3Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝΤΑΞΗ: Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ- ΤΜΗΜΑ 5

ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΡΡΑΣ, Φιλόλογος

Ποίημα Γ. Σεφέρη « Επί Ασπαλάθων… »

Σεφέρης Γιώργος 1900 -1971Διδακτικοί και παιδαγωγικοί στόχοιΗ επιλογή του σεναρίου της διδασκαλίας του παραπάνω ποιήματος με τεχνολογικά μέσα, όπως

επεξεργαστής κειμένου και μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο, γίνεται με στόχο:α. την υλοποίηση ενός διερευνητικού-ανακαλυπτικού μοντέλου, ώστε η πορεία προς τη μάθηση να

είναι περισσότερο ενεργητική. β. την προώθηση συνεργατικού τρόπου διδασκαλίας(που σημειωτεόν σπανίζει στις Λυκειακές

Τάξεις, λόγω του εξετασιοκεντρικού χαρακτήρα του Λυκείου ), μέσα από τη δημιουργία ομάδων εργασίας

γ. τη δημιουργία ενός νέου μαθησιακού περιβάλλοντος, το οποίο δεν θα αναιρεί τις βασικές αρχές της «παραδοσιακής» διδασκαλίας( ακροαματική, διαλογική-μαιευτική ), αλλά θα τις συμπληρὠνει

δ. την ενεργοποίηση των μαθητών μέσα από μια δυναμική διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης, όπου δουλεύοντας ομαδικά και συνεργατικά να μάθουν να

ερευνούν τις πηγές, να τις επεξεργάζονται και να τις κρίνουν, να αυτενεργούν και να αναπτύσσουν πρωτοβουλία

ε. την εξοικείωση των μαθητών με νέους τρόπους οργάνωσης και παρουσίασης της γνώσης

Υλοποίηση διδακτικής Ενότητας : δύο(2) διδακτικές ώρες στο εργαστήριο πληροφορικής

Ειδικότεροι στόχοι:1. Να αντιληφθείτε την πολιτική διάσταση του ποιήματος σε σχέση με τα

πολιτικά και ιστορικά συμφραζόμενα.2. Να επισημάνετε και να ερμηνεύσετε τους συμβολισμούς του ποιήματος και

τον συνειρμικό τρόπο σύνθεσής του.3. Να ανιχνεύσετε στο ποίημα γνωρίσματα της σεφερικής ποίησης

(σκηνοθεσία, χρήση αρχαιοελληνικού μύθου, ελληνικότητα, δραματικότητα – τραγικότητα).

4. Να αντιληφθείτε τη λειτουργία του παρελθόντος μέσα στο ποίημα και τη σύνδεσή του με το παρόν.5. Να ανακαλύψετε το διαθεματικό πλούτο του ποιήματος( διαχρονικότητα

ελληνικής γλώσσας, αρχαιοελληνική γραμματεία, σύγχρονη ιστορία ).

Με βάση τις πληροφορίες που θα αντλήσετε, θα επεξεργαστείτε τα ερωτήματα που θα ακολουθήσουν στα φύλλα εργασίας.Θα εργαστείτε κατά ομάδες(ομαδοσυνεργατική μέθοδος) και αφού συγκεντρώσετε το υλικό που θα βρείτε θα το παρουσιάσετε μέσω βιντεοπροβολέα και στη συνέχεια θα το αναρτήσετε στο σχολικό μας ιστολόγιο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η διαδικτυακή βιβλιογραφία στην οποία παραπέμπω είναι ενδεικτική. Ως αυτοκράτορες του πληκτρολογίου μπορείτε να ανεβείτε στο κατάστρωμα της διαδικτυακής γαλέρας και να γευτείτε την αύρα του νομπελίστα ποιητή μας.

Καλό σας Ταξίδι…

Αρχικά διαβάζουμε το ποίημα αργά και προσεκτικά, ώστε να «εξοικειωθούμε» μαζί του.

Ήταν ωραίο το Σούνιο τη μέρα εκείνη του Ευαγγελισμού πάλι με την άνοιξη.

Λιγοστά πράσινα φύλλα γύρω στις σκουριασμένες πέτρες το κόκκινο χώμα και οι ασπάλαθοι

δείχνοντας έτοιμα τα μεγάλα τους βελόνιακαι τους κίτρινους ανθούς.

Απόμερα οι αρχαίες κολόνες, χορδές μιας άρπας που αντηχούν ακόμη…

Γαλήνη-Τι μπορεί να μου θύμισε τον Αρδιαίο εκείνον;

Μια λέξη στον Πλάτωνα θαρρώ, χαμένη στου μυαλούτ’ αυλάκια.

τ’ όνομα του κίτρινου θάμνουδεν άλλαξε από κείνους τους καιρούς.

Το βράδυ βρήκα την περικοπή:“τον έδεσαν χειροπόδαρα” μας λέει“τον έριξαν χάμω και τον έγδαραν

τον έσυραν παράμερα τον καταξέσκισαναπάνω στους αγκαθερούς ασπάλαθους

και πήγαν και τον πέταξαν στον Τάρταρο κουρέλι”.

Έτσι στον κάτω κόσμο πλέρωνε τα κρίματά τουΟ Παμφύλιος ο Αρδιαίος ο πανάθλιος Τύραννος.

31 του Μάρτη 1971

Φύλλο εργασίας 1

1η ΟμάδαΟνοματεπώνυμα

μαθητών:1. Έλενα Τσιπέλη2. Ζωή Τόλογλου

«Ήταν ωραίο το Σούνιο τη μέρα εκείνη του Ευαγγελισμού πάλι με την άνοιξη».ΕΡΩΤΗΣΗ. Πως σχετίζεται ο χώρος του Σουνίου με το χρόνο της ποιητικής έμπνευσης( μέρα του Ευαγγελισμού);Μπορείτε να αντλήσετε υλικό από τις παρακάτω προτεινόμενες διευθύνσεις:http://en.wikipedia.org/wiki/Sounion#Site_and_Panorama, http://www.sdtv.gr/news-3476.htmlΑπάντηση:στην πρώτη στροφή λειτουργεί η αφηγηματική μνήμη (η ιστορική και η αρχαία μνήμη). Σαφείς τοπικοί και χρονικοί δείκτες μας τοποθετούν στον ποιητικό χωροχρόνο (Σούνιο, μέρα του Ευαγγελισμού, πάλι με την άνοιξη). Ταυτόχρονα, λέξεις δίσημες και με νοηματικό βάρος μας υποβάλλουν μια ανάλογη ατμόσφαιρα(Ευαγγελισμός: Επανάσταση του ’21 και καλή αγγελία σε κατάσταση ανελευθερίας,Άνοιξη: ανάσταση της φύσης και του Έθνους). Λέξεις δηλωτικές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού (Σούνιο, αρχαίες κολόνες - που αντηχούν ακόμη σαν χορδές μιας άρπας) αλλά και της ελληνικής φύσης (Λιγοστά πράσινα φύλλα, σκουριασμένες πέτρες, κόκκινο χώμα) συνθέτουν μια λυρική τοπιογραφία. Τη λυρική εικόνααμαυρώνουν τα μεγάλα βελόνια των ασπάλαθων με τους κίτρινους ανθούς (με τοχρώμα του μίσους). Η λέξη ασπάλαθοι, τοποθετημένη σε κεντρική θέση μα προετοιμάζει για την ποιητική αλληγορία που θα ακολουθήσει. Ολόκληρη, εξάλλου, η πρώτη στροφή λειτουργεί προετοιμαστικά, στοιχείο που συνιστά γνώρισμα τηςσεφερικής σκηνοθεσίας.Ο ευαγγελισμος κ η εθνικη παλιγγενεσια συμβολιζουν την ενοια της ελευθεριας. Πολιτικη ελευθερια, εθνικη ανεξαρτησια θωρακιζουν τους λαους και αντιμετωπίζουν την βαρβαροτηταΤο επαναστατικο γενοσηθελε ελευθερια αλλα και παιδεια.αυτό επιτευχθηκε με την ιδρυση των πανεπιστημιων που ήταν μεγάλη καινοτομία Το σουνιο είναι γνωστο λογω της θεσης του αλλα και εξαιτειας των ερειπιων του ναου του ποσειδωνα(σημαντικό επιτευγμα)

Φύλλο εργασίας 2

2η ΟμάδαΟνοματεπώνυμα

μαθητών: 1.Χρύσα Τσαρακλή 2.Νατάσα Τσεκλιά 3.Ναταλία

Τσουμάνη 4. Κωνσταντίνα

ΤσώληΕΡΩΤΗΣΗ. Ποιες προεκτάσεις λαμβάνουν οι λέξεις , Άνοιξη και αρχαίες κολόνες, εδώ;Να απαντήσετε αφού ακούσετε την «Άνοιξη» του Vivaldi SPRING (VIVALDI FOUR SEASONS).flv και ανατρέξετε στα σχετικά λήμματα στη Βικιπαίδεια και στη διεύθυνσηhttp://www.myriobiblos.gr/texts/greek/merlier1.html (Η πορεία μεσ’ από την Έρημο)Να δείτε και το παρακάτω απόσπασμα από το Ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop view.aspx?tid=7880&tsz=0&act=mMainView&mst=00:42:32:00ΑπάντησηΣτίχοι 1-7: στην πρώτη στροφή λειτουργεί η αφηγηματική μνήμη (η ιστορική και η αρχαία μνήμη). Σαφείς τοπικοί και χρονικοί δείκτες μας τοποθετούν στον ποιητικό χωροχρόνο (Σούνιο, μέρα του Ευαγγελισμού, πάλι με την άνοιξη). Ταυτόχρονα, λέξεις δίσημες και με νοηματικό βάρος μας υποβάλλουν μια ανάλογη ατμόσφαιρα (Ευαγγελισμός: Επανάσταση του ’21 και καλή αγγελία σε κατάσταση ανελευθερίας,Άνοιξη: ανάσταση της φύσης και του Έθνους). Λέξεις δηλωτικές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού (Σούνιο, αρχαίες κολόνες - που αντηχούν ακόμη σαν χορδές μιας άρπας) αλλά και της ελληνικής φύσης (Λιγοστά πράσινα φύλλα, σκουριασμένες πέτρες, κόκκινο χώμα) συνθέτουν μια λυρική τοπιογραφία. Τη λυρική εικόνα αμαυρώνουν τα μεγάλα βελόνια των ασπάλαθων με τους κίτρινους ανθούς (με το χρώμα του μίσους).

Φύλλο εργασίας 3

3η Ομάδα Ονοματεπώνυμα

μαθητών: 1.ΤΣΙΑΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ2.ΤΣΙΠΕΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ 3.ΤΣΙΡΩΝΗ

ΛΑΜΠΡΙΝΗ04.ΧΩΡΑΒΑΤΗΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ /VC/5.ΤΣΟΓΚΑΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

/C/ΕΡΩΤΗΣΗΑφού συνδεθεἰτε με τις παρακάτω διευθύνσεις να απαντήσετε στις εξής ερωτήσεις:α) Ποιους συνειρμούς μπορεί να δημιούργησε στο υποσυνείδητο του ποιητή η παρουσία των ασπαλάθων με «τα μεγάλα τους βελόνια και τους κίτρινους ανθούς» στο χώρο; β) Πώς σχετίζεται η διαχρονικότητα της ονομασίας του φυτού με την αντίληψη για τους τυράννους; http://minorland.blogspot.com/2008/05/blog-post_4997.html,http://www.simotas.org/v3/index.php?option=com_content&view=article&id=153&catid=75&Itemid=37, http://sup.kathimerini.gr/xtra/media/files/exams/2007/Luseisarxaia.pdfhttp://www.eduportal.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=81ΑπάντησηΑ)Με την ονομασία «Ασπάλαθος» το φυτό αναφέρεται από το Διοσκουρίδη. Οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι με τα ακανθωτά κλαδιά του Ασπάλαθου κτυπούσαν και τιμωρούσαν τους τυράννους στον Άδη."Μυθολογικά συνδέθηκε με τη μεταθανάτια τιμωρία των αδίκων και ιδιαίτερα του Αρδιαίου. Τον Αρδιαίο , τύραννο μιας πόλης της Παμφυλίας , καθώς και άλλους τυράννους , όταν εξέτισαν στον κάτω κόσμο την καθιερωμένη ποινή που επιβαλλόταν στους αδίκους και ετοιμαζόταν να βγουν στο φως , το στόμιο δεν τους δεχόταν. Τότε άντρες άγριοι και όλο φωτιά που βρισκόταν εκεί, αφού τους βασάνισαν , άρχισαν να τους σέρνουν έξω από το δρόμο και να τους ξεσκίζουν επάνω στους ασπαλάθους, πριν τους ρίξουν πάλι στα Τάρταρα…

Β)Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι μπορεί ο Πλάτων να παρουσιάζει εδώ σκηνές αποτρόπαιων τιμωριών, κάτι που δεν το συγχωρούσε στον Όμηρο, αυτό όμως μπορεί να εξηγηθεί μ? αυτή του την επιλογή θέλει ίσως να εκφράσει την έντονη αποδοκιμασία του στα τυραννικά καθεστώτα και να αποτρέψει μελλοντικούς επίδοξους τυράννους να κυβερνήσουν, με την επίδειξη της τιμωρίας που τους περιμένει. πλούτου, κηρύσσει πολέμους για να αποσπά τον λαό από τα προβλήματα

Ο Πλάτωνας εξάλλου δεν επικρίνει τον Όμηρο για την αναφορά των εικόνων από τον Άδη αλλά για το περιεχόμενό τους στα έπη άδικοι και δίκαιοι παρουσιάζονται να δεινοπαθούν ανεξαιρέτως στον Κάτω Κόσμο, ενώ ο φιλόσοφος μ? αυτές τις εικόνες απλώς στηρίζει τη θέση του για την ύπαρξη της δικαιοσύνης, για την αμοιβή των δικαίων και κυρίως για την τιμωρία των κακών

Κατά τον Πλάτωνα, όπως και για τον Σεφέρη ο τύραννος εκπροσωπεί το χειρότερο είδος ανθρώπου και ηγέτη όντας διαμετρικά αντίθετος στον φιλόσοφο βασιλιά. Όταν ο τύραννος αναλάβει την εξουσία λησμονεί τις υποσχέσεις που είχεδώσει στους φτωχούς που τον στήριξαν. Δεν προβαίνει σε αναδιανομή του πλούτου, κηρύσσει πολέμους για να αποσπά τον λαό από τα προβλήματα

Φύλλο εργασίας 4

4η Ομάδα Ονοματεπώνυμα μαθητών: 1.Τσιάντα Βασιλική2.Τσίκας Παύλος3.Τσιούρη Μαριάννα4.Τσιάκαλου Ανθή

ΕΡΩΤΗΣΗ Ποιές λέξεις του ποιήματος καταδεικνύουν τη διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας; Να αναζητήσετε την ετυμολογία τους και τη σημασία τους στα Ηλεκτρονικά λεξικά στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα και στοhttp://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/DictOnLineTri.htmΑπάντησηΟι διαχρονικές ελληνικές λέξεις του ποιήματος «Επί Ασπαλάθων» είναι οι ακόλουθες:Ασπάλαθος: είδος αγκαθωτού θάμνου [ελνστ. ασπάλαθος]Τύραννος: 1α.στην αρχαία Ελλάδα, απόλυτος άρχοντας που έπαιρνε την εξουσία με βίαια ή με παράνομα μέσα. β. χαρακτηρισμός ανώτατου άρχοντα, συνήθ. δικτάτορα, που ασκεί την εξουσία αυθαίρετα και βάναυσα. 2. αυτός που προσπαθεί να επιβάλει τη θέλησή του στο οικογενειακό ή στο κοινωνικό περιβάλλον του με καταναγκαστικό τρόπο. [2: αρχ. τύραννος· 1: λόγ. < αρχ. τύραννος, αρχική σημ.: `απόλυτος άρχοντας΄ ]Χορδή: 1α.αποξηραμένα και στριμμένα έντερα με τα οποία έδεναν τα δύο άκρα του τόξου β. έντερο ή μεταλλικό σύρμα που το τεντώνουν στο ηχείο ενός μουσικού οργάνου και που, όταν δονείται, παράγει ήχο. 2. ό,τι έχει σχήμα χορδής. α. (γεωμ.) η ευθεία γραμμή που ενώνει τα δύο άκρα του τόξου της περιφέρειας. β. (ανατ.) φωνητικές χορδές, μεμβράνες στο λάρυγγα που, όταν πάλλονται, παράγουν τη φωνή. 3. (μτφ.) για κτ. που συγκινεί, που διεγείρει την ευαισθησία κάποιου. [λόγ.: 1: αρχ. χορδή]άρπα η [árpa] O25 : (αρχαίο και σύγχρονο) έγχορδο μουσικό όργανο, που παίζεται με τα δάχτυλα και των δύο χεριών. [λόγ. < ιταλ. arpa (από τα παλ. γερμ.)]πανάθλιος -α -ο [panáθlios] E6 : που είναι εντελώς άθλιος. [λόγ. < αρχ. πανάθλιος]τάρταρα τα [tártara] O40 : ο κάτω κόσμος, η κόλαση των αρχαίων Eλλήνων. || Στα ~ της γης, στα βάθη της γης. [λόγ. < αρχ. τάρταρα, τά (πληθ. του Τάρταρος)]

Φύλλο εργασίας 5

5η Ομάδα Ονοματεπώνυμα

μαθητών:1. Τσουμάνης

Δημήτριος2. Χρηστίδης

Γεώργιος3. Τσούκα Ιωάννα

ΕΡΩΤΗΣΗΣε ποιά σημεία του ποιήματος αποκαλύπτεται το αρχαίο ηθικό σχήμα Ύβρις, Άτη, Νέμεσις;Για τους όρους να ανατρέξετε στους παρακάτω υπερσυνδέσμους:http://en.wiktionary.orghttp://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/index.html ΑπάντησηΣτο κείμενο εντωπίζεται η ύβρις στο σημείο όπου ο Αρδιαίος, τύραννος, σε μια πόλη της Παμφυλίας, σκότωσε τον πατέρα του και τον μεγαλύτερο αδερφό του. Δηλαδή μιλάμε για μια ανόσια πράξη. Εν συνεχείαν ακολουθεί η άτις, δηλαδή η τύφλωσις των ανθρώπων από τους θεούς, ώστε οι άνθρωποι να μην αντιλειφθούν το βάρος των πράξεων τους. Τέλος, ακολουθεί η νέμεσις, η θεία δίκη-τιμωρίαν, η οποία φαίνεται στους στίχους όπου περιγράφεται ο ξυλοδαρμός και το γδάρσιμο δημοσίως του παμφίλιου Αδριαίου, του πανάθλιου τυράννου. Τ.Ι. , Χ.Γ., Τ.Δ.

6 η Ομάδα Ονοματεπώνυμα

μαθητών: 1. Τσακανίκας Νικόλαος2. Τσιακτσίρας

Ευστράτιος3. Χαρίσης ΞενοφώνΕΡΩΤΗΣΗ. Να γράψετε ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα του

Γιώργου Σεφέρη, αφού συμβουλευτείτε τις παρακάτω ενδεικτικές διευθύνσεις:http://www.14gymnasio.gr/14thdigital/14thdm01/14thdm01-afi1.htm#ahttp://www.webtopos.gr/gr/literature/writers/s/seferis/index.htmhttp://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=365ΑπάντησηΟ Γιώργος Σεφέρης γεννήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 1900 στην Σμύρνη. Εξ΄ αιτίας του Α' Παγκοσμίου Πολέμου αναγκάζεται να εγκατασταθεί με την οικογένεια του στην Αθήνα, όπου τελειώνει το Πρότυπο Κλασσικό Γυμνάσιο Αθηνών. Από το 1918-1924 έζησε στο Παρίσι όπου σπούδασε νομικά και ήρθε σε επαφή με τη σύγχρονή του γαλλική λογοτεχνική παραγωγή. Το 1926, αφού έχει επιστρέψει στην Αθήνα, διορίζεται ακόλουθος στο Υπουργείο Εξωτερικών και στη συνέχεια Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τύπου και Πληροφοριών της Ελληνικής Κυβέρνησης. Το 1947 τιμήθηκε με το έπαθλο Παλαμά. Το 1960 ανακυρήχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των γραμμάτων από το πανεπιστήμιο του Cambridge, το 1961 τιμήθηκε με το βραβείο Foyle και το 1963 με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας. Είναι ο πρώτος Έλληνας ποιητής που παίρνει το βραβείο αυτό. Στην μετέπειτα πορεία του ανακηρύσσεται επίτιμος δικτάτορας της Φιλοσοφικής Σχολής της Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου του Prinston και επίτιμο μέλος της American Academy of Arts and Sciences. Κατά την περίοδο της δικτατορίας (1967-1974),παρόλο που δεν ασχολούνταν ιδιαίτερα με τον πολιτικό χώρο,με δήλωσή του το 1969 κατά της Χούντας του Παπαδόπουλου κατήγγειλε τη δικτατορία. Η δήλωσή του αυτή ανακοινώθηκε από το BBC, το ραδιοφωνικό σταθμό της Αγγλίας, και είχε μεγάλη απήχηση εξ αιτίας της παγκόσμιας ακτινοβολίας του ποιητή.Όμως ο Σεφέρης πάυτηκε από πρέσβης επι τιμή,ενώ του απαγορεύτικε να κάνει χρήση του διπλωματικού του διαβατηρίου. Το 1971 έγραψε το τελευταίο του ποιήμα με τίτλο «Επί Ασπαλάθων». Πέθανε το Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου. Την κηδεία του παρακολούθησαν χιλιάδες κόσμου, οι οποίοι των αποχαιρέτησαν διεκδικώντας ελευθερία.

Φύλλο εργασίας 6

Φύλλο εργασίας 7

Όλες οι ομάδες

ΕΡΩΤΗΣΗ 1. Αφού παρακολουθήσετε το βίντεο με τη Δήλωση που έκανε ο Γιώργος Σεφέρης στο Βρετανικό κανάλι BBC κατά της δικτατορίας:

α) να συσχετίσετε το περιεχόμενο του ποιήματος με την τότε πολιτική κατάσταση της Ελλάδας. Για να παρακολουθήσετε τη Δήλωση μεταβείτε στις διευθύνσεις: http://www.youtube.com/watch?v=yabh_GAAk58&feature=player_embeddedκαι

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/george_seferis/manifest.htm

β) Ποιο ρόλο πιστεύετε πως μπορεί να διαδραμάτισε η συγκεκριμένη ποιητική δημιουργία στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της εποχής, δεδομένου του χρόνου συγγραφής και ολοκλήρωσης του ποιήματος(από 25/3/71 μέχρι 31/3/71 ) και της δημοσίευσής του στον ημερήσιο τύπο στις 23/9/71(επομένη της κηδείας του ποιητή);Πληροφορίες μπορείτε να αντλήσετε από τις παρακάτω διευθύνσεις:http://www.os3.gr/arhive_afieromata/gr_afieromata_giorgos_seferis.htmlhttp://sites.google.com/site/sillogosargosaronikou/anakoinoseis-nea/polytechneio-1973---2009Απάντηση(Από ομάδα 6 )Το τελευταίο ποίημα του Σεφέρη «Επί Ασπαλάθων…» γράφτηκε σε περίοδο όπου η δικτατορία είχε ήδη δύο χρόνια ύπαρξης στην Ελλάδα.Ο Σεφέρης που απείχε από το 1967 από τα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας, με αυτό το ποιήμα και με τη δήλωση του στο B.B.C. εξαπολύει επίθεση εναντιον του δικτάτορα Παπαδόπουλου.Οι δηλώσεις του αυτες

Απάντηση( ομάδα 5 ) α) Την περίοδο εκείνη στην Ελλάδα επικρατούσε καθεστώς δικτατορίας, το σύνταγμα καταλύθηκε, οι ελευθερίες και τα δικαιώματα καταπατήθηκαν, και γενικώς η κοινωνία έμενε στάσιμη και δεν ευημερούσε. Η δήλωση του Γεωργίου Σεφέρη στο BBC εκφράζει την πολιτική κατάσταση του τόπου, δηλαδή την «ανωμαλία» που επικρατούσε, όπως αναφέρει ο ίδιος. Ακόμα ο Σεφέρης τονίζει τις δραματικές συνέπειες της δικτατορίας. Στο ποίημα αναφέρεται ένας τύραννος ο οποίος αυθαιρετούσε και μάλιστα σκότωσε συγγενικά του πρόσωπα. Αργότερα όμως τιμωρήθηκε, όπως τιμωρήθηκαν και οι δικτάτορες της Ελλάδος.Β) Ο Γεώργιος Σεφέρης εκείνη την εποχή, στα ποιήματά του χρησιμοποιεί υπαινιγμούς και αληγορικές εκφράσεις δια να καταδικάσειν την ιδεάζουσα δικτατορία που ταλαιπωρούσε ολόκληρο τον πληθυσμό της Ελλάδος. Αναμφισβήτητα, το κείμενο αυτό εκφράζει τα κακώς κείμενα της δικτατορίας, πράγμα πολύ σημαντικό για μία εποχή κατά την οποία δεν επικρατούσε ελευθερία στην έκφραση της σκέψης και των ιδεολογιών, πλην αυτής των συνταματαρχών. Τ.Ι. – Χ.Γ. – Τ.Δ.

Απάντηση( ομάδα 4 )Α) Ο Γιώργος Σεφέρης στα πρώτα χρόνια της δικτατορίας είχε επιλέξει τη σιωπή και την άρνηση να δημοσιεύσει δουλειά του στην Ελλάδα. Στις 28 Μαρτίου του 1969, δύο χρόνια πρίν το θάνατό του, αποφασίζει να μιλήσει για πρώτη φορά δημόσια και να καταγγείλει τη Δικτατορία. Η δήλωση του στο ΒΒC έκανε τεράστια αίσθηση στη Ελλάδα και στο εξωτερικό και έδωσε δύναμη και ελπίδα στο αντιδικτατορικό κίνημα. Συγκεκριμένα είπε : «Κλείνουν δυo χρόνια που μας έχει επιβληθεί ένα καθεστώς ολωσδιόλου αντίθετο με τα ιδεώδη για τα οποία πολέμησε ο κόσμος μας και τόσο περίλαμπρα ο λαός μας στον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο. Είναι μία κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης, όπου όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι αυτές να καταποντιστούν μέσα στα ελώδη στεκούμενα νερά. Δε θα μου ήταν δύσκολο να καταλάβω πως τέτοιες ζημιές δε λογαριάζουν πάρα πολύ για ορισμένους ανθρώπους. Δυστυχώς δεν πρόκειται μόνον για αυτό τον κίνδυνο. Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικές καταστάσεις η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, Όμως η τραγωδία περιμένει αναπότρεπτη στο τέλος. Το δράμα αυτού του τέλους μας βασανίζει, συνειδητά ή ασυνείδητα, όπως στους παμπάλαιους χορούς του Αισχύλου. Όσο μένει η ανωμαλία, τόσο προχωρεί το κακό.»Την αντίδρασή του αυτή για τη δικτατορία εκφράζει και μέσα από το ποίημα του, « Επί Ασπαλάθων», όπου κινείται από το παρελθόν και συγκεκριμένα από τον Αρδιαίο, τον τύραννο της Παμφυλίας και υπογραμμίζει την ορθή τιμωρία αυτών που καταχρώνται την ελευθερία, καταπατούν τη δημοκρατία και λογοκρίνουν ασύστολα τον τύπο και την τέχνη. Το αποκορύφωμα μάλιστα της αντίρρησης του αυτής αναδεικνύεται από την φορτισμένη συναισθηματικά εικόνα που χρησιμοποιεί για να προβάλλει τον βίαιο τρόπο με τον οποίο οφείλουν να τιμωρούνται οι δικτάτορες.Β) Με το ποίημα του δίνει θάρρος και…….;

(Απάντηση , Ομάδα 2)Α) Το ποιήμα του Σεφέρη «επι ασπαλάθων» εκφράζει την αντίθετη στάση αυτού με το πολιτικό καθεστώς που επικρατεί στη χώρα του τη δεδομένη χρονική περίοδο. Το έργο αποτελεί διαμαρτυρία και δείχνει την αγανάκτηση ενάντια στο δικτατορικό πολίτευμα. Παράλληλα, με την αναφορά στον Ευαγγελισμό, την άνοιξη και τις αρχαιες κολώνες δίνει μια νότα ελπίδας και αισιοδοξίας,ότι τα πράγματα θα πάνε προς το καλύτερο.Β) Μετά την ανάγνωση του ποιήματος από το ευρύ κοινό, εγινε κατανοητό το αντιδικτατορικό μήνυμα, που αυτό περιείχε.Ίσως να ήταν η αφετηρία της αλλαγής των τότε πολιτικών πραγμάτων. Πάντως, σίγουρα αποτελεσε εναυσμα και κινητρο για την ανατροπη του καθεστωτος που επικρατουσε.

ΕΡΩΤΗΣΗ 2. Μεταδίδει κάποιο διαχρονικό μήνυμα το ποίημα για τον πολιτικό ρόλο και την ευθύνη του Έλληνα πολίτη, όσον αφορά τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος;

Στην διεύθυνση που ακολουθεί παρουσιάζεται η αντίσταση των ανθρώπων του πολιτισμού ενάντια στην επταετἠ δικτατορἰα. http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=4570230&ct=1

Μπορείτε επίσης να γνωρίσετε τα γεγονότα της περιόδου εκείνης μέσα από το ντοκυμαντέρ του Παντελή Βούλγαρη «Το χρονικό της Δικτατορίας 1967-1974» που κυκλοφόρησε με την εφημερίδα Το Βήμα την Κυριακή 18-4-2010 http://www.philenews.com/main/76,1,31,0,34239-.aspx

Απάντηση

ΕΡΩΤΗΣΗ 3. Να αναζητήσετε και να καταγράψετε ποιήματα με αντιδικτατορικό περιεχόμενο. Να συμβουλευτείτε τις διευθύνσεις:

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=39956

http://tracker.stigalaria.org/index.php?page=torrent details&id=0b3d303ee1c61c6049d1d89b0fd8facdd9b7520e

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/george_seferis/oi_gates_t_ai_nikola.htm

Οι γάτες τ'Αη Νικόλα. E - Oξυγραφία – διαστ.χαρτιού : 35 x 37,5 εκ. 2002Α) Αλέκος Παναγούλης - Τα ποιήματα

Β) Τους Τυράννους τους μισώ πολύ - Αλέξανδρος ΠαναγούληςΓ) Γιώργος Σεφέρης - Οι Γάτες του Άι-ΝικόλαΔ) Κώστςα Βάρναλης - Το φως που καίειΕ)Βασίλης Ασημακόπουλος – Πίκρες και ΔίκιοΖ)Βασίλης Ασημακόπουλος – ΣτίγματαΗ)Γιάννης Ρίτσος – Ίσως να’ναι έτσι

Απάντηση( ομάδα 3)

Κάπου εδώ τελειώνει μια ακόμη σχολική Κάπου εδώ τελειώνει μια ακόμη σχολική χρονιά για όλους μας.χρονιά για όλους μας.

Ό,τι καλό και ωφέλιμο αποκομίσατε Ό,τι καλό και ωφέλιμο αποκομίσατε οφείλεται περισσότερο στη δική σας οφείλεται περισσότερο στη δική σας

προσπάθεια και προσπάθεια και λιγότερο στη δική μου.λιγότερο στη δική μου.

Ό,τι κατά τη γνώμη σας πήγε άσχημα Ό,τι κατά τη γνώμη σας πήγε άσχημα χρεώστε το σε μένα και παρακαλώ να χρεώστε το σε μένα και παρακαλώ να

με συγχωρέσετε.με συγχωρέσετε.

Και να μην ξεχνάτε να είστε ο εαυτός Και να μην ξεχνάτε να είστε ο εαυτός σας, αρκεί να τον έχετε ανακαλύψει.σας, αρκεί να τον έχετε ανακαλύψει.

Καλή επιτυχία στις εξετάσεις και Καλή επιτυχία στις εξετάσεις και Καλό καλοκαίριΚαλό καλοκαίρι

Χρυσόστομος ΚαρράςΧρυσόστομος Καρράς