ΜΟΥΣΙΚΗ

ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

ΚΟΣΜΑΣ ΛΑΠΑΤΑΣ

1

ΜΟΥΣΙΚΗ

ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

ΚΟΣΜΑΣ ΛΑΠΑΤΑΣ

Ι. Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ Η ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ

2

Η μουσική παίζει σημαντικό ρόλο στην

καθημερινή ζωή μας. Μπορεί να είναι

συναρπαστική ή ήρεμη, χαρούμενη ή οδυνηρή,

μπορεί να ανακατεύει τις αναμνήσεις και τα

συναισθήματά μας, βοηθώντας μας να

εκφραστούμε και να επικοινωνήσουν με τους

άλλους. Συχνά δεν έχουμε επίγνωση του πώς

είμαστε επηρεασμένοι από τη μουσική.

Η μουσική είναι καλή για τον εγκέφαλό μας, μας

κάνει πιο έξυπνους. Η μουσική είναι υπέροχη για

το σώμα μας, μας κάνει πιο κινητικούς. Η μουσική

προκαλεί συναισθήματα, μας βάζει σε μια καλή

διάθεση. Ο καθένας είναι μουσική. Ο καθένας

μπορεί να χρησιμοποιήσει τη δύναμη της

μουσικής, επιλέγοντας μια μουσική, ένα μουσικό

όργανο ή ένα τραγούδι.

3

ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ

Μουσικοθεραπεία είναι η επιστήμη που

χρησιμοποιώντας τις ιδιότητες των μουσικών

συστατικών (ρυθμό, μελωδία, τονικότητα)

παρέχει ένα μέσο που αφορά σε θεραπευτική

σχέση.

Στη μουσικοθεραπεία, οι άνθρωποι εργάζονται με

ένα ευρύ φάσμα οργάνων και τις φωνών για να

δημιουργήσουν μια μουσική γλώσσα που

αντανακλά την ψυχική και σωματική τους

κατάσταση. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να

χτίσουν τις συνδέσεις με τον εσωτερικό τους

κόσμο και με τους άλλους γύρω τους.

Ο Μουσικοθεραπευτής υποστηρίζει την

επικοινωνία του ανθρώπου με αυτοσχέδια ή προ-

ηχογραφημένη μουσική με σκοπό να ακούσει, να

κινηθεί, να τραγουδήσει ή να μιλήσει σε ατομικές

ή ομαδικές συνεδρίες.

4

Ο Μουσικοθεραπευτής συνεργαζεται με ένα ευρύ

φάσμα ομάδων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών,

ενηλίκων με μαθησιακές δυσκολίες, αυτισμό ή

διαταραχές συμπεριφοράς, ενήλικων με

κατάθλιψη ή τραύμα και το άγχος, και ενήλικων

μεγαλύτερης ηλικίας με νόσο του Πάρκινσον ή τη

νόσο του Alzheimer. Στην Ευρώπη περισσότεροι

από 5000 μουσικοθεραπευτές εργάζονται σε

ιδρύματα υγείας ή οι ιδιωτικές πρακτικές.

5

ΙΙ. Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Η μουσικοθεραπεία είναι η συστηματική χρήση

της μουσικής στα πλαίσια μιας θεραπευτικής

σχέσης που αποσκοπεί στην πρόληψη,

αποκατάσταση, βελτίωση ή διατήρηση της

σωματικής, ψυχικής και πνευματικής υγείας. Αυτό

επιτυγχάνεται με εξειδικευμένη τεχνογνωσία του

ειδικευμένου μουσικοθεραπευτή, ο οποίος θα

δουλέψει με συγκεκριμένους εξατομικευμένους

στόχους και σχεδιασμό.

Η μουσικοθεραπεία συντελείται είτε παίζοντας

(ενεργητική) είτε ακούγοντας μουσική(δεκτική)

και σε κανέναν από τους παραπάνω τρόπους δεν

απαιτείται από τον συμμετέχοντα να έχει γνώσεις

μουσικής.

Η «μουσικοθεραπεία» είναι ένας πρωταρχικός

όρος ο οποίος περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά

θεραπευτικά μοντέλα, ψυχοθεραπευτικά ή

6

συμπεριφοριστικά, ενώ το κάθε μοντέλο

στηρίζεται σε μια ανάλογη

φιλοσοφική, ή θεραπευτική προσέγγιση:

ψυχοδυναμική, μουσικο-κεντρική, ανθρωπιστική,

συμπεριφοριστική, νευρολογική, μουσική ως

φάρμακο, και άλλα.

Είναι μια επιστημονική ειδικότητα με πρακτική

εφαρμογή, στενά συνδεόμενη με άλλες

επιστημονικές ειδικότητες, ειδικά της ιατρικής,

των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών,

της μουσικολογίας και των παιδαγωγικών.

Η μουσικοθεραπεία είναι προσβάσιμη σε όλες τις

ηλικίες και έχει πολύπλευρες εφαρμογές σε

διαφορετικά πλαίσια, ως συμπληρωματική ή

πρωταρχική θεραπευτική παρέμβαση,

καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα ψυχικής και

σωματικής υγείας (ψυχιατρική και ψυχολογία,

αναπτυξιακή παιδιατρική, ψυχο-ογκολογία,

νευρολογία, γυναικολογία και περιγεννετική

ψυχολογία, κλπ).

7

Χρησιμοποιείται επίσης ως ψυχοθεραπευτική

προσέγγιση στη διαχείριση προβλημάτων

(διαπροσωπικές σχέσεις, απώλεια, θεραπεία

οικογένειας, κλπ), αλλά και χωρίς θεραπευτικό

αίτημα, (για ανάπτυξη δημιουργικότητας σε

παιδιά και ενήλικες, για γυναίκες σε εγκυμοσύνη,

για επιχειρήσεις που εφαρμόζουν προγράμματα

οργάνωσης ομάδων και διαχείρισης του stress)

και κλπ.

Η σύγχρονη μουσικοθεραπεία σε παγκόσμιο

επίπεδο ανήκει πλέον στις εμπειρικά-

τεκμηριωμένες επιστήμες και στηρίζεται

πρωτίστως στη συστηματική ποσοτική και

ποιοτική έρευνα η οποία συντελείται μέσω

πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων,

οργανισμών και μεγάλων παιδαγωγικών και

νοσοκομειακών ιδρυμάτων.

8

ΙΙΙ. ‘’AKROASIS’’

Η Δεκτική Μουσικοθεραπεία ‘’AKROASIS’’ του

ΚΟΣΜΑ ΛΑΠΑΤΑ είναι από τις πιο εξελιγμένες

επιστημονικά θεραπείες στον κόσμο.

Δημιουργήθηκε σε συνεργασία με κορυφαίους

επιστήμονες στον τομέα της εφαρμοσμένης

έρευνας για τις επιδράσεις της μουσικής στο

ανθρώπινο σώμα και την ανθρώπινη ψυχή. 

Το πρόγραμμα ‘’AKROASIS’’ έχει σχεδιαστεί για να

σας βοηθήσει να έχετε λιγότερο άγχος, να ακούτε

καλύτερα, να βελτιώσετε το μυαλό σας, τον ήχο

και την υγεία σας.

9

ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΑΣΗ

Ο εγκέφαλος είναι από μόνος του μια μουσική. Η

νευροεπιστήμη έχει αποδείξει -μέσω λειτουργικής

απεικόνισης του εγκεφάλου- ότι όταν ακούμε

μουσική, όλος σχεδόν ο εγκέφαλος λειτουργεί.

Η Ακρόαση μουσικής περιλαμβάνει όχι μόνο τις

ακουστικές περιοχές του εγκεφάλου, αλλά επίσης

και νευρωνικά δίκτυα μεγάλης κλίμακας

( προμετωπιαίου, κινητικού, αισθητηριακού,

ακουστικού και οπτικού φλοιού, παρεγκεφαλίδας,

ιππόκαμπου, αμυγδαλής, επικλινή πυρήνα,

μεσολόβιου, αυτόνομου νευρικού συστήματος,

κλπ).

Το ‘’AKROASIS’’ βοηθά τη διεξαγωγή της

νευρικής συμφωνίας, που συνδέει τα αρχαιότερα

τμήματα του εγκεφάλου με τα πιο προηγμένα.

10

ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΗ

Έρευνα των Nina Krause, Neuroscience και

Northwestern έδειξε ότι η μουσική εκπαίδευση

οδηγεί σε αλλαγές σε όλο το ακουστικό σύστημα

που οδηγεί σε ακουστικές προκλήσεις πέρα από

την επεξεργασία της μουσικής. Αυτή η επίδραση

της μουσικής εκπαίδευσης δείχνει ότι, η μουσική

είναι ένας πόρος που τονώνει τον εγκέφαλο όπως

η γυμναστική το σώμα.

ΨΥΧΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ

Είναι η ψυχολογική μελέτη της ανθρώπινης

αντίληψης του ήχου. Αυτό το επιστημονικό πεδίο

εξηγεί τις επιπτώσεις της μουσικής στο μυαλό, το

11

σώμα, και τα συναισθήματα μας,

συμπεριλαμβανομένων των

τεσσάρων κύριων στοιχείων της ακουστικής

αντίληψης (συχνότητα, πλάτος, χρόνος, χώρος).

Το ‘’AKROASIS’’ έχει σχεδιαστεί για να

εκπαιδεύσει την ικανότητα του εγκεφάλου να

αντιλαμβάνεται και να επεξεργάζεται αυτά τα

θεμέλια της ακουστικής αντίληψης. Περιέχει

βάθος, λεπτομέρεια, διάσταση, συλλαμβάνοντας

τις λεπτομέρειες των αρμονικών που δίνουν

μουσική, το «χρώμα του ήχου ή «χροιά» κλπ.

Αυτό βελτιώνει την ικανότητα να διακρίνεται ο

ήχος του κάθε οργάνου, το οποίο δίνει στον

ακροατή περισσότερες ευκαιρίες να επωφεληθεί

από την ακρόαση και τονίζει την αντίληψη των

φυσικών χαρακτηριστικών που ενυπάρχουν στο

εσωτερικό της μουσικής δομής και τις αντιθέσεις

που απαιτούνται για

12

την εκπαίδευση και τη βελτίωση της ηχητικής

αντίληψης για την καλύτερη απόδοση του

εγκεφάλου.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ

Ο εγκέφαλός αντικατοπτρίζει αυτό που

αντιλαμβάνεται, αλλάζοντας ανάλογα με τις

εμπειριών του.

Το ‘’AKROASIS’’ εκπαιδεύει το μυαλό μέσα από

την εμπειρία του να ακούτε ειδικά ηχογραφημένη

μουσική, η οποία αντιστοιχεί σε ειδικά

τροποποιημένες ζώνες συχνοτήτων. Οι ζώνες

αυτές αντιστοιχίζονται σε περιοχές του

εγκεφάλου ακριβώς όπως τα πλήκτρα στο πιάνο

αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες νότες. Αυτό

ονομάζεται τονική χαρτογράφηση.

Τέσσερις ζώνες παρέχουν μουσική σε όλο το

φάσμα της ανθρώπινης αντίληψης του ήχου. Κάθε

13

ζώνη εστιάζει σε διαφορετικές ηχητικές

συχνότητες που ατομικά και συλλογικά

συμβάλλουν στην υγεία του εγκεφάλου και την

απόδοσή του. Τα υψηλότερα

επίπεδα της εκπαίδευσης παρουσιάζονται με την

ολοένα μεγαλύτερη εμπειρία ακρόασης.

ΣΩΣΤΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

Όταν κάποιος βιώνει στρες ή άγχος, το αυτί δεν

μπορεί να διακρίνει εύκολα τους υψηλότερες

ήχους. Αυτό οδηγεί σε μείωση της προσοχής και

της ακουστικής επεξεργασίας. Ο ακροατής πρέπει

να χαλαρώσει προκειμένου να λειτουργήσουν

σωστά οι νευρωνικές αντιδράσεις που

μεταφέρονται από το αυτί στον εγκέφαλο, με

σκοπό τον έλεγχο και τη βελτίωση της

λειτουργίας του μέσου ωτός.

14

Το ‘’AKROASIS’’ ενισχύει την επίδραση της

ακουστικής μηχανικής, προετοιμάζει τον ακροατή

παρέχοντας τη σωστή ποσότητα της διέγερσης,

και την αποκατάσταση της χαλάρωσης του

ακροατή.

Η βελτίωση της φυσικής κατάστασης του

εγκεφάλου εκτός από μια θεραπευτική

προσπάθεια, είναι και μια ευχάριστη και

διαφωτιστική εμπειρία ακρόασης που έχει

αποδειχθεί κλινικά αποτελεσματική.

15

ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΦΟΡΕΙΣ

Aalborg University

American Music Therapy Association

Australian Music Therapy Association

British Association for Music Therapy

Canadian Association for Music Therapy

Center for Biomedical Research in Music

European Music Therapy Confederation

Institute for Music & Neurologic Function

International Consortium of Music Therapy

Research

Music Therapy Association of British Columbia

National Institute for Health & Care Excellence

The Cochrane library

16

The Nordoff-Robbins Evidence Bank

World Federation of Music Therapy

ΚΟΣΜΑΣ ΛΑΠΑΤΑΣ, 2014

17