ΚΡΗΣΟΜΙΝΩΙΚΟ ΠΟΛΙΣΙΜΟ

Μπζνινγία:

ζηελ Κξήηε ν βαζηιηάο Μίλσαο θξαηνύζε ηνλ αξρηηέθηνλα Γαίδαιν κε ην γην ηνπ Ίθαξν, νη νπνίνη δξαπέηεπζαλ πεηώληαο κε ... θέξηλα θηεξά!

Η αθκή ηνπ θξεηνκηλσηθνύ πνιηηηζκνύ παξνπζηάδεηαη κεηαμύ ηνπ 1900 θαη ηνπ 1450 π. Υ.

Σηελ αλάπηπμή ηνπ ζπληέιεζαλ

ην εύθξαην - ζεξκό θιίκα, ην εύθνξν έδαθνο, ε καθξνρξόληα εηξήλε θαη ε γεσγξαθηθή ζέζε ηνπ λεζηνύ (: αλάκεζα ζε Επξώπε - Αζία - Αθξηθή).

Ωο λαπηηθνί θαη έκπνξνη νη κηλωίηεο θπξηάξρεζαλ ζην Αηγαίν δεκηνπξγώληαο ζηηο Κπθιάδεο θαη ζηε Μ. Αζία εκπνξηθνύο ζηαζκνύο.

Η Κξήηε θαηαζηξάθεθε ηξεηο θνξέο: α. 1700 π. Χ. (από ζεηζκό;) θαη αλνηθνδνκήζεθε β. 1450 π. Χ. από παιηξξνϊθά θύκαηα, ιόγω ηεο έθξεμεο

ηνπ εθαηζηείνπ ηεο Θήξαο (βξήθαλ επθαηξία νη Αραηνί θαη ηελ θαηάθηεζαλ).

γ. 1400 π.Χ. : ηειηθή θαηαζηξνθή · (1100 - 1000 π. Χ. θαηαθηήζεθε από ηνπο Δωξηείο)

Η θνηλσληθή νξγάλσζε

εκαληηθή ζέζε ζηελ θνηλωλία είρε ε γπλαίθα· ζπκκεηείρε θαιιωπηζκέλε, ζηνιηζκέλε ζε δεκόζηεο εθδειώζεηο.

Η Κξήηε ήηαλ ρσξηζκέλε ζε πνιιέο απηνδηνηθνύκελεο πεξηνρέο κε δηαθνξεηηθνύο βαζηιηάδεο.

: ηέξεηα· ζθάδεη ηνλ ηαύξν - ζύκα.

Η δνκή ηεο θνηλσλίαο ζε θαζεκία πεξηνρή ήηαλ ε εμήο:

ηα αλάθηνξα ππήξραλ κεγάιεο απνζήθεο πξντόλησλ (: ην εκπόξην δηεπζπλόηαλ από ηνπο

βαζηιηάδεο)

απνζήθεο θαη πηζάξηα πξντόλησλ (αλάθηνξα Κλσζζνύ)

πξνϊόληα ηνπ εκπνξίνπ

ΔΙΑΓΩΓΗ

από ΚΤΠΡΟ:ραιθόο

από ΤΡΙΑ: ειεθαληνζηνύλ

Από ΑΙΓΤΠΣΟ: αιάβαζηξν

θαγεληηαλή

πάππξνο, ιηλάξη

ρξπζόο, άξγπξνο, θαζζίηεξνο

κάξκαξν

ΔΞΑΓΩΓΗ

ιάδη, θξαζί, κέιη

ξεηίλε, αξσκαηηθά έιαηα

αγγεία

κεηαιιηθά ζθεύε

θνζκήκαηα

κάιιηλα πθάζκαηα

Ηκηλωηθή ηέρλε

Α. αξρηηεθηνληθή

Σα αλάθηνξα ραξαθηεξίδνληαη ωο "δαηδαιώδε" (= πνιύπινθα ζηε δηαξξύζκηζή ηνπο) (βιέπεηε παξαθάηω, δεμηά, ην δαηδαιώδεο αλαθηνξηθό ζπγθξόηεκα ηεο Κλωζζνύ, πνπ απιώλεηαη γύξω από κία κεγάιε θεληξηθή απιή ζην κέζν <αξ. 10> . Οη γύξω από απηή ηελ απιή ρώξνη πεξηιάκβαλαλ ηεξά, επίζεκνπο ρώξνπο, δηακεξίζκαηα ηεο βαζηιηθήο νηθνγέλεηαο, θαηαιύκαηα αμηωκαηνύρωλ, θνπδίλεο, ηξαπεδαξίεο, ινπηξά, απνζήθεο πξνϊόληωλ, εξγαζηήξηα, θιηκαθνζηάζηα πνπ νδεγνύλ ζηνλ πάλω όξνθν θ.α.)

πνιπώξνθα:

ρηηζκέλα κε ιηζνδνκή θαη δέζηκν κε μύιηλα δνθάξηα

πινύζηα δηαθνζκεκέλα κε έληνλα ρξώκαηα

παξαηεξήζηε ηνπο θίνλεο ηνπ κηλσηθνύ κεγάξνπ, πώο ιεπηαίλνπλ πξνο ηε βάζε ηνπο

ηνηρνγξαθίεο κε πινύην ρξσκάησλ

πήιηλν παηεηήξη θαη ιεθάλε - ζπιιέθηεο κνύζηνπ

ε βαζηιηθή έπαπιηο ηεο Κλσζζνύ:

Σα αλάθηνξα δηέζεηαλ πδξεπηηθό θαη απνρεηεπηηθό ζύζηεκα.

Σα ζπίηηα ησλ απιώλ θαηνίθσλ (εθηόο από ηηο επαύιεηο) ήηαλ ζρεηηθά κηθξά, κνλώξνθα, κε πέληε ή έμη δσκάηηα. Μεηά ην θηίζηκν ησλ αλαθηόξσλ θηίδνληαη θαη κεγαιύηεξα ζπίηηα. Παξαθάησ βιέπνπκε νκνηώκαηα ηέηνησλ νηθηώλ:

Πεξίθεκα είλαη ηα αγγεία ηεο κηλσηθήο επνρήο, άιια πέηξηλα, άιια πήιηλα,

κε δσγξαθηθέο παξαζηάζεηο (όπσο ηα δύν ζηηο κεζαίεο θσηνγξαθίεο, κε ζαιαζζηλά κνηίβα) ή γιππηέο (δεμηά θσηνγξαθία) - αξηζηεξά αγγείν από νξεία θξύζηαιιν.

πξσηόηππν πηελόκνξθν αγγείν θαη άιιν γιππηό: δέληξν κε πνπιηά

πξόρνπο θαη θνύπα δίσηε (κε δύν ιαβέο ωο ώηα = απηηά

πεξηδέξαην κε ρξπζό θαη πέηξεο ζαξδίνπ

θαη πεξίαπην (=θπιαρηό) κε ρξπζέο ζθήθεο πάλσ ζε ζηαγόλα κειηνύ:

ρξπζό πεξηδέξαην

ρξπζά δαρηπιίδηα κε παξαζηάζεηο ηειεηνπξγηθώλ ρνξώλ θαη επηθάλεηαο ηεο ζεάο.

ζθξαγηδόιηζνο από ζαξδόλπρα θαη πιαθίδην από ειεθαληόδνλην:

Γξαθέο ηωλ κηλωηηώλ

αξρηθά έγηλε ρξήζε κηαο κνξθήο ηεξνγιπθηθήο (δελ έρεη δηαβαζηεί)

αθνινπζεί ε "γξακκηθή Α΄" (δελ έρεη δηαβαζηεί)

ηέινο ρξεζηκνπνηείηαη ε "γξακκηθή Β΄" (*)

(*) ηελ εηζήγαγαλ νη Αραηνί κεηά ην 1450 π.Υ.

ε ηεξνγιπθηθή γξαθή, θάησ, ν πήιηλνο δίζθνο ηεο Φαηζηνύ (νη δύν όςεηο ηνπ θαη ζρεδηαζηηθή αλαπαξάζηαζε ηεο κηαο)

Πήιηλεο πηλαθίδεο κε ¨γξακκηθή Α΄":

ε γξακκηθή Β΄ απνθξππηνγξάθεζαλ γηα πξώηε θνξά νη Βξεηαλνί Ventris θαη Chadwick (1952)