Εκπαιδευτικοί και γονείς μαθητών με ΕΕΑ:Γονεϊκό άγχος και τρόποι διαχείρισης

Ευδοξία Παναγιωτίδου

Ψυχολόγος Α’ ΚΕΔΔΥ Θεσσαλονίκης

Τρίτη, 09-09-2014

Συνήθεις αντιδράσεις γονέων στο άκουσμα της διάγνωσης του παιδιού τους

1. Αισθάνονται 1. Αισθάνονται καταρρακωμένοικαταρρακωμένοι, κατακλύζονται , κατακλύζονται από πολλά συναισθήματα και από πολλά συναισθήματα και τραυματίζονταιτραυματίζονται από από το άκουσμα των νέωντο άκουσμα των νέων

2. 2. ΣοκΣοκ, , άρνησηάρνηση, αποφυγή της πραγματικότητας, , αποφυγή της πραγματικότητας, μούδιασμα και δυσπιστίαμούδιασμα και δυσπιστία

3. Αισθάνονται 3. Αισθάνονται σύγχυσησύγχυση όταν προσπαθούν να όταν προσπαθούν να διαχειριστούν τα νέα της διάγνωσηςδιαχειριστούν τα νέα της διάγνωσης

Συνήθεις αντιδράσεις γονέων στο άκουσμα της διάγνωσης του παιδιού τους

4. 4. ΒιώνουνΒιώνουν αντιδράσεις θρήνου, ανάλογες με αυτές που βιώνει αντιδράσεις θρήνου, ανάλογες με αυτές που βιώνει κάποιος μετά από κάποια απώλειακάποιος μετά από κάποια απώλεια

5. Οι 5. Οι προσδοκίεςπροσδοκίες και οι ελπίδες για το μέλλον καταστρέφονται και οι ελπίδες για το μέλλον καταστρέφονται

6. 6. ΑβεβαιότηταΑβεβαιότητα: οι επιπτώσεις της διάγνωσης είναι άγνωστες: οι επιπτώσεις της διάγνωσης είναι άγνωστες

7. Αισθήματα 7. Αισθήματα ενοχήςενοχής, , ευθύνηςευθύνης και και ντροπήςντροπής, απομόνωση από , απομόνωση από τους φίλους και τους συγγενείς, τους φίλους και τους συγγενείς, κοινωνική απομόνωσηκοινωνική απομόνωση..

Συνήθεις αντιδράσεις γονέων στο άκουσμα της διάγνωσης του παιδιού τους

8. Έντονος 8. Έντονος θυμόςθυμός απέναντι στους ειδικούς που απέναντι στους ειδικούς που σχετίζονται με το παιδίσχετίζονται με το παιδί

9. Αίσθημα 9. Αίσθημα μειωμένης αυτοεκτίμησης μειωμένης αυτοεκτίμησης και ικανότητας ως και ικανότητας ως γονείς. Η αίσθηση του εαυτού τους ως προστάτες γονείς. Η αίσθηση του εαυτού τους ως προστάτες αμφισβητείταιαμφισβητείται

10. Οι συζυγικές και οι οικογενειακές 10. Οι συζυγικές και οι οικογενειακές σχέσειςσχέσεις αλλάζουν αλλάζουν και προκαλούνταικαι προκαλούνται

11. Οι οικογενειακές 11. Οι οικογενειακές ρουτίνες ρουτίνες διακόπτονται διακόπτονται

Πηγές άγχους για τους γονείςΠηγές άγχους για τους γονείς

1.1. Οι σχέσεις των γονέων με το Οι σχέσεις των γονέων με το παιδίπαιδί τους τους διαταράσσονταιδιαταράσσονται

2. Αλληλεπίδραση με 2. Αλληλεπίδραση με ειδικούςειδικούς και και υπηρεσίες υπηρεσίες

3. Χρειάζονται μεγάλα ψυχικά αποθέματα στη 3. Χρειάζονται μεγάλα ψυχικά αποθέματα στη φροντίδαφροντίδα του παιδιού του παιδιού

Πηγές άγχους για τους γονείςΠηγές άγχους για τους γονείς

4. Απαιτείται πολύ 4. Απαιτείται πολύ χρόνοςχρόνος και ενέργεια για τη και ενέργεια για τη φροντίδα του ίδιου του παιδιού και της υπόλοιπης φροντίδα του ίδιου του παιδιού και της υπόλοιπης οικογένειας, αλλά και για τις θεραπείες του παιδιούοικογένειας, αλλά και για τις θεραπείες του παιδιού

5. 5. Οικονομική επιβάρυνση Οικονομική επιβάρυνση για τις ανάγκες του παιδιού για τις ανάγκες του παιδιού

6. Αναζήτηση του κατάλληλου σχολείου ή της 6. Αναζήτηση του κατάλληλου σχολείου ή της κατάλληλης εκπαιδευτικής υποστήριξηςκατάλληλης εκπαιδευτικής υποστήριξης του παιδιού του παιδιού

Πηγές άγχους για τους γονείςΠηγές άγχους για τους γονείς

7. Φόβος και ανησυχία για το 7. Φόβος και ανησυχία για το πόσο υποφέρει πόσο υποφέρει το παιδί το παιδί (σωματικά και συναισθηματικά) και για το (σωματικά και συναισθηματικά) και για το μέλλονμέλλον του του παιδιούπαιδιού

8. 8. ΕνοχέςΕνοχές (για το παιδί, για τα άλλα παιδιά της (για το παιδί, για τα άλλα παιδιά της οικογένειας)οικογένειας)

9. 9. ΚοινωνικήΚοινωνική απομόνωσηαπομόνωση (έλλειψη κατανόησης, (έλλειψη κατανόησης, επικριτικά σχόλια) επικριτικά σχόλια)

10. 10. ΘρήνοςΘρήνος (χαμένα όνειρα και ελπίδες, χαμένη γονεϊκή (χαμένα όνειρα και ελπίδες, χαμένη γονεϊκή εμπειρία και για τα όσα χάνει το παιδί τους)εμπειρία και για τα όσα χάνει το παιδί τους)

Βασικές αρχές στη συνεργασία με γονείς

• Κατανοώ, δικαιολογώ, συναισθάνομαιΚατανοώ, δικαιολογώ, συναισθάνομαι• Κάνω το γονέα σύμμαχο, συνεργάτη, συνοδοιπόρο, τον Κάνω το γονέα σύμμαχο, συνεργάτη, συνοδοιπόρο, τον

σέβομαι, τον θεωρώ ισάξιοσέβομαι, τον θεωρώ ισάξιο• Αναγνωρίζω τα δικαιώματά του, αναγνωρίζω την Αναγνωρίζω τα δικαιώματά του, αναγνωρίζω την

διαφορετική κουλτούρα τουδιαφορετική κουλτούρα του• Δεν αποδίδω ευθύνες, δεν περιμένω από τους γονείς να Δεν αποδίδω ευθύνες, δεν περιμένω από τους γονείς να

¨διορθώσουν¨ αυτοί τα προβλήματα που ¨διορθώσουν¨ αυτοί τα προβλήματα που δημιουργούνται στο σχολείοδημιουργούνται στο σχολείο

Βασικές αρχές στη συνεργασία με γονείς

• Απαντώ στην επικοινωνία των γονέων άμεσα, αν θέλω Απαντώ στην επικοινωνία των γονέων άμεσα, αν θέλω να κάνουν κι αυτοί το ίδιονα κάνουν κι αυτοί το ίδιο• Για κάθε ένα αρνητικό που θέλω να επισημάνω, πρέπει Για κάθε ένα αρνητικό που θέλω να επισημάνω, πρέπει

να πω και κάτι θετικόνα πω και κάτι θετικό• Καθορίζω το πλαίσιο συναντήσεων με τους γονείς Καθορίζω το πλαίσιο συναντήσεων με τους γονείς

(δομημένες συναντήσεις σε δομημένο πλαίσιο)(δομημένες συναντήσεις σε δομημένο πλαίσιο)• Δεν εγκαταλείπω την προσπάθεια επικοινωνίας και Δεν εγκαταλείπω την προσπάθεια επικοινωνίας και

επαφής αν δεν ανταποκρίνεται ο γονιόςεπαφής αν δεν ανταποκρίνεται ο γονιός

Πως ξεκινώ τη συνεργασία

1.1. Μέσα στον πρώτο μήνα Μέσα στον πρώτο μήνα τηλεφωνώτηλεφωνώ σε κάθε γονιό σε κάθε γονιό

2.2. Αναφέρω κάποιο ή κάποια από τα Αναφέρω κάποιο ή κάποια από τα θετικάθετικά που που εντόπισα στο παιδίεντόπισα στο παιδί

3.3. Ζητώ Ζητώ συνεργασίασυνεργασία και και συνάντησησυνάντηση από κοντά από κοντά συγκεκριμένη μέρα και ώρασυγκεκριμένη μέρα και ώρα

Πως ξεκινώ τη συνεργασία

4.4. Ζητώ από το γονιό Ζητώ από το γονιό νανα φέρειφέρει τις διαγνώσεις, τις τις διαγνώσεις, τις θεραπευτικές αξιολογήσεις ή ό, τι άλλα έγγραφα θεραπευτικές αξιολογήσεις ή ό, τι άλλα έγγραφα έχει που θα με βοηθήσουν να κατανοήσω καλύτερα έχει που θα με βοηθήσουν να κατανοήσω καλύτερα τις ιδιαιτερότητες του παιδιούτις ιδιαιτερότητες του παιδιού

5.5. Ζητώ να έχει Ζητώ να έχει καταγράψεικαταγράψει από πριν τις απορίες και από πριν τις απορίες και τις ανησυχίες του, τις προσδοκίες και τους στόχους τις ανησυχίες του, τις προσδοκίες και τους στόχους του.του.

6. Κάνω και 6. Κάνω και έγγραφηέγγραφη ενημέρωση του γονέα ενημέρωση του γονέα

Πρώτη συνάντηση με το γονέα

1.1. Αφιερώνω Αφιερώνω χρόνοχρόνο στο γονιό, τον ακούω στο γονιό, τον ακούω

2.2. Καθρεφτίζω τα συναισθήματά του και τις Καθρεφτίζω τα συναισθήματά του και τις ανησυχίες τουανησυχίες του

3. Απαντώ στα ερωτήματά του σε 3. Απαντώ στα ερωτήματά του σε απλή γλώσσα απλή γλώσσα και και σε σε ρεαλιστικάρεαλιστικά πλαίσιαπλαίσια

Πρώτη συνάντηση με το γονέα

4.4. Συζητώ τις προσδοκίες και τους στόχους του και Συζητώ τις προσδοκίες και τους στόχους του και θέτουμε από κοινού στόχους μικρούς και ρεαλιστικούς, θέτουμε από κοινού στόχους μικρούς και ρεαλιστικούς, δε ξεκινώ με υψηλές προσδοκίες, χρειάζεται χρόνοςδε ξεκινώ με υψηλές προσδοκίες, χρειάζεται χρόνος

5.5. Ζητώ Ζητώ συχνή επικοινωνία συχνή επικοινωνία και διερευνώ ποιος τρόπος και διερευνώ ποιος τρόπος επικοινωνίας είναι καλύτερος για τον γονιό (τηλέφωνο, επικοινωνίας είναι καλύτερος για τον γονιό (τηλέφωνο, τετράδιο επικοινωνίας, email)τετράδιο επικοινωνίας, email)

6. Του δίνω να απαντήσει ένα 6. Του δίνω να απαντήσει ένα ερωτηματολόγιοερωτηματολόγιο

Μετά την πρώτη συνάντηση

1.1. Χτίζω Χτίζω σταδιακάσταδιακά μια σχέση με τους γονείς μια σχέση με τους γονείς

2.2. Κρατώ Κρατώ ημερολόγιοημερολόγιο γεγονότων (απλή περιγραφή, όχι γεγονότων (απλή περιγραφή, όχι χαρακτηρισμοί)χαρακτηρισμοί)

3.3. Συστηματική Συστηματική ενημέρωσηενημέρωση, όχι μόνο όταν συμβαίνει μια κρίση, όχι μόνο όταν συμβαίνει μια κρίση

4.4. Επαναπροσδιορισμός στόχων όταν χρειάζεταιΕπαναπροσδιορισμός στόχων όταν χρειάζεται

1.1. Ρόλος Ρόλος διαμεσολαβητήδιαμεσολαβητή με το δάσκαλο της γενικής αγωγής με το δάσκαλο της γενικής αγωγής (αναπόφευκτα)(αναπόφευκτα)

6. Αξιοποιώ ΕΔΕΑΥ, ΚΕΔΔΥ6. Αξιοποιώ ΕΔΕΑΥ, ΚΕΔΔΥ

Τι ζητούν οι γονείς από τους εκπαιδευτικούς

1.1. Μιλήστε μας. Μιλήστε μας.

2.2. Αφιερώστε μας χρόνοΑφιερώστε μας χρόνο

3.3. Προσπαθήστε να είστε ενημερωμένοι για θέματα που Προσπαθήστε να είστε ενημερωμένοι για θέματα που αφορούν παιδιά με ΕΕΑαφορούν παιδιά με ΕΕΑ

4.4. Να είστε ανοιχτοί σε προτάσεις και νέες ιδέεςΝα είστε ανοιχτοί σε προτάσεις και νέες ιδέες

5. Προσπαθήστε να βλέπετε πέρα από την επιφάνεια. 5. Προσπαθήστε να βλέπετε πέρα από την επιφάνεια.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ…

http://4myfiles.wordpress.comhttp://4myfiles.wordpress.com epanagiotidou@yahoo.comepanagiotidou@yahoo.com