Β΄ Δημοτικό Σχολείο Αγλαντζιάς

Διαφοροποίηση της διδασκαλίας στο γραπτό λόγο

Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί:Μαρία ΟδυσσέωςΝίκη Τσαγκάρη

Έλενα Χριστοφόρου

Διευθύντρια:Φωτεινή Χριστοπούλου

ΠρόβλημαΜειωμένη και φτωχή παραγωγή γραπτού και

προφορικού λόγου.

Χρήση απλών προτάσεων χωρίς πλούσιο και κατάλληλο λεξιλόγιο, εκφραστικά μέσα και σημεία στίξης.

Τα παιδιά να βελτιώσουν την ποσότητα και

ποιότητα του γραπτού τους λόγου.

Σκοπός

Σχεδιασμός δράσηςΠυρηνικές γνώσεις:

Δομή συνταγών μαγειρικήςΕξειδικευμένο λεξιλόγιο: ρήματα, επίθετα, μετοχές,

επιρρήματα, σύνθετες λέξεις, υποκοριστικάΕπιλογή κατάλληλου προσώπου και έγκλισης ρημάτων

Προαπαιτούμενες γνώσεις:Πρόσωπα ρημάτων και εγκλίσειςΜέρη του λόγουΣύνθετες λέξειςΥποκοριστικά

Μετασχηματιστικές γνώσεις:Αντικατάσταση λέξεων σε κείμενο χωρίς να αλλάζει το

νόημαΜεταφορά σε νέο συγκείμενο.

Ενότητα 1Διατροφή και συνταγές μαγειρικής

Διδακτικοί Στόχοι: Οι μαθητές/ριες ναΔιακρίνουν τα δομικά χαρακτηριστικά μιας συνταγής

(τίτλος, πρόλογος, υλικά, εκτέλεση/πορεία)Εξηγούν τη σημασία του κάθε δομικού χαρακτηριστικού

στη συνταγήΧρησιμοποιούν ορθά το κάθε δομικό χαρακτηριστικό

κατά τη δημιουργία μιας συνταγήςΕντοπίζουν και εξηγούν τις εγκλίσεις που

χρησιμοποιούνται στις συνταγές μαγειρικήςΕντοπίζουν, εξηγούν και χρησιμοποιούν ορθά το σχετικό

με τις συνταγές λεξιλόγιο (π.χ. ρήματα, επίθετα, υποκοριστικά, σύνθετες λέξεις)

Καθορισμός δεικτών επιτυχίας: επίπεδα επίτευξης στόχων

Συνταγές μαγειρικήςΣυλλογή συνταγών μαγειρικής σε έντυπη και

ηλεκτρονική μορφή.

Μελέτη των συνταγών από κάθε ομάδα.Περιεχόμενο και δομή κάθε συνταγήςΕξήγηση του ρόλου και της σημασίας του κάθε

χαρακτηριστικού. Παρουσίαση της ομαδικής εργασίας-

Καταγραφή των χαρακτηριστικών των συνταγών.

Συνταγές μαγειρικήςΔιαγωνισμός μεταξύ των ομάδων: εντοπισμός όσων

περισσότερων ρημάτων από τις συνταγές μαγειρικής Ατομική εργασία: εντοπισμός ρημάτων. Παρουσίαση στην ομάδα και εμπλουτισμός του

ατομικού καταλόγου ρημάτων. Παρουσίαση στην ολομέλεια της τάξης.

Ομαδική εργασία: κατηγοριοποίηση των ρημάτων σύμφωνα με κριτήρια των παιδιών – π.χ. εγκλίσεις, πρόσωπο ρήματος, εξειδικευμένο λεξιλόγιο .

Παρουσίαση της ομαδικής δουλειάς και εξήγηση του ρόλου κάθε στοιχείου π.χ. α’ προσώπου, προστακτική

Δημιουργία κρυπτόλεξου– ανταλλαγή με το διπλανό.

Συνταγές μαγειρικήςΜελέτη και σύγκριση δυο συνταγών (Ιστοσελίδα ΥΠΠ):

Συνταγή Ηλία Μαμαλάκη από την ιστοσελίδα του Συνταγή Ρένας της Φτελιάς από το βιβλίο Γλώσσας Στ’

τάξης

Ατομική εργασία: σύγκριση των συνταγών και καταγραφή χαρακτηριστικών τους

Ομαδική εργασία: ανακοίνωση ατομικής εργασίας, συζήτηση και εμπλουτισμός απαντήσεων

Κριτικός γραμματισμός

Εργασία σε δυάδες: Καταγραφή και ομαδοποίηση λέξεων π.χ. ρημάτων, επιθέτων, μετοχών, σύνθετων λέξεων, υποκοριστικών, από τις δυο συνταγές. Δημιουργία οικογένειας λέξεων Δημιουργία 3 διαφορετικών επιπέδων δυσκολίας - 6 λέξεις σε

κάθε επίπεδο Χρήση των λέξεων για συγγραφή μιας παραγράφου από κάθε παιδί - παρουσίαση στην ολομέλεια.

Συνταγές μαγειρικήςΠαρουσίαση συνταγών όπου λείπουν τα υλικά ή

η εκτέλεση – συζήτηση.Παρουσίαση συνταγής όπου λείπουν τα ρήματα

από την εκτέλεση.Συμπλήρωση και αυτοαξιολόγηση

Μελέτη αυθεντικής συνταγής με απλό λεξιλόγιο και σύντομη περιγραφή.Με ποιους τρόπους μπορεί η συνταγή να γίνει

ελκυστική στον αναγνώστη ώστε να θέλει να μαγειρέψει το φαγητό αυτό;

Ατομική εργασία και αυτοαξιολόγηση

Συνταγές μαγειρικήςΑγαπημένη συνταγή κάθε παιδιού

Δημιουργία πιο ελκυστικής συνταγής για τους αποδέκτεςΠροσθήκη επιθέτων, επιρρημάτων, μετοχών,

υποκοριστικών, σύνθετων λέξεωνΑλλαγή ρημάτων στο πρόσωπο και στην έγκλιση

που θεωρούν αποτελεσματικότερη Δημιουργία της δικής τους εικόνας που συνοδεύει

συνταγήΔημιουργία κλείδας παρατήρησης –

αυτοαξιολόγηση –ετεροαξιολόγησηΠαρουσίαση των αγαπημένων συνταγών στην

ολομέλεια της τάξης και ανάρτησή τους στην πινακίδα.

Ενότητα 2: Διαφημίσεις και διατροφήΔιδακτικοί Στόχοι: Οι μαθητές ναΕντοπίσουν τα δομικά χαρακτηριστικά των έντυπων

διαφημίσεων.Συγκρίνουν διάφορα είδη διαφημίσεων ως προς τα δομικά ή

μορφολογικά τους χαρακτηριστικά.Εντοπίσουν τη χρήση επιθέτων (σε απλή μορφή ή σε

συγκριτικό ή υπερθετικό βαθμό), μετοχών και επιρρημάτων στο λόγο των διαφημίσεων και να αιτιολογήσουν την επιλογή τους.

Εντοπίσουν τη χρήση των σημείων στίξης στις διαφημίσεις και να αιτιολογήσουν την επιλογή τους.

Χρησιμοποιήσουν το κατάλληλο είδος λόγου για να δημιουργήσουν τις δικές τους διαφημίσεις.

Καθορισμός δεικτών επιτυχίας: επίπεδα επίτευξης στόχων

ΔιαφημίσειςΣυλλογή διαφόρων έντυπων διαφημίσεων από τα παιδιά και

παρουσίασή τους στην τάξη.Η κάθε ομάδα παρατηρεί ένα αριθμό διαφημίσεων και προσπαθεί να

εντοπίσει κοινά στοιχεία αλλά και διαφορές κριτικός γραμματισμόςΤο κάθε παιδί επιλέγει ποια διαφήμιση θεωρεί ότι είναι πιο πειστική

αιτιολογώντας την επιλογή του υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια

Η ομάδα καταγράφει τα χαρακτηριστικά στοιχεία που έχει μια διαφήμιση, το επικοινωνιακό πλαίσιο και τον σκοπό που εξυπηρετεί.

Ακολούθως, εντοπίζονται τα γλωσσικά στοιχεία της διαφήμισης (επίθετα, επιρρήματα, μετοχές, σημεία στίξης) και αναφέρεται ο λόγος που επιλέγηκαν.

Καταγράφεται ένας μακρύς κατάλογος επιθέτων, επιρρημάτων και μετοχών από όλες τις διαφημίσεις και συμπληρώνεται με δικές τους εναλλακτικές λέξεις.

ΔιαφημίσειςΔίνονται ελλιπείς διαφημίσεις και τα παιδιά

καλούνται αν εντοπίσουν τις ελλείψεις και πώς αυτές πλήττουν το σκοπό τους.

Καλείται το κάθε παιδί να ολοκληρώσει τη διαφήμιση συμπληρώνοντας τις ελλείψεις. Έντονες ατομικές διαφορές ελάχιστα στοιχεία ≠ πλούσια στοιχεία

Επίσης, δίνονται και διαφημίσεις που πρέπει να τροποποιηθούν χωρίς να χαθεί η αρχική ιδέα π.χ. διαφήμιση για φαγώσιμα να μετατραπεί σε διαφήμιση για ποτά ή με την ίδια εικόνα να διαφημιστεί άλλο προϊόν. Τροποποίηση σε μερικά επίπεδα ή σε όλα τα επίπεδα.

ΔιαφημίσειςΔίνεται ένα περιγραφικό σενάριο διαφήμισης

και το κάθε παιδί καλείται να φτιάξει τη δική του διαφήμιση, αξιοποιώντας τόσο το λεξιλόγιο που καταγράφηκε τα προηγούμενα μαθήματα όσο και τις δομές που αναλύθηκαν.

Γίνεται αυτοαξιολόγηση από το δημιουργό της αλλά και ετεροαξιολόγηση με το διπλανό.

Οι διαφημίσεις στο τέλος παρουσιάζονται στην τάξη και αναρτώνται σε συγκεντρωτικό πίνακα.

ΔιαφημίσειςΕλεύθερο θέμα: Οι μαθητές επιλέγουν το προϊόν που επιθυμούν

να διαφημίσουν και δημιουργούν τη δική τους διαφήμιση σε ομαδική εργασία.

Η κάθε ομάδα παρουσιάζει την εργασία της.Γίνεται παρουσίαση των εργασιών μεταξύ των αδελφών

τμημάτων.Ακολουθεί αυτοαξιολόγηση και τροποποίηση σε μερικές

περιπτώσεις.

Μετασχηματιστική γνώση: Δημιουργία διαφήμιση για ένα εντελώς διαφορετικό θέμα -διαφήμιση για το ημερολόγιο της τάξης τους που εκδόθηκε για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Δυσκολία στη μεταφορά της νέας γνώσης στο διαφορετικό συγκείμενο.

Υγιεινή διατροφήΜελέτη και επεξεργασία άρθρων σχετικών με

την υγιεινή διατροφή και τις συνήθειες των ανθρώπων.

Εντοπισμός παραγράφων, θεματικών προτάσεων – συζήτηση της δομής των άρθρων.

Συγγραφή άρθρου με θέμα τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες – Ενημέρωση των παιδιών του σχολείου με τη δημοσίευσή του στη σχολική ιστοσελίδα.Κάθε παιδί δημιουργεί το δικό του κείμενο με

διαφορετικό περιεχόμενο και δομή.

Τα παιδιά να:

• Εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο.

• Χρησιμοποιούν περισσότερο περιγραφικό λεξιλόγιο

στο γραπτό τους λόγο (για τα πιο ικανά παιδιά).

• Γράφουν μια δομημένη πρόταση (για τα λιγότερα

ικανά).

• Χρησιμοποιούν ορθά τα σημεία στίξης.

• Παράγουν δομημένα κείμενα.

Καθορισμός δεικτών επιτυχίας: επίπεδα

επίτευξης στόχων

Διδακτικοί στόχοι

Δραστηριότητες1. Παραγωγή προτάσεων

• Μια τυχαία λέξη (π.χ. ντομάτα)

γραφή πρότασης με

συγκεκριμένο αριθμό λέξεων (π.χ. 5

λέξεις).

• Ατομική εργασία – αυτοαξιολόγηση

• Σύγκριση και αλληλοβοήθεια στις

δυάδες

Δραστηριότητες2. Ενότητες «Ρώτα το νερό … τι τρέχει» «Εμένα με νοιάζει»

Επεξεργασία κειμένων :

- αναγνώριση νέου λεξιλογίου (κατάλογος

λέξεων)

- Εντοπισμός σημείων στίξης και κατανόηση

της λειτουργικότητάς τους

- Διάκριση απλών και σύνθετων προτάσεων.

- Εγκλίσεις ρημάτων (κατάλογος ρημάτων)

Δραστηριότητες Επιλογή λέξεων από τον κατάλογο:

Γραφή οδηγιών για εξοικονόμηση νερού

Γραφή δεκάλογου οικολογίας

Αυτοαξιολόγηση – ετεροαξιολόγηση

– ανάρτηση στην τάξη

Μετασχηματισμός ποιήματος

(αντικατάσταση ομοιοκατάληκτων

λέξεων, αλλαγή σημείων στίξης, γραφή

νέας στροφής)

Δραστηριότητες3. Ενότητα «Γελάσαμε με την ψυχή μας»

Επεξεργασία περιγραφικών κειμένων (ζώα) :

- διάκριση παραγράφων (θεματική πρόταση , υποστηρίζουσες προτάσεις, τίτλος)

- χρονικά επιρρήματα

- σύγκριση κειμένων (κριτικός γραμματισμός)

- κατάλογος επιθέτων και ρημάτων που περιγράφουν ένα ζώο

(αντίθετα)

Παραγωγή περιγραφικού κειμένου για ένα ζώο = επιλογή επιθέτων και ρημάτων από τον κατάλογο – χρήση επιρρημάτων – διάκριση παραγράφων

Δραστηριότητες Διόρθωση και αξιολόγηση στην ομάδα

περιγραφικού κειμένου ενός υποθετικού μαθητή (φτιαχτό κείμενο με λάθη που εντοπίστηκαν στα δικά τους κείμενα, π.χ. σημεία στίξης, δομή σε επίπεδο πρότασης, δομή σε επίπεδο κειμένου, περιγραφικό λεξιλόγιο)

Αυτοαξιολόγηση και ετεροαξιολόγηση των κειμένων τους (ανταλλαγή με διπλανό)

Αυτοδιόρθωση

Παρουσίαση στις ομάδες

ΑναστοχασμόςΚέρδος για τους μαθητές:Εντοπισμός εναλλακτικών δραστηριοτήτων που

ανταποκρίνονταν στις ανάγκες του κάθε παιδιού.Αφιέρωση περισσότερου χρόνου σε ένα διδακτικό θέμα

αρά δυνατότητα εμβάθυνσης σε ατομικό επίπεδο.Βελτίωση μαθησιακών αποτελεσμάτων σε κάθε

επίπεδο. Κέρδος για εκπαιδευτικούς:Αλλαγή κουλτούρας των διδακτικών προσεγγίσεων των

εκπαιδευτικών.