Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος
DESCRIPTION
Ζήνων, Αρίστων, Ήριλλος, Διονύσιος, Κλεάνθης, Σφαίρος, ΧρύσιπποςTRANSCRIPT
![Page 1: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/3.jpg)
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ
«ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ»
Τ�Μ�Σ Δ�
![Page 4: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/4.jpg)
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ
«ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ»
TOMOΣ Δ�
BIBΛION Z (EBΔOMON)
[Z�νων, �Aρ�στων, �Hριλλ�ς, Δι�ν!σι�ς,
Kλε#νθης, Σ&α*ρ�ς, Xρ!σιππ�ς]
Mετ#&ρασις: Nικ.λα�ς Kυργι.π�υλ�ς
\EÈ̤ÏÂÈ·: KˆÓÛÙ·ÓÙÖÓÔ˜ ¶ÔÙ·ÌÈÄÓÔ˜T�τλ�ς: Δι�γ1ν�υς Λαερτ��υ «B��ι Φιλ�σ.&ων» – T.μ�ς Δ�
�Eκδ.σεις: ΓEΩPΓIAΔH-«BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN»5Yπε!θυν�ς �Eκδ.σεως: Λεων�δας Γεωργι#δης
Στ�ι6ει�θεσ�α-Φ�λμ-M�ντ#7: N*κ�ς Xατ7ηπ1ρης�E89&υλλ�: Δημ�τρι�ς Mπιλιλ;ςCopyright © Λ. Γεωργι#δης 2009
ISBN: 978-960-316-462-3SET: 978- 960-316-423-4
KεντρικL δι#θεσις: τηλ. 210 38 15 000BιRλι�πωλε*α:
Σ.λων�ς 114, �Aθ;ναι T.K. 106 81 τηλ. 210 38 47 347Kη&ισ�ας 236, Kη&ισι# T.K. 145 62, τηλ. 210 80 15 113
www.georgiadesbooks.com- e-mail: [email protected]
�Aπαγ�ρε!εται S Uναδημ�σ�ευσις Vλ.κληρης W μ1ρ�υς τ;ς παρ�!σης μελ1της, μ\Vπ�ι�δ�π�τε μ1σ�ν, 6ωρ^ς τLν γραπτL _δεια τ�` aκδ.τ�υ W τbν ν�μ�μων κληρ�ν.-μων τ�υ. �Eπιτρ1πεται S Uνα&�ρc στd παρdν RιRλ�� W στd περιε6.μεν. τ�υ μ.ν�ν σ\περ�πτωσι π�e παρ�υσι#7�νται ρητbς τc στ�ι6ε*α αfτ�`.
![Page 5: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/5.jpg)
¶ E P I E X O M E N A
BIBΛION Z (EBΔOMON)
1. Z�νων..............................................................................................8
2. �Aρ�στων......................................................................................202
3. �Hριλλ�ς .....................................................................................208
4. Δι�ν!σι�ς....................................................................................212
5. Kλε#νθης....................................................................................214
6. Σ&α*ρ�ς ......................................................................................228
7. Xρ!σιππ�ς .................................................................................234
– 7 –
![Page 6: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/6.jpg)
Δ Ι � Γ Ε Ν � Υ Σ Λ Α Ε Ρ Τ Ι � Υ
BIOI KAI ΓNΩMAI TΩN EN ΦIΛOΣOΦI�ΑEYΔOKIMHΣANTΩN
BIBΛION Z
1. ZHNøN
1. �O Z�νων1 τ�� Mνασ��υ � τ�� Δημ��υ κατ�γετ� "π$ τ$K%τι� τ'ς K)πρ�υ, π+λι /λληνικ0 π�2 ε34ε δε4θ7' Φ�%νικες "π�%-κ�υς.
9Hταν στρα:�λα%μης, ;πως λ�γει < Tιμ+θε�ς < =Aθηνα>�ς στ$«Περ� ��ων» :ι:λ%� τ�υ. �O δ? =Aπ�λλ@νι�ς < T)ρι�ς γρCDει ;τιFταν κ�κκαλιCρης, κ�ντ+ς, μελα4ρ�ιν+ς — γι= αGτ$ κCπ�ι�ς τ$νε3πε Aγυπτιακ� κληματ�δα, ;πως "ναD�ρει < Xρ)σιππ�ς στ$πρJτ� :ι:λ%� τJν «Παρ�ιμι�ν» τ�υ — μ? 4�ντρ�καμωμ�ναπ+δια, πλαδαρ$ς καL ντελικCτ�ς. Γι= αGτ$ καL δ?ν π�γαινε σ?π�λλP δε>πνα (γλ�ντια) π�2 τ$ν καλ��σαν, ;πως :ε:αι@νει <Περσα>�ς στ$ Uργ� τ�υ «�Yπ�μν�ματα συμπ�τικ�». VEτρωγε δ? μ?μεγCλη Wρε[ι τP σ�κα, Dρ�σκα καL [ερC.
2. Παρακ�λ�)θησε τ0ν διδασκαλ%α τ�� KρCτητ�ς, ;πωςε]παμε καL πρ�ηγ�υμ�νως. =Aργ+τερα, λ�γ�υν, διετ�λεσε μα-θητ0ς καL τ�� Στ%λπων�ς καL τ�� ^εν�κρCτ�υς _πL δ�κα Uτη,;πως μαρτυρε> < Tιμ�κρCτης στ$ν Δ�ων� τ�υ, "λλP καL τ��Π�λ�μων�ς.
– 9 –
B` Uκδ. =AD�L Συρ+π�υλ�ι, σελ. 585 κ.κ. =Eπ%σης :λ�πε «Kριτικ0 τ'ς Στωϊκ'ς Dιλ�-σ�D%ας» 1909, τ�� _κλιπ+ντ�ς καθηγητ�� τ'ς Δ�γματικ'ς στ$ Πανεπιστ�μι�=AθηνJν Xρ�στ�υ =Aνδρ�)τσ�υ.
Δ Ι � Γ Ε Ν � Υ Σ Λ Α Ε Ρ Τ Ι � Υ
BIOI KAI ΓNΩMAI TΩN EN ΦIΛOΣOΦI�ΑEYΔOKIMHΣANTΩN
BIBΛION VII
1. ZHNΩN
Z�νων Mνασ��υ � Δημ��υ, Kιτιε!ς #π$ K%πρ�υ,π�λ�σματ�ς �Eλληνικ�& Φ��νικας (π��κ�υς (σ)ηκ*τ�ς.
T$ν τρ�)ηλ�ν (π� θ�τερα νενευκ-ς /ν, 0ς 2ησι Tιμ*-θε�ς 4 5Aθηνα6�ς (ν τ7� Περ� ��ων (FHG iv. 523)9 κα�5Aπ�λλ:νι�ς δ� 2ησιν 4 T%ρι�ς ;τι σ)ν$ς /ν, <π�μ�κης,μελ�γ)ρως — ;θεν τις α=τ$ν ε>πεν Aγυπτ�αν κλημα-τ�δα, καθ� 2ησι Xρ%σιππ�ς (ν πρ:τ7ω Παρ�ιμι�ν —πα)%κνημ*ς τε κα� #παγ�ς κα� #σθεν�ς9 δι$ κα� 2ησιΠερσα6�ς — πα)%κνημ*ς τε κα� #παγ�ς κα� #σθεν�ς9 δι$κα� 2ησι Περσα6�ς (ν �Yπ�μν�μασι συμπ�τικ�6ς (SVF i.453) τ? πλε6στα α=τ$ν δε6πνα παραιτε6σθαι. @)αιρε δ�,2ασ�, σ%κ�ις )λωρ�6ς κα� Bλι�καCαις.
Δι�κ�υσε δ�, καθ�περ πρ�ε�ρηται, Kρ�τητ�ς9 ε>τα κα�Στ�λπων�ς #κ�&σα� 2ασιν α=τ$ν κα� Fεν�κρ�τ�υς @τηδ�κα, Gς Tιμ�κρ�της (ν τ7� Δ�ωνι9 #λλ? κα� Π�λ�μων�ς.
– 8 –
1. VHκμασε τ$ 333—261 π.X. ΠερL τJν "λλαγJν στLς κ�ινωνικ��ικ�ν�μικ?ςσυνθ'κες �h <π�>ες ε34αν _π�λθει στ$ν �Eλληνικ$ κ+σμ� καL στ0ν Mεσ+γει�,"ντανCκλασις τJν <π�%ων Fταν i Στωϊκ0 Dιλ�σ�D%α, :λ. διε[�δικ0 "νCλυσι τ��=Aμερικαν�� hστ�ρικ�� Γ�υ%λ NτυρCντ (Will Durant), Uνθ= "νωτ. /λλ. μεταDρ. τ+μ.
1
2
![Page 7: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/7.jpg)
�O �EκCτων _[ jλλ�υ καL < =Aπ�λλ@νι�ς < T)ρι�ς στ$ πρJτ�τ�υ :ι:λ%� «Περ� Z�νων�ς» λ�γ�υν ;τι συμ:�υλε)θηκε τ$ν4ρησμ$2 τ% πρ�πει νP κCν7η γιP νP k�σ7η τ0ν καλ)τερη kω�, κι <θε$ς τ�� "πεκρ%θη ;τι θP τ$ _πιτ)47η jν γ%ν7η lνα μ? τ�2ςνεκρ�)ς, jν τ�2ς κCν7η παρ�α. KατCλα:ε τ% _νν���σε καL_ν�κυψε στ0ν μελ�τη τJν "ρ4α%ων συγγραD�ων (εnρισκ+μεθαστP 333-261 π.X.).
T@ρα πJς συν�:η ν= "κ�λ�υθ�σ7η τ$ν KρCτη — τP πρCγ-ματα U4�υν oς /['ς: �O Z�νων D�ρν�ντας μ? καρC:ι D�ρτ%�π�ρD)ρας "π$ τ0ν Φ�ιν%κη _ναυCγησε κ�ντP στ$ν Πειραιq(στLς Φλ�:ες). rOταν π'γε στ0ν =Aθ�να, τριακ�ντ�)της �δη,μπ'κε καL _κCθισε στ$ μαγαkL /ν$ς :ι:λι�π@λη.
3. Kαθsς _κε>ν�ς διC:αkε μεγαλ+Dωνα τ$ δε)τερ� :ι:λ%�"π$ τP 5Aπ�μνημ�νε%ματα τ�� ^εν�DJντ�ς (π�2 oς γνωστ$ν"ναD�ρ�νται στ$ν ΣωκρCτη), < Z�νων τ+σ� π�λ2 εG4αριστ�-θηκε π�2 _k�τησε νP μCθ7η π�� εnρ%σκ�νται τ�τ�ι�ι jνδρεςσ�μερα (σPν τ$ν ΣωκρCτη). T0ν tρα _κε%νη περν��σε "π$ _κε>< KρCτης, κι < :ι:λι�π@λης δε%4ν�ντCς τ�ν, «αGτ$ν ν’ "κ�λ�υ-θ�σ7ης», τ�� ε3πε. =Aπ$ _κε%νη τ0ν στιγμ0 Uγινε μαθητ0ς τ��KρCτητ�ς, U4�ντας jλλωστε κι < ]δι�ς uσ4υρ0 UDεσι γιP τ0νDιλ�σ�D%α.
9Hταν ;μως σεμν$ς καL δυσκ�λευ+ταν νP υh�θετ�σ7η τ0νKυνικ� "ναισ4υντ%α. Γι= αGτ$ < KρCτης θ�λ�ντας νP τ�� θερα-πε)σ7η κι αGτ$ τ$ _λCττωμα τ�� Uδωσε μιP (π�λινη) 4)τραγεμCτη σ��πα - Dακ?ς νP περCσ7η μ= αGτ0 μ�σα "π$ τ0νκεντρικ0 "γ�ρC, "π$ τ$ν Kεραμεικ+. ΣPν τ$ν ε3δε νP ντρ�πε-
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 11 –
�Eκ�των (Gomoll 26) δ� 2ησι κα� 5Aπ�λλ:νι�ς 4T%ρι�ς (ν πρ:τ7ω Περ� Z�νων�ς, )ρηστηριασαμ�ν�υα=τ�& τ� πρ�ττων Iριστα �ι:σεται, #π�κρ�νασθαι τ$νθε*ν, ε συγ)ρωτ�J�ιτ� τ�6ς νεκρ�6ς9 ;θεν Lυν�ντα τ? τ�ν#ρ)α�ων #ναγιν:σκειν. τ7� �Oν Kρ�τητι παρ��αλετ�&τ�ν τ$ν τρ*π�ν. π�ρ2%ραν (μπεπ�ρευμ�ν�ς #π$ τPςΦ�ιν�κης πρ$ς τ7� Πειραιε6 (ναυ�γησεν. #νελθ-ν δ5 εςτ?ς 5Aθ�νας Qδη τριακ�ντ�%της (κ�θισε παρ� τινα�ι�λι�π:λην.
5Aναγιν:σκ�ντ�ς δ5 (κε�ν�υ τ$ δε%τερ�ν τ�νFεν�2�ντ�ς 5Aπ�μνημ�νευμ�των, Bσθε�ς (π%θετ� π�&διατρ���ιεν �R τ�ι�&τ�ι Iνδρες. ε=κα�ρως δS παρι*ντ�ςKρ�τητ�ς, 4 �ι�λι�π:λης δε�Lας α=τ*ν 2ησι, “τ�%τ7ωπαρακ�λ�%θησ�ν.” (ντε&θεν Qκ�υσε τ�& Kρ�τητ�ς,Iλλως μSν εUτ�ν�ς πρ$ς 2ιλ�σ�2�αν, αδ�μων δS Gςπρ$ς τ�ν Kυνικ�ν #ναισ)υντ�αν. ;θεν 4 Kρ�της ��υλ*-μεν�ς α=τ$ν κα� τ�%τ�υ θεραπε&σαι δ�δωσι )%τραν2ακPς δι? τ�& Kεραμεικ�& 2�ρειν. (πε� δ5 ε>δεν α=τ$ν
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 10 –
3
2. Xρηστηριασαμ�ν�υ: 4ρηστηριαk�μ�ν�υ.
![Page 8: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/8.jpg)
ται καL νP σκεπCk7η τ0ν 4)τρα, δ%νει μιP μ? τ0ν μαγκ�)ρα τ�υστ0ν 4)τρα καL τ0ν Uσπασε. Kαθsς ;μως τ$ν ε3δε νP Dε)γ7η κι�h Dακ?ς νP τρ�4�υν στP π+δια τ�υ, «τ% Dε)γεις Φ�ινικ+-π�υλ�;», τ�� ε3πε. «Δ?ν Uπαθες δP καν�να D�:ερ$ πρqγμα».
4. ΓιP κCπ�ι� διCστημα παρακ�λ�)θησε τ0ν διδασκαλ%α τ��KρCτητ�ς. �Oπ+τε Uγραψε καL τ0ν Π�λιτε�α τ�υ, γιP τ0ν <π�%αμερικ�%, 4αριτ�λ�γ��ντες, ε3παν ;τι τ0ν ε34ε γρCψει _πCνωστ0ν �GρP τ�� σκ)λ�υ.3
=Eκτ$ς "π$ τ0ν Π�λιτε�α Uγραψε καL τP "κ+λ�υθα Uργα:
Περ� τ�& κατ? 2%σιν ���υ.Περ� 4ρμPς Q περ� τPς #νθρωπ�νης 2%σεωςΠερ� παθ�νΠερ� τ�& καθ�κ�ντ�ςΠερ� ν*μ�υΠερ� τPς �EλληνικPς παιδε�αςΠερ� 4ρ�σεωςΠερ� τ�& σ%μπαντ�ς (Περ� τ�& ;λ�υ)Περ� σημε�ωνΠυθαγ�ρικ? Jητ�ματαKαθ�λικSς @νν�ιες (Kαθ�λικ�)Περ� π�ικιλι�ν λεκτικ�& V2�υς�Oμηρικ? πρ��λ�ματα, π�ντε �ι�λ�αΠερ� #ναγν:σεως π�ι�σεως
=Eπ%σης _γρCDησαν "π= αGτ+ν:
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 13 –
αδ�%μεν�ν κα� περικαλ%πτ�ντα, πα�σας τ[P �ακτηρ�\ακατ�γνυσι τ�ν )%τραν9 2ε%γ�ντ�ς δ5 α=τ�& κα� τPς2ακPς κατ? τ�ν σκελ�ν ]ε�%σης, 2ησ�ν 4 Kρ�της, “τ�2ε%γεις, Φ�ινικ�δι�ν; �=δSν δειν$ν π�π�νθας”.
_Eως μSν �Oν τιν$ς Qκ�υε τ�& Kρ�τητ�ς9 ;τε κα� τ�νΠ�λιτε�αν α=τ�& γρ�ψαντ�ς, τινSς @λεγ�ν πα�J�ντες (π�τPς τ�& κυν$ς �=ρaς α=τ�ν γεγρα2�ναι. γ�γρα2ε δSπρ$ς τ[P Π�λιτε�\α κα� τ�δε9
Περ� τ�& κατ? 2%σιν ���υ,Περ� 4ρμPς � περ� #νθρ:πων 2%σεως,Περ� παθ�ν,Περ� τ�& καθ�κ�ντ�ς,Περ� ν*μ�υ,Περ� τPς �EλληνικPς παιδε�ας,Περ� bψεως,Περ� τ�& ;λ�υ,Περ� σημε�ων,Πυθαγ�ρικ�,Kαθ�λικ�,Περ� λ�Lεων,Πρ��λημ�των �Oμηρικ�ν π�ντε,Περ� π�ιητικPς #κρ��σεως.
cEστι δ5 α=τ�& κα�
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 12 –
4
3. M? τ0ν DρCσι αGτ0 nπ�δηλ@νεται ;τι στ$ π�λιτικ$ θ�μα < Z�νωνυh�θετ��σε τ$ν κ�σμ�π�λιτισμ$ τJν KυνικJν, τ�� <π�%�υ �h θερμ+τερ�ι κι"π�τελεσματικ@τερ�ι κ�ρυκες nπ'ρ[αν �h Στωϊκ�%.
![Page 9: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/9.jpg)
5Eγ)ειρ�δι� ρητ�ρικPςΛ%σεις5AνασκευSς (@λεγ)�ι), δ%� �ι�λ�α5Aπ�μνημ�νε%ματα τ�& Kρ�τητ�ς5Hθικ�
AGτP ε3ναι τP συγγρCμματC τ�υ. TελικP "πεμακρ)νθη "π$τ$ν KρCτη καL |κρ�Cσθη τJν πρ�αναDερθ�ντων _πL ε]κ�σιUτη. Γι= αGτ$ καL ε3πε, ;πως λ�γ�υν: «VEκαμα lνα εGτυ4ισμ�ν�τα[%δι ;ταν _ναυCγησα».
VAλλ�ι ;μως λ�γ�υν ;τι αGτ$ _λ�4θη ;ταν Fταν nπ$ τ$νKρCτην. Kατ= jλλην _κδ�4�ν, στ0ν =Aθ�να εnρισκ+μεν�ς UμαθεγιP τ$ ναυCγι�, <π+τε καL ε3πε: «KCνει καλP i τ)4η π�2 μ? }θε>στ0ν Dιλ�σ�D%α». VAλλ�ι, τ�λ�ς, uσ4υρ%k�νται ;τι ε34ε διαθ�σειτ$ _μπ+ρευμC τ�υ στ0ν =Aθ�να, πρ�τ�� στραD7' στ0ν Dιλ�σ�-D%α.
5. Συν�θιkε νP συkητ7', _ν�J περπατ��σε μ? τ�2ς μαθητ�ςτ�υ, Dιλ�σ�D%α, _μπρ$ς καL π%σω στ0ν Π�ικ�λη στ�? π�2}ν�μCkετ� Πεισιαν�κτι�ς, "λλP ε34ε ~ν�μασθ' Π�ικ�λη,_πειδ0 ε34ε διακ�σμηθ' μ? kωγραDικ?ς παραστCσεις "π$ τ$νΠ�λ)γνωτ�. KαL διCλε[ε τ$ μ�ρ�ς αGτ$ γιP νP γλυτ@σ7η "π$τ�2ς "ργ+σ4�λ�υς π�2 δ?ν _π�γαιναν _κε>, δι+τι στ$ μ�ρ�ςαGτ$ ε34αν θανατωθ7' τ0ν _π�40 τJν TριCκ�ντα (τυρCννων)1400 =Aθηνα>�ι π�λ>τες.
=Eκε> λ�ιπ$ν συγκεντρ@ν�νταν τ@ρα �h μαθητ�ς τ�υ καL γι=αGτ$ }ν�μCσθηκαν Στωϊκ��, _ν�J πρωτ)τερα λ�γ�νταν Zην:-νει�ι, ;πως :ε:αι@νει < =Eπ%κ�υρ�ς στLς 5Eπιστ�λ�ς τ�υ. =AλλPκαL πρωτ)τερα λ�γ�νταν Στωϊκ�� �h συ4νCk�ντες σ? αGτ0 τ0νστ�P π�ιητ�ς, �h <π�>�ι σ)μDωνα μ? ;σα "ναD�ρει < =Eρατ�-σθ�νης στ$ Wγδ�� :ι:λ%� τ�� Περ� τPς #ρ)α�ας κωμωδ�αςUργ�υ τ�υ, ε34αν κCνει "κ+μα πι$ [ακ�υστ$ τ$ Wν�μα Στωϊκ*ς.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 15 –
T�)νη κα�Λ%σεις κα�cEλεγ)�ι δ%�,5Aπ�μνημ�νε%ματα Kρ�τητ�ς,5Hθικ�.
Kα� τ�δε μSν τ? �ι�λ�α. τελευτα6�ν δS #π�στη κα� τ�νπρ�ειρημ�νων Qκ�υσεν gως (τ�ν εhκ�σιν9 iνα κα� 2ασινα=τ$ν επε6ν, “ν&ν ε=πλ*ηκα, ;τε νεναυ�γηκα.” �R δ5 (π�τ�& Kρ�τητ�ς τ�&τ5 α=τ$ν επε6ν9 Iλλ�ι δS διατρ���ντα(ν τα6ς 5Aθ�ναις #κ�&σαι τ�ν ναυαγ�αν κα� επε6ν, “εO γεπ�ιε6 B τ%)η πρ�σελα%ν�υσα Bμaς 2ιλ�σ�2�\α.” @νι�ι<δ�>, διαθ�μεν�ν 5Aθ�νησι τ? 2�ρτ�α, �Vτω τραπPναιπρ$ς 2ιλ�σ�2�αν.
5Aνακ�μπτων δ� (ν τ[P π�ικ�λ[η στ�\a τ[P κα� Πεισιανα-κτ�7ω καλ�υμ�ν[η, #π$ δS τPς γρα2Pς τPς Π�λυγν:τ�υπ�ικ�λ[η, διετ�θετ� τ�!ς λ*γ�υς, ��υλ*μεν�ς κα� τ$)ωρ��ν #περ�στατ�ν π�ιPσαι. (π� γ?ρ τ�ν τρι�κ�ντα τ�νπ�λιτ�ν πρ$ς τ�6ς )ιλ��ις τετρακ*σι�ι #ν[�ρηντ5 (ν α=τ7�.πρ�σ[�εσαν δ� λ�ιπ$ν #κ�%�ντες α=τ�& κα� δι? τ�&τ�Στωικ�� (κλ�θησαν κα� �R #π5 α=τ�& 4μ��ως, πρ*τερ�νZην:νει�ι καλ�%μεν�ι, καθ� 2ησι κα� 5Eπ�κ�υρ�ς (ν(πιστ�λα6ς (Usener 198). κα� πρ*τερ*ν γε Στωικ��(καλ�&ντ� �R διατρ���ντες (ν α=τ[P π�ιητα�, καθ� 2ησιν5Eρατ�σθ�νης (ν lγδ*[η Περ� τPς #ρ)α�ας κωμ7ωδ�ας, �mκα� τ$ν λ*γ�ν (π� πλε6�ν ηULησαν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 14 –
5
![Page 10: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/10.jpg)
6. Oh =Aθηνα>�ι τιμ��σαν _[αιρετικP τ$ν Z�νωνα, ;πως"π�δεικν)εται "π$ τ$ ;τι τ�� _νεπιστε)θησαν καL τP κλειδιPτ'ς π+λεως, καL τ$ν _τ%μησαν μ? 4ρυσ$ στεDCνι καL 4Cλκιν�jγαλμα. T$ ]δι� Uκαναν καL �h συμπατριJτες τ�υ (�h Kιτιε>ς),θεωρ��ντες lνα στ�λ%δι τ$ jγαλμα τ�� "νδρ+ς. T$ν διεκ-δικ��σαν δ? καL �h Kιτιε>ς π�2 k��σαν στ0ν ΣιδJνα.
9Hταν _π%σης εGπρ+σδεκτ�ς καL "π$ τ$ν =Aντ%γ�ν�4 (τ$νΓ�νατq) < <π�>�ς, ;ταν μετ�:αινε στ0ν =Aθ�να, π�γαινε καLπαρακ�λ�υθ��σε τP μαθ�ματC τ�υ καL π�λλ?ς D�ρ?ς τ$ν πρ�-σεκCλεσε νP πC7η στ0ν αGλ� τ�υ (στ0ν Π�λλα τ'ς Mακεδ�ν%ας).AGτ$ς δ?ν _δ�4ετ�, "λλP Uστειλε τ$ν Περσα>�, lνα "π$ τ�2ςD%λ�υς τ�υ, συμπατρι@τη τ�υ "π$ τ$ K%τι�, γι$ τ�� Δημητρ%�υ,καL < <π�>�ς Fταν 40 _τJν κατP τ0ν 1300 =OλυμπιCδα, _ν�J <Z�νων Fταν πιP γ�ρ�ντας. �H _πιστ�λ0 τ�� =Aντιγ+ν�υ ε34ε oς"κ�λ�)θως, σ)μDωνα μ? ;σα γρCDει < =Aπ�λλ@νι�ς "π$ τ0νT)ρ� στ0ν Περ� Z�νων�ς συγγραD� τ�υ:
7. «�O :ασιλε2ς =Aντ%γ�ν�ς ε�4εται 4αρP στ$ν Z�νωνα τ$νDιλ+σ�D�.
»=Eν�J "π$ "π+ψεως τ)4ης καL δ+[ης θεωρJ τ$ν /αυτ+ μ�υ"ν@τερ�ν "π$ σ�να, ;μως εnρ%σκ�μαι _ν καθυστερ�σει Uναντ%σ�υ εuς ;,τι "D�ρq στ0ν σκ�ψι καL τ0ν παιδε%α καθsς καL τ0ντελε%α εGδαιμ�ν%α στ0ν <π�%α _σ2 UDθασες. Γι= αGτ$ "πεDCσισανP σ�� kητ�σω νP μ? _πισκεDθ7'ς, πεπεισμ�ν�ς ;τι δ?ν θP U47ης"ντ%ρρησι. Πρ�σπCθησε λ�ιπ$ν μ? κCθε τρ+π� νP Uλθ�ης, λαμ-:Cνων nπ= Wψιν ;τι δ?ν πρ+κειται νP ε3σαι μ+ν� _μ�� παιδευ-τ�ς, "λλP καL ;λων μαkL τJν Mακεδ+νων. Kαθ’ ;σ�ν αGτ$ς π�2διδCσκει τ$ν jρ4�ντα τ'ς Mακεδ�ν%ας καL <δηγε> αGτ$ν στ$νδρ+μ� τ'ς "ρετ'ς, πρ�DανJς _[ασκε> καL τ�2ς nπηκ+�υς τ�υστ$ νP ε3ναι καλ�L jνθρωπ�ι.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 17 –
5Eτ�μων δ� �Oν 5Aθηνα6�ι σ2*δρα τ$ν Z�νωνα, �VτωςGς κα� τ�ν τει)�ν α=τ7� τ?ς κλε6ς παρακαταθ�σθαι κα�)ρυσ7� στε2�ν7ω τιμPσαι κα� )αλκ[P εκ*νι. τ�&τ� δS κα�τ�!ς π�λ�τας α=τ�& π�ιPσαι, κ*σμ�ν Bγ�υμ�ν�υς τ�ντ#νδρ$ς εκ*να. #ντεπ�ι�&ντ� δ5 α=τ�& κα� �R (ν Σιδ�νιKιτιε6ς. #πεδ�)ετ� δ5 α=τ$ν κα� 5Aντ�γ�ν�ς, κα� εh π�τ55Aθ�ναJε nκ�ι Qκ�υεν α=τ�& π�λλ� τε παρεκ�λει #2�κε-σθαι Gς α=τ*ν. 4 δS τ�&τ� μSν παρ[ητ�σατ�, Περσα6�ν δ5gνα τ�ν γνωρ�μων #π�στειλεν, oς /ν Δημητρ��υ μSν υR*ς,Kιτιε!ς δS τ$ γ�ν�ς, κα� QκμαJε κατ? τ�ν τριακ�στ�ν κα�pκατ�στ�ν 5Oλυμπι�δα, Qδη γ�ρ�ντ�ς bντ�ς Z�νων�ς. Bδ5 (πιστ�λ� B τ�& 5Aντιγ*ν�υ τ�&τ�ν ε>)ε τ$ν τρ*π�ν,καθ? κα� 5Aπ�λλ:νι�ς 4 T%ρι�ς (ν τ�6ς Περ� Z�νων*ς2ησι (Hercher, p. 107)9
“Bασιλε!ς 5Aντ�γ�ν�ς Z�νωνι 2ιλ�σ*27ω )α�ρειν.“5Eγ- τ%)[η μSν κα� δ*L[η ν�μ�Jω πρ�τερε6ν τ�& σ�&
���υ, λ*γ�υ δS κα� παιδε�ας καθυστερε6ν κα� τPς τελε�αςε=δαιμ�ν�ας rν σ! κ�κτησαι. δι*περ @κρινα πρ�σ-2ωνPσα� σ�ι παραγεν�σθαι πρ$ς (μ�, πεπεισμ�ν�ς σε μ�#ντερε6ν πρ$ς τ$ #Lι�%μεν�ν. σ! �Oν πειρ�θητι (κπαντ$ς τρ*π�υ συμμ6Lαι μ�ι, διειλη2-ς τ�&τ� δι*τι �=)pν$ς (μ�& παιδευτ�ς @σει, π�ντων δS Mακεδ*νων συλλ�-�δην. 4 γ?ρ τ$ν τPς Mακεδ�ν�ας Iρ)�ντα κα� παιδε%ωνκα� Iγων (π� τ? κατ5 #ρετ�ν 2ανερ*ς (στι κα� τ�!ς<π�τεταγμ�ν�υς παρασκευ�Jων πρ$ς ε=ανδρ�αν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 16 –
6
7
4. =Aντ%γ�ν�ς < Γ�νατqς (318—239), :ασιλε2ς τ'ς Mακεδ�ν%ας μ? πρωτε)-�υσα τ0ν Π�λλα, nπ$ τ0ν κυριαρ4%αν τ�� <π�%�υ διετ�λ�υν �h =Aθηνα>�ι.
![Page 11: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/11.jpg)
Δι+τι ;π�ι�ς ε3ναι < iγ�τωρ, τ�ι��τ�ι oς _πL τ$ πλε>στ�νγ%ν�νται καL �h nπ�κ��% τ�υ».
8. KαL < Z�νων "π�ντησε oς /['ς5:Στ$ν :ασιλ�α =Aντ%γ�ν� < Z�νων ε�4εται 4αρC.«M�� ε3ναι εGπρ+σδεκτ�ς i Dιλ�μCθειC σ�υ, "D�� πρ�-
σκ�λλqσαι σ? _κε%νη τ0ν "ληθιν0 παιδε%α π�2 τε%νει σ? }D�λειακαL W4ι σ? _κε%νη τ0ν 4�νδρ�ειδ' π�2 μ+ν�ν σ? διαστρ�D0 τJν|θJν <δηγε>.
»rOπ�ι�ς ;μως λα4ταρq γιP Dιλ�σ�D%α, "ντιπαρερ4+μεν�ςτ0ν π�λυθρ)λητη iδυπCθεια π�2 _κθηλ)νει τ0ν ψυ40 μερικJνν�ων, ε3ναι Dανερ$ ;τι W4ι μ+ν�ν _κ D)σεως, "λλP καL "π$θ�λησι, κλ%νει πρ$ς τ0ν "νωτερ+τητα. M%α ;μως εGγεν0ς D)σις,π�2 :�ηθε>ται "π$ μ�τρια jσκησι π�2 _πL πλ��ν πρ+θυμα δ�4ε-ται τ0ν μ+ρDωσι, ε�κ�λα κατ�ρθ@νει ν= "π�κτ�σ7η τ0ν τ�λεια"ρετ�.
9. »=Eγs ;μως εnρ%σκ�μαι σ? σωματικ0 "δυναμ%α λ+γ�ωγ�ρατ�ς, "D�� ε3μαι πιP ~γδ+ντα _τJν. Γι= αGτ$ δ?ν |μπ�ρJ νPUλθω. Σ�� στ�λλω ;μως μερικ�2ς "π$ τ�2ς συμμελετητ�ς μ�υ,�h <π�>�ι πνευματικJς δ?ν ε3ναι κατ@τερ�ι "π$ μ�να, _ν�JσωματικJς ε3ναι "κμαι+τερ�ι. M? αGτ�2ς jν συνδεθ7'ς δ?νπρ+κειται νP στερηθ7'ς "π$ καν�να _κ τJν ;ρων π�2"ναγκαι��ν γιP τ0ν τ�λεια εGδαιμ�ν%α».
KαL Uστειλε τ$ν Περσα>� καL τ$ν Φιλων%δη, τ�2ς <π�%�υςκαL τ�2ς δ)� τ�2ς "ναD�ρει oς συkJντας μετP τ�� =Aντιγ+ν�υ< =Eπ%κ�υρ�ς στ0ν πρ$ς τ$ν "δελD+ τ�υ =Aριστ+:�υλ�_πιστ�λ� τ�υ.
=Eκτ$ς τ�)των, Uκρινα σκ+πιμ� νP μεταD�ρω _δJ καL τ$ψ�Dισμα π�2 _[�δωσαν �h =Aθηνα>�ι γι= αGτ+ν. KαL τ$ <π�>�U4ει oς /['ς:
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 19 –
�s�ς γ?ρ tν 4 Bγ�%μεν�ς [[/, τ�ι�%τ�υς εκ$ς Gς (π� τ$π�λ! γ�γνεσθαι κα� τ�!ς <π�τεταγμ�ν�υς.”
Kα� 4 Z�νων #ντιγρ�2ει uδε (Hercehr, p. 792)9 “Bασιλε6 5Aντιγ*ν7ω Z�νων )α�ρειν.“5Aπ�δ�)�μα� σ�υ τ�ν 2ιλ�μ�θειαν καθ*σ�ν τPς
#ληθινPς κα� ες bνησιν τειν�%σης, #λλ5 �=)� τPς δημ:-δ�υς κα� ες διαστρ�2�ν vθ�ν #ντ�)[η παιδε�ας. 4 δS2ιλ�σ�2�ας wρεγμ�ν�ς, (κκλ�νων δS τ�ν π�λυθρ%λητ�νBδ�ν�ν r τιν�ν θηλ%νει ν�ων ψυ)�ς, 2ανερ*ς (στιν �=μ*ν�ν 2%σει πρ$ς ε=γ�νειαν κλ�νων, #λλ? κα� πρ�αιρ�-σει. 2%σις δS ε=γεν�ς μετρ�αν Iσκησιν πρ�σλα��&σα, @τιδS τ$ν #2θ*νως διδ�L�ντα, ]\αδ�ως @ρ)εται πρ$ς τ�ντελε�αν #ν�ληψιν τPς #ρετPς. (γ- δS συν�)�μαι σ:ματι#σθενε6 δι? γPρας9 (τ�ν γ�ρ εμι lγδ��κ�ντα9 δι*περ �=δ%ναμα� σ�ι συμμ6Lαι. #π�στ�λλω δS σ�� τινας τ�ν(μαυτ�& συσ)�λαστ�ν, �m τ�6ς μSν κατ? ψυ)�ν �=κ#π�λε�π�νται (μ�&, τ�6ς δS κατ? σ�μα πρ�τερ�&σιν9 �sςσυν-ν �=δεν$ς καθυστερ�σεις τ�ν πρ$ς τ�ν τελε�ανε=δαιμ�ν�αν #νηκ*ντων”.
5Aπ�στειλε δS Περσα6�ν κα� Φιλων�δην τ$ν Θη�α6�ν,uν #μ2�τ�ρων 5Eπ�κ�υρ�ς μνημ�νε%ει Gς συν*ντων5Aντιγ*ν7ω (ν τ[P πρ$ς 5Aριστ*��υλ�ν τ$ν #δελ2$ν(πιστ�λ[P. @δ�Lε δ� μ�ι κα� τ$ ψ�2ισμα τ$ περ� α=τ�& τ�ν5Aθηνα�ων <π�γρ�ψαι. κα� @)ει δS uδε.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 18 –
8
9
5. �H γνησι+της τJν _πιστ�λJν "μDισ:ητε>ται.
![Page 12: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/12.jpg)
ΨHΦIΣMA10. «=EπL =Aρρεν%δ�υ jρ4�ντ�ς καL κατP τ0ν 5ην πρ�εδρ%αν6
(πρυτανε%α) τ'ς =Aκαμαντ%δ�ς Dυλ'ς τ0ν 1ην MαιμακτηριJν�ςκαL κατP τ0ν 23η iμ�ρα τ'ς πρ�εδρ%ας σ? πλ�ρη συν�λευσιν <_κ τJν πρ��δρων rIππων τ�� Kρατιστ�τ�λ�υς, ^υπεταιsν oςπρ$ς τ$ν δ'μ�ν, καL �h συμπρ+εδρ�ι Uθεσαν τ$ k�τημα σ?ψηD�D�ρ%α. �O ΘρCσων τ�� ΘρCσων�ς, =Aνακαιε2ς oς πρ$ςτ$ν δ'μ�, _πρ+τεινε τP /['ς:
»=Eπειδ0 < Z�νων < υh$ς τ�� Mνασ��υ < Kιτιε)ς, k�σας _ντ7' π+λει oς διδCσκαλ�ς τ'ς Dιλ�σ�D%ας _πL π�λλP Uτη,διαρκJς nπ'ρ[ε καL κατP τP λ�ιπP "γαθ$ς "ν�ρ, καL τ�2ςν��υς ��τινες πρ�σ�ρ4�ντ� πρ$ς αGτ$ν oς μαθηταL παρακινJνπρ$ς τ0ν "ρετ0ν καL τ0ν σωDρ�σ)νην παρ@ρμα πρ$ς τ$νjριστ�ν :%�ν, παρ�υσιCkων εuς ;λ�υς oς παρCδειγμα τ0ν kω�ντ�υ, �τις Fτ� σ)μDων�ς, μ? ;σα _δ%δασκε, "πεDCσισε < λα$ς(δ'μ�ς) νP _παιν�σ7η τ$ν Z�νωνα, υh$ν τ�� Mνασ��υ, Kιτι�α,καL νP τ$ν τιμ�σ7η δι= "π�ν�μ'ς 4ρυσ�� στεDCν�υ συμD@νωςπρ$ς τ$ν ν+μ�ν διP τ0ν _πι:ρC:ευσιν τ'ς "ρετ'ς καL τ'ςσωDρ�σ)νης, ν’ "ν�ικ�δ�μ�σ7η δ? τCD�ν δι= αGτ$ν εuς τ$νKεραμεικ$ν διP δημ�σ%ας δαπCνης.
11. »ΔιP τ0ν κατασκευ0ν τ�� στεDCν�υ καL τ0ν "ν�ικ�δ+μη-σιν τ�� τCD�υ θP _κλ�[7η τ@ρα < λα$ς πενταμελ' _πιτρ�π0ν _[=Aθηνα%ων. T$ παρ$ν ψ�Dισμα θP καταγραD7' nπ$ τ�� γραμ-ματ�ως εuς δ)� λιθ%νας στ�λας, αh <π�>αι θP στηθ��ν i μ%α εuςτ0ν =Aκαδημ%αν καL i /τ�ρα εuς τ$ Λ)κει�ν.
»T0ν δαπCνην διP τPς στ�λας θ�λει καταμερ%σει "ναλ�-γικJς < _πL τ'ς δι�ικ�σεως jρ4ων, �να �παντες δυνηθ��ν νPγνωρ%σ�υν ;τι < λα$ς τJν =AθηνJν καL kJντας τιμq τ�2ς "γα-
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 21 –
ΨHΦIΣMA“5Eπ5 5Aρρεν�δ�υ Iρ)�ντ�ς, (π� τPς 5Aκαμαντ�δ�ς
π�μπτης πρυτανε�ας, Mαιμακτηρι�ν�ς δεκ�τ[η <στ�ρ\α, κα�εκ�στ[P τPς πρυτανε�ας, (κκλησ�α κυρ�α, τ�ν πρ��δρων(πεψ�2ισεν _Iππων Kρατιστ�τ�λ�υς Fυπεται-ν κα� �Rσυμπρ*εδρ�ι, Θρ�σων Θρ�σων�ς 5Aνακαιε!ς ε>πεν9
“5Eπειδ� Z�νων Mνασ��υ Kιτιε!ς @τη π�λλ? κατ?2ιλ�σ�2�αν (ν τ7P π*λει γεν*μεν�ς @ν τε τ�6ς λ�ιπ�6ς#ν�ρ #γαθ$ς {ν διετ�λεσε κα� τ�!ς ες σ%στασιν α=τ7�τ�ν ν�ων π�ρευ�μ�ν�υς παρακαλ�ν (π5 #ρετ�ν κα�σω2ρ�σ%νην παρ:ρμα πρ$ς τ? ��λτιστα, παρ�δειγματ$ν hδι�ν ���ν (κθε�ς |πασιν #κ*λ�υθ�ν bντα τ�6ς λ*γ�ις�sς διελ�γετ�, τ%)[η #γαθ[P δεδ*)θαι τ7� δ�μ7ω, (παιν�σαιμSν Z�νωνα Mνασ��υ Kιτι�α κα� στε2αν�σαι )ρυσ7�στε2�ν7ω κατ? τ$ν ν*μ�ν #ρετPς gνεκεν κα� σω2ρ�σ%-νης, �κ�δ�μPσαι δS α=τ7� κα� τ�2�ν (π� τ�& Kεραμεικ�&δημ�σ�\α9 τPς δS π�ι�σεως τ�& στε2�ν�υ κα� τPς�κ�δ�μPς τ�& τ�2�υ )ειρ�τ�νPσαι τ$ν δPμ�ν Qδη τ�!ς(πιμελησ�μ�ν�υς π�ντε Iνδρας (L 5Aθηνα�ων. (γγρ�ψαιδS τ$ ψ�2ισμα τ$ν γραμματ�α τ�& δ�μ�υ (ν στ�λαις δ%�κα� (Lε6ναι α=τ�ν θε6ναι τ�ν μSν (ν 5Aκαδημε�\α, τ�ν δS (νΛυκε�7ω. τ$ δS #ν�λωμα τ$ ες τ?ς στ�λας γιν*μεν�νμερ�σαι τ$ν (π� τPς δι�ικ�σεως ;πως |παντες hδωσιν ;τι4 δPμ�ς 4 τ�ν 5Aθηνα�ων τ�!ς #γα-
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 20 –
10
11
6. ΓιP τ0ν καλ)τερη π�ρε%α τJν _ργασιJν �h :�υλευτ?ς /κCστης Dυλ'ςσυγκρ�τ��σαν _πιτρ�π0 i <π�%α πρ��στατ� τ'ς συνελε)σεως ((πρυτ�νευε)
_ναλλP[ _πL 35 � 36 iμ�ρες κατP τP συν�θη Uτη καL 38 � 39 κατP τP Uτη τJνδεκατριJν μηνJν.
![Page 13: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/13.jpg)
θ�2ς καL μετP θCνατ�ν.12. »=E[ελ�γησαν δ? εuς τ0ν _πιτρ�π0ν διP τ0ν κατασκευ0ν
τ�� στεDCν�υ καL διP τ0ν �uκ�δ�μ0ν < ΘρCσων, < =Aνακαιε)ς,< Φιλ�κλ'ς "π$ τ$ν Πειραιq, < Φα>δρ�ς < =AναDλ)στι�ς, <M�δων < =A4αρνε)ς, < Σμ%κυθ�ς < Συπαληττε2ς καL < Δ%ων "π$τ0ν Παιαν%αν».
KαL τ$ μ?ν ψ�Dισμα κατ= αGτ$ν τ$ν τρ+π�ν συνετCγη. �O δ?=Aντ%γ�ν�ς < Kαρ)στι�ς λ�γει ;τι π�τ? δ?ν "ρν�θηκε ;τι ε3ναιKιτιε2ς ("π$ τ$ K%τι�). Δι+τι, καθsς σ? κCπ�ια _πισκευ0λ�υτρJν Fταν κι αGτ$ς lνας "π$ _κε%ν�υς π�2 συν�:αλαν σ=αGτ$ καL _γρCD�ντ� σ? μιP στ�λη τP ~ν+ματC τ�υς, σPν ε3δε ;τιUγραψαν μ+ν�ν «Z�νων < Dιλ+σ�D�ς» _k�τησε νP πρ�στεθ7'καL τ$ Kιτιε)ς. KCπ�τε _πCνω σ= lνα λαδικ$ (λ�κυθ�) ε34εDτιC[ει lνα κ�)Dι� :�)λωμα στ$ <π�>� ε34ε :Cλει ν�μ%σματαπρ�κειμ�ν�υ νP τP δ@σ7η γιP τLς "νCγκες τ�υ στ$ν δCσκαλ+ τ�υτ$ν KρCτη.
13. Λ�γ�υν δ? ;τι ε34ε πCνω "π$ 4%λια τCλαντα ;ταν Fλθεστ0ν �EλλCδα π�2 τP _τ+κιkε σ? _D�πλιστ�ς. VEτρωγε "ρτ%διακαL μ�λι κι Uπινε καL λ%γ� _κλεκτ$ κρασ%. ΣπCνια 4ρησιμ�-π�ι��σε nπηρ�τες. ΠραγματικC, μιP � δυ$ D�ρ?ς ε34ε lνα κ�ρ%-τσι, μ+ν� καL μ+ν� γιP νP μ0 δ%δ7η τ0ν _ντ)πωσι ;τι ε3ναι μισ�-γ)νης. VEμενε στ$ ]δι� σπ%τι μ? τ$ν Περσα>�, καL καθsς μιPiμ�ρα _κε>ν�ς τ�� UDερε μιP μικρ�)λα αGλητρ%δα, αGτ$ς δ?νU4ασε καιρ+: τ0ν π'ρε καL τ0ν π'γε "μ�σως στ$ν Περσα>�.Λ�γ�υν πsς Fταν τ+σ� ε�στρ�D�ς στ0ν συμπεριD�ρC τ�υ π�2π�λλ?ς D�ρ?ς τ$ν _κCλεσε σ? θ�ρυ:@δη γλ�ντια < :ασιλε2ς=Aντ%γ�ν�ς καL τ$ν π'ρε μαkL μ? jλλ�υς γλεντk�δες στ$ν =Aρι-στ�κλ' τ$ν μ�υσικ+. ΠCντως < Z�νων λ%γ� 4ρ�ν�τρι:��σε σ=αGτP τP ~λισθ�ματα.
14. =Aντιπαθ��σε δ? λ�γ�υν καL τ0ν π�λυκ�σμ%α, τ+σ� π�2καθ+ταν στ0ν "κρα%α θ�σι γιP νP γλυτ@νη τ�GλC4ιστ�ν τ0νμισ0 _ν+4λησι. =AλλP ��τε καL μ? περισσ+τερα "π$ δ)� � τρ%απρ+σωπα Uκανε περ%πατ�. KCπ�τε μCλιστα εuσ�πραττε "π$
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 23 –
θ�!ς κα� J�ντας τιμ\a κα� τελευτ�σαντας.5Eπ� δS τ�ν �κ�δ�μ�ν κε)ειρ�τ*νηνται Θρ�σων 5Aνα-
καιε%ς, Φιλ�κλPς Πειραιε%ς, Φα6δρ�ς 5Aνα2λ%στι�ς,M�δων 5A)αρνε%ς, Σμ�κυθ�ς Συπαληττε%ς [Δ�ων Παιανι-ε%ς].”
Kα� τ$ ψ�2ισμα μSν uδε @)ει.Φησ� δ5 5Aντ�γ�ν�ς 4 Kαρ%στι�ς (Wil. Ant. v. Kar., p.
116) �=κ #ρνε6σθαι α=τ$ν ε>ναι Kιτι�α. τ�ν γ?ρ ες τ�ν(πισκευ�ν τ�& λ�υτρ�ν�ς συμ�αλλ�μ�νων εsς {ν κα�#ναγρα2*μεν�ς (ν τ[P στ�λ[η, “Z�νων�ς τ�& 2ιλ�σ*2�υ”,vL�ωσε κα� τ$ Kιτιε!ς πρ�στεθPναι. π�ι�σας δ� π�τεκ�6λ�ν (π�θημα τ[P ληκ%θ7ω περι�2ερε ν*μισμα, λ%σινpτ��μην τ�ν #ναγκα�ων mν5 @)�ι Kρ�της 4 διδ�σκαλ�ς.
Φασ� δ5 α=τ$ν <πSρ )�λια τ�λαντα @)�ντα (λθε6ν εςτ�ν �Eλλ�δα κα� τα&τα δανε�Jειν ναυτικ�ς. Qσθιε δ�,2ησ�, #ρτ�δια κα� μ�λι κα� lλ�γ�ν ε=:δ�υς �ναρ��υ@πινε. παιδαρ��ις τε ()ρPτ� σπαν�ως, |παL � δ�ς π�υ παι-δισκαρ�7ω τιν�, mνα μ� δ�κ��η μισ�γ%νης ε>ναι, σ%ν τε Περ-σα�7ω τ�ν α=τ�ν �κ�αν 7�κει9 κα� α=τ�& α=λητρ�δι�νεσαγαγ*ντ�ς πρ$ς α=τ*ν, σπ�σας πρ$ς τ$ν Περσα6�να=τ$ #π�γαγεν. /ν τε, 2ασ�ν, ε=συμπερ�2�ρ�ς, Gς π�λ-λ�κις 5Aντ�γ�ν�ν τ$ν �ασιλ�α (πικωμ�σαι α=τ7� κα� πρ$ς5Aριστ�κλ�α τ$ν κιθαρ7ωδ$ν �μ5 α=τ7� (λθε6ν (π� κ�μ�ν,ε>τα μ�ντ�ι <π�δ&ναι.
5EL�κλινε δ�, 2ησ�, κα� τ$ π�λυδημ�δες, Gς (π5 Iκρ�υκαθ�Jεσθαι τ�& ��θρ�υ, κερδα�ν�ντα τ$ γ�&ν gτερ�νμ�ρ�ς τPς (ν�)λ�σεως. �= μ�ν �=δS μετ? πλει*νων δ%� �τρι�ν περιεπ�τει. (ν��τε δS κα� )αλκ$ν εσ�-
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 22 –
12
13
14
![Page 14: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/14.jpg)
τ�2ς περ%εργ�υς π�2 συγκεντρ@ν�νταν γ)ρω lνα μικρ$ π�σ$νγιP νP τ�2ς "ναγκCk7η Uτσι "π$ τ$ν D+:� μ0 τυ4$ν δ@σ�υν νPμ0 πηγα%ν�υν, ;πως "ναD�ρει < KλεCνθης στ$ Περ� )αλκ�&Uργ� τ�υ.
rOταν κCπ�τε ε34αν συγκεντρωθ' π�λλ�L περ%εργ�ι, "D��τ�2ς Uδει[ε τ$ [)λιν� κιγκλ%δωμα τ�� :ωμ�� σ? μιP γων%α τ'ςστ�qς, «τ��τ�», τ�2ς ε3πε, «Fταν κCπ�τε στ0ν μ�ση, "λλP _πειδ0_μπ+διkε τW:αλαν στ0ν jκρη. KαL σε>ς λ�ιπ$ν jν "π�μα-κρυνθ'τε "π$ τ0ν μ�ση, λιγ@τερ� θP μqς _ν�4λ'τε». Kαθsς <Δημ�4Cρης τ�� ΛC4ητ�ς τ$ν 4αιρετ��σε καL τ�� Uλεγε ;τι DθC-νει �πλJς νP π7' � νP γρCψ7η στ$ν =Aντ%γ�ν� γιP ;,τι 4ρειCkεται κι_κε>ν�ς θP hκαν�π�ι�σ7η κCθε α]τημC τ�υ, αGτ+ς, "D�� τ$νjκ�υσε, δ?ν θ�λησε νP συνε4%σ7η τ0ν συk�τησι μαk% τ�υ.
15. Λ�γεται δ? ;τι μετP τ$ν θCνατ� τ�� Z�νων�ς < =Aντ%γ�-ν�ς ε3πε «τ% "κρ+αμα U4ασα!». Γι= αGτ$ καL μ�σ�ω τ�� ΘρCσων�ςτ�� πρεσ:ευτ�� _k�τησε "π$ τ�2ς =Aθηνα%�υς νP θCψ�υν τ$νZ�νωνα στ$ν Kεραμεικ+. =EρωτηθεLς (< =Aντ%γ�ν�ς) γιP π�ι+πρqγμα τ$ν _θα)μαkε, «δι+τι» ε3πε, «παρ= ;λα τP π�λλP καLμεγCλα δJρα π�2 τ�� Uκαμνα, π�τ? δ?ν "π�4αυν@θηκε ��τεταπειν@θηκε "π�ναντ% μ�υ».
T�� jρεσε i συk�τησις καL Fταν σ? ;λα "κρι:�λ+γ�ς. Γι=αGτ$ < T%μων στ�2ς «Σ�λλ�υς» τ�υ λ�γει τP /['ς:
Kα� ε>δα μι? λα�μαργη γρη? #π$ τ�ν Φ�ιν�κη, μ�σα σSσκιερ� #λαJ�νε�α μS #π�ραντες (πιθυμ�ες. Kα� τριγ%ριJετ$ κ�2�νι της π�! /ταν μικρ*. E>)ε δS μυαλ$ λιγ:τερ�#π$ τ$ μυαλ$ π�! @)ει τ$ π�λ! τ$ lν�μαJ*μεν� κιν-δαψ$ς (μετCDρ. K. Γεωργ�)λη).
16. Συν�θιkε νP συkητ7' πρ�σεκτικP καL μ? τ$ν Φ%λωνα τ$νδιαλεκτικ$ καL συνεργαk+ταν μαk% τ�υ. Γι= αGτ$ καL τ$ν_κτιμ��σε < Z�νων π�2 Fταν νε@τερ�ς, W4ι λιγ@τερ� "π$ ;σ�
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 25 –
πραττε τ�!ς περιισταμ�ν�υς, 0στε δεδι*τας τ$ διδ*ναιμ� (ν�)λε6ν, καθ� 2ησι Kλε�νθης (ν τ7� Περ� )αλκ�&(SVF i. 589 )9 πλει*νων τε περιστ�ντων α=τ*ν, δε�Lας (ντ[P στ�\a κατ5 Iκρ�υ τ$ L%λιν�ν περι2ερSς τ�& �ωμ�& @2η,“τ�&τ* π�τ5 (ν μ�σ7ω @κειτ�, δι? δS τ$ (μπ�δ�Jειν δ�\α(τ�θη9 κα� <με6ς �Oν (κ τ�& μ�σ�υ �αστ�σαντες α<τ�!ς�ττ�ν Bμ6ν (ν�)λ�σετε.” Δημ�)�ρ�υς δS τ�& Λ�)ητ�ς#σπαJ�μ�ν�υ α=τ$ν κα� 2�σκ�ντ�ς λ�γειν κα� γρ�2εινuν tν )ρε�αν @)[η πρ$ς 5Aντ�γ�ν�ν, Gς (κε�ν�υ π�νταπαρ�L�ντ�ς, #κ�%σας �=κ�τ5 α=τ7� συνδι�τριψε.
Λ�γεται δS κα� μετ? τ�ν τελευτ�ν τ�& Z�νων�ς επε6ντ$ν 5Aντ�γ�ν�ν �s�ν εhη θ�ατρ�ν #π�λωλεκ:ς9 ;θεν κα�δι? Θρ�σων�ς πρεσ�ευτ�& παρ? τ�ν 5Aθηνα�ων [Qτησενα=τ7� τ�ν (ν Kεραμεικ7� τα2�ν. (ρωτηθε�ς δS δι? τ� θαυ-μ�Jει α=τ*ν, “;τι,” @2η, “π�λλ�ν κα� μεγ�λων α=τ7�διδ�μ�νων <π5 (μ�& �=δεπ:π�τε ()αυν:θη �=δSταπειν$ς �2θη.”
�Hν δS κα� Jητητικ$ς κα� περ� π�ντων #κρι��λ�γ�%με-ν�ς9 ;θεν κα� 4 T�μων (ν τ�6ς Σ�λλ�ις 2ησ�ν �Vτω (Diels 38)9
κα� Φ��νισσαν hδ�ν λι)ν*γραυν σκιερ7� (ν� τ%27ω π�ντων Rμε�ρ�υσαν9 4 δ5 @ρρει γυργαθ$ς α=τPςσμικρ$ς (:ν9 ν�&ν δ5 ε>)εν (λ�σσ�να κινδαψ�6�.
5Eπιμελ�ς δS κα� πρ$ς Φ�λωνα τ$ν διαλεκτικ$ν διε-κρ�νετ� κα� συνεσ)*λαJεν α=τ7�9 ;θεν κα� θαυμασθPναι<π$ Z�νων�ς τ�& νεωτ�ρ�υ �=) �ττ�ν Δι�δ:ρ�υ τ�&
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 24 –
15
16
![Page 15: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/15.jpg)
_κτιμ��σε καL τ$ν δCσκαλ+ τ�υ τ$ν Δι+δωρ�. �Yπ'ρ4αν ;μωςκ�ντC τ�υ καL μερικ�L ρακ�νδυτ�ι καL ρυπαρ�%, ;πως "ναD�ρει< T%μων.
cEσερνε μαJ� τ�υ 4λ*κληρ� σ%ννε2� #π$2τω)�λ�γι?7 π�! Lεπερν�&σαν ;λ�υς σS (παιτε�α κι /ταντ? πι$ )αμ�να κ�ρμι? #π$ τ�!ς κατ��κ�υς τPς π*λεως.
rOσ� γιP τ$ν ]δι�ν τ$ν Z�νωνα, Fταν στρυDν$ς καL πικρ$ςκαL μ? πρ+σωπ� συσπασμ�ν�. =Eπ%σης Fταν τρ�μερP τσιγγ�)-νης, πρ�σκ�λλημ�ν�ς σ? μιP "νC[ια γιP rEλληνα μικρ�πρ�πειαμ? τ$ πρ+σ4ημα τ'ς �uκ�ν�μ%ας. rOταν Uκαμνε παρατ�ρησι σ?κCπ�ι�ν, τ$ Uκαμνε μ? λ%γα λ+για καL 4ωρLς δια4)σεις,κρατJντας τ�ν σ? "π+στασι.
17. rOπως, _πL παραδε%γματι, ;ταν Uκαμε παρατ�ρησι σ?κCπ�ι�ν καλλωπιk+μεν�ν. Kαθsς αGτ$ς περν��σε μ? :'μα"ργ$ lνα μικρ$ ρ�μα, «U4εις δ%κι�» τ�� ε3πε, «νP λ�[�κυττCk7ηςτ0ν λCσπη, γιατL δ?ν μπ�ρε>ς νP καθρεDτισθ7'ς σ= αGτ�». rOτανκCπ�ι�ς Kυνικ$ς τ�� ε3πε ;τι δ?ν U4ει λCδι καL τ�� _k�τησε, <Z�νων τ�� "π�ντησε ;τι δ?ν θP τ�� δ@σ7η. rAμα ;μως "πεμα-κρ)νθη, τ�� συν�στησε νP σκεDθ7' π�ι+ς "π$ τ�2ς δυ+ τ�υςε3ναι "ναιδ�στερ�ς.
KαταληDθεLς "π$ _ρωτικ0 _πιθυμ%α γιP τ$ν Xρεμων%δη, _ν�Jδ%πλα στ$ν ν��ν καθ+ταν κι < KλεCνθης, σηκ@θηκε νP D)γ7η.Kαθsς δ? < KλεCνθης "π�ρ��σε, τ�� ε3πε: «Oh καλ�L γιατρ�Lμqς λ�γ�υν ;τι τ$ καλ)τερ� DCρμακ� γιP μιP Dλ+γωσι ε3ναι i"νCπαυσις». KCπ�τε π�2 σ= lνα συμπ+σι� δ)� ν��ι Fσαν[απλωμ�ν�ι < lνας λ%γ� παρακCτω "π$ τ$ν jλλ�ν, < "π�πCνω_κλ@τσησε τ$ν "π�κCτω μ? τ$ π+δι� <π+τε < Z�νων τ$νUσπρω[ε _λαDρJς μ? τ$ γ+νατ�. Kαθsς _κε>ν�ς γ)ρισε "π�ρη-μ�ν�ς, «"ναλ�γ%kεσαι λ�ιπ$ν τ@ρα», τ�� ε3πε, «τL τρα:Cει <"π�κCτω "π$ σ�να;».
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 27 –
διδασκ�λ�υ α=τ�&. /σαν δS περ� α=τ$ν κα� γυμν�ρρ%πα-ρ�� τινες, 0ς 2ησι κα� 4 T�μων (Diels 39)9
b2ρα πενεστ�ων σ%ναγεν ν�2�ς, �m περ� π�ντωνπτω)*τατ�� τ5 /σαν κα� κ�υ2*τατ�ι �ρ�τ�� #στ�ν.
A=τ$ν δS στυγν$ν τ5 ε>ναι κα� πικρ*ν, κα� τ$ πρ*σω-π�ν συνεσπασμ�ν�ν. /ν ε=τελ�ς τε σ2*δρα κα� �αρ�α-ρικPς ()*μεν�ς μικρ�λ�γ�ας, πρ�σ)�ματι �κ�ν�μ�ας. εδ� τινα (πισκ:πτ�ι, περιεσταλμ�νως κα� �=) |δην, #λλ?π*ρρωθεν9 λ�γω δS �s�ν (π� τ�& καλλωπιJ�μ�ν�υ π�τS@2η9 l)�τι�ν γ�ρ τι lκνηρ�ς α=τ�& <περ�α�ν�ντ�ς,“δικα�ως,” ε>πεν, “<2�ρ\a τ$ν πηλ*ν9 �= γ?ρ @στιν (να=τ7� κατ�πτρ�σασθαι. Gς δS Kυνικ*ς τις �= 2�σας@λαι�ν @)ειν (ν τ[P ληκ%θ7ω πρ�σ[�τησεν α=τ*ν, �=κ @2ηδ:σειν9 #πελθ*ντα μ�ντ�ι (κ�λευσε σκ�ψασθαι 4π*τερ�ςεhη #ναιδ�στερ�ς. (ρωτικ�ς δS διακε�μεν�ς Xρεμων�δ�υ,παρακαθιJ*ντων α=τ�& τε κα� Kλε�νθ�υς, #ν�στη9 θαυ-μ�J�ντ�ς δS τ�& Kλε�νθ�υς @2η, “κα� τ�ν ατρ�ν #κ�%ωτ�ν #γαθ�ν, κρ�τιστ�ν ε>ναι 2�ρμακ�ν πρ$ς τ? 2λεγ-μα�ν�ντα Bσυ)�αν.” δυ�6ν δ5 <πανακειμ�ν�ιν (ν π*τ7ω κα�τ�& <π5 α=τ$ν τ$ν <25 pαυτ$ν σκιμαλ�J�ντ�ς τ7� π�δ�, α=τ$ς(κε6ν�ν τ7� γ*νατι. (πιστρα2�ντ�ς δ�, “τ� �Oν,” @2η, “�hειτ$ν <π�κ�τω σ�υ π�σ)ειν <π$ σ�&;”
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 26 –
17
7. ΠενεστCων: μεταναστJν.
![Page 16: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/16.jpg)
18. Σ? κCπ�ι�ν π�2 τ�� jρεσαν τ= "γ+ρια Uκανε τ0ν /['ςπαρατ�ρησι: «=Aκρι:Jς ;πως �h δCσκαλ�ι π�2 περν��ν ;λ�ντ$ν καιρ+ τ�υς μ? τ= "γ+ρια 4Cν�υν τ0ν εGθυκρισ%α τ�υς, Uτσισυμ:α%νει καL μ= "νθρ@π�υς σPν κι _σ�να». Συν�θιkε δ? νP λ�γ7η;τι �h "κρι:ε>ς καL 4ωρLς σ�λ�ικισμ�2ς λ+γ�ι μ�ιCk�υν μ? τPν�μ%σματα τ�� =Aλε[Cνδρ�υ. E3ναι oρα>�ι στ0ν _μDCνισι καLκαλ�κ�μμ�ν�ι σPν τP ν�μ%σματα, "λλP W4ι γι= αGτ$ν τ$ν λ+γ�καL �h καλ)τερ�ι. T$ "ντ%θετ� ;μως ε3δ�ς λ+γων π�2 μ�ιCk�υνμ? τP =AττικP τετρCδρα4μα, jν καL "πρ+σεκτα καL jτε4να δια-τυπωμ�ν�ι, U4�υν oστ+σ� μεγαλ)τερη :αρ)τητα "π$ τLς στ�λι-σμ�νες DρCσεις. Kαθsς < μαθητ�ς τ�υ =Aρ%στων συkητ��σεδιαρκJς μ? W4ι U[υπν� τρ+π�, μερικP δ? θ�ματα τP πραγματευ-+ταν μ? uσ4υρ�γνωμ�σ)νη καL nπερπεπ�%θησι, «"σDαλJς <πατ�ρας σ�υ μεθυσμ�ν�ς σ? _γ�ννησε», τ�� ε3πε. Γι= αGτ$ καLDλ)αρ� τ$ν Uλεγε, _ν�J < ]δι�ς Fταν ~λιγ+λ�γ�ς.
19. �Yπ'ρ4ε lνας λα%μαργ�ς π�2 δ?ν jDηνε τ%π�τε γιP τ�2ςσυντρ+D�υς τ�υ π�2 Uτρωγαν μαk% τ�υ. MιP μ�ρα ε34αν στ$τραπ�kι lνα μεγCλ� ψCρι κι < Z�νων τ$ _τρC:η[ε κ�ντC τ�υ,δ%δ�ντας τ0ν _ντ)πωσι ;τι θP τWτρωγε ;λ� μ+ν�ς τ�υ. Kαθsς <λα%μαργ�ς τ$ν _κ)τταkε [αDνιασμ�ν�ς, «τ% κυττqς», τ�� ε3πε,«�h σ)ντρ�D�% σ�υ σ? nπ�D�ρ�υν κCθε μ�ρα, κι _σ2 δ?ν μπ�ρε>ς��τε μιP D�ρP νP nπ�στ7'ς τ�ν δικ� μ�υ λαιμαργ%α;»8. rOτανκCπ�ι�ς τ$ν ρ@τησε γιP κCπ�ι� k�τημα π�2 nπερ�:αινε τ0νπερι�ργεια π�2 _τα%ριαkε στ0ν iλικ%α τ�υ, τ$ν π'ρε καL τ$νπ'γε νP κυττα4τ7' σ= lνα καθρ�Dτη. KαL μετP τ$ν ρ@τησε jνν�μ%k7η πsς ε3ναι ταιριαστ$ μ? τ0ν Wψι τ�υ νP θ�τ7η τ�τ�ια_ρωτ�ματα.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 29 –
Πρ$ς δS τ$ν 2ιλ*παιδα �Uτε τ�!ς διδασκ�λ�υς @2η 2ρ�-νας @)ειν, #ε� διατρ���ντας (ν παιδαρ��ις, �Uτ5 (κε�ν�υς.@2ασκε δS τ�!ς μSν τ�ν #σ�λ��κων λ*γ�υς κα� #πηρτι-σμ�ν�υς 4μ���υς ε>ναι τ7� #ργυρ�7ω τ7� 5AλεLανδριν7�9ε=�2θ�λμ�υς μSν κα� περιγεγραμμ�ν�υς καθ? κα� τ$ν*μισμα, �=δSν δS δι? τα&τα �ελτ��νας. τ�!ς δS τ�=ναν-τ��ν #2ωμ���υ τ�6ς 5Aττικ�6ς τετραδρ�)μ�ις εκP μSνκεκ�μμ�ν�ις κα� σ�λ��κως, καθ�λκειν μ�ντ�ι π�λλ�κιςτ?ς κεκαλλιγρα2ημ�νας λ�Lεις. 5Aρ�στων�ς δS τ�&μαθητ�& π�λλ? διαλεγ�μ�ν�υ �=κ ε=2υ�ς, @νια δS κα�πρ�πετ�ς κα� θρασ�ως, “#δ%νατ�ν,” επε6ν, “ε μ� σε 4πατ�ρ μεθ%ων (γ�ννησεν9” ;θεν α=τ$ν κα� λ�λ�ν #πεκ�-λει, �ρα)υλ*γ�ς �ν.
Πρ$ς δS τ$ν lψ�2�γ�ν μηδSν τ�6ς συμ�ιωτα6ς κατα-λιπ*ντα, παρατεθ�ντ�ς π�τS μεγ�λ�υ )θ%�ς, Iρας �s*ς τ5/ν κατεσθ�ειν9 (μ�λ�ψαντι δ�, “τ� �Oν,” @2η, “τ�!ς συμ-�ιωτ?ς �hει π�σ)ειν καθ5 Bμ�ραν, ε σ! μ� δ%νασαι(νεγκε6ν τ�ν (μ�ν lψ�2αγ�αν;” μειρακ��υ δS περιεργ*τε-ρ�ν παρ? τ�ν Bλικ�αν (ρωτ�ντ�ς J�τημ� τι, πρ�σ�γαγεπρ$ς κ�τ�πτρ�ν κα� (κ�λευσεν (μ�λ�ψαι9 @πειτ’ vρ:τη-σεν ε δ�κε6 α=τ7� �ρμ*ττ�ντα ε>ναι bψει τ�ια%τ[ητ�ια&τα Jητ�ματα.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 28 –
18
19
8. T$ "ν�κδ�τ� αGτ$ τ$ "ναD�ρει _πL λ�[ει σ4εδ$ν καL < =Aθ�ναι�ς, καθsςκαL < =Aντ%γ�ν�ς < Kαρ)στι�ς στ0ν :ι�γραD%α τ�� Z�νων�ς.
![Page 17: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/17.jpg)
Σ? _κε>ν�ν π�2 τ�� Uλεγε ;τι δ?ν συμDωνε> μ? τLς περισσ+τε-ρες "π+ψεις π�2 διατυπ@νει στP :ι:λ%α τ�υ < =Aντισθ�νης, τ��παρ�υσ%ασε τ$ δ�κ%μι� τ�� =Aντισθ�ν�υς γιP τ$ν Σ�D�κλ' καLτ$ν ρ@τησε jν ν�μ%k7η ;τι nπCρ4ει καL τ%π�τε καλ$ σ= αGτ+.rOταν τ�� "πεκρ%θη ;τι δ?ν [�ρει, «δ?ν ντρ�πεσαι», τ�� ε3πε,«;,τι κακ$ U4ει λε4θ7' "π$ τ$ν =Aντισθ�νη νP τ$ [ε4ωρ%k7ης καLνP τ$ τ�ν%k7ης, καL νP μ0 θεωρ7'ς 4ρ��ς σ�υ νP κατ�47ης καL ;,τικαλ$ ε3πε;».
20. Σ? κCπ�ι�ν π�2 τ�� ε3πε ;τι μ? μεγCλη συντ�μ%α διατυ-π@ν�υν τP _πι4ειρ�ματC τ�υς �h Dιλ+σ�D�ι, "π�ντησε: «ΣωστPτP λ�ς. Θjπρεπε καL �h συλλα:�ς τ�υς, εu δυνατ+ν, νP ε3ναισ)ντ�μες». Kαθsς κCπ�ι�ς τ�� Uλεγε γιP τ$ν Π�λ�μωνα (π�2nπ'ρ[ε σε:αστ$ς δCσκαλ�ς τ�� Z�νων�ς) πsς jλλα πρ�αναγ-γ�λλει ;τι θP συkητ�σ7η κι jλλα λ�γει, τ�� ε3πε συνωDρυωμ�ν�ς:«Π+σ� _κτιμqς9 τ$ νP σηκωθ7'ς καL νP τ$ν παρατ�σ7ης;».
VEλεγε ;τι πρ�πει νP μιλqμε μ? θ�ρμη καL μ? :αρειP Dων0καL μεγCλη δ)ναμι, ;πως κCν�υν �h |θ�π�ι�%, "λλP W4ι ν= "ν�%-γωμε π�λ2 τ$ στ+μα� αGτ$ τ$ κCν�υν _κε>ν�ι π�2 λ�γ�υνπ�λλC, "λλP "σ�μαντα. «Oh καλ?ς <μιλ%ες», Uλεγε, «δ?ν ε3ναισPν τP Uργα τJν καλJν τε4νιτJν tστε νP 4ρειCkεται διακ�π0γιP νP θαυμασθ��ν. =Aντιθ�τως, θP πρ�πει < "κρ�ατ0ς νP"π�ρρ�Dqται "π$ τ0ν ]δια τ0ν <μιλ%α, tστε νP μ0 πρ�λC:7η νPκρατC7η σημει@σεις».
21. Σ= lναν νεαρ$ π�2 Dλυαρ��σε π�λλC, τ�� ε3πε: «T= αGτιCσ�υ γλ%στρησαν στ0ν γλJσσα σ�υ». Στ$ν Wμ�ρD� ν�� π�2 τ��ε3πε ;τι κατP τ0ν γν@μη τ�υ δ?ν ε3ναι δυνατ$ν ν= "γαπηθ7' lναςσ�D+ς, «γιατL τC4α», τ�� ε3πε, «θP ε3ναι πι$ "τυ40ς "π$ σqςπ�2 δ?ν διαθ�τετε παρP μ+ν�ν τ0ν ~μ�ρDιC σας;». Συν�θιkε νPλ�7γ7η ;τι καL �h περισσ+τερ�ι Dιλ+σ�D�ι ε3ναι jσ�D�ι στP περισ-σ+τερα πρCγματα, _ντελJς δ? "μαθε>ς στP μικρP καL τPτυ4α>α.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 31 –
πρ$ς δS τ$ν 2�σκ�ντα Gς τ? π�λλ? α=τ7� 5Aντισθ�νης �=κ#ρ�σκ�ι, )ρε�αν Σ�2�κλ��υς πρ�ενεγκ�μεν�ς vρ:τησεν εhτινα κα� καλ? @)ειν α=τ7� δ�κε69 τ�& δ5 �=κ εδ�ναι 2�σα-ντ�ς, “ε>τ5 �=κ ασ)%ν[η,” @2η, “ε μ�ν τι κακ$ν /ν ερημ�ν�ν<π5 5Aντισθ�ν�υς, τ�&τ5 (κλεγ*μεν�ς κα� μνημ�νε%ων, ε δ�τι καλ*ν, �=δ5 (πι�αλλ*μεν�ς κατ�)ειν;”
Eπ*ντ�ς δ� τιν�ς ;τι μακρ? α=τ7� δ�κε6 τ? λ�γ�ριατ�ν 2ιλ�σ*2ων, “λ�γεις,” ε>πε, “τ#ληθP9 δε6 μ�ντ�ι κα�τ?ς συλλα�?ς α=τ�ν �ρα)ε�ας ε>ναι, ε δυνατ*ν.” λ�γ�ν-τ�ς δ� τιν�ς α=τ7� περ� Π�λ�μων�ς Gς Iλλα πρ�θ�μεν�ςIλλα λ�γει, σκυθρωπ�σας @2η, “π*σ�υ γ?ρ <tν>vγ�πας τ? διδ*μενα;” δε6ν δ5 @2η τ*ν7ω διαλεγ*μεν�ν0σπερ τ�!ς <π�κριτ?ς τ�ν μSν 2ων�ν κα� τ�ν δ%ναμινμεγ�λην @)ειν, τ$ μ�ντ�ι στ*μα μ� δι�λκειν9 o π�ιε6ν τ�!ςπ�λλ? μSν λαλ�&ντας, #δ%νατα δ�. τ�6ς εO λεγ�μ�ν�ις�=κ @2η δε6ν καταλε�πεσθαι τ*π�ν 0σπερ τ�6ς #γαθ�6ςτε)ν�ταις ες τ$ θε�σασθαι, τ�=ναντ��ν δS τ$ν #κ�%�ντα�Vτω πρ$ς τ�6ς λεγ�μ�ν�ις γ�νεσθαι 0στε μ� λαμ��νειν)ρ*ν�ν ες τ�ν (πισημε�ωσιν.
Nεαν�σκ�υ π�λλ? λαλ�&ντ�ς, @2η, “τ? �τ� σ�υ εςτ�ν γλ�τταν συνερρ%ηκεν”. πρ$ς τ$ν καλ$ν επ*ντα ;τι�= δ�κε6 α=τ7� (ρασθ�σεσθαι 4 σ�2*ς, “�=δ�ν,” @2η,“<μ�ν #θλι:τερ�ν @σεσθαι τ�ν καλ�ν.” @λεγε δS κα� τ�ν2ιλ�σ*2ων τ�!ς πλε�στ�υς τ? μSν π�λλ? #σ*2�υς ε>ναι,τ? δS μικρ? κα� τυ)ηρ? #μαθε6ς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 30 –
20
21
9. Π*σ�υ γ?ρ vγ�πας: πJς γPρ �Gκ |γCπας.
![Page 18: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/18.jpg)
KαL "ν�Dερε συ4νP τ$ν λ+γ� τ�� KαDισ%�υ π�2 ;τανκCπ�ι�ς μαθητ�ς τ�υ πρ�σπαθ��σε νP κCν7η μεγCλα Dυσ�ματαστ0ν Dλ�γ�ρα τ�υ, τ��δωσε lνα 4αστ�)κι, λ�γ�ντCς τ�υ: «Δ?ν_[αρτqται τ$ καλ$ πα%[ιμ� "π$ τ0ν μεγαλ�Dων%α, i μεγαλ�Dω-ν%α ;μως μπ�ρε> νP nπCρ[7η στ$ καλ$ πα%[ιμ�»10. Kαθsς lναςνεαρ$ς γελ��σε μ? κCπ�ια αGθCδεια, «δ?ν θP σ�� πJ», τ��ε3πε, «αGτ$ π�2 σκ�πτ�μαι».
22. rEνας ν��ς "π$ τ0ν P+δ�, Wμ�ρD�ς καL πλ�)σι�ς, "λλPτ%π�τε περισσ+τερ�, _π�μενε νP γ%ν7η μαθητ�ς τ�υ. =AλλP τ��Fταν τ+σ� "νεπιθ)μητ�ς αGτ$ς < μαθητ0ς π�2 τ$ πρJτ�πρqγμα π�2 Uκανε < Z�νων Fταν νP τ$ν :Cλ7η νP κCθεται στPσκ�νισμ�να καθ%σματα γιP νP λερ@ν7η τ$ μCλλιν� _πανωD+ριτ�υ. rYστερα τ$ν U:αλε νP κCθεται μαkL μ? τ�2ς _πα>τες γιP ν="νακατε)εται μ? τP κ�υρ�λια τ�υς». TελικP < νεαρ$ς UDυγε.
T%π�τε, Uλεγε, δ?ν ε3ναι πι$ "πρεπ�στερ� "π$ τ0ν "λαk�-νε%α, πρ$ πCντων στ�2ς ν��υς. =Eπ%σης nπεστ�ριkε ;τι δ?ν πρ�-πει ν= "π�μνημ�νε)ωμε λ�[εις καL DρCσεις, "λλP ν’ "σκ��μετ$ν ν�� μας tστε νP }Dελ�)μεθα "π$ _κε>να π�2 "κ��με, "ντLνP τP γευ@μεθα σPν lνα καλ�ψημ�ν� � καλ�συσκευασμ�ν�Dαγητ+.
=Aκ+μη Uλεγε ;τι �h ν��ι πρ�πει νP _πιδεικν)�υν τελε%ακ�σμι+τητα στ$ν περ%πατ�, στ$ :Cδισμα καL στ0ν περι:�λ�τ�υς. KαL "ν�Dερε συνε4Jς τ�2ς στ%4�υς τ�� EGριπ%δ�υ γιP τ$νKαπαν�α,
π�! π�λλ? ε>)ε πλ�%τη, μ? δSν τ$ 5παιρνε #π�νωτ�υ καθ*λ�υ, ε>)ε #νθρ:π�υ 2τω)�& ταπειν�σ%νη11.
(Mετ. Θρ. Στα)ρ�υ).
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 33 –
κα� πρ�ε2�ρετ� τ$ τ�& Kα2ισ��υ, oς (πι�αλλ�μ�ν�υτιν$ς τ�ν μαθητ�ν μεγ�λα 2υσaν, πατ�Lας ε>πεν Gς �=κ(ν τ7� μεγ�λ7ω τ$ εO κε�μεν�ν εhη, #λλ’ (ν τ7� εO τ$ μ�γα.νεαν�σκ�υ δ� τιν�ς θρασ%τερ�ν διαλεγ�μ�ν�υ, “�=κ tνεhπ�ιμι,” @2η, “μειρ�κι�ν, � (π�ρ)ετα� μ�ι.”
�P�δ��υ δ� τιν�ς καλ�& κα� πλ�υσ��υ Iλλως δS μηδ�ν,πρ�σκειμ�ν�υ α=τ7�, μ� ��υλ*μεν�ς #ν�)εσθαι, πρ�τ�νμSν (π� τ? κεκ�νιμ�να τ�ν ��θρων (κ�θιJεν α=τ*ν, iναμ�λ%ν[η τ�ν )λαν�δα, @πειτα ες τ$ν τ�ν πτω)�ν τ*π�ν,0στε συνανατρ��εσθαι τ�6ς ]�κεσιν α=τ�ν9 κα� τ�λ�ς#πPλθεν 4 νεαν�σκ�ς. π�ντων @λεγεν #πρεπ�στερ�νε>ναι τ$ν τ&2�ν, κα� μ�λιστα (π� τ�ν ν�ων. μ� τ?ς 2ων?ςκα� τ?ς λ�Lεις #π�μνημ�νε%ειν, #λλ? περ� τ�ν δι�θεσιντPς )ρε�ας τ$ν ν�&ν #σ)�λε6σθαι, μ� 0σπερ gψησ�ν τινα �σκευασ�αν #ναλαμ��ν�ντας. δε6ν τ5 @λεγε τ�!ς ν��υςπ�σ[η κ�σμι*τητι )ρPσθαι (ν π�ρε�\α κα� σ)�ματι κα�περι��λ[P9 συνε)�ς τε πρ�ε2�ρετ� τ�!ς (π� τ�& Kαπα-ν�ως E=ριπ�δ�υ στ�)�υς, ;τι ���ς μSν /ν α=τ7� (Suppl.861-3)
nκιστα δ5 bλ�7ω γα&ρ�ς /ν, 2ρ*νημα δS�=δ�ν τι με6J�ν ε>)εν � π�νης #ν�ρ.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 32 –
22
10. Πρ:λ. =Aθ�ναι�ν XIV.
![Page 19: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/19.jpg)
23. T%π�τε, _τ+νιkε, δ?ν ε3ναι πι$ ~λ�θρι� γιP τ0ν κατCκτησιτJν _πιστημJν "π$ τ0ν �]ησι, καL δ?ν nπCρ4ει καν�να πρqγμα"π$ τ$ <π�>� U4�με τ+ση Dτ@4εια ;σ� "π$ 4ρ+ν�. =EρωτηθεLς τ%ε3ναι < D%λ�ς, «lνας δε)τερ�ς /αυτ+ς μας», ε3πε. Λ�γ�υν ;τικCπ�τε π�2 Uδερνε lνα δ��λ� τ�υ π�2 ε34ε κλ�ψει καL αGτ$ς_δικαι�λ�γε>τ� λ�γ�ντας: «9Hταν μ�ιρα>� γιP νP κλ�ψω» (nπαι-νισσ+μεν�ς τ0ν θεωρ%α τ�� Z�νων�ς καL γενικP τJν ΣτωϊκJν;τι ;λα ε3ναι πρ�καθωρισμ�να)� «καL γιP νP δαρ7'ς (Fτανμ�ιρα>�)! τ�� "π�ντησε < Z�νων12.
VEλεγε ;τι i ~μ�ρDιP ε3ναι τ$ jνθ�ς τ'ς σωDρ�σ)νης, _νJκατ= jλλ�υς "π�καλ��σε τ0ν σωDρ�σ)νη jνθ�ς τ'ς ~μ�ρDιqς.rOταν ε3δε κCπ�τε τ$ν δ��λ� /ν$ς _κ τJν γνωρ%μων τ�υ μωλω-πισμ�ν�ν, «:λ�πω» τ�� ε3πε (τ�� D%λ�υ τ�υ), «τP ]4νη τ��θυμ�� σ�υ». Σ? _κε>ν�ν π�2 ε34ε "λειDθ' μ? "ρ@ματα ε3πε:«Π�ι+ς ε3ναι αGτ+ς, π�2 μυρ%kει γυναικ%λες;». rOταν < Δι�ν)-σι�ς < Mεταθ�μεν�ς ("π�στCτης: ε34ε πρ�σ4ωρ�σει στ$ν =Eπι-κ�υρισμ+) τ$ν ρ@τησε γιατL "π= ;λ�υς τ�2ς μαθητ�ς τ�υ μ+ν�ναGτ$ν δ?ν δι�ρθ@νει, «γιατL πρ$ς _σ�να δυσπιστJ», τ�� ε3πε.Στ$ν νεαρ$ π�2 Dλυαρ��σε συνε4Jς, τ�� ε3πε: «�O λ+γ�ς π�2U4�με δ)� αGτιP κι lνα στ+μα ε3ναι ν= "κ��με π�λλP καL νPλ�με λ%γα».
24. MιP μ�ρα σ= lνα συμπ+σι� παρ�μενε σιωπηλ$ς καL ;ταντ$ν ρ@τησαν γιP τ0ν αuτ%α, «π�στε στ$ν :ασιλ�α», ε3πε, «;τιπαρ%στατ� στ$ συμπ+σι� καL κCπ�ι�ς π�2 �[ερε νP σιωπ�q».9Hσαν δ? �h _ρωτ�σαντες "πεσταλμ�ν�ι τ�� Πτ�λεμα%�υ π�2ε34αν Uλθει γιP νP μCθ�υν τ$ μ�νυμα π�2 θP μπ�ρ��σαν νPμεταD�ρ�υν _κ μ�ρ�υς τ�υ στ$ν :ασιλ�α.
=EρωτηθεLς πJς D�ρεται πρ$ς τ�2ς λ�ιδ�ρ��ντας, πρ$ς τ�2ς4λευCk�ντας «;πως», ε3πε, «συμπεριD�ρ�νται πρ$ς τ�2ς"πεσταλμ�ν�υς π�2 "π�π�μπ�νται 4ωρLς "πCντησι».
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 35 –
cEλεγε δS μηδSν ε>ναι τPς ��σεως #λλ�τρι:τερ�νπρ$ς κατ�ληψιν τ�ν (πιστημ�ν, μηδεν*ς θ5 Bμaς �Vτωςε>ναι (νδεε6ς Gς )ρ*ν�υ. (ρωτηθε�ς τ�ς (στι 2�λ�ς,“Iλλ�ς,” <@2η,> “(γ:.” δ�&λ�ν (π� κλ�π[P, 2ασ�ν, (μαστ�-γ�υ9 τ�& δ5 επ*ντ�ς, “εiμαρτ* μ�ι κλ�ψαι,” @2η, “κα�δαρPναι.” τ$ κ�λλ�ς ε>πε τPς σω2ρ�σ%νης Iνθ�ς ε>ναι9�R δS τ�& κ�λλ�υς τ�ν σω2ρ�σ%νην. τ�ν γνωρ�μων τιν$ςπαιδ�ρι�ν μεμωλωπισμ�ν�ν θεασ�μεν�ς πρ$ς α=τ$ν“4ρ� σ�υ”, @2η, “τ�& θυμ�& τ? h)νη9” πρ$ς τ$ν κε)ρισμ�-ν�ν τ7� μ%ρ7ω, “τ�ς (στιν,” @2η, “4 γυναικ$ς bJων;” Δι�νυ-σ��υ δS τ�& Mεταθεμ�ν�υ επ*ντ�ς α=τ7� δι? τ� α=τ$νμ*ν� �= δι�ρθ�6, @2η, “�= γ�ρ σ�ι πιστε%ω.” πρ$ς τ$2λυαρ�&ν μειρ�κι�ν, “δι? τ�&τ�,” ε>πε, “δ%� �τα @)�μεν,στ*μα δS gν, iνα πλε��να μSν #κ�%ωμεν, nττ�να δS λ�γω-μεν.”
5Eν συμπ�σ�7ω κατακε�μεν�ς σιγ[P τ�ν ατ�αν vρωτ�θη9@2η �Oν τ7� (γκαλ�σαντι #παγγε6λαι πρ$ς τ$ν �ασιλ�α ;τιπαρPν τις σιωπaν (πιστ�μεν�ς9 /σαν δS �R (ρωτ�σαντεςπαρ? Πτ�λεμα��υ πρ�σ�εις #2ικ*μεν�ι κα� ��υλ*μεν�ιμαθε6ν τ� εhπ�ιεν παρ5 α=τ�& πρ$ς τ$ν �ασιλ�α. (ρωτηθε�ςπ�ς @)ει πρ$ς λ�ιδ�ρ�αν, “καθ�περ”, ε>πεν, “ε πρεσ�ευτ�ς#ναπ*κριτ�ς #π�στ�λλ�ιτ�.”
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 34 –
23
24
11. Bλ. EGριπ%δ�υ �Iκ�τιδες 861—863.12. �O δ��λ�ς Dα%νεται ;τι Fταν μ�ρDωμ�ν�ς κι �[ερε τP δ+γματα τJν
ΣτωϊκJν: «Kαθ= εhμαρμ�νην δ� Dασι τP πCντα γ%γνεσθαι Xρ)σιππ�ς (…), Uστι δ=εhμαρμ�νη αuτ%α τJν Wντων εuρ�μ�νη � λ+γ�ς καθ= �ν < κ+σμ�ς διε[Cγεται». Bλ.
![Page 20: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/20.jpg)
�O =Aπ�λλ@νι�ς "π$ τ0ν T)ρ� διηγε>ται ;τι καθsς < KρCτηςτ$ν τρα:��σε "π$ τ$ hμCτι� (τ$ν Z�νωνα) γιP νP τ$ν"π�σπCσ7η "π$ τ0ν σ4�λ0 τ�� Στ%λπων�ς, < Z�νων τ�� ε3πε:«�H "π�τελεσματικ@τερη λα:�, KρCτη, "π$ τ0ν <π�%α μπ�ρε>ςνP κρατ�σ7ης lνα Dιλ+σ�D�, ε3ναι i λα:0 "π$ τP αGτιC: πε>σε μελ�ιπ$ν καL τρC:α με "π= αGτC. �Aν ;μως μετα4ειρισθ7'ς :%α, τ$μ?ν σJμα μ�υ θP ε3ναι κ�ντC σ�υ, < ν��ς μ�υ ;μως θP ε3ναιστ$ν Στ%λπωνα».
25. KατP μαρτυρ%α τ�� �Iππ�:+τ�υ, συν�kησε καL μ? τ$νΔι+δωρ�, πλησ%�ν τ�� <π�%�υ "σ4�λ�θηκε _ντατικP μ? τ0ν δια-λεκτικ�. KαL _ν�J ε34ε σημει@σει πρ+�δ�, π�γαινε καL στ0νσ4�λ0 τ�� Π�λ�μων�ς: τ+σ� "παλλαγμ�ν�ς "π$ κCθε "λαk�-νε%α Fταν. Γι= αGτ+, λ�γ�υν, < Π�λ�μων τ�� ε3πε τP /['ς: «Δ?νμqς διαDε)γει τ'ς πρ�σ�4'ς, Z�νων, ;τι εuσδ)�ντας "π$ τLς~π%σθιες π+ρτες καL κλ�:�ντας τP δ+γματC μας τP μεταμDι�-kεις Φ�ινικικ�J τ�J τρ+π�ω»13.
Kαθsς lνας διαλεκτικ$ς τ�� Uδει4νε /πτP διαλεκτικ?ς μ�ρ-D?ς μ? τ$ σ+Dισμα τ$ γνωστ$ oς «θεριστ�ς», < Z�νων τ$νρ@τησε π+σα �θελε γι= αGτ0 τ0ν διδασκαλ%α τ�υ. rOταν τ��"π�ντησε /κατ$ δρα4μ�ς, τ�� Uδωσε πρ+θυμα διακ+σιες. T+σ�μεγCλη Fταν i Dιλ�μCθειC τ�υ.
Λ�γ�υν δ? ;τι πρJτ�ς αGτ$ς εuσ�γαγε τ0ν λ�[ι καθ'κ�ν14
καL Uγραψε σ4ετικ0 πραγματε%α. Πλ0ν τ�)των λ�γεται ;τιδι@ρθωσε oς /['ς τ�2ς στ%4�υς τ�� �Hσι+δ�υ:
�Yπερτερε6 ;λων (κε6ν�ς π�! #κ�λ�υθε6 μι? lρθ� γν:μη.cAριστ�ς ε>ναι κι (κε6ν�ς π�! τ? ε<ρ�σκει ;λα 4 hδι�ς15.(�O �Hσ%�δ�ς, "ντιθ�τως, θεωρ��σε τ$ν δε)τερ� oς «πανCρι-στ�ν»).
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 37 –
2ησ� δ5 5Aπ�λλ:νι�ς 4 T%ρι�ς, gλκ�ντ�ς α=τ$ν Kρ�τητ�ςτ�& Rματ��υ #π$ Στ�λπων�ς, επε6ν, “� Kρ�της, λα��2ιλ�σ*2ων (στ�ν (πιδ�Lι�ς B δι? τ�ν �των9 πε�σας �Oνgλκε τ�%των9 ε δS με �ι�J[η, τ$ μSν σ�μα παρ? σ�� @σται,B δS ψυ)� παρ? Στ�λπωνι.”
Συνδι�τριψε δS κα� Δι�δ:ρ7ω, καθ� 2ησιν �Iππ*��τ�ς9παρ5 7u κα� τ? διαλεκτικ? (Lεπ*νησεν. Qδη δS πρ�κ*πτωνεσ[�ει κα� πρ$ς Π�λ�μωνα <π5 #τυ2�ας, 0στε 2ασ� λ�γειν(κε6ν�ν, “�= λανθ�νεις, � Z�νων, τα6ς κηπα�αις παρεισ-ρ�ων θ%ραις κα� τ? δ*γματα κλ�πτων Φ�ινικικ�ς μεταμ-2ιενν%ς.” κα� πρ$ς τ$ν δε�Lαντα δ5 α=τ7� διαλεκτικ$ν (ν τ7�θερ�J�ντι λ*γ7ω pπτ? διαλεκτικ?ς δ�ας πυθ�σθαι, π*σαςεσπρ�ττεται μισθ�&9 #κ�%σαντα δS pκατ*ν, διακ�σ�αςα=τ7� δ�&ναι. τ�σ�&τ�ν Qσκει 2ιλ�μ�θειαν. 2ασ� δS κα�πρ�τ�ν καθPκ�ν wν�μακ�ναι κα� λ*γ�ν περ� α=τ�& πεπ�ι-ηκ�ναι. τ�!ς θ5 �Hσι*δ�υ στ�)�υς μεταγρ�2ειν �Vτω (Op.293 et Schol.)9
κε6ν�ς μSν παν�ριστ�ς oς εO επ*ντι π�θηται,(σθλ$ς δ5 αO κ#κε6ν�ς oς α=τ$ς π�ντα ν��σ[η.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 36 –
25
καL κατωτ�ρω παραγρ. 149.13. �O Z�νων, oς γνωστ+ν, _θεωρε>τ� Φ�>νι[, �h δ? συμπατριJτες τ�υ _πι4ει-
ρηματ%ες Fταν γνωστ�L καL oς ν�θευτ?ς _μπ�ρευμCτων. =EδJ καταλ�γ%kεταιστ$ν Dιλ+σ�D� ;τι δ?ν ε34ε δικ�ς τ�υ θεωρ%ες, "λλP lνα συν�νθ)λευμα "π$ [�νες
uδ�ες ("π$ τ�2ς Kυνικ�2ς κ.λ.π.) π�2 τLς παρ�υσ%αkε γιP δικ�ς τ�υ.14. �H λ�[ις «καθ'κ�ν» _4ρησιμ�π�ιε>τ� �δη "π$ τ$ν Δημ�σθ�νη. Πρ:λ.
�Hσι+δ�υ «VEργα καL �Hμ�ραι», 293 "π�σπ.
![Page 21: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/21.jpg)
26.Δι+τι _κε>ν�ς π�2 |μπ�ρε> νP δ@σ7η τ0ν πρ�π�υσα πρ�-σ�40 στ$ λεγ+μεν� καL νP _πωDεληθ7' _[ αGτ�� ε3ναι "ν@τερ�ς"π$ _κε>ν�ν π�2 "νακαλ)πτει τ$ κCθε τι < ]δι�ς. Δι+τι < lναςU4ει μ+ν�ν τ0ν ~ρθ0 καταν+ησι, < jλλ�ς ;μως nπακ�)ων στ0νκαλ0 γν@μη πρ�σθ�τει καL τ0ν πρq[ι. =Eρωτηθε%ς, λ�γ�υν, γιατ%,_ν�J ε3ναι τ+σ� αGστηρ+ς, στP συμπ+σια (;π�υ Uρρεε jDθ�ν�τ$ κρασ%) γ%νεται δια4υτικ+ς, «δι+τι», ε3πε, «καL τP λ�)πινα π�2ε3ναι πικρC, �μα μ�υσκευθ��ν γ%ν�νται γλυκC». Kι < �EκCτωνλ�γει στ$ δε)τερ� :ι:λ%� τJν «5Aνεκδ*των» τ�υ ;τι γλεντ��σε_λε)θερα σ= αGτ?ς τLς συναθρ�%σεις. «Kαλ)τερα», Uλεγε, «νPγλιστρ�σ�υν τP π+δια σ�υ παρP i γλJσσα σ�υ». «T$ νP γ%ν7ηςκαλ$ς _πιτυγ4Cνεται λ%γ� - λ%γ�, τ$ γεγ�ν$ς ;μως αGτ$ δ?νε3ναι λ%γ� πρqγμα». VAλλ�ι αGτ$ τ$ "π�δ%δ�υν στ$ν ΣωκρCτη.
27. 9Hταν δ? καρτερικ@τατ�ς καL λιτ+τατ�ς, καL 4ρησιμ�-π�ι��σε }μP DαγητP καL λεπτ$ Dτω4ικ$ τρ%:ωνα. Γι= αGτ$ κιUλεγαν γι= αGτ+ν:
OUτε τ? κρ%α τ�& )ειμ:να �Uτε �R �ρ�)Sς κα�τ$ λι�π%ρι κι �R �ασανιστικ�� π*ν�ι τ$ν κατα��λ-λ�υν. Στ�κεται παρ�μερα #π$ τ�ς λαϊκSς p�ρτSς κα�τ? Lε2αντ:ματα16. �Yπ�μ�νετικ*ς, #κ�%ραστ�ς,#2�σι:νεται ν%κτα - μ�ρα στ�ς 2ιλ�σ�2ικ�ς τ�υμελ�τες.
=AλλP καL �h κωμικ�L π�ιητ�ς, 4ωρLς νP τ$ καταλα:α%ν�υν,τ$ν _παιν��σαν μ? τP σκ@μματC τ�υς. VEτσι π.4. < Φιλ�μωνλ�γει στ$ δρqμα τ�υ «Φιλ*σ�2�ι» τP /['ς:
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 39 –
κρε�ττ�να γ?ρ ε>ναι τ$ν #κ�&σαι καλ�ς δυν�μεν�ν τ$λεγ*μεν�ν κα� )ρPσθαι α=τ7� τ�& δι5 α<τ�& τ$ πaν συν-ν��σαντ�ς9 τ7� μSν γ?ρ ε>ναι μ*ν�ν τ$ συνε6ναι, τ7� δ’ εOπεισθ�ντι πρ�σε6ναι κα� τ�ν πρaLιν. (ρωτηθε�ς δ�, 2ησ�,δι? τ� α=στηρ$ς {ν (ν τ7� π*τ7ω δια)ε6ται @2η, “κα� �Rθ�ρμ�ι πικρ�� bντες �ρε)*μεν�ι γλυκα�ν�νται.” 2ησ� δSκα� �Eκ�των (ν τ7� δευτ�ρ7ω τ�ν Xρει�ν (Gomoll 24) #ν�ε-σθαι α=τ$ν (ν τα6ς τ�ια%ταις κ�ινων�αις. @λεγ� τεκρε6ττ�ν ε>ναι τ�6ς π�σ�ν lλισθε6ν � τ[P γλ:ττ[η9 τ$ εOγ�νεσθαι μSν παρ? μικρ*ν, �= μ�ν μικρ$ν ε>ναι. �R δSΣωκρ�τ�υς.
�Hν δS καρτερικ:τατ�ς κα� λιτ*τατ�ς, #π%ρ7ω τρ�2[P)ρ:μεν�ς κα� τρ��ωνι λεπτ7�, 0στε λ�γεσθαι (π5 α=τ�&9
τ$ν δ5 �Uτ5 tρ )ειμ-ν κρυ*εις, �=κ bμ�ρ�ς #πε�ρων,�= 2λ$L vελ��ι� δαμ�Jεται, �= ν*σ�ς αν�,�=κ @ρ�τις δ�μ�υ (ναρε6 μ�ν�ς, #λλ5 ; γ5 #τειρ�ς#μ2� διδασκαλ�[η τ�ταται ν%κτας τε κα� /μαρ.
�m γε μ�ν κωμικ�� (λ�νθαν�ν (παιν�&ντες α=τ$ν δι? τ�νσκωμμ�των. mνα κα� Φιλ�μων 2ησ�ν �Vτως (ν δρ�ματιΦιλ�σ*2�ις (Kock ii, pp. 502 sp.)9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 38 –
26
27
15. Bλ. "νωτ�ρω B` 32: T$ ε� jρ4εσθαι μικρ$ν μ?ν μ0 ε3ναι, παρP μικρ$ν δ�.
16. 5Eναρε6 μ�ν�ς: _ναρ%θμι�ς.
![Page 22: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/22.jpg)
Kαιν�%ργια 2ιλ�σ�2�α 2�ρνει α=τ$ς 4 Iνθρωπ�ς.Διδ�σκει ν? πειν�&με: κα� ;μως #π�κτa μαθητ�ς.
rEνα κ�μμCτι ψωμι��, [ερP σ�κα καL νερ$ Fταν i τρ�D� τ�υ.VAλλ�ι "π�δ%δ�υν αGτ�2ς τ�2ς στ%4�υς στ$ν Π�σε%διππ�.
E34ε δ? "π�:' < Z�νων καL παρ�ιμι@δης. ΠCντως Uλεγαν (σ?περ%πτωσι μεγCλης _γκρατε%ας):
E>ναι πι$ (γκρατ�ς κι #π$ τ$ν 2ιλ*σ�2� Z�νωνα.
=AλλP καL < Π�σε%διππ�ς γρCDει γιP κCπ�ι�ς στ�2ς «Mετα-2ερ�μ�ν�υς» τ�υ:
T*σ� ((γκρατ�ς) π�! (π� δ�κα 4λ*κληρες Bμ�ρες(2�νη (γκρατ�στερ�ς κι #π5 α=τ$ν τ$ν Z�νωνα.
28. Δι+τι, πραγματικC, ;λ�υς τ�2ς [επερν��σε σ= αGτ$ τ$ε3δ�ς τ'ς "ρετ'ς καL στ0ν "[ι�πρ�πεια, "λλC, μP τ$ν Δ%α, καLστ0ν μακαρι+τητα. Γι= αGτ$ καL Ukησε nγι0ς καL 4ωρLς π�τ� τ�υν= "ρρωστ�σ7η _νεν�ντα ~κτs <λ+κληρα 4ρ+νια.
�O Περσα>�ς ;μως στLς 5HθικSς διατρι��ς τ�υ λ�γει ;τιπ�θανε /:δ�μ�ντα δ)� _τJν καL ;τι Fλθε στ0ν =Aθ�να σ? iλικ%αε]κ�σι δ)� _τJν. �O =Aπ�λλ@νι�ς _[ jλλ�υ :ε:αι@νει ;τι _4ρη-μCτισε διευθυντ0ς τ'ς σ4�λ'ς _πL πεν�ντα ~κτs 4ρ+νια. Oιτελευτα>ες τ�υ στιγμ?ς διεδραματ%σθησαν oς /['ς: Φε)γ�ντας"π$ τ0ν σ4�λ0 σκ+νταψε κι Uσπασε lνα δC4τυλ� τ�� π�δι��τ�υ. KτυπJντας τ+τε τ0ν γ' μ? τ$ 4�ρι τ�υ, _παν�λα:ε lναστ%4� "π$ τ0ν Nι*�η (τ�� Tιμ�θ��υ):
cEρ)�μαι, @ρ)�μαι, τ� μS 2ων�Jεις;
KαL "μ�σως [εψ)4ησε σD%γγ�ντας τ$ν λαιμ+ τ�υ.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 41 –
εsς Iρτ�ς, bψ�ν σ)�ς, (πιπιε6ν Vδωρ.2ιλ�σ�2�αν καιν�ν γ?ρ ��τ�ς 2ιλ�σ�2ε6,πεινPν διδ�σκει κα� μαθητ?ς λαμ��νει9
�R δS Π�σειδ�ππ�υ.cHδη δS κα� ες παρ�ιμ�αν σ)εδ$ν ():ρησεν. (λ�γετ�
γ�&ν (π5 α=τ�&9
τ�& 2ιλ�σ*2�υ Z�νων�ς (γκρατ�στερ�ς.
#λλ? κα� Π�σε�διππ�ς Mετα2ερ�μ�ν�ις (Kock iii, p. 340)9
0στ5 (ν Bμ�ραις δ�καε>ναι δ�κε6ν Z�νων�ς (γκρατ�στερ�ν.
T7� γ?ρ bντι π�ντας <περε��λλετ� τ7� τ5 εhδει τ�%τ7ωκα� τ[P σεμν*τητι κα� δ� ν� Δ�α τ[P μακαρι*τητι9 lκτ- γ?ρπρ$ς τ�6ς (νεν�κ�ντα �ι�!ς @τη κατ�στρεψεν, Iν�σ�ς κα�<γι�ς διατελ�σας. Περσα6�ς δ� 2ησιν (ν τα6ς 5Hθικα6ςσ)�λα6ς (SVF i. 458) δ%� κα� p�δ�μ�κ�ντα (τ�ντελευτPσαι α=τ*ν, (λθε6ν δ5 5Aθ�ναJε δ%� κα� εhκ�σιν(τ�ν9 4 δ5 5Aπ�λλ:νι*ς 2ησιν #2ηγ�σασθαι τPς σ)�λPςα=τ$ν @τη δυ�6ν δ��ντα pL�κ�ντα. (τελε%τα δ� �Vτως9 (κτPς σ)�λPς #πι-ν πρ�σ�πταισε κα� τ$ν δ�κτυλ�ν περι�ρ-ρηLε9 πα�σας δS τ�ν γPν τ7[P )ειρ�, 2ησ� τ$ (κ τPς Nι*�ης(Page 787),
@ρ)�μαι9 τ� μ5 αUεις;
κα� παρα)ρPμα (τελε%τησεν, #π�πν�Lας pαυτ*ν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 40 –
28
![Page 23: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/23.jpg)
29. Oh =Aθηνα>�ι τ$ν Uθαψαν στ$ν Kεραμεικ$ καL τ$ν _τ%μη-σαν μ? τP πρ�αναDερθ�ντα ψηD%σματα, πρ�σθ�τ�ντες τ0νμαρτυρ%α τ�υς γιP τ0ν καλωσ)νη τ�υ. Kι < =Aντ%πατρ�ς < Σιδ@-νι�ς ("π$ τ0ν ΣιδJνα) συν�θεσε πρ$ς τιμ�ν τ�υ τ$ "κ+λ�υθ�_πιτCDι� _π%γραμμα:
5Eδ� #ναπα%εται 4 μεγ�λ�ς Z�νων, #γαπητ$ς στ$K�τι�, π�! #ν��ηκε στ$ν cOλυμπ�, b)ι ��J�ντας τ$Π�λι� (π�νω στ�ν cOσσα, �Uτε (μ*)θησε σκληρ? σ?ντ$ν �HρακλP, #λλ? τ$ μ�ν�π�τι π�! �ρPκε γι? τ5Iστρα /ταν τ$ μ�ν�π�τι τPς σω2ρ�σ%νης.
30. Kι lνα jλλ� συν�θεσε < Zην+δ�τ�ς < Στωϊκ+ς, μαθητ0ςτ�� Δι�γ�ν�υς:
cEκανες τ�ν α=τ�ρκεια καν*να σ�υ, περι2ρ�ν�νταςτ$ν καυ)ησι�ρη πλ�&τ�, θε�ειδP Z�νων μS τ�ν σε��-σμια bψι κα� τ$ γαλ�νι� �λ�μμα. BρPκες #ρρενωπ�διδασκαλ�α, κα� μS τ�ν 2ρ*νησ� σ�υ κα� τ�!ς π�λλ�!ςμ*)θ�υς σ�υ iδρυσες μι? μεγ�λη καιν�%ργια σ)�λ�,�γν� μητ�ρα #τρ*μητης (λευθερ�ας.
T� κι tν ε>σαι #π$ τ�ν Φ�ιν�κη; M�πως #π$ (κε6 δSν/ταν κι 4 K�δμ�ς17.
Π�! @δωσε στ�ν �Eλλ�δα τ? �ι�λ�α της κα� τ�ν τ�)νητPς γρα2Pς;*
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 43 –
5Aθηνα6�ι δ5 @θαψαν α=τ$ν (ν τ7� Kεραμεικ7� κα�ψη2�σμασι τ�6ς πρ�ειρημ�ν�ις (τ�μησαν, τ�ν #ρετ�να=τ7� πρ�σμαρτυρ�&ντες. κα� 5Aντ�πατρ�ς 4 Σιδ:νι�ς(π��ησεν �Vτως (App. Anth. iii 104)·
τPν�ς ;δε Z�νων Kιτ�7ω 2�λ�ς, oς π�τ5 cOλυμπ�ν@δραμεν, �=κ cOσσ[η Π�λι�ν #νθ�μεν�ς,
�=δS τ� γ’ �HρακλP�ς #�θλεε9 τ?ν δ� π�τ5 Iστρα#τραπιτ$ν μ�%νας ε�ρε σα�2ρ�σ%νας.
Kα� Iλλ� Zην*δ�τ�ς 4 στωικ*ς, Δι�γ�ν�υς μαθητ�ς(A. Pal. vii. 117)9
@κτισας α=τ�ρκειαν, #2ε�ς κενεαυ)�α πλ�&τ�ν,Z�νων, σ!ν π�λι7� σεμν$ς (πισκυν�7ω9
Iρσενα γ?ρ λ*γ�ν ε�ρες, (νηθλ�σω δS πρ�ν��\α,αiρεσιν, #τρ�στ�υ ματ�ρ5 (λευθερ�ας9
ε δS π�τρα Φ��νισσα, τ�ς 4 2θ*ν�ς; �= κα� 4 K�δμ�ςκε6ν�ς, #25 �� γραπτ?ν �Eλλ?ς @)ει σελ�δα;
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 42 –
29
30
17. Πρ:λ. �Hρ�δ+τ�υ, V 58―59, oς καL τ$ πρ�αναDερθ?ν Uργ�ν «Euσαγωγ0εuς τPς κλασσικPς σπ�υδCς», σ. 7.
* Σημείωσις K. Π�ταμιάν�υ: �H "ναD�ρP αGτ0 _κDρCkει μ%α παρCδ�σι i<π�%α δ?ν ε3ναι "ληθ�ς, καθ’ ;τι i γραD0 Fταν _Dε)ρεσις τ�� Δι$ς καL "π$ τLςκ+ρες τ�υ M��σες _δωρ�θη στ�2ς "νθρ@π�υς (δηλ. στ�2ς rEλληνες), ;πως"ναD�ρει < Δι+δωρ�ς Σικελι@της στ$ E (74) :ι:λ%� τ'ς «IΣTOPIKHΣ BI-BΛIOΘHKHΣ». �O ]δι�ς _π%σης "ναD�ρει ;τι �h Φ�%νικες δ?ν Fσαν �h πρJτ�ι
π�2 "νεκCλυψαν τP γρCμματα, "λλ’ �πλJς jλλα[αν τ0ν μ�ρD� τ�υς. Δ?ν θPπρ�πει _π%σης νP λησμ�ν��με τ0ν "νακCλυψι τJν πρ�ϊστ�ρικJν γραDJν τ��Δισπηλι�� τ'ς Kαστ�ριqς, τJν Γι�)ρων τ'ς �Aλ�νν�σ�υ καL τ'ς Mυκ+ν�υ καLπλε>στες "ρ4αι�ελληνικ?ς παραδ+σεις "π$ τLς <π�>ες πιστ�π�ιε>ται i �παρ[ιςγραD'ς στ�2ς πανCρ4αι�υς 4ρ+ν�υς.
![Page 24: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/24.jpg)
ΓιP ;λ�υς δ? _ν γ�νει τ�2ς Στωϊκ�2ς < =Aθ�ναι�ς < _πιγραμ-ματ�π�ι$ς _κDρCkεται oς /['ς:
�Ω εδ�μ�νες τ�ν δ�γμ�των τPς Στ�aς, π�! τ?καλ%τερα διδ�γματα (��λατε στ? Rερ? �ι�λ�α σας,διδ�σκ�ντας ;τι B #ρετ� τPς ψυ)Pς ε>ναι τ$ μ*ν�#γαθ*. Δι*τι μ*ν� α=τ� πρ�2υλ�σσει τ�ς JωSς #ν-θρ:πων κα� π*λεων. _Oσ� γι? τ�ς ασθησιακSς#π�λα%σεις π�! ε>ναι πρ�σ2ιλ�ς (πιδ�ωLις Iλλων #ν-δρ�ν, μ�α μ*ν�ν #π$ τ�ς θυγατ�ρες τPς Mν�μης (τ�ς(νν�α M�&σες) τ�ς @)ει (πιδ�κιμ�σει18.
31. E]παμε κι _με>ς τP /['ς στ0ν Π�μμετρ�19 γιP τ$ πJς_τελε)τησε < Z�νων:
Γι? τ$ν θ�νατ� τ�& Z�νων�ς #π$ τ$ K�τι� λ�γ�υν;τι, #2�& <π�2ερε π�λλSς κακ�υ)�ες (L ατ�ας τ�νγερατει�ν, (γλ%τωσε μ�ν�ντας θεληματικ? )ωρ�ςτρ�2�.
VAλλ�ι ;μως λ�γ�υν, καθsς κCπ�τε σκ+νταψε κι Uπεσε,"D�� κτ)πησε μ? τ$ 4�ρι τ�υ τ0ν γ', ε3πε
«@ρ)�μαι μ*ν�ς μ�υ, τ� μS 2ων�Jεις;».
Δι+τι μερικ�L λ�γ�υν ;τι κατ= αGτ$ν τ$ν τρ+π� π�θανε.AGτP λ�ιπ$ν "ναD�ρικP μ? τ$ν θCνατ+ τ�υ.=Eν τ�J μετα[2 < Δημ�τρι�ς < MCγνης γρCDει στ�2ς «�Oμω-
ν%μ�υς» τ�υ ;τι < πατ�ρας τ�υ Mνασ�ας, σPν Uμπ�ρ�ς π�2Fταν, _ρ4+ταν π�λλ?ς D�ρ?ς στ0ν =Aθ�να κι "γ+ραkε γιP τ$νZ�νωνα, π�2 Fταν παιδL "κ+μα, π�λλP "π$ τP :ι:λ%α π�2Uκαμναν λ+γ� γιP τ$ν ΣωκρCτη. Kι Uτσι < Z�νων ε34ε μ�ρDωθ'Dιλ�σ�DικP "π$ τ$ν καιρ$ π�2 Fταν "κ+μα στ0ν πατρ%δα τ�υ.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 45 –
κα� κ�ιν[P δS κα� περ� π�ντων τ�ν στωικ�ν 5Aθ�ναι�ς 4(πιγραμματ�π�ι*ς 2ησιν �Vτως (A. Pal. ix. 496)9
� στωικ�ν μ%θων εδ�μ�νες, � παν�ρισταδ*γματα τα6ς Rερα6ς (νθ�μεν�ι σελ�σιν,
τ?ν #ρετ?ν ψυ)aς #γαθ$ν μ*ν�ν9 |δε γ?ρ #νδρ�νμ�%να κα� �ι�τ?ν ]%σατ� κα� π*λιας.
σαρκ$ς δ5 Bδυπ�θημα, 2�λ�ν τ�λ�ς #νδρ�σιν Iλλ�ις,B μ�α τ�ν Mν�μης Qνυσε θυγατ�ρων.
Ehπ�μεν Gς (τελε%τα 4 Z�νων κα� Bμε6ς (ν τ[P Παμ-μ�τρ7ω τ�&τ�ν τ$ν τρ*π�ν (A. Pal. vii. 118)9
τ$ν Kιτιa Z�νωνα θανε6ν λ*γ�ς Gς <π$ γ�ρωςπ�λλ? καμ-ν (λ%θη μ�νων Iσιτ�ς9
�R δ5 ;τι πρ�σκ*ψας π�τ5 @2η )ερ� γα6αν #λ��σας
@ρ)�μαι α=τ*ματ�ς9 τ� δ� καλε6ς με;
@νι�ι γ?ρ κα� τ�&τ�ν τ$ν τρ*π�ν τελευτPσα� 2ασιν α=τ*ν.
Kα� περ� μSν τPς τελευτPς τα&τα.
Φησ� δS Δημ�τρι�ς 4 M�γνης (ν τ�6ς �Oμων%μ�ις τ$νπατ�ρα α=τ�& Mνασ�αν π�λλ�κις |τ5 @μπ�ρ�ν 5Aθ�ναJεπαραγ�νεσθαι κα� π�λλ? τ�ν Σωκρατικ�ν #π�2�ρειν @τιπαιδ� bντι τ7� Z�νωνι9 ;θεν κα� (ν τ[P πατρ�δι συγκε-κρ�τPσθαι.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 44 –
31
18. Bλ. "νωτ�ρω παν�μ�ι�τ)π�υς σ4εδ$ν στ%4�υς τ�� uδ%�υ _πιγραμματ�-π�ι�� γιP τ$ν =Aντισθ�νη, oς καL τ0ν σ4ετικ0 σημε%ωσι. 19. Π�μμετρ�ς: Uργ� π�ιητικ$ τ�� Λαερτ%�υ σ? π�ικ%λα μ�τρα.
![Page 25: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/25.jpg)
32. Γι= αGτ$ ;ταν Fλθε στ0ν =Aθ�να πρ�σεκ�λλ�θη "μ�σωςστ$ν KρCτη. Φα%νεται δ�, πρ�σθ�τει < ]δι�ς συγγραDε)ς, ;τι,_ν�J �h jλλ�ι 4Cν�νταν στ$ πJς νP _κDρCσ�υν τLς "π+ψειςτ�υς, αGτ$ς καθ@ριkε lνα τελικ$ σκ�π+. Συν�θιkε δ�, λ�γ�υν,νP <ρκ%kεται «μP τ0ν κCππαρι», ;πως < ΣωκρCτης oρκιk+ταν«μP τ$ν σκ)λ�».
�YπCρ4�υν oστ+σ� μερικ�%, μετα[2 τJν <π�%ων καL �h περLτ$ν KCσσι� τ$ν Σκεπτικ+, π�2 γιP π�λλP κατηγ�ρ��ν τ$νZ�νωνα. ΠρJτα γιατL κηρ)ττει j4ρηστη τ0ν _γκ)κλια παιδε%αστ0ν "ρ40 τ'ς «Π�λιτε�ας» τ�υ. VEπειτα, δι+τι λ�γει ;τι ;λ�ι �hμ0 _νCρετ�ι ε3ναι _4θρ�L καL π�λ�μι�ι καL δ��λ�ι καL [�ν�ι"ναμετα[) τ�υς, κι �h γ�νε>ς πρ$ς τP τ�κνα κι �h "δελD�L πρ$ςτ�2ς "δελD�)ς, καL �h D%λ�ι πρ$ς τ�2ς D%λ�υς.
33. =Aκ+μη διατυπ@νει στ0ν «Π�λιτε�α» τ0ν γν@μη ;τι μ+ν�ν�h καλ�L jνθρωπ�ι ε3ναι "ληθιν�L π�λ>τες καL "ληθιν�L D%λ�ικαL "ληθιν�L �uκε>�ι καL πραγματικP _λε)θερ�ι. �Eπ�μ�νωςκατP τ0ν jπ�ψι τJν ΣτωϊκJν γ�νε>ς καL τ�κνα ε3ναι _4θρ�L"ναμετα[) τ�υς γιP τ$ν λ+γ� ;τι δ?ν ε3ναι σ�D�%.
=Aκ+μη δ�γματ%kει στ0ν «Π�λιτε�α» τ�υ ;τι �h γυνα>κες πρ�-πει νP ε3ναι κ�ιν�ς, καL σ? 200 στ%4�υς κηρ)σσεται κατP τ'ς"ν�ικ�δ�μ�σεως ναJν, δικαστηρ%ων καL γυμναστηρ%ων. rOσ�ν"D�ρ�q στP ν�μ%σματα, γρCDει πsς ��τε γιP τLς συναλλαγ�ς μας4ρειCkεται νP DτιC4ν�υμε ν�μ%σματα ��τε γιP τP τα[%δια.=Aκ+μη λ�γει ;τι τ0ν ]δια _νδυμασ%α πρ�πει νP D�ρ��ν jνδρεςκαL γυνα>κες καL νP μ0 κρ):�υν καν�να μ�ρ�ς "π$ τ$ σJματ�υς.
34. rOτι δ? δικ� τ�υ ε3ναι i «Π�λιτε�α», τ$ :ε:αι@νει < Xρ)-σιππ�ς20 στ$ «Περ� π�λιτε�ας» Uργ� τ�υ. KαL γιP τP _ρωτικPkητ�ματα _πραγματε)θη < Z�νων στ0ν "ρ40 τ�� Uργ�υ τ�υπ�2 _πιγρCDεται «5Eρωτικ� τ�)νη».
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 47 –
Kα� �Vτως (λθ*ντα ες 5Aθ�νας Kρ�τητι παρα�αλε6ν.δ�κε6 δ�, 2ησ�, κα� τ$ τ�λ�ς α=τ$ς 4ρ�σαι τ�ν πλανωμ�-νων περ� τ?ς #π�2�σεις. �μνυε δ�, 2ασ�, κα� κ�ππαριν,καθ�περ Σωκρ�της τ$ν κ%να. @νι�ι μ�ντ�ι, (L uν εσιν �Rπερ� K�σσι�ν τ$ν σκεπτικ*ν, (ν π�λλ�6ς κατηγ�ρ�&ντεςτ�& Z�νων�ς, πρ�τ�ν μSν τ�ν (γκ%κλι�ν παιδε�αν I)ρη-στ�ν #π�2α�νειν λ�γ�υσιν (ν #ρ)[P τPς Π�λιτε�ας, δε%τε-ρ�ν ()θρ�!ς κα� π�λεμ��υς κα� δ�%λ�υς κα� #λλ�τρ��υςλ�γειν α=τ$ν #λλ�λων ε>ναι π�ντας τ�!ς μ� σπ�υδα��υς,κα� γ�νε6ς τ�κνων κα� #δελ2�!ς #δελ2�ν, <κα�> �κε�-�υς �κε�ων.
Π�λιν (ν τ7P Π�λιτε�\α παριστ�ντα π�λ�τας κα� 2�λ�υςκα� �κε��υς κα� (λευθ�ρ�υς τ�!ς σπ�υδα��υς μ*ν�ν,0στε τ�6ς στωικ�6ς �R γ�νε6ς κα� τ? τ�κνα ()θρ��9 �= γ�ρεσι σ�2��. κ�ιν�ς τε τ?ς γυνα6κας δ�γματ�Jειν 4μ��ως (ντ[P Π�λιτε�\α κα� κατ? τ�!ς διακ�σ��υς <στ�)�υς> μ�θ5Rερ? μ�τε δικαστ�ρια μ�τε γυμν�σια (ν τα6ς π*λεσιν�κ�δ�με6σθαι. περ� τε ν�μ�σματ�ς �Vτως γρ�2ειν, “ν*μι-σμα δ5 �Uτ5 #λλαγPς gνεκεν �hεσθαι δε6ν κατασκευ�Jειν�Uτ5 #π�δημ�ας gνεκεν.” κα� (σθPτι δS τ[P α=τ[P κελε%ει)ρPσθαι Iνδρας κα� γυνα6κας κα� μηδSν μ*ρι�ν #π�κε-κρ%2θαι.
_Oτι δ5 α=τ�& (στιν B Π�λιτε�α κα� Xρ%σιππ�ς (ν τ7�Περ� π�λιτε�ας 2ησ�ν. περ� τ5 (ρωτικ�ν διε�λεκται κατ?τ�ν #ρ)�ν τPς (πιγρα2�μ�νης 5EρωτικPς τ�)νης9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 46 –
32
33
34
20. Xρ)σιππ�ς: rEνας "π$ τ�2ς _πιDαν�στερ�υς jμεσ�υς μαθητ?ς τ�� Z�νω-ν�ς (_[ετCkεται κατωτ�ρω σ? [ε4ωριστ$ κεDCλαι�), ~[)ν�υς διαλεκτικ$ς κι=_ργατικ@τατ�ς σ�D+ς.
![Page 26: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/26.jpg)
Παραπλ�σια γρCDει καL στLς «Διατρι��ς» τ�υ. Παρ+μ�ιες_πικρ%σεις (_ναντ%�ν τ�� Z�νων�ς) nπCρ4�υν W4ι μ+ν�ν στ$νKCσσι�, "λλP καL στ$ν =Iσ%δωρ� τ$ν Περγαμην+, τ$ν ρ�τ�ρα, <<π�>�ς μCλιστα :ε:αι@νει ;τι �h παρCγραD�ι π�2 "πεδ�κιμC-k�ντ� nπ$ τ'ς σ4�λ'ς ε34αν "Dαιρεθ' "π$ τP Uργα τ�υ "π$ τ$ν=Aθην+δωρ� τ$ν Στωϊκ$ π�2 τ�� ε34αν _μπιστευθ' τ0ν :ι:λι�-θ�κη τ'ς ΠεργCμ�υ� καL ;τι "ργ+τερα τLς [ανC:αλαν πCλι,;ταν "νεκαλ)Dθη καL _[ετ�θη < =Aθην+δωρ�ς. AGτP λ�ιπ$ν"ναD�ρικJς πρ$ς τLς παραγρCD�υς π�2 _θεωρ��ντ� πλαστ�ς.
35. �Yπ'ρ[αν δ? ~κτs Z�νωνες: 1. �O Z�νων < =EλεCτης γιPτ$ν <π�>�ν θP μιλ�σωμε. 2. �O "νωτ�ρω _[ετασθεLς Dιλ+σ�D�ς.3. �O P+δι�ς π�2 Uγραψε τ0ν hστ�ρ%α τ'ς P+δ�υ σ= lνα τ+μ�. 4.rEνας hστ�ρικ$ς π�2 Uγραψε γιP τ0ν _κστρατε%α τ�� Π)ρρ�υστ0ν =Iταλ%α καL στ0ν Σικελ%α, καθsς καL μιP _πιτ�μ0 τ'ς π�λι-τικ'ς hστ�ρ%ας τJν Pωμα%ων καL τJν Kαρ4ηδ�ν%ων. 5. rEναςμαθητ0ς τ�� Xρυσ%ππ�υ π�2 δ?ν jDησε π�λλP :ι:λ%α, jDησε;μως π�λλ�2ς μαθητ�ς. 6. rEνας γιατρ$ς τ'ς σ4�λ'ς τ�� �Hρ�-D%λ�υ, hκαν$ς γιατρ$ς "λλP μ�τρι�ς συγγραDε)ς. 7. rEναςγραμματικ$ς (Dιλ+λ�γ�ς) στ$ν <π�>� μαkL μ? jλλα "π�δ%δ�-νται καL _πιγρCμματα. 8. rEνας "π$ τ0ν ΣιδJνα, =Eπικ�)ρει�ςDιλ+σ�D�ς, διαυγ0ς καL στ0ν σκ�ψι καL στ0ν UκDρασι.
36. Mαθητ?ς δ? τ�� Z�νων�ς nπ'ρ[αν π�λλ�%, ~ν�μαστ�L δ?�h /['ς: < Περσα>�ς τ�� Δημητρ%�υ "π$ τ$ K%τι�, τ$ν <π�>�ν �hμ?ν τ$ν θεωρ��ν μαθητ� τ�υ, jλλ�ι ;μως oς lνα nπηρ�τη τ�υ"π$ _κε%ν�υς π�2 τ�� Uστελνε < =Aντ%γ�ν�ς νP τ�� γρCD�υν τP:ι:λ%α τ�υ. AGτ$ς _4ρημCτισε καL παιδαγωγ$ς τ�� γι�� τ��=Aντιγ+ν�υ, τ�� �Aλκυ�ν�ως. Θ�λ�ντας κCπ�τε < =Aντ%γ�ν�ς νPτ$ν δ�κιμCσ7η, τ�� διεμ�νυσε ;τι δ'θεν τP κτ�ματC τ�υ τPκατ�στρεψαν �h _4θρ�%.
#λλ? κα� (ν τα6ς Διατρι�α6ς τ? παραπλ�σια γρ�2ει. τ�ι-�υτ*τρ�π� τιν� (στι παρ? τ7� Kασσ�7ω, #λλ? κα� 5Iσι-δ:ρ7ω τ7� Περγαμην7� ]�τ�ρι9 oς κα� (κτμηθPνα� 2ησιν(κ τ�ν �ι�λ�ων τ? κακ�ς λεγ*μενα παρ? τ�6ς στωικ�6ς<π5 5Aθην�δ:ρ�υ τ�& στωικ�& πιστευθ�ντ�ς τ�ν (ν Περ-γ�μ7ω �ι�λι�θ�κην9 ε>τ5 #ντιτεθPναι α=τ�, 2ωραθ�ντ�ς τ�&5Aθην�δ:ρ�υ κα� κινδυνε%σαντ�ς. κα� τ�σα&τα μSν περ�τ�ν #θετ�υμ�νων α=τ�&.
Γεγ*νασι δS Z�νωνες lκτ:9 πρ�τ�ς 4 5Eλε�της, περ��� λ�L�μεν9 δε%τερ�ς α=τ$ς ��τ�ς9 τρ�τ�ς �P*δι�ς, τ�ν(ντ*πι�ν γεγρα2-ς Rστ�ρ�αν pνια�αν9 τ�ταρτ�ς Rστ�ρι-κ*ς, τ�ν Π%ρρ�υ γεγρα2-ς στρατε�αν ες 5Iταλ�αν κα�Σικελ�αν, #λλ? κα� (πιτ�μ�ν τ�ν πεπραγμ�νων �Pωμα��ιςτε κα� Kαρ)ηδ�ν��ις9 π�μπτ�ς Xρυσ�ππ�υ μαθητ�ς,�ι�λ�α μSν lλ�γα γεγρα2:ς, μαθητ?ς δS πλε�στ�υς κατα-λελ�ιπ:ς9 gκτ�ς ατρ$ς �Hρ�2�λει�ς, ν�Pσαι μSν Rκαν*ς,γρ�ψαι δ5 Iτ�ν�ς9 g�δ�μ�ς γραμματικ*ς, �� πρ$ς τ�6ςIλλ�ις κα� (πιγρ�μματα 2�ρεται9 bγδ��ς Σιδ:νι�ς τ$γ�ν�ς, 2ιλ*σ�2�ς 5Eπικ�%ρει�ς κα� ν�Pσαι κα�pρμηνε&σαι σα2�ς.
Mαθητα� δS Z�νων�ς π�λλ�� μ�ν, @νδ�L�ι δSΠερσα6�ς Δημητρ��υ Kιτιε%ς, oν �R μSν γν:ριμ�ν α=τ�&,�R δS �κ�την gνα τ�ν ες �ι�λι�γρα2�αν πεμπ�μ�νωνα=τ7� παρ5 5Aντιγ*ν�υ, �� κα� τρ�2ε!ς /ν τ�& παιδ$ς�Aλκυ�ν�ως. δι�πειραν δ� π�τε ��υληθε�ς λα�ε6ν α=τ�& 45Aντ�γ�ν�ς (π��ησεν α=τ7� πλαστ�ς #γγελPναι Gς εhη τ?)ωρ�α α=τ�& πρ$ς τ�ν π�λεμ�ων #2[ηρημ�να9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 48 – – 49 –
35
36
![Page 27: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/27.jpg)
rOταν στεν�4ωρ�θηκε, «:λ�πεις», τ�� ε3πε, «;τι δ?ν ε3ναι"διCD�ρ�21 πρqγμα < πλ��τ�ς;»
Φ�ρ�νται δ? oς δικC τ�υ :ι:λ%α (τ�� Περσα%�υ) τP /['ς:
Περ� �ασιλε�αςT$ π�λ�τευμα τPς Σπ�ρτηςΠερ� γ�μ�υΠερ� #σε�ε�αςΘυ�στηςΠερ� @ρωτ�ςΠρ�τρεπτικ��Διατρι�α�5Aν�κδ�τα, 4 �ι�λ.5Aπ�μνημ�νε%ματα5Aπ�ντησις στ�!ς «N*μ�υς» τ�& Πλ�των�ς, 7 �ι�λ.
37. VAλλ�ι ~ν�μαστ�L μαθητ?ς τ�� Z�νων�ς nπ'ρ[αν < =Aρ%-στων τ�� MιλτιCδ�υ, X>�ς, < <π�>�ς εuσ�γαγε τ0ν θεωρ%α τJν|θικJς "διαD+ρων (�Gδετ�ρων) πραγμCτων. �O rHριλλ�ς <Kαρ4ηδ+νι�ς, < <π�>�ς διετ)πωσε τ0ν γν@μη ;τι i _πιστ�μηε3ναι < τελικ$ς σκ�π+ς. �O Δι�ν)σι�ς < <π�>�ς πρ�σε4@ρησεστ0ν θεωρ%α τ'ς iδ�ν'ς, δι+τι λ+γ�ω ~[ε%ας ~Dθαλμ%ας δ?ν ε34ετ$ θCρρ�ς νP π' καL τ$ν π+ν� "διCD�ρ� πρqγμα. 9Hταν "π$τ0ν �HρCκλεια. VAλλ�ι μαθητ�ς τ�υ nπ'ρ[αν < ΣDα>ρ�ς "π$ τ$νB+σπ�ρ�, < KλεCνθης τ�� Φαν%α "π$ τ0ν VAσσ�, π�2 τ$ν διεδ�-4θη στ0ν σ4�λαρ4%α. AGτ$ν < Z�νων συν�θιkε νP τ$ν παρ�μ�ι-Ck7η μ? τLς Dτιαγμ�νες "π$ σκληρ$ κερL πινακ%δες, ;π�υδ)σκ�λα γρCDει κανε%ς, "λλP �h <π�>ες διατηρ��ν τP γραD+-μενα. Mαθητ0ς τ�� KλεCνθ�υς Uγινε κι < ΣDα>ρ�ς μετP τ$νθCνατ� τ�� Z�νων�ς. ΘP μιλ�σωμε γι= αGτ$ν στ$ κεDCλαι� γιPτ$ν KλεCνθη.
κα� σκυθρωπ�σαντ�ς, “4ρaς,” @2η, “;τι �=κ @στιν 4 πλ�&-τ�ς #δι�2�ρ�ν;”
Bι�λ�α δS α=τ�& 2�ρεται τ�δε9
Περ� �ασιλε�ας,Π�λιτε�α Λακωνικ�,Περ� γ�μ�υ,Περ� #σε�ε�ας,Θυ�στης,Περ� (ρ:των,Πρ�τρεπτικ��,Διατρι��ν,Xρει�ν δ�,5Aπ�μνημ�νε%ματα,Πρ$ς τ�!ς Πλ�των�ς ν*μ�υς J�.
5Aρ�στων Mιλτι�δ�υ X6�ς, 4 τ�ν #δια2�ρ�αν εσηγη-σ�μεν�ς. _Hριλλ�ς Kαρ)ηδ*νι�ς, 4 τ�ν (πιστ�μην τ�λ�ςεπ:ν. Δι�ν%σι�ς 4 μεταθ�μεν�ς ες τ�ν Bδ�ν�ν9 δι? γ?ρσ2�δρ?ν l2θαλμ�αν �κνησεν @τι λ�γειν τ$ν π*ν�ν #δι�-2�ρ�ν9 ��τ�ς /ν �Hρακλε:της. Σ2α6ρ�ς B�σπ�ριαν*ς9Kλε�νθης Φαν��υ cAσσι�ς, 4 διαδεL�μεν�ς τ�ν σ)�λ�ν9oν κα� #2ωμ���υ τα6ς σκληρ�κ�ρ�ις δ�λτ�ις, αm μ*λις μSνγρ�2�νται, διατηρ�&σι δS τ? γρα2�ντα. δι�κ�υσε δ5 4Σ2α6ρ�ς κα� Kλε�νθ�υς μετ? τ�ν Z�νων�ς τελευτ�ν9 κα�λ�L�μεν περ� α=τ�& (ν τ7� Περ� Kλε�νθ�υς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 50 – – 51 –
21. Oh Στωϊκ�%, ;πως καL �h Kυνικ�%, παρεδ�4�ντ� ;τι μ�νC4α i "ρετ0 ε3ναι#γαθ$ καL μ�ναδικ$ κακ$ i κακ%α. rOλα τP jλλα ε3ναι #δι�2�ρα (�Gδ�τερα):
Zω�, nγε%α, τιμ�, κτ�ματα κ.λπ. δ?ν ε3ναι "γαθC. ΘCνατ�ς, "ρρ@στια, ντρ�π�,Dτ@4εια κ.λπ. δ?ν ε3ναι κακC.
37
![Page 28: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/28.jpg)
38. =Eπ%σης διετ�λεσαν μαθητ?ς τ�� Z�νων�ς καL �h /['ς,;πως μαρτυρε> < �Iππ+:�τ�ς: Φιλων%δης < Θη:α>�ς, KCλιππ�ς< K�ρ%νθι�ς, Π�σειδ@νι�ς < =Aλε[ανδρε)ς, =Aθην+δωρ�ς <Σ�λε2ς καL Z�νων < Σιδ@νι�ς22.
=AπεDCσισα νP κCμω στ0ν :ι�γραD%α τ�� Z�νων�ς μ%αUκθεσι ;λων _ν γ�νει τJν στωϊκJν διδαγμCτων23, δι+τι αGτ$ςnπ'ρ[ε < θεμελιωτ0ς τ'ς σ4�λ'ς. VE4ω �δη παραθ�σει lνακατCλ�γ� τJν π�λυαρ%θμων συγγραμμCτων τ�υ στP <π�>α U4ει<μιλ�σει κατP τρ+π�ν π�2 καν�νας jλλ�ς Στωϊκ$ς δ?νoμ%λησε. E3ναι δ? τP κ�ινC τ�υς διδCγματα τP /['ς. ΘP τP"ναD�ρωμε συν�πτικC, ;πως _κCναμε καL γιP τLς jλλες σ4�-λ�ς24.
39. Σ? τρ%α μ�ρη, λ�γ�υν �h Στωϊκ�%, διαιρε>ται i Dιλ�σ�Dικ0διδασκαλ%α: Φυσικ�, =Hθικ0 καL Λ�γικ0 (π�2 περιελCμ:ανε καLτ0ν γνωσι�λ�γ%α). ΠρJτ�ς δ? < Z�νων < Kιτιε2ς Uκαμε αGτ0ντ0ν δια%ρεσι στ0ν «Περ� λ*γ�υ» συγγραD� τ�υ, καL < Xρ)σιπ-π�ς στ$ πρJτ� :ι:λ%� τ'ς «Περ� λ*γ�υ» πραγματε%ας τ�υ καLστ$ πρJτ� τJν «Φυσικ�ν» τ�υ. T0ν ]δια δια%ρεσι υh�θετε> κι <=Aπ�λλ+δωρ�ς κι < Σ)λλ�ς στ$ πρJτ� μ�ρ�ς
�Hσαν δS Z�νων�ς μαθητα� κα� �iδε, καθ� 2ησιν �Iππ*-��τ�ς9 Φιλων�δης Θη�α6�ς, K�λλιππ�ς K�ρ�νθι�ς, Π�σει-δ:νι�ς 5AλεLανδρε%ς, 5Aθην*δωρ�ς Σ�λε%ς, Z�νων Σιδ:-νι�ς.
K�ιν[P δS περ� π�ντων τ�ν στωικ�ν δ�γμ�των @δ�L�μ�ι (ν τ7� Z�νων�ς επε6ν ��7ω δι? τ$ τ�&τ�ν κτ�στην γεν�-σθαι τPς αRρ�σεως. @στι μSν �Oν α=τ�& κα� τ? πρ�γε-γραμμ�να �ι�λ�α π�λλ�, (ν �sς (λ�λησεν Gς �=δε�ς τ�νστωικ�ν. τ? δS δ*γματα κ�ιν�ς (στι τ�δε9 λελ�)θω δ5 (π�κε2αλα�ων, 0σπερ κα� (π� τ�ν Iλλων π�ιε6ν ε:θαμεν.
TριμερP 2ασιν ε>ναι τ$ν κατ? 2ιλ�σ�2�αν λ*γ�ν9ε>ναι γ?ρ α=τ�& τ$ μ�ν τι 2υσικ*ν, τ$ δS vθικ*ν, τ$ δSλ�γικ*ν. �Vτω δS πρ�τ�ς διε6λε Z�νων 4 Kιτιε!ς (ν τ7�Περ� λ*γ�υ κα� Xρ%σιππ�ς (ν τ7� α� Περ� λ*γ�υ κα� (ν τ7�α� τ�ν Φυσικ�ν κα� 5Aπ�λλ*δωρ�ς κα� Σ%λλ�ς (ν τ7�
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 52 – – 53 –
22. VIσως πρ+κειται γιP τ$ν Z�νωνα τ$ν Tαρσ�α.23. Π�λ2 Dτω4ικ0 i /λληνικ0 :ι:λι�γραD%α γιP τ0ν στωϊκ0 Dιλ�σ�D%α _ν
"ντιθ�σει πρ$ς τ0ν πλ�υσιωτCτη [�νη (:λ. Tσ�λλερ, σελ. 267 κ.κ.). �YπCρ4�υνμ+ν�ν �h _ργασ%ες Xρ. =Aνδρ�)τσ�υ, Kριτικ� τ�ν θεμελιωδ�ν δ�L�ν τPς ΣτωϊκPς2ιλ�σ�2�ας, Δ. Θερειαν��, Δι�γραμμα ΣτωϊκPς 2ιλ�σ�2�ας, καL ;σα σ4ετικJς"ναγρCD�νται στP =Eγκυκλ�παιδικP λε[ικP καL στLς �Iστ�ρ%ες τ'ς Dιλ�σ�D%ας. �Hπαρ��σα Uκθεσις τ'ς στωϊκ'ς σκ�ψεως nπ$ τ�� Λαερτ%�υ, _κτειν�μ�νη σ? 160
παραγρCD�υς καL _πL π�ικ%λων πηγJν στηριk�μ�νη, θεωρε>ται «π�λ)τιμ�ς καLπλ�ρης δ�[�γραD%α» καL γιP τ0ν διεθν' :ι:λι�γραD%α a valuable and full
doxography (R. Hicks _νθ. "νωτ. τ+μ�ς B` σ. 148). Tελευτα%ως _κυκλ�D+ρησαν καLτP γαλλικP :ι:λ%α: Jean Brun, Les Stoiciens, textes choisis et traduits, Uκδ. P.U.F 1957,
καL Le stoicisme, στ0ν σειρP Que sais-je; No 770, P.U.F. 1958.
24. �O Λα�ρτι�ς _[ετCkει πρJτα συν�πτικP καL Uπειτα λεπτ�μερειακP τ$κCθε τμ'μα. Πρ:λ. κατωτ�ρω παρCγρ. 48: Kε2αλαιωδ�ν…κατ? μ�ρ�ς.
38
39
![Page 29: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/29.jpg)
τ'ς εuσαγωγ'ς τ�υ στP στωϊκP δ+γματα, καθsς κι < E�δρ�μ�ςστP «Στ�ι)ε6α 5HθικPς» (Στ�ι4ε%ωσις), κι < Δι�γ�νης < Bα:υλ@-νι�ς κι < Π�σειδ@νι�ς.
40. TP μ�ρη αGτP < =Aπ�λλ+δωρ�ς τP "π�καλε> τ+π�υς, <Xρ)σιππ�ς κι < E�δρ�μ�ς ε]δη, καL jλλ�ι γ�νη. Παρ�μ�ιCk�υνδ? τ0ν Dιλ�σ�D%α μ? kJ�, ;π�υ στP κ+κκαλα καL τP νε�ρα "ντι-στ�ι4ε> i Λ�γικ�, στP σαρκ@δη μ�ρη i =Hθικ0 καL στ0ν ψυ40 iΦυσικ�. �H τ0ν παρα:Cλλ�υν μ? αGγ+: τ$ _[ωτερικ$ μ�ρ�ςε3ναι i Λ�γικ�, τ$ "σπρCδι i =Hθικ�, κι < κρ+κ�ς i Φυσικ�. VH"κ+μα παρωμ�%αkαν τ0ν Dιλ�σ�D%α μ? 4ωρCDι: < DρC4τηςε3ναι i Λ�γικ�, < καρπ$ς i =Hθικ�, κι i γ' � τP δ�νδρα iΦυσικ�. =Aκ+μη τ0ν παρωμ�%αkαν μ? π+λι καλJς περιτει4ι-σμ�νη καL κατP τ$ν ~ρθ$ λ�γισμ$ δι�ικ�υμ�νη.
=Eκτ$ς τ�)των, μερικ�L Στωϊκ�L nπεστ�ριkαν ;τι καν�νατμ'μα τ'ς Dιλ�σ�D%ας δ?ν ε3ναι "νε[Cρτητ� "π$ <π�ι�δ�π�τεjλλ�, "λλP "π�τελ��ν lνα μ>γμα. O�τε τP _δ%δασκαν 4ωριστC.VAλλ�ι ;μως jρ4ιkαν τP μαθ�ματC τ�υς μ? τ0ν Λ�γικ�, πρ�-4ωρ��σαν στ0ν Φυσικ0 καL _τελε%ωναν μ? τ0ν =Hθικ�. AGτ0τ0ν σειρP "κ�λ�)θησε κι < Z�νων στ0ν «Περ� λ*γ�υ» πραγμα-τε%α τ�υ, καθsς κι < Xρ)σιππ�ς, < =Aρ4�δημ�ς κι < E�δρ�μ�ς.
41. Δι+τι < Δι�γ�νης < Πτ�λεμαε2ς "ρ4%kει "π$ τ0ν =Hθικ�,_νJ < =Aπ�λλ+δωρ�ς τ0ν τ�π�θετε> δε)τερη τ0ν =Hθικ�, < δ?Πανα%τι�ς κι < Π�σειδ@νι�ς "ρ4%k�υν "π$ τ0ν Φυσικ�, ;πωςλ�γει < Φαιν%ας, < μαθητ0ς τ�� Π�σειδων%�υ, στ$ πρJτ� :ι:λ%�τ'ς _ργασ%ας τ�υ «Παραδ*σεις τ�& Π�σειδων��υ».
�O KλεCνθης πCλι θ�λει l[ι τμ�ματα: Διαλεκτικ�, =Hθικ�,Π�λιτικ�, Φυσικ�, Θε�λ�γ%α, Pητ�ρικ�. VAλλ�ι ;μως, ;πως <Z�νων "π$ τ0ν Tαρσ+, uσ4υρ%k�νται ;τι αGτP δ?ν ε3ναι διαιρ�-σεις τ'ς Dιλ�σ�Dικ'ς _κθ�σεως, "λλP τ'ς ]διας τ'ς Dιλ�σ�-
πρ:τ7ω τ�ν Eς τ? δ*γματα εσαγωγ�ν κα� EUδρ�μ�ς (ντ[P 5Hθικ[P στ�ι)ει:σει κα� Δι�γ�νης 4 Bα�υλ:νι�ς κα�Π�σειδ:νι�ς.
Tα&τα δS τ? μ�ρη 4 μSν 5Aπ�λλ*δωρ�ς τ*π�υς καλε6,4 δS Xρ%σιππ�ς κα� EUδρ�μ�ς εhδη, Iλλ�ι γ�νη.εκ�J�υσι δS J7:7ω τ�ν 2ιλ�σ�2�αν, lστ�6ς μSν κα� νε%-ρ�ις τ$ λ�γικ$ν πρ�σ�μ�ι�&ντες, τ�6ς δS σαρκωδεστ�-ρ�ις τ$ vθικ*ν, τ[P δS ψυ)[P τ$ 2υσικ*ν. � π�λιν 7w7�9 τ?μSν γ?ρ (κτ$ς ε>ναι τ$ λ�γικ*ν, τ? δS μετ? τα&τα τ$vθικ*ν, τ? δ5 (σωτ�τω τ$ 2υσικ*ν. � #γρ7� παμ2*ρ7ω9<��> τ$ν μSν περι�ε�λημ�ν�ν 2ραγμ$ν τ$ λ�γικ*ν, τ$νδS καρπ$ν τ$ vθικ*ν, τ�ν δS γPν � τ? δ�νδρα τ$ 2υσικ*ν.� π*λει καλ�ς τετει)ισμ�ν[η κα� κατ? λ*γ�ν δι�ικ�υμ�ν[η.
Kα� �=θSν μ�ρ�ς τ�& pτ�ρ�υ #π�κεκρ�σθαι, καθ�τινες α=τ�ν 2ασιν, #λλ? μεμ�)θαι α=τ�. κα� τ�ν παρ�δ�-σιν μικτ�ν (π���υν. Iλλ�ι δS πρ�τ� μSν τ$ λ�γικ$ν τ�τ-τ�υσι, δε%τερ�ν δS τ$ 2υσικ*ν, κα� τρ�τ�ν τ$ vθικ*ν9 uν(στι Z�νων (ν τ7� Περ� λ*γ�υ κα� Xρ%σιππ�ς κα� 5Aρ)�-δημ�ς κα� EUδρ�μ�ς.
�O μSν γ?ρ Πτ�λεμαε!ς Δι�γ�νης #π$ τ�ν vθικ�νIρ)εται, 4 δ5 5Aπ�λλ*δωρ�ς δε%τερα τ? vθικ�, Πανα�τι�ςδS κα� Π�σειδ:νι�ς #π$ τ�ν 2υσικ�ν Iρ)�νται, καθ�2ησι Φαιν�ας 4 Π�σειδων��υ γν:ριμ�ς (ν τ7� πρ:τ7ω τ�νΠ�σειδωνε�ων σ)�λ�ν. 4 δS Kλε�νθης �L μ�ρη 2ησ�, δια-λεκτικ*ν, ]ητ�ρικ*ν, vθικ*ν, π�λιτικ*ν, 2υσικ*ν, θε�λ�γι-κ*ν. Iλλ�ι δ5 �= τ�& λ*γ�υ τα&τα μ�ρη 2ασ�ν, #λλ5 α=τPςτPς 2ιλ�σ�2�ας, Gς Z�νων 4 Tαρσε%ς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 54 – – 55 –
40
41
![Page 30: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/30.jpg)
D%ας. KCπ�ι�ι διαιρ��ν τ$ λ�γικ$ τμ'μα τ�� συστ�ματ�ς σ?δ)� _πιστ'μες, τ0ν ρητ�ρικ0 καL τ0ν διαλεκτικ�, μερικ�L πρ�-σθ�τ�υν κι _κε>ν� π�2 "σ4�λε>ται μ? τ�2ς <ρισμ�)ς, κι jλλ�ικαL τ$ τμ'μα π�2 "D�ρq σ? καν+νες � κριτ�ρια. Mερικ�L ;μωςκ+:�υν τ$ τμ'μα τJν <ρισμJν.
42. T@ρα, τ$ τμ'μα π�2 "σ4�λε>ται μ? τ�2ς καν+νες καL τPκριτ�ρια, τ$ παραδ�4�νται oς μ�σ�ν γιP νP :ρ��ν τ$ "ληθ�ς�δι+τι μ= αGτ$ _[ηγ��ν τP διCD�ρα ε]δη παραστCσεων π�2U4�με. T$ ]δι� καL τ$ <ρικ$ τμ'μα τ$ παραδ�4�νται oς μ�σ�ν"ναγνωρ%σεως τ�� "ληθ��ς, καθ= ;σ�ν τP πρCγματα κατα-ν���νται μ? τLς γενικ?ς Uνν�ιες. ’Eκτ$ς τ�)των, μ? τ0ν ρητ�-ρικ0 �h Στωϊκ�L _νν���ν τ0ν _πιστ�μη τ'ς καλ'ς <μιλ%ας _πLθεμCτων π�2 πραγματευ+μεθα μ? "D�γησι, μ? τ0ν διαλεκτικ0δ? _νν���ν τ0ν _πιστ�μη τ�� ~ρθJς διαλ�γεσθαι μ? _ρ@τησικαL "π+κρισι. Γι= αGτ$ καL τ0ν <ρ%k�υν oς _πιστ�μη "ληθJν,ψευδJν καL �Gδετ�ρων.
=AλλP καL τ0ν ]δια τ0ν ρητ�ρικ0 τ0ν διαιρ��ν σ? τρ%α μ�ρη:συμ:�υλευτικ+, δικανικ$ καL _γκωμιαστικ+.
43. =Hμπ�ρε> δ? κατ= αGτ�2ς i ρητ�ρικ0 νP διαιρεθ7' στ0νε�ρεσι τJν _πι4ειρημCτων, τ0ν διατ)πωσ% τ�υς σ? λ�[εις, τ0νδιευθ�τησ% τ�υς καL τ0ν _κD@νησι. �O δ? ρητ�ρικ$ς λ+γ�ς|μπ�ρε> νP διαιρεθ7' σ? πρ��%μι�, "D�γησι, "παντ�σεις πρ$ςτ�2ς "ντιδ%κ�υς καL σ? _π%λ�γ�.
rOσ�ν "D�ρq στ0ν διαλεκτικ�, nπεστ�ριkαν ;τι αGτ0διαιρε>ται σ? δ)� τμ�ματα: στP θ�ματα τ�� λ+γ�υ καL στ0νγλωσσικ� τ�υς UκDρασι. TP θ�ματα ε3ναι: ΠαραστCσεις καL τPπ�ικ%λα πρ�ϊ+ντα π�2 αGτ?ς διεγε%ρ�υν, uσ4υρισμ�L ("[ι@ματα,λεκτP) _κDερ+μεν�ι καL τP συστατικC τ�υς nπ�κε%μενα
τ$ δS λ�γικ$ν μ�ρ�ς 2ασ�ν @νι�ι ες δ%� διαιρε6σθαι(πιστ�μας, ες ]ητ�ρικ�ν κα� ες διαλεκτικ�ν. τινSς δS κα�ες τ$ 4ρικ$ν ε>δ�ς, τ$ περ� καν*νων κα� κριτηρ�ων9 @νι�ιδS τ$ 4ρικ$ν περιαιρ�&σιν.
T$ μSν �Oν περ� καν*νων κα� κριτηρ�ων παραλαμ��-ν�υσι πρ$ς τ$ τ�ν #λ�θειαν ε<ρε6ν9 (ν α=τ7� γ?ρ τ?ς τ�ν2αντασι�ν δια2�ρ?ς #πευθ%ν�υσι. κα� τ$ 4ρικ$ν δS 4-μ��ως πρ$ς (π�γνωσιν τPς #ληθε�ας9 δι? γ?ρ τ�ν (νν�ι�ντ? πρ�γματα λαμ��νεται. τ�ν τε ]ητ�ρικ�ν (πιστ�μην�Oσαν τ�& εO λ�γειν περ� τ�ν (ν διεL*δ7ω λ*γων κα� τ�νδιαλεκτικ�ν τ�& lρθ�ς διαλ�γεσθαι περ� τ�ν (ν (ρωτ�σεικα� #π�κρ�σει λ*γων9 ;θεν κα� �Vτως α=τ�ν 4ρ�J�νται,(πιστ�μην #ληθ�ν κα� ψευδ�ν κα� �=δετ�ρων.
Kα� τ�ν μSν ]ητ�ρικ�ν α=τ�ν ε>ναι λ�γ�υσι τριμερP9τ$ μSν γ?ρ α=τPς ε>ναι συμ��υλευτικ*ν, τ$ δS δικανικ*ν,τ$ δS (γκωμιαστικ*ν.
E>ναι δ5 α=τPς τ�ν δια�ρεσιν εhς τε τ�ν εVρεσιν κα� εςτ�ν 2ρ�σιν κα� ες τ�ν τ�Lιν κα� ες τ�ν <π*κρισιν. τ$ν δS]ητ�ρικ$ν λ*γ�ν εhς τε τ$ πρ���μι�ν κα� ες τ�ν δι�γησινκα� τ? πρ$ς τ�!ς #ντιδ�κ�υς κα� τ$ν (π�λ�γ�ν. T�ν δSδιαλεκτικ�ν διαιρε6σθαι εhς τε τ$ν περ� τ�ν σημαιν�μ�-νων κα� τPς 2ωνPς τ*π�ν9 κα� τ$ν μSν τ�ν σημαιν�μ�νωνεhς τε τ$ν περ� τ�ν 2αντασι�ν τ*π�ν κα� τ�ν (κ τ�%των<2ισταμ�νων λεκτ�ν #Lιωμ�των κα�
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 56 – – 57 –
42
43
![Page 31: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/31.jpg)
καL κατηγ�ρ�ματα25, καL ;μ�ι�ι ;ρ�ι εGθε>ς � "ντεστραμμ�ν�ι,γ�νη καL ε]δη, _π%σης καL _πι4ειρ�ματα καL τρ+π�ι καL συλλ�γι-σμ�L καL "πCτες, ~Dειλ+μενες ε]τε στ0ν �λη τ�� θ�ματ�ς ε]τεστ0ν γλωσσικ� της UκDρασι.
44. Σ? αGτP περιλαμ:Cν�νται "ληθε>ς, ψευδε>ς καL "ρνητι-κ�L συλλ�γισμ�%, σωρ%τες (< συλλ�γισμ$ς τ�� σωρ�� π�2 �θελεν’ "ναιρ�σ7η τ0ν π�λλ+τητα τJν Wντων) καL τP ;μ�ια, συλλ�γι-σμ�L jλυτ�ι � καταλ�γ�ντες σ? συμπ�ρασμα, καθsς καL �h συλ-λ�γισμ�L �h γνωστ�L oς Σκεπασμ�ν�ς, KερασD+ρ�ς, Kαν�ναςκαL Θερ%k�ντες26.
T$ δε)τερ� τμ'μα π�2 "ναD�ραμε πρωτ)τερα oς "ν'κ�νστ0ν Διαλεκτικ0 ε3ναι _κε>ν� τ'ς γλωσσικ'ς _κDρCσεως (τ'ςDων'ς) στ$ <π�>� _μπερικλε%�νται: γραπτ0 γλJσσα καL τPμ�ρη τ�� λ+γ�υ, συk�τησις περL σ�λ�ικισμ�� καL :αρ:αρισμ��(δηλ. γιP τP συντακτικP καL γραμματικP λCθη), π�ιητικ$λεκτικ+, "μDιλ�γ%ες, εGDων%α καL μ�υσικ�, καθsς καL κεDC-λαια κατC τινας περL ;ρων, διαιρ�σεων καL �D�υς.
45. Mεγ%στης σημασ%ας, Uλεγαν, ε3ναι i μελ�τη τJν συλλ�-γισμJν, καθ’ ;σ�ν Dανερ@νει τ0ν μεγCλη "π�δεικτικ� τ�υςhκαν+τητα. �H <π�%α συμ:Cλλει π�λ2 στ$ν σ4ηματισμ$ ~ρθJνκρ%σεων, i δ? τακτ�π�%ησις καL συγκρ+τησ%ς τ�υς στ0ν μν�μηδ%δει _πιστημ�νικ$ 4αρακτ'ρα στ0ν καταν+ησι τJν πραγμC-των.
M%α δ? _πι4ειρηματ�λ�γ%α ε3ναι lνα σ)ν�λ� π�2 περιλαμ:C-νει τ0ν με%k�να καL τ0ν _λCσσ�να πρ+τασι (λ�μματα) καL τ$
α=τ�τελ�ν κα� κατηγ�ρημ�των κα� τ�ν 4μ��ων lρθ�νκα� <πτ�ων κα� γεν�ν κα� εδ�ν, 4μ��ως δS κα� λ*γων κα�τρ*πων κα� συλλ�γισμ�ν κα� τ�ν παρ? τ�ν 2ων�ν κα�τ? πρ�γματα σ�2ισμ�των9 uν ε>ναι ψευδ�μ�ν�υςλ*γ�υς κα� #ληθε%�ντας κα� #π�2�σκ�ντας σωρ�τας τεκα� τ�!ς 4μ���υς τ�%τ�ις, (λλιπε6ς κα� #π*ρ�υς κα�περα�ν�ντας κα� (γκεκαλυμμ�ν�υς κερατ�νας τε κα��Uτιδας κα� θερ�J�ντας.
E>ναι δS τPς διαλεκτικPς hδι�ν τ*π�ν κα� τ$ν πρ�ειρη-μ�ν�ν περ� α=τPς τPς 2ωνPς, (ν 7u δε�κνυται B (γ-γρ�μματ�ς 2ων� κα� τ�να τ? τ�& λ*γ�υ μ�ρη, κα� περ�σ�λ�ικισμ�& κα� �αρ�αρισμ�& κα� π�ιημ�των κα� #μ2ι-��λι�ν κα� περ� (μμελ�&ς 2ωνPς κα� περ� μ�υσικPς κα�περ� ;ρων κατ� τινας κα� διαιρ�σεων κα� λ�Lεων.
E=)ρηστ�τ�την δ� 2ασιν ε>ναι τ�ν περ� τ�ν συλλ�-γισμ�ν θεωρ�αν9 τ$ γ?ρ #π�δεικτικ$ν (μ2α�νειν, ;περσυμ��λλεσθαι π�λ! πρ$ς δι*ρθωσιν τ�ν δ�γμ�των, κα�τ�Lιν κα� μν�μην τ$ (πιστατικ$ν κατ�λημμα (μ2α�νειν.
E>ναι δS τ$ν λ*γ�ν α=τ$ν σ%στημα (κ λημμ�των κα�
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 58 – – 59 –
25. Oh ;ρ�ι κατηγ*ρημα, #L�ωμα, λεκτ$ν κ.λ.π. τ'ς παρ�)σης παραγρCD�υ_[ηγ��νται "π$ τ$ν ]δι� τ$ν συγγραD�α στLς κατωτ�ρω παραγρCD�υς 63—65.
26. Bλ. τLς λ�[εις αGτ?ς στ$ Φιλ�σ. Λε[ικ$ ΛαλCντ, /λλ. μετ. 1955, καθsς καLπρ�ηγ�υμ�νη σ4ετικ0 σημε%ωσι.
44
45
![Page 32: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/32.jpg)
συμπ�ρασμα (_πιD�ρC). rEνας δ? τελικ$ς συλλ�γισμ$ς ε3ναιμ%α συλλ�γιστικ0 σειρP π�2 "π�τελε>ται "π$ αGτC.
=Aπ+δει[ις ε3ναι _πι4ειρηματ�λ�γ%α π�2 συμπερα%νει τP~λιγ@τερ� καταν�ητP "π$ τP περισσ+τερ� καταν�ητC.
46. rOσ�ν "D�ρq στ0ν παρCστασι (Dαντασ%α), αGτ0 ε3ναιlνα τ)πωμα (τ)πωσις) στ0ν ψυ4�. T$ Wν�μα αGτ$ _πιτυ4JςμετεD�ρθη "π$ τP "π�τυπ@ματα π�2 γ%ν�νται στ$ κερL "π$ τ$δακτυλ%δι - σDραγ%δα. �YπCρ4�υν δ? δ)� ε]δη παραστCσεως, iκαταν���σα � _νν�ιακ0 παρCστασις καL i μ0 καταν���σα27.
�H πρ@τη π�2 ε3ναι, λ�γ�υν, κριτ�ρι� τ'ς πραγματικ+τητ�ς(μ�σ�ν δ�κιμ'ς), πρ�ερ4�μ�νη "π$ lνα πραγματικ$ "ντικε%-μεν�, συμDωνε> μ? τ$ "ντικε%μεν� καL U4ει σDραγισθ' καLτυπωθ' στ$ μυαλ+ μας. �H δε)τερη, i μ0 καταν���σα, πρ��ρ-4εται "π$ μ0 nπCρ4�ν � καL "π$ nπCρ4�ν, "λλP συμDωνε> μ?αGτ+, καθ= ;σ�ν δ?ν ε3ναι σαD0ς ��τε διακεκριμ�νη.
47. �H διαλεκτικ�, λ�γ�υν, ε3ναι "παρα%τητη καL ε3ναι i ]δια"ρετ�, περι�4�υσα nπ= αGτ0ν jλλες _πL μ�ρ�υς "ρετ�ς28.. =Aπ$αGτ�ς: �H "παλλαγ� μας "π$ τ0ν :ιασ)νη ε3ναι νP γνωρ%kωμεμ? "κρ%:εια (_πιστ�μη) π+τε πρ�πει νP παραδε4θ��με ;τι μ%απαρCστασις συμDωνε> μ? τP πρCγματα.
�H πρ�Dυλακτικ+της μqς _νισ4)ει _ναντ%�ν _κε%ν�υ π�2κCπ�ια στιγμ0 Dα%νεται πιθαν+, tστε νP μ0 _νδ%δωμε σ= αGτ+.
T$ "δ)νατ�ν "νασκευ'ς ε3ναι uσ42ς σ? μ%α _πι4ειρηματ�λ�-γ%α π�2 μqς "π�τρ�πει νP πηγα%νωμε στ0ν "ντ%θετη πλευρC.
(πι2�ρaς9 τ$ν δS συλλ�γισμ$ν λ*γ�ν συλλ�γιστικ$ν (κτ�%των9 τ�ν δ5 #π*δειLιν λ*γ�ν δι? τ�ν μaλλ�ν καταλαμ-�αν�μ�νων τ$ �ττ�ν καταλαμ�αν*μεν�ν περα�ν�ντα.
T�ν δS 2αντασ�αν ε>ναι τ%πωσιν (ν ψυ)[P, τ�& lν*μα-τ�ς �κε�ως μετενηνεγμ�ν�υ #π$ τ�ν τ%πων τ�ν (ν τ7�κηρ7� <π$ τ�& δακτυλ��υ γιν�μ�νων. τPς δS 2αντασ�αςτ�ν μSν καταληπτικ�ν, τ�ν δS #κατ�ληπτ�ν9 καταλη-πτικ�ν μ�ν, rν κριτ�ρι�ν ε>ναι τ�ν πραγμ�των 2ασ�, τ�νγιν�μ�νην #π$ <π�ρ)�ντ�ς κατ5 α=τ$ τ$ <π�ρ)�ν (ναπε-σ2ραγισμ�νην κα� (ναπ�μεμαγμ�νην9 #κατ�ληπτ�ν δS �τ�ν μ� #π$ <π�ρ)�ντ�ς, � #π$ <π�ρ)�ντ�ς μ�ν, μ� κατ5α=τ$ δS τ$ <π�ρ)�ν9 τ�ν μ� τρανP μηδS @κτυπ�ν.
A=τ�ν δS τ�ν διαλεκτικ�ν #ναγκα�αν ε>ναι κα� #ρετ�ν(ν εhδει περι�)�υσαν #ρετ�ς9 τ�ν τ5 #πρ�πτωσ�αν (πιστ�-μην τ�& π*τε δε6 συγκατατ�θεσθαι κα� μ�9 τ�ν δ5 #νεικαι-*τητα σ)υρ$ν λ*γ�ν πρ$ς τ$ εκ*ς, 0στε μ� (νδιδ*ναια=τ7�9 τ�ν δ5 #νελεγL�αν σ)!ν (ν λ*γ7ω, 0στε μ� #π�γε-σθαι <π5 α=τ�& ες τ$ #ντικε�μεν�ν9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 60 – – 61 –
27. �H θεωρ%α τJν κριτηρ%ων ε3ναι i γνωσι�λ�γ%α τ'ς σ4�λ'ς. «Kαταληπτικ0Dαντασ%α» ε3ναι, κατP τ$ν Xρ. =Aνδρ��τσ�ν, «i παρCστασις i "κρι:Jς καL
_ναργJς κατ�πτρ%k�υσα τP πρCγματα καL "ναγκCk�υσα εuς τ0ν "π�δ�40ν τ'ς"ληθε%ας αGτJν».
28. Πρ:λ. Πλ�υτCρ4�υ 5Hθικ�, 874 E, καL κατωτ�ρω παραγρ. 62 καL 83.
46
47
![Page 33: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/33.jpg)
�H "π�υσ%α κ�υD+τητ�ς ("μαται+της) ε3ναι i uδι+της νPθ�τωμε τLς παραστCσεις nπ$ τ$ν Uλεγ4�ν τ�� ~ρθ�� λ�γισμ��.T0ν ]δια δ? τ0ν _πιστ�μη, τ0ν "κρι:' γνJσι δηλαδ�, τ0ν<ρ%k�υν ε]τε oς "λCνθαστη καταν+ησι (κατCληψις29), ε]τε oςuδι+τητα, oς κατCστασι, i <π�%α στ0ν πρ+σληψι τJν παραστC-σεων παραμ�νει "κλ+νητη "π$ _πι4ειρ�ματα. Δ%4ως τ0νσπ�υδ0 τ'ς διαλεκτικ'ς δ?ν |μπ�ρε> < σ�D$ς νP ε3ναι "λCθη-τ�ς στ�2ς συλλ�γισμ�)ς τ�υ. Δι+τι μ+ν�ν μ? αGτ0 διαγιγν@σκε-ται τ$ "ληθ?ς καL τ$ πεπλανημ�ν� καL [εκαθαρ%kεται τ$ πιθαν$καL τ$ "μD%:�λ�. KαL 4ωρLς αGτ0ν δ?ν |μπ�ρε> νP θ�τ7η _ρωτ�-ματα καL νP δ%δ7η "παντ�σεις.
48. �H nπερ:�λικ0 :ιασ)νη στ�2ς uσ4υρισμ�2ς _πηρεCkει καLτ0ν ρ�0 τ'ς πραγματικ+τητ�ς, τ+σ�ν tστε �h μ0 καλJς _[ησκη-μ�ν�ι στP kητ�ματα τJν παραστCσεων νP nπ�π%πτ�υν σ?"πρεπ' συμπεριD�ρP καL "πρ�σε[%α. KαL δ?ν |μπ�ρε> κατ=jλλ�ν τρ+π�ν (4ωρLς δηλ. τ0ν διαλεκτικ0) νP Dαν7' < σ�D$ς~[)ν�υς καL εGκ%νητ� μυαλ$ καL γενικP _πιδ�[ι�ς σ? _πι4ειρη-ματ�λ�γ%ες. Δι+τι στ$ ]δι� πρ+σωπ� "ν�κει τ$ νP συkητ7' καL νPσκ�πτεται σωστC, νP θ�τ7η _ρωτ�ματα στLς nπ�στηριk+μενες("π$ jλλ�υς) "π+ψεις καL ν= "παντq στLς τιθ�μενες _ρωτ�σεις.rOλα δ? αGτP τP πρ�σ+ντα ε3ναι πρ�σ+ντα _μπε%ρ�υ διαλε-κτικ��.
τ�ν δ5 #μαται*τητα gLιν #να2�ρ�υσαν τ?ς 2αντασ�ας (π�τ$ν lρθ$ν λ*γ�ν. α=τ�ν τε τ�ν (πιστ�μην 2ασ�ν � κατ�-ληψιν #σ2αλP � gLιν (ν 2αντασι�ν πρ�σδ�Lει #μετ�πτω-τ�ν <π$ λ*γ�υ. �=κ Iνευ δS τPς διαλεκτικPς θεωρ�ας τ$νσ�2$ν Iπτωτ�ν @σεσθαι (ν λ*γ7ω9 τ* τε γ?ρ #ληθSς κα�τ$ ψε&δ�ς διαγιν:σκεσθαι <π5 α=τPς κα� τ$ πιθαν$ν τ* τ5#μ2ι�*λως λεγ*μεν�ν διευκρινε6σθαι9 )ωρ�ς τ5 α=τPς �=κε>ναι 4δ7� (ρωτaν κα� #π�κρ�νεσθαι.
Διατε�νειν δS τ�ν (ν τα6ς #π�2�σεσι πρ�π�τειαν κα�(π� τ? γιν*μενα, 0στ5 ες #κ�σμ�αν κα� εκαι*τητα τρ�πε-σθαι τ�!ς #γυμν�στ�υς @)�ντας τ?ς 2αντασ�ας. �=κIλλως τ5 lL!ν κα� #γ)�ν�υν κα� τ$ ;λ�ν δειν$ν (ν λ*γ�ις2αν�σεσθαι τ$ν σ�2*ν9 τ�& γ?ρ α=τ�& ε>ναι lρθ�ς δια-λ�γεσθαι κα� διαλ�γ�Jεσθαι κα� τ�& α=τ�& πρ*ς τε τ?πρ�κε�μενα διαλε)θPναι κα� πρ$ς τ$ (ρωτ:μεν�ν#π�κρ�νασθαι, |περ (μπε�ρ�υ διαλεκτικPς #νδρ$ς ε>ναι.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 62 – – 63 –
29. Kατ�ληψις: Δημι�υργηθε>σα "π$ τ$ν Z�νωνα UκDρασις π�2 U4ει τ$ ]δι�περιε4+μεν� μ? τ0ν �πλ' παρCστασι, διακρ%νεται ;μως "π= αGτ0ν δι+τι συν�δε)-εται "π$ τ0ν συνε%δησι τ'ς συμDων%ας μ? τ$ "ντικε%μεν� καL τ0ν σταθερ+τητα
π�2 πηγCkει "π= αGτ�ν.=Iσ4υρ%kεται δ? < Z�νων ;τι αGτ0 ε3ναι τ$ κριτ�ρι� τ'ς"λ�θειας.
48
![Page 34: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/34.jpg)
T�τ�ια λ�ιπ$ν ε3ναι, συν�πτικJς, i διδασκαλ%α τ�υς oςπρ$ς τ0ν Λ�γικ�. KαL γιP νP μιλ�σωμε καL λεπτ�μερJς30, θ’"ναD�ρωμε καL ;σα περιλαμ:Cν�νται στ$ εuσαγωγικ+ τ�υς_γ4ειρ%δι�. ΘP παραθ�σω _πL λ�[ει καL αGτP π�2 λ�γει <Δι�κλ'ς < MCγνης ("π$ τ0ν Mαγνησ%α) στ$ :ι:λ%� τ�υ «5Eπι-δρ�μ� τ�ν 2ιλ�σ*2ων». =Iδ�2 τP λ+για τ�υ:
49. «Oh Στωϊκ�L πρ�τCσσ�υν τ0ν περL παραστCσεως καLαuσθ�σεως θεωρ%αν, δι+τι τ$ κριτ�ρι� μ? τ$ <π�>� _λ�γ4εται τ$"ληθ?ς τJν πραγμCτων ε3ναι γενικJς μ%α παρCστασις καL δι+τιi περL _πιδ�κιμασ%ας, καταν��σεως καL σκ�ψεως θεωρ%α δ?ν|μπ�ρε> νP λC:7η nπ+στασι δ%4ως τ0ν παρCστασι. Δι+τι i παρC-στασις πρ�ηγε>ται ;λων τJν jλλων (πνευματικJνλειτ�υργιJν). rYστερα Uρ4εται i διCν�ια, i σκ�ψις, i <π�%αhκαν0 ��σα νP _κDρCk7η τ$ν /αυτ+ της διατυπ@νει μ? μιP πρ+-τασι ;,τι τ$ nπ�κε%μεν� (< jνθρωπ�ς) δ�4εται "π$ τ0ν παρC-στασι.
50. ΔιαD�ρει ;μως i Dαντασ%α (παρCστασις) "π$ τ$ DCντα-σμα. Δι+τι τ$ DCντασμα ε3ναι lνα ;ραμα τ�� μυαλ�� μας, ;πωςγ%νεται στ$ν �πν�, _νJ i Dαντασ%α ε3ναι τ)πωμα στ0ν ψυ4�,δηλαδ0 "λλ�%ωσις, ;πως λ�γει < Xρ)σιππ�ς στ$ δε)τερ� :ι:λ%�τ'ς Περ� ψυ)Pς πραγματε%ας τ�υ. Δι+τι, λ�γ�υν, δ?ν πρ�πει νPδε4θ��με τ$ τ)πωμα στ0ν κυρι�λεκτικ0 σημασ%α /ν$ς "π�τυ-π@ματ�ς "π$ σDραγ%δα, δι+τι ε3ναι "δ)νατ� στ$ ]δι� σημε>�καL κατP τ$ν ]δι� 4ρ+ν� νP γ%ν�υν π�λλP (καθαρP) "π�τυπ@-ματα. Θεωρε>ται δ? παρCστασις _κε%νη π�2 πρ��ρ4εται "π$nπαρκτ$ "ντικε%μεν�, συμDωνε> μ’ αGτ$
5Eν �Oν τ�6ς λ�γικ�6ς τα&τ5 α=τ�6ς δ�κε6ν κε2α-λαιωδ�ς. κα� iνα κα� κατ? μ�ρ�ς εhπωμεν κα� τ�δε |περα=τ�ν ες τ�ν εσαγωγικ�ν τε�νει τ�)νην, κα� α=τ? (π�λ�Lεως τ�θησι Δι�κλPς 4 M�γνης (ν τ[P 5Eπιδρ�μ[P τ�ν2ιλ�σ*2ων, λ�γων �Vτως.
“5Aρ�σκει τ�6ς Στωικ�6ς τ$ν περ� 2αντασ�ας κα�ασθ�σεως πρ�τ�ττειν λ*γ�ν, καθ*τι τ$ κριτ�ρι�ν, \u B#λ�θεια τ�ν πραγμ�των γιν:σκεται, κατ? γ�ν�ς 2αντα-σ�α (στ�, κα� καθ*τι 4 περ� συγκαταθ�σεως κα� 4 περ�καταλ�ψεως κα� ν��σεως λ*γ�ς, πρ��γων τ�ν Iλλων,�=κ Iνευ 2αντασ�ας συν�σταται. πρ�ηγε6ται γ?ρ B2αντασ�α, ε>θ5 B δι�ν�ια (κλαλητικ� <π�ρ)�υσα, oπ�σ)ει <π$ τPς 2αντασ�ας, τ�&τ� (κ2�ρει λ*γ7ω.”
Δια2�ρει δS 2αντασ�α κα� 2�ντασμα9 2�ντασμα μSνγ�ρ (στι δ*κησις διαν��ας �iα γ�νεται κατ? τ�!ς Vπν�υς,2αντασ�α δ� (στι τ%πωσις (ν ψυ)[P, τ�υτ�στιν #λλ��ωσις,Gς 4 Xρ%σιππ�ς (ν τ7� δευτ�ρ7ω Περ� ψυ)Pς <2�σταται.�= γ?ρ δεκτ��ν τ�ν τ%πωσιν �R�νε� τ%π�ν σ2ραγιστPρ�ς,(πε� #ν�νδεκτ*ν (στι π�λλ�!ς τ%π�υς κατ? τ$ α=τ$ περ�τ$ α=τ$ γ�νεσθαι. ν�ε6ται δS 2αντασ�α B #π$ <π�ρ)�ντ�ςκατ? τ$ <π�ρ)�ν (ναπ�μεμαγ-
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 64 – – 65 –
30. �H διCκρισις γενικ�� καL _πL μ�ρ�υς παρατηρε>ται καL στ$ν Σ�[τ� τ$ν=Eμπειρικ$ :λ. Πυρρ:νει�ι �Yπ�τυπ:σεις, I. 5: καθ+λ�υ λ+γ�ς…εuδικ$ς λ+γ�ς.
49
50
![Page 35: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/35.jpg)
κι U4ει "π�τυπωθ', _ντυπωθ' καL πιεσθ' σPν σDραγ%δα στ0νψυ4� μας π�2 δ?ν θP μπ�ρ��σε νP nπCρ[7η τ�τ�ια �ν πρ�ερ4+-ταν "π$ μ0 nπCρ4�ν.
51. Oh παραστCσεις, _[ jλλ�υ, jλλες ε3ναι, κατ= αGτ�)ς,αuσθητικ?ς καL jλλες μ0 αuσθητικ�ς. KαL αuσθητικ?ς ε3ναι_κε>νες τJν <π�%ων i πρ+σληψις γ%νεται μ? lνα � περισσ+τερααuσθητ�ρια Wργανα, μ0 αuσθητικ?ς δ? _κε>νες π�2 πρ�σλαμ:C-ν�νται ("π= εGθε%ας) "π$ τ$ μυαλ+ μας, ;πως ε3ναι �h παραστC-σεις τJν "σωμCτων πραγμCτων καL ;λες �h jλλες παραστCσειςπ�2 πρ�σλαμ:Cν�νται μ? τ$ λ�γικ+ μας.
=Aπ$ τLς αuσθητικ?ς παραστCσεις πCλι, κCπ�ιες πρ��ρ4�νται"π$ nπαρκτP "ντικε%μενα καL συν�δε)�νται "π$ nπ�4@ρησικαL _πιδ�κιμασ%α _κ μ�ρ�υς μας. �YπCρ4�υν ;μως καL Dαιν�με-νικ?ς παραστCσεις π�2 μ�ιCk�υν νP πρ��ρ4ωνται "π$ πραγμα-τικP "ντικε%μενα31.
=Eκτ$ς τ�)των, διαιρ��σαν τLς παραστCσεις σ? λ�γικ?ς καLjλ�γες. Λ�γικ?ς ε3ναι �h παραστCσεις τJν λ�γικJν πλασμC-
μ�νη κα� (ναπ�τετυπωμ�νη κα� (ναπεσ2ραγισμ�νη, �iα�=κ tν γ�ν�ιτ� #π$ μ� <π�ρ)�ντ�ς.
T�ν δS 2αντασι�ν κατ5 α=τ�!ς αR μ�ν εσιν ασθητι-κα�, αR δ5 �U9 ασθητικα� μSν αR δι’ ασθητηρ��υ � ασθητη-ρ�ων λαμ�αν*μεναι, �=κ ασθητικα� δ5 αR δι? τPς διαν��αςκαθ�περ τ�ν #σωμ�των κα� τ�ν Iλλων τ�ν λ*γ7ω λαμ-�αν�μ�νων. τ�ν δ5 ασθητικ�ν <αR μSν> #π$ <παρ)*ντωνμετ5 εhLεως κα� συγκαταθ�σεως γ�ν�νται. εσ� δS τ�ν2αντασι�ν κα� (μ2�σεις αR Gσανε� #π$ <παρ)*ντωνγιν*μεναι.
cEτι τ�ν 2αντασι�ν αR μ�ν εσι λ�γικα�, αR δS Iλ�γ�ι9λ�γικα� μSν αR τ�ν λ�γικ�ν J7:ων, Iλ�γ�ι δS αR τ�ν #λ*-
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 66 – – 67 –
31. Πρ:λ. στ$ν τ+μ� A`, σελ. 115, σημ. 29, oς καL στP «5Hθικ? E=δ�μεια» τ0νθεωρ%α τ�� Aτηματικ�& 5Aκ�σμισμ�& (Acosmisme Postulatoire) τ�� Emile Ibs, διPτ'ς <π�%ας πρ�σπαθε> ν’ "παντ�ση στ$ γενικ@τατ� _ρ@τημα στ$ <π�>� |μπ�ρε>νP συν�ψισθ7' i ;λη πρ�:ληματικ0 τ'ς Dιλ�σ�D%ας στ$ _ρ@τημα: Π�ι+ ε3ναι τ$ν+ημα τ�� E3ναι, τ'ς nπCρ[εως. �Aν δηλαδ0 i kω0 U47η καν�να ν+ημα, καμμιP"[%α, καL π�ιC ε3ναι αGτ�, � ε3ναι μιP :λακ@δης nπ+θεσις, ;πως λ�γει < Σα%[πηρ:«MετP τ0ν "νακCλυψιν τ�� θανCτ�υ i kω0 μ�ιCkει μ? μιP hστ�ρ%α π�2 τ0νδιηγε>ται lνας |λ%θι�ς»: La découverte de la mort insinue que la vie est une histoire
racontée par un idiot (:λ. A. de Waelhens, La philosophie de Martin Heidegger, 1955,
σελ. 143).T$ πρ+:λημα, λιγ@τερ� _πε[εργασμ�ν�, τ$ ε34ε θ�σει κι < =Aριστ�τ�λης στ$ Z`
:ι:λ%� τJν «Mετα2υσικ�ν» τ�υ. T$ αu@νι� δηλαδ0 πρ+:λημα, i παντ�τιν0"ναk�τησις καL "π�ρ%α τ'ς Dιλ�σ�D%ας π�2 ε3ναι i _ρ@τησις π�2 _ρωτq τ% ε3ναι�ν — στ$ σ)ν�λ+ τ�υ («KαL τ$ πCλαι τε καL ν�ν τε καL "εL kητ�)μεν�ν καL "εL"π�ρ�)μεν�ν τ% τ$ Wν»).
51
![Page 36: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/36.jpg)
των, jλ�γες δ? τJν "λ+γων. KαL �h μ?ν λ�γικ?ς ε3ναι διαδικα-σ%ες σκ�ψεως, �h δ? jλ�γες δ?ν U4�υν Wν�μα. =EπL πλ��ν,κCπ�ιες "π$ τLς παραστCσεις μας ε3ναι _πιστημ�νικ?ς κι jλλεςW4ι. ΠCντως "λλιJς :λ�πει lνα jγαλμα τ$ _[ασκημ�ν� μCτι/ν$ς γλ)πτη κι "λλιJς lνας συνηθισμ�ν�ς jνθρωπ�ς.
52. A]σθησις πCλι κατP τ�2ς Στωϊκ�2ς ε3ναι: 1. T$ ρε�μα τ��"�ρα π�2 "π$ τ$ κυριαρ4ικ$ μ�ρ�ς τ'ς ψυ4'ς �πλ@νεται στLςαuσθ�σεις. 2. �H καταν+ησις π�2 γ%νεται μ�σ�ω αGτJν. 3. �Hσυσκευ0 τJν αuσθητηρ%ων ~ργCνων _[ αuτ%ας τ'ς <π�%ας μερι-κ�L παρ�υσιCk�υν "ναπηρ%ες. =AλλP καL i _νεργητικ+της τJναuσθητηρ%ων ~ργCνων α]σθησις λ�γεται.
rOσ�ν "D�ρq στ0ν καταν+ησι, μ? τ0ν α]σθησι, κατ= αGτ�)ς,καταλα:α%ν�με τ$ jσπρ� καL τ$ μα�ρ�, τ$ τρα42 καL τ$ λε>�, μ?τ$ λ�γικ$ ;μως καταλα:α%ν�υμε τP δι= "π�δε%[εως συναγ+μενασυμπερCσματα, ;πως π.4. τ$ συμπ�ρασμα ;τι nπCρ4�υν θε�L καL;τι αGτ�L πρ�ν���ν. Δι+τι �h γενικ?ς Uνν�ιες γεννJνται κατPτ�2ς "κ+λ�υθ�υς τρ+π�υς : κCπ�ιες "π$ jμεση _παD�, κCπ�ιες"π$ <μ�ι+τητα, κCπ�ιες "π$ "ναλ�γ%α, μερικ?ς "π$ μετCθεσι,jλλες "π$ σ)νθεσι κι jλλες "π$ "ντ%θεσι.
53. =Aπ$ jμεση _παD0 μqς U4�υν Uλθει �h Uνν�ιες τJναuσθητJν πραγμCτων. =Aπ$ <μ�ι+τητα �h Uνν�ιες π�2 U4�υν τ0νπρ��λευσ% τ�υς σ? κCτι π�2 εnρ%σκεται μπρ�στC μας: i("τ�μικ0) Uνν�ια ΣωκρCτης _πL παραδε%γματι "π�κτqται "π$τ0ν πρ�τ�μ� τ�υ. Oh κατ= "ναλ�γ%αν σ4ηματιk+μενες Uνν�ιες"π�κτJνται ε]τε μ? μεγ�θυνσι, ;πως i Uνν�ια Tιτυ$ς καLK)κλωψ, ε]τε μ? με%ωσι, ;πως i Uνν�ια Πυγμα>�ς. KαL τ$κ�ντρ� τ'ς γ'ς κατ= "ναλ�γ%αν "π$ μικρ+τερες σDα>ρες Uγινεκαταν�ητ+. M? μετCθεσι _πιτυγ4Cν�νταν Uνν�ιες ;ταν _πLπαραδε%γματι τ�π�θετ��με μCτια στ$ στ'θ�ς.
γων. αR μSν �Oν λ�γικα� ν��σεις εσ�ν, αR δ5 Iλ�γ�ι �=τετυ)�κασιν lν*ματ�ς. κα� αR μ�ν εσι τε)νικα�, αR δSIτε)ν�ι9 Iλλως γ�&ν θεωρε6ται <π$ τε)ν�τ�υ εκ-ν κα�Iλλως <π$ #τ�)ν�υ.
Ahσθησις δS λ�γεται κατ? τ�!ς Στωικ�!ς τ$ τ5 #25Bγεμ�νικ�& πνε&μα (π� τ?ς ασθ�σεις διPκ�ν κα� B δι5α=τ�ν κατ�ληψις κα� B περ� τ? ασθητ�ρια κατασκευ�,καθ5 nν τινες πηρ�� γ�ν�νται. κα� B (ν�ργεια δS αhσθησιςκαλε6ται. B δS κατ�ληψις γ�νεται κατ5 α=τ�!ς ασθ�σειμSν λευκ�ν κα� μελ�νων κα� τρα)�ων κα� λε�ων, λ*γ7ω δSτ�ν δι5 #π�δε�Lεως συναγ�μ�νων, 0σπερ τ$ θε�!ς ε>ναι,κα� πρ�ν�ε6ν τ�%τ�υς. τ�ν γ?ρ ν��υμ�νων τ? μSν κατ?περ�πτωσιν (ν��θη, τ? δS καθ5 4μ�ι*τητα, τ? δS κατ5#ναλ�γ�αν, <τ? δS κατ? μετ�θεσιν,> τ? δS κατ? σ%νθε-σιν, τ? δS κατ5 (ναντ�ωσιν.
Kατ? περ�πτωσιν μSν �Oν (ν��θη τ? ασθητ�9 καθ54μ�ι*τητα δS τ? #π* τιν�ς παρακειμ�ν�υ, Gς Σωκρ�της#π$ τPς εκ*ν�ς9 κατ5 #ναλ�γ�αν δS α=Lητικ�ς μ�ν, <Gς>4 Tιτυ$ς κα� K%κλωψ9 μειωτικ�ς δ�, Gς 4 Πυγμα6�ς. κα�τ$ κ�ντρ�ν δS τPς γPς κατ5 #ναλ�γ�αν (ν��θη #π$ τ�νμικρ�τ�ρων σ2αιρ�ν. κατ? μετ�θεσιν δ�, �s�ν l2θαλμ��(π� τ�& στ�θ�υς9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 68 – – 69 –
52
53
![Page 37: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/37.jpg)
�O �Iππ�κ�νταυρ�ς ε3ναι lνα παρCδειγμα π�2 _[ηγε> τPδημι�υργ�ματα μ? σ)νθεσι32, < δ? θCνατ�ς παρCδειγμα _κε%νωνπ�2 ~Dε%λ�νται σ? "ντ%θεσι (δηλ. i Uνν�ια τ�� θανCτ�υ ~Dε%λε-ται στ0ν "ντ%θεσ% της πρ$ς τ0ν Uνν�ια τ'ς kω'ς). K�ντP σ=αGτ?ς nπCρ4�υν Uνν�ιες π�2 συνεπCγ�νται lνα ε3δ�ς μετα:C-σεως στ0ν περι�40 τ�� "καταλ�πτ�υ, ;πως ε3ναι τP λεκτP33 (τPδιαν��ματα, < _νδιCθετ�ς λ+γ�ς,) καL < τ+π�ς, < 4Jρ�ς.
Oh Uνν�ιες τ'ς δικαι�σ)νης καL τ'ς καλωσ)νης Uρ4�νται"π$ τ0ν D)σι. =Aκ+μη καL i στ�ρησις γεννq Uνν�ιες: π.4. i στ�-ρησις τ�� "νθρ@π�υ π�2 δ?ν U4ει 4�ρια. AGτP ε3ναι τP δ+γματCτ�υς γιP τ0ν παρCστασι, τ0ν α]σθησι καL τ0ν σκ�ψι.
54. Kριτ�ρι� δ? τ'ς "ληθε%ας λ�γ�υν ;τι ε3ναι i καταν���σαπαρCστασις, δηλ. i _κ πραγματικ��, nπαρκτ�� "ντικειμ�ν�υπρ�ερ4�μ�νη, καθ= � nπ�στηρ%k�υν < Xρ)σιππ�ς στ$ δε)τερ�:ι:λ%� τJν «Φυσικ�ν» τ�υ κι < =Aντ%πατρ�ς κι < =Aπ�λλ+δωρ�ς.
κατ? σ%νθεσιν δS (ν��θη �Iππ�κ�νταυρ�ς9 κα� κατ5 (ναν-τ�ωσιν θ�νατ�ς. ν�ε6ται δS κα� κατ? μετ��ασ�ν τινα, Gςτ? λεκτ? κα� 4 τ*π�ς. 2υσικ�ς δS ν�ε6ται δ�και*ν τι κα�#γαθ*ν9 κα� κατ? στ�ρησιν, �s�ν I)ειρ. τ�ι�δε τιν? κα�περ� 2αντασ�ας κα� ασθ�σεως κα� ν��σεως δ�γματ�-J�υσι.
Kριτ�ρι�ν δS τPς #ληθε�ας 2ασ� τυγ)�νειν τ�ν κατα-ληπτικ�ν 2αντασ�αν, τ�υτ�στι τ�ν #π$ <π�ρ)�ντ�ς,καθ� 2ησι Xρ%σιππ�ς (ν τ[P δευτ�ρ\α τ�ν Φυσικ�ν κα�5Aντ�πατρ�ς κα� 5Aπ�λλ*δωρ�ς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 70 – – 71 –
32. �O K�νταυρ�ς Uγινε μ? σ)νθεσι "π$ μισ$ jλ�γ� ("π$ τ0ν μ�ση καL κCτω)καL "π$ μισ$ν jνθρωπ�.
33. Oh Στωϊκ�L δ?ν παρεδ�4�ντ� oς σ@ματα τ$ν 4Jρ�, τ$ν 4ρ+ν� καL τ$ δια-ν+ημα (λεκτ*ν). TP λεκτC, κατP τ$ν K. Γεωργ�)λη, ε3ναι �h uδε@δεις σημασ%ες,κCτι π�2 παρεμ:Cλλεται μετα[2 τJν ψυ4ικJν παραστCσεων καL τJν "ντικειμ�-νων στP <π�>α "ναD�ρ�νται.
54
![Page 38: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/38.jpg)
�O B+ηθ�ς _κ μ�ρ�υς τ�υ παραδ�4εται περισσ+τερα κριτ�-ρια, τ$ν ν��ν, τ0ν α]σθησι - "ντ%ληψι, τ0ν Wρε[ι καL τ0ν_πιστ�μη. =EνJ < Xρ)σιππ�ς, "ντιDCσκων πρ$ς /αυτ+ν, δηλ@-νει στ$ πρJτ� :ι:λ%� τ'ς «Περ� λ*γ�υ» συγγραD'ς τ�υ ;τι iα]σθησις καL i πρ��νν�ια, i κ�ιν0 Uνν�ια (πρ+ληψις34) ε3ναι τPκριτ�ρια. E3ναι δ? πρ��νν�ια lνα δJρ� τ'ς D)σεως, μ%α UμDυτησ)λληψις τJν καθ+λ�υ35 δηλ. τJν γενικJν _νν�ιJν. Mερικ�Ljλλ�ι ;μως "π$ τ�2ς "ρ4αι�τ�ρ�υς Στωϊκ�2ς τ$ν ~ρθ$ λ�γισμ$θεωρ��ν κριτ�ρι� τ'ς "λ�θειας, ;πως μαρτυρε> < Π�σειδ@νι�ςστ0ν «Περ� κριτηρ��υ» πραγματε%α τ�υ.
55. rOσ�ν "D�ρq στ0ν θεωρ%α τ�υς γιP τ0ν διαλεκτικ�, Dα%-νεται ;τι �h περισσ+τερ�ι συμDων��ν νP λC:�υν oς "Dετηρ%ατ$ θ�μα τ'ς Dων'ς. E3ναι δ? i Dων0 "�ρας κτυπημ�ν�ς � καL τ$]δι� τ$ "ντικε%μεν� π�2 ε3ναι αuσθητ$ "π$ τ0ν "κ��, ;πως λ�γει< Δι�γ�νης < Bα:υλ@νι�ς στ$ «Περ� 2ωνPς» _γ4ειρ%δι+ τ�υ.
4 μSν γ?ρ B*ηθ�ς κριτ�ρια πλε��να #π�λε�πει, ν�&ν κα�αhσθησιν κα� bρεLιν κα� (πιστ�μην9 4 δS Xρ%σιππ�ς δια2ε-ρ*μεν�ς πρ$ς α=τ$ν (ν τ7� πρ:τ7ω Περ� λ*γ�υ κριτ�ρι�2ησιν ε>ναι αhσθησιν κα� πρ*ληψιν9 @στι δ5 B πρ*ληψις@νν�ια 2υσικ� τ�ν καθ*λ�υ. Iλλ�ι δ� τινες τ�ν #ρ)αι�τ�-ρων Στωικ�ν τ$ν lρθ$ν λ*γ�ν κριτ�ρι�ν #π�λε�π�υσιν,Gς 4 Π�σειδ:νι�ς (ν τ7� Περ� κριτηρ��υ 2ησ�.
TPς δS διαλεκτικPς θεωρ�ας συμ2:νως δ�κε6 τ�6ςπλε�στ�ις #π$ τ�& περ� 2ωνPς (ν�ρ)εσθαι τ*π�υ. @στι δS2ων� #�ρ πεπληγμ�ν�ς � τ$ hδι�ν ασθητ$ν #κ�Pς, 0ς2ησι Δι�γ�νης 4 Bα�υλ:νι�ς (ν τ[P Περ� 2ωνPς τ�)ν[η.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 72 – – 73 –
34. Πρ*ληψις: πρ��νν�ια, < ;ρ�ς πρ�λ�ψεις ε3ναι τ�� =Eπικ�)ρ�υ καLπρJτ�ς τ$ν μετα4ειρ%σθηκε < Xρ)σιππ�ς γιP νP δηλ@σ7η _κε>νες τLς «κ�ιν?ςπεπ�ιθ�σεις» (κ�ινα� @νν�ιαι, notiae communes) π�2 Uρ4�νται πρLν "π$ κCθε_πιστημ�νικ0 Uρευνα, δι+τι U4�υν παρα4θ' μ? Dυσικ$ τρ+π�, 4ωρLς τ�4νη, "π$γενικP γνωστ?ς _μπειρ%ες.
35. Kαθ*λ�υ (τP περ%Dημα universalia ― καθ�λικP — τ'ς σ4�λαστικ'ς Dιλ�-σ�D%ας): Oh γενικ?ς Uνν�ιες (κατ= "ντ%θεσιν πρ$ς τLς "τ�μικ�ς), VAνθρωπ�ς _πL
παραδε%γματι (_νJ "τ�μικ0 Uνν�ια ε3ναι < τCδε συγκεκριμ�ν�ς jνθρωπ�ς, <Z�νων < Kιτιε2ς _πL παραδε%γματι). E3ναι πιθαν$ν ;τι καL < Δημ+κριτ�ς ε34ε"σ4�ληθ' μ? τ0ν Uνν�ια τ�� καθ+λ�υ. VEτσι |μπ�ρε> νP /ρμηνευθ7' i "π+Dανσ%ςτ�υ: «VAνθρωπ+ς _στιν � πCντες ]δμεν» (Σ�[τ�ς =Eμπειρικ+ς, Kατ? μαθηματικ�ν,VII 265 Δ).
55
![Page 39: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/39.jpg)
KαL τ�� μ?ν k@�υ i Dων0 ε3ναι "�ρας κτυπημ�ν�ς "π$Dυσικ0 παρ+ρμησι, τ�� "νθρ@π�υ ;μως i Dων0 ε3ναι Uναρ-θρ�ς καL "π�τελε> UκDρασι τ'ς διαν�%ας, ;πως λ�γει < Δι�γ�-νης, π�2 τελει�π�ιε>ται στP δεκατ�σσερα 4ρ+νια. K�ντP σ=αGτP �h Στωϊκ�L δ�4�νται ;τι i Dων0 ε3ναι κCτι τ$ σωματικ+,;πως μαρτυρε> < =Aρ4�δημ�ς στ0ν «Περ� 2ωνPς» πραγματε%ατ�υ, καθsς κι < Δι�γ�νης, κι < =Aντ%πατρ�ς κι < Xρ)σιππ�ς στ$δε)τερ� κεDCλαι� τ'ς ΦυσικPς τ�υ.
56. Δι+τι κCθε τι π�2 _νεργε>, π�2 παρCγει lνα "π�τ�λεσμα,σJμα ε3ναι. =Eνεργε> δ? i Dων�, "D�� πηγα%νει "π$ _κε%ν�υςπ�2 _κDων��ν σ? _κε%ν�υς π�2 "κ�)�υν. Mετατρεπ+μεν� σ?γρCμματα αGτ$ π�2 Fταν Dων�, γ%νεται μιP λεκτικ0 UκDρασις(λ�[ις), ;πως «iμ�ρα» _πL παραδε%γματι. Λ+γ�ς δ? ε3ναι i Dων0π�2 _κπ�μπεται "π$ τ0ν διCν�ια καL σημα%νει κCτι, π.4. «ε3ναιiμ�ρα».
ΔιCλεκτ�ς πCλι ε3ναι μιP π�ικιλ%α, μιP παραλλαγ0 λ+γ�υπ�2 4ρησιμ�π�ιε>ται "π$ lνα τμ'μα τ�� /λληνικ�� κ+σμ�υ καLτυγ4Cνει διακεκριμ�νη "π$ τ0ν γλωσσικ0 UκDρασι jλλ�υ τμ�-ματ�ς � jλλης _θν+τητ�ς. �H "κ+μη ε3ναι μ%α uδιCk�υσα γλωσ-σικ0 μ�ρD0 κCπ�ιας περι�4'ς, U4ει δηλαδ0 μιP γλωσσ�λ�γικ0π�ι+τητα. Στ0ν "ττικ0 διCλεκτ� _πL παραδε%γματι δ?ν λ�γ�υνθCλασσα "λλP θCλαττα καL στ0ν uωνικ0 δ?ν λ�γ�υν iμ�ρα"λλP iμ�ρη.
57. rOσ� γιP τP στ�ι4ε>α τ'ς λεκτικ'ς _κDρCσεως, αGτP ε3ναιτP εuκ�σιτ�σσερα γρCμματα. M? τριπλ' δ? σημασ%α λ�γεται τ$γρCμμα: �Ως F4�ς � στ�ι4ε>� τ�� λ+γ�υ. �Ως γραπτ$ σ)μ:�λ� �4αρακτ�ρας. KαL oς Wν�μα, VAλDα _πL παραδε%γματι. �EπτP"π$ τP γρCμματα ε3ναι Dων�εντα, τP γρCμματα α, ε, η, ι, �, υ, ω.KαL l[ι ε3ναι jDωνα, τC :, γ, δ, κ, π, τ.
J7:�υ μ�ν (στι 2ων� #�ρ <π$ 4ρμPς πεπληγμ�ν�ς,#νθρ:π�υ δ5 @στιν @ναρθρ�ς κα� #π$ διαν��ας (κπεμπ�-μ�νη, Gς 4 Δι�γ�νης 2ησ�ν, nτις #π$ δεκατεσσ�ρων (τ�ντελει�&ται. κα� σ�μα δ5 (στ�ν B 2ων� κατ? τ�!ς Στωι-κ�%ς, 0ς 2ησιν 5Aρ)�δημ*ς τ5 (ν τ[P Περ� 2ωνPς κα� Δι�γ�-νης κα� 5Aντ�πατρ�ς κα� Xρ%σιππ�ς (ν τ[P δευτ�ρ\α τ�νΦυσικ�ν.
Πaν γ?ρ τ$ π�ι�&ν σ�μ� (στι9 π�ιε6 δS B 2ων� πρ�-σι�&σα τ�6ς #κ�%�υσιν #π$ τ�ν 2ων�%ντων. λ�Lις δ�(στιν κατ? τ�!ς Στωικ�%ς, 0ς 2ησι Δι�γ�νης, 2ων�(γγρ�μματ�ς, �s�ν �Hμ�ρα. λ*γ�ς δ� (στι 2ων� σημαν-τικ� #π$ διαν��ας (κπεμπ�μ�νη, <�s�ν �Hμ�ρα (στ�>. δι�-λεκτ�ς δ� (στι λ�Lις κε)αραγμ�νη (θνικ�ς τε κα� �Eλλη-νικ�ς, � λ�Lις π�ταπ�, τ�υτ�στι π�ι? κατ? δι�λεκτ�ν,�s�ν κατ? μSν τ�ν 5Aτθ�δα Θ�λαττα, κατ? δS τ�ν 5I�δα�Hμ�ρη.
TPς δS λ�Lεως στ�ι)ε6� (στι τ? εκ�σιτ�σσαρα γρ�μ-ματα. τρι)�ς δS λ�γεται τ$ γρ�μμα, <τ* τε στ�ι)ε6�ν> ;τε )αρακτ�ρ τ�& στ�ι)ε��υ κα� τ$ bν�μα, �s�ν cAλ2α92ων�εντα δ� (στι τ�ν στ�ι)ε�ων pπτ�, α, ε, η, ι, �, υ, ω9I2ωνα δS gL, �, γ, δ, κ, π, τ.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 74 – – 75 –
56
57
![Page 40: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/40.jpg)
ΔιαD�ρει i Dων0 "π$ τ$ν λ+γ�, δι+τι i Dων0 ε3ναι καL F4�ς,_νJ < λ+γ�ς ε3ναι πCντ�τε Uναρθρ�ς. =Eπ%σης διαD�ρει i _κD@-νησις "π$ τ$ν λ+γ�, δι+τι < λ+γ�ς πCντ�τε σημα%νει κCτι, _νJμ%α _κD@νησις μπ�ρε> νP ε3ναι καL "καταν+ητη, ;πως λ.4. i_κD@νησις :λ%τυρι, < λ+γ�ς ;μως δ?ν ε3ναι π�τ? "καταν+ητ�ς.�O δ? σ4ηματισμ$ς τ�� λ+γ�υ ε3ναι κCτι περισσ+τερ� "π$ �πλ'UκDρασις, δι+τι _νJ F4�ι _κDων��νται πρCγματακαταν���νται, _κε>να DυσικP π�2 μπ�ρ��ν νP _κDρασθ��ν διPτ�� λ+γ�υ, π�2 ε3ναι «λεκτP» (δηλ. δ?ν ε3ναι jρρητα, ;πως θPUλεγε < ΠλCτων). TP μ�ρη δ? τ�� λ+γ�υ ε3ναι π�ντε, ;πως"ναD�ρει < Δι�γ�νης (< Bα:υλ@νι�ς) στ0ν «Περ� 2ωνPς»πραγματε%α τ�υ κι < Xρ)σιππ�ς: VOν�μα (�Gσιαστικ+ν), πρ�-σηγ�ρ%α (~ν�μασ%α), ρ'μα, σ)νδεσμ�ς καL jρθρ�. �O =Aντ%πα-τρ�ς πρ�σθ�τει καL τ0ν μεσ+τητα (]σως πρ+κειται γιP τ$ _π%ρ-ρημα), στ$ Uργ� τ�υ «Περ� τ�ν λ�Lεων κα� τ�ν σημασι�ν των».
58. Πρ�σηγ�ρ%α κατP τ$ν Δι�γ�νη ε3ναι τ$ μ�ρ�ς τ�� λ+γ�υπ�2 σημα%νει μιP κ�ιν0 π�ι+τητα, VAνθρωπ�ς, rIππ�ς, _πLπαραδε%γματι. VOν�μα ε3ναι τ$ μ�ρ�ς τ�� λ+γ�υ π�2 δηλ@νειμιP uδιCk�υσα π�ι+τητα, Δι�γ�νης λ.4., ΣωκρCτης, κ.λ.π. P'μαε3ναι τ$ μ�ρ�ς τ�� λ+γ�υ π�2 σημα%νει lνα μεμ�νωμ�ν� κατη-γ+ρημα36 � ε3ναι lνα jκλιτ� στ�ι4ε>� τ�� λ+γ�υ π�2 |μπ�ρε> νPπρ�σκ�λλqται σ? lνα � περισσ+τερα nπ�κε%μενα, ;πως λ.4.γρCDω, λ�γω.
δια2�ρει δS 2ων� κα� λ�Lις, ;τι 2ων� μSν κα� 4 /)*ς (στι,λ�Lις δS τ$ @ναρθρ�ν μ*ν�ν. λ�Lις δS λ*γ�υ δια2�ρει, ;τιλ*γ�ς #ε� σημαντικ*ς (στι, λ�Lις δS κα� #σ�μαντ�ς, Gς B�λ�τυρι, λ*γ�ς δS �=δαμ�ς. δια2�ρει δS κα� τ$ λ�γειν τ�&πρ�2�ρεσθαι9 πρ�2�ρ�νται μSν γ?ρ αR 2ωνα�, λ�γεται δSτ? πρ�γματα, � δ� κα� λεκτ? τυγ)�νει.
T�& δS λ*γ�υ (στ� μ�ρη π�ντε, 0ς 2ησι Δι�γ�νης τ5 (ν τ7�Περ� 2ωνPς κα� Xρ%σιππ�ς, bν�μα, πρ�σηγ�ρ�α, ]Pμα,σ%νδεσμ�ς, Iρθρ�ν9 4 δ5 5Aντ�πατρ�ς κα� τ�ν μεσ*τητατ�θησιν (ν τ�6ς Περ� λ�Lεως κα� τ�ν λεγ�μ�νων.
cEστι δS πρ�σηγ�ρ�α μSν κατ? τ$ν Δι�γ�νην μ�ρ�ςλ*γ�υ σημα6ν�ν κ�ιν�ν π�ι*τητα, �s�ν cAνθρωπ�ς,_Iππ�ς9 bν�μα δ� (στι μ�ρ�ς λ*γ�υ δηλ�&ν δ�αν π�ι*-τητα, �s�ν Δι�γ�νης, Σωκρ�της9 ]Pμα δ� (στι μ�ρ�ςλ*γ�υ σημα6ν�ν #σ%νθετ�ν κατηγ*ρημα, Gς 4 Δι�γ�νης,Q, 0ς τινες, στ�ι)ε6�ν λ*γ�υ Iπτωτ�ν, σημα6ν*ν τι συντα-κτ$ν περ� τιν�ς � τιν�ν, �s�ν Γρ�2ω, Λ�γω9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 76 – – 77 –
36. Kατηγ*ρημα, Predicate: ε3ναι τ$ κατηγ�ρ�)μεν� π�2 καταDCσκεται �"π�DCσκεται γιP lνα nπ�κε%μεν�. ΘP πρ�πει νP διακρ%νωμε τ$ κατηγ�ρ�)μεν�"π$ τ$ κατηγ+ρημα, τ$ <π�>� γενικP _νν�ε>ται κατP lνα πι$ πλατ2 τρ+π�. Π.4.
στ$: «�O jνθρωπ�ς ε3ναι θηλαστικ+», τ$ θηλαστικ$ ε3ναι κατηγ�ρ�)μεν�. Στ+ «<jνθρωπ�ς σκ�πτεται», τ$ σκ�πτεται ε3ναι κατηγ+ρημα. =AλλP i διCκρισις αGτ0δ?ν ε3ναι καλP καθωρισμ�νη.
58
![Page 41: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/41.jpg)
Σ)νδεσμ�ς ε3ναι jκλιτ� μ�ρ�ς τ�� λ+γ�υ π�2 συνδ�ει τPμ�ρη τ�υ. VAρθρ�, τ�λ�ς, ε3ναι κλιτ$ μ�ρ�ς τ�� λ+γ�υ, π�2 [ε4ω-ρ%kει τP γ�νη ("ρσενικ+, θηλυκ+, �Gδ�τερ�) καL τ�2ς "ριθμ�2ς(/νικ+ς, πληθυντικ+ς) ;πως π.4. <, i, τ+, �h, αh, τC.
59. Oh δ? "ρετ?ς τ�� λ+γ�υ ε3ναι π�ντε: �Eλληνισμ$ς (W4ι:αρ:αρισμ�% — καθαρP /λληνικC), σαD�νεια, συντ�μ%α, κυρι�-λε[%α (πρ�π�ν), διCκρισις (κατασκευ�). �Eλληνισμ$ς ε3ναιγλJσσα jψ�γ�ς γραμματικJς καL "πηλλαγμ�νη 4υδαι�λ�γ%ας.
ΣαD�νεια ε3ναι lνα λεκτικ$ �D�ς π�2 παρ�υσιCkει τ0νσκ�ψι Uτσι tστε νP γ%νεται ε�κ�λα καταν�ητ�. Συντ�μ%α ε3ναιγλωσσικ$ �D�ς π�2 δ?ν 4ρησιμ�π�ιε>ται παρP τLς "παρα%τητεςγιP τ0ν πραγμCτευσι /ν$ς θ�ματ�ς λ�[εις. Kυρι�λε[%α ε3ναι νP4ρησιμ�π�ι'ται Dρασε�λ�γ%α συγγενικ0 πρ$ς τ$ θ�μα. ΔιCκρι-σις, τ�λ�ς, ε3ναι i "π�Dυγ0 uδιωματικJν _κDρCσεων.
=Aπ$ τP _λαττ@ματα δ? τ�� λεκτικ�� �D�υς 4 �αρ�αρισμ$ςε3ναι i παρα:%ασις τ'ς γλωσσικ'ς _κDρCσεως τJν πρ�ωδευμ�-νων �Eλλ�νων, σ�λ�ικισμ$ς δ? nπCρ4ει ;ταν < λ+γ�ς δ?ν ε3ναικαν�νικP συντεταγμ�ν�ς.
60. Π�ιητικ$ς κατP τ$ν Π�σειδ@νι� ε3ναι < λ+γ�ς π�2 ε3ναιUμμετρ�ς � Uρρυθμ�ς, καL σPν τ�τ�ι�ς, μη4ανικP U4ει [εD)γει "π$τP 4αρακτηριστικP τ�� πεk�� λ+γ�υ. rEνα παρCδειγμα τ�τ�ι�υ_ρρ)θμ�υ λ+γ�υ ε3ναι < "κ+λ�υθ�ς στ%4�ς (τ�� EGριπ%δ�υ):
�Ω παμμ�γιστη γP, � �=ραν�,σκ�πη τ�ν θε�ν.
�Aν < π�ιητικ$ς λ+γ�ς ε3ναι σημαντικ$ς καL _μπερικλε%7η"πεικ+νισι � "ναπαρCστασι θε%ων καL "νθρωπ%νων πραγμC-των, τ+τε ε3ναι π�%ησις.
σ%νδεσμ�ς δ� (στι μ�ρ�ς λ*γ�υ Iπτωτ�ν, συνδ�&ν τ?μ�ρη τ�& λ*γ�υ9 Iρθρ�ν δ� (στι στ�ι)ε6�ν λ*γ�υ πτωτι-κ*ν, δι�ρ�J�ν τ? γ�νη τ�ν lν�μ�των κα� τ�!ς #ριθμ�%ς,�s�ν �O, �H, T*, OR, AR, T�.
5Aρετα� δS λ*γ�υ εσ� π�ντε, �Eλληνισμ*ς, σα2�νεια,συντ�μ�α, πρ�π�ν, κατασκευ�. �Eλληνισμ$ς μSν �Oν (στι2ρ�σις #δι�πτωτ�ς (ν τ[P τε)νικ[P κα� μ� εκα�\α συνηθε�\α9σα2�νεια δ� (στι λ�Lις γνωρ�μως παριστaσα τ$ ν��%με-ν�ν9 συντ�μ�α δ� (στι λ�Lις α=τ? τ? #ναγκα6α περι�-)�υσα πρ$ς δ�λωσιν τ�& πρ�γματ�ς9 πρ�π�ν δ� (στιλ�Lις �κε�α τ7� πρ�γματι9 κατασκευ� δS λ�Lις (κπε-2ευγυ6α τ$ν διωτισμ*ν. 4 δS �αρ�αρισμ$ς (κ τ�νκακι�ν λ�Lις (στ� παρ? τ$ @θ�ς τ�ν ε=δ�κιμ�%ντων�Eλλ�νων, σ�λ�ικισμ$ς δ� (στι λ*γ�ς #καταλλ�λωςσυντεταγμ�ν�ς.
Π��ημα δ� (στιν, Gς 4 Π�σειδ:νι*ς 2ησιν (ν τ[P Περ�λ�Lεως εσαγωγ[P, λ�Lις @μμετρ�ς � @νρυθμ�ς μετ?σκευPς τ$ λ�γ�ειδSς (κ�ε�ηκυ6α9 τ$ @νρυθμ�ν δ5 ε>ναι τ$(N2, E 839)
γα6α μεγ�στη κα� Δι$ς αθ�ρ.
π��ησις δ� (στι σημαντικ$ν π��ημα, μ�μησιν περι�)�νθε�ων κα� #νθρωπε�ων.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 78 – – 79 –
59
60
![Page 42: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/42.jpg)
rOρ�ς πCλι ε3ναι κατP τ$ν =Aντ%πατρ� λ+γ�ς π�), "D��"ναλυθ', _κD�ρεται μ? πλ�ρως "πηρτισμ�νη Uνν�ια. �O Xρ)-σιππ�ς στ$ «Περ� 4ρισμ�ν» :ι:λ%� τ�υ λ�γει ;τι < ;ρ�ς ε3ναι"π+δ�σις τ�� ]δι�υ τ�� /αυτ�� τ�υ37.
ΣκιαγρCDησις δ? ε3ναι < λ+γ�ς π�2 nπ�τυπωδJς "ναπτ)σ-σει τ$ θ�μα � <ρισμ$ς π�2 σ? �πλ�)στερη μ�ρD0 _νσωματ@νειτ0ν δ)ναμι τ�� κυρ%�υ <ρισμ��. Γ�ν�ς (στ0ν Λ�γικ0) ε3ναιπ�λλJν καL "δια4ωρ%στων _νν�ιJν συμπερ%ληψις, ;πως _πLπαραδε%γματι τ$ γ�ν�ς ZJ�ν. Δι+τι αGτ$ _μπερικλε%ει ;λα τP_πL μ�ρ�υς kJα.
61. VEνν�ια, _[ jλλ�υ, ε3ναι μ%α παρCστασις στ0ν διCν�ια i<π�%α, �ν καL δ?ν ε3ναι ��τε κCπ�ι� �ν ��τε uδι+της, παρ�υσιC-kεται σPν κCπ�ι� �ν καL σPν uδι+της38. VEτσι i εuκ+να /ν$ς"λ+γ�υ μπ�ρε> νP Uλθ7η στ$ν ν�� μας καL 4ωρLς νP nπCρ47ημπρ�στC μας jλ�γ�.
E3δ�ς ε3ναι αGτ$ π�2 περιλαμ:Cνεται nπ$ τ$ γ�ν�ς, ;πως τ$ε3δ�ς VAνθρωπ�ς περιλαμ:Cνεται nπ$ τ$ ZJ�ν. Γενικ@τατ�ν δ?γ�ν�ς ε3ναι _κε>ν� τ$ γ�ν�ς π�), _νJ ε3ναι τ$ ]δι� γ�ν�ς, δ?ν U4ειjλλ� γ�ν�ς nπ$ τ$ <π�>�ν νP nπCγεται. KαL τ�τ�ι� γ�ν�ς ε3ναιτ$ Wν39. Euδικ@τατ� δ? ε3δ�ς ε3ναι _κε>ν� τ$ ε3δ�ς,
_Oρ�ς δ� (στιν, 0ς 2ησιν 5Aντ�πατρ�ς (ν τ7� πρ:τ7ωΠερ� ;ρων, λ*γ�ς κατ5 #ν�λυσιν #παρτιJ*ντων (κ2ερ*-μεν�ς, Q, Gς Xρ%σιππ�ς (ν τ7� Περ� ;ρων, δ��υ #π*δ�σις.<π�γρα2� δ� (στι λ*γ�ς τυπωδ�ς εσ�γων ες τ? πρ�γ-ματα, � ;ρ�ς �πλ�%στερ�ν τ�ν τ�& ;ρ�υ δ%ναμιν πρ�σε-νηνεγμ�ν�ς. γ�ν�ς δ� (στι πλει*νων κα� #να2αιρ�των(νν�ημ�των σ%λληψις, �s�ν Z7��ν9 τ�&τ� γ?ρ περιε�λη2ετ? κατ? μ�ρ�ς J7�α.
5Eνν*ημα δ� (στι 2�ντασμα διαν��ας, �Uτε τ� �ν �Uτεπ�ι*ν, Gσανε� δ� τι �ν κα� Gσανε� π�ι*ν, �s�ν γ�νεται#νατ%πωμα iππ�υ κα� μ� παρ*ντ�ς.
E>δ�ς δ� (στι τ$ <π$ γ�ν�υς περιε)*μεν�ν, Gς <π$ τ�&J7:�υ 4 Iνθρωπ�ς περι�)εται. γενικ:τατ�ν δ� (στιν oγ�ν�ς �ν γ�ν�ς �=κ @)ει, �s�ν τ$ bν9 εδικ:τατ�ν δS
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 80 – – 81 –
37. �O συγγραDε2ς Dα%νεται ;τι Uκανε σ)γ4υσι μετα[2 τ�� ;ρ�υ (term) π�2 <=Aντ%πατρ�ς δ%δει τ0ν Uνν�ιC τ�υ καL τ�� <ρισμ�� (definition) γιP τ$ν <π�>� <Xρ)σιππ�ς λ�γει ;τι ε3ναι �πλJς "π+δ�σις τ'ς _νν�%ας τ�υ μ= jλλες λ�[εις. Mερι-κ�L μελετητ?ς δι�ρθ@ν�υν, :Cσει σ4�λ%�υ τ�� Δι�νυσ%�υ τ�� Θρακ+ς, τ$ δ��υ#π*δ�σις σ? κα� B #π*δ�σις.
38. Πρ:λ. Στ�:α>�, =Eκλ�γαL I. 136. 21 W.
39. cOν, Etre: KCθε τι π�2 πραγματικP nπCρ4ει. KαL DυσικP δ?ν μπ�ρε> νPnπCρ[7η εGρ)τερη Uνν�ια "π$ τ$ Wν, "D�� κCθε τι π�2 nπCρ4ει ε3ναι κι lνα Wν.KCθε Wν π.4. δ?ν ε3ναι Dυτ+. Δ?ν nπCρ4ει ;μως Dυτ$ π�2 νP μ0 ε3ναι Wν.
61
![Page 43: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/43.jpg)
π�), _νJ ε3ναι τ$ ]δι� ε3δ�ς, δ?ν U4ει nπ= αGτ$ ε]δη, ;πως π.4.(τ$ συγκεκριμ�ν� πρ+σωπ�) ΣωκρCτης (Πρ+κειται δηλ. γιP τPκαθ= lκαστ�ν Wντα, τLς «"τ�μικ?ς Uνν�ιες», ;πως τ$ λ�γει iσημεριν0 Λ�γικ0 μ? τLς <π�>ες DθCν�υμε στ0ν τελευτα%α nπ�δι-α%ρεσι τJν Wντων: Πηνει$ς π.4., �Eλ:ετ%α, τ$ τCδε jλ�γ�, σπ%τι �δ�νδρ�. Bλ. N. Σ�)λια, Λ�γικ� μετ? στ�ι)ε�ων γνωσι�λ�γ�ας,1967, σελ. 20 κ.κ.).
Δια%ρεσις /ν$ς γ�ν�υς ε3ναι νP τ$ 4ωρ%σ�υμε στP πλησι�-στερα ε]δη τ�υ, ;πως: =Aπ$ τP kJα, τP μ?ν ε3ναι λ�γικC, τP δ?jλ�γα. =Aντιδια%ρεσις δ? ε3ναι 4ωρισμ$ς γ�ν�υς σ? ε]δη μ? "ντ%-θετες uδι+τητες: 4ωρ%k�υμε _πL παραδε%γματι μ? jρνησι (κατ="π+Dασιν), ;ταν λ�γωμε ;τι "π$ τP Wντα τP μ?ν ε3ναι "γαθC, τPδ? μ0 "γαθC.
�Yπ�δια%ρεσις, τ�λ�ς, ε3ναι δια%ρεσις π�2 γ%νεται _πCνω σ?πρ�ηγηθε>σα δια%ρεσι: π.4. "D�� π��με ;τι «_κ τJν WντωνκCπ�ια ε3ναι "γαθP καL κCπ�ια μ0 "γαθC», πρ�4ωρ��με καLλ�γ�με ;τι «καL _κ τJν μ0 "γαθJν κCπ�ια ε3ναι κακP καLκCπ�ια (|θικJς) �Gδ�τερα (#δι�2�ρα)».
62. Mερισμ$ς πCλι κατP τ$ν Kρ>νιν ε3ναι κατCτα[ις γενJν σ?κεDCλαια, ;πως: "π$ τP "γαθP μερικP ε3ναι ψυ4ικP καL jλλασωματικC.
=AμDι:�λ%α nπCρ4ει ;ταν μ%α λ�[ις δικαιωματικP καL κυρι�-λεκτJντας καL σ)μDωνα μ? τ0ν καθωρισμ�νη 4ρ'σι δηλ@ν7ηδ)� � περισσ+τερα διαD�ρετικP πρCγματα, εuς τρ+π�ν tστεταυτ�4ρ+νως νP λαμ:Cνεται σ? διCD�ρες διακεκριμ�νες σημα-σ%ες. =EπL παραδε%γματι, i ]δια λεκτικ0 UκDρασις |μπ�ρε> νPσημα%ν7η στ0ν μ%α περ%πτωσι ;τι «lνα σπ%τι τρε>ς D�ρ?ς Uπεσε»,καL στ0ν jλλη ;τι «μιP 4�ρε)τρια Uπεσε».
(στιν o ε>δ�ς �ν ε>δ�ς �=κ @)ει, 0σπερ 4 Σωκρ�της.Δια�ρεσις δ� (στι γ�ν�υς B ες τ? πρ�σε)P εhδη τ�μ�,
�s�ν T�ν J7:ων τ? μ�ν (στι λ�γικ�, τ? δS Iλ�γα. #ντιδια�-ρεσις δ� (στι γ�ν�υς ες ε>δ�ς τ�μ� κατ? τ�=ναντ��ν, Gςtν κατ5 #π*2ασιν, �s�ν T�ν bντων τ? μ�ν (στιν #γαθ�,τ? δ5 �=κ #γαθ�. <π�δια�ρεσις δ� (στι δια�ρεσις (π� διαι-ρ�σει, �s�ν T�ν bντων τ? μ�ν (στιν #γαθ�, τ? δ5 �=κ#γαθ�, κα� T�ν �=κ #γαθ�ν τ? μ�ν (στι κακ�, τ? δS#δι�2�ρα.
Mερισμ$ς δ� (στι γ�ν�υς ες τ*π�υς κατ�ταLις, Gς 4Kρ6νις9 �s�ν T�ν #γαθ�ν τ? μ�ν (στι περ� ψυ)�ν, τ? δSπερ� σ�μα.
5Aμ2ι��λ�α δ� (στι λ�Lις δ%� � κα� πλε��να πρ�γματασημα�ν�υσα λεκτικ�ς κα� κυρ�ως κα� κατ? τ$ α=τ$ @θ�ς,0σθ’ |μα τ? πλε��να (κδ�Lασθαι κατ? τα%την τ�ν λ�Lιν9�s�ν A=λητρ�ς π�πτωκε9 δηλ�&νται γ?ρ δι5 α=τPς τ$ μSντ�ι�&τ�ν, Oκ�α τρ�ς π�πτωκε, τ$ δS τ�ι�&τ�ν, A=λ�τριαπ�πτωκε.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 82 – – 83 –
62
![Page 44: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/44.jpg)
�H διαλεκτικ0 ε3ναι κατP τ$ν Π�σειδ@νι� i _πιστ�μη τJν"ληθJν, τJν ψευδJν καL τJν �Gδετ�ρων. KαL "σ4�λε>ται κατPτ$ν Xρ)σιππ� μ? τ$ν πρ�D�ρικ$ καL τ$ν _νδιCθετ� λ+γ�. AGτPλ�ιπ$ν λ�γ�υν στ0ν περL γλωσσικ'ς _κDρCσεως διδασκαλ%ατ�υς �h Στωϊκ�%.
63. Στ$ περL πραγμCτων καL σημαιν�μ�νων τμ'μα κατατCσ-σεται καL i περL _κDρCσεων (λεκτ�ν) διδασκαλ%α, περιλαμ:C-ν�υσα τLς πλ�ρεις (α=τ�τελε6ς) _κDρCσεις, τLς κρ%σεις (#Lι:-ματα) καL τ�2ς συλλ�γισμ�)ς, καL _κε>νες "π$ τLς _λλιπε>ς_κDρCσεις π�2 περι�4�υν <μ�� κατηγ�ρ�ματα Wρθια καL�πτια40 (δηλ. ρ�ματα _νεργητικP καL παθητικC).
M? τ$ λεκτ$ν (λεκτικ0 UκDρασις) _νν���ν _κε>ν� τ��<π�%�υ τ$ περιε4+μεν� "νταπ�κρ%νεται σ? κCπ�ια λ�γικ0παρCστασι. =Aπ= αGτ?ς τLς λεκτικ?ς _κDρCσεις (λεκτ?) jλλες �hΣτωϊκ�L τLς ~ν�μCk�υν αGτ�τελε>ς (πλ�ρεις), κι jλλες _λλιπε>ς.=Eλλιπε>ς ε3ναι _κε>νες π�2 δ?ν U4�υν oλ�κληρωμ�νη διατ)-πωσι, π.4. ΓρCDει, γιατL kητ��με νP μCθωμε «Π�ι+ς;» (γρCDει).AGτ�τελε>ς δ? ε3ναι _κε>νες τJν <π�%ων ε3ναι "πηρτισμ�νη iδιατ)πωσις, π.4. < ΣωκρCτης γρCDει. �Yπ$ τ$ν τ%τλ�ν λ�ιπ$ντJν _λλιπJν λεκτικJν _κDρCσεων _μπ%πτ�υν τP κατηγ�ρ�-ματα, nπ$ δ? τ$ν τ%τλ�ν τJν αGτ�τελJν �h κρ%σεις, �h συλλ�γι-σμ�%, �h _ρωτ�σεις καL �h "ναkητ�σεις.
64. Kατηγ+ρημα ε3ναι, ;πως λ�γ�υν �h περL τ$ν =Aπ�λλ+-δωρ�, αGτ$ π�2 λ�γεται γιP κCτι. M? jλλα λ+για, lνα πρqγμαπ�2 συνδ�εται μ? lνα � περισσ+τερα nπ�κε%μενα. VH, "κ+μη,|μπ�ρε> νP <ρ%kεται oς μ%α _λλιπ0ς UκDρασις π�2 /ν@νεται μ?~ν�μαστικ0 πτJσι γιP νP παρα4θ7' μ%α κρ%σις.
Διαλεκτικ� δ� (στιν, 0ς 2ησι Π�σειδ:νι�ς, (πιστ�μη#ληθ�ν κα� ψευδ�ν κα� �=θετ�ρων9 τυγ)�νει δ5 αVτη, Gς4 Xρ%σιππ*ς 2ησι, περ� σημα�ν�ντα κα� σημαιν*μενα. (νμSν �Oν τ[P περ� 2ωνPς θεωρ�\α τ�ια&τα λ�γεται τ�6ς Στω-ικ�6ς.
5Eν δS τ7� περ� τ�ν πραγμ�των κα� τ�ν σημαιν�μ�νωντ*π7ω τ�τακται 4 περ� λεκτ�ν κα� α=τ�τελ�ν κα� #Lιωμ�-των κα� συλλ�γισμ�ν λ*γ�ς κα� 4 περ� (λλιπ�ν τε κα�κατηγ�ρημ�των κα� lρθ�ν κα� <πτ�ων.
Φασ� δS [τ$] λεκτ$ν ε>ναι τ$ κατ? 2αντασ�αν λ�γικ�ν<2ιστ�μεν�ν. τ�ν δS λεκτ�ν τ? μSν λ�γ�υσιν ε>ναια=τ�τελP �R Στωικ��, τ? δ5 (λλιπP. (λλιπP μSν �Oν (στι τ?#ναπ�ρτιστ�ν @)�ντα τ�ν (κ2�ρ�ν, �s�ν Γρ�2ει9(πιJητ�&μεν γ�ρ, T�ς; α=τ�τελP δ5 (στ� τ? #πηρτισμ�νην@)�ντα τ�ν (κ2�ρ�ν, �s�ν Γρ�2ει Σωκρ�της. (ν μSν �Oντ�6ς (λλιπ�σι λεκτ�6ς τ�τακται τ? κατηγ�ρ�ματα, (ν δSτ�6ς α=τ�τελ�σι τ? #Lι:ματα κα� �R συλλ�γισμ�� κα� τ?(ρωτ�ματα κα� τ? π%σματα.
cEστι δS τ$ κατηγ*ρημα τ$ κατ� τιν�ς #γ�ρευ*μεν�ν� πρaγμα συντακτ$ν περ� τιν�ς � τιν�ν, Gς �R περ� 5Aπ�λ-λ*δωρ*ν 2ασιν, � λεκτ$ν (λλιπSς συντακτ$ν lρθ[P πτ:-σει πρ$ς #Lι:ματ�ς γ�νεσιν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 84 – – 85 –
40. rOλ�ι αGτ�L �h ;ρ�ι _[ηγ��νται κατωτ�ρω "π$ τ$ν ]δι�ν τ$ν συγγραD�α.T$ μ�ρ�ς αGτ$ τ'ς διαλεκτικ'ς "ντιστ�ι4ε> στ0ν δικ� μας Tυπικ0 λ�γικ�. Πρ:λ.καL =Eδμ. X��σσερλ, Tυπικ� κα� <περ�ατικ� λ�γικ�, σελ. 72.
63
64
![Page 45: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/45.jpg)
=Aπ$ τP κατηγ�ρ�ματα jλλα ε3ναι _πιθετικP (συμ��ματα),;πως π.4. τ$ «νP πλ�7η κανεLς διP μ�σ�υ :ρC4ων»41 … KαL"κ+μη μερικP κατηγ�ρ�ματα ε3ναι ~ρθC, μερικP �πτια καLjλλα �Gδ�τερα. =OρθP ε3ναι τP συντασσ+μενα σ? πλCγια πτJσι,;πως =Aκ�)ει, Bλ�πει, Διαλ�γεται. rYπτια ("ντεστραμμ�να)ε3ναι ;σα _κD�ρ�νται σ? παθητικ0 Dων�, ;πως =Aκ�)�μαι, Φα%-ν�μαι. KαL �Gδ�τερα ε3ναι αGτP π�2 δ?ν ε3ναι ��τε τ$ lνα ��τετ$ jλλ�, π.4. Φρ�νε>, Περιπατε>.
65. AGτ�παθ', τ�λ�ς, κατηγ�ρ�ματα ε3ναι _κε>να "π$ τP�πτια, τP παθητικC, τP <π�>α �ν καL παθητικP στ0ν μ�ρD�,ε3ναι _ν τ�)τ�ις _νεργ�ματα, _νεργητικ?ς πρC[εις42, ;πως λ.4.^υρ%k�μαι. ΓιατL _κε>ν�ς π�2 [υρ%kεται _μπερι�4ει τ$ν /αυτ+τ�υ στ0ν σDα>ρα τ'ς δρCσε@ς τ�υ. ΠλCγιες δ? πτ@σεις ε3ναι iγενικ�, i δ�τικ0 καL i αuτιατικ�.
=A[%ωμα (κρ%σις, "π+Dανσις, uσ4υρισμ$ς) ε3ναι αGτ$ π�2ε3ναι "ληθ?ς � ψε�δ�ς, � πρqγμα πλ'ρες μ+ν� τ�υ (α=τ�τελ�ς),hκαν$ ν’ "π�DCσκεται (δηλ. νP τ$ "ρν�)μεθα) μ�σα στ$ν /αυτ+τ�υ καL "π$ τ$ν /αυτ+ τ�υ, ;πως < Xρ)σιππ�ς τ$ "ναD�ρειστ�2ς «Διαλεκτικ�!ς 4ρισμ�%ς» τ�υ: «"[%ωμα ε3ναι
τ�ν δS κατηγ�ρημ�των τ? μ�ν (στι συμ��ματα, �s�ν τ$“δι? π�τρας πλε6ν.”* κα� τ? μ�ν (στι τ�ν κατηγ�ρημ�τωνlρθ�, � δ5 Vπτια, � δ5 �=δ�τερα. lρθ? μSν �Oν (στι τ?συντασσ*μενα μι\a τ�ν πλαγ�ων πτ:σεων πρ$ς κατηγ�-ρ�ματ�ς γ�νεσιν, �s�ν 5Aκ�%ει, �Oρ\a, Διαλ�γεται9 Vπτια δ5(στ� τ? συντασσ*μενα τ7� παθητικ7� μ�ρ�7ω, �s�ν 5Aκ�%�-μαι, �Oρ�μαι9 �=δ�τερα δ5 (στ� τ? μηδετ�ρως @)�ντα, �s�νΦρ�νε6ν, Περιπατε6ν. #ντιπεπ�νθ*τα δ� (στιν (ν τ�6ς<πτ��ις, � Vπτια bντα (νεργ�ματα [δ�] (στιν, �s�ν Kε�ρε-ται9 (μπερι�)ει γ?ρ α<τ$ν 4 κειρ*μεν�ς. πλ�γιαι δS πτ:-σεις εσ� γενικ� κα� δ�τικ� κα� ατιατικ�.
5AL�ωμα δ� (στιν ; (στιν #ληθSς � ψε&δ�ς9 � πρaγμαα=τ�τελSς #π�2αντ$ν ;σ�ν (25 pαυτ7�, Gς 4 Xρ%σιππ*ς2ησιν (ν τ�6ς Διαλεκτικ�6ς ;ρ�ις, “#L�ωμ� (στι τ$ #π�-
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 86 – – 87 –
41. =EδJ nπCρ4ει κεν$ στ$ κε%μεν� π�2 θP Uπρεπε νP λ�η: T? δS παρασυμ��-ματα (Πρ:λ. Luc. Vit. Auct. 21). M? τ$ παρασ)μ:αμα ν�ε>ται "πρ+σωπ� ρ'μα μ?nπ�κε%μεν� σ? πλCγια πτJσι, ;πως: μ�λει μ�ι.
42. Πρ:λ. Φ%λωνα, L.A. III, 201: «�O jνθρωπ�ς καL "ντιδρ�q καL tσπερ "ντι-π�π�νθε σ4ηματ%kων /αυτ$ν πρ$ς τ$ κε%ρεσθαι». Δηλ. < jνθρωπ�ς ε3ναι καL_νεργητικ$ς καL παθητικ+ς, καθsς παρακ�λ�υθε> τLς κιν�σεις τ�υ κατP τ$ [)ρι-σμα.
65
![Page 46: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/46.jpg)
αGτ$ π�2 μπ�ρε> μ�σα στ$ν /αυτ+ τ�υ καL "π$ τ$ν /αυτ+ τ�υ ν’"π�DCσκεται � νP καταDCσκεται. rOπως π.4. «�Hμ�ρα ε3ναι»,«�O Δ%ων κCνει περ%πατ�». =Ων�μCσθηκε δ? "[%ωμα "π$ τ$"[ιJ π�2 σημα%νει "π�δ�40 � "π+ρριψι. Δι+τι _κε>ν�ς π�2λ�γει «�Hμ�ρα ε3ναι» Dα%νεται νP δ�4εται ;τι ε3ναι iμ�ρα. �Aνλ�ιπ$ν ε3ναι πραγματικP iμ�ρα, ε3ναι "ληθ?ς τ$ πρ�κε%μεν�"[%ωμα. �Aν δ?ν ε3ναι iμ�ρα, ε3ναι ψε�δ�ς.
66. ΔιαD�ρει δ? τ$ "[%ωμα "π$ τ0ν _ρ@τησι καL τ0ν "ναk�-τησι, καθsς καL "π$ τ$ πρ�στακτικ+, τ$ _[�ρκιστικ+, τ$εGκτικ+, τ$ nπ�θετικ+, τ$ πρ�σαγ�ρευτικ$ καL "π$ κCθε;μ�ι�ν μ? "[%ωμα.
=A[%ωμα ε3ναι αGτ$ π�2 λ�γ�ντCς τ� πρ�:α%ν�με σ? μ%α"π+Dανσι, i <π�%α ε3ναι � "ληθ0ς � ψε�δ�ς. �H _ρ@τησις ε3ναι:�:αια καL αGτ0 πρqγμα αGτ�τελ�ς, ;πως καL τ$ "[%ωμα, πλ0ν;μως "π�kητε> μ%α "πCντησι, ;πως «9AρC γε iμ�ρα ε3ναι; AGτ$��τε "ληθ?ς ��τε ψε�δ�ς ε3ναι, εuς τρ+π�ν tστε τ$ μ?ν «�Hμ�ραε3ναι» "[%ωμα ε3ναι, τ$ δ? «9AρC γε iμ�ρα ε3ναι;» _ρ@τησις.
�H "ναk�τησις ε3ναι κCτι στ$ <π�>� δ?ν μπ�ρ��με ν= "παν-τ�σωμε μ? σ)μ:�λα, μ= lνα νε�μα, ;πως στ0ν περ%πτωσι τ'ς_ρωτ�σεως. =AλλP πρ�πει νP διατυπ@σωμε τ0ν "πCντησι, μ?λ�[εις: «M�νει σ? τ��τ� � σ? _κε>ν� τ$ μ�ρ�ς».
67. Πρ�στακτικ$ ε3ναι κCτι π�2 λ�γ�ντCς τ� πρ�στCk�υμε;πως: N5 #κ�λ�υθ[Pς τ$ ρε&μα τ�& 5Iν�)�υ43. =E[�ρκιστικ$ ε3ναικCτι… [πρ�σαγ�ρευτικ+]44, ε3ναι κCτι π�2 i 4ρ'σις τ�υ σημα%-νει ;τι "πευθ)νεσθε σ? κCπ�ι�ν. =EπL παραδε%γματι:
2αντ$ν � κατα2αντ$ν ;σ�ν (2’ pαυτ7�, �s�ν �Hμ�ρα (στ�,Δ�ων περιπατε6,” wν*μασται δS τ$ #L�ωμα #π$ τ�&#Lι�&σθαι � #θετε6σθαι9 4 γ?ρ λ�γων �Hμ�ρα (στ�ν,#Lι�&ν δ�κε6 τ$ Bμ�ραν ε>ναι. �Uσης μSν �Oν Bμ�ρας,#ληθSς γ�νεται τ$ πρ�κε�μεν�ν #L�ωμα9 μ� �Uσης δ�,ψε&δ�ς.
Δια2�ρει δ5 #L�ωμα κα� (ρ:τημα κα� π%σμα, πρ�στα-κτικ$ν κα� 4ρκικ$ν κα� #ρατικ$ν κα� <π�θετικ$ν κα�πρ�σαγ�ρευτικ$ν κα� πρaγμα ;μ�ι�ν #Lι:ματι. #L�ωμαμSν γ�ρ (στιν o λ�γ�ντες #π�2αιν*μεθα, ;περ � #ληθ�ς(στιν � ψε&δ�ς. (ρ:τημα δ� (στι πρaγμα α=τ�τελSς μ�ν,Gς κα� τ$ #L�ωμα, ατητικ$ν δS #π�κρ�σεως, �s�ν “�ρ� γ5Bμ�ρα (στ�;” τ�&τ� δ5 �Uτε #ληθ�ς (στιν �Uτε ψε&δ�ς, 0στετ$ μSν “Bμ�ρα (στ�ν” #L�ωμ� (στι, τ$ δS “�ρ� γ5 Bμ�ρα(στ�ν;” (ρ:τημα. π%σμα δ� (στι πρaγμα πρ$ς o συμ��-λικ�ς �=κ @στιν #π�κρ�νεσθαι, Gς (π� τ�& (ρωτ�ματ�ς,Nα�, #λλ? επε6ν “�κε6 (ν τ7�δε τ7� τ*π7ω.”
Πρ�στακτικ$ν δ� (στι πρaγμα o λ�γ�ντες πρ�στ�σ-σ�μεν, �s�ν
σ! μSν ��διJε τ?ς (π5 5Iν�)�υ ]��ς.
4ρκικ$ν δ� (στι πρaγμα* <πρ�σαγ�ρευτικ$ν δ� (στιπρaγμα> o ε λ�γ�ι τις, πρ�σαγ�ρε%�ι Iν, �s�ν (5Iλ. B 434,et alibi),
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 88 – – 89 –
43. Bλ. Συλλ�γ0 Nauck, T.G.F2 , Adesp. 177.
44. Kεν$ καL πρ�σθ�κη.
66
67
![Page 47: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/47.jpg)
�Ω 5Aγ�μεμν�ν #ρ)ηγ�, τρισ�νδ�Lε 5Aτρε�δη45
rOμ�ι� μ? "[%ωμα ε3ναι αGτ$ π�), _νJ U4ει τ0ν διατ)πωσι/ν$ς "[ι@ματ�ς, ;μως, _πειδ0 "π$ lνα "π$ τP μ�ρη τ�υ _κDρC-kεται Uντ�νη _ντ)πωσις � συγκ%νησις, _κπ%πτει τ'ς τC[εως τJνκαθαυτ$ "[ιωμCτων, ;πως
�Ωρα6�ς, πραγματικ�, 4 Παρθεν:ν!Π*σ� μ�ι�Jει μS τ�!ς γι�!ς τ�& Πρι�μ�υ 4 γελαδ�ρης46.
68. =Eπ%σης nπCρ4ει, διCD�ρ�ν τ�� "[ι@ματ�ς, καL κCτι τ$ δια-π�ρητικ$ μ? τ$ <π�>� λ�γ�ντCς τ� _κDρCk�με "π�ρ%α, ;πως
N? ε>ναι τ�)α συγγενικ? B Jω� κα� 4 π*ν�ς;
Oh _ρωτ�σεις, �h "ναkητ�σεις καL τP παραπλ�σια δ?ν ε3ναι��τε "ληθ' ��τε ψευδ', _νJ τP "[ι@ματα ε3ναι πCντ�τε �"ληθ' � ψευδ'.
Oh περL τ$ν Xρ)σιππ�ν, =Aρ4�δημ�ν, =Aθην+δωρ�ν, =Aντ%πα-τρ�ν καL Kρ>νιν διαιρ��ν τP "[ι@ματα σ? �πλq � μ0 �πλq.�Aπλq ε3ναι _κε>να π�2 συν%στανται "π$ lνα � περισσ+τερα μ0διD�ρ�)μενα "[ι@ματα, ;πως «�Hμ�ρα ε3ναι». M0 δ? �πλqε3ναι _κε>να π�2 συν%στανται "π$ lνα � περισσ+τερα διD�ρ�)-μενα "[ι@ματα. Συν%στανται "π$ lνα μ+ν�ν διD�ρ�)μεν�"[%ωμα ;ταν λ�γωμε «�Aν ε3ναι iμ�ρα, ε3ναι iμ�ρα», καL "π$περισσ+τερα ;ταν λ�με «�Aν ε3ναι iμ�ρα, nπCρ4ει DJς».
69. �Aπλq "[ι@ματα ε3ναι τP /['ς: τ$ "π�Dατικ+, τ$ "ρνη-
5Aτρε�δη κ%διστε, IναL #νδρ�ν 5Aγ�μεμν�ν.
;μ�ι�ν δ5 (στ�ν #Lι:ματι o τ�ν (κ2�ρ?ν @)�ν #Lιωμα-τικ�ν παρ� τιν�ς μ�ρ��υ πλε�νασμ$ν � π�θ�ς @Lω π�πτειτ�& γ�ν�υς τ�ν #Lιωμ�των, �s�ν,
καλ$ς γ� 4 παρθεν:ν, <κα�>
Gς Πριαμ�δ[ησιν (μ2ερ�ς 4 ��υκ*λ�ς (N2 Adesp. 286).cEστι δS κα� (παπ�ρητικ*ν τι πρaγμα διενην�)$ς #Lι:-
ματ�ς, o ε λ�γ�ι τις, #π�ρ��η Iν (Kock iii, Men, 281 v. 8)9
�ρ’ @στι συγγεν�ς τι λ%πη κα� ���ς;
�Uτε δ5 #ληθP (στιν �Uτε ψευδP τ? (ρωτ�ματα κα� τ?π%σματα κα� τ? τ�%τ�ις παραπλ�σια, τ�ν #Lιωμ�των �#ληθ�ν � ψευδ�ν bντων.
T�ν #Lιωμ�των τ? μ�ν (στιν �πλa, τ? δ5 �=) �πλa, 0ς2ασιν �R περ� Xρ%σιππ�ν κα� 5Aρ)�δημ�ν κα� 5Aθην*δω-ρ�ν κα� 5Aντ�πατρ�ν κα� Kρ6νιν. �πλa μSν �Oν (στι τ?συνεστ�τα (L #Lι:ματ�ς μ� δια2�ρ�υμ�ν�υ [� (L #Lιω-μ�των], �s�ν τ$ “Bμ�ρα (στ�ν”. �=) �πλa δ5 (στ� τ?συνεστ�τ5 (L #Lι:ματ�ς δια2�ρ�υμ�ν�υ � (L #Lιωμ�των.(L #Lι:ματ�ς μSν δια2�ρ�υμ�ν�υ, �s�ν “ε Bμ�ρα (στ�ν,<Bμ�ρα (στ�ν>”. (L #Lιωμ�των δ�, �s�ν “ε Bμ�ρα (στ�,2�ς (στι.”
5Eν δS τ�6ς �πλ�6ς #Lι:μασ�ν (στι τ$ #π�2ατικ$ν κα�
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 90 – – 91 –
45. =IλιCς, I. 96.46. Nauck, Uνθ= "νωτ. 286.
68
69
![Page 48: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/48.jpg)
τικ+, τ$ στερητικ+, τ$ :ε:αιωτικ+, τ$ καθ�ριστικ$ καL τ$ "+ρι-στ�. M0 �πλq δ? τP /['ς: τ$ nπ�θετικ+, τ$ συμπερασματικ+, τ$συμπλεγμ�ν�, τ$ διαkευγμ�ν�, τ$ αuτιJδες, κι _κε>ν� π�2 δε%4νειτ$ περισσ+τερ� � τ$ λιγ@τερ�…(κεν$ στ$ κε%μεν�).
KαL "π�Dατικ$ μ?ν ε3ναι ;ταν _πL παραδε%γματι λ�γωμε:«Δ?ν ε3ναι iμ�ρα». E3δ�ς δ? τ�� "π�Dατικ�� ε3ναι καL τ$διπλ�απ�Dατικ+. M? τ$ διπλ�απ�Dατικ$ ν�ε>ται jρνησις"ρν�σεως, ;πως _πL παραδε%γματι: «Δ?ν ε3ναι μ0 iμ�ρα». KαL:ε:αι@νει τ$ ;τι ε3ναι iμ�ρα.
70. =Aρνητικ$ "[%ωμα ε3ναι τ$ συνιστCμεν�ν "π$ "ρνητικ$μ+ρι� καL κατηγ+ρημα (ρ'μα) ;πως τ$ «OGδεLς περιπατε>»(κCνει περ%πατ�). Στερητικ$ ε3ναι τ$ "[%ωμα π�2 περι�4ει lναμ+ρι� τ$ <π�>� "ντιστρ�Dει τ$ "π�τ�λεσμα τ'ς κρ%σεως, ;πως:«=ADιλCνθρωπ�ς ε3ναι τ��τ�ς _δJ».
Bε:αιωτικ$ "[%ωμα ε3ναι _κε>ν� π�2 συν%σταται "π$ �Gσια-στικ$ σ? ~ν�μαστικ0 πτJσι καL "π$ κατηγ+ρημα (ρ'μα), ;πως:«�O Δ%ων περιπατε>». T$ καθ�ριστικ$ συν%σταται "π$ μιP δει-κτικ0 "ντωνυμ%α σ? ~ν�μαστικ0 πτJσι καL "π$ lνα κατηγ+-ρημα, ;πως: «T��τ�ς _δJ περιπατε>». =A+ριστ�, τ�λ�ς, ε3ναι τ$"[%ωμα π�2 συν%σταται "π$ μιP "+ριστη λ�[ι � λ�[εις καL "π$lνα κατηγ+ρημα, ;πως: «KCπ�ι�ς περιπατε>», «_κε>ν�ςκινε>ται».
71. =Aπ$ τP μ0 �πλq "[ι@ματα nπ�θετικ$ ε3ναι _κε>ν� π�),;πως < Xρ)σιππ�ς λ�γει στLς «Διαλεκτικ�ς» τ�υ κι < Δι�γ�νηςστ0ν «T�)νη τPς ΔιαλεκτικPς», καταρτ%kεται διP τ�� nπ�θε-τικ�� συνδ�σμ�υ «VAν». �Yπ+σ4εται δ? < _ν λ+γ�ω σ)νδεσμ�ς ;τιτ$ δε)τερ� _κ τJν δ)� πραγμCτων Uρ4εται oς _πακ+λ�υθ� τ��πρ@τ�υ, ;πως _πL παραδε%γματι: «�Aν ε3ναι iμ�ρα, nπCρ4ειDJς».
τ$ #ρνητικ$ν κα� τ$ στερητικ$ν κα� τ$ κατηγ�ρικ$ν κα�τ$ καταγ�ρευτικ$ν κα� τ$ #*ριστ�ν, (ν δS τ�6ς �=)�πλ�6ς #Lι:μασι τ$ συνημμ�ν�ν κα� τ$ παρασυνημμ�ν�νκα� τ$ συμπεπλεγμ�ν�ν κα� τ$ διεJευγμ�ν�ν κα� τ$ατι�δες κα� τ$ διασα2�&ν τ$ μaλλ�ν κα� τ$ διασα2�&ντ$ �ττ�ν. * κα� #π�2ατικ$ν μSν �s�ν “�=)� Bμ�ρα (στ�ν.”ε>δ�ς δS τ�%τ�υ τ$ <περαπ�2ατικ*ν. <περαπ�2ατικ$ν δ5(στ�ν #π�2ατικ$ν #π�2ατικ�&, �s�ν “�=)� Bμ�ρα <�=κ>@στι”9 τ�θησι δS τ$ “Bμ�ρα (στ�ν.”
5Aρνητικ$ν δ� (στι τ$ συνεστ$ς (L #ρνητικ�& μ�ρ��υκα� κατηγ�ρ�ματ�ς, �s�ν “�=δε�ς περιπατε6”. στερητικ$νδ� (στι τ$ συνεστ$ς (κ στερητικ�& μ�ρ��υ κα� #Lι:ματ�ςκατ? δ%ναμιν, �s�ν “#2ιλ�νθρωπ*ς (στιν ��τ�ς”. κατη-γ�ρικ$ν δ� (στι τ$ συνεστ$ς (κ πτ:σεως lρθPς κα� κατη-γ�ρ�ματ�ς, �s�ν “Δ�ων περιπατε6”. καταγ�ρευτικ$ν δ�(στι τ$ συνεστ$ς (κ πτ:σεως lρθPς δεικτικPς κα� κατη-γ�ρ�ματ�ς, �s�ν “��τ�ς περιπατε6”9 #*ριστ�ν δ� (στι τ$συνεστ$ς (L #�ρ�στ�υ μ�ρ��υ � #�ρ�στων μ�ρ�ων <κα�κατηγ�ρ�ματ�ς>, �s�ν “τ�ς περιπατε6,” “(κε6ν�ςκινε6ται.”
T�ν δ5 �=) �πλ�ν #Lιωμ�των συνημμ�ν�ν μ�ν (στιν,Gς 4 Xρ%σιππ�ς (ν τα6ς Διαλεκτικα6ς 2ησι κα� Δι�γ�νης(ν τ[P Διαλεκτικ[P τ�)ν[η, τ$ συνεστ$ς δι? τ�& “ε” συνα-πτικ�& συνδ�σμ�υ. (παγγ�λλεται δ5 4 σ%νδεσμ�ς ��τ�ς#κ�λ�υθε6ν τ$ δε%τερ�ν τ7� πρ:τ7ω, �s�ν “ε Bμ�ρα (στ�,2�ς (στι.”
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 92 – – 93 –
70
71
![Page 49: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/49.jpg)
Συμπερασματικ$ ε3ναι, ;πως γρCDει < Kρ>νις στ0ν «T�)νητPς ΔιαλεκτικPς», τ$ "[%ωμα π�2 "ρ4%kει μ? τ$ν σ)νδεσμ�«=AD��» καL συν%σταται "π$ μιP "π+Dανσι κι lνα συμπ�ρασμα;πως: «=AD�� ε3ναι iμ�ρα, DJς nπCρ4ει». =Eγγυqται δ? < σ)νδε-σμ�ς ταυτ�4ρ+νως καL ;τι τ$ δε)τερ� πρqγμα ε3ναι _πακ+-λ�υθ� τ�� πρ@τ�υ καL ;τι τ$ πρJτ� πραγματικP nπCρ4ει.
72. Συμπεπλεγμ�ν� ε3ναι τ$ "[%ωμα π�2 U4ει συμπλε4θ' μ?lνα συμπλεκτικ$ σ)νδεσμ�, ;πως: «KαL iμ�ρα ε3ναι καL DJςnπCρ4ει». Διαkευγμ�ν� ε3ναι τ$ "[%ωμα π�2 καταρτ%kεταιτ�τ�ι� μ? τ$ν διαkευκτικ$ σ)νδεσμ� «VH», ;πως: «�H iμ�ραε3ναι � ν)κτα». �O σ)νδεσμ�ς _γγυqται ;τι τ$ lνα "π$ τP δ)�μ�λη τ'ς "ντιπαραθ�σεως τ�� διλ�μματ�ς ε3ναι ψευδ�ς.
AuτιJδες ε3ναι τ$ "[%ωμα π�2 καταρτ%kεται μ? τ$ «δι+τι»;πως: «Δι+τι ε3ναι iμ�ρα nπCρ4ει DJς». =Eπειδ0 i πρ@τη πρ+-τασις ε3ναι σPν α]τι� τ'ς δευτ�ρας.
Δεικτικ$ τ�� περισσ�τ�ρ�υ ε3ναι τ$ "[%ωμα π�2 γ%νεται μ?τ0ν λ�[ι «μqλλ�ν» καL τ0ν λ�[ι «παρP» "νCμεσα στLς πρ�τC-σεις, ;πως _πL παραδε%γματι: «Mqλλ�ν iμ�ρα ε3ναι παρPν)κτα».
73. Δεικτικ$ τ�� ~λιγωτ�ρ�υ ε3ναι τ$ "ντ%θετ� "π$ τ$"νωτ�ρω "[%ωμα ;πως: «E3ναι λιγ@τερ� ν)κτα παρ= ;σ�iμ�ρα». K�ντP σ= αGτP nπCρ4�υν "[ι@ματα π�2 "π$ τ0νjπ�ψι τ'ς "ληθε%ας καL τ�� ψε)δ�υς στ�κ�νται "ντ%θετα"ναμετα[) τ�υς καL τ$ lνα ε3ναι jρνησις τ�� jλλ�υ, ;πως π.4.�h πρ�τCσεις «�Hμ�ρα ε3ναι» καL «Δ?ν ε3ναι iμ�ρα». rEναnπ�θετικ$ /π�μ�νως "[%ωμα "ληθε)ει �ν τ$ "ντ%θετ� πρ$ς τ$συμπ�ρασμC τ�υ ε3ναι "συμ:%:αστ� μ? τ0ν πρ�κειμ�νη τ�υπρ+τασι ;πως : «�ν ε3ναι iμ�ρα, DJς nπCρ4ει». ΓιατL τ$ «δ?νnπCρ4ει DJς» "ντιDCσκ�ν πρ$ς τ$ συμπ�ρασμα ε3ναι "συμ:%-:αστ� μ? τ$ «�Hμ�ρα ε3ναι».
παρασυνημμ�ν�ν δ� (στιν, Gς 4 Kρ6ν�ς 2ησιν (ν τ[P Δια-λεκτικ[P τ�)ν[η, #L�ωμα o <π$ τ�& “(πε�” συνδ�σμ�υπαρασυνPπται #ρ)*μεν�ν #π5 #Lι:ματ�ς κα� λPγ�ν ες#L�ωμα, �s�ν “(πε� Bμ�ρα (στ�, 2�ς (στιν.” (παγγ�λλεταιδ5 4 σ%νδεσμ�ς #κ�λ�υθε6ν τε τ$ δε%τερ�ν τ7� πρ:τ7ω κα�τ$ πρ�τ�ν <2εστ�ναι.
Συμπεπλεγμ�ν�ν δ� (στιν #L�ωμα 4 <π* τινωνσυμπλεκτικ�ν συνδ�σμων συμπ�πλεκται, �s�ν “κα�Bμ�ρα (στ� κα� 2�ς (στι.” διεJευγμ�ν�ν δ� (στιν o <π$τ�& “Qτ�ι” διαJευκτικ�& συνδ�σμ�υ δι�Jευκται, �s�ν“Qτ�ι Bμ�ρα (στ�ν � ν%L (στιν.” (παγγ�λλεται δ5 4 σ%νδε-σμ�ς ��τ�ς τ$ gτερ�ν τ�ν #Lιωμ�των ψε&δ�ς ε>ναι.ατι�δες δ� (στιν #L�ωμα τ$ συντασσ*μεν�ν δι? τ�&“δι*τι,” �s�ν “δι*τι Bμ�ρα (στ�, 2�ς (στιν”. �R�νε� γ?ραhτι*ν (στι τ$ πρ�τ�ν τ�& δευτ�ρ�υ. διασα2�&ν δS τ$μaλλ�ν #L�ωμ� (στι τ$ συντασσ*μεν�ν <π$ τ�& δια-σα2�&ντ�ς τ$ μaλλ�ν συνδ�σμ�υ κα� τ�& <“Q”> μ�σ�υτ�ν #Lιωμ�των τασσ�μ�ν�υ, �s�ν “μaλλ�ν Bμ�ρα (στ�ν �ν%L (στι.”
Διασα2�&ν δS τ$ �ττ�ν #L�ωμ� (στι τ$ (ναντ��ν τ7�πρ�κειμ�ν7ω, �s�ν” �ττ�ν ν%L (στιν � Bμ�ρα (στ�ν.” @τιτ�ν #Lιωμ�των κατ� τ5 #λ�θειαν κα� ψε&δ�ς #ντικε�μενα#λλ�λ�ις (στ�ν, uν τ$ gτερ�ν τ�& pτ�ρ�υ (στ�ν #π�2ατι-κ*ν, �s�ν τ$ “Bμ�ρα (στ�” κα� τ$ �=) Bμ�ρα (στ�.” συνημ-μ�ν�ν �Oν #ληθ�ς (στιν �� τ$ #ντικε�μεν�ν τ�& λ�γ�ντ�ςμ�)εται τ7� Bγ�υμ�ν7ω, �s�ν “ε Bμ�ρα (στ�, 2�ς (στι.” τ�&τ5#ληθ�ς (στι9 τ$ γ?ρ “�=)� 2�ς,” #ντικε�μεν�ν τ7� λ�γ�ντι,μ�)εται τ7� “Bμ�ρα (στ�.”
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 94 – – 95 –
72
73
![Page 50: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/50.jpg)
rEνα δ? nπ�θετικ$ "[%ωμα ε3ναι ψευδ?ς �ν αGτ$ π�2 "ντ%-κειται στ$ συμπ�ρασμα δ?ν συγκρ�)εται μ? τ0ν πρ�κειμ�νητ�υ, ;πως: «�Aν ε3ναι iμ�ρα < Δ%ων κCνει περ%πατ�». Δι+τι τ$«�O Δ%ων δ?ν κCνει περ%πατ�» δ?ν συγκρ�)εται μ? τ$ «�Hμ�ραε3ναι».
74. rEνα συμπερασματικ$ "[%ωμα ε3ναι "ληθιν$ jν,[εκινJντας "π$ μιP "ληθιν0 πρ�κειμ�νη, καταλ�γ7η σ? συνακ+-λ�υθ� συμπ�ρασμα, ;πως: «=Eπειδ0 ε3ναι iμ�ρα, < �λι�ς nπCρ-4ει _πCνω στ0ν Γ'. E3ναι δ? ψευδ�ς, �ν [εκινq "π$ ψευδ' πρ�-κειμ�νη � καταλ�γ7η σ? "νακ+λ�υθ� συμπ�ρασμα, ;πως:«=Eπειδ0 ε3ναι ν)κτα < Δ%ων κCνει περ%πατ�», �ν αGτ$ λ�γεται,_ν�J ε3ναι iμ�ρα.
=Aληθιν$ αuτιJδες "[%ωμα ε3ναι _κε>ν� π�2 [εκινJντας "π$"ληθιν0 πρ�κειμ�νη καταλ�γει σ? συνακ+λ�υθ� συμπ�ρασμα.Δ?ν συμ:α%νει ;μως καL τ$ "ντ%θετ�, δηλ. "π$ τ$ συμπ�ρασμανP πρ�κ)πτ7η i πρ�κειμ�νη, ;πως λ.4. στ$ "[%ωμα «Δι+τι ε3ναιiμ�ρα nπCρ4ει DJς», τ$ μ?ν «�Hμ�ρα ε3ναι» U4ει oς _πακ+-λ�υθ� τ$ «�YπCρ4ει DJς», ;μως τ$ «�YπCρ4ει DJς» δ?ν συνεπC-γεται τ$ «�Hμ�ρα ε3ναι» ("D�� DJς μπ�ρε> νP nπCρ[7η καL4ωρLς νP ε3ναι iμ�ρα).
Ψευδ?ς δ? αuτιJδες "[%ωμα ε3ναι _κε>ν� π�2 � "π$ ψευδ'πρ�κειμ�νη [εκινCει � καταλ�γει σ? "νακ+λ�υθ� συμπ�ρασμα� i πρ�κειμ�νη τ�υ δ?ν "νταπ�κρ%νεται στ$ συμπ�ρασμα,;πως: «Δι+τι ε3ναι ν)κτα < Δ%ων κCνει περ%πατ�».
75. Πιθαν+, τ�λ�ς, ε3ναι τ$ "[%ωμα π�2 παρακινε> σ? συγκα-τCθεσι, ;πως: «rOπ�ια _γ�ννησε κCτι ε3ναι καL μητ�ρα αGτ��».=AλλP αGτ$ δ?ν ε3ναι "ναγκαστικP "ληθιν+, "D�� δ?ν ε3ναι iκ+τα μητ�ρα τ�� αGγ��. =Eπ%σης nπCρ4�υν "[ι@ματα δυνατPκαL "[ι@ματα "δ)νατα. KαL κCπ�ια ε3ναι "ναγκα>α καL jλλαμ0 "ναγκα>α. Δυνατ$ν ("[%ωμα) ε3ναι τ$ _πιδεκτικ$
συνημμ�ν�ν δS ψε&δ*ς (στιν �� τ$ #ντικε�μεν�ν τ�&λ�γ�ντ�ς �= μ�)εται τ7� Bγ�υμ�ν7ω, �s�ν “ε Bμ�ρα (στ�,Δ�ων περιπατε6”. τ$ γ?ρ “�=)� Δ�ων περιπατε6” �= μ�)ε-ται τ7� “Bμ�ρα (στ�.”
Παρασυνημμ�ν�ν δ5 #ληθSς μ�ν (στιν o #ρ)*μεν�ν #π5#ληθ�&ς ες #κ*λ�υθ�ν λ�γει, �s�ν “(πε� Bμ�ρα (στ�ν,nλι*ς (στιν <πSρ γPς.” ψε&δ�ς δ5 o � #π$ ψε%δ�υς Iρ)ε-ται � μ� ες #κ*λ�υθ�ν λ�γει, �s�ν “(πε� ν%L (στι, Δ�ωνπεριπατε6,” tν Bμ�ρας �Uσης λ�γηται. ατι�δες δ5 #ληθSςμ�ν (στιν o #ρ)*μεν�ν #π5 #ληθ�&ς ες #κ*λ�υθ�ν λ�γει,�= μ�ν @)ει τ7� λ�γ�ντι τ$ #ρ)*μεν�ν #κ*λ�υθ�ν, �s�ν“δι*τι Bμ�ρα (στ�, 2�ς (στι”9 τ7� μSν γ?ρ “Bμ�ρα (στ�ν”#κ�λ�υθε6 τ$ “2�ς (στι,” τ7� δS “2�ς (στιν” �=) gπεταιτ$ “Bμ�ρα (στ�ν.” ατι�δες δS ψε&δ*ς (στιν o Qτ�ι #π$ψε%δ�υς Iρ)εται � μ� ες #κ*λ�υθ�ν λ�γει � @)ει τ7�λ�γ�ντι τ$ #ρ)*μεν�ν #νακ*λ�υθ�ν, �s�ν “δι*τι ν%L (στι,Δ�ων περιπατε6.”
Πιθαν$ν δ� (στιν #L�ωμα τ$ Iγ�ν ες συγκατ�θεσιν,�s�ν “εh τ�ς τι @τεκεν, (κε�νη (κε�ν�υ μ�τηρ (στ�.” ψε&δ�ςδS τ�&τ�9 �= γ?ρ B bρνις 7w�& (στι μ�τηρ. @τι τε τ? μ�ν(στι δυνατ�, τ? δ5 #δ%νατα9 κα� τ? μSν #ναγκα6α, τ? δ5�=κ #ναγκα6α. δυνατ$ν μSν τ$ (πιδεκτικ$ν τ�&
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 96 – – 97 –
74
75
![Page 51: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/51.jpg)
νP ε3ναι "ληθ�ς, "λλP nπ$ τ0ν _πιD)λα[ι ;τι καν�να _[ωτερικ$γεγ�ν$ς δ?ν _ναντι��ται στ$ νP ε3ναι "ληθ�ς, ;πως: «Z' <Δι�κλ'ς». =Aδ)νατ�ν δ? ε3ναι _κε>ν� π�2 δ?ν ε3ναι _πιδεκτικ$νP ε3ναι "ληθ�ς, ;πως: π.4. «ΠετCει i γ'». =Aναγκα>� ε3ναι_κε>ν� π�2 _κτ$ς τ�� ;τι ε3ναι "ληθ�ς, δ?ν ε3ναι _πιδεκτικ$ νPε3ναι ψε�δ�ς, � ε3ναι μ?ν _πιδεκτικ+, "λλP _ναντι��ται πρ$ς τ$νP ε3ναι ψε�δ�ς �h _[ωτερικ?ς Uναντι αGτ�� περιστCσεις, ;πως:«�H "ρετ0 }Dελε>». M0 "ναγκα>� δ? ε3ναι αGτ$ π�), _νJ ε3ναι"ληθ�ς, μπ�ρε> νP ε3ναι καL ψε�δ�ς, �ν καμμιP D�ρP "π$ τLς_[ωτερικ?ς συνθ'κες δ?ν _ναντι��ται, ;πως π.4. τ$ "[%ωμα: «�OΔ%ων κCνει περ%πατ�».
76. E�λ�γ�, τ�λ�ς, ε3ναι τ$ "[%ωμα π�2 U4ει π�λλ?ς πιθαν+-τητες νP ε3ναι "ληθ�ς, ;πως π.4. «ΘP k�σω �ς α�ρι�». �YπCρ-4�υν καL jλλες διαD�ρ?ς μετα[2 τJν "[ιωμCτων καL μεταπτ@-σεις αGτJν _[ "ληθJν εuς ψε)δη καL "ντιστρ�D?ς τJν ;ρωντ�υς γιP τP <π�>α θP μιλ�σωμε τ@ρα _κτενJς.
=Eπι4ε%ρημα, ;πως λ�γ�υν �h περL τ$ν Kρ>νιν αGτ$ π�2 συν%-σταται "π$ μιP με%k�να πρ+τασι, "π$ μιP _λCσσ�να κι "π$ lνασυμπ�ρασμα, ;πως: «�Aν ε3ναι iμ�ρα, nπCρ4ει DJς� iμ�ρα δ?ε3ναι� jρα nπCρ4ει DJς». Δι+τι με%kων πρ+τασις ε3ναι τ$ «�νε3ναι iμ�ρα, nπCρ4ει DJς». =EλCσσων ε3ναι τ$ «iμ�ρα δ? ε3ναι»,καL συμπ�ρασμα τ$ «VAρα nπCρ4ει DJς».
Tρ+π�ς (�h�νεL σ4'μα λ+γ�υ) ε3ναι ε3δ�ς σκιαγραD%ας /ν$ς_πι4ειρ�ματ�ς, ;πως π.4. «�Aν τ$ πρJτ� ε3ναι "ληθιν+, τ+τεε3ναι καL τ$ δε)τερ�� "λλP τ$ πρJτ� ε3ναι, jρα ε3ναι καL τ$ δε)-τερ�».
#ληθSς ε>ναι, τ�ν (κτ$ς μ� (ναντι�υμ�νων ες τ$ #ληθSςε>ναι, �s�ν “J[P Δι�κλPς.” #δ%νατ�ν δS o μ� (στιν (πιδε-κτικ$ν τ�& #ληθSς ε>ναι, �s�ν “B γP iπταται.” #ναγκα6�νδ� (στιν ;περ #ληθSς �ν �=κ @στιν (πιδεκτικ$ν τ�&ψε&δ�ς ε>ναι, � (πιδεκτικ$ν μ�ν (στι, τ? δ5 (κτ$ς α=τ7�(ναντι�&ται πρ$ς τ$ ψε&δ�ς ε>ναι, �s�ν “B #ρετ�w2ελε6.” �=κ #ναγκα6�ν δ� (στιν o κα� #ληθ�ς (στιν κα�ψε&δ�ς �s*ν τε ε>ναι, τ�ν (κτ$ς μηδSν (ναντι�υμ�νων,�s�ν τ$ “περιπατε6 Δ�ων.”
EUλ�γ�ν δ� (στιν #L�ωμα τ$ πλε��νας #2�ρμ?ς @)�νες τ$ #ληθSς ε>ναι, �s�ν “�ι:σ�μαι αUρι�ν”.
Kα� Iλλαι δS δια2�ρα� εσι #Lιωμ�των κα� μεταπτ:-σεις α=τ�ν (L #ληθ�ν ες ψε%δη κα� #ντιστρ�2α�, περ�uν (ν τ7� πλ�τει λ�γ�μεν.
Λ*γ�ς δ� (στιν, Gς �R περ� τ$ν Kρ6ν�ν 2ασι, τ$ συνε-στηκ$ς (κ λ�μματ�ς [� λημμ�των] κα� πρ�σλ�ψεως κα�(πι2�ρaς, �s�ν 4 τ�ι�&τ�ς, “ε Bμ�ρα (στ�, 2�ς (στι9Bμ�ρα δ� (στι9 2�ς Iρα (στ�.” λPμμα μSν γ�ρ (στι τ$ “εBμ�ρα (στ�, 2�ς (στι”. πρ*σληψις τ$ “Bμ�ρα δ� (στιν”.(πι2�ρ? δS τ$ “2�ς Iρα (στ�.” τρ*π�ς δ� (στιν �R�νε�σ)Pμα λ*γ�υ, �s�ν 4 τ�ι�&τ�ς, “ε τ$ πρ�τ�ν, τ$ δε%τε-ρ�ν9 #λλ? μ�ν τ$ πρ�τ�ν9 τ$ Iρα δε%τερ�ν.”
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 98 – – 99 –
76
![Page 52: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/52.jpg)
77. Συμ:�λικ$ _πι4ε%ρημα ε3ναι σ)νθεσις "π$ πλ'ρες _πι4ε%-ρημα καL τρ+π�, ;πως _πL παραδε%γματι: «�Aν k' < ΠλCτων,"ναπν�ει»� "λλP τ$ πρJτ� ε3ναι "ληθ�ς� jρα καL τ$ δε)τερ�"ληθε)ει. Παρεισ�4θη δ? αGτ0 i μ�ρD0 _πι4ειρ�ματ�ς γιP νPμ0 ε]μαστε πιP "ναγκασμ�ν�ι, ;ταν U4ωμε νP κCν�υμε μ?μικρ+τερα _πι4ειρ�ματα, ν= "ναD�ρωμε τ0ν _λCσσ�να πρ+τασι�ν ε3ναι μακρP γιP νP π��με τ$ συμπ�ρασμα, "λλP νP DθCνωμε;σ� τ$ δυνατ$ συντ�μ@τερα σ= αGτ+: �ν VAλDα τ+τε B'ττα (i_λCσσων πρ+τασις λανθCνει).
=Aπ$ τP _πι4ειρ�ματα κCπ�ια ε3ναι συμπερασματικP κι jλλαδ%4ως συμπ�ρασμα. Δ%4ως συμπ�ρασμα ε3ναι _κε>να π�2 τ$ "ντ%-θετ� πρ$ς τ$ συμπ�ρασμC τ�υς δ?ν ε3ναι "συμ:%:αστ� μ? τLςπρ�κε%μεν�ς τ�υς, ;πως τ$ /['ς: «�Aν ε3ναι iμ�ρα, nπCρ4ει DJς�λ�ιπ$ν iμ�ρα ε3ναι� jρα κCνει περ%πατ� < Δ%ων47.
78. =Aπ$ τP συμπερασματικP _πι4ειρ�ματα κCπ�ια "π$ τ$κ�ιν$ Wν�μα <λ�κλ�ρ�υ τ'ς τC[εως λ�γ�νται «κυρ%ως συμπε-ρασματικC», κι jλλα ~ν�μCk�νται συλλ�γιστικC. Συλλ�γιστικPε3ναι τP _πι4ειρ�ματα π�2 ε3ναι "ναπ+δεικτα (4ωρLς "π+δει[ιδι+τι δ?ν 4ρειCk�νται "π+δει[ι) � "νCγ�νται σ? "ναπ+δεικτασ4ετικP μ? μιP � περισσ+τερες πρ�κε%μενες, ;πως τ$ /['ς: «�AνκCν7η περ%πατ� < Δ%ων, κινε>ται < Δ%ων� "λλP κCνει περ%πατ� <Δ%ων, jρα κινε>ται < Δ%ων».
EuδικJς συμπερασματικP ε3ναι _κε>να π�2 συνCγ�υν μ?νσυμπ�ρασμα, W4ι ;μως μ? συλλ�γισμ+, ;πως π.4. «T$ νP ε3ναικαL iμ�ρα καL ν)κτα ε3ναι ψε�δ�ς� τ@ρα ε3ναι iμ�ρα� jρα δ?νε3ναι ν)κτα». =Aσυλλ+γιστα ε3ναι _κε>να π�2 μ�ιCk�υν μ? τP
Λ�γ*τρ�π�ς δ� (στι τ$ (L #μ2�τ�ρων σ%νθετ�ν, �s�ν“ε J[P Πλ�των, #ναπνε6 Πλ�των9 #λλ? μ�ν τ$ πρ�τ�ν9 τ$Iρα δε%τερ�ν.” παρεισ�)θη δS 4 λ�γ*τρ�π�ς <πSρ τ�&(ν τα6ς μακρ�τ�ραις συντ�Lεσι τ�ν λ*γων μηκ�τι τ�νπρ*σληψιν μακρ?ν �Oσαν κα� τ�ν (πι2�ρ?ν λ�γειν, #λλ?συντ*μως (πενεγκε6ν, “τ$ δS πρ�τ�ν9 τ$ Iρα δε%τερ�ν.”
T�ν δS λ*γων �R μ�ν εσι #π�ραντ�ι, �R δS περαντικ��.#π�ραντ�ι μSν uν τ$ #ντικε�μεν�ν τPς (πι2�ρaς �= μ�)ε-ται τ[P δι? τ�ν λημμ�των συμπλ�κ[P, �s�ν �R τ�ι�&τ�ι, “εBμ�ρα (στ�, 2�ς (στι9 Bμ�ρα δ� (στι9 περιπατε6 IραΔ�ων.”
T�ν δS περαντικ�ν λ*γων �R μSν 4μων%μως τ7� γ�νειλ�γ�νται περαντικ��9 �R δS συλλ�γιστικ��. συλλ�γιστικ��μSν �Oν εσιν �R Qτ�ι #ναπ*δεικτ�ι bντες � #ναγ*μεν�ι(π� τ�!ς #ναπ�δε�κτ�υς κατ� τι τ�ν θεμ�των Q τινα, �s�ν�R τ�ι�&τ�ι, “ε περιπατε6 Δ�ων, κινε6ται Iρα Δ�ων.” περα-ντικ�� δ� εσιν εδικ�ς �R συν�γ�ντες μ� συλλ�γιστικ�ς,�s�ν �R τ�ι�&τ�ι, “ψε&δ*ς (στι τ$ Bμ�ρα (στ� κα� ν%L (στι9Bμ�ρα δ� (στιν9 �=κ Iρα ν%L (στιν.” #συλλ*γιστ�ι δ5 εσ�ν�R παρακε�μεν�ι μSν πιθαν�ς τ�6ς
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 100 – – 101 –
47. Πρ:λ. Σ�[τ. =Eμπ. Πρ$ς Mαθηματικ�!ς VIII, 429.
77
78
![Page 53: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/53.jpg)
συλλ�γιστικC, "λλP δ?ν ε3ναι πειστικC, ;πως: «�Aν ε3ναιjλ�γ� < Δ%ων, kJ� ε3ναι < Δ%ων� "λλP δ?ν ε3ναι jλ�γ� < Δ%ων�jρα δ?ν ε3ναι kJ� < Δ%ων».
79. =Aκ+μη, jλλα _πι4ειρ�ματα ε3ναι "ληθ' κι jλλα ψευδ'.=Aληθ' ε3ναι _κε>να π�2 συνCγ�υν τP συμπερCσματC τ�υς "π$"ληθιν?ς πρ�κε%μενες, ;πως: «�Aν i "ρετ0 }Dελ7', i κακ%α :λC-πτει� "λλP i "ρετ0 }Dελε>� jρα i κακ%α :λCπτει». Ψευδ' δ?_πι4ειρ�ματα ε3ναι _κε>να τJν <π�%ων �h πρ�κε%μενες ε3ναι_σDαλμ�νες � δ?ν ε3ναι συμπερασματικC, ;πως: «�Aν ε3ναιiμ�ρα, nπCρ4ει DJς� iμ�ρα δ? ε3ναι� jρα k' < Δ%ων».
TP _πι4ειρ�ματα _π%σης |μπ�ρ��ν νP διαιρεθ��ν σ? δυνατPκαL "δ)νατα καL σ? "ναγκα>α καL μ0 "ναγκα>α. =Eκτ$ς αGτJν,nπCρ4�υν καL μερικ?ς "π�DCνσεις π�2 ε3ναι "ναπ+δεικτες,καθ= ;σ�ν δ?ν 4ρ�k�υν "π�δε%[εως (δηλ. ε3ναι αGταπ+δεικτες).
AGτ?ς 4ρησιμ�π�ι��νται γιP τ$ν καταρτισμ$ κCθε _πι4ειρ�-ματ�ς. �Ως πρ$ς τ$ν "ριθμ+ τ�υς ;μως nπCρ4ει διαD�ρPμετα[2 τJν _ρευνητJν. �O Xρ)σιππ�ς τLς "νε:Ckει σ? π�ντε.AGτ?ς πρ�σλαμ:Cν�νται στP εuδικJς συμπερασματικP _πι4ει-ρ�ματα καL στ�2ς κατηγ�ρικ�2ς καL nπ�θετικ�2ς συλλ�γι-σμ�)ς.
80. ΠρJτ� ε3δ�ς "ναπ�δε%κτ�υ "π�DCνσεως ε3ναι _κε>ν�στ$ <π�>� τ$ ;λ�ν _πι4ε%ρημα καταρτ%kεται "π$ μ%α nπ�θετικ0πρ+τασι καL "π$ τ$ν ;ρ� μ? τ$ν <π�>�ν αGτ0 "ρ4%kει, _νJ <τελικ$ς ;ρ�ς ε3ναι τ$ συμπ�ρασμα. rOπως _πL παραδε%γματι«�Aν τ$ πρJτ� ε3ναι "ληθιν+, τ+τε καL τ$ δε)τερ�� "λλP τ$πρJτ� ε3ναι "ληθιν+� jρα καL τ$ δε)τερ�»48.
συλλ�γιστικ�6ς, �= συν�γ�ντες δ�, �s�ν “ε iππ�ς (στ�Δ�ων, J7�*ν (στι Δ�ων9 #λλ? μ�ν iππ�ς �=κ @στι Δ�ων9 �=κIρα J7�*ν (στι Δ�ων.”
cEτι τ�ν λ*γων �R μSν #ληθε6ς εσιν, �R δS ψευδε6ς.#ληθε6ς μSν �Oν εσι λ*γ�ι �R δι5 #ληθ�ν συν�γ�ντες,�s�ν “ε B #ρετ� w2ελε6, B κακ�α �λ�πτει9 <#λλ? μ�νw2ελε6 B #ρετ�9 B κακ�α Iρα �λ�πτει.” ψευδε6ς δ� εσιν�R τ�ν λημμ�των @)�ντ�ς τι ψε&δ�ς � #π�ραντ�ι bντες,�s�ν “ε Bμ�ρα (στ�, 2�ς (στιν9 Bμ�ρα δ� (στι9 J[P IραΔ�ων.” κα� δυνατ�� δ5 εσ� λ*γ�ι κα� #δ%νατ�ι κα� #ναγ-κα6�ι κα� �=κ #ναγκα6�ι9 εσ� δS κα� #ναπ*δεικτ�� τινες,τ7� μ� )ρ[�Jειν #π�δε�Lεως, Iλλ�ι μSν παρ5 Iλλ�ις, παρ?δS τ7� Xρυσ�ππ7ω π�ντε, δι5 uν πaς λ*γ�ς πλ�κεται9 �iτινεςλαμ��ν�νται (π� τ�ν περαντικ�ν κα� (π� τ�ν συλλ�-γισμ�ν κα� (π� τ�ν τρ�πικ�ν.
Πρ�τ�ς δ� (στιν #ναπ*δεικτ�ς (ν 7u πaς λ*γ�ςσυντ�σσεται (κ συνημμ�ν�υ κα� τ�& Bγ�υμ�ν�υ, #25 ��Iρ)εται τ$ συνημμ�ν�ν κα� τ$ λPγ�ν (πι2�ρει, �s�ν “ε τ$πρ�τ�ν, τ$ δε%τερ�ν9 #λλ? μ�ν τ$ πρ�τ�ν9 τ$ Iρα δε%τε-ρ�ν.”
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 102 – – 103 –
48. Πρ:λ. Σ�[τ. =Eμπ. Πυρρ:νει�ι <π�τυπ:σεις (Σ)ν�ψις τ'ς σκεπτικ'ςDιλ�σ�D%ας), 11, 157 κ.κ. VEkησε γ)ρω στ$ 150 μ.X.
79
80
![Page 54: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/54.jpg)
Δε)τερ� ε3δ�ς "ναπ�δε%κτ�υ συλλ�γισμ�� ε3ναι _κε>ν� π�24ρησιμ�π�ιε> μιP nπ�θετικ0 πρ+τασι καL τ$ "ντ%θετ� πρ$ς τ$_πακ+λ�υθ+ της, U4�ντας γιP συμπ�ρασμα τ$ "ντ%θετ� τ'ς"ρ4ικ'ς πρ�τCσεως, ;πως: «�Aν ε3ναι iμ�ρα, nπCρ4ει DJς�;μως ε3ναι ν)κτα� jρα δ?ν ε3ναι iμ�ρα». =EδJ, i _λCσσων πρ+-τασις γ%νεται "π$ τ$ "ντ%θετ� πρ$ς τ$ _πακ+λ�υθ� τ'ς πρ@της,καL τ$ συμπ�ρασμα "π$ τ$ "ντ%θετ� πρ$ς τ0ν πρ@τη, τ0ν με%-k�να δηλαδ0 πρ+τασι.
Tρ%τ� ε3δ�ς ε3ναι _κε>ν� π�2 4ρησιμ�π�ιJντας μ%α σ)kευ[ι"ρνητικJν πρ�τCσεων γιP με%k�να πρ+τασι καL μιP "π= αGτ?ςγιP _λCσσ�να, συνCγει "π$ _κε> τ$ "ντ%θετ� πρ$ς τ0ν nπ+λ�ιπηπρ+τασι, ;πως: «Δ?ν μπ�ρε> καL νP π�θανε καL νP k' < ΠλCτων�"λλP < ΠλCτων U4ει πεθCνει� jρα δ?ν k' < ΠλCτων».
81. T�ταρτ� ε3δ�ς ε3ναι _κε>ν� π�2 4ρησιμ�π�ιε> oς πρ�κε%-μενες μ%α διαkευκτικ0 πρ+τασι καL "π$ lνα "π$ τP δ)� μ�λητ'ς "ντιπαραθ�σεως, καL τ$ συμπ�ρασμC τ�υς ε3ναι "ντ%θετ�πρ$ς τ$ jλλ� μ�λ�ς, ;πως: «�H A ε3ναι � B� "λλP ε3ναι A. VAραδ?ν ε3ναι B».
Π�μπτ�, τ�λ�ς, ε3δ�ς ε3ναι αGτ$ στ$ <π�>� τ$ _πι4ε%ρημασυν�λικJς καταρτ%kεται "π$ μ%α διαkευκτικ0 πρ+τασι καL "π$τ$ "ντ%θετ� /ν$ς τJν μελJν τ'ς "ντιπαραθ�σεως, τ$ δ? συμπ�-ρασμC τ�υ ε3ναι τ$ jλλ� μ�λ�ς, ;πως: «�H iμ�ρα � ν)κτα� "λλPiμ�ρα δ?ν ε3ναι� jρα ε3ναι ν)κτα».
=Aπ$ "ληθ?ς δ? συνCγεται "ληθ�ς, κατP τ�2ς Στωϊκ�)ς,;πως "π$ τ$ «E3ναι iμ�ρα» τ$ «�YπCρ4ει DJς». KαL "π$ψε�δ�ς ψε�δ�ς συνCγεται, ;πως τ$ «Σκ�τCδι ε3ναι» "π$ τ$«N)κτα ε3ναι», �ν τ$ τελευτα>� ε3ναι ψε�δ�ς (�ν δηλ. ε3ναιψ�μμα πsς ε3ναι ν)κτα, καL τ$ συμπ�ρασμα ;τι ε3ναι σκ�τCδιε3ναι _π%σης ψ�μμα).
δε%τερ�ς δ5 (στ�ν #ναπ*δεικτ�ς 4 δι? συνημμ�ν�υ κα�τ�& #ντικειμ�ν�υ τ�& λ�γ�ντ�ς τ$ #ντικε�μεν�ν τ�&Bγ�υμ�ν�υ @)ων συμπ�ρασμα, �s�ν “ε Bμ�ρα (στ�, 2�ς(στιν9 #λλ? μ�ν 2�ς �=κ @στιν9 �=κ Iρα Bμ�ρα (στ�ν.” Bγ?ρ πρ*σληψις γ�νεται (κ τ�& #ντικειμ�ν�υ τ7� λ�γ�ντικα� B (πι2�ρ? (κ τ�& #ντικειμ�ν�υ τ7� Bγ�υμ�ν7ω. τρ�τ�ςδ� (στιν #ναπ*δεικτ�ς 4 δι5 #π�2ατικPς συμπλ�κPς κα�pν$ς τ�ν (ν τ[P συμπλ�κ[P (πι2�ρων τ$ #ντικε�μεν�ν τ�&λ�ιπ�&, �s�ν “�=)� τ�θνηκε Πλ�των κα� J[P Πλ�των9 #λλ?μ�ν τ�θνηκε Πλ�των9 �=κ Iρα J[P Πλ�των.”
T�ταρτ�ς δ� (στιν #ναπ*δεικτ�ς 4 δι? διεJευγμ�ν�υκα� pν$ς τ�ν (ν τ7� διεJευγμ�ν7ω τ$ #ντικε�μεν�ν τ�&λ�ιπ�& @)ων συμπ�ρασμα, �s�ν “Qτ�ι τ$ πρ�τ�ν � τ$δε%τερ�ν9 #λλ? μ�ν τ$ πρ�τ�ν9 �=κ Iρα τ$ δε%τερ�ν.”π�μπτ�ς δ� (στιν #ναπ*δεικτ�ς (ν 7u πaς λ*γ�ς συντ�σ-σεται (κ διεJευγμ�ν�υ κα� <τ�&> pν$ς τ�ν (ν τ7� διεJευγ-μ�ν7ω #ντικειμ�ν�υ κα� (πι2�ρει τ$ λ�ιπ*ν, �s�ν “Qτ�ιBμ�ρα (στ�ν � ν%L (στιν9 �=)� δS ν%L (στιν9 Bμ�ρα Iρα(στ�ν.”
5Eπ5 #ληθε6 δ5 #ληθSς gπεται κατ? τ�!ς Στωικ�%ς, Gςτ7� “Bμ�ρα (στ�” τ$ “2�ς (στι”. κα� ψε%δει ψε&δ�ς, Gς τ7�“ν%L (στι” ψε%δει τ$ “σκ*τ�ς (στ�”9 κα� ψε%δει #ληθ�ς,Gς τ7� “iπτασθαι τ�ν γPν” τ$ “ε>ναι τ�ν γPν.”
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 104 – – 105 –
81
![Page 55: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/55.jpg)
=AλλP καL "ληθ?ς |μπ�ρε> νP πρ�κ)ψ7η "π$ ψε�δ�ς, ;πως"π$ τ$ «�H γ' πετCει» τ$ «�H γ' nπCρ4ει». =Aπ$ "ληθ?ς ;μωςδ?ν συνCγεται ψευδ?ς συμπ�ρασμα. =Aπ$ τ$ ;τι π.4. nπCρ4ει iγ', δ?ν lπεται ;τι καL πετCει i γ'.
82. K�ντP σ= αGτP nπCρ4�υν καL μερικP jλυτα _πι4ειρ�-ματα49: < σκεπασμ�ν�ς, < κρυμμ�ν�ς, < σωρ%της, < κερασD+ρ�ςκαL < καν�νας50. T$ _πι4ε%ρημα τ�� σκεπασμ�ν�υ ε3ναι τ$/['ς…51. «Δ?ν ε3ναι δυνατ$ν �ν τP δ)� ε3ναι λ%γα νP μ0 ε3ναικαL τP τρ%α, κι jν ε3ναι κι αGτP λ%γα νP μ0 ε3ναι καL τP τ�σσερα�καL Uτσι μ�4ρι τP δ�κα. TP δ)� ;μως ε3ναι λ%γα� jρα καL τPδ�κα»…
T$ _πι4ε%ρημα «�O καν�νας» (��τις) ε3ναι lνα _πι4ε%ρηματ�� <π�%�υ i με%kων πρ+τασις συν%σταται "π$ lνα "+ριστ� καLlνα oρισμ�ν� ;ρ� π�2 "κ�λ�υθ��νται "π$ _λCσσ�να πρ+τασικαL συμπ�ρασμα, ;πως : «�Aν κCπ�ι�ς ε3ναι _δJ, αGτ$ς δ?νε3ναι στ0ν P+δ�� ["λλ= ;μως ε3ναι κCπ�ι�ς _δJ� /π�μ�νως δ?νε3ναι κCπ�ι�ς στ0ν P+δ�]…
83. T�τ�ια λ�ιπ$ν ε3ναι i Λ�γικ0 τJν ΣτωϊκJν μ? τ0ν <π�%α_πιδι@κ�υν νP _νδυναμ@σ�υν τ0ν jπ�ψ% τ�υς ;τι σ�D$ς ε3ναι <"ληθιν$ς διαλεκτικ+ς. Δι+τι ;λα τP πρCγματα, λ�γ�υν, διαγι-γν@σκ�νται μ? τ0ν λ�γικ0 μελ�τη, i <π�%α _μπε-
#ληθε6 μ�ντ�ι ψε&δ�ς �=κ #κ�λ�υθε69 τ7� γ?ρ “ε>ναι τ�νγPν” τ$ “π�τεσθαι τ�ν γPν” �=κ #κ�λ�υθε6.
Kα� Iπ�ρ�ι δ� τιν�ς εσι λ*γ�ι (γκεκαλυμμ�ν�ι κα�διαλεληθ*τες κα� σωρ6ται κα� κερατ�δες κα� �Uτιδες. @στιδS (γκεκαλυμμ�ν�ς, �s�ν 4 τ�ι�&τ�ς * “�=)� τ? μSν δ%�lλ�γα (στ�ν, �=)� δS κα� τ? τρ�α, �=)� δS κα� τα&τα μ�ν,�=)� δS κα� τ? τ�σσαρα κα� �Vτω μ�)ρι τ�ν δ�κα9 τ? δSδ%� lλ�γα (στ�9 κα� τ? δ�κα Iρα.” * �Uτις δ� (στι λ*γ�ςσυνακτικ$ς (L #�ρ�στ�υ κα� Gρισμ�ν�υ συνεστ:ς, πρ*-σληψιν δS κα� (πι2�ρ?ν @)ων, �s�ν “εh τ�ς (στιν (ντα&θα,�=κ @στιν (κε6ν�ς (ν �P*δ7ω. «#λλ? μ�ν (στ� τις (ντα&θα9�=κ Iρα τ�ς (στιν (ν �P*δ7ω> ”*
Kα� τ�ι�&τ�ι μSν (ν τ�6ς λ�γικ�6ς �R Στωικ��, iνα μ�λι-στα κρατ%νωσι διαλεκτικ$ν #ε� ε>ναι τ$ν σ�2*ν9 π�νταγ?ρ τ? πρ�γματα δι? τPς (ν λ*γ�ις θεωρ�ας
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 106 – – 107 –
49. TP _πι4ειρ�ματα αGτP ε3ναι στ0ν πραγματικ+τητα σ�D%σματα: «Mικρ+-λ�γες _[υπνCδες» τP 4αρακτηρ%kει < Tσ�λλερ (σελ. 135).
50. Bλ. "νωτ�ρω παρCγρ. 44, καθsς καL τ0ν :ι�γραD%α τ�� EG:�υλ%δ�υ.
51. T$ κε%μεν� _δJ ε3ναι _λλιπ�ς, δι+τι U4�με μ+ν�ν τP δ)� _πι4ειρ�ματα.=AλλP καL αGτ$ π�2 "ναγρCDει oς _πι4ε%ρημα τ�� «_γκεκαλυμμ�ν�υ» ε3ναι τ$_πι4ε%ρημα τ�� «σωρ%τ�υ». Bλ. ΛαλCντ, σελ. 1449—1451.
82
83
![Page 56: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/56.jpg)
ρικλε%ει κCθε τι π�2 _μπ%πτει στ0ν σDα>ρα δρCσεως τ'ςΦυσικ'ς, καθsς καL κCθε τι π�2 "ν�κει σ? _κε%νη τ'ς =Hθικ'ς.Δι+τι _π%σης λ�γ�υν ;τι "ναD�ρικP μ? τ0ν διατ)πωσι καL τ$νσυλλ�γισμ$ i Φυσικ0 καL i =Hθικ0 δ?ν |μπ�ρ��ν νP εuπ��νπJς πρ�πει νP _κDρCkωνται �h ]διες, � σ4ετικP μ? τ0ν κατCλ-ληλη 4ρ'σι τJν ;ρων πJς �h ν+μ�ι U4�υν καθ�ρ%σει π�ικ%λες_ν�ργειες (τ$ κε%μεν� _δJ Dα%νεται �π�πτ�52).
=Eκτ$ς τ�)των, "π$ τP δ)� ε]δη συν�θων _ρευνJν π�2 _μπ%-πτ�υν nπ$ τ0ν "ρετ�, τ$ lνα _[ετCkει τ0ν D)σι /κCστης καL τ$jλλ� καλε>ται "ρετ�. KαL i μ?ν Λ�γικ� τ�υς Uτσι U4ει.
84. rOσ�ν δ= "D�ρq στ$ν |θικ$ κλCδ� τ'ς Dιλ�σ�D%ας τ�υς,αGτ$ς περιλαμ:Cνει τP "κ+λ�υθα τμ�ματα: 1. ΠερL <ρμ'ς(<ρμ�μDυτ�, Uνστικτ�). 2. ΠερL "ληθJν καL κακJν. 3. ΠερLπαθJν. 4. ΠερL "ρετ'ς. 5. ΠερL σκ�π�� 6. ΠερL πρ@της "[%αςκαL πρC[εων. 7. ΠερL καθηκ+ντων. 8. ΠερL πρ�τρ�πJν καL"π�τρ�πJν.
T0ν δια%ρεσι αGτ0 υh�θετ��ν �h περL τ$ν Xρ)σιππ�ν, =Aρ4�-δημ�ν, Z�νωνα τ$ν Tαρσ�α, =Aπ�λλ+δωρ�ν, Δι�γ�νην, =Aντ%πα-τρ�ν καL Π�σειδ@νι�ν. Δι+τι < Kιτιε2ς < Z�νων κι < KλεCνθης,σPν "ρ4αι+τερ�ι, κCπως λιγ@τερ� _πε[εργασμ�ν� πραγματε)-θηκαν τ$ θ�μα. ΠCντως αGτ�L nπ�δια%ρεσαν καL τ0ν Λ�γικ0καL τ0ν Φυσικ�.
85. �H πρ@τη <ρμ0 τ�� k@�υ (δηλ. i δυνατ@τερη, i δεσπ+-k�υσα) _κδηλ@νεται κατP τ�2ς Στωϊκ�2ς στ$ νP συντηρ�σ7ητ$ν /αυτ+ τ�υ, δι+τι "π$ τ0ν "ρ40 i D)σις καθιστq τ��τ� πρ�-
4ρaσθαι, ;σα τε τ�& 2υσικ�& τ*π�υ τυγ)�νει κα� αOπ�λιν ;σα τ�& vθικ�& (ες μSν γ?ρ τ$ λ�γικ$ν τ� δε6λ�γειν;) περ� τ5 lν�μ�των lρθ*τητ�ς, ;πως δι�ταLαν �Rν*μ�ι (π� τ�6ς @ργ�ις, �=κ tν @)ειν επε6ν. δυ�6ν δ5 �Uσαινσυνηθε�αιν τα6ν <π�πιπτ�%σαιν τ[P #ρετ[P, B μSν τ�gκαστ*ν (στι τ�ν bντων σκ�πε6, B δS τ� καλε6ται. κα� uδεμSν α=τ�6ς @)ει τ$ λ�γικ*ν.
T* δ5 vθικ$ν μ�ρ�ς τPς 2ιλ�σ�2�ας διαιρ�&σιν εhς τετ$ν περ� 4ρμPς κα� ες τ$ν περ� #γαθ�ν κα� κακ�ν τ*π�νκα� ες τ$ν περ� παθ�ν κα� περ� #ρετPς κα� περ� τ�λ�υςπερ� τε τPς πρ:της #L�ας κα� τ�ν πρ�Lεων κα� περ� τ�νκαθηκ*ντων πρ�τρ�π�ν τε κα� #π�τρ�π�ν. �Vτω δ5<π�διαιρ�&σιν �R περ� Xρ%σιππ�ν κα� 5Aρ)�δημ�ν κα�Z�νωνα τ$ν Tαρσ�α κα� 5Aπ�λλ*δωρ�ν κα� Δι�γ�νην κα�5Aντ�πατρ�ν κα� Π�σειδ:νι�ν9 4 μSν γ?ρ Kιτιε!ς Z�νωνκα� 4 Kλε�νθης, Gς tν #ρ)αι*τερ�ι, #2ελ�στερ�ν περ�τ�ν πραγμ�των δι�λα��ν. ��τ�ι δS διε6λ�ν κα� τ$νλ�γικ$ν κα� τ$ν 2υσικ*ν.
T�ν δS πρ:την 4ρμ�ν 2ασι τ$ J7��ν hσ)ειν (π� τ$τηρε6ν pαυτ*, �κει�%σης α=τ$ τPς 2%σεως #π5 #ρ)Pς,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 108 – – 109 –
52. �O γνωστ$ς Γερμαν$ς μελετητ0ς Φ$ν VAρνιμ (Von Arnim) γρCDει σ4ετικJςτP /['ς: «For it the logician ought to have something to say about the correct use of
terms, how could he fail to lay down the proper names for actions?
84
85
![Page 57: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/57.jpg)
σDιλ?ς στ$ν /αυτ+ τ�υς, ;πως λ�γει < Xρ)σιππ�ς στ$ πρJτ�:ι:λ%� τ�� Uργ�υ τ�υ «Περ� τελ�ν» (ΠερL σκ�πJν): «ΠρJτ�"γαπητ$ πρqγμα σ? κCθε kωνταν$ �ν ε3ναι i uδ%α τ�υ �παρ[ις(σ%στασις) καL i τα)της συνε%δησις» (αGτ�συνειδησ%α).
Δι+τι δ?ν Fταν σωστ$ i D)σις ν’ "π�[εν@σ7η τ$ kωνταν$ �ν"π$ τ$ν /αυτ+ τ�υ, ��τε, "D�� τ$ _δημι�)ργησε, νP τ$ "D�σ7η"π�[ενωμ�ν� "π$ τ$ν /αυτ+ τ�υ � 4ωρLς στ�ργ0 γιP τ0ν�παρ[% τ�υ.
E]μαστε /π�μ�νως nπ�4ρεωμ�ν�ι νP δε4θ��με ;τι τ$UDτια[ε "γαπητ$ στ$ν /αυτ+ τ�υ. VEτσι _[ηγε>ται τ$ ;τι "πωθε>τP :λCπτ�ντα καL κατευθ)νεται πρ$ς ;,τι ε3ναι _[υπηρετικ$καL συγγενικ$ πρ$ς αGτ+.
86. rOσ�ν "D�ρq στ0ν jπ�ψι μερικJν _ρευνητJν ;τι iiδ�ν0 ε3ναι < στ+4�ς π�2 κατευθ)νεται i πρ@τη <ρμ0 τJνkωντανJν Wντων, �h Στωϊκ�L τ0ν "π�δεικν)�υν _σDαλμ�νη.Δι+τι i iδ�ν�, �ν πραγματικP nπCρ47η, ε3ναι lνα _πακ+λ�υθ�π�2 Uρ4εται τ0ν στιγμ0 π�2 i ]δια i D)σις θP U47η �δη _πιkητ�-σει καL "νε)ρει τP κατCλληλα γιP τ0ν kωϊκ0 �παρ[ι μ�σα. E3ναιlνα _πακ+λ�υθ� παρ+μ�ι� μ? _κε%νη τ0ν κατCστασι π�2συντελε> νP μεγαλ@ν�υν τP kJα καL νP θCλλ�υν τP DυτC.
KαμμιP διαD�ρC, λ�γ�υν, δ?ν _γκαθ%δρυσε i D)σις μετα[2DυτJν καL k@ων, "D�� 4ωρLς <ρμ0 καL α]σθησι ρυθμ%kει καL_κε%νων τ0ν kω�, "λλP καL στ$ν "νθρ@πιν� ~ργανισμ$ π�λλ?ςλειτ�υργ%ες Dυτ�ειδJς γ%ν�νται.
ΣτP kJα π�2 _πιπρ�σθ�τως U4�υν καL τ0ν <ρμ0 γιP νPεnρ%σκ�υν τ0ν κατCλληλη τρ�D�, Dυσικ$ς ν+μ�ς ε3ναι ν="κ�λ�υθ��ν τ0ν κατε)θυνσι τ'ς <ρμ'ς. =Eπειδ0 ;μως στPλ�γικP Wντα δ+θηκε τ$ λ�γικ$ γιP τ0ν τελει+τερη πρ�στασ%ατ�υς, σ= αGτP i κατP τ$ν ~ρθ$ν λ�γισμ$ν kω0 ε3ναι i Dυσικ0kω�. Δι+τι τ$ λ�γικ$ _πεμ:α%νει καL διαμ�ρD@νει σωστP τ0ν
καθ� 2ησιν 4 Xρ%σιππ�ς (ν τ7� πρ:τ7ω Περ� τελ�ν,πρ�τ�ν �κε6�ν λ�γων ε>ναι παντ� J7:7ω τ�ν α<τ�& σ%στα-σιν κα� τ�ν τα%της συνε�δησιν9 �Uτε γ?ρ #λλ�τρι�σαιεκ$ς /ν α=τ$ <α<τ7�> τ$ J7��ν, �Uτε π�ι�σασαν α=τ*,μ�τ5 #λλ�τρι�σαι μ�τ5 [�=κ] �κει�σαι. #π�λε�πεται τ��-νυν λ�γειν συστησαμ�νην α=τ$ �κει�σαι πρ$ς pαυτ*9�Vτω γ?ρ τ� τε �λ�πτ�ντα διωθε6ται κα� τ? �κε6α πρ�-σ�εται.
�O δS λ�γ�υσ� τινες, πρ$ς Bδ�ν�ν γ�γνεσθαι τ�ν πρ:-την 4ρμ�ν τ�6ς J7:�ις, ψε&δ�ς #π�2α�ν�υσιν. (πιγ�ννημαγ�ρ 2ασιν, ε Iρα @στιν, Bδ�ν�ν ε>ναι ;ταν α=τ� καθ5α<τ�ν B 2%σις (πιJητ�σασα τ? (ναρμ*J�ντα τ[P συστ�σει#π�λ��[η9 oν τρ*π�ν #2ιλαρ%νεται τ? J7�α κα� θ�λλει τ?2υτ�. �=δ�ν τε, 2ασ�, δι�λλαLεν B 2%σις (π� τ�ν 2υτ�νκα� (π� τ�ν J7:ων, ;τι )ωρ�ς 4ρμPς κα� ασθ�σεωςκ#κε6να �κ�ν�με6 κα� (25 Bμ�ν τινα 2υτ�ειδ�ς γ�νεται.(κ περιττ�& δS τPς 4ρμPς τ�6ς J7:�ις (πιγεν�μ�νης, [� συγ-)ρ:μενα π�ρε%εται πρ$ς τ? �κε6α, τ�%τ�ις μSν τ$ κατ?2%σιν τ7� κατ? τ�ν 4ρμ�ν δι�ικε6σθαι9 τ�& δS λ*γ�υ τ�6ςλ�γικ�6ς κατ? τελει�τ�ραν πρ�στασ�αν δεδ�μ�ν�υ, τ$κατ? λ*γ�ν JPν lρθ�ς γ�νεσθαι <τ�%> τ�ις κατ? 2%σιν9τε)ν�της γ?ρ ��τ�ς (πιγ�νεται τPς 4ρμPς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 110 – – 111 –
86
![Page 58: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/58.jpg)
<ρμ�.87. Γι= αGτ$ πρJτ�ς < Z�νων στ0ν «Περ� #νθρωπ�νης
2%σεως» πραγματε%α τ�υ nπ�δει[ε oς σκ�π$ τ0ν σ)μDωνα μ?τ0ν D)σι kω053 π�2 ε3ναι ταυτ+σημ� μ? τ0ν σ)μDωνα μ? τ0ν"ρετ0 kω�, δ�θ�ντ�ς ;τι i "ρετ0 ε3ναι < τελικ$ς σκ�π$ς στ$ν<π�>�ν i D)σις μqς <δηγε>.
rOμ�ιες "ντιλ�ψεις διατυπ@νει καL < KλεCνθης στ0ν «Περ�Bδ�νPς» πραγματε%α τ�υ, κι < Π�σειδ@νι�ς κι < �EκCτων στ$«Περ� τελ�ν» Uργ� τ�υ. �H κατ= "ρετ0ν kω0 uσ�δυναμε> _π%σηςκαL μ? τ0ν σ)μDωνα μ? τ0ν _μπειρ%α τJν _ν τ7' D)σει συμ:αιν+-ντων kω�, ;πως < Xρ)σιππ�ς "ναD�ρει στ$ «Περ� τελ�ν»:ι:λ%� τ�υ. Δι+τι καL �h δικ�ς μας "τ�μικ?ς D)σεις ε3ναι μ�ρητ'ς D)σεως τ�� κ�σμικ�� συν+λ�υ.
88. Γι= αGτ$ < σκ�π$ς |μπ�ρε> νP πρ�σδι�ρισθ7' oς kω0 συμ-D@νως πρ$ς τ0ν D)σι, ;περ σημα%νει ;τι πρ�πει νP k��με συμ-D@νως πρ$ς τ0ν uδ%α μας "νθρωπ%νη D)σι καL πρ$ς _κε%νη τ��σ)μπαντ�ς, 4ωρLς νP πρCττωμε τ%π�τε _[ _κε%νων π�2 συνηθ%-kει ν’ "παγ�ρε)7η < κ�ιν$ς ν+μ�ς, δηλ. < ~ρθ$ς λ+γ�ς, < <π�>�ςδιαπερνJν τP πCντα καL ταυτιk+μεν�ς μ? τ$ν Δ%α ε3ναι <jρ4ων τ'ς δι�ικ�σεως ;λων τJν Wντων.
AGτP δ? "κρι:Jς τP πρCγματα "π�τελ��ν τ0ν "ρετ0 τ��εGτυ4ισμ�ν�υ "νθρ@π�υ καL τ0ν εGν�ϊκ0 ρ�0 τ'ς kω'ς, ;ταν;λες �h πρC[εις γ%νωνται :Cσει τ'ς συμμ�ρD@σεως τ�� εuςlκαστ�ν jνθρωπ�ν _ν�ικ��ντ�ς δα%μ�ν�ς (δηλ. τ'ς λ�γικ'ςψυ4'ς) πρ$ς τ0ν :�)λησι τ�� δι�ικητ�� τJν ;λων.
�O Δι�γ�νης πCλι ρητJς δηλ@νει ;τι < σκ�π$ς Uγκειται στ$νP _νεργ7' κανεLς μ? καλ0 λ�γικ0 στ0ν _κλ�γ0 τJν κατP D)σιν
Δι*περ πρ�τ�ς 4 Z�νων (ν τ7� Περ� #νθρ:π�υ2%σεως τ�λ�ς ε>πε τ$ 4μ�λ�γ�υμ�νως τ[P 2%σει JPν, ;περ(στ� κατ5 #ρετ�ν JPν9 Iγει γ?ρ πρ$ς τα%την Bμaς B 2%σις.4μ��ως δS κα� Kλε�νθης (ν τ7� Περ� Bδ�νPς κα� Π�σει-δ:νι�ς κα� �Eκ�των (ν τ�6ς Περ� τελ�ν (Gomoll I). π�λινδ5 hσ�ν (στ� τ$ κατ5 #ρετ�ν JPν τ7� κατ5 (μπειρ�αν τ�ν2%σει συμ�αιν*ντων JPν, 0ς 2ησι Xρ%σιππ�ς (ν τ7�πρ:τ7ω Περ� τελ�ν9 μ�ρη γ�ρ εσιν αR Bμ�τεραι 2%σειςτPς τ�& ;λ�υ.
Δι*περ τ�λ�ς γ�νεται τ$ #κ�λ�%θως τ[P 2%σει JPν,;περ (στ� κατ� τε τ�ν α<τ�& κα� κατ? τ�ν τ�ν ;λων,�=δSν (νεργ�&ντας uν #παγ�ρε%ειν εhωθεν 4 ν*μ�ς 4κ�ιν*ς, ;σπερ (στ�ν 4 lρθ$ς λ*γ�ς, δι? π�ντων (ρ)*με-ν�ς, 4 α=τ$ς {ν τ7� Δι�, καθηγεμ*νι τ�%τ7ω τPς τ�ν bντωνδι�ικ�σεως bντι9 ε>ναι δ5 α=τ$ τ�&τ� τ�ν τ�& ε=δα�μ�ν�ς#ρετ�ν κα� εUρ�ιαν ���υ, ;ταν π�ντα πρ�ττηται κατ?τ�ν συμ2ων�αν τ�& παρ5 pκ�στ7ω δα�μ�ν�ς πρ$ς τ�ν τ�&τ�ν ;λων δι�ικητ�& ��%λησιν. 4 μSν �Oν Δι�γ�νης τ�λ�ς2ησ� ]ητ�ς τ$ ε=λ�γιστε6ν (ν τ7P τ�ν κατ?
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 112 – – 113 –
53. �H kω� εGπρ+σδεκτη "π$ τ0ν D)σι, living agrealy to nature (R.D. Hicks).
87
88
![Page 59: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/59.jpg)
πραγμCτων. �O δ? =Aρ4�δημ�ς nπ�στηρ%kει ;τι < σκ�π$ς συν%-σταται στ$ νP k' κανεLς _κτελJν ;λα τP καθ�κ�ντC τ�υ54.
89. �Ως D)σι σ)μDωνα μ? τ0ν <π�%α πρ�πει νP k��με, < μ?νXρ)σιππ�ς _νν�ε> καL τ0ν κ�ιν0 καL uδ%ως τ0ν "νθρ@πινη D)σι,< δ? KλεCνθης _κδ�4εται μ+ν�ν τ0ν κ�ιν0 D)σι τ0ν <π�%α καLπρ�πει ν’ "κ�λ�υθ��με, W4ι ;μως καL τ0ν _πL μ�ρ�υς D)σι. �H"ρετ0 ε3ναι �ρμ�νικ0 διCθεσις π�2 _πιλ�γεται γιP αGτ0ν τ0ν]δια καL δ?ν πρ��ρ4εται "π$ D+:�, _λπ%δα � _[ωτερικ�2ς παρC-γ�ντες. Σ? αGτ0ν _νυπCρ4ει i εGδαιμ�ν%α, "D�� i "ρετ0"π�:λ�πει στ0ν �παρ[ι �ρμ�ν%ας σ? <λ+κληρη τ0ν kω�. T$λ�γικ$ �ν διαστρ�Dεται jλλ�τε μ?ν λ+γ�ω _[ωτερικJν παραγ+-ντων καL jλλ�τε λ+γ�ω τ'ς _πιδρCσεως τJν π�ρι[ αGτ��εnρισκ�μ�νων, _πειδ0 �h παρ�ρμ�σεις π�2 δ%δει i D)σιςστερ��νται διαστρ�DJν.
90. �H "ρετ0 θεωρε>ται μ?ν πλ�ρης <λ�κλ�ρωσις, ;πως"κρι:Jς i <λ�κλ�ρωσις (τ'ς κατασκευ'ς) /ν$ς "νδριCντ�ς�καL _π%σης oς κCτι π�2 δ?ν γ%νεται <ρατ+, ;πως ε3ναι i nγε%α.=Aκ+μη _νν�ε>ται oς ν�ητικ0 _ργασ%α, ;πως i Dρ+νησις. Δι+τι <�EκCτων "ναD�ρει στ$ πρJτ� :ι:λ%� τ�υ τ'ς «Περ� #ρετ�ν»συγγραD'ς τ�υ ;τι αGτ?ς π�2 "π�τελ��νται "π$ ν�ητικ?ς_ργασ%ες ε3ναι _πιστημ�νικ?ς καL θεωρητικ�ς, ;πως i Dρ+νησιςκαL i δικαι�σ)νη� �h "θε@ρητες ε3ναι αGτ?ς π�2 θεωρ��νταικατP παρ�κτασι oς "π�τελ�)μενες "π$ τLς θεωρητικ�ς, ;πως inγε%α καL i uσ4)ς. Δι+τι i μ?ν nγε%α συμ:α%νει ν’ "κ�λ�υθ7' καLν’ "π�τελ7' πρ��κτασι τ'ς σωDρ�σ)νης i <π�%α ε3ναι θεωρη-τικ�, ;πως i uσ42ς στ0ν κατασκευ0 �uκ�δ�μημCτων μ? ψαλιδ�-ειδ' στ�γη.
2%σιν (κλ�γ[P. 5Aρ)�δημ�ς δS τ$ π�ντα τ? καθ�κ�ντα(πιτελ�&ντα JPν.
Φ%σιν δS Xρ%σιππ�ς μSν (Lακ�%ει, [�, #κ�λ�%θως δε6JPν, τ�ν τε κ�ιν�ν κα� δ�ως τ�ν #νθρωπ�νην9 4 δS Kλε�ν-θης τ�ν κ�ιν�ν μ*νην (κδ�)εται 2%σιν, [� #κ�λ�υθε6ν δε6,�=κ�τι δS κα� τ�ν (π� μ�ρ�υς.
T�ν τ5 #ρετ�ν δι�θεσιν ε>ναι 4μ�λ�γ�υμ�νην9 κα�α=τ�ν δι5 α<τ�ν ε>ναι αRρετ�ν, �= δι� τινα 2*��ν � (λπ�δαQ τι τ�ν @Lωθεν9 (ν α=τ[P τ5 ε>ναι τ�ν ε=δαιμ�ν�αν, |τ5�Uσ[η ψυ)[P πεπ�ιημ�ν[η πρ$ς τ�ν 4μ�λ�γ�αν παντ$ς τ�&���υ. διαστρ�2εσθαι δS τ$ λ�γικ$ν J7��ν, π�τS μSν δι?τ?ς τ�ν @Lωθεν πραγματει�ν πιθαν*τητας, π�τS δS δι?τ�ν κατ�)ησιν τ�ν συν*ντων9 (πε� B 2%σις #2�ρμ?ςδ�δωσιν #διαστρ*2�υς.
5Aρετ� δ5 B μ�ν τις κ�ιν�ς παντ� τελε�ωσις. 0σπερ#νδρι�ντ�ς9 κα� B #θε:ρητ�ς, 0σπερ <γ�εια9 κα� B θεω-ρηματικ�, Gς 2ρ*νησις. 2ησ� γ?ρ 4 �Eκ�των (ν τ7� πρ:τ7ωΠερ� #ρετ�ν (Gomoll 6) (πιστημ�νικ?ς μSν ε>ναι κα�θεωρηματικ?ς τ?ς ()�%σας τ�ν σ%στασιν (κ θεωρημ�-των, Gς 2ρ*νησιν κα� δικαι�σ%νην9 #θεωρ�τ�υς δS τ?ςκατ? παρ�κτασιν θεωρ�υμ�νας τα6ς (κ τ�ν θεωρημ�τωνσυνεστηκυ�αις, καθ�περ <γ�ειαν κα� σ)%ν. τ[P γ?ρσω2ρ�σ%ν[η τεθεωρημ�ν[η <παρ)�%σ[η συμ�α�νει#κ�λ�υθε6ν κα� παρεκτε�νεσθαι τ�ν <γ�ειαν, καθ�περ τ[Pψαλ�δ�ς �κ�δ�μ�\α τ�ν σ)!ν (πιγ�νεσθαι.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 114 – – 115 –
54. Bλ. κατωτ�ρω (παραγρ. 108 κ./.) _τυμ�λ�γ%α, Uνν�ια καL ε]δη καθηκ+ν-των κατP τ0ν jπ�ψι τJν ΣτωικJν.
89
90
![Page 60: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/60.jpg)
=Oν�μCk�νται δ? "θε@ρητες _πειδ0 δ?ν 4ρειCk�νται συναι-ν�σεις, "λλP ε3ναι δυνατ$ν νP nπCρ4�υν καL σ? Dα)λ�υς, ;πωςi nγε%α καL i "νδρε%α.
91. �Ως "π+δει[ι τ'ς nπCρ[εως τ'ς "ρετ'ς "ναD�ρει <Π�σειδ@νι�ς στ$ πρJτ� :ι:λ%� τ�� «5Hθικ�& λ*γ�υ» τ$ ;τιεGδ�κ%μησαν �h περL τ$ν ΣωκρCτη, τ$ν Δι�γ�νη καL τ$ν =Aντι-σθ�νη. �H κακ%α nπCρ4ει _πειδ0 ε3ναι "ντ%θετη πρ$ς τ0ν "ρετ�.AGτ0 ;μως μπ�ρε> νP διδα4θ7' καL < Xρ)σιππ�ς στ$ πρJτ�:ι:λ%� τ�υ «Περ� τ�λ�υς», καθsς καL < KλεCνθης καL < Π�σει-δ@νι�ς στ�2ς «Πρ�τρεπτικ�!ς» καL < �EκCτων λ�γ�υν ;τι i"ρετ0 μπ�ρε> νP διδα4θ7', αGτ$ δ? καθ%σταται Dανερ$ "π$ τ$;τι �h Dα�λ�ι μπ�ρ��ν νP γ%ν�υν καλ�%.
92. �O Πανα%τι�ς μ?ν λ�ιπ$ν θεωρε> ;τι nπCρ4�υν δ)�"ρετ�ς, i θεωρητικ0 καL i πρακτικ�� jλλ�ι δ? ;τι nπCρ4ειλ�γικ�, Dυσικ0 καL |θικ0 "ρετ�. �H σ4�λ0 τ�� Π�σειδων%�υδ�4εται τ�σσερεις τ+π�υς καL περισσ+τερ�υς < KλεCνθης, <Xρ)σιππ�ς, < =Aντ%πατρ�ς καL �h ~παδ�% τ�υς. �O =Aπ�λλ�DC-νης55 _κ μ�ρ�υς τ�υ δ?ν "ναγνωρ%kει παρP μ+ν�ν μιP "ρετ�, τ0νπρακτικ0 σ�D%α (Dρ+νησι).
=Aπ$ τLς "ρετ?ς μερικ?ς ε3ναι πρωταρ4ικ?ς κι= jλλες nπ�ταγ-μ�νες σ= αGτ�ς. Πρωταρ4ικ?ς ε3ναι i Dρ+νησις, i "νδρε%α, iδικαι�σ)νη καL i σωDρ�σ)νη. =EπL μ�ρ�υς "ρετ?ς ε3ναι i μεγα-λ�ψυ4%α, i _γκρCτεια, i καρτερ%α, i /τ�ιμ+της πνε)ματ�ς(#γ)�ν�ια) καL i καλ0 γν@μη (ε=��υλ�α). KαL i μ?ν Dρ+νησις<ρ%kεται "π$ αGτ�2ς oς i "κρι:0ς γνJσις τJν κακJν, τJν"γαθJν καL τJν �Gδετ�ρων. �H "νδρε%α (πρ�DανJς _δJ δ?ν<ρ%kεται i "νδρε%α, "λλP _[ακ�λ�υθε> < <ρισμ$ς τ'ς Dρ�ν�σεως.T$ κε%μεν� ε3ναι _λλιπ?ς καL συγκε4υμ�ν�) <ρ%kεται oς i "κρι:0ςγνJσις _κε%νων π�2 πρ�πει νP πρ�τιμ��με, _κε%νων"π$ τP <π�>α πρ�πει νP πρ�Dυλασσ@μεθα καL _κε%νων π�2ε3ναι �Gδ�τερα.
καλ�&νται δ5 #θε:ρητ�ι ;τι μ� @)�υσι συγκαταθ�σεις,#λλ5 (πιγ�ν�νται κα� περ� 2α%λ�υς [γ�ν�νται], Gς <γ�εια,#νδρε�α.
Tεκμ�ρι�ν δS τ�& <παρκτ�ν ε>ναι τ�ν #ρετ�ν 2ησιν 4Π�σειδ:νι�ς (ν τ7� πρ:τ7ω τ�& 5Hθικ�& λ*γ�υ τ$ γεν�-σθαι (ν πρ�κ�π[P τ�!ς περ� Σωκρ�την, Δι�γ�νην, 5Aντι-σθ�νην. ε>ναι δS κα� τ�ν κακ�αν <παρκτ�ν δι? τ$#ντικε6σθαι τ[P #ρετ[P. διδακτ�ν τ5 ε>ναι α=τ�ν, λ�γω δSτ�ν #ρετ�ν, κα� Xρ%σιππ�ς (ν τ7� πρ:τ7ω Περ� τ�λ�υς2ησ� κα� Kλε�νθης κα� Π�σειδ:νι�ς (ν τ�6ς Πρ�τρε-πτικ�6ς κα� �Eκ�των (Gomoll 8)9 ;τι δS διδακτ� (στι,δPλ�ν (κ τ�& γ�νεσθαι #γαθ�!ς (κ 2α%λων.
Πανα�τι�ς μSν �Oν δ%� 2ησ�ν #ρετ�ς, θεωρητικ�ν κα�πρακτικ�ν9 Iλλ�ι δS λ�γικ�ν κα� 2υσικ�ν κα� vθικ�ν9τ�τταρας δS �R περ� Π�σειδ:νι�ν κα� πλε��νας �R περ�Kλε�νθην κα� Xρ%σιππ�ν κα� 5Aντ�πατρ�ν. 4 μSν γ?ρ5Aπ�λλ�2�νης μ�αν λ�γει, τ�ν 2ρ*νησιν.
T�ν δ5 #ρετ�ν τ?ς μSν πρ:τας, τ?ς δS τα%ταις <π�τε-ταγμ�νας. πρ:τας μSν τ�σδε, 2ρ*νησιν, #νδρε�αν, δικαι-�σ%νην, σω2ρ�σ%νην9 (ν εhδει δS τ�%των μεγαλ�ψυ)�αν,(γκρ�τειαν, καρτερ�αν, #γ)�ν�ιαν, ε=��υλ�αν9 κα� τ�νμSν 2ρ*νησιν ε>ναι (πιστ�μην κακ�ν κα� #γαθ�ν κα��=δετ�ρων, τ�ν δ5 #νδρε�αν (πιστ�μην uν αRρετ��ν κα�ε=λα�ητ��ν κα� �=δετ�ρων9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 116 – – 117 –
55. rEνας "π$ τ�2ς πι$ παλι�2ς Στωϊκ�)ς.
91
92
![Page 61: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/61.jpg)
93. �H δικαι�σ)νη…(κεν+). �H μεγαλ�ψυ4%α56 <ρ%kεται oς i_πιστ�μη � i uδι+της π�2 μqς κCμνει "ν@τερ�υς τJν συμ:αιν+-ντων, τ+σ�ν τ�2ς καλ�2ς ;σ�ν καL τ�2ς κακ�)ς. �H _γκρCτεια<ρ%kεται oς < τρ+π�ς nπCρ[εως, oς τ$ Dρ+νημα (δι�θεσις) π�2π�τ? δ?ν παρα:ιCkει τLς _πιταγ?ς τ�� ~ρθ�� λ+γ�υ � oς i στα-θερ0 uδι+της, i l[ις, π�2 δ?ν iττqται "π$ τLς iδ�ν�ς.
�H καρτερ%α <ρ%kεται oς i _πιστ�μη � i l[ις π�2 μqς nπ�δει-κν)ει σ? π�ιC πρ�πει νP _γκαρτερ��με, σ? π�ιC W4ι, καθsς καLτP �Gδ�τερα. �H /τ�ιμ+της πνε)ματ�ς <ρ%kεται oς i l[ις π�2μqς κCνει hκαν�2ς νP εnρ%σκωμε "μ�σως _κε>ν� π�2 (|θικJς)_πι:Cλλεται νP κCν�υμε. �H καλ0 γν@μη, τ�λ�ς, i εG:�υλ%α,<ρ%kεται oς i _πιστ�μη μ? τ0ν <π�%α διακρ%ν�με αGτ$ π�2 πρ�-πει νP κCνωμε καL πJς πρ�πει να τ$ κCνωμε tστε i _ν�ργειCμας νP _[υπηρετ�σ7η τP συμD�ρ�ντC μας.
Kαθ= ;μ�ι�ν τρ+π�ν καL �h κακ%ες jλλες ε3ναι πρωταρ4ικ?ςκι jλλες nπ�ταγμ�νες σ= αGτ�ς. �H "Dρ�σ)νη _πL παραδε%γματι,i δειλ%α, i "δικ%α καL i "κ�λασ%α συγκαταλ�γ�νται μετα[2 τJνπρ@των, i δ? "κρCτεια, i :ραδ)ν�ια καL i κακ0 γν@μη (κακ�-��υλ�α) ε3ναι nπ�ταγμ�νες στLς πρ�ηγ�)μενες. K�ντP σ= αGτPnπ�στηρ%k�υν ;τι �h κακ%ες ε3ναι μ�ρD?ς "γν�%ας _κε%νων τJνπραγμCτων τJν <π�%ων i γνJσις δημι�υργε> τLς "ντ%στ�ι4ες"ρετ�ς.
τ�ν δS <δικαι�σ%νην> * τ�ν δS μεγαλ�ψυ)�αν (πιστ�μην<� gLιν <περ�νω π�ι�&σαν τ�ν συμ�αιν*ντων κ�ιν[P2α%λων τε κα� σπ�υδα�ων9 τ�ν δ5 (γκρ�τειαν δι�θεσιν#νυπ�ρ�ατ�ν τ�ν κατ5 lρθ$ν λ*γ�ν � gLιν #�ττητ�νBδ�ν�ν. τ�ν δS καρτερ�αν (πιστ�μην � gLιν uν (μμενε-τ��ν κα� μ� κα� �=δετ�ρων. τ�ν δ5 #γ)�ν�ιαν gLινε<ρετικ�ν τ�& καθ�κ�ντ�ς (κ τ�& παρα)ρPμα9 τ�ν δ5ε=��υλ�αν (πιστ�μην τ�& σκ�πε6σθαι π�6α κα� π�ς πρ�τ-τ�ντες πρ�L�μεν συμ2ερ*ντως.
5Aν? λ*γ�ν δS κα� τ�ν κακι�ν τ?ς μSν ε>ναι πρ:τας,τ?ς δ5 <π$ τα%τας9 �s�ν #2ρ�σ%νην μSν κα� δειλ�αν κα�#δικ�αν κα� #κ�λασ�αν (ν τα6ς πρ:ταις, #κρασ�αν δS κα��ραδ%ν�ιαν κα� κακ���υλ�αν (ν τα6ς <π$ τα%τας9 ε>ναι δ5#γν��ας τ?ς κακ�ας, uν αR #ρετα� (πιστPμαι.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 118 – – 119 –
56. Bλ. τ0ν πρ�σωπ�γραD%α τ�� Mεγαλ*ψυ)�υ στ$ σ)γγραμμα τ�� =Aριστ�-τ�λ�υς 5Hθικ? E=δ�μεια 1231 : 32, _κδ. «Bι:λι�θ�κη τJν �Eλλ�νων» 1970,μετCDρ. N. Kυργι�π�)λ�υ. �O μεγαλ+ψυ4�ς, μ? "ντ%θετ�υς τ)π�υς τ$ν nπερ+πτη
καL τ$ν μικρ+ψυ4�, ε3ναι < jνθρωπ�ς π�2 [�ρει νP _κτιμ�σ7η κατ= "[%αν τ$ν/αυτ+ τ�υ καL "π�δ�4εται τLς τιμ?ς π�2 ε3ναι j[ι�ς.
93
![Page 62: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/62.jpg)
94. =Aγαθ$ ε3ναι γενικP αGτ$ "π$ τ$ <π�>� Uρ4εται κCπ�ι�WDελ�ς, πι$ εuδικP δ? αGτ$ π�2 ε3ναι � ταυτ+σημ� μ? τ0ν}D�λεια � W4ι διαD�ρετικ$ "π= αGτ�. Γι= αGτ$ καL "ρετ0 καLκCθε τι π�2 μετ�4ει αGτ'ς λ�γεται "γαθ$ μ? τρε>ς Uνν�ιες:ΠρJτ�ν, καθ= ;σ�ν ε3ναι i πηγ0 "π$ τ0ν <π�%α }D�λεια πρ�κ)-πτει. Δε)τερ�ν, αGτ$ _ν σ4�σει πρ$ς τ$ <π�>�ν }D�λεια πρ�κ)-πτει, δηλ. i _νCρετ�ς πρq[ις57. Tρ%τ�ν, τ�λ�ς, αGτ$ μ? τ0ν _ν�ρ-γεια τ�� <π�%�υ }D�λεια πρ�κ)πτει, δηλ. < _νCρετ�ς π�2 μετ�-4ει τ'ς "ρετ'ς.
Kατ= jλλ�ν εuδικ$ν <ρισμ+ν, τ$ "γαθ$ν ε3ναι «i κατP D)σιντελει+της /ν$ς λ�γικ�� Wντ�ς oς λ�γικ��». T�τ�ι� ;μως "γαθ$ε3ναι i "ρετ�, καθsς καL �h _νCρετες πρC[εις καL �h καλ�Ljνθρωπ�ι, _D’ ;σ�ν μετ�4�υν τ'ς "ρετ'ς. =Eπακ+λ�υθα δ? ε3ναιi 4αρP καL i εGDρ�σ)νη καL τP παραπλ�σια.
95. T$ ]δι� συμ:α%νει καL μ? τP κακC: � ε3ναι κακ%ες, "Dρ�-σ)νη, δειλ%α, "δικ%α καL τP παραπλ�σια. �H ε3ναι πρCγματαμετ�4�ντα τ'ς κακ%ας, _μπερικλε%�ντα κακ?ς πρC[εις καL Dα)-λ�υς "νθρ@π�υς, καθsς καL τP συμπαρ�μαρτ��ντα, "πελπι-σ%α, σκυθρωπ+τητα καL τP ;μ�ια58.
5Aγαθ$ν δS κ�ιν�ς μSν τ$ τ� b2ελ�ς, δ�ως δ5 Qτ�ιτα=τ$ν � �=) gτερ�ν w2ελε�ας. ;θεν α=τ�ν τε τ�ν #ρετ�νκα� τ$ μετ�)�ν α=τPς #γαθ$ν τρι)�ς �Vτω λ�γεσθαι9 �s�ντ$ <μSν> #γαθ$ν #25 �� συμ�α�νει <w2ελε6σθαι, τ$ δSκαθ5 o συμ�α�νει>, Gς τ�ν πρaLιν τ�ν κατ5 #ρετ�ν9 <25 ��δ�, Gς τ$ν σπ�υδα6�ν τ$ν μετ�)�ντα τPς #ρετPς.
cAλλως δ5 �Vτως δ�ως 4ρ�J�νται τ$ #γαθ*ν, “τ$τ�λει�ν κατ? 2%σιν λ�γικ�& [�] Gς λ�γικ�&.” τ�ι�&τ� δ5ε>ναι τ�ν #ρετ�ν, 0σ<τε> μετ�)�ντα τ�ς τε πρ�Lεις τ?ςκατ5 #ρετ�ν κα� τ�!ς σπ�υδα��υς ε>ναι9 (πιγενν�ματα δSτ�ν τε )αρ?ν κα� τ�ν ε=2ρ�σ%νην κα� τ? παραπλ�σια.
�Ωσα%τως δS κα� τ�ν κακ�ν τ$ μSν ε>ναι #2ρ�σ%νην,δειλ�αν, #δικ�αν, κα� τ? παραπλ�σια9 μετ�)�ντα δSκακ�ας τ�ς τε πρ�Lεις τ?ς κατ? κακ�αν κα� τ�!ς 2α%-λ�υς9 (πιγενν�ματα δS τ�ν τε δυσθυμ�αν κα� τ�νδυσ2ρ�σ%νην κα� τ? ;μ�ια.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 120 – – 121 –
57. �Ως τ0ν: (παραλλαγ0) tστε: �ς τC.58. Δηλ. �h Στωϊκ�L Dρ�ν��ν ;τι i "ρετ0 ε3ναι /νια%α ψυ4ικ0 διCθεσις κι W4ι
�πλ' l[ις. E3ναι Dρ+νημα καL τ$ Dρ+νημα αGτ$ � nπCρ4ει <λ+κληρ� � λε%πει<λ+τελα. =Aρετ0 καL κακ%α ε3ναι uδι+τητες π�2 δ?ν _πιδ�4�νται :αθμικ?ς διαD�-
ρ�ς. =AνCμεσC τ�υς δ?ν εnρ%σκεται τ%π�τε μεσα>�. Δ?ν μπ�ρε> νP U47η κανεLς lναμ�ρ�ς τ�υς μ�νC4α, παρP τLς U4ει � δ?ν τLς U4ει, ε3ναι _νCρετ�ς � κακ+ς, σ�D$ς �jDρων. Πρ:λ. κατωτ. παραγρ. 101.
94
95
![Page 63: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/63.jpg)
=Eπ%σης, _κ τJν "γαθJν κCπ�ια ε3ναι ψυ4ικC, jλλα _[ωτε-ρικP καL μερικP ��τε ψυ4ικP ��τε _[ωτερικC. TP πρJτα περι-λαμ:Cν�υν τLς "ρετ?ς καL τLς _νCρετες πρC[εις. =E[ωτερικP"γαθP ε3ναι τ$ νP U47ης καλ0 πατρ%δα καL καλ$ν D%λ�, καL iεGδαιμ�ν%α π�2 πρ��ρ4εται "π= αGτC. O�τε _[ωτερικP δ? ��τεψυ4ικP ε3ναι τ$ νP ε3ναι καλ$ς κι εGτυ4ισμ�ν�ς < /αυτ+ς σ�υ.
96. Kαθ= ;μ�ι�ν τρ+π�ν καL τP κακC, τP μ?ν ε3ναι ψυ4ικC: �hκακ%ες καL �h κακ?ς πρC[εις, τP δ? _[ωτερικC, ;πως τ$ νP U47ηκανεLς jDρ�να πατρ%δα καL jDρ�να D%λ�, καL i δυστυ4%α "π=αGτC. KαL jλλα ��τε ψυ4ικP ��τε _[ωτερικP ε3ναι, ;πως τ$ νPε3ναι < ]δι�ς Dα�λ�ς καL δυστυ4ισμ�ν�ς.
=Aκ+μη τP "γαθP ε3ναι � τελικP (τελικ�L σκ�π�L) � π�ιητικC(μ�σα διP τJν <π�%ων πραγματ�π�ι��νται τP τελικP "γαθP) �τελικP καL π�ιητικC. rEνας D%λ�ς _πL παραδε%γματι καL τP πλε�-νεκτ�ματα "π$ αGτ$ν ε3ναι π�ιητικP "γαθC. T$ θCρρ�ς ;μως,τ$ nψηλ$ Dρ+νημα, i _λευθερ%α, i τ�ρψις, i εGDρ�σ)νη, i"παλλαγ0 "π$ τ$ν π+ν� (#λυπ�α) καL κCθε _νCρετ�ς πρq[ιςε3ναι τελικP "γαθC.
97. Oh "ρετ?ς (λ�γ�υν �h Στωϊκ�%) ε3ναι καL π�ιητικP καLτελικP "γαθC. Δι+τι, καθ= ;σ�ν μ?ν U4�υν oς _πακ+λ�υθ� τ0νεGδαιμ�ν%α, π�ιητικP "γαθP ε3ναι. Kαθ= ;σ�ν δ? τ0ν <λ�κληρ@-ν�υν tστε νP γ%νωνται μ�ρη αGτ'ς, ε3ναι τελικC.
�Oμ�%ως καL _κ τJν κακJν κCπ�ια ε3ναι τελικC, κCπ�ια π�ι-ητικC, καL jλλα U4�υν καL τLς δ)� uδι+τητες. �O _4θρ$ς π.4. καL�h :λC:ες π�2 μqς πρ�[ενε> ε3ναι π�ιητικP κακC. �H "τ�λμ%α;μως, i ταπειν+της, i δ�υλε%α, i k�Dερ+της, i "πελπισ%α, inπ�ρμετρ�ς θλ>ψις καL κCθε κατP κακ%αν πρq[ις ε3ναι τελικPκακC.
cEτι τ�ν #γαθ�ν τ? μSν ε>ναι περ� ψυ)�ν, τ? δ5 (κτ*ς,τ? δ5 �Uτε περ� ψυ)�ν �Uτ5 (κτ*ς. τ? μSν περ� ψυ)�ν#ρετ?ς κα� τ?ς κατ? τα%τας πρ�Lεις9 τ? δ5 (κτ$ς τ* τεσπ�υδα�αν @)ειν πατρ�δα κα� σπ�υδα6�ν 2�λ�ν κα� τ�ντ�%των ε=δαιμ�ν�αν9 τ? δ5 �Uτ5 (κτ$ς �Uτε περ� ψυ)�ν τ$α=τ$ν pαυτ7� ε>ναι σπ�υδα6�ν κα� ε=δα�μ�να. 5Aν�παλινδS κα� τ�ν κακ�ν τ? μSν περ� ψυ)�ν ε>ναι, τ?ς κακ�αςκα� τ?ς κατ5 α=τ?ς πρ�Lεις9 τ? δ5 (κτ$ς τ$ I2ρ�ναπατρ�δα @)ειν κα� I2ρ�να 2�λ�ν κα� τ�ν τ�%των κακ�-δαιμ�ν�αν9 τ? δ5 �Uτε (κτ$ς �Uτε περ� ψυ)�ν τ$ α=τ$νpαυτ7� ε>ναι 2α&λ�ν κα� κακ�δα�μ�να.
cEτι τ�ν #γαθ�ν τ? μSν ε>ναι τελικ�, τ? δS π�ιητικ�,τ? δS τελικ? κα� π�ιητικ�. τ$ν μSν �Oν 2�λ�ν κα� τ?ς #π5α=τ�& γιν�μ�νας w2ελε�ας π�ιητικ? ε>ναι #γαθ�9 θ�ρ-σ�ς δS κα� 2ρ*νημα κα� (λευθερ�αν κα� τ�ρψιν κα�ε=2ρ�σ%νην κα� #λυπ�αν κα� πaσαν τ�ν κατ5 #ρετ�νπρaLιν τελικ�.
Π�ιητικ? δS κα� τελικ? ε>ναι #γαθ? <τ?ς #ρετ�ς>.καθ$ μSν γ?ρ #π�τελ�&σι τ�ν ε=δαιμ�ν�αν π�ιητικ�(στιν #γαθ�9 καθ$ δS συμπληρ�&σιν α=τ�ν, 0στε μ�ρηα=τPς γ�νεσθαι, τελικ�. 4μ��ως δS κα� τ�ν κακ�ν τ? μSνε>ναι τελικ�, τ? δS π�ιητικ�, τ? δ5 #μ2�τ�ρως @)�ντα. τ$νμSν ()θρ$ν κα� τ?ς #π5 α=τ�& γιν�μ�νας �λ��ας π�ιητικ?ε>ναι9 κατ�πληLιν δS κα� ταπειν*τητα κα� δ�υλε�αν κα�#τερπ�αν κα� δυσθυμ�αν κα� περιλυπ�αν κα� πaσαν τ�νκατ? κακ�αν πρaLιν τελικ�9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 122 – – 123 –
96
97
![Page 64: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/64.jpg)
Oh κακ%ες δ? ε3ναι καL τP δ)�, δι+τι, καθ= ;σ�ν μ?ν πρ�-[εν��ν τ0ν κακ�δαιμ�ν%α, π�ιητικP κακP ε3ναι. Kαθ= ;σ�ν δ?τ0ν <λ�κληρ@ν�υν tστε νP γ%νωνται μ�ρη της, ε3ναι τελικC.
98. =Aκ+μη τP ψυ4ικP "γαθC, jλλα ε3ναι συν�θειες, jλλαδιαθ�σεις κι jλλα ��τε τ$ lνα ��τε τ$ jλλ�. Διαθ�σεις ε3ναι �h"ρετ�ς, συν�θειες ε3ναι �h "πασ4�λ�σεις, ��τε δ? συν�θειες��τε διαθ�σεις ε3ναι �h _νεργητικ+τητες σPν τ�τ�ιες59. ΓενικP δ?nπCρ4�υν καL μερικP "νCμικτα "γαθC, ;πως i εGτεκν%α καL iεGγηρ%α. �H _πιστ�μη ;μως ε3ναι lνα καθαρ$ "γαθ+. =Eκτ$ςτ�)των, μερικP "γαθP ε3ναι μ+νιμα, ;πως �h "ρετ?ς καL jλλαπαρ�δικC, ;πως i 4αρP � i περιπCτησις (oς jσκησις).
99. KCθε "γαθ$ ε3ναι _πιτ�δει� γιP τP συμD�ρ�ντC μας καL_πι:ε:λημ�ν� καL _πικερδ?ς καL 4ρ�σιμ� καL ε�4ρηστ� καLoρα>� καL }D�λιμ� καL _πιθυμητ$ καL δ%και�. =Eπιτ�δει� γιP τPσυμD�ρ�ντC μας ε3ναι _πειδ0 _πιD�ρει τ�τ�ια πρCγματα π�),;ταν αGτP συμ:α%ν�υν, iμε>ς }Dελ�)μεθα.
=Eπι:ε:λημ�ν� ε3ναι δι+τι _πιD�ρει /ν+τητα _κε> ;π�υ/ν+της 4ρειCkεται. =Eπικερδ?ς ε3ναι "D�� πληρ@νει τP δαπαν�-ματα γι= αGτ$ εuς τρ+π�ν tστε νP πρ�κ)πτ7η }D�λεια _κ τ'ς"νταλλαγ'ς. Xρ�σιμ� ε3ναι "D�� _[ασDαλ%kει 4ρ'σι }D�λιμη.E�4ρηστ� ε3ναι γιατL i }Dελιμ+της π�2 παρ�4ει ε3ναι "[%απαντ$ς _πα%ν�υ. �Ωρα>� γιατL ε3ναι σ)μμετρ� πρ$ς τ0ν 4ρ'σιτ�υ.
=ΩD�λιμ� ε3ναι "D�� ε3ναι τ�τ�ι� _κ D)σεως Dτιαγμ�ν� tστενP }Dελ7'. VA[ι� πρ�τιμ�σεως ε3ναι _πειδ0 ε3ναι τ�τ�ι� π�2ε3ναι λ�γικ$ νP πρ�τιμqται. Δ%και�, τ�λ�ς, ε3ναι δι+τι
#μ2�τ�ρως δ5 @)�ντα <τ?ς> κακ�ας, (πε� καθ$ μSν#π�τελ�&σι τ�ν κακ�δαιμ�ν�αν π�ιητικ� (στι9 καθ$ δSσυμπληρ�&σιν α=τ�ν, 0στε μ�ρη α=τPς γ�νεσθαι, τελικ�.
cEτι τ�ν περ� ψυ)�ν #γαθ�ν τ? μ�ν εσιν gLεις, τ? δSδιαθ�σεις, τ? δ5 �Uθ5 gLεις �Uτε διαθ�σεις. διαθ�σεις μSν αR#ρετα�, gLεις δS τ? (πιτηδε%ματα, �Uτε δ5 gLεις �Uτε δια-θ�σεις αR (ν�ργειαι. κ�ιν�ς δS τ�ν #γαθ�ν μικτ? μ�ν(στιν ε=τεκν�α κα� ε=γηρ�α, �πλ�&ν δ5 (στ�ν #γαθ$ν(πιστ�μη. κα� #ε� μSν παρ*ντα αR #ρετα�, �=κ #ε� δ�, �s�ν)αρ�, περιπ�τησις.
Πaν δ5 #γαθ$ν συμ2�ρ�ν ε>ναι κα� δ��ν κα� λυσιτελSςκα� )ρ�σιμ�ν κα� εU)ρηστ�ν κα� καλ$ν κα� w2�λιμ�ν κα�αRρετ$ν κα� δ�και�ν. συμ2�ρ�ν μSν ;τι 2�ρει τ�ια&τα uνσυμ�αιν*ντων w2ελ�%μεθα9 δ��ν δ5 ;τι συν�)ει (ν �sς)ρ�9 λυσιτελSς δ5 ;τι λ%ει τ? τελ�%μενα ες α=τ*, 0στε τ�ν#ντικατ�λλαLιν τ�ν (κ τPς πραγματε�ας <περα�ρειν τ[Pw2ελε�\α9 )ρ�σιμ�ν δ5 ;τι )ρε�αν w2ελε�ας παρ�)εται9εU)ρηστ�ν δ5 ;τι τ�ν )ρε�αν (παινετ�ν #περγ�Jεται9καλ$ν δ5 ;τι συμμ�τρως @)ει πρ$ς τ�ν pαυτ�& )ρε�αν9w2�λιμ�ν δ5 ;τι τ�ι�&τ*ν (στιν 0στε w2ελε6ν9 αRρετ$ν δ5;τι τ�ι�&τ*ν (στιν 0στε ε=λ*γως α=τ$ αRρε6σθαι9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 124 – – 125 –
59. Δηλ. i _[ωτερ%κευσις μιqς hκαν+τητ�ς, τ'ς hκαν+τητ�ς π.4. νP τραγ�υδqςoρα>α.
98
99
![Page 65: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/65.jpg)
ε3ναι _ναρμ�νισμ�ν� πρ$ς τ$ν ν+μ� καL τε%νει νP /ν@ν7η τ�2ς"νθρ@π�υς.
100. Θεωρ��ν oρα>� τ$ τ�λει� "γαθ$ "D�� _ν�4ει στ$"κ�ραι� ;λ�υς τ�2ς nπ$ τ'ς D)σεως "παιτ�υμ�ν�υς παρCγ�-ντες � _κε>ν� π�2 ε3ναι στ0ν _ντ�λεια συμμετρικ+, U4ει τ�λειες"ναλ�γ%ες. Λ�γ�υν ;τι nπCρ4�υν τ�σσερα ε]δη oρα%�υ: τ$δ%και�, τ$ "νδρε>�, τ$ κ+σμι� καL τ$ _πιστημ�νικ+, τ$ σ�D+.ΓιατL κCτω "π= αGτ?ς τLς μ�ρD?ς γ%ν�νται �h καλ?ς πρC[εις.�Oμ�%ως καL τ�� αuσ4ρ��, τ�� jσ4ημ�υ nπCρ4�υν τ�σσαραε]δη: τ$ jδικ�, τ$ δειλ+, τ$ jκ�σμ� καL τ$ jDρ�ν.
M? τ$ oρα>� ν�ε>ται κυρ%ως τ$ "γαθ$ π�2 καθιστq τ�2ςκατ+4�υς τ�υ "[%�υς _πα%ν�υ �, συντ+μως, τ$ j[ι� _πα%ν�υ"γαθ+. Σ? jλλη ;μως Uνν�ια σημα%νει lνα "γαθ$ _πιτ�δει� γιPτ$ ]δι� αGτ�� Uργ�. KαL γιP μ%α jλλη, τ�λ�ς, Uνν�ια τ$ oρα>�ε3ναι αGτ$ π�2 δ%δει καιν�)ργια 4Cρι σ= <τιδ�π�τε, ;πως ;τανλ�με ;τι μ+ν�ν < σ�D$ς ε3ναι καλ$ς κι Wμ�ρD�ς.
101. =Aκ+μη λ�γ�υν ;τι μ+ν� τ$ |θικJς oρα>� ε3ναι "γαθ+.VEτσι γρCDει < �EκCτων στ$ τρ%τ� :ι:λ%� τ'ς «Περ� #γαθ�&»πραγματε%ας τ�υ κι < Xρ)σιππ�ς στ0ν «Περ� τ�& καλ�&». E3ναιδ? τ$ oρα>�, nπ�στηρ%k�υν, i "ρετ0 καL κCθε τι π�2 μετ�4ειαGτ'ς: π�2 uσ�δυναμε> μ? τ$ νP π��με πsς ;,τι ε3ναι "γαθ$ε3ναι oρα>�, � μ? τ$ νP π��με ;τι < ;ρ�ς «"γαθ$» ε3ναι uσ�δ)-ναμ�ς μ? τ$ν ;ρ� «oρα>�» π�2 ε3ναι τ$ ]δι�. Γιατ%, _D= ;σ�ν lναπρqγμα ε3ναι "γαθ+, ε3ναι καL oρα>�. =AλλP ε3ναι "γαθ+. VAραε3ναι καL oρα>�.
=EπL πλ��ν nπ�στηρ%k�υν ;τι ;λα τP "γαθP ε3ναι ]σα, καLκCθε "γαθ$ ε3ναι στ$ν �ψιστ� :αθμ$ _πιθυμητ$ καL δ?ν _πιδ�-4εται 4αμ�λωσι � �ψωσι _ντCσεως60. TP πρCγματα, λ�γ�υν, τP
δ�και�ν δ5 ;τι ν*μ7ω (στ� σ%μ2ων�ν κα� κ�ινων�ας π�ιητι-κ*ν.
Kαλ$ν δS λ�γ�υσι τ$ τ�λει�ν #γαθ$ν παρ? τ$ π�ντας#π�)ειν τ�!ς (πιJητ�υμ�ν�υς #ριθμ�!ς <π$ τPς 2%σεως� τ$ τελ�ως σ%μμετρ�ν. εhδη δ5 ε>ναι τ�& καλ�& τ�τταρα,δ�και�ν, #νδρε6�ν, κ*σμι�ν, (πιστημ�νικ*ν9 (ν γ?ρ τ�6σδετ?ς καλ?ς πρ�Lεις συντελε6σθαι. #ν? λ*γ�ν δS κα� τ�&ασ)ρ�& ε>ναι εhδη τ�τταρα, τ$ τ5 Iδικ�ν κα� τ$ δειλ$ν κα�Iκ�σμ�ν κα� I2ρ�ν. λ�γεσθαι δS τ$ καλ$ν μ�να)�ς μSντ$ (παινετ�!ς παρε)*μεν�ν τ�!ς @)�ντας <�> #γαθ$ν(πα�ν�υ ILι�ν9 pτ�ρως δS τ$ εO πε2υκ�ναι πρ$ς τ$ hδι�ν@ργ�ν9 Iλλως δS τ$ (πικ�σμ�&ν, ;ταν λ�γωμεν μ*ν�ν τ$νσ�2$ν #γαθ$ν <κα�> καλ$ν ε>ναι.
Λ�γ�υσι δS μ*ν�ν τ$ καλ$ν #γαθ$ν ε>ναι, καθ� 2ησιν�Eκ�των (ν τ7� τρ�τ7ω Περ� #γαθ�ν (Gomoll 4) κα� Xρ%σιπ-π�ς (ν τ�6ς Περ� τ�& καλ�&9 ε>ναι δS τ�&τ� #ρετ�ν κα� τ$μετ�)�ν #ρετPς, 7u (στιν hσ�ν τ$ πaν #γαθ$ν καλ$ν ε>ναικα� τ$ σ�δυναμε6ν τ7� καλ7� τ$ #γαθ*ν, ;περ hσ�ν (στ�τ�%τ7ω. (πε� γ?ρ (στιν #γαθ*ν, καλ*ν (στιν9 @στι δS καλ*ν9#γαθ$ν Iρα (στ�. δ�κε6 δS π�ντα τ? #γαθ? hσα ε>ναι κα�πaν #γαθ$ν (π5 Iκρ�ν ε>ναι αRρετ$ν κα� μ�τ5 Iνεσιν μ�τ5(π�τασιν (πιδ�)εσθαι. τ�ν δ5 bντων 2ασ�
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 126 – – 127 –
60. Bλ. σημ. 59.
100
101
![Page 66: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/66.jpg)
μ?ν ε3ναι "γαθC, τP δ? κακC, καL jλλα |θικJς �Gδ�τερα (#δι�-2�ρα).
102. =AγαθP ε3ναι �h /['ς "ρετ�ς: Dρ+νησις, δικαι�σ)νη,"νδρε%α, σωDρ�σ)νη (αGτ�κυριαρ4%α), κ.λπ. KακP δ? τP "ντ%-θετα: "Dρ�σ)νη, "δικ%α, κ.λπ. KαL �Gδ�τερα ;σα ��τε }Dελ��ν��τε :λCπτ�υν, ;πως kω�, nγε%α, iδ�ν�, ~μ�ρDιC, σDρ>γ�ς,πλ�)τη, καλ$ Wν�μα, "ριστ�κρατικ0 καταγωγ0 καL τP "ντ%θετCτ�υς: θCνατ�ς, "ρρ@στια, π+ν�ς, "σ4�μια, "δυναμ%α, Dτ@4εια,ντρ�π�, ταπειν0 καταγωγ0 καL τP τ�ια�τα, ;πως :ε:αι@νει <�EκCτων στ$ l:δ�μ� :ι:λ%� τ'ς «Περ� τ�λ�υς» συγγραD'ς τ�υκι < =Aπ�λλ+δωρ�ς στ0ν «5Hθικ�» τ�υ κι < Xρ)σιππ�ς.
Δι+τι αGτP δ?ν ε3ναι "γαθP καθ= /αυτC, "λλP ε3ναι (|θικJς)"διCD�ρα, �ν καL _μπ%πτ�υν nπ$ τ$ ε3δ�ς � τ0ν nπ�δια%ρεσιτJν πραγμCτων π�2 πρ�πει νP τP πρ�τιμ��με61.
103. Δι+τι, ;πως ]δι�ν τ�� θερμ�� ε3ναι νP θερμα%ν7η κι W4ινP κρυ@ν7η, Uτσι καL τ�� "γαθ�� ]δι�ν ε3ναι νP }Dελ7' κι W4ι νP:λCπτ7η. Πλ0ν ;μως δ?ν }Dελε> περισσ+τερ� "π$ ;σ� :λCπτει <πλ��τ�ς καL i nγε%α. VAρα δ?ν ε3ναι "γαθP ��τε < πλ��τ�ς ��τεi nγε%α.
=Eπ%σης nπ�στηρ%k�υν ;τι δ?ν ε3ναι "γαθ$ αGτ$ τ�� <π�%�υ|μπ�ρε>ς νP κCμν7ης καL καλ0 καL κακ0 4ρ'σι. T�� πλ�)τ�υ;μως καL τ'ς nγε%ας μπ�ρε> κανεLς νP κCν7η καL καλ0 καL κακ04ρ'σι. VAρα δ?ν ε3ναι "γαθP < πλ��τ�ς καL i nγε%α.
�O Π�σειδ@νι�ς ;μως λ�γει ;τι κι αGτP "γαθP ε3ναι. =AλλP <�EκCτων στ$ Uνατ� :ι:λ%� «Περ� #γαθ�ν» κι < Xρ)σιππ�ς στP
τ? μSν #γαθ? ε>ναι, τ? δS κακ�, τ? δ5 �=δ�τερα.5Aγαθ? μSν �Oν τ?ς τ5 #ρετ�ς, 2ρ*νησιν, δικαι�σ%νην,
#νδρε�αν, σω2ρ�σ%νην κα� τ? λ�ιπ�9 κακ? δS τ?(ναντ�α, #2ρ�σ%νην, #δικ�αν κα� τ? λ�ιπ�. �=δ�τερα δS;σα μ�τ5 w2ελε6 μ�τε �λ�πτει, �s�ν Jω�, <γ�εια, Bδ�ν�,κ�λλ�ς, σ)%ς, πλ�&τ�ς, ε=δ�L�α, ε=γ�νεια9 κα� τ? τ�%τ�ις(ναντ�α, θ�νατ�ς, ν*σ�ς, π*ν�ς, α>σ)�ς, #σθ�νεια, πεν�α,#δ�L�α, δυσγ�νεια κα� τ? παραπλ�σια, καθ� 2ησιν �Eκ�-των (ν p�δ*μ7ω Περ� τ�λ�υς (Gomoll 2) κα� 5Aπ�λλ*δωρ�ς(ν τ[P 5Hθικ[P κα� Xρ%σιππ�ς. μ� γ?ρ ε>ναι τα&τ5 #γαθ�,#λλ5 #δι�2�ρα κατ5 ε>δ�ς πρ�ηγμ�να.
�Ως γ?ρ hδι�ν θερμ�& τ$ θερμα�νειν, �= τ$ ψ%)ειν,�Vτω κα� #γαθ�& τ$ w2ελε6ν, �= τ$ �λ�πτειν9 �= μaλλ�νδ5 w2ελε6 � �λ�πτει 4 πλ�&τ�ς κα� B <γ�εια9 �=κ Iρ5#γαθ$ν �Uτε πλ�&τ�ς �Uθ5 <γ�εια. @τι τ� 2ασιν, 7u @στιν εOκα� κακ�ς )ρPσθαι, τ�&τ5 �=κ @στιν #γαθ*ν9 πλ�%τ7ω δSκα� <γιε�\α @στιν εO κα� κακ�ς )ρPσθαι9 �=κ Iρ5 #γαθ$νπλ�&τ�ς κα� <γ�εια. Π�σειδ:νι�ς μ�ντ�ι κα� τα&τ� 2ησιτ�ν #γαθ�ν ε>ναι. #λλ5 �=δS τ�ν Bδ�ν�ν #γαθ*ν 2ασιν�Eκ�των τ5 (ν τ7� (ν�τ7ω Περ� #γαθ�ν
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 128 – – 129 –
61. Πρ�ηγμ�να. Bλ. λεπτ�μερ' "νCλυσι τ�� ;ρ�υ "π$ τ$ν ]δι�ν τ$ν συγγρα-D�α στLς "μ�σως κατωτ�ρω παραγρ. 105, 106 καL 107.
102
103
![Page 67: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/67.jpg)
«Περ� �Hδ�νPς» nπ�στηρ%k�υν ;τι ��τε κι i iδ�ν0 ε3ναι "γαθ+.Δι+τι nπCρ4�υν καL αuσ4ρ?ς iδ�ν�ς. Kαν�να ;μως αuσ4ρ$πρqγμα δ?ν ε3ναι "γαθ+. =ΩD�λεια ;μως πρ�κ)πτει "π$ τ$ νPθ�τ7η κανεLς σ? κ%νησι � εuς πα�σι, σ? "ντ�4�, _νJ :λC:η πρ�-καλε>ται "π$ τ$ νP θ�τ7η σ? κ%νησι � εuς πα�σι κατP κακ%α.
104. �O ;ρ�ς «"διCD�ρα» U4ει δ)� σημασ%ες: μ? τ0ν πρ@τηδηλ@νει τP πρCγματα π�2 ��τε συντελ��ν στ0ν εGδαιμ�ν%α��τε στ0ν κακ�δαιμ�ν%α, ;πως ε3ναι < πλ��τ�ς, i δ+[α, i nγε%α,i ρ@μη καL τP ;μ�ια. ΓιατL ε3ναι δυνατ$ν καL 4ωρLς αGτP νPε]μεθα εGτυ4ισμ�ν�ι, "D�� αGτC, "νCλ�γα μ? τ0ν 4ρ'σι π�2 θPκCνωμε, μπ�ρ��ν ν= "π�:��ν πηγ0 εGτυ4%ας, "λλP καL δυστυ-4%ας.
Σ? _ντελJς jλλη σημασ%α λ�γ�νται "διCD�ρα τP πρCγματαπ�2 δ?ν U4�υν τ0ν δ)ναμι νP nπ�κιν�σ�υν ��τε τ0ν <ρμ0 ��τετ0ν "π�στρ�D�, ;πως π.4. τ$ γεγ�ν$ς �ν < "ριθμ$ς τJν τρι4Jντ'ς κεDαλ'ς ε3ναι jρτι�ς � περιττ$ς � τ$ νP _κτε%ν7ης � νPμαk�ψ7ης τ$ δCκτυλ+ σ�υ. Δ?ν λ�γ�νται ;μως Uτσι "διCD�ρααGτP π�2 "ναD�ραμε πρωτ)τερα, δι+τι αGτP ε3ναι "π�λ)τωςhκανP νP διεγε%ρ�υν καL <ρμ0 καL "π�4θεια.
105. Γι= αGτ+, κCπ�ια "π= αGτP τ= "π�kητ��με κι jλλα τP"π�ρρ%πτ�με, _νJ τP nπ$ τ0ν jλλη _κδ�40 "διCD�ρα ��τε πρ�-τ%μησι |μπ�ρ��ν νP πρ�καλ�σ�υν ��τε "π�στρ�D�. TP "διC-D�ρα, jλλα τP λ�γ�υν «πρ�ηγμ�να» (δηλ. π�2 "[%kει νP τP_πιθυμ��με καL νP τP πρ�τιμ��με) κι jλλα «"π�πρ�ηγμ�να»(π�2 πρ�πει δηλ. νP τP "π�Dε)γωμε).
Πρ�ηγμ�να ε3ναι _κε>να π�2 U4�υν "[%α καL "π�πρ�ηγμ�να_κε>να π�2 δ?ν U4�υν καμμιP "[%α. T0ν "[%α τ0ν <ρ%k�υν,πρJτ�ν, σPν κCπ�ια συμ:�λ0 στ0ν �ρμ�νικ0 kω�, τ�τ�ια π�2νP συνδ�εται μ? κCθε "γαθ+. Δε)τερ�ν, ;τι ε3ναι κCπ�ια hκα-
(Gomoll 5) κα� Xρ%σιππ�ς (ν τ�6ς Περ� Bδ�νPς9 w2ελε6νδ� (στι κινε6ν � hσ)ειν κατ5 #ρετ�ν, �λ�πτειν δS κινε6ν �hσ)ειν κατ? κακ�αν.
Δι)�ς δS λ�γεσθαι #δι�2�ρα9 |παL μSν τ? μ�τε πρ$ςε=δαιμ�ν�αν μ�τε πρ$ς κακ�δαιμ�ν�αν συνεργ�&ντα, Gς@)ει πλ�&τ�ς, δ*Lα, <γ�εια, σ)!ς κα� τ? ;μ�ια9 (νδ�)εταιγ?ρ κα� )ωρ�ς τ�%των ε=δαιμ�νε6ν, τPς π�ιaς α=τ�ν )ρ�-σεως ε=δαιμ�νικPς �Uσης � κακ�δαιμ�νικPς. Iλλως δSλ�γεται #δι�2�ρα τ? μ�θ5 4ρμPς μ�τ5 #2�ρμPς κινητικ�,Gς @)ει τ$ #ρτ�ας @)ειν (π� τPς κε2αλPς τρ�)ας � περιτ-τ�ς, � (κτε6ναι τ$ν δ�κτυλ�ν � συστε6λαι, τ�ν πρ�τ�ρων#δια2*ρων �=κ�θ5 �Vτω λεγ�μ�νων9 4ρμPς γ�ρ (στιν(κε6να κα� #2�ρμPς κινητικ�. δι$ τ? μSν α=τ�ν (κλ�γε-ται, <τ? δS #πεκλ�γεται>, τ�ν [δ5] pτ�ρων (π�σης()*ντων πρ$ς αiρεσιν κα� 2υγ�ν.
T�ν #δια2*ρων τ? μSν λ�γ�υσι πρ�ηγμ�να, τ? δS#π�πρ�ηγμ�να9 πρ�ηγμ�να μSν τ? @)�ντα #L�αν,#π�πρ�ηγμ�να δS τ? #παL�αν @)�ντα. #L�αν δS τ�ν μ�ντινα λ�γ�υσι σ%μ�λησιν πρ$ς τ$ν 4μ�λ�γ�%μεν�ν ���ν,nτις (στ� περ� πaν #γαθ*ν9 τ�ν δS ε>ναι μ�σην τιν? δ%να-μιν �
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 130 – – 131 –
104
105
![Page 68: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/68.jpg)
ν+της � 4ρ'σις π�2 Uμμεσα oς _νδιCμεσ� συμ:Cλλει στ$ν κατPD)σιν :%�ν, π�2 ε3ναι ;μ�ι� �ν τ0ν π��με «κCπ�ια :��θεια π�2πρ�σD�ρει < πλ��τ�ς � i nγε%α στ$ν κατP D)σιν :%�ν». Tρ%τ�ν,"[%α ε3ναι τ$ πλ'ρες uσ�δ)ναμ� /ν$ς _κτιμητ�� ;πως τ$ tρισεlνας Uμπειρ�ς τJν πραγμCτων — ;πως ;ταν λ�γεται ;τι σιτCρι"νταλλCσσεται γιP τ+σ� κριθCρι μαkL μ= lνα μ�υλCρι. ΓρCDεταικατ= jλλη ;μως γραD�: τPς iμι�λ%�υς κατP Arnim, θP μεταDρC-σ�υμε: "νταλλCσσεται σιτCρι μ? "ναλ�γ%α 1 σιτCρι 1 1/2 κριθCρι.Πρ:λ. καL Στ�:α%�υ =Eκλ�γα%, 11, 83, 10).
106. KατP τα�τα πρ�ηγμ�να ε3ναι _κε>να π�2 U4�υν θετικ0"[%α, ;πως _πL παραδε%γματι ε3ναι μετα[2 τJν ψυ4ικJν πρ�τε-ρημCτων i Dυσικ0 hκαν+της (ε=2υCα), i _πιτηδει+της (τ�)νη), i|θικ0 πρ+�δ�ς (πρ�κ�π�) καL τP ;μ�ια. KαL μετα[2 τJν σωμα-τικJν 4αρισμCτων i kω�, i nγε%α, i εGρωστ%α, i εGε[%α, i "ρτι-μ�λεια, i ~μ�ρDιP καL τP παραπλ�σια.
Στ0ν σDα>ρα τJν _[ωτερικJν πραγμCτων, < πλ��τ�ς, iδ+[α, i εGγεν0ς καταγωγ0 καL τP ;μ�ια. Στ0ν τC[ι τJν"π�πρ�ηγμ�νων "ν�κ�υν εuς ;,τι "D�ρq στLς ψυ4ικ?ς uδι+τητεςi Uλλειψις Dυσικ'ς hκαν+τητ�ς (#2υCα), i Uλλειψις _πιτηδει+τη-τ�ς καL τP ;μ�ια. �Ως πρ$ς τ$ σJμα, < θCνατ�ς, i "ρρ@στια, i"δυναμ%α, i κα4ε[%α, i "σ4�μια καL τP ;μ�ια.
Στ0ν σDα>ρα, τ�λ�ς, τJν _[ωτερικJν πραγμCτων "ν�κ�υν iDτ@4εια, i "DCνεια, i ταπειν0 καταγωγ0 καL τP παραπλ�σια.�YπCρ4�υν ;μως "κ+μα πρCγματα π�2 δ?ν "ν�κ�υν σ? καμμιPτC[ι (�=δ�τερα). AGτP δ?ν ε3ναι ��τε πρ�ηγμ�να ��τε"π�πρ�ηγμ�να.
107. =Aκ+μη "π$ τP πρ�ηγμ�να, δηλ. τP πρ�τιμητ�α, κCπ�ιατP πρ�τιμ��με γι= αGτP τP ]δια, κCπ�ια γιP jλλα, καL jλλα καLγι= αGτP τP ]δια καL γιP jλλα. Στ0ν πρ@τη τC[ι "ν�κ�υν iDυσικ0 hκαν+της, i |θικ0 jν�δ�ς καL τP ;μ�ια.
)ρε�αν συμ�αλλ�μ�νην πρ$ς τ$ν κατ? 2%σιν ���ν, ;μ�ι�νεπε6ν nντινα πρ�σ2�ρεται πρ$ς τ$ν κατ? 2%σιν ���νπλ�&τ�ς � <γ�εια9 τ�ν δ5 ε>ναι #L�αν #μ�ι��ν δ�κιμαστ�&,rν tν 4 @μπειρ�ς τ�ν πραγμ�των τ�L[η, ;μ�ι�ν επε6ν#με��εσθαι πυρ�!ς πρ$ς τ?ς σ!ν Bμι*ν7ω κριθ�ς.
Πρ�ηγμ�να μSν �Oν ε>ναι � κα� #L�αν @)ει, �s�ν (π�μSν τ�ν ψυ)ικ�ν ε=2υCαν, τ�)νην, πρ�κ�π�ν κα� τ?;μ�ια9 (π� δS τ�ν σωματικ�ν Jω�ν, <γ�ειαν, ]:μην,ε=εL�αν, #ρτι*τητα, κ�λλ�ς κα� τ? παραπλ�σια9 (π� δSτ�ν (κτ$ς πλ�&τ�ν, δ*Lαν, ε=γ�νειαν κα� τ? ;μ�ια.#π�πρ�ηγμ�να δ’ (π� μSν τ�ν ψυ)ικ�ν #2υCαν, #τε)ν�ανκα� τ? ;μ�ια9 (π� δS τ�ν σωματικ�ν θ�νατ�ν, ν*σ�ν,#σθ�νειαν, κα)εL�αν, π�ρωσιν, α>σ)�ς κα� τ? ;μ�ια9 (π�δS τ�ν (κτ$ς πεν�αν, #δ�L�αν, δυσγ�νειαν κα� τ? παρα-πλ�σια9 �Uτε δS πρ��)θη �Uτ5 #π�πρ��)θη τ? �=δετ�ρως@)�ντα.
cEτι τ�ν πρ�ηγμ�νων τ? μSν δι5 α<τ? πρ�Pκται, τ? δS δι5gτερα, τ? δS κα� δι5 α<τ? κα� δι5 gτερα. δι5 α<τ? μSν ε=2υCα,πρ�κ�π� κα� τ? ;μ�ια9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 132 – – 133 –
106
107
![Page 69: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/69.jpg)
Στ0ν δευτ�ρα < πλ��τ�ς, i _πιDαν0ς καταγωγ0 καL τP;μ�ια.
Στ0ν δ? τελευτα%α τ$ σDρ>γ�ς, �h τ�λειες αuσθ�σεις καL τPγερP σωματικP Wργανα (#ρτι*της).
T@ρα, γιP μ?ν τP ]δια, τP πρ�τιμ��με _πειδ0 αGτP ε3ναι κατPD)σιν πρCγματα62. ΓιP jλλα δ? (τP πρ�τιμ��με), "D�� W4ι λ%γες}D�λειες πρ�σπ�ρ%k�υν. �H ]δια τα[ιθ�τησις uσ4)ει καL γιP_κε>να π�2 "π�ρρ%πτ�με, γιP τP "π�πρ�ηγμ�να.
=Eκτ$ς τ�)των, καθ'κ�ν λ�γ�υν ;τι ε3ναι αGτ$ τ$ <π�>�νπρα4θ?ν63 |μπ�ρε> μ%α λ�γικ0 δικαι�λ�γ%α νP πρ�:Cλ7η, ;πωςπ.4. i �ρμ�ν%α στ0ν π�ρε%α τJν kωϊκJν διεργασιJν π�2 πραγ-ματικP δια4)νεται καL διαπερνq τ0ν α�[ησι τJν DυτJν καL τJνk@ων. Δι+τι καL σ= αGτC, nπ�στηρ%k�υν, μπ�ρ��με νP διακρ%-νωμε καθ�κ�ντα.
108. ΠρJτ�ς δ? < Z�νων _4ρησιμ�π�%ησε τ$ν ;ρ� καθ'κ�ν.=Eτυμ�λ�γικJς πρ��ρ4εται "π$ τ$ κατ� τινας nκειν, δηλ.
_κε>ν� π�2 DθCνει, _κτε%νεται lως, � _κε>ν� π�2 :αρ)νει_πCνω64. E3ναι δ? πρq[ις πρ�σηρμ�σμ�νη στLς Dυσικ?ς διευθε-τ�σεις. Δι+τι "π$ τLς πρC[εις π�2 γ%ν�νται καθ= <ρμ�ν, κCπ�ιεςε3ναι καθ�κ�ντα, δηλ. κατCλληλες καL �ρμ+k�υσες, jλλες ε3ναιτ$ "ντ%θετ�, μ%α δ? τρ%τη τC[ις δ?ν ε3ναι ��τε τ$ lνα ��τε τ$jλλ�.
δι5 gτερα δS πλ�&τ�ς, ε=γ�νεια κα� τ? ;μ�ια9 δι5 α<τ? δS κα�δι5 gτερα σ)%ς, ε=αισθησ�α, #ρτι*της. δι5 α<τ? μ�ν, ;τικατ? 2%σιν (στ�9 δι5 gτερα δ�, ;τι περιπ�ιε6 )ρε�ας �=κlλ�γας. 4μ��ως δ5 @)ει κα� τ$ #π�πρ�ηγμ�ν�ν κατ? τ$ν(ναντ��ν λ*γ�ν.
cEτι δS καθPκ*ν 2ασιν ε>ναι o πρα)θSν εUλ�γ*ν [τε]hσ)ει #π�λ�γισμ*ν, �s�ν τ$ #κ*λ�υθ�ν (ν Jω[P, ;περ κα�(π� τ? 2υτ? κα� J7�α διατε�νει9 4ρaσθαι γ?ρ κ#π� τ�%τωνκαθ�κ�ντα.
Kατων�μ�σθαι δ5 �Vτως <π$ πρ:τ�υ Z�νων�ς τ$καθPκ�ν, #π$ τ�& κατ� τινας nκειν τPς πρ�σ�ν�μασ�αςελημμ�νης. (ν�ργημα δ5 α=τ$ ε>ναι τα6ς κατ? 2%σινκατασκευα6ς �κε6�ν. τ�ν γ?ρ καθ5 4ρμ�ν (νεργ�υμ�νωντ? μSν καθ�κ�ντα ε>ναι, τ? δS παρ? τ$ καθPκ�ν <,τ? δ5�Uτε καθ�κ�ντα �Uτε παρ? τ$ καθPκ�ν>.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 134 – – 135 –
62. �O KλεCνθης δ?ν _νν��σε ��τε τ0ν iδ�ν0 νP λ�γαριCσ7η στP κατP D)σινπρCγματα.
63. Πρ:λ. Στ�:α%�υ 5Eκλ�γα� II 85. 13: «�O πρα4θ?ν ε�λ�γ�ν "π�λ�γ%ανU4ει». KαL Σ�[τ. =Eμπ. VII, 158.
64. KαθPκ�ν: =Eκε>ν� π�2 καθ�κει, δηλ. π�2 DθCνει μ�4ρι τ�� "νθρ@π�υ σPνκCτι π�2 πρ�πει νP _πιτελεσθ7'. �H συν�θης σημασ%α τ�� ρ�ματ�ς καθ�κειν Dα%-νεται καθαρP στ$ν �Hρ+δ�τ�, VII, 22: «�O γPρ VAθως _στL Wρ�ς μ�γα τε καL~ν�μαστ$ν _ς θCλασσαν καθ'κ�ν». MεταD�ρικC, καθ'κ�ν σημα%νει αGτ$ π�2_πεκτε%νεται �ς _μqς, μqς _πηρεCkει � :αρ)νει _πCνω μας.
108
![Page 70: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/70.jpg)
Kαθ�κ�ντα λ�ιπ$ν ε3ναι �h πρC[εις π�2 διαλ�γει < ~ρθ$ςλ+γ�ς γιP νP τLς κCνωμε, ;πως τ$ νP τιμ��με τ�2ς γ�νε>ς, τ�2ς"δελD�)ς, τ0ν πατρ%δα, νP _πικ�ινων��με μ? D%λ�υς. =Aντ%θε-τες πρ$ς τ$ καθ'κ�ν ε3ναι �h πρC[εις π�2 δ?ν τLς διαλ�γει <~ρθ$ς λ+γ�ς, ;πως π.4. τ$ νP παραμελ��με τ�2ς γ�νε>ς μας, ν="διαD�ρ��με γιP τ�2ς "δελD�)ς, νP μ0 συμDων��με μ? τ�2ςD%λ�υς, νP μ0 πρ�σ�4ω μ? τP συμD�ρ�ντα τ'ς πατρ%δ�ς καL τPπαραπλ�σια.
109. O�τε καθ�κ�ντα ��τε "ντ%θετα πρ$ς τ$ καθ'κ�ν ε3ναι�h πρC[εις π�2 ��τε τLς _πι:Cλλει < ~ρθ$ς λ+γ�ς ��τε τLς"παγ�ρε)ει, ;πως π.4. τ$ νP κ+ψ7ης lνα :λαστCρι, τ$ νP κρατqςπ�ννα � [υστρL καL τP ;μ�ια.
=Aκ+μη, κCπ�ια "π$ τP καθ�κ�ντα (nπ�4ρε@σεις) ε3ναι"π+λυτα, δηλ. πρ�πει νP _κτελ��νται πCντ�τε, καL jλλα_[αρτJνται "π$ τLς περιστCσεις. KαL "π+λυτα μ?ν καθ�κ�νταε3ναι νP Dρ�ντ%kωμε γιP τ0ν nγε%α μας καL γιP τP αuσθητ�ριαWργανC μας καL τP ;μ�ια, «κατP περ%στασιν» δ? ε3ναι π.4. τ$ ν’"κρωτηριCkωμε τ$ν /αυτ+ μας καL νP θυσιCkωμε τ0ν περι�υ-σ%α μας. T$ ]δι� uσ4)ει καL γιP τLς πρC[εις π�2 "π�τελ��νπαρC:ασι τ�� καθ�κ�ντ�ς.
=EπL πλ��ν _κ τJν καθηκ+ντων μερικP ε3ναι πCντ�τε _πι:ε-:λημ�να, jλλα W4ι πCντ�τε. KαL πCντ�τε μ?ν _πι:ε:λημ�ναε3ναι τ$ κατ= "ρετ0ν k'ν, W4ι δ? πCντ�τε _πι:ε:λημ�να ε3ναι π.4.i _ρ@τησις καL i "πCντησις, τ$ νP κCν�υμε περ%πατ� καL τP;μ�ια. T$ αGτ$ |μπ�ρε> νP λε4θ7' καL γιP τLς παρα:Cσεις τ��καθ�κ�ντ�ς. �YπCρ4�υν ;μως καL στP _νδιCμεσα πρCγματακαθ�κ�ντα, ;πως π.4. τ$ νP nπακ�)�υν τP παιδιP στ�2ς παιδα-γωγ�)ς τ�υς.
Kαθ�κ�ντα μSν �Oν ε>ναι ;σα λ*γ�ς αRρε6 π�ιε6ν, Gς@)ει γ�νε6ς τιμaν, #δελ2�%ς, πατρ�δα, συμπερι2�ρεσθαι2�λ�ις9 παρ? τ$ καθPκ�ν δ�, ;σα μ� αRρε6 λ*γ�ς, Gς @)ειτ? τ�ια&τα, γ�ν�ων #μελε6ν, #δελ2�ν #2ρ�ντιστε6ν,2�λ�ις μ� συνδιατ�θεσθαι, πατρ�δα <περ�ρaν κα� τ?παραπλ�σια9 �Uτε δS καθ�κ�ντα �Uτε παρ? τ$ καθPκ�ν;σα �Uθ5 αRρε6 λ*γ�ς πρ�ττειν �Uτ5 #παγ�ρε%ει, �s�ν κ�ρ-2�ς #νελ�σθαι, γρα2ε6�ν κρατε6ν � στλεγγ�δα κα� τ?;μ�ια τ�%τ�ις.
Kα� τ? μSν ε>ναι καθ�κ�ντα Iνευ περιστ�σεως, τ? δSπεριστατικ�. κα� Iνευ περιστ�σεως τ�δε, <γιε�ας(πιμελε6σθαι κα� ασθητηρ�ων κα� τ? ;μ�ια9 κατ? περ�-στασιν δS τ$ πηρ�&ν pαυτ$ν κα� τ�ν κτPσιν διαρριπτε6ν.#ν? λ*γ�ν δS κα� τ�ν παρ? τ$ καθPκ�ν. @τι τ�ν καθηκ*-ντων τ? μSν #ε� καθ�κει, τ? δS �=κ #ε�. κα� #ε� μSν καθ�-κει τ$ κατ5 #ρετ�ν JPν, �=κ #ε� δS τ$ (ρωτaν κα� #π�κρ�-νεσθαι κα� περιπατε6ν κα� τ? ;μ�ια. 4 δ5 α=τ$ς λ*γ�ς κα�(π� τ�ν παρ? τ$ καθPκ�ν. @στι δS κα� (ν τ�6ς μ�σ�ις τικαθPκ�ν, Gς τ$ πε�θεσθαι τ�!ς πα6δας τ�6ς παιδαγωγ�6ς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 136 – – 137 –
109
![Page 71: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/71.jpg)
110. rOσ�ν "D�ρq στ0ν ψυ4�, αGτ0 κατP τ�2ς Στωϊκ�2ςε3ναι ~κταμερ�ς. Δι+τι μ�ρη της ε3ναι �h π�ντε αuσθ�σεις, ihκαν+της τ'ς <μιλ%ας, i διαν�ητικ0 hκαν+της π�2 ε3ναι αGτ0 i]δια διCν�ια, καL i γεννητικ0 hκαν+της. =Aπ$ τ0ν "πατηλ+τηταδ? πρ�κ)πτει διαστρ�D0 π�2 _πεκτε%νεται καL στ0ν διCν�ια,καL "π$ τ0ν <π�%α διαστρ�D0 π�λλP πCθη :λαστCν�υν τP<π�>α γ%ν�νται α]τια "σταθε%ας. T$ πCθ�ς δ? κατP τ$ν Z�νωναε3ναι μ%α jλ�γ�ς καL "ντιDυσικ0 κ%νησις τ'ς ψυ4'ς � μ%α nπ�ρ-μετρ�ς <ρμ0 (πλε�ν�J�υσα).
TP κ)ρια πCθη λ�γει < �EκCτων στ$ δε)τερ� :ι:λ%� τ'ς«Περ� παθ�ν» πραγματε%ας τ�υ κι < Z�νων στ0ν nπ$ ;μ�ι�ντ%τλ�ν συγγραD� τ�υ ε3ναι τ�σσερα: i λ)πη, < D+:�ς, i _πιθυ-μ%α καL i iδ�ν�.
111. Φρ�ν��ν δ? αGτ�L ;τι τP πCθη ε3ναι (στρα:?ς "[ι�λ�-γικ?ς) κρ%σεις, ;πως λ�γει < Xρ)σιππ�ς στ0ν πραγματε%α τ�υ«Περ� παθ�ν». Δι+τι καL i Dιλαργυρ%α ε3ναι μ%α γν@μη, μ%α"ντ%ληψις (<π*ληψις) ;τι τP 4ρ�ματα ε3ναι κCτι καλ+, ;πωςσυμ:α%νει καL μ? τ0ν μ�θη, τ0ν "κ�λασ%α καL τP παρ+μ�ιαπCθη. KαL i μ?ν λ)πη, nπ�στηρ%k�υν, ε3ναι μ%α jλ�γη ψυ4ικ0συστ�λ�. E]δη δ? αGτ'ς ε3ναι < �3κτ�ς, < Dθ+ν�ς, i k�λεια, <"νταγωνισμ+ς, τ$ j4θ�ς, i _ν+4λησις, i θλ>ψις, i ~δ)νη καL iσ)γ4υσις.
112. O3κτ�ς ε3ναι λ)πη π�2 ν�ι@θ�υμε ;ταν κCπ�ι�ς"να[ι�παθ7'. Φθ+ν�ς ε3ναι λ)πη γιP τ0ν εGημερ%α τ�� jλλ�υ.Z�λεια (JPλ�ς) ε3ναι λ)πη, _πειδ0 < jλλ�ς U4ει αGτP π�2 _με>ς_πιθυμ��με. =Aνταγωνισμ$ς (Jηλ�τυπ�α) ε3ναι λ)πη, _πειδ0 U4εικι < jλλ�ς αGτP π�2 U4�υμε _με>ς.
VA4θ�ς, λ)πη π�2 μqς πι�kει ψυ4ικC. =Eν+4λησις, λ)πη π�2
Φασ� δS τ�ν ψυ)�ν ε>ναι lκταμερP9 μ�ρη γ?ρ α=τPςτ� τε π�ντε ασθητ�ρια κα� τ$ 2ωνητικ$ν μ*ρι�ν κα� τ$διαν�ητικ*ν, ;περ (στ�ν α=τ� B δι�ν�ια, κα� τ$ γεννητι-κ*ν. (κ δS τ�ν ψευδ�ν (πιγ�νεσθαι τ�ν διαστρ�2�ν (π�τ�ν δι�ν�ιαν, #25 �ς π�λλ? π�θη �λαστ�νειν κα� #κατα-στασ�ας αhτια. @στι δS α=τ$ τ$ π�θ�ς κατ? Z�νωνα BIλ�γ�ς κα� παρ? 2%σιν ψυ)Pς κ�νησις � 4ρμ� πλε�ν�-J�υσα. τ�ν δS παθ�ν τ? #νωτ�τω, καθ� 2ησιν �Eκ�των(ν τ7� δευτ�ρ7ω Περ� παθ�ν (Gomoll 9) κα� Z�νων (ν τ7�Περ� παθ�ν, ε>ναι γ�νη τ�τταρα, λ%πην, 2*��ν, (πιθυ-μ�αν, Bδ�ν�ν.
Δ�κε6 δ5 α=τ�6ς τ? π�θη κρ�σεις ε>ναι, καθ� 2ησι Xρ%-σιππ�ς (ν τ7� Περ� παθ�ν9 n τε γ?ρ 2ιλαργυρ�α <π*λη-ψ�ς (στι τ�& τ$ #ργ%ρι�ν καλ$ν ε>ναι, κα� B μ�θη δS κα� B#κ�λασ�α 4μ��ως κα� τIλλα. κα� τ�ν μSν λ%πην ε>ναισυστ�λ�ν Iλ�γ�ν9 εhδη δ5 α=τPς @λε�ν, 2θ*ν�ν, JPλ�ν,Jηλ�τυπ�αν, I)θ�ς, (ν*)λησιν, #ν�αν, lδ%νην, σ%γ)υσιν.
cEλε�ν μSν �Oν ε>ναι λ%πην Gς (π5 #ναL�ως κακ�-παθ�&ντι, 2θ*ν�ν δS λ%πην (π5 #λλ�τρ��ις #γαθ�6ς,JPλ�ν δS λ%πην (π� τ7� Iλλ7ω παρε6ναι uν α=τ$ς (πιθυμε6,Jηλ�τυπ�αν δS λ%πην (π� τ7� κα� Iλλ7ω παρε6ναι � κα�α=τ$ς @)ει, I)θ�ς δS λ%πην �αρ%ν�υσαν, (ν*)λησιν
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 138 – – 139 –
110
111
112
![Page 72: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/72.jpg)
μqς στεν�4ωρε> καL _πιD�ρει Uλλειψι 4@ρ�υ (δυσ)ωρ�α, δ?νμqς 4ωρCει τ+π�ς). Θλ>ψις, λ)πη "π$ "γωνι@δεις σκ�ψεις π�2_μμ�νει � καL _παναυ[Cνεται. =Oδ)νη, λ)πη ~δυνηρ�. Σ)γ4υσις,τ�λ�ς, (δηλ. τ$ νP συγ4υk@μεθα), ε3ναι λ)πη jλ�γ�ς π�2 μqςταρCσσει καL μqς _μπ�δ%kει νP uδ��με τ0ν κατCστασι σPνσ)ν�λ�.
�O D+:�ς ε3ναι πρ�σδ�κ%α κακ��. �Yπ$ τ$ν D+:�ν κατατCσ-σ�νται τP "κ+λ�υθα συναισθ�ματα: τρ+μ�ς, ταρα4�, ντρ�π�,πτ+ησις, πανικ+ς, "γων%α. Tρ+μ�ς ε3ναι D+:�ς π�2 _μπ�ιε>δ��ς. Nτρ�π0 ε3ναι D+:�ς "δ�[%ας, δυσμενε%ας. Tαρα40 ε3ναιD+:�ς π�2 μqς κυριε)ει ;ταν πρ+κειται νP πρ�:��με σ?κCπ�ια _ν�ργεια.
Πτ+ησις ε3ναι D+:�ς "π$ παρCστασι (στ$ν ν�� μας) "συν�-θ�υς περιστατικ��. Πανικ$ς ε3ναι D+:�ς μ? π%εσι "σκ�υμ�νηnπ$ �4�υ. =Aγων%α, τ�λ�ς, ε3ναι D+:�ς π�2 ν�ι@θ�υμε ;τανκCπ�ια Uκ:ασις _κκρεμ7' "κ+μη.
113. rOσ�ν "D�ρq στ0ν _πιθυμ%α, ε3ναι jλ�γ�ς Wρε[ις στ0ν<π�%α περιλαμ:Cν�νται �h "κ+λ�υθες καταστCσεις: στ�ρησις,μ>σ�ς, Dιλ�νεικ%α, ~ργ�, Uρως, μ'νις καL θυμ+ς. Στ�ρησις (σπ�-νις) ε3ναι _πιθυμ%α "π�τυ4ημ�νη καL σPν "π�κ�μμ�νη "π$ τ$"ντικε%μεν+ της, "λλP σ? πλ�ρη Uντασι διατηρ�υμ�νη καLματα%ως θελγ�μ�νη "π$ αGτ+.
M>σ�ς ε3ναι αG[αν�μ�νη διαρκ0ς _πιθυμ%α νP συμ:7' κακ$σ? κCπ�ι�ν. Φιλ�νεικ%α ε3ναι _πιθυμ%α συνδε�μ�νη μ? κ�μματι-σμ+. =Oργ0 ε3ναι _πιθυμ%α νP τιμωρηθ7' _κε>ν�ς π�2 κατP τ0νγν@μη σας jδικα σqς U4ει :λCψει. VEρωτας ε3ναι _πιθυμ%α "π$τ0ν <π�%α ε3ναι "παλλαγμ�ν�ς < _νCρετ�ς. Δι+τι ε3ναι μιP πρ�-σπCθεια νP κερδ%σ7η κανεLς στ�ργ0 π�2 ~Dε%λεται στ0ν _[ωτε-ρικ0 παρ�υσ%α ~μ�ρDιqς.
λ%πην στεν�)ωρ�&σαν κα� δυσ)ωρ�αν παρασκευ�J�υ-σαν, #ν�αν λ%πην (κ διαλ�γισμ�ν μ�ν�υσαν � (πιτειν�μ�-νην, lδ%νην λ%πην (π�π�ν�ν, σ%γ)υσιν λ%πην Iλ�γ�ν,#π�κνα��υσαν κα� κωλ%�υσαν τ? παρ*ντα συν�ρaν.
�O δS 2*��ς (στ� πρ�σδ�κ�α κακ�&. ες δS τ$ν 2*��ν#ν�γεται κα� τα&τα9 δε6μα, bκν�ς, ασ)%νη, @κπληLις,θ*ρυ��ς, #γων�α. δε6μα μSν �Oν (στι 2*��ς δ��ς(μπ�ι�ν, ασ)%νη δS 2*��ς #δ�L�ας, bκν�ς δS 2*��ς μελ-λ�%σης (νεργε�ας, @κπληLις δS 2*��ς (κ 2αντασ�ας#συν�θ�υς πρ�γματ�ς, θ*ρυ��ς δS 2*��ς μετ? κατεπε�-Lεως 2ωνPς, #γων�α δS <2*��ς #δ�λ�υ πρ�γματ�ς>.
�H δ5 (πιθυμ�α (στ�ν Iλ�γ�ς bρεLις, <25 rν τ�ττεται κα�τα&τα9 σπ�νις, μ6σ�ς, 2ιλ�νεικ�α, lργ�, @ρως, μPνις,θυμ*ς. @στι δ5 B μSν σπ�νις (πιθυμ�α τις (ν #π�τε%Lει κα��s�ν κε)ωρισμ�νη (κ τ�& πρ�γματ�ς, τεταμ�νη δS δια-κενPς (π5 α=τ$ κα� σπωμ�νη9 μ6σ�ς δ5 (στ�ν (πιθυμ�α τιςτ�& κακ�ς ε>να� τινι μετ? πρ�κ�πPς τιν�ς κα� παρατ�-σεως9 2ιλ�νεικ�α δ5 (πιθυμ�α τις περ� αRρ�σεως9 lργ� δ5(πιθυμ�α τιμωρ�ας τ�& δ�κ�&ντ�ς vδικηκ�ναι �= πρ�ση-κ*ντως9 @ρως δ� (στιν (πιθυμ�α τις �=)� περ� σπ�υδα��υς9@στι γ?ρ (πι��λ� 2ιλ�π�ι�ας δι? κ�λλ�ς (μ2αιν*μεν�ν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 140 – – 141 –
113
![Page 73: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/73.jpg)
114. M'νις ε3ναι ~ργ0 πεπαλαιωμ�νη καL μ�4θηρ0 π�2 ;μωςπεριμ�νει τ0ν εGκαιρ%α της, ;πως "πεικ�ν%kεται στ�2ς παρα-κCτω στ%4�υς (τ�� �Oμ�ρ�υ, =IλιPς A. 81, 82):
Γιατ� tν )ωνε%σ[η τ�ν )�λ� σ5 (κε�νη τ�ν Bμ�ρα, ;μωςτ$ π�θ�ς Iσπ�νδ� στ? στ�θη μ�σα τρ�2ει, ν? Lεθυμ�ν[ηστ$ pLPς.
(MετCDρ. Π�λυλq)
Θυμ+ς, τ�λ�ς, ε3ναι ~ργ0 "ρ4�μ�νη, στ$ πρJτ� της δηλαδ0στCδι�. �Hδ�ν0 ε3ναι jλ�γ�ς U[αρσις π�2 πρ��ρ4εται "π$ αGτ$π�2 Dα%νεται j[ι� πρ�τιμ�σεως, κατατCσσ�νται δ? nπ= αGτ0ν iθ�λ[ις, i 4αιρεκακ%α, i τ�ρψις καL i παραD�ρP _κ τ�ρψεως.Θ�λ[ις ε3ναι iδ�ν0 π�2 γ�ητε)ει τ0ν "κ��. Xαιρεκακ%α ε3ναιiδ�ν0 "π$ τ0ν κακ�τυ4%α τ�� jλλ�υ. T�ρψις ε3ναι σPν κCπ�ιατρ�π0 (τ�ρψις), κCπ�τε πρ�@θησις τ'ς ψυ4'ς πρ$ς τ0ν "δυνα-μ%α. ΠαραD�ρC, τ�λ�ς, "π$ τ�ρψι ε3ναι διCλυσις τ'ς "ρετ'ς.
115. rOπως πρ�κειμ�ν�υ γιP τ$ σJμα μιλqμε γιP κCτι"δυναμ%ες, ;πως i π�δCγρα καL i "ρθρ>τις, Uτσι καL στ0ν ψυ40_μDιλ�4ωρε> i Dιλ�δ�[%α, i Dιληδ�ν%α καL τP παραπλ�σια.Δι+τι "δυναμ%α ε3ναι ν+σημα συν�δευ+μεν� "π$ _[ασθ�νησι,ν+σημα ;μως τ'ς ψυ4'ς ε3ναι i uδ�α ;τι κCτι ε3ναι πCρα π�λ2_πιθυμητ+. KαL ;πως γιP τ$ σJμα κCν�υμε λ+γ� γιP τCσειςπρ$ς oρισμ�νες "ρρ@στιες, ;πως < κατCρρ�υς καL i διCρρ�ια,Uτσι καL στ0ν ψυ40 _μDιλ�4ωρ��ν παρ+μ�ιες τCσεις, ;πως iDθ�νερ%α, < �3κτ�ς, �h Uριδες καL τP παραπλ�σια.
MPνις δ� (στιν lργ� τις πεπαλαιωμ�νη κα� (π�κ�τ�ς,(πιτηρητικ� δ�, ;περ (μ2α�νεται δι? τ�νδε (ll. A 81 sq)·
εh περ γ�ρ τε )*λ�ν γε κα� α=τPμαρ καταπ�ψ[η,#λλ� τε κα� μετ*πισθεν @)ει κ*τ�ν, b2ρα τελ�σσ[η.
4 δS θυμ*ς (στιν lργ� #ρ)�μ�νη.
�Hδ�ν� δ� (στιν Iλ�γ�ς @παρσις (25 αRρετ7� δ�κ�&ντι<π�ρ)ειν, <25 rν τ�ττεται κ�λησις, (πι)αιρεκακ�α, τ�ρ-ψις, δι�)υσις. κ�λησις μSν �Oν (στιν Bδ�ν� δι5 �των κατα-κηλ�&σα9 (πι)αιρεκακ�α δS Bδ�ν� (π5 #λλ�τρ��ις κακ�6ς9τ�ρψις δ�, �s�ν τ�ρψις, πρ�τρ�π� τις ψυ)Pς (π� τ$ #νειμ�-ν�ν9 δι�)υσις δ5 #ν�λυσις #ρετPς.
�Ως δS λ�γετα� τινα (π� τ�& σ:ματ�ς #ρρωστ�ματα,�s�ν π�δ�γρα κα� #ρθρ�τιδες, �Vτω κ#π� τPς ψυ)Pς 2ιλ�-δ�L�α κα� 2ιληδ�ν�α κα� τ? παραπλ�σια. τ$ γ?ρ #ρρ:-στημ� (στι ν*σημα μετ5 #σθενε�ας, τ$ δS ν*σημα �hησιςσ2*δρα δ�κ�&ντ�ς αRρετ�&. κα� Gς (π� τ�& σ:ματ�ςε=εμπτωσ�αι τινSς λ�γ�νται, �s�ν κατ�ρρ�υς κα� δι�ρ-ρ�ια, �Vτω κ#π� τPς ψυ)Pς εσιν ε=κατα2�ρ�αι, �s�ν 2θ�-νερ�α, (λεημ�σ%νη, @ριδες κα� τ? παραπλ�σια.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 142 – – 143 –
114
115
![Page 74: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/74.jpg)
116. =Eπ%σης λ�γ�υν ;τι καL i εGπCθεια65 (δηλ. �h συγκιν�σειςτ'ς ψυ4'ς �h σ)μDωνες μ? τ$ λ�γικ$) τρε>ς παρ�υσιCkει κ)ριεςκαταστCσεις: στ0ν 4αρC, τ0ν πρ�D)λα[ι (ε=λ��εια) καL τ0ν:�)λησι. �H 4αρP λ�γ�υν ;τι ε3ναι _ναντ%α πρ$ς τ0ν iδ�ν�, _D=;σ�ν ε3ναι ε�λ�γ�ς U[αρσις. �H πρ�D)λα[ις ε3ναι _ναντ%α πρ$ςτ$ν D+:�, _D= ;σ�ν ε3ναι ε�λ�γ�ς "π�Dυγ�. =Eπ= �GδενL λ+γ�ω:�:αια θP D�:ηθ7' < σ�D+ς, θP πρ�Dυλα4θ7' ;μως (δηλ. σταθε-ρ+της, "λλP καL σ)νεσις!).
�H :�)λησις ε3ναι "ντ%θετ�ς πρ$ς τ0ν _πιθυμ%α, λ�γ�υν, _D=;σ�ν ε3ναι ε�λ�γ�ς Wρε[ις. rOπως δ? nπ$ τP πρJτα πCθη _μπ%-πτ�υν μερικP jλλα, Uτσι γ%νεται καL μ? τLς πρJτες εGπCθειες.T�ι�υτ�τρ+πως nπ$ τ0ν :�)λησι _μπ%πτ�υν i ε�ν�ια, iεGμ�νεια, τ$ σ�:ας καL i "γCπησις, i στ�ργ�. �Yπ$ τ0ν πρ�D)-λα[ι i αuδsς καL i σεμν+της. �Yπ$ δ? τ0ν 4αρP i τ�ρψις, iεGDρ�σ)νη καL i εGθυμ%α.
117. =Aκ+μη λ�γ�υν ;τι καL "παθ0ς ("πηλλαγμ�ν�ς παθJν)ε3ναι < σ�D+ς, γιP τ$ν λ+γ� ;τι δ?ν ε3ναι _πιρρεπ0ς σ? "δυνα-μ%ες.�Yπ$ jλλην ;μως Uνν�ιαν πρ�σθ�τ�υν "παθ0ς λ�γεται κι <παλιCνθρωπ�ς, ;ταν _νν���με ;τι ε3ναι σκληρ$ς καL jτεγ-κτ�ς.66 =EπL πλ��ν < σ�D$ς δ?ν ε3ναι μεγαλ�μαν�ς, μαται+δ�-[�ς. Δι+τι ε3ναι "διCD�ρ�ς καL γιP τ$ καλ$ καL γιP τ$ κακ+ τ�υWν�μα.
E>ναι δS κα� ε=παθε�ας 2ασ� τρε6ς, )αρ�ν, ε=λ��ειαν,��%λησιν. κα� τ�ν μSν )αρ?ν (ναντ�αν 2ασ�ν ε>ναι τ[PBδ�ν[P, �Oσαν εUλ�γ�ν @παρσιν9 τ�ν δ5 ε=λ��ειαν τ7�2*�7ω, �Oσαν εUλ�γ�ν @κκλισιν. 2��ηθ�σεσθαι μSν γ?ρτ$ν σ�2$ν �=δαμ�ς, ε=λα�ηθ�σεσθαι δ�. τ[P δ5 (πιθυμ�\α(ναντ�αν 2ασ�ν ε>ναι τ�ν ��%λησιν, �Oσαν εUλ�γ�νbρεLιν. καθ�περ �Oν <π$ τ? πρ�τα π�θη π�πτει τιν�, τ$να=τ$ν τρ*π�ν κα� <π$ τ?ς πρ:τας ε=παθε�ας9 κα� <π$μSν τ�ν ��%λησιν εUν�ιαν, ε=μ�νειαν, #σπασμ*ν, #γ�πη-σιν9 <π$ δS τ�ν ε=λ��ειαν αδ�, �γνε�αν9 <π$ δS τ�ν)αρ?ν τ�ρψιν, ε=2ρ�σ%νην, ε=θυμ�αν.
Φασ� δS κα� #παθP ε>ναι τ$ν σ�2*ν, δι? τ$ #ν�μπτω-τ�ν ε>ναι9 ε>ναι δS κα� Iλλ�ν #παθP τ$ν 2α&λ�ν, (ν hσ7ωλεγ*μεν�ν τ7� σκληρ7� κα� #τ�γκτ7ω. Iτυ2*ν τ5 ε>ναι τ$νσ�2*ν9 hσως γ?ρ @)ειν πρ*ς τε τ$ @νδ�L�ν κα� τ$ Iδ�L�ν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 144 – – 145 –
65. E=-π�θεια (=καλP πCθη): Oh Στωϊκ�L Dρ�ν��ν ;τι μπ�ρε> B #π�θεια("π�υσ%α παθJν) τ�� σ�D�� νP μετριασθ7' τ+σ�, π�2 λ�νε πsς �h "ρ4?ς τJνπαθJν _μDαν%k�νται καL σ = αGτ+ν, 4ωρLς ;μως νP κερδ%σ�υν τ0ν συγκατCθεσ%τ�υ, καL μCλιστα μερικ?ς σ)μDωνες μ? τ$ λ�γικ$ συγκιν�σεις τ'ς ψυ4'ς(ε=π�θεια) μ+ν�ν σ= αGτ$ν παρ�υσιCk�νται.
66. Στ0ν νε�ελληνικ0 �h ;ρ�ι #παθ�ς καL #π�θεια 4ρησιμ�π�ι��νται μ+ν� μ?τ0ν δε)τερη σημασ%α καL σημα%ν�υν τ$ν "να%σθητ�, τ$ν "π�κτηνωμ�ν�, "λλPκαL _κε>ν�ν π�2 δ?ν U4ει συνα%σθησι τJν συνεπειJν μιqς πρC[εως π�2 κCνει �τ'ς καταστCσεως στ0ν <π�%α εnρ%σκεται.
116
117
![Page 75: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/75.jpg)
�YπCρ4ει ;μως καL jλλ�ς 4ωρLς μαται�δ�[%α π�2 κατατCσ-σεται "νCμεσα στ�2ς "περ%σκεπτ�υς, αGτ$ς δ? ε3ναι < Dα�λ�ς.=Aκ+μη λ�γ�υν ;τι ;λ�ι �h _νCρετ�ι ε3ναι αGστηρ�%, τρα4ε>ς, δι+τι��τε �h ]δι�ι U4�υν δ�σ�ληψ%ες μ? τ0ν iδ�ν0 ��τε "ν�4�νται_κε%ν�υς π�2 U4�υν. =AλλP < ;ρ�ς αGστηρ+ς, τρα42ς U4ει _Dαρ-μ�γ0 καL σ? jλλες περιπτ@σεις, 4ρησιμ�π�ι�)μεν�ς μ? παρ+-μ�ια Uνν�ια π�2 λ�γεται καL γιP τ$ μπρ��σκ� κρασ%, τ$ <π�>�μετα4ειριk+μεθα γιP DCρμακα, "λλP δι+λ�υ γιP νP τ$ π%ν�υμε.
118. =Aκ+μη �h _νCρετ�ι ε3ναι "κ%:δηλ�ι καL jγρυπν�ι γιPτ0ν ]δια τ�υς |θικ0 πρ�κ�π�, kJντας κατP τρ+π� π�2 _[αDαν%-kει τP Dα�λα καL κCνει νP Dα%νωνται τP καλP π�2 nπCρ4�υνστP πρCγματα. Συγ4ρ+νως ε3ναι καL "νεπιτ�δευτ�ι. Δι+τι U4�υν"παλλαγ' "π$ κCθε _πιτ�δευσι στ0ν Dων0 καL στ$ :λ�μμα.K�ντP σ= αGτP ε3ναι "πηλλαγμ�ν�ι καL "π$ κCθε κερδ�σκ�πικ0Uγν�ια (#πρ�γμ�νες), "D�� "ρν��νται νP πρC[�υν κCτι π�2Uρ4εται σ? σ)γκρ�υσι μ? τ$ καθ'κ�ν.
ΘP πι7' :�:αια καL κρασL < _νCρετ�ς, δ?ν θP μεθ)σ7η ;μως.=EπL πλ��ν ��τε σ? παραDρ�σ)νη nπ+κειται < _νCρετ�ς.�Ωστ+σ� θP _π�λθ�υν καμμιP D�ρP καL "λλ+κ�τες uδ�ες σ=αGτ$ν "π$ μελαγ4�λ%α � παραλ�ρημα, uδ�ες π�2 δ?ν καθ�ρ%k�-νται "π$ τ0ν λ�γικ0 "ρ40 i <π�%α σωστP _κλ�γει, "λλP ε3ναιπαρP D)σιν. =AλλP ��τε λ)πη θP αuσθανθ7' < σ�D+ς, γιP τ$νλ+γ� ;τι i λ)πη ε3ναι jλ�γ�ς συστ�λ0 τ'ς ψυ4'ς, ;πως λ�γει <=Aπ�λλ+δωρ�ς στ0ν «5Hθικ�»τ�υ.
119. =Eπ%σης λ�γ�υν ;τι �h _νCρετ�ι ε3ναι ;μ�ι�ι μ? τ$ν θε+.Δι+τι U4�υν κCτι τ$ θε>� μ�σα τ�υς. =EνJ < παλιCνθρωπ�ς ε3ναιjθε�ς. �H "θε�α ;μως λ�γεται μ? δ)� σημασ%ες: i μ%α
ε>ναι δS κα� Iλλ�ν Iτυ2�ν, κατ? τ$ν εκα6�ν τεταγμ�ν�ν,;ς (στι 2α&λ�ς. κα� α=στηρ�!ς δ� 2ασιν ε>ναι π�νταςτ�!ς σπ�υδα��υς τ7� μ�τ5 α=τ�!ς πρ$ς Bδ�ν�ν 4μιλε6νμ�τε παρ5 Iλλων τ? πρ$ς Bδ�ν�ν πρ�σδ�)εσθαι. κα�Iλλ�ν δS ε>ναι α=στηρ*ν, παραπλησ�ως λεγ*μεν�ν τ7�α=στηρ7� �hν7ω, 7u πρ$ς μSν 2αρμακ�π�ι�αν )ρ�νται,πρ$ς δS πρ*π�σιν �= π�νυ.
5Aκι�δ�λ�υς τ�!ς σπ�υδα��υς 2υλακτικ�%ς τ5 ε>ναιτ�& (π� τ$ ��λτι�ν α<τ�!ς παριστ�νειν, δι? παρασκευPςτPς τ? 2α&λα μSν #π�κρυπτ�%σης, τ? δ5 <π�ρ)�ντα#γαθ? 2α�νεσθαι π�ι�%σης. #πλ�στ�υς τε περι[ηρηκ�ναιγ?ρ (ν τ[P 2ων[P τ$ πλ�σμα κα� τ7� εhδει. #πρ�γμ�ν�ς τ5ε>ναι9 (κκλ�νειν γ?ρ τ$ πρ�ττειν τι παρ? τ$ καθPκ�ν. κα��νωθ�σεσθαι μ�ν, �= μεθυσθ�σεσθαι δ�. @τι δ5 �=δSμαν�σεσθαι9 πρ�σπεσε6σθαι μ�ντ�ι π�τS α=τ7� 2αντα-σ�ας #λλ�κ*τ�υς δι? μελαγ)�λ�αν � λ�ρησιν, �= κατ?τ$ν τ�ν αRρετ�ν λ*γ�ν, #λλ? παρ? 2%σιν. �=δS μ�νλυπηθ�σεσθαι τ$ν σ�2*ν, δι? τ$ τ�ν λ%πην Iλ�γ�ν ε>ναισυστ�λ�ν τPς ψυ)Pς, Gς 5Aπ�λλ*δωρ*ς 2ησιν (ν τ[P5Hθικ[P.
Θε��υς τ5 ε>ναι9 @)ειν γ?ρ (ν pαυτ�6ς �R�νε� θε*ν. τ$νδS 2α&λ�ν Iθε�ν. διττ$ν δ5 ε>ναι τ$ν Iθε�ν, τ$ν τ5 (ναν-
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 146 – – 147 –
118
119
![Page 76: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/76.jpg)
"ντιτ%θεται στ0ν θε�σ�:εια, i jλλη δηλ@νει _κε>ν�ν π�2"γν�ε> καθ= <λ�κληρ%αν τ$ θε>�ν. Στ0ν τελευτα%α αGτ0 σημασ%αi "θε�α δ?ν U4ει _Dαρμ�γ0 σ? κCθε Dα�λ�ν.
Oh _νCρετ�ι, πρ�σθ�τ�υν, ε3ναι καL θε�σε:ε>ς. Δι+τι ε3ναιUμπειρ�ι στLς hερ�τελεστ%ες γιP τ�2ς θε�)ς, "D�� εGσ�:εια ε3ναιi _πιστ�μη τ'ς _[υπηρετ�σεως τJν θεJν. =Eκτ$ς τ�)των θPκCμ�υν καL θυσ%ες στ�2ς θε�2ς καL θP διατηρ��ν �γν$ν τ$ν/αυτ+ τ�υς. =AD�� "π�Dε)γ�υν κCθε τι π�2 θP δυσαρεστ��σετ�2ς θε�)ς, καL �h θε�L τ�2ς _κτιμ��ν. Δι+τι ε3ναι �γι�ι καLδ%και�ι "ναD�ρικP μ? τ�2ς θε�)ς. M+ν�ν δ? �h σ�D�L ε3ναιhερε>ς. =Eπειδ0 αGτ�L U4�υν μελετ�σει τP περL θυσιJν, hδρ)σεωνναJν, καθαρμJν καL ;λα τP jλλα kητ�ματα π�2 "ν�κ�υνστ�2ς θε�)ς.
120. =Eπ%σης Dρ�ν��ν �h Στωϊκ�L ;τι "μ�σως μετP τ�2ςθε�2ς δικαι��νται τ�� σε:ασμ�� μας �h γ�νε>ς καL �h "δελD�%.�Yπ�στηρ%k�υν "κ+μη ;τι καL i πρ$ς τP τ�κνα Dιλ�στ�ργ%αε3ναι Dυσικ0 στ�2ς _ναρ�τ�υς, W4ι ;μως καL στ�2ς Dα)λ�υς.KαL διδCσκ�υν ;τι ]σα ε3ναι ;λα τP �μαρτ�ματα, ;πως μαρ-τυρε> < Xρ)σιππ�ς στ$ Uργ� τ�υ «5Hθικ? Jητ�ματα», καθsς κι< Περσα>�ς κι < Z�νων.
Δι+τι �ν κCτι "ληθιν$ δ?ν ε3ναι πι$ "ληθιν$ "π$ lνα jλλ�,��τε κι lνα ψε)τικ� ε3ναι πι$ ψε)τικ� "π$ lνα jλλ�. KατP τ$ν;μ�ι� τρ+π� ��τε μιP "πCτη ε3ναι μεγαλ)τερη "π$ μιP jλλη��τε �μCρτημα "π$ jλλ� �μCρτημα. Δι+τι :ε:α%ως αGτ$ς π�2"π�4ει /κατ$ σταδ%�υς "π$ τ$ν KCνω:� καL αGτ$ς π�2 "π�4ειlνα στCδι� δ?ν εnρ%σκεται στ$ν KCνω:�.
VEτσι καL _κε>ν�ς π�2 �μαρτCνει περισσ+τερ� καL _κε>ν�ςπ�2 �μαρτCνει λιγ@τερ� δ?ν εnρ%σκεται στ$ν δρ+μ� τ'ςσωστ'ς συμπεριD�ρqς. �O �Hρακλε%δης ;μως < Tαρσε)ς, π�2διετ�λεσε μαθητ0ς τ�� =AντιπCτρ�υ τ�� Tαρσ�ως, καL < =Aθην+-δωρ�ς λ�γ�υν ;τι δ?ν ε3ναι ]σα ;λα τP �μαρτ�ματα.
τ�ως τ7� θε�7ω λεγ*μεν�ν κα� τ$ν (L�υθενητικ$ν τ�&θε��υ9 ;περ �=κ ε>ναι περ� π�ντα 2α&λ�ν. θε�σε�ε6ς τετ�!ς σπ�υδα��υς9 (μπε�ρ�υς γ?ρ ε>ναι τ�ν περ� θε�!ςν�μ�μων9 ε>να� τε τ�ν ε=σ��ειαν (πιστ�μην θε�ν θερα-πε�ας. #λλ? μ�ν κα� θ%σειν α=τ�!ς θε�6ς �γν�%ς θ5 <π�ρ-)ειν9 (κνε%ειν γ?ρ τ? περ� θε�!ς �μαρτ�ματα. κα� τ�!ςθε�!ς Iγασθαι α=τ�%ς9 4σ��υς τε γ?ρ ε>ναι κα� δικα��υςπρ$ς τ$ θε6�ν. μ*ν�υς θ5 Rερ�ας τ�!ς σ�2�%ς9 (πεσκ�2θαιγ?ρ περ� θυσι�ν, Rδρ%σεων, καθαρμ�ν, κα� τ�ν Iλλωντ�ν πρ$ς τ�!ς θε�!ς �κε�ων.
Δ�κε6 δ5 α=τ�6ς κα� γ�ν�ας σε��σεσθαι κα� #δελ2�!ς(ν δευτ�ρ\α μ��ρ\α μετ? τ�!ς θε�%ς. 2ασ� δS κα� τ�ν πρ$ςτ? τ�κνα 2ιλ�στ�ργ�αν 2υσικ�ν ε>ναι α=τ�6ς κα� (ν 2α%-λ�ις μ� ε>ναι. #ρ�σκει τ5 α=τ�6ς hσα Bγε6σθαι τ? �μαρτ�-ματα, καθ� 2ησι Xρ%σιππ�ς (ν τ7� τετ�ρτ7ω τ�ν 5Hθικ�νJητημ�των κα� Περσα6�ς κα� Z�νων. ε γ?ρ #ληθSς#ληθ�&ς μaλλ�ν �=κ @στιν, �=δS ψε&δ�ς ψε%δ�υς9 �Vτως�=δ5 #π�τη #π�της, �=δ5 �μ�ρτημα �μαρτ�ματ�ς. κα�γ?ρ 4 pκατ$ν σταδ��υς #π�)ων Kαν:��υ κα� 4 gνα(π�σης �=κ εσ�ν (ν Kαν:�7ω9 �Vτω κα� 4 πλ��ν κα� 4@λαττ�ν �μαρτ�νων (π�σης �=κ εσ�ν (ν τ7� κατ�ρθ�&ν.�Hρακλε�δης μ�ντ�ι 4 Tαρσε%ς, 5Aντιπ�τρ�υ τ�& Tαρσ�ωςγν:ριμ�ς, κα� 5Aθην*δωρ�ς Iνισ� 2ασι τ? �μαρτ�ματα.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 148 – – 149 –
120
![Page 77: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/77.jpg)
121. =Aκ+μη �h Στωϊκ�L λ�γ�υν ;τι < σ�D$ς θP λC:7η μ�ρ�ςκαL στ0ν δι�%κησι τJν κ�ινJν, �ν δ?ν τ$ν _μπ�δ%σ7η κCτι — Uτσιπ.4. γρCDει < Xρ)σιππ�ς στ$ «Περ� ��ων» Uργ� τ�υ. Δι+τι Uτσι:�:αια θP περι�ρ%σ7η τ0ν κακ%α καL θP πρ�αγCγ7η τ0ν "ρετ�.KαL θP νυμDευθ7' < σ�D$ς καL θP κCν7η καL παιδιC, λ�γει <Z�νων στ0ν «Π�λιτε�α» τ�υ.
=Eκτ$ς τ�)των, δ?ν θP nπ�στηρ%[7η < σ�D$ς �πλ?ς δ�[ασ%ες,δηλαδ0 δ?ν θP δ@σ7η π�τ? τ0ν συγκατCθεσ% τ�υ γιP <,τιδ�π�τεψε)τικ�. =EπL πλ��ν θP k�σ7η κατP τ$ν Kυνικ$ τρ+π�, "D�� <Kυνισμ$ς ε3ναι σ)ντ�μ�ς δρ+μ�ς πρ$ς τ0ν "ρετ�, ;πωςnπ�στηρ%kει < =Aπ�λλ+δωρ�ς στ0ν «5Hθικ�» τ�υ. KαL θP DC7ηκαL "νθρ@πιν� κρ�ας nπ$ τ0ν π%εσι τJν περιστCσεων. M+ν�νδ? αGτ$ν (τ$ν σ�D$ν) κηρ)ττ�υν _λε)θερ�, τ�2ς δ? Dα)λ�υςτ�2ς θεωρ��ν δ�)λ�υς. Δι+τι _λευθερ%α θP π' _[�υσ%α γιP"νε[Cρτητη δρqσι, γιP αGτ�πραγ%α. �H δ�υλε%α ;μως ε3ναι στ�-ρησις αGτ�πραγ%ας.
122. �Aν καL nπCρ47η καL μιP jλλη μ�ρD0 δ�υλε%ας συνιστα-μ�νης στ0ν nπ+τα[ι πρ$ς τ0ν <π�%αν "ντιπαρατ%θεται i δεσπ�-τε%α π�2 κι αGτ0 Dα)λη ε3ναι. VO4ι δ? μ+ν�ν _λε)θερ�ι ε3ναι �hσ�D�%, "λλP καL :ασιλε>ς, δ�θ�ντ�ς ;τι i :ασιλε%α ε3ναι "νε)θυ-ν�ς "ρ40 ("νυπε)θυν�ς) τ0ν <π�%αν μ+ν�ν �h σ�D�L |μπ�ρ��ννP διατηρ�σ�υν, ;πως γρCDει < Xρ)σιππ�ς στ0ν πραγματε%ατ�υ π�2 nπερασπ%kεται τ0ν nπ$ τ�� Z�νων�ς4ρησιμ�π�ιηθε>σα <ρ�λ�γ%α.
Δι+τι, ;πως uσ4υρ%kεται, i "κρι:0ς γνJσις τJν καλJν καLτJν κακJν ε3ναι "παρα%τητη uδι+της τ�� jρ4�ντ�ς, πλ0ν ;μωςκαν�νας Dα�λ�ς δ?ν ε3ναι γν@στης τ'ς _πιστ�μης αGτ'ς.
Π�λιτε%σεσθα� 2ασι τ$ν σ�2$ν tν μ� τι κωλ%[η, 0ς2ησι Xρ%σιππ�ς (ν πρ:τ7ω Περ� ��ων9 κα� γ?ρ κακ�αν(2�Lειν κα� (π5 #ρετ�ν παρ�ρμ�σειν. κα� γαμ�σειν, Gς 4Z�νων 2ησ�ν (ν Π�λιτε�\α, κα� παιδ�π�ι�σεσθαι. @τι τε μ�δ�L�σειν τ$ν σ�2*ν, τ�υτ�στι ψε%δει μ� συγκαταθ�σε-σθαι μηδεν�. κυνιε6ν τ5 α=τ*ν9 ε>ναι γ?ρ τ$ν κυνισμ$νσ%ντ�μ�ν (π5 #ρετ�ν 4δ*ν, Gς 5Aπ�λλ*δωρ�ς (ν τ[P5Hθικ[P. γε%σεσθα� τε κα� #νθρωπ�νων σαρκ�ν κατ?περ�στασιν. μ*ν�ν τ5(λε%θερ�ν, τ�!ς δS 2α%λ�υς δ�%-λ�υς9 ε>ναι γ?ρ τ�ν (λευθερ�αν (L�υσ�αν α=τ�πραγ�ας,τ�ν δS δ�υλε�αν στ�ρησιν α=τ�πραγ�ας.
E>ναι δS κα� Iλλην δ�υλε�αν τ�ν (ν <π�τ�Lει κα� τρ�-την τ�ν (ν κτ�σει τε κα� <π�τ�Lει, [� #ντιτ�θεται B δεσπ�-τε�α, 2α%λη �Oσα κα� αVτη. �= μ*ν�ν δ5 (λευθ�ρ�υς ε>ναιτ�!ς σ�2�%ς, #λλ? κα� �ασιλ�ας, τPς �ασιλε�ας �Uσης#ρ)Pς #νυπευθ%ν�υ, nτις περ� μ*ν�υς tν τ�!ς σ�2�!ςσυστα�η, καθ� 2ησι Xρ%σιππ�ς (ν τ7� Περ� τ�& κυρ�ωςκε)ρPσθαι Z�νωνα τ�6ς lν*μασιν9 (γνωκ�ναι γ�ρ 2ησιδε6ν τ$ν Iρ)�ντα περ� #γαθ�ν κα� κακ�ν, μηδ�να δS τ�ν2α%λων (π�στασθαι τα&τα.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 150 – – 151 –
121
122
![Page 78: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/78.jpg)
�Oμ�%ως μ+ν�ν �h σ�D�L καL �h _νCρετ�ι ε3ναι hκαν�L νP ε3ναιjρ4�ντες, δικαστ?ς � ρ�τ�ρες, δι+τι καν�νας "π$ τ�2ς Dα)λ�υςδ?ν U4ει τP _ν πρ�κειμ�ν�ω "παιτ�)μενα πρ�σ+ντα. =Eπ%σηςε3ναι καL "λCθητ�ι, καθ= ;σ�ν δ?ν nπ+κεινται σ? πλCνη.
123. =EπL πλ��ν ε3ναι καL ":λα:ε>ς, "D�� δ?ν :λCπτ�υν τ�2ςjλλ�υς ��τε τ$ν /αυτ+ τ�υς. Συγ4ρ+νως δ?ν ε3ναι _λε�μ�νεςκαL δ?ν παρ�4�υν σ? καν�να συγ4@ρησι67. ΓιατL π�τ? δ?ν 4αλα-ρ@ν�υν τLς nπ$ τ�� ν+μ�υ <ριk+μενες κυρ@σεις. Δι+τι inπ�4@ρησις, < �3κτ�ς καL αGτ0 i _πιε%κεια ε3ναι δε%γματαψυ4ικ'ς _[ασθεν�σεως (_κDυλισμ��) π�2 "ντL τιμωριJν πρ�-σπ�ιε>ται καλωσ)νη. O�τε ;μως θ�λ�υν �h π�ιν?ς νP ε3ναι πCραπ�λ2 σκληρ�ς.
=Eκτ$ς τ�)των, < σ�D$ς δ?ν θαυμCkει τ%π�τε "π$ ;σα Dα%-ν�νται _[αιρετικC, τP Xαρ@νεια σπ�λαια68 _πL παραδε%γματι,τLς "μπ@τιδες, τLς θερμ�πηγ?ς � τLς _κρ�[εις iDαιστε%ων. =AλλP��τε "π�μ�νωμ�ν�ς θP k�σ7η < σ�D+ς. Δι+τι ε3ναι "π$ τ0ν D)σιDτιαγμ�ν�ς γιP κ�ινων%α καL δρqσι. ΠCντως θP nπ�:ληθ7' σ?jσκησι γιP ν’ αG[�σ7η τ0ν σκληραγωγ%α τ�� σ@ματ+ς τ�υ.
124. KαL θP κCμ7η παρακλ�σεις, λ�γ�υν, < σ�D+ς, αuτ�)με-
4μ��ως δS κα� #ρ)ικ�!ς δικαστικ�%ς τε κα� ]ητ�ρικ�!ςμ*ν�υς ε>ναι, τ�ν δS 2α%λων �=δ�να. @τι κα� #ναμαρτ�-τ�υς, τ7� #περιπτ:τ�υς ε>ναι �μαρτ�ματι.
5A�λα�ε6ς τ5 ε>ναι9 �= γ?ρ Iλλ�υς �λ�πτειν �Uθ5α<τ�%ς. (λε�μ�ν�ς τε μ� ε>ναι συγγν:μην τ5 @)ειν μηδεν�9μ� γ?ρ παρι�ναι τ?ς (κ τ�& ν*μ�υ (πι�αλλ�%σας κ�λ�-σεις, (πε� τ* γ5 εhκειν κα� 4 @λε�ς α=τ� θ5 B (πιε�κεια�=δ�νει� (στι ψυ)Pς πρ$ς κ�λ�σεις πρ�σπ�ι�υμ�νης)ρηστ*τητα9 μηδ5 �hεσθαι σκληρ�τ�ρας α=τ?ς ε>ναι. @τι γετ$ν σ�2$ν �=δSν θαυμ�Jειν τ�ν δ�κ�%ντων παραδ*Lων,�s�ν Xαρ:νεια κα� #μπ:τιδας κα� πηγ?ς θερμ�ν<δ�των κα� πυρ$ς #να2υσ�ματα. #λλ? μ�ν �=δ5 (ν(ρημ�\α 2ασι �ι:σεται 4 σπ�υδα6�ς9 κ�ινωνικ$ς γ?ρ2%σει κα� πρακτικ*ς. τ�ν μ�ντ�ι Iσκησιν #π�δ�Lεται<πSρ τPς τ�& σ:ματ�ς <π�μ�νPς.
EULετα� τε, 2ασ�ν, 4 σ�2*ς, ατ�%μεν�ς τ? #γαθ?
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 152 – – 153 –
67. =Oρθ0 jπ�ψις π�2 τ0ν υh�θετε> καL τ$ EGαγγ�λι�: «rOταν Uλθ7η < υh$ς τ��"νθρ@π�υ _ν τ7' δ+[7η αGτ�� καL πCντες �h �γι�ι jγγελ�ι μετ= αGτ�� […] καL στ�-σει τP πρ+:ατα _κ δε[ιJν, τP δ? _ρ%Dια _[ εGων)μων […] τ+τε _ρε> καL τ�>ς _[εGων)μων: π�ρε)εσθε εuς τ$ π�ρ τ$ αu@νι�ν […] καL "πελε)σ�νται ��τ�ι εuς
κ+λασιν αu@νι�ν, �h δ? δ%και�ι εuς kω0ν αu@νι�ν» (KατP Mατθα>�ν κεD. KΣT, 31).Bλ. και σημ. 72.
68. TP Xαρ@νεια σπ�λαια π�2 ε34αν μιP "π�πνικτικ0 "τμ+σDαιρα_θεωρ��ντ� διC:ασις γιP τ$ν jλλ�ν κ+σμ�.
123
124
![Page 79: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/79.jpg)
ν�ς τP "γαθP παρP τJν θεJν, ;πως "ναD�ρει < Π�σειδ@νι�ςστ$ πρJτ� :ι:λ%� τ'ς «Περ� καθηκ*ντων» πραγματε%ας τ�υ κι< �EκCτων στ$ τρ%τ� τJν «Παραδ*Lων» τ�υ. =Eκτ$ς τ�)των,λ�γ�υν ;τι καL i Dιλ%α μ+ν�ν "νCμεσα στ�2ς σ�D�2ς καL τ�2ς_ναρ�τ�υς |μπ�ρε> νP nπCρ[7η λ+γ�ω τ'ς <μ�ι+τητ�ς π�2 U4�υν"ναμετα[) τ�υς. M? τ0ν Dιλ%α δ? _νν���ν μ%α κ�ιν0 4ρ'σι ;λων;σα U4�υν σ4�σι μ? τ0ν kω�, καL nπ�στηρ%k�υν ;τι ~Dε%λ�με νPμετα4ειριk@μεθα τ�2ς D%λ�υς σPν τ$ν /αυτ+ μας69. Πρ�πει δ?διακηρ)ττ�υν νP κCν�υμε κCπ�ι�ν D%λ�ν γιP τ$ν ]δι�ν, γιP τ0ν"[%α τ�υ, καL ;τι ε3ναι "γαθ$ i π�λυDιλ%α. KαL ;τι μετα[2 τJνπαλιανθρ@πων δ?ν nπCρ4ει ("ληθιν0) Dιλ%α, καL Uτσι καν�ναςπαλιCνθρωπ�ς δ?ν U4ει D%λ�.
VAλλ� δ+γμα τ�υς ε3ναι ;τι ;λ�ι �h jDρ�νες (�h "ν+ητ�ι, �hjμυαλ�ι) ε3ναι _στερημ�ν�ι λ�γικ��. Δι+τι δ?ν ε3ναι Dρ+νιμ�ι,συνετ�%, "λλP κCν�υν ;,τι κCν�υν γιP τ$ν λ+γ� ;τι i "Dρ�σ)νητ�υς ε3ναι ]ση πρ$ς τ0ν παραDρ�σ)νη τ�υς.
125. =Eπ%σης, < σ�D$ς θP _κτελ�σ7η κCθε τι καλC, "κρι:Jς;πως λ�γ�με ;τι < =Iσμην%ας πα%kει καλP τ�2ς σκ�π�2ς μ? τ0νDλ�γ�ρα τ�υ. KαL τP πCντα "ν�κ�υν στ�2ς σ�D�)ς. Δι+τι τ�2ςU4ει δ@σει πλ�ρη _[�υσ%α < ν+μ�ς70.
παρ? τ�ν θε�ν, καθ� 2ησι Π�σειδ:νι�ς (ν τ7� πρ:τ7ωΠερ� καθηκ*ντων κα� �Eκ�των (ν τρ�τ7ω Περ� παραδ*-Lων. λ�γ�υσι δS κα� τ�ν 2ιλ�αν (ν μ*ν�ις τ�6ς σπ�υδα��ιςε>ναι, δι? τ�ν 4μ�ι*τητα9 2ασ� δ5 α=τ�ν κ�ινων�αν τιν?ε>ναι τ�ν κατ? τ$ν ���ν, )ρωμ�νων Bμ�ν τ�6ς 2�λ�ις Gςpαυτ�6ς. δι5 α<τ*ν θ5 αRρετ$ν τ$ν 2�λ�ν #π�2α�ν�νται κα�τ�ν π�λυ2ιλ�αν #γαθ*ν. @ν τε τ�6ς 2α%λ�ις μ� ε>ναι2ιλ�αν μηδεν� τε τ�ν 2α%λων 2�λ�ν ε>ναι. π�ντας τε τ�!ςI2ρ�νας μα�νεσθαι9 �= γ?ρ 2ρ�ν�μ�υς ε>ναι, #λλ? κατ?τ�ν hσην τ[P #2ρ�σ%ν[η μαν�αν π�ντα πρ�ττειν.
Π�ντα τ5 εO π�ιε6ν τ$ν σ�2*ν, Gς κα� π�ντα 2αμSν τ?α=λ�ματα εO α=λε6ν τ$ν 5Iσμην�αν. κα� τ�ν σ�2�ν δSπ�ντα ε>ναι9 δεδωκ�ναι γ?ρ α=τ�6ς παντελP (L�υσ�αντ$ν ν*μ�ν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 154 – – 155 –
69. Πρ:λ. καL τ$ τ�� EGαγγελ%�υ: «=Aγαπ�σεις τ$ν πλησ%�ν σ�υ oς σεαυτ+ν».�H 4ριστιανικ0 θρησκε%α π'ρε π�λλP δ+γματα "π$ τ0ν Στωϊκ0 Dιλ�σ�D%α. Bλ.καL B. =Iωανν%δ�υ, 5Aπ*στ�λ�ς Πα&λ�ς κα� Στωϊκ�� 2ιλ*σ�2�ι.
70. Πρ�DανJς _δJ τ$ κε%μεν� "π$ τLς λ�[εις Kα� τ�ν σ�2�ν τ? π�ντα…μ�4ρι τ$ τ�λ�ς τ'ς παραγρCD�υ ε3ναι "λλ�ιωμ�ν�. Δι+τι _ν πρ@τ�ις π�ι+ς
ν+μ�ς U4ει δ@σει στ�2ς σ�D�2ς «παντελ' _[�υσ%αν»; M�πως < «κ�ιν$ς ν+μ�ς»π�2 ε3ναι κατP τ�2ς Στωϊκ�2ς i D)σις καL _ν τελευτα%�α "ναλ)σει < Θε+ς; =Aλλ= _ντ�ια)τ7η περιπτ@σει i σ�D%α καL i ταυτ+σημ�ς πρ$ς αGτ0ν "ρετ0 ε3ναι Dυσικ$4Cρισμα. �Oπ+τε καταρρ�ει <λ+κληρ� τ$ |θικ+ τ�υς σ)στημα π�2 U4ει oς :Cσι,_σDαλμ�νως "σDαλJς, τ$ ;τι i "ρετ0 ε3ναι διδακτ�.
125
![Page 80: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/80.jpg)
E3ναι "λ�θεια ;τι oρισμ�να πρCγματα λ�γ�νται ;τι "ν�κ�υνστ�2ς Dα)λ�υς, "κρι:Jς ;πως _κDραk+μεθα γιP ;,τι μ?"ν�ντιμα μ�σα U4ει "π�κτηθ', π�2 "λλιJς τ$ _νν���με γιP τ$κρCτ�ς κι "λλιJς γιP _κε%ν�υς π�2 τ$ 4ρησιμ�π�ι��ν…
126. Oh "ρετ�ς, uσ4υρ%k�νται, συνεπCγ�νται i μ%α τ0ν jλληκαL < κCτ�4�ς μιqς ε3ναι κCτ�4�ς ;λων. Δι+τι U4�υν κ�ιν?ς τLς"ρ4�ς, ;πως λ�γει < Xρ)σιππ�ς στ$ πρJτ� :ι:λ%� τ�� «Περ�#ρετ�ν» Uργ�υ τ�υ < =Aπ�λλ+δωρ�ς στ0ν «Φυσικ� κατ? τ�ν#ρ)α�αν σ)�λ�ν» κι < �EκCτων στ$ τρ%τ� :ι:λ%� τ'ς «Περ�#ρετ�ν» πραγματε%ας τ�υ. Δι+τι < _νCρετ�ς ε3ναι hκαν$ς καL ναδιακρ%ν7η καL νP _κτελ�σ7η αGτP π�2 _πι:Cλλεται νP κCν7η. AGτPδ? π�2 _πι:Cλλεται νP κCν7η περιλαμ:Cν�υν _κλ�γ�, nπ�μ�ν�,_πιμ�ν0 καL διαν�μ�. Euς τρ+π�ν tστε, �ν lνας jνθρωπ�ς κCν7ηκCπ�ια πρCγματα μετP "π$ συνετ0 _κλ�γ0 κCπ�ια μ?nπ�μ�ν�, "λλP μ? _πιμ�ν0 καL jλλα :Cσει δικα%ας διαν�μ'ς,αGτ$ς ε3ναι καL μυαλωμ�ν�ς καL "νδρε>�ς καL δ%και�ς καLσ@Dρων (αGτ�κυριαρ4ημ�ν�ς).
�EκCστη δ? τJν "ρετJν U4ει uδια%τερ� θ�μα μ? τ$ <π�>�"σ4�λε>ται. �H "νδρε%α π.4. "D�ρq σ? _κε>να π�2 πρ�πει νPnπ�μ�νωμε. �H Dρ+νησις (πρακτικ0 σ�D%α) "D�ρq σ? _κε>ναπ�2 πρ�πει νP κCνωμε, _κε>να π�2 δ?ν πρ�πει νP κCνωμε καLτP (|θικJς) "διCD�ρα. Kαθ= ;μ�ι�ν τρ+π�ν καL �h jλλες "ρετ?ς"D�ρ��ν στLς ]διες αGτJν σDα>ρες. Στ0ν Dρ+νησι nπCγεται iκαλ0 γν@μη (εG:�υλ%α) καL i "ντ%ληψις, i "ντιληπτικ0 hκαν+-της. Στ0ν σωDρ�σ)νη i εGτα[%α καL i κ�σμι+της.
τ�ν δS 2α%λων ε>να� τινα λ�γεται, oν τρ*π�ν κα� τ�ν#δ�κων, Iλλως μSν τPς π*λεως, Iλλως δS τ�ν )ρωμ�νων2αμ�ν.
T?ς δ5 #ρετ?ς λ�γ�υσιν #ντακ�λ�υθε6ν #λλ�λαις κα�τ$ν μ�αν @)�ντα π�σας @)ειν9 ε>ναι γ?ρ α=τ�ν τ? θεωρ�-ματα κ�ιν�, καθ�περ Xρ%σιππ�ς (ν τ7� πρ:τ7ω Περ�#ρετ�ν 2ησιν, 5Aπ�λλ*δωρ�ς δS (ν τ7P Φυσικ[P κατ? τ�ν#ρ)α�αν, �Eκ�των δS (ν τ7� τρ�τ7ω Περ� #ρετ�ν (Gomoll7). τ$ν γ?ρ (ν�ρετ�ν θεωρητικ*ν τ5 ε>ναι κα� πρακτικ$ντ�ν π�ιητ�ων. τ? δS π�ιητ�α κα� αRρετ�α (στ� κα� <π�με-νητ�α κα� (μμενετ�α κα� #π�νεμητ�α, 0στ5 ε τ? μSναRρετικ�ς π�ιε6, τ? δ5 <π�μενητικ�ς, τ? δ5 #π�νεμητικ�ς,τ? δ5 (μμενητικ�ς, 2ρ*νιμ*ς τ5 (στ� κα� #νδρε6�ς κα�δ�και�ς κα� σ:2ρων. κε2αλαι�&σθα� θ5 pκ�στην τ�ν#ρετ�ν περ� τι hδι�ν κε2�λαι�ν, �s�ν τ�ν #νδρε�αν περ�τ? <π�μενητ�α, τ�ν 2ρ*νησιν περ� τ? π�ιητ�α κα� μ� κα��=δ�τερα9 4μ��ως τε κα� τ?ς Iλλας περ� τ? �κε6α τρ�πε-σθαι. gπ�νται δS τ[P μSν 2ρ�ν�σει ε=��υλ�α κα� σ%νεσις,τ[P δS σω2ρ�σ%ν[η ε=ταL�α κα� κ�σμι*της,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 156 – – 157 –
126
![Page 81: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/81.jpg)
Στ0ν δικαι�σ)νη i uσ+της καL i διακριτικ+της (ε=γνωμ�-σ%νη)71. KαL στ0ν "νδρε%α i σταθερ+της ("παραλλα[%α) καL iρ@μη τ�� ν�� καL τ'ς :�υλ�σεως (ε=τ�ν�α).
127. rEνα "π$ τP δ+γματC τ�υς ε3ναι καL ;τι δ?ν nπCρ4ειτ%π�τε _νδιCμεσ� "ρετ'ς καL κακ%ας, _νJ �h Περιπατητικ�Lλ�γ�υν ;τι μετα[2 "ρετ'ς καL κακ%ας nπCρ4ει i |θικ0 πρ�-κ�π�. ΓιατL ;πως lνα [)λ� ε3ναι � ]σ� � στρα:$ Uτσι κι lναςjνθρωπ�ς ε3ναι � δ%και�ς � jδικ�ς. Δ?ν nπCρ4�υν :αθμ�Lδικαι�σ)νης � "δικ%ας. �O ]δι�ς καν+νας U4ει _Dαρμ�γ0 καL oςπρ$ς τLς jλλες "ρετ�ς.
Πλ0ν τ�)των, _νJ < Xρ)σιππ�ς nπ�στηρ%kει ;τι i "ρετ0|μπ�ρε> ν’ "π�λεσθ7' (νP 4αθ7'), < KλεCνθης U4ει "ντ%θετηγν@μη. KατP τ$ν πρJτ�ν |μπ�ρε> ν’ "π�λεσθ7' συνεπε%�α μ�θης� μελαγ4�λ%ας72. �O τελευτα>�ς τ0ν θεωρε> "ναDα%ρετη oς~Dειλ�μ�νη σ? "σDαλ' ν�ητικ� μας "ντ%ληψι. KαL τ0ν πρ�-τιμ��με, nπ�στηρ%k�υν, γιP τ0ν ]δια, γιP τ0ν "[%α της (W4ι δηλ.oς μ�σ�ν γιP νP _πιτ)4ωμε jλλ�υς σκ�π�)ς). ΠCντως ντρεπ+-μαστε γιP τP κακP π�2 κCν�υμε, σPν νP [�ρ�υμε ;τι μ+ν�ν τ$|θικP oρα>� ε3ναι "γαθ+.
128. KαL ε3ναι μ+νη της _παρκ0ς (i "ρετ0) νP _[ασDαλ%σ7ητ0ν εGδαιμ�ν%α, ;πως λ�γει < Z�νων κι < Xρ)σιππ�ς στ$ «Περ�#ρετ�ν» σ)γγραμμC τ�υ κι < �EκCτων στ$ «Περ� #γαθ�ν»:«Δι+τι _Cν», λ�γ�υν, «i μεγαλ�ψυ4%α73 |μπ�ρ7' μ+νη της νP μqςnψ@σ7η π�λ2 nπερCνω "π= <,τιδ�π�τε — καL ε3ναι σημειωτ��ναGτ0 μ�ρ�ς μ+ν�ν τ'ς "ρετ'ς — i "ρετ0 oς σ)ν�λ� ε3ναιαGτCρκης πρ$ς εGδαιμ�ν%α, καταDρ�ν��σα κCθε τι π�2 Dα%νε-ται ~4ληρ+».
τ[P δS δικαι�σ%ν[η σ*της κα� ε=γνωμ�σ%νη, τ[P δS #νδρε�\α#παραλλαL�α κα� ε=τ�ν�α.
5Aρ�σκει δ5 α=τ�6ς μηδSν μεταL! ε>ναι #ρετPς κα�κακ�ας, τ�ν Περιπατητικ�ν μεταL! #ρετPς κα� κακ�αςε>ναι λεγ*ντων τ�ν πρ�κ�π�ν9 Gς γ?ρ δε6ν 2ασιν �lρθ$ν ε>ναι L%λ�ν � στρε�λ*ν, �Vτως � δ�και�ν � Iδικ�ν,�Uτε δS δικαι*τερ�ν �Uτ5 #δικ:τερ�ν, κα� (π� τ�ν Iλλων4μ��ως. κα� μ�ν τ�ν #ρετ�ν Xρ%σιππ�ς μSν #π��λητ�ν,Kλε�νθης δS #ναπ*�λητ�ν9 4 μSν #π��λητ�ν δι? μ�θηνκα� μελαγ)�λ�αν, 4 δS #ναπ*�λητ�ν δι? �ε�α��υς κατα-λ�ψεις9 κα� α=τ�ν δι5 <α<τ�ν> αRρετ�ν ε>ναι. ασ)υν*-μεθα γ�&ν (25 �sς κακ�ς πρ�ττ�μεν, Gς tν μ*ν�ν τ$καλ$ν εδ*τες #γαθ*ν.
A=τ�ρκη τ5 ε>ναι α=τ�ν πρ$ς ε=δαιμ�ν�αν, καθ� 2ησιZ�νων κα� Xρ%σιππ�ς (ν τ7� πρ:τ7ω Περ� #ρετ�ν κα��Eκ�των (ν τ7� δευτ�ρ7ω Περ� #γαθ�ν (Gomoll 3). “εγ�ρ,” 2ησ�ν, “α=τ�ρκης (στ�ν B μεγαλ�ψυ)�α πρ$ς τ$π�ντων <περ�νω π�ιε6ν, @στι δS μ�ρ�ς τPς #ρετPς,α=τ�ρκης (στ� κα� B #ρετ� πρ$ς ε=δαιμ�ν�αν κατα-2ρ�ν�&σα κα� τ�ν δ�κ�%ντων l)ληρ�ν.”
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 158 – – 159 –
71. E=γν:μων: 1) �O σκεπτ+μεν�ς ~ρθJς, στ�4αστικ+ς, γνωστικ+ς, 2) < U4ωνγεννα>α Dρ�ν�ματα, δ%και�ς, εGμεν�ς, διακριτικ$ς (uδ%�α πρ$ς τ�2ς εGεργ�τες),μετρι+Dρων, κ�ινJς καλ+γνωμ�ς. Πρ:λ. =Aριστ�τ�λ�υς 5Hθικ? Nικ�μ�)εια XI.
72. Δηλ. κατ= "ρ40ν κι < Xρ)σιππ�ς θεωρε> τ0ν "ρετ0 «"ναπ+:λητ�ν» μ?_[αιρ�σεις τLς "ναDερ+μενες περιπτ@σεις. KαL ε3ναι ~ρθ0 i "ντ%ληψις αGτ�, �h δ?"ναDερ+μενες _[αιρ�σεις, στ0ν �Gσ%α, δ?ν nπCρ4�υν.
73. ΠερL τ'ς μεγαλ�ψυ)�ας παρ= "ρ4α%�ις :λ. =Aριστ. 5Hθ. E=δ�μεια, 1232α 22κ.κ. oς καL τ0ν "νωτ. σημ. 59.
127
128
![Page 82: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/82.jpg)
�O Πανα%τι�ς ;μως κι < Π�σειδ@νι�ς δ?ν θεωρ��ν αGτCρκητ0ν "ρετ�, "λλP 4ρειCkεται, λ�γ�υν, καL nγε%α καL κCπ�ια μ�σαkω'ς καL σDρ>γ�ς.
VAλλ� δ+γμα τ�υς ε3ναι i διηνεκ0ς jσκησις τ'ς "ρετ'ς,;πως nπ�στηρ%kει < KλεCνθης καL �h ~παδ�% τ�υ. Δι+τι ε3ναι"ναDα%ρετη καL πCντ�τε < _νCρετ�ς _[ασκε> τ0ν διCν�ιC τ�υπ�2 εnρ%σκεται σ? τελει+τητα. =Aκ+μη Dρ�ν��ν ;τι i δικαι�-σ)νη καθsς καL < ν+μ�ς καL < ~ρθ$ς λ+γ�ς nπCρ4�υν _κD)σεως καL W4ι _κ συμ:Cσεως, ;πως λ�γει < Xρ)σιππ�ς στ$«Περ� τ�& vθικ�ς Gρα��υ» Uργ� τ�υ.
129. VE4�υν δ? τ0ν "ντ%ληψι ;τι ��τε i διαD�ρP γνωμJνμετα[2 τJν Dιλ�σ+Dων θP πρ�πει νP μqς "π�μακρ)ν7η "π$ τ0νσπ�υδ0 τ'ς Dιλ�σ�D%ας, δι+τι τ+τε θP _γκαταλε%παμε _[<λ�κλ�ρ�υ τ0ν kω�, ;πως λ�γει < Π�σειδ@νι�ς στ�2ς «Πρ�τρε-πτικ�%ς» τ�υ. Xρ�σιμα δ? ε3ναι καL τP _γκ)κλια μαθ�ματαDρ�νε> < Xρ)σιππ�ς.
=Aκ+μη διδCσκ�υν ;τι δ?ν |μπ�ρε> νP nπCρ[7η k�τημαδικα%�υ μετα[2 "νθρ@π�υ καL τJν k@ων λ+γ�ω τ'ς "ν�μ�ι+τη-τ�ς ;πως "ναD�ρει < Xρ)σιππ�ς στ$ πρJτ� «Περ� Δικαι�σ%-νης» καL < Π�σειδ@νι�ς στ$ «Περ� Kαθ�κ�ντ�ς». KαL θ’"γαπ�σ7η στ�ργικC, λ�γ�υν, < σ�D$ς τ�2ς ν��υς �h <π�>�ι μ? τ0νUκDρασι τ�� πρ�σ@π�υ τ�υς δε%4ν�υν μιP Dυσικ0 κλ%σι πρ$ςτ0ν "ρετ�, ;πως "ναD�ρ�υν < Z�νων στ0ν «Π�λιτε�α», < Xρ)-σιππ�ς στ$ «Περ� B�ων» καL < =Aπ�λλ+δωρ�ς στ0ν «5Hθικ�».
130. �Oρ%k�υν δ? τ$ν Uρωτα oσPν πρ�σπCθεια πρ$ς δημι-�υργ%α Dιλ%ας ~Dειλ�μ�νης στ$ κCλλ�ς π�2 Dα%νεται, π�2 ε3ναι<ρατ+. KαL θP πρ�πει νP μ0 "π�:λ�π7η στ0ν σαρκικ0 "π+λαυσι,"λλP στ0ν Dιλ%α. �O Θρασων%δης τ�GλC4ιστ�ν, �ν καL ε34ε στ0ν_[�υσ%α τ�υ τ0ν _ρωμ�νη τ�υ, oστ+σ� "πε>4ε "π$ αGτ�ν, δι+τιτ$ν μισ��σε. =Eκ τ�)των λ�γ�υν ;τι καταδεικν)εται ;τι < Uρωτας_[αρτqται "π$ τ$ν σε:ασμ+, ;πως nπ�στηρ%kει κι < Xρ)σιππ�ςστ0ν «Περ� @ρωτ�ς» πραγματε%α τ�υ, καL ;τι δ?ν ε3ναι θε+πε-μπτ�ς. Θεωρ��ν δ? τ$ κCλλ�ς σPν jνθ�ς τ'ς "ρετ'ς.
4 μ�ντ�ι Πανα�τι�ς κα� Π�σειδ:νι�ς �=κ α=τ�ρκηλ�γ�υσι τ�ν #ρετ�ν, #λλ? )ρε�αν ε>να� 2ασι κα� <γιε�αςκα� )�ρηγ�ας κα� σ)%�ς.
5Aρ�σκει δ5 α=τ�6ς κα� δι? παντ$ς )ρPσθαι τ[P #ρετ[P,Gς �R περ� Kλε�νθην 2ασ�ν9 #ναπ*�λητ�ς γ�ρ (στι κα�π�ντ�τε τ[P ψυ)[P )ρPται �Uσ[η τελε�\α 4 σπ�υδα6�ς. 2%σειτε τ$ δ�και�ν ε>ναι κα� μ� θ�σει, Gς κα� τ$ν ν*μ�ν κα� τ$νlρθ$ν λ*γ�ν, καθ� 2ησι Xρ%σιππ�ς (ν τ7� Περ� τ�&καλ�&.
Δ�κε6 δ5 α=τ�6ς μηδS δι? τ�ν δια2ων�αν #2�στασθαι2ιλ�σ�2�ας, (πε� τ7� λ*γ7ω τ�%τ7ω πρ�λε�ψειν ;λ�ν τ$ν���ν, Gς κα� Π�σειδ:νι*ς 2ησιν (ν τ�6ς Πρ�τρεπτικ�6ς.ε=)ρηστε6ν δS κα� τ? (γκ%κλια μαθ�ματ� 2ησιν 4 Xρ%-σιππ�ς.
cEτι #ρ�σκει α=τ�6ς μηδSν ε>ναι Bμ6ν δ�και�ν πρ$ς τ?Iλλα J7�α, δι? τ�ν #ν�μ�ι*τητα, καθ� 2ησι Xρ%σιππ�ς(ν τ7� πρ:τ7ω Περ� δικαι�σ%νης κα� Π�σειδ:νι�ς (νπρ:τ7ω Περ� καθ�κ�ντ�ς. κα� (ρασθ�σεσθαι δS τ$νσ�2$ν τ�ν ν�ων τ�ν (μ2αιν*ντων δι? τ�& εhδ�υς τ�νπρ$ς #ρετ�ν ε=2υCαν, 0ς 2ησι Z�νων (ν τ[P Π�λιτε�\α κα�Xρ%σιππ�ς (ν τ7� πρ:τ7ω Περ� ��ων κα� 5Aπ�λλ*δωρ�ς (ντ[P 5Hθικ[P.
E>ναι δS τ$ν @ρωτα (πι��λ�ν 2ιλ�π�ι�ας δι? κ�λλ�ς(μ2αιν*μεν�ν9 κα� μ� ε>ναι συν�υσ�ας, #λλ? 2ιλ�ας. τ$νγ�&ν Θρασων�δην κα�περ (ν (L�υσ�\α @)�ντα τ�ν (ρωμ�-νην, δι? τ$ μισε6σθαι #π�)εσθαι α=τPς. ε>ναι �Oν τ$ν@ρωτα 2ιλ�ας, Gς κα� Xρ%σιππ�ς (ν τ7� Περ� @ρωτ*ς 2ησι9κα� μ� ε>ναι (π�μεμπτ�ν α=τ*ν. ε>ναι δS κα� τ�ν 0ρανIνθ�ς #ρετPς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 160 – – 161 –
129
130
![Page 83: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/83.jpg)
rOσ�ν "D�ρq στ$ ε3δ�ς :%�υ π�2 πρ�πει νP διαλ�[ωμε, �hΣτωϊκ�L διακηρ)ττ�υν ;τι "π$ τP τρ%α ε]δη :%�υ π�2 nπCρ4�υν(θεωρητικ+ς, πρακτικ$ς καL λ�γικ+ς), πρ�πει νP πρ�τιμ�σωμετ$ν τελευτα>�, δι+τι "π$ τ0ν D)σι τ$ λ�γικ$ �ν ε3ναι Dτιαγμ�ν�"κρι:Jς γιP θεωρ%α καL δρqσι. KαL θP :γCλ7η, λ�γ�υν, τ$ν/αυτ+ τ�υ "π$ τ0ν kω0 < σ�D$ς γιP ε�λ�γη αuτ%α, γιP τ$ συμD�-ρ�ν τ'ς πατρ%δ�ς � 4Cριν τJν D%λων τ�υ � �ν nπ�D�ρ7η "π$":Cστακτ�υς π+ν�υς "π$ "κρωτηριασμ�2ς � "π$ "θερCπευ-τες "ρρ@στιες74.
131. =Eπ%σης διδCσκ�υν ;τι μετα[2 τJν σ�DJν πρ�πει νPε3ναι κ�ιν?ς �h γυνα>κες, tστε νP ε3ναι /κCστ�τε _λε)θερη i_κλ�γ0 συντρ+D�υ: Uτσι γρCDει < Z�νων στ0ν Π�λιτε�α τ�υ κι <Xρ)σιππ�ς στ0ν πραγματε%α τ�υ «Σ%στημα διακυ�ερν�σεως»[κι W4ι μ+ν�ν αGτ�%, "λλP κι < Δι�γ�νης < Kυνικ$ς κι= < ΠλC-των75]. �Yπ$ τPς συνθ�κας αGτPς θP αuσθCνωνται ;μ�ιαπατρικ0 στ�ργ0 γιP ;λα τP παιδιC, καL θP τεθ7' τ�ρμα στ0νkηλ�τυπ%α π�2 πρ�καλε>ται "π$ τ0ν μ�ι4ε%α.
VAριστ� δ? σ)στημα διακυ:ερν�σεως θεωρ��ν τ$ μικτ$ "π$δημ�κρατ%α, :ασιλε%α καL "ριστ�κρατ%α. T�τ�ια λ�ιπ$ν ε3ναι τP|θικC τ�υς δ+γματα, καL τP περισσ+τερα τP διατυπ@-ν�υν μ? τLς �uκε>ες "π�δε%[εις.
B�ων δS τρι�ν bντων, θεωρητικ�& κα� πρακτικ�& κα�λ�γικ�&, τ$ν τρ�τ�ν 2ασ�ν αRρετ��ν9 γεγ�ν�ναι γ?ρ <π$τPς 2%σεως (π�τηδες τ$ λ�γικ$ν J7��ν πρ$ς θεωρ�αν κα�πρaLιν. ε=λ*γως τ� 2ασιν (L�Lειν pαυτ$ν τ�& ���υ τ$νσ�2$ν κα� <πSρ πατρ�δ�ς κα� <πSρ 2�λων, κtν (ν σκλη-ρ�τ�ρ\α γ�νηται #λγηδ*νι � πηρ:σεσιν � ν*σ�ις #νι�-τ�υς.
5Aρ�σκει δ5 α=τ�6ς κα� κ�ιν?ς ε>ναι τ?ς γυνα6κας δε6νπαρ? τ�6ς σ�2�6ς, 0στε τ$ν (ντυ)*ντα τ[P (ντυ)�%σ[η)ρPσθαι, καθ� 2ησι Z�νων (ν τ[P Π�λιτε�\α κα� Xρ%σιπ-π�ς (ν τ7� Περ� π�λιτε�ας. #λλ5 @τι Δι�γ�νης 4 κυνικ$ς κα�Πλ�των. π�ντας τε πα6δας (π�σης στ�ρL�μεν πατ�ρωντρ*π�ν κα� B (π� μ�ι)ε�\α Jηλ�τυπ�α περιαιρεθ�σεται.π�λιτε�αν δ5 #ρ�στην τ�ν μικτ�ν @κ τε δημ�κρατ�ας κα��ασιλε�ας κα� #ριστ�κρατ�ας.
Kα� (ν μSν τ�6ς vθικ�6ς δ*γμασι τ�ια&τα λ�γ�υσι κα�τ�%των πλε�ω μετ? τ�ν �κε�ων #π�δε�Lεων9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 162 – – 163 –
74. VEτσι, λ�γεται, _τελε%ωσαν τ0ν kω� τ�υς < Z�νων, < KλεCνθης, < =Eρατ�-σθ�νης, < =Aντ%πατρ�ς καL π�λλ�L jλλ�ι Στωϊκ�%. �Aν καL �h πληρ�D�ρ%ες αGτ?ςπρ�πει νP γ%ν�υν δεκτ?ς μ? μεγCλη _πιD)λα[ι, δι+τι στ�2ς μεταγεν�στερ�υς Στω-ϊκ�2ς καL uδια%τερα στ$ν =Eπ%κτητ� U4�με δηλ@σεις _ναντ%�ν τ'ς αGτ�κτ�ν%ας.
Bλ. A. Bonhöffer, Eth. Epiktets (1894) σ. 188, καL R. Hirzel, Der Selbstmord
(αGτ�κτ�ν%α), Arch. F. Religionsw (1908) σ. 75 κ.κ.75. Oh _ντ$ς τJν "γκυλJν λ�[εις δια:Ck�νταν "ρ4ικP σPν περιθωριακ0
σημε%ωσις καL "ργ+τερα τLς συμπερι�λα:αν στ$ κε%μεν�.
131
![Page 84: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/84.jpg)
�Aς θεωρηθ��ν δ? αGτP _παρκ' γιP μ%α nπ$ συν�πτικ0 καLστ�ι4ει@δη μ�ρD0 Uκθεσ% τ�υς.76
132. rOσ�ν "D�ρq στ0ν Dυσικ� τ�υς διδασκαλ%α, τ0νδιαιρ��ν στP /['ς τμ�ματα: 1. ΠερL σωμCτων. 2. ΠερL "ρ4Jν. 3.ΠερL στ�ι4ε%ων. 4. ΠερL θεJν. 5. ΠερL περCτων, 4@ρ�υ καLκεν��. KαL αGτ0 μ?ν ε3ναι δια%ρεσις σ? ε]δη. �H γεν�λ�γικ0;μως δια%ρεσις περιλαμ:Cνει τρ%α μ�ρη: τ$ περL σ)μπαντ�ς, τ$περL στ�ι4ε%ων καL τ$ αuτι�λ�γικ$ν (π�2 "ναkητε> τ0ν αuτι�λ�-γ%α τJν Dαιν�μ�νων77).
T$ μ�ρ�ς π�2 "σ4�λε>ται μ? τ$ κ�σμικ$ σ)ν�λ� (κ*σμ�ς)nπ�διαιρε>ται σ? δ)�: δι+τι nπCρ4ει σ? αGτ$ μ%α jπ�ψις γιP τ0ν<π�%α _νδιαD�ρ�νται κι �h μαθηματικ�%, _D= ;σ�ν πραγματε)ε-ται kητ�ματα "D�ρJντα στ�2ς "πλανε>ς "στ�ρες καL στ�2ςπλαν'τες. �Aν π.4. < �λι�ς � i σελ�νη ε3ναι τ+σ� μεγCλα ;σ�Dα%ν�νται, τ$ k�τημα τ'ς περιστρ�D'ς τ�υς καL jλλα παρ+μ�ιαkητ�ματα.
133. �YπCρ4ει ;μως καL μ%α jλλη jπ�ψις, lνα jλλ� πεδ%�κ�σμ�λ�γικ'ς _ρε)νης, π�2 "ν�κει "π�κλειστικP στ�2ς Dυσι-
τα&τα δ5 Gς (ν κε2αλα��ις Bμ6ν λελ�)θω κα� στ�ι)ειωδ�ς.T$ν δS 2υσικ$ν λ*γ�ν διαιρ�&σιν εhς τε τ$ν περ�
σωμ�των τ*π�ν κα� περ� #ρ)�ν κα� στ�ι)ε�ων κα� θε�νκα� περ�των κα� τ*π�υ κα� κεν�&. κα� �Vτω μSν εδικ�ς,γενικ�ς δ5 ες τρε6ς τ*π�υς, τ*ν τε περ� κ*σμ�υ κα� τ$νπερ� τ�ν στ�ι)ε�ων κα� τρ�τ�ν τ$ν ατι�λ�γικ*ν.
T$ν δS περ� τ�& κ*σμ�υ διαιρε6σθα� 2ασιν ες δ%�μ�ρη. μι\a γ?ρ σκ�ψει (πικ�ινωνε6ν α=τ�& κα� τ�!ς #π$τ�ν μαθημ�των, καθ5 rν Jητ�&σι περ� τε τ�ν #πλαν�ν κα�τ�ν πλανωμ�νων, �s�ν ε 4 nλι*ς (στι τηλικ�&τ�ς Bλ�κ�ς2α�νεται, κα� 4μ��ως ε B σελ�νη, κα� περ� διν�σεως κα�τ�ν 4μ��ων τ�%τ�ις Jητημ�των.
�Eτ�ραν δ5 α=τ�& σκ�ψιν ε>ναι nτις μ*ν�ις τ�6ς 2υσι-
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 164 – – 165 –
76. �O αGθεντικ$ς hστ�ρικ$ς τ'ς /λλην. Dιλ�σ�D%ας VEντ�υαρντ Tσ�λλερπαρατηρε> σ4ετικJς ;τι i πρ�στακτικ0 |θικ0 τJν ΣτωϊκJν παρ�υσιCkει μιPUκδηλη μ�ιρ�λατρ%α (Dαταλισμ+ς).
77. �H Φυσικ0 τJν ΣτωϊκJν (π�2 "ντιστ�ι4ε> μ= αGτ$ π�2 σ�μερα ~ν�μCk�μεκ�σμ�λ�γ%α � κ�σμ�θεωρ%α) στηρ%kεται, ;πως τ$ "παιτ��σε i τ+τε κατCστασιςτ'ς Dυσικ'ς _πιστ�μης, περισσ+τερ� στ$ν =Aριστ�τ�λη παρP στ$ν �HρCκλειτ�.
132
133
![Page 85: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/85.jpg)
κ�)ς: αGτ$ _μπερικλε%ει kητ�ματα σPν τP "κ+λ�υθα: π�ιC ε3ναιi �Gσ%α τ�� κ�σμικ�� συν+λ�υ, �ν < �λι�ς καL �h "στ�ρες"π�τελ��νται "π$ �λη καL μ�ρD�, �ν < κ+σμ�ς ε3ναι γεννητ$ς(�ν δηλαδ0 γενν�θηκε σ? κCπ�ια oρισμ�νη στιγμ0 τ�� 4ρ+ν�υπρLν "π$ τ0ν <π�%α δ?ν nπ'ρ4ε) � ε3ναι "γ�ννητ�ς (δηλ.nπ'ρ4ε πCντ�τε), �ν ε3ναι Uμψυ4�ς � jψυ4�ς, Dθαρτ$ς �jDθαρτ�ς, _Pν δι�ικ'ται "π$ πρ+ν�ια (�ν δηλ. nπCρ47η κCπ�ι�σ4�δι� καL δ?ν ε3ναι τP συμ:α%ν�ντα στ$ν κ+σμ� τυ4α>α καLμ�ιρα>α), κ.λπ.
T$ αuτι�λ�γικ$ μ�ρ�ς παρ�υσιCkει καL αGτ$ δ)� "π+ψεις.Στ0ν μ%α U4�υν μερ%δι� κι �h uατρικ?ς Uρευνες, _D= ;σ�ν γ%νεταιδιερε)νησις γιP τ$ κυριαρ4ικ$ (Bγεμ�νικ$ν) μ�ρ�ς τ'ς ψυ4'ς(τ$ λ�γικ$ν μ�ρ�ς), γιP τP ψυ4ικP Dαιν+μενα, γιP τP σπ�ρματακαL τP παρ+μ�ια. T0ν jλλη τ0ν διεκδικ��ν κι �h μαθηματικ�%,τ$ πJς π.4. _[ηγε>ται i ;ρασις, π�ιC i αuτ%α π�2 σ4ηματ%kεταιτ$ ε]δωλ� στ$ν καθρ�Dτη, πJς γ%ν�νται τP ν�Dη, �h :ρ�ντ�ς, �h]ριδες (�GρCνι� τ+[�), τ$ Dωτειν$ στεDCνι γ)ρω "π$ τ$ Dεγ-γCρι � τ$ν �λι�, �h κ�μ'τες καL τP παραπλ�σια.
134. �Yπ�στηρ%k�υν δ? _ν πρ�κειμ�ν�ω ;τι δ)� ε3ναι �h "ρ4?ςστ$ Σ)μπαν: i _νεργητικ0 "ρ40 καL i παθητικ�. KαL i μ?νπαθητικ0 "ρ40 ε3ναι μ%α 4ωρLς uδι+τητα �Gσ%α (Iπ�ι�ς = 4ωρLςπ�ι+ν), _νJ i _νεργητικ0 "ρ40 ε3ναι < _ντ$ς τ'ς �Gσ%ας αGτ'ς_ν�ικJν λ+γ�ς (τ$ λ�γικ$) π�2 ε3ναι < Θε+ς. Δι+τι αGτ$ς ε3ναιαu@νι�ς καL δημι�υργε> τ$ κCθε τι καθ= �πασαν τ0ν Uκτασιν τ'ς�λης.
κ�6ς (πι��λλει, καθ5 rν Jητε6ται n τ5 �=σ�α α=τ�& [κα� ε 4nλι�ς κα� �R #στ�ρες (L Vλης κα� εhδ�υς] κα� ε γενητ$ς �#γ�νητ�ς κα� ε @μψυ)�ς � Iψυ)�ς κα� ε 2θαρτ$ς �I2θαρτ�ς κα� ε πρ�ν��\α δι�ικε6ται κα� περ� τ�ν λ�ιπ�ν.τ$ν τ5 ατι�λ�γικ$ν ε>ναι κα� α=τ$ν διμερP9 μι\a δ5 α=τ�&(πισκ�ψει (πικ�ινωνε6ν τ�ν τ�ν ατρ�ν J�τησιν, καθ’ rνJητ�&σι περ� τε τ�& Bγεμ�νικ�& τPς ψυ)Pς κα� τ�ν (ν ψυ)[Pγιν�μ�νων κα� περ� σπερμ�των κα� τ�ν τ�%τ�ις 4μ��ων9 τ�&δ5 pτ�ρ�υ κα� τ�!ς #π$ τ�ν μαθημ�των #ντιπ�ιε6σθαι, �s�νπ�ς 4ρ�μεν, τ�ς B ατ�α τPς κατ�πτρικPς 2αντασ�ας, ;πωςν�2η συν�σταται, �ρ�ντα� κα� hριδες κα� |λως κα� κ�μPταικα� τ? παραπλ�σια.
Δ�κε6 δ5 α=τ�6ς #ρ)?ς ε>ναι τ�ν ;λων δ%�, τ$ π�ι�&νκα� τ$ π�σ)�ν. τ$ μSν �Oν π�σ)�ν ε>ναι τ�ν Iπ�ι�ν�=σ�αν τ�ν Vλην, τ$ δS π�ι�&ν τ$ν (ν α=τ[P λ*γ�ν τ$νθε*ν9 τ�&τ�ν γ?ρ #Cδι�ν bντα δι? π�σης α=τPς δημι-�υργε6ν gκαστα.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 166 – – 167 –
78. 5Eκπ%ρωσις (κ+ρωμα): Bλ. τLς "μ�σως κατωτ�ρω παρ. 136 κ.κ. πJς σ4η-
134
![Page 86: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/86.jpg)
T$ δ+γμα αGτ$ τ$ θ�λ�υν < μ?ν Z�νων < Kιτιε2ς στ$ «Περ��=σ�ας» σ)γγραμμC τ�υ, < δ? KλεCνθης στ$ «Περ� τ�ν#τ*μων», < Xρ)σιππ�ς στ$ Uργ� «Φυσικ� κα� τελικ$ς σκ�π$ςτPς JωPς», < =Aρ4�δημ�ς στ$ «Περ� στ�ι)ε�ων» κι < Π�σειδ@-νι�ς στ$ δε)τερ� :ι:λ%� τ�� «Φυσικ�& λ*γ�υ». ΔιαD�ρ�υν;μως, λ�γ�υν, �h "ρ4?ς "π$ τP στ�ι4ε>α. Δι+τι �h "ρ4?ς ε3ναι"γ�ννητες καL jDθαρτες, τP στ�ι4ε>α ;μως Dθε%ρ�νται κατPτ0ν_κπ)ρωσι.78 =AλλP καL "σ@ματες79 ε3ναι �h "ρ4?ς καL jμ�ρDες,_νJ τP στ�ι4ε>α U4�υν πρ�ικισθ' μ? μ�ρD�.
135. ΣJμα πCλι ε3ναι, ;πως τ$ <ρ%kει < =Aπ�λλ+δωρ�ς στ0ν«Φυσικ�» τ�υ, αGτ$ π�2 _κτε%νεται σ? τρε>ς διαστCσεις: μ'κ�ς,πλCτ�ς καL :Cθ�ς. AGτ$ λ�γεται καL στερε$ σJμα. =EπιDCνειαε3ναι τ$ π�ρας στερε�� σ@ματ�ς � αGτ$ π�2 U4ει μ+ν� μ'κ�ςκαL πλCτ�ς, 4ωρLς :Cθ�ς. �YπCρ4ει δ? αGτ0 (i _πιDCνεια) λ�γει< Π�σειδ@νι�ς στ$ «Περ� μετε:ρων» Uργ� τ�υ (OGρCνια Dαι-ν+μενα) W4ι μ+ν� στ$ μυαλ+ μας, "λλP καL στ0ν πραγματικ+-τητα (U4ει δηλ. "ντικειμενικ0 �παρ[ι). Γραμμ0 ε3ναι τ$ π�ραςμιqς _πιDCνειας � μ'κ�ς 4ωρLς πλCτ�ς � αGτ$ π�2 U4ει μ+ν�νμ'κ�ς. Στιγμ0 δ? ε3ναι τ$ π�ρας τ'ς γραμμ'ς, τ$ _λC4ιστ�δυνατ$ σημε>�.
136. Θε+ς, ν��ς, εhμαρμ�νη (:λ. κατωτ�ρω λεπτ�μερ' <ρισμ$τ'ς εhμαρμ�νης) καL Zε2ς ε3ναι lνα καL τ$ αGτ+. KαL μ? π�λλ?ςjλλες ~ν�μασ%ες "π�καλε>ται. =EνJ λ�ιπ$ν κατ= "ρ4Pς εnρ%σκε-ται μ+ν�ς μ�σα στ$ν /αυτ+ τ�υ < Θε+ς, Uπειτα μετα:Cλλει τ$
τ�θησι δS τ$ δ*γμα τ�&τ� Z�νων μSν 4 Kιτιε!ς (ν τ7� Περ��=σ�ας, Kλε�νθης δ5 (ν τ7� Περ� τ�ν #τ*μων, Xρ%σιππ�ςδ5 (ν τ[P πρ:τ[η τ�ν Φυσικ�ν πρ$ς τ7� τ�λει, 5Aρ)�δημ�ς δ’(ν τ7� Περ� στ�ι)ε�ων κα� Π�σειδ:νι�ς (ν τ7� δευτ�ρ7ωτ�& Φυσικ�& λ*γ�υ. δια2�ρειν δ� 2ασιν #ρ)?ς κα�στ�ι)ε6α9 τ?ς μSν ε>ναι #γεν�τ�υς <κα�> #2θ�ρτ�υς, τ?δS στ�ι)ε6α κατ? τ�ν (κπ%ρωσιν 2θε�ρεσθαι. #λλ? κα�#σωμ�τ�υς ε>ναι τ?ς #ρ)?ς κα� #μ*ρ2�υς, τ? δSμεμ�ρ2�σθαι.
Σ�μα δS (στ�ν, 0ς 2ησιν 5Aπ�λλ*δωρ�ς (ν τ[P Φυσικ[P,τ$ τρι)P διαστατ*ν, ες μPκ�ς, ες πλ�τ�ς, ες ��θ�ς9τ�&τ� δS κα� στερε$ν σ�μα καλε6ται. (πι2�νεια δ5 (στ�σ:ματ�ς π�ρας � τ$ μPκ�ς κα� πλ�τ�ς μ*ν�ν @)�ν ��θ�ςδ5 �U9 τα%την δS Π�σειδ:νι�ς (ν π�μπτ7ω Περ� μετε:ρωνκα� κατ5 (π�ν�ιαν κα� καθ5 <π*στασιν #π�λε�πει. γραμμ�δ5 (στ�ν (πι2ανε�ας π�ρας9 � μPκ�ς #πλατSς � τ$ μPκ�ςμ*ν�ν @)�ν. στιγμ� δ5 (στ� γραμμPς π�ρας, nτις (στ�σημε6�ν (λ�)ιστ�ν.
_Eν τ5 ε>ναι θε$ν κα� ν�&ν κα� εRμαρμ�νην κα� Δ�α9π�λλα6ς τ5 pτ�ραις lν�μασ�αις πρ�σ�ν�μ�Jεσθαι. κατ5#ρ)?ς μSν �Oν καθ5 α<τ$ν bντα τρ�πειν τ�ν πaσαν�=σ�αν δι5 #�ρ�ς ες Vδωρ9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 168 – – 169 –
ματ%σθηκε τ$ σJμα τ�� κ+σμ�υ σ? διCκρισι "π$ τ0ν ψυ4� τ�υ, τ0ν θε+τητα. MP;πως i "ντ%θεσις αGτ0 _γενν�θη μ�σα στ$ν 4ρ+ν�, Uτσι 4Cνεται _π%σης μ? τ$ν4ρ+ν�: MετP τ$ τ�λ�ς τ'ς τωριν'ς κ�σμικ'ς περι+δ�υ lνα κ+ρωμα τ�� κ+σμ�υ((κπ%ρωσις) τP μετα:Cλλει ;λα σ= lναν τερCστι� Wγκ� "π$ πυρ@δη "τμ+σDαιρα,"π$ Dλ�γερ0 j4να: �O Zε2ς πα%ρνει τ$ν κ+σμ� π%σω στ$ν /αυτ+ τ�υ, γιP νP τ$ν"D�σ7η πCλι νP :γ' U[ω σ? oρισμ�ν� "π$ πρLν 4ρ+ν�. �H hστ�ρ%α λ�ιπ$ν τ��κ+σμ�υ κινε>ται σ? "τ�λειωτ� κ)κλ� "νCμεσα σ? δημι�υργ%α καL 4αλασμ$κ+σμ�υ.
79. KαL #σωμ�τ�υς (Λε[ικ$ν «Σ�υ�δα»): TP 4ειρ+γραDα γρCD�υν κα�σ:ματα, καL μqλλ�ν αGτ0 τ0ν γραD0 πρ�πει νP υh�θετ�σωμε, γιατL γιP τ�2ς Στω-
ϊκ�2ς κCθε πραγματικ$ U4ει σωματικ0 nπ+στασι. =Eπειδ0 δ? κατ= _[�40ν πραγμα-τικ$ ε3ναι i θε+της, jρα αGτ0 ε3ναι σJμα. M+ν� π�2 τ0ν παραδ�4�νται Dτιαγ-μ�νη "π$ τ0ν τελει+τατη �λη. T0ν jπ�ψι αGτ0 τ0ν _πι:ε:αι@νει καL i "ντ%ληψιςτJν ΣτωϊκJν, ;τι καL �h "ρετ?ς "κ+μα, καθsς καL τP πCθη, i σ�D%α, τ$ περπC-τημα κ.λπ. ε3ναι σ@ματα κι Uμψυ4α Wντα. T$ ;τι uσ4υρ%k�νται ;τι < jδει�ς 4Jρ�ς,< τ+π�ς, < 4ρ+ν�ς καL τ$ διαν+ημα (λεκτ$ν) δ?ν μπ�ρ��ν νP ε3ναι σ@ματα, αGτ$Fταν μ+ν� μιC, 4ωρLς jλλ�, "ναπ+Dευκτη "νακ�λ�υθ%α.
80. Σπερματικ$ς λ*γ�ς = δημι�υργικ0 μ�ρD�πλαστικ0 δ)ναμις _κ τ'ς <π�%ας
135
136
![Page 87: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/87.jpg)
σ)ν�λ� τ'ς κ�σμικ'ς �λης διP τ�� "�ρ�ς εuς �δωρ. KαL ;πωςστ$ νε�γ�ννητ� νε�γν$ περι�4εται τ$ σπ�ρμα, κατPτ$ν αGτ$ν τρ+π�ν καL < Θε+ς, < <π�>�ς _π�4ει θ�σι μ�ρD�πλα-στικ'ς δυνCμεως (σπερματικ$ς λ*γ�ς80) γιP τ$ν κ+σμ�, _γκαθι-δρ)εται στ$ nγρ$ oς τ�ια)τη, καθιστJν διP τ�� /αυτ�� τ�υ τ0ν�λη, κατ+πιν _πε[εργασ%ας, κατCλληλη γιP τ0ν γ�νεσι τJν στ�ι-4ε%ων τP <π�>α παρCγ�νται κατ+πιν. VEπειτα γεννq τP πρJτατ�σσερα στ�ι4ε>α, τ$ π�ρ, τ$ �δωρ, τ$ν "�ρα καL τ0ν γ' (στερεPσ@ματα). �Oμιλε> δ? περL αGτJν < Z�νων στ$ «Περ� τ�&κ�σμικ�& συν*λ�υ» σ)γγραμμC τ�υ (Περ� τ�& ;λ�υ) καL <Xρ)σιππ�ς στ$ πρJτ� :ι:λ%� τ'ς «ΦυσικPς» τ�υ καL < =Aρ4�δη-μ�ς σ= lνα Uργ� τ�υ «Περ� στ�ι)ε�ων».
137. Στ�ι4ε>� ε3ναι αGτ$ "π$ τ$ <π�>� γεννJνται ;λα τP καθ=lκαστ�ν πρCγματα καL στ$ <π�>� τελικP #ναλ%�νται81. TP τ�σ-σερα στ�ι4ε>α μαkL συγκρ�τ��ν τ0ν 4ωρLς uδι+τητες, τ0ν«jπ�ι�ν» �Gσ%α � �λη. E3ναι δ? π�ρ τ$ θερμ$ στ�ι4ε>�, �δωρ τ$nγρ+, "�ρας τ$ ψυ4ρ$ καL γ' τ$ [ερ$ (Lηρ*ν). =AλλP καL στ$ν"�ρα "κ+μα nπCρ4ει i uδι+της τ'ς [ηρ+τητ�ς. T$ π�ρ εnρ%σκε-ται στ0ν "νωτCτη θ�σι π�2 λ�γεται καL αuθ�ρ, ;π�υ πρ@τη iτJν "πλανJν "στ�ρων σDα>ρα δημι�υργε>ται. VEπειτα Uρ4εταιi σDα>ρα τJν πλανητJν, �στερα "π= αGτ0 < "�ρας, μετP τ$�δωρ, 4αμηλ+τερα δ? "π= ;λα i γ', π�2 εnρ%σκεται στ0ν μ�ση"π�ναντι σ? ;λα.
κα� 0σπερ (ν τ[P γ�ν[P τ$ σπ�ρμα περι�)εται, �Vτω κα�τ�&τ�ν σπερματικ$ν λ*γ�ν bντα τ�& κ*σμ�υ, τ�ι*νδε<π�λε�πεσθαι (ν τ7� <γρ7�, ε=εργ$ν α<τ7� π�ι�&ντα τ�νVλην πρ$ς τ�ν τ�ν pLPς γ�νεσιν9 ε>τ5 #π�γεννaν πρ�τ�ντ? τ�σσαρα στ�ι)ε6α, π&ρ, Vδωρ, #�ρα, γPν. λ�γει δS περ�α=τ�ν Z�νων τ5 (ν τ7� Περ� τ�& ;λ�υ κα� Xρ%σιππ�ς (ντ[P πρ:τ[η τ�ν Φυσικ�ν κα� 5Aρ)�δημ�ς @ν τινι Περ� στ�ι-)ε�ων. @στι δS στ�ι)ε6�ν (L �� πρ:τ�υ γ�νεται τ? γιν*-μενα κα� ες o @σ)ατ�ν #ναλ%εται.
T? δ� τ�τταρα στ�ι)ε6α ε>ναι 4μ�& τ�ν Iπ�ι�ν �=σ�αντ�ν Vλην9 ε>ναι δS τ$ μSν π&ρ τ$ θερμ*ν, τ$ δ5 Vδωρ τ$<γρ*ν, τ$ν τ5 #�ρα τ$ ψυ)ρ*ν, κα� τ�ν γPν τ$ Lηρ*ν. �=μ�ν #λλ? κα� @τι (ν τ7� #�ρι ε>ναι τ$ α=τ$ μ�ρ�ς. #νωτ�τωμSν �Oν ε>ναι τ$ π&ρ, o δ� αθ�ρα καλε6σθαι, (ν 7u πρ:τηντ�ν τ�ν #πλαν�ν σ2α6ραν γεννaσθαι, ε>τα τ�ν τ�ν πλα-νωμ�νων9 μεθ5 rν τ$ν #�ρα, ε>τα τ$ Vδωρ, <π�στ�θμην δSπ�ντων τ�ν γPν, μ�σην �π�ντων �Oσαν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 170 – – 171 –
πρ��ρ4εται i "νCπτυ[ις. Bλ. καL =AγησιλC�υ Nτ+κα, Φιλ�σ�2ικ$ ΛεLικ$ 1967, σ.163 καL 165.
81. Σ�μερα i Φυσικ0 "παριθμε> πCνω "π$ /κατ$ στ�ι4ε>α (� �πλq σ@ματα)καL τP <π�>α σ? τελευτα%α "νCλυσι "νCγ�νται μ+ν�ν σ? δ)�: στ$ πρωτ+νι� καL τ$|λεκτρ+νι�. AGτP "π�τελ��ν τP :ασικP δ�μικP nλικP τ�� κ+σμ�υ…
137
![Page 88: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/88.jpg)
138. rOσ�ν "D�ρq στ$ν κ+σμ� (τ$ Σ)μπαν), �h Στωϊκ�L τ$ν"ναD�ρ�υν μ? τρε>ς Uνν�ιες: 1�ν. K*σμ� λ�γ�υν τ$ν ]δι� τ$νΘε+, τ$ "τ�μικ$ �ν τ�� <π�%�υ i π�ι+της πρ��ρ4εται "π$σ)ν�λ� τ'ς κ�σμικ'ς �λης. E3ναι jDθαρτ�ς καL "γ�ννητ�ς,τε4ν%της τυγ4Cνων αGτ'ς τ'ς εGτCκτ�υ διευθετ�σεως, καL <<π�>�ς σ? καθωρισμ�νες 4ρ�νικ?ς περι+δ�υς "π�ρρ�Dq στ$ν/αυτ+ τ�υ τ$ σ)ν�λ� τ'ς κ�σμικ'ς �λης, καL πCλι τ0ν δημι-�υργε> "π$ τ$ν /αυτ+ τ�υ. 2�ν. KαL τ0ν ]δια τ0ν ε�τακτη διευ-θ�τησι τJν �Gραν%ων σωμCτων κ+σμ� τ0ν ~ν�μCk�υν. KαL τρ%-τ�ν, ~ν�μCk�υν κ*σμ� τ$ σ)ν�λ� τ�� <π�%�υ αGτP τP δ)� ε3ναιμ�ρη.
=Aκ+μη < κ+σμ�ς <ρ%kεται oς τ$ "τ�μικ$ �ν π�2 _πιθ�τει τLςuδι+τητες στ$ σ)ν�λ� τ'ς κ�σμικ'ς �λης, �, ;πως τ$ διατυπ@νει< Π�σειδ@νι�ς στ0ν πραγματε%α τ�υ «Mετεωρ�λ�γικ� στ�ι)ε�-ωσις», oσPν lνα σ)στημα "π�τελ�)μεν� _κ τ�� �Gραν�� καLτ'ς γ'ς καL τJν εuς αGτP D)σεων, � "κ+μη oσPν lνα σ)στημα"π$ θε�2ς καL "νθρ@π�υς καL "π$ ;λα π�2 4Cριν αGτJν δημι-�υργ��νται. M? τ$ν �Gραν$ δ? ν�ε>ται i _[ωτCτη, i "κρ�τCτηπεριD�ρεια τ�� κ+σμ�υ, ;π�υ U4ει τ0ν lδρα της i θε+της.
139. �O κ+σμ�ς δι�ικε>ται "π$ λ�γικ+, "π$ «ν+ησι» καL "π$«πρ+ν�ια», σ)μDωνα μ? ;σα λ�γει < Xρ)σιππ�ς στ$ «Περ� πρ�-ν��ας» Uργ� τ�υ κι < Π�σειδ@νι�ς στ$ «Περ� θε�ν». KαL τ$λ�γικ$ αGτ$ �πλ@νεται σ= ;λα τP μ�ρη τ�� κ+σμ�υ, ;πως"κρι:Jς �πλ@νεται i ψυ40 μ�σα σ? μqς. M+ν� π�2 nπCρ4ειμιP διαD�ρP :αθμ��: σ= jλλα μ�ρη nπCρ4ει περισσ+τερ� "π=αGτ$ (τ$ λ�γικ$) καL σ= jλλα λιγ@τερ�.
Λ�γ�υσι δS κ*σμ�ν τρι)�ς9 α=τ*ν τε τ$ν θε$ν τ$ν (κτPς �π�σης �=σ�ας δ�ως π�ι*ν, oς δ� I2θαρτ*ς (στι κα�#γ�νητ�ς, δημι�υργ$ς {ν τPς διακ�σμ�σεως, κατ? )ρ*-νων π�ι?ς περι*δ�υς #ναλ�σκων ες pαυτ$ν τ�ν |πασαν�=σ�αν κα� π�λιν (L pαυτ�& γενν�ν9 κα� α=τ�ν δS τ�νδιακ*σμησιν τ�ν #στ�ρων κ*σμ�ν ε>ναι λ�γ�υσι9 κα� τρ�-τ�ν τ$ συνεστηκ$ς (L #μ2�6ν. κα� @στι κ*σμ�ς 4 δ�ωςπ�ι$ς τPς τ�ν ;λων �=σ�ας Q, 0ς 2ησι Π�σειδ:νι�ς (ν τ[PMετεωρ�λ�γικ[P στ�ι)ει:σει, σ%στημα (L �=ραν�& κα�γPς κα� τ�ν (ν τ�%τ�ις 2%σεων � σ%στημα (κ θε�ν κα�#νθρ:πων κα� τ�ν gνεκα τ�%των γεγ�ν*των. �=ραν$ςδ� (στιν B (σ)�τη περι2�ρεια (ν [� πaν iδρυται τ$ θε6�ν.
T$ν δ� κ*σμ�ν δι�ικε6σθαι κατ? ν�&ν κα� πρ*ν�ιαν,καθ� 2ησι Xρ%σιππ�ς τ5 (ν τ7� π�μπτ7ω Περ� πρ�ν��αςκα� Π�σειδ:νι�ς (ν τ7� τρισκαιδεκ�τ7ω Περ� θε�ν, ες|παν α=τ�& μ�ρ�ς δι�κ�ντ�ς τ�& ν�&, καθ�περ (25 Bμ�ντPς ψυ)Pς9 #λλ5 Qδη δι5 uν μSν μaλλ�ν, δι5 uν δS �ττ�ν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 172 – – 173 –
138
139
![Page 89: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/89.jpg)
Δι+τι μερικP τP διαπερνq oς συνεκτικ0 δ)ναμις (l[ις),;πως στ0ν περ%πτωσι τJν ~στJν καL τJν νε)ρων82. =EνJ jλλατP διαπερνq oς ν��ς, ;πως γ%νεται στ$ κυριαρ4ικ$ μ�ρ�ς τ'ςψυ4'ς.
Kι Uτσι τ$ κ�σμικ$ σ)ν�λ� ε3ναι lνα kωνταν$ Wν, Uμψυ4� καLλ�γικ+, π�2 U4ει τ$ν αuθ�ρα γιP iγεμ�νικ$ μ�ρ�ς τ�υ, ;πωςλ�γει < =Aντ%πατρ�ς < T)ρι�ς στ0ν «Περ� κ*σμ�υ» πραγματε%ατ�υ. �O Xρ)σιππ�ς ;μως στ$ «Περ� πρ�ν��ας» κι < Π�σειδ@-νι�ς στ$ «Περ� θε�ν» λ�γ�υν ;τι < �Gραν$ς83 ε3ναι τ$ iγεμ�νικ$τ�� κ+σμ�υ, < δ? KλεCνθης < �λι�ς.
�Ωστ+σ� < Xρ)σιππ�ς στ$ ]δι� Uργ� δ%δει καL μιP κCπως δια-D�ρετικ0 jπ�ψι, δηλ. ;τι τ$ καθαρ$ μ�ρ�ς τ�� αuθ�ρ�ς ε3ναι τ$iγεμ�νικ+, αGτ$ π�2 καL σPν κατ= _[�40ν θε$ν τ$ κηρ)ττ�υν,καθsς κατ= αuσθητ$ν τρ+π�ν (ασθητικ�ς) U4ει δια4υθ' μ�σασ? κCθε τι στ$ν "�ρα, μ�σα σ= ;λα τP kJα καL τP DυτP καL στ0ν]δια τ0ν γ' oσPν συν�4�υσα "ρ40.
140. �O κ+σμ�ς, κατP τ�2ς Στωϊκ�)ς, ε3ναι lνας καL πεπερα-σμ�ν�ς (δηλ. κCπ�υ τελει@νει) καL U4ει σ4'μα σDαιρ�ειδ�ς.Δι+τι, λ�γ�υν, ε3ναι καταλληλ+τατ� γιP τ0ν κ%νησι lνα τ�τ�ι�σ4'μα, ;πως λ�γει < Π�σειδ@νι�ς στ$ν «Φυσικ$ λ*γ�» τ�υ καL�h περL τ$ν =Aντ%πατρ�ν στP περL κ+σμ�υ Uργα τ�υς.
=Aπ= U[ω δ? "π$ τ$ν κ+σμ� nπCρ4ει 4υμ�ν� τ$ jπειρ� κεν+,τ$ <π�>� ε3ναι "σ@ματ�. =Aσ@ματ� δ? ε3ναι _κε>ν� π�2 ε3ναιδυνατ$ν νP κατ�4εται "π$ σ@ματα, "λλP δ?ν κατ�4εται. M�σα
δι5 uν μSν γ?ρ Gς gLις κε):ρηκεν, Gς δι? τ�ν lστ�ν κα�τ�ν νε%ρων9 δι5 uν δS Gς ν�&ς, Gς δι? τ�& Bγεμ�νικ�&.�Vτω δ� κα� τ$ν ;λ�ν κ*σμ�ν J7��ν bντα κα� @μψυ)�νκα� λ�γικ*ν, @)ειν Bγεμ�νικ$ν μSν τ$ν αθ�ρα, καθ�2ησιν 5Aντ�πατρ�ς 4 T%ρι�ς (ν τ7� lγδ*7ω Περ� κ*σμ�υ.Xρ%σιππ�ς δ5 (ν τ7� πρ:τ7ω Περ� πρ�ν��ας κα� Π�σειδ:-νι�ς (ν τ7� Περ� θε�ν τ$ν �=ραν*ν 2ασι τ$ Bγεμ�νικ$ντ�& κ*σμ�υ, Kλε�νθης δS τ$ν nλι�ν. 4 μ�ντ�ι Xρ%σιππ�ςδια2�ρ:τερ�ν π�λιν τ$ καθαρ:τατ�ν τ�& αθ�ρ�ς (ντα=τ7�, o κα� πρ�τ�ν θε$ν λ�γ�υσιν ασθητικ�ς 0σπερκε)ωρηκ�ναι δι? τ�ν (ν #�ρι κα� δι? τ�ν J7:ων �π�ντωνκα� 2υτ�ν9 δι? δS τPς γPς α=τPς καθ5 gLιν.
_Eνα τ$ν κ*σμ�ν ε>ναι κα� τ�&τ�ν πεπερασμ�ν�ν,σ)Pμ5 @)�ντα σ2αιρ�ειδ�ς9 πρ$ς γ?ρ τ�ν κ�νησιν �ρμ�-δι:τατ�ν τ$ τ�ι�&τ�ν, καθ� 2ησι Π�σειδ:νι�ς (ν τ7�π�μπτ7ω τ�& Φυσικ�& λ*γ�υ κα� �R περ� 5Aντ�πατρ�ν (ντ�6ς περ� κ*σμ�υ. @Lωθεν δ5 α=τ�& περικε)υμ�ν�ν ε>ναιτ$ κεν$ν Iπειρ�ν, ;περ #σ:ματ�ν ε>ναι9 #σ:ματ�ν δS τ$�s*ν τε κατ�)εσθαι <π$ σωμ�των �= κατε)*μεν�ν9 (ν δS
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 174 – – 175 –
82. Bλ. σημε%ωσι 78 καL 94.83. O=ραν$ς κατP τ�2ς Στωϊκ�2ς ε3ναι i _[ωτCτη, i "κρα%α σDα>ρα τJν
"πλανJν. �O =Aριστ�τ�λης τ$ν λ�γει πρ�τ�ν �=ραν*ν, τ�� <π�%�υ i iμερησ%α
περιστρ�D0 πρ�καλε>ται "π$ τ0ν θε+τητα π�2 j4ωρα τ$ν περιτριγυρ%kει. OhΣτωϊκ�%, ;πως ε]παμε καL παραπCνω, υh�θετ��ν περισσ+τερ� τLς "ντιλ�ψεις τ��=Aριστ�τ�λ�υς.
140
![Page 90: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/90.jpg)
δ? σ? κ�σμικ$ Σ)μπαν δ?ν nπCρ4ει κεν+, "λλP < κ+σμ�ς"π�τελε> μ%α jνευ 4Cσματ�ς /ν+τητα. Δι+τι αGτ0 τ0ν κατPσυν�4ειαν /ν+τητα τ0ν _πι:Cλλει "ναγκαστικJς i σ)μπν�ιακαL i συν�40 τJν �Gραν%ων πρ$ς τP _π%γεια. �Oμιλε> δ? περL τ��κεν�� < μ?ν Xρ)σιππ�ς στ$ «Περ� κεν�&» σ)γγραμμC τ�υ καLστ$ πρJτ� :ι:λ%� τJν «Φυσικ�ν (πιστημ�ν» τ�υ, < δ? =Aπ�λλ�-DCνης στ0ν «Φυσικ�» τ�υ, καθsς κι < =Aπ�λλ+δωρ�ς κι <Π�σειδ@νι�ς στ$ δε)τερ� :ι:λ%� τ�� «Φυσικ�& λ*γ�υ» τ�υ.E3ναι ;μως καL αGτP (") σ@ματα84 (i σ)μπν�ια δηλ. καL iσυν�4�).
141. =Eπ%σης δ? καL < 4ρ+ν�ς ε3ναι κCτι τ$ "σ@ματ�, δι+τιε3ναι lνα διCστημα, lνα μ�τρ� τ'ς κιν�σεως τ�� κ+σμ�υ. KαL <μ?ν παρελθsν καL < μ�λλων 4ρ+ν�ς ε3ναι jπειρ�ι. �O παρsν;μως 4ρ+ν�ς ε3ναι πεπερασμ�ν�ς. �Yπ�στηρ%k�υν _π%σης ;τι καLDθαρτ$ς ε3ναι < κ+σμ�ς, καθ’ � γεννητ+ς, :ασ%k�ντες τ0νjπ�ψι αGτ0 σ? "νCλ�γη κατCστασι _κε%νων τJν πραγμCτωνπ�2 καταν���νται διP τJν αuσθ�σεων. KαL στ$ ;τι ;π�ι�υπρCγματ�ς τP μ�ρη ε3ναι DθαρτC, ε3ναι καL τ$ ;λ�ν Dθαρτ+.
=AλλP τP μ�ρη τ�� κ+σμ�υ ε3ναι DθαρτC, καθ’ ;σ�ν μετα-:Cλλ�νται εuς jλληλα. VAρα Dθαρτ$ς ε3ναι κι < κ+σμ�ς. Πλ0ντ�)των, �ν κCτι ε3ναι _πιδεκτικ$ μετα:�λ'ς πρ$ς τ$ 4ειρ+τερ�,Dθαρτ$ ε3ναι. VAρα καL < κ+σμ�ς, _πειδ0 _[ατμ%kεται καL δια-λ)εται.
τ7� κ*σμ7ω μηδSν ε>ναι κεν*ν, #λλ5 Bν�σθαι α=τ*ν9 τ�&τ�γ?ρ #ναγκ�Jειν τ�ν τ�ν �=ραν�ων πρ$ς τ? (π�γειασ%μπν�ιαν κα� συντ�ν�αν. 2ησ� δS περ� τ�& κεν�& Xρ%-σιππ�ς μSν (ν τ7� Περ� κεν�& κα� (ν τ[P πρ:τ[η τ�νΦυσικ�ν τε)ν�ν κα� 5Aπ�λλ�2�νης (ν τ[P Φυσικ[P κα�5Aπ�λλ*δωρ�ς κα� Π�σειδ:νι�ς (ν δευτ�ρ7ω τ�& Φυσικ�&λ*γ�υ.
E>ναι δS κα� τα&τα #σ:ματα 4μ��ως. / @τι δS κα� τ$ν)ρ*ν�ν #σ:ματ�ν, δι�στημα bντα τPς τ�& κ*σμ�υ κιν�-σεως. τ�%τ�υ δS τ$ν μSν παρ7ω)ηκ*τα κα� τ$ν μ�λλ�ντα#πε�ρ�υς, τ$ν δS (νεστ�τα πεπερασμ�ν�ν. #ρ�σκει δ5α=τ�6ς κα� 2θαρτ$ν ε>ναι τ$ν κ*σμ�ν, |τε γενητ$ν τ7�λ*γ7ω τ�ν δι5 ασθ�σεως ν��υμ�νων, �� τε τ? μ�ρη2θαρτ� (στι, κα� τ$ ;λ�ν9 τ? δS μ�ρη τ�& κ*σμ�υ2θαρτ�9 ες Iλληλα γ?ρ μετα��λλει9 2θαρτ$ς Iρα 4κ*σμ�ς. κα� εh τι (πιδεκτικ*ν (στι τPς (π� τ$ )ε6ρ�ν μετα-��λPς, 2θαρτ*ν (στι9 κα� 4 κ*σμ�ς δ�9 (Lαυ)μ�&ται γ?ρκα� (Lυδατ�&ται.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 176 – – 177 –
84. =EδJ i λ�[ις σ:ματα δ?ν _ναρμ�ν%kεται μ? τ$ σ)ν�λ� τ'ς παραγρCD�υ.�H γραD0 σ:ματα θP μπ�ρ��σε νP δικαι�λ�γηθ7' �ν "λλC[ωμε τ0ν λ�[ι τα&τα μ?τ0ν λ�[ι λεκτ? (γιατL ;πως ε]παμε πρ:λ. καL παραγρ. 134), <π+τε i Uνν�ια θP
Fταν: «Oh σημασ%ες τJν _ν λ+γ�ω λ�[εων ε3ναι _π%σης "σ@ματα». �O καθηγητ0ςPearson nπ�δεικν)ει τ0ν "κ+λ�υθη γραD�: E3ναι δ? καL τP "σ@ματα <μ�%ως.
141
![Page 91: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/91.jpg)
142. VEρ4εται δ? στ0ν �παρ[ι < κ+σμ�ς (γ�γνεσθαι) ;ταν i�Gσ%α τ�υ μετατραπ7', μ�σ�ω τ�� "�ρ�ς, πρJτα "π$ π�ρ σ?nγρ+τητα καL συμπυκνωθ7' Uπειτα τ$ πα42 μ�ρ�ς της oς γ',_νJ τ$ μ�ρ�ς μ? τP λεπτP μ+ρια (τ$ λεπτ�μερSς) θP _[αερωθ7',αGτ$ δ? "D�� πρ�4ωρ�ση στ0ν "ρα%ωσι θP γενν�σ7η π�ρ.rYστερα, μ? τ0ν "νCμι[ι αGτJν τJν στ�ι4ε%ων γ%ν�νται τP kJα,τP DυτP καL ;λα τP jλλα DυσικP ε]δη.
T$ περL τ'ς γεν�σεως καL Dθ�ρqς τ�� κ+σμ�υ θ�μα τ$ πραγ-ματε)�νται < μ?ν Z�νων στ$ «Περ� τ�& ;λ�υ» σ)γγραμμC τ�υ,< Xρ)σιππ�ς στ$ πρJτ� :ι:λ%� τJν «Φυσικ�ν» τ�υ, < Π�σει-δ@νι�ς στ$ πρJτ� «Περ� κ*σμ�υ» κι < KλεCνθης κι < =Aντ%πα-τρ�ς στ$ δ�κατ� «Περ� κ*σμ�υ». �O Πανα%τι�ς ;μως κηρ)ττειjDθαρτ� τ$ν κ+σμ�.
143. rOτι δ? ταυτ�4ρ+νως < κ+σμ�ς ε3ναι κι lνα kωνταν$ �ν,λ�γικ+, Uμψυ4� καL ν�ητικ+, τ$ λ�γει < Xρ)σιππ�ς στ$ πρJτ�:ι:λ%� Περ� πρ�ν��ας κι < =Aπ�λλ+δωρ�ς στ0ν Φυσικ� κι <Π�σειδ@νι�ς. KαL kωνταν$ μ?ν �ν ε3ναι στ0ν Uνν�ια kωϊκ'ς�Gσ%ας πρ�ικισμ�νης μ? α]σθησι. =Eπειδ0 τ$ kJ� ε3ναι "ν@τερ�"π$ τ$ μ0 kJ�. Πλ0ν ;μως τ%π�τε δ?ν ε3ναι "ν@τερ� "π$ τ$νκ+σμ�. VAρα, kωνταν$ �ν ε3ναι < κ+σμ�ς.
rOτι δ? ε3ναι Uμψυ4� �ν γ%νεται Dανερ$ "π$ τLς καθ=lκαστ�ν ψυ4�ς μας, π�2 i καθεμιC της ε3ναι κ�μμCτι "π= αGτ+.�O B+ηθ�ς ;μως λ�γει ;τι δ?ν ε3ναι kωνταν$ �ν < κ+σμ�ς. rOτιδ? "π�τελε> μιP /ν+τητα < Z�νων τ$ λ�γει στ$ «Περ� τ�& ;λ�υ»σ)γγραμμC τ�υ, < Xρ)σιππ�ς κι < =Aπ�λλ+δωρ�ς στ0ν«Φυσικ�» τ�υ κι < Π�σειδ@νι�ς στ$ πρJτ� :ι:λ%� τ��«Φυσικ�& λ*γ�υ» τ�υ.
Γ�νεσθαι δS τ$ν κ*σμ�ν ;ταν (κ πυρ$ς B �=σ�α τραπ[Pδι5 #�ρ�ς ες <γρ*τητα, ε>τα τ$ πα)υμερSς α=τ�& συστ?ν#π�τελεσθ[P γP, τ$ δS λεπτ�μερSς (Lαραιωθ[P, κα� τ�&τ5(π� πλ��ν λεπτυνθSν π&ρ #π�γενν�σ[η. ε>τα κατ? μ�Lιν (κτ�%των 2υτ� τε κα� J7�α κα� τ? Iλλα γ�νη. περ� δ� �OντPς γεν�σεως κα� 2θ�ρaς τ�& κ*σμ�υ 2ησ� Z�νων μSν (ντ7� Περ� ;λ�υ, Xρ%σιππ�ς δ5 (ν τ7� πρ:τ7ω τ�ν Φυσικ�νκα� Π�σειδ:νι�ς (ν πρ:τ7ω Περ� κ*σμ�υ κα� Kλε�νθηςκα� 5Aντ�πατρ�ς (ν τ7� δεκ�τ7ω Περ� κ*σμ�υ. Πανα�τι�ς δ5I2θαρτ�ν #πε2�νατ� τ$ν κ*σμ�ν.
_Oτι δS κα� J7��ν 4 κ*σμ�ς κα� λ�γικ$ν κα� @μψυ)�νκα� ν�ερ$ν κα� Xρ%σιππ�ς (ν πρ:τ7ω 2ησ�ν Περ� πρ�-ν��ας κα� 5Aπ�λλ*δωρ�ς [2ησιν] (ν τ[P Φυσικ[P κα� Π�σει-δ:νι�ς9 J7��ν μSν �Vτως bντα, �=σ�αν @μψυ)�ν ασθητι-κ�ν. τ$ γ?ρ J7��ν τ�& μ� J7:�υ κρε6ττ�ν9 �=δSν δS τ�&κ*σμ�υ κρε6ττ�ν9 J7��ν Iρ5 4 κ*σμ�ς. @μψυ)�ν δ�, GςδPλ�ν (κ τPς Bμετ�ρας ψυ)Pς (κε6θεν �Uσης #π�σπ�σμα-τ�ς. B*ηθ�ς δ� 2ησιν �=κ ε>ναι J7��ν τ$ν κ*σμ�ν. ;τι θ5εsς (στι Z�νων 2ησ�ν (ν τ7� Περ� τ�& ;λ�υ κα� Xρ%σιππ�ςκα� 5Aπ�λλ*δωρ�ς (ν τ[P Φυσικ[P κα� Π�σειδ:νι�ς (νπρ:τ7ω τ�& Φυσικ�& λ*γ�υ.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 178 – – 179 –
142
143
![Page 92: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/92.jpg)
M? τ$ν ;ρ� δ? «T$ πaν» ν�ε>ται, κατP τ$ν =Aπ�λλ+δωρ�, καL< κ+σμ�ς, καL σ? jλλη Uνν�ια, καL τ$ _κ τ�� κ+σμ�υ καL τ��U[ωθεν κεν�� σ)στημα85. KαL < μ?ν κ+σμ�ς ε3ναι πεπερασμ�-ν�ς, τ$ κεν$ ;μως ε3ναι jπειρ�.
144. Oh "στ�ρες, �h μ?ν "πλανε>ς κCν�υν τ0ν περιD�ρC τ�υςμαkL μ? ;λ�ν τ$ν �Gραν+, �h δ? πλαν'τες U4�υν τLς uδια%τερεςκιν�σεις τ�υς. �O �λι�ς κCνει λ�[0 π�ρε%α διP μ�σ�υ τ��kωδιακ�� κ)κλ�υ. T$ ]δι� καL i σελ�νη "κ�λ�υθε> π�ρε%α σ?/λικ�ειδ' τρ�4ιC. E3ναι δ? < �λι�ς καθαρ0 DωτιC, σ)μDωνα μ?;σα λ�γει < Π�σειδ@νι�ς στ$ l:δ�μ� :ι:λ%� τJν «O=ραν�ων2αιν�μ�νων» τ�υ. KαL ε3ναι μεγαλ)τερ�ς "π$ τ0ν γ', ;πως <]δι�ς συγγραDε2ς λ�γει στ$ lκτ� :ι:λ%� τ�� «Φυσικ�& λ*γ�υ»τ�υ.
=AλλP καL σDαιρ�ειδ0ς ε3ναι, ;πως καL < κ+σμ�ς, ;πωςλ�γ�υν < ]δι�ς < συγγραDε2ς καL i σ4�λ� τ�υ. rOτι ε3ναι DωτιP"π�δεικν)εται "π$ τ$ ;τι ;λες �h _ν�ργει�ς τ�υ ε3ναι _ν�ργειεςDωτιqς.
τ$ δS πaν λ�γεται, 0ς 2ησιν 5Aπ�λλ*δωρ�ς, ; τε κ*σμ�ςκα� καθ5 gτερ�ν τρ*π�ν τ$ (κ τ�& κ*σμ�υ κα� τ�& @Lωθενκεν�& σ%στημα. 4 μSν �Oν κ*σμ�ς πεπερασμ�ν�ς (στ�, τ$δS κεν$ν Iπειρ�ν.
T�ν δ5 Iστρων τ? μSν #πλανP συμπερι2�ρεσθαι τ7�;λ7ω �=ραν7�, τ? δS πλαν:μενα κατ5 δ�ας κινε6σθαι κιν�-σεις. τ$ν δ5 nλι�ν λ�L�ν τ�ν π�ρε�αν π�ιε6σθαι δι? τ�&Jωδιακ�& κ%κλ�υ9 4μ��ως κα� τ�ν σελ�νην pλικ�ειδP.ε>ναι δS τ$ν μSν nλι�ν ελικρινSς π&ρ, καθ� 2ησι Π�σει-δ:νι�ς (ν τ7� p�δ*μ7ω Περ� μετε:ρων9 κα� με�J�να τPςγPς, Gς 4 α=τ$ς (ν τ7� gκτ7ω τ�& Φυσικ�& λ*γ�υ9 #λλ? κα�σ2αιρ�ειδP, Gς �R περ� α=τ$ν τ�&τ*ν 2ασιν, #ναλ*γωςτ7� κ*σμ7ω. π&ρ μSν �Oν ε>ναι, ;τι τ? πυρ$ς π�ντα π�ιε69
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 180 – – 181 –
85. Συν�θως < ;ρ�ς T$ πaν 4ρησιμ�π�ιε>ται μ+ν�ν στ0ν τελευτα%α Uνν�ια,_νJ γιP νP δηλωθ7' i κ�σμικ0 πραγματικ+της (κ*σμ�ς) 4ρησιμ�π�ιε>ται < ;ρ�ςT$ ;λ�ν.T0ν διCκρισι αGτ0 _πισημα%νει καL < ΓCλλ�ς συγγραDε2ς ΣCρτρ (Jean ―
Paul Sartre) στ$ θεμελιJδες Dιλ�σ�Dικ$ Uργ� τ�υ «T$ E>ναι κα� τ$ Mηδ�ν» (L’
être et le néant) 1953, σ. 716. Στ$ ~γκJδες αGτ$ σ)γγραμμC τ�υ πρ�σπαθε> νPλ)σ7η τ$ μεταDυσικ$ πρ+:λημα, "λλP 4ωρLς "π�τ�λεσμα. KαL < λ+γ�ς ε3ναι ;τι <ΣCρτρ δ?ν ε3ναι Dιλ+σ�D�ς. Mπ�ρε> νP ε3ναι –καL "ναμD%:�λα ε3ναι– "[ι+λ�γ�ςλ�γ�τ�4νης, "λλP Dιλ+σ�D�ς δ?ν ε3ναι. Παιδε)εται νP λ)σ7η τ$ μεταDυσικ$ πρ+-
:λημα μ? ~ντ�λ�γικP κριτ�ρια, _νJ τ$ πρ+:λημα δ?ν ε3ναι ~ντ�λ�γικ$ "λλP"[ι�λ�γικ+, |θικ+. T$ _ρ@τημα δ?ν ε3ναι τ� τ$ bν (;πως τ$ Uθετε καL < =Aριστ�τ�-λης) "λλP γιατ� τ$ bν. =Eπαναλαμ:Cνει < ΓCλλ�ς συγγραDε2ς ;τι < jνθρωπ�ς, <κ+σμ�ς, ε3ναι de trop, περ%σσι�ς, "δικα%ωτ�ς, π�2 ε3ναι μιP κ�ιν0 διαπ%στωσιςπ�2 τ0ν U4ει κCνει _δJ καL δυ+μισυ 4ιλιCδες 4ρ+νια < συγγραDε2ς τ�� «5Eκκλη-σιαστ�&». =AλλP < "ληθιν$ς Dιλ+σ�D�ς — καL "ληθιν$ς Dιλ+σ�D�ς σημα%νειστ$ν �ψιστ� :αθμ$ kωνταν$ς jνθρωπ�ς — δ?ν μπ�ρε> νP ε3ναι hκαν�π�ιημ�ν�ς,iσυ4ασμ�ν�ς "π$ τ0ν �πλ' αGτ0 διαπ%στωσι.
144
![Page 93: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/93.jpg)
rOτι δ? ε3ναι μεγαλ)τερ�ς "π$ τ0ν γ' καταDα%νεται _κ τ��;τι ;λη i γ' Dωτ%kεται "π= αGτ+ν. KαL W4ι μ+ν�ν i γ', "λλP κι <�Gραν+ς. =Eπ%σης τ$ ;τι i γ' ρ%4νει μιP κων�ειδ' σκιP "π�δει-κν)ει ;τι < �λι�ς ε3ναι μεγαλ)τερ�ς "π= αGτ�ν. Φα%νεται δ? "π$παντ�� < �λι�ς _[ αuτ%ας τ�� μεγ�θ�υς τ�υ.
145. �Ωστ+σ�, περισσ+τερ� γ�ϊνη ε3ναι i σελ�νη, δ�θ�ντ�ς;τι καL πι$ κ�ντP στ0ν γ' εnρ%σκεται. Πα%ρν�υν δ? τ0ν τρ�D�τ�υς αGτP τP π)ρινα jστρα (@μπυρα), καθsς καL τ= jλλα, "π$τLς /['ς πηγ�ς: < μ?ν �λι�ς "π$ τ$ν εGρ2ν }κεαν+86, δ�θ�ντ�ς;τι ε3ναι lνα π)ριν� jναμμα, παρ= ;τι ε3ναι ν�ητικ$ν Wν. �H δ?σελ�νη πα%ρνει τ0ν τρ�D� της "π$ π+σιμα νερP μ? "νCμι[ι"�ρ�ς, δ�θ�ντ�ς ;τι εnρ%σκεται κ�ντP στ0ν γ', ;πως "ναD�ρει< Π�σειδ@νι�ς στ$ lκτ� :ι:λ%� τ�� «Φυσικ�& Λ*γ�υ». TP δ?jλλα jστρα "π$ τ0ν γ'. �Yπ�στηρ%k�υν "κ+μη ;τι τP jστραε3ναι σDαιρ�ειδ' καL i γ' _π%σης. KαL ;τι αGτ0 ε3ναι "κ%νητη.=Eπ%σης λ�γ�υν ;τι i σελ�νη δ?ν U4ει δικ+ της DJς, "λλP τ$πα%ρνει "π$ τ$ν �λι� ;ταν λCμπ7η "πCνω της.
146. VEκλειψις iλ%�υ γ%νεται ;ταν i σελ�νη περνC7η κατPμ�τωπ� πρ$ς αGτ$ν "π$ τ0ν πλευρP π�2 :λ�πει σ= _μqς, ;πωςμ= lνα διCγραμμα τ$ "π�δεικν)ει < Z�νων στ0ν «Περ� τ�&;λ�υ» πραγματε%α τ�υ. Δι+τι Dα%νεται i σελ�νη νP πρ�σεγ-
με�Jω δS τPς γPς τ7� πaσαν <π5 α=τ�& 2ωτ�Jεσθαι, #λλ?κα� τ$ν �=ραν*ν. κα� τ$ τ�ν γPν δS κων�ειδP σκι?ν#π�τελε6ν τ$ με�J�να ε>ναι σημα�νει9 π�ντ�θεν δS �λ�πε-σθαι δι? τ$ μ�γεθ�ς.
Γεωδεστ�ραν δS τ�ν σελ�νην, |τε κα� πρ�σγει�τ�ραν�Oσαν. τρ�2εσθαι δS τ? @μπυρα τα&τα κα� τ? IλλαIστρα, τ$ν μSν nλι�ν (κ τPς μεγ�λης θαλ�ττης ν�ερ$νbντα Iναμμα9 τ�ν δS σελ�νην (κ π�τ�μων <δ�των, #ερ�-μιγP τυγ)�ν�υσαν κα� πρ*σγει�ν �Oσαν, Gς 4 Π�σειδ:-νι�ς (ν τ7� gκτ7ω τ�& Φυσικ�& λ*γ�υ9 τ? δ5 Iλλα #π$ τPςγPς. δ�κε6 δ5 α=τ�6ς σ2αιρ�ειδP ε>ναι κα� τ? Iστρα κα�τ�ν γPν #κ�νητ�ν �Oσαν. τ�ν δS σελ�νην �=κ hδι�ν @)ειν2�ς, #λλ? παρ5 Bλ��υ λαμ��νειν (πιλαμπ�μ�νην.
5Eκλε�πειν δS τ$ν μSν nλι�ν (πιπρ�σθ�%σης α=τ7�σελ�νης κατ? τ$ πρ$ς Bμaς μ�ρ�ς, Gς Z�νων #ναγρ�2ει(ν τ7� Περ� τ�& ;λ�υ. 2α�νεται γ?ρ <περ)�μ�νη τα6ς
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 182 – – 183 –
86. �O }κεαν$ς δ?ν ν�ε>ται _δJ μ? τ0ν σημεριν0 σημασ%α, "λλP ε3ναι < γιγCν-τι�ς π�ταμ$ς 5Ωκεαν$ς π�2 _κ)κλωνε μ? τP νερC τ�υ τ$ �μισυ τ�� κ+σμ�υ.
145
146
![Page 94: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/94.jpg)
γ%k7η στ�2ς συνδ�σμ�υς87 καL νP τ$ν κρ):7η καL Uπειτα ν’ "π�σ)-ρεται "π= αGτ+ν. T$ Dαιν+μεν� αGτ$ μπ�ρε> νP παρατηρηθ7'καλ)τερα �ν "ντικατ�πτρ%kεται μ�σα σ? μιP λεκCνη μ? νερ+.VEκλειψις σελ�νης γ%νεται ;ταν αGτ0 μπα%ν7η στ0ν σκιP τ'ς γ'ς.Γι= αGτ$ μ+ν�ν μ? πανσ�λην� συμ:α%νει Uκλειψις [W4ι ;μως καLσ? κCθε πανσ�λην�], μ�λ�ν+τι κCθε μ'να εnρ%σκεται διαμε-τρικP "ντ%θετη πρ$ς τ$ν �λι�. KαL < λ+γ�ς ε3ναι ;τι i σελ�νηκινε>ται σ? πλCγια τρ�4ιC, "π�κλ%ν�υσα σ? πλCτ�ς σ4ετικJςπρ$ς τ0ν τρ�4ιP τ�� iλ%�υ. �Eπ�μ�νως πηγα%νει μακρ)τεραπρ$ς :�ρρqν � πρ$ς ν+τ�ν. Παρ�υσιCkει δ? τ$ "νωτ�ρω πλC-τ�ς i σελ�νη88 ;ταν εnρ%σκεται στ�2ς "στερισμ�2ς τ�� Kαρκ%-ν�υ, τ�� Σκ�ρπι��, τ�� Kρι�� καL τ�� Tα)ρ�υ, ;πως λ�γει <Π�σειδ@νι�ς καL �h περL αGτ+ν.
147. �O Θε+ς, κατP τ�2ς Στωϊκ�)ς, ε3ναι lνα �ν "θCνατ�,λ�γικ+, τ�λει� � ν�ητικ$ _ν εGδαιμ�ν%�α εnρισκ+μεν�ν, "νεπ%δε-κτ� παντ$ς κακ��, τ$ <π�>�ν Dρ�ντ%kει γιP τ$ν κ+σμ� καL γιPκCθε τι στ$ν κ+σμ�. Δ?ν ε3ναι ;μως "νθρωπ+μ�ρD�ς. E3ναιπCντως < τε4ν%της (δημι�υργ$ς) τ�� Σ)μπαντ�ς καL π�2 σPνπατ�ρας τJν πCντων ε3ναι καL _κε>ν� π�2 τ$ διαπερνq στ0ν<λ+τητC τ�υ καL στP καθ= lκαστ�ν μ�ρη τ�υ. KαL λ�γεται μ?π�λλ?ς ~ν�μασ%ες "νCλ�γα μ? τLς διCD�ρες _[�υσ%ες τ�υ.
T$ν ~ν�μCk�υν Δ%α, καθ’ ;σ�ν δι’ αGτ�� Uγιναν τP πCντα.T$ν ~ν�μCk�υν Z'να, δι+τι ε3ναι < α]τι�ς τ�� JPν, τ'ς kω'ς �γιατL διαπερνq κCθε kω�. =Aθηνq τ$ν λ�γ�υν, δι+τι τ$ iγεμ�-νικ+, τ$ κυριαρ4ικ$ μ�ρ�ς τ'ς θε+τητ�ς _κτε%νεται στ$ν αuθ�ρα.rHρα, _πειδ0 τ$ Wν�μα αGτ$ δε%4νει τ0ν _π�κτασ% τ�υ στ$ν"�ρα. rHDαιστ�, _πειδ0 �πλ@νεται στ$ δημι�υργικ$ π�ρ
συν*δ�ις κα� #π�κρ%πτ�υσα α=τ$ν κα� π�λιν παραλλ�τ-τ�υσα9 γνωρ�Jεται δS τ�&τ� δι? λεκ�νης Vδωρ ()�%σης.τ�ν δS σελ�νην (μπ�πτ�υσαν ες τ$ τPς γPς σκ�ασμα9;θεν κα� τα6ς πανσελ�ν�ις (κλε�πειν μ*ναις, κα�περ κατ?δι�μετρ�ν Rσταμ�νην κατ? μPνα τ7� Bλ�7ω, ;τι κατ? λ�L�&Gς πρ$ς τ$ν nλι�ν κιν�υμ�νη παραλλ�ττει τ7� πλ�τει, ���ρει�τ�ρα � ν�τιωτ�ρα γιν�μ�νη. ;ταν μ�ντ�ι τ$ πλ�τ�ςα=τPς κατ? τ$ν Bλιακ$ν κα� τ$ν δι? μ�σων γ�νηται, ε>ταδιαμετρ�σ[η τ$ν nλι�ν, τ*τ5 (κλε�πει9 γ�νεται δS τ$ πλ�τ�ςα=τPς κατ? τ$ν δι? μ�σων (ν )ηλα6ς κα� σκ�ρπ�7ω κα�κρι7� κα� τα%ρ7ω, Gς �R περ� τ$ν Π�σειδ:νι�ν.
Θε$ν δ5 ε>ναι J7��ν #θ�νατ�ν, λ�γικ*ν, τ�λει�ν �ν�ερ$ν (ν ε=δαιμ�ν�\α, κακ�& παντ$ς #νεπ�δεκτ�ν, πρ�-ν�ητικ$ν κ*σμ�υ τε κα� τ�ν (ν κ*σμ7ω9 μ� ε>ναι μ�ντ�ι#νθρωπ*μ�ρ2�ν. ε>ναι δS τ$ν μSν δημι�υργ$ν τ�ν ;λωνκα� 0σπερ πατ�ρα π�ντων κ�ιν�ς τε κα� τ$ μ�ρ�ς α=τ�&τ$ διPκ�ν δι? π�ντων, o π�λλα6ς πρ�σηγ�ρ�αις πρ�σ�ν�-μ�Jεται κατ? τ?ς δυν�μεις. Δ�α μSν γ�ρ 2ασι δι5 oν τ?π�ντα, ZPνα δS καλ�&σι παρ5 ;σ�ν τ�& JPν αhτι*ς (στιν �δι? τ�& JPν κε):ρηκεν, 5Aθηνaν δS κατ? τ�ν ες αθ�ραδι�τασιν τ�& Bγεμ�νικ�& α=τ�&, _Hραν δS κατ? τ�ν ες#�ρα, κα� _H2αιστ�ν κατ? τ�ν ες τ$ τε)νικ$ν
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 184 – – 185 –
87. Σ%ν�δ�ι: �H σεληνιακ0 τρ�4ιP δ?ν συμπ%πτει μ? τ0ν _κλειπτικ�, μ? τ0ντρ�4ιP δηλαδ0 τ'ς Γ'ς περL τ$ν rHλι�ν, "λλP σ4ηματ%kει μετ= αGτ'ς γων%α μετα-:λητ�, τ'ς <π�%ας i μ�ση τιμ0 ε3ναι περ%π�υ 50°. ΓιP τ$ν λ+γ� δ? τ��τ� σ? κCθεν�α Σελ�νη δ?ν U4�υμε Uκλειψι �Hλ%�υ καL σ? κCθε πανσ�λην� Uκλειψι Σελ�νης.�H τ�μ0 τJν δ)� αGτJν _πιπ�δων σεληνιακ'ς τρ�4ιqς καL _κλειπτικ'ς καλε>ται
γραμμ0 τJν συνδ�σμων (Bλ. =I. ^ανθCκη κ.j. T$ μυστηρι�δες σ%μπαν κα� B σ%γ-)ρ�ν�ς #στρ�ναυτικ�, 1957, σ. 94 καL 100).
88. Δηλ. τ$ πλCτ�ς τ'ς σελ�νης σ4ετικP μ? τ$ν kωδιακ$ ε3ναι μηδ?ν (R. D.
Hicks).
147
![Page 95: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/95.jpg)
(τε4νικ$ν π�ρ). Π�σειδJνα, "D�� _πεκτε%νεται στ0ν θCλασσα,καL Δ�μητρα, δι+τι DθCνει �ς τ0ν γ'. KαL jλλ�υς "κ+μη τ%τ-λ�υς Uδωσαν στ0ν θε+τητα, τ�ν%k�ντες ;σ� γ%νεται καλ)τερατ0ν μιP � τ0ν jλλη "π$ τLς uδι+τητ�ς της.
148. �Ως �Gσ%α τ�� θε��, < Z�νων λ�γει ;τι ε3ναι <λ+κληρ� <κ+σμ�ς καL < �Gραν+ς. T0ν ]δια jπ�ψι διατυπ@νει κι < Xρ)σιπ-π�ς στ$ πρJτ� :ι:λ%� «Περ� θε�ν» κι < Π�σειδ@νι�ς στ$ν <μ�ι-+τιτλ� Uργ� τ�υ. �O =Aντ%πατρ�ς _κDρCkει διαD�ρετικ0 γν@μηuσ4υριk+μεν�ς στ$ l:δ�μ� :ι:λ%� τ'ς «Περ� κ*σμ�υ» συγ-γραD'ς τ�υ ;τι "ερ�ειδ0ς ε3ναι i �Gσ%α τ�υ, < δ? B+ηθ�ς <μιλε>γιP τ0ν σDα>ρα τJν "πλανJν "στ�ρων oς �Gσ%α τ�� θε��.
M? τ$ν ;ρ�ν 2%σις _νν���ν jλλ�τε αGτ$ π�2 συν�4ει τ$νκ+σμ� καL jλλ�τε αGτ$ π�2 συντελε> νP Dυτρ@ν�υν τP _πL τ'ςγ'ς. �Oρ%k�υν δ? τ0ν D)σι σPν μ%α δ)ναμι i <π�%α, "D= /αυτ'ςκιν�υμ�νη, παρCγει σ? oρισμ�νη περ%�δ� καL σ)μDωνα μ?σπερματικ?ς μ�ρD?ς διCD�ρα Wντα π�2 τP διατηρε> στ0ν�παρ[ι, καL _πιτυγ4Cνει "π�τελ�σματα ;μ�ια μ? _κε>να "π$ τP<π�>α "πε4ωρ%σθη.
149. =Aπ�:λ�πει δ? καL στ0ν }D�λεια καL στ0ν iδ�ν0 iD)σις, ;πως γ%νεται Dανερ$ "π$ τ$ν τρ+π� κατασκευ'ς τ��"νθρ@π�υ. Δι�π�νται δ? τP πCντα στ$ν κ+σμ� "π$ τ0ν εhμαρ-μ�νη, λ�γ�υν < Xρ)σιππ�ς, < Π�σειδ@νι�ς, < Z�νων κι < B+η-θ�ς στLς πραγματε>ες τ�υς, π�2 ;λες D�ρ�υν τ$ν ]δι� τ%τλ�:«Περ� εRμαρμ�νης».
π&ρ, κα� Π�σειδ�να κατ? τ�ν ες τ$ <γρ*ν, κα� Δ�μητρακατ? τ�ν ες γPν9 4μ��ως δS κα� τ?ς Iλλας πρ�σηγ�ρ�ας()*μεν�� τιν�ς �κει*τητ�ς #π�δ�σαν.
O=σ�αν δS θε�& Z�νων μ�ν 2ησι τ$ν ;λ�ν κ*σμ�ν κα�τ$ν �=ραν*ν, 4μ��ως δS κα� Xρ%σιππ�ς (ν τ7� πρ:τ7ωΠερ� θε�ν κα� Π�σειδ:νι�ς (ν πρ:τ7ω Περ� θε�ν. κα�5Aντ�πατρ�ς (ν p�δ*μ7ω Περ� κ*σμ�υ #ερ�ειδP 2ησινα=τ�& τ�ν �=σ�αν9 B*ηθ�ς δS (ν τ[P Περ� 2%σεως �=σ�ανθε�& τ�ν τ�ν #πλαν�ν σ2α6ραν. 2%σιν δS π�τS μSν#π�2α�ν�νται τ�ν συν�)�υσαν τ$ν κ*σμ�ν, π�τS δS τ�ν2%�υσαν τ? (π� γPς. @στι δS 2%σις gLις (L α<τPς κιν�υ-μ�νη κατ? σπερματικ�!ς λ*γ�υς #π�τελ�&σ� τε κα�συν�)�υσα τ? (L α<τPς (ν Gρισμ�ν�ις )ρ*ν�ις κα�τ�ια&τα δρ�σα #25 �iων #πεκρ�θη.
Tα%την δS κα� τ�& συμ2�ρ�ντ�ς στ�)�Jεσθαι κα�Bδ�νPς, Gς δPλ�ν (κ τPς τ�& #νθρ:π�υ δημι�υργ�ας.καθ5 εRμαρμ�νην δ� 2ασι τ? π�ντα γ�νεσθαι Xρ%σιππ�ς(ν τ�6ς Περ� εRμαρμ�νης κα� Π�σειδ:νι�ς (ν δευτ�ρ7ωΠερ� εRμαρμ�νης κα� Z�νων, B*ηθ�ς δ5 (ν πρ:τ7ω Περ�εRμαρμ�νης.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 186 – – 187 –
148
149
![Page 96: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/96.jpg)
E3ναι δ? i εhμαρμ�νη μιP "τ�λειωτη �λυσ%δα "π$ αuτ%ες διPτJν <π�%ων τP Wντα nπCρ4�υν � lνα λ�γικ$ (� τ)π�ς), :Cσειτ�� <π�%�υ < κ+σμ�ς πρ�ωθε>ται89.
=AλλP λ�γ�υν "κ+μη ;τι καL i μαντικ0 μ? ;λες της τLς μ�ρD?ςε3ναι πραγματικ$ καL �Gσιαστικ$ γεγ�ν$ς �ν πραγματικPnπCρ47η πρ+ν�ια. T0ν θεωρ��ν μCλιστα καL _πιστ�μη _[ αuτ%αςoρισμ�νων "π�τελεσμCτων, ;πως πρ�κ)πτει "π$ ;σα λ�γ�υν <Z�νων, < Xρ)σιππ�ς στ$ δε)τερ� :ι:λ%� «Περ� μαντικPς», <=Aπ�λλ+δωρ�ς καL < Π�σειδ@νι�ς στ$ δωδ�κατ� :ι:λ%� τ��«Φυσικ�& λ*γ�υ» καL στ$ π�μπτ� :ι:λ%� «Περ� μαντικPς». �OΠανα%τι�ς ;μως τ0ν κηρ)ττει "νυπ+στατη, "ν)παρκτη.
150. �Yπ+στρωμα ;λων τJν Wντων λ�γ�υν ;τι ε3ναι i πρ@τη�λη, ;πως "ναD�ρει < Z�νων κι < Xρ)σιππ�ς στ$ πρJτ� :ι:λ%�τJν «Φυσικ�ν» τ�υ. M? τ0ν �λη δ? _νν���ν αGτ$ "π$ τ$ <π�>�<,τιδ�π�τε γ%νεται. Λ�γεται δ? μ? διπλ' σημασ%α καL i �Gσ%ακαL i �λη, "νCλ�γα μ? τ$ �ν δηλ@νεται καθ�λικ0 � _πL μ�ρ�υς�Gσ%α � �λη. �H πρ@τη ��τε περισσ+τερη ��τε λιγ@τερη γ%νεται,_νJ i δε)τερη καL περισσ+τερη καL λιγ@τερη γ%νεται.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 189 –
μπ�ρε> νP τ$ κCν7η _λε)θερα, δηλ. μ? τ0ν συγκατCθεσ% τ�υ, μP ε3ναι nπ�4ρεωμ�-ν�ς νP τ$ κCν7η, ;πως κι �ν ε3ναι: volentem fata ducunt, nolenten trahunt (:λ.Σεν�κα, 5Eπιστ�λ. 107, 10).
@στι δ5 εRμαρμ�νη ατ�α τ�ν bντων ερ�μ�νη � λ*γ�ς καθ5oν 4 κ*σμ�ς διεL�γεται. κα� μ�ν κα� μαντικ�ν <2εστ�ναιπaσ�ν 2ασιν, ε κα� πρ*ν�ιαν ε>ναι9 κα� α=τ�ν κα� τ�)νην#π�2α�ν�υσι δι� τινας (κ��σεις, 0ς 2ησι Z�νων τε κα�Xρ%σιππ�ς (ν τ7� δευτ�ρ7ω Περ� μαντικPς κα� 5Aθην*δω-ρ�ς κα� Π�σειδ:νι�ς (ν τ7� δυ�δεκ�τ7ω τ�& Φυσικ�&λ*γ�υ κα� (ν τ7� π�μπτ7ω Περ� μαντικPς. 4 μSν γ?ρΠανα�τι�ς #νυπ*στατ�ν α=τ�ν 2ησιν.
O=σ�αν δ� 2ασι τ�ν bντων �π�ντων τ�ν πρ:τηνVλην, Gς κα� Xρ%σιππ�ς (ν τ7[P πρ:τ[η τ�ν Φυσικ�ν κα�Z�νων. Vλη δ� (στιν (L �ς 4τιδηπ�τ�&ν γ�νεται. καλε6ταιδS δι)�ς, �=σ�α τε κα� Vλη, n τε τ�ν π�ντων κα� B τ�ν (π�μ�ρ�υς. B μSν �Oν τ�ν ;λων �Uτε πλε�ων �Uτ5 (λ�ττωνγ�νεται, B δS τ�ν (π� μ�ρ�υς <κα� πλε�ων κα� (λ�ττων>.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 188 –
89. �O Tσ�λλερ παρατηρε> σ4ετικJς τP /['ς: «Σ= αGτ$ δ?ν κCνει _[α%ρεσι κατPτ�2ς Στωϊκ�2ς ��τε i "νθρ@πινη :�)λησις. �O jνθρωπ�ς _νεργε> _λε)θερα ;σ�διευθ)νεται "π$ τ0ν δικ� τ�υ τ0ν «<ρμ�», κι _κε>ν� π�2 τ�� _πι:Cλλει i D)σις
150
![Page 97: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/97.jpg)
ΣJμα δ? ε3ναι, κατ= αGτ�)ς, �Gσ%α i <π�%α ε3ναι πεπερα-σμ�νη, ;πως nπ�στηρ%kει < =Aντ%πατρ�ς στ$ δε)τερ� :ι:λ%�«Περ� �=σ�ας» κι < =Aπ�λλ+δωρ�ς στ0ν «Φυσικ�» τ�υ. �Yπ+κει-ται δ? καL σ? παθ�ματα, σ? μετα:�λ�ς γιατ%, �ν Fταν "ναλλ�%-ωτη, δ?ν θP |μπ�ρ��σαν νP παρα4θ��ν τP _[ αGτ'ς παραγ+-μενα. =E[ �� καL _κε%νη i διδασκαλ%α ;τι τυγ4Cνει καL _π= jπει-ρ�ν διαιρετ�. �O Xρ)σιππ�ς λ�γει ;τι i διCκρισις δ?ν γ%νεται _π=jπειρ�ν, i ]δια ;μως ε3ναι jπειρη. Δι+τι δ?ν nπCρ4ει τ%π�τε τ$"πε%ρως μικρ$ στ$ <π�>� i δια%ρεσις νP μπ�ρ7' νP _πεκτε%νε-ται90. �Ωστ+σ� i δια%ρεσις πρ�4ωρε> _π= jπειρ�ν.
151. �H _[�γησις π�2 δ%δ�υν γιP τ0ν "νCμι[ι δ)� �GσιJνε3ναι, κατP τ$ν Xρ)σιππ�, ;τι αGτ?ς διεισδ)�υν i μ%α στ0ν jλληκαL δ?ν περιτριγυρ%k�υν �πλJς τP μ+ρια τ'ς μιqς τP μ+ρια τ'ςjλλης ��τε εnρ%σκ�νται πλCϊ πλCϊ. Δι+τι, :�:αια, �ν 4)σωμελ%γ� κρασL στ0ν θCλασσα θP _πεκταθ7' γιP λ%γ�, μετP θP συγ-4ωνευθ7' μ= αGτ�91.
=Eπ%σης nπ�στηρ%k�υν ;τι nπCρ4�υν καL μερικ�L δα%μ�νεςπ�2 U4�υν συμπCθεια πρ$ς τ$ "νθρ@πιν� γ�ν�ς καL _παγρυ-πν��ν _πL τJν "νθρωπ%νων πραγμCτων. =Aκ+μη πιστε)�υν σ?�ρωες, ;τι ε3ναι ψυ4?ς _ναρ�των π�2 _πιk��ν τJν σωμCτωντων.
152. rOσ�ν "D�ρq σ? _κε>να π�2 γ%ν�νται στ0ν "τμ+-
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 191 –
Φυσικ�, 1956, σελ. 172: «�YπCρ4ει jρC γε lνα "πε%ρως μικρ+, μ= jλλα λ+γιαμπ�ρ��με νP διαιρ�σωμε lνα "ντικε%μεν� _π’ jπειρ�ν;
91. Bλ. Πλ�υτCρ4�υ 5Hθικ�, 436 B.
σ�μα δ� (στι κατ5 α=τ�!ς B �=σ�α, κα� πεπερασμ�νηκαθ� 2ησιν 5Aντ�πατρ�ς (ν δευτ�ρ7ω Περ� �=σ�ας κα�5Aπ�λλ*δωρ�ς (ν τ[P Φυσικ[P. κα� παθητ� δ� (στιν, Gς 4α=τ*ς 2ησιν9 ε γ?ρ /ν Iτρεπτ�ς, �=κ tν τ? γιν*μενα (Lα=τPς (γ�νετ�9 @νθεν κ#κ<�λ�υθ>ε6ν Gς n τε τ�μ� εςIπειρ*ν (στιν. (rν Iπειρ�ν <�=κ ες Iπειρ*ν> 2ησιν 4Xρ%σιππ�ς9 �= γ?ρ (στ� τι Iπειρ�ν, ες o γ�νεται B τ�μ�.#λλ5 #κατ�ληκτ*ς (στι.)
Kα� τ?ς κρ�σεις δS δι*λ�υ γ�νεσθαι, καθ� 2ησιν 4Xρ%σιππ�ς (ν τ[P τρ�τ[η τ�ν Φυσικ�ν, κα� μ� κατ? περι-γρα2�ν κα� παρ�θεσιν9 κα� γ?ρ ες π�λαγ�ς lλ�γ�ς �>ν�ς�ληθε�ς (π� π�σ$ν #ντιπαρεκταθ�σεται, ε>τα συμ2θαρ�-σεται.
Φασ� δ5 ε>ναι κα� τινας δα�μ�νας #νθρ:πων συμπ�-θειαν @)�ντας, (π*πτας τ�ν #νθρωπε�ων πραγμ�των9κα� nρωας τ?ς <π�λελειμμ�νας τ�ν σπ�υδα�ων ψυ)�ς.
T�ν δ5 (ν #�ρι γιν�μ�νων )ειμ�να μSν ε>να� 2ασι τ$ν
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 190 –
90. T$ πρ+:λημα παραμ�νει "κ�ραι� καL γιP τ0ν σημεριν0 Φυσικ�. �O διCση-μ�ς σ)γ4ρ�ν�ς Γερμαν$ς "στρ�Dυσικ$ς Weizsäcker "ναρωτι�ται στ$ :ι:λ%� τ�υ(γαλλ. μετCDρ.) Le monde vu par la Physique = �O κ*σμ�ς ;πως τ$ν �λ�πει B
151
152
![Page 98: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/98.jpg)
σDαιρα, λ�γ�υν ;τι < μ?ν 4ειμ@νας ε3ναι κατεψυγμ�ν�ςnπερCνω τ'ς γ'ς "�ρας π�2 ~Dε%λεται στ0ν "π�μCκρυνσι τ��iλ%�υ "π$ τ0ν γ'. VAν�ι[ις ε3ναι i καν�νικ0 θερμ�κρασ%α τ��"�ρ�ς κατP τ0ν πρ$ς iμqς πρ�σ�γγισ% τ�υ. Kαλ�κα%ρι ε3ναι iθερμ+της τ�� "�ρ�ς nπερCνω τ'ς γ'ς ;ταν < �λι�ς π�ρε)εταιπρ$ς :�ρρqν. KαL Dθιν+πωρ� γ%νεται λ+γ�ω τ'ς "π�4ωρ�σεωςτ�� iλ%�υ "π$ μqς.
Oh jνεμ�ι ε3ναι ρε)ματα "�ρ�ς π�2 λαμ:Cν�υν διαD�ρετικP~ν+ματα "νCλ�γα μ? τ$ μ�ρ�ς "π$ τ$ <π�>�ν πν��υν92. Γενεσι-�υργ$ δ? αGτJν α]τι� ε3ναι < �λι�ς π�2 _[ατμ%kει τP σ)ννεDα.T$ �GρCνι� τ+[� i "ντανCκλασις τJν iλιακJν "κτ%νων "π$nδαρ' ν�Dη �, ;πως λ�γει < Π�σειδ@νι�ς93 στ0ν Mετεωρ�λ�γ�ατ�υ, ε3ναι εuκ+να, ε]δωλ� τμ�ματ�ς τ�� iλ%�υ � τ'ς σελ�νης_πCνω σ? δρ�σισμ�ν� σ)ννεD�, κ�>λ� καL συνε4Jς <ρατ+, σPν_πCνω σ? καθρ�Dτη, μ? μ�ρD0 κυκλικ�� τ+[�υ. Oh κ�μ'τες, τPπωγων�D+ρα jστρα καL τP μετ�ωρα ε3ναι Dωτι?ς π�2 σ4ηματ%-k�νται ;ταν πυκν$ς "�ρας "νε:7' στ0ν περι�40 τ�� αuθ�ρα.
153. ΔιCττων "στ0ρ ε3ναι lνα [αDνικ$ jναμμα μιqς μCkαςπυρ$ς π�2 γρ�γ�ρα κινε>ται στ$ν "�ρα καL "D�νει π%σω τ�υ]4νη π�2 δ%δ�υν τ0ν _ντ)πωσι μ�κ�υς. Bρ�40 ε3ναι i μετα:�λ0ν�D�υς εuς �δωρ ;ταν i nπ$ τ�� iλ%�υ "π$ τ0ν [ηρP � "π$ τ0νθCλασσα "νυψωθε>σα nγρασ%α μερικJς μ+ν�ν U4ει _[ατμισθ'.�Aν αGτ0 i nγρασ%α κρυ@σ7η κCτω, λ�γεται πC4νη.
XαλCkι ε3ναι σ)ννεD� παγωμ�ν� π�2 U4ει θρυμματισθ' "π$τ$ν "�ρα.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 193 –
93. �O Π�σειδ@νι�ς ε3ναι "ναμDισ:�τητα τ$ καθ�λικ@τερ� μυαλ$ π�2 ε3δε i�EλλCδα μετP τ$ν =Aριστ�τ�λη (Tσ�λλερ, 319).
<πSρ γPς #�ρα κατεψυγμ�ν�ν δι? τ�ν τ�& Bλ��υ πρ*σωI2�δ�ν, @αρ δS τ�ν ε=κρασ�αν τ�& #�ρ�ς κατ? τ�ν πρ$ςBμaς π�ρε�αν. θ�ρ�ς δS τ$ν <πSρ γPς #�ρα καταθαλπ*-μεν�ν τ[P τ�& Bλ��υ πρ$ς Iρκτ�ν π�ρε�\α, μετ*πωρ�ν δSτ[P παλινδρ�μ�\α τ�& Bλ��υ #25 Bμ�ν γ�νεσθαι. <τ�!ς δ5#ν�μ�υς #�ρ�ς ε>ναι ]%σεις9 παραλλαττ�%σας δS τ?ς(πωνυμ�ας γ�νεσθαι> παρ? τ�!ς τ*π�υς #25 uν ]��υσι.τPς δS γεν�σεως α=τ�ν αhτι�ν γ�νεσθαι τ$ν nλι�ν (Lατμ�-J�ντα τ? ν�2η. >ριν δ5 ε>ναι α=γ?ς #25 <γρ�ν νε2�ν#νακεκλασμ�νας Q, Gς Π�σειδ:νι*ς 2ησιν (ν τ[P Mετεω-ρ�λ�γικ[P, @μ2ασιν Bλ��υ τμ�ματ�ς � σελ�νης (ν ν�2ειδεδρ�σισμ�ν7ω κ��λ7ω κα� συνε)ε6 πρ$ς 2αντασ�αν, Gς (νκατ*πτρ7ω 2ανταJ�μ�νην κατ? κ%κλ�ν περι2�ρειαν.κ�μ�τας δS κα� πωγων�ας κα� λαμπαδ�ας πυρ? ε>ναι<2εστ�τα π�)�υς #�ρ�ς ες τ$ν αθερ:δη τ*π�ν #νενε-)θ�ντ�ς.
Σ�λας δS πυρ$ς #θρ*�υ @Lαψιν (ν #�ρι 2ερ�μ�ν�υτα)�ως κα� 2αντασ�αν μ�κ�υς (μ2α�ν�ντ�ς. <ετ$ν δ5 (κν�2�υς μετα��λ�ν ες Vδωρ, (πειδ?ν � (κ γPς � (κθαλ�ττης #νενε)θε6σα <γρασ�α <25 Bλ��υ [κα�] μ� τυγ-)�ν[η κατεργασ�ας9 καταψυ)θSν δS τ�&τ� π�)νηνκαλε6σθαι. )�λαJαν δS ν�2�ς πεπηγ*ς, <π$ πνε%ματ�ςδιαθρυ2θ�ν9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 192 –
92. TP κενP στ$ κε%μεν� συμπληρ@θηκαν "π$ παρCλληλα 4ωρ%α τ�� =Aετ%�υ,περιε4+μενα στ0ν συλλ�γ0 Diels Doxographi Graeci, σελ. 374α 23.
153
![Page 99: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/99.jpg)
Xι+νι ε3ναι nγρ0 �λη "π$ παγωμ�ν� σ)ννεD�, ;πως λ�γει <Π�σειδ@νι�ς στ$ Wγδ�� :ι:λ%� τ�� «Φυσικ�& λ*γ�υ» τ�υ.=Aστραπ0 ε3ναι jναμμα νεDJν π�2 τρ%Dτηκαν τ$ lνα _πCνωστ$ jλλ� � σ4%σθηκαν "π$ τ$ν "�ρα, ;πως λ�γει < Z�νων στ0ν«Περ� τ�& ;λ�υ» πραγματε%α τ�υ� :ρ�ντ0 δ? ε3ναι < κρ+τ�ς _κτ'ς μετα[) των πρ�στρι:'ς � _κ τ'ς ρ�[ε@ς των.
154. Kεραυν$ς ε3ναι :%αι� jναμμα πυρ+ς, π�2 μ? μεγCληδ)ναμι _κσDενδ�ν%kεται στ$ UδαD�ς, _πειδ0 πρ�στρ%:�νται"ναμετα[) τ�υς τP σ)ννεDα � σκ%k�νται "π$ τ$ν "�ρα. VAλλ�ιλ�γ�υν πsς ε3ναι μιP συμπ%εσις π)ριν�υ "�ρα π�2 κατε:α%νειμ? μεγCλη δ)ναμι. TυD@νας ε3ναι μεγCλη καL :%αιη θ)ελλα μ?κεραυν�)ς, ;μ�ια μ? "νεμ�στρ+:ιλ� � "νεμ�στρ+:ιλ�ς καπν@-δης πρ�ερ4+μεν�ς "π$ σ)ννεD� π�2 nπ�στη ρ'[ι.
«Πρηστ0ρ» ε3ναι σ)ννεD� π�2 U4ει σ4ισθ' γ)ρω - γ)ρω "π$τ0ν δ)ναμι πυρ$ς καL "�ρ�ς (Στ$ :ι:λ%� K, "Dιερωμ�ν� _[<λ�κλ�ρ�υ στ$ν =Eπ%κ�υρ�, ;π�υ _π%σης _[ετCk�νται ;λα τPμετεωρ�λ�γικP Dαιν+μενα < πρηστ0ρ <ρ%kεται σPν «Dλ�γισμ�-ν�ς "�ρας»). Σεισμ�L γ%ν�νται ;ταν ρε�μα "�ρ�ς μπ' � αu4μα-λωτισθ' σ? κ�ιλ@ματα τ'ς γ'ς, γρCDει < Π�σειδ@νι�ς στ$Wγδ�� :ι:λ%� τ�υ. Mερικ�L "π= αGτ�2ς πρ�καλ��ν κραδασμ$τ�� _δCD�υς (σεισματ�αι), jλλ�ι πρ�καλ��ν "ν�%γματα()ασματ�αι), jλλ�ι πλCγιες μετατ�π%σεις (κλιματ�αι: καυματ�αι)καL jλλ�ι κCθετες μετατ�π%σεις (�ρασματ�αι).
155. rOσ�ν "D�ρq στ0ν διακ+σμησι, τ0ν τC[ι στ$ν κ+σμ�,αGτ0 U4ει oς /['ς: Στ0ν μ�ση ε3ναι i γ', _π�4�υσα θ�σι κ�ντρ�υ.MετP Uρ4εται τ$ νερ$ σPν σDα>ρα <λ+γυρC της, U4�ντας τ$ ]δι�μ= αGτ0 κ�ντρ� — κι Uτσι i γ' εnρ%σκεται μ�σα στ$ νερ+. MετP"π$ τ$ νερ$ Uρ4εται lνα σDαιρικ$ στρJμα "�ρ�ς.
�YπCρ4�υν δ? π�ντε �GρCνι�ι κ)κλ�ι: ΠρJτ�ς < "ρκτικ$ςκ)κλ�ς, π�2 πCντ�τε Dα%νεται. Δε)τερ�ς < θεριν$ς τρ�πικ+ς.Tρ%τ�ς < κ)κλ�ς τ'ς uσημερ%ας. T�ταρτ�ς < 4ειμεριν$ς τρ�πι-
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 195 –
)ι*να δ5 <γρ$ν (κ ν�2�υς πεπηγ*τ�ς, Gς Π�σειδ:νι�ς (ντ7� lγδ*7ω τ�& Φυσικ�& λ*γ�υ9 #στραπ�ν δ5 @Lαψιν νε2�νπαρατρι��μ�νων � ]ηγνυμ�νων <π$ πνε%ματ�ς, GςZ�νων (ν τ7� Περ� τ�& ;λ�υ9 �ρ�ντ�ν δS τ$ν τ�%τωνψ*2�ν (κ παρατρ�ψεως � ]�Lεως9 κεραυν$ν δ5 @Lαψινσ2�δρ?ν μετ? π�λλPς ��ας π�πτ�υσαν (π� γPς, νε2�νπαρατρι��μ�νων � ]ηγνυμ�νων <π$ πνε%ματ�ς. �R δSσυστρ�2�ν πυρ:δ�υς #�ρ�ς �ια�ως κατα2ερ�μ�νην,τυ2�να δS κεραυν$ν π�λ%ν, ��αι�ν κα� πνευματ:δη �πνε&μα καπν�δες (ρρωγ*τ�ς ν�2�υς9 πρηστPρα <δS>ν�2�ς περισ)ισθSν πυρ� μετ? πνε%ματ�ς. <σεισμ�!ς δSγ�νεσθαι ]υ�ντ�ς πνε%ματ�ς> ες τ? κ�ιλ:ματα τPς γPς �καθειρ)θ�ντ�ς πνε%ματ�ς (ν τ[P γ[P, καθ� 2ησι Π�σειδ:-νι�ς (ν τ[P lγδ*[η9 ε>ναι δ5 α=τ�ν τ�!ς μSν σεισματ�ας, τ�!ςδS )ασματ�ας, τ�!ς δS κλιματ�ας, τ�!ς δS �ρασματ�ας.
5Aρ�σκει δ5 α=τ�6ς κα� τ�ν διακ*σμησιν uδε @)ειν9 μ�σηντ�ν γPν κ�ντρ�υ λ*γ�υ (π�)�υσαν, μεθ5 rν τ$ Vδωρ σ2αι-ρ�ειδ�ς, @)�ν τ$ α=τ$ κ�ντρ�ν τ[P γ[P, 0στε τ�ν γPν (νVδατι ε>ναι9 μετ? τ$ Vδωρ δ5 #�ρα (σ2αιρωμ�ν�ν. κ%κλ�υςδ5 ε>ναι (ν τ7� �=ραν7� π�ντε, uν πρ�τ�ν #ρκτικ$ν #ε� 2αι-ν*μεν�ν, δε%τερ�ν τρ�πικ$ν θεριν*ν, τρ�τ�ν σημεριν*ν,τ�ταρτ�ν )ειμεριν$ν τρ�πικ*ν, π�μπτ�ν
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 194 –
154
155
![Page 100: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/100.jpg)
κ+ς. KαL π�μπτ�ς < "νταρκτικ+ς, π�2 δ?ν Dα%νεται. Λ�γ�νταιδ? παρCλληλ�ι, δι+τι δ?ν κλ%ν�υν < lνας στ$ν jλλ�ν. rOμωςδιαγρCD�νται γ)ρω "π$ τ$ ]δι� κ�ντρ�.
156. =E[ "ντιθ�τ�υ, < kωδιακ$ς ε3ναι λ�[$ς κ)κλ�ς, καθ’;σ�ν διασταυρ@νεται μ? τ�2ς παραλλ�λ�υς. ZJνες τ'ς γ'ςnπCρ4�υν π�ντε: Πρ@τη i :+ρεια k@νη, π�2 εnρ%σκεται π�ραντ�� "ρκτικ�� κ)κλ�υ καL ε3ναι "κατ�%κητη _[ αuτ%ας τ��ψ)4�υς. Δε)τερη μ%α ε�κρατ�ς. Tρ%τη i λεγ�μ�νη διακεκαυ-μ�νη k@νη, "κατ�%κητη κι αGτ0 _[ αuτ%ας τ�� κα)σων�ς.TετCρτη i "ντε)κρατ�ς. KαL π�μπτη i ν+τια k@νη, "κατ�%κητη_[ αuτ%ας τ�� ψ)4�υς της.
�H D)σις κατP τ0ν jπ�ψ% τ�υς ε3ναι lνα π�ρ π�2 τε4νικP_ργCkεται, πρ�4ωρJντας στ$ν δρ+μ� τ�υ νP δημι�υργ7'.Πρqγμα π�2 ε3ναι uσ�δ)ναμ� πρ$ς μ%α π)ρινη, δημι�υργικ0 �διαμ�ρD��σαν πν��ν94. �H δ? ψυ40 ε3ναι μ%α D)σις hκαν0 ν’"ντιλαμ:Cνεται. T0ν :λ�π�υν δ? oς τ0ν συμDυ' μ? μqς πν�0τ'ς kω'ς. =E[ αGτ�� συνCγ�υν τ$ συμπ�ρασμα ;τι U4ει σωμα-τικ0 nπ+στασι καL ;τι nπCρ4ει καL μετP θCνατ�ν. �Ωστ+σ�nπ+κειται σ? _[αDανισμ+. �H ψυ40 ;μως τ�� Σ)μπαντ�ς, μ�ρητ'ς <π�%ας ε3ναι �h "τ�μικ?ς ψυ4?ς τJν kωντανJν Wντων, τυγ-4Cνει "νε[�λ+θρευτη.
157. �O Z�νων < Kιτιε2ς κι < =Aντ%πατρ�ς στ0ν «Περ� ψυ)Pς»πραγματε%α τ�υς, καθsς κι < Π�σειδ@νι�ς, <ρ%k�υν τ0ν ψυ40σPν kεστ0 "νCσα. ΓιατL μ= αGτ0 γιν+μεθα kωνταν�L καL hκαν�LνP κιν�)μεθα. �O KλεCνθης nπ�στηρ%kει ;τι ;λες �h
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 197 –
kω�γ+ν�ν δ)ναμιν δι= �ς τP πCντα τρ�D�νται, αG[Cν�υν καL καθ+λ�υ kJσιν».
#νταρκτικ$ν #2ανP. λ�γ�νται δS παρ�λληλ�ι καθ*τι �=συννε%�υσιν ες #λλ�λ�υς9 γρ�2�νται μ�ντ�ι περ� τ$α=τ$ κ�ντρ�ν.
�O δS Jωδιακ$ς λ�L*ς (στιν, Gς (πι-ν τ�!ς παραλλ�-λ�υς. J�να� τ5 (π� τPς γPς εσι π�ντε9 πρ:τη �*ρει�ς [κα�]<πSρ τ$ν #ρκτικ$ν κ%κλ�ν, #��κητ�ς δι? ψ&)�ς9 δευτ�ραεUκρατ�ς9 τρ�τη #��κητ�ς <π$ καυμ�των, B διακεκαυ-μ�νη καλ�υμ�νη9 τετ�ρτη B #ντε%κρατ�ς9 π�μπτη ν*τι�ς,#��κητ�ς δι? ψ&)�ς.
Δ�κε6 δ5 α=τ�6ς τ�ν μSν 2%σιν ε>ναι π&ρ τε)νικ*ν, 4δ7��αδ�J�ν ες γ�νεσιν, ;περ (στ� πνε&μα πυρ�ειδSς κα�τε)ν�ειδ�ς9 τ�ν δS ψυ)�ν ασθητικ�ν <2%σιν>. τα%την δ5ε>ναι τ$ συμ2υSς Bμ6ν πνε&μα9 δι$ κα� σ�μα ε>ναι κα� μετ?τ$ν θ�νατ�ν (πιμ�νειν9 2θαρτ�ν δ5 <π�ρ)ειν, τ�ν δS τ�ν;λων I2θαρτ�ν, �ς μ�ρη ε>ναι τ?ς (ν τ�6ς J7:�ις.
Z�νων δ5 4 Kιτιε!ς κα� 5Aντ�πατρ�ς (ν τ�6ς Περ� ψυ)Pςκα� Π�σειδ:νι�ς πνε&μα @νθερμ�ν ε>ναιτ�ν ψυ)�ν9 τ�%τ7ω γ?ρ Bμaς ε>ναι @μπν�υς κα� <π$ τ�%-τ�υ κινε6σθαι. Kλε�νθης μSν �Oν π�σας (πιδιαμ�νειν
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 196 –
94. �H D)σις <ρ%kεται oς «π&ρ τε)νικ*ν», π�2 σ? τελευτα%α "ναλυσι ε3ναι iθε+της. «Π�ρ W4ι τ$ σ)νηθες, γρCDει < καθηγητ0ς Xρ. =Aνδρ��τσ�ς, "λλP τ$ θερ-μ$ν τ$ _ν τ�J πυρL _ν$ν (_νυπCρ4�ν), δι'κ�ν διP πCσης τ'ς D)σεως "π�τελε> τ0ν
156
157
![Page 101: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/101.jpg)
ψυ4?ς _[ακ�λ�υθ��ν νP nπCρ4�υν μ�4ρι τ'ς _κπυρ@σεως. �OXρ)σιππ�ς ;μως λ�γει ;τι μ+ν�ν τJν σ�DJν �h ψυ4?ς U4�υναGτ0 τ0ν δ)ναμι.
=Aπαριθμ��ν δ? ~κτs μ�ρη τ'ς ψυ4'ς: τLς π�ντε αuσθ�σεις,τ0ν _ντ+ς μας γεννητικ0 hκαν+τητα, τ0ν hκαν+τητα νP μιλqμε καLτ0ν hκαν+τητα νP σκεπτ@μεθα. �Yπ�στηρ%k�υν ;τι :λ�π�με ;ταντ$ μετα[2 τ�� αuσθητηρ%�υ τ'ς <ρCσεως καL τ�� "ντικειμ�ν�υDJς _κτε%νεται nπ$ μ�ρD0ν κ@ν�υ, ;πως γρCD�υν < Xρ)σιππ�ςστ$ δε)τερ� :ι:λ%� τJν «Φυσικ�ν» κι < =Aπ�λλ+δωρ�ς. �Hκ�ρυD0 αGτ�� τ�� κ@ν�υ "�ρ�ς εnρ%σκεται στ$ μCτι, i δ? :Cσιςτ�υ στ$ "ντικε%μεν� π�2 :λ�π�με. Kι Uτσι oσPν διP μ�σ�υ /ν$ςμπαστ�υνι�� παρ�υσιCkεται σ? μqς τ$ πρqγμα π�2 :λ�π�μεμ�σ�ω τ�� π�ρι[ αGτ�� _κτειν�μ�ν�υ "�ρ�ς.
158. =Aκ��με ;ταν < μετα[2 τ�� |4��ντ�ς "ντικειμ�ν�υ καLτ�� αuσθητηρ%�υ τ'ς "κ�'ς "0ρ πληττ+μεν�ς �πλ@νεται σDαι-ρ�ειδJς, ;πως "κρι:Jς σ= αGτ0 μιP π�τρα. �O �πν�ςπρ�καλε>ται "π$ τ0ν 4αλCρωσι τ�� αuσθητικ�� τ+ν�υ, τ'ς_ντCσεως δηλαδ0 τJν αuσθ�σεων, π�2 _πηρεCk�υν τ$ iγεμ�-νικ$ μ�ρ�ς τ'ς ψυ4'ς. �Ως αuτ%ες δ? τJν παθJν θεωρ��ν τLςδιακυμCνσεις τ'ς kωτικ'ς πν�'ς.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 199 –
μ�)ρι <τPς> (κπυρ:σεως, Xρ%σιππ�ς δS τ?ς τ�ν σ�2�νμ*ν�ν.
M�ρη δS ψυ)Pς λ�γ�υσιν lκτ:, τ?ς π�ντε ασθ�σειςκα� τ�!ς (ν Bμ6ν σπερματικ�!ς λ*γ�υς κα� τ$ 2ωνητικ$νκα� τ$ λ�γιστικ*ν. 4ρaν δS τ�& μεταL! τPς 4ρ�σεως κα�τ�& <π�κειμ�ν�υ 2ωτ$ς (ντειν�μ�ν�υ κων�ειδ�ς, καθ�2ησι Xρ%σιππ�ς (ν δευτ�ρ7ω τ�ν Φυσικ�ν κα� 5Aπ�λλ*-δωρ�ς. γ�νεσθαι μ�ντ�ι τ$ κων�ειδSς τ�& #�ρ�ς πρ$ς τ[Pbψει, τ�ν δS ��σιν πρ$ς τ7� 4ρωμ�ν7ω9 Gς δι? �ακτηρ�ας�Oν τ�& ταθ�ντ�ς #�ρ�ς τ$ �λεπ*μεν�ν #ναγγ�λλεσθαι.
5Aκ�%ειν δS τ�& μεταL! τ�& 2ων�&ντ�ς κα� τ�& #κ�%-�ντ�ς #�ρ�ς πληττ�μ�ν�υ σ2αιρ�ειδ�ς, ε>τα κυματ�υμ�-ν�υ κα� τα6ς #κ�α6ς πρ�σπ�πτ�ντ�ς, Gς κυματ�&ται τ$ (ντ[P δεLαμεν[P Vδωρ κατ? κ%κλ�υς <π$ τ�& (μ�ληθ�ντ�ςλ�θ�υ. τ$ν δS Vπν�ν γ�νεσθαι (κλυ�μ�ν�υ τ�& ασθητικ�&τ*ν�υ περ� τ$ Bγεμ�νικ*ν. ατ�ας δS τ�ν παθ�ν #π�λε�-π�υσι τ?ς περ� τ$ πνε&μα τρ�π�ς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 198 –
158
![Page 102: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/102.jpg)
159. Σπ�ρμα λ�γ�υν ;τι ε3ναι αGτ$ π�2 ε3ναι hκαν$ νP γεννqWντα ;μ�ια μ? _κε>να "π$ τP <π�>α "πε4ωρ%σθη. T�� δ? "νθρ@-π�υ τ$ σπ�ρμα, π�2 μιP "νθρ@πινη πηγ0 μετα:ι:Ckει μ�σ�ωnγρ�� ~4�ματ�ς, "ναμιγν)εται μ? τP μ�ρη τ'ς ψυ4'ς στ0ν ]δια"ναλ�γ%α π�2 αGτP παρ�υσιCk�νται στ�2ς πρ�γ+ν�υς. E3ναιδ? αGτ+, κατP τ$ν Xρ)σιππ� (Φυσικ�, :ι:λ. :`), kωτικ0 πν�0 (�kωτικ$ πνε�μα) κατP τ0ν �Gσ%α τ�υ, ;πως καταDα%νεται "π$τ�2ς σπ+ρ�υς π�2 ρ%4ν�υμε στ0ν γ', �h <π�>�ι �ν ε3ναι παλαι�Lδ?ν Dυτρ@ν�υν, δι+τι U4ει _[ατμισθ' i γ�νιμ+της τ�υς. =EπLπλ��ν U4ει τ0ν πρ��λευσ% τ�υ (τ$ σπ�ρμα) "π= ;λ� τ$ σJμα,;πως nπ�στηρ%k�υν �h περL τ$ν ΣDα>ρ�ν. ΠCντως U4ει τ0νhκαν+τητα ν’ "ναπαρCγ7η ;λα τP μ�ρη τ�� σ@ματ�ς95.
T�� θηλυκ�� ;μως "τ+μ�υ τ$ σπ�ρμα ε3ναι κατ= αGτ�2ςjγ�ν�, στε>ρ�, δι+τι, ;πως λ�γει < ΣDα>ρ�ς, ε3ναι jτ�ν�, λ%γ� καLνερ�υλ+. M? τ$ iγεμ�νικ$ ν�ε>ται τ$ κυριαρ4ικ@τατ� μ�ρ�ςτ'ς ψυ4'ς (κυρι:τατ�ν), στ$ <π�>� παρCγ�νται �h παραστC-σεις καL �h <ρμ?ς καL "π$ τ$ <π�>� πρ��ρ4εται < λ+γ�ς, i<μιλ%α. VE4ει δ? τ0ν lδρα τ�υ στ0ν καρδιC.
160. AGτ0 λ�ιπ$ν ε3ναι καL i Φυσικ� τ�υς, στ0ν Uκτασι π�2Uκρινα κατCλληλη, U4�ντας nπ= Wψιν τ0ν συμμετρ%α τ�� συγ-γρCμματ�ς. rOσ� γιP τP σημε>α στP <π�>α μερικ�L Στωϊκ�L δια-D�ρ�υν "π$ τ�2ς jλλ�υς, αGτP ε3ναι τP "κ+λ�υθα.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 201 –
95. �H hκαν+της αGτ0 στP DυτP δ?ν περι�ρ%kεται στ$ σπ�ρμα, "λλP καL jλλαμ�ρη τ�� σ@ματ+ς τ�υς μπ�ρ��ν νP τP "ναπαραγCγ�υν.
Σπ�ρμα δS λ�γ�υσιν ε>ναι τ$ �s*ν τε γεννaν τ�ια&τ5#25 �i�υ κα� α=τ$ #πεκρ�θη9 #νθρ:π�υ δS σπ�ρμα, oμεθ�ησιν 4 Iνθρωπ�ς μεθ5 <γρ�&, συγκιρνaσθαι τ�6ς τPςψυ)Pς μ�ρεσι κατ? μιγμ$ν τ�& τ�ν πρ�γ*νων λ*γ�υ.ε>ναι δ5 α=τ$ Xρ%σιππ*ς 2ησιν (ν τ[P δευτ�ρ\α τ�νΦυσικ�ν πνε&μα κατ? τ�ν �=σ�αν, Gς δPλ�ν (κ τ�ν εςτ�ν γPν κατα�αλλ�μ�νων σπερμ�των, � παλαιωθ�ντα�=κ�τι 2%εται, Gς δPλ�ν διαπεπνευκυ�ας α=τ�6ς τPςδυν�μεως. κα� #25 ;λων δS τ�ν σωμ�των α=τ* 2ασικατα2�ρεσθαι �R περ� τ$ν Σ2α6ρ�ν9 π�ντων γ�&ν γεννη-τικ$ν ε>ναι τ�ν τ�& σ:ματ�ς μερ�ν. τ$ δS τPς θηλε�αςIγ�ν�ν #π�2α�ν�νται9 Iτ�ν*ν τε γ?ρ ε>ναι κα� lλ�γ�νκα� <δατ�δες, Gς 4 Σ2α6ρ*ς 2ησιν. Bγεμ�νικ$ν δ5 ε>ναιτ$ κυρι:τατ�ν τPς ψυ)Pς, (ν 7u αR 2αντασ�αι κα� αR 4ρμα�γ�ν�νται κα� ;θεν 4 λ*γ�ς #ναπ�μπεται9 ;περ ε>ναι (νκαρδ�\α.
Tα&τα μSν κα� τ? 2υσικ? τ$ ;σ�ν Bμ6ν #π�)ρ:ντως@)ειν δ�κε6 στ�)αJ�μ�ν�ις τPς συμμετρ�ας τ�& συγγρ�μ-ματ�ς. � δ� τινες (L α=τ�ν διην�)θησαν, @στι τ�δε.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 200 –
159
160
![Page 103: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/103.jpg)
2. APIΣTΩN
�O =Aρ%στων96 < ΦCλανθ�ς (Dαλακρ$ς) "π$ τ0ν X%�, π�2 τ$νUλεγαν καL Σειρ'να, διετ)πωσε τ0ν γν@μη ;τι < jνθρωπ�ς~Dε%λει νP διCγ7η kω0ν τελε%ας "διαD�ρ%ας "π�ναντι σ? κCθε τιπ�2 δ?ν ε3ναι ��τε "ρετ0 ��τε κακ%α. O�τε θP πρ�πει νPκCμνωμε �hανδ�π�τε διCκρισι μετα[2 τJν "διαD+ρων πραγμC-των, "λλP νP τP μετα4ειριk@μεθα ;λα <μ�%ως. Δι+τι < σ�D$ςε3ναι ;μ�ι�ς μ? τ$ν καλ$ |θ�π�ι+, < <π�>�ς ε]τε τ$ν ρ+λ� τ��Θερσ%τη97 "ναλC:7η ε]τε τ�� =Aγαμ�μν�ν�ς θP τ�2ς πα%[7η, ;πωςπρ�πει. =Aπ�ρριπτε καL τ0ν Φυσικ0 καL τ0ν Λ�γικ�, λ�γων ;τι iμ?ν Φυσικ0 nπερ:α%νει τ0ν _Dικτ0 "π$ _μqς "π+στασι, i δ?Λ�γικ0 �Gδ+λως μqς "D�ρq. M+ν�ν δ? i =Hθικ0 μqς "D�ρq.
161. Oh διαλεκτικ�L συλλ�γισμ�%, Uλεγε, μ�ιCk�υν μ? τLς"ρα4νι�ς, π�2 �ν καL Dα%νωνται νP δε%4ν�υν κCτι μ? μαστ�ριPDτιαγμ�ν�, oστ+σ� ε3ναι j4ρηστες. Δ?ν παραδε4+ταν π�λλ?ς"ρετ�ς, ;πως κι < Z�νων, ��τε μιP μ? π�λλP ~ν+ματα, ;πως κι�h Mεγαρικ�%, παρP "ντ%κρυkε τ0ν "ρετ0 μ? τ0ν κατηγ�ρ%α τ'ς"ναD�ρqς, τ'ς σ4�σεως (πρ*ς τι 98). (Δηλαδ0 "ναρωτι+ταν «σ?τL 4ρησιμε)ει τ��τ� δJ;»).
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 203 –
98. �O =Aριστ�τ�λης παραδ�4εται δ�κα κατηγ�ρ%ες (θ�σεις π�2 πα%ρν�υμε γιPν= "ντικρ)σωμε τP Wντα): �Gσ%α, π�σ+τητα, π�ι+τητα, "ναD�ρP (πρ+ς τι), τ+π�,4ρ+ν�, θ�σι, κατCστασι, _ν�ργεια, πCθημα. Bλ. =Aριστ�τ�λ�υς Kατηγ�ρ�αι 4, 1625,T�πικ? A. 9 καL Mετα2υσικ? Δ, 15.
APIΣTΩN
5Aρ�στων 4 X6�ς 4 Φ�λανθ�ς (πικαλ�%μεν�ς Σειρ�ν.τ�λ�ς @2ησεν ε>ναι τ$ #δια2*ρως @)�ντα JPν πρ$ς τ?μεταL! #ρετPς κα� κακ�ας μηδ5 Bντιν�&ν (ν α=τ�6ςπαραλλαγ�ν #π�λε�π�ντα, #λλ5 (π�σης (π� π�ντων @)�ν-τα9 ε>ναι γ?ρ ;μ�ι�ν τ$ν σ�2$ν τ7� #γαθ7� <π�κριτ[P, oςIν τε Θερσ�τ�υ Iν τε 5Aγαμ�μν�ν�ς πρ*σωπ�ν #ναλ��[η,pκ�τερ�ν <π�κρ�νεται πρ�σηκ*ντως. τ*ν τε 2υσικ$ντ*π�ν κα� τ$ν λ�γικ$ν #ν[�ρει, λ�γων τ$ν μSν ε>ναι <πSρBμaς, τ$ν δ5 �=δSν πρ$ς Bμaς, μ*ν�ν δS τ$ν vθικ$ν ε>ναιπρ$ς Bμaς.
5E�ικ�ναι δS τ�!ς διαλεκτικ�!ς λ*γ�υς τ�6ς #ρα)ν��ις,� κα�τ�ι δ�κ�&ντα τε)νικ*ν τι (μ2α�νειν, I)ρηστ� (στιν.#ρετ�ς τ5 �Uτε π�λλ?ς εσPγεν, Gς 4 Z�νων, �Uτε μ�ανπ�λλ�6ς lν*μασι καλ�υμ�νην, Gς �R Mεγαρικ��, #λλ?κατ? τ$ πρ$ς τ� πως @)ειν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 202 –
96. VHκμασε τ$ 320 — 250 π.X.97. �O Θερσ%της "ναD�ρεται _δJ "ντιθετικP πρ$ς τ$ν nψηλ+Dρ�να =Aγαμ�-
μν�να. Δι+τι < Θερσ%της Fταν < α]σ4ιστ�ς τJν _ναντ%�ν τ'ς Tρ�%ας _κστρατευσC-ντων �Eλλ�νων: "λλ�%θωρ�ς, κ�υτσ$ς καL καμπ�)ρης. �H Dιλ+ψ�γ�ς καL "κριτ+-μυθ�ς γλJσσα τ�υ Uψεγε τP πCντα, �Gδ? τJν _πιDανεστCτων "νδρJν Dειδ�-μ�νη. =Aλλ= < =Oδυσσε2ς διP τ�� σκ�πτρ�υ τ�υ τ$ν |νCγκασε νP iσυ4Cσ7η. Bλ.=IλιCδα B, 212 — 271.
161
![Page 104: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/104.jpg)
Kατ= αGτ$ν δ? τ$ν τρ+π�ν Dιλ�σ�DJντας καL μ? τ0ν διδα-σκαλ%α τ�υ στ$ Kυν+σαργες "π�κτησε τ�τ�ια _πιρρ�0 tστε ν’"π�καλ'ται hδρυτ0ς Dιλ�σ�Dικ'ς κατευθ)νσεως. ΠCντως <MιλτιCδης κι < Δ%Dιλ�ς πρ�σηγ�ρε)�ντ� =Aριστ@νει�ι (~παδ�Lτ�� =Aρ%στων�ς). 9Hταν πειστικ$ς <μιλητ0ς καL πρ�σαρμ�σμ�-ν�ς στP γ��στα τ�� εGρυτ�ρ�υ κ�ιν��. Γι= αGτ$ κι < T%μωνUγραψε σ4ετικP μ= αGτ$ν τ$ν "κ+λ�υθ� στ%4�:
Kα� κ�π�ι�ς #π$ τ�& δ�λ��υ 5Aρ�στων�ςτ�ν γενε? καταγ*μεν�ς.
162. =Aργ+τερα, "D�� _πεκ�ιν@νησε μ? τ$ν Π�λ�μωνα καLκαθ= ;ν 4ρ+ν�ν < Z�νων Fταν "π$ καιρ$ jρρωστ�ς, nπανε4@-ρησε "π$ τLς "π+ψεις τ�υ, ;πως μαρτυρε> < Δι�κλ'ς < MCγνης("π$ τ0ν Mαγνησ%α). T$ Στωϊκ$ δ+γμα στ$ <π�>� Uδιδε τ0νμεγαλ)τερη σημασ%α Fταν ;τι < σ�D$ς πCντ�τε στηρ%kεται σ?_[ακρι:ωμ�να πρCγματα κι W4ι σ? �πλ?ς «δ+[ες» (#δ*Lαστ�ς).
�O Περσα>�ς, καθsς Fταν "ντ%θετ�ς στ$ δ+γμα αGτ+, πρ��-τρεψε κCπ�ια iμ�ρα τ$ν lνα "π$ δ)� δ%δυμ�υς "δελD�2ς νPκαταθ�σ7η στ$ν =Aρ%στωνα lνα π�σ$ν 4ρημCτων κι "ργ+τεραU:αλε τ$ν jλλ�ν νP τP kητ�σ7η. �O =Aρ%στων περι'λθε σ? "μη4α-ν%α κι Uτσι "πεδε%4θη "ναιρJν τ0ν ]δια τ�υ τ0ν διδασκαλ%α.
Enρ%σκετ� δ? σ? διαDων%α καL μ? τ$ν =Aρκεσ%λα�. KαL μιPiμ�ρα σPν ε3δε lνα Uκτρωμα nπ$ μ�ρD0ν τα)ρ�υ μ? μ�τρα,«=Aλλ�%μ�ν+ μ�υ», ε3πε, «αGτ$ δ%δει lνα _πι4ε%ρημα στ$ν =Aρκε-σ%λα� κατP τ'ς "ληθε%ας, τJν παραστCσεων _κ τJν αuσθ�-σεων».
163. Σ? _κε>ν�ν τ$ν =Aκαδημαϊκ$ (τ'ς σ4�λ'ς τ�� ΠλCτω-ν�ς), π�2 uσ4υριk+ταν ;τι δ?ν Fταν :�:αι�ς γιP τ%π�τε (δηλ. ;τι�h αuσθ�σεις δ?ν παρ�4�υν "ληθ' εuκ+να τ'ς πραγματικ+τη-τ�ς), τ�� ε3πε: «O�τε κι αGτ$ν π�2 κCθεται κ�ντC σ�υ δ?ν τ$ν:λ�πεις;»
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 205 –
�Vτω δS 2ιλ�σ�2�ν κα� (ν Kυν�σ�ργει διαλεγ*μεν�ςhσ)υσεν αRρετιστ�ς #κ�&σαι. Mιλτι�δης �Oν κα� Δ�2ιλ�ς5Aριστ:νει�ι πρ�σηγ�ρε%�ντ�. /ν δ� τις πειστικ$ς κα�b)λ7ω πεπ�ιημ�ν�ς9 ;θεν 4 T�μων 2ησ� περ� α=τ�& (Diels40),
κα� τις 5Aρ�στων�ς γ�ννης Iπ� αRμ%λ�ν gλκων.
Παρα�αλ-ν δS Π�λ�μωνι, 2ησ� Δι�κλPς 4 M�γνης,μετ�θετ�, Z�νων�ς #ρρωστ�\α μακρ\a περιπεσ*ντ�ς. μ�λι-στα δS πρ�σε6)ε Στωικ7� δ*γματι τ7� τ$ν σ�2$ν #δ*Lα-στ�ν ε>ναι. πρ$ς o Περσα6�ς (ναντι�%μεν�ς διδ%μων#δελ2�ν τ$ν gτερ�ν (π��ησεν α=τ7� παρακαταθ�κηνδ�&ναι, @πειτα τ$ν gτερ�ν #π�λα�ε6ν9 κα� �Vτως #π�ρ�%-μεν�ν δι�λεγLεν. #πετε�νετ� δS πρ$ς 5Aρκεσ�λα�ν9 ;τεθεασ�μεν�ς τα&ρ�ν τερατ:δη μ�τραν @)�ντα, “�hμ�ι,”@2η, “δ�δ�ται 5Aρκεσιλ�7ω (πι)ε�ρημα κατ? τPς (ναρ-γε�ας.”
Πρ$ς δS τ$ν 2�μεν�ν 5Aκαδημαϊκ$ν �=δSν καταλαμ-��νειν, “�ρ5 �=δS τ$ν πλησ��ν σ�υ καθ�μεν�ν 4ρ\aς;”ε>πεν9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 204 –
162
163
![Page 105: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/105.jpg)
KαL ;ταν < jλλ�ς "πCντησε «VO4ι», τ�� ε3πε:
Π�ι*ς λ�ιπ$ν σS (τ%2λωσε;Π�ι*ς σ�& #2α�ρεσε τ$ 2�ς τ�ν ματι�ν σ�υ;
Φ�ρ�νται δ? oς δικC τ�υ τP :ι:λ%α τP /['ς:Πρ�τρεπτικ��, δ%� �ι�λ�α.Περ� τ�ν δ�γμ�των τ�& Z�νων�ς.Δι�λ�γ�ι.Παραδ*σεις μαθημ�των, gLι �ι�λ�α.Διατρι�α� περ� 2ιλ�σ�2�ας, pπτ? �ι�λ�α.Διατρι�α� περ� @ρωτ�ς.K�ινα� #ντιλ�ψεις περ� κεν�δ�L�ας.Σημει:σεις, εhκ�σι π�ντε �ι�λ�α.5Aπ�μνημ�νε%ματα, τρ�α �ι�λ�α.5Aν�κδ�τα, gνδεκα �ι�λ�α.Kατ? τ�ν ρητ*ρων.5Aπ�ντησις στ�ς #ντιλ�γ�ες τ�& 5AλεL�ν�υ.Kατ? τ�ν διαλεκτικ�ν, τρ�α �ι�λ�α.5Eπιστ�λSς πρ$ς τ$ν Kλε�νθη, τ�σσερα �ι�λ�α.
�O Πανα%τι�ς ;μως κι < ΣωσικρCτης λ�γ�υν ;τι μ+ν�ν �h=Eπιστ�λ?ς ε3ναι δικ�ς τ�υ, τP δ? jλλα Uργα ε3ναι τ�� =Aρ%στω-ν�ς τ�� Περιπατητικ��.
164. �O θρ�λ�ς λ�γει ;τι _πειδ0 Fταν Dαλακρ$ς Uπαθε iλ%ασικι "π= αGτ$ π�θανε. Συν�θεσα τ$ παρακCτω π�ιηματCκι γι=αGτ$ν σ? 4ωλιαμ:ικ�2ς στ%4�υς:
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 207 –
#ρνησαμ�ν�υ δ�, τ�ς <δS> σ5 (τ%2λωσεν (@2η), τ�ς #2ε�-λετ� λαμπ�δ�ς α=γ�ς;
Bι�λ�α δ5 α=τ�& 2�ρεται τ�δε9
Πρ�τρεπτικ�ν ��,Περ� τ�ν Z�νων�ς δ�γμ�των,Δι�λ�γ�ι,Σ)�λ�ν ς�,Περ� σ�2�ας διατρι��ν J�,5Eρωτικα� διατρι�α�,�Yπ�μν�ματα <πSρ κεν�δ�L�ας,�Yπ�μνημ�των κε�,5Aπ�μνημ�νευμ�των γ�,Xρει�ν ια�,Πρ$ς τ�!ς ]�τ�ρας,Πρ$ς τ?ς 5AλεL�ν�υ #ντιγρα2�ς,Πρ$ς τ�!ς διαλεκτικ�!ς γ�,Πρ$ς Kλε�νθην,5Eπιστ�λ�ν δ�,
Πανα�τι�ς δS κα� Σωσικρ�της μ*νας α=τ�& τ?ς(πιστ�λ�ς 2ασι, τ? δ5 Iλλα τ�& περιπατητικ�& 5Aρ�στω-ν�ς.
T�&τ�ν λ*γ�ς 2αλακρ$ν bντα (γκαυθPναι <π$ Bλ��υκα� uδε τελευτPσαι. πρ�σεπα�Lαμεν δ5 α=τ77� τ*νδε τ$ντρ*π�ν τ7� �μ�7ω τ7� )ωλ7� (App. Anth. v. 38)9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 206 –
164
![Page 106: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/106.jpg)
Γιατ�, 5Aρ�στων, γ�ρ�ς (σ! κα� 2αλακρ*ς,I2ησες τ$ν nλι� ν? σ�& ψ�σ[η τ$ μ�τωπ�; Γιατ�,#π�Jητ�ντας @τσι περισσ*τερη #π5 ;ση @πρεπεJ�στη, �ρPκες, )ωρ�ς ν? τ$ θ�λ[ης, τ$ κρ%� )�ματ�& τ�2�υ.
�Yπ'ρ[ε κι lνας jλλ�ς =Aρ%στων, =I�υλι�της τ0ν καταγωγ�ν,περιπατητικ+ς. Tρ%τ�ς lνας μ�υσικ$ς "π$ τ0ν =Aθ�να. T�ταρτ�ςlνας τραγικ$ς π�ιητ�ς. Π�μπτ�ς lνας �Aλαιε2ς τ0ν καταγωγ�,συγγραDε2ς πραγματειJν περL ρητ�ρικ'ς. rEκτ�ς lνας περιπα-τητικ$ς "π$ τ0ν =Aλε[Cνδρεια.
3. HPIΛΛOΣ
165. �O rHριλλ�ς < Kαρ4ηδ+νι�ς99 _κ�ρυ[ε oς τελικ$ σκ�π$τ'ς kω'ς τ0ν _πιστ�μη (τ0ν "κρι:' γνJσι), π�2 σημα%νει τ$ νPk��με μ? <δηγ$ σ= ;λα τP πρCγματα τ0ν _πιστ�μη, καL νP μ0παραπλαν@μεθα "π$ τ0ν jγν�ια. E3ναι δ? i _πιστ�μη μιP στα-θερ0 uδι+της τ�� ν�� (gLις) π�2 δ?ν "νατρ�πεται "π$ _πι4ειρ�-ματα στ0ν "π�δ�40 τJν παραστCσεων (δηλ. καν�να _πι4ε%-ρημα — πρ�DανJς σ�Dιστικ+, _ριστικ+ — νP μ0 μπ�ρ7' νP μqςπε%σ7η ;τι �h παραστCσεις μας μqς γελ��ν, δ?ν "π�δ%δ�υνδηλαδ0 τ0ν _[ωτερικ0 πραγματικ+τητα).
KCπ�τε ;μως Uλεγε ;τι δ?ν nπCρ4ει καν�νας σταθερ$ςτελικ$ς σκ�π+ς, "λλP αGτ$ς "λλCkει κατP τLς περιστCσεις καLτP πρCγματα, ;πως συμ:α%νει καL μ? τ$ν 4αλκ$ π�2 < ]δι�ςμπ�ρε> καL τ�� =Aλε[Cνδρ�υ νP γ%ν7η jγαλμα καL τ�� ΣωκρC-τ�υς. VEκαμνε δ? διCκρισι μετα[2 τ�� τελικ�� σκ�π�� καL /ν$ςuδιαιτ�ρ�υ πλαγ%�υ σκ�π�� (<π�τελ�ς).
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 209 –
99. ΠερL τ$ 260 π.X.
τ� δ� γ�ρων {ν κα� 2�λανθ�ς, � 5ρ�στων,τ$ �ρ�γμ5 @δωκας Bλ�7ω κατ�πτPσαι;τ�ιγ?ρ τ$ θερμ$ν πλε6�ν � δ��ι Jητ�ντ$ν ψυ)ρ$ν bντως ε�ρες �= θ�λων _Aιδην.
Γ�γ�νε δS κα� Iλλ�ς 5Aρ�στων 5I�υλι�της περιπατητι-κ*ς, 4 δ� τις μ�υσικ$ς 5Aθηνα6�ς, τ�ταρτ�ς π�ιητ�ςτραγ7ωδ�ας, π�μπτ�ς �Aλαιε!ς τ�)νας γεγρα2-ς ]ητ�ρι-κ�ς, gκτ�ς 5AλεLανδρε!ς περιπατητικ*ς.
HPIΛΛOΣ
_Hριλλ�ς δ5 4 Kαρ)ηδ*νι�ς τ�λ�ς ε>πε τ�ν (πιστ�μην,;περ (στ� JPν #ε� π�ντ5 #να2�ρ�ντα πρ$ς τ$ μετ5 (πιστ�-μης JPν κα� μ� τ[P #γν��\α δια�ε�λημ�ν�ν. ε>ναι δS τ�ν(πιστ�μην gLιν (ν 2αντασι�ν πρ�σδ�Lει #νυπ*πτωτ�ν<π$ λ*γ�υ. π�τS δ5 @λεγε μηδSν ε>ναι τ�λ�ς, #λλ? κατ?τ?ς περιστ�σεις κα� τ? πρ�γματ5 #λλ�ττεσθαι α=τ*, Gςκα� τ$ν α=τ$ν )αλκ$ν � 5AλεL�νδρ�υ γιν*μεν�ν #νδρι�-ντα � Σωκρ�τ�υς. δια2�ρειν δS τ�λ�ς κα� <π�τελ�δα9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 208 –
165
![Page 107: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/107.jpg)
AGτ$ν τ$ν _πιδι@κ�υν καL �h μ0 σ�D�%, τ$ν πρJτ� ;μως,δηλ. τ$ν "ληθιν$ σκ�π$ τ'ς kω'ς, μ+ν�ν < σ�D$ς τ$ν_πιkητε>100. rOλα δ? τP μετα[2 "ρετ'ς καL κακ%ας τP _κ�ρυττε|θικJς "διCD�ρα. VADησε καL συγγρCμματα, ~λιγ+στι4α μ?ν"λλP μεστP δυνCμεως, καL μ? "ντιρρ�σεις "ναD�ρικP μ? τ0νδιδασκαλ%α τ�� Z�νων�ς.
166. Λ�γεται ;τι ;ταν Fταν παιδL τ$ν _ρωτε)θηκαν κCμπ�-σ�ι, καL γιP νP τ�2ς δι@4ν7η < Z�νων (< δCσκαλ+ς τ�υ) nπε4ρ�-ωνε τ$ν rHριλλ� νP [υρ%k7η τ$ κεDCλι τ�υ, κι Uτσι αGτ�L "ηδ%α-kαν καL τ$ν jDηναν �συ4�.
TP :ι:λ%α τ�υ D�ρ�υν τ�2ς /['ς τ%τλ�υς:
Περ� #σκ�σεωςΠερ� παθ�νΠερ� γν:μης, δ�Lασ�ας�O ν�μ�θ�της�O μαιευτικ*ς�O 5Aντι2�ρων (4 πρ�καλ�ν)�O διδ�σκαλ�ς�O #ναθεωρ�ν�O (λ�γ)ων�EρμPςM�δειαΔι�λ�γ�ι5Hθικ? θ�ματα
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 211 –
ταν μ? τ0ν αGστηρ+τητα τJν "ρ4Jν τ'ς Στωϊκ'ς Dιλ�σ�D%ας (Tσ�λλερ, _κδ.«K�λ��ς» 1969, σελ. 305).
τPς μSν γ?ρ κα� τ�!ς μ� σ�2�!ς στ�)�Jεσθαι, τ�& δSμ*ν�ν τ$ν σ�2*ν. τ? δS μεταL! #ρετPς κα� κακ�ας #δι�-2�ρα ε>ναι. @στι δ5 α=τ�& τ? �ι�λ�α lλιγ*στι)α μ�ν, δυν�-μεως δS μεστ? κα� περι�)�ντα #ντιρρ�σεις πρ$ς Z�νωνα.
Λ�γεται δ5 ;τι παιδ$ς bντ�ς α=τ�& vρ�σθησαν Rκαν��,��ς #π�τρ�ψαι ��υλ*μεν�ς 4 Z�νων vν�γκασεLυρaσθαι _Hριλλ�ν, �R δ5 #πετρ�π�ντ�.
T? δS �ι�λ�α (στ� τ�δε9
Περ� #σκ�σεως,Περ� παθ�ν,Περ� <π�λ�ψεως,N�μ�θ�της,Mαιευτικ*ς,5Aντι2�ρων,Διδ�σκαλ�ς,Διασκευ�Jων,E=θ%νων,�EρμPς,M�δεια,Δι�λ�γ�ι,Θ�σεων vθικ�ν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 210 –
100. M�νC4α μ? τ0ν μεταρρ)θμισι αGτ0 τ'ς θεωρ%ας τ�υς γιP τ$ "γαθ$μπ�ρ��σαν �h Στωϊκ�L ν= "π�κτ�σ�υν θετικ0 σ4�σι μ? τP πρ�:λ�ματα τ'ς πρα-κτικ'ς kω'ς. VO4ι σπCνια ;μως Uκαμναν τ�τ�ια της 4ρ'σι π�2 νP μ0 συμ:ι:αk+-
166
![Page 108: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/108.jpg)
4. ΔIONYΣIOΣ
�O Δι�ν)σι�ς < =Aπ�στCτης101 "νεκ�ρυ[ε oς "ν@τατ� "γαθ$(τ�λ�ς) τ0ν Dιλ�δ�νη kω�. AGτ$ δ? τ$ Uκαμε κCτω "π$ τ0νδ)σκ�λη περ%στασι τ'ς πρ�σ:�λ'ς τ�υ "π$ ~Dθαλμ%α. =Eπειδ�,καθsς nπ�Dερε ~δυνηρC, _δ%στασε νP π' τ$ν π+ν� "διCD�ρ�πρqγμα.
9Hταν "π$ τ0ν �HρCκλεια, γι$ς τ�� Θε�DCντ�υ. ΠρJταπαρακ�λ�)θησε τ0ν διδασκαλ%α τ�� συμπατρι@τη τ�υ �Hρα-κλε%δ�υ, Uπειτα τ�� =Aλε[%ν�υ καL τ�� Mενεδ�μ�υ καL τελικPτ�� Z�νων�ς.
167. Στ0ν "ρ40 τ'ς σταδι�δρ�μ%ας τ�υ τ�� jρεσε i λ�γ�τε-4ν%α καL _[ησκε>τ� στ0ν σ)νθεσι παντ$ς ε]δ�υς π�ιημCτων.VEπειτα π'ρε τ$ν π�ιητ0 VAρατ�102 σPν πρ+τυπ+ τ�υ, π�2 πρ�-σπαθ��σε νP τ$ν μιμηθ7'. rOταν "πεμακρ)νθη "π$ τ$νZ�νωνα, π'γε στ�2ς Kυρηναϊκ�)ς, καL "π$ τ+τε καL στP 4αμαι-τυπε>α _σ)4ναkε καL σ= ;λες τLς jλλες iδυπCθειες "πρ�καλ)-πτως παρεδ%δετ�. =AD�� Ukησε _πL ~γδ+ντα 4ρ+νια, αGτ�κτ+-νησε μ? θεληματικ0 "σιτ%α.
�Ως δικC τ�υ :ι:λ%α D�ρ�νται τP /['ς:
Περ� #παθε�ας, δ%� �ι�λ�α.Περ� #σκ�σεως, δ%� �ι�λ�α.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 213 –
Wψιν τ�υ κι < =Aπ+στ�λ�ς Πα�λ�ς ;ταν μιλJντας στ�2ς =Aθηνα%�υς γιP τ$ν«jγνωστ� θε$» τ�2ς ε3πε: «_ν αGτ�J γPρ kJμεν καL κιν�)μεθα καL _σμ�ν, oς κα%τινες τJν καθ= nμqς π�ιητJν εuρ�κασι. T�� γPρ καL γ�ν�ς _σμ�ν» (ΠρC[εις τJν=Aπ�στ+λων, IZ. 28).
ΔIONYΣIOΣ
Δι�ν%σι�ς δ5 4 Mεταθ�μεν�ς τ�λ�ς ε>πε τ�ν Bδ�ν�νδι? περ�στασιν l2θαλμ�ας9 #λγ�σας γ?ρ (πιπ*νως �κνη-σεν επε6ν τ$ν π*ν�ν #δι�2�ρ�ν.
�Hν δS πα6ς μSν Θε�2�ντ�υ, π*λεως δ5 �Hρακλε�ας.Qκ�υσε δ�, καθ� 2ησι Δι�κλPς, πρ�τ�ν μSν �Hρακλε�δ�υτ�& π�λ�τ�υ, @πειτ5 5AλεL�ν�υ κα� Mενεδ�μ�υ, τελευτα6�νδS Z�νων�ς.
Kα� κατ5 #ρ)?ς μSν 2ιλ�γρ�μματ�ς {ν παντ�δαπ�6ς(πε)ε�ρει π�ι�μασιν, @πειτα δS κα� cAρατ�ν #πεδ�)ετ�,Jηλ�ν α=τ*ν. #π�στ?ς δS τ�& Z�νων�ς πρ$ς τ�!ς Kυρη-ναϊκ�!ς #πετρ�πη κα� εhς τε τ? )αμαιτυπε6α εσ[�ει κα�τIλλ5 #παρακαλ%πτως Bδυπ�θει. �ι�!ς δS πρ$ς τ?lγδ��κ�ντ5 #σιτ�\α κατ�στρεψε.
Bι�λ�α δ5 α=τ�& 2�ρεται τ�δε9
Περ� #παθε�ας ��,Περ� #σκ�σεως ��,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 212 –
101. T$ 330—250 π.X.102. rEνας "π$ τ�2ς σπ�υδαι+τερ�υς jμεσ�υς μαθητ?ς τ�� Z�νων�ς ε3ναι κι
< π�ιητ0ς VAρατ�ς "π$ τ�2ς Σ+λ�υς τ'ς Kιλικ%ας, ~ν�μαστ$ς γιP τ$ "στρ�ν�μικ$διδακτικ$ π�%ημC τ�υ Φαιν*μενα, π�2 _σ@θη �ς _μqς καL π�2 "ρ4%kει ;πως κι <περ%Dημ�ς �μν�ς τ�� KλεCνθ�υς μ= lνα �μν� στ$ν Δ%α. AGτ$ν τ$ν �μν� ε34ε nπ=
167
![Page 109: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/109.jpg)
Περ� Bδ�νPς, τ�σσερα �ι�λ�α.Περ� πλ�%τ�υ, δημ�τικ*τητ�ς κα� (κδικ�σεως.Π�ς ν? J[Pς μS τ�!ς συνανθρ:π�υς σ�υ.Περ� ε=τυ)�ας.Περ� #ρ)α�ων �ασιλ�ων.Περ� τ�ν (παιν�υμ�νων.Περ� �αρ�αρικ�ν (θ�μων.
AGτ�L λ�ιπ$ν ε3ναι �h /τερ+δ�[�ι Στωϊκ�%. =Eκε>ν�ς ;μωςπ�2 nπ'ρ[ε γν�σι�ς διCδ�4�ς τ�� Z�νων�ς Fταν < KλεCνθηςγιP τ$ν <π�>�ν θP μιλ�σωμε "μ�σως κατωτ�ρω.
5. KΛEANΘHΣ
168. �O KλεCνθης τ�� Φαν%�υ103 Fταν "π$ τ0ν VAσσ� (τ'ςTρωCδ�ς). Στ0ν "ρ40 Fταν πυγμC4�ς, ;πως "ναD�ρει < =Aντι-σθ�νης στLς «Διαδ�)�ς» τ�υ. rOταν Fλθε στ0ν =Aθ�να, ε34ε,λ�γ�υν, μ+ν�ν τ�σσερις δρα4μ�ς, ;ταν δ? συνCντησε τ$νZ�νωνα _πεδ+θη μ? k�σι στ0ν σπ�υδ0 τ'ς Dιλ�σ�D%ας _νστερ-νισθεLς καθ= ;λην τ0ν Uκτασ% τ�υς τP ]δια δ+γματα . �Yπ'ρ[ε[ακ�υστ$ς γιP τ0ν _ργατικ+τητC τ�υ, καθsς λ+γ�ω τ'ς μεγCληςτ�υ "ν�4ειας :Cλθηκε νP _ργCkεται. VEτσι, _νJ τ0ν ν)κταU:γαkε νερ$ "π$ τP πηγCδια γιP τ�2ς κ�π�υς, τ0ν iμ�ρα_[ησκε>τ� σ? Dιλ�σ�Dικ?ς συkητ�σεις. Γι= αGτ$ καL _πων�μC-σθηκε KλεCνθης < ΦρεCντλης (< "ντλJν "π$ Dρ�αρ). Λ�νε δ?;τι πρ�σ�4θη καL στ$ δικαστ�ρι� γιP νP δικαι�λ�γ�σ7η π��ε�ρισκε τP μ�σα τ'ς kω'ς κι Fταν τ+σ� ρωμαλ��ς. =AπηλλCγη;μως ;ταν παρ�υσ%ασε μCρτυρα τ$ν περι:�λCρη ;π�υ U:γαkενερ$ καL τ0ν "λευρ�π@λιδα π�2 τ0ν 4ρησιμ�π�ι��σε γιP ν’"λ�θ7η σιτCρι (μ? 4ειρ+μυλ�).
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 215 –
103. VHκμασε περL τ$ 304—232 π.X.
Περ� Bδ�νPς δ�,Περ� πλ�%τ�υ κα� )�ριτ�ς κα� τιμωρ�ας,Περ� #νθρ:πων )ρ�σεως,Περ� ε=τυ)�ας,Περ� #ρ)α�ων �ασιλ�ων,Περ� τ�ν (παιν�υμ�νων,Περ� �αρ�αρικ�ν (θ�ν.
Kα� ��τ�ι μSν �R διενε)θ�ντες. διεδ�Lατ� δS τ$νZ�νωνα Kλε�νθης, περ� �� λεκτ��ν.
KΛEANΘHΣ
Kλε�νθης Φαν��υ cAσσι�ς. ��τ�ς πρ�τ�ν /ν π%κτης,0ς 2ησιν 5Aντισθ�νης (ν Διαδ�)α6ς. #2ικ*μεν�ς δ5 ες5Aθ�νας τ�σσαρας @)ων δρα)μ�ς, καθ� 2ασ� τινες, κα�Z�νωνι παρα�αλ-ν (2ιλ�σ*2ησε γενναι*τατα κα� (π�τ�ν α=τ�ν @μεινε δ�γμ�των. διε���θη δ5 (π� 2ιλ�π�ν�\α,;ς γε π�νης {ν Iγαν 0ρμησε μισθ�2�ρε6ν9 κα� ν%κτωρμSν (ν τ�6ς κ�π�ις Qντλει, μεθ5 Bμ�ραν δ5 (ν τ�6ς λ*γ�ις(γυμν�Jετ�9 ;θεν κα� Φρε�ντλης (κλ�θη. 2ασ� δ5 α=τ$νκα� ες δικαστ�ρι�ν #)θPναι, λ*γ�υς δ:σ�ντα π*θεν (ςτ�σ�&τ�ν ε=�κτης {ν διαJ[P9 @πειτ5 #π�2υγε6ν, τ*ν τεκηπ�υρ$ν μ�ρτυρα παρασ)*ντα παρ5 oν Qντλει, κα� τ�ν#λ2ιτ*πωλιν παρ5 [� τ? Iλ2ιτα @πεττεν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 214 –
168
![Page 110: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/110.jpg)
169. Oh =Aρε�παγ>τες Uμειναν hκαν�π�ιημ�ν�ι κι U:γαλαν"π+Dασι νP τ�� δ�θ��ν δ�κα μνα>. �O Z�νων ;μως δ?ν τ$νjDησε νP τLς πCρ7η. Λ�γ�υν ;τι κι < =Aντ%γ�ν�ς τ�� Uδωσε τρε>ς4ιλιCδες "ττικ?ς δρα4μ?ς (μισ$ τCλαντ�). �O Δημ�τρι�ς <MCγνης διηγε>ται στ�2ς �Oμων%μ�υς τ�υ ;τι σ? κCπ�ια /�ρτ�,καθsς < KλεCνθης πρ�4ωρ��σε _πL κεDαλ'ς τJν _D�:ων, <"�ρας τ$ν _γ)μνωσε καL "πεκαλ)Dθη ;τι δ?ν D�ρ��σε 4ιτJνα.�Oπ+τε �h =Aθηνα>�ι τ$ν _4ειρ�κρ+τησαν. Συνετ�λεσε δ? κι αGτ$στ$ ν’ αG[ηθ7' < θαυμασμ$ς μ? τ$ν <π�>�ν τ$ν περι�:αλλαν.
170. �YπCρ4ει καL μιP jλλη παρCδ�σις κατP τ0ν <π�%α <=Aντ%γ�ν�ς ;ταν κCπ�τε παρακ�λ�υθ��σε τ0ν διδασκαλ%α τ�υτ$ν ρ@τησε γιατ% "ντλε>. Kι _κε>ν�ς τ�� "π�ντησε: «M+ν�ν"ντλJ; MP μ�πως καL δ?ν σκC:ω καL δ?ν π�τ%kω καL τP πCνταδ?ν κCνω 4Cριν τ'ς Dιλ�σ�D%ας;». T$ν _[ασκ��σε :�:αια κι= <Z�νων σ= αGτP καL τ$ν δι�τασσε νP δ%δ7η lνα ~:�λ$ "π$ τ$iμερ�μ%σθι+ τ�υ (#π�2�ρ�)104. KαL μιP iμ�ρα, ;ταν ε34ε συγκε-ντρωθ' lνα π�σ$ν "π$ τP κ�ρματα αGτC, < Z�νων τP παρ�υ-σ%ασε στ�2ς γνωρ%μ�υς τ�υ λ�γ�ντCς τ�υς: «�O KλεCνθηςμπ�ρε> νP θρ�ψη κι lνα jλλ�ν KλεCνθη �ν τ$ θελ�σ7η, _νJ_κε>ν�ι π�2 U4�υν τP μ�σα kητ��ν εuς :Cρ�ς jλλων νP k�σ�υν,μ�λ�ν+τι τ�2ς περισσε)ει 4ρ+ν�ς κι "π$ τLς σπ�υδ�ς τ�υς». Γι=αGτ$ καL δε%τερ�ς �HρακλPς < KλεCνθης "πεκαλε>τ�. KαL Fτανμ?ν _ργατικ@τατ�ς, "λλP 4ωρLς hκαν+τητα γιP τ0ν Φυσικ�, καLnπερ:�λικP :ραδ)ς.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 217 –
104. KατP τ$ν =Aττικ$ ν+μ� < nπ$ τ�� κυρ%�υ τ�υ _κμισθ�)μεν�ς σ? jλλ�νδ��λ�ς �Dειλε νP δ%δ7η στ$ν κ)ρι+ τ�υ μ�ρ�ς "π$ τ$ iμερ�μ%σθι+ τ�υ(#π�2�ρ�). �O Z�νων kητ��σε lνα μ�ρ�ς "π$ τP κ�ρδη τJν μαθητJν τ�υ.
5Aπ�δεLαμ�ν�υς δ5 α=τ$ν τ�!ς 5Aρε�παγ�τας ψη2�σα-σθαι δ�κα μνaς δ�θPναι, Z�νωνα δS κωλ&σαι λα�ε6ν.2ασ� δS κα� 5Aντ�γ�ν�ν α=τ7� τρισ)ιλ�ας δ�&ναι. Bγ�%με-ν*ν τε τ�ν (2��ων (π� τινα θ�αν <π5 #ν�μ�υ παραγυ-μνωθPναι κα� l2θPναι #)�τωνα9 (25 7u κρ*τ7ω τιμηθPναι<π5 5Aθηνα�ων, καθ� 2ησι Δημ�τρι�ς 4 M�γνης (ν τ�6ς�Oμων%μ�ις. (θαυμ�σθη δ� �Oν κα� δι? τ*δε.
Φασ� δS κα� 5Aντ�γ�ν�ν α=τ�& πυθ�σθαι bντα #κρ�α-τ�ν, δι? τ� #ντλε69 τ$ν δ5 επε6ν, “#ντλ� γ?ρ μ*ν�ν; τ� δ’;�=)� σκ�πτω; τ� δ’; �=κ Iρδω κα� π�ντα π�ι� 2ιλ�σ�2�αςgνεκα;” κα� γ?ρ 4 Z�νων α=τ$ν συνεγ%μναJεν ες τ�&τ�κα� (κ�λευεν l��λ$ν 2�ρειν #π�2�ρaς. κα� π�τ5 #θρ�ι-σθSν τ$ κ�ρμα (κ*μισεν ες μ�σ�ν τ�ν γνωρ�μων κα�2ησι, “Kλε�νθης μSν κα� Iλλ�ν Kλε�νθην δ%ναιτ5 tν τρ�-2ειν, ε ��%λ�ιτ�9 �R δ5 @)�ντες ;θεν τρα2�σ�νται παρ5pτ�ρων (πιJητ�&σι τ? (πιτ�δεια, κα�περ #νειμ�νως 2ιλ�-σ�2�&ντες.” ;θεν δ� κα� δε%τερ�ς �HρακλPς 4 Kλε�νθης(καλε6τ�. /ν δS π�νικ$ς μ�ν, #2%σικ�ς δS κα� �ραδ!ς<περ�αλλ*ντως9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 216 –
169
170
![Page 111: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/111.jpg)
Γι= αGτ$ καL < T%μων _κDρCkεται oς /['ς γι= αGτ+ν:
Π�ι* ε>ναι τ�&τ� τ$ nμερ� κρι�ρι, π�! (πιθεωρε6σειρSς #νδρ�ν, π�! μaς /λθε #π$ τ�ν cAσσ� κα� τ�&#ρ�σ�υν �R στ�)�ι105, gνας Iτ�λμ�ς π�τριν�ς bγκ�ς;
KαL "νε4+ταν νP τ$ν περιγελ��ν �h συμμαθητ�ς τ�υ, _δ�4ετ�νP τ$ν λ�γ�υν καL γαϊδ�)ρι. =AλλP μ+ν�ν αGτ+ς, τ�2ς Uλεγε,μπ�ρε> καL :αστCει τ$ D�ρτ%� τ�� Z�νων�ς.
171. KαL κCπ�τε π�2 τ$ν κατηγ�ρ��σαν γιP δειλ+,«=Aκρι:Jς γι= αGτ+», τ�2ς ε3πε, «κCνω λ%γα σDCλματα». =Eπ%σηςFταν nπερ�Dαν�ς γιP τ$ν τρ+π� kω'ς τ�υ Uναντι _κε%ν�υ τJνπλ�υσ%ων καL Uλεγε ;τι _νJ _κε>ν�ι "σ4�λ��νται νP πα%k�υνμπCλλα, αGτ$ς _ργαk+ταν σκC:�ντας σκληρ0 καL jγ�νη γ'.Π�λλ?ς δ? D�ρ?ς _μCλωνε μ? τ$ν /αυτ+ τ�υ. KαL κCπ�τε σPν;ταν jκ�υσε < =Aρ%στων, «μ? π�ι+ν τj4εις;» τ�� ε3πε. Kι αGτ$ςγελJντας, «μ? κCπ�ι�ν γ�ρ� π�2 U4ει jσπρα μαλλιC, "λλPμυαλ$ δ?ν U4ει», "πεκρ%θη.
rOταν κCπ�ι�ς τ�� ε3πε πsς < =Aρκεσ%λα�ς δ?ν κCνει τP δ��-ντα, «πα�σε», τ�� ε3πε, «καL μ0 κατηγ�ρ7'ς� γιατL �ν μ? τP λ+γιαDα%νεται "π�μακρυσμ�ν�ς "π$ τ$ καθ'κ�ν, μ? τP Uργα τ$_κτελε>. KαL ;ταν < =Aρκεσ%λα�ς τ�� ε3πε «_γs δ?ν _πηρεCk�μαι"π$ κ�λακε>ες», «Uτσι ε3ναι», τ�� "π�ντησε < KλεCνθης, «"λλPi κ�λακε%α μ�υ συν%στατ� στ$ ;τι i θεωρ%α σ�υ ε3ναι "συμ:%-:αστη μ? τLς πρC[εις σ�υ».
172. Σ? κCπ�ι�ν π�2 τ$ν ρωτ��σε τ% νP διδC[7η στ$ν γι+ τ�υ,< KλεCνθης _παν�λα:ε τ�2ς στ%4�υς τ'ς «5Hλ�κτρας» (τ��EGριπ%δ�υ, 140):
Σιωπ�, σιωπ� κα� nσυ)� περπ�τημα.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 219 –
105. Φ�λ�ς (παραλλαγ�): λ%θ�ς (Diels).
δι$ κα� T�μων περ� α=τ�& 2ησιν �Vτω (Diels 41)9
τ�ς δ5 ��τ�ς κτ�λ�ς �ς (πιπωλε6ταιστ�)ας #νδρ�ν,
μωλ%της (π�ων 2�λ�ς cAσσι�ς,;λμ�ς Iτ�λμ�ς;
Kα� σκωπτ*μεν�ς δ5 <π$ τ�ν συμμαθητ�ν vνε�)ετ�κα� bν�ς #κ�%ων πρ�σεδ�)ετ�, λ�γων α=τ$ς μ*ν�ς δ%να-σθαι �αστ�Jειν τ$ Z�νων�ς 2�ρτ��ν.
Kα� π�τ5 lνειδιJ*μεν�ς Gς δειλ*ς, “δι? τ�&τ�,” ε>πεν,“lλ�γα �μαρτ�νω.” πρ�κρ�νων δS τ$ν pαυτ�& ���ν τ�&τ�ν πλ�υσ�ων @λεγεν, (ν 7u σ2αιρ�J�υσιν (κε6ν�ι τ�νσκληρ?ν κα� Iκαρπ�ν <α=τ$ς> (ργ�Jεσθαι σκ�πτων.π�λλ�κις δS κα� pαυτ7� (π�πληττεν9 uν #κ�%σας 5Aρ�-στων, “τ�νι,” @2η, “(πιπλ�ττεις;” κα� oς γελ�σας, “πρε-σ�%τ[η” 2ησ�, “π�λι?ς μSν @)�ντι, ν�&ν δS μ�.” επ*ντ�ςδ� τιν�ς 5Aρκεσ�λα�ν μ� π�ιε6ν τ? δ��ντα, “πα&σαι,” @2η,“κα� μ� ψ�γε9 ε γ?ρ κα� λ*γ7ω τ$ καθPκ�ν #ναιρε6, τ�6ςγ�&ν @ργ�ις α=τ$ τιθε6.” κα� 4 5Aρκεσ�λα�ς, “�= κ�λα-κε%ω 2�μεν�ς Iλλα μSν λ�γειν, gτερα δS π�ιε6ν.”
5Eρ�μ�ν�υ τιν$ς τ� <π�τ�θεσθαι δε6 τ7� υR7� “τ$ τPς5Hλ�κτρας,” @2η (E. 5Oρ�στης 140),
σ6γα, σ6γα, λεπτ$ν h)ν�ς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 218 –
171
172
![Page 112: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/112.jpg)
rOταν κCπ�ι�ς ΣπαρτιCτης τ�� ε3πε ;τι ε3ναι καλ$ πρqγμα i_ργασ%α καL �h κ+π�ι, περι4αρ0ς τ�� "π�ντησε μ? τ�2ς κCτωθιστ%4�υς (τ�� �Oμ�ρ�υ, =Oδυσ. δ, 611):
Asμα καλ*, παιδ�κι μ�υ,τ? λ*για σ�υ μ�& δε�)ν�υν(MετCDρασις =EDταλι@τη).
�O �EκCτων "ναD�ρει στP 5Aπ�2θ�γματ� τ�υ ;τι ;τανκCπ�ι� Wμ�ρD� "γ+ρι ε3πε τ�� KλεCνθη: «�Aν _κε>ν�ς, π�2 κ�υ-νCει τ0ν κ�ιλιC τ�υ, τ0ν γαστ�ρα, γαστρ%k7η, καL _κε>ν�ς π�2κ�υνCει τ�2ς μηρ�)ς τ�υ μηρ%kει», < Dιλ+σ�D�ς τ�� "πεκρ%θη:«=Eσ2 μ?ν "γ+ρι μ�υ κρCτα τ�2ς διαμηρισμ�2ς (τP κ�υν�ματατJν μηρJν)106, ;μως �h "νCλ�γες _κDρCσεις δ?ν σημα%ν�υνπCντ�τε "νCλ�γα πρCγματα». rOταν κCπ�τε κ�υ:εντιCk�ντας μ=lνα "γ+ρι τ$ ρωτ��σε �ν αuσθCνεται (�ν ε3ναι εGα%σθητ�), καL;ταν αGτ$ τ�� "πεκρ%θη καταDατικC, «μP γιατL λ�ιπ$ν _γs δ?ναuσθCν�μαι ;,τι αuσθCνεσαι;» τ�� παρετ�ρησε.
173. rOταν σ? θ�ατρ� _πL παρ�υσ%�α τ�υ < π�ιητ0ς Σωσ%θε�ςε3πε τ$ν στ%4�
�Oδηγημ�ν�ι σ?ν �*δια#π$ τ�ν μωρ�α τ�& Kλε�νθ�υς
< Dιλ+σ�D�ς παρ�μεινε "παθ�ς, Oh θεατ?ς τ$ν _4ειρ�κρ+τη-σαν, τ$ν δ? Σωσ%θε� τ$ν _π�τα[αν U[ω. rOταν κατ+πιν αGτ$ςμετCν�ιωσε καL _k�τησε συγγν@μη "π$ τ$ν KλεCνθη, < Dιλ+σ�-D�ς τ$ν συγ4@ρησε λ�γ�ντας πsς θP Fταν παρCλ�γ� < Δι+νυ-σ�ς καL < �Hρακλ'ς γελ�ι�π�ι�)μεν�ι "π$ τ�2ς π�ιητ?ς νP μ0~ργ%kωνται, αGτ$ς δ? νP στεν�4ωρ'ται "π$ μ%α τυ4α%α �:ρι.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 221 –
106. �Yπαινιγμ$ς στ0ν διαστρ�D0 τ�� ν��υ (R. Genaille, τ+μ. B`, σελ. 285, σημ.145).
Λ�κων*ς τιν�ς επ*ντ�ς ;τι 4 π*ν�ς #γαθ*ν, δια)υθε�ς2ησιν (5Oδ. δ 611),
αiματ*ς ες #γαθ�6�, 2�λ�ν τ�κ�ς.
2ησ� δ5 4 �Eκ�των (ν τα6ς Xρε�αις (Gomoll 25), ε=μ*ρ2�υμειρακ��υ επ*ντ�ς, “ε 4 ες τ�ν γαστ�ρα τ%πτων γαστρ�-Jει, κα� 4 ες τ�!ς μηρ�!ς τ%πτων μηρ�Jει,” @2η, “σ! μSντ�!ς διαμηρισμ�!ς @)ε, μειρ�κι�ν9 αR δ5 #ν�λ�γ�ι 2ωνα�τ? #ν�λ�γα �= π�ντως σημα�ν�υσι πρ�γματα.” μειρακ�7ωπ�τS διαλεγ*μεν�ς (π%θετ� ε ασθ�νεται9 τ�& δ5 (πινε%-σαντ�ς, “δι? τ� �Oν,” ε>πεν, “(γ- �=κ ασθ�ν�μαι ;τιασθ�ν[η;”
Σωσιθ��υ τ�& π�ιητ�& (ν θε�τρ7ω επ*ντ�ς πρ$ςα=τ$ν παρ*ντα (N2, p. 823),
��ς B Kλε�νθ�υς μωρ�α ��ηλατε6,
@μεινεν (π� τα=τ�& σ)�ματ�ς9 (25 \u #γασθ�ντες �R #κρ�-ατα� τ$ν μSν (κρ*τησαν, τ$ν δS Σωσ�θε�ν (L��αλ�ν.μεταγιν:σκ�ντα δ5 α=τ$ν (π� τ[P λ�ιδ�ρ�\α πρ�σ�κατ�,επ-ν Iτ�π�ν ε>ναι τ$ν μSν Δι*νυσ�ν κα� τ$ν �Hρακλ�α2λυαρ�υμ�ν�υς <π$ τ�ν π�ιητ�ν μ� lργ�Jεσθαι, α=τ$νδ5 (π� τ[P τυ)�%σ[η �λασ2ημ�\α δυσ)ερα�νειν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 220 –
173
![Page 113: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/113.jpg)
Συν�θιkε δ? νP λ�γ7η ;τι �h Περιπατητικ�L παθα%ν�υν κCτιπαρ+μ�ι� μ? τLς λ)ρες, �h <π�>ες :γCk�υν γλυκ�2ς �4�υς, "λλPτ$ν /αυτ+ν τ�υς δ?ν τ$ν "κ�)�υν. =Eπειδ0 uσ4υρ%k�νταν σ)μ-Dωνα μ? τ0ν διδασκαλ%α τ�� Z�νων�ς ;τι μπ�ρ��με νP δια-γν@σ�υμε τ$ Fθ�ς /ν$ς "νθρ@π�υ "π$ τ0ν _μDCνισ% τ�υ, μερι-κ�L U[υπν�ι ν��ι τ�� παρ�υσ%ασαν lνα σκληραγωγημ�ν�κ%ναιδ� μ? ρ�kιασμ�να "π$ τ0ν _ργασ%α στP 4ωρCDια 4�ρια καLτ�� _k�τησαν ν’ "π�Dανθ7' γιP τ$ Fθ�ς τ�υ. �O KλεCνθηςεnρ�θη σ? δ)σκ�λη θ�σι καL ε3πε στ$ν jνθρωπ� νP D)γ7η. =AλλC,καθsς UDευγε, Dταρν%σθηκε. «T$ν κατCλα:α», ε3πε < Dιλ+σ�-D�ς «θηλυπρεπ0ς ε3ναι».
174. Σ= lνα μ�ν�ρη jνθρωπ� π�2 μιλ��σε μ? τ$ν /αυτ+ τ�υ,«δ?ν <μιλε>ς μ? κακ$ν jνθρωπ�», τ�� ε3πε. rOταν κCπ�ι�ς τ��ε3πε πsς γ�ρασε, «κι _γs νP D)γω θ�λω» τ�� "π�ντησε. «=AλλPσPν :λ�πω τ$ν /αυτ+ μ�υ nγια%ν�ντα καL μπ�ρJ νP γρCDω καLνP δια:Ckω, παραμ�νω». Λ�γ�υν ;τι UγραDε _πCνω σ?Wστρακα καL }μ�πλCτες :�διJν τP μαθ�ματα τ�� Z�νων�ς,δι+τι δ?ν ε34ε 4ρ�ματα ν= "γ�ρCσ7η 4αρτ%. T�τ�ι�ς nπ'ρ[ε. KαLγι= αGτ+, καL "νCμεσα "π$ τ+σ�υς jλλ�υς καL _[�4�ντεςμαθητ?ς τ�� Z�νων�ς, αGτ$ς nπ'ρ[ε hκαν$ς νP τ$ν διαδε4θ7'στ0ν διε)θυνσι τ'ς σ4�λ'ς.
VADησε δ? καL κCλλιστα :ι:λ%α, π�2 ε3ναι τP /['ς:
Περ� )ρ*ν�υΠερ� τPς 2υσικPς 2ιλ�σ�2�ας τ�& Z�νων�ς δ%��ι�λ.�Eρμηνε6ες τPς 2ιλ�σ�2�ας τ�& �Hρακλε�τ�υ τ�σ-σερα �ι�λ.Περ� ασθ�σεωςΠερ� τ�)νης5Aπ�ντησις στ$ν Δημ*κριτ�5Aπ�ντησις στ$ν 5Aρ�σταρ)�
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 223 –
@λεγε δS κα� τ�!ς (κ τ�& περιπ�τ�υ ;μ�ι*ν τι π�σ)ειντα6ς λ%ραις, αm καλ�ς 2θεγL�μεναι α<τ�ν �=κ #κ�%�υσι.λ�γεται δ�, 2�σκ�ντ�ς α=τ�& κατ? Z�νωνα καταληπτ$νε>ναι τ$ /θ�ς (L εhδ�υς, νεαν�σκ�υς τιν?ς ε=τραπ�λ�υς#γαγε6ν πρ$ς α=τ$ν κ�ναιδ�ν (σκληραγωγημ�ν�ν (ν#γρ7� κα� #Lι�&ν #π�2α�νεσθαι περ� τ�& Qθ�υς9 τ$ν δSδιαπ�ρ�%μεν�ν κελε&σαι #πι�ναι τ$ν Iνθρωπ�ν. Gς δ5#πι-ν (κε6ν�ς @πταρεν, “@)ω,” ε>πεν, “α=τ*ν,” 4 Kλε�ν-θης, “μαλακ*ς (στι.”
Πρ$ς δS τ$ν μ�ν�ρη κα� pαυτ7� λαλ�&ντα, “�=2α%λ7ω,” @2η, “#νθρ:π7ω λαλε6ς.” lνειδ�σαντ�ς α=τ7�τιν�ς ες τ$ γPρας, “K#γ:,” @2η, “#πι�ναι ��%λ�μαι9;ταν δS παντα)*θεν (μαυτ$ν <για�ν�ντα περιν�� κα�γρ�2�ντα κα� #ναγιν:σκ�ντα, π�λιν μ�νω.” τ�&τ*ν2ασιν ες bστρακα κα� ���ν wμ�πλ�τας γρ�2ειν |περQκ�υε παρ? τ�& Z�νων�ς, #π�ρ�\α κερμ�των 0στεwν�σασθαι )αρτ�α. τ�ι�&τ�ς δ5 {ν (L�σ)υσε, π�λλ�ν κα�Iλλων bντων #Lι�λ*γων Z�νων�ς μαθητ�ν, α=τ$ς δια-δ�Lασθαι τ�ν σ)�λ�ν.
Bι�λ�α δS κ�λλιστα καταλ�λ�ιπεν, | (στι τ�δε9
Περ� )ρ*ν�υ,Περ� τPς Z�νων�ς 2υσι�λ�γ�ας δ%�,T�ν �Hρακλε�τ�υ (Lηγ�σεις, τ�σσαρα,Περ� ασθ�σεως,Περ� τ�)νης,Πρ$ς Δημ*κριτ�ν,Πρ$ς 5Aρ�σταρ)�ν,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 222 –
174
![Page 114: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/114.jpg)
5Aπ�ντησις στ$ν _Hριλλ�Περ� 4ρμPς δ%� �ι�λ.
175. 5Aρ)αι�λ�γ�αΠερ� θε�νΠερ� γιγ�ντωνΠερ� γ�μ�υΠερ� τ�& π�ιητ�&Περ� καθ�κ�ντ�ς τρ�α �ι�λ.Περ� καλPς γν:μηςΠερ� ε=γνωμ�σ%νηςΠρ�τρεπτικ$ςΠερ� #ρετ�νΠερ� 2υσικPς Rκαν*τητ�ςΠερ� Γ�ργ�ππ�υΠερ� 2θ*ν�υΠερ� @ρωτ�ςΠερ� (λευθερ�ας5Eρωτικ� τ�)νηΠερ� τιμPςΠερ� δ*LηςΠ�λιτικ$ς (#ν�ρ)Περ� συλλ�γιστικ�& διαλ�γισμ�&Περ� ν*μωνΠερ� τ�& δικ�JεινΠερ� #γωγPςΠερ� λ�γικPς τρ�α �ι�λ.Περ� τελικ�& σκ�π�&Περ� κ�λλ�υςΠερ� συμπερι2�ρaςΠερ� (πιστ�μης
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 225 –
Πρ$ς _Hριλλ�ν,Περ� 4ρμPς δ%�,5Aρ)αι�λ�γ�α,Περ� θε�ν,Περ� γιγ�ντων,Περ� <μενα��υ,Περ� τ�& π�ιητ�&,Περ� τ�& καθ�κ�ντ�ς τρ�α,Περ� ε=��υλ�ας,Περ� )�ριτ�ς,Πρ�τρεπτικ*ς,Περ� #ρετ�ν,Περ� ε=2υCας,Περ� Γ�ργ�ππ�υ,Περ� 2θ�νερ�ας,Περ� @ρωτ�ς,Περ� (λευθερ�ας,5Eρωτικ� τ�)νη,Περ� τιμPς,Περ� δ*Lης,Π�λιτικ*ς,Περ� ��υλPς,Περ� ν*μων,Περ� τ�& δικ�Jειν,Περ� #γωγPς,Περ� τ�& λ*γ�υ τρ�α,Περ� τ�λ�υς,Περ� καλ�ν,Περ� πρ�Lεων,Περ� (πιστ�μης,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 224 –
175
![Page 115: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/115.jpg)
Περ� �ασιλε�αςΠερ� 2ιλ�αςΠερ� συμπ�σ��υΠερ� τ�& ;τι B #ρετ� ε>ναι hδια κα� στ$ν Iνδρακα� στ�ν γυνα6καΠερ� τ�& ν? σ�2ιστε%[η 4 σ�2$ςΠερ� )ρ�σεωνΠαραδ*σεις μαθημ�των δ%� �ι�λ.Περ� Bδ�νPςΠερ� δι�κτησ�αςΠερ� #λ%των πρ��λημ�τωνΠερ� διαλεκτικPςΠερ� τρ*πων (μ�ρ2�ν π�! μπ�ρε6 ν? λαμ��ν[η 4συλλ�γιστικ$ς διαλ�γισμ*ς).Περ� κατηγ�ρημ�των.
AGτP ε3ναι τP :ι:λ%α τ�υ.
176. Π�θανε δ? κατP τ$ν "κ+λ�υθ� τρ+π�: =Eπειδ0 nπ�στημ%α Dλεγμ�ν0 τJν ��λων, δ?ν Uλα:ε τρ�D0 _πL δ)� iμ�ρες κατPσ)στασιν τJν uατρJν τ�υ. MετP �h γιατρ�L τ�� _π�τρεψαν νPτρ@7η ;πως πρJτα. =AλλP αGτ$ς δ?ν _δ�4θη λ�γ�ντας Wτι"ρκετP �δη ε34ε πρ�4ωρ�σει στ$ν δρ+μ�. KαL "π�4ων "π$κCθε τρ�D0 π�θανε στ0ν ]δια iλικ%α μ? τ$ν Z�νωνα, σ)μDωναμ? μερικ�)ς, ~γδ+ντα _τJν, "D�� διετ�λεσε _πL δ�κα _νν�α 4ρ+-νια μαθητ0ς τ�� Z�νων�ς.
=EγρCψαμε καL _με>ς γι= αGτ$ν τ�2ς κCτωθι ε�θυμ�υς στ%-4�υς:
5Eπαιν� τ$ν Kλε�νθη, #λλ? περισσ*τερ� (παιν�τ$ν _Aδη. Γιατ� �λ�π�ντ�ς τ�ν γ�ρ�ντα δSν �αστ�&σεν? μ� @)[η πι? Iνεσι #ν�μεσα στ�!ς νεκρ�%ς, #2�&(π� τ*σ�ν )ρ*ν�ν κ�υρ�σθηκε στ�ν Jω�.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 227 –
Περ� �ασιλε�ας,Περ� 2ιλ�ας,Περ� συμπ�σ��υ,Περ� τ�& ;τι B α=τ� #ρετ� κα� #νδρ$ς κα� γυναικ*ς,Περ� τ�& τ$ν σ�2$ν σ�2ιστε%ειν,Περ� )ρει�ν,Διατρι��ν δ%�,Περ� Bδ�νPς,Περ� δ�ων,Περ� τ�ν #π*ρων,Περ� διαλεκτικPς,Περ� τρ*πων,Περ� κατηγ�ρημ�των,
Tα&τα α=τ7� τ? �ι�λ�α.Kα� τελευτ\a τ*νδε τ$ν τρ*π�ν9 δι7:δησεν α=τ7� τ$
�Oλ�ν9 #παγ�ρευσ�ντων δS τ�ν ατρ�ν, δ%� Bμ�ρας#π�σ)ετ� τρ�2Pς. κα� πως @σ)ε καλ�ς 0στε τ�!ς ατρ�!ςα=τ7� π�ντα τ? συν�θη συγ)ωρε6ν9 τ$ν δS μ� #νασ)�-σθαι, #λλ5 επ*ντα Qδη α=τ7� πρ�ωδ�π�ιPσθαι κα� τ?ςλ�ιπ?ς #π�σ)*μεν�ν τελευτPσαι τα=τ? Z�νωνι, καθ�2ασ� τινες, [lγδ��κ�ντα] @τη �ι:σαντα κα� #κ�%σανταZ�νων�ς @τη (ννεακα�δεκα.
5Eπα�Lαμεν δ� κα� Bμε6ς πρ$ς α=τ$ν �Vτως (App.Anth. v. 36)9
Aν� Kλε�νθην, #λλ? μaλλ�ν 5ACδην9δ-ν γ?ρ α=τ$ν πρ�σ�υν �=κ vν�σ)ετ�<τ$> μ� �= τ$ λ�ιπ$ν Iνεσιν (ν 2θιτ�6ς @)ειντ�σ�&τ�ν #ντλ�σαντα τ�& ���υ )ρ*ν�ν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 226 –
176
![Page 116: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/116.jpg)
6. ΣΦAIPOΣ
177. rOπως ε]παμε καL παραπCνω (παραγρ. 37), μετP τ$νθCνατ� τ�� Z�νων�ς μαθητ0ς τ�� KλεCνθ�υς διετ�λεσε κι <ΣDα>ρ�ς "π$ τ$ν B+σπ�ρ�107 (B�σπ�ριαν+ς), < <π�>�ς, "D��_πραγματ�π�%ησε κατ+πιν "[ι�σημε%ωτες πρ�+δ�υς στLς μελ�-τες. μετ�:η στ0ν =Aλε[Cνδρεια, στ0ν αGλ0 τ�� :ασιλ�ως Πτ�λε-μα%�υ τ�� Φιλ�πCτ�ρ�ς. KCπ�τε λ+γ�υ γεν�μ�ν�υ �ν μπ�ρ7' νPπ�σ7η U[ω < σ�D$ς στ0ν κρ%σι τ�υ κι < ΣDα>ρ�ς ε3πε πsς αGτ$ε3ναι "δ)νατ� (πρ:λ. "νωτ. παραγρ. 162), θ�λ�ντας < :ασιλε2ςνP τ$ν διαψε)σ7η δι�τα[ε κρυDP νP D�ρ�υν στ$ τραπ�kι κ�ριναρ+δια. �O ΣDα>ρ�ς γελCσθηκε κι < :ασιλε2ς _D@να[ε ;τι < Dιλ+-σ�D�ς παρεδ�4θη ψευδ' παρCστασι. =AλλP < ΣDα>ρ�ς εGστ+4ως"π�ντησε ;τι δ?ν παρεδ�4θη ;τι ε3ναι ρ+δια, "λλP ;τι πιθαν$ννP ε3ναι ρ+δια. Δι+τι i :ε:α%α παρCστασις κι i λ�γικ0 πιθαν+τηςε3ναι δ)� _ντελJς διαD�ρετικP πρCγματα. Στ$ν Mνησ%στρατ�π�2 τ$ν κατηγ�ρ��σε πsς λ�γει ;τι < Πτ�λεμα>�ς δ?ν ε3ναι :ασι-λε2ς τ�� "π�ντησε ;τι «στ0ν περιωπ0 π�2 εnρ%σκεται < Πτ�-λεμα>�ς καL :ασιλε2ς ε3ναι».
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 229 –
107. VHκμασε περL τ$ 220 π.X.
ΣΦAIPOΣ
T�%τ�υ, καθ�περ πρ�ειρ�καμεν, Qκ�υσε μετ?Z�νωνα κα� Σ2α6ρ�ς 4 B�σπ�ριαν*ς, oς πρ�κ�π�νRκαν�ν περιπ�ιησ�μεν�ς λ*γων ες 5AλεL�νδρειαν #π[�ειπρ$ς Πτ�λεμα6�ν τ$ν Φιλ�π�τ�ρα. λ*γ�υ δ� π�τε γεν�-μ�ν�υ περ� τ�& δ�L�σειν τ$ν σ�2$ν κα� τ�& Σ2α�ρ�υεπ*ντ�ς Gς �= δ�L�σει, ��υλ*μεν�ς 4 �ασιλε!ς (λ�γLαια=τ*ν, κηρ�νας ]*ας (κ�λευσε παρατεθPναι9 τ�& δSΣ2α�ρ�υ #πατηθ�ντ�ς #νε�*ησεν 4 �ασιλε!ς ψευδε6συγκατατεθε6σθαι α=τ$ν 2αντασ�\α. πρ$ς oν 4 Σ2α6ρ�ςε=στ*)ως #πεκρ�νατ�, επ-ν �Vτως συγκατατεθε6σθαι,�=) ;τι ]*αι εσ�ν, #λλ5 ;τι εUλ�γ*ν (στι ]*ας α=τ?ς ε>ναι9δια2�ρειν δS τ�ν καταληπτικ�ν 2αντασ�αν τ�& ε=λ*γ�υ.πρ$ς δS Mνησ�στρατ�ν κατηγ�ρ�&ντα α=τ�& ;τι Πτ�-λεμα6�ν �U 2ησι �ασιλ�α ε>ναι, “τ�ι�&τ�ν δ5 bντα τ$νΠτ�λεμα6�ν κα� �ασιλ�α ε>ναι.”
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 228 –
177
![Page 117: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/117.jpg)
178. Bι:λ%α δ? Uγραψε τP /['ς:
Περ� κ*σμ�υ108 δ%� �ι�λ�αΠερ� στ�ι)ε�ωνΠερ� σπ�ρματ�ςΠερ� τ%)ηςΠερ� (λα)�στων μερ�ν5Eναντ��ν τ�ν #τ*μων κα� τ�ν εδ:λωνΠερ� ασθητηρ�ωνΠερ� �Hρακλε�τ�υ π�ντε διατρι��νΠερ� τPς lρθPς διατ�Lεως τPς vθικPς διδασκα-λ�αςΠερ� καθ�κ�ντ�ςΠερ� 4ρμPςΠερ� παθ�ν δ%� �ι�λ�αΠερ� �ασιλε�αςΠερ� ΛακωνικPς π�λιτε�αςΠερ� Λυκ�%ργ�υ κα� Σωκρ�τ�υς τρ�α �ι�λ�α
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 231 –
μ%α τ�ια)τη ριkικ0 "μDι:�λ%α. �O παλαι$ς σκεπτικισμ$ς μ? "ρ4ηγ�την τ�υ τ$νΠρωταγ+ραν, τ$ν Γ�ργ%αν καL τ$ν Π)ρρωνα τ$ν =Hλε>�ν ε34εν �δη "ντιμετωπ%-σει τ$ν κ+σμ�ν μ? μ%αν τ�ια)την διCθεσιν. �O hερ$ς AGγ�υστ>ν�ς κατP τ0ν πρ@-την περ%�δ�ν τ'ς πνευματικ'ς τ�υ _[ελ%[εως nπ�στη τ$ :ασανιστ�ρι�ν μιqς_ντ�νωτCτης "μDι:�λ%ας.
«[…] Tιθ�μεν�ι _ν@πι�ν τ'ς πραγματικ+τητ�ς συναισθαν+μεθα ;τι WπισθεντJν καν�νικJς _παναλαμ:αν�μ�νων Dαιν�μ�νων nπCρ4ει lνα ν+ημα. AGτ�μC-τως "νακ)πτει μ�σα εuς τ0ν ψυ4�ν μας τ$ _ρ@τημα πρ$ς τ� 4 κ*σμ�ς α=τ*ς;Π�6�ν ε>ναι τ$ ν*ημα τ�& bντ�ς; Διατ� ν? <π�ρ)[η κ�τι κα� διατ� ν? μ� <π�ρ)[η τ$τ�π�τε, τ$ μηδ�ν; KατP τα�τα < Dιλ+σ�D�ς θ�τει _ν@πι+ν τ�υ τ$ πρ+:λημα τ��ν��ματ�ς τ�� Wντ�ς. Θ�τει τ$ _ρ@τημα πρ$ς τ% < κ+σμ�ς ��τ�ς, τ$ _ρ@τημα περLτJν _σ4Cτων σκ�πJν τ'ς nπCρ[εως.
Bι�λ�α δS γ�γρα2ε τ�δε9
Περ� κ*σμ�υ δ%�,Περ� στ�ι)ε�ων,<Περ�> σπ�ρματ�ς,Περ� τ%)ης,Περ� (λα)�στων,Πρ$ς τ?ς #τ*μ�υς κα� τ? εhδωλα,Περ� ασθητηρ�ων,Περ� �Hρακλε�τ�υ π�ντε διατρι��ν,Περ� τPς vθικPς διατ�Lεως,Περ� καθ�κ�ντ�ς,Περ� 4ρμPς,Περ� παθ�ν δ%�,Περ� �ασιλε�ας,Περ� ΛακωνικPς π�λιτε�ας,Περ� Λυκ�%ργ�υ κα� Σωκρ�τ�υς τρ�α,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 230 –
108. Bλ. καL K. Γεωργ�)λη, AR σ%γ)ρ�ν�ι 2ιλ�σ�2ικα� κατευθ%νσεις, _κδ+σις«Xριστιανικ'ς /ν@σεως _κπαιδευτικJν λειτ�υργJν» 1954, ;π�υ "ναγρCD�νταικαL τP /['ς, σελ. 10 καL 30: «�Aς τεθJμεν εuς τ0ν τ�π�θ�τησιν τ�� "DελJς καL"Dιλ�σ�D�τως kJντ�ς _ν τ�J κ+σμ�ω "νθρ@π�υ […]. VE4ω πCντ�τε τ0ν :ε:αι+-τητα ;τι _ν@πι+ν μ�υ nπCρ4ει ε ς πρCγματι nDιστCμεν�ς κ+σμ�ς. �H τ�π�θ�τησιςα�τη "π�τελε> τ0ν συν�θη ν��τρ�π%αν τ�� "DελJς _ν τ�J κ+σμ�ω kJντ�ς "νθρ@-π�υ, τ0ν "Dελ' πραγματ�κρατ%αν (ρεαλισμ+ν). Δ?ν ε3ναι ;μως καL i μ�ναδικ0θ�σις τ0ν <π�%αν δ)ναται νP λC:7η < jνθρωπ�ς. �YπCρ4ει καL μ%α διCD�ρ�ς "ντι-μετ@πισις τ0ν <π�%αν ε3ναι δυνατ$ν νP λC:7η < Dιλ�σ�DJν jνθρωπ�ς. Euς πqσανστιγμ0ν nπCρ4ει i δυνατ+της νP _γερθ7' "μDι:�λ%α oς πρ$ς τ0ν μ�ρD0ν nπ$ τ0ν<π�%αν _μDαν%kεται < κ+σμ�ς. E3ναι _π%σης δυνατ$ν νP πρ�4ωρ�σ7η περισσ+τε-ρ�ν i "μDι:�λ%α καL νP θ�σ7η nπ$ "μDισ:�τησιν καL αGτ$ τ��τ� τ$ γεγ�ν$ς τ'ςnπCρ[εως τ�� κ+σμ�υ. Euς τ0ν hστ�ρ%αν τ'ς Dιλ�σ�D%ας π�λλCκις _νεDαν%σθη
178
![Page 118: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/118.jpg)
Περ� ν*μ�υΠερ� μαντικPςΔι�λ�γ�ι περ� @ρωτ�ςΠερ� τ�ν 5Eρετριακ�ν 2ιλ�σ*2ωνΠερ� 4μ��ωνΠερ� ;ρωνΠερ� gLεωςΠερ� τ�ν #ντιλεγ�μ�νων (τ�ν #ντι2ατικ�ν),τρ�α �ι�λ�αΠερ� λ*γ�υΠερ� πλ�%τ�υΠερ� δ*LηςΠερ� θαν�τ�υΠερ� διαλεκτικPς τ�)νης δ%� �ι�λ�αΠερ� κατηγ�ρημ�τωνΠερ� δι2�ρ�υμ�νων ;ρων5Eπιστ�λ�ς.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 233 –
Περ� ν*μ�υ,Περ� μαντικPς,Διαλ*γ�υς (ρωτικ�%ς,Περ� τ�ν 5Eρετριακ�ν 2ιλ�σ*2ων,Περ� 4μ��ων,Περ� ;ρων,Περ� gLεως,Περ� τ�ν #ντιλεγ�μ�νων τρ�α,Περ� λ*γ�υ,Περ� πλ�%τ�υ,Περ� δ*Lης,Περ� θαν�τ�υ,T�)νης διαλεκτικPς δ%�,Περ� κατηγ�ρημ�των,Περ� #μ2ι��λι�ν,5Eπιστ�λ�ς.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 232 –
![Page 119: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/119.jpg)
7. XPYΣIΠΠOΣ
179. �O Xρ)σιππ�ς τ�� =Aπ�λλων%�υ109 "π$ τ�2ς Σ+λ�υς (τ'ςKιλικ%ας) � "π$ τ0ν Tαρσ+, Fταν μαθητ0ς τ�� KλεCνθ�υς,;πως "ναD�ρει < =Aλ�[ανδρ�ς στLς «Διαδ�)�ς» τ�υ. ΠρLν γ%ν7ηDιλ+σ�D�ς Fταν oς δρ�με2ς μακρJν "π�στCσεων (δ�λι4�δρ+-μ�ς). VEπειτα παρακ�λ�)θησε τ0ν διδασκαλ%α τ�� Z�νων�ς �τ�� KλεCνθ�υς, κατP τ0ν μαρτυρ%α τ�� Δι�κλ��υς καL π�λλJνjλλων. =Eν ;σ�ω k��σε "πεμακρ)νθη "π= αGτ$ν καL Uγινε W4ι <τυ4sν στ0ν περι�40 τ'ς Dιλ�σ�D%ας. 9Hταν εGDυ0ς καL ~[υν�)-στατ�ς σ= ;λ�υς τ�2ς κλCδ�υς τ'ς Dιλ�σ�D%ας, τ+σ� π�2 σ?π�λλP σημε>α διεD@νησε καL μ? τ$ν Z�νωνα, καθsς καL μ? τ$νKλεCνθη, στ$ν <π�>�ν π�λλ?ς D�ρ?ς Uλεγε ;τι μ+ν�ν τ0ν διδα-σκαλ%α τJν δ�γμCτων 4ρειCkεται "π= αGτ+ν, τLς δ? "π�δε%[ειςτLς εnρ%σκει μ+ν�ς τ�υ. �Ωστ+σ� μετCν�ιωνε κCθε D�ρP π�2"ντιγνωμ��σε πρ$ς αGτ+ν, τ+σ� π�2 διαρκJς Uλεγε:
5Eγ- κατ? τ? Iλλα ε>μαι μακ�ρι�ς, πλ�ν σ)ε-τικ? μS τ$ν Kλε�νθη. Σ5 α=τ$ ε>μαι Iτυ)�ς.
180. KαL Uγινε τ+σ� Uνδ�[�ς στP διαλεκτικP kητ�ματα π�2π�λλ�L Uλεγαν ;τι �ν _πρ+κειτ� νP 4ρησιμ�π�ι�σ�υν �h θε�Lτ0ν διαλεκτικ�, "σDαλJς θP υh�θετ��σαν τ0ν Xρυσ%ππει�. E34εσυγκεντρ@σει πλ'θ�ς nλικ��, "λλP στ$ λεκτικ$ �D�ς δ?ν τPκατCDερνε. �Yπ'ρ[ε δ? Dιλ�π�ν@τερ�ς "π$ κCθε jλλ�ν, ;πωςκαταDα%νεται "π$ τP συγγρCμματC τ�υ π�2 "ν�ρ4�νται σ?περισσ+τερα "π$ 705. A�[ανε δ? < "ριθμ+ς τ�υς, δι+τι γιP
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 235 –
109. VHκμασε περL τ$ 282—206 π.X.
XPYΣIΠΠOΣ
Xρ%σιππ�ς 5Aπ�λλων��υ Σ�λε%ς, � Tαρσε!ς Gς 5Aλ�-Lανδρ�ς (ν Διαδ�)α6ς (FGrH 273 F 91), μαθητ�ς Kλε�ν-θ�υς. ��τ�ς πρ*τερ�ν μSν δ*λι)�ν Qσκει, @πειτ5 #κ�%σαςZ�νων�ς � Kλε�νθ�υς, Gς Δι�κλPς κα� �R πλε��υς, @τι τεJ�ντ�ς #π�στη α=τ�& κα� �=) 4 τυ)-ν (γ�νετ� κατ?2ιλ�σ�2�αν9 #ν�ρ ε=2υ�ς κα� lL%τατ�ς (ν παντ� μ�ρει�Vτως 0στε κα� (ν τ�6ς πλε�στ�ις διην�)θη πρ$ς Z�νωνα,#λλ? κα� πρ$ς Kλε�νθην, 7u κα� π�λλ�κις @λεγε μ*νηςτPς τ�ν δ�γμ�των διδασκαλ�ας )ρ[�Jειν, τ?ς δS #π�δε�-Lεις α=τ$ς ε<ρ�σειν. μετεν*ει μ�ντ�ι 4π*τε πρ$ς α=τ$ν#π�τε�ν�ιτ�, 0στε συνε)Sς πρ�2�ρεσθαι τα&τα (E. 5Oρ.540-1)9
(γ- δS τIλλα μακ�ρι�ς π�2υκ5 #ν�ρπλ�ν ες Kλε�νθην9 τ�&τ� δ5 �=κ ε=δαιμ�ν�.
OVτω δ5 (π�δ�L�ς (ν τ�6ς διαλεκτικ�6ς (γ�νετ�, 0στεδ�κε6ν τ�!ς πλε��υς ;τι ε παρ? θε�6ς /ν [B] διαλεκτικ�,�=κ tν Iλλη /ν � B Xρυσ�ππει�ς. πλε�ν�σας δS τ�6ςπρ�γμασι τ�ν λ�Lιν �= κατ:ρθωσε. π�νικ:τατ*ς τε παρ54ντιν�&ν γ�γ�νεν. Gς δPλ�ν (κ τ�ν συγγραμμ�τωνα=τ�&9 τ$ν #ριθμ$ν γ?ρ <πSρ π�ντε κα� pπτακ*σι� (στιν.(πλ�θυνε δ5 α=τ? π�λλ�κις <πSρ τ�& α=τ�& δ*γματ�ς
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 234 –
179
180
![Page 120: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/120.jpg)
τ$ ]δι� θ�μα UDερνε κι jλλα _πι4ειρ�ματα, UγραDε ;,τι τ��κατ�:αινε, Uκανε π�λλ?ς δι�ρθ@σεις κι ε34ε τ0ν μαν%α νP παρα-θ�τ7η π�λλ?ς μαρτυρ%ες "π$ jλλ�υς συγγραDε>ς. VEτσι σ= lνα:ι:λ%� τ�υ ε34ε παραθ�σει <λ+κληρη σ4εδ$ν τ0ν M�δεια τ��EGριπ%δ�υ. Kι lνας π�2 ε34ε τ$ :ι:λ%� στP 4�ρια τ�υ καL ρωτ�-θηκε τ% :ι:λ%� Fταν αGτ+, i «M�δεια τ�� Xρυσ%ππ�υ»,"πεκρ%θη.
181. KαL < =Aπ�λλ+δωρ�ς < =Aθηνα>�ς θ�λ�ντας ν’ "π�δε%[7ηστ$ Uργ� τ�υ «Συναγωγ� δ�γμ�των» ;τι ;σα μ? τ0ν δικ� τ�υδ)ναμι καL πρωτ�τυπ%α καL 4ωρLς παραθ�σεις Uγραψε < =Eπ%-κ�υρ�ς ε3ναι κατP π�λ2 περισσ+τερα "π$ τP :ι:λ%α τ�� Xρυ-σ%ππ�υ, γρCDει _πL λ�[ει τP /['ς: «�Aν "Dαιρ�σ7η κανεLς "π$ τP:ι:λ%α τ�� Xρυσ%ππ�υ ;σα παραθ�τει "π$ jλλα Uργα, θP με%-ν�υν jδειες σελ%δες!».
AGτP μ?ν λ�γει < =Aπ�λλ+δωρ�ς.=AλλP καL μιP γριP γειτ+νισσα Uλεγε κατP τ$ν Δι�κλ' ;τι <
Dιλ+σ�D+ς μας UγραDε 500 στ%4�υς (σειρ?ς) τ0ν iμ�ρα. �O�EκCτων ;μως λ�γει ;τι < Xρ)σιππ�ς _στρCDη πρ$ς τ0ν Dιλ�-σ�D%α, δι+τι _δημε)θη i περι�υσ%α τ�υ π�2 ε34ε κληρ�ν�μ�σει"π$ τ$ν πατ�ρα τ�υ.
182. 9Hταν δ? καL μικρ+σωμ�ς, ;πως "π�δεικν)εται καL "π$τ$ν "νδριCντα τ�υ στ$ν Kεραμεικ$ π�2 τ$ν Uκρυ:ε σ4εδ$ν lναjγαλμα hππ�ως π�2 Fταν _κε> κ�ντC. Γι= αGτ$ καL < KαρνεCδηςτ$ν Uλεγε Kρ%ψιππ�. rOταν κατηγ�ρ�θηκε "π$ κCπ�ι�ν ;τιδ?ν συ4νCkει μαkL μ? τ$ν π�λ2ν κ+σμ� στLς διδασκαλ%ες τ��=Aρ%στων�ς, «jν "κ�λ�υθ��σα τ$ν W4λ�», τ�� ε3πε, «δ?ν θPDιλ�σ�D��σα». rOταν τ$ν _πλησ%ασε κCπ�ι�ς διαλεκτικ$ς π�2δ?ν συμDων��σε μ? τLς "π+ψεις τ�� KλεCνθ�υς καL τ��kητ��σε ν’ "παντ�σ7η σ? κCτι σ�D%σματα, «πα�σε», τ�� ε3πε, «ν’"π�σπqς τ$ν γ�ρ�ντα "π$ τP σ�:αρP
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 237 –
(πι)ειρ�ν κα� πaν τ$ <π�πεσ$ν γρ�2ων κα� δι�ρθ�%με-ν�ς πλε�ν�κις πλε�στ[η τε τ�ν μαρτυρι�ν παραθ�σει)ρ:μεν�ς9 0στε κα� (πειδ� π�τ5 @ν τινι τ�ν συγγραμμ�-των παρ5 lλ�γ�ν τ�ν E=ριπ�δ�υ M�δειαν ;λην παρετ�-θετ� κα� τις μετ? )ε6ρας ε>)ε τ$ �ι�λ��ν, πρ$ς τ$ν πυθ*-μεν�ν τ� Iρα @)�ι, @2η “Xρυσ�ππ�υ M�δειαν.”
Kα� 5Aπ�λλ*δωρ�ς δ5 4 5Aθηνα6�ς (ν τ[P Συναγωγ[P τ�νδ�γμ�των (Usener, Epicurea, p. 87), ��υλ*μεν�ς παριστ�-νειν ;τι τ? 5Eπικ�%ρ�υ �κε�\α δυν�μει γεγραμμ�να κα�#παρ�θετα bντα μυρ�7ω πλε�ω (στ� τ�ν Xρυσ�ππ�υ�ι�λ�ων, 2ησ�ν �Vτως α=τ[P τ[P λ�Lει9 “ε γ�ρ τις #2�λ�ιτ�ν Xρυσ�ππ�υ �ι�λ�ων ;σ5 #λλ*τρια παρατ�θειται,κεν$ς α=τ7� 4 )�ρτης καταλελε�ψεται.” κα� τα&τα μSν5Aπ�λλ*δωρ�ς. B δS παρεδρε%�υσα πρεσ�&τις α=τ7�, 0ς2ησι Δι�κλPς, @λεγεν Gς πεντακ�σ��υς γρ�2�ι στ�)�υςBμερησ��υς. �Eκ�των (Gomoll 27) δ� 2ησιν (λθε6ν α=τ$ν(π� 2ιλ�σ�2�αν, τPς �=σ�ας α=τ�& τPς πατρ7:ας ες τ$�ασιλικ$ν #ναλη2θε�σης.
�Hν δS κα� τ$ σωμ�τι�ν ε=τελ�ς, Gς δPλ�ν (κ τ�&#νδρι�ντ�ς τ�& (ν Kεραμεικ7�, oς σ)εδ*ν τι <π�κ�κρυ-πται τ7� πλησ��ν Rππε69 ;θεν α=τ$ν 4 Kαρνε�δης Kρ%-ψιππ�ν @λεγεν. ��τ�ς lνειδισθε�ς <π* τιν�ς ;τι �=)� παρ55Aρ�στωνι μετ? π�λλ�ν σ)�λ�J�ι, “ε τ�6ς π�λλ�6ς,” ε>πε,“πρ�σε6)�ν, �=κ tν (2ιλ�σ*2ησα.” πρ$ς δS τ$ν κατεLα-νιστ�μεν�ν Kλε�νθ�υς διαλεκτικ$ν κα� πρ�τε�ν�νταα=τ7� σ�2�σματα, “π�παυσ�,” ε>πε, “παρ�λκων τ$ν πρε-σ�%τερ�ν #π$ τ�ν πραγματικωτ�ρων, Bμ6ν δS τ?
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 236 –
181
182
![Page 121: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/121.jpg)
θ�ματα� π�στα σ? τ%π�τε ν��υς αGτC». MιP jλλη D�ρP πCλι,κCπ�ι�ς π�2 �θελε νP τ$ν ρωτ�σ7η κCτι, _D= ;σ�ν Fταν �h δυ+τ�υς μιλ��σε �ρεμα. rOταν ε3δε ;μως νP μαkε)εται κ+σμ�ςjρ4ισε νP [εDων%k7η. �Oπ+τε < Dιλ+σ�D�ς τ�� "π�ντησε μ? τ�2ς/['ς στ%4�υς (τ�� EGριπ%δ�υ στ0ν 5Oρ�στεια, 253):
=Aλλ��μ�ν� α=τ�δελ2ετ$ �λ�μμα σ�υ ταρ�σσεται.Γρ�γ�ρα @2θασες στ�ν λ%σσα,(ν� πρ$ lλ�γ�υ μιλ�&σες καλ�.
183. ΣτP συμπ+σια, ;π�υ jDθ�ν� Uρρεε τ$ κρασ%, < Dιλ+σ�-D�ς παρ�μενε �συ4�ς. M+ν�ν τP π+δια τ�υ κ�υν��σε. Γι= αGτ$καL i nπηρ�τριC τ�υ Uλεγε ;τι «μ+ν�ν τP π+δια τ�� Xρυσ%ππ�υμεθ��ν». E34ε δ? τ+σ� μεγCλη uδ�α γιP τ$ν /αυτ+ τ�υ π�2κCπ�τε π�2 κCπ�ι�ς τ$ν ρ@τησε π�� νP _μπιστευθ7' γιP μ+ρ-Dωσι τ$ν γι+ τ�υ, «σ? μ�να», τ�� ε3πε, «δι+τι, �ν nπ'ρ4εκCπ�ι�ς "ν@τερ�ς "π$ μ�να, θP π�γαινα _γs < ]δι�ς νP μαθη-τε)σω κ�ντP σ? _κε>ν�ν». Γι= αGτ$ λ�γ�υν ;τι U4ει _Dαρμ�γ0 γι=αGτ$ν καL < /['ς στ%4�ς (τ�� �Oμ�ρ�υ, =Oδυσ. κ. 495):
T�ν γν�σι B Περσε2*νη τ�& (2%λαLε κα� δSν γυρ-ν�ει σ?ν nσκι�ς μS τ�!ς Iλλ�υς.
(MετCDρασις =EDταλι@τη - Π�ρι@τη)
�Aν δSν ε>)ε <π�ρLει Xρ%σιππ�ς δSν θ? <πPρ)εΣτ�? (στωϊκ� 2ιλ�σ�2�α).
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 239 –
τ�ια&τα πρ*τεινε τ�6ς ν��ις.” π�λιν δ5 (πε� τις Jητ�ν κατα-μ*νας α=τ7� διελ�γετ� ε=σταθ�ς, (πε� δS θεωρ�ν πρ�σι*-ντα b)λ�ν Qρ)ετ� 2ιλ�νεικε6ν, @2η (E. 5Oρ. 253 sq.),
�hμ�ι, κασ�γνητ,5 bμμα σ$ν ταρ�σσεται9τα)!ς δS μετ�θ�υ λ%σσαν #ρτ�ως 2ρ�ν�ν.
5Eν μ�ντ�ι τα6ς �ν:σεσιν Bσ%)αJε παρα2ερ*μεν�ςτ�6ς σκ�λεσιν, 0στε επε6ν τ�ν δ�%λην, “Xρυσ�ππ�υ μ*νατ? σκ�λη μεθ%ει.” �Vτω δ5 /ν 2ρ�νηματ�ας 0στ5 (ρ�μ�ν�υτιν*ς, “τ�νι συστ�σω τ$ν υR*ν;”, επε6ν, “(μ��9 κα� γ?ρ ε<πελ�μ�αν�ν ε>να� τιν5 (μ�& �ελτ��να, παρ5 α=τ7� tν (γ-(2ιλ�σ*2�υν.” ;θεν 2ασ�ν (π5 α=τ�& λε)θPναι (5Oδ. Î495),
�s�ς π�πνυται, τ�� δS σκια� #Cσσ�υσι9κα�,
ε μ� γ?ρ /ν Xρ%σιππ�ς, �=κ tν /ν στ��.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 238 –
183
![Page 122: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/122.jpg)
184. TελικP ;μως, ;πως nπ�στηρ%kει < Σωτ%ων, _πεκ�ιν@νησεμ? τ$ν =Aρκεσ%λα� καL τ$ν Λακ)δη καL _σπ�)δασε nπ= αGτ�2ςDιλ�σ�D%α στ0ν =Aκαδημ%α. Γι= αGτ$ν τ$ν λ+γ� καL "ντ%θετα μ?τLς πρ�ηγ�)μενες "ντιλ�ψεις τ�υ, nπεστ�ρι[ε τLς "π+ψεις τηςκαL _4ρησιμ�π�ι��σε τLς μεθ+δ�υς τ'ς =Aκαδημ%ας ;ταν _πραγ-ματε)ετ� περL μεγεθJν καL "ριθμJν. KCπ�τε ;ταν ε34ε τ0νσ4�λ� τ�υ στ$ =Ωδε>� πρ�σεκλ�θη "π$ τ�2ς μαθητ�ς τ�υ σ? μιPθυσιαστικ0 /�ρτ�. =Eκε> �πιε γλυκ$ "ν�ρωτ� κρασL καL κατελ�-Dθη "π$ kαλCδες. KαL μετP π�ντε iμ�ρες π�θανε, τ0ν 143η =Oλυ-μπιCδα (208 - 204), "D�� Ukησε _πL 73 4ρ+νια, ;πως παραδ%δει <=Aπ�λλ+δωρ�ς στP «Xρ�νικ�» τ�υ. VEγραψα σ4ετικJς τ$ παρα-κCτω παιγνιJδες στι4�)ργημα:
Zαλ�σθηκε π�ν�ντας Iπληστα B�κ)�ν 4 Xρ%-σιππ�ς.
Kα� δSν λ�γ�ριασε �Uτε τ�ν Στ�? �Uτε τ�νπατρ�δα �Uτε τ�ν Jω� τ�υ, #λλ? πPγε στ�ν κατ�ι-κ�α τ�& _Aδη.
185. Mερικ�L ;μως λ�γ�υν πsς < θCνατ+ς τ�υ πρ�'λθε "π$"κρCτητα γ�λια. Kαθsς < γCϊδαρ�ς μιqς γριqς UDαγε τP σ�κατ�υ, ε3πε στ0ν γριP νP τ�� δ@σ�υν καL κρασ%, <π+τε Uσκασε στPγ�λια κι= "π= αGτ$ π�θανε.
9Hταν Dα%νεται καL "γ�ρω4�ς (nπερ+πτης). ΠCντως καν�να"π$ τP τ+σα συγγρCμματC τ�υ δ?ν "Dι�ρωσε σ? καν�να :ασι-λ�α. =Hρκε>τ� δ? στ0ν συντρ�DιP μιqς γριqς, ;πως "ναD�ρειστ�)ς «�Oμων%μ�υς» τ�υ < Δημ�τρι�ς.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 241 –
T�λ�ς δ5 5Aρκεσιλ�7ω κα� Λακ%δ[η, καθ� 2ησι Σωτ�ων(ν τ7� lγδ*7ω, παραγεν*μεν�ς (ν 5Aκαδημε�\α συνε2ιλ�σ*-2ησε9 δι5 rν ατ�αν κα� κατ? τPς συνηθε�ας κα� <πSρα=τPς (πε)ε�ρησε, κα� περ� μεγεθ�ν κα� πληθ�ν τ[P τ�ν5Aκαδημαϊκ�ν συστ�σει )ρησ�μεν�ς.
T�&τ�ν (ν τ7� 57Ωδε�7ω σ)�λ�J�ντ� 2ησιν _Eρμιππ�ς(FHG iii 48) (π� θυσ�αν <π$ τ�ν μαθητ�ν κληθPναι9 @νθαπρ�σενεγκ�μεν�ν γλυκ!ν Iκρατ�ν κα� λιγγι�σανταπεμπτα6�ν #πελθε6ν (L #νθρ:πων, τρ�α κα� p�δ�μ�κ�-ντα �ι:σαντ5 @τη, κατ? τ�ν τρ�την κα� τετταρακ�στ�ν<κα� pκατ�στ�ν> 5Oλυμπι�δα, καθ� 2ησιν 5Aπ�λλ*δω-ρ�ς (ν Xρ�νικ�6ς (FGrH 244 F 46). κα� @στιν Bμ�ν εςα=τ$ν (A. Pal. vii. 706)9
λιγγ�ασε B�κ)�ν (κπι-ν )ανδ$νXρ%σιππ�ς, �=δ5 (2ε�σατ�
�= τPς στ�aς, �=) �ς π�τρης, �= τPς ψυ)Pς,#λλ5 /λθε δ�μ5 (ς 5ACδεω.
cEνι�ι δ� 2ασι γ�λωτι συσ)εθ�ντα α=τ$ν τελευτPσαι9bν�υ γ?ρ τ? σ&κα α=τ7� 2αγ*ντ�ς, επ*ντα τ[P γραC,“δ�δ�υ ν&ν Iκρατ�ν (πιρρ�2Pσαι τ7� bν7ω,” <περκαγ)�-σαντα τελευτPσαι.
Δ�κε6 δ5 <περ*πτης τις γεγ�ν�ναι. τ�σα&τα γ�&ν συγ-γρ�ψας �=δεν� τ�ν �ασιλ�ων πρ�σπε2:νηκεν. vρκε6τ*τε γραϊδ�7ω μ*ν7ω, καθ? κα� Δημ�τρι�ς (ν �Oμων%μ�ις2ησ�.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 240 –
184
185
![Page 123: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/123.jpg)
�O Πτ�λεμα>�ς ε34ε γρCψει στ$ν KλεCνθη νP πC7η αGτ$ς � νPστε%λ7η κCπ�ι�ν jλλ�ν. �O ΣDα>ρ�ς π'γε, "λλP < Xρ)σιππ�ς"ρν�θηκε. =Aπ$ τ$ jλλ� μ�ρ�ς < Πτ�λεμα>�ς Uστειλε στ$ν Xρ)-σιππ� τP παιδιP τ'ς "δελD'ς τ�υ, =Aριστ�κρ��ντα καL Φιλ�-κρCτη, καL < Dιλ+σ�D�ς τP _μ+ρDωσε. KαL πρJτ�ς αGτ$ς ε34ετ$ θCρρ�ς νP διατηρ7' nπα%θρι� σ4�λε>� στ$ Λ)κει�, ;πως <πρ�μνημ�νευθεLς Δημ�τρι�ς hστ�ρε>.
186. �Yπ'ρ4ε κι lνας jλλ�ς Xρ)σιππ�ς "π$ τ0ν Kν%δ�, για-τρ+ς, στ$ν <π�>�ς π�λλ?ς nπ�4ρε@σεις ε34ε < =Eρασ%στρατ�ς. KιUνας jλλ�ς γι$ς (� Uγγ�ν�ς) τ�� πρ�ηγ�υμ�ν�υ, γιατρ$ς τ��Πτ�λεμα%�υ, < <π�>�ς δια:ληθεLς _σ)ρθη :ια%ως καL _τιμωρ�θηδιP μαστιγ@σεως. T�λ�ς, lνας μαθητ0ς τ�� =EρασιστρCτ�υ καLκCπ�ι�ς π�2 Uγραψε Περ� γεωργ�ας (Γεωργικ�). 187. Συν�θιkενP πρ�:Cλλ7η < Dιλ+σ�D�ς μερικP _πι4ειρ�ματα σPν τP"κ+λ�υθα: «_κε>ν�ς π�2 "π�καλ)πτει τP μυστ�ρια στ�2ς"μυ�τ�υς "σε:ε>. �O �Iερ�DCντης ;μως τP Dανερ@νει στ�2ς"μ)ητ�υς. VAρα < �Iερ�DCντης "σε:ε>». VAλλ�: «AGτ$ π�2 δ?νnπCρ4ει στ0ν π+λι ��τε σ? σπ%τι nπCρ4ει. =AλλP στ0ν π+λι δ?νnπCρ4ει πηγCδι. VAρα ��τε σ? σπ%τι». VAλλ�: «�YπCρ4ει lνακεDCλι. AGτ$ ;μως τ$ κεDCλι δ?ν τ$ U4εις. VAρα δ?ν U4ειςκεDCλι». VAλλ�: �Aν κCπ�ι�ς ε3ναι στP M�γαρα, δ?ν ε3ναι στ0ν=Aθ�να. �YπCρ4ει ;μως jνθρωπ�ς στP M�γαρα. VAρα δ?ν nπCρ-4ει στ0ν =Aθ�να». =Eπ%σης: «�Aν λ?ς κCτι, αGτ$ περνCει "π$ τ$στ+μα σ�υ. T@ρα λ?ς �μC[ι. VAρα �μC[ι περνCει "π$ τ$ στ+μασ�υ». Kα% τ�λ�ς: «�Aν δ?ν τ$ "π�:αλες κCτι, αGτ$ τ$ U4εις.=AλλP κ�ρατα δ?ν "π�:αλες. VAρα U4εις κ�ρατα». AGτ$ jλλ�ι τ$"π�δ%δ�υν στ$ν EG:�υλ%δη.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 243 –
Πτ�λεμα��υ τε πρ$ς Kλε�νθην (πιστε�λαντ�ς � α=τ$ν(λθε6ν � π�μψαι τιν�, Σ2α6ρ�ς μSν #πPλθε, Xρ%σιππ�ςδS περιε6δε. μεταπεμψ�μεν�ς δS τ�!ς τPς #δελ2Pς υRε6ς,5Aριστ�κρ��ντα κα� Φιλ�κρ�την, συνεκρ*τησε. κα�πρ�τ�ς (θ�ρρησε σ)�λ�ν @)ειν Vπαιθρ�ν (ν Λυκε�7ω,καθ�περ κα� 4 πρ�ειρημ�ν�ς Δημ�τρι�ς Rστ�ρε6.
Γ�γ�νε δS κα� Iλλ�ς Xρ%σιππ�ς Kν�δι�ς ατρ*ς, παρ5�� 2ησιν 5Eρασ�στρατ�ς τ? μ�λιστα w2ελPσθαι. κα�gτερ�ς υR$ς τ�%τ�υ, ατρ$ς Πτ�λεμα��υ, oς δια�ληθε�ςπερι�)θη κα� μαστιγ�%μεν�ς (κ�λ�σθη9 Iλλ�ς μαθητ�ς5Eρασιστρ�τ�υ κα� τις Γεωργικ? γεγρα2:ς.
�O δ� 2ιλ*σ�2�ς κα� τ�ι�%τ�υς τιν?ς vρ:τα λ*γ�υς9“4 λ�ων τ�6ς #μυ�τ�ις τ? μυστ�ρια #σε�ε69 4 δS γ5 Rερ�-2�ντης τ�6ς #μυ�τ�ις λ�γει <τ? μυστ�ρια>9 #σε�ε6 Iρα 4Rερ�2�ντης.” Iλλ�9 “o �=κ @στιν (ν τ[P π*λει, τ�&τ5 �=δ5 (ντ[P �κ�\α9 �=κ @στι δS 2ρ�αρ (ν τ[P π*λει, �=δ5 Iρ5 (ν τ[P�κ�\α». Iλλ�9 “@στι τις κε2αλ�9 (κε�νην δ5 �=κ @)εις9 @στιδ� γ� τις κε2αλ� <rν �=κ @)εις>9 �=κ Iρα @)εις κε2α-λ�ν.” Iλλ�9 “εh τις (στιν (ν Mεγ�ρ�ις, �=κ @στιν (ν 5Aθ�-ναις9 Iνθρωπ�ς δ5 (στ�ν (ν Mεγ�ρ�ις9 �=κ Iρ5 (στ�νIνθρωπ�ς (ν 5Aθ�ναις.” κα� π�λιν9“εh τι λαλε6ς, τ�&τ� δι?τ�& στ*ματ*ς σ�υ δι�ρ)εται9 |μαLαν δS λαλε6ς9 |μαLαIρα δι? τ�& στ*ματ*ς σ�υ δι�ρ)εται.” κα�9 “εh τι �=κ#π��αλες, τ�&τ5 @)εις9 κ�ρατα δ5 �=κ #π��αλες9 κ�ρατ5 Iρ5@)εις.” �R δ5 E=��υλ�δ�υ τ�&τ* 2ασιν.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 242 –
186
187
![Page 124: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/124.jpg)
188. �YπCρ4�υν ;μως καL �h καταDερ+μεν�ι _ναντ%�ν τ��Xρυσ%ππ�υ, _πειδ0 π�λλP αuσ4ρP καL "πρεπ' Uγραψε. Στ$«Περ� τ�ν #ρ)α�ων 2υσι�λ*γων» σ)γγραμμC τ�υ αuσ4ρJς τPπερL τ0ν rHραν καL τ$ν Δ%α /ρμηνε)ει, λ�γ�ντας σ? <λ+κληρ�υς/[ακ+σι�υς στ%4�υς πρCγματα π�2 καν�νας δ?ν θP _μ+λυνε τ$στ+μα τ�υ γιP νP τP π'. T0ν _[ιστ+ρησι αGτ0 τ0ν συνιστq σPνDυσικ0 διδασκαλ%α. �H γλJσσα ;μως π�2 4ρησιμ�π�ιε> θP _τα%-ριαkε σ? γυνα>κες τ�� δρ+μ�υ μqλλ�ν παρP σ? θε�)ς. =EπLπλ��ν αGτP π�υθενP δ?ν "ναD�ρ�νται ��τε "π$ τ�2ς :ι:λι�-γρCD�υς π�2 κατ�ρτισαν τ�2ς καταλ+γ�υς τJν συγγραμμC-των. Δι+τι δ?ν μνημ�νε)�νται ��τε "π$ τ$ν Π�λ�μωνα ��τε"π$ τ$ν �YψικρCτη, "λλP ��τε κι "π$ τ$ν =Aντ%γ�ν�. E3ναιDαντασι�κ�π�ματα τ�� Xρυσ%ππ�υ.
K�ντP σ= αGτC, στ$ «Περ� π�λιτε�ας» σ)γγραμμC τ�υ λ�γει;τι καL μ? τLς μητ�ρες _πιτρ�π�νται σε[�υαλικ?ς σ4�σεις καL μ?τLς θυγατ�ρες καL μ? τ�2ς γι�)ς. TP ]δια λ�γει καL στ$ «Περ�τ�ν μ� δι5 pαυτ? αRρετ�ν» σ)γγραμμC τ�υ. Στ$ «Περ� δικα��υ»(Περ� δικαι�σ%νης) _πιτρ�πει νP τρJμε αGτ�2ς π�2 πεθα%ν�υν.
189. Στ$ «Περ� ���υ κα� π�ρισμ�& πρ�ν�ε6ν» Uργ� τ�υ "σ4�-λ�)μεν�ς μ? τ$ν τρ+π� π�2 < σ�D$ς πρ�πει νP π�ρ%kεται τPμ�σα τ'ς kω'ς γρCDει καL τP /['ς:
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 245 –
Eσ� δS �m κατατρ�)�υσι τ�& Xρυσ�ππ�υ Gς π�λλ?ασ)ρ�ς κα� #ρρ�τως #ναγεγρα2*τ�ς. (ν μSν γ?ρ τ7�Περ� τ�ν #ρ)α�ων 2υσι�λ*γων συγγρ�μματι ασ)ρ�ς τ?Περ� τ�ν _Hραν κα� τ$ν Δ�α #ναπλ�ττει, λ�γων κατ?τ�!ς pLακ�σ��υς στ�)�υς � μηδε�ς vτυ)ηκ-ς μ�λ%νειν τ$στ*μα εhπ�ι Iν. ασ)ρ�τ�την γ�ρ, 2ασ�, τα%την #ναπλ�τ-τει Rστ�ρ�αν, ε κα� (παινε6 Gς 2υσικ�ν, )αμαιτ%παιςμaλλ�ν πρ�π�υσαν � θε�6ς, @τι τε κα� παρ? τ�6ς περ�πιν�κων γρ�ψασι <�=> κατακε)ωρισμ�νην9 μ�τε γ?ρπαρ? Π�λ�μωνι μ�τε παρ5 �Yψικρ�τει, #λλ? μηδS παρ55Aντιγ*ν7ω ε>ναι, <π5α=τ�& δS πεπλ�σθαι. (ν δS τ7� Περ�π�λιτε�ας κα� μητρ�σι λ�γει συν�ρ)εσθαι κα� θυγατρ�σικα� υR�6ς9 τ? δ5 α=τ� 2ησι κα� (ν τ7� Περ� τ�ν μ� δι5 pαυτ?αRρετ�ν ε=θ!ς (ν #ρ)[P. (ν δS τ7� τρ�τ7ω Περ� δικα��υ κατ?τ�!ς )ιλ��υς στ�)�υς κα� τ�!ς #π�θαν*ντας κατεσθ�εινκελε%ων.
5Eν δS τ7� δευτ�ρ7ω Περ� ���υ κα� π�ρισμ�& πρ�ν�ε6νλ�γων ;πως π�ριστ��ν τ7� σ�27�9
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 244 –
188
189
![Page 125: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/125.jpg)
«=AλλP γιP π�ι+ν λ+γ� θP πρ�πει νP π�ρ%kεται < σ�D+ς;M�πως γιP νP _[ασDαλ%σ7η τ0ν kω� τ�υ; =AλλP αGτ0 ε3ναι "διC-D�ρ� πρqγμα (δηλ. � kωνταν�L ε]μεθα � πεθαμ�ν�ι ε3ναι τ$]δι�). M�πως γιP νP _[ασDαλ%σ7η iδ�ν�; =AλλP κι αGτ0 "διC-D�ρ� πρqγμα ε3ναι. �Aν τ�λ�ς πρ+κειται γιP τ0ν "ρετ�, αGτ0ε3ναι hκαν0 καL μ+νη της νP _[ασDαλ%σ7η τ0ν εGδαιμ�ν%α.
Kαταγ�λαστ�ι γ%ν�νται "π= αGτ$ν καL �h τρ+π�ι τ�� π�ρι-σμ��, ;πως π.4. ;ταν < π�ρισμ$ς γ%νεται "π+ lνα :ασιλ�α: θP4ρειασθ7' νP τ�� ε3σαι εG4Cριστ�ς. =Aπ$ Dιλ%α; T+τε θP _[αγ�-ρCkεται i Dιλ%α. =Aπ$ σ�D%α; Mισθ�D+ρ�ς θP ε3ναι τ+τε <σ�D+ς. AGτP λ�ιπ$ν τ�� καταλ�γ%k�υν.
=Eπειδ0 ;μως Uγραψε καL περ%Dημα :ι:λ%α ν�μ%kω ;τι θP πρ�-πει νP κατα4ωρ%σω _δJ κι lνα κατCλ�γ+ τ�υς, μ� :Cσι τP <μ�ειδ'θ�ματα π�2 πραγματε)εται. E3ναι δ? αGτP τP "κ+λ�υθα:
190. A` Λ�γικ0
Θ�σεις λ�γικSςΦιλ�σ�2ικSς @ρευνεςΔιαλεκτικ�� 4ρισμ�� #πευθυν*μεν�ι πρ$ς τ$νMητρ*δωρ�ν, 6 �ι�λ.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 247 –
“κα�τ�ι τ�ν�ς )�ριν π�ριστ��ν α=τ7�; ε μSν γ?ρ τ�& JPνgνεκεν, #δι�2�ρ�ν τ$ JPν9 ε δS Bδ�νPς, κα� αVτη #δι�-2�ρ�ς9 ε δS τPς #ρετPς, α=τ�ρκης αVτη πρ$ς ε=δαιμ�-ν�αν. καταγ�λαστ�ι δS κα� �R τρ*π�ι τ�& π�ρισμ�&, �s�ν�R ?π$ �ασιλ�ως9 εhκειν γ?ρ α=τ7� δε�σει. κα� �R #π$2ιλ�ας9 λ�μματ�ς γ?ρ �νι�ς B 2ιλ�α @σται. κα� �R #π$σ�2�ας9 μισθαρν�σει γ?ρ B σ�2�α.” κα� τα&τα μSν(γκαλε6ται.
5Eπε� δ5 (νδ�L*τατα τ? �ι�λ�α (στ�ν α=τ7�, @δ�L� μ�ικα� τ�ν πρ$ς ε>δ�ς #ναγρα2�ν α=τ�ν (ντα&θα κατα)ω-ρ�σαι. κα� @στι τ�δε9
Λ�γικ�& τ*π�υ
Θ�σεις λ�γικα�,T�ν τ�& 2ιλ�σ*2�υ σκεμμ�των,_Oρων διαλεκτικ�ν πρ$ς Mητρ*δωρ�ν ς�,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 246 –
190
![Page 126: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/126.jpg)
Περ� τ�ν )ρησιμ�π�ι�υμ�νων στ�ν διαλεκτικ�lν�μ�των πρ$ς Z�νωνα, 1 �ι�λ.T�)νη διαλεκτικ� πρ$ς 5Aρισταγ*ραν, 1 �ι�λ.ΠιθανSς <π�θετικSς κρ�σεις πρ$ς Δι�σκ�υρ�δην, 4�ι�λ.
B` Λ�γικ0γ)ρω "π$ πραγματ�λ�γικP θ�ματα
Πρ@τη σειρP
Περ� #Lιωμ�των, 1 �ι�λ.Περ� μ� �πλ�ν #Lιωμ�των, 1 �ι�λ.Περ� συμπεπλεγμ�νης κρ�σεως πρ$ς 5Aθην�δην, 2�ι�λ.Περ� #π�2ατικ�ν κρ�σεων πρ$ς 5Aρισταγ*ραν, 3�ι�λ.Περ� κατα2ατικ�ν κρ�σεων πρ$ς 5Aθην*δωρ�ν, 1�ι�λ.Περ� τ�ν κατ? στ�ρησιν κρ�σεων πρ$ς Θ�αρ�ν.Περ� τ�ν #�ρ�στων #Lιωμ�των πρ$ς Δ�ωνα, 3 �ι�λ.Περ� τPς δια2�ρaς τ�ν #�ρ�στων #Lιωμ�των, 4�ι�λ.Περ� τ�ν )ρ�νικ�ν #Lιωμ�των, 2 �ι�λ�α.Περ� τ�ν #Lιωμ�των στ$ν παρακε�μεν� )ρ*ν�, 2�ι�λ.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 249 –
Περ� τ�ν κατ? τ�ν διαλεκτικ�ν lν�μ�των πρ$ςZ�νωνα α�,
T�)νη διαλεκτικ� πρ$ς 5Aρισταγ*ραν α�,Συνημμ�νων πιθαν�ν πρ$ς Δι�σκ�υρ�δην δ�.
Λ�γικ�& τ*π�υ τ�& περ� τ? πρ�γματα
Σ%νταLις πρ:τη
Περ� #Lιωμ�των α�,Περ� τ�ν �=) �πλ�ν #Lιωμ�των α�,Περ� τ�& συμπεπλεγμ�ν�υ πρ$ς 5Aθην�δην α� ��,Περ� #π�2ατικ�ν πρ$ς 5Aρισταγ*ραν γ�,Περ� τ�ν καταγ�ρευτικ�ν πρ$ς 5Aθην*δωρ�ν α�,Περ� τ�ν κατ? στ�ρησιν λεγ�μ�νων πρ$ς Θ�αρ�ν α�,Περ� τ�ν #�ρ�στων #Lιωμ�των πρ$ς Δ�ωνα α� �� γ�,Περ� τPς δια2�ρaς τ�ν #�ρ�στων α� �� γ� δ�,Περ� τ�ν κατ? )ρ*ν�υς λεγ�μ�νων α� ��,Περ� συντελικ�ν #Lιωμ�των ��.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 248 –
![Page 127: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/127.jpg)
191. Δευτ�ρα σειρC:
Περ� τPς #ληθ�&ς διαJευκτικPς κρ�σεως πρ$ς Γ�ρ-γιππ�δην.Περ� τPς #ληθ�&ς <π�θετικPς κρ�σεως πρ$ς Γ�ργιπ-π�δην, 4 �ι�λ�α.5Eκλ�γ� #π$ διαJευκτικSς #ντιπαραθ�σεις πρ$ςΓ�ργιππ�δην.Συμ��λ� στ$ θ�μα τ�ν (πακ�λ�%θων.Περ� τ�& (πι)ειρ�ματ�ς π�! )ρησιμ�π�ιε6 τρε6ς;ρ�υς π�λι πρ$ς τ$ν Γ�ργιππ�δη.Περ� δυνατ�ν κρ�σεων πρ$ς Kλε6τ�ν, 4 �ι�λ.5Aπ�ντησις στ$ περ� σημασι�ν @ργ� τ�& Φ�λων�ς.Περ� τ�& π�ι�ς κρ�σεις ε>ναι ψευδε6ς.
Tρ%τη σειρC:
Περ� πρ�σταγμ�των, 2 �ι�λ.Περ� (ρωτ�σεως, 2 �ι�λ.Περ� διερευν�σεως, 4 �ι�λ.5Eπιτ�μ� περ� (ρωτ�σεως κα� διερευν�σεως.5Eπιτ�μ� περ� #π�κρ�σεως.Περ� #ναJητ�σεως, 2 �ι�λ.Περ� #π�κρ�σεως, 4 �ι�λ.
TετCρτη σειρC:
Περ� κατηγ�ρημ�των πρ$ς Mητρ*δωρ�ν, 10 �ι�λ.Περ� lρθ�ν κα� <πτ�ων πτ:σεων πρ$ς Φ%λαρ)�ν.Περ� <π�θετικ�ν συλλ�γισμ�ν πρ$ς 5Aπ�λλων�δην.Πρ$ς Π�συλ�ν περ� κατηγ�ρημ�των, 4 �ι�λ.
192. Π�μπτη σειρC:
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 251 –
Σ%νταLις δευτ�ρα
Περ� #ληθ�&ς διεJευγμ�ν�υ πρ$ς Γ�ργιππ�δην α�,Περ� #ληθ�&ς συνημμ�ν�υ πρ$ς Γ�ργιππ�δην α� �� γ� δ�,Aiρεσις πρ$ς Γ�ργιππ�δην α�,Πρ$ς τ$ περ� #κ�λ�%θων α�Περ� τ�& δι? τρι�ν π�λιν πρ$ς Γ�ργιππ�δην α�Περ� δυνατ�ν πρ$ς Kλε6τ�ν δ�,Πρ$ς τ$ περ� σημασι�ν Φ�λων�ς α�,Περ� τ�& τ�να (στ� τ? ψευδP α�.
Σ%νταLις τρ�τη
Περ� πρ�σταγμ�των ��,Περ� (ρωτ�σεως ��,Περ� πε%σεως δ�,5Eπιτ�μ� περ� (ρωτ�σεως κα� πε%σεως α�,5Eπιτ�μ� περ� #π�κρ�σεως α�,<Περ�> Jητ�σεως ��,Περ� #π�κρ�σεως δ�,
Σ%νταLις τετ�ρτη9
Περ� τ�ν κατηγ�ρημ�των πρ$ς Mητρ*δωρ�ν ι�,Περ� lρθ�ν κα� <πτ�ων πρ$ς Φ%λαρ)�ν α�,Περ� τ�ν συναμμ�των πρ$ς 5Aπ�λλων�δην α�,Πρ$ς Π�συλ�ν περ� κατηγ�ρημ�των δ�.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 250 –
191
![Page 128: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/128.jpg)
Περ� τ�ν π�ντε πτ:σεων (lν�μαστικ�, γενικ�,κ.λπ.).5Eκ2�ρSς ταLιν�μημ�νες συμ2:νως πρ$ς τ$ <π�κε�-μεν�ν. Περ� τρ�π�π�ι�σεως σημασ�ας πρ$ς Στησαγ*ραν,δ%� �ι�λ.Περ� τ�ν κυρ�ων lν�μ�των, 2 �ι�λ�α.
Γ` Λ�γικ0γ)ρω "π$ τLς λ�[εις καL τLς πρ�τCσεις
Πρ@τη σειρC:
Περ� τ�ν pνικ�ν κα� πληθυντικ�ν (κ2�ρ�ν, 6 �ι�λ.Περ� μεμ�νωμ�νων λ�Lεων πρ$ς Σωσιγ�νην κα�5Aλ�Lανδρ�ν, 5 �ι�λ.Περ� #νωμ�λων λ�Lεων � 2ρ�σεων πρ$ς Δ�ωνα, 4�ι�λ.T? (πι)ειρ�ματα τ�ν «σωριτ�ν», ;πως (2αρμ*J�ν-ται στ�ς (κ2ων�%μενες λ�Lεις, 3 �ι�λ.Περ� σ�λ�ικισμ�ν.Περ� σ�λ�ικιJ*ντων λ*γων πρ$ς Δι�ν%σι�ν.Λ*γ�ι παρα�ι�J�ντες τ�ν συν�θη )ρPσι.Λ�Lις πρ$ς Δι�ν%σι�ν (< τρ+π�ς τ�� λ�γειν, τ��πρ�σδ%δειν στLς DρCσεις διP τ�� καταλλ�λ�υ τ�νι-σμ�� τ0ν Dυσικ@τερη αGτJν Uνν�ια, Diction.Bλ. N.ΛCσκαρη, Θεατρικ$ν λε[ικ$ν 1923, σ. 109).
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 253 –
Σ%νταLις π�μπτη
Περ� τ�ν π�ντε πτ:σεων α�,Περ� τ�ν κατ? τ$ <π�κε�μεν�ν Gρισμ�νων (κ2�ρ�ν α�,Περ� παρεμ2�σεως πρ$ς Στησαγ*ραν ��,Περ� τ�ν πρ�σηγ�ρικ�ν ��.
Λ�γικ�& τ*π�υ περ� τ?ς λ�Lεις κα� τ$ν κατ5 α=τ?ς λ*γ�ν
Σ%νταLις πρ:τη
Περ� τ�ν pνικ�ν κα� πληθυντικ�ν (κ2�ρ�ν ς�,Περ� λ�Lεων πρ$ς Σωσιγ�νην κα� 5Aλ�Lανδρ�ν ε�,Περ� τPς κατ? τ?ς λ�Lεις #νωμαλ�ας πρ$ς Δ�ωνα δ�,Περ� τ�ν πρ$ς τ?ς 2ων?ς σωριτ�ν λ*γων γ�,Περ� σ�λ�ικισμ�ν α�,Περ� σ�λ�ικιJ*ντων λ*γων πρ$ς Δι�ν%σι�ν α�,Λ*γ�ι παρ? τ?ς συνηθε�ας α�,Λ�Lις πρ$ς Δι�ν%σι�ν α�.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 252 –
192
![Page 129: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/129.jpg)
193. Δευτ�ρα σειρC:
Περ� τ�ν στ�ι)ε�ων τ�& λ*γ�υ κα� τ�ν (κ2ων�υμ�-νων λ�Lεων, 5 �ι�λ.Περ� τPς συντ�Lεως τ�ν (κ2ων�υμ�νων λ�Lεων, 4�ι�λ.Περ� τPς συντ�Lεως κα� τ�ν στ�ι)ε�ων τPς πρ�τ�-σεως, πρ$ς Φ�λιππ�ν, 3 �ι�λ.Περ� τ�ν στ�ι)ε�ων τ�& λ*γ�υ πρ$ς Nικ�αν.Περ� τ�& σ)ετικ�& ;ρ�υ.
Tρ%τη σειρC:
5Eναντ��ν (κε�νων π�! #π�ρρ�πτ�υν τ�ν δια�ρεσι, 2�ι�λ.Περ� δι2�ρ�υμ�νων μ�ρ2�ν τ�& λ*γ�υ πρ$ς5Aπ�λλaν, 4 �ι�λ.Περ� τ�ν τρ�πικ�ν #μ2ι��λι�ν.Περ� τρ�πικPς #μ2ι��λ�ας στ�!ς <π�θετικ�!ς συλ-λ�γισμ�%ς, 2 �ι�λ.5Aπ�ντησις στ$ περ� #μ2ι��λι�ν σ%γγραμμα τ�&Πανθ��δ�υ, 2 �ι�λ.Eσαγωγ� στ�ν μελ�τη τ�ν #μ2ι��λι�ν, 5 �ι�λ.5Eπιτ�μ� τ�& περ� #μ2ι��λι�ν @ργ�υ πρ$ς 5Eπικρ�-την._Yλη συγκεντρωθε6σα γι? τ�ν εσαγωγ� στ�ς #μ2ι-��λ�ες, 2 �ι�λ.
Δ` Λ�γικ0συλλ�γισμJν καL τρ+πων
194. Πρ@τη σειρP
5Eγ)ειρ�δι�ν (πι)ειρημ�των κα� τρ*πων πρ$ς Δι�-σκ�υρ�δην, 5 �ι�λ.Περ� συλλ�γισμ�ν, 3 �ι�λ.Περ� συνθ�σεως τρ*πων πρ$ς Στησαγ*ραν, 2 �ι�λ.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 255 –
Σ%νταLις δευτ�ρα
Περ� τ�ν στ�ι)ε�ων τ�& λ*γ�υ κα� τ�ν λεγ�μ�νων ε�,Περ� τPς συντ�Lεως τ�ν λεγ�μ�νων δ�,Περ� τPς συντ�Lεως κα� στ�ι)ε�ων τ�ν λεγ�μ�νων
πρ$ς Φ�λιππ�ν γ�,Περ� τ�ν στ�ι)ε�ων τ�& λ*γ�υ πρ$ς Nικ�αν α�,Περ� τ�& πρ$ς gτερα λεγ�μ�ν�υ α�.
Σ%νταLις τρ�τη
Πρ$ς τ�!ς μ� διαιρ�υμ�ν�υς ��,Περ� #μ2ι��λι�ν πρ$ς 5Aπ�λλaν δ�,Περ� τ�ν τρ�πικ�ν #μ2ι��λι�ν α�,Περ� συνημμ�νης τρ�πικPς #μ2ι��λ�ας ��,Πρ$ς τ$ περ� #μ2ι��λι�ν Πανθ��δ�υ ��,Περ� τPς ες τ?ς #μ2ι��λ�ας εσαγωγPς ε�,5Eπιτ�μ� τ�ν πρ$ς 5Eπικρ�την #μ2ι��λι�ν α�,Συνημμ�να πρ$ς τ�ν εσαγωγ�ν τ�ν ες τ?ς #μ2ι��-
λ�ας ��Λ�γικ�& τ*π�υ πρ$ς τ�!ς λ*γ�υς κα� τ�!ς τρ*π�υς
Σ%νταLις πρ:τη
T�)νη λ*γων κα� τρ*πων πρ$ς Δι�σκ�υρ�δην ε�,Περ� τ�ν λ*γων γ�,Περ� τρ*πων συστ�σεως πρ$ς Στησαγ*ραν ��,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 254 –
193
194
![Page 130: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/130.jpg)
Σ%γκρισις τ�ν τρ�πικ�ν #Lιωμ�των.Περ� #μ�ι�α�ων κα� <π�θετικ�ν συλλ�γισμ�ν.Πρ$ς 5Aγ�θωνα � περ� τ�ν πρ��λημ�των π�!#π�μ�ν�υν.Π�ι�ς πρ�κε�μενες πρ�τ�σεις συλλ�γισμ�& μπ�ρ�&νν? δ:σ�υν συμπ�ρασμα μS τ�ν ���θεια μιaς �περισσ�τ�ρων (πικ�υρικ�ν πρ�κειμ�νων.Περ� συμπερασμ�των πρ$ς 5Aρισταγ*ραν.Π�ς 4 hδι�ς συλλ�γισμ$ς μπ�ρε6 ν? διατ�σσεταικατ? π�λλ�!ς τρ*π�υς.5Aπ�ντησις στ�ς #ντιρρ�σεις ;τι τ$ hδι� (πι)ε�ρημαμπ�ρε6 κα� συλλ�γιστικ�ς κα� )ωρ�ς συλλ�γισμ$ ν?διατ�σσεται 2 �ι�λ.5Aπ�ντησις πρ$ς τ�ς #ντιρρ�σεις στ�ς #ναλ%σεις τ�νσυλλ�γισμ�ν 3 �ι�λ.5Aπ�ντησις στ$ περ� τρ*πων @ργ� τ�& Φ�λων�ς πρ$ςTιμ*στρατ�ν.Λ�γικSς #π*ψεις πρ$ς Tιμ�κρ�την κα� Φιλ�μαθP:Kριτικ� τ�ν περ� λ*γων κα� τρ*πων @ργων τ�υς.
195. Δευτ�ρα σειρP
Περ� καταληγ*ντων σS τελειωτικ$ συμπ�ρασμα(πι)ειρημ�των πρ$ς Z�νωνα.Περ� τ�ν πρ:των κα� #ναπ�δε�κτων συλλ�-γισμ�ν πρ$ς Z�νωνα.Περ� τPς #ναλ%σεως τ�ν συλλ�γισμ�ν.Περ� τ�ν πλε�ναJ*ντων συλλ�γισμ�ν πρ$ςΠ�συλ�ν, 2 �ι�λ.Περ� τ�ν θεωρημ�των στ�!ς συλλ�γισμ�!ςΠερ� εσαγωγικ�ν (στ�ι)ειωδ�ν) συλλ�γισμ�νπρ$ς Z�νωνα.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 257 –
Σ%γκρισις τ�ν τρ�πικ�ν #Lιωμ�των α�,Περ� #ντιστρε2*ντων λ*γων κα� συνημμ�νων α�,Πρ$ς 5Aγ�θωνα � περ� τ�ν pLPς πρ��λημ�των α�,Περ� τ�& τ�να συλλ�γιστικ� τιν�ς μετ5 Iλλ�υ τε κα�
μετ5 Iλλων α�,Περ� τ�ν (πι2�ρ�ν πρ$ς 5Aρισταγ*ραν α�,Περ� τ�& τ�ττεσθαι τ$ν α=τ$ν λ*γ�ν (ν πλε��σι τρ*-
π�ις α�,Πρ$ς τ? #ντειρημ�να τ7� τ$ν α=τ$ν λ*γ�ν (ν συλλ�γι-
στικ7� κα� #συλλ�γ�στ7ω τετ�)θαι τρ*π7ω ��,Πρ$ς τ? #ντειρημ�να τα6ς τ�ν συλλ�γισμ�ν #ναλ%-
σεσι γ�,Πρ$ς τ$ περ� τρ*πων Φ�λων�ς πρ$ς Tιμ*στρατ�ν α�,Λ�γικ? συνημμ�να πρ$ς Tιμ�κρ�την κα� Φιλ�μαθP9
ες τ? περ� λ*γων κα� τρ*πων α�.
Σ%νταLις δευτ�ρα
Περ� τ�ν περαιν*ντων λ*γων πρ$ς Z�νωνα α�,Περ� τ�ν πρ:των κα� #ναπ�δε�κτων συλλ�γισμ�ν
πρ$ς Z�νωνα α�,Περ� τPς #ναλ%σεως τ�ν συλλ�γισμ�ν α�,Περ� τ�ν παρελκ*ντων λ*γων πρ$ς Π�συλ�ν ��,Περ� τ�ν ες τ�!ς συλλ�γισμ�!ς θεωρημ�των α�,Περ� συλλ�γισμ�ν εσαγωγικ�ν πρ$ς Z�νωνα α�,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 256 –
195
![Page 131: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/131.jpg)
Περ� εσαγωγικ�ν τρ*πων πρ$ς Z�νωνα, 3 �ι�λ.Περ� τ�ν κατ? ψευδP σ)�ματα συλλ�γισμ�ν, 5�ι�λ.Συλλ�γιστικ? (πι)ειρ�ματα δι5 #ναλ%σεως σS#ναπ*δεικτα (πι)ειρ�ματα.Διερευν�σεις (π� τ�ν τρ*πων πρ$ς Z�νωνα κα�Φιλ�μαθP. (T$ Uργ� αGτ$ Dα%νεται ;τι ε3ναι ψευ-δεπ%γραD�, δηλ. ν+θ�).
196. Tρ%τη σειρP
Περ� παραλλασσ*ντων (πι)ειρημ�των πρ$ς 5Aθη-ν�δη (ψευδεπ�γρα2�).Παραλλ�σσ�ντα (πι)ειρ�ματα #2�ρ�ντα στ�ν με-σ*τητα, 3 �ι�λ�α (ψευδεπ�γρα2�).5Aπ�ντησις πρ$ς τ�!ς «ΔιαJευκτικ�!ς συλλ�γι-σμ�!ς» τ�& 5Aμειν��υ.
TετCρτη σειρP
Περ� <π�θ�σεων πρ$ς Mελ�αγρ�ν, 3 �ι�λ.�Yπ�θετικ�� συλλ�γισμ�� (π� τ�ν ν*μων, π�λινπρ$ς Mελ�αγρ�ν.�Yπ�θετικ�� συλλ�γισμ�� Gς εσαγωγ�, 2 �ι�λ.�Yπ�θετικ�� συλλ�γισμ�� #π�τελ�%μεν�ι #π$θεωρ�ματα, 2 �ι�λ.Λ%σεις τ�ν <π�θετικ�ν (πι)ειρημ�των τ�& �Hδ%-λ�υ, 2 �ι�λ.Λ%σεις τ�ν <π�θετικ�ν τ�& 5AλεL�νδρ�υ, 3 �ι�λ.(ψευδεπ�γρα2�).
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 259 –
T�ν πρ$ς εσαγωγ�ν τρ*πων πρ$ς Z�νωνα γ�,Περ� τ�ν κατ? ψευδP σ)�ματα συλλ�γισμ�ν ε�,Λ*γ�ι συλλ�γιστικ�� κατ5 #ν�λυσιν (ν τ�6ς #ναπ�δε�-
κτ�ις α�,Tρ�πικ? Jητ�ματα πρ$ς Z�νωνα κα� Φιλ�μαθP α�
(τ�&τ� δ�κε6 ψευδεπ�γρα2�ν).
Σ%νταLις τρ�τη
Περ� τ�ν μεταπιπτ*ντων λ*γων πρ$ς 5Aθην�δην α�(ψευδεπ�γρα2�ν),
Λ*γ�ι μεταπ�πτ�ντες πρ$ς τ�ν μεσ*τητα γ� (ψευδεπ�-γρα2α),
Πρ$ς τ�!ς 5Aμειν��υ διαJευκτικ�!ς α�.
Σ%νταLις τετ�ρτη
Περ� <π�θ�σεων πρ$ς Mελ�αγρ�ν γ�,Λ*γ�ι <π�θετικ�� ες τ�!ς ν*μ�υς πρ$ς Mελ�αγρ�ν
π�λιν α�,Λ*γ�ι <π�θετικ�� πρ$ς εσαγωγ�ν ��,Λ*γ�ι <π�θετικ�� θεωρημ�των ��,Λ%σις τ�ν �Hδ%λ�υ <π�θετικ�ν ��,Λ%σις τ�ν 5AλεL�νδρ�υ <π�θετικ�ν γ� (ψευδεπ�-
γρα2α),
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 258 –
196
![Page 132: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/132.jpg)
Περ� (Lηγητικ�ν συμ�*λων πρ$ς Λα�δ�μαντα.
Π�μπτη σειρP
Eσαγωγ� στ$ (πι)ε�ρημα τ�& ψευδ�μ�ν�υ πρ$ς5Aριστ�κρ��ντα .5Eπι)ειρ�ματα τ%π�υ ψευδ�μ�ν�υ γι? ν? )ρησι-με%σ�υν Gς εσαγωγ�.Περ� τ�& ψευδ�μ�ν�υ πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα, 6�ι�λ.
197. rEκτη σειρP
5Aπ�ντησις σS (κε�ν�υς π�! <π�στηρ�J�υν ;τι �Rπρ�τ�σεις μπ�ρε6 κα� ψευδε6ς κα� #ληθε6ς ν?ε>ναι.Πρ$ς τ�!ς δι? τ�μPς διαλ%�ντας τ$ν ψευδ*με-ν�ν λ*γ�ν, πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα, 2 �ι�λ.5Aπ�δε�Lεις ;τι δSν πρ�πει ν� κ*�ωνται τ? #*ρι-στα (πι)ειρ�ματα.5Aπ�ντησις στ�ς #ντιρρ�σεις (κε�νων π�! καταδι-κ�J�υν τ�ν τ�μ� τ�ν #�ρ�στων (πι)ειρημ�των,πρ$ς Π�συλ�ν, 3 �ι�λ.Λ%σεις κατ? τ$ν τρ*π�ν τ�ν #ρ)α�ων πρ$ς Δι�-σκ�υρ�δην.Περ� τPς λ%σεως τ�& ψευδ�μ�ν�υ πρ$ς 5Aριστ�-κρ��ντα, 3 �ι�λ.Λ%σεις τ�ν <π�θετικ�ν (πι)ειρημ�των τ�& �Hδ%-λ�υ πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα κα� 5Aπ�λλaν.
�E:δ+μη σειρP
Πρ$ς (κε�ν�υς π�! λ�γ�υν ;τι τ? λ�μματα τ�&ψευδ�μ�ν�υ λ*γ�υ ε>ναι ψευδP.Περ� τ�& Σκεπτικ�& π�! #ρνε6ται, πρ$ς τ$ν 5Aρι-στ�κρ��ντα, 2 �ι�λ.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 261 –
Περ� (κθ�σεων πρ$ς Λα�δ�μαντα α�.
Σ%νταLις π�μπτη
Περ� τPς ες τ$ν ψευδ*μεν�ν εσαγωγPς πρ$ς 5Aριστ�-κρ��ντα α�,
Λ*γ�ι ψευδ*μεν�ι πρ$ς εσαγωγ�ν α�,Περ� τ�& ψευδ�μ�ν�υ πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα ς�.
Σ%νταLις gκτη
Πρ$ς τ�!ς ν�μ�J�ντας κα� ψευδP κα� #ληθP ε>ναι α�,Πρ$ς τ�!ς δι? τPς τ�μPς διαλ%�ντας τ$ν ψευδ*μεν�ν
λ*γ�ν πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα ��,5Aπ�δε�Lεις πρ$ς τ$ μ� δε6ν τ�μνειν τ? #*ριστα α�,Πρ$ς τ? #ντειρημ�να τ�6ς κατ? τPς τ�μPς τ�ν #�ρ�-
στων πρ$ς Π�συλ�ν γ�,Λ%σις κατ? τ�!ς #ρ)α��υς πρ$ς Δι�σκ�υρ�δην α�,Περ� τPς τ�& ψευδ�μ�ν�υ λ%σεως πρ$ς 5Aριστ�κρ��ν-
τα γ�,Λ%σις τ�ν �Hδ%λ�υ <π�θετικ�ν πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα
κα� 5Aπ�λλaν α�.
Σ%νταLις p�δ*μη
Πρ$ς τ�!ς 2�σκ�ντας τ? λ�μματα @)ει ψευδP τ$νψευδ*μεν�ν λ*γ�ν α�,
Περ� #π�2�σκ�ντ�ς πρ$ς τ$ν 5Aριστ�κρ��ντα ��,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 260 –
197
![Page 133: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/133.jpg)
5Aρνητικ? (πι)ειρ�ματα γι? λ�γικ� (L�σκησι.Περ� τ�& (πι)ειρ�ματ�ς #π$ μικρSς α=L�σειςπρ$ς Στησαγ*ραν, 2 �ι�λ.Περ� τ�ν (πι)ειρημ�των π�! (πηρε�J�υν τ�ςσυν�θεις <π�θ�σεις κα� τ�ν #δραν�ν � σιω-πηλ�ν τ�ι�%των, πρ$ς 5Oν�τ�ρα, 2 �ι�λ.Περ� τ�& σ�2�σματ�ς τ�& (γκεκαλυμμ�ν�υ (τ�&σκεπασμ�ν�υ) πρ$ς 5Aριστ*��υλ�ν, 2 �ι�λ.Περ� τ�& διαλεληθ*τ�ς, δηλ. γι? τ$ σ*2ισμα τ�&#νθρ:π�υ π�! δια2ε%γει τ�ν πρ�σ�)�ν, πρ$ς5Aθην�δην.
198. =Oγδ+η σειρP
Γι? τ$ σ*2ισμα τ�& �Uτιδ�ς (τ�& κανεν$ς) πρ$ςMενεκρ�την, 8 �ι�λ.Περ� τ�ν (L #�ρ�στ�υ κα� Gρισμ�ν�υ πρ�ερ)�μ�-νων (πι)ειρημ�των πρ$ς Π�συλ�ν, 2 �ι�λ.Περ� τ�& (πι)ειρ�ματ�ς τ�& OUτιδ�ς πρ$ς 5Eπι-κρ�την.
=EνCτη σειρP
Περ� τ�ν σ�2ισμ�των πρ$ς �Hρακλε�δην κα�Π*λλιν, 2 �ι�λ.Περ� τ�ν διαλεκτικ�ν #π�ρι�ν πρ$ς Δι�σκ�υρ�-δην, 5 �ι�λ.5Aπ�ντησις γι? τ�ν μ�θ�δ� τ�& 5Aρκεσιλ��υ πρ$ςΣ2α6ρ�ν.
ΔεκCτη σειρP
Kατ? τPς κ�ινPς #ντιλ�ψεως πρ$ς Mητρ*δωρ�ν,6 �ι�λ.�YπSρ τPς κ�ινPς #ντιλ�ψεως πρ$ς Γ�ργιππ�δην 7.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 263 –
Λ*γ�ι #π�2�σκ�ντες πρ$ς γυμνασ�αν α�,Περ� τ�& παρ? μικρ$ν λ*γ�υ πρ$ς Στησαγ*ραν α� ��,Περ� τ�ν ες τ?ς <π�λ�ψεις λ*γων κα� Bσυ)αJ*ντων
πρ$ς 5Oν�τ�ρα ��,Περ� τ�& (γκεκαλυμμ�ν�υ πρ$ς 5Aριστ*��υλ�ν ��,Πρε� τ�& διαλεληθ*τ�ς πρ$ς 5Aθην�δην α�.
Σ%νταLις lγδ*η
Περ� τ�& �Uτιδ�ς πρ$ς Mενεκρ�την η�,Περ� τ�ν (L #�ρ�στ�υ κα� Gρισμ�ν�υ λ*γων πρ$ς
Π�συλ�ν ��,Περ� �Uτιδ�ς λ*γ�υ πρ$ς 5Eπικρ�την α�.
Σ%νταLις (ν�τη
Περ� τ�ν σ�2ισμ�των πρ$ς �Hρακλε�δην κα� Π*λλιν ��,Περ� τ�ν #π*ρων διαλεκτικ�ν [λ*γων] πρ$ς Δι�-
σκ�υρ�δην ε�Πρ$ς τ$ 5Aρκεσιλ��υ μεθ*δι�ν πρ$ς Σ2α6ρ�ν α�.
Σ%νταLις δεκ�τη
Kατ? τPς συνηθε�ας πρ$ς Mητρ*δωρ�ν ς�,�YπSρ τPς συνηθε�ας πρ$ς Γ�ργιππ�δην J�.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 262 –
198
![Page 134: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/134.jpg)
E` Euδικ0 Λ�γικ0
Tριανταενν�α διερευν�σεις _κτ$ς τJν πρ�μνημ�νευθεισJντεσσCρων κυρ%ων διαιρ�σεων π�2 πραγματε)�νται μεμ�νωμ�-νως λ�γικ?ς διερευν�σεις π�2 δ?ν _μπερικλε%�νται στP 4ωριστPσ)ν�λα τJν "ναDερθ�ντων θεμCτων. rOλα τP λ�γικP συγγρCμ-ματα "ν�ρ4�νται σ? τριακ+σια lνδεκα.
1. =Hθικ0 πραγματευ�μ�νη τ0ν τα[ιν+μησι τJν |θικJν "ντι-λ�ψεων.
199. Πρ@τη σειρP
Σ)εδιαγρ�2ησις vθικPς θεωρ�ας πρ$ς Θε*π�ρ�ν.
Θ�σεις vθικ�ς.
Πιθαν? λ�μματα (με�Jων κα� (λ�σσων πρ*τασις)γι? vθικ? δ*γματα πρ$ς Φιλ�μαθP, 3 �ι�λ.
�Oρισμ$ς τ�& #γαθ�& τPς #ρετPς πρ$ς Mητρ*δω-ρ�ν, δ%� �ι�λ.�Oρισμ$ς τ�& κακ�& πρ$ς Mητρ*δωρ�ν, 2 �ι�λ.�Oρισμ�� τ�ν vθικ�ς (νδιαμ�σων πρ$ς τ$ν hδι�ν, 2�ι�λ.�Oρισμ�� τ�ν πρ$ς Mητρ*δωρ�ν κατ? γ�ν�ς, 7�ι�λ.�Oρισμ�� #2�ρ�ντες σS Iλλ�υς (πιστημ�νικ�!ςκλ�δ�υς, πρ$ς τ$ν hδι�ν, 2 �ι�λ.
Δευτ�ρα σειρP
Περ� τ�ν 4μ��ων, πρ$ς 5Aριστ�κλ�α 3.Περ� 4ρισμ�ν, πρ$ς Mητρ*δωρ�ν 7.
200. Tρ%τη σειρP
Περ� τ�ν #ντιρρ�σεων �R 4π�6ες b)ι lρθ�ς πρ�-��λλ�νται κατ? τ�ν 4ρισμ�ν πρ$ς Λα�δ�μαντα 7.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 265 –
Λ�γικ�& τ*π�υ τ? τ�ν πρ�ειρημ�νων τεττ�ρων δια-2�ρ�ν (κτ$ς bντα κα� περι�)�ντα <τ?ς> σπ�ρ�δην κα��= σωματικ?ς Jητ�σεις λ�γικ�ς, περ� τ�ν καταλεγ�μ�-νων Jητημ�των (νν�α κα� τρι�κ�ντα. 4μ�& τ? π�ντα τ�&λ�γικ�& τια�.5Hθικ�& λ*γ�υ τ�& περ� τ�ν δι�ρθρωσιν τ�ν vθικ�ν (ν-ν�ι�ν
Σ%νταLις πρ:τη
�Yπ�γρα2� τ�& <vθικ�&> λ*γ�υ πρ$ς Θε*π�ρ�ν α�,Θ�σεις vθικα� α�,Πιθαν? λ�μματα ες τ? δ*γματα πρ$ς Φιλ�μαθP γ�,_Oρων τ�ν τ�& #στε��υ πρ$ς Mητρ*δωρ�ν ��,_Oρων τ�ν τ�& 2α%λ�υ πρ$ς Mητρ*δωρ�ν ��,_Oρων τ�ν #ναμ�σων πρ$ς Mητρ*δωρ�ν ��,_Oρων τ�ν πρ$ς Mητρ*δωρ�ν κατ? γ�ν�ς J�,_Oρων τ�ν κατ? τ?ς Iλλας τ�)νας πρ$ς Mητρ*δω-
ρ�ν α� ��.
Σ%νταLις δευτ�ρα
Περ� τ�ν 4μ��ων πρ$ς 5Aριστ�κλ�α γ�,Περ� τ�ν ;ρων πρ$ς Mητρ*δωρ�ν J�.
Σ%νταLις τρ�τη
Περ� τ�ν �=κ lρθ�ς τ�6ς ;ρ�ις #ντιλεγ�μ�νων πρ$ςΛα�δ�μαντα J�,
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 264 –
199
200
![Page 135: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/135.jpg)
Πιθαν? (πι)ειρ�ματα πρ$ς <π�στ�ριLι τ�ν4ρισμ�ν, πρ$ς Δι�σκ�υρ�δην 2.
Περ� εδ�ν κα� γεν�ν πρ$ς Γ�ργιππ�δην 2.Περ� ταLιθετ�σεων.Περ� (ναντ�ων (π�! ε>ναι #ντ�θετα) πρ$ς Δι�ν%-σι�ν 2.Πιθαν? (πι)ειρ�ματα σ)ετικ? μS τ�ς ταLιθετ�-σεις, τ? γ�νη κα� τ? εhδη κα� μS τ�ν διαπραγμ�-τευσι τ�ν (ναντ�ων.
TετCρτη σειρP
Περ� τ�ν (τυμ�λ�γικ�ν πρ$ς Δι�κλ�α 7.Περ� (τυμ�λ�γικ�ν Jητημ�των πρ$ς Δι�κλ�α 4.
Π�μπτη σειρP
Περ� παρ�ιμι�ν πρ$ς Zην*δ�τ�ν 2.Περ� π�ιημ�των πρ$ς Φιλ�μαθP.Π�ς πρ�πει ν? δια��J�υμε τ? π�ι�ματα, 2.Mι? #π�ντησις πρ$ς τ�!ς κριτικ�!ς πρ$ς Δι*δω-ρ�ν, 1.
2. =Hθικ0 γ)ρω "π$ τLς κ�ιν?ς "π+ψεις καL τLς _[ αGτJν πρ�-κ)πτ�υσες _πιστ'μες καL "ρετ�ς.
201. Πρ@τη σειρP
5Eναντ��ν τ�ν Jωγρα2�σεων πρ$ς Tιμ:νακτα.Γι? τ$ν τρ*π� π�! lν�μ�J�με κ�θε πρaγμα κα�σ)ηματ�J�με μ�α #ντ�ληψι #π5 α=τ*.Περ� (νν�ι�ν πρ$ς Λα�δ�μαντα, 2.Περ� γν:μης πρ$ς Πυθ:νακτα, 3.5Aπ�δε�Lεις ;τι δSν @)ει (σ2αλμ�νες #ντιλ�ψεις 4σ�2$ςΠερ� «καταλ�ψεως», (πιστ�μης κα� #γν��ας, 4.Περ� λ�γικ�&, 2.Περ� )ρ�σεως τ�& λ�γικ�& πρ$ς Λεπτ�νην.
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 267 –
Πιθαν? ες τ�!ς ;ρ�υς πρ$ς Δι�σκ�υρ�δην ��,Περ� εδ�ν κα� γεν�ν πρ$ς Γ�ργιππ�δην ��,Περ� διαιρ�σεων α�,Περ� (ναντ�ων πρ$ς Δι�ν%σι�ν ��,Πιθαν? πρ$ς τ?ς διαιρ�σεις κα� τ? γ�νη κα� τ? εhδη
κα� <τ?> περ� τ�ν (ναντ�ων α�.
Σ%νταLις τετ�ρτη
Περ� τ�ν (τυμ�λ�γικ�ν πρ$ς Δι�κλ�α J�.5Eτυμ�λ�γικ�ν πρ$ς Δι�κλ�α δ�.
Σ%νταLις π�μπτη
Περ� παρ�ιμι�ν πρ$ς Zην*δ�τ�ν ��,Περ� π�ιημ�των πρ$ς Φιλ�μαθP α�,Περ� τ�& π�ς δε6 τ�ν π�ιημ�των #κ�%ειν ��,Πρ$ς τ�!ς κριτικ�!ς πρ$ς Δι*δωρ�ν α�.
5Hθικ�& τ*π�υ περ� τ$ν κ�ιν$ν λ*γ�ν κα� τ?ς (κ τ�%-τ�υ συνισταμ�νας τ�)νας κα� #ρετ�ς
Σ%νταLις πρ:τη
Πρ$ς τ?ς #ναJωγρα2�σεις πρ$ς Tιμ:νακτα α�,Περ� τ�& π�ς gκαστα λ�γ�μεν κα� διαν��%μεθα α�,Περ� τ�ν (νν�ι�ν πρ$ς Λα�δ�μαντα ��,Περ� <π�λ�ψεως πρ$ς Πυθ:νακτα γ�,5Aπ�δε�Lεις πρ$ς τ$ μ� δ�L�σειν τ$ν σ�2$ν α�,Περ� καταλ�ψεως κα� (πιστ�μης κα� #γν��ας δ�,Περ� λ*γ�υ ��,Περ� τPς )ρ�σεως τ�& λ*γ�υ πρ$ς Λεπτ�νην.
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 266 –
201
![Page 136: Βίοι φιλοσόφων, Τόμος Δ' - Διογένης Λαέρτιος](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042506/579071761a28ab6874a23784/html5/thumbnails/136.jpg)
202. Δευτ�ρα σειρ?
Περ� παραδ�)Pς τPς διαλεκτικPς #π$ τ�!ς παλαι-�%ς, κα� #π*δειLις τ�%τ�υ πρ$ς Z�νωνα, 2.Περ� διαλεκτικPς πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα, 4.Περ� τ�ν #ντιρρ�σεων (ναντ��ν τ�ν διαλεκτικ�ν, 3.Περ� ρητ�ρικPς πρ$ς Δι�σκ�υρ�δην, 4.
Tρ%τη σειρP
Περ� σταθερaς ψυ)ικPς δι*τητ�ς πρ$ς Kλ�ωνα, 3.Περ� τ�)νης κα� #τε)ν�ας πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα, 4.Περ� τPς δια2�ρaς μεταL! τ�ν #ρετ�ν πρ$ς Δι*δω-ρ�ν, 4.Περ� τ�& )αρακτPρ�ς τ�ν δια2*ρων #ρετ�ν.Περ� #ρετ�ν πρ$ς Π*λλιν, 2.
3. =Hθικ0 περL "γαθJν καL κακJν.
Πρ@τη σειρP
Περ� τ�& vθικ�ς Gρα��υ κα� τPς Bδ�νPς πρ$ς5Aριστ�κρ��ντα, 10.5Aπ�δε�Lεις ;τι δSν ε>ναι τελικ$ς σκ�π$ς B Bδ�ν�,4.5Aπ�δε�Lεις ;τι δSν ε>ναι #γαθ$ν B Bδ�ν�, 4.Περ� τ�ν κ�ιν�ς )ρησιμ�π�ι�υμ�νων (πι)ειρημ�-των <π�ρ...
(�O κατ�λ�γ�ς διακ*πτεται (δ�, (ν� 4 2ιλ*σ�2�ς @γραψε <πSρτ? 705 @ργα. T$ κε�μεν� (π�σης ε>ναι #λλ�ιωμ�ν�).
ΔΙ�ΓΕΝ�ΥΣ ΛΑΕΡΤΙ�Υ «ΒΙ�Ι ΦΙΛ�Σ�ΦΩΝ» – BIBΛION Z
– 269 –
Σ%νταLις δευτ�ρα
Περ� τ�& (γκρ�νειν τ�!ς #ρ)α��υς τ�ν διαλεκτικ�νσ!ν τα6ς #π�δε�Lεσι πρ$ς Z�νωνα ��,
Περ� τPς διαλεκτικPς πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα δ�,Περ� τ�ν #ντιλεγ�μ�νων τ�6ς διαλεκτικ�6ς γ�,Περ� τPς ]ητ�ρικPς πρ$ς Δι�σκ�υρ�δην δ�.
Σ%νταLις τρ�τη
Περ� gLεως πρ$ς Kλ�ωνα γ�Περ� τ�)νης κα� #τε)ν�ας πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα δ�,Περ� τPς δια2�ρaς τ�ν #ρετ�ν πρ$ς Δι*δωρ�ν δ�,Περ� τ�& π��ας ε>ναι τ?ς #ρετ?ς α�,Περ� #ρετ�ν πρ$ς Π*λλιν ��.
5Hθικ�& τ*π�υ περ� #γαθ�ν κα� κακ�ν
Σ%νταLις πρ:τη
Περ� τ�& καλ�& κα� τPς Bδ�νPς πρ$ς 5Aριστ�κρ��ντα ι�,5Aπ�δε�Lεις πρ$ς τ$ μ� ε>ναι τ�ν Bδ�ν�ν τ�λ�ς δ�,5Aπ�δε�Lεις πρ$ς τ$ μ� ε>ναι τ�ν Bδ�ν�ν #γαθ$ν δ�,Περ� τ�ν λεγ�μ�νων <πSρ τPς **
ΒΙΒΛΙ�ΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
– 268 –
202