Τυπολόγιο Κατεύθυνσης
DESCRIPTION
Βιολογία, Μοριακή βιολογία, βιοτεχνολογία, τεχνικές διαδικασίες, είδη, κατηγορίεςTRANSCRIPT
![Page 1: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/1.jpg)
Αθήνα, Μαρούσ ι , Αργυρούπολη, Αγ . Παρασκευή, ΓλυφάδαΑθήνα, Μαρούσ ι , Αργυρούπολη, Αγ . Παρασκευή, ΓλυφάδαΑθήνα, Μαρούσ ι , Αργυρούπολη, Αγ . Παρασκευή, ΓλυφάδαΑθήνα, Μαρούσ ι , Αργυρούπολη, Αγ . Παρασκευή, Γλυφάδα
20 Χρόνια επιτυχίες στην Ιατρική 20 Χρόνια επιτυχίες στην Ιατρική 20 Χρόνια επιτυχίες στην Ιατρική 20 Χρόνια επιτυχίες στην Ιατρική
Νίκος Μπαµπίλης ∆ρ Βιολογίας
Βιολογία Κατεύθυνσης Γενικής παιδείας International Baccalaureate
Τυ
πο
λό
γιο
Κ
ατ
εύ
θυ
νσ
ης
![Page 2: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Τµήµατα:Τµήµατα:Τµήµατα:Τµήµατα:
3µελή & 5µελή ή ατοµικά
Β λυκείου, Γ Λυκείου
Ειδικά τµήµατα Αποφοίτων
Νίκος Μπαµπίλης
Βιολογία Κατεύθυνσης & Γενικής παιδείας
Θεωρία
Μεθοδολογία ασκήσεων
Ερωτήσεις συνδυαστικές και κρίσεως
∆ιαγωνίσµατα προσοµοίωσης
Έναρξη Τµηµάτων Έναρξη Τµηµάτων Έναρξη Τµηµάτων Έναρξη Τµηµάτων
Κατεύθυνσης
Γ Λυκείου: 20 Ιουνίου, 1η Σεπτεµβρίου και 1η Οκτωβρίου
Αποφοίτων :15/9, 1/10 και 10/1
Γενικής παιδείας
1η Σεπτεµβρίου, 1η Οκτωβρίου, 10 Ιανουαρίου
![Page 3: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/3.jpg)
3
ΤΕΧΝΙΚΕΣ - ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΕΣ
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
Ν. Μπαµπίλης
![Page 4: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Κυτταρική διαίρεση Μίτωση Μεσόφαση
• ∆ίκτυο ινιδίων χρωµατίνης • ∆ιπλασιασµός DNA • Αύξηση βιοχηµικής δραστηριότητας
Μίτωση
• ∆ιάλυση πυρήνα • Συσπείρωση νηµατίων χρωµατίνης • Εµφάνιση χρωµοσωµάτων • Κίνηση και διάταξη χρωµοσωµάτων στο ισηµερινό επίπεδο,
µέγιστη συσπείρωση • Αποχωρισµός αδελφών χρωµατίδων • Κίνηση νέων χρωµοσωµάτων στους πόλους του κυττάρου • Σχηµατισµός θυγατρικών πυρήνων • ∆ιαίρεση κυτταροπλάσµατος • Σχηµατισµός θυγατρικών κυττάρων ίδιων µε το αρχικό
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 5: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Κυτταρική διαίρεση Μείωση Μεσόφαση
• ∆ίκτυο ινιδίων χρωµατίνης • ∆ιπλασιασµός DNA • Αύξηση βιοχηµικής δραστηριότητας
Μείωση Ι
• ∆ιάλυση πυρήνα • Συσπείρωση νηµατίων χρωµατίνης • Εµφάνιση χρωµοσωµάτων • Κίνηση και διάταξη οµολόγων χρωµοσωµάτων ανά ζεύγη στο
ισηµερινό επίπεδο, µέγιστη συσπείρωση • Αποχωρισµός οµολόγων χρωµοσωµάτων • Κίνηση χρωµοσωµάτων στους πόλους του κυττάρου • ∆ιαίρεση κυτταροπλάσµατος • Σχηµατισµός δύο θυγατρικών απλοειδών κυττάρων
Μείωση ΙΙ
• Συσπείρωση νηµατίων χρωµατίνης • Εµφάνιση χρωµοσωµάτων • Κίνηση και διάταξη χρωµοσωµάτων στο ισηµερινό επίπεδο,
µέγιστη συσπείρωση • Αποχωρισµός αδελφών χρωµατίδων • Κίνηση νέων χρωµοσωµάτων στους πόλους του κυττάρου • Σχηµατισµός θυγατρικών πυρήνων • ∆ιαίρεση κυτταροπλάσµατος • Σχηµατισµός απλοειδών γαµετών
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 6: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/6.jpg)
6
ΥΒΡΙ∆ΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ
∆ιαδικασία • Κατασκευή µονόκλωνων ιχνηθετηµένων µορίων DNA ή RNA
συµπληρωµατικών ως προς το κλωνοποιηµένο DNA.
• Αποδιάταξη του DNA της βιβλιοθήκης
• Ανάµειξη ανιχνευτών µε το DNA της βιβλιοθήκης
• Υβριδοποίηση του συµπληρωµατικού DNA
Καρυότυπος ∆ιαδικασία κατασκευής
• Αποµόνωση κυττάρων • Επαγωγή διαίρεσης • Σταµάτηµα κυτταρικής διαίρεσης • Σπάσιµο κυττάρων (µεµβράνης) • Αποµόνωση χρωµοσωµάτων και άπλωµα σε αντικειµενοφόρο
πλάκα • Χρώση χρωµοσωµάτων • Απεικόνιση και διάταξη χρωµοσωµάτων
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 7: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/7.jpg)
7
ΓΟΝΙ∆ΙΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
∆ιαδικασία κατασκευής
• Αποµόνωση DNA-δότη
• Αποµόνωση των κατάλληλων DNA φορέων (DNA φάγων,
πλασµιδίων)
• Τεµαχισµός του DNA, δότη και φορέα, µε την ίδια περιοριστι-
κή ενδονουκλεάση
• Ανάµειξη και συνένωση των κοµµατιών µε DNA δεσµάση
• ∆ηµιουργία ανασυνδυασµένου φορέα (πχ πλασµιδίου)
• Εισαγωγή των ανασυνδυασµένων φορέων σε κύτταρα – ξενι-
στές (π.χ. βακτήρια που δεν έχουν πλασµίδια)
• Καλλιέργεια κυττάρων – ξενιστών • Επιλογή µε αντιβιοτικά και αποµόνωση των ανασυνδυασµέ-
νων κυττάρων – ξενιστών
• Κλωνοποίηση
• Επιλογή µε ανιχνευτές και αποµόνωση των κλώνων µε το
επιθυµητό τµήµα DNA
• Καλλιέργεια – πολλαπλασιασµός των κυττάρων του κλώνου
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 8: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/8.jpg)
8
c-DNA ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
∆ιαδικασία κατασκευής:
• Αποµόνωση του συνολικού ώριµου m-RNA από κύτταρο δό-
τη
• Κατασκευή της συµπληρωµατικής αλυσίδας DNA µέσω αντί-
στροφης µεταγραφάσης
• Αποµάκρυνση m-RNA και αποµόνωση c-DNA
• Κατασκευή συµπληρωµατικού κλώνου, δίκλωνο c-DNA (µε
DNA πολυµεράση)
• ∆ηµιουργίαE. ανασυνδυασµένων φορέων
• &. ακολουθείται παρόµοια πορεία όπως και για τη γονιδιωµα-
τική βιβλιοθήκη.
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 9: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/9.jpg)
9
∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ
∆ιαδικασία Λήψης υλικού ΠΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗ • Αµνιοπαρακέντηση
• Λήψη χοριακών λαχνών
ΜΕΤΑΓΕΝΕΤΙΚΗ
∆ιαδικασία Ανάλυσης ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ • Μορφολογία κυττάρων
• Καρυότυπος (χρωµοσωµάτων)
ΜΟΡΙΑΚΗ • Ανάλυση DNA
PCR Ανιχνευτές
ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ • Προσδιορισµός πρωτεϊνών (ποσοτικός-ποιοτικός)
• Προσδιορισµός αµινοξέος
• Μέτρηση ενεργότητας ενζύµου
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 10: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/10.jpg)
10
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ
∆ιαδικασία πραγµατοποίησης • Αποστείρωση συσκευών (και δηµιουργία ασηπτικών συνθη-
κών) • Αποµόνωση κατάλληλου µικροοργανισµού • ∆ιαµόρφωση κατάλληλων συνθηκών ανάπτυξης (Θ, Ο2, pH) • Παρασκευή θρεπτικού υλικού • Εµβολιασµός καλλιέργειας • Ανάπτυξη µικροοργανισµών σε κλίβανο (κατάλληλες συνθή-
κες) • Τελική κατεργασία (φυγοκέντρηση, διήθηση) • ∆ιατήρηση σε κατάψυξη (-80Ο C)
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ
∆ιαχωρισµός υγρών από στερεά υλικά • ∆ιήθηση • Φυγοκέντρηση
∆ιαχωρισµός και καθαρισµός προϊόντος • Χρωµατογραφία • Εκχύλιση
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 11: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/11.jpg)
11
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ
∆ιαδικασία πραγµατοποίησης • Επιλογή φτηνού θρεπτικού υλικού • Ανάπτυξη µικροοργανισµού σε εργαστηριακή καλλιέργεια • Αποστείρωση βιοαντιδραστήρα και θρεπτικού υλικού • Προσθήκη θρεπτικού υλικού στους βιοαντιδραστήρες • ∆ιαµόρφωση (ρύθµιση) κατάλληλων συνθηκών ανάπτυξης • Εµβολιασµός καλλιέργειας • Αποµόνωση κυτταρικής βιοµάζας ή κυτταρικών προϊόντων • Τελική κατεργασία (καθαρισµός προϊόντος)
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 12: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/12.jpg)
12
ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ
∆ιαδικασία παραγωγής µε εκχύλιση από πάγκρεας
∆ιαδικασία παραγωγής µε τροποποιηµένα βακτήρια • Αποµόνωση του συνολικού m–RNA από κύτταρα του πα-
γκρέατος • ∆ηµιουργία µορίου cDNA (µέσω αντίστροφης µεταγραφής) • ∆ιάσπαση mRNA • ∆ηµιουργία δίκλωνου µορίου DNA (µε DNA pol) • Κόψιµο πλασµιδίων µε περιοριστική ενδονουκλεάση • Ενσωµάτωση των DNA µορίων σε πλασµίδια (µε τη βοήθεια
DNA δεσµάσης) • Μετασχηµατισµός βακτηρίων • Πολλαπλασιασµός τους σε (υγρό) θρεπτικό υλικό • Επιλογή µετασχηµατισµένων βακτηρίων µε αντιβιοτικά • Επιλογή βακτηριακού κλώνου προϊνσουλίνης µε ανιχνευτές • Πολλαπλασιασµός των βακτηρίων αυτών σε βιοαντιδραστή-
ρα • Τελική κατεργασία και συλλογή προϊνσουλίνης • Επίδραση µε κατάλληλο ένζυµο για την αποµάκρυνση του
ενδιάµεσου πεπτιδίου • Παραγωγή, αποµόνωση, καθαρισµός και συλλογή ινσουλίνης
∆ιαδικασία παραγωγής µε διαγονιδιακά ζώα
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 13: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/13.jpg)
13
ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
∆ιαδικασία παραγωγής
• Επιλογή και αποµόνωση αντιγόνου • Χορήγηση αντιγόνου σε ποντίκι • Αφαίρεση σπλήνα µετά από δύο εβδοµάδες. • Αποµόνωση Β-λεµφοκυττάρων • Σύντηξη Β-λεµφοκυττάρων µε καρκινικά κύτταρα • ∆ηµιουργία υβριδωµάτων • Αποµόνωση και καλλιέργεια υβριδώµατος • Αποµόνωση µονοκλωνικού αντισώµατος • Φύλαξη υβριδωµάτων στην κατάψυξη (στους –80οC)
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 14: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/14.jpg)
14
. ΓΟΝΙ∆ΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Ex vivo γονιδιακή θεραπεία
• Αποµόνωση κατάλληλων σωµατικών κυττάρων από τον α-σθενή
• Πολλαπλασιασµός των κυττάρων σε κυτταροκαλλιέργειες • Ενσωµάτωση φυσιολογικού γονιδίου σε ιό φορέα (ανα-
συνδυασµένο DNA) • ∆ηµιουργία αβλαβή ιού • Μόλυνση των κυττάρων µε τον ιό • Ενσωµάτωση του γονιδίου στο DNA του κυττάρου • Εισαγωγή γενετικά τροποποιηµένων κυττάρων στο άτοµο. • Παραγωγή φυσιολογικού προϊόντος (πχ ενζύµου)
In vivo γονιδιακή θεραπεία • Ενσωµάτωση φυσιολογικού γονιδίου στον κατάλληλο ιό
(ανασυνδυασµένο DNA) • Είσοδος του ανασυνδυασµένου ιού στον οργανισµό
(ψεκασµός µε βρογχοσκόπιο) • Ενσωµάτωση του φυσιολογικού γονιδίου στο γονιδίωµα των
κυττάρων που έχουν υποστεί βλάβη • Παραγωγή φυσιολογικού προϊόντος
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 15: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/15.jpg)
15
∆ΙΑΓΟΝΙ∆ΙΑΚΑ ΦΥΤΑ ∆ιαδικασία παραγωγής
• Αποµόνωση πλασµιδίου Ti από βακτήρια Agrobacterium tu-mefaciens
• Κόψιµο πλασµιδίου Τi στο σηµείο του ογκογονιδίου (µε περι-οριστική ενδονουκλεάση)
• Εισαγωγή του γονιδίου µε την επιθυµητή ιδιότητα στο πλα-σµίδιο (µε DNA δεσµάση)
• Εισαγωγή του πλασµιδίου σε φυτικά κύτταρα • Ενσωµάτωση του πλασµιδίου Τi στο γενετικό υλικό του φυτι-
κού κυττάρου • Καλλιέργεια φυτικών κυττάρων • Παραγωγή διαγονιδιακού φυτού • Μεταβίβαση χαρακτήρων στους απογόνους
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 16: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/16.jpg)
16
∆ΙΑΓΟΝΙ∆ΙΑΚΑ ΖΩΑ
∆ιαδικασία παραγωγής • Αποµόνωση του ανθρώπινου γονιδίου για την φαρµακευτική
πρωτεΐνη • Αποµόνωση ωαρίου και σπερµατοζωαρίου • Γονιµοποίηση ωαρίου στο εργαστήριο • Μικροέγχυση του γονιδίου µε την επιθυµητή ιδιότητα • Ενσωµάτωση σε κάποιο χρωµόσωµα του ζυγωτού • Τοποθέτηση γενετικά τροποποιηµένου ζυγωτού στην µήτρα
θετής µητέρας • Ανάπτυξη εµβρύου • Γέννηση διαγονιδιακού ζώου • Έλεγχος • Εκτροφή και διασταυρώσεις • Παραγωγή, αποµόνωση και καθαρισµός φαρµακευτικής
πρωτεΐνης
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 17: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/17.jpg)
17
ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΖΩΩΝ
∆ιαδικασία • Aποµόνωση µαστικών κυττάρων • Αποµόνωση ωαρίου και αφαίρεση πυρήνα • Σύντηξη των δύο κυττάρων • (µεταφορά πυρήνα µαστικού κυττάρου σε απύρηνο ωάριο) • Ηλεκτρική διέγερση ¨ζυγωτού¨ • Μεταφορά εµβρύου σε ¨θετή µητέρα¨ • Ανάπτυξη εµβρύου • Γέννηση κλωνοποιηµένου ζώου
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 18: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 19: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/19.jpg)
19
ΕΙ∆Η - ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 20: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/20.jpg)
20
ΕΙ∆Η ΝΟΥΚΛΕΟΤΙ∆ΙΩΝ Ανάλογα µε τις φωσφορικές οµάδες:
• µονο – φωσφορικά • δι – φωσφορικά • τρι – φωσφορικά
Ανάλογα µε την πεντόζη:
• ριβο – νουκλεοτίδια • δεσοξυριβο – νουκλεοτίδια
Ανάλογα µε τη βάση: • αδενίνης • θυµίνης • γουανίνης • κυτοσίνης • ουρακίλης
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 21: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/21.jpg)
21
ΕΙ∆Η DNA
• γραµµικό – κυκλικό • µονόκλωνο – δίκλωνο • πυρηνικό – εξωπυρηνικό (µιτοχονδρίων / χλωροπλαστών) • προκαρυωτικό – ευκαρυωτικό – ιικό • cDNA • ιχνηθετηµένο • ανασυνδυασµένο – µεταλλαγµένο- τροποποιηµένο
ΕΙ∆Η RNA
• Μονόκλωνο – δίκλωνο • Γραµµικό – κυκλικό • mRNA-tRNA-rRNA-snRNA: • προκαρυωτικό – ευκαρυωτικό – ιικό • RNA γενετικό υλικό • Ώριµο – πρόδροµο • Ιχνηθετηµένο • Μεταλλαγµένο- ανασυνδυασµένο
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 22: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/22.jpg)
22
1- πολλά
γραµµικά µόρια
∆ΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ
Ευκαρυωτικού κυττάρου: • Πυρήνα
DNA Νουκλεόσωµα Νηµάτια Χρωµατίνης Χρωµοσώµατα
• Μιτοχονδρίων – Χλωροπλαστών
DNA (συνήθως κυκλικό)
Προκαρυωτικού κυττάρου: 1 DNA + Πλασµίδια (1%)
(κυκλικό) κυκλικά)
Ιών DNA – RNA / Μονόκλωνο – ∆ίκλωνο / Γραµµικό – Κυκλικό
DNA + Ιστόνες (146ζβ) (8)
DNA + Ιστόνες + άλλες Πρωτεΐνες
1-πολλά
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 23: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/23.jpg)
23
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ
Γονίδια • ∆οµικά
mRNA t,r,snRNA
• Ρυθµιστικά
Περιοχές µεταξύ γονιδίων (σαβούρα) Ρυθµιστικές αλληλουχίες: • Υποκινητής • Χειριστής • Αλληλουχίες λήξης µεταγραφής
Περιοχές γονιδίου • 5΄ αµετάφραστη • Κωδικόνιο έναρξης • Εξώνιο • Εσώνιο • Κωδικόνιο λήξης • 3΄ αµετάφραστη
Οπερόνια Θέσεις έναρξης αντιγραφής
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 24: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/24.jpg)
24
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ
• Σχηµατισµός δευτεροταγούς δοµής DNA (A=T, G=C) • Αντιγραφή DNA
Πρωταρχικά ΕπιµήκυνσηE
• Αντιγραφή RNA • Μεταγραφή DNA σε mRNA (A=U, G=C) • Αντίστροφη µεταγραφή • Μετάφραση
m-tRNA m-rRNA
• Κόψιµο και συρραφή DNA µε Π.Ε. • Μόρια ανιχνευτές (ανίχνευση – υβρίδ/ση) • PCR
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 25: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/25.jpg)
25
ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ
Ορισµός • Μορφολογία • Χηµική σύσταση)
Kαρυότυπος Είδη • Αυτοσωµικά – φυλετικά • Οµόλογα – µη οµόλογα
Mendel
• Τα χρωµοσώµατα βρίσκονται ανά ζεύγη • 1ος νόµος (διαχωρισµός οµολόγων χρωµοσωµάτων) • 2ος νόµος (τυχαίος συνδυασµός χρωµοσωµάτων γονέων)
Χρωµοσωµικές ανωµαλίες • Αριθµητικές • ∆οµικές
Χαρτογράφηση
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 26: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/26.jpg)
26
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΟΝΙ∆ΙΩΝ
Ανάλογα µε τις µεταξύ τους σχέσεις: • Αλληλόµορφα (πολλαπλά αλληλόµορφα):
επικρατή ατελώς επικρατή, συνεπικρατή υπολειπόµενα
• Μη αλληλόµορφα: συνδεδεµένα ανεξάρτητα
Ανάλογα µε το είδος του χρωµοσώµατος στο οποίο βρίσκονται: • Αυτοσωµικά • Φυλοσύνδετα
Ανάλογα µε το πώς επηρεάζουν τη βιωσιµότητα • Θνησιγόνα • Μη θνησιγόνα
Ανάλογα µε το προϊόν της µεταγραφής: • Γονίδια που µεταγράφονται σε mRNA και µεταφράζονται σ
πρωτεΐνες • Γονίδια που µεταγράφονται και παράγουν t, r και snRNA
Ανάλογα µε την έκφρασή τους , λόγω διαφοροποίησης: • Ενεργά, • Μη ενεργά.
Ανάλογα µε τον τύπο του κυττάρου: • Προκαρυωτικά, • Ευκαρυωτικά (ασυνεχή ή διακεκοµµένα).
Ανάλογα µε την περιοχή του κυττάρου στην οποία βρίσκονται: • Πυρηνικά, • Μιτοχονδρίων – χλωροπλαστών (εξωπυρηνικά).
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 27: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Ανάλογα µε τη δράση τους: • Ρυθµιστικά, • ∆οµικά
Ανάλογα µε το από ποιον γονέα προέρχονται: • Μητρικής, • Πατρικής προέλευσης.
Οµάδες γονιδίων που ελέγχουν τον κυτταρικό πολλαπλασιασµό: • Πρωτοογκογονίδια, • Ογκοκατασταλτικά.
Ανάλογα µε τη φαινοτυπική τους έκφραση: • Φυσιολογικά. • Μεταλλαγµένα • Ανασυνδυασµένα
Σηµείωση: Οι παραπάνω κατηγορίες γονιδίων µπορούν να συνδυάζονται ανεξάρτητα η µία από την άλλη. π.χ. ένα γονίδιο µπορεί να είναι υπολειπό-µενο αυτοσωµικό θνησιγόνο.
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 28: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/28.jpg)
28
ΕΙ∆Η ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΩΝ
Ι. Ανάλογα µε την έκταση της αλλαγής:
ΓΟΝΙ∆ΙΑΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ
Ανάλογα µε το είδος της αλλαγής: • Αντικαταστάσεις • Προσθήκες • Αφαιρέσεις
Ανάλογα µε τα αποτελέσµατα: • Επιβλαβείς • Ουδέτερες • Σιωπηλές
ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ
∆ΟΜΙΚΕΣ: • Έλλειψη • Αναστροφή • ∆ιπλασιασµός • Μετατόπιση
ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ • Ανευπλοειδίες • Πολυπλοειδίες
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 29: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/29.jpg)
29
ΙΙ. Ανάλογα µε την αιτία που τις προκαλεί:
ΑΥΤΟΜΑΤΕΣ (ΤΥΧΑΙΕΣ)
ΛΑΘΗ • Αντιγραφής • ∆ιαίρεσης χρωµοσωµάτων
ΠΡΟΚΛΗΤΕΣ ΑΠΟ (ΜΕΤΑΛΛΑΞΟΓΟΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ)
ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ • Φορµαλδεΰδη, • Χρωστικές, • Αρωµατικοί κυκλικοί υδρογονάνθρακες, • Καφεΐνη, κ.ά.
ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ • Χ, γ, υπεριώδης, κοσµική.
ΙΙΙ. Ανάλογα µε το είδος των κυττάρων:
ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 30: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/30.jpg)
30
ΓΟΝΙ∆ΙΑΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΣΕ ΚΩ∆ΙΚΟΠΟΙΟΥΣΑ ΠΕΡΙΟΧΉ
Αντικατάσταση (1 βάσης ) σε: • Κωδικόνιο έναρξης: • Κωδικόνιο για αµινοξύ δηµιουργεί:
Συνώνυµο αµινοξύ ∆ιαφορετικό αµινοξύ Κωδικόνιο λήξης
• Κωδικόνιο λήξης δηµιουργεί: Συνώνυµο λήξης Κωδικόνιο για αµινοξύ
Προσθήκη – Αφαίρεση • Μιας βάσης
Σε κωδικόνιο έναρξης Σε κωδικόνιο για αµινοξύ Σε κωδικόνιο λήξης
• Πολλών βάσεων ∆ιαδοχικών Πολλαπλάσιο του 3 Όχι πολλαπλάσιο του 3 Μη διαδοχικών
ΣΕ ΜΗ ΚΩ∆ΙΚΟΠΟΙΟΥΣΑ ΠΕΡΙΟΧΗ
• Σε ρυθµιστικές αλληλουχίες Υποκινητή Εσώνιο Αλληλουχίες λήξης µεταγραφής
• Σε γονίδια για t, r, sn RNA • Σε σαβούρα
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 31: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/31.jpg)
31
ΕΙ∆Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ
Ανάλογα µε τη φύση του θρεπτικού υλικού: • Υγρές • Στερεές (άγαρ)
Ανάλογα µε το µέγεθος της καλλιέργειας: • Εργαστηριακή • Βιοµηχανική (βιοαντιδραστήρας)
Ανάλογα µε τις συνθήκες ανάπτυξης: • Παρουσία Ο2 (αερόβιες) – απουσία Ο2 (αναερόβιες) • Σε χαµηλή θ – µέση θ – υψηλή θ • Σε όξινο pH – ουδέτερο pH – αλκαλικό pΗ
Ανάλογα µε το βαθµό ανθρώπινης παρέµβασης: • Κλειστή • Συνεχής
Ανάλογα µε τον τύπο του κυττάρου: • Προκαρυωτικών • Ευκαρυωτικών
ή • Μικροβιακή • Ιστών
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 32: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/32.jpg)
32
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ – ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Αυτοσωµικά υπολειπόµενα • α- θαλασσαιµία • β- θαλασσαιµία • ∆ρεπανοκυτταρική αναιµία • Φαινυλκετονουρία • Αλφισµός • Έλλειψη απαµινάσης αδενοσίνης • Κυστική ίνωση • Οµάδα αίµατος Ο • Κολληµένοι λοβοί αυτιών • Γραµµή τριχοφυΐας χωρίς κορυφή • Απλή σειρά βλεφαρίδων
Αυτοσωµικά επικρατή • Οικογενής υπερχοληστερολαιµία • Οµάδες αίµατος Α, Β (σε σχέση µε τη Ο) • Ελεύθεροι λοβοί αυτιών • Γραµµή τριχοφυΐας µε κορυφή • ∆ιπλή σειρά βλεφαρίδων • Αχονδροπλασία • Huntington
Αυτοσωµικά συνεπικρατή • Οµάδες αίµατος Α, Β
Φυλοσύνδετα • Αιµορροφιλία Α, Β • Μερική αχρωµατοψία • Duchene
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 33: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/33.jpg)
33
Σύνδροµα • Τρισωµία 21 Down • Τρισωµία 13 Edwards • Τρισωµία 18 Pateau • Turner • Kleinefelter • Cru du chat
Άλλες • Καρκίνος • Μελαγχρωµατική ξηροδερµία • Ρετινοβλάστωµα • ∆ιαβήτης • Εµφύσηµα
Μολυσµατικές • Πολυοµυελίτιδα • Φυµατίωση • Τέτανος • Aids • Ηπατίτιδα Β • Μηνιγγίτιδα • Ελονοσία
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 34: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/34.jpg)
34
Στη µάχη των εξετάσεων Στη µάχη των εξετάσεων ……
Υπάρχουν µυστικά επιτυχίαςΥπάρχουν µυστικά επιτυχίας
Μοιραστείτε τα
Μαζί µας!
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 35: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/35.jpg)
35
Η επιτυχία δεν χαρίζεταιΗ επιτυχία δεν χαρίζεται ..
Κατακτιέται . . .
µε την κατάλληλη προετοιµασία
Ν. Μπαµπίλης
Βιολογία θετικής κατεύθυνσης
![Page 36: Τυπολόγιο Κατεύθυνσης](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020504/568c4e3b1a28ab4916a718d6/html5/thumbnails/36.jpg)
36