Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας
DESCRIPTION
Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος ΤσολαςTRANSCRIPT
![Page 1: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/1.jpg)
ΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
ΚΑΙ ΟΙΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΝΗΛΙΚΗ
ΖΩΗ
Γιώργος ΤσόλαςΑναπληρωτής Διευθυντής
Παιδιατρικής Κλινικής
![Page 2: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/6.jpg)
Ορισμός του μεταβολικού συνδρόμου κατά IDF
• Παρουσία κεντρικής παχυσαρκίας: Περιφέρεια μέσης ≥ 94 cm , ≥ 80 cm
και• 2 από τα παρακάτω :
Υπερτριγλυκεριδαιμία (> 150 mg/dl ή 1,7 mmol/l) Χαμηλή HDL-C ( <40 mg/dl , <50 mg/dl)Υπέρταση (ΑΠ ≥ 130/85 mmHg ή
λήψη αντιυπερτασικής αγωγής) Αυξημένη γλυκόζη νηστείας (≥ 100 mg/dl ή προηγούμενη διάγνωση ΣΔ 2)
![Page 7: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/7.jpg)
Κριτήρια του Cook για τη διάγνωση του
μεταβολικού συνδρόμου σε παιδιά και εφήβους
Περίμετρος μέσης ≥ 90ή ΕΘ για την ηλικία, το φύλο και τη φυλή
και• 2 από τα παρακάτω :
Τριγλυκερίδια ≥ 110 mg/dlHDL-C < 40 mg/dlΑΠ ≥ 90ή ΕΘ για την ηλικία και το φύλοΓλυκόζη νηστείας ≥ 110 mg/dl
![Page 8: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/8.jpg)
Κριτήρια των Weiss και Caprio
για τη διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου σε
παιδιά και εφήβους 3 ή περισσότερα από τα παρακάτω:
• BMI > 97η ΕΘ (z-score ≥ 2,0)• Τριγλυκερίδια > 95η ΕΘ για ηλικία και φύλο• HDL-C < 5η ΕΘ για ηλικία και φύλο• ΑΠ (συστολική ή διαστολική) > 95η ΕΘ για
ηλικία, φύλο & ύψος• Διαταραγμένος μεταβολισμός γλυκόζης: Γλυκόζη πλάσματος > 140 mg/dl σε τυχαία μέτρηση ή > 200 mg/dl 2 ώρες μετά το γεύμα ή αντίσταση στην ινσουλίνη (HOMA-IR)
![Page 9: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/9.jpg)
Διαγνωστικά κριτήρια μεταβολικού συνδρόμου
σε παιδιά 10-16 ετών (IDF)
Περίμετρος μέσης ≥ 90ή ΕΘ για την ηλικία, το φύλο και τη φυλή
και• 2 από τα παρακάτω :
Τριγλυκερίδια ≥ 150 mg/dlHDL-C < 40 mg/dlΣΑΠ ≥ 130 mmHg ή/και ΔΑΠ ≥ 85 mmHgΓλυκόζη νηστείας ≥ 100 mg/dl
![Page 10: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/11.jpg)
Συχνότητα μεταβολικού συνδρόμου
• ¼ ενήλικοι• Στον γενικό παιδικό πληθυσμό: 4,2 - 8,4%• Παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι: 19,5 - 39%• Σαφής συσχέτιση παρουσίας ΜΣ στην
παιδική/εφηβική ηλικία με αυξημένο κίνδυνο πρώιμης καρδιαγγειακής νόσου στην ενήλικη ζωή
![Page 12: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/13.jpg)
Αιτιολογία αντίστασης στην ινσουλίνη
Παράγοντες:• ενδογενείς (πρωτοπαθείς)• εξωγενείς (δευτεροπαθείς)
![Page 14: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/14.jpg)
Ενδογενείς (πρωτοπαθείς) παράγοντες
Μεταλλάξεις στο γονίδιο που κωδικοποιεί τον υποδοχέα της ινσουλίνης
Μεταλλάξεις στα γονίδια που κωδικοποιούν παράγοντες που συμμετέχουν στην ενδοκυττάρια μετάδοση του μηνύματος της ινσουλίνης
![Page 15: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/15.jpg)
Εξωγενείς (δευτεροπαθείς) παράγοντες
Κεντρική παχυσαρκία Μειωμένη σωματική δραστηριότητα Ανεπαρκής θρέψη στην ενδομήτρια ζωή και στη βρεφική ηλικία Χρόνια υπεργλυκαιμία Ηλικία Κύηση Λήψη κορτικοστερινοειδών, αυξητικής ορμόνης Νηστεία
![Page 16: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/17.jpg)
Παιδική παχυσαρκία
• 22.000.000 παιδιά < 5 ετών υπέρβαρα• Η.Π.Α.:1/3 παιδιά υπέρβαρα/παχύσαρκα• Ε.Ε. των 27 χωρών:
19.500.000 παιδιά υπέρβαρα 6.500.000 παιδιά παχύσαρκα
![Page 18: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/19.jpg)
Αδιποκίνες
• Αδιπονεκτίνη• Λεπτίνη• TNFa• IL-6• CRP• PAI-I
![Page 20: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/20.jpg)
Αδιπονεκτίνη
Ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη: Παραγωγή ελεύθερων ριζών οξυγόνου: TNFa: IL-8: Σχηματισμός αφρωδών κυττάρων: Συσσώρευση αιμοπεταλίων: Σχηματισμός θρόμβου: Έκφραση υποδοχέων scavenger τύπου Α στα μακροφάγα: Οξείδωση LDL: Αρνητική συσχέτιση με παχυσαρκία
![Page 21: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/21.jpg)
Λεπτίνη
• Προϊόν του γονιδίου ob
• Όρεξη / πρόσληψη τροφής:
• Κατανάλωση ενέργειας:
• BMI: Επίπεδα λεπτίνης:
![Page 22: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/26.jpg)
Προεκτάσεις του μεταβολικού συνδρόμου
• Μη αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών• Σύνδρομο αποφρακτικών απνοιών στον
ύπνο
![Page 27: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/27.jpg)
Μη αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος (Non-alcoholic Fatty Liver
Disease / NAFLD)(1)
![Page 28: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/28.jpg)
Μη αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος (Non-alcoholic Fatty Liver Disease / NAFLD)(2)
• 2-3% μη παχύσαρκων παιδιών / εφήβων• 30-50% παχύσαρκων παιδιών / εφήβων• 70% παιδιών / εφήβων με ΜΣ• ALT, γ-GT:• Παχύσαρκα παιδιά με NAFLD:
38% στεατοηπατίτιδα 3-10% κίρρωση του ήπατος
8-10% ΣΔ275% υπερινσουλιναιμία95% αντίσταση στην ινσουλίνη
![Page 29: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/29.jpg)
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (Polycystic Ovary
Syndrome, PCOS)
• 5-10% γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας
• Διαταραχές εμμήνου ρύσεως• Υπερτρίχωση• Πολλαπλές κύστεις στις ωοθήκες
• ~30% εφήβων κοριτσιών με PCOS IGT ή ΣΔ • Υπερινσουλιναιμία + LH Τεστοστερόνη:
![Page 30: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/30.jpg)
![Page 31: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/31.jpg)
Σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας
![Page 32: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/32.jpg)
Αντιμετώπιση μεταβολικού συνδρόμου
• Απώλεια βάρους
• Αύξηση φυσικής δραστηριότητας
• Θεραπείααρτηριακής υπέρτασηςδυσλιπιδαιμίαςδιαταραχών μεταβολισμού γλυκόζης
![Page 33: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/33.jpg)
![Page 34: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/34.jpg)
Θεραπεία παχυσαρκίας
• Τροποποίηση διαιτητικών συνηθειών• Αύξηση σωματικής δραστηριότητας• Στόχοι:
ΒΜΙ < 85η ΕΘΒελτίωση άλλων παραμέτρων ΜΣ (υπέρταση,
δυσλιπιδαιμία, αντίσταση στην ινσουλίνη)
• Πιθανή χρήση ορλιστάτης• Βαριατρική χειρουργική (BMI > 50 ή ΒΜΙ > 40 + σοβαρές επιπλοκές)
![Page 35: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/35.jpg)
![Page 36: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/37.jpg)
Ταξινόμηση της υπέρτασης στα παιδιά και τους εφήβους
Κατηγορία ΕΘ για ΣΑΠ ή/και ΔΑΠ
• Φυσιολογική πίεση < 90ή
• Υψηλή-φυσιολογική > 90ή - < 95η
Στους εφήβους, ≥120/80 mmHg,
ακόμη και αν < 90ή ΕΘ
• Υπέρταση σταδίου 1 95η - 99η + 5 mmHg
• Υπέρταση σταδίου 2 > 99η + 5 mmHg
![Page 38: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/38.jpg)
Αντιυπερτασικά φάρμακα για παιδιά και εφήβους
• Αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης (ACE-I)
• Αποκλειστές υποδοχέων αγγειοτενσίνης (AT-II blockers)
• Διουρητικά (της αγκύλης & θειαζίδες)
• β-αποκλειστές• Ανταγωνιστές ασβεστίου
![Page 39: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/39.jpg)
Δυσλιπιδαιμία μεταβολικού συνδρόμου / ΣΔ
• Τριγλυκερίδια:• HDL-C:• Μικρά, πυκνά LDL σωματίδια:• Apo-B:
![Page 40: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/40.jpg)
Ενδείξεις φαρμακευτικής θεραπείας της
υπερχοληστερολαιμίαςΠαιδιά > 10 ετών και εφόσον, μετά από επαρκή δίαιτα τουλάχιστον 6-12 μηνών:
LDL-C > 190 mg/dl ή
LDL-C > 160 mg/dl σε παιδιά /εφήβους με:θετικό οικογενειακό ιστορικό πρώιμης
καρδιαγγειακής νόσου ή 2 ή και περισσότερους παράγοντες κινδύνου
εκτός του ιστορικού (κάπνισμα, χαμηλή HDL-C, παχυσαρκία)
ή
LDL-C > 130 mg/dl σε παιδιά /εφήβους με ΣΔ
![Page 41: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/41.jpg)
Διάγνωση σακχαρώδους διαβήτη
• Γλυκόζη πλάσματος νηστείας > 126 mg/dl
• Συμπτώματα υπεργλυκαιμίας + μια τυχαία μέτρηση γλυκόζης ≥ 200 mg/dl
• Γλυκόζη πλάσματος 2 ώρες μετά τη χορήγηση 75 g γλυκόζης ≥ 200 mg/dl
• HBA1c ≥ 6,5%
![Page 42: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/42.jpg)
Επιδημιολογία, παθοφυσιολογία & προδιαθεσικοί παράγοντες ανάπτυξης ΣΔ 2
• 3ο NHANES: 31% διαβητικών εφήβων 12-19 ετών πάσχουν από ΣΔ 2
• Πολυπαραγοντική νόσος• Αντίσταση στην ινσουλίνη + μειωμένη
λειτουργία των β-κυττάρων• Κυρίαρχος ο ρόλος της παχυσαρκίας κεντρικού
τύπου • 84% παιδιών με ΣΔ 2: θετικό οικογενειακό
ιστορικό• Φαινότυπος ινσουλινοαντοχής: - Εφηβεία - Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών - Διαβήτης κυήσεως - Ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης
![Page 43: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/43.jpg)
Θεραπεία σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2
• Απώλεια βάρους
• Αύξηση σωματικής δραστηριότητας
• Μετφορμίνη ( > 12 ετών) ±
σουλφονυλουρία ή/και ινσουλίνη
![Page 44: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/44.jpg)
Συμπεράσματα
• Κεντρικό ρόλο στην παθογένεια του ΜΣ διαδραματίζουν: η κοιλιακή παχυσαρκία & η αντίσταση στην ινσουλίνη
• Το ΜΣ αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 & πρώιμης καρδιαγγειακής νόσου
• Κεντρικός ο ρόλος του λιπώδους ιστού
• Θεραπεία: Αλλαγή τρόπου ζωής απώλεια βάρους αύξηση σωματικής δραστηριότητας
![Page 45: Μεταβολικό Σύνδρομο Γεωργιος Τσολας](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062514/55841b47d8b42aa4398b4c61/html5/thumbnails/45.jpg)
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΚωνσταντινούπολιςΗ Πόλις των Πόλεων