دوره آموزشي آشنائي با مفاهيم معماري سازماني

رویکرد عصر نو

دوره آموزشي آشنائي با معماري سازماني

(1)

دوره آموزشي آشنائي با مفاهيم معماري دوره آموزشي آشنائي با مفاهيم معماري سازمانيسازماني

)سمينار دوم()سمينار دوم(

آشنايي با چارچوبهاي معماري سازمانيآشنايي با چارچوبهاي معماري سازماني

آشنائي با مفاهيم آشنائي با مفاهيم پايه معماري پايه معماري

سازمانيسازماني

آشنائي با آشنائي با چارچوبهاي چارچوبهاي معماري معماري سازمانيسازماني

فرايندفرايندمعماري معماري سازمانيسازماني

معرفي معرفي ابزارهاي ابزارهاي معماري معماري سازمانيسازماني

فهرست مطالبفهرست مطالب

؟ ؟ چارچوبهاي معماري چارچوبهاي معماريچرا چرا مفاهيم پايه چارچوبهاي معماريمفاهيم پايه چارچوبهاي معماري نقش چارچوبهاي معماري در توصيف معماري نقش چارچوبهاي معماري در توصيف معماري

سازمانيسازماني نقش چارچوبهاي معماري در اجراي معماري نقش چارچوبهاي معماري در اجراي معماري

سازمانيسازمانيچارچوبهاي معماري رايجچارچوبهاي معماري رايجمعرفي چارچوب معماري زكمنمعرفي چارچوب معماري زكمنمعرفي چارچوب معماري فدرالمعرفي چارچوب معماري فدرال معرفي چارچوب معماري معرفي چارچوب معماريC4ISRC4ISR



(3)

نمونه هائي از محصوالت معمارينمونه هائي از محصوالت معماري

VJ_UserPrimary Key

VJTypePrimary Key

"Code" [PK1]

VJSpecificationPrimary Key

VJGeneralPrimary Key

SoftwarePrimary Key

"Id" [PK1]

Prn_UserPrimary Key

Prn_PaperPrimary Key

Prn_NetworkPrimary Key

PrnUsagePrimary Key

PrnSpecificationPrimary Key

PrnGeneralPrimary Key

OsPrimary Key

"ID" [PK1]

Network_UnitPrimary Key

Network_ComputerPrimary Key

NetworkSpecificationPrimary Key

NetworkNLPrimary Key

NetworkGeneralPrimary Key

"NetworkCode" [PK1]

NetOSListPrimary Key

JobsPrimary Key

"Code" [PK1]

JobPositionsPrimary Key

"Code" [PK1]

IS_UserPrimary Key

IS_UnitPrimary Key

ISTransactionsPrimary Key

ISSpecificationPrimary Key

ISGeneralPrimary Key

HardwarePrimary Key

HWTypePrimary Key

"HWCode" [PK1]

FormGeneralPrimary Key

"FormCode" [PK1]

Emp_SkillPrimary Key

EmpTrainingPrimary Key

EmpSkillsPrimary Key

"Code" [PK1]

EmpJobsPrimary Key

EmpGeneralPrimary Key

Com_UserPrimary Key

Com_UsagePrimary Key

Com_SoftwarePrimary Key

Com_OSPrimary Key

Com_ISPrimary Key

Com_HardwarePrimary Key

ComGeneralPrimary Key

Network_UsagePrimary Key

Among

Among

Users

Units ComputersSpecificationsUsages

Among

OS's Locations

Units

Transactions

Specifications

Form

Among

PapersUsers NetworksUsagesSpecifications

Users

Among

Specifications

Form

Among

Among

Usages

IS's

Users

Softwares

Hardwares

OS's

Among

Among

CareerSkillsTrainings Among

FormForm

Form



(4)

نمودار موارد کاربرینمودار موارد کاربری

شناسنامه بده تغييررا شبكه

شناسنامه بده تغييررا انساني نيروي

شناسنامه بده تغييررا اطالعاتي سيستم

شناسنامه بده تغييررا جانبي وسيله

شناسنامه بده تغييررا چاپگر

شناسنامه بده تغييررا كامپيوتر

كن رساني بروزرا براوسر

شناسنامه بده تغييررا فني

را فني شناسنامه بده تغيير(Use Case)

System ArchitectSat Sep 06, 2003

13:12

<<include>>

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>

را افزار نرم كن حذف

سخت قطعه كن حذفرا افزاري

سيستم كن حذفرا عامل

را افزار نرم بده تغيير

سخت قطعه بده تغييررا افزاري

عامل سيستم بده تغييررا

افزار نرم كن ايجادرا جديد

سخت قطعه كن ايجادرا جديد افزاري

سيستم كن ايجادرا جديد عامل

را تعاريف كن مديريت

(Use Case)را تعاريف كن مديريتSystem Architect

Sat Sep 06, 2003 15:04Comment

<<extend>><<extend>> <<extend>>

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>



(5)

:Pump راننده :

Driver راننده

:Gas_Station دفتر پمپ بنزين:

:FP_DB بانك برچسبها :

:Financial Instituation

موسسه مالي:

SenseFastPass تشخيص بده برچسب هوشمند را

RetrieveDriver_Info طالعات راننده رااستخراج كن ا

Authorizae صادر كن مجوز را

ReceiveAuthorization دريافت كن مجوز را

Provide FastPass ارائه كن برچسب هوشمند را

RequestGas درخواست كن نوع بنزين را

SelectGas انتخاب كن نوع بنزين را

DispenseGas ن راارائه كن بنزي

PumpGas پمپ كن بنزين را

ProvideSale_Info فراهم كن اطالعات فروش را

lComputeCostOfSale محاسبه كن مبلغ قابل پرداخت را

ProvideRequested_Cost فراهم كن مبلغ درخواستي را

UpdateCredit ReceiveCreditUpdate بروز رساني كن اعتبار را

تيجه بروزرساني اعتبار رادريافت كن ن

UpdateLedger بروز رساني كن اطالعات صندوق را

PrintReceipt چاپ كن رسيد را

TakeReceipt دريافت كن رسيد را

((OV-6cOV-6c))نمودار ترتيبينمودار ترتيبي



(6)

FP_DEVICE

FP_ID

Pumped_Gas_Info

FP_ID Amount Status

Selection

Grade

Pump

Grade

RequestGas() DispenseGas() PrintReceipt() ProvideSale_Info() SenseFastPass() GenerateError() Driver

FP_ID Grade Amount

ProvideFastPass() SelectGas() PumpGas() TakeReceipt()

Display

Message_ID Message

Receipt

Message FP_ID Grade Amount Cost

FP_ID Grade Amount

Sale_Info

Light

Status

Driver_Info

FP_ID

SaleApproval

FP_ID Approval

Financial Instituation

Authorize() CreditUpdate()

Requested_Cost

CreditCardNo Cost Validation Gas_Station_Account

Financial_Transaction

Transaction_ID CreditCardNo Calidation

FP_DB

Transaction_ID ReceiveCreditUpdate() ProvideRequested_Cost() RetrieveDriver_Info() ReceiveAuthorization(()

Gas_Station_DB

Gas_Station_ID Gas_Station_Account

Driver_DB

FP_ID CreditCardNo

AmountPumped

Gas_Station_ID FP_ID Cost

Ledger

FP_ID Cost

Gas_Price

Grade_ID Price

Gas_Station

ComputeCostOfSale() UpdateLedger()


Receipt_Info

CreditCard_DB

CreditCardNo Validation

((OV-7OV-7))نمودار كالس قابل تبديل به مدل منطقي داده نمودار كالس قابل تبديل به مدل منطقي داده



(7)((OV-6bOV-6b))توصيف انتقال حالت عملياتي توصيف انتقال حالت عملياتي

Providing FastPass درحال فراهم ساختن

برچسب هوشمند

Selecting Gas درحال انتخاب نوع بنزين

Gas Grade Requested نوع بنزين درخواست مي شود

Light=ON روشن = المپ

Pumping Gas درحال پمپ كردن بنزين

Receipt Printed رسيد چاپ ميشود

Taking Receipt درحال دريافت رسيد

Driver راننده

Idle در انتظار فرمان

Pump پمپ

Driver Arrived راننده فرا ميرسد

Sensing FastPass درحال تشخيص� برچسب هوشمند

[Approval=True] )صحيح =مجوز(

Requesting Gas درحال درخواست نوع بنزين

Gas Grade Selected نوع بنزين انتخاب ميشود

[Approval=Fase] )نا صحيح =مجوز(

Dispensing Gas درحال ارائه بنزين

Generating Error در حال اعالم خطا

Gas Pumping Finished عمل پمپ به آخر ميرسد

Providing Sale_Info در حال فراهم كردن اطالعات فروش

Receipt Information Arrived اطالعات رسيد دريافت ميشود

Printing Receipt درحال چاپ رسيد

Receipt Taken رسيد اخذ ميشود

Idle در انتظار فرمان

FP_DB بانك برچسبها

Driver_Info Arrived/ Retrieve Driver Info استخراج كن اطالعات راننده را /اطالعات� راننده ميرسد

Requesting Authorization درحال درخواست مجوز

Authorization Received مجوز ميرسد

Providing Requested_Cost در حال فراهم ساختن مبلغ درخواستي

FI Updated Received � بروزرساني از طرف موسسه مالي رسيدن� پيام

Receiving Authorization در حال دريافت مجوز

Sale_Info Arrived اطالعات فروش ميرسد

Receiving Credit Update درحال دريافت بروزرساني� اعتبار



(8) ((SV-4SV-4))توصيف كاركردي سيستم توصيف كاركردي سيستم

Provide FastPass

Sense FastPass

(FP_ID)

(Message_ID, Message)

SelectGas

Request Gas

(Grade)

/Light=ON

Pump Gas

ReadGrade

(FP_ID, Amount)/Light=OFF

(Grade)

Dispense Gas

Read Amount

Provide Sale Info

(FP_ID, Grade, Amount)

(FP_ID, Grade, Amount) Compute

Cost Of Sale

Provide Requested_Cost

(CreditCardNo, Cost, Gas_Station_Account)

Update Credit

(FP_ID, Cost, Gas_Station_ID)

Receive Credit Update

(CreditCardNo, Cost, Gas_Station_Account, Validation)

(FP_ID, Cost)

Update Ledger

Generate Error

(FP_ID)[Approval=False]

(Message, FP_ID, Grade, Amount, Cost)


Print Receipt


Take Receipt

(FP_ID, Approval) Receive Authorization

(Transaction_ID, CreditCardNo, Validation)

Authorize

Retrieve Driver Info

Transaction_ID, CreditCardNo) (FP_ID)

:Driver راننده:

:Sensor ساسهح :

:Printer چاپگر:

:Monitor مانيتور :

:KeyPad صفحه كليد:

:Gad_Dispenser ارائه كننده بنزين:

:Pump_CU مركز كنترل پمپ:

:Gas_Station_CU مركز كنترل پمپ بنزين:

:FI_CU مركز كنترلE موسسه مالي:

:Calculator ماشين حساب:

:FP_DB_CU مركز كنترل بانك برچسبها:

(FP_ID)[Approval=TRUE]



(9) ((SV-10cSV-10c))توصيف رخداد سيستمي توصيف رخداد سيستمي

:Driver راننده:

:Sensor حساسه :

:Printer چاپگر:

:Monitor مانيتور :

:KeyPad صفحه كليد:

:Gad_Dispenser ارائه كننده بنزين:

:Pump_CU مركز كنترل پمپ:

:Gas_Station_CU مركز كنترل پمپ بنزين:

:FI_CU مركز كنترل� موسسه مالي:

:Calculator ماشين حساب:

:FP_DB_CU مركز كنترل بانك برچسبها:

Provide FastPass

Sense FastPass

SelectGas

Request Gas

Pump Gas

ReadGrade

Dispense Gas

Read Amount

Provide Sale Info

Compute Cost Of Sale

Provide Requested_Cos

t

Update Credit

Receive Credit Update

Update Ledger

Generate Error

Print Receipt

Take Receipt

Receive Authorization

Authorize

Retrieve river Info

(SV-10c) نمودار ترتيبي



(10) ((SV-11SV-11))نمودار كالس سيستمي نمودار كالس سيستمي

PositiveApproval

FP_ID TrueApproval

Light

Status

Sale Rejection Info


DispensedGas_Info

FP_ID Grade Amount

Pump_CU

ProvideSale_Info() GenerateError()

Gas_Dispenser

DispenseGas() ReadAmount()

Grade_Info

Grade

Pump

Grade

KeyPad

ReadGrade()

Printer

PrintReceipt()

Monitor

RequestGas()

1 1

1

1 1

Sensor

SenseFastPass() FP_Device

FP_ID Selection

Grade

Gas_Station

Pumped_Gas_Info

FP_ID Amount Status

Display

MessageID Message

Driver

FP_ID Grade Amount

ProvideFastPass() SelectGas() PumpGas() TakeReceipt()

Receipt


Gas_Price

Grade_ID Price

Ledger

FP_ID Cost

Calculator

ComputeCostOfSale()

Gas_Station_CU

UpdateLedger() Ledger_Info

FP_ID Cost

1

1 1 1

Receipt_Info


FI

CreditCard_DB

CreditCardNo Approval

FI_CU

Authorize() UpdateCredit()

Financial_ Transaction

Transaction_ID CreditCardNo Validation

Requested_Cost

CreditCardNo Cost Gas_Station_Account Validation

1 1

AmountPumped

FP_ID Cost Gas_Station_ID

Sale_Info

FP_ID Grade Amount

Driver_DB

FP_ID CreditCardNo

GasStationDB

Gas_Station_ID CreditCardNo

FP_DB

GasStationDB

RetrieveDriver_Info() ReceiveAuthorization() ProvideRequested_Cost() ReceiveCreditUpdate()

Driver_info

FP_ID

Sale Approval

FP_ID Approval

Driver

Pump

Gas Station

FastPass Data Base

Financial Institution



(11) ((SV-1SV-1))نمودار تغيير يافته استقرار نمودار تغيير يافته استقرار

گره راننده

راننده

گره پمپ بنزين

پمپ

دفتر پمپ بنزين

گره مركزي برچسبها

بانك رانندگان

بانك پمپ بنزينها

شناسه برچسب بانك برچسبها

مجوز فروش

اطالعات صندوق مقدار پمپ شده

تراكنش مالي

)مجوز(

تراكنش مالي

)فروش(

گره موسسه مالي

بانك موسسه مالي

بانك پمپ بنزين ها بانك

كارتهاي اعتباري

دشناسه برچسب هوشمن نمايش گر

انتخاب

المپ اطالعات بنزين پمپ شده

رسيد



(12) ((SV-1SV-1))نمودار تغيير يافته استقرار نمودار تغيير يافته استقرار

راننده

گره سيستم پمپ بنزين - پمپ

اطالعات نوع بنزين

شناسه برچسب هوشمند

انتخاب

المپ

اطالعات بنزين پمپ شده

رسيد

گره بانك برچسبها شناسه برچسب هوشمند

مجوز فروش

اطالعات فروش تاييد نشده

اطالعات صندوق

اطالعات فروش

اطالعات رسيد

نمايش گر

چاپگر

صفحه كليد

ارائه كننده بنزين

مانيتور

واحد كنترل پمپ

حساسه

اطالعات بنزين ارائه شده

دفتر پمپ بنزين

اطالعات صندوق

مقدار پمپ شده

نترلE دفتر پمپ بنزينواحد ك

ماشين حساب



(13)

((SV-5SV-5))ماتريس فعاليت عملياتي به وظيفه كاركردي ماتريس فعاليت عملياتي به وظيفه كاركردي



(14)

مقدمهمقدمه

چارچوبهاي معماري روشهائي براي تفكر چارچوبهاي معماري روشهائي براي تفكر سازماندهي شده در باره سيستمهاي پيچيده سازماندهي شده در باره سيستمهاي پيچيده

و بزرگ ارائه ميكنند.و بزرگ ارائه ميكنند.



(15)

ديدگاههاي مختلفديدگاههاي مختلف

افراد مختلف، بسته به افراد مختلف، بسته بهجايگاهشان، ديدگاههاي جايگاهشان، ديدگاههاي

مختلفي نسبت به اطالعات مختلفي نسبت به اطالعات دارند.دارند.

هر كدام از ديدگاههاي فوق هر كدام از ديدگاههاي فوقنشاندهنده سطح جزئيات نيز نشاندهنده سطح جزئيات نيز

هستند.هستند. با حركت از اليه هاي با حركت از اليه هاي

ماموريتي به سمت اليه هاي ماموريتي به سمت اليه هاي طراحي و ساخت، ميزان طراحي و ساخت، ميزان

جزئيات بيشتر ميشود.جزئيات بيشتر ميشود. ديدگاهها نشاندهنده يك حركت ديدگاهها نشاندهنده يك حركت

عمودي در سطح سازمان عمودي در سطح سازمان هستند.هستند.



(16)

جنبه هاي مختلفجنبه هاي مختلف

هر سازمان ميتواند از هر سازمان ميتواند ازجنبه هاي مختلفي مورد جنبه هاي مختلفي مورد

بررسي قرار گيرد.بررسي قرار گيرد. از منظر سيستمهاي از منظر سيستمهاي

اطالعاتي، سه جنبه مهم اطالعاتي، سه جنبه مهم از سازمان عبارتند از:از سازمان عبارتند از:

موجوديتها :: داده هاموجوديتها :: داده ها فرايندها :: سيستمهاي فرايندها :: سيستمهاي

اطالعاتياطالعاتيمكانها :: شبكه هامكانها :: شبكه ها

جنبه هاي مختلف نشان جنبه هاي مختلف نشاندهنده يك حركت افقي در دهنده يك حركت افقي در

سطح سازمان هستند.سطح سازمان هستند.

فرايندفرايند هاها

چطورچطور((((

مكانهمكانهاا

))كجاكجا((

موجوديتموجوديتهاها

چه چه (())چيزچيز



(17)

تفاوت ديدگاهها: ديدگاه طراحتفاوت ديدگاهها: ديدگاه طراح

CLASS

DIAGRAM

(ERD)

USE

CASE

(DFD)

NETWORK

DIAGRAM

:ديدگاه طراح:ديدگاه طراحمدلهاي دادهمدلهاي داده

نمودار كالسنمودار كالسنمودار ارتباط موجوديتنمودار ارتباط موجوديت

مدلهاي فرايندمدلهاي فرايندنمودار مورد كاربرينمودار مورد كاربرينمودار گردش دادهنمودار گردش دادهنمودار فعاليتنمودار فعاليت

مدلهاي شبكهمدلهاي شبكهنمودار راه اندازينمودار راه اندازينمودار شبكهنمودار شبكه



(18)

تفاوت ديدگاهها: ديدگاه برنامه ريزتفاوت ديدگاهها: ديدگاه برنامه ريز

آمار توليدموجودي

انباراسناد

مالي

سيستم توليدسيستم انبار

سيستم فروش

نمايندگي ها

مراكز توزيعشعبه ها

:ديدگاه برنامه ريز:ديدگاه برنامه ريزسرفصلهاي اطالعاتيسرفصلهاي اطالعاتي

آمار توليدآمار توليدموجودي انبارموجودي انباراسناد مالياسناد مالي

سيستمها و خدماتسيستمها و خدماتسيستم توليدسيستم توليدسيستم انبارسيستم انبارخدمات پس از فروشخدمات پس از فروش

توزيع جغرافيائي واحدهاتوزيع جغرافيائي واحدهاادارات استانادارات استاننمايندگي هانمايندگي هامراكز توزيعمراكز توزيع



(19)

تلفيق ديدگاهها و جنبه هاي مختلفتلفيق ديدگاهها و جنبه هاي مختلف



مالي


سيستم فروش



CLASS

DIAGRAM

(ERD)

USE

CASE

(DFD)

NETWORK

DIAGRAM

:جنبه ها:جنبه هاموجوديتهاموجوديتهافرايندهافرايندهامكانهامكانها

ديدگاههاديدگاههابرنامه ريزبرنامه ريزطراحطراح



(20)

تلفيق ديدگاهها و جنبه هاي مختلفتلفيق ديدگاهها و جنبه هاي مختلف



مالي


سيستم فروش



CLASS

DIAGRAM

(ERD)

USE

CASE

(DFD)

NETWORK

DIAGRAM

ديدگاه برنامه ريز

ديدگاه طراح

،در يك چارچوب معماري خوب، جزئيات ارائه شده، در يك چارچوب معماري خوب، جزئيات ارائه شدهروشهاي توصيف، و مدلهاي مورد استفاده در هر ديدگاه، روشهاي توصيف، و مدلهاي مورد استفاده در هر ديدگاه،

مناسب اشخاصي انتخاب ميشود كه در آن جايگاه قرار مناسب اشخاصي انتخاب ميشود كه در آن جايگاه قرار داشته و به زباني بيان مي شوند كه قابل درك براي آنان داشته و به زباني بيان مي شوند كه قابل درك براي آنان

باشد.باشد.



(21)

چارچوبهاي معماري سازمانيچارچوبهاي معماري سازماني

جنبه هاي مختلف جنبه هاي مختلف معماري)عناصر پايه(معماري)عناصر پايه(

انگيزه هاانگيزه ها

)چرا()چرا(

افرادافراد

)چه كسي()چه كسي(

موجوديت هاموجوديت ها

)چه چيز()چه چيز(

فرايندهافرايندها

)چطور()چطور(

مكانهامكانها

)كجا()كجا(

زمانهازمانها

)كي()كي(

ي ار

عم م

فتلخ

مي

هااه

دگدي

ي ار

عم م

فتلخ

مي

هااه

دگدي

يمان

ازس

يمان

ازس

برنامه ريز

)مدلهاي معنائي(

ما لك

)مدلهاي مفهومي(

طراح

)مدلهاي منطقي(سازنده

)مدلهاي فيزيكي(پيما نكار

)مدلهاي اجرائي(

چارچوب هاي معماري روشي براي تلفيق ديدگاهها و جنبه چارچوب هاي معماري روشي براي تلفيق ديدگاهها و جنبه هاي مختلف سازمان ارائه ميكنند.هاي مختلف سازمان ارائه ميكنند.



(22)




)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

ي ار

عم م

فتلخ

مي

هااه

دگدي

ي ار

عم م

فتلخ

مي

هااه

دگدي

يمان

ازس

يمان

ازس

برنامه ريز


ما لك


طراح




هر سلول شامل توصيف جنبه خاصي از معماري سازماني هر سلول شامل توصيف جنبه خاصي از معماري سازماني است.است.

كه براي كه براي موضوعاتی موضوعاتی فهرست فهرستسازمانسازمان

اهميت دارند. اهميت دارند.سرفصلهاي مهم اطالعاتيسرفصلهاي مهم اطالعاتي

نمودارهاي شبكهنمودارهاي شبكهنمودارهاي راه اندازينمودارهاي راه اندازي



(23)




)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

ي ار

عم م

فتلخ

مي

هااه

دگدي

ي ار

عم م

فتلخ

مي

هااه

دگدي

يمان

ازس

يمان

ازس

برنامه ريز


ما لك


طراح




� هر چارچوب مدلهاي مناسب براي توصيفهاي هر سلول � هر چارچوب مدلهاي مناسب براي توصيفهاي هر سلول معموال معموالرا نيز پيشنهاد ميكند.را نيز پيشنهاد ميكند.



(24)

چارچوبهاي معماريE رايجچارچوبهاي معماريE رايج

چارچوب معماري زكمنچارچوب معماري زكمن :19981998تاريخ ارائه: تاريخ ارائه ارائه كننده: آقاي جان زكمنارائه كننده: آقاي جان زكمن:اطالعات بيشتر:اطالعات بيشتر

WWW.ZIFA.COMWWW.ZIFA.COM



(25)


چارچوب معماري چارچوب معماريFEAFFEAF

:19991999تاريخ ارائه: تاريخ ارائه ارائ�ه كنن�ده: س�ازمان م�ديريت ارش�د فن�اوري اطالع�ات ارائ�ه كنن�ده: س�ازمان م�ديريت ارش�د فن�اوري اطالع�ات

دولت آمريك��ادولت آمريك��ا))CIO CouncilCIO Council((

:اطالعات بيشتر:اطالعات بيشترWWW.CIO.GOVWWW.CIO.GOV



(26)


چارچوب معماري چارچوب معماريC4ISR/DoDAFC4ISR/DoDAF

:19961996تاريخ ارائه: تاريخ ارائه ارائه كننده: وزارت دفاع آمريكاارائه كننده: وزارت دفاع آمريكا:اطالعات بيشتر:اطالعات بيشتر

http://www.c3i.osd.milhttp://www.c3i.osd.mil



(27)


چارچوب معماري چارچوب معماريTEAFTEAF

:20002000تاريخ ارائه: تاريخ ارائه ارائه كننده: خزانه داري آمريكاارائه كننده: خزانه داري آمريكا:اطالعات بيشتر:اطالعات بيشتر

http://www.treas.govhttp://www.treas.gov



(28)


چارچوب معماري چارچوب معماريTOGAFTOGAF

:19951995تاريخ ارائه: تاريخ ارائه :ارائه كننده: ارائه كنندهOpen GroupOpen Group :اطالعات بيشتر:اطالعات بيشتر

http://www.opengroup.orghttp://www.opengroup.org



(29)

چارچوبهاهي معماري در مقايسه با متدولوژي هاچارچوبهاهي معماري در مقايسه با متدولوژي ها

،چارچوبهاي معماري روش نيستند، چارچوبهاي معماري روش نيستند meta meta))بلكه يك نوع داده مجازي بلكه يك نوع داده مجازي

datadata)).به حساب مي آيند. به حساب مي آيند در واقع از چارچوبهاي معماري در واقع از چارچوبهاي معماري

ميتوان براي ايجاد، يا ارزيابي ميتوان براي ايجاد، يا ارزيابي متدولوژي ها استفاده كرد.متدولوژي ها استفاده كرد.

متدولوژي ها نشان دهنده يك متدولوژي ها نشان دهنده يكحركت در روي چارچوب هستند، حركت در روي چارچوب هستند،

بعنوان مثال:بعنوان مثال: خط پررنگ: يك متدولوژي فرايند خط پررنگ: يك متدولوژي فرايند

محور نظير روش محور نظير روش Clive FinkelsteinClive Finkelstein.را نشان ميدهد. را نشان ميدهد

خط نقطه چين: يك متدولوژي داده خط نقطه چين: يك متدولوژي دادهمحور نظير جيمز مارتين را نشان محور نظير جيمز مارتين را نشان

ميدهد.ميدهد.



(30)

چارچوب معماري زكمنچارچوب معماري زكمن



(31)

چارچوب معماري زكمن: تاريخچهچارچوب معماري زكمن: تاريخچه

آقاي جان ، آقاي جان 19871987در سال در سال ،زكمن اقدام به انتشار زكمن اقدام به انتشار چارچوب زكمن نمود.چارچوب زكمن نمود.

در حال حاضر اين در حال حاضر اينچارچوب از طريق شركت چارچوب از طريق شركت

ZIIFAZIIFA به روز رساني مي به روز رساني مي شود.شود.

چارچوب معماري زكمن چارچوب معماري زكمنكاربرد گسترده اي در كاربرد گسترده اي در

تجارت و صنعت داردتجارت و صنعت دارد



(32)

چارچوب معماري زكمن: كلياتچارچوب معماري زكمن: كليات

چارچوبي است مبتني بر اصول طراحي چارچوبي است مبتني بر اصول طراحيسيستمها كه بر اساس مجموعه اي از مدلهاي سيستمها كه بر اساس مجموعه اي از مدلهاي

تك متغيره و نرمال ايجاد شده است.تك متغيره و نرمال ايجاد شده است. مباني نظري اين چارچوب تضمين ميكند كه مباني نظري اين چارچوب تضمين ميكند كه

طراحي انجام گرفته توسط اين چارچوب واضح، طراحي انجام گرفته توسط اين چارچوب واضح، قابل فهم، متوازن، و كامل خواهد بود.قابل فهم، متوازن، و كامل خواهد بود.


)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

برنامه ريز

مدلهاي ()معنائي

ما لك

مدلهاي ()مفهومي

طراح

مدلهاي ()منطقي

سازنده

مدلهاي ()فيزيكي

پيما نكار

مدلهاي ()اجرائي



(33)

چارچوب معماري زكمن: كليات...چارچوب معماري زكمن: كليات...

چارچوب زكمن قادر به ارائه توصيفهاي الزم چارچوب زكمن قادر به ارائه توصيفهاي الزماز تمام جنبه ها و ديدگاههاي سازمان است.از تمام جنبه ها و ديدگاههاي سازمان است.

چارچوب زكمن به منظور توصيف جنبه هاي چارچوب زكمن به منظور توصيف جنبه هايمختلف يك سازمان از يكسري مدل مختلف يك سازمان از يكسري مدل

استفاده ميكند.استفاده ميكند. چارچوب زكمن براي رسيدن به انعطاف چارچوب زكمن براي رسيدن به انعطاف

پذيري باال از مدلهائي استفاده ميكند كه تنها پذيري باال از مدلهائي استفاده ميكند كه تنها يك متغير دارند.يك متغير دارند.

مدلهاي چارچوب قابل استفاده براي كليه مدلهاي چارچوب قابل استفاده براي كليهبازيگران اصلي سازمان است.بازيگران اصلي سازمان است.


)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

برنامه ريز


ما لك


طراح


سازنده


پيما نكار




(34)

چارچوب معماري زكمن: ساختارچارچوب معماري زكمن: ساختار

از نظر چارچوب معماري زكمن، هر از نظر چارچوب معماري زكمن، هر عنصر پايهعنصر پايهسازمان شامل شش نوع سازمان شامل شش نوع

است:است:چه چيز: چه چيزموجوديتهاموجوديتها :چطور: چطورفرايندهافرايندها :كجا: كجامكانهامكانها :چه كسي: چه كسيافرادافراد :كي: كيزمان هازمان ها :چرا: چراانگيزه هاانگيزه ها :


)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

برنامه ريز


ما لك


طراح


سازنده


پيما نكار




(35)

چارچوب معماري زكمن: ساختار...چارچوب معماري زكمن: ساختار...

هر عنصر پايه متناظر با جنبة خاصي از هر عنصر پايه متناظر با جنبة خاصي ازمعماري سازماني است.معماري سازماني است.

از از عناصر پايه، عناصر پايه، براي توصيف هر كدام از براي توصيف هر كدام از مدلها استفاده ميشود.مدلها استفاده ميشود.

مدلهاي مورد استفاده در چارچوب زكمن مدلهاي مورد استفاده در چارچوب زكمن باشند. مدلهاي باشند. مدلهاي مركبمركب يا يا سادهسادهميتوانند ميتوانند

مركب بايد قابل تفكيك به مدلهاي ساده مركب بايد قابل تفكيك به مدلهاي ساده باشند.باشند.


)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

برنامه ريز


ما لك


طراح


سازنده


پيما نكار




(36)


مدلهاي ساده قادر به توصيف هر كدام از مدلهاي ساده قادر به توصيف هر كدام ازعناصر پايه و ارتباط بين آنها هستند.عناصر پايه و ارتباط بين آنها هستند.

:مدلها بايد:مدلها بايد.به زبان استاندارد بيان شوند.به زبان استاندارد بيان شوند.تا حد امكان از عالئم گرافيك استفاده كنند.تا حد امكان از عالئم گرافيك استفاده كنند قادر به پوشش تمام جنبه هاي سازمان قادر به پوشش تمام جنبه هاي سازمان

باشند.باشند.


)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

برنامه ريز


ما لك


طراح


سازنده


پيما نكار




(37)


:ديدگاههاي مختلف چارچوب:ديدگاههاي مختلف چارچوب)ديدگاه برنامه ريز)مدلهاي معنائي(ديدگاه برنامه ريز)مدلهاي معنائي)ديدگاه مالك)مدلهاي مفهومي(ديدگاه مالك)مدلهاي مفهومي)ديدگاه طراح)مدلهاي منطقي(ديدگاه طراح)مدلهاي منطقي)ديدگاه سازنده)مدلهاي فيزيكي(ديدگاه سازنده)مدلهاي فيزيكيديدگاه پيمانكارديدگاه پيمانكار

ديدگاههاي معماري سازماني حاوي ديدگاههاي معماري سازماني حاويسطوح مختلفي از جزئي نگري هستند.سطوح مختلفي از جزئي نگري هستند.


)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

برنامه ريز


ما لك


طراح


سازنده


پيما نكار




(38)

چارچوب معماري زكمن: راهنماي چارچوبچارچوب معماري زكمن: راهنماي چارچوب

به همراه چارچوب، هيچ نوع راهنمائي در رابطه به همراه چارچوب، هيچ نوع راهنمائي در رابطهبا فرايند، ترتيب، يا نحوه پياده سازي چارچوب با فرايند، ترتيب، يا نحوه پياده سازي چارچوب

ارائه نشده است.ارائه نشده است. افراد ديگري چون استيون اسپيواك، اقدام به افراد ديگري چون استيون اسپيواك، اقدام به

تهيه راهنماي استفاده از اين چارچوب نموده اند.تهيه راهنماي استفاده از اين چارچوب نموده اند.


)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

برنامه ريز


ما لك


طراح


سازنده


پيما نكار




(39)

چارچوب معماري زكمن: اصولچارچوب معماري زكمن: اصول

مدل سازي كامل يك سيستم نيازمند مدل سازي كامل يك سيستم نيازمندپاسخگوئي به هر شش سوال چه چيز، چطور، پاسخگوئي به هر شش سوال چه چيز، چطور،

كجا، چه كسي، كي، و چرا است.كجا، چه كسي، كي، و چرا است. شش جنبة فوق قادر به ثبت تمام مدلهاي شش جنبة فوق قادر به ثبت تمام مدلهاي

حياتي و مورد نياز جهت توسعه سيستم هستند.حياتي و مورد نياز جهت توسعه سيستم هستند. محدوديتهاي مربوط به سطرهاي پايين به محدوديتهاي مربوط به سطرهاي پايين به

محدوديتهاي سطرهاي باالتر نيز اضافه ميشود.محدوديتهاي سطرهاي باالتر نيز اضافه ميشود.


)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

برنامه ريز


ما لك


طراح


سازنده


پيما نكار




(40)

چارچوب معماري زكمن: اصولچارچوب معماري زكمن: اصول

ستونها در واقع نشان دهنده سطوح مختلفي از ستونها در واقع نشان دهنده سطوح مختلفي ازجزئيات براي يك مدل خاص هستند.جزئيات براي يك مدل خاص هستند.

.ستونها داراي ترتيب نيستند.ستونها داراي ترتيب نيستند هر ستون نشان دهنده يك و فقط يك مدل هر ستون نشان دهنده يك و فقط يك مدل

است.است. هر سطر نشان دهنده يك و فقط يك ديدگاه هر سطر نشان دهنده يك و فقط يك ديدگاه

است.است..هر سلول منحصر بفرد است.هر سلول منحصر بفرد است


)چرا()چرا(








)كجا()كجا(


)كي()كي(

برنامه ريز


ما لك


طراح


سازنده


پيما نكار




(41)

((FEAFFEAF))چارچوب معماري فدرال چارچوب معماري فدرال



(42)

چارچوب معماري فدرال: تاريخچهچارچوب معماري فدرال: تاريخچه

و بدنبال و بدنبال 19919966در سال در سال قانون موسوم به كلينگر قانون موسوم به كلينگر

كوهن، دولت فدرال كوهن، دولت فدرال آمريكا، بعنوان يك راه آمريكا، بعنوان يك راه

حل مناسب برنامه ريزي حل مناسب برنامه ريزي و پياده سازي سيستمهاي و پياده سازي سيستمهاي اطالعاتي، اقدام به تهيه اطالعاتي، اقدام به تهيه سند چارچوب معماري سند چارچوب معماري

نموده و انتشار داد.نموده و انتشار داد. هدف اصلي اين چارچوب هدف اصلي اين چارچوب

افزايش ميزان تعامل در افزايش ميزان تعامل در سطح دولت بوده است.سطح دولت بوده است.



(43)

چارچوب معماري فدرال: كلياتچارچوب معماري فدرال: كليات

چارچوب معماري فدرال چارچوب معماري فدرالبر اساس سه ستون اول بر اساس سه ستون اول

از چارچوب زكمن و از چارچوب زكمن و روشي كه آقاي اسپيواك روشي كه آقاي اسپيواك

مطرح مطرح EAPEAPدر كتاب در كتاب كرده شكل گرفته است.كرده شكل گرفته است.

مفاهيمي چون معماري مفاهيمي چون معماريوضع موجود، معمار وضع وضع موجود، معمار وضع مطلوب، طرح انتقالي و مطلوب، طرح انتقالي و

استانداردها، بخوبي در استانداردها، بخوبي در اين چارچوب توضيح داده اين چارچوب توضيح داده

شده اند.شده اند.



(44)

چارچوب معماري فدرال: اجزاء چارچوبچارچوب معماري فدرال: اجزاء چارچوب

:اجزاء چارچوب فدرال:اجزاء چارچوب فدرال:پيشرانهاي معماري:پيشرانهاي معماري

عبارتند از كليه تهديدها يا عبارتند از كليه تهديدها يافرصتهائي كه سازمان از فرصتهائي كه سازمان از

نظر سرويس ها و نظر سرويس ها و فناوريهاي اطالعات در فناوريهاي اطالعات در

معرض است.معرض است.:دو نوع پيشران وجود دارد:دو نوع پيشران وجود دارد

پيشرانهاي ماموريتيپيشرانهاي ماموريتيپيشرانهاي فناوريپيشرانهاي فناوري



(45)


:جهت گيريهاي راهبردي:جهت گيريهاي راهبردي شامل دورنما، ماموريتها، و شامل دورنما، ماموريتها، و

اهداف ماموريتي و فناوري اهداف ماموريتي و فناوري سازمان است.سازمان است.

:معماري وضع موجود:معماري وضع موجود نشاندهنده وضعيت موجود نشاندهنده وضعيت موجود

سيستمهاي اطالعاتي و سيستمهاي اطالعاتي و دارائي هاي فني است.دارائي هاي فني است.

:معماري وضع مطلوب:معماري وضع مطلوب توصيف كننده وضعيتي توصيف كننده وضعيتي

55است كه سازمان ظرف است كه سازمان ظرف سال آيندهسال آينده

مي خواهد در آن وضعيت مي خواهد در آن وضعيت قرار گيرد.قرار گيرد.



(46)


:مدلهاي معماري شامل:مدلهاي معماري شامل

حرفهحرفهمعماري معماري

معماري داده هامعماري داده ها

معماري سيستمهاي معماري سيستمهاياطالعاتياطالعاتي

معماري فناوري اطالعاتمعماري فناوري اطالعات



(47)


يندهاي گذاريندهاي گذارآآفرفر

يندهائي كه بايد در حين يندهائي كه بايد در حين آآفرفرگذر از معماري وضع گذر از معماري وضع

موجود به سمت معماري موجود به سمت معماري وضع مطلوب انجام شوند.وضع مطلوب انجام شوند.

بخشهاي معماريبخشهاي معماري

شامل بخشهائي از شامل بخشهائي ازسازمان كه معماري در سازمان كه معماري در

آنها صورت خواهد گرفت.آنها صورت خواهد گرفت.



(48)


استانداردهاي فناوري استانداردهاي فناورياطالعاتاطالعات

شامل كليه استانداردهائي كه شامل كليه استانداردهائي كهبايد در حين حركت از معماري بايد در حين حركت از معماري

وضع موجود به سمت وضع موجود به سمت معماري وضع مطلوب رعايت معماري وضع مطلوب رعايت

شوند.شوند.



(49)

FEAFFEAF 11 - سطح - سطح



(50)




(51)




(52)




(53)

تاريخچهتاريخچه: : C4ISR/DoDAFC4ISR/DoDAFچارچوب معماري چارچوب معماري

چارچوب فوق در پاسخ به چارچوب فوق در پاسخ بهنيازهاي وزارت دفاع آمريكا نيازهاي وزارت دفاع آمريكا

مبني بر اجراي عمليات نظامي مبني بر اجراي عمليات نظامي مشترك و بين المللي تهيه شده مشترك و بين المللي تهيه شده

است.است. هدف از چارچوب فوق فراهم هدف از چارچوب فوق فراهم

كردن زمينه هاي الزم براي كردن زمينه هاي الزم براي تعامل پذيري و ارتباط بين تعامل پذيري و ارتباط بين

سيستمهاست. سيستمهاست. نسخه اول اين چارچوب در سال نسخه اول اين چارچوب در سال

و نسخه دوم آن در سال و نسخه دوم آن در سال 19961996 منتشر شده است. منتشر شده است.19971997

درحال حاضر، وزارت دفاع درحال حاضر، وزارت دفاعآمريكا در حال پياده سازي آمريكا در حال پياده سازي

� جديدي است كه � جديدي است كه نسخه كامال نسخه كامالخوانده ميشود.خوانده ميشود. DoDAFDoDAFبنام بنام



(54)

كلياتكليات: : C4ISR/DoDAFC4ISR/DoDAFچارچوب معماري چارچوب معماري

بنابر اين چارچوب معماري بنابر اين چارچوب معماريC4ISRC4ISR جهت توصيف جنبه هاي جهت توصيف جنبه هاي

مختلف معماري سازماني، مختلف معماري سازماني، از سه ديدگاه استفاده از سه ديدگاه استفاده

ميكند:ميكند:ديدگاه عملياتيديدگاه عملياتيديدگاه سيستميديدگاه سيستميديدگاه تكنيكيديدگاه تكنيكي

متناظر با اين ديدگاهها، به متناظر با اين ديدگاهها، بهكارهاي مربوط به تهيه محصوالت كارهاي مربوط به تهيه محصوالت

هر كدام از ديدگاههاي فوق،هر كدام از ديدگاههاي فوق،،معماري عملياتي،معماري عملياتيمعماري سيستمي, ومعماري سيستمي, ومعماري تكنيكيمعماري تكنيكي

گفته مي شود.گفته مي شود.



(55)

تاريخچهتاريخچه: : C4ISR/DoDAFC4ISR/DoDAFچارچوب معماري چارچوب معماري

مهمترين دليل لزوم چنين چارچوبي، نياز به اجراي مهمترين دليل لزوم چنين چارچوبي، نياز به اجرايعمليات مشترك و بين المللي نظامي بوده است. عمليات مشترك و بين المللي نظامي بوده است.

در همين راستا بخشهاي مختلف نيروهاي مسلح آمريكا و در همين راستا بخشهاي مختلف نيروهاي مسلح آمريكا وكشورها عضو ناتو نياز به تعامل با هم داشته اند كه بدون كشورها عضو ناتو نياز به تعامل با هم داشته اند كه بدون

وجود يك چارچوب مشترك جهت استاندارد سازي وجود يك چارچوب مشترك جهت استاندارد سازي توصيفهاي معماري، اينكار غير ممكن بوده است. توصيفهاي معماري، اينكار غير ممكن بوده است.

C4ISRC4ISR:يك عبارت مخفف متشكل از كلمات زير است: يك عبارت مخفف متشكل از كلمات زير است Command, Control, Communications, Computers, Intelligence,

Surveillance, and Reconnaissance )C4ISR( Architecture Framework

فرماندهي، كنترل، ارتباطات، كامپيوتر، جاسوسي، مراقبت، وشناسائي



(56)

كلياتكليات ::C4ISR/DoDAFC4ISR/DoDAFچارچوب معماري چارچوب معماري

نمونه هاي گره عملياتي:نمونه هاي گره عملياتي:فرماندهيفرماندهيمركز هدايت عمليات مركز هدايت عمليات گشت گشت هواپيماي متجاوزهواپيماي متجاوز

نمونه هاي گره نمونه هاي گرهسيستميسيستمي

كامپيوترهاكامپيوترهاتسليحات هوشمندتسليحات هوشمندتجهيزات شبكهتجهيزات شبكهتجهيزات مخابراتي تجهيزات مخابراتي ماهواره هاماهواره ها



(57)


هدف نهائي معماريهدف نهائي معماري رسيدن از مدلهاي رسيدن از مدلهاي

عملياتي به مدلهاي عملياتي به مدلهاي سيستمي استسيستمي است



(58)


محصوالت ديدگاه عملياتيمحصوالت ديدگاه عملياتي ،مجموعه محصوالتي كه به منظور توصيف خصوصيات، مجموعه محصوالتي كه به منظور توصيف خصوصيات

بكار بكار گره هاي عملياتيگره هاي عملياتيرفتار، ارتباطات، و محدوديتهاي رفتار، ارتباطات، و محدوديتهاي محصوالت ديدگاه عملياتيمحصوالت ديدگاه عملياتيميروند، در گروه بزرگي بنام ميروند، در گروه بزرگي بنام

قرار ميگيرند.قرار ميگيرند.

محصوالت ديدگاه سيستميمحصوالت ديدگاه سيستمي ،مجموعه محصوالتي كه به منظور توصيف خصوصيات، مجموعه محصوالتي كه به منظور توصيف خصوصيات

بكار بكار گره هاي سيستميگره هاي سيستميرفتار، ارتباطات و محدوديتهاي رفتار، ارتباطات و محدوديتهاي محصوالت ديدگاه محصوالت ديدگاه ميروند، در گروه بزرگي بنام ميروند، در گروه بزرگي بنام

قرار ميگيرند. قرار ميگيرند.سيستميسيستمي



(59)


ديدگاه تكنيكيديدگاه تكنيكي به مجموعه مستنداتي كه در رابطه با قوانين و به مجموعه مستنداتي كه در رابطه با قوانين و

ديدگاه ديدگاه استانداردهاي اجزاء و روابط بين آنها وجود دارد، استانداردهاي اجزاء و روابط بين آنها وجود دارد، اطالق مي شود. اطالق مي شود.تكنيكيتكنيكي



(60)


ديدگاه معماري عملياتيديدگاه معماري عملياتياست از وظايف و توصيفي

فعاليتها، اجزاء و گره هاي عملياتي و ملزومات مربوط به گردش اطالعات در بين

گره ها هدف اصلي از معماري

عملياتي، تعريف� عناصر عملياتي، فعاليتها و وظايف، و ملزومات� مربوط به تبادل

اطالعات است. ،معماري هاي عملياتي

� مستقل از فناوري عموماهستند



(61)


ديدگاه معماري سيستميديدگاه معماري سيستمي توصيفي است گرافيكي و متني

از سيستمها و اتصاالت بين آنها كه جهت تامين نيازمنديهاي

عملياتي در نظر گرفته شده اند ،هدف اصلي معماري سيستمي

انجام يا تسهيل وظايف و فعاليتهاي عملياتي از طريق

بكارگيري منابع فيزيكي است. -معماريهاي سيستمي، وابسته

به-تكنولوژي هستند، به اينصورت كه در حوزه موردنظر،

نحوه اتصال و تعامل بين سيستمها را نشان ميدهند، و

حتي به تشريح جزئيات دروني برخي از سيستمها نيز ميپردازند.



(62)


ديدگاه معماري تكنيكيديدگاه معماري تكنيكي عبارتست از تعيين� حداقل

مجموعة قوانين حاكم بر ترتيب ، عملكرد ، و وابستگي هاي بين اجزاء يا عناصر يك سيستم، كه

با هدف تضمين ملزومات و نيازمنديهاي مشخص شده براي

آن سيستم، تدوين ميشوند شامل مجموعه اي از

استانداردها، كنوانسيون ها، قوانين، و شروط و حاالت

مختلف است كه بصورت يكسري نمايه به تمام

سرويسهاي سيستمي، واسط ها، و ارتباطات آنها اعمال

ميشود

( مشخصات فركانسي واسطهاي 1جدول (1381مخابراتي)سال

محدوده فركانسي

عنوان واسطشرح واسط

#

800-900 MHz 1واسط ارتباط راديوئي از نوع

ماكروويو

1

2.1-2.2 GHz 2واسط ارتباط راديوئي از نوع

ماهواره اي

2



(63)

نحوه ارتباط بين ديدگاههاي مختلفنحوه ارتباط بين ديدگاههاي مختلف



(64)

انواع محصوالتانواع محصوالت ::C4ISR/DoDAFC4ISR/DoDAFچارچوب معماري چارچوب معماري

محصوالت چارچوبمحصوالت چارچوب:محصوالت ضروري:محصوالت ضروري

به محصوالتي اطالق به محصوالتي اطالق ميشود كه در رابطه با هر ميشود كه در رابطه با هر

نوع معماري بايد پياده نوع معماري بايد پياده سازي شوندسازي شوند

:محصوالت پشتيبان:محصوالت پشتيبان به آندسته از محصوالت به آندسته از محصوالت اطالق ميشود كه پياده اطالق ميشود كه پياده سازي آنها به درك بهتر سازي آنها به درك بهتر

سيستم كمك ميكند و پياده سيستم كمك ميكند و پياده سازي يا عدم پياده سازي سازي يا عدم پياده سازي آنها بستگي به نظر معمار آنها بستگي به نظر معمار

دارد.دارد.

دوره آموزشي آشنائي با مفاهيم معماري سازماني

Documents