สุขภาพในช่องปาก ตอน โรคฟันผุ
TRANSCRIPT
โรคฟนผ• สาเหต
การเกดโรคฟนผ มาจากปจจย 4 ประการ ซงมความสมพนธกน ไดแก แผนคราบจลนทรย อาหารประเภทแปงน าตาล ตวฟน และเวลา โดยแบคทเรย ทมอยตามปกตในชองปาก จะท าปฏกรยากบคราบ (Plaque) ทตดคางอยตามซอกฟน และผวเคลอบฟน ซงเราขจดออกไปไดไมหมด เกดเปนกรดขนท าลายผวเคลอบฟน กอใหเกดโรคฟนผขนได
2
โรคฟนผ• อาการ
– ผทผวเคลอบฟน : เปนจดด า เสนด า
หรอรอยขาวขน : ไมมอาการใดๆ
– ผทเนอฟน : เรมเปนร เปอยยย
: เสยวฟนเมอดนน าเยน หรอทานอาหาร
– ผทะลโพรงประสาทฟน : เปนรลก ถงเสนประสาทในฟน
: ปวดขนมาเอง ปวดตอนกลางคน ทานยาอาจไมดขน
3
โรคฟนผ• อาการ
– ผลกลามถงรากฟน : รผลกและใหญ
: ปวด บวม เหงอกอกเสบ มหนอง ฟนโยก
– ผลกลามท าลายเนอฟนมาก : เหลอเปนเศษรากฟน
: อาจไมมอาการใดๆแลว แตไมสามารถใชงานไดตอไป ตองถอนฟน
4
โรคฟนผในฟนน ำนม
ลาดบการข นของฟน๑. ฟนน านมซแรกเรมขนเมออาย ๘
เดอน และฟนน านมขนครบเมออาย ๒๙ เดอน รวมทงสน ๒๐ ซ
๒. ฟนแทซแรกขนเมออาย ๖ ป (ฟนกรามแทซท ๑) จนถงอาย ๑๒ ป และฟนกรามซสดทายขนเมออาย ๑๗-๒๐ ป
7
โรคฟนผในฟนน ำนม
สาเหต๑. ระยะกอนคลอด : ไดแก มารดาขาดสารอาหาร ท าใหการสรางหนอ
ฟนไมสมบรณ
๒. ระยะหลงคลอด : ไดแก การใหนมไมถกวธ, การใหลกหลบโดยมขวดนมในปาก, การผสมน าตาลลงในนม, การทานลกอม ขนมหวาน
8
โรคฟนผในฟนน ำนม
สาเหต
๓. พอ แม คนเลยงดเปนโรคฟนผ : เนองจากเชอแบคทเรยสามารถถายทอดไปยงลกได
๔. ทศนคตตอฟนน านมของผเลยงด
9
กำรรกษำฟนน ำนมผ• อดฟน
– วสดทใชในการอด :
• สเหมอนฟน (Composite Resin)
• สเหมอนฟน (Glass Ionomer)
• โลหะ (Amalgam)
11
การรกษาโรคฟนผ• อดฟน
– วสดอดฟน : สเหมอนฟน (composite resin), โลหะ (Amalgam)
– ระยะเวลาในการท าหตถการ : 15 นาท – 1 ชวโมง
– อายการใชงาน : สเหมอนฟน 3-5 ป, โลหะ 5-10 ป
– การดแลรกษาหลงการอดฟน : การแปรงฟน ท าความสะอาด ตรวจเชคสภาพทก 6 เดอน
17
การรกษาโรคฟนผ• รกษารากฟน
– กรณทไมสามารถอดฟนไดแลว เนองจากฟนผทะลโพรงประสาทฟน
– หรอกรณทอดไปแลว เกดอาการปวด และ/หรอ เปนหนอง บวม– ตองพจารณารวมถงขนตอนของการบรณะหลงการรกษารากฟน (อดฟน,
ครอบฟน, เดอยฟน)
18
การรกษาโรคฟนผ• รกษารากฟน
– ระยะเวลาในการมาพบทนตแพทย 2-5 ครง หรอมากกวา ขนกบสภาพฟน
– แตละครงใชเวลา 30 นาท - 1 ชวโมง– ใสยาชาในครงแรก กรณทฟนยงมชวตอย, แตละครงของการนดหมายหางกน
ประมาณ 2 สปดาห (ขนกบสภาพฟน)
– ขอด : ไมตองถอนฟน, ขอเสย : มคาใชจายมาก และตองใชระยะเวลาในการรกษานาน
19
การรกษาโรคฟนผ• ครอบฟน
– กรณทฟนผหลายๆดาน หรอมฟนแตก ทไมเหมาะสมกบการอดฟน
– กรณทเคยผานการรกษารากฟนมาแลว อาจพจารณารวมกบการใสเดอยฟน และ/หรอ การกอแกนฟน
– จดเปนฟนปลอมชนดตดแนน
– ชนดของครอบฟน : สเหมอนฟน (เซรามก ลวน, เซรามก ผสมโลหะ), โลหะลวน, ทอง
– ราคา : หลกพน - หลกหมน
20
การรกษาโรคฟนผ• ครอบฟน
– ขอด : มสภาพเสมอนฟนเดม สามารถใชงานไดด
– ขอเสย : ราคาแพง, กรอเนอฟนออกมาก, ดแลรกษามากขน– การดแลรกษา
• การแปรงฟนท าความสะอาดดวยแปรงสฟน, ไหมขดฟน ชนด Super floss
• การตรวจเชคสภาพทก 6 เดอน
21
การรกษาโรคฟนผ• ถอนฟน
– กรณไมสามารถบรณะดวยวธอด หรอครอบฟนได เนองจากการผทกนเนอฟนมาก และ/หรอ ไมคมคากบการเกบรกษา
– ถอนฟนแลว ควรใสฟนปลอมแทบทกกรณ (ยกเวนฟนคดทผ)
– ระยะเวลาในการรอแผลหาย กอนมาท าฟนปลอม : ประมาณ 2 สปดาห แลวแตกรณ และแลวแตต าแหนงของฟนทถอนไป กรณฟนหนา สามารถถอนและใสในวนเดยวกนได (หากจ าเปนจรงๆ)
– หากถอนฟนแลวไมใสฟนปลอม ปญหาทตามมาคอ ฟนลม ฟนหาง เศษอาหารตดซอกฟน ฟนยอย มปญหาขอตอขากรรไกรในอนาคตได
22
การรกษาโรคฟนผ• ฟนปลอม
– ภายหลงจากการถถอนฟนไปแลว อยางนอย 2 สปดาห
– ฟนปลอมตดแนน : สะพานฟน, รากเทยม
– ฟนปลอมถอดได :
ชนดฐานพลาสตก : อายการใชงาน 2-3 ป
ชนดโครงโลหะ : อายการใชงาน 5-10 ป, บางกวาชนดฐานพลาสตก แตใชระยะเวลาในการท ามากกวาเลกนอย
23
การรกษาโรคฟนผ• จดฟน
– กรณทมความจ าเปนตองจดฟนรวมดวยเพอแกไขปญหาในการบดเคยว
– กรณทผปวยมความตองการแกไขการเรยงตวของฟน เพอความสวยงาม และมฟนผในซทตองมการถอนฟนอยแลว เพอการจดฟน
– ไมแนะน าใหถอนฟนเนองจากฟนผ แลวไปจดฟน กอนทจะไดวางแผนเรองการจดฟนกบทนตแพทยทจะจดฟนให เพราะในหลายกรณทหลงจากจดฟนเสรจแลว ตองใสฟนซทถอนไปคน (ฟนปลอม)
24