Պոտենցիալ շուկաների համառոտ նկարագիր

1

2

ՆորագավիթՆորագավիթՆորագավիթՆորագավիթկառուցմանկառուցմանկառուցմանկառուցման

ՆորագավիթՆորագավիթՆորագավիթՆորագավիթ թաղամասինթաղամասինթաղամասինթաղամասին հարողհարողհարողհարող տարածքումտարածքումտարածքումտարածքումկառուցմանկառուցմանկառուցմանկառուցման ևևևև զարգացմանզարգացմանզարգացմանզարգացման ներդրումայիններդրումայիններդրումայիններդրումային

պոտենցիալպոտենցիալպոտենցիալպոտենցիալ շուկաներիշուկաներիշուկաներիշուկաների նկարագիրընկարագիրընկարագիրընկարագիրը

2012

2012

տարածքումտարածքումտարածքումտարածքում ջերմատներիջերմատներիջերմատներիջերմատների ներդրումայիններդրումայիններդրումայիններդրումային ծրագրիծրագրիծրագրիծրագրի

նկարագիրընկարագիրընկարագիրընկարագիրը

Երևանի ջերմատնային գոտու ծրագրի

ՆորագավիթՆորագավիթՆորագավիթՆորագավիթ թաղամասինթաղամասինթաղամասինթաղամասին հարողհարողհարողհարողներդրումայիններդրումայիններդրումայիններդրումային ծրագրիծրագրիծրագրիծրագրի

Հայաստանից բանջարեղենի

դիտարկվում Ռուսաստանի,

ելնելով դրանց տարողունակության

(աշխարհագրական) գործոններից

շուկայի հետազոտության համառոտ

շուկայում սպառման մեծ

մասնավորապես` լոլիկի, վարունգի

ներմուծման շուկաները:

Նշված բանջարեղենի

լոլիկը, ընդ որում շուկայի 91%

արտադրանքը: ՌԴ տարածք

գրունտի արտադրանքը: 2010թ

լոլիկ: Ընդհանուր ներմուծման

ընթացքում 2010թ. համեմատ արձանագրվել

ԼոլիկԼոլիկԼոլիկԼոլիկ

52%

12%

11%

6%

6%

4%4%2%1%

2011թթթթ լոլիկլոլիկլոլիկլոլիկիիիի ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծմանկառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքն ըստըստըստըստ երկրներիերկրներիերկրներիերկրների

Թուրքիա

Ուկրաինա

Չինաստան

Մարոկո

Ադրբեջան

Իսպանիա

Հոլանդիա

Բելգիա

Իսրայել

ՄակեդոնիայիՀանրապետությունԱյլ - 7987

ծրագրի ներդրումների կատարման աջակցմանհարողհարողհարողհարող տարածքումտարածքումտարածքումտարածքում ջերմատներիջերմատներիջերմատներիջերմատների կառուցմանկառուցմանկառուցմանկառուցմանծրագրիծրագրիծրագրիծրագրի պոտենցիալպոտենցիալպոտենցիալպոտենցիալ շուկաներիշուկաներիշուկաներիշուկաների նկարագիրընկարագիրընկարագիրընկարագիրը

բանջարեղենի արտահանման պոտենցիալ

, Մերձավոր Արևելքի և Եվրոպական երկրների

տարողունակության, սպառողների գնողունակության

գործոններից: Այս նյութում ներկայացված են

համառոտ արդյունքները: Հետազոտվել

ծավալներ ունեցող բանջարեղենի

վարունգի, կարտոֆիլի, գազարի, կաղամբի

տեսակներից ՌԴ շուկայում ամենալայն

91%-ը կազմում է ներմուծված լոլիկը

ներմուծվող լոլիկի 80 և ավելի տոկոսը

թ. Ամբողջ աշխարհից ՌԴ շուկա ներմուծվել

երմուծման կեսից ավելին բաժին է հասնում

արձանագրվել է գների որոշակի աճ:

Թուրքիա - 379020,9տ.

Ուկրաինա - 83381,9տ.

Չինաստան - 76945,97տ.

Մարոկո - 43512,87տ.

Ադրբեջան - 43220,28տ.

Իսպանիա - 30192,12տ.

Հոլանդիա - 30055,84տ.

Բելգիա - 17028,07տ.

Իսրայել - 9422,2տ.

ՄակեդոնիայիՀանրապետություն - 3968,2տ.

7987տ.

$1.11

$0.54

$1.21

$1.42

$0.75

2011թթթթ. 1 կգկգկգկգ լոլիկիլոլիկիլոլիկիլոլիկի գիննգիննգիննգինն ըստըստըստըստերկրիերկրիերկրիերկրի

աջակցման մեխանիզմները

2 | P a g e

կառուցմանկառուցմանկառուցմանկառուցման ևևևև զարգացմանզարգացմանզարգացմանզարգացման նկարագիրընկարագիրընկարագիրընկարագիրը

պոտենցիալ շուկաներ են

երկրների շուկաները`

գնողունակության և հեռավորության

ՌԴ բանջարեղենի

ետազոտվել են վերոհիշյալ

բանջարեղենի տեսակները,

կաղամբի և շաղգամի

ամենալայն սպառոմն ունի

լոլիկը, 9 %-ը` տեղական

տոկոսը կազմում է փակ

ներմուծվել է 699282 տոննա

Թուրքիային: 2012թ.

$0.75

$1.55$1.38 $1.36

$2.10

$1.01

ըստըստըստըստ ներմուծողներմուծողներմուծողներմուծող



ԵզրահանգումներԵզրահանգումներԵզրահանգումներԵզրահանգումներ

� ՌԴ լոլիկ ներմուծվում է

ամիսներին բաժին է հասնում

ներմուծման քանակները նկատվում

� Գներն ունեն ընդգծված ս

ամենացածր գները նկատվում

ամիսներին:

Ընդհանուր առմամբ նկատվում

սակայն ուղեկցված է նաև հաճախակի

Ներմուծված լոլիկի կգՆերմուծված լոլիկի կգՆերմուծված լոլիկի կգՆերմուծված լոլիկի կգ----ի ի ի ի արժեքն արժեքն արժեքն արժեքն

ըստ ամիսներիըստ ամիսներիըստ ամիսներիըստ ամիսների

2009թ.թ.թ.թ. 2010թ.թ.թ.թ. 2009

ՀունվարՀունվարՀունվարՀունվար $1,11 $1,18 32131

ՓետրվարՓետրվարՓետրվարՓետրվար $1,08 $1,16 39984

ՄարտՄարտՄարտՄարտ $1,08 $1,18 55836

ԱպրիլԱպրիլԱպրիլԱպրիլ $1,08 $1,18 76462

ՄայիսՄայիսՄայիսՄայիս $1,08 $1,13 127262

ՀունիսՀունիսՀունիսՀունիս $0,66 $0,88 147736

ՀուլիսՀուլիսՀուլիսՀուլիս $0,63 $0,89 49812

ՕգոստոսՕգոստոսՕգոստոսՕգոստոս $0,65 $0,85 23463

ՍեպտեմբերՍեպտեմբերՍեպտեմբերՍեպտեմբեր $0,65 $0,81 19710

ՀոկտեմբերՀոկտեմբերՀոկտեմբերՀոկտեմբեր $0,63 $0,79 ∗ 22989

ՆոյեմբերՆոյեմբերՆոյեմբերՆոյեմբեր $1,11 $1,38 ∗ 46229

ԴեկտեմբերԴեկտեմբերԴեկտեմբերԴեկտեմբեր $1,14 $1,42 ∗ 54056

∗∗∗∗ -ոչ վիճակագրական տվյալներ, ոչ վիճակագրական տվյալներ, ոչ վիճակագրական տվյալներ, ոչ վիճակագրական տվյալներ, հաշվարկված 2009թհաշվարկված 2009թհաշվարկված 2009թհաշվարկված 2009թ----ի ի ի ի ամիսների ամիսների ամիսների ամիսների էքստրապոլյացիայի էքստրապոլյացիայի էքստրապոլյացիայի էքստրապոլյացիայի հիման վրա հիման վրա հիման վրա հիման վրա


հիմնականում նոյեմբերից-հուլիս ամիսներին

հասնում ընդհանուր տարեկան ներմուծման 83%

նկատվում են մայիս և հունիս ամիսներին:

սեզոնայնություն` ներմուծված լոլիկի

նկատվում են համապատասխանաբար ապրիլ

նկատվում է “ցածր գին –մեծ մասնաբաժին

հաճախակի բացառություններով:

Ներմուծված լոլիկի Ներմուծված լոլիկի Ներմուծված լոլիկի Ներմուծված լոլիկի քանակնքանակնքանակնքանակն

ըստ ամիսներիըստ ամիսներիըստ ամիսներիըստ ամիսների ////տոննա/ տոննա/ տոննա/ տոննա/

2009թ.թ.թ.թ. 2010թ.թ.թ.թ.

32131 33285

39984 42071

55836 61635

76462 88051

127262 140944

147736 137711

49812 30526

23463 17536

19710 28612

22989 33476∗

46229 66952∗

54056 78397∗

ամիսների ամիսների ամիսների ամիսների դինամիկայի դինամիկայի դինամիկայի դինամիկայի


3 | P a g e


ամիսներին: Նշված

83%-ը: Առավելագույն

լոլիկի ամենաբարձր և

ապրիլ և սեպտեմբեր

մասնաբաժին” կապը, որը



Ջերմատներում աճեցված

ապահովվում է վարունգի միջոցով

ընթացքում վարունգի

2010թ. ամբողջ աշխարհից ՌԴ

շուկայում նույնպես գերակշռում

շուկայի 76%-ը: Ներմուծող առաջատար

ՎարունգՎարունգՎարունգՎարունգ

39%

22%13%

8%

7%5%

2011թթթթ. վարունգիվարունգիվարունգիվարունգի ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծման կառուցվածքըկառուցվածքըկառուցվածքըկառուցվածքը

Ներմուծված Ներմուծված Ներմուծված Ներմուծված վարունգի վարունգի վարունգի վարունգի կգկգկգկգ-իիիի

արժեքը արժեքը արժեքը արժեքը /$//$//$//$/

վարունգի վարունգի վարունգի վարունգի

2009թ.թ.թ.թ. 2010թ.թ.թ.թ. 2009

ՀունվարՀունվարՀունվարՀունվար 0,79 0,82 19330

ՓետրվարՓետրվարՓետրվարՓետրվար 0,78 0,82 14530

ՄարտՄարտՄարտՄարտ 0,8 0,91 13790

ԱպրիլԱպրիլԱպրիլԱպրիլ 0,82 0,86 15059

ՄայիսՄայիսՄայիսՄայիս 0,81 0,87 9203

ՀունիսՀունիսՀունիսՀունիս 0,72 0,87 3820

ՀուլիսՀուլիսՀուլիսՀուլիս 0,58 0,67 435

ՕգոստոսՕգոստոսՕգոստոսՕգոստոս 0,53 1,35 474

ՍեպտեմբերՍեպտեմբերՍեպտեմբերՍեպտեմբեր 0,53 0,76 3669

ՀոկտեմբերՀոկտեմբերՀոկտեմբերՀոկտեմբեր 0,54 0,77∗ 20986

ՆոյեմբերՆոյեմբերՆոյեմբերՆոյեմբեր 0,78 1,12∗ 29017

ԴեկտեմբերԴեկտեմբերԴեկտեմբերԴեկտեմբեր 0,8 1,15∗ 34778

∗∗∗∗ -ոչ վիճակագրական տվյալներ, հաշվարկված 2009թոչ վիճակագրական տվյալներ, հաշվարկված 2009թոչ վիճակագրական տվյալներ, հաշվարկված 2009թոչ վիճակագրական տվյալներ, հաշվարկված 2009թ----ի ի ի ի ամիսների ամիսների ամիսների ամիսների դինամիկայի դինամիկայի դինամիկայի դինամիկայի էքստրապոլյացիայի էքստրապոլյացիայի էքստրապոլյացիայի էքստրապոլյացիայի հիման վրահիման վրահիման վրահիման վրա


աճեցված բանջարեղենի տեսակներից ամեն

միջոցով՝ պայմանավորված մեկ վեգետացիոն

վարունգի կրկնակի

ՌԴ ներմուծվել է 201409 տոննա վարունգ

գերակշռում է ներմուծված արտադրանքը` կազմելով

առաջատար երկիրն Իրանն է:

կառուցվածքըկառուցվածքըկառուցվածքըկառուցվածքը

Իրան-77660տ.

Թուրքիա-43316տ.

Չինաստան-26064տ.

Հորդանան-16193տ.

Ուկրաինա-13657տ.

Իսպանիա-9519տ.

Ադրբեջան-7800տ.

Լեհաստան-2380տ.

Հունաստան-1558տ.

Հայաստան-10տ.

$0.82

$0.96

$0.83

$1.24

ՆերմուծողիՆերմուծողիՆերմուծողիՆերմուծողի կողմիցկողմիցկողմիցկողմից առաջարկածառաջարկածառաջարկածառաջարկած(մաքսայինմաքսայինմաքսայինմաքսային արժեքովարժեքովարժեքովարժեքով

ՆերմուծՆերմուծՆերմուծՆերմուծվվվվաաաած ծ ծ ծ վարունգի վարունգի վարունգի վարունգի ծավալըծավալըծավալըծավալը

/տոննա/տոննա/տոննա/տոննա/

2009թ.թ.թ.թ. 2010թ.թ.թ.թ. 19330 24520

14530 18291

13790 18301

15059 20559

9203 17076

3820 2914

435 244

474 177

3669 5226

20986 29840∗

29017 41285∗

34778 49542∗

դինամիկայի դինամիկայի դինամիկայի դինամիկայի


4 | P a g e


ամենամեծ եկամուտն

վեգետացիոն սեզոնի

բերքատվությամբ:

վարունգ: ՌԴ վարունգի

կազմելով ընդհանուր

$0.87

$0.67

$1.03$0.92

առաջարկածառաջարկածառաջարկածառաջարկած 1 կգկգկգկգ վարունգիվարունգիվարունգիվարունգի գինըգինըգինըգինըարժեքովարժեքովարժեքովարժեքով) 2010թթթթ.



ԵզրահանգումներԵզրահանգումներԵզրահանգումներԵզրահանգումներ

� ՌԴ վարունգի շուկայում

լոլիկի դինամիկային, այն

անկումը սկսվում է հուլիս

� ՌԴ վարունգի շուկայում

ժամանակահատվածը

ներմուծողն առաջարկում

պայմանների պատճառով

ամենաբարձր գինը գրանցվել

ամենացածր ժամանակային

Ամբողջ աշխարհից ՌԴ

մատակարար երկիրը Լեհաստանն

Ղազախստանը և Չինաստանը

ԿաղամբԿաղամբԿաղամբԿաղամբ

ԿաղամբիԿաղամբիԿաղամբիԿաղամբի ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծման ծավալներնծավալներնծավալներնծավալներն ըստըստըստըստ

2010

Ներմուծված

կաղամբի քանակ /տոննա/

ԿԳ-ի

արժեք

Ներմուծվածկաղամբի

քանակ/տոննա/

Լեհաստան 122944

$0,49 120914

Չինաստան 46137

$0,29 74870

Ուզբեկստան 44280

$0,56 44280

Գերմանիա 20192

$0,34 21639

Ղազախստան 15958

$0,24 15958

Հոլանդիա 17788

$0,59 12910

Իրան 10552

$0,60 10552

Ուկրաինա 9891

$0,25 9891

Ֆրանսիա 939

$0,86

2044

∗∗∗∗ ՆերկայացվածՆերկայացվածՆերկայացվածՆերկայացված ենենենեն նախորդնախորդնախորդնախորդ տարվատարվատարվատարվա ցուցանիշներըցուցանիշներըցուցանիշներըցուցանիշները` ` ̀ ` շուկայիշուկայիշուկայիշուկայիտվյալտվյալտվյալտվյալ երկրիերկրիերկրիերկրի մասնաբաժինըմասնաբաժինըմասնաբաժինըմասնաբաժինը պատկերելուպատկերելուպատկերելուպատկերելու


շուկայում ներմուծման քանակների ամսական

այն տարբերությամբ, որ լոլիկի ներմուծման

հուլիս ամսից, իսկ վարունգի դեպքում` մայիսից

շուկայում ներմուծվող լոլիկի ամենաբարձր

փետրվար – մարտ ամիսներն են:

առաջարկում է սեպտեմբեր ամսին: 2010թ-ին անոմալ

պատճառով գնային դինամիկայում գրանցվել է

գրանցվել է օգոստոս ամսին, որը մտնում

ժամանակային գոտու մեջ:

2010թ. կաղամբ ներմուծվել է 245021 տոննա

Լեհաստանն է: Առավել ցածր գին առաջարկում

Չինաստանը:

39%

24%

14%

7%

5%4% 4% 3%

ԿաղամբիԿաղամբիԿաղամբիԿաղամբի ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծմաներկրներիերկրներիերկրներիերկրների

ըստըստըստըստ երկրներիերկրներիերկրներիերկրների

2011


կաղամբի

քանակ տոննա/

ԿԳ-ի արժեք

120914

$0,55

74870

$0,33

44280

$0,56

21639

$0,62

15958∗

$0,24 ∗

12910

$0,68

10552∗

$0,60 ∗

9891 ∗

$0,25 ∗

2044

$0,74

շուկայիշուկայիշուկայիշուկայի կառուցվածքումկառուցվածքումկառուցվածքումկառուցվածքում համարհամարհամարհամար


5 | P a g e


դինամիկան նման է

ներմուծման քանակային

մայիսից:

ամենաբարձր գնային

: Ամենացածր գինը

անոմալ կլիմայական

է նկատելի շեղում և

մտնում է վարունգի գնի

տոննա: ՌԴ ամենամեծ

առաջարկում են Ուկրաինան,

ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծման կառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքն ըստըստըստըստերկրներիերկրներիերկրներիերկրների 2011

Լեհաստան-120,914տ.


Ուզբեկստան-44280տ.

Գերմանիա-21639տ.

Ղազախստան-15958տ.

Հոլանդիա-12910տ.

Իրան-10552տ.

Ուկրաինա-9891տ.

Ֆրանսիա-2044տ.



Ստորև ներկայացված բանջարեղենի

աշխարհից 2010թ. կազմել է 285

առավելապես ներմուծվում է Իսրայելից

2010թ. ՌԴ կարտոֆիլի

2011թ-ին ընդհանուր կարտոֆիլի

ԿարտոֆիլԿարտոֆիլԿարտոֆիլԿարտոֆիլ

ԿարտոֆիլիԿարտոֆիլիԿարտոֆիլիԿարտոֆիլի ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծման ծավալներնծավալներնծավալներնծավալներն ըստըստըստըստ

2010


կարտոֆիլի

քանակ /տոննա/

Կգ-ի

արժեքը

Ներմուծվածկարտոֆիլի

քանակ/տոննա/


$0,42

1895832

Եգիպտոս 68435

$0,36

237372

Ադրբեջան 63978

$0,25

63978

Չինաստան 35,454

$0,29

58783

Ֆինլանդիա 44,445

$0,37

34119

Ֆրանսիա 14213

$0,51

17186

ՇաղՇաղՇաղՇաղգգգգամիամիամիամի, գազարիգազարիգազարիգազարի ևևևև բազուկիբազուկիբազուկիբազուկի ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծմանըստըստըստըստ երկրներիերկրներիերկրներիերկրների

2010


բանջարատեսակների

քանակ /տոննա/

Կգ-ի

արժեքը

Ներմուծվ

բանջարատեսակների /տոննա/

Իսրայել 89853

$0,82 104603

Չինաստան 40970

$0,31 52152


$0,39 20861

Բելգիա 19628

$0,39 22605

Ղրղզստան 17641

$0,11 17641

ՇաղգամՇաղգամՇաղգամՇաղգամ, , , , ԳազարԳազարԳազարԳազար ևևևև ԲազուկԲազուկԲազուկԲազուկ


բանջարեղենի տեսակների ներմուծումը

285 442 տոննա: Այս բանջարեղենի տեսակների

Իսրայելից:

ընդհանուր ներմուծման ծավալը կազմել

կարտոֆիլի 80 և ավելի տոկոսը ներմուծվել է Հոլանդիայից

82%

10%

3% 3%

1%

1%

ԿարտոֆիլիԿարտոֆիլիԿարտոֆիլիԿարտոֆիլի ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծման կառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքնըստըստըստըստ երկրներիերկրներիերկրներիերկրների

2011


կարտոֆիլի


Կգ-ի

արժեքը

1895832

$0,50

237372

$0,49

63978

$0,25

58783

$0,37

34119

$0,54

17186

$0,56

ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծման ծավալներնծավալներնծավալներնծավալներն

2011


բանջարատեսակներ


Կգ-ի

արժեքը

104603

$0,90

52152

$0,38

20861

$0,44

22605

$0,44

17641

$0,11

22%

10%

11%9%

ՇաղՇաղՇաղՇաղգգգգամիամիամիամի, գազարիգազարիգազարիգազարի ևևևև բազուկիբազուկիբազուկիբազուկիկառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքն ըստըստըստըստ


6 | P a g e


ՌԴ, ամբողջ

տեսակների խումբն

կազմել է 664348 տոննա:

Հոլանդիայից:

կառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքնկառուցվածքն ըստըստըստըստ երկրներիերկրներիերկրներիերկրների

Հոլանդիա-1895832տ.

Եգիպտոս-237372տ.

Ադրբեջան-63978տ.


Ֆինլանդիա-34119տ.

Ֆրանսիա-17186տ.

48%

բազուկիբազուկիբազուկիբազուկի ներմուծմաններմուծմաններմուծմաններմուծմանըստըստըստըստ երկրներիերկրներիերկրներիերկրների

Իզրայել

Չինաստան

Հոլանդիա

Բելգիա

Ղրղզստան





7 | P a g e


Պոտենցիալ շուկաների համառոտ նկարագիր

Documents