Απολυμαντικά Χώρων και συσκευών

ΑΠΟΛΥΜΑΝΤΙΚΑ ΧΩΡΩΝ-ΣΥΣΚΕΥΩΝ

ΕΛΕΝΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΑΠΟΛΥΝΑΝΤΙΚΑΑΠΟΛΥΝΑΝΤΙΚΑ

Χημικά απολυμαντικά ή<< μη αντιβιοτικοί αντιμικροβιακοί παράγοντες>>

Περιλαμβάνουν μεγάλη ποικιλία ενώσεων πουχρησιμοποιούνται-για την καταστροφή των μικρο οργανισμών,-τη μείωση του αριθμού τους ή-την αναστολή της ανάπτυξής τους

ΟρισμοίΟρισμοί

Μικροβιοκτόνο (Germicide)

<< Παράγοντας που μπορεί να καταστρέψει μικρο οργανισμούς,κυρίως παθογόνους μικρο οργανισμούς>>.

Ο όρος μικροβιοκτόνο περιλαμβάνει:– Και αντισηπτικά– και απολυμαντικά

ΟρισμοίΟρισμοί

Αντισηπτικό<<Μικροβιοκτόνο που χρησιμοποιείται σε ζωντανούς ιστούςκαι δέρμα>>.

Απολυμαντικό<< Αντιμικροβιακό που χρησιμοποιείται μόνο σε άψυχααντικείμενα>>– Επειδή μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο δέρμα και τουςάλλους ιστούς

ΧημικάΧημικά απολυμαντικάαπολυμαντικά

• Αλκοόλες– Αιθυλική και ισοπροπυλική αλκοόλη

• Αλδεΰδες– Φορμαλδεΰδη– Γλουταραλδεΰδη– Ορθοφθαλδεΰδη- OPA

• Αλογόνα– Χλωρίνη και παράγωγα χλωρίνης– Ιώδιο και ιωδοφόρα

ΧημικάΧημικά απολυμαντικάαπολυμαντικά

• Υπεροξείδια– Υπεροξείδιο του υδρογόνου– Υπεροξικό ή παραοξικό οξύ ( paracetic acid)

• Παράγωγα τεταρτοταγούς αμμωνίου

• Φαινόλες

ΕπίπεδαΕπίπεδα απολύμανσηςαπολύμανσης

• Απολύμανση υψηλού επιπέδου

• Απολύμανση ενδιάμεσου επιπέδου

• Απολύμανση χαμηλού επιπέδου

ΑπολύμανσηΑπολύμανση υψηλούυψηλού επιπέδουεπιπέδου

• Επιτυγχάνεται με– Γλουταραλδεΰδη, παρασιτικό οξύ, υπεροξείδιουδρογόνου, ορθο φθαλδεΰδη (τοξικά)

• Καταστρέφει– όλα τα βακτήρια,– μυκοβακτηρίδια, μύκητες, ιούς– και μερικούς σπόρους

ΑπολύμανσηΑπολύμανση ενδιάμεσουενδιάμεσου επιπέδουεπιπέδου

• Επιτυγχάνεται με– Ενώσεις χλωρίου, αλκοόλες– Μερικές φαινόλες και ιοδοφόρα

• Αδρανοποιεί– βακτήρια , μύκητες , – μεσαίου και μικρού μεγέθους ιούς

ΑπολύμανσηΑπολύμανση χαμηλούχαμηλού επιπέδουεπιπέδου

• Επιτυγχάνεται με– Ενώσεις τεταρτογενούς αμμωνίου, – Μερικές φαινόλες και ιοδοφόρα

• Αδρανοποιεί– Βλαστικές μορφές βακτηρίων– Μύκητες– Ιούς γρίπης– HIV

ΤαξινόμησηΤαξινόμηση τωντων αντικειμένωναντικειμένων σύμφωνασύμφωνα μεμε τοντονκίνδυνοκίνδυνο μετάδοσηςμετάδοσης λοίμωξηςλοίμωξης

• ΚΡΙΣΙΜΑ– Εισάγονται σε στείρους ιστούς ή το αγγειακό σύστημα– Απαιτούν αποστείρωση

• ΗΜΙΚΡΙΣΙΜΑ– Έρχονται σε επαφή με βλεννογόνους και μη ακέραιο δέρμα– Απαιτούν απολύμανση υψηλού επιπέδου

• ΜΗ ΚΡΙΣΙΜΑ– Έρχονται σε επαφή μόνο με ακέραιο δέμα– Απαιτούν απολύμανση χαμηλού επιπέδου

ΚρίσιμαΚρίσιμα αντικείμενααντικείμενα• Ταξινόμηση Εισάγονται σε στείρους ιστούς

και το αγγειακό σύστημα• Αντικείμενο Στείρο μικροβίων

• Επίπεδο βακτηριοκτόνου Καταστροφή όλων των μικρο οργανισμώνδράσης και των σπόρων

• Παραδείγματα Χειρουργικά εργαλεία και συσκευέςκαρδιακοί καθετήρες, εμφυτεύματα

• Μέθοδος Αποστείρωση με ατμό, αέριο, χημικήαποστείρωση

ΧημικήΧημική αποστείρωσηαποστείρωση κρίσιμωνκρίσιμωναντικειμένωναντικειμένων

Χημικό αποστειρωτικό Συγκέντρωση

• Γλουταραλδεΰδη ≥2.0%• Υπεροξείδιο του υδρογόνου -HP 7,5%• Παρασιτικό οξύ-PA ο,2%• Συνδυασμός HP+PA 1%+0,08% Συνδυασμός HP+PA 7,5%+ 0,23%

• Χρόνος έκθεσης με οδηγίες κατασκευαστή

ΗμιΗμι -- κρίσιμακρίσιμα αντικείμενααντικείμενα• Ταξινόμηση Έρχονται σε επαφή με βλεννογόνους και μη

ακέραιο δέρμα

• Αντικείμενο Απηλαγμένο από όλους τους μικροοργανισμούς εκτός από μεγάλο αριθμόσπόρων

• Επίπεδο βακτηριοκτόνου Καταστροφή όλων των μικρο οργανισμώνδράσης εκτός από μεγάλο αριθμό σπόρων

• Παραδείγματα Συσκευές αναπνευστικής θεραπείας καιαναισθησίας, ενδοσκόπια, τονόμετρα ,κλπ

• Μέθοδος Απολύμανση υψηλού επιπέδου

ΑπολύμανσηΑπολύμανση υψηλούυψηλού επιπέδουεπιπέδου ημιημι--κρίσιμωνκρίσιμων αντικειμένωναντικειμένων

Χρόνος έκθεσης ≥12 MIN -30 M , 20 °C• Μικροβιοκτόνο Συγκέντρωση

• Γλουταραλδεΰδη ≥2.0%• Ορθο φθαλδεΰδη 12 M ο,55% • Υπεροξείδιο του υδρογόνου –HP* 7,5%• Παρασιτικό οξύ-PA * ο,2%• Συνδυασμός HP+PA * 1%+0,08% • Συνδυασμός HP+PA * 7,5%+ 0,23%• Υποχλωριώδη 650-675 ppm

* Αισθητικές και λειτουργικές βλάβες

ΜηΜη -- κρίσιμακρίσιμα αντικείμενααντικείμενα• Ταξινόμηση Έρχονται σε επαφή με ακέραιο δέρμα

• Αντικείμενο Μπορεί να αναμένεται να μολυνθεί μεμερικούς μικρο οργανισμούς

• Επίπεδο βακτηριοκτόνου Καταστροφή βακτηρίων, μυκήτων ,δράσης λιπόφιλων ιών

• Παραδείγματα Περιχειρίδες, βακτηρίες, κομοδίνα, ιματισμόςτοίχοι, δάπεδα, έπιπλα ,κλπ

• Μέθοδος Απολύμανση χαμηλού επιπέδου ήκαθαρισμός με απορρυπαντικό

ΑπολύμανσηΑπολύμανση χαμηλούχαμηλού επιπέδουεπιπέδου ΜηΜη ––κρίσιμωνκρίσιμων αντικειμένωναντικειμένων

Χρόνος έκθεσης ≥ 1MinΜικροβιοκτόνο Συγκέντρωση

• Αιθυλική και ισοπροπυλική 70-90% αλκοόλη

• Χλωρίνη 100 ppm( 1: 500 διάλυση• Φαινόλες Οδηγίες κατασκευαστή• Ιοδοφόρα Οδηγίες κατασκευαστή• Ενώσεις τεταρτοταγούς αμμωνίου Οδηγίες κατασκευαστή

ΤαξινόμησηΤαξινόμηση μημη -- κρίσιμωνκρίσιμων περιβαλλοντικώνπεριβαλλοντικώνεπιφανειώνεπιφανειών (( E. Spaulding)E. Spaulding)

• Επιφάνειες ιατρικού εξοπλισμού

• Επιφάνειες εσωτερικού χώρου (housekeeping surfaces)

– Επιφάνειες με συχνή επαφή με τα χέρια( πόμολα, διακόπτες, τροχήλατα, τοίχοι γύρω από την τουαλέτα στοδωμάτιο του ασθενή, οι άκρες από τις κουρτίνες κλπ)

– Επιφάνειες με ελάχιστη επαφή με τα χέρια( πατώματα , δάπεδα)

ΑπολύμανσηΑπολύμανση επιφανειώνεπιφανειών

• Μη κρίσιμες επιφάνειες

– Επιφάνειες ιατρικού εξοπλισμού• Μπορεί να μολυνθούν με υλικά ασθενούς

• Έρχονται συχνά επαφή με τα χέρια του προσωπικού

• Απαιτείται καθαρισμός και απολύμανση χαμηλού ήκαι ενδιάμεσου βαθμού εξαρτώμενη από τη φύση καιτο βαθμό της μόλυνσης


• Μη κρίσιμες επιφάνειες

– Επιφάνειες εσωτερικού χώρου (housekeeping surfaces)• Μπορεί να παίξουν ένα θεωρητικό αλλά μικρό σημαντικό ρόλοστη μετάδοση της νόσου

• Επιφάνειες με ελάχιστη επαφή με τα χέρια– Απαιτείται καθαρισμός σε κανονική βάση, όταν λερωθούν καιόταν φύγει ο ασθενής

• Επιφάνειες με συχνή επαφή με τα χέρια– Απαιτείται καθαρισμός και απολύμανση χαμηλού ήενδιάμεσου επιπέδου περισσότερο συχνά από τις επιφάνειεςμε ελάχιστη επαφή με τα χέρια


Έγκριση ΕPA• Μικροβιοκτόνα που χαρακτηρίζονται ως << νοσοκομειακάαπολυμαντικά >> (απολυμαντικά χαμηλού επιπέδου) έχουνδοκιμαστεί για τη δράση τους έναντι 3 μοκρο οργανισμώνPseudomonada aeruginosa, Staphylococcus aureus καιsalmonella cholera suis

• Νοσοκομειακά απολυμαντικά με αποδεδειγμένη δράση έναντιτου μυκοβακτηρίου ( απολυμαντικά ενδιάμεσου επιπέδου) ονομάζονται << φυματιοκτόνα νοσοκομειακά απολυμαντικά

ΠαράγοντεςΠαράγοντες πουπου επηρεάζουνεπηρεάζουν τηντηναποτελεσματικότητααποτελεσματικότητα τηςτης απολύμανσηςαπολύμανσης

• Ο αριθμός και η θέση των μικρο οργανισμών• Η εγγενής αντοχή των μικρο οργανισμών• Η συγκέντρωση και ο τύπος του απολυμαντικού• Φυσικοί και χημικοί παράγοντες:

– Θερμοκρασία, pH, σχετική υγρασία, σκληρό νερό

• Οργανικά και ανόργανα υλικά• Η διάρκεια της έκθεσης• Οι βιομεμβράνες

ΠαρασιτικόΠαρασιτικό οξύοξύ//υπεροξείδιουπεροξείδιο τουτου υδρογόνουυδρογόνουΝέοΝέο αποστειρωτικόαποστειρωτικό

Πλεονεκτήματα

• Δεν απαιτείταιαπενεργοποίηση

• Η οσμή και ο ερεθισμός δενείναι σημαντικά

Μειονεκτήματα

• Ανησυχίες ως προς τηνσυμβατότητα στα υλικά(χαλκός ορείχαλκος) και τις αισθητικές καιτις λειτουργικές βλάβες

• Περιορισμένη εμπειρίααπό κλινική χρήση

ΓλουταραλδεΓλουταραλδεΰδηΰδη-- αποστειρωτικόαποστειρωτικό//HLDHLD


• Πολύ καλές βιοκτόνες ιδιότητες• Δεν αδρανοποιείται παρουσία

οργανικών υλικών• Μη διαβρωτική για ενδοσκόπια,

θερμόμετρα , ελαστικά και πλαστικάαντικείμενα

• Ελάχιστη αποτελεσματικήσυγκέντρωση 1-1,5% ( διαθέσιμοιδείκτες)

• Ελάχιστος χρόνος έκθεσης στοδιάλυμα 2% και θερμοκρασίαδωματίου 20´ για αδρανοποίηση καιτων ανθεκτικών μικρο οργανισμών


• Σποροκτόνος μόνο σε pH 7,5-8,5• Πολύ ερεθιστική για το δέρμα,

τους βλεννογόνους και το ΑΣ(0,05 ppm)

• Αποδεκτό Όριο ΤιμήςΣυγκέντρωσης στο περιβάλλον0,02 ppm)

• Απαιτεί παρακολούθηση τουεπιπέδου συγκέντρωσης (ειδικέςδοκιμασίες)

• Απαιτεί καλό ξέπλυμα. (βλάβεςκερατοειδούς, Πρωκτίτιδα απόκατάλοιπα του διαλύματος)

ΓλουταραλδεΓλουταραλδεΰδηΰδη αποστειρωτικόαποστειρωτικό//HLDHLD

Διάλυμα >2% με pH 7,5-8,5 θανατώνει

• βλαστικές μορφές βακτηρίωνσε < 2´

• Μύκητες και ιούς σε <10´• Σπόρους ειδών Bacillus και

Clostridium σε 3h• Μ Tuberculosis( και ανθεκτικές

μορφές) – κατά 2,4 έως >5.0 λογαρίθμους σε10´ και

– 4.0-6,4 λογαρίθμους σε 20´• Άτυπα μυκοβακτηρίδια σε 60´

• Απαιτεί ασφαλές εργασιακόπεριβάλλον: ειδικούςαπαγωγείς (ducted exhaust Hoods), συστήματααερισμού με 7-15 αλλαγέςαέρα /h, καμπίνες χωρίςαπαγωγούς μεαπορροφητικά φίλτρα γιατους ατμούς( ductless fumeHoods),

• καλή εφαρμογή τωνκαλλυμάτων στα δοχείααπολύμανσης,

ΓλουταραλδεΓλουταραλδεΰδηΰδη αποστειρωτικόαποστειρωτικό//HLDHLD

Πλεονεκτήματα• Διάρκεια ζωής 14 ημέρες

Μειονεκτήματα• Μέτρα ατομικήςπροστασίας : γάντια, γυαλιά, μερικοίχρησιμοποιούν ειδικέςμάσκες με οργανικά φίλτρα, μάσκες τύπου C πουκαλύπτουν το πρόσωπο καιλειτουργούν με θετικήπίεση

• Απαιτεί εξουδετέρωση μεδιθεΐκό νάτριο για ασφαλήδιάθεση

ΥπεροξείδιοΥπεροξείδιο τουτου υδρογόνουυδρογόνου αποστειρωτικόαποστειρωτικό//HLDHLD


• Δεν απαιτεί ενεργοποίηση• Ενισχύει την απομάκρυνση των

οργανικών υλικών καιοργανισμών

• Δεν υπάρχει πρόβλημα διάθεσης, οσμής, ερεθισμού

• Συμβατή με τα μέταλλα, πλαστικά, και ελαστομερή

• Δεν πήζει το αίμα• Αδρανοποιεί το Cryptosporidium


• Ανησυχίες ως προς τηνσυμβατότητα με τα υλικά(χαλκό ορείχαλκο, ψευδάργυρο, νικέλιο καιεπαργυρωμένα, καιεπινικελωμένα) και τιςαισθητικές βλάβες

• Σοβαρή βλάβη σε επαφή μετα μάτια

ΟρθοΟρθο φθαλδεφθαλδεύδηύδη -- (OPA) (OPA) HLDHLD


• Έχει εξαιρετική μικροβιοκτόνοδράση

• Διάλυμα OPA 0,21% μειώνεικατά 6 λογαρίθμους ταμυκοβακτηρίδια σε 6´( Γλουταραλδεύδη 1,5% σε 32´)

• Έχει εξαιρετική σταθερότητα σεένα μεγάλο εύρος pH (3-9)

• Δεν απαιτείται ενεργοποίηση• Έχει διακριτική οσμή• Δεν είναι ερεθιστική για τα μάτια

και ρινικούς βλεννογόνους


• Βάφει γκρί τις πρωτεΐνεςσυνεπώς το δέρμα , τον ιματισμόκαι τις επιφάνειες τουπεριβάλλοντος– Απαιτεί

• καλό ξέπλυμααντικειμένων για τηναποφυγή αποχρωματισμούδέρματος και βλεννογόνων

• εκπαίδευση προσωπικούκαι

• ατομικά μέτραπροστασίας: γάντια , γυαλιά, αδιάβροχη ποδιά

ΟρθοΟρθο φθαλδεφθαλδεύδηύδη –– (( OPA)OPA) HLDHLD


• Δεν απαιτείταιπαρακολούθηση έκθεσηςτων επαγγελματιών υγείας

• Άριστη συμβατότητα με ταυλικά

• Χρόνος έκθεσης ιατρικούεξοπλισμού γιααπολύμανση υψηλούεπιπέδου 12´ σε 20°c


• Απαιτείται αδρανοποίησημε Γλυκίνη (25 grams/gallon) για ασφαλή διάθεσηστο σύστημα αποχέτευσης

• Περιορισμένη εμπειρία απόκλινική χρήση

• Περισσότερο δαπανηρή απότη γλουταραλδεύδη

ΥπεροξικόΥπεροξικό οξύοξύ ήή παρασιτικόπαρασιτικό οξύοξύ αποστειρωτικόαποστειρωτικό //HLDHLD


• Ευρεία μικροβιοκτόνοδράση σε ≤ 5´ μεπεριεκτικότητα 100 ppm

• Σποροκτόνο δράση σε15´με περιεκτικότητα 500-10. 000 ppm δηλ 0,05-1%

• Παρουσία οργανικώναλάτων απαιτείταιπεριεκτικότητα 200-500 ppm ακόμη και σε χαμηλέςθερμοκρασίες


• Οξειδώνει χαλκό, ατσάλι , ορείχαλκο καιγαλβανισμένο σίδερο– Αλλά η προσθήκηειδικών ουσιών και ηρύθμιση του pH μπορείνα μειώσουν αυτή τηδράση


Πλεονεκτήματα• Δεν αφήνει κατάλοιπα πάνωστα όργανα

• Δεν δημιουργεί επικίνδυναπροϊόντα κατά τηναποδόμησή του (οξικό οξύ, οξυγόνο, νερό καιυπεροξείδιο του υδρογόνου)

Μειονεκτήματα• Σοβαρές βλάβεςδέρματος και ματιών

ΥπεροξικόΥπεροξικό ήή παρασιτικόπαρασιτικό οξύοξύ αποστειρωτικόαποστειρωτικό //HLDHLD


• Υπεροξικό οξύ (0,2%) χρησιμοποιείται σαναποστειρωτικό σε αυτόματαμηχανήματα για θερμο ευαίσθηταεργαλεία (ενδοσκόπια, αρθροσκόπια κλπ ). – Χρόνος κύκλουαποστείρωσης 30-45´

– Χαμηλή θερμοκρασία 50-55°C


• Χρησιμοποιείται μόνο γιαεμβαπτιζόμενα εργαλεία

• Μικρός αριθμός εργαλείωνμπορεί να χρησιμοποιηθεί σεκάθε κύκλο

• Βιολογικοί δείκτες δεν είναικατάλληλοι για παρακολούθησηρουτίνας

• Πολύ ακριβότερη από τηναπολύμανση υψηλού επιπέδου



• Υπεροξικό οξύ (0,35%) είναι για χειρονακτικήχρήση– Ταχεία αποτελεσματικήδράση για ευρύ φάσμαμικροοργανισμών


• Θαμπώνει τα μεταλλικάμέρη των ενδοσκοπίων

• Είναι ασταθές μεαποτέλεσμα χρόνο ζωής 24h

ΠαράγωγαΠαράγωγα τεταρτογενούςτεταρτογενούς αμμωνίουαμμωνίου--LLDLLD

Πλεονεκτήματα• Χρησιμοποιούνται ως

απολυμαντικά μη κρίσιμωνεπιφανειών (δάπεδα, τοίχουςέπιπλα)

• Μυκητοκτόνα, βακτηριοκτόνα, και ιοκτόνα (λιπόφιλους ιούς)

• Καλές απορρυπαντικές ιδιότητες• Εμπορικές ονομασίες: zephiran ,

Roccal (benzalkonium chloride), Cetavlon (Cetrimide)

Πανιά με απολυμαντικό-ψεκαστήρας

Μειονεκτήματα• Εμφάνιση νοσοκομειακών

επιδημιών από μολυσμέναδιαλύματα για απολύμανσηκυστεοσκοπίων καικαρδιοσκοπίων)

• Μη σποροκτόνα, φυματιοκτόνα, ή ιοκτόνα (υδρόφιλους ιούς) Επιβίωση και πολλαπλασιασμόςgram αρνητικών βακτηρίων

• Μείωση δραστικότητας παρουσίασκληρού νερού , βάμβακος καιγάζας

AAλκοόλεςλκοόλες ::ΑιθυλικήΑιθυλική καικαι ισοπροπυλικήισοπροπυλική --ΙΙLDLD

Πλεονεκτήματα• Βακτηριοκτόνες,

Μυκοβακτηριοκτόνες, μυκητοκτόνες ιδιότητες,

• Άριστη μικροβιοκτόνο δράση σευδατικά διαλύματα 60-90%

• Είναι βακτηριοκτόνα επιλογής γιαμυκοβακτηριοκτόνο δράση καιθεωρούνται ως <πρότυπα> με ταοποία πρέπει να συγκρίνονται όλατα άλλα μυκοβακτηριοκτόνα

• Προκαλούν μετουσίωση τωνπρωτεϊνών

Μειονεκτήματα• Είναι εύφλεκτα υλικά, πρέπει να

φυλάσσονται σε ψυχρό και καλάαεριζόμενο χώρο

• Εξατμίζονται πολύ γρήγορα και τααντικείμενα πρέπει να εμβαπτίζονταιπλήρως στην λκοόλη

• Μείωση βιοκτόνου δράσης σεαραίωση <50%

• Δεν συστήνονται για αποστείρωσηιατρικών και χειρουργικών εργαλείων– επειδή δεν είναι σποροκτόνες και– δεν διεισδύουν σε υλικά πλούσια

σε πρωτεΐνες (ιστοί, αίμα)

ΑιθυλικήΑιθυλική αλκοόληαλκοόλη --ΙΙLDLD

Πλεονεκτήματα• Σε συγκέντρωση 60-80%

αδρανοποιεί όλους τουςλιπόφιλους ιούς, αρκετούςυδρόφιλους( όχι τον ιό ηπατίτιδαςΑ) και άλλα είδη ιών (HIV, αστροϊοί)

• Σε συγκέντρωση 70% θανατώνειτους μύκητες σε καλλιεργητικήμορφή σε 20´ και σε παρασιτικήμορφή (στους ιστούς) σε 1´

• Σε συγκέντρωση 95 % θανατώνειτο Μυκοβακτηρδιο Φυματίωσηςστα πτύελα ή νερό σε 15 sec

ΙΙσοπροπυλικήσοπροπυλική αλκόληαλκόλη --ΙΙLDLD

• Χρόνος έκθεσης 10 sec- 1h• Σε συγκέντρωση

– 30-100% θανατώνει P aeruginosa σε 10 sec

– 40-100% Serratia marcescens, E coli , Salmonella typhi

– 60-95 % Gram θετικάβακτήρια S aureus, Streptococcous pyogenes σε10 sec

– 20% κύστεις Acantamoembaculbestroni

ΑλκοόλεςΑλκοόλες --ΙΙLDLD

ΠλεονεκτήματαΧρησιμοποιούνται για

• απολύμανση θερμομέτρωνστόματος και ορθού,

• μικρές επιφάνειες π .χ ελαστικάπώματα φιαλιδιών και

• επιφάνειες ιατρικού εξοπλισμού

ΜειονεκτήματαΜετά από παρατεταμένη χρήση:

• Καταστρέφουν τις κόλλες τωνφακών στα διάφορα όργανα

• Διογκώνουν και σκληραίνουνελαστικά εξαρτήματα καιπλαστικούς σωλήνες

• Αποχρωματίζουν λαστιχένια καιπλαστικά υλικά

• Καταστρέφουν τα άκρα τωντονομέτρων ( καταστροφήκερατοειδούς)

ΦορμαλδεΰδηΦορμαλδεΰδηΥγρήΥγρή καικαι αέριααέρια μορφήμορφή αποστειρωτικόαποστειρωτικό//HLDHLD

• Καταστρέφει πρωτεΐνες καινουκλεΐκά οξέα τωνμικροβίων

• Βακτηριοκτόνος, ιοκτόνος, ,Μυκητοκτόνος, ΣποροκτόνοςΜυκοβακτηριοκτόνος

• Χρησιμοποίηση τωνυδατικών διαλυμάτων(φορμαλίνη 37 % ) στηνπαρασκευή εμβολίων γρίπηςκαι πολυομελίτιδας και τηνσυντήρηση ανατομικώνπαρασκευασμάτων

• Δυνητικά καρκινογόνο• Ανώτατο όριο έκθεσης 0,75

ppm σε 8 h• Έντονη οσμή και ερεθιστικήδράση στους βλεννογόνουςκαι το δέρμα και σε πολύχαμηλά επίπεδα <1 ppm

ΦορμαλδεΰδηΦορμαλδεΰδηΥγρήΥγρή καικαι αέριααέρια μορφήμορφή αποστειρωτικόαποστειρωτικό//HLDHLD

• Χρησιμοποίηση των ατμώνπαραφορμαλδευδης γιααπολύμανση θαλάμωνβιολογικής ασφάλειας, πριναπό τη συντήρηση ή αλλαγήτων φίλτρων

• Βραδύτερη σποροκτόνοδράση (2 h) απόγλουταραλδεΰδη (15´)

Για τους παραπάνωλόγους έχειεγκαταλειφθεί

ΧλώριοΧλώριο καικαι παράγωγαπαράγωγα χλωρίουχλωρίου --ΙΙLDLD

ΥποχλωριώδηΥποχλωριώδη --ΙΙLDLD

Πλεονεκτήματα• Είναι τα συχνότερα απολυμαντικά

χλωρίου• Δατίθενται

– σε υγρή μορφή ,υδατικό διάλυμαυποχλωριώδους νατρίου 4-6% (οικιακή χλωρίνη-bleach) και

– στερεή μορφή (υποχλωριώδεςασβέστιο)

Μειονεκτήματα• Προκαλούν ερεθισμό ματιών• Προκαλούν εγκαύματα

στοματοφάρυγγα, οισοφάγου καιστομάχου

• Σε συγκεντρώσεις>500 ppm– Διαβρώνουν τα μέταλλα,– αποχρωματίζουν ταυφάσματα

– Απελευθερώνουν τοξικάαέρια χλωρίου όταν ενωθούνμε ενώσεις αμμωνίου ή άλλαοξέα


Πλεονεκτήματα• Έχουν ευρύ αντιμικροβιακό

φάσμα• Δρούν ταχύτατα• Απομακρύνουν αποξηραμένους

και μονιμοποιημένουςοργανισμούς και βιομεμβράνεςαπό τις επιφάνειες

• Δεν παρουσιάζουν σοβαρήτοξικότητα

• Δεν αφήνουν τοξικά υπολείμματα• Δεν επηρεάζονται από την

σκληρότητα του νερού

Μειονεκτήματα• Πρέπει να φυλάσσονται σε

κλειστά αδιαφανή δοχεία


• Η μικροβιοκτόνος δράσης του χλωρίου οφείλεται στουποχλωριώδες οξύ (HOCI) που βρίσκεται σε ισορροπία με τολιγότερο δραστικό uποχλοριώδες ιόν(OCI)

• H ισορροπία αυτή εξαρτάται από το pH

• Η απολυμαντική αποτελεσματικότητα του χλωρίου μειώνεταιμε την αύξηση του pH όπου υπερτερεί το υποχλωριώδες ιόν


• Χαμηλές συγκεντρώσεις ελεύθερου χλωρίου– <5 ppm θανατώνουν βλαστικές μορφές βακτηρίων και– <25 ppm το μυκόπλασμα μέσα σε δευτερόλεπτα σεαπουσία οργανικής ύλης

– 200 ppm αδρανοποιούν διάφορους λιπόφιλους ιούς καιτον HIV σε 10 ´ και τους μύκητες σε < 1h

• Υψηλές συγκεντρώσεις 1000 ppm θανατώνουν το M Tuberculosis

ΠαράγωγαΠαράγωγα πουπου απελευθερώνουναπελευθερώνουν χλώριοχλώριο --ΙΙLDLD

• Xλωριούχο διοξείδιο, • Διχλωροϊσοκυανουρικό Νάτριο,• Χλωραμίνη -Τ

• Έχουν παρατεταταμένη μικροβιοκτόνο δράση διότιδιατηρούν το χλώριο για μακρότερο χρονικό διάστημα

ΣκόνεςΣκόνες πουπου απελευθερώνουναπελευθερώνουν χλώριοχλώριο• Χρησιμοποιούνται για την απολύμανση κηλίδωνβιολογικών υγρών σε πάγκους ή δάπεδα αντίδιαλυμάτων χλωρίνης

• Προσροφούν τις κηλίδες και τις στερεοποιούν

• Καλύτερη βακτηριοκτόνο δράση έχουν τασκευάσματα που περιέχουν 10% διαθέσιμο χλώριο

• Μειονέκτημα θεωρείται η παραγωγή ατμών χλωρίουόταν έρχονται σε επαφή με ούρα

ΟικιακήΟικιακή χλωρίνηχλωρίνη

Κυκλοφορεί σε διάφορες πυκνότητες 4-6%

Αφού περιέχει 6.0% υποχλωριώδες νάτριο ή 60,000 ppmδιαθέσιμου χλωρίου

– Διάλυση 1: 1000 αποδίδει 60 ppm διαθέσιμου χλωρίου

– Διάλυση 1: 10 αποδίδει 6000 ppm διαθέσιμου χλωρίου

ΧρήσειςΧρήσεις

Απολύμανση κηλίδων αίματος• Για μικρές κηλίδες αίματος σε μη κρίσιμες επιφάνειες

– δάλυση 1: 100 υποχλωριώδους νατρίου 6% (600 ppm ) ή– ένα Μυκοβακτηριοκτόνο απολυμαντικό

• Για Μεγάλες κηλίδες αίματος η επιφάνεια– πρέπει να καθαριστεί

• πριν χρησιμοποιηθεί ένα εγκεκριμένο απολυμαντικό ή• διάλυση 1: 10 υποχλωριώδους νατρίου


Απολύμανση προπλασμάτων εκπαίδευσης καρδιοπνευμονικήςαναζωογόνησης

• 500 ppm διαθέσιμου χλωρίου για10´

Απολύμανση ανατομικών προπλασμάτων

Απολύμανση οδοντιατρικών εργαλείων

Απολύμανση ρουχισμού κατά την πλύση


Χλωρίωση νερού• Σε δεξαμενές υδροθεραπείας• Σε ιατρικά απόβλητα πριν την τελική διάθεση• Στο σύστημα παροχής νερού στα κέντρααιμοδιάλυσης και

• στα μηχανήματα αιμοδιάλυσης• Στο σύστημα παροχής νερού των κλιματιστικών στανοσοκομεία


• Τα υποχλωριώδη διαλύματα– πρέπει να φυλάσσονται σε θερμοκρασία δωματίου

(23 °C) σε κλειστά αδιαφανή , πλαστικά δοχεία– Όταν φυλάσσονται σε ανοικτά δοχεία πολυαιθυλενίουχάνουν 40-50% από την αρχική τους περιεκτικότητα σεδιαθέσιμο χλώριο σε ένα μήνα

ΙώδιοΙώδιο καικαι ΙωδοφόραΙωδοφόρα ––ΙΙLDLD ήή LLDLLD

• Τα διαλύματα ιωδίου ή βάματα (tinctures) έχουνχρησιμοποιηθεί ως αντισηπτικά δέρματος ή ιστών

• Το πιο διαδεδομένο ιωδοφόρο είναι η ιωδιούχοςποβιδόνη,

• Τα ιωδοφόρα– έχουν τη βακτηριοκτόνο δραστικότητα του ιωδίου, – είναι λιγότερο τοξικά και ερεθιστικά και– δεν βάφουν ιστούς και επιφάνειες

ΙωδοφόραΙωδοφόρα ΙΙLDLD ήή LLDLLD

• Η βακτηριοκτόνος δραστικότητα των ιωδοφόρων οφείλεταιστη δράση του ελεύθερου ιωδίου

• Έχει παρατηρηθεί ότι η διάλυση τους αυξάνει τηδραστικότητα τους .

• Έτσι διαλύματα ιωδιούχου ποβιδόνης έχουν μεγαλύτερηδραστικότητα από ότι το μητρικό (πυκνό) διάλυμα


• Έχουν βακτηριοκτόνο, μυκοβακτηρικτόνο καιμικρή μυκητοκτόνο καιιοκτόνο δρλαστικότητα

• Χρησιμοποιούνται για τηναπολύμανση φιαλιδίωνκαλλιεργειών αίματος καιιατρικού εξοπλισμού όπωςδεξαμενές υδροθεραπείας,θερμόμετρα καιενδοσκόπια,


• Τα αντισηπτικά ιωδοφόραδεν είναι κατάλληλα γιαχρήση ως απολυμαντικάσκληρών επιφανειών λόγωτων διαφορετικώνσυγκεντρώσεων

• Τα αντισηπτικά ιωδοφόραπεριέχουν λιγότεροδιαθέσιμο ιώδιο από αυτάπου χρησιμοποιούνται ωςαπολυμαντικά

• Τα διαλύματα τωνιωδοφόρων δεν είναισυμβατά με υλικά απόσιλικόνη

ΦαινόλεςΦαινόλες ΙΙLDLD ήή LLDLLD

• Είναι βακτηριοκτόνες, μυκητοκτόνες ιοκτόνες καιμυκοβακτηριοκτόνες ( Αμερικάνικο πρωτόκολλο Α,Ο Α.C-Association of official Analytical Chemists)

• Χρησιμοποιούνται για την απολύμανση περιβαλλοντικώνεπιφανειών και μη κρίσιμων αντικειμένων

• Διαλύονται σύμφωνα με τις αναφερόμενες οδηγίες στηνετικέτα

ΦαινόλεςΦαινόλες ΙΙLDLD ήή LLDLLD

Μειονεκτήματα• Δεν είναι σποροκτόνες• Αφομοιώνονται από πορώδη υλικά• Είναι ερεθιστικές για τους ιστούς και μετά από καλόξέβγαλμα

• Για αυτό δεν συστήνονται για ημι κρίσιμααντικείμενα

• Δεν συστήνονται για απολύμανση σεχρησιμοποιούμενες κούνιες βρεφών (ΕμφάνισηΥπερχολερυθριναιμίας )

• Μετά από τελική απολύμανση θερμοκοιτίδας/κούνιας απαιτείται καλό ξέβγαλμα και στέγνωμα

ΑΠΟΛΥΜΑΝΤΙΚΑΑΠΟΛΥΜΑΝΤΙΚΑ ΝΕΑΣΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣΓΕΝΙΑΣ

• Υπεροξειδωμένο νερό• Μέταλλα

– Άργυρος

ΥπεροξειδωμένοΥπεροξειδωμένο νερόνερόΠλεονεκτήματα

• Βακτηριοκτόνο, ιοκτόνοΜυκοβακτηριοκτόνο , μυκητοκτόνο , σποροκτόνο

• Μείωση 5 log σε (< 2´)• Μη τοξικό για βιολογικούς ιστούς• Δεν είναι διαβρωτικό• Είναι φθηνό, δημιουργείται από

την ηλεκτρόλυση αλατούχουδιαλύματος νερού

• Το τελικό προϊόν (νερό) δεν είναιβλαβερό για το περιβάλλον


• Αδρανοποίηση από οργανικάυλικά

• Είναι ασταθές• Παρασκευή του διαλύματος την

ώρα της χρησιμοποίησης του• Περιορισμένες μελέτες

ΜέταλλαΜέταλλα σανσαν βακτηριοκτόναβακτηριοκτόνα:: ΆργυροςΆργυροςΠλεονεκτήματα• Βακτηριοκτόνο Μυκητοκτόνο, Ιοκτόνο γιαεπιφάνειες-χέρια

• Η διάρκεια αποτελεσματικότητας εξαρτάται από τηνποσότητα του αργύρου και τον αριθμό των μικροοργανισμών

• Η αντιμικροβιακή δράση διατηρείται μετά από συχνόστεγνό σκούπισμα ή σκούπισμα με παράγωγατεταρτοταγούς αμμωνίου

• Φθηνό, υπολειμματική δράση για μεγάλο διάστημα

ΠαστερίωσηΠαστερίωση

• Αναγνωρίζεται σαν εναλλακτική για την χημική απολύμανσητων συσκευών αναισθησίας και αναπνευστικής θεραπείας

• Καταστρέφει όλους τους παθογόνους μικρο οργανισμούςεκτός των σπόρων σε 70°C για 30´

• Παράγων αδρανοποίησης >5 log (Απολύμανση με θερμόνερό)

ΠλυντήριαΠλυντήρια καθαρισμούκαθαρισμού καικαι απολύμανσηςαπολύμανσης μεμεκαταιονισμόκαταιονισμό

• Αυτόματες και κλειστού τύπου συσκευές( χειρουργικά εργαλεία, σωληνώσεις αναισθησίας, σκοραμίδες, λεκάνες πλυσίματος)

• Έχουν μικρό κύκλο καθαρισμού. Καθαρισμός καιαπολύμανση με καταιονισμό με ζεστό νερό σε 90°C για 1´ή με ατμό.

• Τα χειρουργικά εργαλεία και αναισθησίας που καθαρίζονταιδύσκολα, έχουν μεγαλύτερο κύκλο 20-30´ με χρήσηαπορρυπαντικού

ΠλυντήριαΠλυντήρια καθαρισμούκαθαρισμού καικαι απολύμανσηςαπολύμανσης μεμεκαταιονισμόκαταιονισμό

• Περιορίζουν τον χειρονακτικό καθαρισμό• Μειώνουν τα χημικά μικροβιοκτόνα• Περιορίζουν την χρήση αντικειμένων μιας χρήσης• Η πιθανότητα για τον enteroccoci να επιβιώνει και ναδιασπείρεται στο περιβάλλον είναι αμφισβητήσιμη

Απολυμαντικά Χώρων και συσκευών

Documents