหวดร�ชบรแบงก�รปกครองออกเปน 10 อำ�เภอ คอ อำ�เภอเมองร�ชบร
อำ�เภอจอมบง อำ�เภอสวนผง อำ�เภอดำ�เนนสะดวก อำ�เภอบ�นโปง อำ�เภอบ�งแพ อำ�เภอโพธ�ร�ม อำ�เภอป�กทอ อำ�เภอวดเพลง และอำ�เภอบ�นค�
วฒนธรรม
ศ�ลเจ�พอหลกเมอง อยในบรเวณกรมก�รทห�รช�งร�ชบร ห�งจ�กตวจงหวดประม�ณ 600 เมตร เปนหลกเมองเก� ทสร�งในสมยรชก�ลท 2 (พระพทธเลศหล�นภ�ลย)
พพธภณฑสถ�นแหงช�ตร�ชบร ตงอยรมถนนวรเดช มลกษณะก�รจดก�รแสดงท�งด�นโบร�ณคด ประวตศ�สตร ช�ตพนธวทย�ธรณวทย� ศลปะพนบ�น รวมทงก�ร�จดแสดงตวอย�งวฒนธรรมคว�มเปนอยของล�วโซง กระเหรยง และไทยวน ตลอดจนแหลงทองเทยวท�งวฒนธรรมและธรรมช�ตอย�งพรอมมล พพธภณฑสถ�นแหงช�ต ร�ชบร เปดใหเข�ชมตงแตเวล� 09.00-16.00 น. ทกวน เวน วนจนทร วนองค�ร และวนหยดนกขตฤกษ
พพธภณฑภโวทย เปนเรอนไทยประยกตจ�กหน�สถ�นตำ�รวจสวนผงแยกไปประม�ณ 2 กม. ผ�นวดสวนผงแลวแยกขว�ไปอกจนข�มสะพ�นกจะถงพพธภณฑทอยท�งซ�ยมอมพนทประม�ณ 20 ไร รวบรวมวตถโบร�ณสย�มในอดต รวมทงมรถม� พนธไมดอก ไมประดบของไทยชนดต�ง ๆ เชน ดอกมณโฑ พพธภณฑเปดใหเข�ชมทกวน เส�ร-อ�ทตย วนหยดร�ชก�ร และวนหยดนกขตฤกษ
ศ�ลหลกเมอง พพธภณฑสถ�นแหงช�ตร�ชบร พพธภณฑวโรทย
พพธภณฑหนงใหญวดขนอน เปนโครงก�รพระร�ชดำ�รในสมเดจพระเทพรตนร�ชสด�สย�มบรมร�ชกม�ร องคอครร�ชปถมภก พพธภณฑอยห�งจ�กตวอำ�เภอโพธ�ร�มประม�ณ 10 กม. เปนทเกบรกษ�หนงใหญ 313 ตว ซงยงคงอยในสภ�พทสมบรณ ท�งวดไดจดแสดงหนงใหญทกๆ วนเส�ร เวล� 10.00 น.
พระบรมร�ช�อนส�วรยพระบ�ท สมเดจพระพทธยอดฟ�ฯ ตงอยทตำ�บลคลองต�ด ต�มตำ�น�นกล�วว�เคยเปนค�ยฝกซอมรบเสอป� ซงเปนตนกำ�เนดของกจก�รลกเสอ หมอมหลวงป น ม�ล�กล และท�งร�ชก�รเหนว�สถ�นทแหงนมคว�มสำ�คญจงไดสร�งพระบรมร�ช�อนส�วรย พระบ�ทสมเดจพระมงกฏเกล�เจ�อยหว ณ บ�นไรแหงน
-43-
เจดยหก อยในเขตตำ�บลเจดยหก อำ�เภอเมอง ยอดเจดยองคนหกทล�ยลงตงแตป พ.ศ. 2480 องคพระเจดยกอดวยอฐสอดวยดนผสมย�งไม ฐ�นเปนรปแปดเหลยมรองรบองคระฆงทรงกลมรปสงเพรยวคล�ยกบกลมเจดยแบบเมองสรรคบร จงหวดชยน�ท และในอำ�เภอเมองสพรรณบร รวมทงเจดยทเรยกว�แบบอโยธย� ในบรเวณอทย�นประวตศ�สตรอยธย� ซงสร�งขนกอนก�รตงกรงศรอยธย�ในป พ.ศ. 1893 จ�กก�รขดแตงและบรณะ ไดพบรองรอยของวห�รทหนหน�ไปท�งทศตะวนตก และพบชนสวนพระพทธรปหนทร�ยสแดงจำ�นวนม�ก เปนพทธศลปะแบบทนยมสร�งในสมยกอนกรงศรอยธย�
พพธภณฑหนงใหญวดขนอน พระบรมร�ช�อนส�วรยพระพทธยอดฟ�ฯ
เจดยหก
ชมวด
วดเข�วง เดมชอว� เข�วดสตตน�ถ เปนภเข�ลกยอมๆ สงประม�ณ 44 เมตร อยห�งจ�กตวเมองไปท�งทศตะวนตกประม�ณ 2 กม. มท�งรถยนตจ�กเชงเข�ถงยอดเข� พระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหวโปรดฯ ใหสร�งพระร�ชวงบนเข�น เหมอนอย�งทสมเดจพระน�ร�ยณมห�ร�ชโปรดฯ ใหรบร�ชทตฝรงเศสทน�ร�ยณร�ชนเวศน เมองลพบร พระร�ชวงบนเข�วงน พระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหวเสดจไปประทบครงเดยว เมอ พ.ศ. 2420 เพอออกรบร�ชทตโปรตเกส หลงจ�กนนไมไดเสดจไปประทบอกเลยจนตลอดรชก�ล ตอม�ในสมยรชก�ลท 7 โปรดเกล�ฯ อทศใหเปนธรณสงฆ ซงไดมผมศรทธ�ไดซอมแซมบ�งสวนดดแปลงตำ�หนกต�งๆ เปนโบสถและกฏสงฆ ตอม�ไดยกขนเปนวดเรยกว� วดเข�วง
วดพระศรรตนมห�ธ�ตฯ ตงอยในเขตเทศบ�ลเมองร�ชบร ช�วบ�นนยมเรยกวดหน�พระธ�ต เปนวดเก�แก มพระปร�งคสร�งไว สนนษฐ�นว�สร�งม�ตงแตสมยขอมเรองอำ�น�จในแหลมสวรรณภม ประม�ณพทธศตวรรษท 15-16 ยงมสภ�พทสมบรณ มลกษณะจำ�ลองแบบพระธ�ตนครวด รปลกษณะตงอยในระเบยงสเหลยม ทรงเปนรปปร�งคกอดวยอฐและศล� ตงอยบนฐ�นสเหลยมบรเวณฐ�นระเบยงมท�งเดนรอบ ทวห�รคตรอบล�นพระปร�งค มพระพทธรปศล� สมยทว�รวด สมยลพบร และสมยอยธย� ประดษฐ�นอยโดยรอบ มบนไดและชองคห�เข�ไปถงองคพระปร�งค พระปร�งคสง 12 ว� มเสนผ�ศนยกล�ง 8 ศอก มขอสนนษฐ�นว�เดมน�จะเปนศ�สนสถ�นของขอม
-44-
ตอม�เมอขอมเสอมอำ�น�จลง พระพทธศ�สน�ได เผยแพรม�ยงสวรรณภม สถ�นทแหงนจงถกดดแปลงม�เปนวดในพระพทธศ�สน�จนถงปจจบน
วดหนองหอย เปนวดทสร�งขนในป พ.ศ.2416 ตงอยเในเขต ต.เข�แรง อ.เมอง จ.ร�ชบร ห�งจ�กตวเมองประม�ณ 12 กโลเมตร ในปจจบนนวดหนองหอยเปนทรจกของส�ธชนทวไป เนองจ�กทวดหนองหอยแหงน มรปเหมอนองคพระโพธสตวกวนอมประดษฐ�นอย ฯ ยอดเข�หนองหอย ซงจะเรยกกนว� "เข�เจ�มกวนอม วดหนองหอย" เปนทลำ�ลอกนว�มคว�มศกดสทธม�กไมว�จะขออะไรกไดดงใจ จะมผคนม�สกก�ระบช�กนมข�ด โดยเฉพ�ะในวดเทศก�ลหรอวนหยด
วดเข�วง วดพระศรรตนมห�ธ�ตฯ วดหนองหอย
หลวงพอแกนจนทน ตงอยทวดชองลม อยในใจกล�งเมองร�ชบรเปนพระคบ�นคเมองร�ชบรม�น�น โดยมผกล�วข�นว� เปนพระพทธรปทศกดสทธ
พระพทธนโรคนตร�ยชยวฒนจตรทศ บนยอดเข�แกนจนทนมวห�รประดษฐ�นพระพทธนโรคนตร�ยชยวฒนจตรทศ หรอทช�วบ�นเรยกว� พระสมม“เมอง เปนพระ ” 1 ใน 4 องคทพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหวทรงพระกรณ�โปรดเกล�ฯ ใหสร�งขน แลวพระร�ชท�นไปประดษฐ�นไว ณ เมองต�งๆ สเมอง ไดแก ร�ชบร ลำ�ป�ง สระบร และพทลง
วดอรญญก�ว�ส ประวตพอสงเขป 1.พระปร�งค สร�งเมอ พ.ศ.2030-2035 เปนเจดย 4 องค แบบบวผนสร�งว� 4 มมรอบพระปร�งค ซงปจจบนนเหลอท�งทศใตเท�นน ลกษณะเปนหนทร�ย ผสร�ง ขนห�ญ บญไทย บรณะครงแรกเมอ พ.ศ. 2425-2440 จงแลวเสรจ 2.พระนอน สร�งเมอ พ.ศ.2030-2035 ลกษณะเปนหนทร�ยแดง มคว�มย�ว 15 ว� ทำ�ก�รบรณะซอมแซมโดยก�รสร�งครอบองคจรง องคทสร�งใหมมคว�มย�ว 30 ว� ทำ�ก�รบรณะโดยพระพทธป�พจนบด ป พ.ศ. 2505 ยงไมแลวเสรจ จนถงปจจบนน โดยท�นเจ�คณ พระมห�สมณวงศ(แทน) ครงสดท�ย เมอ พ.ศ. 2515 โดยกรมศลป�กรเปน
ผดำ�เนนก�ร
-45-
หลวงพอแกนจนทน พระสมมเมอง วดอรญญก�ว�ส
ธรรมชาต
เข�กระโจม ห�งจ�กอำ�เภอสวนผงประม�ณ 40 กโลเมตร และห�งจ�กจงหวดร�ชบรประม�ณ 100 เปนยอดเข�สงสดในเทอกเข�ตะน�วศร อยสงจ�กระดบนำ�ทะเลถง 1,045 เมตร มลกษณะรปร�งของภเข�คล�ยกระโจม ซงเปนคำ�พดตดป�กของช�วบ�นทเมอกอนบรเวณนมก�รทำ�เหมอง เวล�ใครเหนเข�ลกนกมกเรยกว� "เข�กระโจม" โดยนบเปนจดชมทะเลหมอกทไดรบคว�มนยมม�ก เพร�ะใกลกรงเทพฯ อกทงยงเปนภเข�แบงเขตแดนระหว�งไทยและพม� เหม�ะสำ�หรบนกทองเทยวผชนชอบธรรมช�ตป�เข�และรกก�รผจญภย เปนขดชมทะเลหมอกและพระอ�ทตยขน-ตกทสวยง�มของสวนผง ห�กวนไหนฟ�ฝนเปนใจในย�มเช�กจะไดเหนทะเลหมอกงดง�มม�ก ทงน ก�รจะขนไปชมคว�มง�มของทวทศนบนเข�กระโจม ตองใชรถ 4x4 ขนไปเท�นน
นำ�ตกเก�ชน หรอเก�โจน (เก�กระโจน) ตงอยทบ�นหวยผ�ก หม 7 ตำ�บลผ�ผง เลยจ�กธ�รนำ�รอนบอคลงไปประม�ณ 1 กโลเมตร เปนนำ�ตกขน�ดกล�ง มคว�มสง 9 ชน ตกจ�กหน�ผ�สงกล�งหบเข� มนำ�ตลอดปปรม�ณนำ�จะม�กในชนบน ๆ หนบรเวณนำ�ตกเปนหนแกรนต แตเดมนำ�ตกนรจกกนเฉพ�ะในกลมช�วกะเหรยง ตอม�บรษทต�งช�ตเข�ม�รบสมปท�นเหมองแรเมอประม�ณป พ.ศ. 2484 จ�กนนเมอหมดสมปท�นท�งอำ�เภอและกลมองคกรทองถนจงไดเข�ม�ดแลพนท ซงก�รเดนไปชมนำ�ตกจ�กล�นจอดรถเดนเท�ตอไปอกประม�ณ 500 เมตร จะถงบรเวณนำ�ตกชนล�ง ซงส�ม�รถเดนเท�ขนไปถงชนสดท�ยไดระยะท�งประม�ณ 2 กโลเมตร ใชเวล�ประม�ณ 2-3 ชวโมง
ธ�รนำ�รอนบอคลง จ�กอ.สวนผง ไปท�งนำ�ตกเก�โจน 16 กม. ลกษณะเปนลำ�ธ�รนำ�รอนเลกๆ จ�กเทอกเข�ตะน�วศร มนำ�ไหลซมออกม�จ�กต�นำ�ใตดนไมข�ดส�ย ซงมกอนหนใหญเลกเรยงร�ยต�มรองนำ�ตลอดท�งประม�ณ 300 เมตร สองฝงลำ�ธ�รแวดลอมดวยพชพรรณไมจ�กธรรมช�ต ก�รไหลรนของนำ�มตลอดทงป แมในฤดแลงปรม�ณนำ�ไหลจะนอยลงบ�งไมถงกบแหง ทจดตนนำ�ซงเปนต�นำ�ผดออกม�จ�กใตดนนนเปนจดทมอณหภมสงสด คว�มรอนประม�ณ 120-136 องศ�ฟ�เรนไฮท
-46-
เข�กระโจม นำ�ตกเก�โจน ธ�รนำ�รอนบอคลง
เข�แกนจนทน เดมชอเข�จนทนแดง มคว�มสงประม�ณ 141 เมตร เปนภเข�ทสงทสดในจงหวด มถนนตดขนไปถงยอดเข� โดยส�ม�รถนำ�รถขนยอดเข�ไดจ�กด�นข�งสวนส�ธ�รณะจกรอนสรณสถ�นสมเดจพระพทธยอดฟ�จฬ�โลก รมถนนเพชรเกษม และบนยอดเข�ส�ม�รถชมทวทศนเมองร�ชบร และมวห�รประดษฐ�นพระพทธนโรคนตร�ยชยวฒนจตรทศ หรอทช�วบ�นเรยกว� พระสมม“เมอง เปนพระ ” 1 ใน 4 องคทพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหวทรงพระกรณ�โปรดเกล�ฯ ใหสร�งขน แลวพระร�ชท�นไปประดษฐ�นไว ณ เมองต�งๆ สเมอง ไดแก ร�ชบร ลำ�ป�ง สระบร และพทลง
โปงยบ จ�กถำ�จอมพล มงสเขตอำ�เภอสวนผง อก 29 กโลเมตร จะมท�งเลยวซ�ย สตำ�บลท�เคย ซงจะมแผนดน ยบ ทำ�ใหเกดลกษณะหน�ผ�สงชน อยในทดนของเอกชน ในเนอทประม�ณ 8-10 ไร ลกษณะคล�ย แพะเมองผทแพร ละล จงหวดสระแกว กองแลน จงหวดแมฮองสอน เกดจ�กก�รยบตวของดน ทำ�ใหเกดเปนลกษณะต�งๆ กน
สวนป�สรกต (แกงสมแมว) ห�งจ�ก อ.สวนผง 25 กม. เปนลำ�ธ�ร มเก�ะแกงกล�งนำ�ภ�ช เหม�ะสำ�หรบเลนนำ�เปนอย�งยง อยในพนทสวนป�สรกต ภ�ยในสวนป�มสวนหยอม ศนยจำ�หน�ยเครองเซร�มคจ�กคนในบรเวณหมบ�น สวนป�แหงนสร�งขนเพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระน�งเจ�สรกต พระบรมร�ชนน�ถ เนองในวโรก�สเจรญพระชนมพรรษ� 5 รอบ เปนศนยรวมพนธไมน�น�ชนดอนมค�ท�งเศรษฐกจและเปนแหลงศกษ�ท�งธรรมช�ตทดเยยม
เข�แกนจนทน โปงยบ สวนป�สรกต
-47-
นำ�ตกบอหว เปนนำ�ตกขน�ดกล�งเพงพบใหม ม 7 ชน มคว�มเปนธรรมช�ตอยม�ก ท�งเข�ผ�นหมบ�น และวดบ�นบอหว ไปอก ประม�ณ 2 กม. มถนนล�ดย�งตลอดถงท�งเข�ตวนำ�ตก มล�นจอดรถจ�กนนเดนเท�ประม�ณ 150 เมตร จะถงนำ�ตกชนท 1 ส�ยนำ�มคว�มใสม�กกว�นำ�ตกเก�โจน เหนอขนไปบนนำ�ตกจะเปนช�ยแดนไทย-พม� มฐ�นทห�รรกษ�ก�รอย บนตะเขบช�ยแดนนส�ม�รถเดนเชอมไปถงเข�กระโจมได ขนถงนำ�ตกชนท 7 ใชเวล�เดนเท�ประม�ณ 45 น�ท
อทย�นธรรมช�ตวทย� ศนยกล�งใหคว�มรท�งด�นพนธไมป� สตวป�จำ�พวก นก แรต�งๆในเขตป�ตะวนตก วถชวตคนพนเมอง เชนกระเหรยง มเสนท�งศกษ�ธรรมช�ตตดกบธ�รนำ�รอนบอคลง ห�กเดนป�ไปประม�ณ 1 กม จะถงนำ�ตกเก�โจน
ถำ�ค�งค�ว เข�ชองพร�น ตงอยตำ�บลเต�ปน อำ�เภอโพธ�ร�ม อยห�งจ�กตวอำ�เภอโพธ�ร�มไปท�งทศตะวนตกประม�ณ 9 กม. ถ�จะม�จ�กตวเมองร�ชบรส�ม�รถไปได โดยใชเสนท�งเข�ง-เบกไพร ซงห�งจ�กตวจงหวดประม�ณ 17 กม. เข�ชองพร�นมถำ�ทสวยง�ม คอ ถำ�พระนอน ซงมพระพทธรปภ�ยในถำ�ม�กกว�รอยองค และภ�ยในถำ� มพระพทธรปป�งไสย�สนองคใหญ มคว�มย�วถง 9 เมตรเศษ สง 1 เมตรเศษ และถำ�ค�งค�ว ภ�ยในถำ� มค�งค�วอ�ศยอยเปนจำ�นวนม�ก ทกวนในย�มใกลพลบคำ� ตงแตเวล� 17.30 น. เปนตนไป จะมฝงค�งค�วจำ�นวนม�ก บนออกจ�กถำ�ดคล�ยกบควนทลอยออกม�จ�กปลองไฟและในเวล�เช�ค�งค�วจะบนเข�ถำ� หลงจ�กไปห�อ�ห�รเรยบรอยแลว
นำ�ตกบอหว อทย�นธรรมช�ตวทย� ถำ�ค�งค�ว เข�ชองพร�น
พระพทธฉ�ยถำ�ฤ�ษเข�ง ตงอยบรเวณเชงเข� ในบรเวณสวนส�ธ�รณะเข�ง ตำ�บลเก�ะพลบพล� ลกษณะเปนถำ�หรอศ�สนสถ�นทเกยวเนองกบพทธศ�สน� ภ�ยในถำ�พบพระพทธรปจำ�หลกตดผนงถำ� เปนพระพทธรปนงหอยพระบ�ท ป�งแสดงธรรมเทศน� ต�มแบบพทธศลปสมยทว�รวด (พทธศตวรรษท 11–13) รจกกนทวไปว� พระพทธฉ�ยถำ�ฤ�ษเข�ง ลกษณะพระพกตรแบน พระขนงเปนเสนนนโคงตอกนเปนรปปกก� พระเนตรโปน พระน�สกแบน พระโอษฐหน� ขมวดพระเกศ�ใหญ มรศมเปนรปดอกบวตม ระหว�งขอพระบ�ทมจ�รกอกษรปลลวะภ�ษ�สนสกฤต อ�นว� ปญกรรมชระศรสม�ธคปตะ แปลว� พระศรสม�ธคปตะเปนผบรสทธดวยก�รทำ�บญ นบเปนรองรอยศลปะสมยทว�รวดทสำ�คญอกแหงหนง ภ�ยในถำ�ยงมพระพทธรปหนทร�ยศลปะสมยอยธย�อกหล�ยองค
-48-
บรเวณถำ�ฤ�ษเข�ง มสถ�นทหล�ยแหงทน�สนใจแวะเข�ไปชม อ�ท รอยพระพทธบ�ท ทำ�ดวยศล�แลงประดษฐ�นอยในวห�ร ตงอยบนยอดเข�งสงประม�ณ 128 เมตร ลกษณะเปนซ�กอ�ค�รรปสเหลยมผนผ�กออฐถอปน ถำ�ฝ�โถ ตงอยใกลสวนส�ธ�รณะเข�ง ห�งจ�กถำ�ฤ�ษเข�งไปท�งตะวนตกร�ว 250 เมตร มภ�พสลกบนผนงทศใต ไดแก ภ�พพระพทธรปไสย�สนขน�ดใหญ เหนอขนไปเปนภ�พเทพชมนมและภ�พปนป นรปตนไม ด�นทศเหนอเปนภ�พสลกพระส�วกสององค องคประกอบคล�ยทถำ�จ�ม คอ เปนภ�พพระพทธประวตตอนปรนพพ�น มง�นนมสก�รเปนประจำ�ทกป ในวนขน 1 คำ� เดอน 11 บรเวณเทอกเข�งนยงมถำ�ระฆง และเข�พระบ�ท ซงมรอยพระพทธบ�ทบนยอดเข�และเปนจดชมววทวทศนเทอกเข�ง
ถำ�เข�บน ตงอยบนรอยตอของสองอำ�เภอคอ อำ�เภอเมอง และอำ�เภอจอมบง ถำ�เข�บนนอยห�งจ�กตวจงหวดไปท�งเสนท�งร�ชบร-จอมบง ระยะท�งประม�ณ 20 กม. จ�กป�กท�งมท�งแยกซ�ยมอเข�ไปประม�ณ 2 กม. ถำ�เข�บนตงอยในเทอกเข�บน ซงมคว�มสงประม�ณ 200 เมตร เปนถำ�ทมหนยอยสวยง�มม�ก ส�ม�รถจนตน�ก�รเปนรปสตวต�งๆ หล�ยชนด สดปล�ยถำ�มหนยอย เปนรปนกตวใหญกำ�ลงก�งปกอนเปนทม�ของชอถำ�เข�บน
ถำ�จอมพล อยห�งจ�กถำ�เข�บนไป 11 กโลเมตร ใกลกบมห�วทย�ลยร�ชภฎหมบ�นจอมบง ถำ�จอมพลอยในบรเวณสวนรกขช�ต มฝงลงอ�ศยอยจำ�นวนม�ก เดมมชอว� ถำ�มจลนทร เมอป พ“ ” .ศ. 2483 พระบ�ทสมเดจพระจลจอมเกล�เจ�อยหวและสมเดจพระศรพชรนทร�บรมร�ชนน�ถไดเสดจประพ�สถำ�นทรงพอพระทยคว�มง�มของหนงอกหนยอยโดยเฉพ�ะหนยอยผ�วจตร ทเหมอนรวไหมอนทรธนบนบ�ของจอมพล จงทรงพระร�ชท�นน�มถำ�ใหมว� ถำ�จอมพล“ ” ซงนกทองเทยวส�ม�รถเข�ชมคว�มสวยง�มของหนงอกหนยอยภ�ยในถำ� ซงมไฟสองต�มจดสวยง�มต�งๆ และเดนชมไดสะดวก และยงเปนทประดษฐ�นพระพทธไสย�สนซงมง�นฉลองเปนประจำ�ทกปในหน�แลง เปดใหเข�ชมทกวนตงแตเวล� 09.00-16.00 น.
พระพทธฉ�ยถำ�ฤ�ษเข�ง ถำ�เข�บน ถำ�จอมพล
-49-
ของด
ตล�ดนำ�ดำ�เนนสะดวก หรอทช�วบ�นนยมเรยกกนว� ตล�ดนำ�คลองลดพล มม�น�นกว� 100 ปเศษม�แลว ตงอยห�งจ�ก ทว�ก�รอำ�เภอไปท�งทศตะวนออก 500 เมตร ตล�ดนำ�ดำ�เนนสะดวกตงอยทคลองดำ�เนนสะดวก เหม�ะทจะไปเทยวชมในเวล�เช� เนองจ�กแดดไมรอนและมเรอข�ยสนค�เปนจำ�นวนม�ก
ตล�ดเก�โคยก คอตล�ดถนนคนเดน เปดในวนสดสปด�ห คอ ศกร, เส�ร และอ�ทตย รมถนนวรเดช คขน�นไปกบลำ�นำ�แมกลอง ตล�ดเก�โคยก โดยคำ�ว�โคยก ในภ�ษ�จน แปลว� รมนำ� ตล�ดมคว�มย�วประม�ณเกอบ 1 กโลเมตร ซงในอดต ถนนวรเดช เปนถนนส�ยเศรษฐกจเสนหลกเมองร�ชบร เฟ องฟม�กอน เปนแหลงค�ข�ยโดยเปนเมองท� รมนำ�แมกลอง ขนสงสนค�ไปยงเมองต�งๆ และเปนจดจำ�หน�ยโองมงกรไปท�งเรอบนลำ�นำ�ส�ยน ในปจจบนชมชนรวมใจ ทำ�อดตใหยอนกลบม�อกครง และทำ�ใหตล�ดแหงนกลบม�คกคกอกครงอย�งในปจจบน ตล�ดเก�โคยก ทจงหวดร�ชบรแหงนอยในเขตอำ�เภอเมอง มสนค�ม�กม�ยจำ�หน�ยบรเวณสองข�งท�งไมว�จะเปน ก�รจำ�หน�ยสนค� OTOP ของช�วชมชนภ�ยในจงหวด สนค�พนเมอง อ�ห�รพนเมอง ผลตภณฑพนบ�น เครองใช และอ�ห�รต�ง ๆ นอกจ�กนยงมกจกรรมใหนกทองเทยวไดรวมกจกรรม ไดแก ก�รแสดงศลปวฒนธรรมพนเมอง ลองเรอไหวพระ ก�รแสดงภ�พถ�ยตล�ด เมองเก� จกรย�นนำ� ในบรเวณ ถนนวรเดช รมแมนำ�
ตล�ดนำ�สวนผง Veneto สถ�นทพกผอน และแหลง shopping แหงใหมในสวนผง โดดเดนไมซำ�ใคร กบตล�ดนำ�สดหรใน อ.สวนผง ถกออกแบบอย�งมสไตล และมเอกลกษณ เพอตอบโจทยทกไลฟสไตลของนกทองเทยวทม�เยอนสวนผง และตล�ดนำ�แหงนดวยกลนอ�ยอนแสนโรแมนตกของ santorini ภ�ยใตคอนเซปต V-ogue ตล�ดนำ�ลำ�สมยต�งจ�กตล�ดนำ�แบบเดมๆ E-xquisit ชมคว�มงดง�มตระก�รต�ทเปนเอกลกษณไมเหมอนใคร N-atural ตงอยท�มกล�งธรรมช�ต ล�ยลอมดวยภเข�และทะเลส�ป E-legant สถ�นททองเทยวสดหรหร�อลงก�รในสไตล Santorini T-aste ลมลองรสช�ตของอ�ห�หล�กหล�ยชนด O-pportunity ชองท�งก�รค�ข�ยแหงใหมของนกลงทน
ตล�ดนำ�ดำ�เนนสะดวก ตล�ดเก�โคยก ตล�ดนำ�สวนผง Veneto
บ�นหอมเทยน ถอเปนอกหนงแลนม�รคของอำ�เภอสวนผงกว�ได สำ�หรบ บ�นหอมเทยน เพร�ะนอกจ�กจะมเทยนหอมรปร�งแปลกต�น�รกน�ชง ของ“ ”
ฝ�ก และของทำ�มอดไซนเกใหเลอกชอป เลอกดกนแลว ยงมกจกรรมทำ�เทยน, ร�นอ�ห�ร, ร�นก�แฟ, มมศลปะอย�ง, ว�ดภ�พเหมอน และบรก�รนวดแผนไทย ฯลฯ
-50-
อลป�ก�ฮลล ฟ�รมอลป�ก�แหงแรกและแหงเดยวทใหญทสดของไทย ดนแดนอนแสนสวยง�มซงเตมไปดวยอลป�ก�ขนปย วงเลนอยท�มกล�งทงหญ�สเขยวกว� 250 ไร โดยมกจกรรมทน�สนใจ เชน ปอน กอด และหยอกลอกบสตวทเปนมตรอนหล�กหล�ย ทงอลป�ก� จงโจแคระ กระต�ยยกษ หนตะเภ� และอน ๆ อกม�กม�ย แตเนองจ�กมผใหคว�มสนใจเข�ชมอลป�ก�เปนจำ�นวนม�ก เกนกว�ทกำ�หนดไวตอวน (เพยง 200 ท�น/วน) อลป�ก�ฮลลจงจะรบลกค�ผ�นระบบท�งก�รจองออนไลนผ�นเวบไซตเท�นน
บ�นหอมเทยน อลป�ก� ฮลล
Feraza Farm ไมตองบนไปไกลถงนวซแลนดกจะไดสมผสกบทงหญ�และเนนเข�ทสวยง�ม อ�ก�ศเยนสบ�ย พบบรรย�ก�ศแหงทวเข�ตะน�วศรททอดย�วกนเสนขอบฟ� พรอมกบฟ�รมแกะนบรอยตวได ณ Feraza Farm ฟ�รมทเข�ใจถงคว�มตองก�รทจะสมผสกบคว�มสงบและผอนคล�ยทเจอไปดวยคว�มสนกสน�น ททกคนในครอบครวส�ม�รถรวมสนกดวยกนได เพร�ะจะไดเพลดเพลนอย�งเตมทกบวนพกผอน เชน ก�รขบรถ ATV ในทงกว�ง, เยยมชมฟ�รมแกะ (สมผสกบแกะไดอย�งใกลชด), กจกรรมต�มฤดก�ล และลมรสอ�ห�รท FERAZA RESTAURANT
โมอ�ย สวนผง อยตดถนนใหญท�งหลวงเสนหลกเข�อำ�เภอสวนผงด�นขว�มอ ซงเปนม�กกว�คำ�ว� "ร�นก�แฟ" เพร�ะมทง โมอ�ย คอฟฟ (Moai Coffee) และ โมอ�ย ฟ�รมแกะ (Moai Sheep Farm) ถอเปนสถ�นททองเทยวแหงใหมของอำ�เภอสวนผง ทมรปแบบแปลกใหม สะดดต� ซงนอกจ�กทนจะใหคว�มเพลดเพลนในก�รทองเทยว พกผอน ชมวว และดมดำ�กบรสช�ตของก�แฟแลว ทนยงเปนจดทเรยกคว�มสนใจใหลกค�หนม�สนใจเกยวกบเรองร�วของอ�รยธรรม สถ�ปตยกรรมเก�แก ทไดรบก�รยกเปนมรดกโลกอย�งโมอ�ยอกดวย และนอกจ�กก�แฟและเครองดมยงมสนค�อน ๆ ใหเลอกซอสำ�หรบซอเปนของขวญและของฝ�ก
-51-
เมองโบร�ณบ�นคบว ต�มทไดกล�วแลวว� ร�ชบรเปนเมองในสมยทว�รวด ซงท�ง กรมศลป�กรไดขดคนและศกษ�เรองเมองโบร�ณทคบว ไดพบหลกฐ�นท�งโบร�ณคดต�งๆ ม�กม�ย เชน เศยรพระพทธรปสมยโบร�ณต�งๆ ซงหลกฐ�นต�งๆ เหล�นไดตงแสดงทพพธภณฑสถ�นแหงช�ต และมบ�งสวนเกบรกษ�ไวทวดโขลง ตำ�บลคบว อำ�เภอเมอง จงหวดร�ชบร จ�กก�รศกษ�และคนคว�เมองโบร�ณทคบวน ทำ�ใหทร�บว�ไดรบอทธพลศลปกรรมจ�กช�งสมยร�ชวงศคปตะ ประเทศอนเดย และมหลกฐ�นทแสดงใหทร�บว� พระพทธศ�สน�ไดเจรญรงเรองในประเทศไทยม�กกว� 1,000 ป ม�แลว
ประเภทเครองป นดนเผ� มสถ�นทผลตและจำ�หน�ยในตวเมองร�ชบร จำ�นวนกว� 40 โรง สนค�ทผลต ไดแก โอง กระเบอง ไห กระถ�ง ทอนำ� ของชำ�รวยต�งๆ ประเภทสงทอ มสถ�นทผลตและจำ�หน�ยในตวเมองร�ชบร และอำ�เภอโพธ�ร�ม ประม�ณ 20 โรง สนค�ทผลต คอ ผ�ซน ผ�โสรง ผ�ข�วม� (เสอ-ผ�ทอบ�นไรทมชอม�น�น) นอกจ�กทกล�วแลว สนค�ประเภทสงทอทมชอเสยงของจงหวดอกอย�งหนงคอ "ผ�จก" ซงมคว�ม ประณตสวยง�ม เพร�ะเปนก�รทอดวยมออย�งพถพถน ส�ม�รถเข�ชม และซอไดทศนยสบทอด ศลปะผ�จกวดแคทร�ย ตำ�บลคบว อำ�เภอเมองร�ชบร อยห�งจ�กตวจงหวด ประม�ณ 8 กม. ประเภทผก ผลไม ผกก�ดหว�น-เคม องนหว�นดำ�เนนสะดวก มะมวงวดเพลง พนธหนงกล�งวน ตล�ดกล�งสเมอง ศนยรวมผลตผลท�งก�รเกษตรของร�ชบร
ประเภทผลตภณฑนมสด จงหวดร�ชบรมชอเรองผลตนมสดม�น�น ซงดำ�เนนง�นโดยสหกรณโคนมหนองโพร�ชบร จำ�กด(ในพระบรมร�ชปถมภ) ซงเปนนมสดทมคณภ�พและร�ค�ถก ซงส�ม�รถซอไดทวไป และทศนยจำ�หน�ยของสหกรณฯ รมถนนเพชรเกษม ตำ�บลหนองโพ อำ�เภอโพธ�ร�ม นอกจ�กน ยงมสนค�ประเภท ทนอนนน หนประดบ ตะโกดด ไมแคระ เขยงไมมะข�ม ตกต� เครองทองเหลอง ของใชและเครองประดบจ�กเถ�ไม --------------------------------------------------------------------
โมอ�ย สวนผง อยตดถนนใหญท�งหลวงเสนหลกเข�อำ�เภอสวนผงด�นขว�มอ ซงเปนม�กกว�คำ�ว� "ร�นก�แฟ" เพร�ะมทง โมอ�ย คอฟฟ (Moai Coffee) และ โมอ�ย ฟ�รมแกะ (Moai Sheep Farm) ถอเปนสถ�นททองเทยวแหงใหมของอำ�เภอสวนผง ทมรปแบบแปลกใหม สะดดต� ซงนอกจ�กทนจะใหคว�มเพลดเพลนในก�รทองเทยว พกผอน ชมวว และดมดำ�กบรสช�ตของก�แฟแลว ทนยงเปนจดทเรยกคว�มสนใจใหลกค�หนม�สนใจเกยวกบเรองร�วของอ�รยธรรม สถ�ปตยกรรมเก�แก ทไดรบก�รยกเปนมรดกโลกอย�งโมอ�ยอกดวย และนอกจ�กก�แฟและเครองดมยงมสนค�อน ๆ ใหเลอกซอสำ�หรบซอเปนของขวญและของฝ�ก
.