গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশের সংবিধান
TRANSCRIPT
[]
[ ,
, ] )/
(
, , [ ] ;
[ , -, , ;] , - , , , ; , - , , ; , , ,
,
,
( )
[ (
) , , ; ]
( )
[
,
,
, ]
,
() () ()
,
,
() -
,
-
,
[ , , - ,
, ] , ,
() ()
[ ()
()
]
() ()
,
;
,
, ,
[
() ,
( ) ( ) () ( ) ( ) () ;
,
() , ,
;
, ,
, , , , , ]
[ () ] ()
,
,
-
- ,
,
,
[
, ]
[
]
]
, , [ * * *] [
[
,
( )
( ) ( ) ( ) , ]
,
,
: ( ) ( ) ( )
,
-
, ;
, ,
;
-
, :
( ) , ,
, ;
( )
, ,
; ,
;
( ) ( )
,
,
,
,
, -
( ) ; ;
( )
( ) ;
()
()
-
[ ,
,
, ]
() () ,
]
[ ()
()
, ,
,
()
()
,
,
()
,
,
-
,
,
[ ,
,
, ]
,
,
,
,
[ ***] ( ) -
,
,
( ) ( )
,
;
,
;
[ ***]
() ()
,
-
,
[ ()
]
,
() ()
,
,
,
() , ()
,
,
, ,
-
() () ,
, , -
-
() ( )
, ,
-
( ) -
, -
( )
,
,
,
,
[
, , ,
]
-
,
, , ,
-
-
() () )
() , ( ) ( )
() ()
-
,
()
() , () ] - - ,
,
-
() :
-
-
()
-
;
()
, ;
( ) ( )
()
,
() () ()
,
() ()
,
()
()
,
-
[
, ( )
, ; , - ,
,
-
( ) ( ) , ,
;
]
;
( )
-
() () ,
, -
-
, ,
( ) , ( )
- - -
() ( ) ( ) ()
, ;
-
,
,
-
()
, , ,
-
[ ()
() ,
; ]
( ) ( )
,
,
-
, ;
[ ()
()
()
]
-
- ,
,
() (
, , )
,
( ) ; ( ) ; ( ) ( ,
,
, ) , ;
,
;
( ) , ( ) , ,
, -
;
,
( )
,
,
, ,
,
)
-
() ;
( ,
,
[ ]
, ,
[ ()
,
, ,
] -
[ ,
,
]
[
()
,
, () () ,
()
() , ()
]
() () () () () :
,
,
, ,
() ( ) ( ) ( )
; ;
()
, , ,
-
() :
-
,
() ()
-
,
()
() , ()
,
()
; ; ,
()
() ()
-
() , ; ()
() ()
() () (
;
" " )
-
, , () ()
() () () )
-
-
(
()
-
-
,
() ,
() () ()
-
() () , -
()
, , -
()
,
, :
-
-
()
,
() ()
-
() ,
()
,
-
( )
;
( )
,
() ,
()
() ( ) ( ) ( ) ; ( ) () () () () ; ,
,
-
() ;
()
( ), ( ) ( )
()
" "
;
()
-
[
]
[ ***]
[ ) [ ] ( )- ) , (
( ]
, (
)-
() () : ( ) ( ) ; ; - ()
,
( )
]
[ ]
() : ( ) ( ) ( )
; ; ;
( ) ()
-
() ,
()
[ * * *]
() () () -
-
()
() " , , , : -
-
"
,
() () ; -
[ ()
(
)
,
] : ,
[
() ] ) , () () ]
[ ( ) -
(
()
() () ( ) ; ( )
() -
-
,
-
;
( ) ( )
; ;
[ ***] [( ) ) ; (
( ) ; ( )
]
,
[ ( ) ,
()
( )
( ) ; ( )
,
,
]
[ () ,
, ] , , , , -
()
()
, () () ,
-
,
() ( )
,
: , ( ) ( ) ( ) ; ( ) () , , ; ; () ;
[
]
[
],
,
-
[ -
-
( ) ,
( )
,
-
,
]
-
() () , ()
( )
,
; , ; ,
( )
( ) -
( )
,
()
- :
,
[
[
()
,
( ) ] ,
:
()
] () : ,
()
-
, () ,
, , ,
[ * * *] () , -
()
() () ()
[
() ,
" ] " ]
,
[
() -
[ * * *],
()
,
-
() ( ) ( ) ( )
-
; ;
,
;
(
)
( ) ; ( )
;
( )
,
[
() ] ; ()
, -
)
(
() ()
()
()
-
,
() ( ) ( ) , ( ) ;
-
- ; -
,
,
()
,
-
() [ * * *]
-
:
( ) ( ) ( ) () -
; ;
() ;
( ) ( )
;
( ) ( ) () ( ) ; , ; ;
( )
() ()
-
,
()
,
() () , ()
-
,
() () - , , ,
-
() () ()
-
() ()
] ;
[ ()
()
, ; [ ***] ;
()
()
"
" -
: ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ; ; , , , , , , ; ; , ;
( ) -
() -
, , ,
,
,
() ,
,
[ , [ :
,
]
]
() " ()
, "
,
- -
( ) ; ( )
() , ,
,
, ,
() " () ( ) -
- ) , , ,
(
"
( )
( ) ;
-
:
[ * * *] - , ; , , - , , , , ,
( )( ) ( ) ( ) () ( ) ( )
( ) , ( ) , ( ) ; ; -
; , -
() () -
,
-
-
()
() ( ) ( )
: ; -
() ()
,
-
( )
- - , ,
,
( )
-
,
,
(
)
,
() , ( )
-
( ) ( )
; ; ; ,
-
,
()
() -
,
[ ()
,
( )
;
( )
, ,
,
]
[
]
[ )
, ( ]
( )-
() [ ] , ( ) ; ( ) () () ; - , :
,
( )
() ()
, - ,
()
,
() " "
()
)
(
"
" ,
() ()
-
-
[ ()
() ( ) ; ( ) ( ) () ]
,
; , ;
[ ()
() ()
,
,
() ( ) ( ) () ( ) ()
;
, ,
( )
,
() ()
]
,
,
[ * * *] -
, ,
]: ( )
[
[ ()
(
)
() ()
, ]
[
,
, ]
[ ]
, ,
[ () () ,
,
( ) ( ) ( )
, ,
;
( )
-
( )
,
, ( ) , () () () ; () ( ) ,
,
( )
( ) ( ) () ( ) -
( )
,
]
() () ,
,
,
,
,
( )
,
;
[( )
; ]
( )
; -
,
() ()
, ()
, , , ,
,
,
,
,
,
, ,
-
-
()
[ () () ()
()
] -
,
()
"
"
"
"
]
[
-
,
, ,
( ) ( ) )
,
; (
() ()
,
-
,
[
]
[
] ) (
,
[ ]
() -
,
( ) ( ) ; ; , ,
( )
, , :
[ ()]
()
[
( ( )- )
)
)
, ( ]
[
]
, (
[ () ]
()
()
( ) ( )
-
, ; ,
() () ,
:
, ,
()
[ () ,
-
( ) ( ) ( ) -
; ;
; -
( ) ] ()
,
,
-
, ,
-
-
()
-
[ * * *]
() -
,
( ) ( )
; ; ;
[( )
)
;
( ) ]
)
(
[ * * *]
-
[ () - , ,
:
()
,
]
,
[ () -
( )
; :
( )
-
, () ]
( ) , ,
,
[: , ]
,
[
, -
,
( ) ( )
, ,
; -
[ [ * * *] ] , , ,
[( )
]
() ( " () - , -
- " )
-
()
- ,
, , , () () , ()
,
,
, ,
,
() ,
-
() - ()
-
()
[ ()
]
,
, () ()
-
-
-
-
- ,
-
-
,
-
-
: ,
() () :
,
,
( ) , ( ) ( ) () ()
; ,
,
-
, ; ,
() , , ,
-
,
-
,
-
() , )
:
,
(
()
,
()
[ ] , -
()
,
() ()
,
() - ( )
( )
; ( )
() ( ) ( )
() ;
- -
;
( ) ()
) -
(
:
( )
;
( )
; ,
,
, -
( )
;
( )
() ( ) ; ,
() ( )
,
;
()
,
,
-
-
,
() [ [ : ,
, , ] -
]
[ * * *] ;
() ( )
( ) ( ) :
; [ ***]
, ()
,
( ) , [ ,]
-
-
, , , , , ; , ,
-
()
[ ] ,
-
()
]
()
[ , -
,
,
( )
, ( ) ; ( ) ( ) ] , ;
()
;
:
( )
( ) , ( ) ()
;
-
-
,
,
, -
,
() ()
,
,
[
,
,
]
"
"
() ( )
,
,
,
; ( ) ()
,
,
, ,
, ,
()
,
: ,
,
() ( ) ,
:
[ * * *] [( ) , - , ;] , , , ;]
( )
[( )
( ) ( ) ( ) ( )
() (
" "
)
[ * * *] [ * * *] ,
()
[ ( )
()
, ]
,
()
,
,
-
[ ()
() , ]
,
( )
(
:
( ) ( ) );
); ; ( ..
( ) ( .. ( ) );
- );
(
..
( ) .. ); ( ) ( .. ( ) .. ) ); (
(
)
(
()
"
"( , ;
)
"
" [ ***] - " ,
;
"
, ;
" " , - " "
; , , ; ;] , ; , , ; ,
["
" " "
" " ;
[ * * *] " ; " " , ; " , ; " ; " ; ; ; ; ; ; " "
"
; , ,
" " "
" " " "
" " "
"
"
"
" ; " "
"
,
" " ,
; ,
;
[ ***] " ; ;
"
" " ; " " " "( " " " , " "
" " -
" ) ; " -
- ;
;
;
"
,
;
; " " ; " " " ( ) ( ) ( ) " " , , " " " " " " " " " ; " ; " ; - ; " , ; , ; ; - , ; " " , , - ; ; " ; ; ,
"
" " , ;
;
-
" () ( )
,
( )
,
() ,
" "
" "
() () , ()
:
(
( , (
) ,
, ( ) , ,
)- )-
-
) , (
(
)
, (
)-
( , ( ( ( ) ) )
)
, ( , ( , ( , (
)-
;
)- )- )-
(
)
, (
)-
(
)
, (
)-
() ( )
(
)
, (
)-
(
)
, (
)-
( (
) )
, (
)-
, ( , (
)- )-
(
)
(
)
, (
)-
( ( ( ()
) ) )
, ( , ( , (
)- )-
() ()
)- ( ) ( )
( ()
)
, (
)- ( ) ( )
()
(
)
,(
)-
()
(
)
, (
)-
(
)
, (
)-
( (
)
, (
)-
()
()
)
, (
)-
(
)
, (
)- ( )
( ( (
) ) )
, ( , ( , (
)-
()
)- ( ) )-
( (
) )
, ( , (
)- )-
() () () ( (
( ) )
)
, (
) )- ( )
)-
, (
, (
(
)
, (
)- ( )
( )
(
)
, (
)- ( )
(
) -
(
)
, (
)- ( )
( ) -
(
)
, (
)- ( )
( )
(
)
, (
)- ( )
()
` )
`
`
` ` )
(
)
, (
` ` ) ` ) ` ( ) ( (
`
(
)
, (
, (
)-
( ) ( ( , ( `
)
, (
)-
) ) )- `
, ( ) )
, ( , (
(
(
)- )
)-
, (
` ) ` )- ( ` (
` , ( )
` )- `
(
`
(
)
, (
, (
)- ( )
()
)
, (
)- ( )
-
, , , ( ( )
)-
`
`
(
` )
, (
)-
( ()
) ( `
( ) ` `
)
, ( , ( (
)
)- )-
` )
, (
() ( (
( ) )
)
, (
)- )-
)-
, ( , (
`
(
)
, (
)-
) ` (
`
(
)
, (
( (
) )
, ( , (
)- )-
(
)
, (
)-
(
)
, (
)-
( (
)
, (
)-
)
, (
)-
( ) -
( (
)
, (
)-
()
()
` ) - ( )
` )
`
(
)
,
, (
)-
)
, (
( `
( ) `
)
, (
)-
)
, (
()
` ` )
(
)
, (
()
( (
)
, ( )
,
)-
, ( (
)
) -
` - ) - () ( (
`
, (
)
, (
)-
( ) ( ) -
)
, ( ( )
(
) - )
, (
() () (), (), ( ) ) - (:) ( ` - ( ` - ` () ` ( () ( ( ) ) ) - ) ( ( ` ) ` () ) - ( ) ( )
, (
)-
()
(
)
,
, (
) -
` - ` ) - ( )
, (
(
)
,
) -
, ( )
)-
( ) )
, ( (
)- )
` ` - (:) (
, (
, (
)- ( ) (
)
,
, (
) - )- ( )
, (
` (
( ( (
) ) )
, (
)- ( ) `
` , ( , (
` ) -
)-
)
, (
)-
( ( ( ( )
)
( )
)
, (
)- ( )
) -
, (
( ) -
)
, (
)- ( )
( ) -
( ( ) -
) ) )
, ( `
) - (
) ,
` ( ( ) ( ( (
, (
)-
)-
, (
) )
, ( , ( (
)
)- ( ) )- ( ) , (
) -
` - ` (
)
, (
)- ( )
Copyright 2010, Legislative and Parliamentary Affairs Division Ministry of Law, Justice and Parliamentary Affairs