Број 35 Год. lxii Четврток, 23 март 2006 ... · Странецот може да...

Број 35 Год. LXII Четврток, 23 март 2006 Цена на овој број е 390 денари

www.slvesnik.com.mk [email protected]

Стр.

396. Указ за поставување на вонреден и ополномоштен амбасадор на Републи-ка Македонија во Кралството Шведска 2

397. Закон за странците ................................ 2 398. Закон за изменување на Законот за

трансформација на претпријатијата со општествен капитал................................... 48

399. Закон за прогласување на локалите-тот „Смоларски Водопад“ за споме-ник на природата................................... 48

400. Закон за изменување и дополнување на Законот за основното образование. 51

401. Закон за изменување и дополнување на Законот за средното образование.... 55

402. Одлука за разрешување од функција-та судија на Врховниот суд на Репуб-лика Македонија……………………… 59

403. Одлука за разрешување од функција-та судија на Апелациониот суд – Скопје..................................................... 59

404. Одлука за разрешување од функција-та судија на Апелациониот суд – Скопје..................................................... 60

405. Одлука за разрешување од функцијата судија на Основниот суд – Кочани............ 60

406. Одлука за разрешување од функцијата судија на Основниот суд – Струмица... 60

407. Одлука за огласување избор на судии на Основниот суд во Прилеп................ 60

408. Одлука за распишување оглас за именување заменик на јавниот право-бранител на Република Македонија за подрачјето на Скопје…………………. 60

409. Одлука за изменување на Одлуката за давање во закуп на дел од недвиж-на ствар со непосредна спогодба……. 61

Стр. 410. Одлука за изменување на Одлуката

за давање во закуп на дел од недвиж-на ствар со непосредна спогодба......... 61

411. Одлука за формирање Комисија за спроведување на постапката за доде-лување на концесија за изградба на патна и железничка инфраструктура... 61

412. Одлука за определување на „Агроп-лод“ АД Ресен, како трговско друштво од особено значење за економијата на Република Македонија, со можности и интерес за проширување и реактивира-ње на деловните активности................... 61

413. Одлука за давање согласност на До-говор за давање моторно возило на трајно користење без надоместок........ 62

414. Одлука за давање согласност на До-говор за давање моторно возило на трајно користење без надоместок ....... 62

415. Одлука за давање согласност на До-говор за давање на трајно користење на движни ствари без надомест............ 62

416. Одлука за давање согласност на До-говор за давање на трајно користење на движни ствари без надомест............ 62

417. Одлука за одземање на корисничко пра-во на земјоделско земјиште во државна сопственост од Земјоделска задруга “НИКУШТАК“ с. Никуштак-Куманово.. 62

418. Одлука за одземање на корисничко пра-во на земјоделско земјиште во државна сопственост од Земјоделска задруга „СЛОГА“ с. Умин дол – Куманово........... 63

419. Одлука за одземање на корисничко право на земјиште во државна сопс-твеност од Т.Д. „МАРЕЛИ ТРЕЈД“ Владо ДООЕЛ увоз-извоз Тетово........ 63

420. Одлука за одземање на корисничко право на земјоделско земјиште во др-жавна сопственост од Тутунски ком-бинат „Б.П.Папучар“ АД - Куманово.. 63

С О Д Р Ж И Н А

Стр. 2 - Бр. 35 СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 23 март 2006

421. Одлука за денот и моментот на вове-дувањето и денот и моментот на завр-шувањето на летното сметање на вре-мето во 2006 година.............................. 63

422. Решение за разрешување и именува-ње членови на Групата за процена...... 64

423. Правилник за содржината на Извешта-јот за состојбата на животната средина.. 64

424. Листа на нови одобрени сорти на странски земјоделски растенија во Ре-публика Македонија.................................. 72

425. Одлука за потребната документација за издавање дозвола за работа на брокер… 72

426. Решение за давање дозвола за работе-ње на брокер........................................... 73













ПРЕТСЕДАТЕЛ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

396. Врз основа на член 84, алинеја втора од Уставот на

Република Македонија („Службен весник на Република Македонија“ бр. 52/91), донесувам

У К А З

ЗА ПОСТАВУВАЊЕ НА ВОНРЕДЕН И ОПОЛНО-МОШТЕН АМБАСАДОР НА РЕПУБЛИКА МАКЕ-

ДОНИЈА ВО КРАЛСТВОТО ШВЕДСКА

I Г-дин Агон Демјаха, се поставува за вонреден и

ополномоштен амбасадор на Република Македонија во Кралството Шведска, со седиште во Стокхолм.

II

Министерот за надворешни работи ќе го изврши овој указ.

III

Овој указ влегува во сила веднаш.

Указ брoj 13 Претседател 22 март 2006 година на Република Македонија, Скопје Бранко Црвенковски, с.р.



441. Одлука за издавање на лиценца за вр-шење на енергетска дејност произ-водство на топлинска енергија............. 76

442. Одлука за издавање на лиценца за вр-шење на енергетска дејност дистри-буција на топлинска енергија……… 78

443. Одлука за издавање на лиценца за вр-шење на енергетска дејност снабдува-ње на топлинска енергија..................... 81 Фонд за здравствено осигурување

на Македонија 59. Правилник за изменување и допол-

нување на Правилникот за критериу-мите за склучување договори и за на-чинот на плаќање на здравствените услуги на здравствените установи кои вршат специјалистичко-консултатив-на и болничка здравствена заштита..... 83

Колективни договори 60. Колективен договор за изменување

и дополнување на Колективниот до-говор за култура во Република Маке-донија...................................................... 84

Меѓународни договори 13. Закон за ратификација на Договорот

за соработка во областа на туризмот меѓу Владата на Република Македо-нија и Советот на министри на Ре-публика Албанија.................................. 1

14. Закон за ратификација на Спогодбата меѓу Владата на Република Македо-нија и Советот на министри на Репуб-лика Албанија за отворање нов меѓу-народен патен граничен премин меѓу двете земји, Требиште - Џепиште........ 8 Огласен дел........................................... 1-64

СОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

397. Врз основа на член 75, ставови 1 и 2 од Уставот на

Република Македонија, претседателот на Република Македонија и претседателот на Собранието на Репуб-лика Македонија издаваат

У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА СТРАНЦИТЕ

Се прогласува Законот за странците, што Собранието на Република Македонија го доне-

се на седницата одржана на 14 март 2006 година.

Бр. 07-1144/1 Претседател 14 март 2006 година на Република Македонија,

Скопје Бранко Црвенковски, с.р. Претседател

на Собранието на Република Македонија,

д-р Љупчо Јордановски, с.р.

З А К О Н ЗА СТРАНЦИТЕ

Глава I ОПШТИ ОДРЕДБИ Предмет на законот

Член 1 Со овој закон се уредуваат условите за влез, напу-

штање и престој на странците во Република Македони-ја, како и нивните права и должности.

23 март 2006 СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Бр. 35 - Стр. 3

Дефинирање на поимот на странец Член 2

Странец во смисла на овој закон е лице кое не е др-жавјанин на Република Македонија.

Странец е и лице без државјанство, односно лице кое ниедна држава по сила на својот закон не го смета за свој државјанин.

Подрачје на примена

Член 3 Одредбите на овој закон се однесуваат на сите

странци, освен на странци кои: - бараат заштита од Република Македонија соглас-

но со Законот за азил и привремена заштита, освен ако со овој закон поинаку не е определено,

- според меѓународното право уживаат привилегии и имунитети, доколку примената на овој закон е во спротивност со преземените меѓународни обврски и начелото на реципроцитет.

Правен статус на странците

Член 4 Странците за време на нивниот законски престој во

Република Македонија ги имаат истите права и обвр-ски како и државјаните на Република Македонија, освен ако поинаку не е определено со закон.

За време на престојот во Република Македонија, странците се должни да се придржуваат кон Уставот на Република Македонија, законите, другите прописи и актите на органите на државната власт, како и во сог-ласност со обврските утврдени со ратификуваните ме-ѓународни договори.

Поврзаност на законот со меѓународните правила

Член 5 Овој закон ќе се применува во согласност со меѓу-

народните договори кои Република Македонија ги ра-тификувала согласно со Уставот, а кои го доведуваат странецот во поповолна положба.

Примена на Законот за општа управна постапка

Член 6 Во постапките што се спроведуваат согласно со

овој закон соодветно се применуваат одредбите на За-конот за општата управна постапка, ако со овој закон поинаку не е определено.

Контрола на движење и престој на странци

Член 7 Работите во врска со контролата на движењето и

престојот на странците во Република Македонија ги врши Министерството за внатрешни работи, доколку со закон не е определена надлежност на друг орган.

Миграциона политика

Член 8 Собранието на Република Македонија, на предлог

на Владата на Република Македонија, донесува резолу-ција за миграционата политика со која ќе се укаже на состојбите, проблемите и мерките што ќе се преземат во областа на миграцијата.

Глава II

ВЛЕЗ НА СТРАНЦИ И НАПУШТАЊЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Преминување на граница

Член 9 Се смета дека странецот законито влегол во Репуб-

лика Македонија кога ја преминал државната граница и по извршената гранична контрола на граничниот пре-мин му е дозволен влез во Република Македонија.

Странец може да влезе во Република Македонија и да ја напушти државата само на определени гранични премини, во време и на начин во согласност со намена-та на граничниот премин.

По исклучок од ставот 2 на овој член, странец може да влезе во Република Македонија и под услови и на начин согласно со закон.

Задржувањето на странецот во транзитниот простор на аеродромот во Република Македонија не се смета за влегување во државата.

Не се смета за влегување во Република Македонија и задржувањето на странецот во брод кој е укотвен во езерско пристаниште.

Гранична контрола

Член 10

При влез и напуштање на Република Македонија странецот подлежи на гранична контрола од страна на Министерството за внатрешни работи, под услови и на начин согласно со закон.

Странецот може под услови утврдени со закон да подлежи на гранична контрола кога се наоѓа во тран-зитниот простор на подрачјето на граничниот премин на Република Македонија.

I. Услови за влез во Република Македонија

1. Општи услови за влез

Член 11

Странец може да влезе во Република Македонија, ако:

- има важечка и призната патна исправа, - поседува важечка виза, доколку е потребна, - има средства за издржување како за периодот на

престојот, така и за враќање во државата од која доаѓа или за патување во трета држава во која е сигурно де-ка ќе биде прифатен, или ќе биде во можност законски да се стекне со тие средства,

- приложи, доколу е потребно, документи што ја оправдуваат целта и околностите на предвидениот пре-стој во Република Македонија и документи за патнич-ко осигурување,

- не е протеран од Република Македонија и за кого нема важечка забрана за влез и

- не претставува опасност за јавниот ред, национал-ната безбедност, јавното здравје или за меѓународните односи на Република Македонија.

По исклучок, може да се дозволи влез во Републи-ка Македонија на странец кој не ги исполнува условите од ставот 1 на овој член, ако тоа е од хуманитарни при-чини, од причини на национален интерес или врз осно-ва на прифатени меѓународни обврски на Република Македонија.

Странецот може да влезе во Република Македонија без да поседува важечка виза, ако:

- е државјанин на држава со која Република Маке-донија има склучено договор за укинување на визи или е државјанин на држава за која со одлука на Владата на Република Македонија се укинати визите за влез и по-минување низ територијата на Република Македонија (во натамошниот текст: безвизен режим);

- поседува и државјанство на Република Македони-ја, и е носител на странска патна исправа и

- законски престојуваат во државата со која Репуб-лика Македонија има воспоставено безвизен режим, а кои се ученици во рамките на училишна екскурзија и кои се придружувани од наставник кој располага со список на овие ученици изготвен од соодветното учи-лиште кој треба да содржи податоци за секој од овие ученици и податоци за целта и околностите на плани-раниот престој во Република Македонија.


Средства за издржување

Член 12 Поседување на средства за издржување во смисла

на членот 11 став 1 алинеја 3 и членот 38 став 1 али-неја 3 на овој закон странецот ги докажува на еден од следниве начини:

- поседува парични средства во готово во домашна или странска конвертибилна валута,

- поседува важечко средство на безготовинско пла-ќање (кредитни картички, травел чекови и слично),

- гарантно писмо или покана од правно лице, - поседува недвижни ствари и други средства сог-

ласно со закон (недвижен имот или изнајмува недви-жен имот во Република Македонија врз основа на кој може да обезбеди средства за издржување за време на престојот во Република Македонија, средства по основ на директни странски вложувања, производно-технич-ка соработка и корпорација и друго).

Владата на Република Македонија ја определува висината на средствата за издржување од ставот 1 на овој член.

Гарантно писмо и покана од правното лице

Член 13

Гарантно писмо може да издаде државјанин на Ре-публика Македонија и странец кој има дозвола за пре-стој во Република Македонија.

Покана од правно лице може да издаде домашно или странско правно лице регистрирано во Република Македонија кое го повикува странецот во деловна по-сета.

Гарантното писмо и поканата од правното лице мо-же да се прифатат како потврда за поседување на средства за издржување ако содржат изјава на давате-лот на гарантното писмо, односно правното лице дека ја презема обврската да обезбеди сместување и да ги покрие сите трошоци за престојот на странецот во Ре-публика Македонија и неговото напуштање на терито-ријата на Република Македонија.

Гарантното писмо и поканата од правното лице мо-ра да бидат заверени од страна на нотар.

Документи кои ја оправдуваат целта и околностите

на предвидениот престој

Член 14 Целта и околностите на предвидениот престој во

Република Македонија во смисла на членот 11 став 1 алинеја 4 и членот 38 став 1 алинеја 2 на овој закон странецот ги докажува со следниве документи:

а) за службени посети: - покани од државни органи, трговски друштва или

од други правни лица за учество на состанок или друг настан поврзан со трговија, индустрија или работа,

- друга документација врз основа на која може да се утврди постоење на трговска, деловна или друга сора-ботка и

- покани од организатори на конгреси, семинари и други манифестации;

б) за патување заради посетување на курсеви или професионална обука чие времетраење не е подолго од три месеца:

- потврда за прием во образовна установа заради посетување на курсеви за стручна или теоретска обука;

в) за туристички или приватни посети: - покана од лицето кај кое странецот доаѓа во посета, - документација за платени туристички услуги, - потврда за резервација на организираното патува-

ње и - платена повратна патна карта или платена патна

карта за државата во која странецот има намера да па-тува;

г) за корисници на пограничен сообраќај: - пропусница или друг документ утврдени со била-

терален меѓународен договор за пограничен сообраќај на лица и

д) за посети од други причини: - покани од судови или други државни органи за

учество во постапките што пред нив треба да се спро-ведат,

- покани за учество на политички, научни, култур-ни, спортски или верски настани,

- потврди за медицински прегледи и краткотрајни медицински интервенции и

- потврди, односно уверенија, влезни билети и друго.

Патничко осигурување

Член 15 Патничко осигурување во смисла на членот 11 став

1 алинеја 4 и членот 38 став 1 алинеја 2 на овој закон претставува индивидуално или колективно патничко осигурување кое ги покрива евентуалните трошоци кои би можеле да се појават во врска со репатријацијата поради медицински причини, итна медицинска интер-венција или итно медицинско лекување на странецот за време на неговиот престој во Република Македонија.

2. Посебни услови за влез

Влез на малолетен странец

Член 16

Странец, на возраст до 18 години живот, кој во Ре-публика Македонија влегува без придружба на роди-тел, односно старател, може да влезе во Република Ма-кедонија, ако покрај условите утврдени во членот 11 на овој закон, поседува и одобрение од родителите, од-носно старателот за влез и престој во Република Маке-донија.

Одобрението од ставот 1 на овој член мора да е за-верено од надлежен орган на државата од која доаѓа странецот или од дипломатско-конзуларното претстав-ништво на Република Македонија во странство.

Влез на странец со дозвола за престој

Член 17

Странец кој поседува важечка дозвола за престој во Република Македонија може, во временскиот период за кој е издадена дозволата за престој, да влегува во Ре-публика Македонија само со важечка патна исправа и со дозвола за престој.

На странецот од ставот 1 на овој член не се однесу-ваат условите за влез од членот 11 на овој закон.

Влез на странец со дипломатска или службена

лична карта

Член 18 Странец кој поседува важечка дипломатска или

службена лична карта може, во временскиот период за кој е издадена дипломатската или службена лична кар-та, да влегува во Република Македонија само со важеч-ка патна исправа и со дипломатска или службена лична карта.

На странецот од ставот 1 на овој член не се однесу-ваат условите за влез од членот 11 на овој закон.

Влез со колективен пасош

Член 19

Странците кои се внесени во колективен пасош мо-жат, доколку ги исполнуваат условите утврдени со овој закон, да влезат во Република Македонија и да ја напу-штат државата само заедно во група.


Лицата кои се внесени во патната исправа од ставот 1 на овој член мора да имаат и свој документ за иден-тификација со фотографија, врз основа на кој може да се утврди нивниот идентитет.

Водачот на групата мора да има сопствен пасош од државата чиј државјанин е и виза, доколку е потребна.

По исклучок од ставот 1 на овој член, од хумани-тарни причини може да се дозволи одреден член од групата да ја напушти државата одделно од групата со која влегол во Република Македонија.

Влез со семеен пасош

Член 20 Странец кој е запишан во патна исправа на друго

лице може, доколку ги исполнува условите утврдени со овој закон, да влезе и да ја напушти територијата на Република Македонија само во придружба на лицето во чија патна исправа е запишан.

3. Недозволен влез во Република Македонија

Член 21 Странецот недозволено влегува во Република Ма-

кедонија, ако: - ја премине или се обиде да ја премине државната

граница надвор од местото, времето или начинот опре-делени за преминување на државната граница,

- ја избегне или се обиде да ја избегне граничната контрола,

- при влез употреби фалсификувани, туѓи или нева-жечки патни или други исправи,

- влезе или се обиде да влезе без важечка и призна-та патна или друга исправа и

- на Министерството за внатрешни работи презен-тира невистинити податоци.

4. Обврски на превозниците

Член 22 Физичко или правно лице кое професионално се за-

нимава со превоз на патници може да донесе странец на територијата на Република Македонија по копнен, воздушен или езерски пат само ако странецот има ва-жечка и призната патна исправа со виза или со дозвола за престој, доколку се потребни.

Превозникот кој спротивно на ставот 1 од овој член ќе доведе странец на кого не му е дозволено влегување на територијата на Република Македонија, должен е вед-наш или во рок што ќе го определи Министерството за внатрешни работи, на свој трошок да го одведе стране-цот од Република Македонија, како и да ги сноси трошо-ците на неговото привремено задржување и присилно отстранување согласно со членот 111 на овој закон.

II. Одбивање на влез во Република Македонија

Член 23 На странец може да му се одбие влез во Република

Македонија ако: - не ги исполнува условите за влез во Република

Македонија утврдени со овој закон, - постојат сериозни сомневања дека неговиот пре-

стој во државата ќе биде поврзан со извршување на те-рористички или други насилни дејствија, кривични де-ла поврзани со производство и пуштање во промет на наркотични дроги, психотропни супстанции и прекур-зори или извршување на други кривични дела за кои е предвидена казна затвор од најмалку една година,

- има намера да помине преку територијата на Ре-публика Македонија, а не ги исполнува условите за влез во трета држава,

- не ги намирил финансиските трошоци кои наста-нале со негово претходно привремено задржување и присилно отстранување,

- постојат основи за сомневање дека ќе се вработи или ќе работи на територијата на Република Македони-ја спротивно на прописите за работни односи,

- постојат основи за сомневање дека странецот нема да престојува во Република Македонија за наведената цел или

- дава неточни податоци за себе или за целта и околностите на патувањето и престојот или се послу-жил со фалсификувани, туѓи или неважечки патни или други исправи.

Одбивањето на влез се запишува во патната испра-ва на странецот.

Надлежност за донесување на решение за одбивање

на влез Член 24

Решение за одбивање на влез на странец во Репуб-лика Македонија донесува Министерството за вна-трешни работи.

Во случај кога се одбива влез на странец од причи-ни наведени во членот 23 став 1 алинеја 2 на овој за-кон, надлежниот орган не е должен да ги образложи причините од кои се раководел при донесувањето на таквото решение.

Против решението од ставот 1 на овој член стране-цот има право на жалба во рок од осум дена од денот на приемот на решението до надлежната комисија на Владата на Република Македонија.

Жалбата од ставот 3 на овој член не го одлага извр-шувањето на решението.

Решението на надлежната комисија на Владата ќе се донесе во рок од 15 дена од денот на поднесувањето на жалбата.

Против решението на надлежната комисија на Вла-дата може да се поведе управен спор пред надлежен суд, согласно со Законот за управните спорови.

До донесувањето и спроведувањето на решението за одбивање на влез странецот може на граничните премини да се смести во посебни простории на Мини-стерството за внатрешни работи наменети за таа цел.

Посебна заштита од одбивање на влез

Член 25 Врз основа на членот 23 од овој закон не може да

му биде одбиен влез на странец: - кој искажува намера да поднесе барање за призна-

вање на право на азил во Република Македонија, - кој има поднесено барање за признавање право на

азил во Република Македонија, - на кого Република Македонија му го признала

правото на азил, - кој поседува важечка и призната патна исправа со

дозвола за престој во Република Македонија или - кој поседува важечка и призната патна исправа со

дипломатска или службена лична карта.

III. Напуштање на државата Слобода на движење

Член 26 Странецот може слободно да ја напушти Република

Македонија, во согласност со овој закон. На странецот нема да му се дозволи да ја напушти

државата ако против него е поведена кривична, прекр-шочна или друга судска постапка и доколку тоа го бара надлежниот суд.

Обврска на странецот да ја напушти државата

Член 27 Странецот е должен да ја напушти Република Ма-

кедонија: - до истекот на рокот определен со визата, - кога издадената виза е поништена,


- до истекот на рокот определен во дозволата за привремен престој,

- кога му е одземено правото на престој, - кога е протеран од Република Македонија или - најдоцна до истекот на рокот од три месеца во те-

кот на секој шестмесечен период сметајќи од денот на првото влегување, доколку за влез во Република Маке-донија не е потребна виза.

Член 28

Странецот кој има повеќе патни исправи, е должен да ја напушти државата со патната исправа со која вле-гол или со замена на истата што е прифатена од Репуб-лика Македонија.

Глава III ВИЗИ

Дефинирање на виза Член 29

Визата во смисла на овој закон е дозвола на странец што ја издава надлежниот орган на Република Македо-нија со која ако се исполнети условите утврдени во членот 11 став 1 алинеи 1, 3, 4, 5 и 6 на овој закон стра-нецот може:

- да влезе во Република Македонија и во неа да пре-стојува во временски период одреден со визата или

- да помине преку територијата или меѓународниот транзитен простор на аеродромот на Република Маке-донија, доколку ги исполнува условите за тоа.

Странецот може да престојува во Република Маке-донија само заради целта која е наведена во визата.

Странецот мора да обезбеди виза пред неговото влегување во Република Македонија.

Врз основа на издадената виза странецот не може да се вработи, да работи или да врши самостојна деј-ност на територијата на Република Македонија.

I. Видови на визи

Дефинирање на видови на визи Член 30

Видови на визи се: - аеродромска транзитна виза (виза А), - транзитна виза (виза Б), - виза за краткорочен престој (виза Ц) и - виза за долгорочен престој (виза Д). Транзитната виза (виза Б) и визата за краткорочен

престој (виза Ц) согласно со членот 35 на овој закон можат да се издадат како групна виза, а под услови утврдени во членот 36 на овој закон истите можат да се издадат на граничен премин.

Аеродромска транзитна виза (виза А)

Член 31 Странците кои за време на престојот на аеродромот

во Република Македонија не го напуштаат меѓународ-ниот транзитен простор на аеродромот или авионот, не треба да поседуваат виза.

По исклучок, Владата на Република Македонија може да одлучи дека на државјаните на одредени држа-ви или на патниците од одредени патни правци им е потребна аеродромска транзитна виза и тоа во случаи кога тоа го налагаат интересите на одбраната, безбед-носта или меѓународните односи на Република Маке-донија.

Врз основа на визата од ставот 2 на овој член, стра-нецот може да се задржи во меѓународниот транзитен простор на аеродромот до продолжување на патување-то со првиот негов нареден меѓународен лет.

Задржувањето на странецот во меѓународниот тран-зитен простор на аеродромот во Република Македони-ја, врз основа на визата од ставот 2 на овој член, не се смета за влегување во Република Македонија и стране-цот не смее да го напушти тој простор.

Транзитна виза (виза Б) Член 32

Транзитна виза се издава на странец за еднократно или двократно, по исклучок и за повеќекратно помину-вање преку територијата на Република Македонија од одредена странска држава во одредена трета држава, а при секое поминување странецот може да престојува во Република Македонија најмногу до пет дена.

Транзитната виза може да се издаде само ако стра-нецот докаже дека има обезбедено влез за државата во која ќе влезе од Република Македонија.

Рокот на важење на транзитната виза не може да биде подолг од една година.

Виза за краткорочен престој (виза Ц)

Член 33 Виза за краткорочен престој се издава на странец за

еднократен или повеќекратен влез во Република Маке-донија, при што еднократниот непрекинат престој како и вкупното траење на последователните престои во Ре-публика Македонија не смее да биде подолго од три месеца во текот на секој шестмесечен период, сметајќи од денот на првото влегување.

Виза за краткорочен престој се издава со рок на ва-жење до една година.

По исклучок од ставот 2 на овој член, виза за кра-ткорочен престој може да се издаде со рок на важење подолг од една година, ако тоа е во интерес на Репуб-лика Македонија, за што одлучува Министерството за надворешни работи.

Визата од ставот 1 на овој член се издава за тури-стички, деловни, лични и други цели.

Целта за која се издава визата, видливо се означува во визата.

Виза за долгорочен престој (виза Д)

Член 34 Виза за долгорочен престој може да се издаде на

странец кој има намера да престојува во Република Ма-кедонија заради причините утврдени во членот 49 на овој закон.

Визата од ставот 1 на овој член се издава за едно-кратен влез во Република Македонија, со право на пре-стој до 30 дена и со рок на важење до шест месеца.

Визата од ставот 1 на овој член ќе се издаде ако странецот кон барањето за нејзино издавање приложи и решение со кое му се дозволува привремен престој во Република Македонија издадено од Министерството за внатрешни работи.

Странецот на кого му е издадена виза за долгорочен престој е должен во рок од пет дена од денот на влегу-вањето во Република Македонија да се јави во Мини-стерството за внатрешни работи, кое во рок од 25 дена од денот на неговото јавување ќе му издаде дозвола за привремен престој во Република Македонија.

Групна виза Член 35

Транзитната виза и визата за краткорочен престој со право на престој до 30 дена можат да се издаваат ка-ко групна виза.

Групна виза се издава на група на странци која мо-же да брои најмалку пет, а најмногу 50 лица, кои во Ре-публика Македонија доаѓаат како група со заедничка патна исправа, престојуваат и ја напуштаат територија-та на Република Македонија како група.

Виза издадена на граничен премин

Член 36 Транзитната виза и виза за краткорочен престој со

право на престој до 15 дена по исклучок можат да се издаваат на граничен премин ако тоа е од национален интерес на Република Македонија, од хуманитарни причини или ако тоа е предвидено со ратификуван ме-ѓународен договор.


Визата од ставот 1 на овој член врз основа на прет-ходна согласност од Министерството за надворешни работи ја издава Министерството за внатрешни работи.

Визата од ставот 1 на овој член може да се издаде само за еднократен влез во Република Македонија, ако:

- странецот ги исполнува условите за влез во Репуб-лика Македонија утврдени во членот 11 став 1 алинеи 1, 3, 4, 5 и 6 на овој закон;

- странецот приложи документи со кои ги докажува непредвидливите и итните причини за влез во Републи-ка Македонија и

- е обезбедено враќање на странецот во државата во која престојува или од која влегува во Република Маке-донија.

II. Издавање на виза

Барање за издавање на виза Член 37

Визата се издава врз основа на барање на странец, кое се поднесува до дипломатско-конзуларното прет-ставништво на Република Македонија во странство.

Во барањето од ставот 1 на овој член странецот мо-ра да ја наведе целта на неговото доаѓање во Република Македонија, да приложи важечка и призната патна ис-права и по потреба документацијата утврдена во чле-нот 38 став 1 алинеи 2 и 3 на овој закон.

Кон барањето за издавање виза странецот мора да приложи фотографија која верно го прикажува негови-от лик.

Услови за издавање на виза

Член 38 Виза може да се издаде ако странецот: - има важечка и призната странска патна исправа,

при што важењето на патната исправа мора да биде најмалку три месеца подолго од важењето на визата;

- на барање на надлежен орган приложи документи со кои ја докажува целта и околностите на планирано-то доаѓање во Република Македонија, како и докумен-ти за патничко осигурување;

- на барање на надлежен орган приложи документи со кои докажува дека поседува доволно средства за из-држување за време на престојот во Република Македо-нија и за враќање во државата од каде што доаѓа или за патување во трета земја или приложува документи со кои докажува дека тие средства му се обезбедени на друг законски начин;

- не претставува опасност за јавниот ред, национал-ната безбедност, јавното здравје или за меѓународните односи на Република Македонија и

- не постојат причини за одбивање на влез утврдени во членот 23 на овој закон.

По исклучок од ставот 1 на овој член, на странец може да му се издаде виза и кога не се исполнети усло-вите за издавање на виза, ако тоа е од хуманитарни причини, од причини на национален интерес или врз основа на обврските што произлегуваат од ратифику-ван меѓународен договор.

Странец кој е на возраст до 18 години живот, а има намера во Република Македонија да престојува без придружба на родител, односно старател, кон барањето за издавање виза, покрај доказите од ставот 1 на овој член, треба да приложи и заверено одобрение од роди-телите, односно старателот за влез и престој во Репуб-лика Македонија.

Надлежни органи за одлучување и за издавање виза

Член 39 За издавањето виза одлучува Министерството за

надворешни работи, а визите ги издаваат дипломатско-конзуларните претставништва на Република Македо-нија во странство.

По исклучок од ставот 1 на овој член, Министерс-твото за внатрешни работи на граничните премини мо-же да ги издава визите утврдени во членот 36 на овој закон.

Во одредени случаи кога постои сомневање дека странецот претставува опасност за јавниот ред и наци-оналната безбедност на Република Македонија, Мини-стерството за надворешни работи е должно да обезбеди претходна согласност од Министерството за внатреш-ни работи.

Интервју со барателот на виза

Член 40 Дипломатско-конзуларното претставништво на Ре-

публика Македонија во странство пред издавањето на виза ќе го повика барателот на виза лично да се јави на разговор со цел да ги образложи причините наведени во барањето за издавање виза, а особено ако постои сомневање во однос на целта на посетата на странецот или во неговата намера да се врати во земјата од каде што доаѓа.

Во случаите утврдени во ставот 1 на овој член стра-нецот е должен лично да се јави и доколку не постапи на наведениот начин неговото барање за издавање виза ќе биде одбиено.

По исклучок, кога барателот на виза е познат или кога растојанието до дипломатско-конзуларното прет-ставништво е преголемо, а не постои сомневање во од-нос на чесната намера на барателот, како и во случај кога за поголеми групи гаранција за нивните чесни на-мери дава субјект кој е од доверба (туристички аген-ции, туристички оператори и други правни лица), дип-ломатско-конзуларно претставништво на Република Македонија во странство може да одлучи да не го по-вика барателот на виза лично да се јави.

III. Форма и содржина на визата

Член 41

Визата е дозвола издадена во вид на налепница, што се прилепува на патната исправа.

Визата содржи: - име и презиме на странецот, - датум на раѓање на странецот, - вид на визата, - рок на важење на визата, - траење на престојот во Република Македонија, - број на влегувања, - број на пасош на странецот, - државјанство и пол на странецот, - место и датум на издавањето на визата, - такса за виза, - забелешки од надлежниот орган што ја издава ви-

зата, - печат на надлежниот орган кој ја издава и потпис

на овластеното лице, - машински читлива зона и - место за фотографија. Визата содржи вградени заштитни обележја. Податоците внесени во визата не смеат да се бри-

шат или менуваат. IV. Продолжување и скратување на важноста

на визата Продолжување на виза

Член 42 Визата издадена за краткорочен престој и визата из-

дадена за долгорочен престој можат еднократно да се продолжат, при што со продолжувањето на визата вкупното траење на престојот на странецот во држава-та не смее да биде подолго од три месеца.

Со продолжувањето на визата не смее да се менува целта на визата.


Визата може да се продолжи заради виша сила, по-ради хуманитарни, сериозни професионални или лични причини на странецот.

Визата ја продолжува Министерството за внатреш-ни работи.

Скратување на важноста на издадената виза

Член 43

Министерството за внатрешни работи, врз основа на претходна согласност од Министерството за надво-решни работи, на граничните премини може да ја скра-ти важноста на издадената виза ако утврди дека стране-цот нема доволно средства за издржување за определе-ното време на престојот во Република Македонија.

V. Поништување и отповикување на виза

Поништување на виза

Член 44

Визата ќе се поништи, ако: - дополнително се утврди дека странецот при изда-

вањето на визата не исполнувал некој од условите за издавање на виза утврдени со овој закон,

- се утврди дека странецот повеќе не ги исполнува условите за издавање на виза,

- странецот во барањето за издавање на виза дал не-вистинити податоци за својот идентитет, за целта и околностите на патувањето и престојот или други не-вистинити податоци или се послужил со фалсификува-ни, туѓи или неважечки патни или други исправи или

- правото на престој му е одземено или е протеран од Република Македонија.

Визата ја поништува Министерството за внатрешни работи, а ако странецот не остварил влез во Република Македонија, визата ја поништува дипломатско-конзу-ларното претставништво на Република Македонија во странство што ја издало визата.

Поништувањето на визата јасно се означува во пат-ната исправа на странецот.

Странец кој се наоѓа во Република Македонија и на кого визата му е поништена, должен е веднаш да ја на-пушти територијата на Република Македонија.

Отповикување на виза

Член 45

Визата ќе се отповика ако дополнително се утврди дека органот надлежен за нејзино издавање истата ја издал по грешка или со забуна, а постојат причини за одбивање на влез на странецот во Република Македо-нија.

Доколку издадената виза се отповика, се смета како никогаш да не била ни издадена.

Визата ја отповикува Министерството за внатреш-ни работи на граничните премини, а ако странецот не остварил влез во Република Македонија, визата ја от-повикува дипломатско-конзуларното претставништво на Република Македонија во странство што ја издало.

Отповикувањето на визата јасно се означува во пат-ната исправа на странецот.

Глава IV

ПРЕСТОЈ НА СТРАНЦИ

Дефинирање на престој на странец

Член 46 Престој на странец во смисла на овој закон е: 1) престој до три месеца; 2) престој врз основа на дозвола за привремен пре-

стој и 3) престој врз основа на дозвола за постојан престој.

I. Престој до три месеца

Дефинирање на престој до три месеца

Член 47 Под престој до три месеца, во смисла на овој закон,

се смета престој на странец со виза или без виза, до-колку со овој закон или со ратификуван меѓународен договор поинаку не е определено.

Странец кој е државјанин на држава со која Репуб-лика Македонија има воспоставено безвизен режим, доколку ги исполнува условите за влез утврдени со овој закон, може да влезе и да престојува во Република Македонија најмногу три месеца во текот на секој шестмесечен период, сметајќи од денот на првото вле-гување на странецот.

Странецот од ставот 2 на овој член може да престо-јува во Република Македонија од истите причини што се дозволени за странците кои мораат да имаат виза.

II. Престој врз основа на дозвола за привремен престој

Дозвола за привремен престој

Член 48

Дозвола за привремен престој мора да има странец кој има намера да престојува во Република Македонија подолго од три месеца или од причини наведени во членот 49 на овој закон.

Причини за издавање на дозвола

за привремен престој Член 49

Дозвола за привремен престој може да му се издаде на странец кој има намера да престојува во Република Македонија заради следниве причини:

- вработување, работа или вршење самостојна деј-ност,

- школување или студирање, - учество во програми на меѓународна размена на

ученици или студенти, - специјализација, стручно усовршување или пра-

ктично оспособување, - научно истражување, - лекување, - семејно обединување или - хуманитарни причини. Дозвола за привремен престој во Република Маке-

донија може да се издаде и на: - странец кој е член на потесното семејство на др-

жавјанин на Република Македонија, - странец кој по потекло е од Република Македони-

ја или - дете на странец родено во Република Македонија. Дозволата за привремен престој се издава за опре-

делена цел и за определено време. Странецот на кого му е дозволен привремен пре-

стој за одредена цел, може да престојува во Република Македонија само во согласност со целта заради која му е дозволен престојот.

Услови за издавање на дозвола

за привремен престој Член 50

На странец може да му се издаде дозвола за привре-мен престој во Република Македонија, ако:

- има средства за издржување, односно издржува-њето му е обезбедено на друг законски начин,

- има обезбедено сместување или има средства за сместување,

- има здравствено осигурување, - ги исполнува условите предвидени за одделни ви-

дови на дозволи за привремен престој и


- не постојат причини за одбивање на влез утврдени во членот 23 на овој закон.

Странец, кој е на возраст до 18 години живот, а кој има намера во Република Македонија да престојува без придружба на родител, односно старател покрај усло-вите од ставот 1 алинеи од 1 до 4 на овој член, мора да приложи и заверено одобрение од родителите, односно од старателот за престој во Република Македонија.

II.1. Постапка за издавање на дозвола за привремен

престој

Барање за издавање на дозвола за привремен престој

Член 51

Дозвола за привремен престој ќе се издаде врз ос-нова на барање на странецот кој има намера да престо-јува во Република Македонија.

По исклучок, во случаи утврдени со овој закон доз-вола за привремен престој се издава и врз основа на ба-рање на друго физичко лице.

Барањето за издавање на дозвола за привремен пре-стој странецот го поднесува до дипломатско-конзулар-ното претставништво на Република Македонија во странство.

По исклучок, од хуманитарни причини како и во други случаи утврдени со овој закон, барањето за изда-вање на дозвола за привремен престој може да се под-несе и до Министерството за внатрешни работи.

Подносителот на барањето за издавање на дозвола за привремен престој е должен на барање на надлежни-от орган лично да се јави на разговор.

Во барањето од ставот 1 на овој член мора да се на-веде целта и околностите на предвидениот престој во Република Македонија кои во текот на постапката не смеат да се менуваат.

Со барањето за издавање на дозвола за привремен престој, странецот е должен да поднесе важечка и призната патна исправа или заверен препис од истата, чиј рок на важење е најмалку три месеца подолг од времето предвидено за престој во Република Македо-нија и докази дека се исполнети условите од членот 50 став 1 алинеи од 1 до 4 на овој закон.

Постапување на дипломатско-конзуларното претставништво на Република Македонија

во странство по поднесеното барање Член 52

Дипломатско-конзуларното претставништво на Ре-публика Македонија во странство, што примило бара-ње на странец за издавање на дозвола за привремен престој во Република Македонија, барањето го доста-вува до Министерството за внатрешни работи.

Дипломатско-конзуларното претставништво на Ре-публика Македонија во странство нема да го прими ба-рањето од ставот 1 на овој член, ако кон барањето не е приложена потребната документација утврдена со чле-нот 51 став 7 на овој закон.

Надлежност за донесување решение

Член 53 За барањето на странецот за издавање на дозвола за

привремен престој во Република Македонија одлучува Министерството за внатрешни работи со решение.

Решението од ставот 1 на овој член му се доставува на странецот преку дипломатско-конзуларното прет-ставништво на Република Македонија во странство ка-де што странецот го поднел барањето.

Против решението од ставот 1 на овој член стране-цот има право на жалба во рок од осум дена од денот на приемот на решението до надлежната комисија на Владата на Република Македонија.



Решение за дозволување на привремен престој

Член 54

Во случај кога странецот ги исполнува условите за издавање на дозвола за привремен престој утврдени со овој закон, Министерството за внатрешни работи доне-сува решение со кое на странецот му се дозволува при-времен престој.

На странецот, на кој му е издадено решение со кое му се дозволува привремен престој, по неговото влегу-вање во Република Македонија, Министерството за внатрешни работи му издава дозвола за привремен пре-стој.

Дозволата за привремен престој, Министерството за внатрешни работи ја издава лично на странецот на кого се однесува.

Член 55

Странецот мора да има решение со кое му се дозво-лува привремен престој во Република Македонија пред неговото прво влегување во Република Македонија по тој основ, освен во случаите утврдени со овој закон.

Член 56

Со дозволата за привремен престој странецот може да излегува и влегува во Република Македонија без ви-за, до истекот на рокот определен со дозволата за пре-стој.

Продолжување на дозвола за привремен престој

Член 57

Дозвола за привремен престој се издава за време што е потребно за исполнување на целта на престојот, но не подолго од една година.

На барање на странецот што се поднесува најдоцна 30 дена пред истекот на рокот на важење на дозволата, дозволата за привремен престој може да се продолжува ако се исполнети условите од членот 50 на овој закон, при што секое продолжување не може да биде подолго од една година.

Странецот, кој во рокот утврден во ставот 2 на овој член, поднел барање за продолжување на дозволата за привремен престој може да остане во Република Маке-донија до донесувањето на конечна одлука по неговото барање, за што Министерството за внатрешни работи му издава посебна потврда со која може да престојува во Република Македонија до донесувањето на одлука за неговото барање.

Дозволата за привремен престој нема да се продол-жи ако се утврди дека странецот неоправдано не пре-стојувал во Република Македонија подолго од една че-твртина од рокот за кој му е издадена дозволата за при-времен престој.

Против решението на Министерството за внатреш-ни работи со кое е одбиено барањето за продолжување на дозволата за привремен престој, странецот има пра-во на жалба во рок од осум дена од денот на приемот на решението до надлежната комисија на Владата на Република Македонија.




II.2. Дозвола за привремен престој заради различни причини

a) Дозвола за привремен престој заради вработување, работа и на самостојно вработени лица

Член 58

Дозволата за привремен престој заради вработува-ње, работа или на самостојно вработени лица може да се издаде ако странецот кон барањето приложи и ра-ботна дозвола, односно друга потребна дозвола соглас-но со закон, доколку со ратификуван меѓународен до-говор поинаку не е определено.

Дозволата од ставот 1 на овој член се издава за пер-иод за кој е издадена работната дозвола, но не подолго од една година и истата може да се продолжува ако се исполнети условите утврдени во членот 57 на овој за-кон.

б) Дозвола за привремен престој заради школување

или студирање

Услови за издавање на дозволата

Член 59 Дозвола за привремен престој на странец заради

школување или студирање може да се издаде ако стра-нецот кон барањето приложи и:

- потврда дека има својство на ученик во средно образование односно редовен студент на образовна установа во Република Македонија,

- наставна програма за предвиденото образование во Република Македонија издадена од образовната установа во Република Македонија во која странецот е примен на школување, односно студирање, а во која е определено времетраењето на планираното школување, односно студирање, како и условите за запишување на секоја натамошна учебна, односно студиска година и

- доказ дека го владее јазикот или се запишал на курс за изучување на јазикот на кој ќе се одвива на-ставната програма во образовната установа во Репуб-лика Македонија.

Времетраење на дозволата

Член 60

Дозволата за привремен престој заради школување или студирање се издава за период до една година и истата може да се продолжува ако странецот ги испол-нува условите утврдени во членот 57 на овој закон и ако приложи потврда од образовната установа дека по-стигнал значителен напредок во образованието.

Без оглед на исполнување на условите од ставот 1 на овој член дозволата за привремен престој заради студирање нема да се продолжи ако се утврди дека странецот го пречекорил дозволениот број на работни часови согласно со закон.

Дозволата за привремен престој заради школување или студирање може да се продолжува најмногу до ед-на години од истекот на рокот утврден за тој вид на школување или студирање.

По исклучок, доколку постојат особено оправдани причини, дозволата за привремен престој може да се продолжи и по истекот на рокот утврден во ставот 3 на овој член, но не подолго од една година.

Странецот по завршувањето на школувањето или студирањето заради кое му е одобрен привремениот престој е должен да ја напушти Република Македонија.

Странецот кој во Република Македонија престојува заради школување или студирање не може да се врабо-ти или да работи во Република Македонија.

По исклучок од ставот 6 на овој член, на странецот кој престојува заради студирање може да му се дозволи вршење на краткорочни или помошни работи согласно со закон.

в) Дозвола за привремен престој заради учество во програми на меѓународна размена на ученици

или студенти


Член 61 На странец кој во Република Македонија доаѓа за-

ради учество во програми на меѓународна размена на ученици или студенти може да му се издаде дозвола за привремен престој ако странецот приложи и:

- доказ дека е на возраст од 16 до 26 години, - потврда од државен орган, односно институција

надлежна за извршување на ратификувани меѓународ-ни договори за меѓународна размена на ученици или студенти во која ќе се утврди дека странецот е прифа-тен во меѓународната размена, како и времетраењето на неговото учеството во програмата за меѓународната размена на ученици или студенти и

- потврда од државен орган, односно институција надлежна за извршување на ратификувани меѓународ-ни договори за меѓународна размена на ученици или студенти за преземање на финансиска одговорност за странецот за време на неговиот престој во Република Македонија во однос на трошоците за издржување, сместување, школување односно студирање, здравстве-но осигурување и трошоците за враќање.


Член 62 Дозволата за привремен престој заради учество во

програми на меѓународна размена на ученици или сту-денти се издава за период до една година.

По исклучок, ако постојат особено оправдани при-чини, дозволата од ставот 1 на овој член може да се продолжи, но не подолго од една година.

Странецот кој во Република Македонија престојува заради учество во програми на меѓународна размена на ученици или студенти не може да се вработи или да ра-боти во Република Македонија.

г) Дозвола за привремен престој заради специјализаци-ја, стручно усовршување или практично оспособување


Член 63 Дозвола за привремен престој заради специјализа-

ција, стручно усовршување или практично оспособува-ње може да се издаде ако странецот кон барањето при-ложи и потврда од соодветно правно лице или надле-жен орган во Република Македонија дека му е одобре-на специјализација, стручно усовршување или пра-ктично оспособување, како и програма во која е утвр-дено времетраењето на предвидената специјализација, стручно усовршување или практично оспособување.


Член 64 Дозволата за привремен престој заради специјали-

зација, стручно усовршување или практично оспособу-вање се издава за период до една година и истата може да се продолжува ако се исполнети условите утврдени во членот 57 на овој закон.

По истекот на рокот утврден во програмата за пред-видената специјализација, стручно усовршување или практично оспособување странецот е должен да ја на-пушти територијата на Република Македонија.

По исклучок, ако постојат особено оправдани причи-ни, дозволата од ставот 1 на овој член може да се про-должи и по истекот на рокот утврден во програмата за тој вид специјализација, стручно усовршување или пра-ктично оспособување, но не подолго од една година.


д) Дозвола за привремен престој заради научно истражување


Член 65

Дозвола за привремен престој заради научно истра-жување може да се издаде ако странецот кон барањето приложи и:

- договор за вршење на научно истражување склу-чен со научна установа која е евидентирана во региста-рот на научни установи на Министерството за образо-вание и наука, Македонската академија на науките и уметностите или со акредитирана и регистрирана висо-кообразовна установа во Република Македонија,

- доказ за финансирање на истражувачкиот проект, - заверена копија за степенот на образование (фа-

култетска диплома, магистратура и слично) и - потврда од установата од ставот 1 алинеја 1 на

овој член со која е склучен договорот за преземање на финансиска одговорност за трошоците за престој, здравственото осигурување и трошоците за враќање на странецот кој ќе врши научно истражување во Репуб-лика Македонија.

Претходна согласност од Министерството

за образование и наука

Член 66 Научната установа која е евидентирана во региста-

рот на научни установи на Министерството за образо-вание и наука, Македонската академија на науките и уметностите, како и акредитираната и регистрираната високообразовна установа во Република Македонија може да склучат договор со странецот за вршење на научно истражување доколку научно-истражувачкиот проект е претходно одобрен од страна на Министерс-твото за образование и наука.

Кон барањето за одобрување, установите од ставот 1 на овој член се должни да достават потврда за презе-мање на финансиска одговорност за трошоците за пре-стој, здравственото осигурување и трошоците за враќа-ње на странецот.

Во периодот од два месеца по истекот на договорот за вршење на научно- истражување установите од ста-вот 1 на овој член се должни да го известат Министерс-твото за образование и наука за резултатите од изврше-ниот научно- истражувачки проект.

Услови за склучување на договор за вршење

на научно истражување

Член 67 Научната установа која е евидентирана во региста-

рот на научни установи на Министерството за образова-ние и наука, Македонската академија на науките и умет-ностите, како и акредитираната и регистрираната висо-кообразовна установа во Република Македонија можат да склучат договор со странецот за вршење на научно истражување ако се исполнети следниве услови:

а) научно-истражувачкиот проект е прифатен од надлежните органи на установата по утврдувањето на:

- целта и времетраењето на научното истражување и обезбедувањето на финансиски средства за негова ре-ализација и

- квалификациите на странецот од аспект на целите на научното истражување, утврдени со заверена копија на неговата диплома;

б) странецот кој ќе врши научно истражување во Република Македонија ќе има доволно средства за из-држување за време на неговиот престој во Република Македонија и за негово враќање и

в) странецот кој ќе врши научно истражување во Ре-публика Македонија ќе има здравствено осигурување.

Времетраење на дозволата за престој

Член 68 Дозволата за привремен престој заради научно

истражување се издава за период до една година и истата ќе се продолжи доколку и понатаму се исполне-ти условите од членот 57 на овој закон.

По истекот на рокот за спроведување на научно истражувачкиот проект утврден со договорот стране-цот е должен да ја напушти територијата на Република Македонија.

ѓ) Дозвола за привремен престој заради лекување


Член 69

Дозвола за привремен престој заради лекување може да се издаде ако странецот кон барањето приложи и:

- потврда издадена од здравствена установа во Ре-публика Македонија каде што ќе се спроведе потреб-ното лекување на странецот, во која е утврдено време-траењето на потребното лекување и на евентуалниот постмедицински третман,

- потврда издадена од здравствената установа во Ре-публика Македонија од ставот 1 алинеја 1 на овој член во која ќе се утврди дека приемот на странецот на ле-кување во таа здравствена установа нема да биде на штета за пациентите кои се државјани на Република Македонија и

- доказ дека се обезбедени средства за лекување, на товар на странецот или на товар на државата од која потекнува странецот.


Член 70

Дозволата за привремен престој заради лекување се издава за период до една година и истата може да се продолжува ако се исполнети условите утврдени во членот 57 на овој закон.

По истекот на времетраењето на потребното леку-вање и евентуалниот постмедицински третман стране-цот е должен да ја напушти територијата на Република Македонија.

е) Дозвола за привремен престој врз основа на се-

мејно обединување

Право на семејно обединување Член 71

На странец кој во Република Македонија има доз-вола за постојан престој или дозвола за привремен пре-стој издадена заради вработување, работа, на самостој-но вработени лица или на странец кој е по потекло од Република Македонија и која е издадена за период од една година, под услови и во согласност со овој закон, му се признава право на семејно обединување со чле-новите на неговото потесно семејство кои се странци.

Член на потесното семејство

Член 72 Член на потесното семејство, во смисла на овој за-

кон, се сметаат странците кои се: - брачен другар на странецот и - малолетни деца на странецот или на неговиот бра-

чен другар, вклучувајќи и посвоени деца на странецот или на неговиот брачен другар, како и малолетни деца врз кои странецот или неговиот брачен другар има ста-рателство, утврдено со пресуда или одлука на матична-та земја во која е извршено посвојувањето, односно старателството, а потврдена од страна на надлежен ор-ган во Република Македонија.


Малолетните деца треба да се на возраст до 18 го-дини живот и да не се во брак.

По исклучок од ставот 1 на овој член, за членови на потесното семејство можат да се сметаат и:

- роднини од прв степен, права линија на потомство на странецот или на неговиот брачен другар, кога тие се зависни од нив и не уживаат соодветна семејна под-дршка во државата во која живеат,

- полнолетни деца на странецот или на неговиот брачен другар кои не се во брак кога поради нивната здравствена состојба не можат да ги задоволат сопс-твените потреби и

- родители на малолетно дете, ако тоа го наметнува-ат најдобрите интереси на детето.

Права на членовите на потесното семејство

Член 73

Членовите на потесното семејство на странецот на кои им е издадена дозвола за привремен престој во Ре-публика Македонија имаат право на образование, про-фесионално усовршување, вработување и самостојно вработување, под условите утврдени со закон.


Член 74 Барање за издавање на дозвола за привремен пре-

стој на членовите на неговото потесно семејство може да поднесе и странецот кој има дозвола за престој во Република Македонија, кој барањето може да го подне-се до Министерството за внатрешни работи.

Со барањето од ставот 1 на овој член странецот е должен да достави докази за:

- својот законски престој во Република Македонија, - семејните врски, - стабилни и редовни извори кои се доволни за не-

гово издржување и за издржување на членовите на не-говото потесното семејство кои имаат намера да пре-стојуваат во Република Македонија,

- обезбедено сместување за членовите на потесното семејство,

- лично здравствено осигурување, како и здравстве-но осигурување за членовите на потесното семејство и

- заверени копии од нивните патни исправи. Во случај кога се поднесува барање за издавање на

дозвола за привремен престој за малолетни деца на странецот или на неговиот брачен другар утврдени во членот 72 став 1 алинеја 2 на овој закон, а вршењето на родителското право е поделено, кон барањето од ста-вот 1 на овој член странецот мора да поднесе и соглас-ност од другиот родител, заверена од надлежниот ор-ган во државата во која престојува другиот родител.

Дозволата за привремен престој врз основа на семеј-но обединување нема да се издаде ако постојат основи на сомневања дека бракот со странецот кој има дозвола за престој во Република Македонија, односно посвојува-њето или старателството над малолетни деца е склучено единствено со цел за овозможување на лицето да влезе или да престојува во Република Македонија.

Во случај на полигамен брак, кога странецот кој има дозвола за престој во Република Македонија има брачен другар со кој живее на територијата на Репуб-лика Македонија, нема да се дозволи семејно обедину-вање со другиот брачен другар.


Член 75 На членовите на потесното семејство на странецот

кој има дозвола за привремен престој во Република Македонија им се издава дозвола за привремен престој за период до една година, со можност истата да се про-должува за ист временски период како и дозволата за привремен престој на странецот.

На членовите на потесното семејство на странецот кој има дозвола за постојан престој им се издава дозво-ла за привремен престој за период до една година со можност, под услови утврдени со овој закон, истата да се продолжува до стекнување на услови за постојан престој.

Дозволата од ставот 1 на овој член, покрај причини-те утврдени во членот 57 став 2 на овој закон, нема да се продолжи и ако се утврди дека:

- странецот и членовите на неговото потесно се-мејство не живеат во вистинска брачна или семејна за-едница и

- постојат основи за сомневање дека бракот со стра-нецот кој има дозвола за престој во Република Македо-нија, односно посвојувањето или старателството над малолетните деца е склучено по договор.

Министерството за внатрешни работи може да ја продолжува дозволата за привремен престој на лицата од ставовите 1 и 2 на овој член и во случај кога стране-цот починал или брачната заедница престанала, а која во Република Македонија траела најмалку три години, како и во случај кога тоа го наметнуваат особено те-шки околности.

Дозволата за привремен престој од ставот 4 на овој член претставува автономна дозвола за престој.

Брак по договор

Член 76 Брак по договор, во смисла на овој закон, претста-

вува брак склучен меѓу државјанин на Република Ма-кедонија или странец кој законски престојува во Ре-публика Македонија со странец, со единствена цел за избегнување на условите за влез и престој утврдени со овој закон и стекнување на дозвола за престој во Ре-публика Македонија.

Основи за сомневање дека бракот е склучен по до-говор постојат особено, ако:

- брачните другари не живеат заедно, - постои недостиг на соодветен придонес кон одго-

ворностите кои произлегуваат во бракот, - давање на противречни информации за лични по-

датоци за другиот брачен партнер (име и презиме, адреса, националност, работа и слично), за околности на нивната прва средба или други важни лични инфор-мации,

- брачните другари не се сретнале пред бракот, - брачните другари не зборуваат јазик што е разбир-

лив за двајцата, - извршено е плаќање на одредена сума на пари за

склучувањето на бракот, со исклучок на пари дадени во форма на мираз доколку странецот доаѓа од земја каде што давањето на мираз е вообичаена пракса,

- минатото на еден или двајцата сопружници содр-жи докази за претходни бракови по договор или анома-лии во престојот и

- постојат други околности кои укажуваат дека бра-кот е по договор.

Основите за сомневање од ставот 2 на овој член можат да се утврдат од изјави од засегнатите лица или од трети лица, врз основа на писмена документација или проверки извршени од страна на Министерството за внатрешни работи.

ж) Дозвола за привремен престој на странец кој е член на потесното семејство на државјанин на Ре-

публика Македонија Член 77

Странец кој е член на потесното семејство на др-жавјанинот на Република Македонија според условите утврдени и во согласност со овој закон, има право на привремен престој во Република Македонија.

Државјанинот на Република Македонија кој во Ре-публика Македонија има пријавено живеалиште може да поднесе барање за издавање на дозвола за привремен престој на членовите на неговото потесно семејство.


Барањето од ставот 2 на овој член државјанинот на Република Македонија може да го поднесе и до Мини-стерството за внатрешни работи.

Дозволата за привремен престој на лицето од ставот 1 на овој член се издава за период до една година и истата може да се продолжува под условите утврдени со овој закон.

На лицето од ставот 1 на овој член дозволата за привремен престој може самостојно да му се продол-жува и кога државјанинот на Република Македонија починал или престанала брачната заедница, а која во Република Македонија траела најмалку три години, ка-ко и во случај кога тоа го наметнуваат особено тешки околности.

Дозволата од ставот 1 на овој член нема да се изда-де, ниту да се продолжи ако се утврди дека постојат ос-нови за сомневања дека бракот со државјанинот на Ре-публика Македонија е склучен по договор.

На детето кое е родено на територијата на Републи-ка Македонија и на кое во моментот на раѓањето еден од родителите е државјанин на Република Македонија, а другиот родител е странец со привремен престој во Република Македонија, а кое нема државјанство на Ре-публика Македонија, во првите шест месеца на живот не му е потребна дозвола за престој.

Врз основа на поднесено барање од државјанинот на Република Македонија, приложено со согласност од другиот родител, Министерството за внатрешни работи после шест месеца од раѓањето на детето од ставот 7 на овој член ќе му издаде дозвола за постојан престој во Република Македонија.

з) Дозвола за привремен престој на странец кој по

потекло е од Република Македонија Услови за издавање на дозволата

Член 78 На странец кој по потекло е од Република Македо-

нија може да му се издаде дозвола за привремен пре-стој ако странецот ги исполнува условите за издавање на дозвола за привремен престој утврдени во членот 50 на овој закон.

Дозволата од ставот 1 на овој член се издава за пер-иод до една година и истата може да се продолжува ако странецот ги исполнува условите од членот 57 на овој закон.

ѕ) Дозвола за престој на дете на странец родено

во Република Македонија Член 79

На детето на странец кое е родено во Република Македонија и кое не е државјанин на Република Маке-донија, во првите шест месеца на живот не му е по-требна дозвола за престој.

Врз основа на поднесено барање на еден од родите-лите, односно старателот, кој има дозвола за привре-мен престој во Република Македонија, а во согласност со другиот родител, Министерството за внатрешни ра-боти на детето од ставот 1 на овој член после шест ме-сеца од раѓањето му издава дозвола за привремен пре-стој за период до една година.

Дозволата од ставот 2 на овој член може да се про-должи врз основа на поднесено барање на еден од ро-дителите, односно на старателот на детето и истата мо-же да се продолжува за временски период за кој важи дозволата за привремен престој на еден од родителите на детето, односно на старателот на детето.

Во случај кога еден од родителите, односно стара-телот на детето од ставот 1 на овој член има дозвола за постојан престој во Република Македонија, на детето после шест месеца од неговото раѓање , врз основа на поднесено барање од родителот, односно старателот,а во согласност со другиот родител, му се издава дозвола за постојан престој во Република Македонија.

и) Дозвола за привремен престој поради хуманитар-ни причини Член 80

Дозвола за привремен престој поради хуманитарни причини може да се издаде по исклучок, на странец кој не ги исполнува условите за издавање на дозвола за привремен престој утврдени со овој закон, и тоа во следниве случаи:

- ако постојат основи за сомневање дека е жртва на кривично дело "Трговија со луѓе" утврдено со Кривич-ниот законик,

- на странец кој е на возраст до 18 години живот, а кој останал без придружба на родител или старател,

- на лица без државјанство или - други оправдани причини од хуманитарен кара-

ктер. Дозволата од ставот 1 алинеи 2, 3 и 4 на овој член

се издава за период до една година и истата може да се продолжува доколку се утврди дека и понатаму посто-јат хуманитарните причини.

I.1. Дозвола за привремен престој на жртви на трго-

вија со луѓе Период на одлучување

Член 81 На странец за кого постојат основи на сомнение де-

ка е жртва на кривично дело "Трговија со луѓе" утврде-но со Кривичниот законик му се овозможува период на одлучување во траење до два месеца со цел за укажува-ње заштита и помош во закрепнувањето и избегнување на влијанието на сторителите на кривичното дело "Тр-говија со луѓе". За време на периодот на одлучување странецот кој е жртва на трговија со луѓе треба да до-несе одлука дали ќе соработува со надлежните држав-ни органи во откривањето на кривичните дела и стори-телите или ќе се врати во државата чиј државјанин е или во која има законски престој.

Во случај кога жртви на трговија со луѓе се мало-летници под 18 години живот, раководејќи се со најдо-брите интереси на малолетниците, периодот од ставот 1 на овој член може да се продолжи.

За време на периодот утврден во ставовите 1 и 2 на овој член странецот не може да биде протеран од Ре-публика Македонија.

Периодот од ставот 1 на овој член може да биде прекинат, ако:

- странецот доброволно, активно или по негова иницијатива ги обновил контактите со лицата за кои постои основано сомнение дека се вклучени во извр-шувањето на кривично дело "Трговија со луѓе" или

- тоа го налагаат причините на заштита на јавниот ред и националната безбедност на Република Македонија.

За прекинување на периодот на одлучување, Мини-стерството за внатрешни работи донесува решение, про-тив кое странецот има право на жалба во рок од осум де-на од денот на приемот на решението до надлежната ко-мисија на Владата на Република Македонија.



Услови за издавање на дозвола за привремен

престој и времетраење Член 82

По истекот на периодот на одлучување утврден во членот 81 на овој закон или претходно доколку над-лежните државни органи оценат дека странецот пока-жува јасна намера за соработка, на странецот кој е жр-тва на трговија со луѓе може да му се издаде дозвола за привремен престој, ако:


- неговиот престој во Република Македонија е не-опходен заради спроведување на судска постапка,

- покажува јасна намера за соработка со надлежни-те државни органи во откривањето на кривичните дела и сторителите и

- ги има прекинато односите со лицата за кои по-стои основано сомнение дека се вклучени во извршува-ње на кривично дело "Трговија со луѓе".

Дозволата од ставот 1 на овој член ќе се издаде за период до шест месеца и истата ќе се продолжува, до-колку се исполнети условите утврдени во ставот 1 на овој член.

Одземање на правото на привремен престој

Член 83

Правото на привремен престој на жртвите на трго-вија со луѓе ќе им се одземе, ако условите за издавање на дозволата за привремен престој утврдени во членот 82 на овој закон повеќе не се исполнети, а особено ако:

- странецот од ставот 1 на овој член активно, добро-волно или на негова иницијатива ги обновил контакти-те со лицата за кои постои основано сомнение дека се вклучени во извршување на кривично дело трговија со луѓе или се утврди дека соработката на странецот со државните органи е невистинита или со измама,

- тоа го наложуваат причините за заштита на јавни-от ред и националната безбедност на Република Маке-донија,

- странецот од ставот 1 на овој член престане да со-работува со надлежните државни органи во откривање-то на кривичните дела и сторителите или

- надлежните државни органи одлучат да ја преки-нат постапката.

II.3. Престанување на привремениот престој а) Одземање на правото на привремен престој Причини за одземање на правото на привремен

престој

Член 84 На странец кој престојува до три месеца или кој

поседува дозвола за привремен престој, освен дозвола за привремен престој издадена на жртви на трговија со луѓе, може да му се одземе правото на привремениот престој, ако:

- со правосилна пресуда е осуден на казна затвор во траење од најмалку три месеца,

- остане без средства за издржување и сместување, а издржувањето и сместувањето за време на престојот во Република Македонија не му е обезбедено на друг законит начин,

- се утврди дека странецот свесно дал невистинити информации или свесно ја прикрил целта и околности-те кои се од значење за издавањето на дозволата за привремен престој, или биле користени фалсификува-ни, туѓи или неважечки документи,

- дополнително се утврди дека странецот не ги ис-полнува или повеќе не ги исполнува условите за изда-вање на дозволата за привремен престој,

- престојува во спротивност со наведената цел и околностите на престојот,

- одбива да ги извршува одлуките на државните ор-гани,

- изврши повреда на одредбите на овој закон, - се утврди дека странецот неоправдано престојувал

надвор од Република Македонија во период подолг од една четвртина од периодот за кој му е издадена дозво-лата за привремен престој,

- му е издадена дозвола за привремен престој зара-ди семејно обединување, а се утврди дека не живее во вистинска брачна или семејна заедница со странецот кој е носител на правото на семејно обединување или

- постојат основани сомневања дека бракот со стра-нецот кој има дозвола за престој или со државјанинот на Република Македонија е склучен по договор или по-стојат сомневања дека бракот не е склучен врз основа на желба на едната или другата страна.

При одлучување за одземање на правото на привре-мениот престој се земаат предвид должината на пре-стојот на странецот во Република Македонија, негови-те лични, економски и други врски со Република Маке-донија, како и последиците кои ќе произлезат од изре-чената мерка за него и неговото семејство.

Пред донесувањето на решението од странецот ќе се побара изјава за околностите кои се важни за доне-сување на решението.

По исклучок, привремениот престој нема да се од-земе ако сериозноста на стореното дело и врските на странецот со Република Македонија укажуваат дека одземањето на привремениот престој ќе има несраз-мерно тешки последици за странецот или за близок член на неговото потесно семејство кој законски пре-стојува во Република Македонија.


Член 85 Решение за одземање на правото на привремен пре-

стој донесува Министерството за внатрешни работи. Во решението од ставот 1 на овој член се определу-

ва рокот во кој странецот е должен да ја напушти тери-торијата на Република Македонија.

Против решението од ставот 1 на овој член, стране-цот има право на жалба во рок од осум дена од денот на приемот на решението до надлежната комисија на Владата на Република Македонија.

Жалбата на решението поднесена од странец кој престојувал на територијата на Република Македонија до три месеца или врз основа на дозвола за привремен престој помалку од три години не го одлага извршува-њето на решението.

Одредбата од ставот 4 на овој член не се однесува во случај ако странецот има дете кое е со законски пре-стој на територијата на Република Македонија и кое живее во заедничко семејно домаќинство со странецот.



Одземање на правото на привремен престој се вне-сува во патната исправа на странецот.

б) Престанување на дозволата за привремен престој

Член 86 Важноста на дозволата за привремен престој на

странецот престанува: - ако е протеран од Република Македонија, - ако му е одземено правото на привремен престој, - со истекот на рокот за кој му е одобрен привремен

престој во Република Македонија, а странецот во опре-делениот рок не поднесе барање за продолжување на дозволата за привремен престој,

- ако странецот се откаже од дозволата за привре-мен престој и тоа од денот на поднесената изјава за откажување на дозволата за привремен престој или

- кога ќе се стекне со државјанство на Република Македонија.

III. Престој врз основа на дозвола за постојан престој

а) Дозвола за постојан престој Член 87

Дозвола за постојан престој ќе се издаде на странец кој најмалку пет години пред поднесувањето на бара-њето за издавање на дозвола за постојан престој непре-кинато престојувал на територијата на Република Ма-кедонија врз основа на дозвола за привремен престој.


Условот за пет години непрекинат престој во Ре-публика Македонија од ставот 1 на овој член се смета дека е исполнет ако странецот во периодот од пет годи-ни пред поднесување на барањето за постојан престој не престојувал надвор од Република Македонија шест последователни месеци или во временски период што во вкупно траење не надминува десет месеца.

Дозвола за постојан престој нема да се издаде на странец кој престојувал во Република Македонија:

- врз основа на дозвола за привремен престој, зара-ди школување или студирање,

- врз основа на дозвола за привремен престој заради учество во програми на меѓународна размена на учени-ци или студенти,

- врз основа на дозвола за привремен престој заради специјализација, стручно усовршување или практично оспособување,

- врз основа на дозвола за привремен престој заради научно истражување,

- врз основа на дозвола за привремен престој заради лекување,

- врз основа на дозвола за престој поради хумани-тарни причини,

- врз основа на привремена заштита, - како признаен бегалец или кој поднел барање за

признавање право на азил, а за чие барање во постапка определена со закон не е донесена конечна одлука и

- врз основа на законски статус регулиран со Виен-ската конвенција за дипломатски односи од 1961 годи-на, Виенската конвенција за конзуларни односи од 1963 година или Виенската конвенција за претставува-ње на државите во нивните односи со меѓународните организации од универзален карактер.

Дозвола за постојан престој заради вработување, работа или на самостојно вработени лица може да се издаде на странец кој има високи или дефицитарни квалификации или образование неопходно за функцио-нирањето на соодветната институција, односно орган во Република Македонија.

По основ на семејно обединување дозвола за по-стојан престој може да се издаде само на членовите на потесното семејство на странецот кој претходно се стекнал со дозвола за постојан престој, доколку живеат во вистинска брачна или семејна заедница.

На странец чиј престој е во интерес на Република Македонија, може да му се издаде дозвола за постојан престој пред истекот на рокот од ставот 1 на овој член.

Дозволата за постојан престој ја издава Министерс-твото за внатрешни работи лично на странецот на кого се однесува.

Права на странецот со дозвола за постојан престој

Член 88

Ако со друг закон поинаку не е определено, стране-цот кој има дозвола за постојан престој во Република Македонија има исти права како и државјанинот на Ре-публика Македонија, и тоа:

- престој во Република Македонија без временско ограничување,

- пристап до вработување или вршење на самостој-на дејност,

- образование и професионална обука, вклучувајќи и студирање,

- признание на професионални дипломи, сертифи-кати и други квалификации;

- социјална заштита и социјална помош, - даночни бенефиции, - пристап кон стоки и услуги и набавки на стоки и

услуги достапни за јавноста; - слобода на здружување и членување во одредена

организација на работници или работодавачи или ор-ганизации чии членови се вклучени врз основа на одре-дени занимања и

- слободен пристап на целата територија на Репуб-лика Македонија, освен на подрачја на кои движењето е забрането или ограничено заради заштита на безбед-носта или одбраната на Република Македонија.

Странецот кој има дозвола за постојан престој мо-же да излегува и влегува во Република Македонија без виза.

Услови за издавање на дозвола за постојан престој

Член 89

Дозвола за постојан престој ќе му се издаде на стра-нец, кој:

- до моментот на поднесување на барањето престо-јувал во Република Македонија непрекинато пет годи-ни врз основа на дозвола за привремен престој соглас-но со членот 87 на овој закон,

- има стабилни и редовни средства за издржување, - има обезбедено сместување или средства за сме-

стување, - има здравствено осигурување, - за време на престојот во Република Македонија,

во периодот од пет години пред поднесувањето на ба-рањето за постојан престој не сторил кривично дело за кое е предвидена казна затвор во траење од најмалку една година и

- не претставува опасност за јавниот ред, национал-ната безбедност или меѓународните односи на Репуб-лика Македонија.

Постапка за издавање на дозвола за постојан

престој

Член 90 Дозволата за постојан престој се издава врз основа

на поднесено барање на странецот. Кон барањето од ставот 1 на овој член, странецот е

должен да достави важечка и призната патна исправа или заверен препис од истата, како и докази дека се ис-полнети условите од членот 89 став 1 алинеи од 1 до 5 на овој закон.

За барањето на странецот за издавање на дозвола за постојан престој одлучува Министерството за вна-трешни работи со решение.

Во случај кога се одбива барањето на странецот од причини утврдени во членот 89 став 1 алинеја 6 на овој закон, надлежниот орган не е должен да ги образложи причините од кои се раководел при донесување на та-квото решение.


Решението на надлежната комисија на Владата ќе се донесе во рок од 30 дена од денот на поднесување на жалбата.


III.1. Престанување на постојан престој

б) Одземање на правото на постојан престој

Член 91 На странец кој престојува во Република Македонија

врз основа на дозвола за постојан престој може да му се одземе правото на постојан престој, ако:

- со правосилна пресуда е осуден на казна затвор во траење најмалку од една година,

- се утврди дека странецот свесно дал невистинити податоци или свесно ја прикрил целта и околностите кои се од значење за издавањето на дозволата за посто-јан престој или


- се утврди дека странецот престојува надвор од Ре-публика Македонија непрекинато подолго од 12 месе-ца, без согласност од Министерството за внатрешни работи.

Министерството за внатрешни работи може да даде согласност странецот да престојува надвор од Републи-ка Македонија подолго од 12 последователни месеци без притоа да му се одземе правото на постојан пре-стој, при што ќе се има предвид должината на престо-јот на странецот во Република Македонија, како и цел-та и околностите на престојот надвор од Република Македонија.

При одлучување за одземање на правото на посто-јан престој се земаат предвид должината на престојот на странецот во Република Македонија, возраста на странецот, неговите лични, економски и други врски со Република Македонија, како и последиците од таквото решение за него или за неговото потесно семејство.

Пред да се донесе решението, од странецот ќе се побара изјава за околностите кои се важни за донесува-ње на решение.

Постојаниот престој нема да се одземе ако сериоз-носта на стореното дело и врските на странецот со Ре-публика Македонија укажуваат дека одземањето на по-стојаниот престој ќе има несразмерно тешки последи-ци за странецот или за член на неговото потесно се-мејство кој законски престојува на територијата на Ре-публика Македонија.


Член 92 Решение за одземање на правото на постојан пре-

стој донесува Министерството за внатрешни работи. Во решението од ставот 1 на овој член се определу-

ва рокот во кој странецот е должен да ја напушти тери-торијата на Република Македонија.




Одземањето на правото на постојан престој се вне-сува во патната исправа на странецот.

в) Престанување на дозволата за постојан престој

Член 93 Важноста на дозволата за постојан престој на стра-

нецот престанува: - ако е протеран од Република Македонија, - ако му е одземено правото на постојан престој, - се откаже од дозволата за постојан престој и тоа

од денот на поднесената изјава за откажување на доз-волата за постојан престој и

- се стекне со државјанство на Република Македо-нија.

IV. Облик и содржина на дозвола за престој

Член 94 Дозволата за привремен престој се издава како на-

лепница во патната исправа на странецот или како по-себен документ.

Дозволата за постојан престој се издава како посе-бен документ.

Дозволата за престој содржи: - број на дозволата, - име и презиме на лицето на кое му е издадена доз-

волата,

- рок на важење, - место и датум на издавање, - вид на дозволата за престој, - фотографија на носителот на дозволата, - забелешки од надлежниот орган кој ја издава доз-

волата за престој, - потпис и печат на надлежниот орган кој ја издава

дозволата, - потпис на носителот на дозволата, - грб на Република Македонија, - машински читлива зона, - холограм и - оптички варијабилно мастило. Ако дозволата се издава како посебен документ, по-

крај податоците од ставот 3 на овој член, дозволата ги содржи и следниве податоци за носителот на дозволата:

- датум и место на раѓање, - државјанство, - пол, - матичен број на лицето на кое се издава дозволата и - биометриски идентификациони податоци. Дозволата за престој содржи вградени заштитни

обележја.

Член 95 Посебниот документ на кој се издава дозволата за

постојан престој за странец кој е помлад од 25 години живот се издава со рок на важење од седум години, за странец од 25 до 50 години живот со рок на важење од 15 години, а за странец постар од 50 години живот со трајно важење.

Посебниот документ на кој се издава дозволата за привремен престој се издава со рок на важење на реше-нието со кое се дозволува привремениот престој, но не повеќе од една година.

Обврска за носење на дозволата за престој

Член 96

Странецот е должен дозволата за престој да ја носи со себе.

Обврска за замена на дозволата за престој

Член 97 Странецот е должен да поднесе барање за замена на

дозволата за престој: - ако истата е оштетена или дотраена, или од други

причини не може повеќе да служи за својата намена, - ако странецот го промени личното име или - кога ќе истекне рокот на нејзиното важење, утвр-

ден во членот 95 став 1 на овој закон. Странецот е должен најдоцна во рок од 15 дена од

денот на настанување на која било од причините од ставот 1 на овој член да поднесе барање за замена на дозволата за престој.

Обврска за враќање на дозволата за престој

Член 98

Странецот е должен издадената дозвола за престој да ја врати на Министерството за внатрешни работи кога ќе престане нејзината важност, во случаите утвр-дени во членовите 86 и 93 на овој закон.

V. Ограничување или забрана за движење на

странци во Република Македонија Член 99

Владата на Република Македонија може со посебен акт да го ограничи или забрани движењето на странци-те во определени подрачја или да забрани постојан или привремен престој на одредени места кога тоа е по-требно заради заштита на безбедноста или одбраната на Република Македонија.


VI. Незаконски престој

Член 100 Странецот незаконито престојува во Република Ма-

кедонија, ако: - недозволено влегол во Република Македонија, - не поседува важечка и призната патна исправа со

виза или дозвола за престој, - издадената виза му е поништена, отповикана,

скратена е нејзината важност, - со истекот на рокот определен со визата, - правото на престој му е одземено, - престојува подолго од три месеца во текот на шест-

месечен период, сметајќи од денот на првото влегување на странецот во Република Македонија, а за влез во Ре-публика Македонија не му е потребна виза или

- е конечно одбиен во постапката по поднесено ба-рање за признавање право на азил и не ја напушти те-риторијата на Република Македонија во определен рок.

Одредбата од ставот 1 алинеја 1 на овој член не се однесува на странец за кого постојат основи за сомне-вање дека е жртва на кривично дело "Трговија со луѓе", доколку недозволеното влегување е извршено како последица на кривичното дело "Трговија со луѓе".

Одредбата од ставот 1 алинеја 1 на овој член не се однесува на странец кој побарал признавање на право на азил согласно со Законот за азил и привремена за-штита.

Глава V

ПРОТЕРУВАЊЕ И ПРИСИЛНО ОТСТРАНУВАЊЕ НА СТРАНЕЦ

I. Протерување на странец

Причини за протерување

Член 101 Странецот може да биде протеран од Република

Македонија, ако: - со правосилна пресуда е осуден на казна затвор во

траење од најмалку една година, - претставува сериозна опасност за јавниот ред, на-

ционалната безбедност или меѓународните односи на Република Македонија,

- постојат сериозни причини да се смета дека сто-рил тешки кривични дела, а особено кривични дела по-врзани со производство и пуштање во промет на нарко-тични дроги, психотропни супстанции и прекурсори или постојат цврсти докази за неговата намера да извр-ши такви кривични дела на територијата на Република Македонија,

- тоа го бараат причините на заштита на јавното здравје,

- незаконито престојува во Република Македонија или

- изврши повеќепати повторени или потешки по-вреди на одредбите од овој закон.

Одредбата од ставот 1 алинеја 4 на овој член нема да се применува ако болеста на странецот што претста-вува опасност за јавното здравје се појавила по истекот на три месеца од денот кога странецот влегол во Репуб-лика Македонија.

При одлучување за протерување на странецот од Република Македонија се земаат предвид должината на престојот на странецот во Република Македонија, него-вите лични, економски и други врски со Република Ма-кедонија и последиците што ќе произлезат од изрече-ната мерка за него или за член на неговото потесно се-мејство кој законски престојува во Република Македо-нија.

Одредбите од ставовите 1, 2 и 3 на овој член не се применуваат на странец кој бара заштита од Република Македонија согласно со Законот за азил и привремена заштита.

Протерување на странци кои уживаат посебна заштита

Член 102

Странец кој има дозвола за постојан престој во Ре-публика Македонија и странец кој е брачен другар на државјанин на Република Македонија и кој престојува во Република Македонија врз основа на дозвола за при-времен престој може да биде протеран од Република Македонија само, ако:

- со правосилна пресуда е осуден на казна затвор во траење од најмалку три години и

- претставува сериозна опасност за јавниот ред, на-ционалната безбедност или меѓународните односи на Република Македонија.

Странецот од ставот 1 алинеја 1 на овој член нема да се протера ако сериозноста на стореното дело и вр-ските на странецот со Република Македонија укажува-ат дека протерувањето на странецот ќе има несразмер-но тешки последици за странецот или за член на него-вото потесно семејство кој законски престојува во Ре-публика Македонија.

Надлежност за донесување на решение

Член 103

Министерството за внатрешни работи донесува ре-шение за протерување на странецот од Република Ма-кедонија.

Со решението од ставот 1 на овој член се определу-ва и рокот во кој странецот е должен да ја напушти те-риторијата на Република Македонија, како и времето за кое му е забрането повторно влегување во Републи-ка Македонија, што не може да биде пократко од шест месеца ниту подолго од пет години.

При определување на рокот во кој странецот е дол-жен да ја напушти територијата на Република Македо-нија се зема предвид времето кое е потребно странецот да ги обезбеди потребните документи или финансиски-те средства за напуштање на Република Македонија.

Во случај кога странецот се протерува од причини на национална безбедност, надлежниот орган не е дол-жен да ги образложи причините од кои се раководел при донесувањето на таквото решение.

Со решението од ставот 1 на овој член странецот се известува дека ако доброволно не ја напушти терито-ријата на Република Македонија во определениот рок, присилно ќе се отстрани од Република Македонија.


Жалбата на решението на странецот кој незаконито престојувал во Република Македонија, кој престојувал во Република Македонија до три месеца или врз основа на дозвола за привремен престој помалку од две годи-ни, не го одлага извршувањето.

Одредбата од ставот 7 на овој член не се однесува на странец кој има деца кои законски престојуваат на територијата на Република Македонија и кои живеат во заедничко семејно домаќинство со странецот.



Протерувањето, рокот во кој странецот е должен да ја напушти територијата на Република Македонија, ка-ко и времето за кое на странецот му е забрането по-вторно влегување во Република Македонија се запишу-ваат во патната исправа на странецот.


Забрана за влез

Член 104 Странец кој со решение на Министерството за вна-

трешни работи е протеран од Република Македонија не може да влезе во Република Македонија во временски-от период за кој му е забрането повторно влегување во Република Македонија.

По исклучок од ставот 1 на овој член, ако постојат особено оправдани причини врз основа на поднесено барање, на странецот може да му се дозволи влегување во Република Македонија и пред истекот на времето за кое му е забрането повторно влегување во Република Македонија, при што можат да му се одобрат само кра-тки посети.

Барањето од ставот 2 странецот го поднесува до Министерството за внатрешни работи преку дипломат-ско-конзуларно претставништво на Република Македо-нија во странство.

II. Доброволно враќање на странец и негово при-

силно отстранување

Член 105 Странецот кој со решение на Министерството за

внатрешни работи е задолжен да ја напушти територи-јата на Република Македонија, должен е доброволно да излезе од територијата на Република Македонија вед-наш или во рокот кој му е определен.

Доброволно враќање на странец, во смисла на овој закон, е помогнато или самостојно враќање на стране-цот во земјата на потекло, транзит или во трета земја, кое се заснова на слободна и информирана одлука на странецот кој се враќа, без разлика што алтернативата на оваа одлука е присилно враќање.

Странецот кој нема да постапи согласно со ставот 1 на овој член или ако постојат околности кои укажуваат дека странецот нема да ја напушти територијата на Ре-публика Македонија доброволно, присилно се отстра-нува од територијата на Република Македонија.

Странец може присилно да се отстрани од терито-ријата на Република Македонија само ако решението врз основа на кое е должен да ја напушти државата е извршно.

Странец на кој му е изречена казна или прекршочна санкција протерување на странец од земјата веднаш присилно се отстранува од државата.

Спроведување на присилно отстранување

Член 106 Странец кој согласно со овој закон мора присилно

да се отстрани од државата, овластените службени ли-ца на Министерството за внатрешни работи го спрове-дуваат до државната граница, го упатуваат преку гра-ница, го предаваат на претставници на странската др-жава чиј државјанин е странецот или на претставници на странската држава од која дошол.

Кога постојат оправдани причини за тоа, странецот може да биде пренесен во трета држава, а не во држа-вата чиј државјанин е.

Пред спроведување на присилното отстранување странецот подлежи на медицинска проверка на негова-та здравствена состојба.

Забрана за присилно отстранување на странец

Член 107 Странец не смее присилно да се отстрани во држава: - во која неговиот живот или слобода би биле во

опасност поради неговата раса, вера, националност, припадност на социјална група или политичко уверува-ње или

- каде што би бил подложен на мачење, нечовечко или понижувачко постапување или казнување.

Привремено задржување во Прифатниот центар за странци на Министерството за внатрешни работи

Член 108

Заради обезбедување во постапката за присилно от-странување странецот може да биде задржан од страна на Министерството за внатрешни работи најдолго до 24 часа.

За сместување на странци кои од кои било причини не е можно присилно да се отстранат од територијата на Република Македонија во рокот утврден во ставот 1 на овој член, се формира Прифатен центар за странци на Министерството за внатрешни работи (во натамош-ниот текст: Прифатен центар).

Министерството за внатрешни работи донесува ре-шение за привремено задржување на странецот од ста-вот 2 на овој член во Прифатниот центар.

Во Прифатниот центар привремено може да се за-држи и странец за кого е донесено решение за протеру-вање, а не поседува важечка и призната патна исправа, за што Министерството за внатрешни работи ќе донесе решение за негово привремено задржување.

Против решението од ставовите 3 и 4 на овој член, странецот има право на жалба во рок од осум дена од денот на приемот на решението до надлежната комиси-ја на Владата на Република Македонија.

Жалбата не го одлага извршувањето на решението. Решението на надлежната комисија на Владата на

Република Македонија ќе се донесе во рок од 15 дена од денот на поднесувањето на жалбата.


Член 109

Странецот привремено ќе се задржи во Прифатниот центар до престанувањето на причините кои го оневоз-можиле неговото присилно отстранување од територи-јата на Република Македонија, но не подолго од 12 ме-сеца.

Странецот за кого е донесено решение за протеру-вање, а нема важечка и призната патна исправа ќе се задржи во Прифатниот центар до добивање на важечка и призната патна исправа од државата чиј државјанин е, односно до издавање на пасошот од членот 119 став 2 на овој закон.

Странецот не смее да го напушти Прифатниот цен-тар, освен ако постојат особено оправдани причини и за тоа му е дадена согласност од надлежниот орган.

Член 110

Странец кој не може присилно да се отстрани, како и странецот од членот 108 став 4 на овој закон, доколку има обезбедено сместување и средства за издржување во Република Македонија и од околностите на случајот може да се оцени дека не е потребно сместување на странецот во Прифатниот центар, Министерството за внатрешни работи може да донесе решение со кое ќе му го ограничи движењето само во местото на престој и ќе одреди обврска за негово редовно јавување во одредени временски периоди на најблиската полициска станица.


Решението на надлежната комисија на Владата на Република Македонија ќе се донесе во рок од 30 дена од денот на поднесувањето на жалбата.



Трошоци на присилно отстранување

Член 111 Трошоците што ќе настанат со привременото задр-

жување на странецот во Прифатниот центар, како и другите трошоци што ќе настанат со неговото присил-но отстранување ги сноси странецот.

Доколку странецот нема средства, трошоците паѓа-ат на товар на превозникот кој го донел странецот на територијата на Република Македонија без важечка и призната патна исправа, или со патна исправа без виза или дозвола за престој, доколку се потребни.

Ако трошоците не се на товар на превозникот сог-ласно со ставот 2 на овој член, трошоците паѓаат на то-вар на лицето кое се обврзало дека ќе ги сноси трошо-ците за странецот за време на неговиот престој во Ре-публика Македонија.

Во случај кога не можат да се обезбедат средства на начин определен во ставовите 1, 2 и 3 на овој член, трошоците паѓаат на товар на Буџетот на Република Македонија.

III. Посебни правила за непридружувани малолетници

Мерки во врска со непридружувани малолетници

Член 112

Во случај кога малолетно лице кое е на возраст до 18 години живот, кое е странец, влегло во Република Македонија спротивно на одредбите на овој закон и е без придружба на родители или старател, односно по пристигнувањето во Република Македонија останало без таква придружба, а не бара азил, овластените служ-бени лица на Министерството за внатрешни работи веднаш го известуваат дипломатско-конзуларното претставништво на државата чиј државјанин е со цел да ги утврдат членовите на неговото потесно семејство.

Ако малолетниот странец од објективни причини не може веднаш да се предаде на органот на државата чиј државјанин е, ќе се смести во посебно одделение за малолетници во рамките на Прифатен центар и за тоа ќе се извести Центарот за социјална работа.

На малолетниот странец од ставот 1 на овој член ќе му се определи старател согласно со Законот за семејс-тво.

На малолетниот странец за време на неговото сме-стување во Прифатниот центар ќе му се овозможи правна, социјална, медицинска и психолошка помош, како и право на образование во образовните установи во Република Македонија.

Посебна заштита

Член 113

Малолетниот странец не смее да се врати во матич-ната држава или во трета држава, која е согласна да го прифати, додека во таа држава не му се обезбедат соод-ветни услови за прифаќање.

Малолетникот не смее да биде вратен во трета земја каде што неговото враќање би било во спротивност со Конвенцијата за правата на децата, Конвенцијата за за-штита од мачење и нечовечко или понижувачко поста-пување или казнување или Конвенцијата за заштита на правата на човекот и основните слободи.

Глава VI

ПАТНИ И ДРУГИ ИСПРАВИ НА СТРАНЦИ 1. Патни исправи

Дефинирање на патна исправа Член 114

Патни исправи во смисла на овој закон се: - странска патна исправа и - патна исправа за странец.

Странска патна исправа

Член 115 За странска патна исправа во смисла на овој закон

се смета: - пасош или други патни документи издадени во

согласност со меѓународните стандарди од држави и меѓународни организации кои се признати и прифате-ни од страна на Република Македонија,

- пасош или други патни документи кои иако се из-дадени од држави или меѓународни организации кои не се признаени од страна на Владата на Република Маке-донија, гарантираат враќање на странецот и кои со акт на Владата на Република Македонија се утврдени како патни исправи кои овозможуваат влез и престој во Ре-публика Македонија,

- патна исправа за признаен бегалец, издадена во согласност со Конвенцијата за статусот на бегалците од 1951 година и Протоколот за статусот на бегалците од 1967 година и

- патна исправа за лица без државјанство, издадена во согласност со Конвенцијата за лица без државјанс-тво од 1954 година.

Услов за прифаќање на странска патна исправа

Член 116

Странската патна исправа ќе се прифати како ва-жечка, ако:

- содржи податоци за утврдување на идентитетот на носителот, а патните исправи од членот 115 алинеи 1 и 2 и податоци за државјанството или националноста на носителот,

- е издадена во согласност со меѓународните стан-дарди,

- рокот на важноста е подолг за најмалку три месе-ца од дозволениот престој на странецот во Република Македонија,

- овозможува враќање на странецот од земјата од која потекнува или влез во трета земја и

- е целосна, не е преправана, лажна или фалсифику-вана.

Патна исправа за странец

Член 117

Патна исправа за странец е исправа која ја издава надлежен орган на Република Македонија на странец кој законски престојува во Република Македонија.

Патна исправа за странец е: - пасош за странец, - патен лист за странец, - патна исправа за лице без државјанство, согласно

со Конвенцијата за статус на лицата без државјанство од 1954 година и

- патна исправа за признаен бегалец, согласно со Конвенцијата за статусот на бегалците од 1951 година и Протоколот за статусот на бегалците од 1967 година, утврдена со закон.

Барање за издавање на патна исправа за странец

Член 118

Патна исправа за странец се издава на барање на странец кој наполнил 18 години живот и кој има пот-полна деловна способност.

За малолетно лице, односно лице кое нема потпол-на деловна способност, барањето за издавање на патна исправа го поднесува еден од родителите, во соглас-ност со другиот родител.

Кога родителското право го врши еден од родители-те, барањето за издавање на патна исправа за лице пом-ладо од 18 години живот го поднесува родителот на кого лицето му е доверено на чување и воспитување.


За барањето на странецот одлучува Министерство-то за внатрешни работи со решение, против кое стране-цот има право на жалба во рок од осум дена од прие-мот на решението до надлежната комисија на Владата на Република Македонија.



Одредбите од ставовите 1, 2, 3, 4, 5 и 6 на овој член не се однесуваат за издавање на патна исправа за приз-наен бегалец.

Пасош за странец

Член 119

На странец кој законски престојува во Република Македонија, а нема и не може да обезбеди важечка странска патна исправа од државата чиј државјанин е, за излегување и влегување во Република Македонија може да му се издаде пасош за странец.

На странец кој треба да ја напушти територијата на Република Македонија, а нема и не може да обезбеди важечка странска патна исправа од државата чиј др-жавјанин е, за излегување од Република Македонија може да му се издаде пасош за странец.

Одредбата од ставот 1 на овој член не се однесува на странец кој има статус на признаен бегалец согласно со Конвенцијата за статусот на бегалците од 1951 годи-на и Протоколот за статусот на бегалците од 1967 годи-на.

Член 120 Пасош за странец издава Министерството за вна-

трешни работи. На странец кој има дозвола за привремен престој во

Република Македонија и кој ги исполнува условите од членот 119 на овој закон, му се издава пасош за стра-нец со рок на важење до важноста на дозволата за при-времен престој, но не подолго од една година.

На странец кој има дозвола за постојан престој и кој ги исполнува условите од членот 119 на овој закон, му се издава пасош за странец со рок на важност до две години.

Член 121

Пасошот за странец му овозможува на странецот влез и напуштање на Република Македонија во перио-дот за кој е издаден.

Пасошот за странец важи за сите држави, освен за државата чиј државјанин е странецот. Кога постојат особено оправдани причини, пасошот може да важи и за државата чиј државјанин е странецот.

По исклучок од ставот 2 на овој член, пасошот за странец може да се издаде и со важност само за одре-дени држави.

Патен лист за странец

Член 122

Патен лист за странец издава дипломатско-конзу-ларното претставништво на Република Македонија во странство врз основа на претходна согласност од Ми-нистерството за внатрешни работи, на странец кој е со законски престој во Република Македонија и кој во странство останал без важечката патна исправа за стра-нец издадена од надлежен орган на Република Македо-нија.

Исправата од ставот 1 на овој член е со важност са-мо за враќање на странецот во Република Македонија и истата се издава со рок на важење до 30 дена.

Патна исправа за лице без државјанство

Член 123 Патна исправа за лице без државјанство издава Ми-

нистерството за внатрешни работи, согласно со Кон-венцијата за статусот на лицата без државјанство од 1954 година.

Патната исправа од ставот 1 на овој член се издава со рок на важење до една година.

Патната исправа од ставот 1 на овој член може да се продолжува согласно со Конвенцијата за статусот на лицата без државјанство од 1954 година.

Патна исправа за признаен бегалец

Член 124

Патна исправа за признаен бегалец издава Мини-стерството за внатрешни работи, согласно со Конвен-цијата за статусот на бегалците од 1951 година и Про-токолот за статусот на бегалците од 1967 година утвр-дена со закон.

Патната исправа од ставот 1 на овој член се издава со рок на важење до една година.

Патната исправа од ставот 1 на овој член може да се продолжува согласно со Конвенцијата за статусот на бегалците од 1951 година.

Одбивање на издавање на пасош за странец

Член 125

Пасош за странец нема да се издаде на странец: - против кого се води кривична или прекршочна по-

стапка, на барање од надлежен суд, - кому му е изречена безусловна казна затвор, доде-

ка не ја издржи казната, - кој не ги намирил имотно-правните или финанси-

ските обврски кон Република Македонија, на барање на надлежен орган,

- за кого постои сомневање во однос на идентитетот на странецот,

- кој не може да докаже дека нема или не може да обезбеди важечка и призната патна исправа од држава-та чиј државјанин е или

- ако тоа го налагаат интересите на националната безбедност или меѓународните односи на Република Македонија.

Одземање на патна исправа за странец

Член 126

Патната исправа за странец се одзема кога: - дополнително се утврди дека пред денот на изда-

вањето на патната исправа постоеле причините од чле-нот 125 на овој закон,

- дополнително настанат причините од членот 125 на овој закон,

- дозволата за престој му престане, - странецот е протеран од Република Македонија

или му е одземено правото на престој, - патната исправа е оштетена или на друг начин ста-

нала неупотреблива, - направена е измена или дополнување на содржи-

ната на патната исправа, без знаење на надлежниот ор-ган,

- нема фотографија или врз основа на фотографија не може да се утврди идентитетот на странецот или

- исправата ја поседува неовластено лице. Решение за одземање на патната исправа донесува

Министерството за внатрешни работи, против кое стра-нецот има право на жалба во рок од осум дена од денот на приемот на решението до надлежната Комисија на Владата на Република Македонија.

Жалбата не го одлага извршувањето на решението.


Решението на надлежната комисија на Владата на Република Македонија ќе се донесе во рок од 15 дена од денот на поднесувањето на жалбата.


Обврска за враќање на патната исправа за странец

Член 127 Странецот е должен да ја врати патната исправа за

странец кога ќе добие важечка патна исправа од држа-вата чиј државјани е или кога ќе се стекне со држав-јанство на Република Македонија.

Ако странецот не постапи согласно со ставот 1 од овој член, истата ќе му биде одземена од страна на Ми-нистерството за внатрешни работи.

2. Дипломатска или службена лична карта

Член 128 На странец кој е член на дипломатско-конзуларното

претставништво на странска држава или е член на дру-га странска мисија која во Република Македонија има дипломатски статус му се издава дипломатска или службена лична карта.

Личната карта од ставот 1 на овој член ја издава Министерството за надворешни работи.

Странецот од ставот 1 на овој член е должен да ја носи личната карта со себе и истата по престанок на дипломатскиот статус да ја врати.

3. Пријавување на исчезната, изгубена, украдена или друго отуѓување на патна и друга исправа на

странец Член 129

Исчезнување или губење, кражба или друго отуѓу-вање на патната исправа односно исправа со која стра-нецот го докажува својот идентитет, странецот е дол-жен да го пријави на Министерството за внатрешни ра-боти најдоцна во рок од 24 часа од моментот кога тоа го забележал.

Министерството за внатрешни работи на странецот му издава потврда за пријавувањето во смисла на ста-вот 1 од овој член.

Странец кој во странство ќе ја изгуби патната ис-права што е издадена од Министерството за внатрешни работи, должен е тоа да го пријави во дипломатско-конзуларното претставништво на Република Македо-нија во странство.

Во случаите од ставовите 1 и 3 на овој член, стране-цот е должен да ги наведе и образложи сите околности во врска со исчезнувањето, губењето, кражбата или другото отуѓување на патната исправа, односно на ис-правата со која го докажува идентитетот.

Глава VII

ДОКАЖУВАЊЕ НА ИДЕНТИТЕТ НА СТРАНЕЦ

Исправи за докажување на идентитет Член 130

Странецот го докажува својот идентитет со: патна исправа на државата чиј државјанин е, патна исправа за странци, дозвола за престој, дипломатска или службена лична карта или со друга јавна исправа која содржи фо-тографија од која може да се утврди неговиот иденти-тет.

Забрането е странецот да ја даде исправата од ста-вот 1 на овој член на послуга на друг или да се послу-жи со туѓа патна исправа како со своја.

Забрането е исправата од ставот 1 на овој член да се дава или зема во залог поради ненамирени обврски кон државните органи, правни или физички лица, како и за остварување на друга корист или некое право.

Забрането е менување, бришење или исправање на податоците и на забелешките во исправата од ставот 1 на овој член, како и менување на фотографијата или потписот во исправата.

Забрането е да се користи исправата од ставот 1 на овој член која е внесена во евиденцијата за изгубени и исчезнати исправи.

Обврска за покажување на документ

за идентификација Член 131

Странецот е должен на барање на овластено служ-бено лице на Министерството за внатрешни работи да ја покаже исправата со која го докажува идентитетот, како и да даде други информации во врска со неговиот идентитет и престој во Република Македонија.

Ако постои сомнение дека утврдениот идентитет на странецот не е вистинит, странецот е должен да придо-несе во разјаснувањето на неговиот идентитет и за кое нешто ќе му се овозможи да го докаже идентитетот на кој било начин.

Во случај од ставот 2 на овој член, странецот ќе би-де информиран дека е казниво да се даваат невистини-ти податоци.

Задржување на странец чиј идентитет не може

да се утврди Член 132

Ако странецот одбива или не е во можност да го до-каже својот идентитет, овластените службени лица на Министерството за внатрешни работи со цел да го утврдат неговиот идентитет можат да го задржат стра-нецот, но не повеќе од 12 часа.

Ако во рокот од ставот 1 на овој член не може да се утврди идентитетот на странецот, овластените службе-ни лица на Министерството за внатрешни работи под-несуваат барање за поведување на прекршочна постап-ка до надлежниот суд.

Врз основа на решението на судот со кое на стране-цот му е одредена мерка ''задржување на странец во Прифатниот центар'', овластените службени лица на Министерството за внатрешни работи го задржуваат странецот во Прифатниот центар.

Странецот од ставот 1 на овој член може да биде за-држан во Прифатниот центар до добивање на податоци за неговиот идентитет, за кое одлучува судот со реше-ние.

Задржување на патна исправа за странец

Член 133 Кога постојат основи за сомневање дека идентите-

тот на странецот не е вистински, овластено службено лице на Министерството за внатрешни работи може да ја задржи патната исправа, односно другата исправа со која странецот го докажува својот идентитет.

Овластено службено лице на Министерството за внатрешни работи може да ја задржи патната исправа, односно другата исправа со која странецот го докажува својот идентитет и кога постојат основи за сомневање дека странецот сторил кривично дело за кое се гони по службена должност, односно прекршок.

За задржувањето на исправата во случаите од ставо-вите 1 и 2 на овој член, овластеното службено лице на странецот му издава потврда, а исправата заедно со ба-рањето за поведување на прекршочна постапка, односно кривичната пријава ги поднесува до надлежниот суд.

Преглед и претрес на странец

Член 134 Ако странецот на барање на овластено службено

лице на Министерството за внатрешни работи не ја по-каже исправата со која го докажува идентитетот, од-носно премолчува или крие информации во врска со


неговиот идентитет, овластените службени лица на Министерството можат, согласно со закон, да извршат преглед и претрес на странецот, претрес на неговиот дом и на други простории, како и преглед на превозни-те средства.

Фотографирање и земање на отпечатоци

Член 135

Овластените службени лица на Министерството за внатрешни работи можат странецот да го фотографира-ат и да му земат отпечатоци од прсти, кога:

- не може да обезбеди доказ за својот идентитет, да-ва лажни податоци за својот идентитет или кога доку-ментите за идентитет му се фалсификувани, туѓи или неважечки,

- му се издава дозвола за престој, - му се издава патна исправа за странец, - е одбиен по поднесено барање за издавање на доз-

вола за престој, - на територијата на Република Македонија сторил

кривично дело за кое може да се изрече казна затвор, - е протеран од Република Македонија, - му е одземено правото на привремен или постојан

престој или - незаконски престојува во Република Македонија. Овластените службени лица на Министерството за

внатрешни работи можат да извршат споредување на отпечатоците од прстите на странецот од ставот 1 на овој член со постојните отпечатоци во дактилоскопски-те збирки.

Глава VIII

ПРИЈАВУВАЊЕ НА ЖИВЕАЛИШТЕ И ПРЕСТОЈУВАЛИШТЕ

Обврска на странецот да го пријави

престојувалиштето или живеалиштето Член 136

Странецот е должен на Министерството за вна-трешни работи да го пријави престојувалиштето или живеалиштето во Република Македонија.

Престојувалиште во смисла на овој закон е место во кое странецот привремено престојува за време на него-виот престој до три месеца или за време на важењето на дозволата за привремен престој.

Живеалиште во смисла на овој закон е место во кое странецот со дозвола за постојан престој се населил со намера во него постојано да живее.

Пријавување на странец со привремен или постојан

престој Член 137

Странецот на кој му е дозволен привремен престој во Република Македонија должен е да го пријави пре-стојувалиштето или промената на адресата на станот во рок од три дена од денот на преминувањето на др-жавната граница, односно од денот на промена на адре-сата на станот.

Странец кој престојува во Република Македонија врз основа на дозвола за постојан престој должен е да го пријави живеалиштето и промената на адресата на станот во рок од осум дена од денот на доаѓањето во живеалиштето, односно од денот на промената на адре-сата.

Странецот од ставот 2 на овој член кој има намера да престојува подолго од 30 дена надвор од местото на своето живеалиште е должен да го пријави престојува-лиштето во рок од три дена по доаѓањето во местото на престојувалиштето.

Странецот од ставовите 1 и 2 на овој член должен е да го одјави престојувалиштето или живеалиштето во рок од 24 часа пред заминувањето.

Обврска на здравствените установи Член 138

Здравствените установи кои го примиле странецот на лекување и за кого ќе се утврди дека болеста на странецот претставува опасност за јавното здравје се должни да го пријават лекувањето на странецот на Ми-нистерството за внатрешни работи во рок од 24 часа од приемот на странецот.

Пријавување на странец кој престојува

до три месеца Член 139

Правните и физичките лица кои им даваат услуги на сместување на странците со наплата се должни да го пријават престојот на странецот на Министерството за внатрешни работи во рок од 12 часа од часот на дава-њето на услугата.

Други лица кај кои странците престојуваат се долж-ни да го пријават престојот на странецот во рок од 24 часа од часот на доаѓањето на странецот.

Странецот кој не ги користи услугите од ставовите 1 и 2 на овој член, должен е самиот да го пријави свое-то престојувалиште на Министерството за внатрешни работи во рок од 24 часа од часот на преминување на државната граница, односно во рок од 24 часа да ја пријави промената на адресата на станот во местото на престојувалиштето.

Одредбите од ставовите 1, 2 и 3 на овој член, се од-несуваат на странец кој во Република Македонија пре-стојува до три месеца.

Евиденција за странци

Член 140 Правните и физичките лица кои даваат услуги на

сместување на странци со наплата должни се да водат евиденција за странците.

Евиденцијата на странци се чува три години од де-нот на последното евидентирано престојување.

Правните и физичките лица се должни на овластени-те службени лица на Министерството за внатрешни ра-боти да им овозможат увид во евиденцијата за странци.

Глава IX

ПОСТАПКА И ПРАВНА ПОМОШ Член 141

Кога странецот не го разбира јазикот во постапката, а против него е покрената постапка за протерување од Република Македонија, за одземање на правото на пре-стојот, Министерството за внатрешни работи ќе обез-беди на странецот да му се даде објаснување на јазикот што странецот го разбира.

Трошоците од ставот 1 на овој член ги обезбедува Министерството за внатрешни работи.

Правна помош

Член 142 Кога против странецот е покрената постапка за про-

терување од Република Македонија, одземање на пра-вото на престојот или лишување од слобода, странецот ќе биде известен дека има право на правна помош и право да контактира со претставникот на својата држа-ва во Република Македонија.

Глава X

ЕВИДЕНЦИИ И ОВЛАСТУВАЊЕ ЗА ПОДЗАКОНСКИ ПРОПИСИ Член 143

Заради обезбедување на податоци за состојбата и движењето на странците, како и за документите кои им се издадени, Министерството за внатрешни работи во-ди евиденција за:

- издадени дозволи за привремен престој,


- одбиени барања за издавање на дозвола за привре-мен престој,

- издадени дозволи за постојан престој, - одбиени барања за издавање на дозвола за посто-

јан престој, - странци со пријавено престојувалиште, - странци со пријавено живеалиште, - издадени визи на граничен премин, - поништени, отповикани визи, визи кои се продол-

жени, како и визи на кои им е скратена нивната важ-ност,

- издадени пасоши за странци и патни исправи за лица без државјанство,

- одбиени барања за издавање на пасоши за странци и патни исправи за лица без државјанство,

- пријавени исчезнати, изгубени, украдени или на друг начин отуѓени патни и други исправи,

- странци сместени во Прифатниот центар, - изречени безбедносни и заштитни мерки, - странци кои се протерани од Република Македо-

нија, - странци на кои им е одземен привремениот или

постојаниот престој во Република Македонија, - странци на кои им бил одбиен влез во државата и - земени отпечатоци од прсти. Министерството за надворешни работи води еви-

денција за: - поднесени барања за издавање на визи, - издадени, поништени и отповикани визи, - издадени патни листови за странци и - издадени дипломатски или службени лични карти. Министерството за внатрешни работи има пристап

до евиденциите кои ги води Министерството за надво-решни работи и обратно.

Податоците од евиденциите за издадени дозволи за привремен престој и одбиени барања за нивно издава-ње се чуваат две години по истекот на важноста на доз-волата за привремен престој, односно од поднесеното барање.

Податоците од евиденциите за издадени дозволи за постојан престој и одбиени барања за нивно издавање се чуваат десет години од престанокот на постојаниот престој, односно од поднесеното барање.

Податоците од евиденциите за пријавено престоју-валиште се чуваат две години од одјавувањето, однос-но по истекот на пријавата за престојувалиште.

Податоците од евиденциите за пријавено живеали-ште се чуваат десет години од одјавувањето на живеа-лиштето, односно по истекот на пријавата за живеали-ште.

Податоците од евиденциите за издадени, пониште-ни, отповикани визи, како и визи на кои продолжена или скратена нивната важност се чуваат две години од истекот на важноста на визата, односно од извршеното поништување, отповикување, продолжување, односно скратување на нивната важност.

Податоците од евиденциите за издадените патни и други исправи се чуваат десет години од нивното изда-вање.

Податоците за изречени мерки (безбедносни и за-штитни мерки, одземање на привремен или постојан престој, протерување, одбивање на влез) се чуваат пет години од истекот на рокот за кој била изречена мерка-та.

Податоците од евиденциите за странци сместени во Прифатниот центар се чуваат две години од престано-кот на нивниот престој во Прифатниот центар.

Член 144

Државни органи можат да ги користат податоците од евиденциите од членот 143 на овој закон доколку за тоа имаат правен интерес, за што одлучува Министерс-твото за внатрешни работи, односно Министерството за надворешни работи.

Член 145 Министерот за внатрешни работи ќе донесе подза-

конски прописи за: - начинот на одобрување и одбивање на влез, изда-

вање и продолжување на дозволата за привремен и по-стојан престој, враќање и протерување на странец, при-јавување и одјавување на живеалиште и престојували-ште на странец, како и за начинот на водење и користе-ње на податоците од евиденциите од членот 143 став 1 на овој закон,

- формата и содржината на образецот на: решението за одбивање на влез, штембилот за одбивање на влез, дозволата за привремен престој, дозволата за постојан престој, решението за дозволување на привремен пре-стој, решението за продолжување на дозволата за при-времен престој, потврдата за престој во Република Ма-кедонија до донесување на одлука за продолжување на привремениот престој, решението за протерување, штембилот на решението за протерување, решението за одземање на правото на привремен престој, решени-ето за одземање на правото за постојан престој, штем-билот на одземање на правото на привремен и постојан престој, како и обрасци на барањата за нивно издавање,

- формата и содржината на образецот со кој се при-јавува или одјавува живеалиштето или престојували-штето на странецот, како и на образецот за евиденција-та на странци што ги водат правните лица и поединци кои на странците им даваат услуги за сместување и

- куќниот ред на Прифатниот центар.

Член 146 Министерот за внатрешни работи во согласност со

министерот за надворешни работи ќе донесе подзакон-ски прописи за:

- начинот на издавање на патни и други исправи за странец,

- начинот на пријавување на исчезнати, изгубени, украдени или друго отуѓување на патни и други испра-ви на странец,

- формата и содржината на образецот на патната и на друга исправа за странец, како и на образецот на ба-рањето за нивно издавање и

- начинот на водење на евиденција и користење на податоците од евиденцијата за издадени патни и други исправи на странец.

Член 147

Министерот за надворешни работи во согласност со министерот за внатрешни работи ćе донесе подзакон-ски прописи за:

- начинот на издавање на визи за странци, поништу-вање, отповикување на визи, продолжување, како и скратување на нивната важност,

- формата и содржината на образецот за визи, како и на образецот за поднесување на барање за издавање на виза,

- начинот на водење на евиденцијата и користење на податоците од евиденциите од членот 143 став 2 на овој закон и

- начинот на постапување и дистрибуирање на обрасците за визи.

Министерот за надворешни работи согласно со чле-нот 115 став 1 алинеја 1 на овој закон врз основа на со-одветна евиденција ќе објави листа на пасоши или дру-ги патни документи издадени во согласност со меѓуна-родните стандарди, а кои се издадени од држави и ме-ѓународни организации кои се признаени и прифатени од страна на Република Македонија.


Глава XI КАЗНЕНИ ОДРЕДБИ

Кривични дела

Помагање на странец при недозволен влез и транзит

Член 148 Тој што ќе му помогне на странец недозволено да

влезе во Република Македонија или да помине преку територијата на Република Македонија спротивно на одредбите предвидени со овој закон ќе се казни за кри-вично дело помагање на странец при недозволен влез и транзит со казна затвор до една година или со парична казна.

Тој што кривичното дело од ставот 1 на овој член ќе го стори со намера за себе или за друг да прибави противправна имотна корист ќе се казни со казна за-твор најмалку три години.

Ако при вршењето на кривичното дело од ставот 2 на овој член е загрозен животот на странецот или дело-то е сторено во состав на група, банда или друго здру-жение создадено за вршење на такво дело, сторителот ќе се казни со затвор најмалку осум години.

Обидот за кривичното дело од ставовите 1 и 2 на овој член е казнив.

Ако кривичното дело од ставовите 1, 2, 3 и 4 на овој член го стори правно лице ќе се казни со парична каз-на, а за кривичното дело од ставовите 2 и 3 на овој член на правното лице покрај паричната казна ќе му се изрече и привремена забрана за вршење одделна деј-ност или трајна забрана за вршење одделна дејност.

Превозните средства употребени за извршување на делото се одземаат.

Помагање на странец при незаконит престој

Член 149 Тој што со намера за себе или за друг да прибави

противправна имотна корист ќе му помогне на странец да престојува во Република Македонија спротивно на одредбите на овој закон ќе се казни за кривично дело помагање на странец при незаконит престој со казна затвор најмалку три години.

Обидот за кривичното дело од ставот 1 на овој член е казнив.

Ако кривичното дело од ставот 1 на овој член го стори правно лице, ќе се казни со парична казна и ќе му се изрече и привремена забрана за вршење одделна дејност или трајна забрана за вршење одделна дејност.

Превозните средства употребени за извршување на делото се одземаат.

Прекршоци Член 150

Со парична казна од 200.000 до 300.000,00 денари ќе се казни за прекршок правно лице, ако:

1) на територијата на Република Македонија донесе или одбие да одведе странец кој нема важечка патна исправа со виза или со дозвола за престој, доколку се потребни, или одбие да ги сноси трошоците на негово-то враќање, привремено задржување и присилно от-странување (член 22 );

2) задржи исправа на странец во залог заради нена-мирени обврски или остварување на друга корист или право (член 130 став 3);

3) не го пријави во пропишаниот рок приемот на странецот на лекување за кого ќе се утврди дека боле-ста претставува опасност за јавното здравје (член 138);

4) не го пријави престојот на странецот во пропи-шаниот рок (член 139 став 1);

5) не води или неуредно ја води евиденцијата за странци или ако не ја чува три години од денот на пос-ледното евидентирано престојување (член 140 ставови 1 и 2) и

6) не им овозможи на овластените службени лица на Министерството за внатрешни работи да извршат увид во евиденцијата за странци (член 140 став 3).

На правното лице од ставот 1 точка 1 на овој член може да му се изрече мерка на безбедност забрана за вршење на професија, дејност или должност.

Со парична казна од 30.000 до 50.000 денари ќе се казни за прекршок одговорното лице во правното лице за дејствијата од ставот 1 на овој член.

Член 151

Со парична казна од 20.000 до 50.000 денари ќе се казни за прекршок лице кое врши самостојна дејност давање услуги на сместување, ако:

1) задржи исправа на странец во залог заради нена-мирени обврски или остварување на друга корист или некое право (член 130 став 3);

2) не го пријави престојот на странецот во опреде-лен рок (член 139 став 1);

3) не води или неуредно води евиденција за странци или ако не ја чува три години од денот на последното евидентирано престојување (член 140 ставови 1 и 2) и

4) не им овозможи на овластените службени лица на Министерството за внатрешни работи да извршат увид во евиденцијата на странци (член 140 став 3).

Со казната од ставот 1 на овој член ќе се казни и приватен работодавач кој професионално се занимава со превоз на патници, ако на територијата на Републи-ка Македонија донесе или одбие да одведе странец кој нема важечка и призната патна исправа со виза или со дозвола за престој, доколку се потребни или одбие да ги сноси трошоците за негово враќање, привремено за-држување и присилно отстранување (член 22 ).

На приватниот работодавач од ставот 2 на овој член може да му се изрече и мерка на безбедност забрана за вршење на професија, дејност или должност.

Член 152

Со парична казна од 10.000 до 20.000 денари ќе се казни за прекршок физичко лице кое:

1) ќе задржи исправа на странец во залог заради не-намирени обврски или остварување на друга корист или право (член 130 став 3);

2) во исправата изврши менување, бришење или ис-правање на податоците и на забелешките, како и мену-вање на фотографијата или потписот на исправата (член 130 став 4);

3) користи исправа која е внесена во евиденција за изгубени и исчезнати исправи (член 130 став 5) и

4) во определениот рок не го пријави престојот на странецот (член 139 став 2).

Член 153

Со парична казна од 30.000 до 50.000 денари, ќе се казни за прекршок странецот, ако:

1) недозволено влезе во Република Македонија (член 21);

2) престојува во Република Македонија спротивно на целта за која му е издадена визата или дозволата за престој (членови 29 став 2 и 49 став 3);

3) во издадената виза ги избрише или ги промени податоците (член 41 став 4);

4) не ја напушти Република Македонија во рок што му е определен (членови 85 став 2, 92 став 2 и 103 став 2);

5) се движи и престојува на одредено подрачје на кое е ограничено или забрането движење или престој на странци (член 99);

6) незаконито престојува во Република Македонија (член 100 );

7) го напушти Прифатниот Центар за странци без согласност на надлежниот орган (член 109 став 3);

8) својата исправа ја даде на послуга на друг или се послужи со туѓа исправа како со своја (член 130 став 2);


9) својата исправа ја даде во залог заради ненамире-ни обврски кон државните органи, правни или физички лица, или заради остварување на друга корист или пра-во (член 130 став 3);

10) во исправата изврши менување, бришење или исправање на податоците и на забелешките, како и ме-нување на фотографијата или потписот на исправата (член 130 став 4);

11) користи исправа која е внесена во евиденцијата за изгубени и исчезнати исправи (член 130 став 5);

12) на барање на овластено службено лице на Ми-нистерството за внатрешни работи не може да го дока-же својот идентитет (член 131 став 2) и

13) на барање на овластено службено лице на Ми-нистерството за внатрешни работи одбива да ја покаже исправата со која го докажува својот идентитет, како и одбива да даде информации во врска со неговиот иден-титет и престој (член 131 став 1).

За прекршоците од ставот 1 на овој член на стране-цот може да му се изрече и мерка на безбедност проте-рување на странец.

Член 154

Со парична казна од 10.000 до 30.000 денари ќе се казни за прекршок странец кој:

1) не носи со себе важечка дозвола за престој (член 96);

2) не поднесе барање за замена на дозволата за пре-стој согласно со членот 97 на овој закон;

3) не ја врати издадената дозвола за престој (член 98);

4) не ја врати патната исправа за странец кога ќе до-бие важечка патна исправа од државата чиј државјанин е или кога ќе се стекне со државјанство на Република Македонија (член 127 став 1);

5) не пријави исчезната, загубена, украдена или на друг начин отуѓена патна исправа, односно исправата со која го докажува идентитетот (член 129 став 1);

6) не го пријави односно одјави престојувалиштето, живеалиштето или промената на адресата во пропиша-ниот рок согласно со членот 137 на овој закон и

7) не го пријави, односно одјави престојувалиштето и промената на адресата на странецот согласно со чле-нот 139 став 3 на овој закон.

Глава XII

ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ

Член 155 Подзаконските прописи предвидени со овој закон

ќе се донесат во рок од шест месеца од денот на влегу-вањето во сила на овој закон.

Член 156

Одобрението за привремен престој на странци, ту-ристичката пропусница, патните листови за странци, личната карта за странци, како и визите издадени врз основа на Законот за движење и престој на странците (''Службен весник на Република Македонија" број 36/92, 66/92, 26/93 и 45/2002), ќе важат до истекот на рокот на нивното важење, а најдоцна до една година од денот на почетокот на примената на овој закон.

Странецот на кој согласно со одредбите на Законот за движење и престој на странците му е издадено одо-брение за постојан престој должен е во рок од шест ме-сеца од денот на примената на овој закон да поднесе барање за издавање на дозвола за постојан престој.

Со денот на издавање на дозволата за постојан пре-стој, личната карта на странец која е издадена врз ос-нова на членот 64 од Законот за движење и престој на странците со трајно важење, престанува да важи.

Член 157 Постапките започнати пред почетокот на примена-

та на овој закон ќе се завршат по одредбите на овој за-кон, освен ако со Законот за движење и престој на странците (''Службен весник на Република Македони-ја'' број 36/92, 66/92, 26/93 и 45/2002), одредено право на странецот не е уредено на поповолен начин.

Член 158

Со денот на почетокот на примената на овој закон престанува да важи Законот за движење и престој на странците (''Службен весник на Република Македони-ја'' број 36/92, 66/92, 26/93 и 45/2002).

Член 159

Овој закон влегува во сила осмиот ден од денот на објавувањето во ''Службен весник на Република Маке-донија'', а ќе се применува по една година од денот на неговото влегување во сила.

__________

LIGJ PËR TË HUAJT

Kreu I

DISPOZITA TË PËRGJITHSHME Lënda e ligjit

Neni 1 Me këtë ligj rregullohen kushtet për hyrjen, lëshimin

dhe qëndrimin e të huajve në Republikën e Maqedonisë, si dhe të drejtat dhe obligimet e tyre.

Përkufizimi i nocionit i huaj

Neni 2 I huaji në kuptim të këtij ligji është personi i cili nuk

është shtetas i Republikës së Maqedonisë. I huaj është edhe personi pa shtetësi, përkatësisht

personi të cilin asnjë shtet sipas plotfuqishmërisë së ligjit të vet nuk e llogarit si shtetas të vetin.

Rajoni i zbatimit

Neni 3 Dispozitat e këtij ligji u dedikohen të gjithë të huajve,

përveç të huajve të cilët: - kërkojnë mbrojtje nga Republika e Maqedonisë në

pajtim me Ligjin për azil dhe mbrojtje të përkohshme, përveç nëse me këtë ligj nuk është përcaktuar ndryshe,

- sipas të drejtës ndërkombëtare gëzojnë privilegje dhe imunitete, nëse zbatimi i këtij ligji është në kundërshtim me obligimet e ndërmarra ndërkombëtare dhe parimin e reciprocitetit.

Statusi juridik i të huajve

Neni 4 Të huajt gjatë kohës së qëndrimit të tyre ligjor në

Republikën e Maqedonisë, i kanë të drejtat dhe obligimet e njëjta sikurse shtetasit e Republikës së Maqedonisë, përveç nëse nuk është përcaktuar ndryshe me ligj.

Gjatë kohës së qëndrimit në Republikën e Maqedonisë, të huajt janë të obliguar t'i përmbahen Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë, ligjeve, dispozitave të tjera dhe akteve tjera të organeve të pushtetit shtetëror, si dhe në pajtim me obligimet e përcaktuara me marrëveshjet e ratifikuara ndërkombëtare.

Lidhshmëria e ligjit me rregullat ndërkombëtare

Neni 5 Ky ligj do të zbatohet në pajtim me marrëveshjet

ndërkombëtare që i ka ratifikuar Republika e Maqedonisë në pajtim me Kushtetutën, e të cilat e sjellin të huajin në gjendje më të volitshme.


Zbatimi i Ligjit për procedurë të përgjithshme administrative

Neni 6 Në procedurat të cilat zbatohen në pajtim me këtë ligj

në mënyrë përkatëse zbatohen dispozitat e Ligjit për procedurë të përgjithshme administrative, nëse me këtë ligj nuk është përcaktuar ndryshme.

Kontrolli i lëvizjes dhe qëndrimit të të huajve

Neni 7 Punët në lidhje me kontrollin e lëvizjes dhe qëndrimin

e të huajve në Republikën e Maqedonisë i kryen Ministria e Punëve të Brendshme, nëse me ligj nuk është përcaktuar kompetenca e organit tjetër.

Politika e migrimit

Neni 8 Kuvendi i Republikës së Maqedonisë, me propozim të

Qeverisë së Republikës së Maqedonisë, miraton rezolutë për politikën e migrimit me të cilën do t’i theksojë gjendjet, problemet dhe masat që do të ndërmerren në sferën e migrimit.

Kreu II

HYRJA E TË HUAJVE DHE LËSHIMI I REPUBLIKËS SË MAQEDONISË

Kalimi i kufirit

Neni 9

Llogaritet se i huaji në mënyrë të ligjshme ka hyrë në Republikën e Maqedonisë kur do ta kalojë kufirin shtetëror, dhe pas kontrollit të kryer kufitar në vendkalimin kufitar i është lejuar hyrje në Republikën e Maqedonisë.

I huaji mund të hyjë në Republikën e Maqedonisë dhe ta lëshojë shtetin vetëm në vendkalime të caktuara kufitare, në kohë dhe në mënyrë që janë në pajtim me destinimin e vendkalimit kufitar.

Me përjashtim të paragrafit 2 të këtij neni, i huaji mund të hyjë në Republikën e Maqedonisë edhe nën kushte dhe në mënyrë në pajtim me ligjin.

Mbajtja e të huajit në hapësirën transite të aeroportit të Republikës së Maqedonisë nuk llogaritet si hyrje në shtet.

Nuk llogaritet si hyrje në Republikën e Maqedonisë edhe mbajtja e të huajit në anije e cila është ankoruar në portin e liqenit.

Kontrolli kufitar

Neni 10 Gjatë hyrjes dhe lëshimit të Republikës së Maqedonisë,

i huaji i nënshtrohet kontrollit kufitar nga Ministria e Punëve të Brendshme, nën kushte dhe në mënyrë në pajtim me ligjin.

I huaji nën kushte të përcaktuara me ligj, mund t'i nënshtrohet kontrollit kufitar kur gjendet në hapësirën transite në rajonin e vendkalimit kufitar të Republikës së Maqedonisë.

I. Kushtet për hyrje në Republikën e Maqedonisë

1. Kushtet e përgjithshme për hyrje

Neni 11 I huaji mund të hyjë në Republikën e Maqedonisë,

nëse: - ka dokument të vlefshëm dhe të pranueshëm të

udhëtimit, - posedon vizë të vlefshme, nëse është e nevojshme, - ka mjete për mbajtje si gjatë periudhës së qëndrimit ashtu

edhe gjatë kthimit në shtetin nga i cili vjen apo për udhëtim në shtet të tretë në të cilin është e sigurt se do të pranohen, apo do të ketë mundësi që ligjërisht t'i fitojë ato mjete,

- bashkëngjit, nëse ka nevojë dokumente që e arsyetojnë qëllimin dhe rrethanat e qëndrimit të paraparë në Republikën e Maqedonisë dhe dokumente për sigurimin e udhëtimit,

- nuk është dëbuar nga Republika e Maqedonisë dhe për të cilin nuk ka ndalim të vlefshëm për hyrje,

- nuk paraqet rrezik për rendin publik, sigurimin nacional, shëndetin publik apo për marrëdhëniet ndërkombëtare në Republikën e Maqedonisë.

Me përjashtim, mund t’i lejohet hyrje në Republikën e Maqedonisë të huajit që nuk i plotëson kushtet nga paragrafi 1 i këtij neni, nëse ajo është për shkaqe humanitare, për arsye të interesit nacional, apo në bazë të obligimeve të pranuara ndërkombëtare të Republikës së Maqedonisë.

I huaji mund të hyjë në Republikën e Maqedonisë pa poseduar vizë të vlefshme, nëse:

- është shtetas i shtetit me të cilin Republika e Maqedonisë ka kontraktuar marrëveshje për abrogimin e vizave apo është shtetas i shtetit për të cilin me vendim të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë janë abroguar vizat për hyrje dhe kalim nëpër territorin e Republikës së Maqedonisë (në tekstin e mëtejmë: regjim pa vizë),

- posedon edhe shtetësi të Republikës së Maqedonisë, dhe është bartës i dokumentit të huaj të udhëtimit, dhe

- ligjërisht qëndrojnë në shtetin me të cilin Republika e Maqedonisë ka vendosur regjim pa viza, e të cilët janë nxënës në kuadër të ekskursioneve shkollore dhe të cilët janë të shoqëruar nga mësimdhënësi, i cili disponon me listë të këtyre nxënësve të përgatitur nga shkolla përkatëse që duhet të përmbajë të dhëna për çdonjërin prej këtyre nxënësve dhe të dhëna për qëllimin dhe rrethanat e qëndrimit të planifikuar në Republikën e Maqedonisë.

Mjetet për mbajtje

Neni 12

Posedimi i mjeteve për mbajtje në kuptim të nenit 11 paragrafit 1 alinesë 3 dhe nenit 38 paragrafit 1 alinesë 3 të këtij ligji i huaji i dëshmon në njërën prej këtyre mënyrave:

- posedon mjete të gatshme monetare në valutë konvertibile vendit apo të huaj,

- posedon mjet të vlefshëm të pagesës jo monetaret gatshme (kartela të kredive, çeqe taravel dhe ngjashëm),

- letërgaranci apo ftesë nga personi juridik, dhe posedon sende të patundshme dhe mjete të tjera në

pajtim me ligjin (pronë të patundshme apo merr me qira pronë të patundshme në Republikën e Maqedonisë në bazë të cilës mund të sigurojë mjete për mbajtje gjatë kohës së qëndrimit në Republikën e Maqedonisë, mjete në bazë të investimeve të huaja të drejtpërdrejta, bashkëpunimit prodhues teknik dhe korporimit etj).

Qeveria e Republikës së Maqedonisë e përcakton lartësinë e mjeteve për mbajtje nga paragrafi 1 i këtij neni.

Letërgarancia apo ftesa nga personi juridik

Neni 13

Letërgaranci mund të japë shtetasi i Republikës së Maqedonisë dhe i huaji, i cili ka leje për qëndrim në Maqedoni.

Ftesë nga personi juridik mund të japë personi i vendit apo personi i huaj juridik i regjistruar në Republikën e Maqedonisë, i cili e thërret të huajin për vizitë afariste.

Letërgarancia dhe ftesa nga personi juridik mund të pranohen si vërtetim për posedimin e mjeteve për mbajtje nëse përmbajnë deklaratë të dhënësit të letërgarancisë, përkatësisht personit juridik se e ka ndërmarrë obligimin të sigurojë qëndrim dhe t'i mbulojë të gjitha shpenzimet për qëndrimin e të huajit në Republikën e Maqedonisë dhe lëshimin e tij të territorit të Republikës së Maqedonisë.

Letërgarancia dhe ftesa nga personi juridik doemos duhet të jenë të verifikuara nga noteri.


Dokumentet të cilat e arsyetojnë qëllimin dhe rrethanat e qëndrimit të paraparë

Neni 14 Qëllimi dhe rrethanat e qëndrimit të paraparë në

Republikën e Maqedonisë në kuptim të nenit 11 paragrafit 1 alinesë 4 dhe nenit 38 paragrafit 1 alinesë 2 të këtij ligji, i huaji i dëshmon me dokumentet vijuese:

a) për vizita zyrtare, - ftesa nga organet shtetërore, shoqatat tregtare apo nga

personat tjerë juridik për pjesëmarrje në takim apo në ndonjë ndodhi tjetër të lidhur me tregtinë, industrinë apo punën,

- dokumentacion tjetër në bazë të të cilit mund të përcaktohet ekzistimi i bashkëpunimit tregtar, afarist apo ndonjë bashkëpunim tjetër,

- ftesa nga organizatorët e kongreseve, seminareve dhe manifestimeve të tjera.

b) për udhëtim për shkak të vizitave në kurse apo trajnim profesional kohëzgjatja e të cilave nuk është më e gjatë se tre muaj,

- vërtetim për pranim në institucion arsimor për arsye të vizitës së kurseve për trajnim profesional apo teorik.

c) për vizita turistike apo vizita private, - ftesë nga personi te i cili i huaji vjen në vizitë, - dokumentacion për shërbime të paguara turistike, - vërtetim për rezervim të udhëtimit të organizuar, - biletë kthyese të paguar të udhëtimit apo biletë të

paguar të udhëtimit për shtetin në të cilin i huaji e ka për qëllim që të udhëtojë.

ç) për shfrytëzuesit e komunikacionit ndërkufitar - leje apo dokument tjetër të përcaktuar me marrëveshje

ndërkombëtare bilaterale për komunikacion ndërkufitar të personave.

d) për vizita nga shkaqe të tjera: - ftesa nga gjykatat apo nga organet tjera shtetërore për

pjesëmarrje në procedurat që duhet të zbatohen para tyre, - ftesa për pjesëmarrje në ngjarje politike, shkencore

kulturore, sportive apo fetare, - vërtetime për kontrollime mjekësore dhe intervenime

të përkohshme mjekësore, dhe - vërtetime, përkatësisht certifikata, bileta hyrëse e të tjera.

Sigurimi i udhëtimit Neni 15

Sigurimi i udhëtimit në kuptim të nenit 11 paragrafit 1 alinesë 4 dhe nenit 38 paragrafit 1 alinesë 2 të këtij ligji, paraqet sigurim individual apo sigurim kolektiv të udhëtimit që i mbulon shpenzimet eventuale që do të mund të paraqiten në lidhje me riatdhesim për shkaqe mjekësore, intervenimit urgjent mjekësor, apo shërimit urgjent mjekësor të të huajit gjatë kohës së qëndrimit të tij në Republikën e Maqedonisë.

2. Kushte të posaçme për hyrje

Hyrja e të huajit të mitur Neni 16

I huaji, me moshë deri në 18 vite, i cili në Republikën e Maqedonisë hyn pa shoqërim të prindit, përkatësisht kujdestarit, mund të hyjë në Republikën e Maqedonisë, nëse krahas kushteve të përcaktuara në nenin 11 të këtij ligji, posedon edhe leje nga prindërit, përkatësisht kujdestari për hyrje dhe qëndrim në Republikën e Maqedonisë.

Leja nga paragrafi 1 i këtij neni doemos duhet të jetë e verifikuar nga organi kompetent i shtetit nga i cili vjen i huaji, apo nga përfaqësia konsullore-diplomatike e Republikës së Maqedonisë në vend të huaj.

Hyrja e të huajit me leje për qëndrim Neni 17

I huaji i cili posedon leje të vlefshme për qëndrim në Republikën e Maqedonisë, gjatë periudhës kohore për të cilën është dhënë leje për qëndrim, mund të hyjë në Republikën e Maqedonisë vetëm me dokument të vlefshëm të udhëtimit dhe me leje për qëndrim.

Të huajit nga paragrafi 1 i këtij neni nuk i dedikohen kushtet për hyrje nga neni 11 i këtij ligji.

Hyrja e të huajit me letërnjoftim diplomatik apo zyrtar

Neni 18 I huaji i cili posedon letërnjoftim diplomatik apo zyrtar,

gjatë periudhës kohore në të cilën është dhënë letërnjoftim diplomatik apo zyrtar, mund të hyjë në Republikën e Maqedonisë vetëm me dokument të vlefshëm të udhëtimit dhe me letërnjoftim diplomatik apo zyrtar.

Të huajit nga paragrafi 1 i këtij neni nuk i dedikohen kushtet për hyrje nga neni 11 i këtij ligji.

Hyrja me pasaportë kolektive

Neni 19

Të huajt të cilët janë regjistruar në pasaportën kolektive , nëse i plotësojnë kushtet e përcaktuara me këtë ligj, mund të hyjnë në Republikën e Maqedonisë dhe ta lëshojnë shtetin vetëm së bashku në grup.

Personat të cilët janë regjistruar në dokumentin e udhëtimit nga paragrafi 1 i këtij neni doemos duhet të kenë edhe dokument të vetin për identifikim me fotografi, në bazë të të cilit mund të përcaktohet identiteti i tyre.

Udhëheqësi i grupit doemos duhet të ketë pasaportë individuale nga shteti, shtetas i cilit shtet është, dhe nëse ka nevojë edhe vizë.

Me përjashtim nga paragrafi 1 i këtij neni, nga shkaqe humanitare mund të lejohet që një anëtar i caktuar i grupit ta lëshojë shtetin veças nga grupi me të cilin ka hyrë në Republikën e Maqedonisë.

Hyrja me pasaportë familjare

Neni 20

I huaji i cili është i regjistruar në dokumentin e udhëtimit të personit tjetër, nëse i plotëson kushtet e përcaktuara me këtë ligj, mund të hyjë dhe ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë vetëm me shoqërim të personit në dokumentin e udhëtimit të së cilit është i regjistruar.

3. Hyrja e palejuar në Republikën e Maqedonisë

Neni 21 I huaji në mënyrë të palejuar hyn në Republikën e

Maqedonisë, nëse: - e kalon apo tenton ta kalojë kufirin shtetëror jashtë

nga vendi, koha apo mënyra të përcaktuara për kalimin e kufirit shtetëror,

- i shmanget apo mundohet që t'i shmanget kontrollit kufitar,

- gjatë hyrjes përdor dokumente të falsifikuara të udhëtimit, të huaja apo dokumente të pavlefshme ose të tjera,

- hyn apo mundohet të hyjë pa dokument të vlefshëm të udhëtimit apo pa dokument tjetër, dhe

- Ministrisë së Punëve të Brendshme i prezanton të dhëna të pasakta.

4. Obligimet e transportuesve

Neni 22 Personi fizik apo juridik, i cili në mënyrë profesionale

merret me transportin e udhëtarëve mund të sjellë të huaj në territorin e Republikës së Maqedonisë përmes rrugës tokësore, ajrore apo përmes liqenit, vetëm nëse i huaji ka dokument të vlefshëm të pranuar të udhëtimit me vizë apo me leje për qëndrim, nëse janë të nevojshme.

Transportuesi, i cili në kundërshtim me paragrafin 1 të këtij neni do të sjellë të huaj të cilit nuk i është lejuar hyrja në territorin e Republikës së Maqedonisë, është i obliguar që menjëherë apo në afatin që do ta përcaktojë Ministria e Punëve të Brendshme, me shpenzimet e tij ta largojë të huajin nga Republika e Maqedonisë, si dhe t'i bartë shpenzimet e qëndrimit të tij të përkohshëm dhe largimit të dhunshëm në pajtim me nenin 111 të këtij ligji.


II. Refuzimi i hyrjes në Republikën e Maqedonisë

Neni 23 Të huajit mund t'i refuzohet hyrja në Republikën e

Maqedonisë, nëse: - nuk i plotëson kushtet për hyrje në Republikën e

Maqedonisë të përcaktuara me këtë ligj; - ekzistojnë dyshime serioze se qëndrimi i tij në shtetin

ku do të jetë i lidhur me zbatimin e veprimeve terroriste apo veprime tjera të dhunshme, veprave penale të lidhura me prodhimtarinë dhe lëshimin në qarkullim të drogave narkotike, substancave psikotropike dhe prekursorëve, apo zbatimin e veprave të tjera penale për të cilat është paraparë dënimi me burg së paku një vit;

- ka për qëllim të kalojë përmes territorit të Republikës së Maqedonisë, ndërsa nuk i plotëson kushtet për hyrje në shtet të tretë;

- nuk i ka përmbushur shpenzimet financiare që janë krijuar me qëndrimin e tij paraprak të përkohshëm dhe largimin e tij të dhunshëm;

- ekzistojnë baza për dyshim se do të punësohet apo do të punojë në territorin e Republikës së Maqedonisë në kundërshtim me dispozitat për marrëdhënie pune;

- ekzistojnë baza për dyshim se i huaji nuk do të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë për qëllimin e shënuar; apo

- jep të dhëna të pasakta për vetveten apo për qëllimin dhe rrethanat e udhëtimit dhe qëndrimit apo është shërbyer me dokumente të falsifikuara, të huaja apo dokumente të pavlefshme apo të tjera të udhëtimit.

Refuzimi i hyrjes regjistrohet në dokumentin e udhëtimit të të huajit.

Kompetenca për marrjen e vendimit për refuzimin e

hyrjes

Neni 24 Vendimi për refuzimin e hyrjes së të huajit në

Republikën e Maqedonisë e merr Ministria e Punëve të Brendshme.

Në rastin kur refuzohet hyrja e të huajit nga shkaqet e shënuara në nenin 23 paragrafin 1 alinenë 2 të këtij ligji, organi kompetent nuk është i obliguar që t'i arsyetojë shkaqet nga të cilat është udhëhequr gjatë marrjes së atij vendimi.

Kundër vendimit nga paragrafi 1 i këtij neni i huaji ka të drejtë në ankesë në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të vendimit në komisionin kompetent pranë Qeverisë së Republikës së Maqedonisë.

Ankesa nga paragrafi 3 i këtij neni nuk e shtyn zbatimin e aktvendimit.

Vendimi i komisionit kompetent të Qeverisë do të merret në afat prej pesëmbëdhjetë ditësh nga dita e parashtrimit të ankesës.

Kundër aktvendimit të komisionit kompetent të Qeverisë mund të ngrihet kontest administrativ para gjykatës kompetente, në pajtim me Ligjin për konteste administrative.

Deri në marrjen dhe zbatimin e aktvendimit për refuzimin e hyrjes i huaji në kalimet kufitare mund të vendoset në hapësira të posaçme të Ministrisë së Punëve të Brendshme që janë për atë qëllim.

Mbrojtja e posaçme nga refuzimi i hyrjes

Neni 25

Në bazë të nenit 23 të këtij ligji nuk mund t'i refuzohet hyrja të huajit:

- i cili ka për qëllim që të parashtrojë kërkesë për pranimin e të drejtës për azil në Republikën e Maqedonisë;

- i cili ka parashtruar kërkesë për pranimin e të drejtës për azil në Republikën e Maqedonisë;

- të cilit Republika e Maqedonisë ia ka pranuar të drejtën për azil;

- i cili posedon dokument të vlefshëm dhe të pranuar me leje për qëndrim në Republikën e Maqedonisë; ose

- i cili posedon dokument të vlefshëm dhe të pranuar të udhëtimit me letërnjoftim diplomatik apo zyrtar.

III. Lëshimi i shtetit

Liria e lëvizjes

Neni 26 I huaji lirisht mund ta lëshojë Republikën e

Maqedonisë, në pajtim me këtë ligj. Të huajit nuk do t'i lejohet që ta lëshojë shtetin nëse

kundër tij është ngritur procedurë penale, ndëshkuese apo procedurë gjyqësore dhe nëse atë e kërkon gjykata kompetente.

Obligimi i të huajit për ta lëshuar shtetin

Neni 27

I huaji është i obliguar ta lëshojë Republikën e Maqedonisë:

- deri në skadimin e afatit të caktuar me vizë; - kur viza e dhënë është prishur; - deri në skadimin e afatit të caktuar në lejen për

qëndrim të përkohshëm; - kur i është marrë e drejta e qëndrimit; - kur është dëbuar nga Republika e Maqedonisë; ose - më së voni deri në skadimin e afatit prej tre muajsh

gjatë çdo periudhe gjashtëmujore, duke llogaritur nga dita e hyrjes së parë, nëse për hyrje në Republikën e Maqedonisë nuk është e nevojshme viza.

Neni 28 I huaji i cili ka më shumë dokumente të udhëtimit,

është i obliguar që ta lëshojë shtetin me dokumentin e udhëtimit me të cilin ka hyrë apo me ndërrimin e të njëjtit që është pranuar nga Republika e Maqedonisë.

Kapitulli III

VIZAT Përkufizimi i vizës

Neni 29 Viza në kuptim të këtij ligji i është leja e të huajit që e

jep organi kompetent i Republikës së Maqedonisë, me të cilin nëse plotësohen kushtet e përcaktuara në nenin 11 paragrafin 1 alinetë 1, 3, 4, 5 dhe 6 të këtij ligji i huaji mund:

të hyjë në Republikën e Maqedonisë dhe në të të qëndrojë në periudhë kohore të caktuar me vizë, apo

të kalojë përmes territorit apo hapësirës ndërkombëtare transite të aeroportit të Republikës së Maqedonisë, nëse i plotëson kushtet për atë.

I huaji mund të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë vetëm për atë arsye të qëllimit që është shënuar në vizë.

I huaji doemos duhet të sigurojë vizë para hyrjes së tij në Republikën e Maqedonisë.

Në bazë të vizës së dhënë i huaji nuk mund të punësohet, të punojë apo të kryejë veprimtari të mëvetësishme në territorin e Republikës së Maqedonisë.

I. Llojet e vizave

Përkufizimi i llojeve të vizave Neni 30

Llojet e vizave janë: - viza transite të aeroportit (viza A), - viza transite (viza B), - viza për qëndrim afatshkurtër (viza C), dhe - viza për qëndrim afatgjatë (viza D). Viza transite (viza B) dhe viza për qëndrim afat

shkurtër (viza C) në pajtim me nenin 35 të këtij ligji mund të jepen si vizë grupore, e nën kushte të përcaktuara në nenin 36 të këtij ligji, të njëjtat mund të jepen në kalimin kufitar.


Viza transite e aeroportit (viza A)

Neni 31 Të huajt të cilët gjatë kohës së qëndrimit në aeroportin

e Republikës së Maqedonisë nuk e lëshojnë hapësirën ndërkombëtare transite të aeroportit apo avionit, nuk duhet të posedojnë vizë.

Me përjashtim, Qeveria e Republikës së Maqedonisë mund të vendosë se shtetasve të shteteve të caktuara apo udhëtarëve të drejtimeve të caktuara rrugore u nevojitet vizë transite e aeroportit dhe atë në rastet kur atë e imponojnë interesat e mbrojtjes, sigurisë apo marrëdhëniet ndërkombëtare të Republikës së Maqedonisë.

Në bazë të vizës nga paragrafi 2 i këtij neni, i huaji mund të qëndrojë në hapësirën ndërkombëtare transite të aeroportit deri në vazhdimin e udhëtimit me fluturimin e tij të parë të ardhshëm.

Ndalimi i të huajit në hapësirën ndërkombëtare transite të aeroportit në Republikën e Maqedonisë, në bazë të vizës nga paragrafi 2 i këtij neni, nuk llogaritet për hyrje në Republikën e Maqedonisë dhe i huaji nuk guxon që ta lëshojë atë hapësirë.

Viza transite (viza B)

Neni 32

Viza transite i jepet të huajit për kalim të njëhershëm apo të dyhershëm, me përjashtim dhe për kalim të shumëhershëm përmes territorit të Republikës së Maqedonisë nga shteti i huaj i caktuar në shtet të tretë të caktuar, dhe gjatë çdo kalimi i huaji mund të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë së paku deri në pesë ditë.

Viza transite mund të jepet vetëm nëse i huaji dëshmon se ka siguruar hyrje për shtetin në të cilin do të hyjë nga Republika e Maqedonisë.

Afati i vlefshmërisë së vizës transite nuk mund të jetë më i gjatë se një vit.

Viza me qëndrim afatshkurtër (viza C)

Neni 33 Viza me qëndrim afatshkurtër i jepet të huajit për hyrje

të njëhershme apo të shumë-hershme në Republikën e Maqedonisë, me ç'rast qëndrimi i njëhershëm i pandërprerë si dhe zgjatja e përgjithshme e qëndrimeve të njëpasnjëshme në Republikën e Maqedonisë nuk guxon të jetë më e gjatë se tre muaj gjatë çdo periudhe gjashtëmujore, duke llogaritur nga dita e hyrjes së parë.

Viza për qëndrim afatshkurtër jepet me afat të vlefshmërisë deri në një vit

Me përjashtim nga paragrafi 2 i këtij neni, viza për qëndrim afatshkurtër mund të jepet me afat të vlefshmërisë më të gjatë se një vit, nëse ajo është në interes të Republikës së Maqedonisë, për të cilin vendos Ministria e Punëve të Jashtme

Viza nga paragrafi 1 i këtij neni jepet për qëllime turistike, afariste individuale dhe qëllime të tjera.

Qëllimi për të cilin jepet viza, dukshëm theksohet në vizë.

Viza për qëndrim afatgjatë (Viza D)

Neni 34 Viza për qëndrim afatgjatë mund t'i jepet të huajit i cili

ka për qëllim të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë për arsye të shkaqeve të përcaktuara në nenin 49 të këtij ligji.

Viza nga paragrafi 1 i këtij neni jepet për hyrje afatshkurtër në Republikën e Maqedonisë, me të drejtë për qëndrim deri në 30 ditë dhe me afat të vlefshmërisë deri në gjashtë muaj.

Viza nga paragrafi 1 i këtij neni do të jepet nëse i huaji në kërkesën për dhënien e saj bashkëngjit edhe vendim me të cilin i lejohet qëndrim i përkohshëm në Republikën e Maqedonisë të dhënë nga Ministria e Punëve të Brendshme.

Të huajit të cilit i është dhënë vizë për qëndrim afatgjatë është i obliguar që në afat prej pesë ditësh nga dita e hyrjes në Republikën e Maqedonisë të lajmërohet në Ministrinë e Punëve të Brendshme, ku në afat prej 25 ditësh nga dita e lajmërimit të tij do t’i japë leje për qëndrim të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë.

Viza grupore

Neni 35

Viza transite dhe viza për qëndrim afatshkurtër me të drejtë të qëndrimit deri në 30 ditë mund të jepen si viza grupore.

Viza grupore i jepet grupit të të huajve që mund të numërojë së paku pesë, dhe më së shumti 50 persona, të cilët në Republikën e Maqedonisë vijnë si grup me dokument të përbashkët të udhëtimit, qëndrojnë dhe e lëshojnë territorin e Republikës së Maqedonisë si grup.

Viza e dhënë në vendkalimin kufitar

Neni 36

Viza transite dhe viza për qëndrim afatshkurtër me të drejtë të qëndrimit deri në 15 ditë me përjashtim mund të jepen në tejkalimin kufitar nëse ajo është me interes nacional të Republikës së Maqedonisë, për shkaqe humanitare apo nëse kjo është paraparë me marrëveshje të ratifikuar ndërkombëtare.

Vizën nga paragrafi 1 i këtij neni me pajtueshmëri paraprake nga Ministria e Punëve të Jashtme e jep Ministria e Punëve të Brendshme.

Viza nga paragrafi 1 i këtij neni mund të jepet vetëm me hyrje afatshkurtër në Republikën e Maqedonisë:

- i huaji i plotëson kushtet për hyrje në Republikën e Maqedonisë të përcaktuara në nenin 11 në paragrafin 1 alinetë 1, 3, 4, 5 dhe 6 të këtij ligji;

- i huaji bashkëngjit dokumente me të cilat i dëshmon shkaqet e paparapara dhe shkaqet urgjente për hyrje në Republikën e Maqedonisë, dhe

- sigurohet kthimi i të huajit në shtetin në të cilin qëndron apo nga i cili hyn në Republikën e Maqedonisë.

II. Lëshimi e vizës

Kërkesa për lëshimin e vizës

Neni 37 Viza jepet në bazë të kërkesës së të huajit, e cila

parashtrohet në përfaqësinë diplomatike-konsullore të Republikës së Maqedonisë në vend të huaj.

Në kërkesën nga paragrafi 1 i këtij neni i huaji doemos duhet ta shënojë qëllimin e ardhjes së tij në Republikën e Maqedonisë, të parashtrojë dokument të vlefshëm dhe të pranuar të udhëtimit dhe sipas nevojës dokumentacionin e përcaktuar në nenin 38 paragrafin 1 alinetë 2 dhe 3 të këtij ligji.

Në kërkesën për dhënien e vizës i huaji doemos duhet ta bashkëngjitë fotografi, e cila në mënyrë të besueshme e tregon figurën e tij.

Kushtet për lëshimin e vizës

Neni 38 Vizë mund të jepet nëse i huaji: - ka dokument të vlefshëm dhe të pranuar të udhëtimit,

krahas të cilës vlefshmëria e dokumentit të udhëtimit doemos duhet të jetë së paku tre muaj më e gjatë se vlefshmëria e vizës;

- në kërkesën e organit kompetent bashkëngjit dokumente me të cilat e dëshmon qëllimin dhe rrethanat e ardhjes së planifikuar në Republikën e Maqedonisë, si dhe dokumentet për sigurimin e udhëtimit;

- në kërkesën e organit kompetent bashkëngjit dokumente me të cilat dëshmon se posedon mjete të mjaftueshme për mbajtje gjatë kohës së qëndrimit në


Republikën e Maqedonisë dhe për kthimin në shtetin nga i cili vjen apo për udhëtim në vend të tretë apo bashkëngjit dokumente me të cilat e dëshmon se ato mjete i ka siguruar në mënyrë tjetër ligjore;

- dhe nuk paraqet rrezik për rendin publik, sigurimin nacional, shëndetin publik apo për marrëdhëniet ndërkombëtare të Republikës së Maqedonisë.

- nuk ekzistojnë shkaqe për refuzimin e hyrjes të përcaktuara në nenin 23 të këtij ligji.

Me përjashtim nga paragrafi 1 i këtij neni, të huajit mund t'i jepet vizë edhe kur nuk janë plotësuara kushtet për dhënien e vizës, nëse ajo është nga shkaqet humanitare, nga shkaqet me interes nacional apo në bazë të obligimeve që dalin nga marrëveshja e ratifikuar ndërkombëtare.

I huaji, që është në moshë deri në 18 vjet, dhe i cili ka për qëllim që në Republikën e Maqedonisë të qëndrojë pa shoqërim të prindit, përkatësisht kujdestarit, në kërkesën për dhënien e vizës, krahas dëshmive nga paragrafi 1 i këtij neni, duhet të bashkëngjitë edhe leje të verifikuar nga prindërit, përkatësisht kujdestari për hyrje dhe qëndrim në Republikën e Maqedonisë.

Organet kompetente për vendosje dhe për dhënien e

vizës

Neni 39 Për dhënien e vizës vendos Ministria e Punëve të

Jashtme, ndërsa vizat i japin përfaqësitë diplomatike-konsullore të Republikës së Maqedonisë në vend të huaj.

Me përjashtim nga paragrafi 1 i këtij neni, Ministria e Punëve të Brendshme në tejkalimet kufitare mund t'i japë vizat e përcaktuara në nenin 36 të këtij ligji.

Në raste të caktuara kur ekziston dyshimi se i huaji paraqet rrezik për rendin publik dhe sigurimin nacional të Republikës së Maqedonisë, Ministria e Punëve të Jashtme është e obliguar të sigurojë pajtueshmëri paraprake nga Ministria e Punëve të Brendshme.

Intervistë me kërkuesin e vizës

Neni 40 Përfaqësitë diplomatike-konsullore të Republikës së

Maqedonisë në vendet e huaja para dhënies së vizës do ta thërrasë kërkuesin e vizës personalisht të paraqitet në bisedë me qëllim që t'i arsyetojë shkaqet e theksuara në kërkesë për dhënien e vizës, e posaçërisht nëse ekziston dyshimi për qëllimin e vizitës së të huajit, apo për qëllimin e tij që të kthehet në vendin prej nga vjen.

Në rastet e përcaktuara në paragrafin 1 të këtij neni i huaji është i obliguar që personalisht të paraqitet edhe nëse nuk vepron në mënyrë të theksuar kërkesa e tij për dhënien e vizës do të refuzohet.

Me përjashtim, kur kërkuesi i vizës është i njohur apo kur distanca deri në përfaqësinë diplomatike konsullore është shumë e madhe, dhe nuk ekziston dyshimi sa i përket qëllimit të ndershëm të kërkuesit, si dhe në rastin kur për grupe më të mëdha garancia për qëllimet e tyre të ndershme jep subjekt i cili është i besueshëm (agjencitë turistike, operatorët turistikë dhe personat tjerë juridikë), përfaqësia diplomatike konsullore e Republikës së Maqedonisë në vend të huaj mund të vendosë që të mos e thërrasë kërkuesin e vizës të paraqitet personalisht.

III. Forma dhe përmbajtja e vizës

Neni 41 Viza është leje e dhënë në lloj të etiketës, që ngjitet në

dokumentin e udhëtimit. Viza përmban: - emrin dhe mbiemrin e të huajit; - datëlindjen e të huajit; - llojin e vizës; - afatin e vlefshmërisë së vizës; - kohëzgjatjen e qëndrimit në Republikën e

Maqedonisë;

- numrin e hyrjeve; - numrin e pasaportës së të huajit; - shtetësinë dhe gjininë e të huajit, - vendin dhe datën e dhënies së vizës; - taksën për vizë; - vërejtjet nga organi kompetent që e jep vizën; - vulën e organit kompetent që e jep vizën dhe

nënshkrimin e personit të autorizuar; - zonën e lexueshme nga aparatura, dhe - vendin e fotografisë. Viza përmban shenja të vendosura të sigurisë. Të dhënat e futura në vizë nuk guxojnë të shlyhen apo

të ndërrohen. IV. Vazhdimi dhe shkurtimi i vlefshmërisë së vizës

Vazhdimi i vizës Neni 42

Viza e dhënë për qëndrim afatshkurtër dhe viza e dhënë për qëndrim afatgjatë mund të vazhdohen në mënyrë të njëhershme, me ç‘rast me vazhdimin e vizës zgjatja e përgjithshme e qëndrimit të të huajit në shtet nuk guxon të jetë më e gjatë se tre muaj.

Me vazhdimin e vizës nuk guxon të ndërrohet qëllimi i vizës.

Viza mund të vazhdojë për arsye të forcës madhore, për arsye humanitare, serioze profesionale apo për arsye individuale të të huajit,

Vizën e vazhdon Ministria e Punëve të Brendshme.

Shkurtimi i vlefshmërisë së vizës së dhënë Neni 43

Ministria e Punëve të Brendshme, në bazë të pajtueshmërisë paraprake të Ministrisë së Punëve të Jashtme, në vendkalimet kufitare mund ta shkurtojë vlefshmërinë e vizës së dhënë nëse e vërteton se i huaji nuk ka mjete të mjaftueshme për mbajtje për kohë të caktuar të qëndrimit në Republikën e Maqedonisë.

V. Prishja dhe tërheqja e vizës

Prishja e vizës Neni 44

Viza prishet, nëse: - në mënyrë plotësuese vërtetohet se i huaji gjatë

dhënies së vizës nuk ka plotësuar ndonjërin prej kushteve për dhënien e vizës të përcaktuara me këtë ligj;

- vërtetohet se i huaji më nuk i plotëson kushtet për dhënien e vizës;

- i huaji në kërkesën për dhënien e vizës ka dhënë të dhënë të dhëna të pasakta për identitetin e tij, për qëllimin dhe rrethanat e udhëtimit dhe qëndrimin apo të dhëna të tjera jo të sakta, ose është shërbyer me dokumente të huaja të falsifikuara apo dokumente të tjera të pavlefshme të udhëtimit; apo

- e drejta e qëndrimit i është marrë ose është dëbuar nga Republika e Maqedonisë.

Vizën e prish Ministria e Punëve të Brendshme, por nëse i huaji nëse nuk ka realizuar hyrje në Republikën e Maqedonisë, vizën e prish përfaqësia diplomatike-konsullore e Republikës së Maqedonisë në vendin e huaj që e ka dhënë vizën.

Prishja e vizës caktohet qartë në dokumentin e udhëtimit të të huajit.

I huaji i cili gjendet në Republikën e Maqedonisë dhe të cilit i është prishur viza, është i obliguar që menjëherë ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë.

Tërheqja e vizës

Neni 45 Viza do të tërhiqet nëse në mënyrë plotësuese

përcaktohet se organi kompetent për dhënien e saj të njëjtën e ka dhënë gabimisht apo me huti, ndërsa ekzistojnë shkaqe për refuzimin e hyrjes së të huajit në Republikën e Maqedonisë.


Nëse viza e dhënë tërhiqet, llogaritet sikur asnjëherë nuk është dhënë.

Vizën e tërheq Ministria e Punëve të Brendshme në vendkalimet kufitare, por nëse i huaji nuk ka realizuar hyrje në Republikën e Maqedonisë, vizën e tërheq përfaqësia diplomatike-konsullore e Republikës së Maqedonisë në vend të huaj që e ka dhënë.

Tërheqja e vizës shënohet qartë në dokumentin e udhëtimit të të huajit.

Kapitulli IV

QËNDRIMI I TË HUAJVE Përkufizimi i qëndrimit të të huajit

Neni 46 Qëndrim i të huajit në kuptim të këtij ligji është: 1) qëndrimi deri në tre muaj; 2) qëndrimi në bazë të lejes për qëndrim të

përkohshëm, dhe 3) qëndrimi në bazë të lejes për qëndrim të përhershëm.

I. Qëndrimi deri në tre muaj Përkufizimi i qëndrimi deri në tre muaj

Neni 47 Me qëndrim deri në tre muaj në kuptim të këtij ligji,

llogarite qëndrimi i të huajit me vizë apo pa vizë, nëse me këtë ligj apo me marrëveshje të ratifikuar të udhëtimit nuk është caktuar ndryshe.

I huaji i cili është shtetas i shtetit me të cilin Republika e Maqedonisë ka vendosur regjim pa vizë, nëse i plotëson kushtet për hyrje të përcaktuara me këtë ligj, mund të hyjë dhe të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë më së shumti deri në tre muaj gjatë çdo periudhe gjashtëmujore, duke llogaritur nga dita e hyrjes së parë të të huajit.

I huaji nga paragrafi 2 i këtij neni mund të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë nga shkaqet e njëjta që u janë lejuar të huajve të cilët doemos duhet të kenë viza.

II. Qëndrimi në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm

Leja për qëndrim të përkohshëm

Neni 48

Leje për qëndrim të përkohshëm doemos duhet të ketë i huaji i cili ka për qëllim të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë më gjatë se tre muaj apo nga shkaqet e caktuara në nenin 49 të këtij ligji.

Shkaqet për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm

Neni 49

Leje për qëndrim të përkohshëm mund t'i jepet të huajit i cili ka për qëllim të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë për arsye të shkaqeve vijuese:

- punësimit, punës apo kryerjes së veprimtarisë së pavarur;

- shkollimit apo studimit; - pjesëmarrjes në programe të këmbimit ndërkombëtar

të nxënësve apo studentëve; - specializimit, përsosjes profesionale apo aftësimit

praktik; - hulumtimit shkencor; - shërimit; - bashkimit familjar; apo - shkaqeve humanitare. Leja për qëndrim të përkohshëm në Republikën e

Maqedonisë mund t'i jepet edhe: - të huajit i cili është anëtar i familjes më të ngushtë të

shtetasit të Republikës së Maqedonisë; - të huajit i cili është me prejardhje nga Republika e

Maqedonisë; ose - fëmijës së të huajit, të lindur në Republikën e

Maqedonisë.

Leja për qëndrim të përkohshëm jepet për qëllim të caktuar dhe për kohë të caktuar.

I huaji, të cilit i është lejuar qëndrim i përkohshëm për qëllim të caktuar, mund të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë vetëm në pajtim me qëllimin për arsye të së cilit i është lejuar qëndrimi.

Kushtet për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm

Neni 50

Të huajit mund t'i jepet leje për qëndrim të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë, nëse:

- ka mjete për mbajtje, përkatësisht mbajtja i është siguruar në mënyrë tjetër ligjore;

- ka siguruar vendosje apo mjete për vendosje; - ka sigurim shëndetësor; - i plotëson kushtet e parapara për lloje të veçanta të

lejeve për qëndrim të përkohshëm; dhe - nuk ekzistojnë shkaqe për refuzimin e hyrjes të

përcaktuara në nenin 23 të këtij ligji. I huaji, i cili është në moshë deri në 18 vjet, e që ka për

qëllim që në Republikën e Maqedonisë të qëndrojë pa shoqërim të prindit, përkatësisht kujdestarit, krahas kushteve nga paragrafi 1 alinetë prej 1 deri në 4 të këtij neni, doemos duhet të bashkëngjitë edhe leje të verifikuar nga prindërit, përkatësisht nga kujdestari për qëndrim në Republikën e Maqedonisë.

II.1. Procedura për dhënien e lejes për qëndrim të

përkohshëm

Kërkesa për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm

Neni 51

Leja për qëndrim të përkohshëm do të jepet në bazë të kërkesës së të huajit, i cili ka për qëllim të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë.

Me përjashtim, në rastet e përcaktuara me këtë ligj leja për qëndrim të përkohshëm do të jepet edhe në bazë të kërkesës së personit tjetër fizik.

Kërkesën për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm i huaji e paraqet në përfaqësinë diplomatike-konsullore të Republikës së Maqedonisë në vend të huaj.

Me përjashtim, për shkaqe humanitare, si dhe në raste tjera të përcaktuara me këtë ligj, kërkesa për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm mund të paraqitet edhe në Ministrinë e Punëve të Brendshme.

Paraqitësi i kërkesës për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm është i obliguar që me kërkesën e organit kompetent personalisht të paraqitet në bisedë.

Në kërkesën nga paragrafi 1 i këtij neni doemos duhet të theksohet qëllimi dhe rrethanat e qëndrimit të paraparë në Republikën e Maqedonisë, të cilat gjatë procedurës nuk guxojnë të ndryshojnë.

Me kërkesën për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm, i huaji është i obliguar të paraqesë dokument të vlefshëm të pranuar të udhëtimit apo kopje të verifikuar të së njëjtës, afati i vlefshmërisë së të cilit është së paku 3 muaj më i gjatë se koha e paraparë për qëndrim në Republikën e Maqedonisë dhe dëshmi që kushtet nga neni 50 paragrafi 1 alinetë prej 1 deri në 4 të këtij ligji janë plotësuar.

Veprimi i përfaqësive diplomatike-konsullore të Republikës së Maqedonisë në vend të huaj pas

kërkesës së paraqitur

Neni 52 Përfaqësia diplomatike-konsullore e Republikës së

Maqedonisë, që ka pranuar kërkesën e të huajit për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë, kërkesën e dorëzon në Ministrinë e Punëve të Brendshme.


Përfaqësia diplomatike-konsullore e Republikës së Maqedonisë në vend të huaj nuk do ta pranojë kërkesën nga paragrafi 1 i këtij neni, nëse kërkesës nuk i bashkëngjitet dokumentacioni i nevojshëm i përcaktuar me nenin 51 paragrafin 7 të këtij ligji.

Kompetenca për marrjen e aktvendimit

Neni 53 Për kërkesën e të huajit për dhënien e lejes për qëndrim

të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë, vendos Ministria e Punëve të Brendshme me aktvendim.

Aktvendimi nga paragrafi 1 i këtij neni i dorëzohet të huajit përmes përfaqësisë diplomatike-konsullore të Republikës së Maqedonisë në vend të huaj, ku i huaji e ka paraqitur kërkesën.

Kundër aktvendimit nga paragrafi 1 i këtij neni i huaji ka të drejtë në ankesë në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit në komisionin kompetent të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë.

Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë do të merret në afat prej 30 ditësh nga dita e paraqitjes së ankesës.

Kundër aktvendimit të Komisionit kompetent të Qeverisë mund të ngrihet kontest administrativ para gjykatës kompetente, në pajtim me Ligjin për konteste administrative.

Aktvendimi për lejimin e qëndrimit të përkohshëm

Neni 54 Në rast se i huaji i plotëson kushtet për dhënien e lejes

për qëndrim të përkohshëm të përcaktuara me këtë ligj, Ministria e Punëve të Brendshme merr aktvendim me të cilin të huajit i lejohet qëndrim i përkohshëm.

Të huajit, të cilit i është dhënë aktvendimi me të cilin i lejohet qëndrim i përkohshëm, pas hyrjes së tij në Republikën e Maqedonisë, Ministria e Punëve të Brendshme i jep leje për qëndrim të përkohshëm.

Lejen për qëndrim të përkohshëm, Ministria e Punëve të Brendshme ia jep personalisht të huajit të cilit i dedikohet.

Neni 55 I huaji doemos duhet të ketë aktvendim me të cilin i

lejohet qëndrim i përkohshëm në Republikën e Maqedonisë para hyrjes së tij në Republikën e Maqedonisë në bazë të saj, përveç në rastet e përcaktuara me këtë ligj.

Neni 56 Me lejen për qëndrim të përkohshëm i huaji mund të

dalë dhe të hyjë në Republikën e Maqedonisë pa vizë, deri në skadimin e afatit të përcaktuar me lejen për qëndrim.

Vazhdimi i lejes për qëndrim të përkohshëm

Neni 57 Leja për qëndrim të përkohshëm jepet për kohën që

është e nevojshme për plotësimin e qëllimit të qëndrimit, por jo më gjatë se një vit.

Me kërkesën e të huajit që paraqitet më së voni 30 ditë para skadimit të afatit të vlefshmërisë së lejes, leja për qëndrim të përkohshëm mund të vazhdojë nëse plotësohen kushtet nga neni 50 i këtij ligji, me ç'rast çdo vazhdim nuk mund të jetë më i gjatë se një vit.

I huaji, i cili në afatin e përcaktuar në paragrafin 2 të këtij neni, ka paraqitur kërkesë për vazhdimin e lejes për qëndrim të përkohshëm mund të mbetet në Republikën e Maqedonisë deri në marrjen e aktvendimit përfundimtar me kërkesë të tij, për çka Ministria e Punëve të Brendshme i jep vërtetim të posaçëm me të cilin mund të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë deri në marrjen e aktvendimit për kërkesën e tij.

Leja për qëndrim të përkohshëm nuk do të vazhdojë nëse vërtetohet se i huaji pa arsye nuk ka qëndruar në Republikën e Maqedonisë më gjatë se një të katërtën e afatit për të cilin i është dhënë leja për qëndrim të përkohshëm.

Kundër aktvendimit të Ministrisë së Punëve të Brendshme me të cilin refuzohet kërkesa për vazhdimin e lejes për qëndrim të përkohshëm, i huaji ka të drejtë në ankesë në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit në komisionin kompetent pranë Qeverisë së Republikës së Maqedonisë.

Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë do të merret në afat prej 30 ditësh nga dita e parashtrimit të ankesës.


II.2. Leja për qëndrim të përkohshëm për shkaqe të

ndryshme

a) Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të punësimit, punës dhe të personave të punësuar në mënyrë të pavarur

Neni 58

Leja për qëndrim të përkohshëm për arsye të punësimit, punës apo të personave të punësuar të pavarur mund të jepet nëse i huaji në kërkesë bashkëngjit edhe leje të punës, përkatësisht leje tjetër të nevojshme në pajtim me ligjin, nëse me marrëveshje të ratifikuar ndërkombëtare nuk është caktuar ndryshme.

Leja nga paragrafi 1 i këtij neni jepet gjatë periudhës për të cilën është dhënë leja e punës, por jo më gjatë se një vit dhe e njëjtat mund të vazhdojë nëse janë të plotësuara kushtet e përcaktuara në nenin 57 të këtij ligji.

b) Leja për qëndrim të përkohshëm për arsye të shkollimit

apo studimit

Kushtet për dhënien e lejes

Neni 59 Leja për qëndrim të përkohshëm e të huajit për arsye të

shkollimit shkollim apo studim mund të jepet nëse i huaji kërkesës ia bashkëngjit edhe:

- vërtetimin se ka cilësinë e nxënësit në shkollë të mesme, përkatësisht studentit të rregullt në institucion arsimor në Republikën e Maqedonisë;

- programin mësimor për arsimimin e paraparë në Republikën e Maqedonisë të dhënë nga institucioni arsimor në Republikën e Maqedonisë në të cilin i huaji është i pranuar për shkollim, përkatësisht studim, dhe në të cilin është përcaktuar kohëzgjatja e shkollimit të planifikuar, përkatësisht studimit, si dhe kushtet për regjistrim në çdo vit të mëtejmë shkollor, përkatësisht çdo vit studimor, dhe

- dëshmi se e sundon gjuhën apo është regjistruar në kurs për mësimin e gjuhës në të cilin do të zhvillohet programi mësimor në institucionin arsimor në Republikën e Maqedonisë.

Kohëzgjatja e lejes

Neni 60

Leja për qëndrim të përkohshëm për arsye të shkollimit apo studimit, jepet për periudhën deri në një vit dhe e njëjta mund të vazhdohet nëse i huaji i plotëson kushtet e përcaktuara në nenin 57 të këtij ligji dhe nëse bashkëngjit vërtetim nga institucioni arsimor se ka arritur përparim të rëndësishëm në arsimim.

Pa marrë parasysh plotësimin e kushteve nga paragrafi 1 i këtij neni, leja për qëndrim të përkohshëm për arsye të studimeve nuk do të vazhdohet nëse vërtetohet se i huaji e ka tejkaluar numrin e lejuar të orëve të punës në pajtim me ligjin.

Leja për qëndrim të përkohshëm për arsye të shkollimit apo studimit, mund të vazhdohet më së shumti deri në një vit nga skadimi i afatit të përcaktuar për atë lloj të shkollimit apo studimit.


Me përjashtim, nëse ekzistojnë posaçërisht shkaqe të posaçme dhe të arsyeshme, leja për qëndrim të përkohshëm mund të vazhdohet edhe pas skadimit të afatit të përcaktuar në paragrafin 3 të këtij neni, por jo më gjatë se një vit.

I huaji pas mbarimit të shkollimit apo studimit për arsye të së cilës i është lejuar qëndrim i përkohshëm, është i obliguar që ta lëshojë Republikën e Maqedonisë.

I huaji i cili në Republikën e Maqedonisë qëndron për arsye të shkollimit apo studimit, nuk mund të punësohet apo të punojë në Republikën e Maqedonisë.

Me përjashtim nga paragrafi 6 i këtij neni, të huajit i cili qëndron për arsye të studimeve mund t'i lejohet kryerja e punëve me afat të shkurtër apo punëve ndihmëse në pajtim me ligjin.

c) Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të

pjesëmarrjes në programe të këmbimit ndërkombëtar të nxënësve apo studentëve


Neni 61

Të huajit i cili në Republikën e Maqedonisë vjen për shkak të pjesëmarrjes në programe të këmbimit ndërkombëtar të nxënësve apo studentëve mund t'i jepet leje për qëndrim të përkohshëm nëse i huaji bashkëngjit edhe:

- dëshmi se është në moshë prej 16 deri në 26 vjeç, - vërtetim nga organi shtetëror gjegjësisht institucioni

kompetent për zbatimin e marrëveshjeve të ratifikuara ndërkombëtare për këmbim ndërkombëtar të nxënësve apo studentëve në të cilin do të vërtetohet se i huaji është i pranuar në këmbimin ndërkombëtar si dhe kohëzgjatjen e pjesëmarrjes në programin për këmbim ndërkombëtar të nxënësve apo studentëve, dhe

- vërtetim nga organi shtetëror gjegjësisht institucioni kompetent për zbatimin e marrëveshjeve ndërkombëtare për këmbim ndërkombëtar të nxënësve apo studentëve për ndërmarrjen e përgjegjësisë financiare për të huajin gjatë kohës së qëndrimit në Republikën e Maqedonisë krahas shpenzimeve për asistencë, qëndrim, shkollim gjegjësisht studim, sigurim shëndetësor dhe shpenzimet për kthim.


Neni 62

Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të pjesëmarrjes në programe të këmbimit ndërkombëtar të nxënësve apo studentëve jepet në periudhë deri në një vit.

Me përjashtim, nëse ekzistojnë posaçërisht shkaqe të arsyeshme, leja nga paragrafi 1 i këtij neni mund të vazhdojë, por jo më gjatë se një vit.

I huaji i cili në Republikën e Maqedonisë qëndron për shkak të pjesëmarrjes në programe të këmbimit ndërkombëtar të nxënësve apo studentëve, nuk mund të punësohet apo të punojë në Republikën e Maqedonisë.

ç) Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të

specializimit, përsosjes profesionale apo aftësimit praktik


Neni 63

Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të specializimit, përsosjes profesionale apo aftësimit praktik, mund të jepet nëse i huaji në kërkesë bashkëngjit edhe vërtetim nga personi përkatës juridik apo organi kompetent në Republikën e Maqedonisë se i është lejuar specializimi, përsosja profesionale apo aftësimi praktik, si dhe program të cilin është caktuar kohëzgjatja e specializimit të paraparë, përsosja profesionale apo aftësimi praktik.


Neni 64 Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të

specializimit, përsosjes profesionale apo aftësimit praktik jepet gjatë periudhës deri në një vit dhe e njëjta mund të vazhdohet nëse janë plotësuar kushtet e përcaktuara në nenin 57 të këtij ligji.

Pas skadimit të afatit të përcaktuar në programin për specializimin e paraparë, apo përsosjen profesionale ose aftësimin praktik, i huajit është i obliguar që ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë.

Me përjashtim, nëse ekzistojnë posaçërisht shkaqe të arsyeshme, leja nga paragrafi 1 i këtij neni mund të vazhdohet edhe pas skadimit të afatit të përcaktuar në programin për atë lloj të specializimit, përsosjes profesionale apo aftësimit praktik, por jo më gjatë se një vit.

d) Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të hulumtimit

shkencor


Neni 65 Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të

hulumtimit shkencor mund të jepet nëse i huaji kërkesës ia bashkëngjit edhe:

- marrëveshjen për kryerjen e hulumtimit shkencor të lidhur me institucion shkencor që është evidentuar në regjistrin e institucioneve shkencore të Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës, Akademisë Maqedonase të Shkencave dhe Arteve, apo me institucionin e lartë arsimor të akredituar dhe të regjistruar në Republikën e Maqedonisë,

- dëshminë për financimin e projektit hulumtues, - kopjen e verifikuar për shkallën e arsimit (diplomë

fakultative, të magjistraturës dhe ngjashëm), dhe - vërtetimin nga institucioni nga paragrafi 1 alineja 1 e

këtij ligji me të cilin është kontraktuar marrëveshje për ndërmarrjen e përgjegjësisë financiare për shpenzimet e qëndrimit, sigurimit shëndetësor dhe shpenzimet për kthimin e të huajit i cili do të bëjë hulumtim shkencor në Republikën e Maqedonisë.

Pëlqimi paraprak nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës

Neni 66

Institucioni shkencor i cili është i evidentuar në regjistrin e institucioneve shkencore të Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës, Akademisë Maqedonase të Shkencave dhe Arteve, si dhe institucionit të lartë arsimor të akredituar dhe të regjistruar në Republikën e Maqedonisë, mund të lidhin marrëveshje me të huajin për kryerjen e hulumtimit shkencor nëse projekti hulumtues shkencor është miratuar paraprakisht nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës.

Me kërkesën për miratim, institucionet nga paragrafi 1 i këtij neni janë të obliguar që të dorëzojnë vërtetim për ndërmarrjen e përgjegjësisë financiare për shpenzimet e qëndrimit, sigurimit shëndetësor dhe shpenzimet për kthimin e të huajit.

Gjatë periudhës prej dy muajsh pas skadimit të marrëveshjes për kryerjen e hulumtimit shkencor, institucionet nga paragrafi 1 i këtij neni janë të obliguar që ta njoftojnë Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës për rezultatet e projektit të zbatuar hulumtues.

Kushte për lidhjen e marrëveshjes për kryerjen e

hulumtimit shkencor

Neni 67 Institucioni shkencor i cili është i evidentuar në

regjistrin e institucioneve shkencore të Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës, Akademisë Maqedonase të


Shkencave dhe Arteve, si dhe institucionit të lartë arsimor të akredituar dhe të regjistruar në Republikën e Maqedonisë, mund të lidhin marrëveshje me të huajin për kryerjen e hulumtimit shkencor nëse i plotëson kushtet vijuese:

a) projekti shkencor i hulumtimit pranohet nga organet kompetente të institucionit pas përcaktimit të:

- qëllimit dhe kohëzgjatjes së hulumtimit shkencor dhe sigurimit të mjeteve financiare për realizimin e tij,

- kualifikimet e të huajit nga aspekti i qëllimeve të hulumtimit shkencor, të përcaktuara me kopje të verifikuar të diplomës së tij,

b) i huaji i cili do të bëjë hulumtim shkencor në Republikën e Maqedonisë, do të ketë mjete të mjaftueshme për mbajtje gjatë kohës së qëndrimit të tij në Republikën e Maqedonisë dhe për kthimin e tij, dhe

c) i huaji i cili do të bëjë hulumtim shkencor në Republikën e Maqedonisë, do të ketë sigurim shëndetësor.

Kohëzgjatja e lejes për qëndrim

Neni 68

Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të hulumtimit shkencor jepet për periudhë prej një viti dhe e njëjta do të vazhdohet nëse edhe më tutje janë plotësuar kushtet nga neni 57 i këtij ligji.

Pas skadimit të afatit për zbatimin e projektit hulumtues shkencor të përcaktuar me marrëveshje, i huaji është i obliguar që ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë.

dh) Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të shërimit


Neni 69

Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të shërimit mund të jepet nëse i huaji kërkesë ia bashkëngjit edhe:

- vërtetimin e dhënë nga institucioni shëndetësor në Republikën e Maqedonisë ku do të zbatohet shërimi i nevojshëm i të huajit, në të cilin është përcaktuar kohëzgjatja e shërimit të nevojshëm dhe trajtimit eventual post mjekësor,

- vërtetimin e dhënë nga institucioni shëndetësor në Republikën e Maqedonisë nga paragrafi 1 alineja 1 e këtij neni në të cilin do të përcaktohet se pranimi i të huajit për shërim në atë institucion shëndetësor nuk do të jetë në dëm të pacientëve që janë shtetas të Republikës së Maqedonisë, dhe

- dëshminë se janë siguruar mjete për shërim, në ngarkesë të të huajit apo në ngarkesë të shtetit prej nga rrjedh i huaji.


Neni 70

Leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të shërimit jepet për periudhë deri në një vit dhe e njëjta mund të vazhdohet nëse janë plotësuar kushtet e përcaktuara në nenin 57 të këtij ligji.

Pas skadimit të kohëzgjatjes për shërimin e nevojshëm dhe trajtimin eventual post mjekësor, i huaji është i obliguar që ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë.

e) Leja për qëndrim të përkohshëm në bazë të bashkimit

familjar

E drejta e bashkimit familjar

Neni 71 Të huajit, i cili në Republikën e Maqedonisë ka leje për

qëndrim të përhershëm apo leje për qëndrim të përkohshëm të dhënë për shkak të punësimit, punës, të personave të

punësuar në mënyrë të pavarur apo të huajit i cili është me prejardhje nga Republika e Maqedonisë dhe që është dhënë për periudhë deri në një vit, nën kushte dhe në pajtim me këtë ligj, i pranohet e drejta e bashkimit familjar me anëtarët e familjes së tij më të ngushtë që janë të huaj.

Anëtari i familjes më të ngushtë

Neni 72

Anëtarë të familjes më të ngushtë, në kuptim të këtij ligji, llogariten të huajt që janë:

- bashkëshorti i të huajit, - fëmijët e mitur të të huajit apo të bashkëshortit të tij,

duke përfshirë edhe fëmijët e birësuar të të huajit apo të bashkëshortit të tij, si dhe fëmijët e mitur mbi të cilët i huaji apo bashkëshorti/ja e tij ka kujdestari, të përcaktuar me aktvendim apo vendim të vendit amë në të cilin është bërë birësimi, përkatësisht kujdestaria, ndërsa është vërtetuar nga organi kompetent në Republikën e Maqedonisë.

Fëmijët e mitur duhet të jenë në moshë deri në 18 vjet dhe të mos jenë të martuar.

Me përjashtim nga paragrafi 1 i këtij neni, si anëtarë të familjes më të ngushtë mund të llogariten edhe:

- farefis të shkallës së parë, linja e vërtetë e pasardhësit të të huajit apo të bashkëshortit të tij, kur ata janë të varur prej tyre dhe nuk e gëzojnë përkrahjen përkatëse familjare në shtetin në të cilin banojnë;

- fëmijët me moshë madhore të të huajit apo të bashkëshortit të tij/saj që nuk janë në martesë kur për shkak të gjendjes së tyre shëndetësore nuk mund t'i kënaqin nevojat personale;

- prindërit e fëmijës së mitur, nëse atë e imponojnë interesat më të mira të fëmijës.

Të drejtat e anëtarëve të familjes më të ngushtë

Neni 73

Anëtarët e familjes më të ngushtë të të huajit, të cilëve u është dhënë leja për qëndrim të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë, kanë të drejtë në arsim, përsosje profesionale, punësim, dhe punësim në mënyrë të pavarur, nën kushtet e përcaktuara me ligj.


Neni 74

Kërkesë për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm anëtarëve të familjes më të ngushtë, mund të parashtrojë i huaji, që ka leje për qëndrim në Republikën e Maqedonisë, i cili kërkesën mund ta parashtrojë në Ministrinë e Punëve të Brendshme.

Me kërkesën nga paragrafi 1 i këtij neni i huaji është i obliguar të dorëzojë dëshmi për:

- qëndrimin e tij ligjor në Republikën e Maqedonisë, - lidhjet familjare, - burimet të qëndrueshme dhe të rregullta që janë të

mjaftueshme për mbajtjen e tij dhe për mbajtjen e anëtarëve të familjes së tij më të ngushtë që kanë për qëllim të qëndrojnë në Republikën e Maqedonisë,

- vendosje të siguruar për anëtarët e familjes së tij më të ngushtë,

- sigurim personal shëndetësor, si dhe sigurim shëndetësor për anëtarët e familjes së tij më të ngushtë, dhe

- kopje të verifikuara nga dokumentet e tyre të udhëtimit.

Në rastin kur parashtrohet kërkesa për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm për fëmijët e mitur të të huajit apo bashkëshortit të tij/saj të përcaktuara në nenin 72 paragrafin 1 alinenë 2 të këtij ligji, ndërsa kryerja e të drejtës prindërore është e ndarë, kërkesës nga paragrafi 1 të këtij neni i huaji doemos duhet t'i bashkëngjisë edhe pajtueshmëri nga prindi tjetër, të verifikuar nga organi kompetent i shtetit në të cilin qëndron prindi tjetër.


Leja për qëndrim të përkohshëm në bazë të bashkimit familjar nuk do të jepet nëse ekzistojnë baza për dyshim se martesa me të huajin, i cili ka leje për qëndrim në Republikën e Maqedonisë, përkatësisht birësim apo kujdestari mbi fëmijët e mitur është lidhur me qëllim që t'i mundësohet personit për të hyrë apo për të qëndruar në Republikën e Maqedonisë.

Në rast të martesës poligamike, kur i huaji i cili ka leje për qëndrim në Republikën e Maqedonisë ka bashkëshort me të cilin jeton në territorin e Republikës së Maqedonisë, nuk do të lejojë bashkim familjar me bashkëshortin tjetër të tij.


Neni 75 Anëtarëve më të ngushtë të familjes së të huajit, i cili

ka leje për qëndrim të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë u jepet leje për qëndrim të përkohshëm në periudhë deri në një vit, me mundësi që e njëjta të vazhdojë për periudhë të njëjtë kohore si dhe leje për qëndrim të përkohshëm të të huajit.

Anëtarëve të familjes më të ngushtë të të huajit, i cili ka leje për qëndrim të përhershëm u jepet leje për qëndrim të përkohshëm në periudhë deri në një vit me mundësi që, nën kushte të përcaktuara me këtë ligj, e njëjta të vazhdohet deri në fitimin e kushteve për qëndrim të përhershëm.

Leja nga paragrafi 1 i këtij neni, krahas shkaqeve të përcaktuara në nenin 57 në paragrafin 2 të këtij ligji, nuk do të vazhdohet edhe nëse vërtetohet se:

- i huaji dhe anëtarët e familjes së tij më të ngushtë nuk jetojnë në bashkësi të vërtetë martesore apo familjare,

- nëse ekzistojnë baza për dyshim se martesa me të huajin, i cili ka leje për qëndrim në Republikën e Maqedonisë, përkatësisht birësimin apo kujdestarinë mbi fëmijët e mitur është lidhur marrëveshje.

Ministria e Punëve të Brendshme mund ta vazhdojë lejen për qëndrim të përkohshëm të personave nga paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni dhe në rastin kur i huaji ka vdekur apo bashkësia familjare është ndërprerë, e e cila në Republikën e Maqedonisë ka zgjatur së paku tre vjet, si dhe në rastin kur atë e imponojnë posaçërisht rrethanat shumë të rënda.

Leja për qëndrim të përkohshëm nga paragrafi 4 i këtij neni paraqet leje autonome për qëndrim.

Martesa me marrëveshje

Neni 76 Martesa me marrëveshje, në kuptim të këtij ligji,

paraqet martesë të lidhur ndërmjet shtetasit të Republikës së Maqedonisë apo të huajit, i cili me ligj qëndron në Republikën e Maqedonisë me të huajin, me qëllim të vetmin anashkalimin e kushteve për hyrje dhe qëndrim të përcaktuara me këtë ligj dhe fitimin e lejes për qëndrim në Republikën e Maqedonisë.

Bazat për dyshim se martesa është lidhur me marrëveshje ekzistojnë posaçërisht, nëse

- çifti martesor nuk banon së bashku, - ekziston mungesë e kontributeve përkatëse ndaj

përgjegjësive që dalin në martesë; - dhënia e informatave kundërthënëse për të dhënat

personale për bashkëshortin tjetër (emrin dhe mbiemrin, adresën, nacionalitetin, punën, dhe ngjashëm) për rrethanat e takimit të tyre të parë apo informatat tjera të rëndësishme personale,

- çifti bashkëshortor nuk është takuar para martesës, çifti martesor nuk e flet gjuhën që është e kuptueshme

për të dy, - është bërë pagesa e shumës së caktuar e të hollave për

lidhjen martesore, me përjashtim të të hollave të dhëna në formë të trashëgimisë nëse i huaji vjen nga vendi ku dhënia e trashëgimisë është praktikë e zakonshme,

- e kaluara e njërit apo e të dy bashkëshortëve përmban dëshmi për martesa paraprake me marrëveshje apo anomali në qëndrim, dhe

- ekzistojnë rrethana të tjera që tregojnë se martesa është me marrëveshje.

Bazat për dyshim nga paragrafi 2 i këtij neni mund të përcaktohen nga deklaratat e personave të prekur apo nga personat e tretë, në bazë të dokumentacionit me shkrim apo kontrollimeve të bëra nga Ministria e Punëve të Brendshme.

ë) Leja për qëndrim të përkohshëm të të huajit i cili është

anëtar i familjes më të ngushtë të shtetasit të Republikës së Maqedonisë

Neni 77

I huaji, i cili është anëtar i familjes më të ngushtë të shtetasit të Republikës së Maqedonisë sipas kushteve të përcaktuara dhe në pajtim me këtë ligj, ka të drejtë në qëndrim të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë.

Shtetasi i Republikës së Maqedonisë, i cili në Republikën e Maqedonisë ka paraqitur banim, mund të parashtrojë kërkesë për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm të anëtarëve të familjes së tij më të ngushtë.

Kërkesën nga paragrafi 2 i këtij neni shtetasi i Republikës së Maqedonisë mund ta parashtrojë edhe në Ministrinë e Punëve të Brendshme.

Leja për qëndrim të përkohshëm e personit nga paragrafi 1 i këtij neni jepet në periudhë prej një viti dhe e njëjta mund të vazhdojë nën kushtet e përcaktuara me këtë ligj.

Personit nga paragrafi 1 i këtij neni leja për qëndrim të përkohshëm mund t'i vazhdohet në mënyrë të pavarur edhe kur shtetasi i Republikës së Maqedonisë ka vdekur apo është ndërprerë bashkësia familjare, e e cila në Republikën e Maqedonisë ka zgjatur së paku tre vjet, si dhe në rastin kur atë e imponojnë posaçërisht rrethana të rënda.

Leja nga paragrafi 1 i këtij neni nuk do të jepet, apo nuk do të vazhdohet nëse vërtetohet se ekzistojnë baza për dyshim se martesa me shtetasin e Republikës së Maqedonisë është lidhur me marrëveshje.

Fëmijës i cili ka lindur në territorin e Republikës së Maqedonisë dhe të cilit që nga momenti i lindjes njëri prej prindërve është shtetas i Republikës së Maqedonisë, ndërsa prindi tjetër është i huaj me qëndrim të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë, dhe i cili nuk ka shtetësi të Republikës së Maqedonisë, në gjashtë muajt e parë të jetesës nuk ka nevojë për leje për qëndrim.

Në bazë të kërkesës së parashtruar nga shtetasi i Republikës së Maqedonisë, e parashtruar me pajtueshmëri të prindit tjetër, Ministria e Punëve të Brendshme pas gjashtë muajsh të lindjes së fëmijës nga paragrafi 7 i këtij neni do t'i japë leje për qëndrim të përhershëm në Republikën e Maqedonisë.

f) Leja për qëndrim të përkohshëm e të huajit i cili me

prejardhje është nga Republika e Maqedonisë

Kushtet për dhënien e vizës Neni 78

Të huajit, i cili është me prejardhje nga Republika e Maqedonisë, mund t'i jepet leje për qëndrim të përkohshëm nëse i huaji i plotëson kushtet për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm të përcaktuara në nenin 50 të këtij ligji.

Leja nga paragrafi 1 i këtij neni jepet për periudhë deri në një vit dhe e njëjta mund të vazhdohet nëse i huaji i plotëson kushtet nga neni 57 i këtij ligji.

g) Leja për qëndrimin e fëmijës së të huajit i lindur në

Republikën e Maqedonisë Neni 79

Fëmijës së të huajit, i cili është i lindur në Republikën e Maqedonisë dhe i cili nuk është shtetas i Republikës së Maqedonisë, në gjashtë muajt e parë të jetesës nuk ka nevojë për leje për qëndrim.


Në bazë të kërkesës së parashtruar të njërit nga prindërit, përkatësisht kujdestarit, i cili ka leje për qëndrim të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë, e në pajtim me prindin tjetër, Ministria e Punëve të Brendshme të fëmijës nga paragrafi 1 i këtij neni pas gjashtë muajsh nga lindja i jep leje për qëndrim të përkohshëm në periudhë deri në një vit.

Leja nga paragrafi 2 i këtij neni mund të vazhdohet në bazë të kërkesës së parashtruar të njërit prej prindërve, përkatësisht kujdestarit të fëmijës dhe e njëjta mund të vazhdojë në periudhë kohore për të cilin vlen leja për qëndrim të përkohshëm të njërit prej prindërve të fëmijës, përkatësisht kujdestarit të fëmijës.

Në rastin kur njëri prej prindërve, përkatësisht kujdestarit të fëmijës nga paragrafi 1 i këtij neni ka leje për qëndrim të përhershëm në Republikën e Maqedonisë, fëmijës pas gjashtë muajsh nga lindja e tij, në bazë të kërkesës së parashtruar nga prindi, përkatësisht kujdestari, dhe në pajtueshmëri me prindin tjetër, i jepet leje për qëndrim të përhershëm në Republikën e Maqedonisë.

gj) Leja për qëndrim të përkohshëm për shkaqe humanitare

Neni 80

Leja për qëndrim të përkohshëm për shkaqe humanitare mund t'i jepet me përjashtim, të huajit i cili nuk i plotëson kushtet për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm të përcaktuara me këtë ligj dhe atë në rastet vijuese:

- nëse ekzistojnë baza për hetim se është viktimë e veprës penale "Tregti me njerëz" e përcaktuar me Kodin penal;

- të huajit i cili është në moshë deri në 18 vjet të jetesës, dhe i cili ka mbetur pa shoqërim të prindit apo kujdestarit;

- personave pa shtetësi, apo - shkaqe të tjera të arsyeshme me karakter humanitar. Leja nga paragrafi 1 alinetë 2, 3 dhe 4 të këtij neni jepet

për periudhë deri në një vit dhe e njëjta mund të vazhdohet nëse përcaktohet se edhe më tutje ekzistojnë shkaqe humanitare.

I.1. Leja për qëndrim të përkohshëm viktimave të tregtisë

me njerëz

Periudha e vendimmarrjes

Neni 81 Të huajit për të cilin ekzistojnë baza për dyshim se

është viktimë e veprës penale "Tregti me njerëz" e përcaktuar me Kodin penal, i mundësohet periudhë e vendosjes në kohëzgjatje deri në dy muaj me qëllim të dhënies së mbrojtjes dhe ndihmës në përmirësimin dhe mënjanimin e ndikimit të kryerësve të veprës penale "Tregti me njerëz". Gjatë kohës së periudhës së vendosjes së të huajit, i cili është viktimë e tregtisë me njerëz, duhet të marrë vendim se a do të bashkëpunojë me organet shtetërore kompetente në zbulimin e veprave penale dhe kryerësve apo do të kthehet në shtetin shtetas i të cilit është apo në të cilin ka qëndrim ligjor.

Në rastin kur viktima të tregtisë me njerëz janë personat e mitur nën 18 vjeç, duke u nisur interesat më të mira të të miturve, periudha nga paragrafi 1 i këtij neni mund të vazhdohet.

Gjatë kohës së periudhës së përcaktuar në paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni i huaji nuk mund të dëbohet nga Republika e Maqedonisë.

Periudha nga paragrafi 1 i këtij neni mund të ndërpritet, nëse:

- i huaji në mënyrë vullnetare, aktive apo me iniciativë të veten i ka ripërtërirë kontaktet me personat për të cilët ekziston dyshimi bazë se janë të përfshirë në kryerjen e veprës penale "Tregtia e njerëz", apo

- atë e imponojnë shkaqet e mbrojtjes së rendit publik dhe sigurisë nacionale të Republikës së Maqedonisë.

Për ndalimin e periudhës së vendosjes Ministria e Punëve të Brendshme merr aktvendim, kundër të cilit i huaji ka të drejtë në ankesë në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit në komisionin kompetent të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë.

Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë do të merret në afat prej 30 ditësh nga dita e parashtrimit të ankesës.


Kushtet për dhënien e lejes për qëndrim dhe

kohëzgjatje të përkohshme

Neni 82 Pas skadimit të periudhës së vendosjes të përcaktuar në

nenin 81 të këtij ligji apo paraprakisht nëse organet kompetente shtetërore vlerësojnë se i huaji tregon qëllim të qartë për bashkëpunim, të huajit i cili është viktimë e tregtisë me njerëz mund t'i jepet leje për qëndrim të përkohshëm, nëse:

- qëndrimi i tij në Republikën e Maqedonisë është i domosdoshëm për shkak të zbatimit të procedurës gjyqësore,

- tregon qëllim të qartë për bashkëpunim me organet kompetente në zbulimin e veprave penale dhe kryerësve, dhe

- i ka ndërprerë marrëdhëniet me personat për të cilët ekziston dyshim i bazuar se janë të përfshirë në kryerjen e veprës penale "Tregtia e njerëz".

Leja nga paragrafi 1 i këtij neni do të jepet në periudhë deri në gjashtë muaj dhe e njëjta do të vazhdohet nëse janë të plotësuara kushtet e përcaktuara në paragrafin1 të këtij neni.

Heqja e së drejtës së qëndrimit të përkohshëm

Neni 83 E drejta e qëndrimit të përkohshëm e viktimave të tregtisë

me njerëz do t’u hiqet nëse kushtet për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm të përcaktuara në nenin 82 të këtij ligji më nuk janë të plotësuara, dhe posaçërisht nëse:

- i huaji nga paragrafi 1 i këtij neni në mënyrë aktive, vullnetare apo me iniciativë të veten i ka ripërtërirë kontaktet me personat për të cilët ekziston dyshim i bazuar se janë të përfshirë në kryerjen e veprës penale tregti me njerëz apo vërtetohet se bashkëpunimi i të huajit me organet shtetërore është i pavërtetë ose mashtrues,

- atë e imponojnë shkaqet për mbrojtjen e rendit publik dhe sigurisë nacionale të Republikës së Maqedonisë.

- i huaji nga paragrafi 1 i këtij neni ndalohet të bashkëpunojë me organet kompetente, organet në zbulimin e veprave penale dhe kryerësit, apo

- organet kompetente shtetërore vendosin ta ndërpresin procedurën.

II. 3. Pushimi i qëndrimit të përkohshëm

a) Heqja e së drejtës për qëndrim të përkohshëm Shkaqet për heqjen e së drejtës për qëndrim të

përkohshëm Neni 84

Të huajit i cili qëndron deri në tre muaj apo i cili posedon leje për qëndrim të përkohshëm, përveç lejes për qëndrim të përkohshëm të dhënë viktimave të tregtisë me njerëz, mund t'i hiqet e drejta e qëndrimit të përkohshëm, nëse:

- me aktgjykim të plotfuqishëm është i dënuar me dënim me burg në kohëzgjatje prej së paku tre muaj,

- mbetet pa mjete për mbajtje dhe strehim, ndërsa mbajtja dhe strehimi gjatë kohës së qëndrimit në Republikën e Maqedonisë nuk i është siguruar në mënyrë tjetër ligjore,


- vërtetohet se i huaji në mënyrë të vetëdijshme ka dhënë informata jo të sakta apo në mënyrë të vetëdijshme e ka mbuluar qëllimin dhe rrethanat që janë të rëndësishme për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm, apo kanë qenë të shfrytëzuara të falsifikuara, dokumente të huaja apo të pavlefshme,

- në mënyrë plotësuese vërtetohet se i huaji nuk i plotëson apo më nuk i plotëson kushtet për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm,

- qëndron në kundërshtim me qëllimin e përmendur dhe rrethanat e qëndrimit,

- refuzon t'i zbatojë vendimet e organeve shtetërore, - bën shkeljen e dispozitave të këtij ligji, - vërtetohet se i huaji në mënyrë të pa arsyeshme ka

qëndruar jashtë nga Republika e Maqedonisë në periudhë më të gjatë se një e katërta e periudhës për të cilën i është dhënë leja për qëndrim të përkohshëm,

- i është dhënë leja për qëndrim të përkohshëm për shkak të bashkimit familjar, dhe vërtetohet se nuk banon në bashkësi të vërtetë martesore apo familjare me të huajin i cili është bartës i të drejtës së bashkimit familjar, apo

- ekzistojnë dyshime me bazë se martesa me të huajin i cili ka leje për qëndrim apo me shtetasin e Republikës së Maqedonisë është lidhur me marrëveshje apo ekzistojnë dyshime se martesa nuk është kontraktuar me dëshirë të njërës apo palës tjetër.

Gjatë vendimmarrjes për heqjen e së drejtës për qëndrim të përkohshëm merren parasysh afati i qëndrimit të të huajit në Republikën e Maqedonisë, lidhjet e tij personale, ekonomike dhe lidhjet e tjera me Republikën e Maqedonisë, si dhe pasojat që do të dalin nga masa e shqiptuar për atë dhe familjen e tij.

Para marrjes së aktvendimit nga i huaji do kërkohet deklaratë për rrethanat që janë të rëndësishme për marrjen e aktvendimit.

Me përjashtim, qëndrimi i përkohshëm nuk do të hiqet nëse serioziteti i veprës së bërë dhe lidhjet e të huajit me Republikën e Maqedonisë tregojnë se heqja e qëndrimit të përkohshëm do të ketë pasoja të rënda të paparashikueshme për të huajin apo për anëtarin e familjes së tij më të ngushtë, i cili në mënyrë ligjore qëndron në Republikën e Maqedonisë.


Neni 85

Aktvendim për heqjen e të drejtës për qëndrim të përkohshëm merr Ministria e Punëve të Brendshme.

Me aktvendimin nga paragrafi 1 i këtij neni përcaktohet afati në të cilin i huaji është i obliguar që ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë.

Kundër aktvendimit nga paragrafi 1 i këtij neni i huaji ka të drejtë në ankesë në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit në komisionin kompetent pranë Qeverisë së Republikës së Maqedonisë.

Ankesa për aktvendimin, e parashtruar nga i huaji i cili ka qëndruar në territorin e Republikës së Maqedonisë deri në tre muaj apo në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm më pak se tre vjet nuk e shtyn zbatimin e aktvendimit.

Dispozita nga paragrafi 4 i këtij neni nuk ka të bëjë në rast se i huaji ka fëmijë i cili është me qëndrim ligjor në territorin e Republikës së Maqedonisë dhe i cili banon në ekonomi të përbashkët shtëpiake me të huajin.

Aktvendimi i komisionit kompetent i Qeverisë do të merret në afat prej 15 ditësh nga dita e parashtrimit të ankesës.


Marrja e të drejtës së qëndrimit të përkohshëm bartet në dokumentin e udhëtimit të të huajit.

b) Ndërprerja e lejes për qëndrim të përkohshëm Neni 86

Vlera e lejes për qëndrim të përkohshëm e të huajit ndalohet:

- nëse është dëbuar nga Republika e Maqedonisë, - nëse i është marrë e drejta e qëndrimit të përkohshëm, - me skadimin afatit për të cilin i është dhënë leje për

qëndrim të përkohshëm në Republikën e Maqedonisë, ndërsa i huaji në afatin e caktuar nuk parashtron kërkesë për vazhdimin e lejes për qëndrim të përkohshëm,

- nëse i huaji heq dorë nga leja për qëndrim të përkohshëm dhe atë nga dita e deklaratës së parashtruar për refuzimin e lejes për qëndrim të përkohshëm, apo

- kur do të fitojë shtetësi të Republikës së Maqedonisë.

III. Qëndrimi në bazë të lejes për qëndrim të përhershëm a) Leja për qëndrim të përhershëm

Neni 87 Leja për qëndrim të përhershëm do t'i jepet të huajit, i

cili së paku pesë vjet para parashtrimit të kërkesës për dhënien e lejes për qëndrim të përhershëm në mënyrë të pandërprerë ka qëndruar në territorin e Republikës së Maqedonisë në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm.

Kushti për pesë vjet qëndrim të pandërprerë në Republikën e Maqedonisë nga paragrafi 1 i këtij neni llogaritet se është plotësuar nëse i huaji gjatë periudhës prej pesë vjetësh para parashtrimit të kërkesës për qëndrim të përhershëm nuk ka qëndruar jashtë nga Republika e Maqedonisë gjashtë muaj të njëpasnjëshëm apo në periudhë kohore që në kohëzgjatje të përgjithshme nuk i ka tejkaluar dhjetë muaj.

Leja për qëndrim të përhershëm nuk do t'i jepet të huajit, i cili ka qëndruar në Republikën e Maqedonisë:

- në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm për shkak të shkollimit apo studimit,

- në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm për shkak të pjesëmarrjes në programet e këmbimit ndërkombëtar të nxënësve apo studentëve,

- në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm për shkak të specializimit, përsosjes profesionale apo aftësimit praktik,

- në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm për shkak të hulumtimit shkencore ,

- në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm për shkak të shërimit,

- në bazë të lejes për qëndrim për shkaqe humanitare, - në bazë të mbrojtjes së përkohshme, - si refugjat i pranuar apo i cili ka parashtruar kërkesë

për pranimin e azilit, dhe për të cilën kërkesë në procedurën e caktuar me ligj nuk është marrë vendimi përfundimtar,

- në bazë të statusit ligjor të rregulluar në konventën e Vjenës për marrëdhënie diplomatike të vitit 1961, Konventës së Vjenës për marrëdhënie konsullore të vitit 1963 apo Konventën e Vjenës për prezantimin e shteteve në marrëdhëniet e tyre me organizatat ndërkombëtare me karakter universal.

Leja për qëndrim të përhershëm për shkak të punësimit, punës apo të personave të punësuar në mënyrë të pavarur mund t'i jepet të huajit i cili ka kualifikime të larta apo deficitare apo arsimim të domosdoshëm për funksionimin e institucionit përkatës, përkatësisht organit në Republikën e Maqedonisë.

Në bazë të bashkimit familjar leja për qëndrim të përhershëm mund t’u jepet vetëm anëtarëve të familjes më të ngushtë të të huajit i cili paraprakisht ka fituar leje për qëndrim të përhershëm, nëse jetojnë në bashkësi të vërtetë apo bashkësi familjare.

Të huajit, qëndrimi i të cilit është në interes të Republikës së Maqedonisë, mund t'i jepet leje për qëndrim të përkohshëm para skadimit të afatit nga paragrafi 1 i këtij neni.

Lejen për qëndrim të përhershëm ia jep Ministria e Punëve të Brendshme të huajit personalisht, të cilit i dedikohet.


Të drejtat e të huajit me leje për qëndrim të përhershëm

Neni 88

Nëse me ligj tjetër nuk është përcaktuar ndryshe, i huaji që ka leje për qëndrim të përhershëm në Republikën e Maqedonisë, ka të drejta të njëjta si shtetasi i Republikës së Maqedonisë, për:

- qëndrim në Republikën e Maqedonisë pa kufizim kohor,

- hyrje në punë ose kryerje të veprimtarisë së pavarur, - arsimim dhe trajnim profesional duke përfshirë edhe

studimet, - pranimin e diplomave profesionale, certifikatave dhe

kualifikimeve të tjera, - mbrojtje sociale dhe ndihmë sociale, - beneficione tatimore, - arritshmëri në mallra dhe shërbime e furnizime me

mallra dhe shërbime të arritshme për opinionin, - liri për bashkim dhe anëtarësim në organizatë të

caktuar të punëtorëve ose punëdhënësve ose organizata anëtarët e të cilave përfshihen në bazë të profesioneve të caktuara, dhe

- qarkullim të lirë në tërë territorin e Republikës së Maqedonisë, përveç në rajonet ku ndalohet ose kufizohet qarkullimi, për shkak të garantimit të sigurisë ose mbrojtjes së Republikës së Maqedonisë.

I huaji që ka leje për qëndrim të përhershëm, mund të dalë e të hyjë në Republikën e Maqedonisë pa vizë.

Kushtet për lëshimin e lejes për qëndrim të përhershëm

Neni 89

Leje për qëndrim të përhershëm do t’i lëshohet të huajit, i cili:

- deri në momentin e paraqitjes së kërkesës ka qëndruar në Republikën e Maqedonisë pesë vjet pa ndërprerje, në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm sipas nenit 87 të këtij ligji,

- ka mjete të rregullta dhe stabile për mbajtje, - ka të siguruar vendosjen ose mjetet për vendosje, - ka sigurim shëndetësor, - gjatë kohës së qëndrimit në Republikën e

Maqedonisë, në periudhën prej pesë vjetësh para paraqitjes së kërkesës për qëndrim të përhershëm, nuk ka kryer vepër penale për të cilën parashihet dënimi me burg në kohëzgjatje prej së paku një viti, dhe

- nuk paraqet rrezik për rendin publik, sigurinë nacionale ose marrëdhëniet ndërkombëtare të Republikës së Maqedonisë.

Procedura për lëshimin e lejes për qëndrim të

përhershëm

Neni 90 Leja për qëndrim të përhershëm lëshohet në bazë të

kërkesës së paraqitur të të huajit. Me kërkesën nga paragrafi 1 i këtij neni i huaji

obligohet që të paraqesë dokumentin e udhëtimit të vlefshëm dhe valid, ose përshkrimin e verifikuar nga i njëjti, si dhe dëshmi se janë plotësuar kushtet nga neni 89 paragrafi 1 alinetë prej 1 deri 5 të këtij ligji.

Për kërkesën e të huajit për lëshimin e lejes për qëndrim të përhershëm, vendos Ministria e Punëve të Brendshme me aktvendim.

Në rast se refuzohet kërkesa e të huajit për shkaqet e përcaktuara në nenin 89 paragrafi 1 alineja 6 e këtij ligji, organi kompetent nuk obligohet që t’i arsyetojë shkaqet në të cilat është bazuar për marrjen e aktvendimit të atillë.

Kundër aktvendimit nga paragrafi 3 i këtij neni, i huaji ka të drejtë ankese në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit, te komisioni kompetent në Qeverinë e Republikës së Maqedonisë.

Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë, do të merret në afat prej 30 ditësh nga dita e paraqitjes së ankesës.

Kundër aktvendimit të komisionit kompetent të Qeverisë, mund të ngritet kontest administrativ në gjyqin kompetent, sipas Ligjit për konteste administrative.

III. 1. Ndërprerja e qëndrimit të përhershëm

b) Heqja e të drejtës për qëndrim të përhershëm

Neni 91 Të huajit me qëndrim në Republikën e Maqedonisë në

bazë të lejes për qëndrim të përhershëm, mund t’i hiqet e drejta për qëndrim të përhershëm, nëse:

- me aktgjykim të plotfuqishëm është dënuar me dënim me burg, në kohëzgjatje prej së paku një vit,

- konfirmohet se i huaji me vetëdije ka ofruar të dhëna të pavërteta, ose me vetëdije i ka fshehur qëllimin dhe rrethanat që janë me rëndësi për lëshimin e lejes për qëndrim të përhershëm, ose

- konfirmohet se i huaji qëndron jashtë Republikës së Maqedonisë pa ndërprerje më gjatë se 12 muaj, pa pëlqimin e Ministrisë së Punëve të Brendshme.

Ministria e Punëve të Brendshme mund t’i japë pëlqim të huajit që të qëndrojë jashtë Republikës së Maqedonisë më gjatë se 12 muaj të njëpasnjëshëm, pa ia hequr me këtë rast të drejtën për qëndrim të përhershëm, me ç’rast do të kihet parasysh kohëzgjatja e qëndrimit të të huajit në Republikën e Maqedonisë, si dhe qëllimi dhe rrethanat e qëndrimit jashtë Republikës së Maqedonisë.

Gjatë vendimmarrjes për heqjen e të drejtës për qëndrim të përhershëm, merren parasysh kohëzgjatja e qëndrimit të të huajit në Republikën e Maqedonisë, mosha e të huajit, lidhjet e tij personale, ekonomike e të tjera me Republikën e Maqedonisë, si dhe pasojat nga aktvendimi i atillë për të ose për familjen e tij më të ngushtë.

Para se të merret aktvendimi, nga i huaji do të kërkohet deklaratë për rrethanat që janë me rëndësi për marrjen e aktvendimit.

Qëndrimi i përhershëm nuk do të hiqet nëse serioziteti i veprës së kryer dhe lidhjet e të huajit me Republikën e Maqedonisë, tregojnë se heqja e qëndrimit të përhershëm do të ketë pasoja të rënda joproporcionale për të huajin ose anëtarin e familjes së tij më të ngushtë, i cili sipas ligjit qëndron në territorin e Republikës së Maqedonisë.


Neni 92

Aktvendim për heqjen e të drejtës për qëndrim të përhershëm, merr Ministria e Punëve të Brendshme.

Në aktvendimin nga paragrafi 1 i këtij neni, caktohet afati në të cilin i huaji obligohet që ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë.


Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë, do të merret në afat prej 30 ditësh nga dita e paraqitjes së ankesës.

Kundër aktvendimit të komisionit kompetent të Qeverisë, mund të ngrihet kontest administrativ në gjyqin kompetent, sipas Ligjit për konteste administrative.

Heqja e së drejtës për qëndrim të përhershëm, shënohet në dokumentin e udhëtimit të të huajit.

c) Shuarja e lejes për qëndrim të përhershëm

Neni 93

Vlefshmëria e lejes për qëndrim të përhershëm të të huajit shuhet, nëse:

- është dëbuar nga Republika e Maqedonisë, - i hiqet e drejta për qëndrim të përhershëm,


- heq dorë nga leja për qëndrim të përhershëm dhe atë nga dita e paraqitjes së deklaratës për heqje dorë nga leja për qëndrim të përhershëm, dhe

- e merr shtetësinë e Republikës së Maqedonisë.

IV. Forma dhe përmbajtja e lejes për qëndrim

Neni 94 Leja për qëndrim të përkohshëm lëshohet si etiketë në

dokumentin e udhëtimit të të huajit ose si dokument i veçantë.

Leja për qëndrim të përhershëm lëshohet si dokument i veçantë.

Leja për qëndrim përmban: - numrin e lejes, - emrin dhe mbiemrin e personit të cilit i është lëshuar

leja, - afatin e vlefshmërisë, - vendin dhe datën e lëshimit, - llojin e lejes për qëndrim, - fotografinë e bartësit të lejes, - shënimet e organit kompetent që e lëshon lejen e

qëndrimit, - nënshkrimin dhe vulën e organit kompetent që e

lëshon lejen, - nënshkrimin e bartësit të lejes, - stemën e Republikës së Maqedonisë, - pjesën që lexohet me aparat (makinë), - hologramin, dhe - ngjyrën optike variabile. Nëse leja lëshohet si dokument i veçantë, përveç të

dhënave nga paragrafi 3 i këtij neni, leja i përmban edhe të dhënat për bartësin e lejes:

- datëlindjen dhe vendlindjen, - shtetësinë, - gjininë, - numrin amë të personit që i lëshohet leja, dhe - të dhënat biometrike për identifikim. Leja për qëndrim përmban shenjat mbrojtëse të

vendosura.

Neni 95 Dokumenti i veçantë në të cilin lëshohet leja për

qëndrim të përhershëm për të huajin që është më i ri se 25 vjet moshë, lëshohet me afat të vlefshmërisë prej shtatë vitesh, për të huajin prej 25 deri 50 vjet moshë me afat të vlefshmërisë prej 15 vitesh, ndërsa për të huajin më të vjetër se 50 vjet me vlefshmëri të përhershme.

Dokumenti i veçantë në të cilin lëshohet leja për qëndrim të përkohshëm, lëshohet me afatin e vlefshmërisë së aktvendimit me të cilin lejohet qëndrimi i përkohshëm, por jo më gjatë se një vit.

Obligimi për mbajtjen e lejes për qëndrim

Neni 96

I huaji obligohet që lejen për qëndrim ta mbajë me vete.

Obligimi për ndërrimin e lejes për qëndrim

Neni 97

I huaji obligohet që të paraqesë kërkesë për ndërrimin e lejes për qëndrim:

- nëse e njëjta është dëmtuar ose vjetruar, ose për shkaqe të tjera më tej nuk mund të shërbejë për dedikimin e saj,

- nëse i huaji e ndryshon emrin personal, ose - kur i skadon afati i vlefshmërisë së saj, i përcaktuar në

nenin 95 paragrafi 1 i këtij ligji. I huaji obligohet që më së voni në afat prej 15 ditësh

nga dita e paraqitjes të cilido shkaku nga paragrafi 1 i këtij neni, të paraqesë kërkesë për ndërrimin e lejes për qëndrim.

Obligimi për kthimin e lejes për qëndrim

Neni 98 I huaji obligohet që ta kthejë lejen e lëshuar të

qëndrimit në Ministrinë e Punëve të Brendshme, kur do të pushojë vlefshmëria e saj, në rastet e përcaktuara në nenet 86 dhe 93 të këtij ligji.

V. Kufizimi ose ndalimi i qarkullimit për të huajt në

Republikën e Maqedonisë

Neni 99 Qeveria e Republikës së Maqedonisë me akt të veçantë

mund ta kufizojë ose ndalojë qarkullimin e të huajve në rajone të caktuara, ose ta ndalojë qëndrimin e përhershëm ose të përkohshëm në vendet e caktuara, kur kjo është e nevojshme për garantimin e sigurisë ose mbrojtjen e Republikës së Maqedonisë.

VI. Qëndrimi i paligjshëm

Neni 100

I huaji qëndron në mënyrë të paligjshme në Republikën e Maqedonisë, nëse:

- ka hyrë në mënyrë të palejueshme në Republikën e Maqedonisë,

- nuk posedon dokument udhëtimi të vlefshëm dhe valid me vizë ose leje për qëndrim,

- viza e lëshuar i është anuluar, revokuar, është shkurtuar vlefshmëria e saj,

- skadon afati i caktuar me vizë, - i është hequr e drejta për qëndrim, - qëndron më gjatë se tre muaj gjatë periudhës

gjashtëmujore, duke llogaritur nga dita e hyrjes së parë të të huajit në Republikën e Maqedonisë, ndërsa për hyrje në Republikën e Maqedonisë nuk i nevojitet viza, ose

- është refuzuar përfundimisht në procedurën pas kërkesës së paraqitur për pranimin e së drejtës për azil dhe nuk e lëshon territorin e Republikës së Maqedonisë, në afatin e caktuar.

Dispozita nga paragrafi 1 alineja 1 e këtij neni, nuk ka të bëjë me të huajin për të cilin ekzistojnë baza për dyshim se është viktimë e veprës penale “Tregti me njerëz”, nëse hyrja e palejueshme është kryer si pasojë e veprës penale “Tregti me njerëz”.

Dispozita nga paragrafi 1 alineja 1 e këtij neni, nuk ka të bëjë me të huajin që ka kërkuar pranimin e së drejtës për azil, sipas Ligjit për azil dhe mbrojtje të përkohshme.

Kreu V

DËBIMI DHE LARGIMI I DETYRUESHËM I TË HUAJIT

I. Dëbimi i të huajit Shkaqet për dëbim

Neni 101 I huaji mund të dëbohet nga Republika e Maqedonisë,

nëse: - me aktgjykim të plotfuqishëm është dënuar me dënim

me burg në kohëzgjatjet prej së paku një viti; - paraqet rrezik serioz për rendin publik, sigurinë

nacionale ose marrëdhëniet ndërkombëtare të Republikës së Maqedonisë,

- ekzistojnë shkaqe serioze që të konsiderohet se ka kryer vepra të rënda penale, e veçanërisht vepra penale lidhur me prodhimin dhe lëshimin në qarkullim të drogave narkotike, substancave psikotropike dhe prekurzorëve, ose ekzistojnë dëshmi të qëndrueshme për qëllimin e tij që të kryejë vepra të atilla penale në territorin e Republikës së Maqedonisë,

- këtë e kërkojnë shkaqet për mbrojtjen e shëndetit publik,

- qëndron në mënyrë të paligjshme në Republikën e Maqedonisë, ose


- kryen më tepër herë shkelje të përsëritura ose më të rënda, të dispozitave të këtij ligji.

Dispozita nga paragrafi 1 alineja 4 e këtij neni, nuk do të zbatohet nëse sëmundja e të huajit që paraqet rrezik për shëndetin publik, është paraqitur pas skadimit të tre muajve nga dita kur i huaji ka hyrë në Republikën e Maqedonisë.

Gjatë vendimmarrjes për dëbimin e të huajit nga Republika e Maqedonisë, merren parasysh gjatësia e qëndrimit të të huajit në Republikën e Maqedonisë, lidhjet e tij personale, ekonomike dhe të tjera me Republikën e Maqedonisë dhe pasojat që do të rezultojnë nga masa e kumtuar për të ose për anëtarin e familjes së tij më të ngushtë, i cili sipas ligjit qëndron në Republikën e Maqedonisë.

Dispozitat nga paragrafët 1, 2 dhe 3 të këtij neni, nuk zbatohen për të huajin që kërkon mbrojtje nga Republika e Maqedonisë, sipas Ligjit për azil dhe mbrojtje të përkohshme.

Dëbimi i të huajve që gëzojnë mbrojtje të veçantë

Neni 102

I huaji që ka leje për qëndrim të përhershëm në Republikën e Maqedonisë dhe i huaji që është bashkëshort/e i/e shtetasit të Republikës së Maqedonisë dhe i cili qëndron në Republikën e Maqedonisë në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm, mund të dëbohet nga Republika e Maqedonisë, vetëm nëse:

- me aktgjykim të plotfuqishëm është dënuar me dënim me burg, në kohëzgjatje prej së paku tre vitesh, dhe

- paraqet rrezik serioz për rendin publik, sigurinë nacionale ose marrëdhëniet ndërkombëtare të Republikës së Maqedonisë.

I huaji nga paragrafi 1 alineja 1 e këtij neni nuk do të dëbohet, nëse serioziteti i veprës së kryer dhe lidhjet e të huajit me Republikën e Maqedonisë, tregojnë se dëbimi i të huajit do të ketë pasoja të rënda joproporcionale për të huajin ose anëtarin e familjes së tij më të ngushtë i cili sipas ligjit qëndron në territorin e Republikës së Maqedonisë.


Neni 103

Ministria e Punëve të Brendshme merr aktvendim për dëbimin e të huajit nga Republika e Maqedonisë.

Me aktvendimin nga paragrafi 1 i këtij neni, caktohet edhe afati në të cilin i huaji obligohet që ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë, si dhe koha për të cilën i ndalohet hyrja e sërishme në Republikën e Maqedonisë, që nuk mund të jetë më e shkurtër se gjashtë muaj as më e gjatë se pesë vjet.

Gjatë caktimit të afatit në të cilin i huaji obligohet që ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë, merret parasysh koha e nevojshme që i huaji t’i sigurojë dokumentet e nevojshme ose mjetet financiare për lëshimin e Republikës së Maqedonisë.

Në rast se i huaji dëbohet për shkaqe të sigurisë nacionale, organi kompetent nuk obligohet që t’i arsyetojë shkaqet në të cilat është bazuar gjatë marrjes së aktvendimit të atillë.

Me aktvendimin nga paragrafi 1 i këtij neni, i huaji njoftohet se nëse vullnetarisht nuk e lëshon territorin e Republikës së Maqedonisë në afatin e caktuar, detyrimisht do të largohet nga Republika e Maqedonisë.


Ankesa ndaj aktvendimit të të huajit i cili në mënyrë të paligjshme ka qëndruar në Republikën e Maqedonisë, ka qëndruar deri në tre muaj në Republikën e Maqedonisë, ose në bazë të lejes për qëndrim të përkohshëm më pak se dy vjet, nuk e prolongon zbatimin.

Dispozita nga paragrafi 7 i këtij neni nuk ka të bëjë për të huajin që ka fëmijë, të cilët sipas ligjit qëndrojnë në territorin e Republikës së Maqedonisë e të cilët jetojnë në ekonomi të përbashkët familjare me të huajin.

Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë, do të miratohet në afat prej 15 ditësh nga dita e paraqitjes së ankesës.


Dëbimi, afati për të cilin i huaji obligohet që ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë, si dhe koha për të cilën të huajit i ndalohet hyrja e sërishme në Republikën e Maqedonisë, regjistrohen në dokumentin e udhëtimit të të huajit.

Ndalimi për hyrje

Neni 104 I huaji i cili me aktvendim të Ministrisë së Punëve të

Brendshme është dëbuar nga Republika e Maqedonisë, nuk mund të hyjë në Republikën e Maqedonisë në periudhën kohore për të cilën i është ndaluar hyrja e sërishme në Republikën e Maqedonisë.

Me përjashtim nga paragrafi 1 i këtij neni, nëse ekzistojnë shkaqe të veçanta të arsyeshme në bazë të kërkesës së parashtruar, të huajit mund t’i lejohet hyrja në Republikën e Maqedonisë edhe para skadimit të afatit për të cilin i është ndaluar hyrja e sërishme në Republikën e Maqedonisë, me këtë rast mund t’i lejohen vetëm vizita të shkurtra.

Kërkesën nga paragrafi 2, i huaji e paraqet në Ministrinë e Punëve të Brendshme, përmes përfaqësive diplomatike konsullore të Republikës së Maqedonisë në vendet e huaja.

II. Kthimi vullnetar i të huajit dhe largimi i tij i

detyrueshëm Neni 105

I huaji i cili me aktvendim të Ministrisë së Punëve të Brendshme obligohet që ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë, obligohet që vullnetarisht të largohet nga territori i Republikës së Maqedonisë menjëherë ose në afatin që i është përcaktuar.

Kthimi vullnetar i të huajit sipas këtij ligji ndihmohet ose kthimi i pavarur i të huajit në vendin e origjinës, transit ose në vend të tretë, që bazohet në vendimin e lirë informues të të huajit që kthehet, pa dallim se alternativë e këtij vendimi është kthimi i detyrueshëm.

I huaji që nuk do të veprojë sipas paragrafi 1 të këtij neni ose nëse ekzistojnë rrethana që tregojnë se i huaji nuk do ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë vullnetarisht, largohet detyrimisht nga territori i Republikës së Maqedonisë.

I huaji mund të largohet detyrimisht nga territori i Republikë së Maqedonisë, vetëm nëse aktvendimi në bazë të cilit obligohet që ta lëshojë shtetin, është ekzekutiv.

I huaji të cilit i është kumtuar dënimi ose sanksioni për dëbimin e të huajit nga vendi, menjëherë detyrimisht largohet nga shteti.

Zbatimi i largimit të detyrueshëm Neni 106

Të huajin, i cili sipas këtij ligji doemos duhet detyrimisht të largohet nga shteti, personat e autorizuar zyrtarë të Ministrisë së Punëve të Brendshme e përcjellin deri në kufirin shtetëror, e çojnë jashtë kufirit, ua dorëzojnë përfaqësuesve të shtetit të huaj shtetas i të cilit është i huaji, ose përfaqësuesve të shtetit të huaj prej nga ka ardhur.

Kur ekzistojnë shkaqe të arsyeshme për këtë, i huaji mund të transferohet në shtetin e tretë, e jo në shtetin shtetas i të cilit është.

Para zbatimit të largimit të detyrueshëm, i huaji i nënshtrohet kontrollit mjekësor të gjendjes së tij shëndetësore.


Ndalimi për largimin e detyrueshëm të të huajit

Neni 107 I huaji nuk mund të largohet detyrimisht, në shtetin: - në të cilin jeta dhe liria e tij do të jenë në rrezik, për

shkak të racës së tij, besimit, kombësisë, përkatësisë së grupit social ose bindjes politike, ose

- ku do të i nënshtrohej mundimit, sjelljes çnjerëzore ose përçmuese ose ndëshkimit.

Mbajtja e përkohshme në Qendrën e pranimit për të

huaj të Ministrisë së Punëve të Brendshme

Neni 108 Për shkak të sigurisë në procedurën e largimit të

detyrueshëm, i huaji mund të mbahet nga Ministria e Punëve të Brendshme më së shumti 24 orë.

Për vendosjen e të huajve të cilët për çfarëdo shkaqesh nuk mund të largohen detyrimisht nga territori i Republikës së Maqedonisë, në afatin e përcaktuar në paragrafin 1 të këtij neni, formohet Qendra për pranimin e të huajve në Ministrinë e Punëve të Brendshme (në tekstin e mëtejmë: Qendra e pranimit).

Ministria e Punëve të Brendshme, miraton aktvendim për mbajtjen e përkohshme të të huajit nga paragrafi 2 i këtij neni, në Qendrën e pranimit.

Në Qendrën e pranimit, përkohësisht mund të mbahet edhe i huaji për të cilin është marrë aktvendimi për largim, ndërsa nuk posedon dokument udhëtimi të vlefshëm dhe valid, për këtë Ministria e Punëve të Brendshme do të marrë aktvendim për mbajtjen e tij të përkohshme.

Kundër aktvendimit nga paragrafët 3 dhe 4 të këtij neni, i huaji ka të drejtë ankese në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit, te Komisioni kompetent në Qeverinë e Republikës së Maqedonisë.

Ankesa nuk e prolongon zbatimin e aktvendimit. Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë së

Republikës së Maqedonisë, do të merret në afat prej 15 ditësh nga dita e paraqitjes së ankesës.


Neni 109

I huaji do të mbahet përkohësisht në Qendrën e pranimit deri në shuarjen e shkaqeve që e kanë pamundësuar largimin e tij të detyrueshëm, nga territori i Republikës së Maqedonisë, por jo më gjatë se 12 muaj.

I huaji për të cilin është marrë aktvendimi për largim, ndërsa nuk ka dokument udhëtimi të vlefshëm e valid, do të mbahet në Qendrën e pranimit deri në marrjen e dokumentit të vlefshëm e valid nga shteti shtetas i të cilit është, përkatësisht deri në lëshimin e pasaportës nga neni 119 paragrafi 2 i këtij ligji.

I huaji nuk guxon që ta lëshojë Qendrën e pranimit, përveç nëse ekzistojnë shkaqe të veçanta, të arsyeshme dhe për këtë i është dhënë pëlqimi nga organi kompetent.

Neni 110

I huaji i cili nuk mund të largohet detyrimisht, si dhe i huaji nga neni 108 paragrafi 4 i këtij ligji, nëse i ka të siguruara vendosjen dhe mjetet për mbajtje në Republikën e Maqedonisë dhe nga rrethanat e rastit mund të vlerësohet se nuk nevojitet vendosja e të huajit në Qendrën e pranimit, Ministria e Punëve të Brendshme mund të marrë aktvendim me të cilin ia kufizon qarkullimin vetëm në vendin e qëndrimit dhe të caktojë obligimin për paraqitjen e tij të rregullt në periudha të caktuara kohore në stacionin policor më të afërt.

Kundër aktvendimit nga paragrafi 1 i këtij neni, i huaji ka të drejtë ankese në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit, te Komisioni kompetent në Qeverinë e Republikës së Maqedonisë.

Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë, do të merret në afat prej 30 ditësh nga dita e paraqitjes së ankesës.


Shpenzimet e largimit të detyrueshëm

Neni 111 Shpenzimet që bëhen me mbajtjen e përkohshme të të

huajit në Qendrën e pranimit, si dhe shpenzimet e tjera që do të bëhen me largimin e tij të detyrueshëm i mbulon i huaji.

Nëse i huaji nuk ka mjete, shpenzimet bien në llogari të transportuesit që e ka futur të huajin në territorin e Republikës së Maqedonisë pa dokument udhëtimi të pranueshëm dhe valid, ose me dokument udhëtimi pa vizë ose leje për qëndrim, nëse nevojiten.

Nëse shpenzimet nuk janë në llogari të transportuesit sipas paragrafit 2 të këtij neni, shpenzimet bien në llogari të personit që ka marrë për obligim se do t’i mbulojë shpenzimet për të huajin, gjatë kohës së qëndrimit të tij në Republikën e Maqedonisë.

Në rastin kur nuk mund të sigurohen shpenzimet në mënyrën e përcaktuar në paragrafët 1, 2 dhe 3 të këtij neni, shpenzimet bien në llogari të Buxhetit të Republikës së Maqedonisë.

III. Rregullat e veçanta për të miturit pa shoqërues

Masat lidhur me të miturit pa shoqërues

Neni 112 Në rast se personi i mitur që është në moshë deri 18

vjet, i cili është i huaj, ka hyrë në Republikën e Maqedonisë në kundërshtim me dispozitat e këtij ligji dhe është pa përcjellje të prindit ose kujdestarit, përkatësisht pas arritjes në Republikën e Maqedonisë ka mbetur pa përcjelljen e atillë ndërsa nuk kërkon azil, personat e autorizuar zyrtarë të Ministrisë së Punëve të Brendshme menjëherë e njoftojnë përfaqësinë konsullore diplomatike të shtetit shtetas i të cilit është, me qëllim që t’i konfirmojnë anëtarët e familjes së tij më të ngushtë.

Nëse i huaji i mitur për shkaqe objektive nuk mund t’i dorëzohet me njëherë organit shtetëror shtetas i të cilit është, do të vendoset në repartin e veçantë për të mitur në kuadër të Qendrës për pranim dhe për këtë do të njoftohet Qendra për punë sociale.

Të huajit të mitur nga paragrafi 1 i këtij neni, do t’i caktohet tutori sipas Ligjit për familjen.

Të huajit të mitur gjatë kohës së vendosjes në Qendrën për pranim, do t’i mundësohet ndihma juridike, sociale, mjekësore dhe psikologjike, si dhe e drejta e arsimimit në institucionet arsimore në Republikën e Maqedonisë.

Mbrojtja e veçantë

Neni 113 I huaji mitar nuk guxon që të kthehet në shtetin amë

ose në shtetin e tretë, i cili pajtohet që ta pranojë, derisa në atë shtet nuk i sigurohen kushtet përkatëse për pranim.

I mituri nuk guxon të kthehet në vendin e tretë ku kthimi i tij do të jetë në kundërshtim me Konventën për të drejtat e fëmijëve, Konventën për mbrojtje nga maltretimi dhe veprimi çnjerëzor ose nënçmues ose ndëshkimi, ose Konventën për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe lirive themelore.

Kreu VI

DOKUMENTET E UDHËTIMIT DHE DOKUMENTET E TJERA TË TË HUAJVE 1. Dokumentet e udhëtimit

Përkufizimi i dokumentit të udhëtimit Neni 114

Dokumente të udhëtimit sipas këtij ligji janë: - dokumenti i huaj i udhëtimit, dhe - dokumenti i udhëtimit për të huaj.


Dokumenti i huaj udhëtimi Neni 115

Si dokument i huaj udhëtimi sipas këtij ligji konsiderohet:

- pasaporta ose dokumente të tjera udhëtimi të lëshuara në pajtim me standardet ndërkombëtare nga shtetet dhe organizatat ndërkombëtare që janë të njohura e të pranuara nga Republika e Maqedonisë,

- pasaporta ose dokumente të tjera udhëtimi të cilat edhe pse janë lëshuar nga shtetet ose organizatat ndërkombëtare që nuk janë njohur nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë, garantojnë kthimin e të huajit dhe të cilat me aktin e Qeverisë së Republikës së Maqedonisë janë konfirmuar si dokumente udhëtimi që mundësojnë hyrjen dhe qëndrimin në Republikën e Maqedonisë,

- dokumenti i udhëtimit për refugjatin e pranuar, i lëshuar në pajtim me Konventën për statusin e refugjatëve nga viti 1951 dhe Protokolli për statusin e refugjatëve nga viti 1967, dhe

- dokumenti i udhëtimit për personat pa shtetësi, i lëshuar në pajtim me Konventën për personat pa shtetësi nga viti 1954.

Kushti për pranimin e dokumentit të huaj të udhëtimit

Neni 116 Dokumenti i huaj i udhëtimit do të pranohet si valid,

nëse: - përmban të dhëna për vërtetimin e identitetit të

bartësit, e dokumentet e udhëtimit nga neni 115 alinetë 1 dhe 2 edhe të dhëna për shtetësinë ose kombësinë e bartësit,

- është lëshuar në pajtim me standardet ndërkombëtare, - afati i vlefshmërisë është më i gjatë për së paku tre

muaj nga qëndrimi i lejueshëm i të huajit në Republikën e Maqedonisë,

- mundëson kthimin e të huajit nga vendi i origjinës ose hyrje në vendin e tretë, dhe

- është i plotë, nuk është i përmirësuar, i rrejshëm ose i falsifikuar.

Dokumenti i udhëtimit për të huaj

Neni 117 Dokumenti i udhëtimit për të huaj është dokumenti që

ia lëshon organi kompetent i Republikës së Maqedonisë të huajit, i cili qëndron sipas ligjit në Republikën e Maqedonisë.

Dokumenti i udhëtimit për të huaj është: - pasaporta për të huaj, - fletudhëtimi për të huaj, - dokumenti i udhëtimit për personin pa shtetësi, sipas

Konventës për statusin e personave pa shtetësi nga viti 1954, dhe

- dokumenti i udhëtimit për refugjatin e pranuar, sipas Konventës për statusin e refugjatëve nga viti 1951 dhe Protokollit për statusin e refugjatëve nga viti 1967, i përcaktuar me ligj.

Kërkesa për lëshimin e dokumentit të udhëtimit për të

huaj Neni 118

Dokumenti i udhëtimit për të huaj, lëshohet me kërkesën e të huajit që ka mbushur 18 vjet moshë dhe që është plotësisht i aftë për punë.

Për personin e mitur, përkatësisht personin që nuk është plotësisht i aftë për punë, kërkesën për lëshimin e dokumentit të udhëtimit e paraqet njëri nga prindërit në pajtim me prindin tjetër.

Kur të drejtën e prindit e kryen njëri nga prindërit, kërkesën për lëshimin e dokumentit të udhëtimit për personin më të ri se 18 vjet, e paraqet prindi të cilit personi i është besuar për ruajtje dhe edukim.

Për kërkesën e të huajit vendos Ministria e Punëve të Brendshme me aktvendim kundër të cilit i huaji ka të drejtë ankese, në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit, te komisioni kompetent në Qeverinë e Republikës së Maqedonisë.

Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë, do të miratohet në afat prej 30 ditësh nga dita e paraqitjes së ankesës.


Dispozitat nga paragrafët 1, 2, 3, 4, 5 dhe 6 të këtij neni, nuk kanë të bëjnë me lëshimin e dokumentit të udhëtimit për refugjatin e pranuar.

Pasaporta për të huaj

Neni 119 Të huajit që sipas ligjit qëndron në Republikën e

Maqedonisë, ndërsa nuk ka dhe nuk mund të sigurojë dokument udhëtimi valid të huaj nga shteti shtetas i të cilit është, për dalje dhe hyrje në Republikën e Maqedonisë mund t’i lëshohet pasaporta për të huaj.

Të huajit që duhet ta lëshojë territorin e Republikës së Maqedonisë, ndërsa nuk ka dhe nuk mund të sigurojë dokument udhëtimi valid të huaj nga shteti shtetas i të cilit është, për dalje nga Republika e Maqedonisë mund t’i lëshohet pasaporta për të huaj.

Dispozita nga paragrafi 1 i këtij neni nuk ka të bëjë për të huajin që ka statusin e refugjatit të pranuar, sipas Konventës për statusin e refugjatëve nga viti 1951 dhe Protokollit për statusin e refugjatëve nga viti 1967.

Neni 120 Pasaportë për të huaj lëshon Ministria e Punëve të

Brendshme. Të huajit që ka leje për qëndrim të përkohshëm në

Republikën e Maqedonisë dhe i cili i plotëson kushtet nga neni 119 i këtij ligji, i lëshohet pasaporta për të huaj me afat të vlefshmërisë deri në vlefshmërinë e lejes për qëndrim të përkohshëm, por jo më gjatë se një vit.

Të huajit që ka leje për qëndrim të përhershëm dhe i cili i plotëson kushtet nga neni 119 i këtij ligji, i lëshohet pasaporta për të huaj me afat të vlefshmërisë deri në dy vjet.

Neni 121 Pasaporta për të huaj i mundëson të huajit hyrjen dhe

lëshimin e Republikës së Maqedonisë, në periudhën për të cilën është lëshuar.

Pasaporta për të huaj vlen për të gjitha shtetet, përveç shtetit shtetas i të cilit është i huaji. Nëse ekzistojnë shkaqe të veçanta të arsyeshme, pasaporta mund të vlejë edhe për shtetin shtetas i të cilit është i huaji.

Me përjashtim nga paragrafi 2 i këtij neni, pasaporta për të huaj mund të lëshohet edhe me vlefshmëri vetëm për shtete të caktuara.

Fletudhëtimi për të huaj

Neni 122 Fletudhëtim për të huaj, i lëshon përfaqësia konsullore

diplomatike e Republikës së Maqedonisë në vend të huaj, në bazë të pajtimit paraprak nga Ministria e Punëve të Brendshme, të huajit i cili ka qëndrim ligjor në Republikën e Maqedonisë dhe i cili në vendin e huaj ka mbetur pa dokument udhëtimi valid për të huaj, të lëshuar nga organi kompetent i Republikës së Maqedonisë.

Dokumenti nga paragrafi 1 i këtij neni, vlen vetëm për kthimin e të huajit në Republikën e Maqedonisë dhe i njëjti lëshohet me afat të vlefshmërisë deri në 30 ditë.

Dokumenti i udhëtimit për person pa shtetësi

Neni 123 Dokument udhëtimi për personin pa shtetësi, lëshon

Ministria e Punëve të Brendshme, sipas Konventës për statusin e personave pa shtetësi nga viti 1954.


Dokumenti i udhëtimit nga paragrafi 1 i këtij neni, lëshohet me afat vlefshmërie deri në një vit.

Dokumenti i udhëtimit nga paragrafi 1 i këtij neni, mund të vazhdohet sipas Konventës për statusin e personave pa shtetësi nga viti 1954.

Dokumenti i udhëtimit për refugjat të pranuar

Neni 124

Dokumentin e udhëtimit për refugjat të pranuar e jep Ministria e Punëve të Brendshme, në pajtim me Konventën për statusin e refugjatëve të vitit 1951 dhe Protokollin për statusin e refugjatëve të vitit 1967 të përcaktuar me ligj.

Dokumenti i udhëtimit nga paragrafi 1 të këtij neni jepet me afat vlefshmërie deri në një vit.

Dokumenti i udhëtimit nga paragrafi 1 të këtij neni mund të vazhdohet në pajtim me Konventën për statusin e refugjatëve të vitit 1951.

Refuzimi i dhënies së pasaportës për të huaj

Neni 125

Pasaportë për të huaj nuk do t’i jepet të huajit: - kundër të cilit mbahet procedurë penale ose

kundërvajtëse, me kërkesë të gjyqit kompetent, - të cilit i është kumtuar dënimi me burg pa kusht, deri

sa nuk e vuan dënimin, - i cili nuk i ka përmbushur obligimet pronësore-

juridike ose financiare ndaj Republikës së Maqedonisë, me kërkesë të organit kompetent,

- për të cilin ekziston dyshim në lidhje me identitetin e të huajit,

- i cili nuk mund të dëshmojë se nuk ka ose nuk mund të sigurojë dokument udhëtimi të vlefshëm dhe të pranuar nga shteti, shtetas i të cilit është, ose

- nëse atë e kërkojnë interesat e sigurisë nacionale ose marrëdhëniet ndërkombëtare të Republikës së Maqedonisë.

Marrja e dokumentit të udhëtimit për të huaj

Neni 126

Dokumenti i udhëtimit për të huaj merret kur: - në mënyrë plotësuese konstatohet se para ditës së

dhënies të dokumentit të udhëtimit kanë ekzistuar shkaqet nga neni 125 të këtij ligji,

- në mënyrë plotësuese paraqiten shkaqet nga neni 125 të këtij ligji,

- leja e qëndrimit i ndërpritet, - i huaji është dëbuar nga Republika e Maqedonisë ose

i është marrë e drejta e qëndrimit, - dokumenti i udhëtimit është dëmtuar ose në mënyrë

tjetër është bërë i papërdorshëm, - është bërë ndryshimi ose plotësimi i përmbajtjes së

dokumentit të udhëtimit, pa dijen e organit kompetent, - nuk ka fotografi ose në bazë të fotografisë nuk mund

të konstatohet identiteti i të huajit, ose - dokumentin e posedon personi i paautorizuar. Aktvendim për marrjen e dokumentin të udhëtimit merr

Ministria e Punëve të Brendshme, kundër të cilit i huaji ka të drejtë ankese në afat prej tetë ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit në Komisionin e Qeverisë së Republikës së Maqedonisë.

Ankesa nuk e shtyn ekzekutimin e aktvendimit. Aktvendimi i komisionit kompetent të Qeverisë së

Republikës së Maqedonisë do të merret në afat prej 15 ditësh nga dita e paraqitjes së ankesës.

Kundër aktvendimit të komisionit kompetent të Qeverisë mund të ngrihet kontest administrativ para gjykatës kompetente, në pajtim me Ligjin për kontestet administrative.

Obligimi për kthimin e dokumentit të udhëtimit për të huaj

Neni 127

I huaji është i detyruar ta kthejë dokumentin e udhëtimit për të huaj kur do të marrë dokument të vlefshëm udhëtimi nga shteti, shtetas i të cilit është ose kur do të fitojë shtetësinë e Republikës së Maqedonisë.

Nëse i huaji nuk vepron në pajtim me paragrafin 1 nga ky nen, i njëjti do t’i merret nga ana e Ministrisë së Punëve të Brendshme.

2. Letërnjoftimi diplomatik ose zyrtar

Neni 128

Të huajit i cili është anëtarë i përfaqësisë diplomatike-konsullore i shtetit të huaj ose është anëtarë i misionit të huaj që në Republikën e Maqedonisë ka statusin diplomatik i jepet letërnjoftim diplomatik ose zyrtar.

Letërnjoftimin nga paragrafi 1 të këtij neni e jep Ministria e Punëve të Jashtme.

I huaji nga paragrafi 1 i këtij neni është i detyruar ta mbajë letërnjoftimin me vete dhe të njëjtin pas mbarimit të statusit diplomatik ta kthejë.

3. Paraqitja e dokumentit të udhëtimit dhe dokumentit tjetër për të huaj, të zhdukur, të humbur, të vjedhur ose

ndonjë huazim tjetër

Neni 129 Zhdukja ose humbja, vjedhja ose huazimi tjetër i

dokumentit të udhëtimit, respektivisht dokumentit me të cilin i huaji e tregon identitetin e tij, i huaji është i detyruar ta paraqesë në Ministrinë e Punëve të Brendshme më së voni në afat prej 24 orësh nga momenti kur atë e ka vërejtur.

Ministria e Punëve të Brendshme të huajit i jep vërtetim për paraqitjen në kuptim të paragrafit 1 të këtij neni.

I huaji i cili jashtë vendit e ka humbur dokumentin e udhëtimit që është dhënë nga Ministria e Punëve të Brendshme, është i detyruar ta paraqesë në përfaqësinë diplomatike-konsullore të Republikës së Maqedonisë jashtë vendit.

Në rastet nga paragrafi 1 dhe 3 të këtij neni, i huaji është i detyruar t’i theksojë dhe t’i sqarojë të gjitha rrethanat në lidhje me zhdukjen, humbjen, vjedhjen ose huazimin tjetër të dokumentit të udhëtimit, respektivisht të dokumentit me të cilin e dëshmon identitetin.

Kreu VII

VERIFIKIMI I IDENTITETIT TË TË HUAJIT

Dokumentet për verifikimin e identitetit

Neni 130 I huaji e vërteton identitetin e tij me: dokument

udhëtimi të shtetit shtetas i të cilit është, dokumentin e udhëtimit për të huajt, lejen për qëndrim, letërnjoftimin diplomatik ose zyrtar ose me dokument tjerë publik që përmban fotografi prej të cilës mund të konstatohet identiteti i tij.

Ndalohet që i huaji t’ia japë dokumentin nga paragrafi 1 të këtij neni në shërbim personit tjetër ose të shërbehet me dokument tjetër udhëtimi si të vetin.

Ndalohet që dokumenti nga paragrafi 1 i këtij neni të jepet ose merret si peng për shkak të mospërmbushjes së obligimeve ndaj organeve shtetërore, personave juridikë ose fizikë, si dhe për realizimin e ndonjë interesi tjetër ose ndonjë të drejte.


Ndalohet ndërrimi, fshirja ose korrigjimi i të dhënave dhe vërejtjeve në dokumentin nga paragrafin 1 të këtij neni, si dhe ndërrimi i fotografisë ose nënshkrimit në dokument.

Ndalohet të shfrytëzohet dokumenti nga paragrafi 1 i këtij neni që është futur në evidencën e dokumenteve të humbura dhe të zhdukura.

Obligimi për tregimin e dokumentit për identifikim

Neni 131

I huaji është i detyruar që me kërkesë të personit të autorizuar zyrtar të Ministrisë së Punëve të Brendshme ta tregojë dokumentin me të cilin e dëshmon identitetin, si dhe të japë informata tjera në lidhje me identitetin e tij dhe qëndrimin në Republikën e Maqedonisë.

Nëse ekziston dyshimi se identiteti i përcaktuar i të huajit nuk është i vërtetë, i huaji është i detyruar të kontribuojë rreth sqarimit të identitetit të tij edhe për të cilin gjithçka i mundësohet që ta dëshmojë identitetin në çfarëdo mënyre.

Në rast të paragrafit 2 të këtij neni, i huaji do të informohet se është e dënueshme nëse jepen të dhëna jo të sakta.

Mbajtja e të huajit, identiteti i të cilit nuk mund të

përcaktohet

Neni 132 Nëse i huaji refuzon ose nuk ka mundësi ta dëshmojë

identitetin e tij, nëpunësit e autorizuar të Ministrisë së Punëve të Brendshme me qëllim të përcaktimit të identitetit të tij mund ta mbajnë të huajin, por jo më shumë se 12 orë.

Nëse në afatin e paragrafit 1 të këtij neni nuk mund të përcaktohet identiteti i të huajit, personat e autorizuar zyrtarë të Ministrisë së Punëve të Brendshme paraqesin kërkesë për ngritjen e procedurës kundërvajtëse në gjyqin kompetent.

Në bazë të aktvendimit të gjyqit me të cilin të huajit i është shqiptuar masa “mbajtje e të huajit në Qendrën e strehimit”, nëpunësit e autorizuar të Ministrisë së Punëve të Brendshme e mbajnë të huajin në Qendrën e strehimit.

I huaji nga paragrafi 1 i këtij neni mund të mbahet në Qendrën e strehimit deri në marrjen e të dhënave për identitetin e tij, për të cilin vendos gjyqi me aktvendim.

Mbajtja e dokumentit të udhëtimit për të huaj

Neni 133

Kur ekzistojnë baza për dyshim se identiteti i të huajit nuk është i vërtetë, personi i autorizuar zyrtar i Ministrisë së Punë të Brendshme mund ta mbajë dokumentin e udhëtimit, respektivisht dokumentin tjetër me të cilin i huaji e dëshmon identitetin e vet.

Personi i autorizuar zyrtar i Ministrisë së Punëve të Brendshme mund ta mbajë dokumentin e udhëtimit, respektivisht dokumentin tjetër në të cilin i huaji e dëshmon identitetin e tij dhe kur ekzistojnë baza për dyshim se i huaji ka bërë vepër penale për të cilën ndiqet me detyrë zyrtare, respektivisht kundërvajtëse.

Për mbajtjen e dokumentit në rastet nga paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni personi i autorizuar zyrtar të huajit i jep vërtetim, ndërsa dokumenti së bashku me kërkesën për ngritjen e procedurës kundërvajtëse i paraqitet gjykatës kompetente.

Kontrolli dhe bastisja e të huajit

Neni 134

Nëse i huaji me kërkesë të personit të autorizuar zyrtar të Ministrit së Punëve të Brendshme nuk e tregon dokumentin me të cilin e dëshmon identitetin, respektivisht hesht ose fsheh informata në lidhje me identitetin e tij,

personat e autorizuar zyrtarë të Ministrisë, në pajtim me ligjin, mund të bëjnë kontrollin dhe bastisjen e të huajit, bastisjen e shtëpisë së tij dhe të lokaleve, si dhe kontrollin e mjeteve të transportit.

Fotografimi dhe marrja e gjurmëve të gishtërinjve

Neni 135

Personat e autorizuar zyrtarë të Ministrisë së Punëve të Brendshme të huajin mund ta fotografojnë dhe t’i marrin gjurmë të gishtërinjve kur:

- nuk mund të sigurojnë dëshmi për identitetin e tij, jep të dhëna të rrejshme për identitetin e tij ose kur dokumentet për identitet i ka të falsifikuara, të huaja ose të pavlefshme,

- i jepet leje për qëndrim, - i jepet dokument udhëtimi për të huaj, - është refuzuar pas kërkesës së paraqitur për dhënien e

lejes për qëndrim, - në territorin e Republikës së Maqedonisë ka bërë

vepër penale për të cilën mund të shqiptohet dënim me burg,

- është dëbuar nga Republika e Maqedonisë, - i është marrë e drejta e qëndrimit të përkohshëm ose

qëndrimit të përhershëm, dhe - në mënyrë të paligjshme qëndron në Republikën e

Maqedonisë. Nëpunësit e autorizuar zyrtar të Ministrisë së Punëve të

Brendshme mund të bëjnë krahasim të gjurmëve të gishtërinjve të të huajit nga paragrafi 1 të këtij neni me shenjat ekzistuese në përmbledhjet daktiloskopike.

Kreu VIII

PARAQITJA E VENDBANIMIT DHE VENDQËNDRIMIT

Obligimi i të huajit ta paraqesë vendqëndrimin ose

vendbanimin

Neni 136 I huaji është i detyruar që në Ministrinë e Punëve të

Brendshme ta paraqesë vendqëndrimin ose vendbanimin në Republikës së Maqedonisë.

Vendqëndrimi në kuptim të këtij ligji është vendi në të cilin i huaji përkohësisht qëndron gjatë kohës së qëndrimit të tij deri tre muaj ose gjatë kohës së vlefshmërisë së lejes për qëndrimit të përkohshëm.

Vendbanimi në kuptim të këtij ligji është vendi në të cilin i huaji me leje për qëndrim të përhershëm është vendosur me qëllim që në atë vend në mënyrë të përhershme të jetojë.

Paraqitja e të huajit me qëndrim të përkohshëm ose të

përhershëm

Neni 137 Të huajit të cilit i është lejuar qëndrim i përkohshëm në

Republikën e Maqedonisë është i detyruar ta paraqesë vendqëndrimin ose ndërrimin e adresës së banimit në afat prej tri ditësh nga dita e kalimit të kufirit shtetëror, respektivisht nga dita e ndërrimit të adresës së banesës.

I huaji i cili qëndron në Republikën e Maqedonisë në bazë të lejes për qëndrim të përhershëm është i detyruar ta paraqesë vendbanimin dhe ndërrimin e adresës së banesës në afat prej tetë ditësh nga dita e ardhjes në vendbanimin, respektivisht nga dita e ndërrimit të adresës.

I huaji nga paragrafi 2 i këtij neni i cili ka për qëllim të qëndrojë më shumë se 30 ditë jashtë nga vendi i vendbanimit të tij është i detyruar ta paraqesë vendqëndrimin në afat prej tri ditësh pas ardhjes në vendin e vendqëndrimit.

I huaji nga paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni është i detyruar ta lajmërojë vendqëndrimin ose vendbanimin në afat prej 24 orësh para shkuarjes.


Obligimi i institucioneve shëndetësore

Neni 138 Institucionet shëndetësore, të cilat e kanë pranuar të

huajin në shërim dhe për të cilin do të konstatohet se sëmundja e të huajit paraqet rrezik për shëndetin publik, janë të detyruar ta paraqesin shërimin e të huajit në Ministrinë e Punëve të Brendshme në afat prej 24 orësh nga pranimi i të huajit.

Paraqitja e të huajit i cili qëndron deri në tre muaj

Neni 139

Personat juridikë dhe fizikë, të cilët ju japin shërbime për vendosje të huajve me pagesë janë të detyruar ta paraqesin qëndrimin e të huajit në Ministrinë e Punëve të Brendshme në afat prej 12 orësh nga ora e dhënies së shërbimit.

Personat tjerë te të cilët të huajt qëndrojnë janë të detyruar ta paraqesin qëndrimin e të huajit në afat prej 24 orësh nga koha e ardhjes së të huajit.

I huaji i cili nuk i shfrytëzon shërbimet nga paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni, është i detyruar vetë ta paraqesë vendqëndrimin në Ministrinë e Punëve të Brendshme në afat prej 24 orësh nga ora e kalimit të kufirit shtetëror, respektivisht në afat prej 24 orësh ta paraqesë ndërrimin e adresës së banesës në vendin e vendqëndrimit.

Dispozitat nga paragrafët 1, 2 dhe 3 të këtij neni, kanë të bëjnë për të huajin i cili në Republikën e Maqedonisë qëndron deri tre muaj.

Evidenca për të huajt

Neni 140

Personat juridikë dhe fizikë, të cilët japin shërbime për vendosjen e të huajve me pagesë janë të detyruar të mbajnë evidencë për të huajt.

Evidentimi i të huajve ruhet tri vjet nga dita e evidentimit të fundit të vendqëndrimit.

Personat juridikë dhe fizikë janë të detyruar që personave të autorizuar zyrtarë të Ministrisë së Punëve të Brendshme t’u mundësojnë shikim në evidencën e të huajve.

Kreu IX

PROCEDURA DHE NDIHMA JURIDIKE

Neni 141 Kur i huaji nuk e kupton gjuhën në procedurë, ndërsa

kundër tij është ngritur procedurë për dëbim nga Republika e Maqedonisë, për marrjen e të drejtës së qëndrimit, Ministria e Punëve të Brendshme do t’i sigurojë të huajit t’i jepet sqarim në gjuhën që i huaji e kupton.

Shpenzimet nga paragrafi 1 të këtij neni i siguron Ministria e Punëve të Brendshme.

Ndihma juridike

Neni 142 Kur kundër të huajit është ngritur procedurë për dëbim

nga Republika e Maqedonisë, marrjen e të drejtës së qëndrimit ose privim nga liria, i huaji do të informohet se ka të drejtë në ndihmë juridike dhe të drejtë që të kontaktojë me përfaqësuesin e shtetit të vet në Republikën e Maqedonisë.

Kreu X

EVIDENTIMI DHE AUTORIZIMI PËR DISPOZITAT NËNLIGJORE

Neni 143 Për shkak të sigurimit të të dhënave për gjendjen e lëvizjes

së të huajve, si dhe për dokumentet që u janë dhënë, Ministria e Punëve të Brendshme mban evidencë për:

- lejet e dhëna për qëndrim të përkohshëm,

- kërkesat e refuzuara për dhënien e lejes për qëndrim të përkohshëm,

- lejet e dhëna për qëndrim të përhershëm, - kërkesat e refuzuara për dhënien e lejes për qëndrim

të përhershëm, - të huajt me vendqëndrim të paraqitur, - të huajt me vendbanim të paraqitur, - vizat e dhëna në kalimin kufitar, - vizat e prishura, të revokuara, vizat të cilat janë

vazhduar, si dhe vizat të cilave u është shkurtuar afati i tyre,

- pasaportat e dhëna për të huajt dhe dokumentet e udhëtimit për personat pa shtetësi,

- kërkesat e refuzuara për dhënien e pasaportave për të huajt dhe për dokumentet e udhëtimit për personat pa shtetësi,

- dokumentet e udhëtimit të zhdukura, humbura, vjedhura ose në mënyrë tjetër të huazuara dhe dokumentet tjera,

- të huaj të vendosur në Qendrën e strehimit, - masat e shqiptuara të mbrojtjes dhe të sigurisë, - të huajt të cilët janë të dëbuar nga Republika e

Maqedonisë, - të huajve të cilëve u është marrë qëndrimi i

përkohshëm ose i përhershëm në Republikën e Maqedonisë,

- të huajve të cilëve ju është refuzuar hyrje në shtet, dhe gjurmët e marra nga gishtërinjtë. Ministria e Punëve të Brendshme mban evidencë për: - kërkesat e paraqitura për dhënien e vizave, - vizat e dhëna, zhdukura ose revokuara, - fletudhëtimet e dhëna për të huajt, dhe - letërnjoftimet e dhëna diplomatike dhe zyrtare. Ministria e Punëve të Brendshme ka arritshmëri në

evidencat që i mban Ministria e Punëve të Jashtme dhe anasjelltas.

Të dhënat nga evidencat për lejet e dhëna për qëndrim të përkohshëm dhe për kërkesat e refuzuara për dhënien e tyre, ruhen dy vjet pas skadimit të vlefshmërisë së lejes për qëndrim të përkohshëm, respektivisht nga paraqitja e kërkesës.

Të dhënat nga evidencat për lejet e dhëna për qëndrim të përkohshëm dhe për kërkesat e refuzuara për dhënien e tyre ruhen 10 vjet pas mbarimit të qëndrimit të përhershëm, respektivisht nga paraqitja e kërkesës.

Të dhënat e evidencave për paraqitjen e vendqëndrimit ruhen dy vjet nga çlajmërimi, respektivisht pas skadimit të fletëparaqitjes për vendqëndrim.

Të dhënat e evidencave për paraqitjen e vendbanimit ruhen 10 vjet nga çlajmërimi i vendbanimit, respektivisht pas skadimit të fletëparaqitjes për vendbanim.

Të dhënat e evidencës për vizat e dhëna, të zhdukura, revokuara, si dhe vizat të cilëve vlefshmëria e tyre e vazhduar ose e shkurtuar, ruhen dy vjet nga skadimi i vlefshmërisë së vizës, respektivisht nga anulimi i kryer, revokimi, vazhdimi, respektivisht shkurtimit të vlefshmërisë së tyre.

Të dhënat e evidencës për dokumentet e udhëtimit të dhëna dhe dokumentet tjera ruhen 10 vjet nga dhënia e tyre.

Të dhënat për masat e shqiptuara (masat e sigurisë dhe mbrojtëse, marrja e qëndrimit të përhershëm ose përkohshëm, dëbimi, refuzimi i hyrjes) ruhen 5 vjet nga skadimi i afatit për të cilën është shqiptuar masa.

Të dhënat nga evidenca për të huajt të vendosura në Qendrën e strehimit ruhen 2 vjet nga mbarimi i qëndrimit të tyre në Qendrën e strehimit.

Neni 144

Organet shtetërore mund t’i shfrytëzojnë të dhënat nga evidencat nga neni 143 të këtij ligji nëse për atë kanë interes juridik, për çka vendos Ministria e Punëve të Brendshme, respektivisht Ministria e Punëve të Jashtme.


Neni 145 Ministria e Punëve të Brendshme do të miratojë

dispozita nënligjore për: - mënyrën e lejimit dhe refuzimit të hyrjes, dhënies dhe

vazhdimit të lejes për qëndrim të përkohshëm dhe të përhershëm, kthimin dhe dëbimin e të huajit, paraqitjen dhe lajmërimin e vendbanimit dhe vendqëndrimit të të huajit, si dhe për mënyrën e mbajtjes dhe shfrytëzimit të të dhënave nga evidencat nga neni 143 paragrafi 1 i këtij ligji,

- formën dhe përmbajtjen e formularit të: aktvendimit për refuzim të hyrjes, vulës katrore për refuzim të hyrjes, lejes për qëndrim të përhershëm, lejes për qëndrim të përhershëm, aktvendimit për lejim të qëndrimit të përkohshëm, aktvendimit për vazhdimin e lejes për qëndrim të përkohshëm, vërtetimit për qëndrim në Republikën e Maqedonisë deri në marrjen e aktvendimit për vazhdimin e qëndrimit të përkohshëm, vendimit për dëbim, vulës katrore të vendimit për dëbim, vendimit për marrjen e të drejtës së qëndrimit të përkohshëm, vendimit për marrjen e të drejtës për qëndrim të përkohshëm, vulës katrore të marrjes së të drejtës të qëndrimit të përkohshëm dhe përhershëm, si dhe formularëve të kërkesave për dhënien e tyre,

- formën dhe përmbajtjen e formularit me të cilën paraqitet ose çlajmërohet vendbanimi ose vendqëndrimi i të huajit, si dhe të formularit për evidencën e të huajve që i mbajnë personat juridikë dhe individët të cilët të huajve u ofrojnë shërbime për qëndrim, dhe

- rendin shtëpiak të Qendrës së strehimit. Neni 146

Ministri i Punëve të Brendshme në pajtim me ministrin e Punëve të Jashtme do të miratojë dispozita nënligjore për:

- mënyrën e dhënies së dokumenteve të udhëtimit dhe dokumenteve tjera për të huaj,

- mënyrën e paraqitjes së dokumenteve të udhëtimit dhe dokumenteve tjera të zhdukur, humbur, vjedhur ose huazuar dhe dokumenteve tjetër të të huajit,

- formën dhe përmbajtjen e formularit të dokumentit të udhëtimit dhe dokumentit tjetër për të huaj, si dhe të formularit të kërkesës për dhënien e tyre, dhe

- mënyrën e mbajtjes së evidencës dhe shfrytëzimit të të dhënave nga evidenca për dokumentet e udhëtimit të dhëna dhe për dokumentet tjera për të huaj.

Neni 147 Ministri i Punëve të Jashtme në pajtim me ministrin e

Punëve të Brendshme, do të miratojë dispozita nënligjore për: - mënyrën e dhënies së vizave për të huaj, zhdukjen,

revokimin e vizave, vazhdimin, si dhe shkurtimin e vlefshmërisë së tyre,

- formën dhe përmbajtjen e formularit për viza, si dhe të formularit për paraqitjen e kërkesës për dhënien e vizës,

- mënyrën e mbajtjes së evidencës dhe shfrytëzimit të të dhënave nga evidenca nga neni 143 paragrafi 2 i këtij ligji, dhe

- mënyrën e veprimit dhe distribuimit të formularëve për viza.

Ministri i Punëve të Jashtme në pajtim me nenin 115 paragrafi 1 alineja 1 të këtij ligji në bazë të evidencës adekuate, do të shpallë listë të pasaportave ose dokumenteve tjera të udhëtimit të dhëna në pajtim me standardet ndërkombëtare, e që janë dhënë nga shtete dhe organizata ndërkombëtare që janë të pranuara dhe miratuara nga ana e Republikës së Maqedonisë.

Kreu XI

DISPOZITAT NDËSHKUESE Veprat penale

Ndihmë të huajit gjatë hyrjes së palejuar dhe transit Neni 148

Ai që do t’i ndihmojë të huajit në mënyrë të palejuar të hyjë në Republikën e Maqedonisë ose të kalojë nëpërmjet territorit të Republikës së Maqedonisë në kundërshtim me dispozitat e përcaktuara me këtë ligj, do të dënohet për vepër penale ndihmë të huajit gjatë hyrjes së palejuar dhe transit me dënim me burg deri në një vit ose me dënim në para.

Ai që veprën penale nga paragrafi 1 të këtij neni do ta bëjë me qëllim që për vete ose për ndonjë tjetër të sigurojë interes pronësor në mënyrë kundërligjore do të dënohet me dënim në para së paku tre vjet.

Nëse gjatë kryerjes së veprës penale nga paragrafi 2 i këtij neni është rrezikuar jeta e të huajit ose vepra është bërë në përbërje të grupit, bandës ose shoqërisë tjetër të krijuar për vepër të tillë, kryerësi do të dënohet me dënim me burg së paku tetë vjet.

Tentimi për vepër penale nga paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni është ndëshkues.

Nëse veprën penale nga paragrafët 1, 2, 3 dhe 4 të këtij neni e bën personi juridik do të dënohet me dënim me para, ndërsa për veprën penale të paragrafëve 2 dhe 3 të këtij neni personit juridik përveç dënimit në para do t’i kumtohet edhe ndalesë e përkohshme për kryerjen e veprimtarisë së veçantë ose ndalesë e përhershme për kryerjen e veprimtarisë së veçantë.

Mjetet transportuese të përdorura për kryerjen e veprës sekuestrohen.

Ndihma e të huajit gjatë qëndrimit të paligjshëm

Neni 149

Ai i cili me qëllim për vete ose për ndonjë tjetër dëshiron të sigurojë interes pronësor kundërligjor që do t’i ndihmojë të huajit të qëndrojë në Republikën e Maqedonisë në kundërshtim me dispozitat e këtij ligji, do të dënohet për vepër penale ndihmë të huajit gjatë qëndrimit të paligjshëm me dënim me burg më së paku tre vjet.

Tentimi për vepër penale nga paragrafi 1 i këtij neni është ndëshkues.

Nëse veprën penale nga paragrafi 1 të këtij neni e bën personi juridik, do të dënohet me dënim në para dhe do t’i shqiptohet edhe ndalesë e përkohshme për kryerjen e veprimtarisë së veçantë ose ndalesë e përhershme për kryerjen e veprimtarisë së veçantë.

Mjetet transportuese të përdorura për kryerjen e veprës merren.

Kundërvajtjet

Neni 150

Me dënim me para prej 200 000 denarë deri 300 000 denarë do të dënohet për kundërvajtje personi juridik, nëse:

1) Në territorin e Republikës së Maqedonisë merr ose refuzon të dërgojë të huaj i cili nuk ka dokument udhëtimi të vlefshëm me vizë ose me leje për qëndrim, nëse është e duhur ose refuzon t’i bartë shpenzimet e kthimit të tij, qëndrimit të përkohshëm dhe mënjanimit të detyrueshëm (neni 22);

2) mban dokument të të huajit peng për shkak obligimeve të papërmbushura ose realizimit të interesit ose të ndonjë të drejte tjetër (neni 130 paragrafi 3);

3) nuk e paraqet në afatin e përcaktuar pranimin e të huajit në mjekim për të cilin do të konstatohet se sëmundja paraqet rrezik për shëndetin publik (neni 138);

4) nuk e paraqet qëndrimin e të huajit në afatin e përcaktuar (neni 139 paragrafi 1);

5) nuk mban ose në mënyrë të parregullt mban evidencë për të huajt ose nëse nuk e ruan 3 vjet nga dita e evidentimit të fundit të qëndrimit (neni 140 paragrafi 1 dhe 2); dhe

6) nuk u mundëson personave të autorizuar zyrtarë të Ministrisë së Punëve të Brendshme të bëjnë shikim në evidencën e të huajve (neni 140 paragrafi 3).

Personit juridik nga paragrafi 1 pika 1 nga ky nen mund t’i shqiptohet masa e sigurisë ndalesë për kryerjen e profesionit, veprimtarisë ose detyrës.

Me dënim në para prej 30 000 deri 50 000 denarë, do të dënohet për kundërvajtje personi përgjegjës në personin juridik për veprimet nga paragrafi 1 të këtij neni.


Neni 151 Me dënim me para prej 20 000 denarë deri 50 000

denarë do të dënohet për kundërvajtje personi, i cili bën veprimtari të pavarur, dhënien e shërbimeve për vendosje, nëse:

1) mban dokument të të huajit peng për shkak obligimeve të papërmbushura ose realizimit të ndonjë interesi ose të ndonjë të drejte tjetër (neni 130 paragrafi 3);

2) nuk e paraqet qëndrimin e të huajit në afatin e përcaktuar (neni 139 paragrafi 1);

3) nuk mban ose në mënyrë të parregullt mban evidencë për të huajt ose nëse nuk e ruan 3 vjet nga dita e evidentimit të fundit të qëndrimit (neni 140 paragrafi 1 dhe 2), dhe

4) nuk u mundëson personave të autorizuar zyrtarë të Ministrisë së Punëve të Brendshme të bëjnë shqyrtim në evidencën e të huajve (neni 140 paragrafi 3).

Me dënimin nga paragrafi 1 të këtij neni do të dënohet edhe punëdhënësi privat i cili në mënyrë profesionale merret me transportin e udhëtarëve, nëse në territorin e Republikës së Maqedonisë merr ose refuzon të dërgojë të huaj, i cili nuk ka dokument udhëtimi të vlefshëm dhe të pranuar me vizë ose me leje për qëndrim, nëse janë të nevojshme ose refuzon t’i bartë shpenzimet për kthimin e tij, të mbajtjes së përkohshme dhe mënjanimin e detyrueshëm (neni 22).

Punëdhënësit privat nga paragrafi 2 nga ky nen mund t’i shqiptohet edhe masa e sigurisë ndalesa për kryerjen e profesionit, veprimtarisë ose detyrës.

Neni 152

Me dënim me para prej 10 000 denarë deri 20 000 denarë do të dënohet për kundërvajtje personi fizik, i cili:

1) do të mbajë dokument të të huajit peng për shkak obligimeve jo të përmbushura ose realizimit të interesit ose të ndonjë të drejte tjetër (neni 130 paragrafi 3);

2) në dokument bën ndërrimin, fshirjen ose korrigjimin e të dhënave dhe të vërejtjeve, si dhe ndërrimin e fotografisë ose të nënshkrimit të dokumentit (neni 130 paragrafi 4);

3) shfrytëzon dokument që është i futur në evidencë si dokumente të humbura dhe të zhdukura (neni 130 paragrafi 5), dhe

4) në afatin e përcaktuar nuk e paraqet qëndrimin e të huajit (neni 139 paragrafi 2).

Neni 153

Me dënim me para prej 30 000 denarë deri 50 000 denarë do të dënohet për kundërvajtje i huaji, nëse:

1) në mënyrë të palejuar hyn në Republikën e Maqedonisë (neni 21);

2) qëndron në Republikën e Maqedonisë në kundërshtim me qëllimin për të cilin i është dhënë viza ose leja e qëndrimit (neni 29 paragrafi 2 dhe neni 49 paragrafi 3);

3) në vizën e dhënë i fshin ose i ndryshon të dhënat (neni 41 paragrafi 4);

4) nuk e lëshon Republikën e Maqedonisë në afat që i është përcaktuar (nenin 85 paragrafi 2, neni 92 paragrafi 2 dhe neni 103 paragrafi 2);

5) lëviz dhe qëndron në territor të caktuar në të cilin është e kufizuar ose ndaluar lëvizja ose qëndrimi i të huajve (neni 99);

6) në mënyrë të paligjshme qëndron në Republikën e Maqedonisë (neni 100);

7) e lëshon Qendrën për strehim për të huaj pa pëlqim të organit kompetent (neni 109 paragrafi 3);

8) dokumentin e vet e jep në shërbim të dikujt tjetër ose shërbehet me dokument të huaj si të vetin (neni 130 paragrafi 2);

9) dokumentin e vet e jep peng për shkak të obligimeve të papërmbushura ndaj organeve shtetërore, personave juridikë ose fizikë, ose për shkak realizimit të ndonjë interesi tjetër ose të ndonjë të drejte (neni 130 paragrafi 3);

10) në dokument bën ndërrimin, fshirjen ose korrigjimin e të dhënave dhe të vërejtjeve, si dhe ndërrim e fotografisë ose nënshkrimit të dokumentit (neni 130 paragrafi 4);

11) shfrytëzon dokument që është i futur në evidencë si dokument i humbur dhe i zhdukur (neni 130 paragrafi 5);

12) me kërkesë të personit të autorizuar zyrtar të Ministrisë së Punëve të Brendshme nuk mund ta dëshmojë identitetin e tij (neni 131 paragrafi 2), dhe

13) me kërkesë të personit të autorizuar zyrtar të Ministrisë së Punëve të Brendshme refuzon ta tregojë dokumentin me të cilin e dëshmon identitetin e vet, si dhe refuzon të japë informata tjera në lidhje me identitetin dhe qëndrimin e tij (neni 131 paragrafi 1).

Për kundërvajtjet nga paragrafi 1 të këtij neni të huajit mund t’i kumtohet edhe masa e sigurisë dëbimi i të huajit.

Neni 154

Me dënim me para prej 10 000 denarë deri 30 000 denarë do të dënohet për kundërvajtje i huaji, i cili:

1) nuk mban me vete leje të vlefshme për qëndrim (neni 96);

2) nuk ka paraqitur kërkesë për ndërrim të lejes për qëndrim në pajtim me nenin 97 të këtij ligji;

3) nuk e kthen lejen e dhënë për qëndrim (neni 98); 4) nuk e kthen dokumentin e udhëtimit për të huaj kur

do të marrë dokument të vlefshëm udhëtimi nga shteti, shtetas i të cilit është ose kur do të fitojë shtetësi të Republikës së Maqedonisë (neni 127 paragrafi 1);

5) nuk lajmëron, dokument të udhëtimit të humbur, vjedhur ose në mënyrë tjetër të huazuar, respektivisht dokumentin me të cilin e dëshmon identitetin (neni 129 paragrafi 1);

6) nuk e paraqet respektivisht çlajmëron vendqëndrimin, vendbanimin ose ndërrimin e adresës në afatin e përcaktuar në pajtim me nenin 137 të këtij ligji, dhe

7) nuk e paraqet, respektivisht nuk e çlajmëron vendqëndrimin dhe ndërrimin e adresës së të huajit në pajtim me nenin 139 paragrafi 3 të këtij ligji.

Kreu XII

DISPOZITAT KALIMTARE DHE PËRFUNDIMTARE

Neni 154 Dispozitat nënligjore të parapara me këtë ligj do të

miratohen në afat prej gjashtë muajsh nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji.

Neni 156

Leja për qëndrim të përkohshëm të të huajit, leja e qarkullimit turistik, fletudhëtimet për të huaj, letërnjoftimi për të huajt, si dhe vizat e dhëna në bazë të Ligjit për lëvizje dhe qëndrim të të huajve (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 36/92, 66/92, 26/93, 45/2002), do të vlejnë deri në skadimin e afatit të vlefshmërisë së tyre, e më së voni deri një vit nga dita e fillimit të zbatimit të këtij ligji.

I huaji të cilit në pajtim me dispozitat e Ligjit për lëvizje dhe qëndrim të të huajve i është dhënë leje për qëndrim të përhershëm, është i detyruar që në afat prej gjashtë muajsh nga dita e zbatimit të këtij ligji, të paraqesë kërkesë për dhënien e lejes për qëndrim të përhershëm.

Me ditën e dhënies së lejes për qëndrim të përhershëm letërnjoftimi i të huajit që është dhënë në bazë të nenit 64 nga Ligji për lëvizje dhe qëndrim të të huajve me qëndrim të përhershëm, pushon të vlejë:

Neni 157

Procedurat e filluara para fillimit të zbatimit të këtij ligji, do të mbarojnë sipas dispozitave të këtij ligji, përveç nëse me këtë ligj për lëvizje dhe qëndrim të të huajve (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 36/92, 66/92, 26/93 dhe 45/2002), e drejta e përcaktuar e të huajit nuk është përcaktuar në mënyrë më të volitshme.


Neni 158 Me ditën e fillimit të zbatimit të këtij ligji pushon të

vlejë Ligji për lëvizje dhe qëndrim të të huajve (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 36/92, 66/92, 26/93 dhe 45/2002).

Neni 159

Ky ligj hyn në fuqi ditën e tetë nga dita e botimit në “Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë”, ndërsa do të zbatohet pas një viti nga dita e hyrjes së tij në fuqi.

___________ 398.

Врз основа на член 75 ставови 1 и 2 од Уставот на Република Македонија, претседателот на Република Македонија и претседателот на Собранието на Репуб-лика Македонија издаваат

У К А З

ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ИЗМЕНУВА-ЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ТРАНСФОРМАЦИЈА НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА СО ОПШТЕСТВЕН КАПИТАЛ

Се прогласува Законот за изменување на Законот за

трансформација на претпријатијата со општествен ка-питал,

што Собранието на Република Македонија го доне-се на седницата одржана на 15 март 2006 година.

Број 07-1165/1 Претседател, 15 март 2006 година на Република Македонија Скопје Бранко Црвенковски, с.р.

Претседател на Собранието на Република Македонија,

д-р Љупчо Јордановски, с.р.

З А К О Н ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ТРАНСФОРМА-ЦИЈА НА ПРЕТПРИЈАТИЈАТА СО ОПШТЕСТВЕН

КАПИТАЛ

Член 1 Во Законот за трансформација на претпријатијата

со општествен капитал ("Службен весник на Република Македонија" број 38/93, 48/93, 21/98, 25/99, 39/99, 81/99, 49/2000, 6/2002, 31/2003 и 38/2004), во членот 7 од Законот за изменување и дополнување на Законот за трансформација на претпријатијата со општествен ка-питал ("Службен весник на Република Македонија" број 38/2003 и 38/2004), ставот 3 се менува и гласи:

"Акциите од ставовите 1 и 2 на овој член со денот на преносот не се конвертираат во приоритетни акции, истите се обични акции."

Ставот 4 се брише. Ставот 5 кој станува став 4 се менува и гласи: "Одредбата од ставот 3 на овој член соодветно се

применува и на уделите." По ставот 6 кој станува став 5 се додава нов став 6,

кој гласи: "Плаќањата на акции и удели под повластени усло-

ви, дефинирани во членовите 26, 27, 28 и 29 од Законот за трансформација на претпријатијата со општествен ка-питал, преминуваат во надлежност на Фондот на пензи-ското и инвалидското осигурување на Македонија."

Член 2

Овој закон влегува во сила осмиот ден од денот на објавувањето во "Службен весник на Република Маке-донија".

L I G J PËR NDRYSHIMIN E LIGJIT PËR TRANSFORMIM

TË NDËRMARRJEVE ME KAPITAL SHOQËROR Neni 1

Në Ligjin për transformim të ndërmarrjeve me kapital shoqëror (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 38/93, 48/93, 21/98, 25/99, 39/99, 81/99, 49/2000, 6/2002, 31/2003 dhe 38/2004), në nenin 7 të Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për transformim të ndërmarrjeve me kapital shoqëror (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 38/2003 dhe 38/2004), paragrafi 3 ndryshon si vijon:

“Aksionet nga paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni me ditën e mbartjes nuk konvertohen në aksione parësore, të njëjtat janë aksione të rëndomta.”

Paragrafi 4 fshihet. Paragrafi 5, i cili bëhet paragraf 4, ndryshon si vijon: “Dispozita nga paragrafi 3 e këtij neni zbatohet në

mënyrë adekuate edhe për pjesët.” Pas paragrafit 6, i cili bëhet paragraf 5 shtohet paragraf

i ri 6, si vijon: “Pagesa e aksioneve dhe e pjesëve me kushte të

privilegjuara, të përcaktuara në nenet 26, 27, 28 dhe 29 të Ligjit për transformimin e ndërmarrjeve me kapital shoqëror, kalojnë në kompetencë të Fondit të Sigurimit Pensional dhe Invalidor të Maqedonisë.”

Neni 2

Ky ligj hyn në fuqi ditën e tetë nga dita e botimit në “Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë”.

___________ 399.


У К А З

ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ПРОГЛА-СУВАЊЕ НА ЛОКАЛИТЕТОТ “СМОЛАРСКИ ВОДОПАД“ ЗА СПОМЕНИК НА ПРИРОДАТА

Се прогласува Законот за прогласување на локали-

тетот “Смоларски Водопад“ за споменик на природата, што Собранието на Република Македонија го доне-

се на седницата одржана на 16 март 2006 година. Бр. 07-1192/1 Претседател

16 март 2006 година на Република Македонија, Скопје Бранко Црвенковски, с.р.

Претседател на Собранието на Република

Македонија, д-р Љупчо Јордановски, с.р.

З А К О Н

ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЛОКАЛИТЕТОТ "СМОЛАРСКИ ВОДОПАД" ЗА СПОМЕНИК НА

ПРИРОДАТА

Член 1 Просторот на локалитетот "Смоларски Водопад" се

прогласува за споменик на природата, заради заштита на геоморфолошките и флорно-вегетациските вредно-сти, коишто се од исклучително значење за заштита на природата.

Член 2 Назив на споменикот на природата е Смоларски

Водопад. Член 3

Категорија на Смоларски Водопад е споменик на природата.


Член 4 Границите на споменикот на природата - Смолар-

ски Водопад се: Исток: источната граница започнува од кота 1822 м

на македонско-грчката граница, западно од врвот Са-мар (1869 м). Оттука границата се протега на север при што води по гребенот Василова Черга, потоа минува низ месноста Преслап (982 м) и завршува на зарамнета-та површина кај месноста Гвозденов Кладенец каде што завршува источната граница.

Југ: јужната граница започнува од возвишението Семер Кајасен (1876 м) и се протега на исток по маке-донско-грчката граница, при што, води низ месноста Сечена Скала и завршува на котата 1822 м, западно од врвот Самар.

Запад: западната граница започнува на северната страна од месноста Пиперка, на изохипса 600 м, што го сече патот што води спрема билото на Беласица. Отту-ка границата води во јужен правец, минува низ месно-ста Пиперка, потоа продолжува да се искачува по гребе-нот којшто претставува водораздел меѓу сливот на Смо-ларска Река и потокот Лутур и избива на кривината на патот која што се наоѓа западно од месноста Томин Камен. Од ова место границата го менува правецот и води на југозапад и натаму искачувајќи се по гребенот и избива кај месноста Шарена Чешма. Одовде границата продолжува да води на југ спрема билото на Белaсица, минува низ котата 1684 м и избива на возвишението Семер Кајасен на македонско-грчката граница.

Север: северната граница започнува кај месноста Гвозденов Кладенец од каде што води на север спрема последните куќи на с. Смолари, при што ја сече Смо-ларска Река и потоа остро свртува на југозапад, го сече шумскиот пат и се искачува по билото, потоа повтор-но го сече шумскиот пат и избива на изохипсата 600 м северно од месноста Пиперка, каде што завршува се-верната граница.

Член 5 Заради остварување на заштита на споменикот на

природата - Смоларски Водопад, субјектот кој управу-ва, донесува план за управување и годишни програми во кои се утврдени посебните мерки и активности за заштита на природата, по pретходно прибавена соглас-ност од надлежниот орган за вршење на работите од областа на заштитата на природата.

Непосредната заштита на споменикот на природата - Смоларски Водопад ја спроведува чуварска служба, која ја основа субјектот кој управува со овој споменик на природата.

Чуварската служба особено ги врши работите на набљудување и следење на состојбите со сите вредно-сти на споменикот на природата, врши надзор врз спроведувањето на дозволените активности во споме-никот на природата, како и други работи кои ќе му ги довери, односно овласти субјектот кој управува со спо-меникот на природата.

Член 6 Со споменикот на природата - Смоларски Водопад

управува градоначалникот на општина Ново Село (во натамошниот текст: градоначалникот).

Член 7 Градоначалникот е должен да го чува, да се грижи

и да го одржува споменикот на природата - Смoларски Водопад и навремено да ги презема пропишаните тех-ничко-заштитни и други мерки со кои се обезбедува, особено:

- заштита на природните живеалишта од национал-но и меѓународно значење за културни, научни, вос-питно-образовни и туристичко-рекреативни цели;

- воспоставување стабилност на еколошките процеси и биолошката и пределската разновидност преку трајно зачувување на репрезентативните природно-географски карактеристики и видови во автентична состојба;

- создавање услови за развој на туризмот во соглас-ност со принципот на одржлив развој;

- остварување на културни, научни, образовни и ре-креативни цели, кои во исто време ја одржуваат при-родната состојба на споменикот на природата;

- одржливо користење на природното богатство во интерес на сегашниот и идниот развој, без значително оштетување на деловите на природата и со што помали нарушувања на природната рамнотежа;

- создавање услови и преземање мерки за заштита на споменикот на природата со цел зачувување и одрж-ливо управување со одредени компоненти на предел-ската разновидност;

- проучување, истражување и со научни методи обработување на прашањата од интерес за заштитата на споменикот на природата;

- водење евиденција и документација за природните и другите вредности и убавини во споменикот на при-родата (положба, степен на загрозеност, мерки за за-штита);

- преземање мерки за заштита на утврдените зони во споменикот на природата;

- обезбедување поттик и поддршка на заштитата на споменикот на природата преку подигање на јавната свест, а посебно во воспитно образовниот процес;

- спречување на штетните активности од физички и правни лица и други нарушувања во споменикот на при-родата, како последица на технолошкиот развој и извр-шување на дејности, односно обезбедување максимално поволни услови за заштита и развој на природата;

- поттикнување на научно-истражувачката работа на подрачјето на споменикот на природата;

-издавање научни и стручни публикации, водичи, дијапозитиви, разгледници и друг информативен и пропаганден материјал за споменикот на природата;

- поттикнување и развивање на интерес и однос кон чувањето на споменикот на природата преку организи-рање изложби, прикажување на филмови, предавања и други форми;

- вршење и други работи кои придонесуваат за за-штита и унапредување на споменикот на природата;

- спречување на загадувањето на водите на Смолар-ска Река;

- спречување на промена на составот на водата (про-мена на PH, на количеството на неоргански и органски растворливи материи или тврди материи во водата);

- спречување на какви било регулациски градежни работи како што се зафаќање на водата, промена на на-соката, обликот или длабочината на коритото, утврдну-вање на бреговите со ѕидани или бетонски шкрапи, градење водени пречки и други штетни дејствија;

- спречување на вршење на земјени работи, како што се рамнење, вдлабнување на теренот и слично кои непосредно или посредно можат да му наштетат на споменикот на природата;

- спречување на изградба на разни видови на градби покрај брегот на реката (рибници, викендички, тури-стички објекти, производствени објекти, паркиралишта и друго);

- спречување на депонирање на кој било вид на от-пад во споменикот на природата;

- забранување на бесправната сеча на дрвјата и гр-мушките и промена на крајбрежната вегетација;

- спречување на секоја работа која би го изменила растителниот состав на споменикот на природата (на пример, отстранување или менување на вегетацијата);

- забранување на интродукција на животински или растителни видови во водата, односно крајбрежјето;

- забранување на искористување на минерални су-ровини од подрачјето на споменикот на природата за какви било цели и намени и

- забранување на лов на животни и да се уништува-ат или оштетуваат гнезда или места каде што животни-те се размножуваат или престојуваат на поширокиот простор на споменикот на природата.


Член 8 Во споменикот на природата - Смоларски Водопад

се востановуваат следиве зони: - Зона на строга заштита; - Зона за активно управување; - Зона за одржливо користење и - Заштитен појас.

Член 9

Во зоната на строга заштита градоначалникот орга-низира научно-истражувачки активности, доколку тие не се во спротивност со примарните цели на заштита на споменикот на природата.

Заради одржување на карактеристиките на зоната за строга заштита градоначалникот е должен да обезбеди постојан мониторинг.

Член 10 Во зоната за активно управување градоначалникот

ги организира активностите кои се однесуваат на манипулирање со живеалиштата и манипулирање со видовите со цел да се ревитализираат или рехабилити-раат живеалиштата, екосистемите и другите елементи од пределот.

Екотуризмот е единствената економска активност која градоначалникот ја врши во зоната за активно управување.

Член 11 Во зоната за одржливо користење градоначалникот

ги организира сите активности од членот 7 на овој закон, како и активностите кои се утврдени во планот за управување, при што особено ќе води грижа со извршувањето на активностите да не се нарушат ком-понентите на биолошката разновидност и одржување на природната рамнотежа во споменикот на природата.

Член 12 Во заштитниот појас градоначалникот спроведува

активности за непосредна заштита на зоната на строга заштита, зоната за активно управување и зоната за одржливо користење и при вршењето на стопанските активности задолжително ги применува мерките за за-штита утврдени со закон.

Член 13 Овој закон влегува во сила осмиот ден од денот на

објавувањето во "Службен весник на Република Маке-донија".

__________

L I G J PËR SHPALLJEN E LOKALITETIT ”UJËVARA E

SMOLLARIT” PËRMENDORE E NATYRËS

Neni 1 Hapësira e lokalitetit “Ujëvara e Smollarit” shpallet

përmendore e natyrës, për shkak të mbrojtjes së vlerave gjeomorfologjike dhe vlerave të florës e vegjetimit të cilat kanë rëndësi të jashtëzakonshme për mbrojtjen e natyrës.

Neni 2 Emërtimi i përmendores së natyrës është Ujëvara e

Smollarit.

Neni 3 Kategoria e Ujëvarës së Smollarit është përmendore e

natyrës.

Neni 4 Kufijtë e përmendores së natyrës - Ujëvara e Smollarit

janë:

Në lindje: kufiri lindor fillon nga kuota 1822 m. në kufirin maqedono-grek, në perëndim të majës Samara (1869 m). Prej këtu kufiri shtrihet në drejtim të veriut dhe shpie nëpër kreshtën e malit Vasillova Çerga, mandej kalon nëpër vendin e quajtur Preslap (982) dhe përfundon në sipërfaqen e sheshuar në vendin e quajtur Gvozdenov Kladenec ku dhe përfundon kufiri lindor.

Në jug: kufiri jugor fillon nga lartësia e Semer Kajasenit (1876 m) dhe shtrihet në drejtim të lindjes nëpër kufirin maqedono-grek, me ç’rast kalon nëpër vendin e quajtur Seçena Skalla, dhe përfundon në kuotën 1822 m në veri të majës Samara.

Në perëndim: kufiri perëndimor fillon në anën veriore të vendit të quajtur Piperka, në lartësi prej 600 m. që e pret rrugën e cila shpie në drejtim të kreshtës së malit Bellasicë. Prej këtu kufiri shpie në drejtim të jugut, kalon nëpër vendin e quajtur Piperkë, mandej vazhdon të ngjitet nëpër kreshtën e malit, e cila paraqet bigëzim ndërmjet rrjedhës së Lumit të Smollarit dhe përroit Lutur dhe del në kthesën e rrugës, e cila gjendet në perëndim të vendit të quajtur Tomin Kamen. Prej këtij vendi kufiri e ndërron drejtimin dhe shpie në jugperëndim edhe më tutje duke u ngjitur nëpër kreshtën e malit dhe del në vendin e quajtur Sharena Çeshma. Prej këtu kufiri vazhdon të shpijë në jug në drejtim të kreshtës së malit Bellasicë, kalon nëpër kuotën 1684 m dhe del te Semer Kajaseni i lartë në kufirin maqedono-grek.

Në veri: kufiri verior fillon në vendin e quajtur Gvozdenov Kladenec prej ku shpie në veri kah shtëpitë e fundit të f. Smollar, me ç’rast e pret Lumin e Smollarit dhe mandej bën kthesë të ashpër në drejtim të jugperëndimit, e pret rrugën pyjore dhe ngjitet nëpër kreshtën e malit, mandej përsëri e pret rrugën pyjore dhe del në lartësinë 600 m në veri të vendit të quajtur Piperka, ku dhe mbaron kufiri verior.

Neni 5

Për shkak të realizimit të mbrojtjes së përmendores së natyrës – Ujëvara e Smollarit, subjekti i cili e menaxhon, miraton plan për menaxhim dhe programe vjetore në të cilat janë përcaktuar masat dhe aktivitetet e veçanta për mbrojtjen e natyrës, pas pëlqimit të marrë paraprakisht nga organi kompetent për kryerjen e punëve nga lëmi i mbrojtjes së natyrës.

Mbrojtjen e drejtpërdrejtë të përmendores së natyrës – Ujëvara e Smollarit e zbaton shërbimi i rojës të cilin e themelon subjekti i cili menaxhon me këtë përmendore të natyrës.

Shërbimi i rojës, veçanërisht i kryen punët e mbikëqyrjes dhe përcjelljes së gjendjes me të gjitha vlerat e përmendores së natyrës; bën mbikëqyrjen e zbatimit të aktiviteteve të lejuara në përmendoren e natyrës, si dhe punë të tjera të cilat do t’ia besojë, përkatësisht autorizojë subjekti i cili menaxhon me përmendoren e natyrës.

Neni 6 Me përmendoren e natyrës – Ujëvara e Smollarit

udhëheq prefekti i komunës Novo Sellë (në tekstin e mëtejmë: prefekti).

Neni 7 Prefekti është i obliguar ta ruajë, të kujdeset dhe ta

mirëmbajë përmendoren e natyrës – Ujëvara e Smollarit, dhe me kohë t’i ndërmarrë masat e caktuara teknike-mbrojtëse dhe masat tjera me të cilat në veçanti sigurohet:

- mbrojtja e vendbanimeve natyrore që kanë rëndësi nacionale dhe ndërkombëtare për qëllime kulturore, shkencore, edukative-arsimore dhe turistike-rekreative;

- vendosja e stabilitetit të proceseve ekologjike dhe llojllojshmëria biologjike e rajonit përmes ruajtjes së përhershme të karakteristikave reprezentative natyrore-gjeografike dhe llojeve në gjendje autentike;

- krijimi i kushteve për zhvillimin e turizmit në përputhje me principin e zhvillimit të qëndrueshëm;


- realizimi i qëllimeve kulturore, shkencore, arsimore dhe rekreative, të cilat në të njëjtën kohë e ruajnë gjendjen natyrore të përmendores së natyrës;

- shfrytëzimi i qëndrueshëm i pasurisë natyrore në interes të zhvillimit të tashëm dhe atij të ardhshëm, pa dëmtime të konsiderueshme të pjesëve të natyrës dhe me çrregullime sa më të vogla të ekuilibrit natyror;

- krijimi i kushteve dhe ndërmarrja e masave për mbrojtjen e përmendores së natyrës me qëllim të ruajtjes dhe menaxhimit të qëndrueshëm me disa komponentë të caktuar të llojllojshmërisë së rajonit;

- studimi, kërkimi dhe me metoda shkencore e përpunimit të çështjeve me interes për mbrojtjen e përmendores së natyrës;

- mbajtja e evidencës dhe dokumentacionit për vlerat natyrore dhe vlerat e bukuritë të tjera të përmendores së natyrës (gjendja, shkalla e rrezikut, masat mbrojtëse);

- ndërmarrja e masave për mbrojtjen e zonave të caktuara në përmendoren e natyrës;

- sigurimi i nxitjes dhe përkrahjes së mbrojtjes së përmendores së natyrës përmes ngritjes së vetëdijes publike, e veçanërisht gjatë procesit edukativo-arsimor;

- parandalimi i aktiviteteve të dëmshme nga personat juridikë dhe fizikë dhe çrregullimeve të tjera të përmendores së natyrës, si pasojë e zhvillimit teknologjik dhe kryerjes së veprimtarive, përkatësisht sigurimit të kushteve deri në maksimum të volitshme për mbrojtjen dhe zhvillimin e natyrës;

- nxitja e punës kërkimore-shkencore në zonën e përmendores së natyrës;

- editimi i publikimeve shkencore dhe profesionale, udhërrëfyesve, diapozitivave, panoramave dhe materialit tjetër informativ dhe propagandistik për përmendoren e natyrës;

- nxitja dhe rritja e interesimit dhe sjelljes ndaj ruajtjes së përmendores së natyrës përmes organizimit të ekspozitave, shfaqjes së filmave, ligjëratave dhe formave të tjera;

- kryerja e punëve të tjera të cilat kontribuojnë për mbrojtjen dhe përparimin e përmendores së natyrës;

- parandalimi i ndotjes së ujërave të Lumit të Smollarit; - parandalimi i ndryshimit të përbërjes së ujit

(ndryshimit të Ph, të sasisë së materieve joorganike dhe organike të tretshme apo materieve të forta në ujë);

- parandalimi i cilado qoftë punimeve ndërtimore riparuese siç janë përfshirja e ujit, ndryshimi i drejtimit, forma apo thellësia e shtratit, përforcimi i brigjeve me mur a me blloqe betoni;

- parandalimi i kryerjes së punëve tokësore siç janë sheshimi, thellimi i terrenit dhe ngjashëm, të cilat në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë mund ta dëmtojnë përmendoren e natyrës;

- parandalimi i ndërtimit të objekteve të ndryshme afër bregut të lumit (basene për peshq, shtëpi për fundjavë, objekte turistike, objekte për prodhim, vendparkime etj.);

- parandalimi i hedhjes së cilitdo qoftë lloji të mbeturinave në përmendoren e kulturës;

- parandalimi i prerjes pa leje të drunjve dhe kaçubave dhe ndryshimit të vegjetacionit të bregut;

- parandalimi i çdo punimi i cili do ta ndryshonte përbërjen e florës në përmendoren e natyrës (p.sh. eliminimi apo ndryshimi i vegjetacionit);

- ndalimi i introduksionit të llojeve të florës apo faunës në ujë përkatësisht në breg;

- ndalimi i shfrytëzimit të lëndëve të para minerale nga zona e përmendores së natyrës për cilado qoftë qëllime dhe dedikime; dhe

- ndalimi i gjuetisë së shtazëve dhe shkatërrimi ose dëmtim i çerdheve apo vendeve ku shtazët shumohen apo qëndrojnë në hapësirën më të gjerë të përmendores së natyrës.

Neni 8 Brenda përmendores së natyrës – Ujëvara e Smollarit

krijohen këto zona: - Zona e mbrojtjes së rreptë; - Zona e menaxhimit aktiv; - Zona e shfrytëzimit të qëndrueshëm, dhe - Brezi mbrojtës.

Neni 9

Në zonën e mbrojtjes së rreptë prefekti organizon aktivitete shkencore-kërkimore, në qoftë se ato nuk janë në kundërshtim me qëllimet primare të mbrojtjes së përmendores së natyrës.

Për shkak të ruajtjes së karakteristikave të zonës për mbrojtje të rreptë prefekti është i obliguar të sigurojë mbikëqyrje të vazhdueshme.

Neni 10 Në zonën e menaxhimit aktiv prefekti organizon

aktivitete që kanë të bëjnë me manipulimin e vendbanimeve dhe me manipulimin e llojeve me qëllim që të rivitalizohen apo rehabilitohen vendbanimet, ekosistemet dhe elementet të tjera të rajonit.

Ekoturizmi është aktiviteti i vetëm ekonomik të cilin prefekti e kryen brenda zonës për menaxhim aktiv.

Neni 11

Në zonën për shfrytëzim të qëndrueshëm prefekti i organizon të gjitha aktivitetet nga neni 7 i këtij ligji, si dhe aktivitetet të cilat janë përcaktuar në planin për menaxhim, me ç’rast veçanërisht do të ketë kujdes që me kryerjen e aktiviteteve të mos çrregullohen komponentët e llojllojshmërisë biologjike dhe ruajtjes së ekuilibrit natyror të përmendores së natyrës.

Neni 12 Në brezin mbrojtës prefekti realizon aktivitete për

mbrojtjen e drejtpërdrejtë të zonës së mbrojtjes të rreptë, të zonës për menaxhim aktiv dhe të zonës për shfrytëzim të qëndrueshëm dhe gjatë kryerjes të aktiviteteve ekonomike detyrimisht i aplikon masat mbrojtëse të përcaktuara me ligj.

Neni 13

Ky ligj hyn në fuqi ditën e tetë nga dita e botimit në “Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë”.

__________ 400.


У К А З

ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ИЗМЕНУ-ВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА

ОСНОВНОТО ОБРАЗОВАНИЕ Се прогласува Законот за изменување и дополнува-

ње на Законот за основното образование, што Собранието на Република Македонија го доне-






З А К О Н ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ОСНОВНОТО ОБРАЗОВАНИЕ

Член 1 Во Законот за основното образование ("Службен

весник на Република Македонија" број 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/2002, 40/2003, 42/2003, 63/2004, 55/2005, 81/2005 и 113/2005), во членот 26 став 1 збо-рот "подготвува" се заменува со зборот "предлага".

Член 2

По членот 28 се додава нов член 28-а, кој гласи:

"Член 28-а Основното училиште на секоја трета година врши

самоевалуација на работата на училиштето. По извршената самоевалуација на работата на учи-

лиштето, училишниот одбор донесува развоен план на училиштето.

Начинот, постапката и подрачјата за вршењето на самоевалуацијата на основните училишта, поблиску ги пропишува министерот."

Член 3

Во членот 66 ставот 2 се менува и гласи: "Реализација на програмите од подготвителната го-

дина ја вршат наставници со завршено соодветно висо-ко образование за одделенска настава."

Член 4

Членот 73 се менува и гласи: "Директорот, наставникот и стручниот соработник

во основното училиште во текот на својата работа се должни професионално да се усовршуваат.

Професионалното усовршување се остварува преку акредитирани програми за обука кои ги реализираат јавни и приватни установи, здруженија на граѓани и трговски друштва чии програми се акредитирани.

Акредитацијата на програмите за обука од ставот 2 на овој член го врши Бирото врз основа на објавен ја-вен оглас.

За да се акредитира програма за обука за професио-нално усовршување, јавната и приватната установа, здружението на граѓани и трговското друштво кои ја вр-шат обуката треба да ги исполнуваат следниве услови:

- да ги исполнуваат барањата за програмата утврде-ни во јавниот оглас;

- да имаат искуство во реализација на обуки за про-фесионално усовршување;

- да имаат обезбедено соодветно опремени просто-рии со наставни помагала за современа реализација на обуките и

- да имаат ангажирано обучувачи за соодветната област кои имаат најмалку високо образование и искуство во изведување обука.

Акредитацијата на програмата за обука за професи-онално усовршување има важност две години.

За акредитираната програма за обука за професио-нално усовршување на директорот, наставникот и стручниот соработник во основното училиште Бирото води евиденција."

Член 5

Во членот 75 по ставот 1 се додава нов став 2, кој гласи:

"Бирото, советот на родителите и Државниот про-светен инспекторат ја покренуваат иницијативата од ставот 1 на овој член до училишниот одбор и за настав-ници во основните училишта кои вршат подготовки на учениците кои следат настава во училиштето, во текот и по работното време во училиштето, без претходно добиена согласност од училишниот одбор."

Ставовите 2 и 3 стануваат ставови 3 и 4.

Член 6 Во членот 80-в по ставот 4 се додава нов став 5, кој

гласи: "На конкурсот можат да учествуваат и авторите на

учебниците." Член 7

Членот 80- ѓ се менува и гласи: "Министерот формира рецензиона комисија за

стручно вреднување на ракописи на учебник за соодве-тен предмет, согласно со методологијата што ја израбо-тува Бирото, а ја донесува министерот.

Рецензионата комисија од ставот 1 на овој член е со-ставена од рецензенти - припадници на заедниците на кои јазици се изведува воспитно-образовната работа.

Министерот од списокот на рецензенти определува лица од областа за која е наменет учебникот кои го ре-цензираат ракописот на учебник. Списокот на рецен-зенти го утврдува министерот врз основа на доставени предлози од воспитно-образовните установи до Мини-стерството.

Член на Рецензионата комисија од ставот 1 на овој член, како и член на неговото семејство, не може да би-де вработен во Министерството, ниту пак автор, рецен-зент или стручен соработник на учебникот кој е одо-брен или се одобрува за употреба во истиот вид на образование, како и издавач или пак лице кое е во друг договорен однос со издавачот кои би можеле да влија-ат на објективноста на оценувањето, за што доставува изјава до Педагошката служба.

Како член на семејството, во смисла на ставот 4 од овој член, се сметаат брачниот другар, децата, родите-лите, браќата и сестрите.

Педагошката служба, врз основа на стручното мис-лење на Бирото за усогласеност на ракописот за учеб-ник со наставните планови и програми и со концепци-јата на учебник, и стручното мислење на рецензионата комисија за вреднување на ракописи за учебници сог-ласно со методологијата, на министерот му предлага ракопис на учебник за одобрување и употреба.

Решението за одобрување и употреба на учебникот го донесува министерот, најдоцна во рок од 90 дена од денот на завршувањето на конкурсниот рок за доставу-вање на ракописите.

Против решението на министерот, во рок од 15 де-на од денот на приемот на решението може да се под-несе жалба до надлежната комисија на Владата на Ре-публика Македонија.

По конечноста на решението за одобрување и упо-треба на учебникот, Министерството го објавува реше-нието во "Службен весник на Република Македонија".

Начинот на работата на рецензионата комисија од ставот 1 на овој член поблиску се пропишува со упатство што го донесува министерот."

Член 8

Во членот 80-е по ставот 2 се додаваат пет нови става 3, 4, 5, 6 и 7 кои гласат:

"Нема да се одобри учебник чија содржина не е во согласност со Уставот на Република Македонија, а осо-бено со одредбите што се однесуваат на човековите права и основни слободи, правата на припадниците на заедниците и родовата еднаквост.

Учебникот не смее да содржи рекламни пораки и огласи.

Одлуката за избор на учебници од ставот 2 на овој член не може да се менува во текот на учебната година.

За изборот на учебниците кои ќе бидат во употреба во наредната учебна година училиштето е должно да ги извести учениците и нивните родители, како и Држав-ниот просветен инспекторат до крајот на јуни во те-ковната година.

На вработените во основните училишта и на други-те лица им се забранува продажба на учебници и друга литература во основните училишта."


Член 9 Во членот 80-ж по зборот "издавачот" се додава за-

пирка и зборовите: "односно министерот и авторот".

Член 10 По членот 93 се додава нов член 93-а, кој гласи:

"Член 93-а Надоместокот на трошоците во постапката за но-

стрификација се утврдува врз основа на направените реални трошоци.

Висината на надоместокот на трошоците од ставот 1 на овој член и начинот на распределбата на надоме-стокот, ги пропишува министерот."

Член 11

По членот 97 се додава нов член 97-а, кој гласи: "Член 97-а

Доколку Државниот просветен инспекторат оцени де-ка во училиштето битно е нарушен воспитно-образовниот процес, врши вонредна интегрална евалуација и го задолжува училиштето причините за нарушувањето да ги отстрани во рок од една година од денот на добивањето на извештајот за извршената интегрална евалуација.

Доколку причините за нарушувањето на воспитно-образовниот процес училиштето не ги отстрани во рок од една година од денот на добивањето на извештајот од ставот 1 на овој член, во училиштето се врши ек-стерно проверување и оценување на напредокот и по-стигнувањата на учениците.

Ако по извршеното екстерно проверување и оцену-вање од ставот 2 на овој член се утврди дека знаењето на учениците е под образовните стандарди, Државниот просветен инспекторат на основачот на основното учи-лиште му предлага разрешување на сите членови на училишниот одбор.

Основачот во случаите утврдени во ставот 3 на овој член е должен да постапи во рок од 15 дена од денот на добивањето на предлогот и веднаш да ја започне по-стапката за именување нов училиштен одбор.

Доколку основачот не постапи согласно со ставот 4 на овој член, Министерството по право на надзор, а за обезбедување на вршење на дејноста ги разрешува чле-новите на училишниот одбор и веднаш именува нов училиштен одбор со мандат најмногу до една година.

Барање за вонредна интегрална евалуација и ек-стерно проверување и оценување на напредокот и по-стигнувањата на учениците до Државниот просветен инспекторат можат да поднесат советот на општината, градоначалникот или советот на родителите.

Трошоците за екстерното проверување и оценува-ње на напредокот и постигнувањата на учениците се на товар на нарачувачот на истите."

Член 12

По членот 100-б се додава нов член 100-в, кој гласи:

"Член 100-в Државниот просветен инспекторат, по утврдувањето

на потешките повреди во работењето согласно со членот 100 алинеи 2, 3, 4, 5 и 6 од овој закон, до директорот на основното училиште доставува извештај со предлог на мерки, по кои директорот треба да постапи во рок од 30 дена од денот на добивањето на извештајот.

Доколку директорот на училиштето не постапи во рокот утврден од ставот 1 на овој член, државниот просветен инспектор доставува до училишниот одбор решение за извршување на предлогот на мерките. Ро-кот за извршување на решението е 30 дена од денот на неговото добивање.

Доколку училишниот одбор не постапи по решени-ето за извршување на предлогот на мерките, Државни-от просветен инспекторат го доставува решението до градоначалникот и основачот на основното училиште.

Градоначалникот, во рок од 30 дена од денот на до-бивањето на решението за извршување на предлогот на мерките е должен да го разреши директорот на учили-штето, а основачот училишниот одбор.

Доколку градоначалникот не го разреши директо-рот, а основачот училишниот одбор во рокот од ста-вот 4 на овој член, Министерството по право на надзор ги разрешува директорот и членовите на училишниот одбор на основното училиште.

Министерството веднаш, по право на надзор име-нува вршител на должноста директор од редот на вра-ботените во училиштето, кој ги врши работите најдол-го шест месеца и именува членови на училишниот од-бор со мандат од најмногу една година. "

Член 13

Во членот 112 став 1 по алинејата 14 се додаваат две нови алинеи 15 и 16, кои гласат:

"- во утврдениот рок не ги извести учениците и нивните родители, како и Државниот просветен инспе-кторат за изборот на учебниците кои ќе бидат во упо-треба во наредната учебна година (член 80-е став 4);

-не спречи продажба на учебници и друга литерату-ра од вработените и други лица во основните учили-шта (член 80-е став 5);".

Алинеите 15, 16, 17, 18, 19 и 20 стануваат алинеи 17, 18, 19, 20, 21 и 22.

Во ставот 4 се додава нова алинеја 1, која гласи: "- врши продажба на учебници и друга литература

во основните училишта (член 80-е став 5);". Алинеите 1, 2 , 3 и 4 стануваат алинеи 2, 3, 4 и 5.

Член 14 По членот 113-а се додава нов член 113-б, кој гласи:

"Член 113-б Заводот за рехабилитација на деца и младинци "Ко-

чо Рацин" - Битола, Посебното основно училиште "Ид-нина" - Скопје, РО за згрижување "25 Мај" - Скопје, Заводот за рехабилитација на деца и младинци - Скоп-је, Заводот за рехабилитација на деца и младинци "Ран-ка Милановиќ" - Скопје, Заводот за рехабилитација "Бања Банско", Посебното основно училиште "Златан Сремац" - Скопје, Посебното основно училиште "Маца Овчарова" - Скопје и Посебното основно училиште "Св. Климент Охридски" с. Ново Село на кои не се пренесени основачките права на општината продолжу-ваат со работа како државни основни училишта најм-ногу пет години од денот на влегувањето во сила на овој закон."

Член 15

Постојните воспитувачи во подготвителна година се должни да стекнат соодветно образование согласно со овој закон, во рок од две години од денот на негово-то влегување во сила, во спротивно им престанува ра-ботниот однос.


објавувањето во "Службен весник на Република Маке-донија", а одредбите од членот 4 на овој закон ќе се применуваат од 1 јануари 2007 година.

__________

L I G J PËR NDRYSHIM DHE PLOTËSIM TË LIGJIT PËR

ARSIM FILLOR Neni 1

Në Ligjin për arsim fillor (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/2002, 40/2003, 42/2003, 63/2004, 55/2005, 81/2005 dhe 113/2005) në nenin 26 paragrafi 1 fjala “përgatit” zëvendësohet me fjalën “propozon”.


Neni 2 Pas nenit 28 shtohet neni i ri 28-a, si vijon:

“Neni 28-a Shkolla fillore çdo të tretin vjet bën vetevalvacionin e

punës së shkollës. Pas vetevalvacionit të bërë të punës së shkollës, këshilli

shkollor e nxjerr planin zhvillimor të shkollës. Mënyrën, procedurën dhe lëmenjtë e bërjes së

vetevalvacionit të shkollave fillore, më së afërmi i përcakton ministri”.

Neni 3

Në nenin 66 paragrafi 2 ndryshohet si vijon: “Realizimin e programeve të vitit përgatitor e zbatojnë

arsimtarë me arsim të kryer sipëror përkatës për mësim klasor.”

Neni 4 Neni 73 ndryshohet si vijon: “Drejtori, arsimtari dhe bashkëpunëtori profesional në

shkollën fillore gjatë punës së vet janë të obliguar të përkryhen në mënyrë profesionale.

Përkryerja profesionale realizohet përmes programeve të akredituara për trajnim, të cilat i realizojnë institucione publike dhe private, shoqata të qytetarëve dhe shoqëri tregtare, programet e të cilave janë të akredituara.

Akreditimin e programeve për trajnimin nga paragrafi 2 i këtij neni e bën Byroja në bazë të shpalljes publike të botuar.

Që të akreditohet programi për trajnim për përkryerje profesionale, institucioni publik dhe privat, shoqata e qytetarëve dhe shoqëria tregtare, e cila e bën trajnimin duhet t’i përmbushin kushtet në vijim:

- t’i përmbushin kërkesat për programin të përcaktuara në shpalljen publike;

- të kenë përvojë në realizimin e trajnimeve për përkryerje profesionale;

- të kenë siguruar lokale të pajisura në mënyrë përkatëse me mjete ndihmëse mësimore për realizimin bashkëkohor të trajnimeve dhe

- të kenë angazhuar trajnues për lëmin përkatës, të cilët kanë së paku arsim sipëror dhe përvojë në realizimin e trajnimit.

Akreditimi i programit për trajnimin për përkryerjen profesionale ka vlefshmëri dyvjeçare.

Për programin e akredituar për trajnimin për përkryerje profesionale të drejtorit, të arsimtarit dhe të bashkëpunëtorit profesional në shkollën fillore, Byroja mban evidencë.”

Neni 5 Në nenin 75 pas paragrafit 1 shtohet paragrafi i ri 2, si

vijon: “Byroja, Këshilli i prindërve dhe Inspektorati Shtetëror

i Arsimit ngritin iniciativën nga paragrafi 1 i këtij neni pranë këshillit shkollor edhe për arsimtarë në shkollat fillore, të cilat e bëjnë përgatitjen e nxënësve që përcjellin mësimin në shkollë, gjatë orarit të punës dhe pas orarit të punës në shkollë, pa pëlqimin paraprakisht të marrë nga këshilli shkollor.”

Paragrafët 2 dhe 3 bëhen paragrafë 3 dhe 4.

Neni 6 Në nenin 80-v pas paragrafit 4 shtohet paragrafi i ri 5,

si vijon: “Në konkurs mund të marrin pjesë edhe autorët e

librave shkollorë”.

Neni 7 Neni 80-gj ndryshohet si vijon: “Ministri formon komision recensues për vlerësimin

profesional të dorëshkrimeve të librit shkollor për lëndën përkatëse, në përputhje me metodologjinë të cilën e përpilon Byroja, ndërsa e nxjerr ministri.

Komisioni recensues nga paragrafi 1 i këtij neni përbëhet nga recensentë – pjesëtarë të bashkësive në të cilat gjuhë realizohet puna edukativo-arsimore.

Ministri nga lista e recensentëve përcakton persona nga lëmi për të cilin dedikohet teksti shkollor, të cilët e recensojnë dorëshkrimin e librit shkollor. Listën e recensentëve e përcakton ministri në bazë të propozimeve të dërguara pranë ministrisë nga institucionet edukativo-arsimore.

Anëtari i Komisionit recensues nga paragrafi 1 të këtij neni, si dhe anëtari i familjes së tij, nuk mund të punësohet në ministri, e as autori, recensenti ose bashkëpunëtori profesional i librit mësimor, i cili është lejuar ose lejohet për përdorim në të njëjtin lloj arsimi, si dhe botuesi ose ndonjë person që është në marrëdhënie tjetër kontraktuese me botuesin, të cilët do të mund të ndikonin në objektivitetin e vlerësimit, për çka paraqet deklaratë te Shërbimi pedagogjik.

Si anëtar i familjes, në kuptim të paragrafit 4 të këtij neni, konsiderohen edhe bashkëshorti/ja, fëmijët, prindërit, vëllezërit dhe motrat.

Shërbimi pedagogjik, në bazë të mendimit profesional të Byrosë për harmonizimin e dorëshkrimit për libër mësimor me planet dhe programet mësimore dhe me konceptin për libër mësimor, dhe mendimit profesional të komisionit recensues për vlerësimin e dorëshkrimeve për libra mësimorë në përputhje me metodologjinë, ministrit i propozon dorëshkrim të librit mësimor për lejim dhe për përdorim.

Aktvendimin për lejimin dhe përdorimin e librit mësimor e merr ministri, më së voni në afat prej 90 ditësh prej ditës së përfundimit të afatit të konkursit për dorëzimin e dorëshkrimeve.

Kundër aktvendimit të ministrit, në afat prej 15 ditësh nga dita e pranimit aktvendimit, mund të paraqitet ankesë pranë komisionit kompetent të Qeverisë të Republikës së Maqedonisë.

Pas vendimit përfundimtar për lejimin dhe për përdorimin e librit mësimor, ministria e shpall aktvendimin në “Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë”.

Mënyra e punës së komisionit recensues nga paragrafi 1 i këtij neni

më për së afërmi përcaktohet me udhëzimin që e nxjerr ministri.’’

Neni 8

Në nenin 80-e pas paragrafit 2 shtohen pesë paragrafë të rinj 3, 4, 5, 6 dhe 7 si vijon:

“Nuk do të lejohet libër mësimor përmbajtja e të cilit nuk është në pajtim me Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë, e veçanërisht me dispozitat që kanë të bëjnë me të drejtat e njeriut dhe liritë themelore, të drejtat e pjesëtarëve të bashkësive dhe barazinë e gjinisë.

Libri mësimor nuk guxon të përmbajë porosi reklamuese dhe reklama.

Vendimi për zgjedhjen e librave mësimorë nga paragrafi 2 i këtij neni nuk mund të ndryshohet gjatë vitit shkollor.

Për zgjedhjen e librave mësimorë, të cilët do të jenë në përdorim në vitin e ardhshëm shkollor, shkolla është e obliguar t’i lajmërojë nxënësit dhe prindërit e tyre, si edhe Inspektoratin Shtetëror të Arsimit deri në fund të qershorit në vitin në vijim.

Të punësuarve në shkollat fillore dhe personave të tjerë u ndalohet shitja e librave mësimorë dhe literaturës tjetër në shkollat fillore.’’

Neni 9

Në nenin 80-zh pas fjalës “botuesi” shtohet presje dhe fjalët “gjegjësisht ministri dhe autori”.



“Neni 93-a Kompensimi i shpenzimeve në procedurën për

nostrifikimin përcaktohet në bazë të shpenzimeve reale të bëra.

Lartësinë e kompensimit të shpenzimeve nga paragrafi 1 i këtij neni dhe mënyrën e shpërndarjes së kompensimit, i përcakton ministri”.


“Neni 97-a Në qoftë se Inspektorati Shtetëror i Arsimit vlerëson se

në shkollë në mënyrë të konsiderueshme është çrregulluar procesi edukativo-arsimor, bën evalvacionin integral të jashtëzakonshëm dhe e obligon shkollën që t’i mënjanojë shkaqet për çrregullim në afat prej një viti prej ditës së pranimit të raportit për evalvacionin integral të bërë.

Në qoftë se shkaqet për çrregullimin e procesit edukativo-arsimor shkolla nuk i mënjanon në afat prej një viti prej ditës së pranimit të raportit nga paragrafi 1 i këtij neni, në shkollë bëhet kontrollimi dhe vlerësimi i jashtëm i përparimit dhe arritjeve të nxënësve.

Nëse pas kontrollimit dhe vlerësimit të jashtëm të bërë nga paragrafi 2 i këtij neni konstatohet se dituria e nxënësve është nën standardet arsimore, Inspektorati Shtetëror i Arsimit, themeluesit të shkollës fillore i propozon shkarkimin e të gjithë anëtarëve të këshillit shkollor.

Themeluesi në rastet e përcaktuara në paragrafin 3 të këtij neni është i obliguar që të veprojë në afat prej 15 ditësh prej ditës së pranimit të propozimit dhe menjëherë ta fillojë procedurën për emërimin e këshillit të ri shkollor.

Në qoftë se themeluesi nuk vepron në përputhje me paragrafin 4 të këtij neni, Ministria sipas të drejtës në mbikëqyrje, ndërsa për sigurimin e kryerjes së veprimtarisë i shkarkon anëtarët e këshillit shkollor dhe menjëherë emëron këshill shkollor të ri me mandat më së shumti deri në një vit.

Kërkesë për evalvacion integral të jashtëzakonshëm dhe për kontrollim dhe vlerësim të jashtëm të përparimit dhe të arritjeve të nxënësve pranë Inspektoratit Shtetëror të Arsimit mund të parashtrojnë Këshilli i komunës, kryetari i komunës ose Këshilli i prindërve.

Shpenzimet për kontrollimin dhe vlerësimin e jashtëm të përparimit dhe të arritjeve të nxënësve i bart porositësi i të njëjtave”.

Neni 12

Pas nenit 100-b shtohet neni i ri 100-v, si vijon:

“Neni 100-v Inspektorati Shtetëror i Arsimit, pas konstatimit të

cenimeve më të rënda në punë, në përputhje me nenin 100 alineja 2, 3, 4, 5 dhe 6 të këtij ligji, pranë drejtorit të shkollës fillore dërgon raport me propozim-masa sipas të cilave drejtori duhet të veprojë në afat prej 30 ditësh nga dita e pranimit të raportit.

Nëse drejtori i shkollës nuk vepron në aftin e përcaktuar në paragrafin 1 të këtij neni, inspektori shtetëror i arsimit dërgon pranë këshillit shkollor aktvendim për zbatimin e propozim-masave. Afati për zbatimin e aktvendimit është 30 ditë nga dita e pranimit të tij.

Nëse këshilli shkollor nuk vepron sipas aktvendimit për zbatimin e propozim-masave, Inspektorati Shtetëror i Arsimit e dërgon aktvendimin pranë kryetarit të komunës dhe pranë themeluesit të shkollës fillore.

Kryetari i komunës, në afat prej 30 ditësh prej ditës së pranimit të aktvendimit për zbatimin e propozim-masave është i obliguar ta shkarkojë drejtorin e shkollës ndërsa themeluesi, këshillin shkollor.

Nëse kryetari i komunës nuk e shkarkon drejtorin, ndërsa themeluesi këshillin shkollor në afatin nga paragrafi 4 i këtij neni, ministria sipas të drejtës për mbikëqyrje i shkarkon drejtorin dhe anëtarët e këshillit shkollor të shkollës fillore.

Ministria menjëherë, sipas të drejtës për mbikëqyrje, e emëron ushtruesin e detyrës drejtor nga radhët e të punësuarve në shkollë, i cili i kryen punët deri më gjashtë muaj dhe emëron anëtarë të këshillit shkollor me mandat prej më së shumti një vit.

Neni 13

Në nenin 112 në paragrafin 1, pas alinesë 14 shtohen dy aline të reja 15 dhe 16, si vijojnë:

“- në afatin e përcaktuar nuk i lajmëron nxënësit dhe prindërit e tyre si edhe Inspektoratin Shtetëror të Arsimit për zgjedhjen e librave mësimorë, të cilat do të jenë në përdorim në vitin e ardhshëm shkollor (neni 80-e paragrafi 4);

- nuk e pengon shitjen e librave mësimorë dhe literaturës tjetër nga të punësuarit dhe nga personat tjerë në shkollat fillore; (neni 80-e paragrafi 5);”.

Alinetë 15, 16, 17, 18, 19, dhe 20 bëhen alineja 17, 18, 19, 20, 21 dhe 22.

Në paragrafin 4 shtohet alineja e re 1, si vijon: “- bën shitjen e librave mësimorë dhe literaturës tjetër

në shkollat fillore; (neni 80-e paragrafi 5);”. Alinetë 1, 2, 3 dhe 4 bëhen aline 2, 3, 4 dhe 5.

Neni 14 Pas nenit 113-a shtohet neni i ri 113-b, si vijon:

“Neni 113-b Enti për rehabilitimin e fëmijëve dhe të rinjve “Koço

Racin” - Manastir, Shkolla fillore e veçantë “Idnina” - Shkup, OP për përkujdesje “25 Maj” - Shkup, Enti për rehabilitimin e fëmijëve dhe të rinjve - Shkup, Enti për rehabilitimin e fëmijëve dhe të rinjve “Ranka Millanoviq” - Shkup, Enti për rehabilitim “Banja Bansko”, Shkolla fillore e veçantë “Zllatan Sremac” - Shkup, Shkolla fillore e veçantë “Maca Ovçarova” - Shkup dhe Shkolla fillore e veçantë “Sh. Kliment Ohridski” - f. Novo Sellë, të cilave nuk u janë bartur të drejtat themeluese të komunës, vazhdojnë me punë si shkolla fillore shtetërore më së shumti pes vjet prej ditës së hyrjes së këtij ligji në fuqi.

Neni 15

Edukatorët ekzistues në vitin përgatitor janë të obliguar të pajisen me arsimim përkatës në përputhje me këtë ligj, në afat prej dy vjetësh nga dita e hyrjes së tij në fuqi, në të kundërtën u pushon marrëdhënia e punës.

Neni 16

Ky ligj hyn në fuqi ditën e tetë nga dita e shpalljes në “Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë”, ndërsa dispozitat nga neni 4 i këtij ligji do të zbatohen prej 1 janar 2007.

__________ 401.


У К А З

ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ИЗМЕНУ-ВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА

СРЕДНОТО ОБРАЗОВАНИЕ Се прогласува Законот за изменување и дополнува-

ње на Законот за средното образование, што Собранието на Република Македонија го доне-






З А К О Н ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА СРЕДНОТО ОБРАЗОВАНИЕ

Член 1

Во Законот за средното образование ("Службен вес-ник на Република Македонија" број 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/2002, 40/2003, 42/2003, 67/2004, 55/2005 и 113/2005), во членот 22 став 1 зборот "изго-твува" се заменува со зборот "предлага".

Член 2

По членот 29 се додава нов член 29-а, кој гласи:

"Член 29-а Јавното средно училиште на секоја трета година вр-

ши самоевалуација на работата на училиштето. По извршената самоевалуација на работата на учи-

лиштето, училишниот одбор донесува развоен план на училиштето.

Начинот, постапката и подрачјата за вршењето на самоевалуацијата на јавните средни училишта, побли-ску ги пропишува министерот."

Член 3

Во членот 31-в по ставот 4 се додава нов став 5, кој гласи:

"На конкурсот можат да учествуваат и авторите на учебниците."

Член 4

Членот 31-ѓ се менува и гласи: "Министерот формира рецензиона комисија за

стручно вреднување на ракописи на учебник за соодве-тен предмет, согласно со методологијата што ја израбо-тува Бирото за развој на образованието, а ја донесува министерот.

Рецензионата комисијата од ставот 1 на овој член е составена од рецензенти - припадници на заедниците на кои јазици се изведува воспитно-образовната работа.

Министерот од списокот на рецензенти определува лица од областа за која е наменет учебникот кои го ре-цензираат ракописот на учебник. Списокот на рецен-зенти го утврдува министерот врз основа на доставени предлози од воспитно-образовните установи до Мини-стерството.

Член на Рецензионата комисија од ставот 1 на овој член, како и член на неговото семејство, не може да би-де вработен во Министерството, ниту пак автор, рецен-зент или стручен соработник на учебникот кој е одо-брен или се одобрува за употреба во истиот вид на образование, како и издавач или пак лице кое е во друг договорен однос со издавачот кои би можеле да влија-ат на објективноста на оценувањето, за што доставува изјава до Педагошката служба.

Како член на семејството, во смисла на ставот 4 на овој член, се сметаат брачниот другар, децата, родите-лите, браќата и сестрите.

Педагошката служба, врз основа на стручното мис-лење на Бирото за развој на образованието за усогласе-ност на ракописот за учебник со наставните планови и програми и со концепцијата на учебник, и стручното мислење на рецензионата комисија за вреднување на ракописи за учебници согласно со методологијата, на министерот му предлага ракопис на учебник за одобру-вање и употреба.

Решението за одобрување и употреба на учебникот го донесува министерот, најдоцна во рок од 90 дена од денот на завршувањето на конкурсниот рок за доставу-вање на ракописите.

Против решението на министерот, во рок од 15 де-на од денот на приемот, може да се поднесе жалба до надлежната комисија на Владата на Република Македо-нија.

По конечност на решението за одобрување и упо-треба на учебникот, Министерството го објавува реше-нието во "Службен весник на Република Македонија".

Начинот на работата на рецензионата комисија од ставот 1 на овој член поблиску се пропишува со упат-ство што го донесува министерот."

Член 5

Во членот 31-е по ставот 2 се додаваат пет нови става 3, 4, 5, 6 и 7 кои гласат:

"Нема да се одобри учебник чија содржина не е во согласност со Уставот на Република Македонија, а осо-бено со одредбите што се однесуваат на човековите права и основни слободи, правата на припадниците на заедниците и родовата еднаквост.

Учебникот не смее да содржи рекламни пораки и огласи.

Одлуката за избор на учебници од ставот 2 на овој член не може да се менува во текот на учебната година.

За изборот на учебниците кои ќе бидат во употреба во наредната учебна година училиштето е должно да ги извести учениците и нивните родители, како и Држав-ниот просветен инспекторат до крајот на јуни во те-ковната година.

На вработените во средните училишта и на други лица им се забранува продажба на учебници и друга литература во јавните средни училишта."

Член 6

Во членот 31-ж по зборот "издавачот" се додава за-пирка и зборовите: "односно министерот и авторот".

Член 7

Во членот 31-ѕ зборовите: "Педагошката служба" се заменуваат со зборовите: "Бирото за развој на образо-ванието".

Член 8

Членот 68 се менува и гласи: "Директорот, наставникот и стручниот соработник

во јавното училиште во текот на својата работа се должни професионално да се усовршуваат.

Професионалното усовршување се остварува преку акредитирани програми за обука за професионален раз-вој кои ги реализираат јавни и приватни установи, здруженија на граѓани и трговски друштва чии програ-ми се акредитирани.

Акредитацијата на програмите за обука од ставот 2 на овој член го врши Бирото за развој на образованието врз основа на објавен јавен оглас.

За да се акредитира програма за обука за професи-онално усовршување, јавната и приватната установа, здружението на граѓаните и трговското друштво треба да ги исполнуваат следниве услови:

- да ги исполнуваат барањата за програмата утврдени во јавниот оглас;

- да имаат искуство во реализација на обуки за про-фесионално усовршување;

- да имаат обезбедено соодветно опремени просто-рии со наставни помагала за современа реализација на обуките и

- да имаат ангажирано обучувачи за соодветната област кои имаат најмалку високо образование, освен за обука на наставници за практична настава, за што треба да имаат најмалку вишо образование, и искуство во изведување на обука.

Акредитацијата на програмата за обука за професи-онален развој има важност две години.

За акредитираната програма за обука за професио-нален развој на директорот, наставникот и стручниот соработник во јавното училиште Бирото за развој на образованието води евиденција."


Член 9 Во членот 70 по ставот 1 се додава нов став 2, кој

гласи: "Бирото за развој на образованието, советот на ро-

дителите и Државниот просветен инспекторат ја покре-нуваат иницијативата од ставот 1 на овој член до учи-лишниот одбор и за наставници во јавните средни учи-лишта кои вршат подготовки на учениците кои следат настава во училиштето, во текот и по работното време во училиштето, без претходно добиена согласност од училишниот одбор."

Во ставот 2 кој станува став 3 зборовите: "став 1" се заменуваат со зборовите: "ставовите 1 и 2".

Во ставот 3 кој станува став 4 зборовите: "став 1" се заменуваат со зборовите: "ставовите 1 и 2".

Член 10 По членот 85 се додава нов член 85-а, кој гласи:

"Член 85-а Надоместокот на трошоците во постапката за но-

стрификација се утврдува врз основа на направените реални трошоци.

Висината на надоместокот на трошоците од ставот 1 на овој член и начинот на распределбата на надоме-стокот, ги пропишува министерот."

Член 11

Во членот 88 став 10 по зборот "одборот" точката се брише и се додаваат зборовите: "кои имаат право на учество при гласањето и донесувањето на одлуките."

Член 12

По членот 89-а се додава нов член 89-б, кој гласи: "Член 89-б

Доколку Државниот просветен инспекторат оцени дека во училиштето битно е нарушен воспитно-обра-зовниот процес, врши вонредна интегрална евалуација и го задолжува училиштето причините за нарушување-то да ги отстрани во рок од една година од денот на до-бивањето на извештајот за извршената интегрална ева-луација.

Доколку причините за нарушувањето училиштето не ги отстрани во рок од една година од денот на доби-вањето на извештајот од ставот 1 на овој член, во учи-лиштето се врши екстерно проверување и оценување на напредокот и постигнувањата на учениците.

Доколку по извршеното екстерно проверување и оценување од ставот 2 на овој член се утврди дека зна-ењето на учениците е под образовните стандарди Др-жавниот просветен инспекторат на основачот на сред-ното училиште му предлага разрешување на сите чле-нови на училишниот одбор.

Основачот во случаите утврдени во ставот 3 на овој член е должен да постапи во рок од 15 дена од денот на добивањето на предлогот и веднаш да ја започне по-стапката за именување на нов училиштен одбор.

Доколку основачот не постапи согласно со ставот 4 на овој член, Министерството по право на надзор, а за обезбедување на вршење на дејноста ги разрешува чле-новите на училишниот одбор и веднаш именува нов училиштен одбор со мандат најмногу до една година.

Барање за вонредна интегрална евалуација и ек-стерно проверување и оценување на напредокот и по-стигнувањата на учениците до Државниот просветен инспекторат можат да поднесат советот на општината, односно Советот на градот Скопје, градоначалникот или советот на родителите.

Трошоците за екстерното проверување и оценување на напредокот и постигнувањата на учениците се на то-вар на нарачувачот на истите."

Член 13

По членот 93-в се додава нов член 93-г, кој гласи:

"Член 93-г Државниот просветен инспекторат, по утврдување-

то на потешките повреди во работењето согласно со членот 93 алинеи 2, 3, 4, 5 и 6 од овој закон, до дире-кторот на јавното средно училиште доставува извештај со предлог на мерки, по кои директорот треба да поста-пи во рок од 30 дена од денот на добивањето на изве-штајот.

Доколку директорот на училиштето не постапи во рокот утврден од ставот 1 на овој член, државниот про-светен инспектор доставува до училишниот одбор ре-шение за извршување на предлогот на мерките. Рокот за извршување на решението е 30 дена од денот на не-говото добивање.

Доколку училишниот одбор не постапи по решени-ето за извршување на предлогот на мерките, Државни-от просветен инспекторат го доставува решението до градоначалникот, а за државните средни училишта до министерот, и до основачот на јавното средно учили-ште.

Градоначалникот, односно министерот, во рок од 30 дена од денот на добивањето на решението за извр-шување на предлогот на мерките е должен да го разре-ши директорот на училиштето, а основачот училишни-от одбор.

Доколку градоначалникот не го разреши директо-рот, а основачот училишниот одбор во рокот од ставот 4 на овој член, Министерството по право на надзор ги разрешува директорот и членовите на училишниот од-бор на јавното средно училиште.

Министерството по право на надзор веднаш имену-ва вршител на должноста директор од редот на врабо-тените во училиштето, кој ги врши работите најдолго шест месеца и именува членови на училишниот одбор со мандат од најмногу една година."

Член 14

Во членот 109 став 1 по алинејата 5 се додаваат две нови алинеи 6 и 7, кои гласат:

"- во утврдениот рок не ги извести учениците и нивните родители, како и Државниот просветен инспе-кторат за изборот на учебниците кои ќе бидат во упо-треба во наредната учебна година (член 31-е);

- не спречи продажба на учебници и друга литера-тура од вработените и други лица во јавните средни училишта (член 31-е);".

Алинеите 6, 7 ,8, 9, 10 и 11 стануваат алинеи 8, 9, 10, 11, 12 и 13.

Во ставот 3 се додава нова алинеја 1, која гласи: " -врши продажба на учебници и друга литература

во јавните средни училишта (член 31-е);". Алинеите 1, 2 и 3 стануваат алинеи 2, 3 и 4.


објавувањето во "Службен весник на Република Маке-донија", а одредбите од членот 8 на овој закон ќе се применуваат од 1 јануари 2007 година.

__________

L I G J PËR NDRYSHIM DHE PLOTËSIM TË LIGJIT PËR

ARSIM TË MESËM

Neni 1 Në Ligjin për arsim të mesëm (“Gazeta zyrtare e

Republikës së Maqedonisë” nr. 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/2002, 40/2003, 42/2003, 67/2004, 55/2005 dhe 113/2005) në nenin 22 paragrafi 1 fjala “përgatit” zëvendësohet me fjalën “propozon”.

Neni 2

Pas nenit 29 shtohet nen i ri 29–a, si vijon.


“Neni 29-a Shkolla e mesme publike në çdo tri vjet bën

vetevalvacionin e punës së shkollës.Pas vetevalvacionit të kryer për punën e shkollës, këshilli i shkollës miraton plan zhvillimor të shkollës.

Mënyrën, procedurën dhe rajonet për kryerje të vetevalvacionit të shkollave publike të mesme, më për së afërmi i përcakton ministri.

Neni 3

Në nenin 31-v pas paragrafit 4 shtohet paragrafi i ri 5, si vijon:

“Në konkursin mund të marrin pjesë edhe autorët e librave mësimorë”.

Neni 4

Neni 31-gj ndryshon si vijon: “Ministri formon komision recensues për vlerësim

profesional të dorëshkrimeve të librave mësimorë për lëndë përkatëse, në përputhje me metodologjinë që e përpunon Byroja për zhvillimin e arsimit, të cilën e miraton ministri.

Komisioni recensues nga paragrafi 1 i këtij neni, përbëhet nga recensentë - pjesëtarë të bashkësive në gjuhët e të cilave realizohet puna edukative-arsimore.

Ministri nga lista e recensentëve përcakton persona nga lëmi për të cilin destinohet libri shkollor, të cilët do ta recensojnë dorëshkrimin e librit mësimor. Listën e recensentëve e përcakton ministri në bazë të propozimeve të paraqitura nga institucionet edukative-arsimore pranë ministrisë.

Anëtari i Komisionit recensues nga paragrafi 1 të këtij neni, si dhe anëtari i familjes së tij, nuk mund të punësohet në ministri, e as autori, recensenti ose bashkëpunëtori profesional i librit mësimor, i cili është lejuar ose lejohet për përdorim në të njëjtin lloj arsimi, si dhe botuesi ose ndonjë person që është në marrëdhënie tjetër kontraktuese me botuesin, të cilët do të mund të ndikonin në objektivitetin e vlerësimit, për çka paraqet deklaratë te Shërbimi pedagogjik.

Si anëtar i familjes, në kuptimin e paragrafit 4 të këtij neni, konsiderohen bashkëshorti/ja, fëmijët, prindërit, vëllezërit dhe motrat.

Shërbimi pedagogjik, në bazë të mendimit profesional të Byrosë për zhvillimin e arsimit për harmonizimin e dorëshkrimit të librit mësimor me planet dhe programet mësimore dhe me konceptin e librit mësimor, dhe në bazë të mendimit profesional të komisionit recensues për vlerësimin e dorëshkrimeve për libra mësimorë në përputhje me metodologjinë, ministrit i propozon dorëshkrim të librit mësimor për pëlqim dhe përdorim.

Aktvendimin për pëlqim dhe përdorim të librit mësimor e merr ministri, më së voni 90 ditë prej ditës së përfundimit të afatit të konkursit për dorëzimin e dorëshkrimeve.

Kundër aktvendimit të ministrit, brenda 15 ditësh nga dita e pranimit, mund të paraqitet ankesë pranë komisionit kompetent të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë.

Pas aktvendimit përfundimtar për pëlqim dhe përdorim të librit mësimor, ministria aktvendimin e shpall në “Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë”.

Mënyrën e punës së komisionit recensues, nga paragrafi 1 i këtij neni, më për së afërmi përcaktohet me udhëzim të cilin e miraton ministri’’.

Neni 5

Në nenin 31-e pas paragrafit 2, shtohen pesë paragrafë të rinj 3, 4, 5, 6 dhe 7, si vijojnë:

“Nuk do të lejohet libri mësimor, përmbajtja e të cilit nuk është në pajtim me Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë, e veçanërisht me dispozitat që kanë të bëjnë me të drejtat e njeriut dhe liritë themelore, të drejtat e pjesëtarëve të bashkësive dhe barazisë së gjinisë.

Libri mësimor nuk guxon të përmbajë porosi reklamuese dhe reklama.

Vendimi për zgjedhjen e librave mësimorë nga paragrafi 2 i këtij neni nuk mund të ndryshohet gjatë vitit shkollor.

Për zgjedhjen e librave mësimorë, të cilët do të jenë në përdorim në vitin e ardhshëm shkollor, shkolla e ka për detyrë që t’i njoftojë nxënësit dhe prindërit e tyre, si dhe Inspektoratin Shtetëror të Arsimit, deri në fund të muajit qershor të vitit në vijim.

Të punësuarve në shkollat e mesme si dhe personave të tjerë u ndalohet shitja e librave mësimorë dhe literaturës tjetër në shkollat e mesme publike.

Neni 6

Në nenin 31-zh pas fjalës “botuesi” shtohet presje dhe fjalët “përkatësisht ministri dhe autori”.

Neni 7

Në nenin 31-x fjalët “Shërbimi pedagogjik” zëvendësohen me fjalët: “Byroja për zhvillimin e arsimit”.

Neni 8

Neni 68 ndryshon si vijon: “Drejtori, arsimtari dhe bashkëpunëtori profesional të

shkollës publike gjatë punës së tyre e kanë për detyrë të përsosen profesionalisht.

Përsosja profesionale realizohet përmes programeve të akredituara për trajnim për zhvillim profesional, të cilat i realizojnë institucione publike dhe private, shoqata të qytetarëve dhe shoqëri tregtare, programet e të cilëve janë të akredituara.

Akreditimin e programeve për trajnim nga paragrafi 2 i këtij neni e bën Byroja për zhvillimin e arsimit në bazë të shpalljes publike.

Që të akreditohet programi për trajnim për përsosje profesionale, institucioni publik dhe privat, shoqata e qytetarëve dhe shoqëria tregtare duhet t’i përmbushin kushtet si vijojnë:

- t’i përmbushin kërkesat për programin të përcaktuara në shpalljen publike;

- të kenë përvojë në realizimin e trajnimit për përsosje profesionale;

- të kenë siguruar lokale të pajisura përkatëse me mjete arsimore për realizim bashkëkohor të trajnimit dhe;

- të kenë angazhuar trajnues për fusha përkatëse të cilët kanë më së paku arsim sipëror, përveç trajnimit të arsimtarëve për mësim praktik, për të cilën gjë më së paku duhet të kenë arsim të lartë dhe përvojë në praktikumin e trajnimit.

Akreditimi i programit për trajnim për zhvillim profesional vlen dy vjet.

Për programin e akredituar për trajnim për zhvillim profesional të drejtorit, arsimtarit dhe bashkëpunëtorit profesional të shkollës publike, Byroja për zhvillimin e arsimit mban evidencë.

Neni 9

Në nenin 70 pas paragrafit 1 shtohet paragrafi i ri 2, si vijon:

“Byroja për zhvillimin e arsimit, Këshilli i prindërve dhe Inspektorati Shtetëror i Arsimit e ngritin iniciativën nga paragrafi 1 i këtij neni deri te këshilli i shkollës edhe për arsimtarët në shkollat e mesme publike, të cilët i përgatitin nxënësit që mësimin e përcjellin në atë shkollë, gjatë dhe pas orarit të punës në shkollë, pa marrë pëlqim paraprak nga këshilli i shkollës.”

Në paragrafin 2 i cili bëhet paragraf 3 fjalët: “paragrafi 1” zëvendësohen me fjalët: “paragrafët 1 dhe 2”.

Në paragrafin 3 i cili bëhet paragraf 4 fjalët: “paragrafi 1” zëvendësohen me fjalët: “paragrafët 1 dhe 2”.

Neni 10

Në nenin 85 shtohet neni i ri 85–a, si vijon:


“Neni 85-a Kompensimi për shpenzimet në procedurën e

nostrifikimit, përcaktohet në bazë të shpenzimeve të bëra reale.

Lartësinë e kompensimit të shpenzimeve nga paragrafi 1 i këtij neni dhe mënyrën e shpërndarjes së kompensimit, e përcakton ministri”.

Neni 11

Në nenin 88 paragrafi 10 pas fjalës “këshilli’’ pika shlyhet dhe shtohen fjalët: “të cilët kanë të drejtë të marrin pjesë gjatë votimit dhe marrjes së vendimeve“.

Neni 12

Pas nenit 89-a shtohet neni i ri 89-b, si vijon:

“Neni 89-b Në qoftë se Inspektorati Shtetëror i Arsimit vlerëson se

në shkollë dukshëm është prishur procesi edukativ-arsimor, do të bëjë evalvacion integral të jashtëzakonshëm dhe do ta obligojë shkollën që shkaqet e prishjes së procesit edukativo-arsimor t’i mënjanojë brenda një viti nga dita e pranimit të raportit për evalvacionin integral të bërë.

Në qoftë se shkaqet e prishjes së procesit edukativo-arsimor shkolla nuk i mënjanon brenda një viti nga dita e pranimit të raportit nga paragrafi 1 i këtij neni, në shkollë do të bëhet kontroll dhe vlerësim ekstern mbi përparimin dhe rezultatet e arritura të nxënësve.

Nëse pas kontrollit dhe vlerësimit të bërë ekstern nga paragrafi 2 i këtij neni, konstatohet se dija e nxënësve është nën standardet arsimore, Inspektorati Shtetëror i Arsimit, themeluesit të shkollës së mesme do t’i propozojë që t’i shkarkojë të gjithë anëtarët e këshillit të shkollës.

Themeluesi në rastet e përcaktuara në paragrafin 3 të këtij neni, është i obliguar të veprojë në afat prej 15 ditësh nga dita e pranimit të propozimit dhe menjëherë ta fillojë procedurën për emërimin e këshillit të ri shkollor.

Nëse themeluesi nuk vepron në përputhje me paragrafin 4 të këtij neni, ministria sipas të drejtës për mbikëqyrje, për sigurimin e ushtrimit të veprimtarisë i shkarkon anëtarët e këshillit të shkollës dhe menjëherë emëron këshill të ri shkollor me mandat prej më së shumti një viti.

Kërkesë për evalvacionin integral të jashtëzakonshëm dhe për kontroll e vlerësim ekstern mbi përparimin dhe rezultatet e arritura të nxënësve pranë Inspektoratit Shtetëror të Arsimit, mund të paraqesë Këshilli i komunës, përkatësisht Këshilli i Qytetit të Shkupit, kryetari i komunës apo Këshilli i prindërve.

Shpenzimet e kontrollit dhe vlerësimit ekstern mbi përparimin dhe rezultatet e arritura të nxënësve bien mbi barrë të kërkuesit të të njëjtave“.

Neni 13

Pas nenit 93-v shtohet neni i ri 93-g, si vijon: “Neni 93-g

Inspektorati Shtetëror i Arsimit, pas verifikimit të shkeljeve më të rënda gjatë punës, në përputhje me nenin 93, alinetë 2, 3, 4, 5 dhe 6 të këtij ligji, deri te drejtori i shkollës së mesme publike paraqet raport me propozim-masa, sipas të cilave drejtori duhet të veprojë brenda 30 ditësh, nga dita e pranimit të raportit.

Në qoftë se drejtori nuk vepron brenda afatit të caktuar në paragrafin 1 të këtij neni, inspektori shtetëror i arsimit, këshillit të shkollës i dërgon aktvendim për zbatimin e masave të propozuara.

Afati i zbatimit të aktvendimit është 30 ditë, nga dita e pranimit të tij.

Në qoftë se këshilli i shkollës nuk vepron sipas aktvendimit për zbatimin e masave të propozuara, Inspektorati Shtetëror i Arsimit aktvendimin e dërgon pranë kryetarit të komunës, ndërkaq për shkollat e mesme shtetërore pranë ministrit dhe pranë themeluesit të shkollës së mesme publike.

Kryetari i komunës, përkatësisht ministri, brenda 30 ditësh nga dita e pranimit të aktvendimit për zbatimin e masave të propozuara është i obliguar që ta shkarkojë drejtorin e shkollës kurse themeluesi këshillin e shkollës.

Në qoftë se kryetari i komunës nuk e shkarkon drejtorin, kurse themeluesi këshillin e shkollës brenda afatit të paraparë në paragrafin 4 të këtij neni, ministria sipas të drejtës për mbikëqyrje e shkarkon drejtorin dhe anëtarët e këshillit të shkollës së mesme publike.

Ministria sipas të drejtës për mbikëqyrje, menjëherë emëron ushtrues detyre - drejtor nga radhët e punonjësve të shkollës, i cili këtë detyrë do ta ushtrojë më së shumti gjashtë muaj, do të emërojë edhe anëtarë të këshillit të shkollës me mandat prej më së shumti një viti.’’

Neni 14

Në nenin 109 në paragrafin 1 pas alinesë 5 shtohen dy aline të reja 6 dhe 7, si vijojnë:

- “brenda afatit të caktuar nuk i njofton nxënësit dhe prindërit e tyre si dhe Inspektoratin Shtetëror të Arsimit për zgjedhjen e librave mësimorë, të cilët do të jenë në përdorim në vitin e ardhshëm shkollor (neni 31-e);

- nuk e parandalon shitjen e librave mësimorë dhe literaturës tjetër nga punonjësit dhe nga persona të tjerë në shkollat e mesme publike (neni 32-e)”.

Alinetë 6, 7, 8, 9, 10 dhe 11 bëhen aline 8, 9, 10, 11, 12 dhe 13.

Në paragrafin 3 shtohet aline e re 1, si vijon: - “bën shitjen e librave mësimorë dhe literaturës tjetër

në shkollat e mesme publike (neni 31-e)”; Alinetë 1, 2 dhe 3 bëhen aline 2, 3 dhe 4.

Neni 15 Ky ligj hyn në fuqi ditën e tetë nga dita e botimit në

“Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë”, ndërsa dispozitat nga neni 8 i këtij ligji, do të zbatohen nga 1 janari 2007.

__________ 402.

Врз основа на член 99, став 3, алинеја 1 од Уставот на Република Македонија и член 38 од Законот за судо-вите ("Службен весник на Република Македонија" број 36/95 и 64/2003), Собранието на Република Македони-ја, на седницата одржана на 16 март 2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА РАЗРЕШУВАЊЕ ОД ФУНКЦИЈАТА СУДИЈА НА ВРХОВНИОТ СУД НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

1. Од функцијата судија на Врховниот суд на Ре-публика Македонија, се разрешува Јосиф Луковски, по негово барање.

2. Оваа одлука влегува во сила со денот на донесу-вањето, а ќе се објави во "Службен весник на Републи-ка Македонија".

СОБРАНИЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Бр. 07-1176/1 Претседател 16 март 2006 година на Собранието на Република

Скопје Македонија, д-р Љупчо Јордановски, с.р.

__________ 403.


О Д Л У К А

ЗА РАЗРЕШУВАЊЕ ОД ФУНКЦИЈАТА СУДИЈА НА АПЕЛАЦИОНИОТ СУД - СКОПЈЕ

1. Од функцијата судија на Апелациониот суд - Скопје, се разрешува Зорка Барутчиска-Бочварска, по нејзино барање.




Бр. 07-1177/1 Претседател 16 март 2006 година на Собранието на Република


__________ 404.


О Д Л У К А

ЗА РАЗРЕШУВАЊЕ ОД ФУНКЦИЈАТА СУДИЈА НА АПЕЛАЦИОНИОТ СУД - СКОПЈЕ

1. Од функцијата судија на Апелациониот суд -

Скопје, се разрешува Благуна Кочева, поради исполну-вање услови за старосна пензија.





__________ 405.


О Д Л У К А

ЗА РАЗРЕШУВАЊЕ ОД ФУНКЦИЈАТА СУДИЈА НА ОСНОВНИОТ СУД - КОЧАНИ

1. Од функцијата судија на Основниот суд - Кочани,

се разрешува Димитар Стаменков, по негово барање. 2. Оваа одлука влегува во сила со денот на донесу-

вањето, а ќе се објави во "Службен весник на Републи-ка Македонија".




__________ 406.


О Д Л У К А

ЗА РАЗРЕШУВАЊЕ ОД ФУНКЦИЈАТА СУДИЈА НА ОСНОВНИОТ СУД - СТРУМИЦА

1. Од функцијата судија на Основниот суд - Стру-

мица, се разрешува Стојна Милановиќ, поради испол-нување услови за старосна пензија.





__________ 407.

Врз основа на членовите 42 и 43 од Законот за су-довите ("Службен весник на Република Македонија" број 36/95 и 64/2003), а во врска со Одлуката за опреде-лување на бројот на судиите во основните судови ("Службен весник на Република Македонија" број 6/96), Собранието на Република Македонија, на седни-цата одржана на 16 март 2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ОГЛАСУВАЊЕ ИЗБОР НА СУДИИ НА ОСНОВНИОТ СУД ВО ПРИЛЕП

1. Собранието на Република Македонија огласува

дека ќе врши избор на: - двајца судии на Основниот суд - Прилеп. 2. Заинтересираните кандидати кои ги исполнуваат

условите предвидени во членот 43 од Законот за судо-вите (државјанин на Република Македонија, кој ги ис-полнува општите услови определени со закон за засно-вање на работен однос во орган на државната управа, кој е дипломиран правник со положен правосуден ис-пит, кој ужива углед за вршење на судиската функција и кој има работно искуство со потврдени резултати на правни работи по полагањето на правосудниот испит над пет години), пријавите со потребните документи да ги поднесат до Републичкиот судски совет во рок од 15 дена од денот на објавувањето на Одлуката во "Служ-бен весник на Република Македонија".

3. Оваа одлука ќе се објави во "Службен весник на Република Македонија" и во весниците "Нова Македо-нија", "Утрински весник" и "Македонија денес".




___________

ВЛАДА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 408.

Врз основа член 17 од Законот за јавното правобра-нителство (“Службен весник на Република Македони-ја“ бр. 47/97), а во врска со Одлуката за утврдување критериуми за определување на бројот на замениците на јавниот правобранител на Република Македонија и за определување на бројот на замениците на јавниот правобранител (“Службен весник на Република Маке-донија“ бр. 57/97, 3/98 и 86/2005), Владата на Републи-ка Македонија, на седницата одржана на 9 март 2006 година, донесе

О Д Л У К А ЗА РАСПИШУВАЊЕ ОГЛАС ЗА ИМЕНУВАЊЕ ЗАМЕНИК НА ЈАВНИОТ ПРАВОБРАНИТЕЛ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ЗА ПОДРАЧЈЕТО

НА СКОПЈЕ 1. Се огласува именување на заменик на јавниот

правобранител на Република Македонија за подрачјето на Скопје.


2. Заинтересираните кандидати кои ги исполнуваат условите предвидени во член 18 од Законот за јавното правобранителство (државјанин на Република Македо-нија кој ги исполнува општите услови определени со закон за засновање на работен однос во државен орган; истакнат дипломиран правник со положен правосуден испит кој ужива углед за вршење на јавно-правобрани-телската функција и работно искуство со потврдени ре-зултати по положениот правосуден испит, на правни работи над три години), пријавите со потребните доку-менти да ги поднесат до Владата на Република Маке-донија во рок од 15 дена од денот на објавувањето во “Службен весник на Република Македонија“ и во днев-ниот печат.

Бр. 33-585/2 Претседател на Владата

9 март 2006 година на Република Македонија, Скопје д-р Владо Бучковски, с.р.

___________ 409.

Врз основа на член 52, став 1, а во врска со член 17, став 1, 2 и 3 од Законот за користење и располагање со стварите на државните органи (“Службен весник на Ре-публика Македонија“ бр. 8/05), Владата на Република Македонија, на седницата одржана на 16.03.2006 годи-на, донесе

О Д Л У К А

ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ НА OДЛУКАТА ЗА ДАВАЊЕ ВО ЗАКУП НА ДЕЛ ОД НЕДВИЖНА СТВАР СО

НЕПОСРЕДНА СПОГОДБА

Член 1 Во Одлуката за давање во закуп на дел од недвижна

ствар со непосредна спогодба („Службен весник на Ре-публика Македонија“ бр. 24/06), во членот 2 бројот „4“ се заменува со бројот „8“.

Член 2

Оваа одлука влегува во сила наредниот ден од де-нот на објавувањето во „Службен весник на Република Македонија“.



__________ 410.

Врз основа на член 52, став 1, а во врска со член 17, став 1, 2 и 3 од Законот за користење и располагање со стварите на државните органи („Службен весник на Ре-публика Македонија“ бр. 8/05), Владата на Република Македонија, на седницата одржана на 16.03.2006 годи-на, донесе

О Д Л У К А

ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ НА OДЛУКАТА ЗА ДАВАЊЕ ВО ЗАКУП НА ДЕЛ ОД НЕДВИЖНА СТВАР СО

НЕПОСРЕДНА СПОГОДБА

Член 1 Во Одлуката за давање во закуп на дел од недвижна

ствар со непосредна спогодба („Службен весник на Ре-публика Македонија“ бр. 24/06), во членот 2 бројот „5“ се заменува со бројот „10“.

Член 2


Бр. 19-1172/1 Претседател на Владата 16 март 2006 година на Република Македонија,

Скопје д-р Владо Бучковски, с.р.

411. Врз основа на член 15 од Законот за концесии

(“Службен весник на Република Македонија“ бр. 25/2002 и 24/2003) и член 36, став 3 од Законот за Вла-дата на Република Македонија (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 59/2000, 12/2003 и 55/2005), Владата на Република Македонија, на седни-цата одржана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ФОРМИРАЊЕ КОМИСИЈА ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ НА ПОСТАПКАТА ЗА ДОДЕЛУВАЊЕ НА КОНЦЕСИЈА

ЗА ИЗГРАДБА НА ПАТНА И ЖЕЛЕЗНИЧКА ИНФРАСТРУКТУРА

1. Со оваа одлука се формира Комисија за спрове-дување на постапката за доделување на концесија за изградба на патна и железничка инфраструктура.

2. За членови на Комисијата и нивни заменици се определуваат претставници од:

- Министерството за финансии - Министерството за економија - Министерството за транспорт и врски - Секретаријатот за законодавство - Фондот за магистрални и регионални патишта - ЈП “Македонски железници“. 3. Министерот за транспорт и врски, во рок од три

дена од денот на влегувањето во сила на оваа одлука, да го определи составот на претставниците од точката 2 на оваа одлука.

4. Оваа одлука влегува во сила наредниот ден од де-нот на објавувањето во “Службен весник на Република Македонија“. Бр. 19-1255/1 Претседател на Владата 16 март 2006 година на Република Македонија,

Скопје д-р Владо Бучковски, с.р. ___________

412. Врз основа на член 95-а, став 2 од Законот за транс-

формација на претпријатијата со општествен капитал („Службен весник на Република Македонија“ бр. 38/93, 48/93, 21/98, 25/99, 39/99, 81/99, 49/00, 6/02, 31/03 и 38/04), Владата на Република Македонија на седница-та, одржана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ОПРЕДЕЛУВАЊЕ НА „АГРОПЛОД“ АД РЕ-СЕН, КАКО ТРГОВСКО ДРУШТВО ОД ОСОБЕ-НО ЗНАЧЕЊЕ ЗА ЕКОНОМИЈАТА НА РЕПУБ-ЛИКА МАКЕДОНИЈА, СО МОЖНОСТИ И ИНТЕ-РЕС ЗА ПРОШИРУВАЊЕ И РЕАКТИВИРАЊЕ НА

ДЕЛОВНИТЕ АКТИВНОСТИ Член 1

„Агроплод“ АД Ресен се определува како трговско друштво од особено значење за економијата на Репуб-лика Македонија, со можности и интерес за проширу-вање и реактивирање на деловните активности.

Член 2

Согласно член 1 од оваа одлука, продажбата на ак-циите издадени од „Агроплод“ АД Ресен во процесот на неговата сопственичка трансформација согласно За-конот за трансформација на претпријатијата со општес-твен капитал, а пренесени на Фондот на пензиското и инвалидското осигурување на Република Македонија, може да се врши врз основа на претходно објавен јавен повик за прибирање на понуди.

Член 3

При продажбата на акциите од член 2 од оваа одлу-ка, соодветно се применуваат одредбите на член 48, став 3, член 50, член 50-а и член 62 ставови 2 и 3 од За-конот за трансформација на претпријатијата со општес-твен капитал.


Член 4 Оваа одлука влегува во сила со денот на донесува-

њето, а ќе се објави во „Службен весник на Република Македонија“.



___________ 413.

Врз основа на член 54, став 2 од Законот за кори-стење и располагање со стварите на државните органи („Службен весник на Република Македонија“ бр.8/05), Владата на Република Македонија, на седницата одр-жана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ДАВАЊЕ СОГЛАСНОСТ НА ДОГОВОР ЗА ДАВА-ЊЕ МОТОРНО ВОЗИЛО НА ТРАЈНО КОРИСТЕЊЕ

БЕЗ НАДОМЕСТОК

Член 1 Со оваа одлука се дава согласност на Договорот за

давање моторно возило на трајно користење без надо-месток – марка SEAT IBICA, тип 1.0 SELECT, со број на шасија VSSZZZ6KZ1R162487, број на мотор ALDO42605, боја – бела, година на производство 2001 и регистарска ознака СК-260-КЛ, меѓу Министерството за транспорт и врски и Службата за општи и заеднички работи на Владата на Република Македонија.

Член 2




___________ 414.

Врз основа на член 54, став 2 од Законот за кори-стење и располагање со стварите на државните органи („Службен весник на Република Македонија“ бр.8/05), Владата на Република Македонија, на седницата одр-жана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ДАВАЊЕ СОГЛАСНОСТ НА ДОГОВОР ЗА ДАВА-ЊЕ МОТОРНО ВОЗИЛО НА ТРАЈНО КОРИСТЕЊЕ

БЕЗ НАДОМЕСТОК


давање моторно возило на трајно користење без надо-месток – марка SEAT IBICA, тип 1.9 SDI, со број на шасија VSSZZZ6KZ1R208330, број на мотор AGP 261318, боја – бела, година на производство 2001 и ре-гистарска ознака СК-708-KK, меѓу Министерството за транспорт и врски и Службата за општи и заеднички работи на Владата на Република Македонија.

Член 2




415. Врз основа на член 55 и член 54, став 2 од Законот

за користење и располагање со стварите на државните органи (″Службен весник на Република Македонија″ бр. 8/05), Владата на Република Македонија, на седни-цата одржана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ДАВАЊЕ СОГЛАСНОСТ НА ДОГОВОР ЗА ДАВАЊЕ НА ТРАЈНО КОРИСТЕЊЕ НА ДВИЖНИ

СТВАРИ БЕЗ НАДОМЕСТ


давање на трајно користење на движни ствари без на-домест, меѓу Министерството за одбрана и општината Демир Хисар и тоа за:

- кревет војнички, со душек 40 комплети; - ќебе војничко 80 парчиња.

Член 2 Оваа одлука влегува во сила наредниот ден од де-

нот на објавувањето во ″Службен весник на Република Македонија″.



__________ 416.

Врз основа на член 55 и член 54, став 2 од Законот за користење и располагање со стварите на државните органи (″Службен весник на Република Македонија″ бр. 8/05), Владата на Република Македонија, на седни-цата одржана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ДАВАЊЕ СОГЛАСНОСТ НА ДОГОВОР ЗА ДАВАЊЕ НА ТРАЈНО КОРИСТЕЊЕ НА ДВИЖНИ

СТВАРИ БЕЗ НАДОМЕСТ

Член 1 Со оваа одлука, Владата на Република Македонија

дава согласност на Договорот за давање на трајно ко-ристење на движни ствари без надомест, меѓу Мини-стерството за одбрана и општината Демир Хисар.

Член 2

Оваа одлука влегува во сила наредниот ден од де-нот на објавувањето во ″Службен весник на Република Македонија″.



__________ 417.

Врз основа на член 7 од Законот за земјоделско зем-јиште (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 25/98, 18/99 и 2/04), Владата на Република Македонија, на седницата одржана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ОДЗЕМАЊЕ НА КОРИСНИЧКО ПРАВО НА ЗЕМЈОДЕЛСКО ЗЕМЈИШТЕ ВО ДРЖАВНА СОП-СТВЕНОСТ ОД ЗЕМЈОДЕЛСКА ЗАДРУГА “НИ-

КУШТАК“ С. НИКУШТАК-КУМАНОВО

Член 1 Се одзема корисничкото право на земјоделското

земјиште во државна сопственост од досегашниот ко-рисник Земјоделска задруга “НИКУШТАК“ с. Нику-


штак-Куманово во вкупна површина од 251 34 10 ха и тоа во К.О. Виштица површината од 70.67.46 ха опи-шано во Поседовен лист бр. 74; К.О. Липково површи-ната од 02.80 ха опишано во Поседовен лист бр. 278; К.О. Ропаљце површината од 56.52.21 ха опишано во Поседовен лист бр. 141; К.О. Никуштак површината од 124.11.63 ха опишано во Поседовен лист бр. 187.

Член 2

Оваа одлука влегува во сила наредниот ден од денот на објавувањето во “Службен весник на Република Ма-кедонија“.


Скопје д-р Владо Бучковски, с.р. __________

418. Врз основа на член 7 од Законот за земјоделско зем-

јиште (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 25/98, 18/99 и 2/04), Владата на Република Македонија, на седницата одржана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ОДЗЕМАЊЕ НА КОРИСНИЧКО ПРАВО НА ЗЕМЈОДЕЛСКО ЗЕМЈИШТЕ ВО ДРЖАВНА СОП-СТВЕНОСТ ОД ЗЕМЈОДЕЛСКА ЗАДРУГА “СЛОГА“

С. УМИН ДОЛ КУМАНОВО

Член 1 Се одзема корисничкото право на земјоделското

земјиште во државна сопственост од досегашниот ко-рисник Земјоделска задруга “СЛОГА“ с. Умин дол-Ку-маново во вкупна површина од 546 82 65 ха и тоа во К.О. Умин дол површината од 1 93 46 ха опишано во Поседовен лист бр. 496; К.О. Черкеско село површина-та од 0 85 54 ха опишано во Поседовен лист бр. 139; К.О Лопате површината од 68 91 05 ха опишано во Поседовен лист бр. 186; К.О. Умин дол површината од 323 09 07 ха опишано во Поседовен лист бр. 17; К.О Љубодраг површината од 138 14 17 ха опишано во Поседовен лист бр. 24; К.О. Ново Село површината од 13 89 36 ха опишано во Поседовен лист бр. 95.

Член 2

Оваа одлука влегува во сила наредниот ден од денот на објавувањето во “Службен весник на Република Ма-кедонија“.




јиште (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 25/98, 18/99 и 2/04), Владата на Република Македонија, на седницата одржана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ОДЗЕМАЊЕ НА КОРИСНИЧКО ПРАВО НА ЗЕМЈИШТЕ ВО ДРЖАВНА СОПСТВЕНОСТ ОД Т.Д. “МАРЕЛИ ТРЕЈД“ ВЛАДО ДООЕЛ УВОЗ -ИЗВОЗ

ТЕТОВО

Член 1 Се одзема корисничкото право на земјиште во др-

жавна сопственост од досегашниот корисник Т.Д. “МА-РЕЛИ ТРЕЈД“ Владо ДООЕЛ увоз-извоз Тетово во вкупна површина од 13 21 20 ха и тоа во К.О. Непроште-но површината од 6 90 87 ха опишано во Поседовен лист бр. 317; К.О. Лешок површината од 5 44 58 ха опишано во Поседовен лист бр. 460; К.О. Ратае површи-ната од 0 85 75 ха опишано во Поседовен лист бр. 674.

Член 2 Оваа одлука влегува во сила наредниот ден од денот

на објавувањето во “Службен весник на Република Ма-кедонија“. Бр. 19-999/1 Претседател на Владата 16 март 2006 година на Република Македонија,



јиште („Службен весник на Република Македонија“ бр. 25/98, 18/99 и 2/04), Владата на Република Македонија, на седницата одржана на 16.03.2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ОДЗЕМАЊЕ НА КОРИСНИЧКО ПРАВО НА ЗЕМЈОДЕЛСКО ЗЕМЈИШТЕ ВО ДРЖАВНА СОПСТВЕНОСТ ОД ТУТУНСКИ КОМБИНАТ

„Б.П.ПАПУЧАР„ АД - КУМАНОВО Член 1

Се одзема корисничкото право на земјоделското земјиште во државна сопственост од досегашниот ко-рисник Тутунски комбинат „Б.П.Папучар“ АД – Кума-ново во вкупна површина од 444.98.51 ха и тоа во К.О. Отља површината од 25.96.27 ха опишано во Поседо-вен лист бр. 278; К.О. Черкеско Село површината од 59.70 ха опишано во Поседовен лист бр.496; К.О. Ма-тејче површината од 33.20 ха опишано во Поседовен лист бр.123; К.О. Матејче површината од 1.94.10 ха опишано во Поседовен лист бр. 778; К.О. Извор повр-шината од 41.05.61 ха опишано во Поседовен лист бр. 60; К.О. Оризаре површината од 4.96.51 ха опишано во Поседовен лист бр. 272; К.О. Алашовце површината од 5.38.92 ха опишано во Поседовен лист бр. 67; К.О. Ру-ница површината од 160.97.02 ха опишано во Поседо-вен лист бр. 162; К.О. Липково површината од 70.60.45 ха опишано во Поседовен лист бр. 505; К.О. Слупчане површината од 130.75.95 ха опишано во Поседовен лист бр. 524; К.О. Лопате површината од 2.40.78 ха опишано во Поседовен лист бр. 264.

Член 2

Оваа одлука влегува во сила наредниот ден од де-нот на објавувањето во „Службен весник на Република Македонија “.



421. Врз основа на член 3, а во врска со член 2, став 2 од

Законот за сметање на времето (“Службен весник на Република Македонија” бр. 17/96 и 16/97) и член 36, став 3 од Законот за Владата на Република Македонија (“Службен весник на Република Македонија” бр. 59/00, 12/03 и 55/05), Владата на Република Македонија, на седницата одржана на 21.03. 2006 година донесе

О Д Л У К А

ЗА ДЕНОТ И МОМЕНТОТ НА ВОВЕДУВАЊЕТО И ДЕНОТ И МОМЕНТОТ НА ЗАВРШУВАЊЕТО

НА ЛЕТНОТО СМЕТАЊЕ НА ВРЕМЕТО ВО 2006 ГОДИНА

1. Летното сметање на времето во 2006 година за-почнува на 26 март во 02 h 00 min 00 s, така што со по-местување за еден час нанапред времето во 02 h 00 min 00 s се смета како 03 h 00 min 00 s.

2. Летното сметање на времето во 2006 година се завршува на 29 октомври во 03 h 00 min 00 s, така што со поместување за еден час наназад времето во 03 h 00 min 00 s се смета како 02 h 00 min 00 s.

3. Часот кој на 29 октомври 2006 година, поради по-местувањето за еден час наназад се појавува двапати помеѓу 02 h 00 min 00 s и 03 h 00 min 00 s се означува - првиот пат како час 2А, а вториот пат како час 2Б.


4. Оваа одлука влегува во сила со денот на донесу-вањето, а ќе се објави во “Службен весник на Републи-ка Македонија”. Бр. 19-1412/1 Заменик на претседателот 21 март 2006 година на Владата на Република Скопје Македонија, Радмила Шекеринска, с.р.

__________ 422.

Врз основа на член 18 од Законот за управување со кризи (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 29/2005) и член 36, став 6 од Законот за Владата на Ре-публика Македонија (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 59/2000, 12/2003 и 55/2005), Владата на Република Македонија, на седницата одржана на 16 март 2006 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

ЗА РАЗРЕШУВАЊЕ И ИМЕНУВАЊЕ ЧЛЕНОВИ НА ГРУПАТА ЗА ПРОЦЕНА

1. Златко Аневски, се разрешува од должноста член

на Групата за процена, поради заминување на друга должност.

2. За членови на Групата за процена се именуваат: - м-р Агрон Буџаку, директор на Центарот за управу-

вање со кризи; - Ристо Тодоров, заменик на директорот на Центарот

за управување со кризи; - Назим Буши , заменик на директорот на Дирекција-

та за заштита и спасување. 3. Ова решение влегува во сила со денот на донесу-

вањето, а ќе се објави во “Службен весник на Републи-ка Македонија“.

Бр. 19-1067/1 Претседател на Владата 16 март 2006 година на Република Македонија, Скопје д-р Владо Бучковски, с.р.

__________ МИНИСТЕРСТВО ЗА ЖИВОТНА СРЕДИНА

И ПРОСТОРНО ПЛАНИРАЊЕ 423.

Врз основа на член 45 став 3 од Законот за животна средина ("Службен весник на Република Македонија" бр. 53/2005 и 81/2005), министерот за животна средина и просторно планирање донесува

П Р А В И Л Н И К

ЗА СОДРЖИНАТА НА ИЗВЕШТАЈОТ ЗА СО-СТОЈБАТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА

I. ОПШТИ ОДРЕДБИ

Член 1 Предмет на уредување

(1) Со овој правилник се пропишува содржина на Извештај за состојбата на животната средина.

Член 2

Цели на Извештајот (1) Со Извештаjoт за состојбата на животната сре-

дина се обезбедува: - информирање на јавноста и пристап до информа-

циите за животната средина; - зголемување на свеста на јавноста за значењето на

квалитетот на животната средина и поттикнување на позитивни промени во однесувањето на сите субјекти кон животната средина;

- постигнувања во процесот на одлучување, помага во создавањето на ефикасна и спроведлива политика за заштита на животната средина заснована на претходно

идентификуваните еколошки проблеми и правилно утврдени приоритети во заштитата на животната сре-дина, со акцент на здравствено-еколошките проблеми;

- следење на трендовите на промените во квалите-тот на животната средина, за соодветно и навремено интервенирање и оценување на напредокот кон одрж-ливоста на развојот;

- исполнување на обврските кои произлегуваат ме-ѓународни договори кои ги ратификувала или им при-стапила Република Македонија;

- пристап до релевантни податоци и информации за животната средина за потенцијалните донатори и инве-ститори.

Член 3

Дефиниции (1) Одделни изрази употребени во овој правилник

го имаат следното значење: 1. Извештај е извештај за информации за состојба-

та и трендовите на животната средина, кои што се од суштинско значење за донесување на одлуки, обезбе-дува информации кои се користат при подготвување на планови, програми и стратегии, овозможува да се селе-ктираат приоритети, ја интегрира политиката за зашти-та на животната средина во политиките на другите се-ктори во земјата и овозможува размена на информаци-ите за животната средина со релевантните меѓународ-ни организации и меѓународните договори ратифику-вани од Република Македонија.

2. Индикатор e инструмент за прикажување на со-стојбата на животната средина, следење на промените на квалитетот на животната средина и на постигнува-њето на целите на секторските политики или стратеги-ите, врз основа на собрани податоци и презентирани на однапред дефинирана методологија заради воспо-ставување на врска помеѓу постојните податоци и це-лите на политиката за заштита на животната средина.

3. Група на индикатори претставува збир на инди-катори со коишто се опишуваат што е можно подетал-но сите аспекти на состојбата на животната средина, следење на промените на квалитетот на животната сре-дина и на постигнувањето на целите на секторските по-литики или стратегиите.

4. Јавност е едно или повеќе физички и/или правни лица, граѓани и нивни организации, здруженија и гру-пи кои ќе ги користат податоците од Извештајот;

5. Физичко лице е секој граѓанин или трговец пое-динец кој согласно со Законот за трговските друштва е запишан во судски регистар за вршење на соодветна дејност кој ќе ги користи податоците од Извештајот;

6. ДПСИР рамка (движечки сили, притисоци, со-стојба, импликации, реакции) претставува логички начин на организирање, класификација и презентирање на податоците и информациите за животната средина за целите на известувањето.

- движечки сили (Д) - основни движечки механиз-ми кои предизвикуваат негативни влијанија;

- притисоци (П) - последици од влијанието на дви-жечките механизми;

- состојба (С) - моментална состојба на животната средина;

- импликации (И) - последици од притисоците; - реакции (Р) - утврдување на целите, политиките и

мерките за заштита на животната средина. 7. Надлежен орган за изготвување на Извешта-

јот е органот на државна управа надлежен за работите од областа на животната средина. (Во понатамошниот текст Надлежен орган).

8. Период на известување го опфаќа периодот од изработувањето на еден извештај до изработувањето на следниот извештај кој трае три години.


II. СОДРЖИНА И ИЗГОТВУВАЊЕ НА ИЗВЕШТАЈ ЗА СОСТОЈБАТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА

Член 4 Потребни податоци и информации за изготвување

на Извештајот (1) Потребните податоци и информации за изготву-

вање на Извештајот се податоците од: - Мониторинг на животната средна и ресурсите во

животната средина; - Заштита на природата и природните ресурси и

контрола на користењето на природните ресурси; - Оценка на состојбата на животната средина; - Обезбедување на статистички податоци и инфор-

мации; - Трошоци за заштита на животната средина; - Здравствен и епидемиолошки мониторинг и други

функции поврзани со оценувањето на ефектите од со-стојбата на животната средина врз здравјето на луѓето.

Член 5

Содржина на Извештајот (1) Содржината на Извештајот се состои од: 1. Вовед; 2. Oсновни податоци за Република Македонија; 3. Информации за квалитет на животната средина и

состојба на природните ресурси и културното наследство; 4. Влијанија врз животната средина; 5. Мерки на политиката за заштита на животната

средина; 6. Заклучок.

1. ВОВЕД Член 6

(1) Воведот содржи опис на карактеристиките на со-цио-економската состојба во земјата и промените во обемот и структурата на индустриското производство во урбаните и во руралните средини (почисто производс-твото, намалување во интензитетот на енергијата во про-изводството, амортизација на капиталните средства, сте-пенот на користење на иновативна технологија со мож-ности за заштеда на ресурси и заштита на природата, промена во потрошувачката на природните ресурси по жител и емисии во животната средина по жител), во транспортниот сектор, влијанијата на социјалните фа-ктори врз животната средина и преглед на учесниците кои учествувале во изготвувањето на Извештајот.

2. OСНОВНИ ПОДАТОЦИ ЗА РЕПУБЛИКА

МАКЕДОНИЈА Член 7

(1) Презентирањето на податоците и информациите за Република Македонија опфаќа:

- Географска местоположба; - Структура на рељефот; - Климатски карактеристики; - Хидрографија; - Демографски услови.

3. ИНФОРМАЦИИ ЗА КВАЛИТЕТ НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА И СОСТОЈБА НА ПРИРОДНИТЕ РЕСУР-

СИ И КУЛТУРНОТО НАСЛЕДСТВО Член 8

Квалитет на амбиентниот воздух (1) Информации за квалитетот на амбиентниот воз-

дух во урбаните и руралните средини, во индустриски-те региони, како и во зоните и агломерациите за квали-тет на амбиентен воздух се прикажува со користење на податоци од мониторингот опфаќаат:

- Бројот на зоните и агломерациите за квалитет на амбиентен воздух кадешто, во основната (референтна-та) година, годишниот просек на граничните вредности бил надминат еднаш или повеќе пати, за најмалку една загадувачка супстанца и процентот на изложеното на-селение;

- Градовите кадешто за поедина загадувачка суп-станца граничните вредности, се надминати за 10 или повеќе пати и процентот на изложеното население;

(2) Информации за квалитетот на амбиентниот воз-дух од став 1 на овој член се прикажува и преку:

- Вкупните емисии на национално ниво на главните атмосферски загадувачки супстанци;

- Квалитет на амбиентен воздух во незагадени обла-сти;

- Прекугранично атмосферско загадување со суп-станци што предизвикуваат закиселување и еутрофика-ција, тешки метали и перзистентни органски загадувач-ки супстанци, опфатени со Закон за ратификација на Женевската конвенција за далекусежно прекугранично загадување на воздухот ("Службен лист на СФРЈ" бр. 11/86) и со Законот за ратификација на Стокхолмската конвенција за перзистентни органски загадувачки суп-станци ("Службен весник на Република Македонија" бр. 17/04).

- Идентификување на временски периоди во кои има појава на намалување на квалитетот на амбиентни-от воздухот и идентификување на причините за нама-лувањето на квалитетот на воздухот.

- Дефинирање на листа на конкретни мерки за по-добрување на постојната состојба (законодавни иници-јативи, учество во меѓународни програми и проекти за заштита на природата, инвестициони проекти, донатор-ска помош, техничка помош и обука за технички екс-перти).

Член 9 Климатски промени и заштита на озонската

обвивка (1) Информациите за климатските промени и нив-

ното влијание врз промените во животната средина оп-фаќаат:

- Опис на климатските карактеристики (промената на температурата на воздухот, временскиот и географ-скиот распоред на врнежите, временскиот период кога се акумулирала и се стопила снежната покривка) во споредба со повеќегодишни средни вредности;

- Информации за емисиите на стакленички гасови; - Информации за производството и увозот на суп-

станции што ја осиромашуваат озонската обвивка; - Информации за состојбата со озонската обвивка

над Република Македонија посебно во периодот јули – септември.

Член 10

Површински и подземни води (1) Информациите за состојбата со водите, опфаќаат: - Средномесечни протоци на реките во годината за

која се известува, во споредба со соодветните повеќе-годишни средни протоци.

- Квалитетот на водата прикажан преку содржината на поединечните загадувачки супстанци.

- Информации за киселоста на пробиени водни тела. - Информациите за посебните акции преземени за

заштита на водите, проекти за обновување и подобру-вање на водите; обезбедување на финансиска и технич-ка помош за проектите; ефективност на структурите за мониторинг и вклучување на широката јавност во на-порите за подобрување на квалитетот на водата.

Член 11

Крајбрежни појаси (1) Информациите за претставување на езерската

средина и крајбрежните појаси се презентираат со ко-ристење на индикатори за крајбрежното загадување на водата, на миграционите области и мрестилиштата, ви-дови на комерцијален риболов и загадувањето на ре-креативните езерски и крајбрежни појаси.


(2) Опис на појава на движење на границата на бре-гот под влијание на водните струи и на интензивирани-те природни и антропогени фактори.

(3) Информации за прекуграничното загадување на крајбрежните појаси и податоци од извештаи на сосед-ните земји.

Член 12 Бучава

(1) Информациите за бучава во животната средина, опфаќаат:

- причини за зголемување на бучавата во животната средина над максимално дозволените гранични вредно-сти предизвикани од антропогени фактори,

- состојбата и трендовите во однос на вознемирува-ње од бучава од различни извори на бучава, особено од бучава од патнички, железнички, воздушен сообраќај и индустријата;

- бучавата од соседството и бучавата создадена на отворен простор, како специфични актуелни видови на бучава во Република Македонија;

- организирани здравствени активности за утврду-вање на степенот на изложеност на населението на бу-чавата во животната средина;

- ефектите од бучавата, во случаи на надминување на максимално дозволените гранични вредности врз здравјето на луѓето;

- информации за мониторинг на бучавата во живот-ната средина во Република Македонија, во агломера-ции и подрачја изложени на бучава;

- користени методи за спроведување на мониторин-гот, какви се резултатите и за што се наменети;

- проценка на бројот на станови, детски, образовни и здравствени установи во определено агломерации, коишто се изложени на зголемени вредности на инди-каторите на бучава, како и проценка на бројот на луѓе кои живеат во агломерацијата и/или подрачјето изло-жено на бучава;

- мерките кои ќе се превземат за намалување на бу-чавата во агломерациите и подрачјата каде што се еви-дентирани надминати гранични вредности за бучава;

- постојна регулатива во Република Македонија во однос на бучавата, со посебен осврт на граничните вредности за ниво на бучава;

- препораки за идните активности за уредувањето во областа на бучавата во животната средина.

Член 13

Земјиште и почва

(1) Информациите за земјиште и почва опфаќаат: - Информации за промените на земјиштето или ре-

зервите кои се намалуваат во површина, за сметка на видовите кои се прошируваат како последица на про-мената на категоријата на земјиштето, под влијание на:

- ветровата ерозија; - водената ерозија; - демографската трансформација на населението; - притисокот на урбанизацијата, изградба на транс-

портни системи, акумулации и рударството; - употреба на природните богатства за економски

цели (концесии). - Промени кои настануваат во врска со квалитетот

на почвите - промена во киселоста, во количината на органска материја, зголемување на количината на те-шки метали, перзистентни органски загадувачи, пести-циди и салинацијата.

(2) Освен информациите од став 1 на овој член по-требни се информации за загадување на почвата и тоа од:

- рударството, пример рудници за јаглен, метали, неметали, цементна индустрија, особено за:

- количината на создадениот технолошки отпад од рударството, рудници за јаглен, метали, неметали, це-ментна индустрија;

- количина на отпадните води кои се создаваат во тек на технолошките операции;

- големина на оштетени области; - големина на рекултивирани области; - од индустријата и депониите; - од употребата на пестициди, хербициди и мине-

рални ѓубрива во земјоделството; - од близина на сообраќајници; - под притисок на урбанизацијата; - под дејство на водата и ветерот; - од закиселување на почвите. - Информации за акциите што треба да се превземат

на различни нивоа со цел да се спречи ерозијата и де-градацијата на земјиштето (одржливо полјоделство, воспоставување на рекреативни области и ревитализа-ција на оштетените области).

Член 14

Состојба на растителен свет (1) Содржината на информациите за состојбата на

растителниот свет и промените во состојбата на при-родните растителни заедници опфаќаат:

- Оценка на состојбата на шумското земјиште врз основа на:

- промените во целокупната површина на шумско земјиште;

- соодносот на површините на шумско земјиште на-менети за различни категории на употреба;

- промени во областите со значајни видови; - проценка на годишниот прираст на дрвна маса; - исечени површини; - одржување и селективна сеча; - обновување на шумите; - загуби како последица од пожари, дрвокрадење,

болести, напади на штетници и штетни антропогени влијанија.

- Содржината на информацијата од ставот 1 на овој член содржи и:

- намалување на штетните антропогени влијанија; - пошумување; - борба против шумските штетници и болести; - борба против шумските пожари. - Информации за активностите на националните и

меѓународните правни лица коишто вршат сеча на дрв-ја и нивната усогласеност со стандардите и барањата за заштита на животната средина и природата.

- Информации за употреба и одгледувањето на ге-нетски модифицирани организми.

- Конкретни препораки и мерки за подобрување на состојбата со шумите, за борба против шумски пожари и спроведување одржливо шумарство.

- Информации за состојбата со планинските, сувите тревести и водните растителни заедници (езерски, реч-ни и блатни). Тековниот статус на видовите и нивните живеалишта, заканите од абиотски и биотски карактер и мерките за заштита.

- Национална листа на загрозени и заштитени рас-тителни видови, согласно меѓународни конвенции кои ги ратификувала или им пристапила Република Маке-донија.

Член 15

Состојбата на габите (1) Информациите за состојбата со самоникни габи-

те во Република Македонија го опфаќа: - тековниот статус на видовите габи и нивните жи-

веалишта, - заканите од абиотски и биотски карактер и мерки-

те за заштита. - содржи листа на загрозени и заштитени видови га-

би, согласно меѓународни конвенции кои ги ратифику-вала или им пристапила Република Македонија.


Член 16 Состојба на животинскиот свет

(1) Информациите за состојба на животинскиот

свет опфаќаат: - Информации за состојбата на животинскиот свет и

неговите живеалишта во природни услови (бројност и густина на популација);

- заканите од абиотски и биотски карактер и мерки-те за заштита; национална листа на загрозени и зашти-тени животински видови, согласно меѓународни кон-венции кои ги ратификувала или им пристапила Репуб-лика Македонија.

- Информации за промените во бројот на видовите на диви животни што се ловат и нивниот однос кон со-стојбата со достапноста на храната,

- трговијата со уловот и природните услови во те-кот на годината.

- Оценка на причините за намалувањето на бројот на некои видови што се ловат (ловокрадство, невнима-телно ловење и труење).

- Информации за акции што се преземаат за зголе-мување на бројот на дивите видови што се ловат, (за-конски иницијативи, активности за сузбивање на лово-крадството и вештачко размножување).

- Оценка на состојбата на рибните ресурси во смис-ла на рибен фонд,

- квалитет (присуство на болести како резултат на загаденоста на водите, присуството на контаминанти во месото на рибите) и мрестилишта.

- Анализа на промените во состојбата на рибните ресурси и оценка на причините за истата,

- Информации за националните акции за зголемува-ње на рибниот фонд (акција за сузбивање на рибо-крадството, вештачко порибување и воведување на автохтони видови и учество во спроведувањето на ме-ѓународните договори).

Член 17

Заштитени подрачја и состојба на биодиверзитет (1) Информации за биодиверзитетот во смисла на

промените што се случиле во целата земја во периодот на известување и за оние подрачја каде што се забеле-жуваат најголеми промени опфаќаат:.

- Информација за секоја категорија која треба да се разгледува одделно во случај на промени во рамките на различните категории заштитени подрачја:

- Строг природен резерват; - Национален парк; - Споменик на природата; - Парк на природата; - Заштитен предел; - Повеќенаменско подрачје. - Информации за ретките и загрозените видови, сог-

ласно член 34 од Законот за заштита на природа („Службен весник на РМ“ бр. 64/04).

- Информации за ресурсите насочени кон поддршка на системот на заштитени подрачја и подобрување на прописите од областа на заштитените подрачја, особе-но за заштитата на биодиверзитетот.

- Информации за акциите за спречување на деграда-цијата.

- информации за проширување или намалување на заштитените подрачја;

- за порастот или намалувањето на финансиската поддршка за системот на заштитени подрачја;

- за поддршка за граѓанските иницијативи; - за вклучување во меѓународни програми и прое-

кти за заштита на биодиверзитетот и за напорите да се обезбеди техничка и донаторска поддршка.

Член 18 Состојба на геолошката средина, ефектите

од рударството и користењето на минералите (1) Информации за состојбата на геолошката среди-

на опфаќаат: - присуство и развој на геолошки формации, - термокарстна активност, - деформации на тлото, - движења на тлото предизвикани со подземни ру-

дарски работи пукнатини, - покачување на нивото на подземните води како

резултат на човечки активности - и други феномени кои предизвикуваат штети на

зградите, транспортни и енергетски водови и закана по животите на луѓето.

- Оценка на големина и просторна зафатинина на произлезената закана,

- Брзината со која се развиваат и штетите што ја чи-нат врз економијата и јавноста.

- Информации на превземените чекори за спречува-ње на појавите за ширење на овие феномени и процен-ката дали такви чекори се соодветни.

- Информации за отворените копови и подземните рудници кои се третираат во услови на комплексни на-рушувања на пределот, површинските и подземни води и загадување на воздухот како резултат на удари од ве-трови, согорување на отпад и појава на водородсулфид од јамите.

- Информации за оценка на потребата од приказ на експолатираните минерални суровини како проценти од добиени минерали од рудата, степен на повеќекрат-на екстракција на минералите и количините на депони-ран отпад по единица финален производ.

Член 19

Здравствена екологија и нејзините ефекти врз здравјето на луѓето

(1) Информациите за здравствената екологија ги оп-фаќа:

- ефектите од неповолна животна средина врз здравјето на луѓето и мерките што се преземаат за да се намалат последиците врз здравјето од неповолните еколошки услови.

- Информации за Промените во стапките на боле-стите како резултат на неповолните еколошки услови во однос на општите демографски процеси новороде-ни, умрени, пораст или пад на бројот на населението (со корекција за миграцијата и емиграцијата) и оценка на животниот стандард на целокупното население.

- Информации за Влијанието на загадувањето (воз-духот, водата и почвата) по специфични контаминанти врз стапките на болестите (вклучувајќи евентуални ге-нетски и репродуктивни нарушувања) и на инциденца-та на болести меѓу главните популациони групи (деца и возрасни од различни старосни категории) во текот на годината на известување.

- Оценка на влијанието на квалитетот на водата за пиење врз здравјето на луѓето.

- Информации за зголемено ниво на радиоактив-ност во државата, опфаќа контаминацијата со радио-нуклиди на сите медиуми со нагласок на евентуално зголемената радиоактивност на локално произведената храна и мерките што се преземаат за да се обезбеди производство на безбедна храна.

- Информации за Проблемите со растечката бучава, вибрации и електромагнетски полиња и нејонизирачка радијација во мерка во којашто влијаат на здравјето на луѓето.

- Други прашања од здравствената екологија како што се ширењето на одредени заболувања на животни-те што можат да се пренесуваат на луѓе бруцелоза, це-луларен (клеточен) енцефалитис, антракс, маларија и други болести во чиј епидемиолшки ланец на настану-вање и ширење е вклучена и животната средина.


Член 20 Загадување на животната средина со отпад

(1) Информации за загадувањето на животната сре-дина со отпад опфаќаат:

- создавање на индустриски, земјоделски и комуна-лен отпад;

- складирање на отпадот и трансформирање во ко-рисни производи, постапување со отпадот или отстра-нување;

- прикажување на трендовите во вкупните количес-тва на опасен отпад што се создава и се акумулира во текот на годината;

- промените во создавањето и складира на отпад во текот на една година;

- промените во создавањето и складирањето на от-пад во различни категории на опасност и количества на отпад што се рециклира, третира, складира и отстрану-ва на целата територија на државата;

- промените во површините на земјиште што се ре-зервираат за складирање на отпад и утврдување на си-гурноста на локациите за складирање на отпад, заедно со нивното влијание врз квалитетот на површинските и подземните води.

(2) Информации за проблемот со течниот и цврсти-от радиоактивен отпад и условите под кои истиот вре-мено се чува, преработува или отстранува.

(3) Информации за собирањето и рециклирањето на комуналниот отпад, финансиските средства што се на располагање за таквите услуги, состојбата на депонии-те и капацитетите за преработка и за новите иницијати-ви за преработка на отпад и искористување на делови од истиот, информирање на јавноста и нејзино инвол-вирање во процесот на управување со отпадот.

(4) Информации за прописите за управување со от-пад, за износот на привлечените инвестиции и од кои извори се обезбедени, за техничката и донаторската по-мош во извршувањето на проекти на општинско и ре-гионално ниво, за размената на искуства со други земји во водењето на програми за постигнување на макси-мално ниво на рециклирање на отпад во употребливи производи и усвојување на технологии на производс-тво за намалување на создавање на отпад и избегнува-ње на опасноста од прифаќање на еколошки опасни технологии и средства за уништување на високо опас-ните отпадоци коишто не се во согласност со барањата за заштита на животната средина.

Член 21

Состојба за културното наследство (1) Информации за состојбата на историските и

културните споменици, опфаќаат: - Информации за загубите на таквите споменици во

текот на периодот на известување, како последица од деструктивните ефекти на природата и човековите активности,

- Загадување на воздухот со закиселување, дестру-ктивно поплавување на темелите на историските и кул-турните споменици и вибрации.

- Информации за нарушен интегритет на истори-скиот и културниот предел со бесправно градење, ре-конструкција со оштетување на архитектонски споме-ници и ограбување на археолошки локалитети.

- Информации за загубите на споменици, податоци за преземените законски мерки, подобрување на еви-денцијата и стручните оценки за состојбата на локали-тетот и неговата заштита.

4. ВЛИЈАНИЈА ВРЗ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА

Член 22 Индустрија

(1) Информациите за извештајот за секторот како це-лина поделени според главните индустриски гранки оп-фаќа податоците од воспоставениот национален реги-

стер за испуштање и трансфер на загадувачки супстанци и информации за преземените чекори на национално и на локално ниво, со цел намалување на негативното вли-јание на индустријата врз животната средина.

Член 23

Транспорт (1) Информациите од транспортот опфаќаат: - Оценка на влијанието на транспортот врз живот-

ната средина преку обезбедување на податоци за транспортниот сектор како целина и податоци поделе-ни на главните модели на транспорт (патен, речен, же-лезнички, воздушен, индустриски).

- Информации за процентот на влијанијата од транспортниот сектор кои потекнуваат од антропогени атмосферски емисии, од загадувањето на водата и од производството на отпад.

- Информации за уделот на патниот сообраќај во за-гадувањето на воздухот во урбаните средини преку вкупното количество на емисии на издувни гасови и емисии на поединечни загадувачки супстанции,

- Информации за мерките што се преземаат на на-ционално и на локално ниво за да се намалат негатив-ните влијанија врз животната средина од транспортот

- Информациите за речниот и езерскиот транспорт, опфаќаат податоци за загадувањето на водата со на-фтени производи, комунален, течен и цврст отпад.

Член 24

Земјоделство

(1) Информации за влијанието на земјоделството врз животната средина опфаќаат:

- Загадување на воздухот со емисии на амонијак од живинарство и сточарство;

- Загадување на водите; - Контаминација на почвата - Несоодветното и небезбедно уништување на жи-

вотни. (2) Покрај податоците од став 1 на овој член во Из-

вешатајот се опфаќаат и информации за количествата, условите за складирање и уништување на застарени и забранети пестициди.

Член 25 Туризам

(1) Информации за можностите и развојот на еко и

здравствен туризмот (езерски, планински, бањски и селски) опфаќаат:

- влијанија на туризмот врз животната средина, - зачувувањето на прогласеното светско наследство

и состојбата на строгите природни резервати, - движење на туристи и посети, туристичка инфра-

структура и посетеноста на природните резервати, - пештери и национални паркови. (2) Ревизија на постојните прописи, воведување на

нови прописи со цел постигнување подобри услови за понатамошен развој на туризмот, заштита на животна-та средина и достигнување на меѓународните стандар-ди, согласно меѓународни конвенции кои ги ратифику-вала или им пристапила Република Македонија.

Член 26

Опасности од природни катастрофи и непогоди

(1) Информации за потенцијалните природни ката-строфи и непогоди опфаќаат:

- Податоци и нивна анализа за зачестеност, видот и обемот на потенцијалните природни катастрофи и не-погоди, во однос на пооделните, сензитивни, загрозени подрачја и региони во државата.


- Прегледот на можните природни катастрофи и непо-годи со кои се дава анализа и проценка на големината и видот на очекуваните штети, кои би настанале во живот-ната средина и природата, културното наследство, мате-ријални добра, земјоделието, сточарството и луѓето.

- Прегледот ја евидентира актуелната состојба со воспоставени, превентивни и организационо технички прашања и активности, со кои се задолжени надлеж-ните органи и институции во Република Македонија, од аспект на следење и прогнозирање на природните катастрофи и непогоди.

Член 27

Контрола на индустриско загадување и управување со ризици

(1) Информациите за потенцијално опасните актив-

ности кои предизвикаат негативен ефект како и про-ценка за заштита на здравјето на луѓето растителниот и животинскиот свет на животната средина во случај на индустриско загадување, од аспект на последиците врз животната средина и здравјето на луѓето опфаќаат:

- Информации за потенцијалните оператори и ин-сталации кои може да предизвикаат опасни активно-сти, производствен, транспортен, како и системи за складирање во кој се присутни опасни супстанции во количества поголеми или еднакви на пропишаните гра-нични вредности определени со Закон се потенцијални извори на опасни активности.

- Информации за мерките што ги презема земјата за да обезбеди спречување на хаварии и контрола на пос-ледиците врз животната средина и човековото здравје во услови на присуство на опасни супстанции и инду-стриско загадување.

- Информации за потребни активности и мерки за безбедност што се преземаат на национално и на ло-кално ниво, за ублажување на негативните последици од хавариите и катастрофите поврзани со инсталациите и операторите.

- Информации за мерки на национално ниво во слу-чај на активности со прекуграничен ефект.

Член 28

Армиски структури (1) Информациите за влијанијата врз животната

средина, од вооружените сили, опфаќаат: - превенцијата и можните загадувања коишто се

специфично поврзани со армиските активности (ефе-кти од радарски системи, загадување на површините со компоненти на течни горива, подрачја каде се реализи-раат вежбовни активности, со разни боеви орудија и лансирање на проектили, проблемите со рециклирање-то на пловни средства, чија употреба завршила, скла-дирање на течен и цврст радиоактивен отпад).

- Препораки за стручна, финансиската и техничката помош за армиските структури, за решавање на еколо-шките проблеми, поврзани со нивните активности.

5. МЕРКИ НА ПОЛИТИКАТА ЗА ЗАШТИТА

НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА

Член 29 Подобрувања на законите и другите прописи, стан-дардите и нормативите за заштита на животната

средина (1) Извештајот дава информации за - важечките закони и други прописи од областа на

животната средина, - закони од областа на животната средина во по-

стапка на донесување, - подзаконски прописи - договори и конвенции кои ги ратификувала или

им пристапила Република Македонија - нови прописи од Европската Унија.

Член 30 Национални еколошки акциони планови

и програми (1) Информации за имплементацијата на национал-

ни акциони планови за заштита на животната средина и програми, нивната ефективност, како и условите за обезбедување на финансиски средства од различни из-вори за нивна реализација.

(2) Во Извештајот треба да се презентира начинот на којшто државните органи дејствуваат на полето на заштитата на животната средина и природата во сора-ботка со регионалните и локалните власти, но и други-те заинтересирани страни, особено во поглед на финан-сиската, административната и организациона помош, спроведувањето на програми за заштита на животната средина и спроведувањето на единствена национална политика за животната средина, утврдување на потен-цијалните инструменти преку кои ќе се обезбеди це-лосно спроведување на активностите за заштита и уна-предување на животната средина и природата.

Член 31

Економски инструменти (1) Информациите за примената на економските ин-

струменти опфаќаат регулирање на користењето на природните ресурси и заштита на животната средина од загадување и други форми на деградација, начинот на кој таквите инструменти се поврзани со утврдените емисиони норми и стандарди за квалитет на животната средина, економичноста и еколошката ефективност на комбинирањето на различните пристапите на превен-ција и сузбивање на загадувањето.

(2) Информации за ефективната примена на: - Економските поттикнувачки мерки (субвенции,

заеми и даночни олеснувања); - Обврзувачки економски мерки (исплати, даноци и

такси за загадување на животната средина, користење на шумските ресурси, водата и земјиштето);

- Мерки за обнова и за компензација (обезбедување на одговорност за еколошка штета и материјална ком-пензација за штета).

(3) Примената на економските инструменти опфаќа способност на регулаторните тела да поставуваат да-вачки за загадување на ниво кое ќе го поттикнува из-бегнување или намалување на негативните влијанија врз животната средина и ќе овозможи ефикасно кори-стење на природните ресурси, дали цените за ресурси-те и даночните стапки се доволно високи за обезбеду-вање на посакуваните промени во однесувањето на де-ловните субјекти што загадуваат, за поттикнување на превентивни мерки и поттикнување на воведување на чиста технологија.

(4) Извештајот содржи информации за мониторин-гот на загадувањето и особено за наметнувањето на казни, како влијаат висината и сериозноста на казните, во зависност од степенот на надминување на утврдени-те гранични вредности, стандарди и норми и врз одне-сувањето на корисниците на природните ресурси во на-сока на постигнување на согласност со законите за за-штита на животната средина.

Член 32

Мониторинг врз потенцијалните опасности од природни катастрофи и непогоди

(1) Информации за преглед на мониторинг системи-те за следење на состојбите во медиумите од животна-та средина опфаќаат податоци кои се однесуваат на природните катастрофи и непогоди и заедно со специ-јалните, наменски мониторинг станици за предметната опсервација, да се востанови автономен мониторинг систем, за потребите на државата и меѓународната раз-мена на информации.


(2) За функционирање на системот на мониторинг станици, соодветни опсерватории и аналитичко-прог-нозирачки центри, потребно е да се направи анализа на потребните финансиски средства за планирано одрж-ливо функционирање на мониторинг системот.

Член 33

Мониторинг на загаденоста на животната средина и состојбата на природните ресурси

(0) Извештајот содржи информации за состојбата на постојниот мониторинг систем во земјата, бројот на мониторинг станиците, обемот и количеството на ин-формации што се доставуваат и можностите за кори-стење на овие информации во различни аналитички и плански документи на национално ниво, како извор на информации за состојбата на животната средина и при-родните ресурси.

(1) Информации за подготвување на меѓународни документи се користат податоците од државниот мони-торинг систем.

(2) Информации за финансирањето на системите за мониторинг на животната средина, употребата на тех-нологија и идните перспективи.

Член 34

Следење на спроведувањето на прописите од областа на животната средина

(1) Опис на функционирањето на прописите за за-

штита на животната средина и илустрација од страна на државниот инспекторат со конкретни податоци за бројот на извршените контроли, број и видови на откриени прекршоци, кривични дела, мандатни казни и надоместена штета.

(2) Информации за факторите коишто го попречу-ваат поефикасното работење на системот и препораки како да се надминат тие.

Член 35

Оценки на влијанијата врз состојбата на животната средина

(1) Информации за бројот на спроведени оценки на

влијанијата врз животната средина на различни нивоа, бројот на градежни проекти и проекти за реновирање, идентификување на проекти кои добиле негативна оценка заедно со последиците што би настанале со нивното спроведување, информации за соодветноста во примената на одредбите од Законот за животна сре-дина ("Службен весник на Република Македонија" бр. 53/05) за оценка на влијанијата врз животната средина и препораки за подобрување на ефикасноста на услуги-те за оценка на влијанијата врз животната средина на различни нивоа.

Член 36

Трошоци за заштита на животната средина (1) Информации за трошоци за заштита на животна-

та средина опфаќаат: - капитални трошоци - тековни поправки - материјални трошоци поврзани со опремата за за-

штита на животната средина и природата и - трошоци за одржување на службите за заштита на

природата) во текот на годината на известување со кол-кав процент учествуваат во Бруто Национален Приход.

(2) Информации за трошоци во секоја област (за-штита на квалитетот на воздухот, климатски промени и заштита на озонската обвивка, заштита на водите, бу-чава, почвата, растителниот свет, состојбата на габите, животинскиот свет, заштитени подрачја и биодиверзи-тет, состојбата од геолошката средина, здравствена екологија, отпад и состојба на културно наследство).

(3) Информации за изворите на финансирање (буџет на Република Македонија, буџети на единици на локала-на самоуправа, подароци, субвенции, заеми, кредити, донации и други средства) и податоци за финансирање-то на програми за заштита на природата, со утврдување колку средства и од кои извори се обезбедени.

(4) Оценка на ефективноста на трошењето на средс-твата и рационалното користење во заштитата на жи-вотната средина и природните ресурси.

Член 37

Меѓународна соработка, техничка, финансиска и советодавна помош

(1) Извештајот содржи информации за: - соработката со меѓународните организации, фон-

дови и меѓународни финансиски институции и - помошта обезбедена од други земји во решавање-

то на еколошките проблеми, - конкретните резултати од соработката, преглед на

техничката помош обезбедена за спроведување на по-себни програми и проекти во областа на животната средина со наведување на изворите и износите на фи-нансирање.

- Оценка на ефективноста на таквата помош, и обез-бедување на податоци за степенот на учество на локал-ните експерти во заедничките програми и проекти.

- Опис на планираните програми за техничка по-мош во областа на животната средина.

- Препораки за правилната употреба на техничката помош во справувањето со проблемите во рамките на заштитата на животната средина со највисок приори-тет, особено за создавање на пилот верзии на техноло-гии, опрема, производни процеси и алатки.

- Информации за меѓународните договори кои ги рафатификувала или им пристапила Република Маке-донија,

- информации за тоа како се одразени барањата на таквите меѓународни договори во националното зако-нодавство.

(2) Извештајот содржи посебен дел и за - оценување на имплементацијата на резолуциите,

препораките и одлуките и информации за пристапува-ње кон меѓународните договори во областа на живот-ната средина за заштита

- користење на водните ресурси, - мониторинг и контрола на загадувањето на возду-

хот, - постапувањето со опасниот отпад, - оценката на влијанијата врз животната средина, - спречувањето на индустриските хаварии, - климатските промени, - заштитата на озонската обвивка, - биодиверзитетот и - пристапот до информации за животната средина. (3) Извештајот исто така содржи информации за: - спроведувањето на билатералните договори за за-

штита и користење на природните прекугранични ре-сурси, со посебен аспект на прекуграничните водотеци и заштитени подрачја

- воспоставувањето и функционирањето на админи-стративна структура за координацијата на имплемен-тација на меѓународните договори и конвенции

- вклученоста на земјата во шемите на странска по-мош за извршување на посебните програми за заштита на природата.

Член 38

Вклучување на еколошките здруженија на граѓани и на другите заинтересирани субјекти

(1) Извештајот содржи информации за - учеството на претставниците на еколошките здру-

женија на граѓани и други заинтересирани субјекти во оценките на влијанијата врз животната средина,


- спроведувањето на различни активности за зголе-мување на јавната еколошка свест кај широката јав-ност,

- вклученоста на јавноста во активности за заштита на природата и

- дефинирањето на политиката за животната среди-на.

- Информации за напредокот во спроведувањето на Законот за ратификација на Архуската Конвенција ("Службен весник на Република Македонија" бр. 40/99) и обврските што се преземени со нејзиното ратифику-вање.

(2) Извештајот содржи и конкретни примери на до-стапност на информациите за животната средина на располагање на јавноста, учество на јавноста во одлу-чувањето, пристап до правдата и посебен дел за обезбе-дување на информации за јавноста за опасните актив-ности, ризиците од индустриски несреќи, безбедносни-те мерки и како да се постапува во случај на несреќа.

Член 39

Образование и унапредување на свеста за животната средина

(1) Информации за образование и свест за животна-та средина опфаќа систем на континуираното еколо-шко образование (предучилишно, општо и професио-нално) во периодот на известување, обуката на експер-тите за екологија во средношколските и универзитет-ските образовни институции и унапредувањето на све-ста кај широката јавност за животната средина.

(2) Информации за бројот на постојните публикации (весници, билтени и ревии) во областа на животната сре-дина, колкав процент од нив се категоризираат како стручна литература, а колку се наменети за широката јавност, дали овие публикации се користат во системот за образование за животната средина, каков материјал за животната средина е содржан во овие публикации, кол-кав е тиражот и од кои извори се финансирани.

(3) Податоци за спроведени активности и кампањи во доменот на подигање на јавната свест и образова-ние, во кој е наведено тип на активност или кампања, целна група на кампањата, од кои извори е финанси-ран, област која е опфатена со кампањата, активноста и број на учесници кои партиципирале во неа.

(4) Извештајот содржи информации за високо-обра-зовните институции за образование за животната сре-дина и кратка листа на курсеви за проблематиката на животната средина.

Член 40

Истражувања и проекти во областа на животната средина

(1) Извештајот содржи информации за улогата на основната и применетата наука и за подготвувањето на проекти за решавање на еколошките проблеми, вклучу-вајќи ја безбедноста на животната средина.

(2) Опис на резултатите од реализираните проекти од посебно значење и опис на потенцијалните ефекти од нивното спроведување во пракса во текот на кори-стењето на природните ресурси и заштитата на живот-ната средина.

6. ЗАКЛУЧОК

Член 41

(1) Извештајот содржи основни заклучоци, предви-дувања и препораки.

(2) Информации за постигнувањата и непостигнува-њата во напорите за подобрување и заштитување на ква-литетот на животната средина, кратка содржина за при-чините, за пропустите и перспективите за надминување на проблемите во заштитата на животната средина.

Член 42 (1) Одговорното тело задолжено за изготвување на

Извештајот доколку не може да ги обезбеди сите бара-ни податоци од член 6 до член 41 од овој правилник, во Извештајот треба да ги вклучи достапните податоци и информации за животната средина, а онаму каде што тие недостасуваат да го констатира тоа и да ги утврди потребните чекори за нивно обезбедување во иднина.

Член 43

(1) За подготвување на Извештајот потребно е да се изврши:

- Идентификација и анализирање на трендовите и состојбата на животната средина и природните ресурси и културно наследство во периодот од изготвувањето на претходниот Извештај, прикажано преку споредува-ње на односните податоци;

- Идентификација на причините за промените; - Предвидување на промените во претстојниот пер-

иод на известување; - Оценка на ефективноста на политиката за заштита

на животната средина и мерките што ќе се преземат за намалување на негативните влијанија на животната средина;

- Квалитативни и квантитативни оценки на состој-бата на животната средина и природните ресурси, како на нив влијаат природните сили, економските и други-те активности.

III. ИЗГОТВУВАЊЕ НА ИЗВЕШТАЈОТ ЗА СОСТОЈ-БАТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА И ПРИРОДНИТЕ

РЕСУРСИ

Член 44 (1) Изготвувањето на Извештајот се заснова на из-

бор и употреба на индикатори според моделот на ДПСИР рамката, која што дава точна претстава за про-цесите што се одвиваат и состојбата на објектите што се набљудуваат, нивните влијанија врз животната сре-дина како и одговорноста и преземените реакции за процесите што се одвиваат.

(2) Индикаторите во однос на ДПСИР рамката да се поделат во следниве групи:

- Индикатори со кои се опишуваат движечките сили во животната средина;

- Индикатори со кои се опишуваат притисоците врз животната средина;

- Индикатори со кои се карактеризира состојбата на животната средина;

- Индикатори со кои се опишуваат импликациите во животната средина;

- Индикатори со кои се опишуваат преземените ре-акции

- Индикатори за безбедноста и ризиците во живот-ната средина.

Член 45

(1) При изборот на индикаторите за изготвување на Извештајот треба да се користат индикатори во соглас-ност со националните и меѓународно развиени групи на индикатори, преку кои јасно ќе биде преставена со-стојбата со животната средина.

Член 46

(1) Извештајот се подготвува во електронска форма со употреба на табели, дијаграми, графици, цртежи и карти, придружени со објаснувања, анализа и толкува-ње се примери на информатичка технологија:

- нумеричките податоци да бидат претставени со апсолутни вредности придружени со соодветни симбо-ли и вредности. Претставените нумерички податоци да бидат споредливи со тековните максимално дозволени концентрации или вредности на здравствено хигиен-ските стандарди, емисиони стандарди, класификацио-


ни стандарди, утврдени гранични вредности за критич-ни оптоварувања на елементите на животната средина и стандардите со кои се регулира рационалното кори-стење на природните ресурси.

- Извештајот треба да се направи со комбинација на текст и илустративен материјал за подобро разбирање на информациите и нејзино полесно користење.

- сателитските снимки треба да содржат детални описи и толкување;

- Извештајот треба да содржи карти на кои ќе бидат прикажани изворите на загадување, ширењето на зага-дувањето од посебните извори, контаминирани обла-сти и посебно заштитени природни области;

- да се внесат дијаграми, на кои се прикажува, по-меѓу другото, односот во проценти, помеѓу дадени вредности и графици придружени со соодветни толку-вања. Презентирањето на информации во графичка форма е потребно во случаи кога определени параме-три покажуваат тренд во одреден временски период.

IV. ЗАВРШНА ОДРЕДБА Член 47

(1) Овoj правилник влегува во сила осмиот ден од објавувањето во “Службен весник на Република Маке-донија".

Бр. 07-1464/1 Министер, 17 март 2006 година д-р Зоран Шапуриќ, с.р. Скопје

___________ МИНИСТЕРСТВО ЗА ЗЕМЈОДЕЛСТВО, ШУМАРСТВО И ВОДОСТОПАНСТВО

424. Врз основа на член 57 од Законот за семенски мате-

ријал, саден материјал и материјал за размножување, признавање, одобрување и заштита на сорта ("Сл.вес-ник на РМ" бр. 41/2000), министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство објавува

Л И С Т А НА НОВИ ОДОБРЕНИ СОРТИ НА СТРАНСКИ ЗЕМЈО-ДЕЛСКИ РАСТЕНИЈА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Вид на растение

Ознака на сортата

Година на воведување на сортата

Фирма односно име и адреса на одржува-чот на сортата, од-носно застапникот

Г.ГРАДИНАРСКИ РАСТЕНИЈА

Г.23 Lycopersicum esculentum L - домат

Galina 2006 Hazera Genetics - Izrael "Агро Јуником" ДОО ул: "Прво- мајска" б.б., Скопје

Г.14 Capsicum annum L-пиперка

Thoros F1 2006 Enza Zaden - Holland ДПУТ "РИМА КО-МЕРЦ" ДООЕЛ ул:"Климент Охридски" б.б., Струмица

Ringo F1 2006 Nirit Seeds - Izrael ДООЕЛ "Фито-гард"- бул: "Ко-чо Рацин"3-3/ 2 Кавадарци

Г.29 Solanum tuberosum L - компир

Volumia 2006 HZPC - Holland Агрохемија ул: "Франклин Руз- велт" бр. 22, Скопје

Rutt 2006 Graminor AS, Hommelstadvegen 60, llseng - Norway Паланечки ком-пир БС, ул:"Ка-лин камен" бр.28, Крива Паланка

Fontana 2006 Agrico - Holland Агрохемија ул:"Франклин Рузвелт" бр.22, Скопје

Г.18 Cucumis sativum L - краставица

Solverde F1 2006 Seminis vegetable seeds - Holland Агрохемија ул:"Франклин Руз- велт" бр. 22, Скопје

Г 16 Citrullus vulgaris - лубеница

AS 20 F1 2006 Seminis vegetable seeds - Holland Агрохемија ул: "Франклин Руз- велт" бр. 22, Скопје

Romanza F1 2006 Syngenta seeds B.V. Holland Холма ул:"Маршал Тито"бр. 109, Струмица

PS 1100 F1 2006 Seminis vegetable seeds - Holland Агрохемија ул:"Франклин Руз-велт" бр.22, Скопје

Sheherezada 2006 Know - You Seeds - Taiwan "Агро Јуником" ДОО ул:"Првомај-ска" б.б., Скопје

Бр. 08-2428/1 Министер, 14 март 2006 година Садула Дураку, с.р. Скопје

__________ КОМИСИЈА ЗА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ

425. Врз основа на член 184 став (1) точка (б), а во врска

со член 113 став (1) и став (3) од Законот за хартии од вредност („Службен весник на РМ“ бр. 95/2005), Коми-сијата за хартии од вредност на седницата одржана на ден 10.03.2006 година ја донесе следната

О Д Л У К А

ЗА ПОТРЕБНАТА ДОКУМЕНТАЦИЈА ЗА ИЗДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА РАБОТА НА БРОКЕР

Член 1

Со оваа одлука се утврдува документацијата која се поднесува до Комисијата за хартии од вредност кон ба-рањето дозвола за работење на брокер.

Член 2

За добивање на дозвола за работење на брокер, кон барањето се доставува:

1. Биографија на лицето кое бара дозвола за работе-ње на брокер, со податоци за датумот и местото на ра-ѓање, адресата на живеење, бројот на лична карта и единствениот матичен број, како и податоци за степе-нот на стручна подготовка и работно искуство;

2. Доказ (уверение/свидетелство/диплома) за степе-нот на стручна подготовка;

3. Уверение за положен стручен испит за работење со хартии од вредност;

4. Уверение не постаро од 30 дена од надлежен суд дека против лицето нема обвинителен акт кој влегол во правна сила и дека не е донесена неправосилна осуди-телна пресуда;

5. Изјава не постара од 30 дена од лицето кое бара дозвола за работење на брокер дадена под целосна кри-вична и материјална одговорност и заверена кај нотар, дека истото не било осудувано со правосилна судска одлука за сторено кривично дело предизвикување сте-чај на правно лице; и

6. Доказ за уплатен надомест за разгледување и од-лучување по барањето дозвола за работа на брокер сог-ласно Тарифникот за висина на одделните надоместоци што ги наплатува Комисијата за хартии од вредност.

Член 3

Документацијата од член 2 на оваа одлука која се поднесува до Комисијата за хартии од вредност кон ба-рањето дозвола за работење на брокер, треба да биде


доставена во оригинал или нотарски заверен препис на оригиналот, а доколку не е напишана на македонски ја-зик, треба да биде доставена во превод од страна на ов-ластен судски преведувач.

Во случај уверението на овластеното лице за стру-чен испит за вршење на работи со хартии од вредност да е стекнато во странство, до Комисијата за хартии од вредност се доставува нотарски заверен превод на до-кументацијата за положен стручен испит. Лицето што поседува уверение за стручен испит за вршење на рабо-ти со хартии од вредност стекнато во странство, пред да добие одобрение за работа со хартии од вредност од Комисијата за хартии од вредност полага испит за поз-навање на домашната соодветна законска регулатива, организиран од Комисијата за хартии од вредност.

Во случај уверението/свидетелството/дипломата за степенот на стручна подготовка да е стекнато во странство, лицето до Комисијата за хартии од вредност доставува доказ дека стекнатото уверение/свидетелс-тво/диплома е нострифицирано од Министерството за образование на Република Македонија.

Член 4

Комисијата за хартии од вредност ќе пристапи кон разгледување и одлучување по поднесеното барање дозвола за работење на брокер, откако ќе биде доставе-на комплетната документација во смисла на член 2 и член 3 од оваа одлука.

Член 5 За одлучување по поднесеното барање дозвола за

работење на брокер, Комисијата за хартии од вредност може да побара прецизирање на веќе доставената доку-ментација, доставување на дополнителна документаци-ја, а може да ја користи и документацијата со која рас-полага Комисијата за лицето - подносител на барањето.

Член 6

Оваа одлука влегува во сила осмиот ден од денот на објавувањето во „Службен весник на Република Маке-донија“.

Бр. 03-584/2 Комисија за хартии од вредност

10 март 2006 година Претседател, Скопје проф. д-р Весна Пендовска, с.р.

__________ 426.

Врз основа на член 113 од Законот за хартии од вредност (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 95/2005), Комисијата за хартии од вредност на сед-ницата одржана на ден 10.03.2006 година го донесе следното


ЗА ДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА РАБОТЕЊЕ НА БРОКЕР

1. Се дава дозвола за работење на брокер на Зоран

Колев, роден на ден 11.01.1966 година во Скопје со ЕМБГ 1101966450112.

2. Дозволата за работење на брокер на Зоран Колев се дава за период од пет години од денот на издавањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Зоран Колев престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предвидени со член 211 од Законот за хартии од вредност.

4. Ова решение влегува во сила со денот на донесу-вањето, а ќе се објави во “Службен весник на Република Македонија“.



427. Врз основа на член 113 од Законот за хартии од

вредност (“Службен весник на РМ“ бр. 95/2005), Коми-сијата за хартии од вредност на седницата одржана на 10.03.2006 година го донесе следното


ЗА ДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА РАБОТЕЊЕ НА БРОКЕР 1. Се дава дозвола за работење на брокер на Татја-

на Атанасова-Грнчарова, родена на ден 24.04.1969 го-дина во Скопје, со ЕМБГ 2604969455013.

2. Дозволата за работење на брокер на Татјана Ата-насова-Грнчарова се дава за период од пет години од денот на издавањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Татјана Ата-насова-Грнчарова престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаи-те предвидени со член 211 од Законот за хартии од вредност.

4. Ова решение влегува во сила со денот на донесу-вањето, а ќе се објави во “Службен весник на Републи-ка Македонија“.

Бр. 70-500/4 Комисија за хартии од вредност 10 март 2006 година Претседател,

Скопје проф. д-р Весна Пендовска, с.р. ___________




ЗА ДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА РАБОТЕЊЕ НА БРОКЕР 1. Се дава дозвола за работење на брокер на Гли-

гор Павловски, роден на ден 02.01.1950 година во Скопје, со ЕМБГ 0201950450059.

2. Дозволата за работење на брокер на Глигор Пав-ловски се дава за период од пет години од денот на из-давањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Глигор Пав-ловски престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предви-дени со член 211 од Законот за хартии од вредност.







ЗА ДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА РАБОТЕЊЕ НА БРОКЕР 1. Се дава дозвола за работење на брокер на Тони

Павловски, роден на ден 16.10.1966 година во Скопје, со ЕМБГ 1610966450114.

2. Дозволата за работење на брокер на Тони Пав-ловски се дава за период од пет години од денот на из-давањето.


3. Дозволата за работење на брокер на Тони Пав-ловски престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предви-дени со член 211 од Законот за хартии од вредност.







ЗА ДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА РАБОТЕЊЕ НА БРОКЕР 1. Се дава дозвола за работење на брокер на Јас-

мин Трајковиќ, роден на ден 19.09.1956 година во Скопје, со ЕМБГ 1909956450162.

2. Дозволата за работење на брокер на Јасмин Трај-ковиќ се дава за период од пет години од денот на из-давањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Јасмин Трај-ковиќ престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предви-дени со член 211 од Законот за хартии од вредност.







ЗА ДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА РАБОТЕЊЕ НА БРОКЕР 1. Се дава дозвола за работење на брокер на Жарко

Атанасовски, роден на ден 15.10.1977 година во Скоп-је, со ЕМБГ 1510977450111.

2. Дозволата за работење на брокер на Жарко Ата-насовски се дава за период од пет години од денот на издавањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Жарко Ата-насовски престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предви-дени со член 211 од Законот за хартии од вредност.






Р Е Ш Е Н И Е ЗА ДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА РАБОТЕЊЕ НА БРОКЕР

1. Се дава дозвола за работење на брокер на Васко

Митев, роден на ден 21.08.1981 година во Струмица, со ЕМБГ 2108981460009.

2. Дозволата за работење на брокер на Васко Митев се дава за период од пет години од денот на издавање-то.

3. Дозволата за работење на брокер на Васко Митев престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предвидени со член 211 од Законот за хартии од вредност.

4. Ова решение влегува во сила со денот на донесу-вањето, а ќе се објави во “Службен весник на Републи-ка Македонија“. Бр. 07-498/4 Комисија за хартии од вредност 10 март 2006 година Претседател,





ЗА ДАВАЊЕ ДОЗВОЛА ЗА РАБОТЕЊЕ НА БРОКЕР 1. Се дава дозвола за работење на брокер на Ѕвон-

ко Станковски, роден на ден 07.11.1963 година во с. Отошница, Крива Паланка, со ЕМБГ 0711963450021.

2. Дозволата за работење на брокер на Ѕвонко Стан-ковски се дава за период од пет години од денот на из-давањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Ѕвонко Стан-ковски престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предви-дени со член 211 од Законот за хартии од вредност.

4. Ова решение влегува во сила со денот на донесу-вањето, а ќе се објави во “Службен весник на Републи-ка Македонија“. Бр. 07-495/4 Комисија за хартии од вредност 10 март 2006 година Претседател,


434. Врз основа на член 113 од Законот за хартии од вред-

ност (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 95/2005), Комисијата за хартии од вредност на седница-та одржана на ден 10.03.2006 година го донесе следното



1. Се дава дозвола за работење на брокер на Јован Дојчиновски, роден на ден 09.07.1969 година во Скопје со ЕМБГ 0907969450130.

2. Дозволата за работење на брокер на Јован Дојчи-новски се дава за период од пет години од денот на изда-вањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Јован Дојчи-носки престанува да важи и пред истекот на рокот утвр-ден во точка 2 на ова решение во случаите предвидени со член 211 од Законот за хартии од вредност.



Скопје проф. д-р Весна Пендовска, с.р.



ност (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 95/2005), Комисијата за хартии од вредност на седница-та одржана на ден 10.03.2006 година го донесе следното



1. Се дава дозвола за работење на брокер на Кире Димитриевски, роден на ден 11.09.1980 година во Скоп-је со ЕМБГ 1109980450193.

2. Дозволата за работење на брокер на Кире Дими-триевски се дава за период од пет години од денот на из-давањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Кире Дими-триевски престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предви-дени со член 211 од Законот за хартии од вредност.




___________ 436.




1. Се дава дозвола за работење на брокер на Ѓорѓи

Палевски, роден на ден 21.09.1965 година во Скопје со ЕМБГ 2109965450040.

2. Дозволата за работење на брокер на Ѓорѓи Палев-ски се дава за период од пет години од денот на издава-њето.

3. Дозволата за работење на брокер на Ѓорѓи Палев-ски престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предвидени со член 211 од Законот за хартии од вредност.




___________ 437.




1. Се дава дозвола за работење на брокер на Ѓоко

Алексовски, роден на ден 11.02.1958 година во Скопје со ЕМБГ 1102958450029.

2. Дозволата за работење на брокер на Ѓоко Алексов-ски се дава за период од пет години од денот на издава-њето.

3. Дозволата за работење на брокер на Ѓоко Алексов-ски престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предвидени со член 211 од Законот за хартии од вредност.




___________ 438.




1. Се дава дозвола за работење на брокер на Магда-

лена Тодоровска - Палевска, родена на ден 28.08.1967 година во Скопје со ЕМБГ 2808967455029.

2. Дозволата за работење на брокер на Магдалена Тодоровска - Палевска се дава за период од пет години од денот на издавањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Магдалена Тодоровска - Палевска престанува да важи и пред исте-кот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во слу-чаите предвидени со член 211 од Законот за хартии од вредност.




___________ 439.




1. Се дава дозвола за работење на брокер на Дарко

Јованоски, роден на ден 25.01.1983 година во Гостивар со ЕМБГ 2501983473004.

2. Дозволата за работење на брокер на Дарко Јовано-ски се дава за период од пет години од денот на издава-њето.

3. Дозволата за работење на брокер на Дарко Јовано-ски престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предвидени со член 211 од Законот за хартии од вредност.






ност (“Службен весник на Република Македонија“ бр. 95/2005), Комисијата за хартии од вредност на седницата одржана на ден 10.03.2006 година го донесе следното



1. Се дава дозвола за работење на брокер на Марина Макенаџиева, родена на ден 19.06.1983 година во Скопје со ЕМБГ 1906983455061.

2. Дозволата за работење на брокер на Марина Маке-наџиева се дава за период од пет години од денот на из-давањето.

3. Дозволата за работење на брокер на Марина Маке-наџиева престанува да важи и пред истекот на рокот утврден во точка 2 на ова решение во случаите предви-дени со член 211 од Законот за хартии од вредност.




РЕГУЛАТОРНА КОМИСИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА

441. Врз основа на член 51 од Законот за енергетика

(„Службен весник на Република Македонија" бр. 47/97, 40/99, 98/00, 94/02, 38/03 и 40/05), Регулаторната коми-сија за енергетика на Република Македонија, на седни-цата одржана на 20 март 2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ИЗДАВАЊЕ НА ЛИЦЕНЦА ЗА ВРШЕЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКА ДЕЈНОСТ ПРОИЗВОДСТВО НА

ТОПЛИНСКА ЕНЕРГИЈА 1. На Акционерското друштво за производство на

електрична енергија, Електрани на Македонија, во др-жавна сопственост, Скопје (АД ЕЛЕМ), на ул. 11-ти Октомври бр.9, општина Центар, 1000 Скопје, Републи-ка Македонија, му се издава лиценца за вршење на енер-гетската дејност производство на топлинска енергија.

2. Правата и обврските на носителот на лиценцата во вршењето на енергетската дејност производство на топ-линска енергија се утврдени во Прилог 1, „Лиценца за вршење на енергетската дејност производство на топ-линска енергија" кој што е составен дел на оваа одлука.

3. Оваа одлука влегува во сила со денот на објавува-њето во „Службен весник на Република Македонија".

Бр. 02-410/1 Претседател,

20 март 2006 година Славе Ивановски, с.р. Скопје

Прилог 1

ЛИЦЕНЦА ЗА ВРШЕЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКА ДЕЈНОСТ

ПРОИЗВОДСТВО НА ТОПЛИНСКА ЕНЕРГИЈА 1. Име и седиштето на носителот на лиценцата Акционерско друштво за производство на еле-

ктрична енергија, Електрани на Македонија, во држав-на сопственост, Скопје (АД ЕЛЕМ), ул. “11-ти Октом-ври“ бр. 9, општина Центар, 1000 Скопје, Република Македонија.

2. Енергетската дејност за која се издава лицен-

цата Производство на топлинска енергија 3. Датум на издавање на лиценцата 20 Март 2006 година

4. Временски период на важење на лиценцата 35 години 5. Датум до кога важи лиценцата 20 Март 2041 година 6. Евидентен број на издадената лиценца ТЕ - 01.01.1/06 7. Број на деловниот субјект – 6023754 8. Единствен даночен број - 4030005560757 9. Вид и обем на енергетската дејност што се врши Со оваа лиценца се определува начинот и условите

за вршење на енергетската дејност производство на топлинска енергија како дејност од јавен интерес, како и правата и обврските на носителот на лиценцата.

Како енергетска дејност производство на топлинска енергија, во смисла на оваа лиценца се смета произ-водство на топлинска енергија во топлана.

10. Локација на енергетскиот објект Носителот на лиценцата, енергетската дејност про-

изводство на топлинска енергија ќе ја врши во топла-ната на АД ЕЛЕМ, Подружница Енергетика – Скопје, на ул. ЏВИ Македонска бригада бр. 18 - 1000 Скопје.

11. Објекти, постројки и инсталации за произ-

водство на топлинската енергија Производството на топлинската енергија се врши

со производни капацитети наведени во Прилог 1 кој е составен дел на оваа лиценца.

12. Обврски за носителот на лиценца Носителот на лиценцата е должен да: - ги почитува законите, другите прописи и општи

акти, како и правилниците и другите прописи кои ги пропишува или одобрува Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија во согласност со закон;

- обезбеди сигурно, безбедно, континирано и квали-тетно производство на топлинска енергија;

- има постојани резерви на мазут кои во услови на кризна состојба можат да обезбедат 15-то дневно про-изводство на топлинска енергија заради што е должен во својот годишен финансиски план да предвиди и да ги обезбеди потребните средства за набавка и одржува-ње на резервите

- врши испорака на произведената количина на топ-линска енергија до точката на прием на системот за ди-стрибуција на топлинска енергија;

- да се придржува кон склучените договори за произ-водство, односно испорака на топлинска енергија;

- да врши мерење на испорачаната топлинска енер-гија во системот за дистрибуција на топлинска енерги-ја; и

- да им ги обезбеди на носителите на лиценца за вр-шење на енергетска дејност дистрибуција на топлинска енергија и снабдување со топлинска енергија сите по-требни информации за извршување на нивните обвр-ски од лиценците.

13. Планирање на одржување на постојни и из-

градба на нови производни капацитети Заради сигурно и ефикасно функционирање на ка-

пацитетите за производство на топлинска енергија, но-сителот на лиценцата е должен истите да ги одржува во исправна и функционална состојба.

Носителот на лиценцата е должен секоја година, најдоцна до 10 март, до

Регулаторната комисија да поднесе План за одржу-вање на постојните и изградба на нови производни ка-пацитети за период од пет години, како и годишна про-грама за реализација на планот.


Планот за одржување на постојните и изградба на нови производни капацитети особено треба да содржи:

- опис на постојната состојба на производните капа-цитети;

- идни процени за капацитетот и функционалноста на производните капацитети;

- локации каде се планира да се изградат нови или надградат постојните производни капацитети;

- финансиски извори за реализација на планот. 14. Обврска за одвоена сметководствена евиден-

ција Носителот на лиценцата е должен: - во своите интерни пресметки да води одвоена сме-

тководствена евиденција за секоја од енергетските деј-ности за кои што поседува лиценца за вршење на енер-гетска дејност;

- во согласност со сметководствените стандарди со кои се уредува сметководственото работење на претпри-јатието да изготвува финансиски извештаи кои ќе обез-бедат информации за средствата, обврските, капиталот, приходите и расходите со резултатите од работењето, како и паричните текови на претпријатието во врска со дејноста производство на топлинска енергија и

- да обезбедува консолидирани финансиски изве-штаи.

15. Доверливост на информациите Носителот на лиценцата е должен во согласност со

закон да обезбеди и да гарантира доверливост на де-ловните податоци и информации кои ги добива од правните и физичките лица при вршењето на дејноста производство на топлинска енергија.

16. Обврска за доставување на Годишен изве-

штај за финансиското и деловното работење Носителот на лиценцата е должен до Регулаторната

комисија за енергетика најдоцна до 10 март во тековна-та година да достави годишен извештај за делокругот на своето работење, вклучувајќи го и извештајот за фи-нансиското и деловното работење во претходната годи-на. Годишниот извештај со сите прилози задолжително се доставува и во електронска форма.

Годишниот извештај треба да содржи податоци за: 1. обемот на производство на топлинската енергија

во текот на претходната година, вкупно и за секоја про-изводна единица пооделно, количина и вид на потро-шено гориво за производство на топлинската енергија во претходната година, количина на произведена и ис-порачана топлинска енергија за тарифни потрошувачи и потрошувачи по посебни договори до точката на при-ем во дистрибутивната мрежа, сопствена потрошувач-ка на топлинска енергија, број и времетраење на плани-раните и непланираните прекини како и за причините за нивното настанување;

2. годишна сметка и финансиски извештај составен од: - биланс на состојба и биланс на успех, - извештај за промените во главнината, - извештај за паричните текови, - применетите сметководствени политики - други објаснувачки белешки подготвени во соглас-

ност со меѓународните сметководствени стандарди и - интерни пресметки за секоја од енергетските деј-

ности за кои што поседува лиценца. 3. превземени мерки во текот на претходната годи-

на за: - заштита на објектите и опремата од надворешни

влијанија и хаварии и осигурување на објектите и опремата за вршење на енергетска дејност,

- заштита при работа, - обука и стручно усовршување на вработените за-

ради сигурно, безбедно и квалитетно вршење на енер-гетската дејност,

- заштита на животната средина, животот и здравје-то на луѓето,

- спроведување на мониторинг врз сопственото ра-ботење,

- обезбедување на услови за сигурно, континуирано и квалитетно вршење на енергетската дејност,

- обезбедување на енергетска ефикасност, 4. остварување на годишна програма за реализација

на Планот за одржување на производните капацитети и изградба на нови;

5. состојба со кадровска екипираност за извршува-ње на пооделни задачи при вршењето на енергетската дејност производство на топлинска енергија;

6. извршени инспекциски надзори и контроли од страна на надлежни инспекциски и други државни орга-ни, со приложени фотокопии на записниците, извештаи-те и решенијата од извршените надзори и контроли;

17. Обврска за доставување на други извештаи,

информации и податоци во врска со вршењето на енергетската дејност

Носителот на лиценцата е должен до Регулаторната комисија за енергетика да доставува:

- во писмена и/или електронска форма, месечни и квартални извештаи за вкупната количина на произве-дената и испорачаната топлинска енергија во дистри-бутивната мрежа, количина и вид на потрошено гори-во, сопствена потрошувачка на топлинска енергија, број и времетраење на планираните и непланираните прекини како и за причините за нивното настанување (по барање на Регулаторната комисија за енергетика);

- известување за сите околности, настани и промени кои што имаат или би можеле да имаат влијание врз вршењето на енергетската дејност производство на топлинска енергија;

18. Мерење на произведената и испорачаната ко-

личина на топлинска енергија Носителот на лиценцата е должен: - во секоја производна единица на топлинска енер-

гија, односно топлана која предава топлинска енергија во дистрибутивната мрежа за греење на тарифните по-трошувачи да вгради мерен уред со пропишана класа на точност, со кој се мери предадената топлинска енер-гија на излез од производната единица;

- да ги одржува, проверува и сервисира мерните уреди на сите мерни места; и

- да обезбеди пристап на корисниците на топлин-ска енергија и на други овластени лица до мерните уре-ди во согласност со закон и друг пропис.

19. Цени на топлинската енергија Носителот на лиценцата е должен цената на произ-

ведената и испорачаната топлинска енергија за тариф-ни потрошувачи да ја формира во согласност со Пра-вилникот за начин и услови за регулирање на цени на топлинска енергија за греење.

Носителот на лиценцата е должен цените за топ-линската енергија да ги објавува на својата веб страна.

20. Заштита на опремата и објектите од надво-

решни влијанија и хаварии Носителот на лиценцата е должен во рок од шест

месеци од денот на влегувањето во сила на оваа ли-ценца да донесе План за заштита на објектите и уреди-те за производство на топлинска енергија и истиот да го достави до Регулаторната комисија за енергетика.

21. Обврска за овозможување на пристап до обје-

ктите и инсталациите и непосреден увид во доку-ментацијата

Носителот на лиценцата е должен по барање на Ре-гулаторната комисија за енергетика, да и овозможи не-посреден увид во целокупната документација, како и пристап во објектите, деловните простории, простори,


инсталациите, како и на средствата и опремата потреб-ни за вршење на енергетската дејност, во согласност со Правилникот за условите, начинот и постапката за из-давање, менување и одземање на лиценци за вршење на енергетски дејности.

22. Квалитет на произведената топлинска енер-

гија Носителот на лиценцата е должен да обезбеди по-

стојан квалитет на произведената топлинска енергија, согласно пропишаните услови за снабдување со топ-линска енергија и другите прописи, како и да врши по-стојан мониторинг на произведената и испорачаната топлинска енергија.

23. Изменување и дополнување на лиценцата Изменувањето и дополнувањето на оваа лиценца ќе

се врши исклучиво во согласност со одредбите од Пра-вилникот за условите, начинот и постапката за издава-ње, менување и одземање на лиценци за вршење на енергетски дејности.

24. Мерки во случај на неисполнување на обвр-

ските од страна на носителот на лиценцата Доколку носителот на лиценцата не ги исполнува

обврските содржани во оваа лиценца, Регулаторната комисија за енергетика ќе превземе мерки согласно Правилникот за условите, начинот и постапката за из-давање, менување и одземање на лиценци за вршење на енергетски дејности.


(„Службен весник на Република Македонија" бр 47/97, 40/99, 98/00, 94/02, 38/03 и 40/05), Регулаторната коми-сија за енергетика на Република Македонија, на седни-цата одржана на 20 март 2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ИЗДАВАЊЕ НА ЛИЦЕНЦА ЗА ВРШЕЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКА ДЕЈНОСТ ДИСТРИБУЦИЈА НА


електрична енергија, Електрани на Македонија, во др-жавна сопственост, Скопје (АД ЕЛЕМ), на ул. “11-ти Октомври“ бр. 9, општина Центар, 1000 Скопје, Репуб-лика Македонија, му се издава лиценца за вршење на енергетската дејност дистрибуција на топлинска енер-гија.

2. Правата и обврските на носителот на лиценцата во вршењето на енергетската дејност дистрибуција на топ-линска енергија се утврдени во Прилог 1, „Лиценца за вршење на енергетската дејност дистрибуција на топ-линска енергија" кој што е составен дел на оваа одлука.




Прилог 1 Л И Ц Е Н Ц А

ЗА ВРШЕЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКА ДЕЈНОСТ ДИСТРИБУЦИЈА НА ТОПЛИНСКА ЕНЕРГИЈА

1. Име и седиштето на носителот на лиценцата Акционерско друштво за производство на еле-



цата Дистрибуција на топлинска енергија 3. Датум на издавање на лиценцата 20 Март 2006 година 4. Временски период на важење на лиценцата 35 години 5. Датум до кога важи лиценцата 20 Март 2041 година 6. Евидентен број на издадената лиценца ТЕ – 02.02.1/06 7. Број на деловниот субјект - 6023754 8. Единствен даночен број - 4030005560757 9. Вид и обем на енергетската дејност што ќе се

врши Со оваа лиценца се определуваат начинот и услови-

те за вршење на енергетската дејност дистрибуција на топлинска енергија како дејност од јавен интерес, како и правата и обврските на носителот на лиценцата.

Енергетската дејност дистрибуција на топлинска енергија, во смисла на оваа лиценца е превземање, рас-пределба и испорака на топлинска енергија до корис-ниците приклучени на дистрибутивната мрежа.


10. Подрачје на вршење на енергетската дејност Врз основа на Законот за енергетика и одредбите од

оваа лиценца, носителот на лиценцата АД ЕЛЕМ, По-дружница Енергетика – Скопје, енергетската дејност дистрибуција на топлинска енергија ја врши на по-драчјето на Општина Гази Баба во Скопје.

11. Објекти преку кои ќе се врши дистрибуција

на топлинска енергија Носителот на лиценцата врши дистрибуција на топ-

линска енергија преку дистрибутивната мрежа која се протега од точката на прием во Топлана на АД ЕЛЕМ, Подружница Енергетика лоцирана на ул. "XVI Маке-донска бригада" бр.18, 1000 Скопје, до точката на ис-порака на крајните корисници на топлинската енергија приклучени на системот за дистрибуција на топлинска-та енергија.

Техничките карактеристики на основните средства за дистрибуција на топлинска енергија се дадени во Прилог 1, кој е составен дел на оваа лиценца.

12. Обезбедување на пристап, приклучување и

користење на дистрибутивната мрежа Носителот на лиценцата е должен, во согласност со

начелата на објективност, недискриминаторност и транспарентност, да обезбеди пристап, приклучување и користење на дистрибутивната мрежа за трети лица во согласност со закон, друг пропис и општ акт.


акти, како и правилниците и другите прописи кои ги пропишува или одобрува Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија во согласност со закон;

- обезбеди сигурно, безбедно, континуирано и ква-литетно дистрибуирање на топлинска енергија преку дистрибутивната мрежа од точките на прием до точки-те на испорака, преку одржување на соодветно ниво на доверливост и расположливост на сите објекти во ди-стрибутивната мрежа;

- да се придржува кон законите, прописите, стан-дардите, препораките и други општи акти, при изград-ба, реконструкција, редовни годишни ремонти на обје-ктите кои се составен дел на дистрибутивната мрежа за топлинска енергија;

- издава енергетска согласност за приклучување на дистрибутивната мрежа на потрошувачите на топлин-ска енергија и да овозможи приклучување согласно енергетската согласност;

- врши оперативно управување и следење на тех-ничката и функционалната подготвеност на дистрибу-тивната мрежа за топлинска енергија; и

- да им ги обезбеди на носителите на лиценца за вр-шење на енергетска дејност производство на топлинска енергија и снабдување со топлинска енергија сите по-требни информации за извршување на нивните обвр-ски од лиценците.

14. Планирање, одржување и развој на дистрибу-

тивната мрежа Заради сигурно и ефикасно функционирање на ди-

стрибутивната мрежа, носителот на лиценцата е должен истата да ја одржува и развива согласно потребите;

Носителот на лиценцата е должен секоја година, најдоцна до 10 март, до Регулаторната комисија да поднесе План за развој на дистрибутивната мрежа за период од пет години како и годишна програма за реа-лизација на планот.

Планот за развој на дистрибутивната мрежа особе-но треба да содржи:

- опис на постојната состојба на дистрибутивната мрежа;

- идни процени за капацитетот и функционалноста на дистрибутивната мрежа;

- локации каде се планира да се развива или надгра-ди дистрибутивната мрежа;

- финансиски извори за реализација на планот. 15. Обврска за одвоена сметководствена евиден-



- во согласност со сметководствените стандарди со кои се уредува сметководственото работење на претпри-јатието да изготвува финансиски извештаи кои ќе обез-бедат информации за средствата, обврските, капиталот, приходите и расходите со резултатите од работењето, како и паричните текови на претпријатието во врска со дејноста производство на топлинска енергија и



закон, да обезбеди и да гарантира доверливост на де-ловните податоци и информации кои при вршењето на енергетската дејност дистрибуција на топлинска енер-гија кои ги добива од корисниците на дистрибутивната мрежа.




Годишниот извештај треба да содржи податоци за: 1. обемот на дистрибуција на топлинска енергија

во текот на претходната година (вкупна количина на дистрибуирана топлинска енергија);

2. финансиски извештај за секоја од енергетските дејности за кои што поседува лиценца за вршење на енергетска дејност, составен од:

- биланс на состојба и биланс на успех, - извештај за промените во главнината, - извештај за паричните текови, - применетите сметководствени политики, и - други објаснувачки белешки подготвени во сог-

ласност со меѓународните сметководствени стандарди; 3. превземени мерки во текот на претходната годи-

на за: - заштита на опремата и објектите од надворешни

влијанија и хаварии и осигурување на објектите и опремата за вршење на енергетска дејност,

- заштита при работа, - обука и стручно усовршување на вработените за-

ради сигурно, безбедно и квалитетно вршење на енер-гетската дејност,

- заштита на животната средина, животот и здравје-то на луѓето,

- спроведување на мониторинг врз сопственото ра-ботење,


- обезбедување на услови за сигурно, континуирано и квалитетно вршење на енергетската дејност,

- обезбедување на енергетска ефикасност, - вршење на енергетската дејност во услови на

кризна состојба, промена на условите на светскиот па-зар, како и воена и вонредна состојба;

4. остварување на годишната програма за реализа-ција на Планот за развој и проширување на дистрибу-тивната мрежа, во претходната година;

5. извршување на програма за ремонти во претход-ната година;

6. состојба со кадровска екипираност за извршува-ње на пооделни задачи при вршењето на енергетската дејност дистрибуција на топлинска енергија;

7. извршени инспекциски надзори и контроли од страна на надлежни инспекциски и други државни орга-ни, со приложени фотокопии на записниците, извештаи-те и решенијата од извршените надзори и контроли;

8. бизнис план за тековната година и оценка за реа-лизирање на бизнис планот во претходната година;

9. реализација на обврската за информирање на по-трошувачите и превземени мерки за подобрување на квалитетот на услугата.


информации и податоци во врска со вршењето на енергетската дејност


- во писмена и/или електронска форма, месечни и квартални извештаи за количина на дистрибуирана топлинска енергија, вкупно и по видови на потрошува-чи, за бројот и времетраењето на планираните и непла-нираните прекини во испораката;

- известување за сите околности, настани и промени кои што имаат или би можеле да имаат влијание врз вршењето на енергетската дејност дистрибуција на топлинска енергија;

- договори во врска со вршење на енергетската деј-ност дистрибуција на топлинска енергија кои што ги склучил со други носители на лиценци за вршење на енергетска дејност или корисници на дистрибутивната мрежа.

19. Заштита на опремата и објектите од надво-

решни влијанија Носителот на лиценцата е должен во рок од шест

месеци од денот на влегувањето во сила на оваа ли-ценца да донесе План за заштита на објектите и уреди-те за дистрибуција на топлинска енергија и истиот да го достави до Регулаторната комисија за енергетика.

20. Обврска за овозможување на пристап до обје-

ктите и инсталациите и непосреден увид во доку-ментацијата

Носителот на лиценцата е должен по барање на Ре-гулаторната комисија за енергетика, да и овозможи не-посреден увид во целокупната документација, како и пристап во објектите, деловните простории, простори, инсталациите, како и на средствата и опремата потреб-ни за вршење на енергетската дејност, во согласност со Правилникот за условите, начинот и постапката за из-давање, менување и одземање на лиценци за вршење на енергетски дејности.

21. Квалитет на дистрибуција на топлинска

енергија Носителот на лиценцата е должен да обезбеди по-

стојан квалитет во вршење на услугата дистрибуција на топлинска енергија, согласно пропишаните услови за снабдување со топлинска енергија и другите прописи, како и да врши постојан мониторинг на квалитетот на дистрибуцијата на топлинска енергија.

22. Цена за услугата дистрибуција на топлинска енергија

Носителот на лиценцата е должен цената за дистри-буција на топлинска енергија да ја формира во соглас-ност со Правилникот за начин и услови за регулирање на цени на топлинска енергија за греење.





ските од страна на носителот на лиценцата Доколку Носителот на лиценцата не ги исполнува




(„Службен весник на Република Македонија" бр. 47/97, 40/99, 98/00, 94/02, 38/03 и 40/05), Регулаторната коми-сија за енергетика на Република Македонија, на седни-цата одржана на 20 март 2006 година, донесе

О Д Л У К А

ЗА ИЗДАВАЊЕ НА ЛИЦЕНЦА ЗА ВРШЕЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКА ДЕЈНОСТ СНАБДУВАЊЕ НА


електрична енергија, Електрани на Македонија, во др-жавна сопственост, Скопје (АД ЕЛЕМ), на ул. “11-ти Октомври“ бр. 9, општина Центар, 1000 Скопје, Репуб-лика Македонија, му се издава лиценца за вршење на енергетската дејност снабдување на топлинска енергија.

2. Правата и обврските на носителот на лиценцата во вршењето на енергетската дејност снабдување на топлинска енергија се утврдени во Прилог 1, „Лиценца за вршење на енергетската дејност снабдување на топ-линска енергија" кој што е составен дел на оваа одлука.




Прилог 1

Л И Ц Е Н Ц А ЗА ВРШЕЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКА ДЕЈНОСТ

СНАБДУВАЊЕ СО ТОПЛИНСКА ЕНЕРГИЈА 1. Име и седиштето на носителот на лиценцата Акционерско друштво за производство на еле-



цата Снабдување со топлинска енергија 3. Датум на издавање на лиценцата 20 Март 2006 година 3. Временски период на важење на лиценцата 10 години 5. Датум до кога важи лиценцата 20 Март 2016 година 6. Евидентен број на издадената лиценца ТЕ 03.03.1/06 7. Број на деловниот субјект – 6023754 8. Единствен даночен број - 4030005560757 9. Вид и обем на енергетската дејност што се врши Со оваа лиценца се определуваат начинот и услови-

те за вршење на енергетската дејност снабдување со топлинска енергија на тарифни и други потрошувачи, како и правата и обврските на носителот на лиценцата.

Како енергетска дејност снабдување со топлинска енергија во смисла на оваа лиценца, се смета обезбеду-вање на топлинска енергија и дистрибутивен капаци-тет за испорака на топлинска енергија, како и мерење, отчитување и фактурирање на испорачаната топлинска енергија на тарифните потрошувачи.


10. Подрачје на вршење на енергетската дејност Врз основа на Законот за енергетика и одредбите од

оваа лиценца, носителот на лиценцата ќе ја врши енер-гетската дејност снабдување со топлинска енергија на подрачјето на Општина Гази Баба во Скопје.

Во Прилог 1 даден е преглед на категории на та-рифни потрошувачи.

11. Објекти преку кои ќе се врши снабдување со

топлинска енергија Носителот на лиценцата ќе врши снабдување со

топлинска енергија преку дистрибутивната мрежа за топлинска енергија на подрачјето на Општина Гази Ба-ба во Скопје.

12. Право на пристап и користење на дистрибу-

тивната мрежа Носителот на лиценцата има право на пристап и ко-

ристење на дистрибутивната мрежа заради непречено вршење на енергетската дејност снабдување со топлин-ска енергија, во согласност со закон и другите прописи.


акти, како и правилниците и другите прописи кои ги пропишува и/или одобрува Регулаторната комисија за енергетика во согласност со закон;

- обезбеди сигурно, безбедно, континуирано и ква-литетно снабдување со топлинска енергија;

- врши набавка на потребни количини на топлинска енергија и обезбедува потребен дистрибутивен капа-цитет за испорака, за потребите на крајните потрошу-вачи;

- склучува регулирани договори со носителот на лиценцата за производство на топлинска енергија и со носителот на лиценца за дистрибуција на топлинска енергија , одобрени од Регулаторната комисија;

- склучува договори за продажба на топлинска енергија на крајните потрошувачи;

- врши мерење и отчитување на превземената и ис-порачаната топлинска енергија на потрошувачите приклучени на системот за дистрибуција на топлинска енергија;

- врши фактурирање и наплата на измерената и ис-порачаната количина на топлинска енергија на тариф-ни потрошувачи.

14. Обврска за информирање Носителот на лиценцата е должен веднаш да ја из-

вести Регулаторната комисија за енергетика, за сите прекини во снабдувањето со топлинска енергија, како и за причините за настанување на прекините и превзе-мените мерки за нивно отстранување.

15. Обврска за одвоена сметководствена евиден-



- во согласност со сметководствените стандарди со кои се уредува сметководственото работење на прет-пријатието да изготвува финансиски извештаи кои ќе обезбедат информации за средствата, обврските, капи-талот, приходите и расходите со резултатите од работе-њето, како и паричните текови на претпријатието; и



закон, да обезбеди и да гарантира доверливост на де-ловните податоци и информации кои при вршењето на енергетската дејност снабдување со топлинска енергија ги добива од носителите на лиценци и потрошувачите.




Годишниот извештај треба да содржи податоци за: 1. количина на набавена и испорачана топлинска

енергија вкупно и по групи на потрошувачи; 2. финансиски извештај за секоја од енергетските

дејности за кои што поседува лиценца за вршење на енергетска дејност, составен од:

- биланс на состојба и биланс на успех, - извештај за промените во главнината, - извештај за паричните текови, - применетите сметководствени политики, и - други објаснувачки белешки подготвени во сог-

ласност со меѓународните сметководствени стандарди; 3. состојба со кадровска екипираност за извршува-

ње на пооделни задачи при вршењето на енергетската дејност снабдување со топлинска енергија;

4. реализација на обврската за информирање на по-трошувачите и превземени мерки за подобрување на квалитетот на услугата.


информации и податоци во врска со вршењето на дејноста


- месечни извештаи за набавени и испорачани коли-чини на топлинска енергија, вкупно и по одделни гру-пи на потрошувачи, број и времетраење на планирани и непланирани прекини во снабдувањето со топлинска енергија ;

- известување за сите околности, настани и промени кои што имаат или би можеле да имаат влијание врз вршењето на енергетската дејност снабдување со топ-линска енергија;

- копии од договорите во врска со вршењето на енер-гетската дејност снабдување со топлинска енергија.

19. Цена за услуга на снабдување на топлинска-

та енергија Носителот на лиценцата е должен цената за услуга-

та снабдување со топлинска енергија на тарифните по-трошувачи да ја формира во согласност со Правилни-кот за начин и услови за регулирање на цени на топ-линска енергија, а на другите потрошувачи, цената да ја формира согласно склучените договори за снабдува-ње со топлинска енергија.


20. Обврска за овозможување на непосреден

увид во документацијата Носителот на лиценцата е должен по барање на Ре-

гулаторната комисија за енергетика, да и овозможи не-посреден увид во целокупната документација, во сог-ласност со Правилникот за условите, начинот и постап-ката за издавање, менување и одземање на лиценци за вршење на енергетски дејности.


21. Квалитет на услугата снабдување на топлин-ска енергија

Носителот на лиценцата е должен да обезбеди по-стојан квалитет на услугата снабдување на испорача-ната топлинска енергија согласно позитивните закон-ски прописи за снабдување со топлинска енергија.

Носителот на лиценцата е должен да врши постојан мониторинг на квалитетот (влезна и излезна темпера-тура и количина) на испорачаната топлинска енергија, за што на секои шест месеци ја известува Регулаторна-та комисија за енергетика.




ските од страна на носителот на лиценцата Доколку носителот на лиценцата не ги исполнува


Прилог 1 Преглед по категории на тарифни потрошувачи

Ред. бр.

Категорија на тари-фен потрошувач

Грејна повр-шина (м2)

Инстали-рана снага, (MW)

1. Станбен простор 93 308,00 19,5 2. Деловен простор 29 633,50 6 3. Јавни установи 44 893,80 9,5 Вкупно: 167 835,30 35

___________ ФОНД ЗА ЗДРАВСТВЕНО ОСИГУРУВАЊЕ

НА МАКЕДОНИЈА 59.

Врз основа на член 56 став 1 точка 3 и член 69 од Законот за здравственото осигурување (“Службен вес-ник на РМ” бр. 25/2000, 34/2000, 96/2000, 50/2001, 11/2002, 31/2003 и 84/2005), Управниот одбор на Фон-дот за здравствено осигурување на Македонија на сед-ницата одржана на 26.01.2006 година, донесе

П Р А В И Л Н И К

ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ПРА-ВИЛНИКОТ ЗА КРИТЕРИУМИТЕ ЗА СКЛУЧУ-ВАЊЕ ДОГОВОРИ И ЗА НАЧИНОТ НА ПЛАЌА-ЊЕ НА ЗДРАВСТВЕНИТЕ УСЛУГИ НА ЗДРАВ-СТВЕНИТЕ УСТАНОВИ КОИ ВРШАТ СПЕЦИЈА-ЛИСТИЧКО-КОНСУЛТАТИВНА И БОЛНИЧКА

ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА

Член 1 Во Правилникот за критериумите за склучување до-

говори и за начинот на плаќање на здравствените услу-ги на здравствените установи кои вршат специјали-стичко-консултативна и болничка здравствена заштита (“Службен весник на РМ” бр. 54/2003), во член 3 став 2 се додава нов став 3 кој гласи:

“Договорите од став 1 и 2 на овој член Фондот ги склучува доколку има утврдени средства во буџетот на Фондот по намени.“

Член 2 Во членот 4 став 2, после точката 1 се додава нова

точка 2 која гласи: “2) средствата за здравствени услуги на осигурени-

те лица уплатени од Фондот на здравствената установа во последните три години;“.

Точките 2, 3, 4 и 5 стануваат 3, 4, 5 и 6. Во новата точка 5 на крајот од реченицата, пред

точката и запирката (;) се додаваат зборовите: “врз основа на финансиска анализа за потребите и

оправданоста од таквите здравствени услуги“.

Член 3 Во членот 5 став 1 точка 2 на крајот од реченицата,

пред точката и запирката (;) се додаваат зборовите: “врз основа на процедурите за лекување на медици-

ната на докази“. Во ставот 1, точката 4 се брише. Точката 5 станува точка 4. Ставот 2 се менува и гласи: “Средствата за изградба, реновирање и за набавка

на мебел и канцелариска опрема на објектите како и набавките на медицинска опрема и санитетски и други моторни возила се обезбедуваат преку посебни програ-ми за капитални инвестиции во здравството и истите не се сметаат како трошоци на здравствената установа во смисла на став 1 од овој член“.

Член 4

Членот 6 се менува и гласи: “Како вид и обем на здравствени услуги, во смисла

на член 4 точка 3 на овој правилник, се сметаат извр-шените здравствени услуги на осигурените лица во здравствената установа според вид и обем во послед-ните три години, групирани по групи на дијагнози по МКБ-10 со слични дијагностичко терапевтски процеду-ри (во натамошниот текст: “терапевтски процедури“).“

Член 5

Во членот 7 се додава нов став 2 кој гласи: “Планирањето на средствата за обезбедување на

планираниот вид и обем на здравствените услуги се вр-ши врз основа на трошоците на здравствената установа остварени во последните три години, корегирано со трошоците на планираното зголемување односно нама-лување на видот и обемот на здравствените услуги, групирани по терапевтски процедури.“

Став 2 и 3 се бришат. Став 4 станува став 3.

Член 6 Во членот 10 се додава нов став 1 кој гласи: “За оценување на успешноста во работењето во

здравствената установа ќе се применуваат следните ин-дикатори:

- стапката на хоспитализирани пациенти во болницата,

- стапката на временски престој на пациентите во болницата,

- бројот на повторно примени пациенти во текот на три месеци,

- бројот на упатите до амбулантски специјалисти и болници и

- задоволството на пациентите.“ Во новиот став 2 зборовите: “што треба да се по-

стигнат низ резултатите“ се заменуваат со зборовите: “ќе ги следат и индикаторите за оценување на успеш-носта“, а после зборот “работа“ се додава зборот “што“.


Член 7 Во член 11 ставот 3 се менува и гласи: “Структурата на надоместоците од став 2 на овој

член се остварува на следниот начин:

2006 година

2007 година

2008 година

2009 година

% % % % 1) Основен надоместок (фиксен дел) 80 60 40 - 2. Надоместок според извр-шувањето на договорениот вид и обем на здравствени услуги (променлив дел) 20 30 45 85 3) Надоместокот според ис-полнувањето на целите што треба да се постигнат низ ре-зултатите од извршената ра-бота (променлив дел) 0 10 15 15“

Став 4 се брише. Став 5 станува став 4.

Член 8

Насловот пред членот 12 и членот 12 се бришат.

Член 9 Членот 15 се менува и гласи: “Износот на надоместокот според извршувањето на

договорениот вид и обем на здравствени услуги утвр-ден според член 11 став 3 точка 2 на овој правилник, во текот на годината се намалува со индексот на вкупно пресметаните бодови на извршените здравствени услу-ги во однос на планираните, пресметани според бодо-вите во ценовникот на здравствените услуги во Репуб-лика Македонија, по терапевтски процедури, врз осно-ва на остварените резултати во претходното тромесеч-је, доколку извршувањето на видот и обемот на здрав-ствените услуги е намалено.“

Член 10

Во членот 16 став 1 се менува и гласи: “Износот на надоместокот по основ на остварува-

њето на целите од член 11 став 3 точка 3 на овој пра-вилник, се намалува со просечниот индекс на индика-торите за секоја од утврдените цели, врз основа на утврдените резултати во претходните три месеци.“

Член 11

Во член 17 став 1 зборовите: “во почетокот на секоја тековна година“ се менува-

ат зборовите: “најдоцна до 31 декември во тековната година за

следната година“. Став 2 се брише.

Член 12 Членот 20 се брише.

Член 13 Овој правилник влегува во сила осмиот ден од де-

нот на објавувањето во "Службен весник на Република Македонија", а ќе се објави по добивањето на соглас-ност на министерот за здравство.

Бр. 02-444/9 Фонд за здравствено осигурување

26 јануари 2006 година на Македонија Скопје Управен одбор Заменик претседател, проф-д-р Магдалена Антова-Велевска, с.р.

___________

КОЛЕКТИВНИ ДОГОВОРИ 60.

Врз основа на член 32 од Уставот на Република Ма-кедонија, член 217 од Законот за работните односи („Службен весник на Република Македонија“ бр. 62/05) член 5 од Општиот колективен договор за јавните служ-би, јавните претпријатија, државните органи, органите на локалната самоуправа и други правни лица кои вршат нестопанска дејност („Службен весник на Република Македонија“ бр. 39/94) и член 98 од Колективниот дого-вор за култура во Република Македонија („Службен вес-ник на Република Македонија“ бр. 41/05), Министерс-твото за култура и Самостојниот синдикат за образова-ние, наука и култура на Република Македонија на ден 20.03.2006 година го склучија следниот

КОЛЕКТИВЕН ДОГОВОР ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА КО-ЛЕКТИВНИОТ ДОГОВОР ЗА КУЛТУРА ВО

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Член 1 Во Колективниот договор за култура („Службен

весник на Република Македонија“ бр. 41/05) членот 34 се менува и гласи:

„Сложеноста на работите за одредено работно ме-сто утврдени во групи и подгрупи се определува во по-единечен Колективен договор склучен на ниво на уста-нова, со примена на коефициент во сооднос 1:5“.

Член 2

Членот 35 се брише.

Член 3 Овој колективен договор ќе се регистрира кај орга-

нот на државната управа надлежен за работите на тру-дот и истиот ќе се објави во „Службен весник на Ре-публика Македонија“.

Самостоен синдикат за Министерство за култура образование, наука и култура на Република Македонија на Република Македонија, Министер, Претседател, Благој Стефановски, с.р. Дојчин Цветановски, с.р.

www.slvesnik.com.mk

[email protected]

Издавач: ЈП СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА, ц.о.-Скопје бул. "Партизански одреди" бр. 29. Поштенски фах 51. Директор и одговорен уредник - Борис Тренески. Телефон: +389-2-3298-860. Телефакс: +389-2-3112-267. Претплатата за 2006 година изнесува 9.200,00 денари. „Службен весник на Република Македонија“ излегува по потреба. Рок за рекламации 15 дена. Жиро-сметка: 300000000188798. Депонент на Комерцијална банка, АД - Скопје. Печат: ЦЕТИС ПРИНТ ДООЕЛ увоз-извоз, Скопје.

Број 35 Год. lxii Четврток, 23 март 2006 ... · Странецот може да...

Documents