หวขอวนน

วงจรความขดแยงประเภทของความขดแยง

อ านาจความเสยงสนตวธ

การเจรจาไกลเกลย

วงจรความขดแยง

การปองกนและ

การวเคราะหความ

ขดแยง

การจดการความขดแยง ขอพพาท

การสรางสนตภาพ

การปองกนและการวเคราะหความขดแยง

การสอสารทด

การมสวนรวมของประชาชน

การเปนหนสวน

แผนทความขดแยง

การสานเสวนา

การจดการความขดแยง ขอพพาท

การอ านวยการประชม

การเจรจาตอรอง

การเจรจาไกลเกลยคนกลาง

การอนญาโตตลาการ

การมสวนรวมของประชาชน

ยตธรรมเชงสมานฉนท

การสรางสนตภาพ

การเยยวยา

การฟนคนด

การขอโทษ

Truth Justice Mercy and Peace

ยตธรรมเชงสมานฉนท

ระยะตางๆ ของการจดการความขดแยง

3.ชวงการจดการความขดแยง

4.ชวงการท าใหเกดสนตภาพ

5.ชวงการท าขอตกลง

7. ชวงการสรางสนตภาพ

เวลา Time

ความรน

แรงI

nten

sity

2.ชวงการจดการวกฤต

6.ชวงการรกษาสนตภาพ

1.ชวงการปองกนความขดแยง

8. ชวงสนตภาพทยงยน

อ านาจคออะไร

Power

ความสามารถในการควบคมหรอมอทธพล

ตอเหตการณและหรอบคคล

สะทอนความคดเรองอ านาจ (ตอ)

1. คนใชอ านาจรสกอยางไรบาง

2. คนทอยใตบงคบรสกอยางไรบาง

3. อ านาจยงยนไหม

4. ผมอ านาจมกใชอ านาจในรปแบบไหน

5. เราจะแกไขปญหานไดอยางไร

อ านาจ (Power) ในบรบทความ

ขดแยง

Kenneth Boulding: แบงลกษณะการใชอ านาจไว 3 ลกษณะ

1. อ านาจคกคาม (Threat Power) ฐาน คอ

บงคบ ขมข

2. อ านาจแลก (Exchange Power) ฐาน คอ ตอรอง

ประนประนอม

3. อ านาจประสาน (Integrative Power) ฐาน คอ

ความรก

วนอาทตยนอาจารยไดจดใหมการเรยนไว

แลว ยงไงทกคนกตองมา ไมเชนนนจะถก

หกคะแนน

สงสรปรายงานมาใหครบ ถกตองนะ

ผมจะไดโอนงบประมาณให

เราคงตองมารวมกนคดแลววา

เปาหมายขององคกรเราจะไปทศทางใด

ตวอยาง

• อ านาจเหนอ (Power over)

• อ านาจรวมกบ (Power with)

• การปราศจากอ านาจและการตองพงพง

• การเสรมพลงอ านาจและการเปนอสระ

(Power to / Power from)

อ านาจเชงคณภาพ• อ านาจจากการใชพละก าลง/อาวธ/ไมเรยว: คณภาพต าสด/

ชวคราว

• อ านาจจากการใชเงน/รางวล :

คณภาพปานกลาง/ ชวคราว

• อ านาจจากการใหความร/ปญญา :คณภาพสงสด /

ยงยน

VANCHAI

VATANASAPT:2546

เขมขดนรภย

การสวมหมวกกนนอค

อยายดตดกบอดตทเคยประสบความส าเรจมาแลว

Victim of Our Own Success

10100

020

1000

30100

020

1000

10100

010

ผมอ านาจมาก (Higher Power Group) อตตาสง ยากทจะเจรจา

อ านาจ/ความขดแยงColeman 2000

แนวโนมและยทธศาสตรของผม

อ านาจ

ผมอ านาจนอย (Lower Power Group)รวมกลมเพอตอรอง

เสนอ านาจ การไดเปรยบเสยเปรยบ

ทศทางการไดเปรยบเสยเปรยบและอ านาจในการตอรอง

ถาม: การเจรจาสายไปหรอยง ขามจดของการเจรจาไปแลว ไมสามารถเจรจาได?

ตอบ: ไมสายและเจรจาไดทกขณะถาคกรณสมครใจ แตเมอสถานการณเปลยนประเดนการเจรจาตองเปลยนไป เชน กอนหนา

เจรจาเรองยบสภา ตอมาเปนการเจรจาเพอยตการชมนมและถอนก าลงทหาร

18-19 พค. ไฟไหม เรมทลาย

ปอม

แกนน ามอบตว

บาย 2

14:00

เผาหองตางๆ

ศาลากลาง

15:00

เผาชอง

3

สถานทตางๆ

16:00

ประกาศ

Curfew

20 พค.

21 พค.

21 พค.

22 พค.

เสนทางอ านาจ/ การไดเปรยบเสยเปรยบ

ประเภทของความขดแยง Types of Conflict

DATAขอมล

INTERESTSผลประโยชน

ขอมลขาด ผดพลาด

แปลขอมลไมตรงกน

ความแตกตางในการเกบและศกษา

ตวอยาง ความยาวหอง ประการงเสอม ทอง

เงนทอง ทรพยากร ความเชอ ความยตธรรม วธการ

ตวอยาง การแยงชงผลประโยชน

อารมณทรนแรง การรบรคลาดเคลอน สอสารไมม ทศนคตตายตว ประพฤตเชงลบซ าชาก

วธการแก ตองสอสาร ปรบมมมองใหตรงกน

ปรชญาความเชอไมตรงกน คานยมตางกนประสบการณ พนฐานการศกษา วฒนธรรม ประเพณตางกน

ตวอยาง สว.

การแยงชงอ านาจ ความไมเทาเทยมกน ความไมยตธรรม กฎหมาย การปกครอง

ตวอยาง การกระจายอ านาจการศกษา ปรบโครงสรางระบบราชการ

คนหนงตด แตไมไดเลอก คนเลอกกอน

ไมไดตด

Seven days Workshop of Networking of the Leaders in the Three Southern Border Provinces of Thailand

ภาพรวม

กลไกและเครองมอในการ

ปองกน จดการ และ

แกปญหาความขดแยง

และกระบวนการมสวน

รวมของประชาชน

There is significant overlap

between

The principles and tools for

conducting

Public Participation and

Conflict

Resolution.

ในการด าเนนการ “การมสวนรวมของประชาชน

และ

การแกปญหาความขดแยง” มความเหมอนกนท

ส าคญทงหลกการและเครองมอ

Resolve Inc and

International Partner, 2000

ตารางท 1 กระบวนการตดสนใจแกปญหาขอพพาท และผลแหงการตดสนใจProcess of Decision Making to Solve Conflict and their

Results

กระบวนการทใชProcess

ผตดสนDecision - making

ผลการตดสนใจResult

- ใชความรนแรง (Violence / Fight)- ใชการเผชญหนาประทวงอยางสนต (Non-Violence Direct Action or Civil Disobedience) อารยะขดขน- ใชการบญญตกฎหมาย (Legislation)- ใชการฟองรอง (Litigation)- ใชอนญาโตตลาการตดสน (Arbitration)- ใชการเจรจาไกลเกลยคนกลาง (Mediation)- ใชการเจรจาตอรอง (Negotiation)- ใชการหลกหนปญหา (Avoidance / Flight)

- ผชนะ (The Winner)

- ผชนะ (The Winner)

- สภานตบญญต (The Legislature)- ศาล (The Court)- อนญาโตตลาการ (Arbitrator)- คกรณ ( The parties)

- คกรณ ( The parties)-

- แพ - ชนะ (Win - Lose)

- แพ - ชนะ (Win - Lose)

- แพ - ชนะ (Win - Lose)

- แพ - ชนะ (Win - Lose)- แพ - ชนะ (Win - Lose)

- ชนะ - ชนะ (Win - Win)

- ชนะ - ชนะ (Win - Win)- คงสภาพเดม (Status quo)

สนตวธคออะไรพดถงสนตวธ นกถง

ใครบาง

1) การตอส อยางสนต (โดยไมใชความ

รนแรง) เพอใหไดซงสงทตองการ

(Civil Disobedience) แมจะผดกฎหมาย

2) การใชสนตวธเพอแกปญหาความ

ขดแยง (Conflict

Resolution) โดยการเจรจาไกลเกลยเพอ

ผลออกมาเปนฉนทามต (Consensus)หรอ ชนะ -ชนะ (Win - Win)

สนตวธม 2 ความหมาย

ขอสงเกตของการใชสนตวธกบการ

แกปญหาความขดแยง

แนวคดเดม : เมอมความขดแยงใชการเจรจา

ไกลเกลยอยางสนตวธ/ หรอเจรจาไกลเกลยคน

กลาง ถาไมส าเรจใชความรนแรง

อ. มารค ตามไท

แนวความคดใหม: เมอมความขดแยง ใช

วธการเจรจาไกลเกลย/ หรอเจรจาไกลเกลยคน

กลางเปนหนทางเดยวทมความชอบธรรมในการ

แกปญหา

ลองท ำด

รถทคณก าลงขบแลนมาดวยความเรวบนถนนทมรถขวกไขว ทนใดรถคนขางหนาเกดเบรค

กะทนหน และก าลงเลยวกลบรถ คณกเลยวหลบรถคนนนอยางหวดหวด เกอบจะชนรถบรรทก

ขางหนา คณจง......1.ลากคนขบรถคนนนออกมาชก

2. บอกเขาวา “ไองง ไปขบรถสามลอถบเสยไป”

3. หายใจลก ๆ และนกดใจทเอาชวตรอดมาได

4. ถามเขาวารหรอปลาว นอกจากเขาแลว ยงมคนอนทใชถนนสายนดวย และกยงไมมใครอยากตายตอนน

5. บอกเขาวาเขาเกอบจะฆาคณแลว

6. ถามเขาวาสบายดหรอเปลา หรอไมกถามวาทเขาท าโงแบบนเพราะก าลงหวเสยอะไรหรอเปลา

7. พาเขาไปหาต ารวจ และท าทกวถทางใหเขาถกยดใบขบข

8. เตะไฟหนารถของเขา

ยคนเปนยคแหงการตอตานบหร คณเปนคนหนงทรวมอยในนนดวย แลววนหนงขณะทคณนงรอรถทวรเทยวตอไปในหองพกโดยสารแหงหนง คณกไดกลนบหร และหนไปเหนชายคนหนงนงสบบหรสบายใจฉบอยหลงคณ แมจะมปายเขตปลอดบหรแลวกตาม คณจง...1.ลกขนเดนหนไปนอกหอง

2. เขาไปพดคยยกแมน าทงหาถงโทษของบหร

3. เดนตรงเขาไปพดเสยงดงวา “คณไมเหนปายหามสบบหรหรอไง”

4. ลกไปนงใกลๆ และสงยมให พดดวยเสยงนมนวลวา “สบมวนนหมดแลวกรณาอยาตอตวใหมไดไหม ดฉนแพควนบหร ขอบคณคะ

5. ตะโกนดงๆ วา “ใครวะสบบหรในทหามสบ”

6. บนดาผจดการ บขส. ทไมกวดขนเรองการสบบหรททหามสบ

7. ไปเรยกนายสถานมาจดการเจาหมดน

8. นงเฉยๆ รอใหคนอนโวยวายขนมาเอง

ควำมหมำย : สนตวธ

1. เรยกรองอยางสนต

2. การจดการความขดแยงดวยสนตวธ

การเปรยบเทยบคาใชจายและเวลา

เจรจากนเอง

เจรจาไกลเกลยโดยคนกลาง

อนญาโตตลาการ

ฟองรองคดกน

การเจรจาตอรอง Negotiation

ก ข

คกรณตดสนใจกนเอง

ควบคมกระบวนการและผลลพธ

การเจรจาไกลเกลยโดยคนกลาง Mediation

ก ข

ค

คกรณตดสนใจเอง

ผไกลเกลย

ยอมใหคนกลางก ากบกระบวนการ แตควบคม

ผลลพธ

การอนญาโตตลาการ Arbitration

ก ข

ค ผมอ านาจตดสนใจ

ควบคมกระบวนการ แตยอมใหคนกลางก าหนด

ผลลพธ

พระบรมราโชวาท ในหองพกคความ

ศาลแขวงชลบร

การเจรจาไกลเกลย?

การเจรจาไกลเกลย (Negotiation) คอ

การเจรจาไกลเกลยคอ กระบวนการ

แกปญหาทมค กรณสองฝายหรอมากกวา

ซงอาจเปนบคคลหรอกล มคน มความสมคร

ใจมาเจรจาในเรองของความแตกตางเพอ

พยายามทจะน าไปส การตดสนใจรวมกนใน

ประเดนทมความกงวลดวยกน

การเจรจาไกลเกลยคนกลาง (Mediation)

คอ

กระบวนการจดการความขดแยงทอาศย

บคคลหรอ กล มบคคลทเปนกลางมาเปนผ

ด าเนนกระบวนการเจรจาใหเกดขอตกลง แต

ไมใชเปนผตดสนชขาด

Interests VS.

Positionsจดสนใจ กบ จดยน

B B

จดสนใจ (Interest)

จดสนใจหรอความตองการ คอ สงทคกรณตองการ หรอ มความจ าเปนตองไดจรงๆ จากการ

เจรจา

ความจ าเปน, ความหวง, ความกลว, ความหวงกงวล,

ความปรารถนาทอยเบองหลง

จดยน (Position)

จดยน คอทางออกทเหมาะสมของขอพพาทในสายตา

ของกลมใดกลมหนง

จดยน คอ มทางแกไขปญหาทเตรยมการไวแลวไมวาจะ

เปนผลลพธสดทาย หรอ การแสดงความตองการ

อยางเปดเผย

ตวอยางของจดยน

• จดยนของผคดคานโรงบ าบดน า

เสยคลองดานคออะไร จดยนของผ

คดคานโรงไฟฟาคออะไร

• จดสนใจคอ เปนหวงเรองวถชวต

ท ามาหากน

• จดยนของกลมพนธมตรเพอ

ประชาธปไตยคออะไร จดยนของ

นายกคออะไร

• จดสนใจคอ คณธรรม จรยธรรม

ประเทศชาต

จดยน จดสนใจ และความ

ตองการ

NEEDS สงจ าเปนทขาดไมได

Interests สงทเราตองการจรงๆ

Positions สงทเราพดวาเรา

ตองการ

เหตผลพนฐานรวมกนภายใต

ความสมพนธ

- ผลประโยชน- ส ท ธ ทไดรบ- ค ว า มตองการ- คานยม

- ผลประโยชน- ส ท ธ ทไดรบ- ค ว า มตองการ- คานยม

จดยนของคกรณ ก จดยนของคกรณ ข

จดสนใจรวม

สามภรยาฟองหยาและตองการ

ลก

- แมตดการพนน-ไ ม ส น ใ จ เ ร อ งการศกษา-พ า ล ก ไ ป อ ยตางจงหวด บานไมด

-พอตดเหลา- ไมดแลลก- มภรยานอย

สาม ภรยา

จดสนใจรวมอนาคตของลกทดความปลอดภยการศกษา

กรณทหนงณ หองสมดแหงหนง นกศกษา ก ก าลง

ท างานอยบนโตะในหองสมด มเอกสารวางอยมาก นกศกษา ก นงท างานอยอยางสงบมาประมาณสองชวโมง นกศกษา ข เดนเขามาในหองสมดเพออานหนงสอ นงอานสกคร ร สกอดอดจงลกไปเปดหนาตางเพอใหลมพดเขามา ทนใดนน ลมกพดเอาเอกสารของนกศกษา ก ปลวกระจดกระจาย นกศกษา ก ไมพอใจอยางยง และตอวา นกศกษา ข โตเถยงกนจนเกดเสยงดงรบกวนคนอน ตางคนตางไมยอมรบกนเรองการเปดและปดหนาตาง

ทานเปนบรรณารกษหองสมด ทานจะแกไขความขดแยงอยางไร

VANCHAI

VATANASAPT:2546

กรณทหนงณ ชมชนแหงห นง ม โ รงงานท า

เครองส าอาง และองคกรมลนธเดกดแลศนยเดกอย วนหนงทงสององคกร คอมลนธฯ และโรงงานไดไปทรานขายผลไมซงมอยรานเดยวจ าหนายผลไมททงสององคกรตองการทงหมดทมอยในราน ผทมาซอตางฝายตางไมยอม อางเหตผลตางๆ วาตองซอเอาผลไมนนไปทงหมดใหได

ถาทานเปนพอคาอยทานจะแกปญหานอยางไร

การแกปญหาความขดแยงและการรวมมอวธตางๆ

MY COMPETE

(MY WAY)

COOPERATION

COMPROMISE

(HALF WAY)

(NO WAY)

AVOID

(OUR WAY)

(YOUR WAY)

COMPLIANCE

YOUR

แขงขน

หลกหน

ประนประนอม

รวมมอ

ยอมตาม

การไกลเกลยไมใชการ “เกลยกลอม” แตเปนกระบวนการทคกรณสมครใจ

มาแกปญหารวมกน

• อยารบรอนดวนสรป• ตองมนใจและกลาทจะไกลเกลย แตอยามนใจมากเกนไป• ตอบสนองความตองการ ความรสกทไมตรง

• การบนทก สรปผดพลาด• เขาใจจดยนและความตองการของคกรณไมครบถวน

• เสนอทางออกทผด